Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h
m<uq uy," lïlre uyf,alï ldr®hd,h";e'fm' 807" fld<U 5'
wOHlaI uKav,h
fcHIaG l<ukdld˙;ajh
wmf.a oelau" fufyjr iy idrOr®u
wOHlaI uKav,fha jdr®;dj
ú.Kk jdr®;dj 2012
úia;Sr®K wd∞hï m%ldYkh
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh
uqo,a m%jdy m%ldYh
ialkaO fjkiaùï m%ldYkh
úia;Sr®K wd∞hï m%ldYkh i|yd igyka
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh i|yd igyka
.sKqïlrK m%;sm;a;s
ú.Kldêm;s jdr®;dj
ú.Kldêm;s jdr®;dj iïnkaOfhka
uKav,fha meye†,s ls¯ï
ixLHdKuh weuqKqï
| 05
| 07
| 09
| 13
| 23
| 27
| 29
| 30
| 31
| 32
| 37
| 44
| 59
| 72
| 72
we;=<; msgq
2012 foieïnr® ui 31 †kg
2012 jir wjidkfha fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a
uKav,fha wOHCI uKav,h my; i|yka m˙† úh'
fla' tï' ta' f.dvj;a; uy;d
iNdm;s $ m%Odk úOdhl ks,Od˙
.re uqo,a wud;H;=ud úiska m;al< ksfhda‚;
„' ;siail=ÜáwdrÉÑ uy;d
l%shdld˙ wOHCI
.re uqo,a wud;H;=ud úiska m;al< ksfhda‚;
mS' ta' tia' mKaä;r;ak uy;d
wOHCI
.re uqo,a wud;H;=ud úiska m;al< ksfhda‚;
hq' tia' wfír;ak uy;d
wOHCI
.re uqo,a wud;H;=ud úiska m;al< ksfhda‚;
mS' ta' wfífialr uy;d
wOHCI
uyd NdKavd.dr ksfhda‚;
„' t,a' ã' oykdhl ñh
wOHCI
.re fjf<| wud;H;=ud úiska m;al, ksfhda‚;
iS' t,a' fla' mS' chiQ˙h uy;d
wOHCI
,xld ydïmq;=kaf.a ix.uh úiska m;al, ksfhda‚;
rx‚;a fyÜáwdrÉÑ uy;d
wOHCI
jD;a;Sh iñ;s ksfhda‚;
°md ùriQ˙h uy;añh
uKav,Sh f,alï
wOHlaI uKav, idud‚lhka
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
| 5
2012 jr®Ih wjidkfha° uKav,fha fcHIaG l<ukdld˙;ajh
my; i|yka m˙† úh'
iNdm;s $ m%Odk úOdhl ks,Od˙
fla' tï' ta' f.dvj;a; uy;d
l%shdld˙ wOHCI
„' ;siail=ÜáwdrÉÑ uy;d
w;sfr®l idudkHdêld˙
tï' iS' tÉ' .=Kr;ak uy;d
ksfhdacH idudkHdêld˙jreka
wdr®' tka «kfialr ñh ^wdfhdack&
f–' tï' tia' î' Wvq.u uy;d ^∞hl uqo,a /ials¯ï yd
fiajd fhdacl in|;d&
ví,sõ' tia' †idkdhl uy;d ^idud‚l fiajd&
t,a' tÉ ksyd,a uy;d ^m˙md,k yd udkj iïm;a&
fla' tia' je,súg uy;d ^wNHka;r ú.Kk&
tka' ví,sõ' úu,ùr uy;d ^uqo,a&
iyldr idudkHdêld˙jreka
iS' u,a,sldrÉÑ uy;d ^idud‚l .sKqï&
tÉ' tï' fifkúr;ak uy;d ^idud‚l fiajd&
ví,sõ' iQ˙hwdrÉÑ uy;d ^l%shd;aul ls¯fï I l,dmh&
ta'f–'tï'tia' chiqkaor uy;d ^l%shd;aul ls¯fï II l,dmh&
tï' tia' †idkdhl uy;d ^l%shd;aul ls¯ï$iajhx/lshd&
2012 foieïnr® ui 31 †kg
fcHIaG l<ukdld˙;ajh
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
| 7
wmf.a oelau
wmf.a fufyjr
R
R
R
R
R
R
R
R
R
úYajdih
wjxlNdjh iy iïmQr®K;ajh
j.lSu
;s<sK iy ms<s.ekSï
lKavdhï ye`.Su
ix.%yYS,s nj
wem lem ùu
m%;spdr®h;dj
ksr®udKYS,SNdjh iy kjHlrKh
wdh;ksl úYsIaG;ajh ;=<ska
iuia: mdr®Yjlrejka i|yd jQ ls%hdYS,s yd
ia:djr m%uqL Ndrhla njg m;aùu'
idud‚lhka i|yd mqΩ,a mrdihl jQ uq,H m%;s,dN yd
úYsIaG fiajdjla i,ik iqyoYS,S yd
úplaIKYS,S Ndrhla ùu'
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
| 9
wmf.a idrOr®u
2012fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h
wOHlaI uKav,fha jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,fha 2012 jdr®Isl jdr®;dj iy ú.Kkh lrk ,o uq,H
m%ldYk wOHCI uKav,h úiska iajlSh idud‚lhska fj; fufia i;=áka b†˙m;a lr isà'
uqo,a yd l%u iïmdok wud;HdxYh hgf;a l%shd;aul wdh;khla jk fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a
uKav,h 1980 wxl 46 ork fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a mk; hgf;a ia:dms; lrk ,o w;r" tys
fufyhqï lghq;= 1981 udr®;= ui 01 jk †k wdrïN lrk ,°' fuu wdh;kh tys 32 jk fiajd jir
o iïmQr®K lr we;s nj idud‚lhkag fukau fiajdfhdaclhka fj; o okajd isákafka buy;a
idvïnrfhks'
jir ;=< ,nd.;a úYsIag m%.;sh
2012 jir ;=< uKav,h úiska lafIa;% .Kkdjlska w;am;alr .kakd ,o úYsIaG m%.;sh w;=˙ka
lsysmhla my; oelafõ'
1' fiajd fhdaclhskaf.ka /ialr .;a odhl uqo, remsh,a ì,shk 12'75 lajq w;r" th 2011 jirg
jvd remsh,a ì,shk 1'66 l jr®Okhls'
2' uKav,h úiska 2011 jifr® ° Wmhk ,o wdfhdack wdodhu jk remsh,a ì,shk 12'3 g idfmaCIj
fuu jifr® ° remsh,a ì,shk 13'2 l wdodhula bmhq w;r" th remsh,a ì,shk 0'9 l jeäùula jQ
w;r" jir wjidkfha° uqΩ wdfhdackj, jákdlu remsh,a ì,shk 134 isg remsh,a ì,shk 150 la
olajd jr®Okh úh' jir ;=< ia:djr fmd<s wkqmd;hkaf.a wvqùu wdfhdack wdodhu wdka;sl
jYfhka jeäùug fya;=úh'
3' miq.sh jifr® Wmhk ,o Y=oaO ,dNh jk remsh,a ì,shk 11'3 g idfmaCIj fuu jifr®° remsh,a
ì,shk 12'1 l Y=oaO ,dNhla Wmhd .ekSug yelsjQ w;r" jir wjidkfha° ,dNdxY yd fmd<S
jYfhka remsh,a ì,shk 13'9 la idud‚lhka w;fr® fnod ye¯ug yelsúh'
4' jir wjidkh jkúg wruqof,a uq`t Y=oaO j;alï jákdlu remsh,a ì,shk 158 blauúh'
5' jir uqΩ,af,a wLKavj mej;s fldgia fj<| fmd< wjmd;hka yuqfõ 2011 jifr®° bmhQ remsh,a
ñ,shk 719 lajQ ialkaO u; wdodhu 2012 jifr® ° remsh,a ñ,shk 333 la olajd my; jeákss'
6' 2012 jifr®° fmd<S wkqmd;j, my< neiSula mej;sho" idud‚lhka fj; fmd<S iy ,dNdxY
jYfhka 10] la m%ldY ls¯ug yelsúh' ^m%ia:dr wxl 01 iy 02&' fuh nexl= iy fjk;a uq,H
wdh;k úiska ;u ;ekam;alrejkag ,nd≥ka fmd<s wkqmd; j,g idfmaCIj wdlr®IKSh
wkqmd;hls' tf;l=≥ jqjo" ,dNdxY ;=,k ixÑ; wruqof,ys remsh,a ì,shk 01 l uqo,la o b;s˙
lr.; yels jqKs'
7' fufyhqï úhoï tkï fiajl jegqma" bkaOk" ú≥,sh" c,h" ;eme,a .dia;= wd†fhys tAldld˙
jeäùu yuqfõ iuia: wdodhfï m%;sY;hla f,i 2011 jifr® ° 5'6 lajq fufyhqï úhoï m%;sY;h
fuu jifr®° 5'7 olajd jeäúh' ^m%ia:dr wxl 03&'
8' fuu jifr®° YdLd ldr®hd, cd,h idr®:lj l%shd;aul jq w;r" ysÛ odhl uqo,a iy wêNdr whlr
.ekSu i|yd úfYaI wjOdkhla fhduq lrk ,°' .ïmy" kqjr iy ud;r YdLd ldr®hd,j,g
úuOH.; lrk ,o m%;s,dN f.ùfï jev ms<sfj< b;d idr®:lj l%shd;aul úh'
| 13
wOHCI uKav,fha
jdr®;dj 2012
2012 jr®Ifha
wOHlaI uKav, jdr®;dj
9' fuhg wu;rj 2012 jifr®° l=reKE., ldr®hd,fhys m%;s,dN f.ùfï jev ms<sfj< wdrïN
lrk ,o w;r" 2013 jifr®° r;akmqr" n≥,a, yd wkqrdOmqr ldr®hd,hkays fuu jev ms<sfj<
wdrïN ls¯ug lghq;= fhdod we;'
10' 2010 fkdjeïnr® ui hdmkh k.rfha ia:dms; lrk ,o kj m%dfoaYSh ldr®hd,h 2012 jir ;=<
b;d Woafhda.su;a m%.;shla fmkakqï lrk ,o w;r" tA ;=<ska fiajdfhdaclhkaf.a jr®Okhla iy
m%;s,dN fhdackdl%u ms<sn|j idud‚lhkaf.a by< ±kqj;a ùula o is≥ úh'
11' tAlrdYs ù we;s idud‚l .sKqï hdj;ald,Sk ls¯fï l%shdj,sh fuu jifr®°o b;d idr®:lj
l%shd;aul jq w;r" thska 96]la muK ksu ls¯ug yelsúh' jHdl+, uÜgul mej;s b;s˙ idud‚l
.sKqï m%udKh o fï jk úg ksrjq,a lrñka mj;S' tfukau 2011 jir wjidkfha isá ishΩ il%Sh
idud‚lhskg wod< jdr®Isl .sKqï fYaI okajd heùug lghq;= ilid we;'
12' fuu jifr®° iajhx /lshd,dNska idud‚lhka jYfhka n|jd .ekSfï jev ms<sfj,g m%uqL;djhla
° lghq;= lrk ,°' tA wkqj" iuDoaê nexl= uÛska Kh myiqlï ,ndf.k iqΩ m˙udK jHdmdr
wdrïN l< iajhx /lshd ,dNska 30"000 la muK idud‚lhka f,i n|jd .ekSug yelsúh'
iuDoaê idud‚lhkag wu;rj ls˙ f.dùka" m%d:ñl mdi,a .=rej˙hka" b†ls¯ï lafIa;%fha
;dlaIK Ys,amSka" ldr®ñlhka" l,dlrejka" ;%Sfrdao r: ˙h≥rka wd° iajhx /lshd ,dNSka 28"000 la
muK idud‚lhka f,i n|jd .ekSu i|yd ;j≥rg;a lghq;= lrñka isà'
13' udkj iïm;a ixjr®Okh i|yd m%uqL;djhla ° lghq;= l, w;r" tA i|yd mqyqKq jev igyka"
iïuka;%K" jevuqΩ wd†h mj;ajd fiajl uKav,fha ksmqK;d" wdl,am iy oekqu jr®Okh
ls¯ug lghq;= lrk ,°' tfukau jD;a;Sh iñ;s idud‚lhkag o wod< lafIa;% j, úúO mqyqKq
jev igyka i|yd wjia:dj i,id ≥ks'
14' l<ukdld˙;ajh yd jD;a;Sh iñ;s w;r ldr®ñl in|;dj fuu jir ;=<°o wLKavj iqyo
uÜgulska mj;ajd .ekSug yelsjq w;r" uKav,Sh l%shdld¯ lafIa;%hkays ,nd.;a úYsIaG m%.;sh
i|yd th o msgqjy,la úh'
2012 jir ;=< uKav,fha m%Odk ldr®hhka my; whq˙ka wLKavj mj;ajdf.k hkq ,eìKs'
m%Odk ldr®hhka
odhl uqo,a /ials¯u iy idud‚l .sKqï mj;ajdf.k hEu
fiajdfhdaclhkaf.ka odhl uqo,a /ials¯u iy tu uqo,a l,g fõ,djg nexl=.; ls¯u wdodhï wxYfha
ldr®hNdrh jk w;r" idud‚l .sKqï hdj;ald,Sk ls¯u iy jdr®Isl idud‚l .sKqï m%ldY ksl=;a ls¯u
idud‚l .sKqï wxYfha m%Odk ldr®hNdrh fõ'
idud‚lhka i|yd jvd;a M,odhs iy läkï fiajdjla ie,iSfï wNs,dIfhka uKav,hg odhl uqo,a
f.jkq ,nk fiajdfhdaclhska ldKav 02 lg jr®. lr we;' tA wkqj" fiajlhska 15 lg wvq
fiajdfhdaclhska l=vd ldKavh jYfhka o" fiajlhska 15 g jeä fiajdfhdaclhska úYd, ldKavh
jYfhka o" jr®.SlrKh lr we;'
2012 jir ;=< kj fiajdfhdaclhska 3"951 fofkla wruqo,g odhl uqo,a f.ùu wdrïN l, w;r" jir
wjidkh jk úg uqΩ fiajdfhdaclhskaf.a ixLHdj 70"194 la olajd jr®Okh úh' tA wkqj 2011 jifr®°
,enqKq uqΩ odhl uqo, jk remsh,a ì,shk 11'09 g idfmaCIj 2012 jifr®° Tjqkaf.a fiajlhska
fjkqfjka ,enq odhl uqo, remsh,a ì,shk 12'75 ls' ^m%ia:dr wxl 04& fï w;r" jir wdrïNfha°
remsh,a ì,shk 135'5 lajq idud‚l wruqo, jir wjidkfha° remsh,a ì,shk 153'6 la olajd jr®Okh úh'
^m%ia:dr wxl 05&
14 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
idud‚l m%;s,dN iy iqNidOk m%;s,dN
idud‚lhskaf.a odhl uqo,a wdmiq ,nd.ekSfï wh≥ïm;a iy m%;s,dN wh≥ïm;a Ndr .ekSu" tajd
läkñka ksu ls¯u iy f.ùï lsrSu m%;s,dN wxYfha ldr®hNdrh fõ'
thg wu;rj idud‚lhka fjkqfjka odhl uqo,a kshñ; †khkays fm%aIKh ls¯fï wjYH;djh
ms<sn|j fiajdfhdaclhska oekqj;a ls¯u" wksl=;a m%;s,dN fhdackd l%u iy idud‚l whs;sjdislï
iïnkaOfhka idud‚lhska iy fiajdfhdaclhska oekqj;a ls¯u idud‚l fiajd fldÜGdYfha
ldr®hNdrh hg;g .efka' úúO wdh;kj, jD;a;Sh iñ;s" jD;a;slhkaf.a ixúOdk iy uyck;djf.a
b,a,Sï u; tu lKavdhï oekqj;a ls¯fï jev igyka ksr;=rej l%shd;aul ls¯u is≥ lrkq ,nhs'
2011 jr®Ifha m%;s,dN wh≥ïlrejka 145"788 la fjkqfjka f.jk ,o remsh,a ì,shk 7'8 g idfmalaIj
2012 jifr®° wh≥ïlrejka 146"876 la fjkqfjka remsh,a ì,shk 8'6 la f.jk ,°' m%;s,dN wh≥ï
m;la i|yd f.jk ,o idudkHh miq.sh jirg idfmaCIj re' 53"327 isg re' 58"320 olajd jr®Okh úh'
^m%ia:dr wxl 06& jir ;=< m%;s,dN f.ùï ixLHdfjys wdka;sl jr®Okhla olakg ,enqKs' 2011 jir ;=<
iqNidOk m%;s,dN f.ùï wh≥ïlrejka 4"153 la fjkqfjka f.jk ,o remsh,a ñ,shk 138 g idfmalaIj
2012 jifr®° wh≥ïlrejka 3"962 la i|yd remsh,a ñ,shk 134 la f.jk ,°' 05 jir YsIH;ajh iu;a
YsIH;aj ,dNska 5"000 la fjkqfjka remsh,a ñ,shk 75 la uyck nexl=fjys ;ekam;a lrk ,°' ^m%ia:dr
wxl 07&' tfukau 2011 jifr®° w' fmd' i' ^Wiia fm<& úNd.h iu;a idud‚lhkaf.a orejka fooyla
^2"000& fjkqfjka Tjqkaf.a Wiia wOHdmkh i|yd iyh °ula jYfhka 2012 jifr®° remsh,a ñ,shk 24
la f.jk ,°' wOHdmk fomdr®;fïka;=j úiska ks, m%;sM, ksl=;a ls¯fï m%udoh fya;=fjka 2012 jifr®
w'fmd' i' ^Wiia fm<& úNd.h iu;a idud‚lhkaf.a orejka fjkqfjka jir ;=< fuu uqo,a f.ùu l<
fkdyels úh' fuu m%;smd†; uqo,a yels läkñka 2013 jifr® f.jd wjika ls¯ug lghq;= ielfiñka
mj;S'
2012 jifr®° §úhk¶ ksjdi Kh fhdackd l%uh hgf;a idudcslhka 54 fofkla fjkqfjka remsh,a
ñ,shk 69 la NDB nexl=j fj; ksoyia lrk ,°'
ilS%h idud‚lhka fjkqfjka uKav,h úiska oekg ls%hd;aul flfrk m%;s,dN fhdackd l%u 10 my;
oelafõ'
1' urK m%;s,dN rlaIK fhdackd l%uh( Wm˙uh re' 50"000 ls'
2' yoj;a ie;alï i|yd uQ,HdOdr ( Wm˙uh re' 150"000 ls'
3' jl=.vq noaO ls¯u i|yd uq,HdOdr ( Wm˙uh re' 150"000 ls'
4' ks;H ≥n,;d fhdackd l%uh ( Wm˙uh re' 200"000 ls'
5' weia folu i|yd wNHka;r wCIsldp noaO ls¯fï úhoï m%;smQrKh( re' 18"000 ls'
6' fia'ks'Nd'w' idud‚lhkaf.a orejka i|ydjQ 05 jir YsIH;aj wdOdr ^re' 15"000 ne.ska YsIH;aj
7"000 la jdr®Islj&'
7' Y%u iqj /ljrK frday,a.; ffjoH rCIK fhdackd l%uh ^jirlg remsh,a 25"000 ne.ska uqΩ
fiajd ld,h ;=<° Wm˙uh re' 50"000 ls&'
8' NDB nexl=j iuÛ ls%hd;aul flfrk §úhk¶ wvq fmd<S ksjdi Kh fhdackd l%uh'
9' fiajd ld,h ;=<° ≥n,;djhg m;a wruqof,aa idud‚lhskaf.a 05 jir iu;a orejkag YsIH;aj
m%odkh'
| 15
wOHCI uKav,fha
jdr®;dj 2012
10' w'fmd'i ^Wiiafm<& iu;a wruqof,a idud‚lhskaf.a orejka 5"000 lg remsh,a 12"000 ne.ska
jdr®Islj ms˙kefuk uq,HdOdr'
läkñka uqo,a ,nd .ekSfï wjYH;djh iys; idud‚lhkaf.a myiqj ;ld 2012 foieïnr® ui isg
úfYaI läkï m%;s,dN f.ùfï tAllhla m%;s,dN wxYfha ia:dms; lr we;s w;r" fmrjrefõ Ndr fokq
,nk m%;s,dN wh≥ïm;a i|yd jQ fplam;a t†ku ksl=;a ls¯ug lghq;= fhd∞ we;'
idud‚l .sKqï mj;ajd.ekSu
flaj, idud‚l .sKqï hdj;ald,Sk ls¯u iy ilS%h idud‚lhka fj; jdr®Isl idud‚l .sKqï m%ldY
ksl=;aa ls¯u idud‚l .sKqï wxYfha ldr®hNdrh fõ' jir wjidkh jk úg wruqof,a il%Sh iy wl%Sh
idud‚l .sKqï ixLHdj wdikak jYfhka ñ,shk 10 la úh' wruqo, úiska fuu ishΩ ilS%h iy wlS%h
idud‚lhska fjkqfjka idud‚l .sKqï mj;ajd f.k hkq ,nhs'
2012'12'31 jk úg 2011 jir olajd jQ idud‚l .sKqï 9"666"352 la hdj;ald,Sk l< w;r" th iuia:
idud‚l weia;fïka;=fjka 96] la muK úh' fuu ixLHdfjka 7"641"356 la wl%Sh idud‚l .sKqï jq
w;r 2"024"996 la il%Sh idud‚l .sKqï úh' fuu il%Sh idud‚l .sKqï fYaI i|yd jdr®Isl idud‚l
.sKqï m%ldYk wod< fiajdfhdaclhska fj; jr®Ih ;=<° ksl=;a l< yelsúh'
wdfhdack
remsh,a ì,shk 134 lajQ wdfhdack ixhq;sh 2012 jifr®° remsh,a ì,shk 150 la olajd jr®Okh jq w;r"
th bl=;a jr®Ihg idfmaCIj 11'94] l jeäùuls'
2012 jir ;=<° wdh;kfha wdfhdack m%;sm;a;s b;du;a j.lSulska hq;=j wkq.ukh l< w;r" fï
;=<ska wdfhda‚; m%d.aOkh iqrCIs; lr .ksñka idOdrK m%;s,dNhla Wmhd .ekSug yelsúh'
uqΩ wdfhdack ixhq;sh ;=< rcfha iq/l=ïm;aj, wdfhdackh remsh,a ì,shk 134 ^90]& lao" rcfha
wksl=;a iqrCIs; ia:djr wdfhdack iq/l=ïm;aj, remsh,a ì,shk 2'99 ^2]& la iy fldgia fj<|m,
wdfhdackh remsh,a ì,shk 7'3 ^4'9]& la o úh' ^m%ia:dr wxl 08&'
fuu fldgia fj<|fmd, .kqfokq ;=<ska ,dNdxY iy m%d.aOk ,dN jYfhka miq.sh jifr®° Wmhd
.kakd ,o ,dNh jk remsh,a ñ,shk 703 g idfmaCIj Wmhd .; yelsjQ ,dNh remsh,a ñ,shk 324 la
úh' 2012 jifr® mej;s fldgia fj<|fmd, wjmd; ;;a;ajhka fuu wvqùug bjy,a úh'
fmr i|yka l< m˙† 2011 jifr®° wruqo, úiska Wmhk ,o wdfhdack wdodhu jk remsh,a ì,shk 12'3
g idfmaCIj 2012 jifr®° remsh,a ì,shk 13'2 la Wmhd.ekSug yelsjq w;r" th ì,shk 0'9 l
jeäùuls'
úl,am ls%hdudr®.hla jYfhka uKav,h uÛska fY%aKs.; jdKsc m;% iy Khlrhkays wdfhdackh
flfrys wjOdkh fhduq lr we;s w;r" tuÛska wdodhï b,lal imqrd .ekSug fukau 2013
jr®Idjidkfha° idud‚lhkag idOdrK ,dNdxYhla f.ùug yelsfõ hhs wfmalaId flfr®' tfukau
jvd;a wdlr®YKSh m%;s,dN ,eîu i|yd oaù;Sh fj<| fmd< ;=< Khlr wdfhdack wjia:d ms<sn|j
wjOdkh fhduqlr we;'
iq/l=ïm;a úksuh fldñIka iNdj (SEC) $ fld<U fldgia fj<|fmd< (CSE) uÛska mj;ajdf.k
hkq ,nk wdfhdack ms<sn| wod< mdGud,djka flfrys ;reK WmdêOd¯ka fhduq ls¯fuka wdfhdack
úYaf,aIK iy mr®fhaIK ms<sn|j Tjqka mqyqKq ls¯u flfrys uKav,fha wjOdkh fhduqù we;'
16 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
| 17
wOHCI uKav,fha
jdr®;dj 2012
2012 Tlaf;danr® ui mdr®,sfïka;= fmd≥ jHdmdr ms<sn| ldrl iNdj (COPE) fj; le|jk ,≥j
uKav,fha iuia: ldr®hhka ms<sn|j úur®IKhg ,la lrk ,°' tys° uKav,fha wdfhdack m%;sm;a;s
iy wdfhdack fufyhqï ms<sn|j tu lñgq idud‚lhkaf.a meye°ula olakg ,enqKs'
wdfhdack lñgq m%OdkS f,i lghq;= lrk uyd NdKavd.dr ksfhda‚; wOHlaIjrhd ksrka;rfhka
/iaù wdfhdack fhdackd iy úl,amhka w.h fldg ta ms<sn| ksr®foaYhka wOHlaI uKav,h fj;
b†˙m;a lrkq ,efí'
/ials¯u iy fiajd fhdacl in|;d
odhl uqo,a iy wêNdr /ials¯ï" kS;s iy l%shd;aul ls¯fï lghq;= iy m%dfoaYsh YdLd ldr®hd, cd,h
m˙md,kh iy wëlaIkh ls¯u fuu fldÜGdYfha m%Odk ldr®hNdrh fõ' fiajdfhdaclhka úiska
udislj f.úh hq;= odhl uqo,a yd wêNdr m%udKh jr®Okh lr .ekSug;a" úfYaIfhka ≥r neyer
m%foaYj, isák idud‚lhka yg jeä fiajhla ie,iSug;a" iudf,daÑ; jir ;=< úúO l%shdudr®.hka
.kakd ,°'
fmr i|yka l< m˙† W;=re m%foaYfha fiajdfhdaclhskaf.a iy idud‚lhskaf.a myiqj i|yd 2010
jifr®° hdmkh k.rfha újD; lrk ,o kj m%dfoaYSh ldr®hd,h oekg jvd;a ldr®hlaIuj l%shd;aul
fõ' fï iuÛu uqΩ m%dfoaYsh ldr®hd, ixLHdj 17 olajd jeäúh' fuu ldr®hd, i|yd oCI WmdêOd¯ka
mqyqKq lr n|jd .ekSug mshjr .ekSu ;=<ska tu ldr®hd,hkays ls%hd;aul ls¯ï lghq;= ;j ≥rg;a
Yla;su;a ls¯ug l<ukdlrKh úiska wLKavj mshjr .kakd ,°'
,xld nexl=j iy fldur®I,a nexl=j iuÛ tlaù úoaHq;a udOH Wmfhda.s lr .ksñka fiajdfhdaclhskag
udisl odhl uqo,a f.ùfï l%ufõohla 2009 jifr®° y∫kajd fok ,°' fuh ,sms f,aLK Ndú;fhka
f;drjQQ b;d myiqodhs l%ufõohla jQfhka fiajdfhdaclhska jeä ixLHdjlaaa 2012 jifr®°o odhl uqo,a
f.ùu i|yd fuu l%uh fhdod.;a neõ olakd ,°' ;j≥rg;a fuu l%uh Wmfhda.S lr .ekSu ms<sn|j
fiajdfhdaclhska †˙.ekaùu msKsi úúO oekqj;a ls¯fï jevuqΩ u.ska uKav,h úiska wLKav
m%h;akhka ork ,o w;r" wka;r®cd,h yryd oekg odhl uqo,a f.jk fiajdfhdaclhska ixLHdj 350
ls' ;jo" iïm;a nexl=j yd uyck nexl=j yryd 2013 jifr® isg fuu l%uh l%shd;aul ls¯fï idlÉPd
wjika w†hrg meñK we;'
fuu fldÜGdYfha ldr®h idOkh fuu jir ;=<° b;du;a †˙.kajk iqΩ uÜgul mej;s w;r" tu
m%;sM, my; i|yka j.=fõ olajd we;'
2012 2011
m˙CId lrk ,o wdh;k ixLHdj 34"182 29"526
wkdjrKh lr.;a f.ùï meyer y˙kakka ixLHdj 22"788 19"692
mjrk ,o kvq ixLHdj 2"196 1"991
l%shd;aul ls¯ï u.ska whlr.;a odhl uqo, re' ñ,shk 445 500
whlr.;a wêNdr uqo, re' ñ,shk 206 184'9
kS;s lghq;= u.ska whlr.;a wdodhu re' ñ,shk 87 64'3
^m%ia:dr wxl 09 - 10&
18 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
2013 jir ;=< wkql+,;d m%;sY;h jeälr .ekSu flfrys ishΩ m%h;akhka .kakd f,i iEu m%dfoaYSh
ldr®hd,hla fj;u Wmfoia ,nd ° we;' tfukau jr®Ih ;+< iEu ldr®;=jla ;=,°u m%dfoaYSh
l<ukdldrjreka iu`.u m%.;s iudf,dapk /iaùï mj;ajk ,°'
m˙md,k yd udkj iïm;a
iudf,daÑ; jr®Ih ;=< uKav,fha úúO wxYhka i|yd 22 fofkl= ldr®h uKav,hg n|jd.;a w;r"
úY%du .ekSï" fiajfhka b,a,d wiaùï" fiajh wjika ls¯u wdoS fya;+ka u; fiajfhka bj;ajq ixLHdj
17 la úh' thg wu;rj by< fY%aKs i|yd Wiiaùï ,o ixLHdj 94 la úh' fï wkqj jir wjidkfha†
uKav,fha uqΩ fiajl ixLHdj 913 la f,i jdr®;d úh'
miq.sh jifr®° fuka fuu jifr®°o ishΩu uÜgïj, ldr®h uKav, idud‚lhkag Tjqkaf.a
lafIa;%hkag wod, mqyqKqùï ,nd .ekSug wjia:djka Wodlr fok ,°' fï ;=<ska ldr®h uKav,fha
M,odhs;ajh" ldr®h idOkh yd wdl,am by< kexùug yelsjq w;r" tu ;;a;ajh jir ;=< uKav,h
úiska ,`.dlr.;a úYsIaG m%.;sh i|yd úYd, odhl;ajhla imhk ,oS' fï w;=˙ka f;dr;=re ;dCIK
wxYfha ldr®h uKav, mqyqKqj iy ldr®h uKav,fha NdId ksmqk;ajh jeä ls¯u flfrys úfYaI
wjOdkhla fhduq lrk ,°' fcHIaG l<ukdlrK uÜgfï ks<Od¯kao Tjqkaf.a yelshdjka jr®Okh
msKsi wod< mqyqKq mdGud,d fj; fhduq lrk ,°'
uqo,a
uKav,fha iuia: uq,H lghq;= ms<sn| j.lSu uqo,a fldÜGdYh fj; mej¯ we;'
uKav,fha ishΩ wdodhï iy úhoï .sKqï.; ls¯u " ishΩ ldr®h uKav, f.ùï" iemhqï iy fiajdjka
fjkqfjka f.ùï wëlaIKh" udisl iy jdr®Isl wjidk .sKqï ms<sfh, ls¯u" jdr®Isl whjeh
f,aLKh ieliSu" idud‚lhka fjkqfjka f.úh hq;= jdr®Isl ,dNdxY ;SrKh ls¯u iy wfkl=;a
l<ukdlrK f;dr;=re iemhSu hkd† lghq;= fuu fldÜGdYh u.ska is≥ lrkq ,efí'
by; i|yka ldr®hhkag wu;rj uKav,fha wdh;ksl ie,eiau iy ls%hdld¯ ie,iqï ilia ls¯u
jdr®Isl jdr®;dj ms<sfh, ls¯u " ú.Kk úu iqï i|yd ms<s;=re iemhSfï iïnkaëlrKho" ndysr
wdh;khka fj; uq,H f;dr;=re iemhSu iy wfkl=;a uq,H f,aLK mj;ajdf.k hduo fuu
fldÜGdYh u`.ska is≥ lrkq ,nhs'
;jo" jvd;a .=Kd;aul uq,H l<ukdlrKhla mj;ajd .ekSu fjkqfjka iemhqï l<ukdlrK
ldr®hhkao 2012 jifr® isg uqo,a fldÜGdYh fj; wkqhqla; lrk ,o w;r" iemhqï iy .nvd
l<ukdlrK ldr®hhka fukau fgkavr® uKav, ldr®hhka o 2012 jifr® isg uqo,a fldÜGdYh u`.ska
fufyhjkq ,efí'
;jo uqo,a fldÜGdYh" YS% ,xld uq,H jdr®;dlrK m%ñ;hkag (SLFRS) wkql+,j m%:u jrg 2012
jifr® jdr®Isl .sKqï idr®:lj ms<sfh, lrk ,°'
wNHka;r ú.Kk
wdh;kfha lghq;= j,g wod< m%udKj;a wNHka;r md,k l%fudamdhhka mj;ajd .ekSug iyh ùu yd
uq,H yd fufyhqï lghq;= j, úkhla mj;ajd .ekSug Wmld˙ ùu wNHka;r ú.Kk fldÜGdYfha
m%Odk ldr®hNdrh f,i ie,lsh yelsh' fï w;r wdh;kfha ú.Kk lñgqfõ iïnkaëlrK lghq;=
| 19
wOHCI uKav,fha
jdr®;dj 2012
wNHka;r ú.Kk wxYh u`.ska is≥lrk w;r" jr,;a .Kldêld˙j rfhl= jk wOHCI uKav,
idud‚lfhl=f.a iNdm;s;ajh hgf;a iEu ldr®;=jla wjidkfha° /iaù wdh;kfha uq,H yd fufyhqï
lghq;= j, mj;akd .egÆ úuiSug Ndckh lrk w;r" tajd ksjer† ls¯u i|yd .;a l%shdudr®. ms<sn|j
miqúmrula o is≥ lrkq ,nhs' tfukau wdh;kfha wruqo,aj,ska úYd, m%;sY;hla m%;s,dN f.ùï
jYfhka idud‚lhka fj; uqod ye¯fï lghq;= ú.Kkh ls¯fï ldr®hh o fuu wxYfhka is≥lrkq
,nhs' ;jo" wNHka;r ú.Kk lKavdhula f;dard .kakd ,o m%dfoaYSh ldr®hd,hka lsysmhla fj;
hejqKq w;r" tajdfha m%Odk fufyhqï lghq;= ms<sn|jo jdr®;d lrk ,°' óg wu;rj wdh;kfhaa úúO
wxY j, uD≥ldx. moaO;s kùlrKhka j, ° f;dr;=re ;dlaIK wxYh fj; ú.Kk ldr®hhg wod<
lafIa;% flfrys Wmfoia ,nd °u o fuu wxYh úiska is≥lrkq ,nhs' fï w;r wNHka;r ú.Kk
ie,eiau o fuu jifr®° idr®:lj ls%hd;aul ls¯ug yelsúh' úfYaI m¯CIK o fuu fldÜGdYh úiska
is≥lrkq ,enqKs'
;dlaIKh
idud‚l m˙md,k uD≥ldx. moaO;shg wod,j l,a.;ù meje;s uD≥ldx. .egΩ úYd, m%udKhla fï
jifr®° wdh;kfha uD≥ldx. ixjr®Ok ldr®h uKav,h fhoùfuka úi|d .ekSug yelsúh' fuu
ls%hdudr®.h ;=<ska fujeks ;dCI◊l .egÆ úiod .ekSu i|yd ndysr uD≥ldx. ixjr®Ok fiajd
wdh;kj,g jeh ls¯ug is≥j ;snq úYd, uqo,la b;s˙ lr .ekSug yelsúh'
IPVPN ;dCIKh fhdod .ksñka .ïmy" uykqjr yd ud;r ldr®hd, u`.ska m%Odk m˙.Kl moaO;sh
iïnkaO lr .ksñka wdrïN lrk ,o m%;s,dN f.ùfï jev ms<sfj, idr®:lj l%shd;aul ls¯u g
yelsúh'
tla/iaj ;snq idud‚l .sKqï hdj;ald,Sk ls¯ug;a" jdr®Isl idud‚l .sKqï m%ldYk ksl=;a ls¯u g;a"
f;dr;=re ;dCIK wxYfhka úYd, ;dCI◊l iyhla ,nd fok ,°'
,xld nexl=j yd fldur®I,a nexl=j yryd y∫kajd ≥ka wka;r® cd,h u`.ska úoaHq;a nexl= myiqlï u;
odhl uqo,a f.ùfï l%shdj,shg fiajdfhdaclhskaf.a jeä keUqrejlaa olakg ,enq◊' ;jo" úYd,
ldKavfha fiajdfhdaclhska úiska fmdaru II g wod< úia;r úoaHq;a udOHh u`.sska ,nd °fï by<
m%jk;djla olakd ,°'
fld<U yd fld<ôka neyerj mj;ajk ,o úúO m%or®Yk j, ° fia' ks' Ndr wruqof,a idud‚lhka
fj; Tjqkaf.a idud‚l fYaI m¯CId ls¯u i|yd f;dr;=re ;dCIK wxYh u`.ska myiqlï imhk ,°'
tfukau intranet myiqlu Wmfhda.s lr .ksñka wdh;kfha fldÜGdY iy m%dfoaYSh ldr®hd, w;r
f;dr;=re yqjudre lr .ekSfï lghq;= myiq lrk ,°'
fuu jir ;=,°o kùk;u f;dr;=re ,nd.; yels jk m˙† wdh;kfha fjí wvúh wLKavj
hdj;ald,Sk ls¯u is≥fl˙ks' fï w;r uKav,h úiska ;j≥r g;a wdh;kfha moaO;s yd ;dCIKsl
l%ufõohka jeä †hqKq ls¯u i|yd wka;r® cd;sl jYfhka ms<s.;a l%u fõohka y∫kajd °u flfrys
ks;r;=reju fh° isà'
;jo" f;dr;=re ;dlaIK lreKq i|yd Wmfoia fukau udr®f.damfoaY ,nd.ekSu msKsi rcfha
f;dr;=re ;dlaIK wdh;kh jk ICTA iuÛ ksrka;r in|;d jeä≥rg;a mj;ajd f.k hkq ,efí'
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a mk;g ixfYdaOk
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a mk; 1993 jifrka miqj ixfYdaOkh fkdjQ w;r" jr®;udk
wjYH;djhka iy ixjr®Okhka fjkqfjka we;eï ixfYdaOkhka l< hq;= hhs ;SrKh lr we;' ta wkqj
2011 jir wdrïNfha° m;alrkq ,enQ wOHlaI uKav, idud‚lhka we;=Ω fcHIaG ks,Od˙kaf.ka
iukaú; wkq lñgqj u`.ska ksr®foaYs; wod< ixfYdaOkhka wOHlaI uKav,fha wkque;sh iys;j uqo,a
iy l%u iïmdok wud;HdxY f,alï;=ud fj; fhduq lrk ,°' ta yd iu.dój fuu ixfYdaOkhka
cd;sl lïlre WmfoaYk lñgqj fj; o wOHhkh iy woyia oelaùu fjkqfjka fhduq lrk ,°' fuu
ixfYdaOkhka cd;sl lïlre WmfoaYk lñgqj úiska idlÉPdjg n∫ka lrk ,o w;r" tu ldr®hh ksu
flfrñka mj;S' bka wk;=rej fuu ;SrKhka jeä≥r úêu;a Ndjhka i|yd uqo,a iy l%u iïmdok
wud;HdxYh fukau kS;s iïmdolhka fj; fhduq lrkq ,nk w;r" 2013 jir w. Nd.h jk úg fuu
ixfYdaOkhka mdr®,sfïka;=fjys iNd.; ls¯ug yels fõhhs wfmalaId flfr®'
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,fha m%Odk ldr®hd, f.dvke.s,a,
wdrïNfha isgu fia' ks' Ndr wruqof,a m%Odk ldr®hd,h mj;ajdf.k hkq ,enqfõ l=,S moku u;
,nd.;a f.dvke.s,s j,h' fï jk úg m%Odk ldr®hd,fha fldÜGdY lsysmhla lsre< mdfr® isg kdj,
mdr olajd msysgd we;s l=,S f.dvke.s,s 05 l mj;ajdf.k hkq ,efí' tu ksid fia' ks' Ndr wruqof,a
m%Odk ldr®hd,fha ishΩu wxY w;r ukd l<ukdlrKhla mj;ajd.ekSu msKsi tla f.dvke`.ss,a,la
;=< mj;ajdf.k hdu †.=l,l mgka mej;s wjYH;djhls'
2009 jifr®† fiajl wr®:idOl wruqo," fia' ks' Ndr wruqo, iy Y%S ,xldfõ wfkl=;a iudc wdrCIK
wdh;k i|yd kj f.dvke.s,a,la ;ekSug leìkÜ uKav,h úiska ;SrKh lrk ,°' fuu
f.dvke.s,a, bosls¯u i|yd uq,a ., ;eîu 2009 foieïnr® udifha° is≥lrk ,o w;r" fuu b†ls¯ï
lghq;=j, ldr®hNdrh lïlre wud;HdxYh úiska orKq ,nhs' fia' ks' Ndr wruqo,a uKav,h i|yd
fuu f.dvke.s,af,a uy,a 14 la fjka ls¯ug tl`.ù we;' oekg fuu f.dvke.s,af,a uQ,sl bols¯ï
lghq;= wjika flfrñkaa mej;sho" fuu b|sls¯ï fjkqfjka m%Odk fldka;%d;alre f;dard .ekSfï
m%udohla mj;S' fuu f.dvke.s,af,ys b†ls¯ï lghq;= 2013 wdrïN ls¯u g wfmalaIs;j we;s w;r" 2016
jifr®° ksu ls¯ug wfmalaId flfr®' fuu f.dvke.s,af,a fia' ks' Ndr wruqo,a uKav,hg fjkalrk
,o fldgfia whs;sh mjrd .ekSu i|yd iydêm;H foam, mk; hgf;a lïlre wud;HdxYh iu`.
.súiqulg t<fUkq we;' fia' ks' Ndr wruqo,a uKav,hg fjka lrkq ,nk uy,a j,g wh;a ms˙jeh
wod, wkque;Ska ,enqKq miq ksrjq,a lsrSug lghq;= lrkq ,efí'
úfYaI jHdmD;s
1' fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKAv,h i;=j mj;sk wkqrdOmqr bvfuys ixpdrl nx.,djla
iy fkajdisld.drhla fiajd kshqla;hkaf.a idud‚lhka fjkqfjka b†ls¯ug uKav,Sh
l<ukdld˙;ajh 2011 jir wdrïNfha° ;SrKh lrk ,°' fuys b†ls¯ï lghq;= 2011
Tlaf;danr® ui wdrïN flreKq w;r 2012 foieïnr® ui bosls¯ï ksu fl˙ks' bvu ilia ls¯fï
wjika lghq;= ksu flfrñka mj;sk w;r" oekg we;s merKs ldr®hd, f.dvke.s,a, lvd
bj;alr kj ldr®hd, f.dvke.s,a,la fuu bvfuys b†ls¯ug ;SrKh lr we;'
2' fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,Sh lS%vd iudcho fia' ks' Nd' wruqof,a ldr®h uKav,h
iy Tjqkaf.a mjq,aj, idud‚lhkaf.a iqNidOkh fjkqfjka Ndú;d ls¯u msKsi ksjdvq
ksfla;khla 2012 jifr®° hd," m,gqmdfkys b†lrk ,°'
20 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
fla' tï' ta' f.dvj;a; uy;d
iNdm;s $ m%Odk úOdhl ks,Od˙
.re uqo,a wud;H;=ud úiska m;al< ksfhda‚;
„' ;siail=ÜáwdrÉÑ uy;d
l%shdld˙ wOHCI
.re uqo,a wud;H;=ud úiska m;al< ksfhda‚;
mS' ta' tia' mKaä;r;ak uy;d
wOHCI
.re uqo,a wud;H;=ud úiska m;al< ksfhda‚;
hq' tia' wfír;ak uy;d
wOHCI
.re uqo,a wud;H;=ud úiska m;al< ksfhda‚;
mS' ta' wfífialr uy;d
wOHCI
uyd NdKavd.dr ksfhda‚;
„' t,a' ã' oykdhl ñh
wOHCI
.re fjf<| wud;H;=ud úiska m;al, ksfhda‚;
iS' t,a' fla' mS' chiQ˙h uy;d
wOHCI
,xld ydïmq;=kaf.a ix.uh úiska m;al,
ksfhda‚;
rx‚;a fyÜáwdrÉÑ uy;d
wOHCI
jD;a;Sh iñ;s ksfhda‚;
°md ùriQ˙h uy;añh
uKav,Sh f,alï
fcHIaG l<ukdld˙;ajh
2012 jr®Ih wjidkfha° uKav,fha fcHIaG l<ukdld˙;ajh my; i|yka m˙† úh'
wOHCI uKav,h
2012 jir wjidkfha fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,fha wOHCI uKav,h my; i|yka m˙†
úh'
ví,sõ' tia' †idkdhl uy;d ^idud‚l fiajd&
t,a' tÉ ksyd,a uy;d ^m˙md,k yd udkj iïm;a&
fla' tia' je,súg uy;d ^wNHka;r ú.Kk&
tka' ví,sõ' úu,ùr uy;d ^uqo,a&
iyldr idudkHdêld˙jreka
iS' u,a,sldrÉÑ uy;d ^idud‚l .sKqï&
tÉ' tï' fifkúr;ak uy;d ^idud‚l fiajd&
ví,sõ' iQ˙hwdrÉÑ uy;d ^l%shd;aul ls¯fï I l,dmh&
ta'f–'tï'tia' chiqkaor uy;d ^l%shd;aul ls¯fï II l,dmh&
tï' tia' †idkdhl uy;d ^l%shd;aul ls¯ï$iajhx/lshd&
iNdm;s $ m%Odk úOdhl
ks,Od˙
fla' tï' ta' f.dvj;a; uy;d
l%shdld˙ wOHCI
„' ;siail=ÜáwdrÉÑ uy;d
w;sfr®l idudkHdêld˙
tï' iS' tÉ' .=Kr;ak uy;d
ksfhdacH idudkHdêld˙jreka
wdr®' tka «kfialr ñh
^wdfhdack&
f–' tï' tia' î' Wvq.u uy;d
^∞hl uqo,a /ials¯ï yd
fiajd fhdacl in|;d&
| 21
wOHCI uKav,fha
jdr®;dj 2012
iudma;sh
uqo,a yd l%u iïmdok úIh Ndr w;s.re ckdêm;s;=ud" ksfhdacH uqo,a yd l%u iïmdok wud;H;=ud"
uqo,a yd l%u iïmdok wud;HdxYfha f,alï iy tu ldr®h uKav,fha ishΩ fokd úiska olajk ,o
iyfhda.h iy u`. fmkaùu ms<sn|j wOHCI uKav,h ish úfYaI ia;=;sh m, lr isà' 2012 jr®Ih ;=<
ishΩ fufyhqï ldr®hhkaf.ka uKav,h ,o úYsIaG m%.;sh i|yd lemù fiajh ls¯u fjkqfjka ldr®h
uKav,fha ishΩ fokd fj;u wOHCI uKav,h ish ;=;s mqohs' ´kEu wdh;khl idr®:l;ajh i|yd
tys fiajl uKav,fha ldr®h idOkh bjy,a jk w;r" mjrk ,o ldr®hhka uekúka bgq ls¯u i|yd
lemjq fiajl ms˙ila isàu .ek wm wdvïnr fjuq' ishΩu jD;a;sh iñ;s úiska wm fj; olajk ,o
fkduo odhl;ajh iy iyfhda.h o wm w.h lruq' jr®Ih ;=< ° wdh;kfha idud„l fiajd fjkqfjka
wdh;kfha Yla;su;a mokula f.dvke.Sug iuia: ldr®h uKav,h olajk ,o lemùu" wjxlNdjh
iy lKavdhï ye`.Su m%Yxid;aulh'
22 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
wOHlaI uKav,h úiska m;alrk ,o iajdëk úOdhl fkdjk wOHlaIjre ;sfofkl=f.ka
iukaú; ú.Kk lñgqj 2003 jr®Ifha° ia:dms; lrk ,°' ú.Kk lñgqfõ iNdm;s ;k;=r
.KldêlrK iy ú.Kk lafIa;%hkays mqΩ,a m<mqreoaola iys; fcHIaG jr,;a
.Kldêld˙jrfhl= úiska fydnjkq ,nhs'
2012 jir ;=< ú.Kk lñgq /iaùï 05 la mj;ajk ,o w;r" w;sfr®l idudkHdêld¯"
le|jqïlre f,i ksfhdacH idudkHdêld¯ ^wNHka;r ú.Kk& iy wfkl=;a ishÆu ksfhdacH
idudkHdêld¯jreka" rcfha ú.Kk wxYfha lKavdhï Ndr ks,Od˙ iy wfkl=;a wod<
ks,Od¯ka" /iaùï i|yd lñgqfõ wdrdOkh u; iyNd.s jQy'
ú.Kk lñgq /iaùï lghq;= ms<sn|j ksrka;rfhka wOHlaI uKav,h fj; jdr®;d lrkq
,efí'
kS;s¯;s" fr.=,dis iy ksl=;a lrk ,o pl% f,aLj,g wkql+,j lghq;= lrkafka o hkak ms<sn|
ksrka;r iudf,dapkh iy Bg mgyeks jk wjia:djka ms<sn|j uKav,h fj; ksr®foaY b†˙m;a
ls¯fuka ú.Kk lñgqj wOHlaI uKav,h fj; iyh olajk ,°' lñgqj wNHka;r ú.Kk
wkdjrKhka iy l<ukdld˙;ajfha m%;spdrhka iys; ksr®foaYhka iy tu ksr®foaYhka iuia:
md,k m˙irh jeä†hqKq ls¯fuys,d olajk ,o m%.;sh o iudf,dapkh lrk ,°' m%udKj;a
wNHka;r md,k moaO;s y∫kajd °ug iy ls%hd;aul ls¯ug iy wLKavj moaO;s jeä†hqKq
ls¯fï fhdackd b†˙m;a ls¯fuka o ú.Kk lñgqj uKav,h fj; iyh olajk ,°'
uKav,fha wNHka;r ú.Kk lghq;= wNHka;r ú.Kk fldÜGdYh u.ska is≥ lrkq ,efí'
wNHka;r ú.Kk ie,eiau lñgqfõ iudf,dapkhg Ndckh jQ w;r" uKav,h úiska Ndú;d
lrkq ,nk uq,H jdr®;dlrK moaO;sh u; úYajdikShj uq,H jdr®;d ilia ls¯u iy b†˙m;a
lrkq ,nkafka o hkak ms<sn|j idOdrK ;yjqrejla ,nd .ekSu msKsi ú.Kldêm;s jdr®;dj
o ú.Kk lñgqj iudf,dapkh lrk ,°' tu.ska ;Sj% lr olajk ,o wvqÆyq~qlï ksjer†
lr.kakd wdldrh ms<sn|j o uKav,Sh l<ukdld˙;ajh fj; ksr®foaY lrk ,°'
mS ta tia mKaä;r;akiNdm;sú.Kk lñgqj
| 23
ú.Kk lñgq
jdr®;dj 2012
ú.Kk lñgq jdr®;dj 2012
w;aika lf<a
2012fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h
uQ,H m%ldYk
foieïnr® 31 †fkka wjika jir i|yd
2012igyka
wd∞hï
fmd<S wdodhu
,dNdxY wdodhu
,dNd,dN .ssKqu yryd uq,H j;alï u; Y+oaO ,dN$^w,dN&
wfkl=;a wdodhï
úhoï
fiajl uKav, úhoï
fufyhqï úhoï
uq,H úhoï
idud‚l úhoï
foam<" ms˙h; yd WmlrK laIh
m%jr®:k jr®Ifha f.jk ,o fmd<S
uqΩ fufyhqï úhou
wdodhï n≥ úhou
jr®Ifha ,dNh
wfkl=;a úia;Sr®K wdodhï
j;alï m%;Hd.Kkfha Y+oaO ,dNh $^w,dNh&
m˙k; ùu f;la r|jd.;a uq,H j;alï u; Y+oaO ,dNh $^w,dNh&
úlsKSu i|yd we;s uq,H j;alï u; Y+oaO ,dNh $^w,dNh&
wdhq.Kk ,dNh $ ^w,dNh&
wdodhï n≥ wvql< miq jr®Ifha wfkl=;a úia;Sr®K wdodhï
wdodhï n≥ wvql< miq úir®ckhg fmr jr®Ifha uqΩ úia;Sr®K wdodhu
ksjer† njg iy;sl lf<a
4567
8.1 8.28.38.4
9
13,324,819,872 208,700,797
(304,378,044)258,891,913
13,488,034,538
632,244,346 110,701,557
2,484,779 289,908,491 20,877,992
118,220,400 1,174,437,564
(165,648,658)12,147,948,316
- (269,065,066)
- (1,275,517)
(270,340,584)11,877,607,733
tka ví,sõ úu,ùr
ksfhdacH idudkHdêld¯ ^uqo,a&
fla tï ta f.dvj;a;
iNdm;s$ m%Odk úOdhl ks,Od˙
tï iS tÉ .=Kr;ak
w;sfr®l idudkHdêld˙
12,416,540,323 164,355,257
(280,676,440)251,872,364
12,552,091,505
570,882,463 107,613,150
2,774,251 294,181,876 20,303,987
108,106,649 1,103,862,376
(141,008,314)11,307,220,814
1,842,000,000 511,084,990
7,000,000 277,391
2,360,362,381 13,667,583,195
re'
2011re'
| 27
uQ,H m%ldYk
2012
úia;Sr®K wd∞hï m%ldYkh
j;alï
uqo,a yd uqo,a iudkhka
úlsKSu msKsi r|jd .;a wfkl=;a uq,H j;alï
úlsKSu i|yd we;s uq,H wdfhdack
m˙k; ùu f;la r|jd .;a uq,H wdfhdack
Kh iy ,eìh hq;= uq,H wdfhdack
wfkl=;a j;alï
foam<" ms˙h; iy WmlrK
wiamDYH j;alï
wdfhdack foaam<
uqΩ j;alï
nerlï yd ialkaOh
m%jr®;k n≥ nerlu
wfkl=;a nerlï
m%;smdok
uqΩ nerlï
uqΩ ialkaOh
uqΩ nerlï yd ialkaOh
1011121314
15.115.216
1718
19
414,830,5316,871,631,979
485,834,544135,407,687,030
7,234,690,2044,451,654,278
188,241,276717,470
3,200,000,000158,255,287,312
109,797,276156,894,176
37,496,585304,188,037
157,951,099,275158,255,287,312
265,992,240 4,765,802,654
439,943,500 106,129,045,597
7,263,920,182 4,911,487,835
151,745,341 1,401,501
1,358,000,000 125,287,338,851
194,499,444 167,771,087
14,282,705 376,553,236
124,910,785,614 125,287,338,851
366,615,131 6,393,856,348
485,834,544 120,212,461,978
7,137,288,683 4,322,080,322
164,972,841 1,002,291
3,200,000,000 142,284,112,140
71,710,608 301,475,525 16,066,095
389,252,228 141,894,859,914 142,284,112,140
igyka
tka ví,sõ úu,ùr
ksfhdacH idudkHdêld¯ ^uqo,a&
fla tï ta f.dvj;a;
iNdm;s$ m%Odk úOdhl ks,Od˙
tï iS tÑ .=Kr;ak
w;sfr®l idudkHdêld˙
2012
re'
2011re'
2011 ckjd˙ 01
re'
fuys olajd we;s .sKqïlrK m%;sm;a;s iy igyka fuu uQ,H m%ldYkj, fldgila fõ'
ksjer† njg iy;sl lf<a
uKav,h fjkqfjka fuu uQ,H m%ldYk wkqu; lr w;aika lrk ,°'
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh
| 29
foieïnr® 31 †kg
uQ,H m%ldYk
2012
2012
fufyhqï ls%hdldrlï
,dNd,dN .sKqu yryd idOdrK jákdlug we;s uq,H j;alï úl=Kqï ,oukdj
m˙k;ùu f;la r|jd.;a uq,H WmlrK m˙k;ùï
uq,H WmlrK mrsk;ùï - Kh iy ,eìh hq;= .sKqï
,dNd,dN .sKqu yryd idOdrK jákdlug we;s uq,H j;alï ñ,° .ekSï
m˙k; ùu f;la r|jd.kakd uq,H WmlrK ñ,° .ekSï
Kh iy ,eìh hq;= uq,H WmlrK w;am;a lr.ekSu i|yd Kh m%odkh
fmd<S ,eîï
,dNdxY ,eîï
wfkl=;a wodhï ,eîï
f.jk ,o fufyhqï úhoï
f.jk ,o uq,H úhoï
f.jk ,o idud‚l úhoï
f.jk ,o wdodhï n≥
fufyhqï ls%hdldrlï j,ska ,o Y=oaO uqo,a m%jdyh
wdfhdack ls%hdldrlï
foam<" ms˙h; yd WmlrK ñ,oS .ekSï
foam<" ms˙h; yd WmlrK úl=Kqï ,oukdj
wdfhdack ls%hdldrlï j,ska ,o $ ^Ndú; l<& Y=oaO uqo,a m%jdyh
uq,H ls%hdldrlï
odhl uqo,a ,eîï
m%;s,dN f.ùï
fmd<S f.ùï
5 jir YsIH;aj uqo,a ^f.ùï& $ wdmiq ,eîï
Wiia wOHdmk YsIH;aj uqo,a ^f.ùï& $ wdmiq ,eîï
uq,H ls%hdldrlï j,ska ,o Y=oaO uqo,a m%jdyh
uqo,a yd uqo,a iudkhkaf.a Y+oaO jeäùu
ckjd˙ 01 oskg uqo,a yd uqo,a iudkhka
foieïnr® 31 oskg uqo,a yd uqo,a iudkhka
1,029,949,105 100,176,683,956
63,715,656 (1,854,540,832)
(113,182,588,792)(60,763,735)
10,778,335,799 208,635,789 239,975,375
(725,598,731)(2,484,779)
(281,208,655)(1,414,439)
(3,611,304,283)
(52,273,935)2,920,040
(49,353,895)
12,582,954,752 (8,565,217,045)
(118,332,167)(75,844,266)
(3,096,000)3,820,465,274
159,807,096 255,023,435 414,830,531
1,518,180,111 94,344,963,816
121,742,689 (4,027,741,947)
(107,915,815,208)(48,140,191)
13,687,335,345 164,355,257 241,150,753
(569,400,196)(2,659,355)
(190,584,105)(263,797,150)
(2,940,410,180)
(39,428,759)3,056,019
(36,372,740)
10,959,906,153 (7,774,489,115)
(108,305,783)(73,374,449)(20,064,000)
2,983,672,806
6,889,886 248,133,550
255,023,435
re'
2011re'
uqo,a m%jdy m%ldYh
30 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
foieïnr® 31 †fkka wjika jir i|yd
foieïnr® 31 †fkka wjika jir i|yd
idud‚l
wruqo,
2011 ckjd˙ 01 †k
fmr jr®I .e,mqï
jr®Ih ;=< ,o odhl uqo,a
jr®Ih ;=< f.jQ m%;s,dN
idud‚l wruqo, i|yd fmd<S
,dNdxY
,dNdxY ;=<k ixÑ;hg udrels¯ï
jr®Ih ioyd .,mk ,o ,dNh
wfkl=;a úia;Sr®K wdodhï
j;alï m%;Hd.Kkfhka ,o Y+oaO ,dN$^w,dN&
tall j, idOdrK jákdlu .e,mSu
úlsKSu i|yd we;s uq,H j;alï
úlsKSu i|yd we;s j;alïj, Y+oaO ,dN$^w,dN&
wdhq.Kk ,dN $ ^w,dN&
m˙k; ùu f;la r|jd .;a uq,H j;alïj,ska ,o Y+oaO ,dN$^w,dN&
2011 foieïnr® 31 †k
2012 ckjd˙ 01 †k
fmr jr®I .e,mqï
jr®Ih ;=< ,o odhl uqo,a
jr®Ih ;=< f.jQ m%;s,dN
idud‚l wruqo, i|yd fmd<S
,dNdxY
r|jd.;a bmhSï .sKqug udrelss¯ï
jr®Ih ioyd .,mk ,o ,dNh
wfkl=;a úia;Sr®K wdodhï
wdhq.Kk ,dN $ ^w,dN&
m˙k; ùu f;la r|jd .;a uq,H j;alïj,ska ,o Y+oaO ,dN$^w,dN&
2012 foieïnr® 31 †k
119,852,873,251 (1,082,778)
11,092,062,998 (7,774,489,115)
3,695,080,931 8,621,855,505
- -
- - - - --
135,486,300,792
135,486,300,792 (850,297)
12,745,270,261 (8,565,788,334)
4,189,947,973 9,776,545,270
- -
--
153,631,425,664
re'
,dNdxY ;=<k
ixÑ;h
4,000,000,000 - - - - -
(1,000,000,000)-
- - - - --
3,000,000,000
3,000,000,000- - - - -
(2,000,000,000)-
--
1,000,000,000
re'
m%;Hd.Kk
ixÑ;h
1,313,730,470 - - - - - - -
1,842,000,000 - - - --
3,155,730,470
3,155,730,470 - - - - - --
--
3,155,730,470
re'
r|jd.;a
bmehSï
(255,818,107)- - -
(3,695,080,931)(8,621,855,505)
- 12,307,220,814
- -
7,000,000 -
277,391 511,084,990
252,828,652
252,828,652 - - -
(4,189,947,973)(9,776,545,270)
-14,147,948,315
(1,275,517)(269,065,066)163,943,141
re'
uqΩ
ialkaOh
124,910,785,614 (1,082,778)
11,092,062,998 (7,774,489,115)
- -
(1,000,000,000)12,307,220,814
1,842,000,000 -
7,000,000 -
277,391 511,084,990
141,894,859,913
141,894,859,913 (850,297)
12,745,270,261 (8,565,788,334)
- -
(2,000,000,000)14,147,948,315
(1,275,517)(269,065,066)
157,951,099,275
re'
ialkaO fjkiaùï m%ldYkh
|31
uQ,H m
%ldY
k
20
12
4 fmd<S wdodhu
4'1 úlsKSu i|yd we;s uq,H wdfhdack
fmdfrdka¥ fkdaÜgq u; fmd<S - jksla bkafldamfr®Ika
4'2 m˙k; ùu f;la r|jd.;a uq,H wdfhdack
ia:djr ;ekam;a fmd<S
Khlr fmd<S
NdKavd.dr ne`≥ïlr bmhSï
NdKavd.dr ì,am;a wdka;slh
m%;s ñ,°.eKqï .súiqï fmd<S
uqo,a fj<|fmd< ;ekam;a fmd<S
ú≥,s n, jHdmD;s ne`≥ïlr fmd<S
jdKsc m;% u; fmd<S
4'3 Kh iy ,eìhhq;= .sKqï u; uq,H wdfhdack
remsh,a Kh fmd<S
úhk ksjdi Kh fmd<S
wdmod Kh fmd<S
jdyk Kh fmd<S
úfYaI wdmod Kh fmd<S
úfYaI W;aij w;a;sldrï fmd<S
m˙.Kl Kh fmd<S
rdcH Wlia yd wdfhdack nexl= ksjdi Kh fmd<S
lS%vd iñ;s Kh fmd<S
uqΩ fmd<S wdodhu
5 ,dNdxY wdodhu
úlsKSu i|yd r|jd.;a wdfhdack
ñ, m%ldYs; fldgia u; ,dNdxY
ñ, m%ldYs; tall u; ,dNdxY
úlsKSug we;s wdfhdack
ñ, m%ldYs; fkdjQ fldgia u; ,dNdxY
- -
64,295,443 123,353,810
11,150,769,108 793,229,660 101,318,784
1,424,914 400,101,716
6,433,071 12,640,926,506
587,000,000 86,790,193
476,615 2,420,990 4,250,431
132,241 9,925
2,780,472 32,500
683,893,366 13,324,819,872
187,059,350 8,947,697
12,693,750 208,700,797
- -
1,783,507 104,475,486
10,523,413,814 753,949,617 67,187,566
1,049,987 277,630,549
- 11,729,490,526
587,000,000 91,040,635
367,080 2,046,694 3,897,679
121,887 6,545
2,569,277 -
687,049,797 12,416,540,323
135,417,855 16,243,652
12,693,750 164,355,257
igyka 2012re'
2011re'
úia;Sr®K wd∞hï m%ldYkh i|yd igyka
32 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
foieïnr® 31 †fkka wjika jir i|yd
6 ,dNd,dN .ssKqu yryd uq,H j;alï u; Y+oaO ,dN$^w,dN&
,dNd,dN .ssKqu yryd idOdrk w.h u; l< uq,H j;alï
ñ, m%ldYs; fldgia úlsKSfuka ,dN
tall Ndr u; idOdrK jákdlu .e,mSu
fldgia u; idOdrK jákdlu .e,mSu
7 wfkl=;a wdodhï
foam< wdodhï n≥ l=,sh
foam<" ms˙h; iy WmlrK úlsKSfuka ,dNh
wêNdr
läkï m%;s,dN f.ùï wdodhu
ldr®h uKav, Kh wodhu
wvqfjka$jeäfhka f.jk ,o m%;s,dN ,shdye¯ï
úúO wdodhï
8'1 fiajl uKav, úhoï
ldr®h uKav, ms˙j eh ^wOHlaI uKav, úhoï we;=M&
8'1'1 jegqma iy fõ;k
jegqma
wOHlaI .dia;=
„jk úhoï °ukd
w;sld,
ksjdvq †k f.ùï
8'1'2 fláld,Sk uq,H iy uq,H fkdjk m%;s,dN
n|jd .ekSï" mqyqKq lss¯ï yd ixjr®Ok
ldr®h uKav, iqNidOkh
†˙ °ukd
,nd fkd.;a ksjdvq i|yd f.ùï
m%ido oSukd
ffjoHdOdr úhoï m%;smQr®Kh
ldr®h uKav, Kh ms jeh
ksjdi Kh fmd<sh
fiajl yosis wk;=re jkaos fhdackd l%uh
124,368,330 165,899,913
(594,646,286)(304,378,044)
20,482,080 452,588
205,128,179 13,381,000 18,463,002
949 984,116
258,891,913
245,143,047 529,500
62,208,645 16,986,225 10,171,463
335,038,880
996,766 16,847,846 81,067,392
9,045,013 48,727,577 36,952,477 18,463,002 12,720,868
- 224,820,940
554,940,657 -
(835,617,097)(280,676,440)
20,482,080 2,665,709
183,334,809 10,908,000 16,602,334
- 17,879,432
251,872,364
216,076,218 379,500
60,515,360 14,092,107 8,613,844
299,677,029
1,693,013 18,353,944 74,845,611 8,094,217
44,482,478 29,687,036 16,602,334
7,942,535 1,647,856
203,349,024
igyka 2012re'
2011re'
úia;Sr®K wd∞hï m%ldYkh i|yd igyka
| 33
foieïnr® 31 †fkka wjika jir i|yd
uQ,H m%ldYk
2012
8'1'3 ksYaÑ; m%;s,dN ie,iqï
fmd<S ms˙jeh
m%jr®;k fiajd ms˙jeh
8'1'4 wfkl=;a †.=ld,Sk fiajl m%;s,dN
fia' w' w' odhlh
fia' ks' Nd' w' odhlh
8'1'5 wfkl=;a fiajl iqNidOk úhoï
W' ú' f.' n≥
uqΩ fufyhqï úhoï
m%Odk l<ukdlrK mdr®Yj °ukd
wOHlaI °ukd
8'2 fufyhqï úhoï
f.dvke.s,s l=,S
j˙mkï n≥
ú≥,sh .dia;=
≥r l:k .dia;=
c, .dia;=
WmfoaaYl .dia;=
ú.Kk .dia;=
wdrlaIl .dia;=
kS;s .dia;=
f,alï .dia;=
;eme,a yd ú≥,s mKsjqv
.uka úhoï yd ixhqla; °ukd
,smsøjH yd uqøK úhoï
f;dr;=re ;dlaIK úhoï
mqj;am;a oekaùï iy fj<| oekaùï
jdyk rlaIK yd n,m;% .dia;=
mqj;am;a yd jdr i`.rd
m˙;Hd.
wfkl=;a rlaIK
ldr®hd,Sh kv;a;= iy wjYH;d
uqoaor n≥
udOH yd m%pdrKh
8,722,615 4,514,458
13,237,073
48,197,538 9,639,228
57,836,766
1,310,687 1,310,687
632,244,346
529,500 529,500
32,391,437 1,428,116
15,787,012 6,501,801 1,556,531 1,717,061
800,004 4,356,416
907,342 300,000
2,144,107 1,370,224 1,108,191
921,695 2,027,637 2,477,969
527,119 213,420
44,312 504,664
1,475 162,086
8,007,997 4,145,152
12,153,149
43,561,301 8,712,918
52,274,219
3,429,042 3,429,042
570,882,463
379,500 379,500
31,127,266 545,023
15,103,126 6,575,335 1,358,705 1,214,500
553,970 4,576,961
876,214 300,000
2,072,960 1,296,077 1,097,001 1,063,607 1,968,604 2,227,346
599,525 853,440
44,445 648,448
10,260 -
igyka 2012re'
2011re'
úia;Sr®K wd∞hï m%ldYkh i|yd igyka
34 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
foieïnr® 31 †fkka wjika jir i|yd
1,877,417 9,978,497
14,375,808 5,448,880 1,772,336
110,701,557
235,200 2,246,457
- -
3,122 2,484,779
745,430,682
49,246,905 5,681,376 3,927,975
20,759,546 53,070,233
1,119,956 74,925,000 23,604,000
232,334,991
19,507,830 9,973,719 4,044,244
235,077 5,104,520
741,071 21,000
850,685 3,123,761
43,601,906
2,821,828 11,073,083 11,795,724 5,831,737 1,977,967
107,613,150
235,200 2,406,705
103,484 11,412 17,450
2,774,251 681,269,865
45,730,216 5,473,887 3,997,040
21,773,206 59,539,543
1,573,873 70,485,000 23,640,000
232,212,765
18,656,657 9,873,009 4,070,408
438,765 4,355,145 2,233,131
23,200 3,566,599 4,602,203
47,819,117
úúO úhoï
jdyk wM;ajeähdj yd kv;a;=j
bkaOk úhoï
f.dvke.s,s kv;a;=j
hka;% iQ;% yd WmlrK kv;a;=j
8'3 uq,H úhoï
wdfhdack l<ukdlrK .dia;=
nexl= .dia;=
,shd y˙k ,o fnd,a Kh
iqΩ uqo,a w,dNh
,shd y˙k ,o m%;s,dN uqodye¯ï
uqΩ fufyhqï úhoï
8'4 idud‚l úhoï
8'4'1 idud‚l m%;s,dN
urK m%;s,dN fhdackd l%uh
ks;H ≥n,;d fhdackd l%uh
wNHka;r wlaIsldp iúls¯fï fhdackd l%uh
Y%uiqj /ljrK fhdackd l%uh
yDo ie;alï fhdackd l%uh
jl=.vq noaO ls¯fï ie;alï fhdackd l%uh
5 jir YsIH;aj fhdackd l%uh
Wiia wOHdmk YsIH;aj fhdackd l%uh
8'4'2 idudcsl fiajd
;eme,a yd ú≥,s mKsjqv
,smsøjH yd uqøK
m˙.Kl ,smsøjH
fiajlhska oekqj;a ls¯fï fhdackd l%uh
.uka úhoï yd ixhqla; oSukd
udOH yd m%pdrKh
idudcslhska i|yd ffjoH WmfoaYk .dia;=
5 jir YsIH;aj mss˙keófï úhoï
oehg lsre< m%or®Ykh iy iud„h jHdmD;s
igyka
2012re'
2011re'
úia;Sr®K wd∞hï m%ldYkh i|yd igyka
| 35
foieïnr® 31 †fkka wjika jir i|yd
uQ,H m%ldYk
2012
8'4'3 f;dr;=re ;dlaIKsl fiajd
oDvldx. kv;a;=j
uD≥ldx. kv;a;=j
laIhùï
rlaIKh
/yeka n≥ l=,S
uqM idud‚l úhoï
9 wdodhï n≥
Y=oaO n≥ úhou
4,106,602 146,925
5,906,173 -
3,990,294 14,149,994
294,181,876
141,008,314 141,008,314
3,511,469 317,353
5,987,572 93,862
4,061,338 13,971,594
289,908,491
165,648,658 165,648,658
igyka 2012re'
2011re'
úia;Sr®K wd∞hï m%ldYkh i|yd igyka
36 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
foieïnr® 31 †kg
10 úlsKSu msKsi r|jd .;a wfkl=;a uq,H j;alï
ñ, m%ldYs; fldgia wdfhdack
ñ, m%ldYs; tall
wvql<d ( ñ, m%ldYs; fldgia w.h ySkùfï m%;smdok
11 úlsKSu i|yd we;s uq,H wdfhdack
ñ, m%ldYs; fkdjQ fldgia wdfhdack
fmdfrdka≥ fkdaÜgq
wvql<d ( fldgia w.h ySkùfï m%;smdok
fmdfrdka≥ fkdaÜgq ydkslrKh
igyka 2012re'
2011re'
2011 ckjd˙ 01 †k
re'
8,134,626,575 243,643,959
(1,506,638,554)6,871,631,979
485,834,544 12,174,382
- (12,174,382)485,834,544
4,718,542,735 77,744,046
(30,484,127)4,765,802,654
485,834,544 12,174,382
(45,891,044)(12,174,382)439,943,500
7,228,104,571 77,744,046
(911,992,269)6,393,856,348
485,834,544 12,174,382
- (12,174,382)485,834,544
12 m˙k; ùu f;la r|jd .;a uq,H wdfhdack
NdKavd.dr ne`≥ïlr
NdKavd.dr ì,am;a
ñ, m%ldYs; Khlr
wvql<d ( ñ, m%ldYs; Khlr ydkslrKh
ia:djr ;ekam;a
m%;s ñ,° .eKqï .súiqï
ñ, m%ldYs; fkdjQ Khlr
jdKsc m;%
ne`≥ïlr - flrj<msáh ú≥,s n, fhdackd l%uh
13 uq,H j;alï - Kh iy ,eìh hq;= .sKqï
remsh,a Kh
ksjdi uq,H Kh - cd;sl ixjr®Ok nexl=j
ldr®h uKav, Kh
wdmod Kh
úfYaI wdmod Kh
W;aij w;a;sldrï
úfYaI W;aij w;a;sldrï
úfYaI w;a;sldrï
jdyk Kh
120,946,399,942 6,660,949,670
165,201,559 (7,450,259)
2,550,200,000 1,327,091,000
675,000,000 98,295,118
2,992,000,000 135,407,687,030
6,100,000,000 770,881,334
14,738,483 111,430,984
934,075 881,810
3,620,945 63,376,940
91,004,458,542 9,910,864,055
157,450,259 (8,950,259)
1,000,000 1,140,723,000
931,500,000 -
2,992,000,000 106,129,045,597
6,100,000,000 839,464,490
6,341,698 127,814,928
972,175 550,100
3,652,000 58,021,963
105,628,837,452 8,900,869,526
150,000,000 (7,450,259)
300,200,000 1,300,555,000
947,450,259 -
2,992,000,000 120,212,461,978
6,100,000,000 765,861,991
12,948,606 78,492,221
730,814 842,994
2,814,475 45,704,069
igyk
wEjrlrKh i|yd fld<U osia;%la wêlrKfha kvqjla úNd. fjñka mj;sk jKsla bkafldamfr®Ika wdh;kh úiska fuu
fmdfrdka≥ fkdaÜgq ksl=;a lr we;' tu ksid fuh úlsKSu i|yd we;s uq,H j;alula f,i y`≥kdf.k we;' wdrïNfha°
úlsKSu i|yd we;s uq,H j;alula f,i idOdrK jákdlug y∫kdf.k we;s w;r" miqld,Skjo idOdrK jákdlug
ñKqïlrKh lr we;' fjki wfkl=;a úia;Sr®K wdodhug .,md we;'
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh i|yd igyka
| 37
foieïnr® 31 †kg
uQ,H m%ldYk
2012
m˙.Kl Kh
rdcH Wlia yd wdfhdack nexl= fiajl ksjdi Kh
iqkdñ iyk Kh
igyka 2012re'
2011re'
2011 ckjd˙ 01 †k
re'
259,291 168,563,891
2,450 7,234,690,204
- 127,095,331
7,497 7,263,920,182
247,403 129,638,973
7,135 7,137,288,683
14 wfkl=;a j;alï
WmÑ; wdodhï
,eìh hq;= fmd<S
wvql<d ( wvudk wdodhï i|yd m%;smdok
,eìh hq;= .sKqï iy mQr®j f.ùï
,eìh hq;= odhl uqo,a
uqo,a weKjqï md,l .sKqu
;eme,a uqød hka;% w.s%uh
úúO Kh.e;sfhda
ysgmq fiajlhskaf.ka whúh hq;= uqo,a
wdrlaIs; ;ekam;=
mQr®j f.ùï
ldr®h uKav, Kh fmrf.jqï ms˙jeh
w;a;sldrï f.ùï
jeäfhka f.jk ,o m%;s,dN
iur®ú,a iy iud.u - ;ekam;=
ffjoHdOdr w;a;sldrï
lS%vd iudch
whlr.; hq;= n≥
wdodhï n≥ w;a;sldrï
,smsøjH f;d. we;=Ω wfkl=;a oE
,smsøjH f;d. iy uqøK øjH
3,242,466,116 (27,865,633)
3,214,600,483
1,118,136,952 3,785,984
166,768 2,132,868 1,580,019 2,972,189
11,889,237 61,296,779
488,850 -
21,900,000 15,000
1,800,000 1,226,164,645
3,951,562 3,951,562
6,937,588 6,937,588
4,451,654,278
3,990,989,148 (33,365,633)
3,957,623,515
830,072,745 -
96,249 78,718,965
623,719 2,790,300
14,125,149 -
1,621,307 2,280
21,900,000 150,000
20 950,100,734
- -
3,763,586 3,763,586
4,911,487,835
3,260,625,621 (27,865,633)
3,232,759,988
961,345,946 -
234,293 2,743,747
967,811 2,926,800 7,717,723
79,759,781 2,775,634
2,280 21,900,000
45,000 -
1,080,419,015
3,968,000 3,968,000
4,933,319 4,933,319
4,322,080,322
igyk
YSS% ,xld .sKqïlrK m%ñ;s 39 g wkqj ldr®h uKav, Kh fj<ofmd< wkqmd;hkag ixikaokd;aulj idOdrK jákdlug
ñKqïlrKh lr we;' fuu jákdlu .Kkh ls¯u i|yd 12] l wkqmd;h fhdod.ekSfuka idOdrK jákdlug ñKqïlrKh lr
we;' tkï Kh m%odkh lrk †khg jHjidh úiska tys fyd|u md˙fNda.slhdg ms˙kefuk fmd<S wkqmd;h moku lrf.kh'
YS% ,xld jr,;a .KldêlrK wdh;kh úiska ksl=;a lrk ,o ksr®foaYh u; 2011 ckjd˙ 01 †kg fmr m%odkh lrk ,o Kh 2011
ckjd˙ 01 †kg iïmQr®Kfhka ksrjq,a l< f,i ie<flk w;r kj Kh uqo,la fia t†ku tu uqo,u m%odkh l< f,i ie<fla'
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh i|yd igyka
38 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
foieïnr® 31 †kg
foieïnr® 31 †kg
bvï iy
f.dvke.s,s
15'1 foam<" ms˙h; iy WmlrK
ms˙jeh
2011 ckjd˙ 01 †kg fYaIh
tl;= ls¯ï
wmyrKhka
m%;Hd.Kkhka
2011 foieïnr® 31 †kg fYaIh
2012 ckjd˙ 01 †kg fYaIh
tl;= ls¯ï
wmyrKhka
m%;Hd.Kkhka
2012 foieïnr® 31 †kg fYaIh
iuqÉÑ; laIhùï
2011 ckjd˙ 01 †kg fYaIh
jr®Ihg wod< laIhùï
wmyrKhka
2011 foieïnr® 31 †kg fYaIh
2012 ckjd˙ 01 †kg fYaIh
jr®Ihg wod< laIhùï
wmyrKhka
2012 foieïnr® 31 †kg fYaIh
Y==oaO fmd;a w.h
2011 ckjd˙ 01 †kg fYaIh
2011 foieïnr® 31 †kg fYaIh
2012 foieïnr® 31 †kg fYaIh
20,000,000 8,357,423
- -
28,357,423
28,357,423 19,330,155
- -
47,687,578
- - - -
- -
-
20,000,000 28,357,423 47,687,578
re'
fudagr® jdyk
110,979,263 17,164,384 (4,442,675)
- 123,700,972
123,700,972 19,430,000 (6,563,800)
- 136,567,172
57,628,327 15,010,770
(4,299,905)68,339,192
68,339,192 15,345,066 (4,242,067)79,442,191
53,350,936 55,361,780 57,124,981
re'
iúls¯ï iy
jeoa≥ï
15,809,800 - - -
15,809,800
15,809,800 - - -
15,809,800
14,929,742 252,497
- 15,182,239
15,182,239 180,591
- 15,362,830
880,058 627,561 446,970
re'
m˙.Kl
WmlrK
120,108,473 8,077,361 (999,506)
- 127,186,328
127,186,328 6,449,410
- -
133,635,738
62,119,233 6,982,256 (855,020)
68,246,469
68,246,469 7,199,644
- 75,446,113
57,989,240 58,939,859 58,189,625
re'
,Snvq iy
wfkl=;a WmlrK
45,251,615 5,829,591 (694,703)
- 50,386,503
50,386,503 7,064,371 (613,409)
- 56,837,465
25,726,508 3,565,426 (591,649)
28,700,285
28,700,285 3,855,441 (510,384)
32,045,342
19,525,107 21,686,218 24,792,122
re'
tl;=j
312,149,151 39,428,759 (6,136,884)
- 345,441,026
345,441,026 52,273,935 (7,177,209)
-390,537,752
160,403,810 25,810,949
(5,746,574)180,468,185
180,468,185 26,580,742 (4,752,451)
202,296,476
151,745,341 164,972,841 188,241,276
re'
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh i|yd igyka
|39
uQ,H m
%ldY
k
20
12
15'2 wiamDYH j;alï - m˙.Kl uD≥ldx.
ld,Éf√oh wdrïNhg
l%ulaIh
ld,Éf√oh wjidkhg
16 wdfhdack foaam<
ld,Éf√oh wdrïNhg
idOdrK jákdlfï fjkiaùï
ld,Éf√oh wjidkhg
17 wfkl=;a nerlï
ksYaÑ; m%;s,dN ne|shdj
f.úh hq;= .sKqï iy úúO Khysñfhda
lS%vd iudch
m%;s,dN wdmiq f.ùï u; r|jd .;a n≥
m%;s,dN f.ùï u; f.úh hq;= uqoaor n≥
fkdf.jQ fõ;k
jegqma f.ùï u; f.úh hq;= uqoaor n≥
wêld¯ fiajl wr®:idOl wruqo,
úúO Kh ysñfhda
b,a,qï fkdl< m%;s,dN wdmiq f.ùï
wvqfjka f.jQ m%;s,dN
fkdf.jQ urK m%;s,dN
W' ú' f.' n≥
r|jd.;a r|jd .ekSfï n≥
tl;=l< w.h u; n≥
r|jd.;a tl;=l< w.h u; f.úh hq;= n≥ m%;smdokh
cd;sh f.dvke.Sfï noao
b,aÆï fkdl< YsIH;aj wruqo,a
wdmiq tjk ,o m%;s,dN
jegqma wjlrK ksIaldYk
nexl== whsrdj
uyck nexl=j - c$.s 149
uyck nexl=j - c$.s 249
fldur®I,a nexl=j - c$.s 800
igyka 2012re'
2011re'
2011 ckjd˙ 01 †k
re'
1,002,291 (284,821)
717,470
3,200,000,000 -
3,200,000,000
90,119,163
- 3,751,289
451,320 21,913 72,975
9,009,022 23,297,357
5,149,573 -
7,573,889 770,924
- 208,992
- 34,760
2,367,110 13,905,162
160,727
- - -
156,894,176
3,232,004 (1,830,503)
1,401,501
1,358,000,000 -
1,358,000,000
72,799,970
- 4,589,382
386,445 116,683 54,600
7,278,381 39,916,592 3,555,679
3,229 6,699,317
118,709 544,561 209,228 174,085
53,753 1,774,791
11,485,846 151,146
17,858,690 - -
167,771,087
1,401,501 (399,210)1,002,291
1,358,000,000 1,842,000,000
3,200,000,000
79,296,500
1,220 5,133,956
407,570 114,775 62,325
8,327,287 67,651,660 4,575,055
3,229 7,017,309 2,703,710
- 208,992
- 34,760
2,451,941 11,749,478
144,062
6,534,623 102,145,699
2,911,374 301,475,525
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh i|yd igyka
40 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
foieïnr® 31 †kg
ksYaÑ; m%;s,dN ne|shdj
ckjd˙ 01 oskg wdrïNl ksYaÑ; m%;s,dN ne|shdj
fmd<S ms˙jeh
m%jr®:k fiajd ms˙jeh
m%;s,dN f.ùï
ne|shdj u; wdhq.Kk ^,dN& $ w,dN
foieïnr® 31 oskg wjidk ksYaÑ; m%;s,dN ne|shdj
18 m%;smdok
ú.Kk .dia;= i|yd m%;smdok
≥rl:k .dia;= i|yd m%;smdok
fiajl wk;=re jkaos fhdackd l%uh i|yd m%;smdok
m%ido oSukd m%;smdok
,nd fkd.;a ksjdvq f.ùï i|yd m%;smdok
;eme,a .dia;= i|yd m%;smdok
Wiia wOHdmk YsIH;aj i|yd m%;smdok
19 ialkaOh iy ixÑ;
ckjd˙ 01 †kg idud‚l wruqo,
wvql<d ( miq.sh jr®Ih i|yd f.jQ odhl uqo,a iy fmd<S
jr®Ih ;=< ,o Y=oaO odhl uqo,a
tl;=l<d( idud‚l wruqo, i|yd fmd<S 3'0]
,dNdxY 7'0]
foieïnr® 31 oskg idud‚l wruqo,
ixÑ;
r|jd.;a ,dN
,dNdxY ;=<k ixÑ; wruqo,
r|jd.;a bmhSï .sKqug udrels¯ï
m%;Hd.Kk ixÑ;h
ialkaOh iy ixÑ;
wvql<d ( idud‚l wruqo, i|yd fmd<S 3'0]
,dNdxY 7'0]
ialkaOh iy ixÑ;
igyka 2012re'
2011re'
2011 ckjd˙ 01 †k
re'
79,296,500 8,722,615 4,514,458
(3,689,927)1,275,517
90,119,163
2,350,004 46,180
2,000,000 5,428
7,846,571 1,164,401
24,084,000 37,496,585
135,486,300,792 850,297
135,485,450,495 4,179,481,927 4,189,947,973 9,776,545,270
153,631,425,664
14,130,436,383 3,000,000,000
(2,000,000,000)3,155,730,470
171,917,592,517
4,189,947,973 9,776,545,270
157,951,099,275
- - - - -
72,799,970
4,042,549 59,213
2,000,000 149,222
6,570,000 1,461,721
- 14,282,705
103,057,082,969 227,982
103,056,854,987 3,479,032,347 3,196,076,620
10,120,909,297 119,852,873,251
13,061,167,810 4,000,000,000
- 1,313,730,470
138,227,771,531
3,196,076,620 10,120,909,297
124,910,785,614
72,799,970 8,007,997 4,145,152
(5,379,228)(277,391)
79,296,500
1,550,000 179,059
2,000,000 341,312
6,895,144 1,524,580 3,576,000
16,066,095
119,852,873,251 1,082,778
119,851,790,473 3,317,573,883 3,695,080,931 8,621,855,505
135,486,300,792
12,569,765,088 4,000,000,000
(1,000,000,000)3,155,730,470
154,211,796,350
3,695,080,931 8,621,855,505
141,894,859,914
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh i|yd igyka
| 41
foieïnr® 31 †kg
uQ,H m%ldYk
2012
uqo,a iy uqo,a iudkhka
os.= ld,Sk wdfhdack
flá ld,Sk wdfhdack
,sms øjH f;d. iy uqøK øjH
,eìh hq;= .sKqï
úlsKsu i|yd r|jd.;a wfkl=;a uq,H j;alï
úlsKsu i|yd we;s uq,H wdfhdack
m˙k;ùu f;la r|jd.;a uq,H wdfhdack
uq,H j;aalï - Kh iy ,eìh hq;= .sKqï
wfkl=;a j;alï
foam<" ms˙h; iy WmlrK
wiamDYH j;alï - m˙.Kl uD≥ldx.
wdfhdack foam<
uqΩ j;alï
j.lSï iy ialkaOh
m%;smdok
f.úh hq;= .sKqï
nexl= whsrdj
wfkl=;a nerlï
idud‚l wruqo,
ixÑ;
uqΩ j.lSï iy ialkaOh
2011 ckjd˙ 01 †kg jHjidfha ialkaO iei∫u
^Y%S','uq'jd' m%ñ;hkag udreùfï †kh
mQr®j fmd'i'.s'uq'
re'
m%;s ñKqïlrK
re'
Y%S,uqjdm%$Y%S,.sm%
re'
265,992,240 103,068,479,306
15,818,389,708 3,763,586
5,232,179,942 - - - - -
1,511,146,843 - -
125,899,951,625
158,159,293 285,894,576
17,858,690 -
119,852,873,251 5,585,165,815
125,899,951,625
265,992,240 - - - -
4,765,802,654 439,943,500
106,129,045,597 7,263,920,182 4,911,487,835
151,745,341 1,401,501
1,358,000,000
125,287,338,850
14,282,705 - -
362,270,531 119,852,873,251
5,057,912,363 125,287,338,850
-(103,068,479,306)
(15,818,389,708)(3,763,586)
(5,232,179,942)4,765,802,654
439,943,500 106,129,045,597
7,263,920,182 4,911,487,835
(1,359,401,501)1,401,501
1,358,000,000
(612,612,775)
(143,876,588)(285,894,576)
(17,858,690)362,270,531
- (527,253,452)
(612,612,775)
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh i|yd igyka
42 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
2011 foieïnr® 31 †fkk wjika jQ jr®Ifha jHjidfha uqΩ úia;Sr®K wd∞hï iei∫u
wd∞hï
wdfhdack wdodhu
,dNdxY wdodhu
ñ, m%ldYs; fldgia úlsKSfuka ,dNh
ldr®h uKav, Kh u; wdodhu
wfkl=;a wdodhï
,dNd,dN .ssKqu yryd uq,H j;alï yd j.lSï u; Y+oaO ,dN$^w,dN&
úhoï
fufyhqï $ ldr®h uKav,$uq,H úhoï
idudcsl úhoï
m%;s,dN f.ùï u; fmd<sh
uqΩ fufyhqï úhoï
fufyhqï ,dNh
wdodhï n≥
Y=oaO wdodhu
wfkl=;a úia;Sr®K wdodhï
j;alï m%;Hd.Kkh u; Y+oaO ,dN$^w,dN&
mrsk; ùu f;la r|jd.;a uq,H j;alï u; Y+oaO ,dN$^w,dN&
úlsKSu i|yd we;s uq,H j;alï u; Y+oaO ,dN$^w,dN&
wfkl=;a úia;Sr®K wdodhï
wdodhï n≥ wvql< miq wfkl=;a úia;Sr®K wdodhï
wdodhï n≥ wvql< miq uqΩ úia;Sr®K wdodhu
igyka mQr®j fmd'i'.s'uq'
re'
m%;s .sKqïlrK
(164,355,257)164,355,257
(554,940,657)9,009,162 8,055,902
(280,676,440)(818,552,033)
(2,102,895)- -
(2,102,895)(820,654,928)
- (820,654,928)
- - -- - -
re'
Y%S,uqjdm%$Y%S,.sm%
12,962,471,819 164,355,257
(554,940,657)9,009,162
251,872,364 (280,676,440)
12,552,091,505
(701,573,851) (294,181,876)(108,106,649)
(1,103,862,376)11,448,229,129
(141,008,314)11,307,220,815
1,842,000,000 511,084,990
7,000,000 277,391
2,360,362,381 13,667,583,195
re'
12
3
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh i|yd igyka
13,126,827,076 ---
243,816,462
13,370,643,538
(699,470,956) (294,181,877) (108,106,649)
(1,101,759,482) 12,268,884,056
(141,008,314) 12,127,875,742
- - -- - -
|43
uQ,H m
%ldY
k
20
12
igyk 1 - ñ, m%ldYs; fldgia úl=Kqï ,dNh re' 554"940"657$-
igyk 2 - ldr®h uKav, Kh u; fmd<S wdodhu re' 9"009"162$-
igyk 3 - md˙f;daIsl wê m%;smdok m%;sjr®:kh re' 14"499"439$- yd ldr®h uKav, Kh idOdrK jákdlu .e<mSu u; w,dNh re'16"602"334'06
1' jeo.;a .sKqïlrK m%;sm;a;s
1'1 idx.ñl f;dr;=re
1'1'1 ffk;sl iy ,shdm†xÑ wdlD;sh
1980 wxl 46 orK fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a mk; hgf;a 1981 udr®;= 01 †k
ia:dms; lrk ,o fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h fld<U msysá rdcH
ixia:djls' lïlre wud;HdxYh hgf;a ia:dms; lrk ,≥j" 1997 ° uqo,a yd l%u
iïmdok wud;HdxYh hg;g wkqhqla; lrk ,°'
1'1'2 m%Odk ldr®hhka iy fufyhqï iajNdjh
rdcH fiajd úY%du jegqmlg ysñlï fkd,nk ishΩu rdcH iy fm!oa.,sl wxY
fiajlhska fuu uKav,fha idud‚lhka jk w;r" tu wdh;khkays fiajd
fhdaclhska tlS fiajlhskaf.a o< udisl bmhSfuka 3] la fuu wruqo,g fma%IKh
ls¯u w;HjYH fõ' fuu wruqof,a md,khg wu;rj fiajd kshqla;hkaf.a Ndr
wruqo,a uKav,h tys idud‚lhka fjkqfjka idud„h yd iqNidOk m%;s,dNhka
/ila ,nd °fï ldr®hhkays o ksr;j isà'
1'1'3 ksl=;a ls¯u i|yd wkque;sh iy †kh
2013 fmnrjd˙ 27 †ke;s wOHlaI uKav, fhdackdj wkqj 2012 foieïnr® 31 †fkka
wjika jQ jr®Ifha uq,H m%ldYk ksl=;a ls¯u i|yd wkqu; lrk ,°'
1'2 ms<sfh, ls¯fï moku
idOdrK jákdlug w.h lrk ,o we;eï j;alï yd nerlï yer uq,H m%ldYkhka
ft;sydisl ms˙jeh mokug ms<sfh, lrk ,°' fjk;a whqrlska olajd fkdue;s kï ishΩu
w.hhka wdikak remsh,g jghk ,°'
YS% ,xld uq,H jdr®;dlrk m%ñ;Skag wkq.; ùfï°" uKav,h úiska jdr®;d lrk ,o uq,H
;;a;ajh" uq,H ldr®h idOkh iy wruqo,a m%jdy m%ldYhkag jk n,mEï ms<sn|j meye†,s
ls¯ï igyka ys oelafõ'
1'3 wkql+,;d m%ldYkh
2012 foieïnr® 31 †fkka wjika jr®Ih i|yd fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,fha
uq,H m%ldYkhka Y%S ,xld .sKqïlrK m%ñ; m%ldr ms<sfh, lr ;sfí' Y%S ,xld m%cd;dka;s%l
iudcjd° ckrcfha uq,H fr.=,disj,g wkql+,j fuu uq,H m%ldYk ms<sfh, lr b†˙m;a
fldg we;'
.sKqïlrK
m%;sm;a;s
44 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
1'4 m%:u jrg YS% ,xld .sKqïlrK m%ñ; Ndú; ls¯u (SLFRS/LKAS)
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h" 2011 foieïnr® 31 †fkka wjika jr®Ih we;=Ω
bl=;a ld,Éf√ohka i|yd uq,H m%ldYkhka mQr®j uQ,H jdr®;dlrk wdlD;sh wkql+,j
ilia lrk ,°'
2012 foieïnr® 31 †fkka wjika jr®Ifha uq,H m%ldYkhka iy ixikaokd;aul uq,H
m%ldYkhka Y%S ,xld .sKqïlrK m%ñ;Skag wkql+,j ilia lrk ,°' fuu Y%S ,xld
.sKqïlrK m%ñ;Ska cd;Hka;r .sKqïlrK m%ñ;Skag iu.dó fõ' fuh uKav,h úiska YS%
,xld .sKqïlrK m%ñ;Skag wkql+,j uq,H m%ldYkhka ms<sfh, lrk ,o m%:u wjia:dj
fõ' fuu uq,H m%ldYk ieliSfï°" fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h fuu Y%S
,xld .sKqïlrK m%ñ;Skag wkq.; ùfï †kh 2011 ckjd˙ 01 f,i i,ld uq,H ;;a;ajh
m%ldY fldg we;'
wod< ksoyia ls¯ï
Y%S','uq'jd'm% 1 - m%:u jrg YS% ,xld .sKqïlrK m%ñ; Ndú;d lrkakka i|yd we;eï ksoyia
ls¯ï w;S;dkqfhda.Sj wod, lr.ekSug wjia:dj i<id we;'
jHjidh my; oelafjk ksoyia ls¯ï wod, lr we;(
l l,an≥ ^Y%S','uq'jd'm% 1 D9&
m%:u jrg YS% ,xld .sKqïlrK m%ñ; Ndú;h i|yd wj;Sr®K jk †kfha° meje;s
lreKq iy wjia:djka merKs ;;a;ajhka u; mokïj ;SrKh ls¯ug bvlv i,id
we;'
l fiajl m%;s,dN ^Y%S','uq'jd'm% 1 D10&
ms<s.;a fmd≥ .sKqï uQ,Or®u hgf;a óg m%:u y∫kd fkd.;a wdhq.Kk ,dN fyda
mdvq cd;Hka;r uq,H jdr®;dlrK m%ñ;Skag wkq.;jk †kfha° iuqÉÑ; wdhq.Kk
,dN fyda w,dN f,i y∫kd.; yel' fuh b†˙fha° Woa.; jk wdhq.Kk ,dN fyda
w,dN i|yd mrdi msúiqula fia Ndú; l< yel'
l mQr®jfhka y∫kd.;a uq,H idOk m;% ^Y%S','uq'jd'm% 1 D19)
m%:u jrg YS% ,xld .sKqïlrK m%ñ; Ndú;h i|yd wj;Sr®K jkakkag uq,H j;alï
yd nerlï idOdrK w.hg ,dN fyda w,dN f,i ksr®Kh ls¯ug fyda wkq.; jk
†kfha° úlsKSu i|yd mj;sk njg ksr®Kh ls¯ug bvlv i,id we;'
1'5 wLKav meje;au
wLKavj uKav,h mj;ajd.ekSfï yelshdj ms<sn|j uKav,Sh l<uKdld˙;ajh ;lafiare
lr we;s w;r" ie,lsh hq;= wkd.; ld,Éf√ohla olajd uKav,h mj;ajd .; yels iïm;a
uKav,h i;=j we;' tf;l=≥ jqj;a ie,lsh hq;= we;eï wúksYaÑ;;djhka wLKav meje;au
flfrys we;sfõhhs uKav,h fkdokS' tneúka" wLKav meje;afï moku u; msysgd uq,H
m%ldYk ms<sfh, lr we;'
| 45
.sKqïlrK m%;sm;a;s
2012
1'6 wdodhu
uKav,h fj; wdr®:ßl m%;sM, .,d tafï yelshdj iy wdodhu ksielju ueksh yels
m%udKh wkqj wdodhï .sKqï.; lrkq ,efí' wdodhu y∫kd .ekSug fmr my; oelafjk
Wmudkhka o imqrd,sh hq;=h'
1'6'1 fmd<S iy iudk wdodhï iy úhoï
l%ulaIh ms˙jehg jákdlï .Kkh lrk ,o uq,H WmlrK" úlsKSu i|yd we;s
fmd<s ysñ uq,H j;alï" ,dNdw,dN u; idOdrk w.h ksr®kh lrk uq,H j;alï
j, fmd<s wd∞hu fyda úhou iM, fmd<s wkqmd; Ndú;fhka jdr®;d lrkq ,efí'
iM, fmd<s wkqmd;slh hkq uq,H j;alï fyda uq,H nerlfuys Odrk jákdlu u;
tys wfmalaIs; „j ld,h fyda wjYH m˙† Bg wvq ld,hl° ,efnk fyda f.jk
jÜgï lrk ,o weia;fïka;=.; wkd.; uqo,a m%jdyj, wkqmd;slh fõ' uq,H
WmlrKhkays ishΩu .súiqï.; lreKq W∞yrkhla f,i fyda f.ùï jrkhka
.Kkh ls¯u i|yd i,ld nef,k w;r" wkd.; Kh w,dNhka yer iDcqju
wdfrdamkh l, yels .dia;= yd jr®Ol ms˙jeh iM, fmd<s wkqmd;slfhys w∞<
fldgila fõ'
ydkslrK w,dNhla fya;=fjka uq,H j;alul fyda uq,H j;alï iuQyhl
jdr®;dlrK ,o jákdlula wvqlrkq ,nk úg ydkslrK w,dNh .Kkh ls¯fï
wruqK i|yd wkd.; uqo,a m%jdy jÜgï ls¯ug Ndú;d l< uq,a fmd<S wkqmd;hg
wkqj fmd<S wdodhu wLKavj y∫kd.kq ,efí'
1'6'2 ,dNdxY wdodhï
,dNdxY wdodhu uKav,h fj; ,eîfï whs;sh ;yjqre jQ úg y∫kd .kq ,efí'
1'6'3 wfkl=;a wdodhï
fiajlhskaf.a fiajd ld,h mokïj l%ulaIh lrkq ,nk fiajl Kh u; ,efnk
idOdrK jákdlu u; .Kkh lrkq ,nk fmd,S wdodhu yer wfkl=;a wdodhï
uKav,h fj; ,eîfï whs;sh ;yjqre jQ úg y∫kd.kq ,efí'
1'7 jHjyd˙l iy b†˙m;a ls¯fï uqo,a tallh
uKav,fha uq,H m%ldYk b†˙m;a ls¯fï jHjyd˙l uqo,a tallh YS% ,xld remsh, fõ' ishΩ
uq,H úia;r YS% ,xld remsh,a uÛska b†˙m;a lr we;'
1'8 uq,H idOk m;% wdrïNl y∫kd .ekSu iy miqld,Sk ñkqïlrKh
y∫kd.ekSfï †kh
uq,H j;alï iy j.lSï m%:ufhkau fj<| †kfha° y∫kd.kq ,efí' tkï tu idOk
m;%hkaf.a .súiqï m%;smdokhkays mdr®Yjlrejka jYfhka uKav,h m;ajQ †khhs' fuf,i
ñ,g .kq ,nk iy úl=Kkq uq,H j;alï jQl,S idudkH fr.=,dis uÛska fyda
fj<|fmdf<ys mj;akd iïm%odh uÛska kshñ; ld, rduqj ;=<° Ndr†h hq;=j ñ,g .kq ,enQ
fyda úl=Kkq ,enQ fyda uq,H j;alï jkafkah'
46 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
uq,H idOk m;% wdrïNl ñkqïlrKh
uq,H idOk m;% wdrïNfha° y∫kd.ekSu iy jr®.SlrKh tys wruqK iy ,laIK fukau
tAjd w;am;a lr .eksfï l<ukdld˙;ajfha wruqKq u; r|d mj;S' ,dNd,dN .sKqu yryd
idOdrK jákdlug jdr®;d lrkq ,nk uq,H j;alï iy uq,H nerlï yer wksl=;a ishΩu
uq,H idOk m;% wdrïNfha° tAjdfha idOdrK jákdlug w;am;a lr .ekSfï ms˙jeh
tl;=lr ñKqïlrKh lrkq ,efí'
úlsKSu msKsi r|jd .;a uq,H j;alï fyda uq,H nerlï
úlsKSu msKsi r|jd .;a uq,H j;alï fyda uq,H nerlï uq,H ;;a;aj m%ldYkfhys
idOdrK jákdlug igyka lrkq ,efí' idOdrK jákdlfuys fjkiaùï wdodhï
m%ldYkfha° y∫kd.kq ,efí' fmd<S iy ,dNdxY wdodhï fyda úhoï .súiqfï j.ka;s m%ldr
wdodhï m%ldYkfha jdr®;d ls¯u fyda f.ùï i|yd whs;sh m%;sIaGdmkh jQ miq igyka lrkq
,efí' fuu jr®.SlrKfhys we;=<;a ialkaO uQ,slju kq≥re ld,Éf√ohl úlsKSu fyda h<s
ñ,° .ekSfï mrudr®:fhka w;am;a lr.;a tajd fõ'
,dN w,dN .sKqu yryd idOdrK jákdlug kïlrk ,o uq,H j;alï fyda uq,H nerlï
wdrïNl y∫kd.ekSu wkqj l<ukdld˙;ajh úiska jr®.SlrKh lrk ,o uq,H j;alï yd
uq,H nerlï fï hgf;a oelafõ' l<ukdld˙;ajh úiska my; i|yka ksr®Kdhlhka
imqrd,Su wkqj muKla ,dN fyda w,dN u; WmlrKhl idOdrk jákdlu wdrïNl
y∫kd.eksfï° ksr®kh lrkq ,nk w;r" fuu ksr®kh ls¯u WmlrKfhka WmlrKhg
moku u; ;SrKh lrkq ,efí'
l j;alï fyda nerlï fyda ta u; /¢ ,dN fyda w,dN fjkia mokï u;
ñKqïlrkfha° u;=jk tAldld¯ fkdjk m%;slr®uhka iïmQr®Kfhkau bj;a ls¯ula
fyda ie<lsh hq;= f,i wvqls¯ula fuuÛska is≥ ùu'
l f,aLK.; wjodkï l<ukdlrKh fyda wdfhdack Wmdhudr®.hka wkqj idOdrK
jákdlï moku u; ldr®hlaIu;dj w.h lrkq ,nk fuu j;alï iy nerlï" uq,H
j;alï iy nerlï iuQyhl fydaa fojr®.fhau fldgils'
,dNd,dN .sKqu yryd idOdrK jákdlug .,mk uq,H j;alï iy uq,H nerlï" uq,H
;;a;aj m%ldYkfha idOdrK jákdlug jdr®;d flfr®' idOdrK jákdlfuys fjki
,dNd,dN .sKqu yryd idOdrK jákdlug ksr®kh lrk ,o uq,H j;alï iy uq,H
nerlïj, Y+oaO ,dN yd w,dN w;r fjki jdr®;d lrkq ,efí' ms<sfj,ska fmd<S bmehqï
iy ork ,o fmd<S §fmd<S wdodhï¶ iy §fmd<S úhoï¶ f,i iM, fmd<S wkqmd;h
Ndú;fhka WmÑ; lrkq ,nk w;r" ,dNdxY wdodhu" ,eîfï whs;sh ;yjqrejQ miq wd∞hï
m%ldYfhys §,dNdxY wdodhu¶ hgf;a jdr®;d lrkq ,efí'
úlsKSu i|yd we;s uq,H wdfhdack
úlsKSu i|yd we;s uq,H wdfhdackhkag Kh iq/l=ïm;a wka;r®.; fõ' fuu jr®.SlrKhg
wod< Kh iq/l=ïm;a wúksYaÑ; ld,Éf√ohla i|yd r|jd .ekSug wfmalaIs; jQ iy
fj<|fmd< ;;a;ajhkays fjkialï iy øjYS,;d wjYH;djka u; úlsKSug we;s
wdfhdackhka fõ'
| 47
.sKqïlrK m%;sm;a;s
2012
úlsKSu i|yd we;s uq,H wdfhdack m<uqjr ñkqïlrKfhka miqld,Skj idOdrK
jákdlug ñkqïlrKh lrkq ,efí' Wm,íê fkdjQ ,dN iy w,dN iDcqju ialkaOhkays
§wf,úh i|yd we;s ixÑ;¶ ^wfkl=;a úia;Sr®K wdodhï& f,i y∫kd .kq ,efí'
wdfhdackhka wmyrKh l,úg ialkaOhkays l,ska y∫kd f.k ;snQ iuqÉÑ; ,dN fyda
w,dN wdodhï m%ldYkfha §wfkl=;a wdodhï¶ f,i y∫kd .kq ,efí' úlsKSu i|yd r|jd
;snQ uq,H wdfhdackhkaf.ka bmehQ fmd<S wdodhï iM, fmd<S wkqmd;h Ndú;fhka fmd<S
wdodhï f,i jdr®;d lrkq ,efí' úlsKSu i|yd r|jd ;snQ uq,H wdfhdackhka i|yd jQ
,dNdxY wdodhï ,eîfï whs;sh ;yjqre jQ miq §wfkl=;a wdodhï¶ hgf;a wdodhï
m%ldYkfha y∫kd .kq ,efí' tjeks wdfhdack ydkslrKfhka we;sjk w,dN wdodhï
m%ldYkfhys §uq,H wdfhdackhkaf.a ydkslrK w,dN¶ f,i y∫kd .kakd w;r §úlsKSu
i|yd we;s ixÑ;hkaf.ka¶ bj;a lrkq ,efí'
m˙k; ùu f;la r|jd.;a wdfhdack
m˙k; ùu f;la r|jd.;a wdfhdack f,i ia:djr fyda ks.ukh l, yels f.ùï iy
ia:djr l,ams¯ï fya;=fjka uKav,hg wNsm%dhhla iy l,ams¯u f;la r|jd .ekSug we;s
yelshdj fya;=fjka l,ams¯u f;la r|jd.;a jHq;amkak fkdjk uq,H j;alï jYfhka
ie<lsh yelsh' m˙k; ùu f;la r|jd.;a wdfhdack wdrïNl ñkqïlrKfhka wk;=rej
ydkslrK w,dN bj;alr iM, fmd<S wkqmd;h Ndú;fhka l%ulaIh ms˙jehg ñkqïlrKh
lrkq ,efí' iM, fmd<S wkqmd;fha ixl,s; fldgia jk jÜgï fyda w;am;a lr .ekSfï
wêñ, yd .dia;= ie<ls,a,g f.k l%ulaIh ms˙jeh .Kkh lrkq ,efí' wdodhï
m%ldYkfha l%ulaIh §fmd<S wdodhï¶ f,i we;=<;a lrk w;r" tu j;alï ydkslrKfhka
Woa.; jk w,dN wdodhï m%ldYkfha igyka ;=< y∫kd.kq ,efí'
Kh yd ,eìh hq;= .sKqï
Kh yd ,eìh hq;= .sKqï jHq;amkak fkdjk ia:djr iy ks.ukh l, yels f.ùï iys;
ilS%h fj<|fmdf<ys ñ, m%ldYs; fkdjQ uq,H j;alï fõ' wdrïNl ñkqïlrKfhka
wk;=rej jQ ydkslrK w,dN wvqlr iM, fmd<S wkqmd;h Ndú;fhka l%ulaIh ms˙jehg
ñkqïlrKh lrkq ,efí' iM, fmd<S wkqmd;fha ixl,s; fldgia jk jÜgï fyda w;am;a
lr .ekSfï wêñ, yd .dia;= fyda ms˙jeh ie<ls,a,g f.k l%ulaIh ms˙jeh .Kkh lrkq
,efí' wdodhï m%ldYkfha iM, fmd<S wkqmd; l%ulaIh §fmd<S wdodhï¶ f,i we;=<;a
lrk w;r" tu j;alï ydkslrKfhka Woa.; jk w,dN wdodhï m%ldYkfha fjk;a
fufyhqï úhoï f,i y∫kd.kq ,efí'
m%;s ñ,°.eKqï iy m%;sjr®:k ñ,°.eKqï .súiqï
m%;s ñ,°.ekqï .súiqïj, wdfhdackh tys we;s ia:djr fyda ks.ukh l, yels f.ùï yd
ia:djr l,ams¯ï iys; neúkao" l,ams¯u f;la r|jd .ekSfï Okd;aul wNsm%dhla iy
yelshdjla uKav,h i;= neúkao" tu wdfhdack l,amsfrk f;la r|jd .ekSug yels
wdfhdack f,i ks.ukh ls¯ug ;SrKh lr we;' wdrïNfha° w;am;a lr .ekSfï ms˙jehla
we;akï tho we;=Ωj idOdrK jákdlug ñKqïlrKh lr we;s w;r" miqld,Skj iM,
fmd<S wkqmd;slh Ndú;fhka l%ulaIh ms˙jehg ñkqqïlrKh lr we;'
48 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
uq,H j;alï ydkslrKh
lsishï uq,H j;alula fyda uq,H j;alï iuQyhla fyda ydkslrKh ù we;s njg wruqKq.;
idlaIs ;sfí oehs fia'ks'Nd'w' uKav,h iEu uq,H ;;a;aj m%ldYk jdr®;dlrk †khkays °
;lafiare lrkq ,efí' uq,H j;alula fyda uq,H j;alï iuQyhla ydkslrKh ù we;ehs
wruqKq.; idlaIs we;akï muKla iy is≥ùï tll fyda lsysmhl m%;sM,hla f,i wdrïNl
y∫kd .ekSfuka wk;=rej is≥ù we;akï ^ord we;s w,dN isoaêh& iy tu isoaêh ^fyda isoaê&
tu uq,H j;alfï fyda uq,H j;alï iuQyfha weia;fïka;= l< wkd.; uqo,a m%jdyhkag
lsishï n,mEula is≥j we;ehs úYajdikShj weia;fïka;= l< yels úh hq;=h'
l%ulaIh ms˙jehg mj;ajdf.k .sh j;alï
l%ulaIh ms˙jehg olajd we;s uq,H j;alï ^fiajl Kh iy w;a;sldrï iy m˙K;
jkf;la r|jd.;a wdfhdack& uKav,h m%:ufhka ;ksj yd ;ksj jeo.;a yd iduqyslj
fkdjeo.;a uq,H j;alï ydkslrKh ù we;s njg idOdrK idlaIs ;sfí oehs ;lafiare
lrkq ,nhs' tfia ;ksj ;lafiare lrk ,o uq,H j;alula ydkslrKh ù we;s njg
idOdrK idlaIs fkdue;s hhs uKav,h ;SrKh lrkafka kï tu uq,H j;alug iudk Kh
wjodkula we;s uq,H j;alï iuQyhlg we;=,;a lr tu j;alï ydkslrKh i|yd
iduqyslj ;lafiare lrkq ,efí' ydkslrK w,dN i|yd ;ksj ;lafiare lrk ,o j;alu
u; ydkslrK w,dN mj;S kï fyda ta nj wLKavj y∫kdf.k ;sfí kï tajd iduqysl
;lafiarejlg we;=<;a lrkq fkd,efí'
j;alula ydkslrKh ù we;s njg wruqKq.; idlaIs we;akï" tys w,dNh f,i
ñkqïlrKh lrkq ,nkafka j;alfï OdrK w.h iy weia;fïka;= l< wkd.; uqo,a
m%jdyhkaf.a ^fuf;la ord fkdue;s wkd.; Kh w,dN yer& jr®;udk w.h w;r fjkih'
j;alfuys OdrK w.h °ukd .sKqula uÛska wvqlrk w;r w,dNh wdodhï m%ldYfhys
y∫kd.kq ,efí' wvqlrk ,o OdrK w.hg fmd<S wdodhu wLKavj WmÑ; lrk w;r"
wkd.; fmd<S uqo,a m%udKhka jÜgï ls¯u i|yd fhdod.;a fmd<S m%;sY;hka ydkslrK
w,dN ñkqïlrKh i|yd o fhdod.kq ,efí'
fmd<S wdodhu §fmd<S wdodhfï¶ fldgila f,i jdr®;d lrkq ,efí' wkd.;fha ° whlr
.ekSfï ksYaÑ; yelshdjla fkdue;s Kh yd iïnkaê; °ukdjka ,shd y˙kq ,efí' miq
jr®Ihl ° ydkslrKh y∫kd.ekSfuka miqj is≥ jQ isoaêhla fya;=fjka weia;fïka;=.;
ydkslrK w,dNfha w.h jeäjkafka kï fyda wvq jkafka kï l<ska y∫kd.;a ydkslrK
w,dNh °ukd ;=<ska wvq fyda jeä ls¯u u.ska .<mkq ,efí'
weia;fïka;= l< wkd.; uqo,a m%jdyhkaf.a jr®;udk jákdlu uq,H j;alfï uq,a iM,
fmd<S wkqmd;h u.ska jÜgï lrkq ,efí' Kh i|yd úp,H fmd<S wkqmd;hla mj;skafka
kï" lsishï ydkslrK w,dNhla ñkqïlrKh i|yd jÜgï wkqmd;h f,i m%jr®;k iM,
fmd<S wkqmd;h fhdod .; hq;= fõ' wdh;kh úiska fj<| j;alï" Kh yd w;a;sldrï f,i
kej; jr®.SlrKhla lrkafka kï tA ;=<ska lsishï ydkslrk w,dNhla we;sjkafka kï
th uekSu i|yd jÜgï wkqmd;slh f,i t†kg ;SrKh lrk ,o iM, fmd,S wkqmd;slh
fhd∞ .kq ,efí'
| 49
.sKqïlrK m%;sm;a;s
2012
úlsKSu i|yd we;s uq,H wdfhdack
úlsKSug we;s uq,H wdfhdackhla ydkslrKh ù we;s njg idOdrK idlaIs we;aoehs
wdh;kh úiska iEu jdr®;dlrK †khl°u ;lafiare lrkq ,efí'
Kh WmlrKhla úlsKSug we;s wdfhdack f,i jr®.SlrKh lr we;s úfgl" tlS
ksr®Kdhlh mokï fldg f.k uq,H j;alï l%ulaIh ms˙jehg OdrKh lr we;s fyhska"
wdh;kh úiska ;ks ;ksj tu Kh WmlrK ydkslrKh ù we;s njg idOdrK idlaIs
;sfí oehs ;lafiare lrkq ,nhs' flfia jqjo" ydkslrKh jYfhka jdr®;d lrk ,o uqo,"
wdodhï m%ldYkfha l<ska y∫kd.;a wdfhdack u; ydkslrK w,dNh yer l%ulaIh ms˙jeh
yd jr®;udk idOdrK jákdlu w;r fjkfiys ñkqïlrKh lrk ,o iuqÉÑ; w,dNh
fõ' wkd.; fmd<S wdodhu wvqlrk ,o OdrK jákdlu u; mokï jk w;r" ydkslrK
w,dNh ñkqïlrKh i|yd Ndú;dlrk wkd.; uqo,a m%jdy jÜgï ls¯ug fhdod.;a fmd<S
wkqmd;h Ndú;fhka WmÑ; lrkq ,efí' fmd<S wdodhu §fmd<S wdodhfï¶ fldgila f,i
jdr®;d lrkq ,efí' miq ld,Sk ld,Éf√ohl° Kh WmlrKhl idOdrK jákdlu jeä
jkafka kï iy ydkslrK w,dNh wdodhï m%ldYkfha y∫kd .ekSfuka wk;=rej is≥jk
Kh isoaêhlg wruqKq.;ju wod< jkafka kï" ydkslrK w,dNh wdodhï m%ldYkh yryd
m%;sjr®;kh flfr®' ialkaO wdfhdackhla úlsKSu i|yd we;s f,i jr®.SlrKh lr we;s
úfgl" wdfhdackfha idOdrK jákdlu tys msss˙jehg wvq njg §jeo.;a¶ iy §†.= ld,Sk¶
m˙ydkshla we;s njg idOdrK idlaIs we;=<;a fõ' ydkslrKh i|yd idlaIs we;s úfgl"
iuqÉÑ; w,dNh w;am;a lr .ekSfï ms˙jeh iy m%jr®;k idOdrK w.fhys fjki
iuqÉÑ; w,dNh f,i ñkqïlrKh flfr®' tu wdfhdackfhys ydkslrK w,dNhla wdodhï
m%ldYkfhys y∫kdf.k we;akï" ialkaOfhka bj;a lr wdodhï m%ldYkfhys y∫kd.kq
,efí' ialkaO wdfhdackhkays ydkslrK w,dNhka wdodhï m%ldYkh ;=<ska m%;sjr®;kh
fkdflfrk w;r" ydkslrKfhka miqj OdrK jákdlfuys jeäùï wdodhï m%ldYkfhys
y∫kd.kq ,efí'
1'9 foam<" ms˙h; yd WmlrK
foam<" ms˙h; yd WmlrK ms˙jehg y∫kd.kq ,efí' ñ,° .ekSfï ms˙jeh" iDcqju
wdfrdamkh l< yels ms˙jeh iy wkd.;fha° fkdje,elaúh yels bj;a ls¯fï fyda fldgia
fjka ls¯fï ms˙jefhys weia;fïka;=.; jr®;udk w.h ms˙jefhys wka;r®.; fõ' wod<
nerlu m%;smdok ;=<ska y∫kd.kq ,efí'
wdrïNl ;;a;ajfha ldr®hlaIu;djfhka wkd.; m%;s,dN ,eîfï wfmalaIdfjka foam<"
ms˙h; yd WmlrK kv;a;=j fyda wΩ;a jeähdj i|yd jQ ms˙jeh th orK wjia:dfõ°
úhoula f,i wdodhï m%ldYkfhys y∫kd.kq ,efí'
iskaklalr bvï ^wdfhdack foam<& yer" laIh m%;smdokh ySkjk fYaI l%uh wkqj .Kkh
lrkq ,efí' iskaklalr bvï laIh lrkq fkd,efí' wfkl=;a ishΩu foam<" ms˙h; iy
WmlrK laIhùï tajdfha m%fhdackj;a „jld,h ;=< iqkanqka jákdlu wvql< OdrK
jákdlug m%;smdokh flfr®' j;alïj, weia;fïka;= l< m%fhdackj;a „jld,h my;
oelafõ'
50 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
m˙.Kl WmlrK - 20]
wfkl=;a WmlrK - 20]
,S nvq - 15]
fudagr® jdyk - 25]
iúls¯ï iy jeoa≥ï - 33'33]
j;alï Ndú;h i|yd fhojQ †kfha ° laIhùï wdrïN fõ'
1'10 uq,H fkdjk j;alï ydkslrKh
lsishï uq,H fkdjk j;alula ydkslrKhg ,laùfï i<l=Kq olajkafka oehs hkak
uKav,h úiska tla tla jdr®;dlrK †kfha ° iudf,dapkh lrkq ,efí' tjeks i<l=Kla
olajkafka kï fyda j;alfuys ydkslrK mrSlaIKhla wjYH jkafka kï fyda uKav,h
úiska j;alfuys whlr .; yels uqo, weia;fïka;= lrkq ,efí' j;alul whlr .; yels
uqo, jkafka tu j;alfuys fyda uqo,a W;amdok tallfhys idOdrK jákdlfuka úl=Kqï
ms˙jeh wvql< idOdrK jákdlu fyda Ndú; jákdlu hk foflys by< w.hhs'
j;alfuys fyda uqo,a W;amdok tallfhys OdrK jákdlu whlr .; yels uqo,a m%udKh
blaujkafka kï j;alu ydkslrKh jQ f,i i<ld whlr .; yels jákdlu olajd
,shdy˙kq ,efí'
Ndú; jákdlu .Kkfha ° weia;fïka;= l< wkd.; uqo,a m%jdyhka uqof,a jr®;udk
w.h iy j;alug w∞< wj∞ku iys; m%jr®;k fj<|fmd< ;lafiare ms<sônq jk n≥ fmr
jÜgï wkqmd;h Ndú;fhka jÜgï lrkq ,efí' idOdrK jákdlfuka wvql< úl=Kqï
ms˙jeh ;SrKh l< hq;af;a ksjer† wd.Kk wdlD;sh wkqjh' fuu wd.Kkhka" úúO
jákdlï" m%isoaO fj<| iud.ïj, ñ, m%ldYs; fldgia fyda mj;akd wfkl=;a idOdrK
w.h ñKqï idOl u.ska ;yjqre flfr®'
1'11 wdfhdack foam<
w;am;a lr .ekSfï ms˙jeh we;=Ω .;a ñ,g wdfhdack foam< ñkqïlrKh flfr®' uq,a
y∫kd.eksfuka wk;=rej jdr®;dlrK †kfha ° fj<|fmd< ;;a;ajhka olajk idOdrK
jákdlug wdfhdack foam< igyka lrkq ,efí' wdfhdack foamf<ys idOdrK jákdlu
ksid Woa.; jk ,dN fyda w,dN tajd Woa.; jQ ld,Éf√ofha wdodhï m%ldYkfha wka;r®.;
flfr®'
uKav,fha wdfhdack foam< iEu jir 3 lg jrlau újD; fj<|fmd< jákdlug
m%;Hd.Kkh lrkq ,nk w;r" OdrK jákdlfuys is≥jk fjkialï úia;Sr®K wdodhï
m%ldYkfha y∫kd.kq ,efí'
,eìh hq;= l=,S l,an≥ ld,Éf√oh ;=< ir, udr®. moku hgf;a fnod y˙kq ,efí' l=,S
ksjeishdg l=,S rys; ld,iSudjla jeks †˙.ekaùula ,nd fokafka kï fuu moku hgf;a
y∫kd.kq ,nk l=,S wdodhula fya;=fjka jdr®;djk fjk;a j;alul jákdlu wdfhdack
j;alfuys OdrK jákdlfuka wvqlrkq ,efí'
| 51
.sKqïlrK m%;sm;a;s
2012
1'12 wiamDIH j;alï
1'12'1 ndysrj w;am;alr.kakd ,o wiamDIH j;alï
fjka fjkaj w;am;a lr .;a wiamDIH j;alï wdrïNfha° y∫kd.;a ms˙jehg
ñkqïlrKh flfr®' wdrïNl y∫kd.ekSug wkql+,j wiamDIH j;alï" iuqÉÑ;
l%ulaIh iy iuqÉÑ; ydkslrK w,dN wvql< ms˙jehg OdrKh lrkq ,efí'
wiamDIH j;alïj, m%fhdackj;a „jld,h ksYaÑ; fyda wúksYaÑ; f,i ;lafiare
lrkq ,efí'
ksYaÑ; „jld,hla iys; wiamDIH j;alï tajdfhys m%fhdackj;a wdr®:ßl „jld,h
;=< l%ulaIh lrkq ,nk ydkslrKh i|yd iudf,dapkh flfr®' lsishï i<l=Kla
olajkafka kï wiamDIH j;alï ydkslrKh lrkq ,efí' tla tla jdr®;dlrK
ld,Éf√ohla wjidkfha° ksYaÑ; „jld,hla iys; wiamDIH j;alfuys l%ulaIh
ld,Éf√oh iy l%ulaIh l%uh iudf,dapkh lrkq ,efí' wfmalaIs; m%fhdackj;a
„jld,h fyda j;alug wkqnoaê; wkd.; wdr®:ßl m%;s,dN m˙fNdack rgdfõ
fjkialï wod< m˙† l%ulaIh ld,Éf√oh fyda l%ulaIh l%uh fjkia ls¯fuka" tu
fjkialï .sKqï weia;fïka;= fjkialï fia i<lkq ,efí' ksYaÑ; „jld,hla
iys; wiamDIH j;alïj, l%ulaIh úhou wdodhï m%ldYkfha úhoï jr®. hgf;a"
wiamDIH j;alïj, ls%hdld˙;ajh idfmalaIj y∫kd.kq ,efí'
wiamDIH j;alula y∫kd fkd.ekSfuka Woa.; jk ,dN fyda w,dN j;alfuys
OdrK w.h iy Y=oaO Wm,íê ,eîï w;r fjki fia ñkqïlrKh lrkq ,nk
w;r" j;alu y∫kd fkd.ekSfuka miqj wdodhï m%ldYkfha y∫kd.kq ,efí'
m˙.Kl uD≥ldx. meflachka
m˙.Kl uD≥ldx. meflachka w;am;a lr.ekSfï iy jeä†hqKq ls¯fï úhou
wiamDIH j;alula f,i y∫kd.kakd w;r jir 03 la ;=< l%ulaIh lrkq ,efí'
1'13 l,an≥ foam<
1'13'1 fufyhqï l,an≥
whs;shg wod< wjodku iy m%;sM,h wjia:dkql+,j uKav,h fj; udre fkdlrk
wjia:djkays° ^fufyhqï l,an≥&" f.úh hq;= uqΩ l,an≥ l=,S m%udKh ir< udr®.
l%uhg l,an≥ ld,h mqrd úia;Sr®K wdodhï m%ldYkhg udrelrkq ,efí'
1'14 f;d.
h,a mek.sh iy fiñka p,kh jk whs;uhkag wod< °ukd wvq ls¯fuka miq ms˙jehg
fyda Y=oaO Wm,íê w.fhka jvd;a wvq w.hg f;d. wd.Kkh flfr®'
52 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
1'15 úY%du m%;s,dN ms˙jeh
1'15'1 ksYaÑ; odhl fhdackd l%u
wod< jHjia:d iy fr.=,dis m%ldr fiajlhskg" fiajl wr®:idOl wruqof,a
odhl;ajhg iy fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqof,a odhl;ajhg ysñlu ,efí'
uKav,h úiska fiajlhkaf.a o< md˙Y%ñlfhka 15] la iy 03] la ms<sfj,ska fiajl
wr®:idOl wruqo,g iy fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,g odhl jYfhka f.jkq
,efí'
1'15'2 ksYaÑ; m%;s,dN fhdackd l%u - md˙f;daIsl
YS% ,xld .sKqïlrK m%ñ; 19 - fiajl m%;s,dN - wkqj jirl fiajd ld,hla
iïmQr®K lrk ,o ishΩu fiajlhka fjkqfjka úY%du md˙f;daIsl m%;smdokh lr
we;' flfia jqjo" 1983 wxl 12 ork md˙f;daIsl f.ùï mk; wkqj ldr®h uKav,h
jir 5 l wLKav fiajd ld,hla iïmQr®K ls¯fuka wk;=rej muKla nerlu Woa.;
fõ' fuu nerlu ndysrj uq,Hkh fkdflfr®'
ksYaÑ; odhl fhdackd l%uh yereKq úg ksYaÑ; m%;s,dN fhdackd l%uh" mYapd;a
/lshd m%;s,dN fhdackd l%uhls' ksYaÑ; m%;s,dN úY%du fhdackd l%u u;
jHjidhfha Y+oaO ne¢hdj" m%jr®;k iy mQr®j ld,Éf√ohka i|yd fiajlhkaf.a
fiajd odhl;ajh u; Wmhk ,o wkd.; m%;s,dN weia;fïka;= u; .Kkh lrkq
,nk w;r" tu m%;s,dNh jr®;udk jákdlu ;SrKh ls¯u i|yd jÜgï lrkq
,efí' y∫kd fkd.;a mQr®j fiajd ms˙jehla we;akï wvq lrkq ,efí'
jdr®;d lrkq ,nk †kg meje;s Wiia ;;a;ajfha ixia:dms; ne∫ïlrhkaf.a M,od
m%;sY;h jÜgï wkqmd;h fõ' m˙k; okshka iys; jHjidhfha ne¢hdj idudkH
lrk m%;s,dN f.ùug wfmalaIs; úksuh wkqmd;slh wod< flfr®' jdr®Islj iq≥iqlï
,;a wdhq.Kl jrfhl= úiska m%;slafIams; tall Kh l%uh Wmfhda.s lr .ksñka
.Kkh lrkq ,efí'
ie,iqul we;s m%;s,dN jeä†hqKq ls¯fuka" fiajlhkaf.a miq.sh fiajd ld,hg
wod< fldgi jeäjk w;r m%;s,dN w;am;a lr .kakd f;la ld,Éf√oh mqrd
,dNd,dN .sKqu ;=<ska ir< udr®. l%uhg y∫kd .efka'
úY%du md˙f;daIsl ne¢hdj ;SrKh ls¯fï° Ndú;dlrk m%Odk Wml,amkhka
fufiah(
jÜgï wkqmd;h 11]
jegqma jr®Ol wkqmd;h 02]
úY%du .kakd jhi wjqre≥ 60
| 53
.sKqïlrK m%;sm;a;s
2012
1'17 n≥lrKh
1'17'1 m%jr®;k n≥
jdr®;dlrk †kg mj;sk n≥ m%;sY;h fyda iajdëkj ls%hd;aul jk n≥ m%;sY;h u;
jr®Ifha n≥ f.úh hq;= ,dNh fyda w,dNh u; f.úh hq;= n≥ fyda ,eìh hq;= n≥ iy
f.úh hq;= .e<mSï u; n≥" m%jr®;k noao fõ'
1'18 ialkaOh
1'18'1 idud‚l wruqo,
jr®Ih ;=< wdmiq f.jk ,o m%;s,dN wvql< miq idud‚lhkaf.ka ,o odhl uqo,a yd
,eìh hq;= odhl uqo,a iy ta u; WmÑ; lrk ,o fmd<S iy ,dNdxYj,ska idud‚l
wruqo, iukaú; fõ'
1'18'2 ,dNdxY
,dNdxY wdodhu wruqo, fj; ,eîfï whs;sh ;yjqre jQ úg y∫kd.kq ,efí'
1'19 m%;smdok
wúksYaÑ; ld, iy ixLHdjka iys; nerlï i|yd uKav,h úiska m%;smdok y∫kdf.k
;sfí' jdr®;dlrk †kg ne¢hdj ksrjq,a ls¯u i|yd wjYH úhou ms<sn|j fyd|u
;lafiarej u; m%;smdokh .sKqïlrKh lrk w;r" nerlug n,mdk jr®;udk
fjf<|fmd< ;lafiare uqof,a ld, jákdlu iy úfYaIs; wjodkï yqjd oelafjk n≥ mQr®j
wkqmd;h u; jÜgula o ,efí'
2' ;SrKd;aul .sKqï weia;fïka;= iy úksYaphka
wkd.;h ms<sn|j uKav,h we;eï weia;fïka;= iy Wml,amkhka ilikq ,efí' weia;fïka;=
iy úksYaphka ft;sydisl m<mqreoao iy fjk;a lreKq mokï fldg f.k wLKavj w.hkq
,nk w;r" wjia:dkql+,j idOdrK hhs úYajdi l< yels wkd.; isoaê o we;=Ωj wkd.;fha°
i;H is≥ùï u; fuu weia;fïka;= iy Wml,amkhka fjkia úh yel' b†˙ uq,H jir ;=< fuu
weia;fïka;= iy Wml,amkhkaf.a;a j;alï iy nerlï j, OdrK jákdlfï l< yels
m%udKd;aul iy jeo.;a wjodku ms<sn|j my; idlÉPd lr we;'
weia;fïka;= iy Wml,amkhka
^w& wdfhdack foam< w.hkh
jHjidh tys wdfhdack foam< ndysr ;lafiarelrejl= ,jd tlS wdfhdackfha idOdrK
jákdlu ,nd .ekSug lghq;= lrkq ,efí' fuu w.hkh wkd.; l=,S wdodhu" mqfrdal:k
kv;a;= ms˙jeh" wkd.; ixjr®Ok ms˙jeh iy wod< jÜgï wkqmd; hk Wml,amkhka u;
mokï fõ' fuu ;lafiarelre fï yd iudk foam<j, .Kqfokq jákdlu ms<sn|
fjf<|fmd< idlaIs flfrys o fhduqfõ'
54 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
^wd& uq,H WmlrK j, idOdrK jákdlu
uKav,h jákdlï we.hSfï ;dlaIK l%u fhdod.ekSfuka ñ, m%ldYs; fkdjQ
wdfhdackhkaf.a idOdrK jákdlu ;SrKh lrkq ,efí' jÜgï wkqmd; iy wkd.; uq,H
m%jdyhkaf.a weia;fïka;= we;=Ωj Ndú;dlrk ,o Wml,amkhka tlS ;dlaIK l%uhka u;
ie<lsh hq;= wkaoñka .<md we;' fï whq˙ka idod.kakd ,o idOdrK jákdlfï
weia;fïka;= iajdëk fjf<|fmd< yd ieuúgu ixikaokh l< fkdyels w;r fndfyda
whs;uhka i|yd laIKslj Wm,íê ls¯fï yelshdjla ke;'
^we& foam<" ms˙h; iy WmlrKhkag wod< m%fhdackj;a „jld,h iy iqkanqka w.h
weia;fïka;= l< m%fhdackj;a „jld,h iy iqkanqka w.h .sKqï m%;sm;a;sj,g
wkql+,jkafka o iy wod<jkafka o hkak jHjidh jdr®Islj m¯laId lrkq ,efí'
3' uq,H WmlrK wjodkï l<ukdlrKh
wjodkï l<ukdlrK jHqyh
ishΩu jHdmdr fufyhqï lafIa;%hkays kS;s" ¯;s" fr.=,dis" ks;H Wmfoia" iy wkqu; l< m%;sm;a;s
wkql+,j lghq;= ls¯ug uKav,hg wkql+,;d ldr®h Ndrhla mj;S'
wfkl=;a ishÆ jHdmdrhkag wkql+,j" uKav,h uq,H WmlrK Ndú;fha ° u;=jk wjodku
uKav,hg ;sfí' tu wruqKq" m%;sm;a;s iy ie<iqï iy tlS wjodkï l<ukdlrKh ls¯ug
iy tajd ñKqïlrKh ls¯ug Ndú;d lrk l%u ms<sn|j fuu igyfkys úia;r flfr®'
fuu wjodku ms<sn| m%udKd;aul f;dr;=re jeä≥rg;a fuu uq,H m%ldYkhka ;=<ska b†˙m;a
flfr®'
uq,H WmlrK wjodku iïnkaOj uKav,fha iajdëk fjkila ksrdjrKh fkdjk w;r tys
wruqKq" m%;sm;a;s iy tlS wjodkï l<ukdlrKh fyda tajd ñKqïlrKfha° Ndú; l%u mQr®j
ld,Éf√ohka i|yd úia;r igykaj, fkdoelafõ kï mQr®j l%uhka wkq.ukh lr we;'
3'1 Kh wjodku
uKav,fha md˙fNda.slhka fyda iudkhka Tjqkaf.a .súiqï.; ne£ï bgqls¯ug wiu;a ùu
fya;=fjka uKav,hg oe¯ug is≥jk w,dNh Kh wjodku f,i ie<fla' fm!oa.,sl
mdr®Yjlrejka Ndr.ekSug leu;s wjodkï Kh iSud kshu ls¯fuka iy tu
iSudjkag wod< ksrdjrKhka wëlaIKh u.ska uKav,h úiska Kh wjodku md,kh lrhs'
3'2 ydkslrK ;lafiarej
ydkslrKh jQ j;alï u; w,dNh y∫kd.ekSu i|yd uKav,h ork ,o w,dN wdlD;sh
uKav,h úiska ñKqïlrKh i|yd Wmfhda.s lr .kS' tys wr®:h jkafka ks˙laIKh jQ
úfYaIs; w,dN isoaêhlg wod<j idOdrK idlaIs u; y∫kd.ekSuhs' b,lal.; isoaëkag
my; i|yka oE we;=<;a fõ'
l md˙fNda.slhdf.a jeo.;a uq,H wjYH;d
l f.ùï meyer ye¯ï jeks .súiqï W,a,x>Kh ls¯ï
| 55
.sKqïlrK m%;sm;a;s
2012
l md˙fNda.slhdf.a f.ùï i|yd jQ uq,H wmyiq;d u; uKav,h md˙fNda.slhd fj;
iyk ie,iSu'
l fndfyda úg md˙fNda.slhd nqkaj;aùu fyda fjk;a uq,H m%;sixúOdkhkag m;aùu'
l weia;fïka;=l< Kh u; wkd.; uq,H m%jdyhka wvqùfï o;a; ks˙laIKh ùu'
56 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
2012fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h
ú.Kldêm;s jdr®;dj
iNdm;s
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,fha 2012 foieïnr® 31 †fkka wjika
jr®Ih i|yd jQ uQ,H m%ldYk ms<sn|j 1980 wxl 46 orK fiajd kshqla;hkaf.a Ndr
wruqo,a mkf;a 10 ^7& j.ka;sh m%ldr ú.Kldêm;s jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,fha 2012 foieïnr® 31 †kg uQ,H ;;a;aj
m%ldYkh iy t†fkka wjika jr®Ih i|yd jQ úia;SrK wd∞hï m%ldYkh" ysñlï
fjkiaùfï m%ldYkh iy uqo,a m%jdy m%ldYkh iy jeo.;a .sKqïlrK m%;sm;a;s iy
wfkl=;a meye†,s ls¯fï f;dr;=re j, idrdxYhlska iukaú; 2012 foieïnr® 31 †fkka
wjika jr®Ih i`oyd jQ uQ,H m%ldYk 1980 wxl 46 orK fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a
mkf;a 10 ^1& j.ka;sh iuÛ ixfhda‚;j lshúh hq;= Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd°
ckrcfha wdKavql%u jHjia:dfõ 154 ^1& jHjia:dfjys we;=<;a úêúOdk m%ldr udf.a
úOdkh hgf;a ú.Kkh lrk ,°' fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a mkf;a 10 ^7&
j.ka;sh m%ldr uKav,fha jdr®Isl jdr®;dj iuÛ m%ldYhg m;al, hq;=hehs ud woyia
lrk udf.a woyia ±laùï yd ks¯CIKhka fuu jdr®;dfõ ±lafõ'
1'2 uQ,H m%ldYk iïnkaOfhka l<ukdlrKfha j.lSu
fuu uQ,H m%ldYk Y%S ,xld .sKqïlrK m%ñ;s j,g wkql+,j ms<sfh, ls¯u yd
idOdrK f,i b†˙m;a ls¯u iy jxpd fyda jer† fya;=fjka we;súh yels
m%udKd;aul idjoH m%ldYhkaf.ka f;drjQQ uQ,H m%ldYk ms<sfh, ls¯ug yelsjkq
msKsi wjYH jk wNHka;r md,kh ;SrKh ls¯u l<ukdlrKfha j.lSu fõ'
1'3 ú.Klf.a j.lSu
udf.a ú.Kkh u; mokïj fuu uQ,H m%ldYk ms<sn|j u;hla m%ldY ls¯u
udf.a j.lSu fõ' ud úiska Y%S ,xld ú.Kk m%ñ;s j,g wkql+,j udf.a ú.Kkh
is≥lrk ,°' wdpdr Or®uj, wjYH;djhkag uu wkql+,jk njg iy uQ,H m%ldYk
ú.Kldêm;s fomdr®;fïka;=j
fzf;fha;thsh; jiyik mjpgjp jpizf;fsk;AUDITOR GENERAL’S DEPARTMENT
uf.a wxlhvdJ ,y.My No. }
†khjpfjpDate }
Tfí wxlhckJ ,y.Your No. }B,a$ã$Bàtμa$tμatA$12 2014 fmnrjd˙ 17 †k
ú.Kldêm;s jdr®;dj 2012
| 59
ú.Kldêm;s
jdr®;dj 2012
m%udKd;aul idjoH m%ldYhkaf.ka f;dr jkafkao hkak ms<sn| idOdrK ;yjqrejla
,nd.ekSu msKsi ú.Kkh ie,iqïlr l%shd;aul lrk njg fuu m%ñ;s wfmalaId lrhs'
uQ,H m%ldYkj, ±lafjk w.hka iy fy<sorõ ls¯ï j,g Wmld¯ jk ú.Kk idlaIs ,nd
.ekSu msKsi m˙mdá l%shd;aul ls¯u ú.Kkhg we;=<;a fõ' f;dard.;a m˙mdàka" jxpd fyda
jer† fya;=fjka uQ,H m%ldYkj, we;súh yels m%udKd;aul idjoH m%ldYhkaf.a wj∞kï
;lafiare ls¯ï o we;=<;a ú.Klf.a úksYaph u; mokï fõ' tu wj∞kï ;lafiare ls¯ï
j,°" wjia:dfjdaÑ;j WÑ; ú.Kk m˙mdá ie,iqï ls¯u msKsi uKav,fha uQ,H m%ldYk
ms<sfh, ls¯ug iy idOdrK f,i b†˙m;a ls¯ug w∞< jkakd jQ wNHka;r md,kh ú.Kl
ie,ls,a,g .kakd kuq;a" uKav,fha wNHka;r md,kfha iM,∞hs;ajh ms<snoj u;hla m%ldY
ls¯ug woyia fkdlrhs' l<ukdlrKh úiska wkq.ukh lrk ,o .sKqïlrK m%;sm;a;sj,
WÑ;Ndjh yd fhd∞.kakd ,o .sKqïlrK weia;fïka;=j, idOdrK;ajh we.hSu fukau uQ,H
m%ldYkj, iuia: b†˙m;a ls¯u ms<sn| we.hSuo ú.Kkhg we;=<;a fõ' ú.Kkfha úIh m:h
iy m%udKh ;SrKh ls¯u i|yd 1980 wxl 46 ork fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a mkf;a
10 ^1& j.ka;sfhka ú.Kldêm;s fj; n,;, mejfr®'
udf.a ;;a;ajd.Kkh l< ú.Kk u;h i|yd mokula iemhSu Wfoid ud úiska ,ndf.k
we;s ú.Kk idlaIs m%udKj;a iy WÑ; nj udf.a úYajdihhs'
1'4 ;;a;ajd.Kkh l< ú.Kk u;h i|yd moku
fuu jdr®;dfõ 2'2 f√ofha olajd we;s lreKq u; mokïj udf.a u;h ;;a;ajd.Kkh lrkq
,efí'
2 uQ,H m%ldYk
2'1 u;h
fuu jdr®;dfõ 2'2 f√ofha olajd we;s lreKq j,ska jk n,mEu yer" uQ,H m%ldYk j,ska 2012
foieïnr® 31 †kg fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,fha uQ,H ;;a;ajh iy t†fkka
wjika jr®Ih i|yd tys uQ,H l%shdld˙;ajh yd uqo,a m%jdy Y%S ,xld .sKqïlrK m%ñ; j,g
wkql+,j i;H yd idOdrK ;;aa;ajhla ms<sìUq lrk nj ud orkakdjQ u;h fõ'
2'2 uQ,H m%ldYk ms<sn`o woyia ±laùu
2'2'1 Y%S ,xld .sKqïlrK m%ñ;s
Y%S ,xld .sKqï m%ñ; 16 ys 34 jk j.ka;sh m%ldrj j;alul idOdrK jákdlu OdrK w.fhka
m%udKd;aul f,i fjkiajk fyda tfia fjkia fkdjk njg y∫kd .ekSug jr®I
3 lg fyda jr®I 5 lg jrlaj;a j;alï m%;Hd.Kkhla l< hq;= jqj;a" uKav,fha re' 188"241"276
la jQ ia:djr j;alï tfia m%;Hd.Kkhlg Ndckh lr fkd;snqKs'
2'2'2 idud‚l .sKqï j,g ner fkdjQ ∞hl uqo,a
2012 foieïnr® 31 †kg idud‚l wruqo,a .sKqfï fYaIh re' 153"631"425"664 la nj uQ,H m%ldYk
j,ska fy<sorõ lr ;snqKo" t†kg i;H jYfhkau idud‚l .sKqï j,g nerù ;snqKq uqo, re'
60 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
143"079"139"946 la úh' fu†kg wruqo,g ,eî ;snqKq" idud‚l .sKqï j,g ner lr fkd;snqKq
uqo, re' 10"552"285"718 la úh' fuu uqo,ska re' 4"099"849"873 la miq.sh jr®I 32 l muK ld,hla
;=<° ,eî ;snqKq kuq≥" 2012 foieïnr® 31 †k jkúg;a idud‚l .sKqï j,g nerlr fkd;snqKq
idud‚l ∞hl uqo,a jQ w;r" b;s˙ re' 6"452"435"845 l uqo, by; lS ,enQ ∞hl uqo,g w∞<j
l,ska l,g idud‚l .sKqï j,g nerúh hq;=j ;snqKq fmd<s uqo, úh' fuf;la .sKqï.; lr
fkd;snqKq" ,enQ ∞hl uqo,a ms<sn|j ld, úYaf,aIKhla my; olajd we;'
,eî ;snqKq idud‚l .sKqï j,g fuf;la .sKqï.;
ner fkdl, fYaIfha fkdflreKq
jhia úYaf,aIKh ∞hl uqo,
jr®I 1 isg 5 olajd 2"170"507"917
jr®I 5 isg 10 olajd 824"534"055
jr®I 10 isg 15 olajd 417"178"073
jr®I 15 isg 20 olajd 226"346"967
jr®I 20 isg 25 olajd 240"248"55
jr®I 25 g jeä 221"034"506
tl;=j 4"099"849"873
§uilg jrla f.jkq ,nk idud‚l uqo,g w∞< idud‚l úia;r uilg yd 6 uilg jrla
wruqo,g ,efnk njo" idud‚l uqo,a .sKqï.; ls¯u t<fUk jr®Ifha fmnrjd˙ 28 †k is≥jk
njo" fufia idud‚l uqo,a .sKqï.; ls¯u mudù we;af;a fiajdfhdaclhska uqo,a ner ls¯ug
w∞< fiajl úia;r ,nd fkd°u" ,nd≥ka o;a; wmeye†,sùu" wdh;k lsysmhla tla fplam;lska
uqo,a f.ùu ksid úNckh wmyiqùu" l<ukdld˙;ajh fjkiaùu ksid fmr ld, j,g w∞<
f;dr;=re ,nd.; fkdyelsùu" j;= wdY%s; fiajl kïj, mj;akd .egÆ yd wl%sh
idud‚lhskaf.a uqo,a f.jd we;s kuq;a úia;r b†˙m;a fkdls¯u hkd° fya;=ka ksid njo"
fufia l,ska l,g .sKqï.; úh hq;= idud‚l uqo,a .sKqï.; jk f;la fmd<s uqo,a idud‚l
.sKqïj,g nerùula is≥fkdjk njo"¶ ms<s;=re jYfhka uKav,fha iNdm;sjrhd okajd ;snqKs'
2'2'3 ,eìh hq;= yd f.úh hq;= .sKqï
my; ks˙laIKhka lrkq ,efí'
^w& nerlï hgf;a ±lafjk 1995 jr®Ifha isg mej; tk ysñlï fkdmdk ,o urK
m%;s,dN .sKqfï fYaIh re' 7"573" 890 la olajdo" 2001 jr®Ifha isg mej; tk wdmiq
f.jk m%;s,dN .sKqfï fYaIh re' 13"905"162 la olajdo" iudf,daÑ; jr®Ih wjidkh
jkúg wLKavj jeãù ;snqKs' §idud‚lhdf.a urKfhka miq Tyqf.a m%;s,dN ,eîug
tla wfhl=g jvd ysñlï ,dNSka isàu yd Tjqka tljr b†˙m;a fkdùu ksid;a m%udKj;a
,sÅ; f;dr;=re b†˙m;a fkdùu ksid;a ksjer† ysñlu ;SrKh lrk f;la r|jdf.k
we;s ysñlï fkdmdk m%;s,dN .sKqfï fYaIfhka 2013 jr®Ifha° ysñlï,dNSka 5
fofkl=g re' 391"744 la f.jd we;s njo m%;s,dN b,aÆïlrejkaf.a nexl= .sKqï úia;r
j, fodaI iys; nj ksjer† lrf.k kej; f.jk f;la r|jdf.k we;s wdmiq tjk
m%;s,dN .sKqfï fYaIfhka 2013 jr®Ifha ° re' 3"257"115 la f.jd we;s nj¶ fuhg
ms<s;=re jYfhka uKav,fha iNdm;sjrhd olajd ;snqKs'
| 61
ú.Kldêm;s
jdr®;dj 2012
^wd& 2001 jr®Ifha isg jeäfjñka mej;s 2012 foieïnr® 31 †kg re' 5"149"573 la jQ wdmiq
f.jk m%;s,dN .sKqfï fYaIh ksrjq,a lr fkd;snqKs' §fplam;a uÛska m%;s,dN
b,aÆïlrejkag f.ùï lrk ,o kuq≥ nexl=j fj; b†˙m;a lr fkdue;s fplam;aj,
jákdlu ksrEmKh jk fuu fYaIfhka 2013 jr®Ifha ° re' 468"728 la m%;s,dN
b,aÆïlrejka 22 lg f.jd we;s nj¶ fuhg ms<s;=re jYfhka uKav,fha iNdm;sjrhd
olajd ;snqKs'
^we& uKav,fha ks,Od˙hl=g jdyk Kh uqo,a f.ùfï° bl=;a jr®Ifha° jeämqr f.jk ,o
uqo,lska iudf,daÑ; jr®Ih wjidk jkúg whlrf.k fkd;snqKq fYaIh re' 61"770 la
úh'
^wE& fiajfhka bj;aù jr®I 1 isg jr®I 13 olajd jQ ld,hla .;ù we;s" ks,Od¯ka 18 l f.ka
;j≥rg;a whlr .; hq;= fYaIh 2013 Tlaf;daïnr® 04 †k jk úg re' 260"281 la úh'
^b& fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqof,a ∞hl uqo,a f,i uqo,a wekjqï j,ska 2013
Tlaf;daïnr® 04 †k jk úg ;eme,a fomdr®;fïka;=fõ m%udofhka whlr .; hq;=j we;s
ysÛ uqo, re' 1"218"909 la ù ;snqKs'
2'2'4 kS;s" ¯;s" fr.=,dis iy l<ukdlrK ;SrK j,g wkql+, fkdùu
my; i|yka kS;s" ¯;s" fr.=,dis hkd†hg wkql+, fkdùfï wjia:d ú.Kkfha ° ks¯CIKh
úh'
62 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
kS;s ¯;s fr.=,dis iy l<ukdlrK
;SrK j,g fhduqj
^w& 1999 Tlaf;daïnr® 08 †ke;s wxl
22$99 ork rdcH m˙md,k
pl%f,aLh" 1'1'6 j.ka;sh yd 2'3
j.ka;sh
^wd& rdcH jHdmdr yd rdcH m˙md,k
pl%f,aL
rdcH jHdmdr fomdr®;fïka;=fõ
wxl 130 yd 1998 udr®;= 18 †ke;s
pl%f,aLh" wxl 26$47 yd 1997
fkdjeïnr® 19 †ke;s rdcH
m˙md,k pl%f,aLh iy 2011
Tlaf;daïnr® 18 †k mej;s wxl 56
ork rdcH jHdmdr ms<sn| ldrl
iNd /iaúï igyfka 19 j.ka;sh
wkql+, fkdùu
fuu fr.=,dis j,g mgyeksj wdh;kfha ks,Od˙ka
09 lf.a fm!oa.,sl .uka i|yd uKav,h úiska
iudf,daÑ; jr®Ifha ° jehlr we;s bkaOk úhou
re' 4"108"740 la úh'
4'2] jk fiajl Kh fmd<s wkqmd;h u; ixia:d yd
jHdjia:dms; uKav, j, fiajlhska i|yd Kh
,nd fkd†h hq;= nj i|yka lr ;snqKo" uKav,h
Bg mgyeks f,i lghq;= lrñka by; fmd<s
wkqmd;hg yd Bg wvq fmd<s wkqmd; hgf;a fiajl
Kh ,nd° ;snqKs' 2012 foieïnr® 31 jk †k jkúg
by; fmd<s wkqmd;hka u; ,nd≥ka re' 413"101"257l
Kh fYaIhlaa whùug ;snqKs'
^we& wxl mSBä 12 yd 2003 cQks 06
†ke;s rdcH jHdmdr pl%f,aLh
(i) 8'7 j.ka;sh
(ii) 9'12 j.ka;sh
^wE& wxl mStμaa$mSB 5 yd 2000 ckjd˙
11 †ke;s rdcH uqo,a pl%f,aLh yd
2011 Tlaf;daïnr® 18 †k mej;s
wxl 56 ork rdcH jHdmdr ms<sn|
ldrl iNd /iaúï igyfka 16
jeks j.ka;sh
^b& wxl 47 yd 2011 foieïnr® 22
†ke;s l<ukdlrK fiajd
pl%f,aLh
^B& Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd°
ckrcfha uqo,a fr.=,dis ^uq'fr'&
uq'fr' 104
ks,Od˙kaf.a fiajd kshqla;s wd∞hu u; whlrf.k"
foaYsh wd∞hï flduid˙ia ckrd,a fj; f.úh hq;=
2012 jr®Ihg w∞< re' 1"310"687 la jQ Wmhkúg
f.ùï n≥ uqo,a ks,Od˙kaf.ka whlr fkdf.k"
uKav,h wruqo,ska foaYSh wdodhï flduid˙ia
fckrd,a fj; f.jd ;snqKs'
uKav,h úiska y∫kajdfok iqNidOl jevigyka
i|yd rdcH jHdmdr fomdr®;fïka;=fõ yd uyd
NdKavd.drfha wkque;sh ,nd.; hq;= jqj;a" tfia
wkque;sh ,ndfkd.;a iqNidOk jHdmD;s fjkqfjka
iudf,daÑ; jr®Ifha° re' 16"847"846 l úhoula ord
;snqKs'
uyd NdKavd.dr wkque;sfhka f;drj †˙.ekaùfï
°ukd jYfhka iudf,daÑ; jr®Ifha° re' 81"067"392 l
uqo,la f.jd ;snqKs' fuu lghq;= ksjer† lrk f,i
w∞< rdcH jHdmdr ldrl iNd /iaùfï° okajd
;snqKs'
fuu pl%f,aLfha 1 yd 2 j.ka;s j,g mgyeks jk
m˙† iudf,daÑ; jr®Ifha° re' 48"727"577 l m%ido
°ukd f.jd ;snqKs' 8 jk j.ka;sh m˙† pl%f,aLfha
úêúOdk j,g m˙ndysrj m%ido °ukd f.jkafka kï
wud;H uKav, mQr®j wkque;sh ,nd.; hq;= jqjo"
uKav,h tA wkqj lghq;= lr f;d;snqKs'
jdyk wk;=re 45 la iïnkaOfhka jQ w,dN ydks
ms<sn| jdr®;d ú.Kldêm;s fj; b†˙m;a lr
fkd;snqKs'
| 63
ú.Kldêm;s
jdr®;dj 2012
2'2'5 ú.Kkh i|yd idlaIs fkdùu
2012 foieïnr® 31 jk †kg re' 390"537"752 l ia:djr j;alï fN!;slj ikd: flfrk NdKav
iólaIK jdr®;d ú.Kkhg b†˙m;a lr fkd;snqKs'
2'2'6 m%udKj;a wêld¯ n,hlska ;yjqre fkdjq .kqfokq
my; i|yka ks¯CIKhka lrkq ,efí'
^w& wOHCI uKav, wkque;sh u; 1999 isg uKav,fha l%shd;aul lrk uQ,H ldr®hh
mámdá ix.%yh i|yd iudf,daÑ; jr®Ifha wjidkh olajdu uqo,a wud;HdxYfha fyda
uyd NdKavd.drfha wkque;sh ,nd f.k fkd;snqKs' fuu ldr®hh mámdá ix.%yhg Y%S
,xld m%cd;dka;%sl iudcjd° ckrcfha wdh;k ix.%yh" uqo,a fr.=,dis iy pl%f,aL
úêúOdk hkd†hg m˙ndysr lreKq we;=<;a ù ;snqKs'
^wd& uyd NdKavd.drfha wkque;sh ,nd fkdf.k uKav,fha ks,Od¯ka fjkqfjka 1993
jr®Ifha isg ks, we∫ï ,nd°u is≥lr ;snqKq w;r" fï i|yd idudf,daÑ; jr®Ifha° re'
6"236"582 l úhoula ord ;snqKs' miq.sh jr®I 5 l ld,h ;=<° tfia wkque;shla rys;j
wruqo,ska ks, we∫ï i|yd ork ,o úhou re' 36"575"879 la úh'
3 uQ,H iudf,dapkh
3'1 uQ,H m%;sM,
iudf,daÑ; jr®Ih i|yd uKav,fha fufyhqï lghq;= j, m%;sM,h re' 12"147"948"316 l
w;s˙la;hla jQ w;r" Bg wkqrEmj bl=;a jr®Ih i|yd w;s˙la;h re' 11"307"220"814 la úh' ta
wkqj bl=;a jr®Ih iu`. iei°fï° idudf,daÑ; jr®Ifha w;s˙la;fha jeäùu re' 840"727"502
la úh' fmd,S wd∞hu" ,dNdxY wd∞hu yd Y=oaO jr®;udk w.hka .e<mSfï° is≥jQ w.h jeäùu
fuf,i w;s˙la;hla jeäùug fya;=ù ;snqKs'
3'2 ú.%yd;aul uQ,H iudf,dapkh
my; i|yka ks¯CIKhka lrkq ,efí'
^w& fmr jr®I yd iei°fï° iudf,daÑ; jr®Ifha uKav,fha w;s˙la;h fmr jr®Ihg
idfmalaIj ishhg 7'44 m%;sY;hl jeäùula is≥jqj;a idud‚lhka fj; ,ndfok ,o
m%;s,dN m%;sY;h ishhg 10 la f,i fkdfjkiaj mej;=Ks' 2008 jr®Ifha isg 2012
jr®Ih olajd tfia f.jk ,o m%;s,dN ms<sn| úia;rhla my; olajd we;'
jr®Ih 2012 2011 2010 2009 2008
idud‚lhska fj;
f.jk ,o m%;s,dN 10] 10] 12'5] 13] 12]
^wd& wruqof,a idud‚lhkaf.a ysñlu" uqΩ odhl uqo, yd m%ldYs; fmd<sfha iuqÉÑ; w.fha
jr®I 5 ;=< úp,k
miq.sh jr®I 05 la ;=< uKav,fha idud‚lhkaf.a uqΩ ysñlu yd tu ysñlï j,g wh;a
uqΩ ∞hl uqo,a yd iuqÉÑ; fmd,S f,i fn° .sh wldrh my; ±lafõ'
64 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
by; f;dr;=re wkqj 2012 jr®Ih jk úg uKav,fha idud‚lhkaf.a uqΩ ysñlñka ishhg 47
la odhl uqo,aj ;snQ w;r" ishhg 53 la iuqÉÑ; fmd,sh ù ;snqKs' tfukau 2011 jr®Ihg
idfmaCIj 2012 jr®Ifha° idud‚lhkaf.a uqΩ ysñlu ishhg 13'39 lska jr®Okh ù ;snqKq w;r"
tlS jr®Ifha° uqΩ odhl uqo, ishhg 13'61 lska jr®Okh ù ;snqKs'
4' fufyhqï iudf,dapkh
4'1 ldr®h idOkh
4'1'1 fufyhqï ldr®h idOkh
my; i|yka ks¯laIKhka lrkq ,efí'
^w& 2012 jr®Ih wjidkfha ° ldr®h idOk ;;a;ajh my; m˙† fõ'
2012 jr®Ih wjidkfha ° Y%S ,xldfõ fiajd kshqla;sfha iajhx /lshd,dNska 2"593"151 la wruqo,g
n|jdf.k iyk ie,iSfï m%udKj;a jevms<sfj,la uKav,fhka ieliS fkd;snqKs' §m%dfoaYSh
ldr®hd, cd,h Wmfhda.S lrf.k iajhx/lshdj, fhfokakka fuu uKav,h fj; n|jd
.ekSfï l%uj;a jevms<sfj,la l%shd;aul jk neúka 2013 jr®Ih wjidkh jkúg iajhx /lshd
idud‚l;ajh úfYaI jr®Okhla wfmalaIs; njo" tu iajhx/lshdj, fhfokakka wruqo,g
n|jd.ekSfï ° ish leue;af;kau ∞hl uqo,a f.úh hq;=ùu fuys jr®Okhg ndOdjla nj¶
fuhg ms<s;=re jYfhka uKav,fha iNdm;sjrhd okajd ;snqKs'
^uQ,dY%h 2012 Y%S ,xld uy nexl= jdr®;dj&
| 65
ú.Kldêm;s
jdr®;dj 2012
jr®Ih uqΩ ∞hl iuqÉÑ; idud‚lhkaf.a
uqo, fmd,sh ysñlu
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
2008 44,301 44,568 88,869
2009 49,834 53,223 103,057
2010 56,616 63,236 119,852
2011 64,054 71,432 135,486
2012 72,773 80,858 153,631
úia;rh ;:H ixLHdj wruqo,a l%shdld˙;ajhg tys
w∞< jQ ixLHd m%;sY;hka ]
fm!oa.,sl yd wr®O rdcH 3,832,840 2,200,000 57.40
wxYfha fiajd kshqla;sh
fiajd fhdaclhska 227,612 70,194 30.84
wruqof,a idud‚l .sKqï 9.8 2.2 22.45ixLHdj ^ñ,shk&
^wd& miq.sh jr®I 5l ld, iSudj ;=<° fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h úiska
l%shd;aul lrk ,o YsIH;aj m%odkh ls¯fï jevms<sfj,g w∞< f;dr;=re my; olajd
we;'
miq.sh jr®I 5 l ld,iSudj ;=<° 2"200"000 la jQ iuia: idud‚lhka i;= wruqo,ska 22"128 la jQ
iSñ; ms˙ilg muKla fufia YsIH;aj m%odkh ls¯ug uKav,h lghq;= lr ;snqKo" wOHdmk
lghq;= lr f.k hEug yelshdjla fkdue;s wruqof,a idud‚lhkaf.a orejkaf.a wOHdmk
lghq;= kexùu i|yd jQ jevms<sfj,la ms<sn|j iudf,daÑ; jr®Ih f;la fuf;la uKav,fha
wjOdkh fhduqù fkd;snqKs'
4'1'2 wdfhdack yd wdfhdack wd∞hï
iudf,daÑ; jr®Ifha wdrïNl †kg remsh,a ñ,shk 135"099 la jQ wdfhdack" ñ,° .ekSï iy
l,ams¯ï .e<mSfuka miqj jr®Ih wjidk fYaIh remsh,a ñ,shk 150"000 la olajd jeäù ;snqKs'
fï iïnkaOfhka my; i|yka ks˙laIKhka lrkq ,efí'
^w& fláld,Sk ¯fmda wdfhdack
fláld,Sk ¯fmda wdfhdckhla f,i olajñka 2006 jr®Ifha isg °r®>ld,Sk oaúmdr®Yùh
.súiqï tlÛ;djhla u; tla;rd rdcH nexl=jlska uKav,hg imhkq ,nk fiajh
fjkqfjka iyk∞hs m%;s∞khla f,i ,nd° ;snqKq re' 500"000"000 l ;ekam;=jlg 2012
jr®Ifha° NdKavd.dr ì,am;a i|yd †k 364 lg f.jQ fmd<s wkqmd;hj;a fkd,eî hEu
ksid uKav,hg 2012 jr®Ifha° wysñù .sh wd∞hu wdikak jYfhka re' 12"011"821 la
úh' §2013 jr®Ifha udr®;= yd wf.daia;= udi j,° ms<sfj,ska re' ñ,shk 10 la yd
re' ñ,shk 490 la o jYfhka tl;=j re' ñ,shk 500 la jQ fuu wdfhdackh ms<sfj,ska
ishhg 15 l yd ishhg 12 l fmd<s u; w∞< nexl=fõ ia:djr ;ekam;= j, wÆ;a lr
we;s nj¶ fuhg ms<s;=re jYfhka uKav,fha iNdm;sjrhd okajd ;snqKs'
^wd& fldgia fj<|fmd< wdfhdack
2012 foieïnr® 31 jk †kg fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo, úiska l<U 1 yd 2 f,i
fldgia 115"385"085 l lr ;snqKq re' 8"620"461"119 l wdfhdackh iïnkaOfhka my;
i|yka ks˙laIKhka lrkq ,efí'
(i) 2013 cQks 30 †kg l<U 1 yd 2 f,i fldgia fj<|fmdf<a ks, ,ehsia;=.;
iud.ï 83 l fldgia 107"312"668 l uKav,h úiska re' 8"013"793"452 la
66 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
jr®Ih wruqo,g odhljQ isiq orejka 5 jir Wiia fm< uq`t
l%shdld˙ i`oyd YsIH;aj YsIH;aj YsIH;aj YsIH;aj
idud‚l ,enQ idud‚l ms˙jeh ms˙jeh ms˙jeh
ixLHdj ixLHdj re re re
2008 2,100,000 2,497 26,084,760 - 26,084,760
2009 2,100,000 3,000 46,811,006 - 46,811,006
2010 2,100,000 3,000 45,385,680 - 45,385,680
2011 2,100,000 6,669 74,051,599 23,640,000 97,691,599
2012 2,200,000 6,962 75,775,685 23,604,000 99,379,685
wdfhdackh lr ;snqKs' fuu wdfhdackfhka iud.ï 68 l fldgia 83"036"582 la
wdfhdackh lr ;snQ re' 6"333"036"059 l wdfhdackh fldgia fj<|fmdf<a°
re' 4"864"387"677 olajd re' 1"468"648"382 lska ñ, my< jeà ;snqKs'
(ii) 2012 jr®Ifha° fld<U fldgia fj<|fmd< ;rul miqnEulg ,laù ;snqKq
w;r" 2010 yd 2011 jr®Ihka yd ii|d n,k úg 2012 jr®Ifha° ,enqKq fldgia
fj<|fmdf<a wdfhdack wd∞hfï wvqùu my; i|yka m˙† úh'
2012 jr®Ifha° fuu uqo,a Y%S ,xld uy nexl=fõ NdKavd.dr ì,am;a j,
wdfhdackh lrkq ,enqfõ kï ,eìh yelsj ;snqKq wd∞hu u; fuu
wdfhdackfhka weia;fïka;=.; wd∞hï wysñùu re' 577"580"453 la úh' §fldgia
fj<|fmdf,a wdfhdack m%;s,dN jeä tfukau wj∞kuo b;du jeä w;r"
m%;s,dN i,ld ne,sh hq;af;a †.=ld,Skj njo" fldgia fj<|fmd< by< .sh
wjia:dj,° b;d by< m%;s,dN ,ndf.k we;s njo" fuhg ms<s;=re jYfhka
uKav,fha iNdm;sjrhd okajd ;snqKs'
(iii) l<U 1 yd l<U 2 wdfhdackh f,i 2012 jr®Ifha ° iud.ï 25 l fldgia
13"046"750 l lr ;snqKq re' 226"125"038 l wdfhdackfhka uKav,hg lsis≥
wd∞hula ,eî fkd;snqKs' miq.sh jr®I 3 l ld,iSudj ;=<° tfia wd∞hï
lsisjla fkd,enqKq uKav,fha wruqo,a wdfhda‚; iud.ï ms<sn| úia;rhla
my;ska olajd we;'
(iv) wruqo,g fldgia wdfhdackfhka ,efnk wd∞hu wvqùu yd †.ska †.gu
fldgia fj<|fmdf<a fldgia ñ, my< jeàu ms<sn| fkdi,ld 2012 jr®Ifha °
ks, ,ehsia;=.; iud.ï 42 lska fldgia fj<|fmdf<ka wÆ;ska fldgia
23"240"912 la re' 1"810"894"725 lg ñ,° f.k ;snqKq w;r" 2013 cQks 30 †k jk
úg fufia iud.ï 26 lska re' 879"359"901 lg wÆ;ska ñ,°.;a fldgia 8"030"618
l jákdlu fldgia fj<|fmdf<a ° re' 248"609"303 lska wvqù ;snqKs'
jr®Ih iud.ï fldgia wdfhda‚; uqo, ,enQ wdfhdack wd∞hfï
.Kk .Kk ck 01 †kg wd∞hu m%;sY;h
re re %
2010 116 41,549,265 2,719,879,864 1,308,502,652 48.1
2011 130 78,211,481 5,204,377,279 703,052,274 13.5
2012 107 101,999,123 7,713,939,116 324,179,030 4.2
jr®Ih iud.ï wdfhda‚; wdfhda‚;
.Kk fldgia uqo,
2010 17 4,111,468 119,083,880
2011 18 7,683,979 163,867,080
2012 25 13,046,750 226,125,038
| 67
ú.Kldêm;s
jdr®;dj 2012
(v) uKav,h 1997 - 1999 ld, m˙Éf√oh ;=< ° ks, ,ehsia;=.; fkdjk iud.ï 3
l fldgia 4"067"500 l re' 485"834"544 la wdfhdackh lr ;snqKs' tu iud.ï
;=k i|yd 2011 yd 2012 jr®Ihkays ° ,enQ wd∞hu yd wd∞hfï m%;sY;h ms<sn|
úia;rhla my; olajd we;'
fuu ks, ,ehsia;=.; fkdjk iud.ï j, lrk ,o wdfhdackh i|yd jdr®Islj
,eî ;snqKq iuia; wd∞hfï m%;sY;h ishhg 2'61 la úh' re' 14"248"606 la
wdfhda‚; iud.ulska 2011 yd 2012 jr®I i|yd wd∞hï ,eî fkd;snqKs' fuu
fldgia fldgia fjf<|fmdf<a .kqfokq i|yd fhd∞.; fkdyelsùu ksid
m%d.aOk ,dN fyda wdfhda‚; uqo,a wdmiq ,nd .ekSfï wj∞kula mej;=Ks'
(vi) 2006 iema;eïnr® ui isg l%shd;aulj ;snQ uKav,fha wdfhdack m%;sm;a;s
m%ldYKh 2012 foieïnr® 01 †k kej; ixfYdaOkhlg Ndckh lr ;snqKs' fï
ms<sn|j my; i|yka ks˙laIKhkaa lrkq ,efí'
÷ 1980 wxl 46 ork fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a mkf;a 8 ^w& yd ^wE&
j.ka;s hgf;a uKav,h fj; mjrd ° we;s n,;, uKav,h úiska Rcqju
ue†y;a ù wkqu; lr l%shd;aul lrkjd fjkqjg iufmalaIK fÉ;kdfjka
is≥lrkq ,nk fldgia fj<|fmd< .kqfokq j,° wdfhdack m%;sm;a;s
m%ldYkfha 2006 iema;eïnr® 4'1 ^î& uÛska yd 2012 foieïnr® 4'2 ^tA& xiuÛska uKav,fha ldr®h uKav,h fj; n,;, mjrd °u m%Yak.; lreKla
nj ks˙laIKh flfr®'
÷ hd ls¯ï §tA¶ ys i|yka w,dNhg fldgia yd tAll úlsKSu i|yd jQ
wkque;shg w∞< j.ka;s fjkqjg uyd NdKavd.drfha tlÛ;djh yd
wOHlaI uKav,fha wkque;sh u; w,dNhg fldgia wf,úh is≥l, yels
njg j.ka;s we;=<;a lrkjd ñi w,dNhg fldgia yd tAll úlsKSug fuu
m%;sm;a;s m%ldYkfhys we;=<;a j.ka;sfha .egÆ iy.; ;;a;ajhla we;s nj
ks¯laIKh flfr®' 2010 jr®Ifha ° fuu m%;sm;a;s m%ldYkfha i|yka
wkque;sh hgf;a re' 16"429"168 l w,dNhg tla;rd iud.ul fldgia
úl=Kd ;snqKs'
(vii) 624"570 la jQ fldgia j, re' 25"227"541 la wdfhda‚; iud.ï 2 la wEjrlrKhg
,laù ;snqKq w;r" fldgia 178"700 l re' 4"066"314 la wdfhda‚; iud.ula"
,ehsia;=.; iud.ï ,ehsia;=fjka bj;a lr ;sîu ksid 2000 jr®Ihg wdikak
ld,hl isg uKav,hg tu iud.ï j, wdfhda‚; re' 29"239"855 l uqo, fyda
fjk;a wd∞hï lsisjla fyda ,nd.; fkdyels ù ;snqKs'
2011 2012iud.u wdfhdackh wd∞hu m%;sY;h wd∞hu m%;sY;h
re % re %
1 14,248,606 ke; – ke; –
2 625,000 93,750 15 93,750 15
3 470,960,937 12,600,000 2.67 12,600,000 2.67
tl;=j 485,834,544 12,693,750 2.61 12,693,750 2.61
68 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
(viii) 2012 foieïnr® 31 †k jk úg jr®I 1 1$2 isg jr®I 14 la olajd ld, iSudjla ;=<
m%d.aOk fj<|fmdf<a .kqfokq is≥lr fkdue;s iud.ï 06 l wdfhda‚; uqo, re'
93"074"734 la jQ w;r" tfia fldgia fj<|fmdf<a .Kqfokq i|yd fuu
wdfhdackh fhdod f.k fkd;sîu ksid uKav,hg m%d.aOk ,dN ,nd .ekSug o
fkdyelsù ;snqKs'
(ix) 2011 ckjd˙ 01 †kg fldgia fj<|fmdf<a lr ;snqKq wdfhdackh re'
5"204"377"279 la isg 2012 ckjd˙ 01 †k jkúg re' 7"713"996"715 la olajd jeäù
;snqKq kuq;a" bl=;a jr®Ih yd iei°fï ° iudf,daÑ; jr®Ifha fldgia
úlsKSfuka ,enQ m%d.aOk ,dNfha wvqùu re' 430"572"328 la jQ w;r tfia wvqùfï
m%;sY;h 77'6] la úh'
(x) uKav,fha 2012 ckjd˙ 01 †kg l<U 1 yd l<U 2 f,i iud.ï 104 l
wdfhdackh lr ;snqKq re' 7"228"104"572 l uqo,ska re' 5"539"965"503 la fyj;a
ishhg 76'64 la wdfhdackh lr ;snqfKa iud.ï 22 lh' fï iïnkaOfhka my;
i|yka ks˙laIKh flfr®'
fuu iud.ï 22 ys lrk ,o iuia; wdfhdackhg ,enQ w∞hfï m%;sY;h ishhg
4'28 la jQ w;r" iud.ï 6 la yereKq úg wfkl=;a iud.ï 16 kau wruqo,g ,eî
;snqfKa ishhg 0'17 isg ishhg 4'28 la olajd jQ b;du;au wvq wd∞hï
m%;sY;hkah' §m%d.aOk ,dN ,nd .ekSug fkdyels ù we;s neúka ,nd .; yelsjQ
wd∞hï m%;sY;h wvqù we;s nj¶ fuhg ms<s;=re jYfhka uKav,fha
iNdm;sjrhd okajd ;snqKs'
^we& iud.ï 02 l wdfhdackh lrk ,o Khlr yd fmdfrdka≥ fkdaÜgq fjkqfjka jr®I 10
lg fmr isg ,eìh hq;= wdfhdack fmd<s re' 27"854"580 la whlr .ekSug 2013 cQks 30
†k jk úg;a uKav,hg fkdyels ù ;snqKs' §tla iud.ula uQ,H ≥Ialr;djhlg
uqyqKmEu yd wfkla iud.ug tfrysj mj;sk wêlrK l%shdudr®. fya;=fjka fuu
uqo,a whlr .ekSug fkdyels ù we;s nj¶ fuhg ms<s;=re jYfhka uKav,fha
iNdm;sjrhd okajd ;snqKs'
^wE& uKav,h tla;rd tAll Ndr wruqo,l 1997 jr®Ifha ° ñ,° .;a tAll 1"000"000 la i|yd
wdfhdackh lr ;snqKq uqo, re' 10"000"000 la úh' fuu tAll Ndr wdfhdackh ñ,° .;a
jr®Ifha isg iudf,daÑ; jr®Ih olajdu tu wdfhdackfhka lsis≥ m%;s,dNhla uKav,hg
,eî fkd;snqKs' flfia jqjo" 2012 jr®Ifha° muKla fuu wdfhdackh NdKavd.dr
ì,am;a j, is≥lf,a kï tA uÛska ,eìh yelsj ;snqKq weia;fïka;=.; wd∞hu re'
1"169"000 la úh'
4'2 l<ukdlrK wldr®hCIu;d
my; i|yka ks¯CIKhka lrkq ,efí'
^w& ksis m˙† wjYH;d y∫kd f.k ñ<° .eksï is≥fkdls¯u ksid 2012 jr®Ih wjidk
jkúg Ndú;hg fkdf.k .nvdfõ b;s˙j ;snQ ks, we∫ïj, jákdlu re' 2"183"775 la
úh' 2008 jr®Ifha isg mej; tk fuu ks, we∫ï f;d. wmyrKh ls¯ug iudf,daÑ;
jr®Ih olajdu lghq;= lr fkd;snqKs'
| 69
ú.Kldêm;s
jdr®;dj 2012
^wd& 1998 jr®Ifha ° re' 2"090"600 lg ñ,° .;a jdykhl rcfha ;lafiarejla ,nd fkdf.k
2012 jr®Ifha° m%isoaO ñ, ±laùulska wk;=rej re' 832"000 lg wf,ú lr ;snqKs' fuu
jdykh wf,ú lrk wjia:dfõ ° fm!oa.,sl ;lafiareldr iud.ula úiska ,nd° ;snqKq
;lafiarejlg wkqj tys fj<|fmd< w.h re' 1"300"000 la nj ks.ukh ù ;snqKs'
4'3 fufyhqï wdlr®hlaIu;d
kS;sm;s fkdúuid tla;rd iud.ula iuÛ t<fUk ,o .súiqula lvls¯ula u; ú;a;s mdr®Yjh
f,i uKav,hg tfrysj jQ wNshdpkd wêlrK ksfhda.hlska w∞< meñKs,sldr iud.ug
f.ùug is≥ jQ re' 21"900"000 l uqo,la iïnkaOfhka lrk ,o wNshdpkhl m%;sM,hla f,i
tu iud.u wêlrKfha ;ekam;a lrk ,o nexl= wemlrfha jákdlu uKav,hg wdmiq ,eìh
hq;= uqo,la fia .sKqï.; lr ;snqKs' fuu wêlrK l%shdj,sh 2013 cQks 30 jk úg;a wjikaj
fkd;snqKq w;r" fuu uqo,a f.ùu wjdis iy.; wêlrK l%shdj,shla u; is≥ jQjla jk neúka
uqo,a wdmiq ,eîfï wúksYaÑ;;djhla mej;=Ks'
4'4 y∫kd.kakd ,o mdvq
2009 cQks udifha° re' 4"473"200 la f.jd ñ,° .kakd ,o tlu jr®.fha jdyk 3 la ñ,° f.k
jir 3 lg wdikak ld, iSudjla ;=<° re' 1"900"000 l fm!oa.,sl wdh;khl ;lafiarejla u;
re' 1"901"000 lg fgkavr® u.ska wf,ú lr ;snqKs' fuu wf,úfhka re' 363"590 l w,dNhla
,nd ;snqKs'
4'5 wruqKq j,g mgyeks úhoï
NdKavd.dr wkque;shlska f;drj uKav,fha wruqKq j,g mgyeksj uKav,fha ks,Od¯ka
úiska mj;ajdf.k hkq ,nk l%Svd iudch i|yd re' 2"000"000 l Kh uqo,la lsis≥ .súiqï.;
ne£ulska f;drj iudf,daÑ; jr®Ifha ° ,nd° ;snqKs'
4'6 wkque;sh fkd,;a .kqfokq
uKav,h idmamq yd ldr®hd, fiajl mk; hgf;a l%shd;aul jk wdh;khla nj olajñka
w;sld, mehlg meh tlyudrla iy fikiqrd∞ $ b˙∞ iy rcfha ksjdvq †kj, w;sld, meh
8 la iïmqr®K úu;a iuÛ †kl jegqmla o tl;= lr w;sld, f.ùu ksid uKav,fha 2012
jr®Ifha w;sld, ms˙jeh re' 16"986"225 la ù ;snqKs' mk; m%ldrj fufia w;sld, ,nd .ekSug
uKav,fha ks,Od¯ka i;shlg †k myudrla fiajh l, hq;= jk w;r" jdr®Isl ksjdvq †k 21
lg iSudlr ;snqK o Bg mgyeksj ks,Od¯kag jdr®Isl ksjdvq 42 la ,nd°u yd i;shlg †k 5
la fiajdjla bgq ls¯ug bv ,nd° ;snqKs'
4'7 fjk;a rdcH wdh;k fj; ,nd≥ka uKav,fha iïm;a
wxl mSB$ã 12 yd 2003 cQks 6 †ke;s rdcH jHdmdr pl%f,aLfha 8'3'9 j.ka;shg yd uq'fr 502 ^2&
11 m˙YsIagfha 9 jk Wmf,aLKhg mgyeksj úêu;a mjrd °ulska f;drj uKav,hg wh;a re'
6"189"922 la jákd wxl mSî - 1089 ork leí r:h ckdêm;s f,alï ldr®hd, fj; ,nd° ;snqKq
w;r" tu jdykh ckdêm;s f,alï ldr®hd,fha ;sìh ° 2012 jr®Ifha wÆ;ajeähd yd fiajd
lghq;= fjkqfjka uKav,h re' 384"578 la jehlr ;snqKs' ckdêm;s f,alï ldr®hd,fha ;snQ
fuu jdykfha wÆ;ajeähd úhoï fjkqfjka miq.sh jr®Ifha ° o re' 646"868 la jehlr ;snqKs'
70 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
4'8 fiajl md˙f;daIs; i|yd m%;smdok fjkqfjka wruqo,la f.dvke.Su
iudf,daÑ; jr®Ih wjidkfha ° jQ re' 90"119"163 l md˙f;daIs; fjkals¯ï fjku wruqo,la
f,i wdfhdackh ls¯ug lghq;= lr fkd;snqKs'
4'9 jdyk Wmfhdackh
iudf,daÑ; jr®Ifha ° uKav,fha jdyk 2 la wk;=re j,g Ndckh ùfuka is≥ jQ re' 214"665 l
w,dNh rlaIKfhka fyda tu wk;=re j,g j.lsj hq;= mdr®Yjhkaf.ka fyda whlr .ekSug
uKav,h lghq;= lr fkd;snqKq w;r" wk;=rg ,lajQ ;j;a jdyk 3 la iïnkaOfhka úhoï
weia;fïka;= o ilia lr fkd;snqKs'
5 .sKqï lghq;=Ndjh iy hymd,kh
5'1 m%iïmdok ie,eiau
m%Odk ldr®hd,Sh f.dvke.s,s ixlSr®Kh i|yd ±¯ug wfmalaIs; ms˙jeh yereKq úg ;:H ñ,°
.ekSï yd m%iïmdok ie,eiafï uqΩ ms˙jeh w;r úp,kh ishhg 50 lg wdikak úh' tneúka
b†˙ wruqo,a m%jdy ms<sn|j lrkq ,nk fujeks ie,iqï M,∞hs fkdjk njg ks¯laIKh
flfr®'
5'2 wNHka;r ú.Kkh
uq' fr' 133 ^2& m%ldrj uKav,fha iuyr jeo.;a lafIa;%hka wdjrKh jk m˙† wNHka;r
ú.Kkhla l%shd;aul ù fkd;snqKs'
5'3 whjeh f,aLKuh md,kh
uKav,fha whjeh.; úhoï yd ;:H úhoï iei°fï ° ie,lsh hq;= úp,khla ks¯laIKh ù
we;s neúka" whjeh f,aLKh M,∞hs l<ukdlrK md,k ldrlhla f,i fhd∞ .ekSu
flfrys ;j≥rg;a wjOdkh fhduq l, hq;=j ;snqKs'
6 moaO;s yd md,k
ú.Kkfha° ks¯CIKh jQ moaO;s yd md,k wvqmdvq uKav,fha iNdm;s fj; j˙kajr ±kqï
fok ,°' my; i|yka md,k fCIa;%hka flfrys úfYaI wjOdkh fhduq úh hq;=h'
^w& .sKqïlrKh'
^we& whúh hq;= uqo,a yd f.úh hq;= uqo,a'
^we& mk;g l< hq;= ld,Sk ixfYdaOk'
^wE& wdfhdack'
tÉ'tA'tia' iurùr
ú.Kldêm;s
| 71
ú.Kldêm;s
jdr®;dj 2012
2'2 uq,H m%ldYk ms<sn| woyia ±laùu
2'2'1 Y%s ,xld .sKqïlrk m%ñ;s
uKav,h úiska foam< yd ms˙h; mj;ajdf.k hkq ,nkafka yqfolau m˙md,k lghq;= i|yd
jk neúka hka;%" foam< yd ms˙h; m%;Hd.Kkh ls¯ug hk ms˙jeh tu m%;Hd.Kkfhka
,efnk m%;s,dNh yd iei°fï° wdr®:ßl jYfhka M,∞hs fkdjk .kqfokqjla nj wmf.a
yeÛSuhs' tfiau" hka;%" foam< yd ms˙h; m%;Hd.Kkh l, hq;af;a Y%S ,xld .sKqïlrk m%ñ;s
j,g wkqj uq,H jdr®;d i|yd m%udKd;aul n,mEula is≥l, hq;= .Kqfokq i|yd muKla jk
neúka" yd uKav,h úiska Ndú;d lrk foam< yd ms˙h; j, idOdrK w.h ks;r fjkia
fkdjk nj wm úiska ks¯laIKh lr we;s neúkao" Y%S ,xld .sKqïlrk m%ñ;s wxl 16 ys 34 jk
j.ka;sfha m%ldrj fujeks j;alï m%;Hd.Kkhla läkñka is≥ls¯fï wjYH;djhla mek
fkdk.S'
2'2'2 idud‚l .sKqï j,g ner fkdjQ ∞hl uqo,a
igyka lr .;sñ'
2'2'3 ,eìh hq;= yd f.úh hq;= .sKqï
^w& igyka lr .;sñ'
^wd& igyka lr .;sñ'
^we& fuu uqo, w∞< ks,Od˙hdf.ka udislj whlr .kq ,efí'
^wE& fiajfhka bj;aj f.dia we;s fiajlhskaf.ka uKav,hg whúh hq;=j ;sfnk fuu ysÛ
uqo, tlS fiajlhskaf.ka yd Kh uqo,aj, wemlrejkaf.ka whlr f.k hkq ,efí'
^b& igyka lr .;sñ'
2'2'4 kS;s" ¯;s fr.=,dis iy l<ukdlrK ;SrK j,g wkql+, fkdùu
^w& úuiqfï i|yka m˙† w∞< bkaOk úhoï fuu ks,Od¯ka 09 f.a fm!oa.,sl .uka i|yd
fkdjk w;r" w∞< jr®Ih ;=< fuu ks,Od¯kaf.a iuia: Odjk i|yd jehjq uqo,h'
uKav,fha ks,Od¯ka rdcld¯ lghq;= i|yd jdyk Ndú;d ls¯u ms<sn`oj wm wkq.ukh
lrkqfha uqo,a wud;HdxYfha rdcH jHdmdr fomdr®;fïka;=fõ 2008 cq,s 28 †ke;s wxl
50 ork pl%f,aLfha i|yka Wmfoiah'
tu pl%f,aLhg wkqj ks,Od¯kag my; i|yka m˙† udisl bkaOk °ukdj fjkalr
we;'
ú.Kldêm;s jdr®;dj iïnkaOfhka
uKav,fha meye†,s ls¯ï
72 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
fmg%,a ãi,a
remsh,a remsh,a
iNdm;s 20"000 14"000
l%shdld˙ wOHlaI$ idudkHdêld˙ 18"000 12"000
ksfhdacH idudkHdêld˙ 15"000 10"000
fuu myiqlug ysñlï we;s fjk;a ks,Od˙ka
^iyldr idudkHdêld˙jreka& 12"500 8"000
w∞< ks,Od¯ka úiska fuu udisl °ukdj blaujd Odjkh lrk wjia:d j,° tu
wu;r úhou w∞< ks,Od˙hdf.a udisl jegqfmka whlr .ekSu is≥lrkq ,efí'
^wd& tjlg mej;s Wmfoia wkqj uKav,fhka ,ndfok Kh i|yd fmd<S wkqmd;h 4'2]
olajd wvq ls¯ug 1998'01'20 jk †k wOHCI uKav, wkque;sh ,nd ° we;' wOHCI
uKav,fha tu wkque;sh u; uKav,Sh fiajlhka i|yd 4'2] l fmd<S wkqmd;h u;
Kh uqo,a ,nd°ug l%shd fldg ;sfí' tfiau by; fmd<S wkqmd;h u; ,nd≥ka Kh
fYaIhka fmd<sh o iu`. uKav,fha fiajlhskaf.a udisl jegqfmka whlr .kq ,efí'
^we& (i) wOHlaI uKav,fha wkque;sh u; 2007 jifr® wfm%a,a ui isg fiajd kshqla;s
wd∞hu fjkqfjka f.úh hq;= Wmhkúg f.ùï n≥ uKav,h úiska orkq ,efí'
(ii) iqNidOl lghq;= f,i m%Odk jYfhka jehù we;af;a fiajlhkayg jdr®Islj
,ndfok ks, we∫ï yd Wfoa$iji f;a ,nd°u i|yd ork úhouh' yqfolau
fiajl iqNidOk lghq;a;la f,i i,ld f;a ,nd°u uKav,h wdrïN l<
†kfha mgka is≥lr we;s w;r" wOHlaI uKav,fha wkque;sh we;sj uKav,fha
uq,H wêld¯ iSudjkag hg;aj ks, we∫ï ,nd °uo 1993 jifr® isgu l%shd;aul
fõ' tA wkqj iudf,daÑ; jr®Ifha°o uKav,h úiska wOHlaI uKav,fhao
wkque;sh we;sj fuu myiqlï ,nd° we;'
^wE& uKav,fha fiajlhska i|yd wOHCI uKav,fha wkque;sh we;sj udislj f.jkq ,nk
†˙ °ukdj 1992 jr®Ifha isg f.jd we;s w;r" 2012 jr®Ifha ° o tA wdldrfhkau f.ùï
is≥ lr we;' fuu jrm%idoh fiajlhska úiska 1992 jifr® isg N=la;s ú¢k neúka th
kj;d ±óu is≥l, fkdyel'
^b& 2012 jir i|yd fiajlhkayg m%ido °ukd f.jd we;af;a ú.Kk úuiqfuys i|yka
m˙† wxl 47 yd 2011 foieïnr® 22 †ke;s l<ukdlrK fiajd pl%f,aLh wkqj fkdj"
wxl 49 yd 2012 foieïnr® 24 †ke;s l<ukdlrK fiajd pl%f,aLh wkqjh' tfukau"
tu pl%f,aLfhkau 3'4 g wkqj wud;H uKav,fha mQr®j wkque;sh ,nd.; hq;= jkqfha
fuu pl%f,aLfha úêúOdk j,g m˙ndysrj lsishï m%ido °ukdjla f.jkafka kï
muKs' uKav,h úiska iudf,daÑ; jr®Ifha† m%ido °ukd f.jd we;af;a tlS pl%f,aLfha
1'1 j.ka;shg wkqj 2011 jifr® f.jQ mokñka yd wOHlaI uKv,fha mQr®j wkque;sh
we;sjh' tA wkqj Tnf.a ú.Kk úuiqu yd tlÛ úh fkdyel'
^B& 2011 yd 2012 jr®Ihkag w∞< jdyk wk;=re iïnkaOfhka jQ w,dN ydks ms<sn| jdr®;d
ú.Kldêm;s fj; b†˙m;a lr we;'
| 73
ú.Kldêm;s jdr®;dj iïnkaOfhka
uKav,fha meye†,s ls¯ï
2'2'5 ú.Kkh i|yd idlaIs fkdùu
2012 jir i|yd ia:djr j;alï fN!;slj ikd: flfrk NdKav iólaIK jdr®;djla
ú.Kkhg b†˙m;a ls¯ug lghq;= fhd∞ we;'
2'2'6 m%udKj;a wêld¯ n,hlska ;yjqre fkdjq .kqfokq
^w& fuu uQ,H ldr®h mámdá ix.%yfha m%iïmdok m˙mdáh (Procurement Procedure)iïnkaO fldgi wOHlaI uKav,h úiska wkqu; fldg we;s w;r" b;s˙ fldgfia
flgqïm;a jdr®;dj ms<sfh, fldg wjikaj we;s w;r" th b†˙fha† wOHlaIl uKav,h
fj; fhduqfldg uqo,a wud;HdxYfha wkque;sh i|yd b†˙m;a lrkq ,efí'
^wd& uKav,fha fiajl$fiaúldjka fjkqfjka 1993 jifr® isg jirla mdid ks, we∫ï
iemhSfï l%uhla l%shd;aul fõ' fuu l%uh l%shd;aul fldg we;af;a wOHCI uKav,
wkque;sh ,nd.ekSfuks' tu l%uh wkq.ukh lrñka 2012 jr®Ih i|yd o fiajlhskag
ks, we∫ï iemhSug lghq;= lrk ,°' wOHCI uKav,h fuh yqfolau fiajl iqNidOk
lghq;a;la f,ig i,ld wkqu; fldg we;'
3' uq,H iudf,dapkh
3'1 uq,H m%;sM,
M,∞hs wdfhdack Wml%u uÛska iudf,daÑ; jr®Ifha° uKav,fha fmd<S yd ,dNdxY wd∞hu
jeälr .; yelsjQ w;r" kj .sKqïlrk m%ñ;Skag (SLFRS) wkql+,j uKav,fha .sKqï
ms<sfh, ls¯fï° j;alïj, Y=oaO jr®;udk w.fha jeäùula o is≥úh' tA wkqj uKav,fha
wd∞hu 2011 jirg idfmalaIj 2012 jifr®† re' 840"727"502 lska jeäù we;'
3'2 ú.%yd;aul uQ,H iudf,dapkh
^w& tlÛfõ'
^wd& tlÛfõ
4' fufyhqï iudf,dapkh
4'1 ldr®h idOkh
4'1'1 fufyhqï ldr®hidOkh
^w& fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h fj; fiajl wr®:idOl wruqof,a ,shdm†xÑ
ishÆu fiajdfhdaclhska" ishÆu fm!oa.,sl wr®:idOl wruqo,a mj;ajdf.k hk
fiajdfhdaclhska udislj ∞hl uqo,a ;u fiajlhska fjkqfjka fuu wruqo,g ner
lrkq ,efí' ú.Kk úuiqfï i|yka wdldrhg fiajdfhdaclhska 227"612 la jqjo" Tjqka
hï fiajlfhl= fiajfha kshqla; lrkafka kï muKla fuu wruqo,g tu
fiajdfhdaclhska ∞hl úh hq;=h' tA wkqj" 2013 cQ,s ui wjidkh jkúg
fiajdfhdaclhska 71"444 l m%udKhla fuu wruqo, fj; udislj ∞hl uqo,a ner lrkq
,efí'
74 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
†jhsk mqrd úis¯ ;sfnk wmf.a m%dfoaYSh ldr®hd, cd,h Wmfhda.s lrf.k
iajhx/lshdj, fhfokakka fuu uKav,h fj; n|jd.eksfï l%uj;a jevms<sfj,la
l%shd;aul fõ' úfYaIfhkau Y%S ,xld iuDoaê wêld˙hg iy ñ,aflda iud.ug
wkqhqla;j isák ishÆu iajhx/lshdj, fhfokakka fuu wruqo,g ∞hl lr .ekSfï
úfYaI jev ms<sfj,la l%shd;aul fõ' tA wkqj" fuu jr®Ih wjidkh jkúg
iajhx/lshd idud‚l;ajfha úfYaI jr®Okhla wfmalaIs;h' flfia kuq≥" iajhx/lshdj,
fhfokakka fuu wruqo,g n|jd.eksfï° Tjqka ish leue;af;kau ∞hl uqo, f.úh
hq;= ùuo jr®Okhg ndOdjls'
^wd& fuu wruqof,a idud‚l;ajh ±kg ,laI 22 blaujd we;' uKav,fha ishÆu
idud‚lhkaf.a ¥orejkaf.a wOHdmk lghq;= kxjd,Su i|yd m%;s,dN l%uhla wdrïN
l<fyd;a thg jehjk uqo,a m%udKh w;s úYd, fõ' tA wdldr úYd, úhoula ord
.ekSug uKav,hg yelshdjla fkdue;'
1980 wxl 46 ork fiajdkshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav, mk; wkqj jr®Ih
wjidkfha° iEu idud‚l .sKqulgu ,dNdxY yd fmd<shla ner ls¯ug uKav,h ne£
isà' fufia m%udKj;a uÜgulska fmd<shla yd ,dNdxY ,nd°ug yelsjkqfha wdfhdackh
ls¯u i|yd uqo,a m%udKhla b;s˙ jqjfyd;a muKs' tuksid" úúO wjia:d yd lreKq
mokï fldg f.k idud‚lhskag m%;s,dN ,nd°u i|yd ±kg uKav,h l%shd;aul
lrk jevms<sfj, †.gu l%shd;aul ls¯u fhda.H nj i|yka l< yel'
4'1'2 wdfhdack yd wdfhdack wd∞hï
^w& flá ld,Sk ¯fmda wdfhdack
tu rdcH nexl=j u.ska uKav,hg imhk iqùfYaIs ldr®hh i|yd tla fldkafoaishla
f,i remsh,a ñ,shk 500 l ;ekam;=jla udi 12 NdKavd.dr ì,am;a fmd,shg jvd 0'25]
l g wvqfjka wdfhdackh ls¯ug tlÛù ;snqKs'
flfia fj;;a" 2013 isg tu remsh,a ñ,shk 500 wdfhdackh tla wjqre≥ ia:djr ;ekam;a
j, wÆ;a lr we;s w;r" tu †kfha mj;sk ia:djr ;ekam;a fmd<s wkqmd;h tu nexl=j
úiska uKav,hg °ug tlÛ úh'
tA wkqj ±kg mj;sk tu wdfhdackfha úia;r fufiah'
wdfhdackh l,a msfrk uqo, jdr®Isl fmd<s
wÆ;a l< †kh †kh ^remsh,a& wkqmd;h
2013'03'19 2014'03'19 10"000"000 15'0
2013'08'19 2014'08'19 490"000"000 12'0
tl;=j 500"000"000
^wd& fldgia fj<|fmd< wdfhdack
^i& 2013 cQks 30 †kg fldgia fj<|fmdf<a ,ehsia;=.; iud.ïj, wdfhdackh lr
we;s uqo, ^wEjrlrKhg ,laù we;s yd ,ehsia;=.; l%ufhka bj;a lr we;s
iud.u yer& re' 7"984"499"597'37 la jk w;r tys fj<|m< w.h re'
| 75
ú.Kldêm;s jdr®;dj iïnkaOfhka
uKav,fha meye†,s ls¯ï
6"767"995"192'40 ls' tuksid Wm,íê fkdjQ w,dNh re' 1"216"504"404'97 la fõ'
2010 ° yd 2011 ° fj<|fmdf<a mej;s ys;lr ;;a;ajh ksid fldgia
fj<|fmdf<a b;du l%shdYS,sj ñ<† .ekSï yd úlsKsï lrk ,†' kuq;a 2010 yd
2011 jr®Ij,g idfmalaIj 2012 yd 2013 fldgia fj<|fmd< my; jeáu ksid
l,ska ñ,° .;a fldgia j, ms˙jeh fj<|fmd< ñ<g jvd jeä w.hla f.k
we;' fuh ;djld,sl ;;ajhla jk w;r" fldgia fj<|fmd< ñ< by< hkúg
Wm,íê fkdjQ w,dNh wvq fõ'
^ii& fldgia fj<omf,a wdfhdack m%;s,dN jeä" tfukau wjodkuo b;du jeä w;r"
m%;s,dN i,ld ne,sh hq;af;a †.=ld,Skjh' fldgia wdfhdackhkaf.ka Wm˙u
,dN ,nd .ekSu i|yd foia úfoia wdfhdaclhkaf.a úYajdih iys; ixjr®ê;
fj<|fmd<la rgg w;HdjYH jk neúka" fldgia fj<|fmdf,a l%shdld¯j
iyNd.sùu w;HdjYH j.lSula nj m%Odk fmf<a wdh;ksl wdfhdaclfhla
jYfhka uKav,h y∫kdf.k we;' tA wkqj" uqΩ wdfhdackfhka 06]l
Wm˙uhlg hg;aj fldgia fj<|fmd< wdfhdackh ls¯ug ;SrKh lr we;s
w;r" fldgia fj<|fmd< by< .sh wjia:dj,° b;d by< m%;s,dNo ,ndf.k
we;'
^iii& fldgia j, wdfhdack m%;s,dN jeä tfukau b;d by< wjodkï iys;
wdfhdackhla ksid wjodku wvqls¯ug jeä iud.ï .Kkl wdfhdackh lr
úúOdx.slrKh (diversification) lr we;' ishÆ iud.ï j,ska iEu jr®Ihlu
wdodhu n,dfmdfrd;a;= úh fkdyel'
^iv& tlÛfõ'
^v& Tn úiska fuys i|yka lr we;s wdh;k jkafka μiaÜ lemsg,a fg%I¯ia"
μsÉfr®áka iud.u iy ,xld fida,aÜ iud.ïh' μiaÜ lemsg,a fg%I¯ia iud.fï
fldgia fjkqfjka 2012$2013 iy 2013$2014 jir i|yd ms<sfj,ska remsh,a
ñ,shk 8'7 la iy remsh,a ñ,shk 16'2 la ,dNdxY jYfhka ,eî we;s w;r" fï
jkúg tu wdfhdackfhka remsh,a ñ,shk 174'8 la jeks úYd, uqo,la ,dNdxY
f,i ,eî we;' óg wu;rj tu iud.fï fldgia úl=Kd 2010 jifr®° remsh,a
ñ,shk 30la m%d.aOk ,dNo ,nd we;' μsÉfr®áka iud.u úiska wksl=;a iud.ï
j,g idfmalaIj 2011 iy 2012 jir i|yd wdlr®YkSh ,dNdxY m%;sY;hla f.jd
we;' ,xld fida,aÜ iud.fï 2012 jir wjidkh jk úg Y=oaO j;alï j,
jákdlu remsh,a ñ,shk 686 la olajd jr®Okhù we;s w;r" th wdfhda‚; uqo,
jk remsh,a ñ,shk 470 g jvd remsh,a ñ,shk 216 l jeäùula neúka tys
wdfhda‚; uqo, kej; whlr .ekSfï wjodkula fkdue;s nj wmf.a yeÛSuhs'
;jo cd;sl wdr®:ßlh ;=< fuu wdh;kfhys we;s jeo.;alu i,ld fuu
wdfhdackh is≥lr we;'
^vi& uKav,hg 2002 ° wdfhdack m%;sm;a;shla y∫kajd ≥ka w;r" 2006 ° yd 2012 °
th jvd;a iúia;rd;aulj ms<sfh, lrk ,†' fuu wdfhdack m%;sm;a;sh
wdfhdack yd uQ,H fCIa;%fha °r®>ld,Sk w;a±lsï yd m<mqre≥ iys; jD;a;Sh
iq≥iqlï yd ksmqK;ajhla we;s m%ùK wOHlaIjreka iys; uKav,hlska wkqu;
lr we;' fuu wdfhdack m%;sm;a;s m%ldYh úiska wdfhdack ñ,° .ekSfï° yd
úlsKsfï° wkq.ukh l, hq;= l%shdmámdáka y∫kajd ° we;s w;r" tAjd
76 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
l%shd;aul ls¯u i|yd ldr®h uKav,hg n,;, mjrd we;' wjidkfha fuu
ishÆ wdfhdack .kqfokq by< l<ukdlrkfha tkï w;sfr®l idudkHdêld¯"
iNdm;s iy wOHlaI uKav,fha wkque;shg hg;aj is≥l, hq;=h'
^vii& wEjrlrKhg ,la jQ fld˙hd isf,daka μqÜfjhdr® iud.fï kvqfõ kej;
le|ùfï †kh 2014'04'25 jk w;r ue.afmla iud.fï Widú ksfhda.hg tfrys
wemE, fuf;la le`ojd ke;' fõhkaf.dv fglaiaghs,aia fldgia fj<|fmd<
iud.ï ,ehsia;=fjka bj;a lr we;s w;r" tA ms<sn| ;j≥rg;a f;dr;=re
fidhñka mj;S'
^viii& Tn i|yka l< iud.ï 6 jkafka ishrd flan,aia" rhs.ï jhU" fydfg,a
ir®úiia" vhf,d.a" ,xld IOC iy ˙pâ mS˙ia tlaiafmdar®Üh' thska ,xld IOCys fldgia ish,a, 2013 ° úl=Kd m%d.aOk ,dN ,ndf.k we;' wksl=;a iud.ï
fldgiao b†˙fha° úl=Kd m%d.aOk ,dN ,nd .ekSug wfmalaId lruq'
^ix& 4'1'2 ^wd& (II) ys ms<s;=r fuhgo wod< fõ'
^x& fuys° Tn i|yka lr we;s ishÆu iud.ï fldgia i|yd ,dNdxY ,eî we;s
kuq;a ishÆu iud.ï fldgia i|yd mej;s fj<|m< ñ< .Kka hgf;a m%d.aOk
,dN ,nd .eksug fkdyels ù we;s neúka" ,nd.; yelsjQ wdodhï m%;sY;h wvq
ù we;' fldgia fj<|fmdf<a iajdNdjh wkqj ,dNdw,dN folu ord.ekSug
is≥fõ' flfia fj;;a fldgia fj<|fmd< idr®:ljQ miq fuu iud.ï j,skao
m%d.aOk ,dN ,nd.ekSug wfmalaId flfr®'
^we& tlÛfõ'
^wE& 1997 ° Namal Growth Fund ys tall 2"500"000 ka re' 10 ne.ska ñ,° f.k we;' bka
tAll 1"500"000 la 2006" 2007 yd 2009 jr®I j, úl=Kd re' 33"183"600 l m%d.aOk ,dN
,ndf.k we;s w;r" 1999 ° yd 2001 jr®I j,° ,dNdxY o ,eî we;'
fuu tall j,ska ,nd.; yels m%Odk;u m%;s,dNh jkafka tu tall úl=Kd ,nd.;
yels m%d.aOk ,dNhhs' re' 10 g ñ,° .;a fuu tallhl oeka fj<|m< jákdlu re'
96$93 la jk w;r tallhl Wm,íê fkdjq ,dNh re' 86$93 la fõ'
fuu tall ´kEu wjia:djl t†k mj;sk ñ,g wjYH m%udKhla úlsKsh yelsh'
iq≥iq wjia:djl úlsKSu i|yd b;s˙ tall r|jd f.k we;'
4'2 l<ukdlrK wldr®hlaIu;d
^w& wÆ;ska n|jd .ekSug wfmalaIs; fiajlhkaf.a wjYH;djhka o i,ld n,d ks, we∫ï
wekjqï ls¯fï l%shdj,shla uKav,h úiska 2010 jir olajd l%shd;aul úh' úúO fya;=ka
ksid fuu kj n|jd .ekSï wfmalaIs; wdldrfhkau is≥ù fkdue;s neúka" fufia
w;s˙la; f;d. b;s¯ù we;' fuh 1993 jifr® isg 2010 jir olajd b;s˙j we;s uqΩ
f;d.fhau jákdluhs'
fuu b;s˙ we∫ï f;d. wmyrkh i|yd wNHka;r fiajlhskaf.ka ñ< .Kka le|jQ
w;r" tA i|yd hym;a m%;spdrhla fkd,enqKs' tuksid kej;;a m%isoaO ñ< le|ùula lr
blaukska fuu b;s˙ ks, we∫ï f;d. wmyrkh ls¯ug ie,iqï lr we;' ;jo" 2011
| 77
ú.Kldêm;s jdr®;dj iïnkaOfhka
uKav,fha meye†,s ls¯ï
jifrka miq wjYH;djh ksjer†j y∫kd.ekSfuka miq muKla ks, we∫ï wekjqï lrk
neúka fujeks w;s˙la; f;d. b;s˙ fkdfõ'
^wd& mr®fcda jdyk wxl 300-8679
mr®fcda jr®.fha wxl 300-8679 ork jir 14 la muK ^1998 isg& Ndú;d l< ldr® r:h
úlsKSug uKav,fha fiajlhkaf.ka ñ< .Kka le|jQ w;r" tu wjia:fõ° jdykh
Odjkh jk uÜgfï mej;sks' ñ< .Kka m˙laId lr wOHlaI uKav, wkque;shg hk
w;r;=r° jdykh Odjkh ls¯ug fkdyels uÜgug m;a jQ w;r" th .d,alr ;eîug
is≥úh' fï fya;=fjka wh≥ïlrejka 08 fofkl= ;uka úiska b†˙m;a lr ;snQ ñ< .Kka
,sÅ;j b,a,d wialr .kakd ,†' 09 jk ia:dkfha mej;s uqo, ;lafiare jákdlug jvd
b;d my< w.hla .;a neúka" wOHlaI uKav,fha b,a,Su m˙† fuu ldr® r:h wmyrKh
i|yd m%isoaO mqj;am;a ±kaùula m< fl˙◊' tys° b†˙m;a jQ by<u ñ<g jdykh
wmyrKh ls¯ug ;SrKh úh' tA jkúg udi 03 la muK jdykh Odjkh lr
fkd;snqK w;r" †rdhk ;;a;ajhg m;aù ;sìKs' jdykfha laIh ls¯ï wvql< Y=oaO
ms˙jeh b;d wvq uÜgul mej;s neúkq;a" Odjkhg kqiq≥iq jdykh ;j≥rg;a ;nd
.ekSfuka is≥jk w,dNh wju lr .ekSu i|yd;a úl=Kqï ñ< re' 832"000 l uqo,lg
fuu ldr® r:h wmyrKh lrk ,†'
4'3 fufyhqï wldr®hlaIu;d
u;=rg jeú,s iud.fï fldgia 10"200"000 la re' ñ,shk 478 lg 1997'06'19 †k ñ<£ f.k"
1998'04'17 †k úlsKsfuka jr®Ihlg;a jvd wvq ld,hl° re' ñ,shk 256'4 l úYd, m%d.aOk
,dNhla ^64'36]p.a& ,nd.ekSug yelsjQ neúka fuu .kqfokqj fufyhqï wldr®hlaIu;djhla
fkdjk nj wmf.a woyihs'
flfia fj;;a 56$98 ^1& ork iur®ú,a iud.u iuÛ we;s kvqj iïnkaOfhka wêlrK
ksfhda.hg tfrysj uKav,h úiska wNshdpkhla ,ehsia;=.; lr we;s w;r wNshdpkdêlrK
ksfhda. wkqj by; lS iud.u úiska remsh,a ñ,shk 21'9 l nexl= wemlrhla wêlrKfha
;ekam;a lr we;'
uKav,h úiska f.dkqlrk ,o fYa%IaGdêlrKfha kvq wxl SC/CHC/20/2003 ork kvqj
2014'09'22 †k kej; úNd.hg .ekSug kshñ;h'
4'4 y∫kd.;a mdvq
ú.Kk úuiqug w∞< fuu jdyk 03 ks;r ks;r ldr®ñl fodaIhkag ,laùu iy wêl bkaOk
oykh jeks fya;= ksid is≥jQ wêl kv;a;= úhoï fya;=fjka úl=Kd ±óug ;SrKh úh' tA
wkqj" jdyk m˙laIdj iy ;lafiare jdr®;d ,nd.ekSfï ms<s.;a wdh;khla jk ,xld
Tfgdafudnhs,a ix.uh uÛska ;lafiare jdr®;djla ,ndf.k fuu jdyk fgkavr® uÛska re'
1"901"000 lg wf,ú lrk ,†' th ;lafiare jdr®;dfõ ñ< jk re' 1"900"000 g jvd u|la jeä
ñ,ls'
4'5 wruqKqj,g mgyeks úhoï
uKav,fha fiajl uy;au uy;aóka úiska msysgqjd f.k ;sfnk l%Svd iudch uÛska tu
idud‚lhkaf.a iqNidOkh i|yd m,gqmdk m%foaYfha ksjdvq ksfla;khla f.dvke.+ w;r"
tys° we;sjQ wruqo,a wjYH;djhla i|yd re' 2"000"000 l Kh uqo,la wOHCI uKav,fha
78 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
wkque;sh we;sj ,nd ° we;s w;r" tu Kh uqo, i|yd tjlg mej;s fj<|fmd< fmd<s
wkqmd;h hgf;a 10] l jdr®Isl fmd<shla o iuÛ fuu uqΩ Kh uqo, jd˙l jYfhka
whlrf.kq hkq ,nhs'
4'6 wkque;sh fkd,;a .kqfokq
uKav,fha fiajlhska iïnkaOfhka lghq;= ls¯fï° mokï lr.kq ,nkafka idmamq yd
ldr®hd, fiajl mk;hs' tu ksid fuu ks˙CIKfhka b†˙m;a jQ w;sld, °ukd f.ùu iy
ksjdvq †kj, w;sld, i|yd f.ùu ms<sn| wkqmd; tu mkf;a úêúOdkj,g wkqj is≥lr we;'
4'7 fjk;a rdcH wdh;k fj; ,nd≥ka uKav,fha iïm;a
wxl PB-1089 ork leí r:h ckdêm;s f,alï ldr®hd,h úiska 2012 iema;eïnr® ui kej;;a
uKav,hg Ndr fok ,†' 2012 ckjd˙ iy iema;eïnr® hk udi ;=< tu jdykfha wÆ;ajeähd
yd fiajd lghq;= fjkqfjka fuu uqo,a jeh l< w;r" jdyk wÆ;ajeähd i|yd w∞< uqo,a
ish,a, Y%S ,xld rlaIK ixia:dfjka ,nd.kakd ,†'
4'8 fiajl md˙f;daIs; i|yd m%;smdok fjkqfjka wruqo,la f.dvke.Ssu
kj .sKqïlrk m%ñ; j,g wkql+,j (LKAS and SLFRS) fiajl md˙f;daIs; i|yd uKav,fha
j.lSu iy;sl,;a „j .Kl{fhl= (Certified Acturial Valuer) úiska weia;fïka;= l, w;r"
tu j.lSug i˙,k m%udKfha NdKavd.dr ne∫ïlrhla j;alula jYfhka fjka lrk ,†'
4'9 jdyk Wmfhdackh
iudf,daÑ; jr®Ifha° is≥ù we;s ishÆu jdyk wk;=re i|yd whúh hq;= uqo,a w∞< rlaIK
iud.ï uÛska whlrf.k we;' ú.Kk úuiqfï i|yka lreKg fya;= jkqfha ld,Éf√o j,
fjkih' (Timing Differnce)
5' .sKqï lghq;=Ndjh iy hymd,kh
5'1 m%iïmdok ie,eiau
uKav,fha m%Odk ldr®hd,fha yd ishÆu m%dfoaYsh ldr®hd, iúia;rd;aul wOHhkhlska miq
b†˙ jr®Ifha m%iïmdok ie,eiau ms<sfh, lrkq ,efí' tfia jqjo uKav,fha uqo,a m%;smdok
fjka ls¯fï† idud‚l fiajd lghq;= yd wdfhdack j,g m%uqL;djh ,ndfok neúka jr®Ifha
weia;fïka;=.; ishÆu m%iïmdok i|yd wruqo,a úhoï ls¯ula is≥ fkdfõ' uKav,h úiska
w;HdjYH NdKav yd fiajd i|yd m%uqL;ajhla ,nd foñka m%iïmdok lghq;= is≥lrk neúka"
iuyr m%iïmdok b†˙ jr®Ih i|yd ú;ekaùula is≥fõ' tA wkqj" fujeks hym;a úp,khlska
.uH jkqfha uKav,fha hym;a ms˙jeh md,khls'
5'2 wNHka;r ú.Kkh
wNHka;r ú.Kk wxYh úiska my; ±lafjk mQr®j ú.Kkhka is≥ lrhs'
÷ idudkH m%;s,dN uqo,a wdmiq f.úï wh≥ïm;a m˙laIdj'
÷ úfYaI m%;s,dN wh≥ïm;a m˙laIdj'
| 79
ú.Kldêm;s jdr®;dj iïnkaOfhka
uKav,fha meye†,s ls¯ï
÷ myjir YsIH;aj iy Wiia fm< YsIH;aj wh≥ïm;a m˙laIdj'
÷ úhk ksjdi Kh iy ldr®h uKav, ksjdi Kh i|yd rdcH Wlia yd wdfhdack nexl=j
fj; wruqo,a ksoyia ls¯u'
÷ ldr®h uKav, ffjoH ì,am;a m˙laIdj'
÷ jdr®Isl m%ido °ukd i|yd ldr®h uKav, ksjdvq ms<sn| m˙laIdj'
÷ b;s˙ jdr®Isl ksjdvq ms<sn| m˙laIdj'
÷ fiajh wjika ls¯fï† f.úh hq;= uqo,a ms<sn| m˙laIdj'
óg wu;rj m%dfoaYSh ldr®hd, ú.Kkh" uKav,fha ∞hl;aj iy wêNdr ,eîï ms<sn|
m˙laIdj" uqo,a fmd; ms<sn| m˙laIdj" idud‚l .sKqï hdj;ald,Sk ls¯u" wdfhdack jdr®Isl
NdKav iólaIKh" uqo,a fN!;sl m˙laIdj" wjidk .sKqï ms<sn| m˙laIdj" ∞hl m%;s,dN uqo,a
;SrKh ls¯u" ,dNdxY yd fmd<s .Kkh" idud‚l .sKqï m%ldYk ms<sfh, ls¯u hkd†
ú.Kkhka 2012 jr®Ifha is≥lr ;sfnk w;r" ishÆu ú.Kk jdr®;d msgm;a ú.Kldêm;s fj;
b†˙m;a lr ;sfí'
5'3 whjeh f,aLKuh md,kh
2012 jr®Ifha m%Yia: wd∞hï bmhSfï Wml%u uÛska uKav,fha wd∞hu whjeh.; wd∞hug
jvd 7'6] lska jeälr .ekSug yelsjQ w;r" fufyhqï ms˙jefha úp,kh 0'6] uÜgul mj;ajd
.ekSug yelsúh' tfukau" uKav,fha Y=oaO ,dNfha whjeh.; úp,kh 3'9] l jdishl
uÜgulska mj;ajd .eksug yelsúh' tA wkqj" uKav,h úiska hym;a whjeh f,aLKuh
md,khla mj;ajdf.k we;s nj wmf.a ks.ukhhs'
6' moaO;s yd md,k
2012 jifr® isg uKav,fha .sKqï m%ldY Y%S ,xld .sKqïlrk jdr®;dlrK m%ñ;s (SLFRS) j,g
wkql+, jk m˙† ms<sfh, ls¯ug yels úh'
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav, mk;g fhda‚; ixfYdaOk i|yd cd;sl lïlre
WmfoaYl iNdfõ tlÛ;ajh ,eî we;' b†˙ lghq;= i|yd uqo,a wud;HdxYh fj; fhduq lr
we;'
fla' tï' tA' f.dvj;a;
iNdm;s $ m%Odk úOdhl ks,Od˙
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h
80 |
jdr®Isl jdr®;dj
fiajd kshqla;hkaf.a Ndr wruqo,a uKav,h2012
Statistical Annexe
ixLHdKuh weuqKqïGs;sptpgu ,izg;G
fmd,S iy m%ldYs; ,dNdxY wkqmd;mwptpf;fg;gl;l tl;bAk; gq;F ,yhgq;fSk;mwptpf;fg;gl;l tl;bAk; gq;F ,yhgq;fSk;
INTEREST & DIVIDENDS2003 - 2012
m%ia:dr $ tiuG $ Graph - 01
Int + Div Declared (%)
jr®Ih / Mz;L / Year
fmd,
S › ,
dNdxY $
tl;Ò ›
gq;F ,
yhg
k; $ I
nter
est
+ D
ivid
end
11.00
9.00 8.50
10.00 10.25
12.00 13.00 12.50
10.00 10.00
0.00
2.00
4.00
6.00
8.00
10.00
12.00
14.00
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
|243
ixL
HdKuh w
euqK
qïGs;sptpgu,iz
g;G
Sta
tistical A
nnexe
m%ia:dr $ tiuG $ Graph - 02
re' o
yia .
Kk
ska $
¨gh. M
Åuk
; $ R
s.Th
ousa
nds
INTEREST DIVIDEND TOTAL
jr®Ih / Mz;L / Year
fmd,S iy m%ldYs; ,dNdxYmwptpf;fg;gl;l tl;bAk; gq;F ,yhgq;fSk;mwptpf;fg;gl;l tl;bAk; gq;F ,yhgq;fSk;
INTEREST & DIVIDENDS DECLARED 2003 - 2012
1,2
20,2
11
1,3
88,9
01
1,5
76,1
12
1,7
91,7
88
2,0
66,2
07
2,3
80,4
48
2,7
36,0
29
3,1
96,0
77
3,6
95,0
81
4,1
89,9
48
3,2
53,8
97
2,7
77,8
02
2,8
89,5
38
4,1
80,8
39
4,9
93,3
34
7,1
41,3
43
9,1
20,0
96
10,
120,
909
8,6
21,8
56
9,7
76,5
45
4,4
74,1
09
4,1
66,7
03
4,4
65,6
50
5,9
72,6
27
7,0
59,5
41
9,5
21,7
91
11,
856,
125
13,
316,
986
12,
316,
937
13,
966,
493
-
2,000,000
4,000,000
6,000,000
8,000,000
10,000,000
12,000,000
14,000,000
16,000,000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
244|
jdr
®®Isl
jdr
®;dj
| Mz
;l„f;if
| An
nual R
eportfiajd k
shql
a;hk
af.
a Ndr
wruqo,a u
Kav,h
|C
Øah;
ek;Ìf;if nghW
g;G ‰Ôar; rig
|Em
ployees’ Trust Fund Board
2012
wdodhï yd fufyhqï úhoï w;r iïnkaO;djhtUkhdk;> epWtd nraw;ghl;;Lr; nryTfs;tUkhdk;> epWtd nraw;ghl;;Lr; nryTfs;
INCOME Vs. OPERATING EXPENSES2003 - 2012
re' ñ
,shk
$ ¨
gh.
y;Á
ad; /R
s. M
illio
n
5,27
4
4,93
5 5,18
4
6,71
0
8,32
8
11,4
65
14,4
60
15,4
60
12,5
52
13,4
88
195
256
340
348
433
521
605
614
702
766
3.7%
5.2%
6.6%
5.2% 5.2% 4.5% 4.2% 4.0%
5.6%
5.7%
0.0%
2.0%
4.0%
6.0%
8.0%
10.0%
12.0%
14.0%
16.0%
18.0%
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
14,000
16,000
18,000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
1 2 3 3 4
Total Income (Rs.Million) Operating Exp. (Rs.Million) Opr.Exp as a % of Toal Income
|245
ixL
HdKuh w
euqK
qïGs;sptpgu,iz
g;G
Sta
tistical A
nnexe
re' ñ
,shk
$ ¨
gh.
y;Á
ad; /
Rs. M
illio
n
jr®Ih / Mz;L / Year
odhl uqo,a Wmk;shNrfhpg;Gf;fspd; Nghf;FNrfhpg;Gf;fspd; Nghf;F
TREND IN CONTRIBUTION COLLECTIONS2003 - 2012
m%ia:dr $ tiuG $ Graph - 04
3,7
31
4,3
40
5,0
35
6,1
00
7,3
16
8,2
97
8,7
33
9,8
32
11
,09
2
12
,74
5
-
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
14,000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
246|
jdr
®®Isl
jdr
®;dj
| Mz
;l„f;if
| An
nual R
eportfiajd k
shql
a;hk
af.
a Ndr
wruqo,a u
Kav,h
|C
Øah;
ek;Ìf;if nghW
g;G ‰Ôar; rig
|Em
ployees’ Trust Fund Board
2012
re' ñ
,shk
$ ¨
gh.
y;Á
ad; /
Rs.
Mill
ion
jr®Ih / Mz;L / Year
idud‚l wruqof,a jr®Okhmq;fj;Jt epjpad; tsh;r;rpmq;fj;Jt epjpad; tsh;r;rp
GROWTH OF THE MEMBER FUND 2003 - 2012
m%ia:dr $ tiuG $ Graph - 05
0
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
140,000
160,000
180,000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
45,
148
50,
463
57,
002
65,
698
75,
933
88,
870
103
,058
119
,853
135
,486
153
,631
|247
ixL
HdKuh w
euqK
qïGs;sptpgu,iz
g;G
Sta
tistical A
nnexe
re' o
yia .
Kk
ska $
¨gh. M
Åuk
; $ R
s.Th
ousa
nds
jr®Ih / Mz;L / Year
idud‚l fYaI wdmiq f.ùï kPsspg;G nra;ag;gl;l chpikf; Nfhuy;fs;kPsspg;G nra;ag;gl;l chpikf; Nfhuy;fs;
MEMBER CLAIMS REFUND 2003 - 2012
m%ia:dr $ tiuG $ Graph - 06
-
1,000,000
2,000,000
3,000,000
4,000,000
5,000,000
6,000,000
7,000,000
8,000,000
9,000,000
10,000,000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Number of ClaimsRefunds Paid Out (Rs. Thousands)
3,0
96,4
82
3,2
35,2
02
2,9
95,5
26
3,4
22,9
51
4,1
99,1
18
4,9
49,0
61 6
,489
,367
6,3
52,6
85 7,7
74,4
89
8,5
65,7
88
140
,803
137
,841
122
,169
119
,727
128
,981
132
,120
159
,725
140
,461
145
,788
146
,876
248|
jdr
®®Isl
jdr
®;dj
| Mz
;l„f;if
| An
nual R
eportfiajd k
shql
a;hk
af.
a Ndr
wruqo,a u
Kav,h
|C
Øah;
ek;Ìf;if nghW
g;G ‰Ôar; rig
|Em
ployees’ Trust Fund Board
2012
re' ñ
,shk
$ ¨
gh.
y;Á
ad; /
Rs. M
illio
n
jr®Ih / Mz;L / Year
idud‚l m%;s,dN fhdackd l%ueyd; jUk; jpl;lq;fs; jPh;f;fg;glhj Nfhuy;fs;eyd; jUk; jpl;lq;fs; jPh;f;fg;glhj Nfhuy;fs;
MEMBER BENEFIT SCHEMES2008 - 2012
m%ia:dr $ tiuG $ Graph - 07
48.9
4
45.9
9
43.6
4
45.7
3 49.2
5
3.46
3.50
7.30
5.47
37.0
1
50.2
6 56.4
1
59.5
4
53.0
7
0.88
0.98
2.95
4.00
24.9
7
45.0
0
45.0
0
70.4
9 74.9
3
23.3
1
23.2
7
22.4
4
21.7
7
1.30
1.35
2.24
1.57
1.12
23
.60
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
2008 2009 2010 2011 2012
1.12
23.6
06
Death Benefit Permenant Dissablement Heart Surgery Intra Ocular Lens Implant
Year 5 Scholarships Shramasuwa Rekawarana Kidney Transplant Higher Eudation Scholarhip
|249
ixL
HdKuh w
euqK
qïGs;sptpgu,iz
g;G
Sta
tistical A
nnexe
Shares 4.75%
Rupee Loans 4.08%
Units in Unit Trusts 0.16%
Debentures 0.56%“VIYANA” Housing Finance 0.52%
Bonds - Kerawalapitiya Power Project 2.00%
Treasury Bills 4.45%
Treasury Bonds 80.83%
fjk;a$Vidait/Others 2.66%
m%ia:dr $ tiuG $ Graph - 08
wdfhdack ixhq;sh $ KjyPLfspd; tsh;r;rp KjyPLfspd; tsh;r;rp $ INVESTMENT PORTFORLIO - 2012
250|
jdr
®®Isl
jdr
®;dj
| Mz
;l„f;if
| An
nual R
eportfiajd k
shql
a;hk
af.
a Ndr
wruqo,a u
Kav,h
|C
Øah;
ek;Ìf;if nghW
g;G ‰Ôar; rig
|Em
ployees’ Trust Fund Board
2012
18,9
64
25,0
78
26,4
34
29,5
26
34,1
82
12,1
42
16,8
24
17,8
68
19,6
92
22,7
88
358.2
455.2
487.7
500.0
444.3
149.8
161.0
169.9
184.9
205.1
508.0
616.2
657.6
684.9
649.4
1,4
18
2,0
38
1,4
26
1,9
91
2,1
96
86.0
92.5
104.0
64.3
86.6
1
10
100
1,000
10,000
100,000
2008 2009 2010 2011 2012
jr®Ih / Mz;L / Year
ixL
Hdj
- r
e' ñ
,shk / vz;zpf;if - &gh kpy;ypad; /
Nu
mb
er -
Rs. M
n.
No.of PremisesInspected
No.of DefaultersDetected
ContributionsRecovered(Rs.Million)
SurchargesRecovered(Rs.Million)
Income fromEnforcement(Rs.Million)
No.of Cases Filed
Income from LegalAction (Rs.Million)
/ials¯ï yd fiajd fhdacl in|;d fldÜGdYfha ldr®h idOkh Nrfhpg;G> njhopy; jUeh; cwTfs; gFjpfspd; nraw;ghl;Lj;jpwd; Nrfhpg;G> njhopy; jUeh; cwTfs; gFjpfspd; nraw;ghl;Lj;jpwd;
PERFORMANCE OF COLLECTION & EMPLOYER RELATIONS DIVISION2008 - 2012
m%ia:dr $ tiuG $ Graph - 09
|251
ixL
HdKuh w
euqK
qïGs;sptpgu,iz
g;G
Sta
tistical A
nnexe
jr®Ih / Mz;L / Year
wêNdr wdodhï kpif mwtPL tUkhdk; kpif mwtPL tUkhdk;
SURCHARGE INCOME2003 - 2012
m%ia:dr $ tiuG $ Graph - 10
re' ’
000
$ ¨gh.
’000
$ R
s. ’0
00
65,4
32
61,4
36
51,3
17
96,1
42 12
3,96
1 150,
354
161,
136
158,
678 18
3,33
5 205,
128
-
50,000
100,000
150,000
200,000
250,000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
252|
jdr
®®Isl
jdr
®;dj
| Mz
;l„f;if
| An
nual R
eportfiajd k
shql
a;hk
af.
a Ndr
wruqo,a u
Kav,h
|C
Øah;
ek;Ìf;if nghW
g;G ‰Ôar; rig
|Em
ployees’ Trust Fund Board
2012