Journal Research and Urban Planning

Journal Research and Urban Planning

ISSN (Print): 2228-5229 - ISSN (Online): 2476-3845

Spring 2021. Vol 12. Issue 44

Research Paper

Analysis of the Role of Economic Components in the Sustainable

Development of the Tourism Industry Firozabad City

Mohamad ali abbasi kashkoli 1, Jalil totonchi *2 , Abbas Alivi Rad 3 , Mohamad Ali Dehghan Tafti4

1, Ph.DStudent of Economic Sciences, Department of Economics, Abarkouh Branch,Islamic Azad University,

Abarkoh. Iran

2, Assistant Professor of Economic SciencesDepartment of Economics, yazd Branch, Islamic Azad University,

yazd. Iran

3, AssociateProfessor of Economic SciencesDepartment of Economics, Abarkouh Branch, Islamic Azad

University, Abarkoh. Iran

4, Assistant Professor of Economic SciencesDepartment of Economics, yazd Branch, Islamic Azad University,

yazd. Iran

* . Corresponding author: Jalil totonchi Address: Assistant Professor of Economic SciencesDepartment of Economics, yazd Branch, Islamic Azad

University, yazd. Iran

Tell: +989131519143

Email: [email protected]

Received: 2019/11/11

Accepted: 2020/01/11

PP: 141- 156

Keywords: Tourism Economic, Sustainable

Development, Investment,

Revenue Increase, Firozabad

County.

Use your device to scan and

read the article online

Citation: Mohamad ali abbasi kashkoli, Jalil totonchi, Abbas Alivi Rad, Mohamad Ali Dehghan Tafti,(2021): Analysis

of the Role of Economic Components in the Sustainable Development of the Tourism Industry (case studies: county

Firozabad), journal Research and Urban Planning, Vol 12, No 44, PP 141- 156.

DOI: 10.30495/jupm.2021.4028

(Case study: Yasuj City)

Abstract The purpose of this study is to investigate the physical and spiritual

tourism attractions in Firozabad and to rank effective economic

components in tourism development with the approach of earning revenue

from these attractions. This is an applied research with a descriptive-

analytical method. Tourists who have visited Firozabad attractions from

2011 to 2018 are the statistical population of this study. The statistical

sample, calculated based on Kogan's formula, includes 388 tourists. The

reliability of the questionnaire according to Cronbach's coefficient of

induction is 0.837 which has a high reliability. For data analysis, this

study used Pralong method and network analysis model. The evaluation of

tourism value of Qal'eh Dokhtar and Atashkade based on Pralong method

shows that the architectural antiquity index of these two works with the

values of 0.853 and 0.831 and the their social- economic index, especially

in tourism attraction and the formation of social cores around them, and

also their economical capabilities with the value of 0.762 and 0.751 play

major roles in attracting tourists. The results of the network analysis

model show that the economic strength indices of Firozabad including

valuable potentials in the areas of handicrafts(carpet, gabbe and kilim),

tribal animal organic products, various agricultural products, valuable

historical heritage which is the main reason of the formation of service

business units and job creation, with the value of 0.089, have major roles

in the tourism affluence in this city. Finally, this study has introduced

some guidelines for organizing and promoting economic development in

Firozabad.

https://dx.doi.org/10.30495/jupm.2021.4028

http://yu.ac.ir/index.aspx?pageid=135

Journal of Research and Urban Planning (Isuue 44, Spring 20201) 142

Analysis of the Role of Economic Components in the Sustainable Development of the …..

Extended Abstract

Introduction

Tourism is one the most dynamic industries in

actual developing economic world and is an

important factor in social and economic

development in different regions and countries

(Kozhokulov et al., 2019:1); in a way that it is

known as one of the three most profitable

industries throughout the world (Khazaee

Fadafan et al., 2018:152). The industry has

been increasing considerably and since its

presence in economic process and has become

an important income and occupation creation

potential in the industries such as

petrochemistry (Shayestefar, 2010:68).

Nowadays beyond something as an industry

tourism isbecome a social – economic

phenomenon throughout the world (Heydari

Chiane, 2019: 1); in a way that Descartes

(1979) names it the "Development Passport"

(Zomorodian, 2006:62). Hence, tourism may

be an appropriate field for social – economic

development (Taygiboya, 2011:124)in the

countries with developed markets economy

(Mohammadi et al., 2008:36).

Methodology:

In line with previous defined goals this

study is applicable and the research location

was Firoozabad city from 2012-2017. The

universeincluded the tourists visiting touristic

places in 2012-2017. The statistic sample

included 388 people by virtue of Cochran

formula. The questionnaire reliability is 0.837

by virtue of Cronbach's alpha coefficient

which has a high validity.

Discussion

Having assessed the tourism in Ghaleh

Dokhtar and Fire Temple the findings

indicated that the ancient architecture indices

of both vestiges are 0.853 and 0.831,

respectively and their social-economic criteria

to absorb tourists and form social cores

around them and economic potentials played

the most important role in tourists absorption

are 0.762 and 0.751, respectively. The

important factors priorities influencing

tourists absorption by ANP model: As you see

the found maladjustment is 0.031; the

maladjustment rate should not be more than 1

in this study; this error rate is acceptable by

virtue of the high amount of the judgments and

errors due to the survey (table 2 - 5).

The findings from the network model indicate

the Firrozabad city economic power indices

include valuable potentials in different fields

such as handicrafts (Carpet, Klim and

Gabeh), vegetal juices from Meymand, cattle

organic products, nomadic life, agricultural

products and historical heritage as the sources

to create commercial – service centers and

occupation with 0.089 rate as the most

important element in tourism boom in

Firozzabad.

Examining the relation between favorable

economic elements creation (utility

maximization) and stable development study in

order to have income in tourism industry:

Regression Analysis Statistics Between

Favorable Economic Elements Creation And

Stable Development

Study In Order To Have More Income In Tourism Industry:

Multiple correlation

coefficient

Determination

coefficient

Adjusted determination

coefficient

Standard error

0.587 0.345 0.332 1/96070

Analysis confirms the regression

significance variance in 95 percent confidence

level.

Analyzing variance and regression between

favorable economic elements creation (utility

maximization) and stable development study

Regression

effect 311.947 3 103.982

27.048

0.000 Remainder 592.027 154 3.844

Total 903.975 157 0

Journal of Research and Urban Planning (Isuue 44, Spring 20201)

143

Analysis of the Role of Economic Components in the Sustainable Development …..

The variable entered into the regression

model indicates if one unit change appears in

total economic elements utility maximization

criterion deviation, 0.199 unit change is

created in thestable developmentand income in

tourism industry in Firoozabad.

Variables statistics entered in regression model:

Variable

Nonstandard coefficient Standard

coefficient

T

Significance

level β β Error β

Width from

starting point 5.800

0.633

- 9.161 0.000

Economic

elements utility

maximization

.488

0.163

0/199

2.997

0.003

Holding a tourism

festival 1.389 .199 .465 6.978 0/000.

Status of facilities

and equipment .437 .173 .168 2.523 ./13

Conclusion and proposition:

The findings indicate that the

The ancient architecture indices of both

vestiges are 0.853 and 0.831, respectively and

their social-economic criteria to absorb

tourists and form social cores around them

and economic potentials played the most

important role in tourists absorption are 0.762

and 0.751, respectively; so following

strategies are proposed: Investment in

governmental and private sectors of

Firoozabad in order to develop the tourism

facilities and services with emphasis on more

income creation. Protecting natural

attractions such as some mountainous

locations and nomadic life which are unique.

Organizing and promoting the quality of

guesthouses, restaurants and other touristic

possibilities there. Absorbing governmental

and privateinvestments to repair historical and

touristic places and monuments with emphasis

on ecotourism (by developing ecotourism in

the city and economic potential by increasing

products and goods produced by the people).

Forming a committee of specialists in field

of tourism for consultation in relation to

tourism The purpose of this study is to

investigate the physical and spiritual tourism

attractions in Firozabad and to rank effective

economic components in tourism development

with the approach of earning revenue from

these attractions. This is an applied research

with a descriptive- analytical method. Tourists

who have visited Firozabad attractions from

2011 to 2018 are the statistical population of

this study. The statistical sample, calculated

based on Kogan's formula, includes 388

tourists. The reliability of the questionnaire

according to Cronbach's coefficient of

induction is 0.837 which has a high reliability.

For data analysis, this study used Pralong

method and network analysis model. The

evaluation of tourism value of Qal'eh Dokhtar

and Atashkade based on Pralong method

shows that the architectural antiquity index of

these two works with the values of 0.853 and

0.831 and the their social- economic index,

especially in tourism attraction and the

formation of social cores around them, and

also their economical capabilities with the

value of 0.762 and 0.751 play major roles in

attracting tourists. The results of the network

analysis model show that the economic

strength indices of Firozabad including

valuable potentials in the areas of

handicrafts(carpet, gabbe and kilim), tribal

animal organic products, various agricultural

products, valuable historical heritage which is

the main reason of the formation of service

business units and job creation, with the value

of 0.089, have major roles in the tourism

affluence in this city. Finally, this study has

introduced some guidelines for organizing and

promoting economic development in

Firozabad.

144

پژوهش و برنامه ریزی شهریفصلنامه علمی

2476 -3845شاپا الکترونیکی: - 2228 -5229شاپا چاپی:

44، شماره 12، سال 1400یهار

145

پژوهش و برنامه ریزی شهریفصلنامه علمی

2476 -3845لکترونیکی: شاپا ا - 2228 -5229شاپا چاپی:

44، شماره 12، سال 1400یهار

مقاله پژوهشی

صنعت های اقتصادی در تحقق پذیری توسعه ررسی میزان اثرگزاری شاخصب

گردشگری در شهر فیروزآباد

4 محمدعلی دهقان تفتی ، 3 عباس علوی راد ،2 2جلیل توتونچی ، 1 محمدعلی عباسی کشکولی

ایراندانشجوی دکتری علوم اقتصادی، گروه اقتصاد، واحد ابرکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ابرکوه، -1 استادیار گروه اقتصاد، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران -2دانشیار گروه اقتصاد، واحد ابرکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ابرکوه، ایران -3 ستادیار گروه اقتصاد، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایرانا -4

های اقتصادی در بررسی میزان اثرگزاری شاخص(: 1400توتونجی، جلیل، علوی راد، عباس، دهقانی تفتی، محمد علی ) اس،عباسی کشکولی، عب استناد:

. 141 -156 ، مرودشت، صص44، شماره 12فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال ، تحقق پذیری توسعه صنعت گردشگری در شهر فیروزآباد

DOI: 10.30495/jupm.2021.4028

جلیل توتونچی نویسنده مسئول:. 2

اسلامی، یزد، ایران استادیار گروه اقتصاد، واحد یزد، دانشگاه آزاد نشانی:

09131519143 تلفن:

[email protected] پست الکترونیکی:

چکیدهفیروزآباد با رویکرد کسب درآمد از جاذبه های مادی و معنوی گردشگری در شهرهدف از این پژوهش، بررسی جاذبه

های متعدد و متنوع گردشگری و نهایتا رتبه بندی مولفه های اقتصادی موثر در توسعه گردشگری است. نوع تحقیقتحلیلی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق گردشگران بازدید کننده از –کاربردی و روش بررسی توصیفی

نفر 388است. نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران برای گردشگران 1397تا 1390جاذبه های گردشگری در سال است که از قابلیت اعتبار بالایی 837/0ی کرونباخ محاسبه گردید. همچنین پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفا

برخوردار می باشد. در خصوص روایی نیز بررسی ها بر اساس نظرات متخصصین نشان می دهد پرسشنامه از روایی محتوایی خوبی برخوردار است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش پرالونگ و همچنین مدل تحلیل شبکه استفاده

که می دهد نشان قلعه دختر و آتشکده بر اساس روش پرالونگ از ارزش گردشگری گرفته صورت زیابیشده است. ار

اقتصادی این دو اثر به ویژه در جذب –و معیار اجتماعی 831/0و 853/0شاخص قدمت معماری این دو اثر با ارزش بیشترین نقش 751/0و 762/0نها نیز با گردشگر و شکل گیری هسته های اجتماعی پیرامون آثار و قابلیت اقتصادی آ

را در جذب گردشگران داشته اند. نتایج حاصل از مدل تحلیل شبکه نیز نشان می دهد شاخص های توان اقتصادی محصولات دامی ارگانیک زندگی ، گلیم و گبه( –)قالی پتانسیل های ارزشمند در حوزه صنایع دستیفیروزآباد شامل

خدماتی و –میراث تاریخی ارزشمند که منشا شکل گیری واحدهای تجاری –لات کشاورزی انواع محصو -عشایریفیروزآباد دارد. این نتیجه با نتایج قش را در رونق گردشگری در شهربیشترین ن 089/0ایجاد اشتغال هستند با مقدار

قتصادی شهرستان دارد، منطبق است.مدل پرالونگ که اشاره با قابلیت ا

20/08/1398: خ دریافتتاری

21/10/1398 تاریخ پذیرش:

141 -156 شماره صفحات:

های کلیدی:واژهاقتصاد گردشگری، توسعه پایدار،

اد.فیروزآب شهرسرمایه گذاری،

از دستگاه خود برای اسکن و خواندن

مقاله به صورت آنلاین استفاده کنید

https://dx.doi.org/10.30495/jupm.2021.4028

نقش سرمایه اجتماعی در توسعه سیاسی و اجتماعی ایران بعد از انقلاب اسلامی

146 (1400، بهار 44)شماره پژوهش و برنامه ریزی شهری

بررسی میزان اثرگذاری شاخص های اقتصادی در تحقق پذیری توسعه ....

اقتصاد توسعه حال در یها بخش نیتر ایپو از یکی یگردشگر صنعت کشورها و مناطق یاقتصاد و یاجتماع توسعه در یمهم عامل و جهان یکیبه عنوان به گونه ای که (. Kozhokulov et al, 2019: 1) است

Khazaeeسودآور درجه اول در جهان شناخته شده است) عیااز سه صن

Fadafan et al, 2018: 152.) « این صنعت، یکی از صنایع دنیاست کهگیری همواره از بدو ورود خود به چرخة اقتصاد، از رشد فزاینده و چشم

زایی در کنار صنایعی برخوردار بوده و به عنوان منبع درآمد ارزی و اشتغال(. : 68Shayestefar, 2010« )وشیمی خود را مطرح کرده استمانند پتر

ای اجتماعی ـ اقتصادی امروزه گردشگری فراتر از یک صنعت، به پدیده»(. به Hidaer cheian 2010: 1« )در سطح جهانی تبدیل شده است

« شمارد( آن را گذرنامة توسعه برمی1979دکارت )»طوری که (62Zomrdian,2004:« .)یبازارها اقتصاد که ییکشورهارو، از این

ی به گردشگر صنعت ،(Taygibova, 2011: 124) دارند یا افتهی توسعهتواند مد عنوان گزینة بسیار مناسب برای توسعة اجتماعی ـ اقتصادی می

اقتصادی (. چرا که اثرات:,36Mohamade et al2008« )نظر است ملی و محلی اقتصاد نظر از منفی و جنبة مثبت دو هر شامل گردشگری

امکانات دیگر و هاهتل از برداریبهره و ساخت محلی، سطح در. است نماید. حضور فراهم مستقیم شغلی هایفرصت تواندمی رفاهی

کارهای و کسب خدمات و از متعددی انواع ظهور به تواندگردشگران می که شود منجر غیره و تور هایآژانس ها،جمله رستوران از حمایتی،. مدیریت نمود و داد جمعیت محلی توسعه توان توسطمی را آنها از بسیاری

یک اثر عنوانبه تواندمی حمایتی یا و جانبی خدمات سایر با ارتباطات این توانند ازمی گردشگری هایفعالیت. باشد محلی تمام اقتصاد در چندگانه،

دولت رای مقاماتدرآمد، ب تولیدکنندة هایفعالیت سایر و مالیات طریق ارز تواندمی توسعة گردشگری سطح ملی، در. فراهم نمایند درآمد محلیکمک ملی اقتصاد رشد به فراهم نماید و درآمد مالیاتی بسیار و نیاز مورد

محلی اقتصاد در اقتصادی مثبت اثرات تواندمی نماید. بنابراین، گردشگری« برسد حداقل به نشت و اکثرحد باشد، اگر روابط و پیوندها داشته ملی و(15Tolaie2007:در این رابطه، هال و پیج .)معتقدند که با پنج دیدگاه 3

توان به صنعت گردشگری پرداخت. در دیدگاه اقتصادی محض، کلی میهای اقتصادی یک گردشگری به مثابة اهرم و ابزاری برای بهبود شاخص

را به مثابة یک صنعت شود. رویکرد اقتصادی گردشگری جامعه یاد میکند. رویکرد فیزیکی ـ فضایی گردشگری را به عنوان یممحض بررسی

-یک پدیدة فضایی و منبع مورد استفاده در سازماندهی فضاها مطالعه می

ای برای شکوفایی کند. دیدگاه اجتماعی گردشگری را به مثابة پدیدها در رویکرد پایدار شرایط زیستی جوامع و بهبود آن عنوان می کند و نهایت

های توسعة ،گردشگری به مثابة ابزاری توانمند در راستای اجرای سیاستدر این .(Hall & Page, 2001: 21)شود پایدار بررسی و تحلیل می

3. Hall & Page

در منابع گردش آن طی که است فرآیندی پایداری توسعهرویکردها، را در به یکسانی توزیع و هرا داشت ، حداکثر کاراییعملکردیشرایط حداقلایجاد و متصل یکپارچه مجموعهیک عنوان عناصر به درآوردن حرکت

در نظریه توسعه پایدار بر فرایندی (.Haughton, 1997: 192نماید )میتأکید می شود که طی آن گردش منابع در شهر حداکثر کارایی را داشته

,Haughtonاقل ممکن کاهش یابد)باشد و اثرات زیانبار محیطی به حد

(. در نتیجه فرایند رسیدن به توسعه پایدار اصول خاصی ندارد. 1997:192آنچه که مهم است، در برنامه ریزی ها باید به شاخص های محیطی و سلامت اجتماعی و اقتصادی شهرها توجه شود و این کار فقط با تلفیق

,Marcotullioآید) موارد متعدد در مقیاسهای مختلف به دست می

، خود اتکایی شاملپایدار توسعه مدل (. بر این اساس، چهار577 :2001یا شهر عادلانه و توازن خارجی وابستگی ،فضاهای شهریمجدد طراحی

و گردشگری پایدار توسعه و ریزیبرنامه در ارتباط با منصفانه هایسهموجود دارد. آنها تصاد گردشگری درفضاهای شهری و توسعه اق بین روابط

گردشگری مسائل بر حل خوداتکا، تأکید زیادی گردشگری شهر مدلدرخوداتکاتر هستند دارد که محلی با ساختار اقتصادی بویژه ،از درون یشهرو محلی هایو تعاونی اقتصادیهایبنگاه از طریق محلی نیازهای و به

و توجه استفاده خود نیازمند بنوبه خوداتکایی دهند. اینمی نظایر آنها، پاسخ رساندن حداکثر در به و دقت بیشتر به منابه مادی و معنوی گردشگری

تا منابع پایدار درآمد از حوزه های مختلف گردشگری برای آن شهر استد به عنوان یک شهر گردشگری با رویکرد حفظ منابع برای بتوان اینکهبر این اساس این پژوهش به دنبال بررسی های آینده معرفی گردد. نسل

با رویکرد کسب درآمد از این فیروزاباد شهری در جاذبه های گردشگر جاذبه ها و نهایتا تدوین راهبردهایی برای توسعه گردشگری است.

:تحقیق نظری مبانی و پیشینهلاحظه می بر اساس سنت اقتصادی، گردشگری به عنوان یک صنعت م

گردد که می تواند به عنوان ابزاری در اختیار دولت قرار گیرد تا آن ها در جهت دستیابی به اهداف ویژه رشد اقتصادی و باز ساخت ایجاد اشتغال و توسعه منطقه ای از طریق تامین انگیزه های تحقیق، بازاریابی و ابزارهای

ی، از گردشگری انتظار توسعه ای از آن استفاده کنند اگر چه مدل اقتصادندارد که داروی تمام دردهای اقتصادی می باشد این رویکرد بر ارزش بالقوه گردشگری به عنوان یک صنعت تخصصی تاکید دارد که می تواند در جهت کاهش عدم تعادل های ملی و منطقه ای از طریق تامین انگیزه

آن استفاده کنند های مالی، تحقیق، بازاریابی و ابزارهای توسعه ای از(42Nargese et al2018: اگر چه مدل اقتصادی، از گردشگری انتظار .)

ندارد که داروی تمام دردهای اقتصادی باشد این رویکرد بر ارزش بالقوه گردشگری به عنوان یک صنعت تخصصی تاکید دارد که می تواند در

تراز جهت کاهش عدم تعادل های ملی و منطقه ای در مباحث تجارت، پرداخت ها یا سطوح مبادلات خارجی مشارکت کند در سنت، اقتصادی، دولت ها از گردشگری به عنوان ابزاری برای رشد و توسعه در مناطق ویژه




استفاده می کنند بنابراین تاکید برنامه ریزی بر روی اثرات اقتصادی گردشگری و استفاده موثر در جهت ایجاد درآمد و مزایای شغلی برای نواحی یا اجتماعات می باشد یکی از ویژگی های عمده رویکرد اقتصادی استفاده از بازاریابی برای جذب گردشگری است که بتواند بیشترین منافع اقتصادی را برای مقصدی که منابع ویژه گردشگران را تعیین می کنند تامین می نماید از آن جایی که هم دولت و هم صنعت بر مطالعات چند

ه و رقابت بین محصولات و بازارها تاکید می کنند و اهداف اقتصادی، پاربر علائق اجتماعی و اکولوژیکی اولویت دارند. این رویکرد مشخص می سازد از توسعه گردشگری، چه کسانی متنفع و چه کسانی متضرر می

(. در این دیدگاه، توریسم به مثابه یک صنعت محض Hall, 2000شوند )د که در آن جذب گردشگر موثرترین روش برای کسب بررسی می شو

درآمد و ایجاد اشتغال برای مناطق و جامعه است. جغرافیایی -رویکرد دیگر در حوزه اقتصاد گردشگری، رویکرد فضایی

است. خاستگاه رویکرد فضایی/ جغرافیایی به کار جغرافیدانان، برنامه ریزان ان حفاظت از منافع طبیعی که شهری و منطقه ای کاربری زمین، طرفدار

از رویکرد عقلانی برنامه ریزی منابع طبیعی دفاع می کنند بر می گردد. برنامه ریزی کاربری زمین یکی از قدیمی ترین اشکال حفاظت محیطی است به اعتماد بسیاری از رویکرد فضایی/ کاربری زمین، به واسطه رابطه

اعات گردشگری شکل غالب نزدیکش با برنامه ریزی منطقه ای و اجتم(. برنامه ریزی Gunn,1994برنامه ریزی گردشگری عمومی می باشد)

فضایی یا جغرافیایی به برنامه ریزی با مولفه فضایی یا جغرافیایی اشاره دارد که در آن هدف عمومی تامین ساختار فضایی فعالیتها )یا کاربری اراضی(

د بعدی و چند موضوعی (. برنامه ریزی فضایی چنHall, 2000است )است. در این رویکرد، گردشگری اغلب به گونه ای پایه ریزی می شود تا اثرات منفی گردشگری را در یک محیط فیزیکی به حداقل برساند. موضوعات مورد توجه این چارچوب، مباحث مرتبط با ظرفیت سازی

ی فیزیکی و اجتماعی آستانه هایی محیطی و محدودیت ها با میزان هاتغییر قابل قبول مطلوب است. در این چشم انداز توریسم به عنوان یک پدیده فضایی و منبع مورد استفاده در سازماندهی فضا مورد مطالعه قرار می گیرد. در این رهیافت امکانات و چهارچوب هایی که تأثیرات منفی توریسم را در محیط فیزیکی کاهش می دهد به منظور افزایش بهره

و رشد اقتصادی مورد توجه قرار می گیرد. از اواخر دهه افزایش مندی توجه عمومی در توسعه گردشگری با رویکرد اقتصادی، معطوف به اثرات منفی محیطی و اجتماعی شد. اگر چه اثرات منفی گردشگری، ابتدا در کشورهای کمتر توسعه یافته مشاهده شد ولی به تدریج مشخص شد که

امطلوبی در کشورهای توسعه یافته و بخش هایی از گردشگری اثرات ن :Ouariti & Hamri, 2014اروپا و آمریکای شمالی نیز گذاشته است )

(. در پاسخ به اثرات منفی مشاهده شده از توسعه گردشگری، استراتژی 10های جایگزین توسعه گردشگری مورد حمایت قرار گرفتند، این همان

ه عنوان گردشگری توصیف می کنیم مقوله مقوله ای است که ما اکنون بای که بسته اجتماعی و کالبدی را در درون آن چه که گردشگری اتفاق

افتاد برجسته کرد. در این رویکرد به توریسم به عنوان پدیده ای برای شکوفایی و بهبود شرایط زیستی جوامع نگریسته می شود. این رویکرد در

روند توسعه توریسم احتیاج به مشارکت یا بر دارنده این مطلب است که در با این کنترل جمعی است تا به پایداری رشد اقتصادی کمک کند.

رویکردها، توسعه اقتصادی گردشگری چنان برنامه ریزی می شود که منابع اقتصادی، فرهنگی و محیطی آن فساد و زوال نیابد بلکه به عنوان

ه نگهداری شود منابع ماندنی برای استفاده مداوم آیند(52Zargham1996 : در حال حاضر روش اساسی که برای برنامه .)

ریزی در نظر گرفته می شود نائل شدن به توسعه پایدار است. تنوع و تفاوت رویکردها نسبت به صنعت توریسم ریشه در تصور جوامع مختلف

گاه بر پایه این رویکردها، سیستم گردشگری از دید از مفهوم توریسم دارد.اندیشمندان دارای دو طیف عرضه و تقاضا و برخی ساختارها، عناصر و تأثیرات متقابل بر این دوطیف می باشد. این موارد شامل واسطه های گردشگری )آژانسها (، ساختارهای قانونی، تأثیرات گردشگری بر عرضه و

نام عوامل موثر بر تقاضا می باشد. همه موارد مذکور در بستر فرایندی به مسافرت یا گردشگری اتفاق افتاده و با هم در ارتباط می باشند

(Ramgulam, 2012:72.) بندی اثرات گردشگری به ارزیابی و اولویت (1392)امیرحاجلو و همکاران

اند که در در سطح ملی با استفاده از تکنیک تاپسیس پرداختند و بیان کردهن و خرد باعث لاک های اخیر توسعه صنعت گردشگری در سطح دهه

تغییر در اقتصاد، اجتماع و نگرش سیاسی جوامع شده است. نتایج مطالعه آنها حاکی از آن است، در بین پیامدهای گردشگری بیشترین آثار مثبت

ترین پیامد منفی مربوط به بعد زیست مربوط به بعد اقتصادی و عمدهقی تحت ( در تحقی1394نصرالهی و موسی بیکی ) .باشد محیطی می

با استناد بر عوامل :تحلیل اهمیت ـ عملکرد گردشگری پایدارعنوان تفاوتبه این نکته اشاره دارند که زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی

هایی بین عوامل پایداری، که برای این دو گروه از گردشگران و کارشناسان و خبرگان صنعت گردشگری مهم است، وجود دارد. برای

و خبرگان، پایداری محیط زیست بسیار مهمتر ارزیابی شد. بنابر کارشناسان ای است که جایگاه به گونهیزد آرای این کارشناسان، شرایط استان

متمرکزی برای تقبل مسئولیت در راستای عوامل اجتماعی و زیستریزی صحیح در جهت بهبود عملکرد طور برنامه محیطی و همین

ای با در مطالعه (2010لا )نی و سالاکاستی.گردشگری پایدار وجود نداردهای های موجود دو منطقه حفاظت شده ایتالیا و با استفاده از شاخص داده

اند که توسعه گردشگری پایدار روشی مناسب گردشگری پایدار، بیان کردهبرای تشویق کسب و کارهای جدید است و استفاده از مفهوم گردشگری

ه، یک روش برای توسعه محلی گردشگری، پایدار در مناطق حفاظت شدهای سنتی و محلی کاهش اثرات منفی زیست محیطی و ترویج ارزش

در پژوهشی با استفاده از سیستم (2011) نکاس و همکارانلاب .باشد میهای گردشگری به بررسی گردشگری پایدار مقاصد گردشگری شاخص

بی برای سنجش پایداری اند. آنها از شاخص ترکی روستایی اسپانیا پرداخته




اند و نهایتاً سطح پایداری هر بعد از ابعاد گردشگری استفاده نموده (2014) کتوت و دوی .اند روستاهای گردشگری مورد نظر را تعیین کرده

های حاصل از گیری و داده های تصمیم با استفاده از روش ارزیابی دادهدادند که از یک سو پرسشنامه و مصاحبه با پنج خبره گردشگری نشان

های گردشگری میتوانند سبب بهبود رفاه جامعه محلی شوند و از -فعالیتهای سوی دیگر فعالیتهای گردشگری میتوانند باعث کاهش ارزش

محلی و کاهش کیفیت محیط زیست گردند. بنابراین باید بین -سنتین فرهنگی و زیست محیطی تعادل و تواز -های اقتصادی، اجتماعی جنبه

استفاده از نظرسنجی در دو منطقه با (2014) زوو و فوکس .برقرار باشدعات لات ساختاری و اطلاحفاظت شده چین و انگلستان و با روش معاد

ها نسبت به گردشگری پایدار پرداخته ای، به بررسی نگرش پرسشنامهها به سمت دهنده آن است که تغییر نگرش اند. نتایج این مطالعه نشان

وتسی و .ه گردشگری پایدار و حفاظت محیطزیست بوده استتوسعدر و اقتصادی ای به اهمیت گردشگری سبز در مطالعه (2014) همکاران

اند. آنها با استفاده از روش ارتباط با گردشگری پایدار، در یونان اشاره کرده 419مناطق گردشگری از GISعات جغرافیایی لاتحلیل محتوا و اط

از گردشگری اند که حمایت ت و داده در یونان، بیان نمودهعالاسایت اطسبز همراه با منافع اقتصادی، باعث حفاظت و بهبود میراث فرهنگی و

ای به مرور در مطالعه (2015) جوسیپ و ایوان. محیط زیست خواهد شداند. اهمیت کار آنها مطالعات انجام شده در زمینه گردشگری پایدار پرداخته

و اقتصادی های پایداری دهی شاخص های وزن بررسی روش مربوط بهدر مطالعات اخیر میباشد. اجتماعی و اقتصادی عاتلاآوری اط و جمع

AHP های دلفی و نتایج این مطالعه حاکی از آن است که عموما روش

و پرسشنامه برای ی اجتماعی و اقتصادیها دهی شاخص برای وزن .اند قرار گرفتهها مورد استفاده جمعآوری داده

مواد و روش تحقیق:

این پژوهش با توجه به اهداف و مولفه های مورد بررسی یک تحقیق فیروزآباد و قلمرو شهرستان کاربردی است. قلمرو مکانی این پژوهش

می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه در این 1395تا 1390زمانی آن نیز در شهرستان ه های گردشگری تحقیق گردشگران بازدید کننده از جاذب

است. نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران برای 1395تا 1390سال نفر محاسبه گردید. همچنین پایایی پرسشنامه بر اساس 388گردشگران

است که از قابلیت اعتبار بالایی برخوردار 837/0ضریب آلفای کرونباخ از روش کتابخانه ای می باشد. برای جمع آوری اطلاعات در این تحقیق

)اسنادی( و میدانی استفاده شده است. بنابراین ابزار جمع آوری اطلاعات از یک سو، کتاب، مجلات معتبر و مرتبط، ماهنامه ها، پایان نامه ها، طرح های پژوهشی و سایر اسناد و مدارک اعم از فارسی و انگلیسی و از سوی

تحقیق در مرحله اول، از ابزار دیگر برای جمع آوری اطلاعات و داده هایپرسشنامه و برای تکمیل داده ها از آمارهای رسمی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، دفاتر خدمات گردشگری، راهنماهای تور، بروشورهای سازمان های فعال در عرصه گردشگری است. در این پژوهش، برای تعیین ارزش هر یک از جاذبه های

فیروزآباد از روش پرالونگ، جهت جهت تجزیه و شهرستان ری گردشگتحلیل میزان اثرگذاری شاخص های مختلف اقتصادی در توسعه

از مدل تحلیل شبکه استفاده شده است. شهرستان گردشگری در این اقدام به شهرستان همچنین با بررسی وضعیت موجود گردشگری در این

گردشگری و بهبود توسعه تدوین راهبردهایی جهت توانمندسازیاقتصادی شده است. جهت بررسی ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته و تجزیه و تحلیل استنباطی داده ها از آزمون های آمار استنباطی و مدلهای پیشرفته آماری، ضریب همبستگی، ضریب رگرسیون، تحلیل

واریانس چند متغیره استفاده شده است.

ها: تهبحث و ارائه یافبوده که در ایران ای شکلشهر باستانی گور، نخستین شهر دایره

ساخته شده است. این شهر « اردشیر بابکان»گذشته به دستور کیلومتری شمال فیروزآباد 6و میمند کیلومتری شرق 50در

واقع شده است. در کانون قسمت مرکزی این شهر برج بلندی قرار دارد که هنوز مقدار قابل توجهی از آن باقی مانده است. از

« نشینتخت»توان به های مهم این شهر میدیگر ساختمانهای رفته و شباهتاشاره کرد که در بخش مرکزی شهر قرار گ

دارد و احتمالا در قدیم تخت جمشید زیادی به سر درهایهـای ویرانه .ای بوده که به دستور اردشیر بنا شده استآتشکده

غربـی شـهر اردشـیرخره، مجـاور شـهر فیروزآبـاد، در جنوبکیلومتـری شـیراز قـرار دارد. 120 س و دراسـتان فـار

اردشـیرخره در انتهـای دشـتی بـا کوههـای مرتفـع قـرار

داشـت و از لحـاظ سوقالجیشـی دارای امتیـاز بـوده و از طریـق چندیـن گـذرگاه کوهسـتانی اطـراف، بــه کرمــان و

النهریــن از طریــق کازرون و بــه فــارس و بــه بین خلیج. یافــتجنوبــی راه می شــیراز و اصطخــر مرکــز ایران

، عطریــات و عرقیـات گلابتجــاری ایــن شــهر کالایبـود. بنـدر سـیراف از نواحـی کـوره اردشـیرخره بـود و مرکـز

رفـت. شـمار می ایـن کـوره کانونـی جهـت ایـن بنـدر بهکیلومتـری غـرب 20هـای شـهر تاریخـی بیشـاپور در ویرانه

شـهر کازرون، در غـرب اسـتان فـارس اسـت. بیشـاپور در کنـار یکـی از مهمتریـن راههـای ارتباطـی کشــور قدیمــی

النهریــن، شــوش طــرف بــه بینایــران بــود کــه از یک

https://www.kojaro.com/dir/iran-3-co/

https://www.kojaro.com/dir/iran-3-co/

https://www.kojaro.com/dir/meymand-28615-ci/

https://www.kojaro.com/dir/meymand-28615-ci/

https://www.kojaro.com/persepolis/

https://www.kojaro.com/persepolis/




و تیســفون و از طــرف دیگـر بـه فیروزآبـاد و اسـتخر، و راه د.شـ مربـوط می چهـارم بـه دریـا

تنوع در حال رشد گردشگری بر پتانسیل های آن برای رشد آینده این بخش تاکید دارد. از ان جایی که ایده گردشگری اقتصادی با استنباط انگیزش های گردشگر، ایجاد می گردد این انگیزش ها تنها با وجود میراث مادی و غیرمادی گردشگری

: 1392ی و باقری کشکولی، برانگیخته می شوند )زنگی آبادفیروزآباد شهرستان (. در این رابطه، جاذبه های گردشگری 771

مجموعه ای از همین اماکن گردشگری است که به همراه

ساختارهای موجود گردشگری شامل امکانات، عناصر خدماتی، حمل و نقل، شرکت های گردشگری، نیازهای گردشگران را

شهرستان گردشگرهای ورودی به فراهم می کنند. بررسی تعداد

گردشگر وارد 1263نشان می دهد 1397فیروزآباد در سال 1010درصد از این گردشگران یعنی 80شده اند که شهرستان

گردشگر از آثار تاریخی شهرستان بازدید کرده اند. از این تعداد گردشگر به احتمال زیاد سفر یک روزه و عبوری 563گردشگر،

گردشگر نیز در مراکز اقامتی شهرستان اقامت 700 داشته اند و (. 1شبانه داشته اند )جدول

1397تعداد گردشگران ورودی شهرستان فیروزآباد -1جدول اقامت شبانه بدون اقامت شبانه مجموع

238 355 593 ابستانت -بهار

325 345 670 مستانز -پاییز

1397منبع: گزارش آماری گردشگری استان،

امروزه رشد روزافزون گردشگری و رقابتی شدن آن، لزوم توسعه های مورد نیاز و ارتقاء کمی و کیفی کارکردها و زیرساخت

. در این رابطه، با توجه به گردشگران را انکار ناپذیر نموده استشهرستان اینکه تعداد زیادی از اماکن تاریخی و گردشگری در

ات و تاسیسات گردشگری در این فیروزآباد قرار دارد، امکانشهرستان مناسب نمی باشد به گونه ای که تنها یک دو هتل در

جهت اقامت گردشگران وجود دارد. همچنین اکثر شهرستان این فاقد مراکز خدمات شهرستان مراکز تاریخی و گردشگری این

رسانی مطلوب می باشند و این امر منجر به عدم بهره مندی بدر ارتباط با به های گردشگری می شود.اقتصادی از جاذ

سرمایه گذاری در آثار تاریخی و قابلیت های اقتصادی فیروزآباد متاسفانه اقدامات خوبی انجام شهرستان گردشگری

نشده است و زیرساخت ها مطلوب هنوز تامین نشده است. در فیروزآباد، تنها شهرستان خصوص توسعه اقتصادی گردشگری در

گذاران به میدان بیایند و امکانات رفاهی، که سرمایهدر صورتی های تاریخی و طبیعی تفریحی و اقامتی مناسبی را در کنار جاذبه

کسب فراهم کنند، شاهد افزایش حضور گردشگران و شهرستان

شهرستان درآمد و رونق اشتغال در صنعت گردشگری این

خواهیم بود.

تانشهرسگردشگری اولویت بندی جاذبه های

:فیروزآبادآتشکده به -قلعه دختر گردشگری ارزش پرالونگ، روش در

فیروزآباد با استفادهشهرستان عنوان پربازدیدترین عناصر تاریخی

و فرهنگی -تاریخی علمی، شاخص های معماری، میانگین ازنمره دهی )طیف مختلف سطح 5 که از اقتصادی -اجتماعیید. این امتیازات بر اساس می آ دست به می شوند، لیکرت(

نظرات و دیدگاه های متخصصین و خبرگان به دست آمده قلعه دختر و آتشکده بهره وری کنونی ارزش روش این است. در

و میزان دیگر، عبارت گرفته است. به قرار ارزیابی مورد نیز،

قرار ارزیابی اقتصادی، مورد بهره وری کیفیت بهره وری، ارزش

این مکان ها مشخص بالفعل و بالقوه مندی هایتوان تا می دهد (.2شود )جدول




ارزیابی معیارهای تعیین ارزش عناصر شاخص با استفاده از روش پرالونگ -2جدول 1 75/0 50/0 25/0 صفر معیارامتیاز

معیار معماری

200بیش از 200 150 100 50 قدمت معماری )سال(

3بیش از 2 1 - - های تعداد ورودی

خیلی بزرگ بزرگ متوسط کوچک - مساحت

کاشی کاری خشت و گل سنگ وگچ فلز - مصالح به کار رفته

خیلی زیاد زیاد متوسط کم خیلی کم تکرار عناصر ساختمانی

خیلی زیاد زیاد متوسط کم خیلی کم جذابیت معماری

امکانات رفاهی و خدماتی

لوله کشی چشمه چاه ندارد - آب و سرویس بهداشتی

دارد - - - ندارد پارکینگ و نگهبانی

دارد - - ندارد - مکان های اقامتی

خیلی زیاد زیاد متوسط کم خیلی کم نورپردازی محوطه

خیلی زیاد زیاد متوسط کم خیلی کم امنیت منطقه

آسفالت شوسه سنگفرش خاکی - مسیرهای دسترسی

فرهنگی-معیار تاریخی

خیلی شدید شدید متوسط ضعیف بدون تعلق های فرهنگی تاریخی جنبه

50بیش از 50تا 21 20تا 6 5تا 1 صفر مناظر پیکرنگاری

بسیار زیاد زیاد متوسط ضعیف بدون آثار جنبه های باستان شناسانه

بسیار زیاد زیاد متوسط ضعیف صفر جنبه های مذهبی و معنوی

همیشه یکبار در سال اهگاهیگ - هرگز ذهبیم-رخدادهای فرهنگی

اقتصادی –معیار اجتماعی

تعداد گردشگران در سال )نفر(

کمتر از100

1000بیش از 1000تا 500 500تا 200 200تا100

نه )ساعت( 9بیش از 90تا 6 6تا 3 3کمتر از صفر اسکان روزا

خیلی زیاد زیاد متوسط کم صفر ایجاد اشتغال خدماتی

خیلی زیاد زیاد متوسط کم خیلی کم یگاه اجتماعیبه عنوان پا

خیلی زیاد زیاد متوسط کم خیلی کم به عنوان پایگاه اموزشی

1398منبع: نگارندگان،

قلعه دختر و از ارزش گردشگری گرفته صورت نهایی ارزیابی درشاخص که می دهد نشان روش این از نتایج حاصل آتشکده،

و معیار 831/0و 853/0ارزش قدمت معماری این دو اثر بااقتصادی این دو اثر به ویژه در جذب گردشگر و –اجتماعی

شکل گیری هسته های اجتماعی پیرامون آثار و قابلیت بیشترین نقش را در جذب 751/0و 762/0اقتصادی آنها نیز با

گردشگران داشته اند. در مجموع از دیدگاه گردشگران ارزش

اثر در سطح بالا است و نیازمند سرمایه گردشگری این دو ین آثار می باشد. یکی از گذاری برای حفظ و نگهداری ا

مهمترین زمینه های سرمایه گذاری در حفاظت از آثار معماری این شهرستان، معرفی جاذبه های معماری و قابلیت کسب درآمد از حوزه گردشگری آثار معماری است که بایستی مدنظر

(.3نهادهای متولی توسعه گردشگری قرار گیرد )جدول




یابی ارزش گردشگری عناصر شاخص فیروزآباد با استفاده از روش پرالونگنتایج ارز -3جدول آتشکده قلعه دختر معیارها

831/0 853/0 معماری

493/0 527/0 امکانات رفاهی و خدماتی

695/0 621/0 رهنگیف -تاریخی

762/0 751/0 قتصادیا -اجتماعی

بالا بالا میزان مطلوبیت

1398منبع: نگارندگان،

با تاریخی، گردشگری های جاذبه بر علاوه فیروزآبادشهرستان

جایگاهی است قادر خود طبیعی شمار بی های جاذبه داشتن

شیفتگان از و بسیاری کند ایفا ملی عرصه در گردشگری در ویژه

نماید. امروزه جلب خود به را زمین ایران فرهنگ و تاریخ

آن جمله از که نندک می مختلف سفر های انگیزه با جهانگردان

به رو همین از است، طبیعی یا و تاریخی آثار دیدن انگیزه ها،

گفت شهرستان فیروزآباد با توجه به سبقه توان می جرأت

سبک –معماری شهر قدیمی اردشیر خوره –تاریخی خود زندگی بکر عشایری، تولید محصولات گیاهی مانند گلاب و

تامین صورت در ی ایلیفرهنگ غنی از آداب و رسوم زندگ

به خدمات مناسب ارائه نیز و لازم زیربنایی و ضروری امکانات

در اهمیتی با جایگاه تواند می جهانگردان، و گردشگران

ارزی و درآمدهای آورد دست به المللی بین گردشگری ملی و

کند. کسب استان و کشور برای چشمگیری

ی در جذب اولویت بندی عوامل مهم تاثیرگذار اقتصاد ANPگردشگری با استفاده از مدل

(1398)منبع: نگارندگان، -روابط بین خوشه های رونق گردشگری -2شکل

هدف این پژوهش، شناسایی شاخص های تاثیر گذار اقتصادی در توانمندسازی توسعه گردشگری در شهرستان فیروزآباد است.

تان معیارها و در ارتباط با جاذبه ها و مسائل گردشگری شهرسشاخص های مختلفی در نظر گرفته شده است. به گونه ای که با ایجاد ارتباط درون گروهی و برون گروهی بین عناصر و شاخص ها، تاثیرات هر یک از عناصر در رونق گردشگری در

در این پژوهش معیارها (.4شهرستان مشخص می شود. )شکل ادی شهرستان در چهار خوشه شامل خوشه های توان اقتص

)میزان تولیدات صنایع دستی، تعداد شاغلین بخش صنایع دستی، میزان درآمد ساکنین همجوار آثار گردشگری، تعداد گردشگران وارد شده، میزان درآمد مراکز اقامتی و ... (، ظرفیت های گردشگری )تعداد مراکز اقامتی، تعداد ناوگان حمل و نقل،

تعداد پهنه های گردشگری تعداد خانه های بوم گردی، عشایری(، جاذبه های گردشگری )تعداد جاذبه های طبیعی، تعداد جاذبه های انسانی، تعداد مسیرهای گردشگری، تعداد محوطه های گردشگری، قدمت آثار و ...( و میزان خدمات )تعداد فروش بلیط بازدید آثار تاریخی، تعداد کیوسک های

ز انتظامی حفاظت گردشگر و ...( راهنمای گردشگر، تعداد مراککه هر یک از آنها دربرگیرنده تعدادی عناصر تاثیرگذار می باشند قرار گرفته اند به گونه ای که علاوه بر ارتباط درون گروهی، در

(.4بین خوشه ها نیز وابستگی وجود دارد )جدول




ماتریس مقایسه زوجی و وزن خوشه ها -4جدول

.1398: محاسبات نگارندگان، منبع

خوشه و ها معیار همة به مربوط ماتریس و زوجی های مقایسه

هر در اهمیت یا ارجحیت های تعیین مقیاس از استفاده با ها

است گردد. گفتنی می مشخص 9 تا1 اعداد به وسیلة قضاوت شود. در می انجام ها گزینه و معیارها کلیة برای زوجی مقایسة

برای تحلیل شبکه مدل زوجی در های مقایسه تایجن 1-6 جدول

است. وزن نسبی خوشه ها رونق گردشگری در شهرستان آمدهاز طریق مقایسه ماتریس زوجی به دست می آید. در ماتریس

با توجه به ستون iاهمیت نسبی مولفه در سطر aijزوجی نمره j را نشان می دهد؛ به عبارتیwi/wj aij= را مشخص می کند

برابر 9که نمره یک نشان دهنده اهمیت برابر دو مولفه و نمره است. سپس مقایسه عناصر jبر مولفه iبا اهمیت خیلی زیاد

داخل هر خوشه شبیه روش فرآیند تحلیل شبکه انجام می گیرد، در گام بعدی وزن نسبی عناصر ماتریس محاسبه و در

ه اینکه برخی نهایت عناصر جدول نرمال می شوند. با توجه بعناصر درون خوشه ها ممکن است به عناصر سایر خوشه ها وابسته باشند، در این صورت با توجه به معیارهای کنترل ماتریس مقایسه زوجی تشکیل شده و عناصر ماتریس دو به دو با هم مقایسه می شوند و وزن ماتریس به دست می آید و

وپر ماتریس حاصل از نتیجه وارد سوپر ماتریس اولیه می شود. ستلفیق ماتریس های مختلف، سوپر ماتریس اولیه است که جمع

گونه همان عناصر هر ستون سوپر ماتریس بیش از یک است.

با برابر شده انجام قضاوت ناسازگاری نرخ شود، می ملاحظه کهبیشتر 1از نباید ناسازگاری مقدار روش این است در 03101/0

و تها قضاو زیاد تعداد با درنظرگرفتن طاخ از میزان باشد. این .(2-5است )جدول پذیرفتنی نظرسنجی از ناشی خطای

ANPای شبکه مدل ناسازگاری نرخ -5جدول

میزان خدمات جاذبه های گردشگری ظرفیت های گردشگری توان اقتصادی شاخص ها

01067/0 03710/0 0228/0 0535/0 نرخ ناسازگاری

.1398رندگان، منبع: محاسبات نگا

در مرحله بعد، سوپر ماتریس نرمال می شود و سوپر ماتریس حاصله از آن سوپر ماتریس وزنی است و نهایتا جهت همگرا شدن سوپر ماتریس وزنی، عناصر موجود در معیارها آنقدر به توان می رسند تا همگرا شوند. در آخرین مرحله با توجه به وزن

وزن عمومی، وزن نهایی معیارها خوشه ها و سوپر ماتریس حد

محاسبه شده که در این مرحله جدول سوپر ماتریس حد وزن عمومی بر حسب برابر بودن اعداد عناصر در سطرها ذکر

( در قالب وزن نهایی 6نگردیده و تنها عدد حاصله در جدول ) بیان شده است.

ان فیروزآبادوزن نهایی شاخص های مورد مطالعه رونق گردشگری شهرست -6جدول

شاخص ها ی تحقیقوزن عمومی

وزن خوشه ها

وزن نهایی

089/0 123/0 724/0 توان اقتصادی

069/0 108/0 647/0 ظرفیت های گردشگری

082/0 117/0 701/0 جاذبه های گردشگری

025/0 072/0 352/0 میزان خدمات

.1398منبع: محاسبات نگارندگان،

بکه نشان می دهد، شاخص های نتایج حاصل از مدل تحلیل شپتانسیل های ارزشمند توان اقتصادی شهرستان فیروزآباد شامل

محصولات ، گلیم و گبه( –)قالی در حوزه صنایع دستی

عرقیات گیاهی میمند، محصولات دامی ارگانیک زندگی میراث تاریخی ارزشمند –انواع محصولات کشاورزی -عشایری

خدماتی و ایجاد –تجاری که منشا شکل گیری واحدهای بیشترین نقش را در رونق 089/0اشتغال هستند با مقدار

عنوانتوان یاقتصاد

ظرفیت های گردشگری

جاذبه های گردشگری

میزان خدمات

وزن نهایی وزن نسبی

123/0 592/0 21/1 83/2 25/2 1 توان اقتصادی

108/0 554/0 91/0 57/2 1 3 ظرفیت های گردشگری

117/0 576/0 69/0 1 38/2 3 جاذبه های گردشگری

072/0 328/0 1 31/1 38/0 25/1 میزان خدمات




گردشگری در شهرستان فیروزآباد دارد به گونه ای که تاکید بر همین موارد می تواند زمینه های بهبود وضعیت درآمدی ساکنین این شهرستان را در حوزه گردشگری تامین کند. علاوه

رگیری جاذبه های گردشگری این بر این با توجه به قراشهرستان در رتبه دوم می توان به هم پیوندی بیشتر این دو عامل در کنار همدیگر و نقش تعیین کننده آنها در توسعه گردشگری اذعان داشت. البته لازم به ذکر است در این حوزه متاسفانه خدمات زیربنایی و روبنایی دارای ضعف اساسی می

استراتژی درآمد بایستی بر روی ساماندهی این باشد که رویکرد حوزه باشد تا بتواند زمینه های بهره مندی اقتصادی از جاذبه ها

و ظرفیت های گردشگری این شهرستان فراهم گردد.

بررسی ارتباط بین مطلوبیت سازی مولفه های

اقتصادی با تحقق توسعه پایدار به منظور کسب

:درآمد در صنعت گردشگریکید بر مولفه های اقتصادی برای آزمون این فرضیه از با تا

ضریب رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. ضریب همبستگی چندگانه بین مطلوبیت سازی مولفه های اقتصادی )متغیر تلفیقی( با تحقق توسعه پایدار به منظور کسب درآمد در

درصد 95بوده که با سطح اطمینان 587/0صنعت گردشگری بوده است، به بیان دیگر 345/0نی دار است. ضریب تبیین معدرصد از واریانس تحقق توسعه پایدار به منظور کسب 5/34

درآمد در صنعت گردشگری توسط مولفه های وارد شده بر مدل یعنی مولفه های مطلوبیت سازی شده اقتصادی تبیین می گردد

(.7و مابقی به عوامل دیگر بستگی دارد )جدول آماره های تحلیل رگرسیون بین مطلوبیت سازی مولفه های اقتصادی با تحقق توسعه پایدار -7دولج

به منظور کسب درآمد در صنعت گردشگری

خطای معیار ضریب تبیین تعدیل شده ضریب تبیین ضریب همبستگی چندگانه

587/0 345/0 332/0 96070/1

1398منبع: محاسبات نگارندگان،

( تحلیل واریانس معنی دار بودن رگرسیون را در سطح 8دول)ج درصد تایید می کند. 95اطمینان

تحلیل واریانس و رگرسیون بین مطلوبیت سازی مولفه های اقتصادی با تحقق توسعه پایدار -8جدول

به منظور کسب درآمد در صنعت گردشگری

سطح معنی داری F کمیت عاتمیانگین مرب درجه آزادی مجموع مربعات منبع تغییرات

982/103 3 947/311 اثر رگرسیون

048/27 000/0

844/3 154 027/592 باقی مانده

- 157 975/903 کل

1398منبع: محاسبات نگارندگان،

( متغیر وارد بر مدل رگرسیونی نشان می دهد که با 9جدول )مولفه های یک واحد تغییر در انحراف معیار کل مطلوبیت سازی

واحد تغییر در وضعیت برگزاری جشنواره های 465/0اقتصادی

168/0تغییر در تبلیغات در حوزه گردشگری و 199/0سنتی، واحد تغییر در بهبود وضعیت تاسیسات و تجهیزات حوزه

گردشگری ایجاد خواهد کرد. آماره های متغیرهای وارد بر مدل رگرسیونی. -9جدول

نام متغیر ضریب استاندارد غیر استانداردضریب

T

سطح معناداری

B خطایB β

000/0 161/9 - 633/0 800/5 عرض از مبدا

003/0 997/2 199/0 163/0 488/0 تبلیغات

000/0 978/6 465/0 199/0 389/1 برگزاری جشنواره های گردشگری

013/0 523/2 168/0 173/0 437/0 وضعیت تاسیسات و تجهیزات

1398نبع: محاسبات نگارندگان، م

بنابراین می توان نتیجه گرفت سرمایه گذاری به منظور مطلوبیت سازی مولفه های اقتصادی در صنعت گردشگری شهرستان فیروزآباد با توجه به پتانسیل های بالای گردشگری بومی می تواند زمینه های رشد اشتغال پایدار، کارآفرینی در

نق خانه های بوم گردی و همچنین رشد حوزه گردشگری با رو گردشگری های مسیر گریز را فراهم سازد.

گیری:نتیجه




دهمربوط ش شهرهای اقتصادی یک گردشگری، به تمام بخش. ذاردیگمی برجا حوزه ها این همه بر را، خود اقتصادی اثرات و

بر که تی اسآثار کلیه گردشگری، اقتصادی اثرات از منظورثیر بر ز طریق تأا گردشگری،. می گذارد تأثیر دیاقتصا پیکرها، ه یمتقهای عمده اقتصادی مانند درآمد، اشتغال، سطح مؤلفه

قرار أثیرت تحت ار شهرعرضه و تقاضا، ترازهای مالی و مالیاتی . در این خصوص، در شهرهایی که دارای پتانسیلدهد می

ساسیجاد فضاهای شهری، بر ابالای گردشگری می باشند ا ی وهای گردشگر فعالیتهای جدید و تأکید بر توسعه فعالیت

ا اه بهای بیشتر برای ماندگاری مسافران، همر ایجاد جاذبه هر وشهای کار و فعالیت، با هدف توسعه موزون توسعه هسته

یک پیوند کار و سکونت در تمام منطقه شهری و نیز ایجادسـعه تو . ایجـاد وبه کار گرفـت را باید ای نظـام چنـد هسته

، انـواع مراکز اقامتی مدرن، فضاهای تفریحی و سرگرمینری هها و مراکز فرهنگی و فضاهای خرید بزرگ شهری، موزه

ی، ویژه فرهنگ و هنـر بـومی بـا هـدف توسعه گردشگر به این مند شدن ساکنین شهر و گردشگران شهری، از موجب بهره

. خدمات خواهد بوداز ارزش گردشگری گرفته صورت نهایی ارزیابی نتایج حاصل از

قلعه برخی از جاذبه های مهم گردشگری این شهرستان مانندشاخص قدمت معماری این که می دهد نشان دختر و آتشکدهاقتصادی –و معیار اجتماعی 831/0و 853/0دو اثر با ارزش

این دو اثر به ویژه در جذب گردشگر و شکل گیری هسته های و 762/0تماعی پیرامون آثار و قابلیت اقتصادی آنها نیز با اج

بیشترین نقش را در جذب گردشگران داشته اند. در 751/0مجموع از دیدگاه گردشگران ارزش گردشگری این دو اثر در سطح بالا است و نیازمند سرمایه گذاری برای حفظ و نگهداری

شهرستان این آثار می باشد. شاخص های توان اقتصادی پتانسیل های ارزشمند در حوزه صنایع دستیفیروزآباد شامل

محصولات دامی ارگانیک زندگی ، گلیم و گبه( –)قالی میراث تاریخی ارزشمند –انواع محصولات کشاورزی -عشایری

خدماتی و ایجاد –که منشا شکل گیری واحدهای تجاری ر رونق بیشترین نقش را د 089/0اشتغال هستند با مقدار

گردشگری در شهرستان فیروزآباد دارد به گونه ای که تاکید بر همین موارد می تواند زمینه های بهبود وضعیت درآمدی

از آنجا ساکنین این شهرستان را در حوزه گردشگری تامین کند. های مکمل یق ایجاد فعالیتطرکه توانمندسازی ساکنین از

مد خانوارها، ایجاد اشتغال و نظیر خدماتی می تواند با افزایش درآت کشاورزی و صنایع بومی و دستی، به لاتشویق تولید محصو

عنوان راهکاری برای بهبود رشد اقتصادی و اجتماعی در سطح گردشگری ریزی توسعه بایست در فرایند برنامه شهر باشد، می بهبرای این که گردشگر .مورد توجه قرار گیرداین شهرستان پتانسیل ه بر لذت بردن از لاووارد شود و ع زآبادشهرستان فیرو

های گردشگری شهرستان ، می تواند جاذبه های این شهرستان هایی باید زمینهرا در شهرستان مبدا تبلیغ نماید به همین منظور

گذاری مستلزم سرمایهها فراهم شود که فراهم شدن این زمینههای سایتبا مهیاسازی زیرساخت و . باشد در منطقه میگذاری بخش خصوصی را برای توان سرمایه گردشگری می

. علاوه بر این گذاری در این بخش ترغیب کرد انجام سرمایههای دولتی در بخش گردشگری دارند باید امکاناتی که دستگاه

نیز به بخش خصوصی واگذار شود. اعتماد به بخش خصوصی و حوزه نظارت و جز در -تفویض اختیارات مدیریتی به این بخش

در شهرستان عامل اصلی توسعه گردشگری -سیاستگذاری .باشد می فیروزآباد برای بهره وری مطلوب اقتصادی این بخش

:ملاحظات اخلاقی

های مطالعه حاضر فرم درپیروی از اصول اخلاق پژوهش:

ها تکمیل شد.رضایت نامه آگاهانه توسط تمامی آزمودنیقاله طالعه حاضر توسط نویسندگان مهای مهزینه: مالیامی ح

تامین شد.

: بنابر اظهار نویسندگان مقاله حاضر فاقد تعارض منافع

هرگونه تعارض منافع بوده است.

References:

1. Tulayi, Simin. (2007), A Review of the

Tourism Industry, Tarbiat Moallem

University Press, Tehran.

2. Heidari Chianeh, Rahim (2010).

Fundamentals of Tourism Industry

Planning, Samat Publications, Tehran.

3. Zomordian, Jafar (2005),

Geomorphotourism of the Caspian Sea

coast, Geography Magazine and Regional

Development.

4. Zangiabadi, Ali and Bagheri Kashkoli, Ali

(2013), Analysis of the role of holy shrines

in the development of religious tourism

with emphasis on the role of shrines on

the performance of development

indicators (Case study: Imamzadeh

Shahid), First International Congress of

Imamzadegan, Organization Endowments

and Charities, Isfahan.

5. Shayestehfar, Mahnaz (2010), Tourist

Attractions, Religious Buildings, Ports

and Islands of the Persian Gulf, Book of

the Month of Art, No. 149.




6. Karachi, Roh Angiz (1396), Firoozabad,

History and Culture, Publications of the

Research Institute of Social Sciences and

Cultural Studies, Tehran.

7. Mohammadi, Hamid Reza and Kourosh

Khosravi (2008), The Role of Pilgrimage

Tourism in Socio-Economic Development

of Rural Pilgrimage Settlements, Volume

of Geography Education, No. 85.

8. Nargesi, Shahin; Babaki, Ruhollah and

Efati, Mahnaz (1397), A Study of the

Relationship between Tourism, Economic

Growth and Financial Development in

Iran, Quarterly Journal of Financial

Economics, Volume 12, Number 44.

9. Niknami, Kamaluddin; Fazel, Leila

(2016), Identification and introduction of

the ancient route of Bishapour-

Firoozabad (Ardeshir Khoreh) in the

Sassanid period and the early Islamic

centuries, Iranian Archaeological

Research, No. 11.

10. Alwani, Seyed Mehdi and Masoumeh,

Pirooz Bakht (2006), The process of

managing the world, Office of Cultural

Research

11. Brinkhuijsen, M. (2007), A study of

landscape design for leisure in Dutch

cultural landscapes (provisional title).

Wageningen, Wageningen UR

12. Gunn, C. A., (1994), Tourism planning:

Basics, concepts, and cases, 3rd edition,

Taylor & Frances, Washington.

13. Hall, C. M., (2000), Tourism planning:

Policies, processes and relationships,

Illustrated edition, Prentice Hall, New

York.

14. Hall, C.M., Page, S. J. (2001), Tourism

and Recreation. London: Routledge

15. Haughton, G., 1997, Developing

Sustainble Urban Development Models,

Cities, No, 14

16. Johnson, Lauren C. (2012), Selling

Masculinity and Profiting from

Marginality: Sex Work and Tourism in a

Jamaican Resort Town, Doctoral

Dissertation, University of South Florida

17. Khazaee Fadafan, F; Danehkar, A and

Pourebrahim, sh (2018), Developing a

noncompensatory approach to identify

suitable zones for intensive tourism in an

environmentally sensitive landscape

Ecological Indicators, No, 87; journal

homepage:

www.elsevier.com/locate/ecolind

18. Kozhokulov, S., Chen, X., Yang, D.,

Issanova, G., Samarkhanov, K., Aliyeva,

S., (2019), Assessment of Tourism Impact

on the Socio-Economic Spheres of the

Issyk-Kul Region (Kyrgyzstan),

Sustainability, 11, 3886;

doi:10.3390/su11143886

19. Marcotullio, Peter J. (2001). Asian Urban

Sustainability in The Ara of globalization.

Accepted 20 April, 2001, from the World

Wide Web: http://www.elsevier.com

/locate/habitatint.

20. Ouariti, O. Z. & Hamri, H. M.,

2014, Business tourism towards improving

the tourism offer in Morocco: Case of

seaside town of Agadir, IJBTS

International Journal of Business Tourism

and Applied Sciences, Vol. 2, No. 2

21. Ramgulam, N., Raghunandan-

Mohammed, K. & Raghunandan, M.,

(2012), An examination of the economic

viability of sustainable business tourism in

Trinidad, Review of Business and Finance

Studies, Vol. 3, No. 2

22. Taygibova, T.T. (2011), Theimpact of the

tourism industry on the country’s economy

and socio-cultural sphere. In Proceedings

of the International Scientific Conference

on Actual Questions of Economic

Sciences, Ufa, Bashkortostan, Russia, 20

October 2011; pp. 125–128. (In Russian).

http://www.elsevier.com/locate/ecolind




Documents

Journal Research and Urban Planning