(PAGE 225)

Sa unang tingin, maaaring hindi natinmapansin sa tatlong ebanghelyo ang gawa atgaling ng mga sumulat ng mga ito. Anumangpananaw na gusto nilang iparating tungkol sakanilang Tagapagligtas ay ginawa nila sapamamagitan ng mga nakasaksi sa mgapangyayari na para bang tayo mismo angnakakakita at nakakarinig kay Jesus.

Ibang-iba naman ang ebanghelyo ni Juan;nabuo ang aklat na ito kasabay ng kanyangpagtanda. Ang karanasan niya bilang apostolang nagtulak sa kanya na muli’t mulingintindihin ang pamamalagi sa Iglesya ngmuling-nabuhay na Jesus.

Ayaw ni Juan na mawaglit sa ating isipanang kanyang layunin: “Isinulat naman angmga ito upang maniwala kayo na si Jesus angKristo, ang Anak ng Diyos” (Jn 20:31).Ipinahayag ng pananampalataya ng Iglesya nasi Jesus ang Anak ng Diyos. Ngunit paanonatin ito uunawain? Ipinahayag nga ngmuling-pagkabuhay ni Jesus ang kanyangpagkadiyos pero problema naman ng ilankung paano at mula kailan naging Anak ngDiyos si Jesus, at hanggang kailan angkanyang pagkadiyos. Kayat malinaw nasinasabi ng ebanghelyo ni Juan na mula sasimula at magpasawalang-hangga’y nasaDiyos si Jesus. Tulong sa atin ang pahayag naito sa pinagmulan ni Jesus para maunawaanang kanyang gawa. Dumating ang walang-hangggang Anak-ng-Diyos-na-nagpakataohindi lamang para ituro sa atin ng daan ngpagbabagumbuhay kundi upang baguhin dinang sangkinapal.

Hindi basta na lamang sinulat ni Juan angkanyang ebanghelyo nang walang anumangbatayan. Hindi kaunting tiyakang patotoo angmatutunghayan natin dito, at may mas maramiitong kumpirmadong detalye kaysa ibangebanghelyo. Ngunit hindi siya nanatili sasarili niyang alaala. Sa paglipas ng panahon,inilahad niya at binuo ang mga pananalita niJesus sa pagsulat ng mga diskurso; sa mga ito,“sa tulong ni Juan,” nakikipag-usap sa atin siJesus.

JUAN

Kontrobersyal ang ebanghelyo ni Juan dahil kung gaano kadalisay at katibay angkatotohanan, gayon naman kaunti ang mga nakatatanggap dito. Kaya naman lumikha ng mgakontrobersya ang ebanghelyong ito sa Iglesya na siya ring kumilala rito bilang salita ng Diyosat patotoo ng apostol.

Nalalahad sa maikling talatang idinagdag sa katapusan ng ebanghelyo kung paano itosinulat at muling isinulat, at malamang na nalimbag lamang pagkamatay ng sumulat nito, mgataong 95 AD. Sa huling talatang ito, waring isinaayos ni Juan ang kanyang ebanghelyo ayon satatlong Paskuwa sa panahon ng pangangaral ni Jesus.

Mahalagang bagay ang matatagpuan natin dito para maunawaan ang isip ni Juan. Nataposniya ang kanyang sinusulat dalawampung taon matapos wasakin ng mga hukbong Romano angJerusalem at ang Templo. Alam ni Juan, tulad ni Pablo, na pinasinayaan ng pagkabuhay ni Jesusang isang bagong panahon. Masasabing pangnagdaang panahon ang pagbubunyag sasambayanan ng mga Judio at ang mariringal na mga pagdiriwang sa Templo. Ngunit nasa unangtipang ito na naging matandang tipan ang mga susi para maintindihan ang mga ginawa ni Jesus.Kaya ipaaalaala ni Juan ang mga piyesta ng mga Judio at ang mga sagisag ng relihiyon tulad ngtubig, mga salmo, kordero... at ipakikita niya kung paano nagbabagong-anyo ang mga ito sabuhay at liturhiya ng mga Kristiyano.

Kayat may tatlong bahaging kasunod ang panimula na tinatawag nating “SanlinggongPagdiskubre” (hanggang 2:16):

– Sa 2:17, umakyat si Jesus sa Templo para sa Paskuwa: inilalahad ng mga kabanata 2–5 angtanda ng Templo.

– Sa 6:4, muling binabanggit ang Paskuwa at inilalahad naman ni Juan ang tanda ng tinapay.– Sa 13:1 natin matutunghayan ang ikatlong Paskuwa – ang pagpatay kay Jesus sa mismong

oras ng pagsasakripisyo sa mga kordero sa Templo. Ang kordero ang ikatlong tanda.

Si Juan ba mismo ang sumulat sa ebanghelyong nagtataglay ng kanyang pangalan?

Mahirap sagutin ang tanong na ito. Kung gaano karaming dahilan meron para pagdudahanna ang Apostol Juan nga ang sumulat nito, gayon din naman karami meron para itaguyod angtradisyunal na pagsasabing si Juan nga ang may-akda.

Tulad ng nabanggit na natin sa Introduksyon sa mga ebanghelyo, ipinapalagay ng ilan,bunga ng kung anong dahilan, na iba ang sumulat ng mga ito at hindi ang mga apostol.Maliwanag ang mensahe ni Juan. Dapat ba nating tanggapin na ang pumili sa kanya at malamangna nagmahal sa kanya nang higit sa ibang mga apostol ay ang walang-hanggang Salita ng Diyos,na Diyos mula sa Diyos? Mabigat, di ba? Marahil ay mas maalwan para sa ating tanggapin angganitong mga bagay hindi mula sa mismong nakasaksi ng mga ito kundi kung ipagpapalagaynating dagdag lamang ang mga ito ng isang teologo. Sa gayo’y isang makalangit na Jesus angating makikita dahil kung mula sa malayo siya titingnan, hindi na masyadong kailangangisaalang-alang ang pagiging tao niya: ang pagtingin niya sa mga bagay-bagay, pagkain, paliligo,at ang pagiging amoy-pawis....

Ngunit dapat din nating tanggapin na may mabibigat na argumento para pagdudahan na siJuan nga sumulat ng ebanghelyo. At para sa maraming dalubhasa, narito ang pangunahingpunto: kung ilang pung taon ang agwat ng unang mga salaysay at ng pinakabagong paglalahadtungkol sa mga gawa ni Jesus at sa mga diskursong nabuo pagkatapos mula sa mga ito at kungminsa’y parang nakalimutan na ang orihinal na tradisyon. Puwede kayang nabuhay nang gayonkatagal ang isa sa mga unang nakasaksi kay Jesus?

INTRODUKSYON 226

Isang teologo ang nagbigay-anyo sa mga diskurso ng ebanghelyo ni Juan, mga taong 70.Malamang na sa Efeso niya ito ginawa, kung saan tumira si Juan hanggang mamatay, ayon samatandang tradisyon. Mula sa kanyang interes sa liturhiya at sa Templo, maiisip natin na parisiya. Akma ba ito sa katauhan ni Juang anak ni Zebedeo, na isang mangingisda sa Tiberias?Posible kayang magkaroon sila ng gayong pagkakilala kay Jesus na Mesiyas bilang Anak ngDiyos at Tagapagligtas ng mundo, na siya niyang inilahad sa kanyang ebanghelyo?

Depende sa karanasan ng bawat isa ang sagot sa mga tanong na ito. Maaaring may kakilalatayong mga karaniwang Kristiyano na para sa ati’y talagang mga teologo gayong hindi sila nag-aral sa anumang unibersidad. Nadebelop ang kanilang mga kakayahan mula sa pagkakilala nilasa isang natatanging tao. At pagkatapos ay napabilang sila sa ilang “apostol” na lagingsinasariwa ang mga nangyari at ang mga nadiskubre nila sa gayong gawain, laging masigasigna maunawaan ang mga paraan ng Diyos. Kinailangan ba nila ang kung anong libro o mgakaibigan para madebelop ang kanilang pag-iisip? Sa Diyos galing ang kanilang karunungan, atsiya rin ang aakay sa kanila na madebelop ito.

Puwede kayang ganito ang nangyari kay Juan, na naging napakalapit kay Jesus at apostolsa loob ng mga animnapung taon? Hindi siya tulad ni Pablo na nag-aral sa paaralan ng mga rabbikayat hindi siya gumagamit ng magagaling na argumento. Pero hindi kaya siya puwedengmaging Teologo, siya na nakakakilala sa Diyos?

227 INTRODUKSYON

JUAN 1 228

1Naging tao ang salita

• 1 Sa simula’y naroroon na nga angWikang Salita,

at naroroong kaharap ng Diyos angSalita,at Diyos ang Salita.2 Naroroon na nga siyang kaharap ng

Diyos sa simula.

3 Sa pamamagitan niya nayari tanangmga bagay,

at hiwalay sa kanya’y walang anumangnayari.

Ang niyari 4 ay sa kanya nagkabuhay,at ang buhay ang liwanag para sa mga

tao.5 Nagningning sa karimlan ang liwanagat di ito nasugpo ng karimlan.

6 May taong sugo ang Diyos –Juan ang kanyang pangalan.7 Dumating siya para sa pagpapatunay,para magpatunay tungkol sa Liwanag,

upang makapanalig ang lahat sa pama-magitan niya.

8 Hindi siya mismo ang Liwanag,kundi para magpatunay tungkol sa

Liwanag.

9 Pagkat paparating noon sa mundo angLiwanag na totoo

na siyang nagliliwanag sa bawat tao.10 Nasa mundo na nga siya,ang mundong nayari sa pamamagitan

niya,at di naman siya kinilala ng mundo.11 Sa sariling kanya siya dumatingat hindi siya tinanggap ng mga kanya.12 Ngunit sa lahat ng tumanggap sa kanyasa pananalig sa kanyang Pangalan,binigyang-kakayahan nga niya sila na

maging mga anak ng Diyos.13 Ipinanganak nga sila, hindi mula sa

dugo,ni mula sa kagustuhan ng laman,

• 1.1 Hindi lamang tungkol sa Diyos o sa Paki-kipagtipan ng Diyos sa mga tao gaya ng nalalahad saMatandang Tipan ang tinatalakay ng Ebanghelyo. Sahalip, binibigyang-pansin muna nito ang natatangingrelasyon ng Ama sa kanyang bugtong na Anak: si Jesusang Anak na galing sa Diyos. At kapag-daka’y nagka-karoon tayo ng ilang pag-aalinlangan:

1. Walang nasa kalagitnaan ng Lumikha at nilikha.Kung gayon, ang Anak ba ay Diyos kasama ng Ama,o siya ang pinakauna at pinakamagaling sa lahat ngnilikha?

2. Sa Diyos, hindi puwedeng magkaroon nganumang hindi Diyos. Ang Anak ba ay kasingwalang-hanggan o kasindiyos ng Ama?

3. Kung iisa lamang ang Diyos, paano natinmauunawaan na nasa kanya ang Ama at ang Anak?

Sa Panimulang ito o Introduksyon sa kanyangEbanghelyo, gustong linawin ni Juan ang misteryo.

Sa simula. Inilalahad sa atin ng Genesis 1:1 angsimula ng panahon at ng sanlibutan. Sa simula’y saDiyos galing ang lahat pero hindi lumilipas angpanahon para sa Diyos. Noon, ngayon at magpakai-lanma’y laging nasa simula ang Diyos. Kung gustonating maintindihan kung bakit niya nilikha angmundo, kailangan nating malaman na sa simulang itona para sa Diyos ay di lumilipas, ang Diyos ay tulad sadi-mapigilan at walang hanggang puwersa ng Pag-ibig.Kaya inihayag ng Diyos ang masagana niyangkagandahang-loob at “inianak” ang kanyang Anak,mula sa kanya at sa kanya.

Kaharap ng Diyos ang Salita. Ang Diyos ay Amadahil siya ang “nag-aanak” ng kanyang Anak. Sakanya niya sinasalamin at pinagmamasdan ang sariliniyang yaman: paano makikilala ninuman angkanyang mukha kung wala siyang salamin paratingnan ang sarili? Kaharap ng Ama ang Anak (oWikang Salita), hindi mababa ang Anak sa Ama saanumang bagay.

Ang Wikang Salita ng Diyos ang sinasabi sa atin niJuan. Maisasalin ang katagang ito bilang Salita o Pag-iisip o kaya’y Ekspresyon o Pagpapahayag ng Diyos,at ito ang Anak.

Ang Anak ang kaningningan ng Ama (Heb 1:1) atang kanyang larawan (Col 1:15). Hindi bahagi ngAma ang Anak, hindi ibang Diyos ang Anak, dahil walasiyang sariling kanya kundi ang lahat ng sa Ama aykanya (Jn 16:15). Kaya Diyos din siyang kaharap ngDiyos Ama.

Sa pamamagitan niya nayari tanang mga bagay.Nililikha ng Diyos ang sanlibutan sa pamamagitan atpara sa Wikang Salita, sa kanya niya nadidiskubre angdi-mabilang na mga nilikha, mga daigdig at mgaespiritu na sa piling niya’y gagawing mga anak ngDiyos (Ef 1:3-5). Bawat isa sa ati’y pag-iisip ng Diyosna nagkatotoo; bawat isa sa ati’y hinubog at pinagpalang Diyos “sa” perpektong modelo ng lahat – angWikang Salita.

Buhay sa kanya. Dahil sa mga puwersang nasa loobnito, likas sa buhay ang lumaki hanggang lumago atmamunga. Para sa ati’y natural lamang ang paglaking

229 JUAN 1

ni sa kagustuhan ng lalakikundi mula sa Diyos.

14 At naging laman ang Wikang-Salita,at itinayo ang kanyang Tolda sa atin,at nakita natin ang kanyang Luwalhati,Luwalhating mula sa Ama na bagay sa

bugtong na Anak,lipos ng Kagandahang-loob at Katoto-

hanan.15 Nagpapatunay sa kanya si Juan at

isinisigaw:“Siya ang sinabi kong‘Nauna na sa akin ang dumating na

kasunod ko,pagkat bago ako’y siya na’.”

16 Mula sa kanyang kapuspusan ngatumanggap tayong lahat

– oo, abut-abot na kagandahang-loob.

17 Sa pamamagitan ni Moises ibinigay angBatas,

sa pamamagitan naman ni Jesucristodumatingang Kagandahang-loob at Katotoha-nan.

18 Kailanma’y walang sinumang nakakitasa Diyos;

ang Diyos na Anak na bugtongsiyang nasa kandungan ng Ama –ang nagpahayag sa kanya.

ito sa isang anak (sa sinumang anak). At sa totoo’y saAnak ito bagay, hindi sa Ama. May dalawang aspektosa Anak: sa isang banda, Diyos siyang gaya ng Ama athindi siya dumaranas ng hapdi o kakulangan. Sakabilang dako nama’y nasa kalagayan ng pag-aalayang Wikang Salita: ipinauubaya niya ang lahat atisinusuko ang sarili upang muli siyang maitaas atmaluwalhati ng Ama.

Kaya naparito sa ating daigdig ang Anak ng Diyos,hindi lamang para iligtas tayo kundi upang hubarin dinang kanyang luwalhati at maging parang walahanggang luwalhatiin siya ng Ama (Fil 2:5-11). Perogayundin naman, ang sangkinapal na sa pamamagi-tan niya nayari ay nasa ilalim ng iisang batas ng buhay,kamatayan at pagkabuhay.

May taong sinugo ang Diyos. Sa dalawangtaludtod, 6-8 at 15, inilalahad sa atin ni Juang sumulatng Ebanghelyo si Juan Bautista na tagapagbalita niJesus.

Mula sa simula ng paglikha, mga daang dantaon pabago ipanganak si Jesus, ang Wikang Salita ng Diyosang liwanag na pumatnubay sa mga tao. Siya angKarunungan ng Diyos (Kas 8:22-34 at Kar 7:22-20)na tumatanglaw sa bawat tao, kahit na sa mga nasamga bayang malayo sa pananampalataya. Hindikailanman nanghina ang liwanag na ito, kahit na samga hindi nakakakilala sa Diyos; nasa kamalayan siyang mga taong matuwid sa lahat ng lahi at panahon.

Ngunit kay Jesus, dumating ang liwanag sa mga taosa bagong paraan. Sa sariling kanya siya dumating, sasarili niyang bahay, na ibig sabihi’y sa bayan ng Israel.

Naging laman ang Wikang Salita (o naging tao).Ginagamit ni Juan ang salitang laman para bigyang-diin ang lubos na pagpapakababa ng Diyos, na sakabila ng pagiging espiritu ay isang nilalang na maykatawang namamatay. Sinasabi ni Juan na naging athindi “nag-anyong tao” dahil naging totoong tao angAnak ng Diyos.

Itinayo ang kanyang Tolda sa atin, na ibig sabihi’y“tumira” o “nakipamayan” siya sa ating piling.

Ipinahihiwatig dito ni Juan ang sagradong tolda nanagsilbing santuwaryo ng mga Hebreo sa disyerto: satoldang iyon nila nakasama ang Diyos (Ex 33:7-11).Sa katunaya’y si Jesus na Anak ng Diyos na naging taoang tunay ng Templo ng Diyos sa piling ng mga tao(Jn 2:21), isang templong hamak at waring mahinagaya ng tolda sa disyerto. Subalit nasa kanya angkapuspusan ng Diyos. Nakita ng mga apostol angkanyang kaluwalhatian sa ilang sandali ng kanyangbuhay sa lupa (Jn 2:11 at Lc 9:32). Nakita nila angkanyang luwalhati sa kanyang Pagpapakasakit,Pagkamatay at Pagkabuhay.

Paano dumarating ang Wikang Salita para iligtastayo? Para kay Juan, hindi niya pinagtutuunang-pansin na sinasagip tayo ni Jesus mula sa bangin ngkasalanan. Mas importante sa kanya na ilahad na siJesus ang naghahatid sa atin para marating ang isangsitwasyong lubos na di inaasahan at wala sa atingkakayahan: binigyang-kakayahan nga niya tayongmaging mga anak ng Diyos. Ginagawa tayong mgaanak ng Diyos ng mismong Anak ng Ama, kungmaniniwala tayo sa kanyang Pangalan o sa kanyangpagkadiyos.

Lipos siya ng Kagandahang-loob at Katotohanan.Dalawang pangunahing katangian ng Diyos angKagandahang-loob (o Pag-ibig) at Katotohanan (oKatapatan). Tingnan sa Ex 34:6-7. Inuulit-ulit angmga salitang ito na parang sagot sa kabuuan ng Salmo89. Kaya gustong sabihin ni Juan na nakita niya kayJesus ang kapuspusan ng pagkadiyos (Col 2:9).

Ibinigay ng Diyos ang Batas. Habang inaalala angmga kasalanan ng Israel, nagpropesiya si Jeremias nadarating ang araw na hindi na kailangan ang batas nanakaukit sa bato o nakasulat sa aklat (Jer 31:31). Sadarating na mga araw, babaguhin ng Diyos ang maka-salanang puso (Ez 36:26) upang mabatay ang paki-kipag-ugnayan ng tao at Diyos sa pag-ibig at katapatan(Hos 2:21-22). Tiniyak dito ni Juan na dumating naang pangakong panahon ng pag-ibig at katapatan (ngganap na relihiyon) sa pamamagitan ni Jesus.

JUAN 1 230

UNANG BAHAGI: NAGPAPAKILALA SI JESUSSA PAMAMAGITAN NG MGA TANDA

Ipinakilala ni Juan Bautista si Jesus, angKordero ng Diyos

• 19 Ito ang pagpapatunay ni Juan nangpapuntahin sa kanya ng mga Judio angilang mga pari at Levita mula sa Jerusa-lem para tanungin siya: “Sino ka?”20 Inako niya di ipinagkaila, inako nganiyang “Hindi ako ang Kristo.”

21 At tinanong nila siya: “Ano ka kunggayon? Si Elias ka ba?” At sinabi niya:“Hindi.” “Ang Propeta ka ba?” Isinagotnaman niya: “Hindi” 22 Kaya sinabi nila sakanya: “Sino ka ba? Para may maisagotkami sa mga nagpapunta sa amin. Ano baang masasabi mo tungkol sa ‘yong sarili?”

23 Sumagot siya gaya ng sinabi niPropeta Isaias:

“Tinig ako ng isang sumisigaw sadisyerto:

Tuwirin ang daan ng Panginoon.”24 May mga pinapunta mula sa mga

Pariseo. 25 At tinanong nila siya: “Eh, ba’tka nagbibinyag kung hindi ikaw angKristo, ni si Elias, ni ang Propeta?” 26 Sina-got sila ni Juan: “Sa tubig ako nagbibin-yag ngunit may nakatayo sa piling ninyona hindi n’yo kilala. 27 Siya ang dumatingna kasunod ko pero hindi ako karapat-

dapat magkalag ng panali ng kanyangpanyapak.”

28 Sa Betaraba nangyari ang mga ito, sakabilang-ibayo ng Jordan na pinagbi-binyagan ni Juan.

29 Kinabukasan, nakita niya si Jesus napapalapit sa kanya kaya sinabi niya:“Hayan ang Kordero ng Diyos, sa kanyanapapawi ang sala ng mundo. 30 Ito angtinutukoy ko nang sinabi kong ‘Isanglalaki and kasunod kong dumarating,nauna na siya sa akin pagkat bago ako’ysiya na.’

31 Wala nga akong alam sa kanya peroupang mahayag siya sa Israel ang dahilankaya dumating akong nagbibinyag satubig.”

32 At nagpatunay si Juan sa pagsa-sabing “Nakita ko ang Espiritu nabumababa mula sa langit gaya ng isangkalapati, at namalagi sa kanya. 33 Walanga akong alam sa kanya pero angnagpadala sa akin na magbinyag sa tubigang siya ring nagsabi sa akin: ‘Kungkanino mo makitang bumababa angEspiritu at namamalagi sa kanya, ito angmagbibinyag sa Espiritu Santo!” 34 Nakitako at pinatutunayan ko na siya nga anghinirang Diyos.”

• 19. ANG KORDERONagtanong sa isa’t isa ang nasa kapangyarihan sa

kapitolyo: “Sino ito na kusang nangangaral sa tao?” Sapanahong iyon, maraming grupo ng mga Judio anggumamit ng “binyag” (o paliligo) bilang paglilinis ngsarili at upang mapadali ang pagdating ng Mesiyas.

Tungkol sa pagbibinyag at pangangaral ni Juan,tingnan ang Lc 3:10.

Hindi ako karapat-dapat na magkalag… Tingnanang komentaryo ng Lc 3:16.

Mesiyas: ganoon pinangalanan ng mga Judio anginaasahang Tagapagligtas. Inaasahan din nila angtanging Propeta, pero hindi malinaw kung angPropeta ay iba sa Mesiyas. Akala ng marami na muli

raw magpapakita ang Propeta Elias bago dumatingang Mesiyas (Mc 9:11).

Narito ang kordero. Sa wika ng mga Judio, angkahulugan ng salitang “kordero” ay lingkod, o di kaya’ytupang-alay. Si Jesus ang lingkod ng Diyos naipinahayag ng mga propeta na siyang mag-aalay ngkanyang buhay para sa mga kapatid. Siya rin ang tunayna kordero na pumalit sa Pampaskuwang kordero (Mc14:12).

Dumating siyang kasunod ko. Sa kasaysayan,nagpakita si Jesus pagkatapos ni Juan, subalit bilangSalita ng Diyos, umiral na siya sa pasimula pa bago paman nagkaroon ng nilikha. Siya rin ang nauna salahat, ibig sabihin, pinatnubayan ng kanyang liwanagang lahat, pati si Juan Bautista.

231 JUAN 1

Nakatagpo ni Jesus ang mga unang alagad• 35 Kinabukasan, naroon na naman si

Juan at dalawa sa kanyang mga alagad.36 Pagdaan ni Jesus, tinitigan niya ito atsinabi: “Hayan ang Kordero ng Diyos.”37 At narinig siyang nagsasalita ngdalawang alagad kaya sinundan nila siJesus. 38 Lumingon si Jesus at nakita niyasilang sumusunod, at sinabi niya sakanila: “Ano’ng hinahanap n’yo?”Sumagot naman sila sa kanya, “Rabbi (nakung isasalin ay Guro), saan kanamamalagi?” 39 At sinabi niya sa kanila:“Halikayo at inyong makikita.” At puma-roon sila at nakita kung saan siya nama-malagi, at maghapon silang namamalagisa kanya. Magiikapat ng hapon ang orasnoon.

40 Si Andres na kapatid ni Simon Pedroand isa sa dalawang sumunod sa kanyapagkarinig kay Juan. 41 Una niyangnatagpuan ang kapatid niyang si Simon atsinabi sa kanya: “Natagpuan namin angMesiyas (na kung isasalin ay Pinahiran).”42 Inihatid niya siya kay Jesus. Tinitigan

siya ni Jesus at sinabi nito: “Ikaw si Simonna anak ni Juan. Tatawagin kang Kefas(na kung isasalin ay Pedro).”

43 Kinabukasan, niloob niyang lumabaspa-Galilea at natagpuan niya si Felipe.Sinabi ni Jesus sa kanya: “Sumunod ka saakin.” 44Taga-Betsaida si Felipe nakababayan nina Andres at Pedro.45 Natagpuan ni Felipe si Natanael atsinabi nito sa kanya: “Ang tinukoy niMoises na nakasulat sa Batas at MgaPropeta, natagpuan namin siya – si Jesusna anak ni Jose, na taga-Nazaret.”

46 Sinabi naman sa kanya ni Natanael:“May mabuti bang puwedeng manggalingsa Nazaret?” Sagot sa kanya ni Felipe:“Halika’t makikita mo.”

47 Nakita ni Jesus si Natanael na palapitsa kanya at sinabi niya tungkol sa kanya:“Hayan, isang totoong Israelitang walangpagkukunwari.” 48 Sinabi sa kanya niNatanael: “Paano mo ako nakilala?” Su-magot sa kanya si Jesus: “Bago ka paman tawagin ni Felipe, habang nasa ilalimka ng punong-igos, nakita na kita.”

• 35. MAKILALA SI JESUS

Naiiba kay Juan Bautista si Juan Ebanghelista nasumulat nitong ikapat na ebanghelyo. Ang Juan na itoay isa sa unang dalawang alagad na sumunod kay Jesus(b. 39).

Nagmamalasakit si Juan na maunawaan natin angmalalim na kahulugan ng gawa ni Jesus. Kaya nag-ukolsiya ng pansin sa maraming kahanga-hangang detalyena hindi agad natin binibigyang-pansin. Halimbawa,pinasimulan ang Biblia sa tulang nag-uulat ng paglikhana naganap sa loob ng pitong araw at sa salaysay ngPagkalikha. At inalaala rin ng ebanghelista ang unanglinggo ng ministerio ni Jesus; bumibilang siya ng pitongaraw habang natatagpuan ni Jesus ang mga unangalagad niya (b. 29, 35, 43).

Sa unang araw sinabi ni Juan Bautista: Kasamaninyo ang isang hindi pa ninyo nakikilala. Sa unanglinggo natin makikita kung paanong nakilala si Jesus niJuan Bautista muna, at kasunod niya sina Juan,Andres, Simon… Bumubuo sa unang linggo ang kasa-lan sa Cana, kung saan naman ipakikita sa kanila niJesus ang kanyang kaluwalhatian.

Ano ang hinahanap ninyo? Hindi nakalimutan niJuan ang unang salitang ito ni Jesus. Nais natingmakilala si Jesus, pero tinatanong niya tayo kung ano

ang nasa ating sarili: sapagkat hindi natin ikabubuti angpagtuklas sa kanya kung hindi tayo handangmagpasakop sa kanya.

Magsisimulang mamuhay ang dalawang disipulokasama si Jesus. Sa tamang panahon, kanilangmatutuklasan na si Jesus ang Guro, ang Mesiyas, angAnak ng Diyos. Gayon din tayo. Dahan-dahan tayongumuunlad sa kaalaman kay Jesus sa paglalakbay natinsa daan ng buhay.

Hindi selosong tao si Juan Bautista; siya anghumimok sa mga alagad niya na sumunod kay Jesus,at nang lumaon, dinala ng dalawang ito ang iba pa.Gayon din, napalapit tayo kay Jesus dahil sa ibang taona nagsalita sa atin tungkol sa kanya o napasama tayosa gawaing apostoliko.

Nakilala ng mga iyon si Jesus. Higit na tamangsabihin na nakilala ni Jesus ang ipinagkatiwala sakanya ng Ama. Kaya nga, nakilala niya si Natanael sailalim ng punong igos. Sa mga Judio, tinutukoy ngkatagang ito ang guro ng batas na nagtuturo ng Bibliasapagkat sanay sila na magturo sa ilalim ng puno.Gayon din naman, nakilala ni Jesus si Simon na piniling Ama upang maging pundasyon ng Iglesya (Mt16:13).

Makikita ninyong nakabukas ang langit. TingnanGen 28:12.

JUAN 1 23249 Sumagot si Natanael: “Rabbi, ikaw

ang Anak ng Diyos, ikaw ang Hari ngIsrael.” 50 Sumagot si Jesus: Sinabi kolang sa iyong nakita kita sa ilalim ngpunong-igos, at naniniwala ka na? Higitpa sa mga ito ang makikita mo.”

51 At idinugtong ni Jesus: “Talagang-talagang sinasabi ko sa inyo, makikitaninyong bukas na ang langit at panhik-panaog sa Anak ng Tao ang mga anghelng Diyos.”

Ang Kasalan sa Kana• 1 Sa ikatlong araw, may kasalansa Kana ng Galilea, at naroon ang

ina ni Jesus. 2 Kumbidado rin sa kasalan siJesus at ang kanyang mga alagad.3 Ngunit kinapos ang alak sa kasalan kayawala na silang alak. Kaya sinabi ng ina niJesus sa kanya: “Wala silang alak.”

4 Sinabi sa kanya ni Jesus: “Ano sa akin osa iyo, O Babae? Hindi pa sumasapit angoras ko.” 5 Sinabi naman ng kanyang inasa mga katulong: “Gawin n’yo anganumang sasabihin niya sa inyo.”

6 May anim na tapayang bato roon parasa sagradong paghuhugas ng mga Judio.Tigwawalumpu o tigsasandaang litro anglaman ng mga iyon. 7 Kaya sinabi ni Jesussa kanila: “Punuin n’yo ng tubig ang mgatapayan.” At pinuno nga nila hangganglabi ang mga iyon. 8 At sinabi niya:“Kumadlo kayo ngayon at dalhin sapunong-abala.” At dinala nga nila.

9 Tinikman ng punong-abala ang tubigna naging alak pero hindi niya alam kungsaan ito galing, pero alam ng mgakatulong ng kumadlo ng tubig. Kayatinawag ng punong-abala ang nobyo 10 atsinabi sa kanya: “Ang mainam na alak

• 2.1 MGA TANDA NI JESUS

Natapos ang linggo ng pagkikita sa kasalan sa Cana.Dumalo pala sa kasalan si Jesus at nakibahagi saawitan, sayawan at inuman! Tila nagpapabanal angkanyang pagdalo at pakikiisa hindi lamang sa Kasalankundi sa iba pang masasayang pagdiriwang atpagsasamahan natin.

Nagsimulang makilala si Jesus ng mga alagad, peromay nakakilala at nanalig muna sa kanya: si Maria, angkanyang ina. Papaanong sumilid sa kanyang isipan nahumiling ng isang himala kay Jesus? Alam kaya niya nagagawin ni Jesus ang himala? Hindi humiling si Mariang pagbabagong-buhay ng makasalanan o tinapaypara sa mga nagugutom; ninais niya lamang namaligtas sa kahihiyan ang bagong kasal at humiling ngisang himala.

Parang paninisi ang sagot ni Jesus kung isang di-kilala ang kausap. Ngunit, kapag sinasabi ito sakanyang ina nang may ibang pagpapahiwatig,ipinakikita ang pagkamalapit at pagkaunawa sa isa’tisa na higit pa sa salita. Tila hindi nagbalak si Jesus namagsimula ng kanyang misyon sa gayong paraan, ohindi pa sa oras na iyon, pero nakilala ng kanyangespiritu ang Espiritu na nagsasalita sa pamamagitan ngkanyang ina, at ipinagkaloob ni Jesus sa kanya angunang mahiwagang tandang ito.

Mahalagang banggitin na pitong himala lamang anginiulat ni Juan, at tinatawag niya itong mga gawa otanda. Gawa ng Anak ng Diyos na siya’y nagpa-pahayag ng kanyang kapangyarihan sa pamamagitanng mga iyon. Mga tanda rin ang mga iyon, ibig sabihin,mga kilos na bagay sa ating kalagayan at pang-unawaupang maunawaan natin ang tunay na misyon ni Jesus– magbigay-buhay at baguhin ang daigdig.

Ito ang dahilan kung bakit binanggit ni Juan angilang detalye ng pangyayaring ito na anyo ng bagay naespirituwal. Nakibahagi si Jesus sa kasalan at ano baang kanyang ginawa kundi ihanda ang ibang kasalan –ang kasalan ng Diyos sa sangkatauhan. Nagsalita siJesus na hindi pa dumarating ang kanyang oras,ngunit ang kanyang tunay na oras ay ang Pagtitiis atMuling Pagkabuhay niya (Jn 17:4).

Iniulat ni Juan na ginamit ni Jesus ang tubig na laanpara sa sagradong paghuhugas ng mga Judio.Laging nasa isipan ng mga Judio na pawiin ang “di-kalinisan” bago ang pagsamba, kaya nga napakaraming mga sagradong paghuhugas. At pinalitan pala niJesus ng alak ang bindita! Sapagkat hindi lamangpagkatakot sa kasalanan ang tunay na relihiyon; higitna mahalagang tanggapin mula kay Jesus angEspiritu, na tulad ng alak na matapang, nagpapalayasa atin sa mga kinaugaliang gawi at sa makitid nakarunungan natin.

Ang tubig na naging alak: Dumarating si Jesus saating tahanan para pagbaguhing-anyo ang ating pang-araw-araw na buhay – ang mga karaniwang gawainnatin.

Ganyan ibinunyag ni Jesus ang kanyangkaluwalhatian sa taong nagsisimulang matuklasansiya. Nagdala na ng grasya si Maria kay Juan Bautista(Lc 1:39); ngayon nakialam siyang muli upang mapa-bilis ang pagsimula ng pag-eebanghelyo. Hindi nasiya magsasalita sa ebanghelyo, at ang kanyanghuling salita: Gawin ninyo ang sasabihin niya sainyo.

Sa mga araw na iyon pagkatapos ng bautismo niJuan, kasama pa si Jesus ng kanyang mga kamag-anakat kababayan na tinawag ng ebanghelyong “kapatid”:tingnan ang paliwanag sa Marcos 3:31.

2

233 JUAN 2

muna ang inihahain ng lahat at sakalamang ang mas mahinang uri kapag la-sing na ang mga tao. Pero itinabi mo palaang mainam na alak hanggang ngayon.”

11 Ito ang simula ng mga tanda ni Jesus.Ginawa niya ito sa Kana ng Galilea atibinunyag ang kanyang luwalhati, atnanalig sa kanya ang kanyang mgaalagad.

• 12 Pagkatapos nito ay lumusong siyapa-Capernaum kasama ang kanyang inaat ang kanyang mga kapatid at mgaalagad. At ilang araw lamang silangnamalagi roon.

Nilinis ni Jesus ang Templo• 13 Malapit na noon ang Paskuwa ng

mga Judio, at umahon si Jesus pa-Jerusalem. 14 Natagpuan niya sa patyo ngTemplo ang mga nagtitinda ng mga baka,mga tupa at mga kalapati, at ang mganakaupong tagapalit ng pera. 15 Kayagumawa siya ng panghagupit mula samga lubid, at ipinagtabuyan ang lahatmula sa Templo, pati ang mga tupa atmga baka, at isinabog ang pera ng mgatagapalit at ipinagtataob ang mga mesa.

16 At sinabi niya sa mga nagtitinda ng mgakalapati: “Alisin n’yo ang mga ito! Huwagn’yong gawing palengke ang Bahay ngaking Ama.” 17 Naalaala ng kanyang mgaalagad na nasusulat: “Tinutupok ako ngmalasakit sa iyong Bahay.”

18 Kaya sumagot ang mga Judio:“Anong tanda ang maipapakita mo saamin at ginagawa mo ito?” 19 Sinagot silani Jesus: “Gibain n’yo ang templong ito, atibabangon ko ito sa tatlong araw.”

20 Sinabi naman ng mga Judio: “Apat-napu’t anim na taon nang itinatayo angtemplong ito, at ibabangon mo ito satatlong araw?” 21 Ngunit and templongkatawan niya ang kanyang tinutukoy.22 Nang ibangon siya mula sa mga patay,naalaala ng kanyang mga alagad angsinabi niyang ito. Kaya naniwala sila saKasulatan at sa salitang sinabi ni Jesus.

23 Nang nasa Jerusalem siya sa Piyestang Paskuwa, maraming nanalig sakanyang Pangalan nang mapansin nilaang mga tandang ginagawa niya.24 Ngunit hindi naman nagtiwala si Jesussa kanila dahil kilala niya ang lahat.25 Hindi niya kailangang may magpatunaytungkol sa isang tao dahil alam niyamismo kung ano nga ang nasa tao.

• 12. Sa kasalan sa Cana, natapos na ang unangbahagi ng ebanghelyo na tinawag nating Linggo ngPagkikilala. Iba pang bahagi ang nagsimula kung saanipinaliwanag ni Jesus ang sarili sa harap ngsambayanang Judio at ng kanilang pag-asa. Iniulat niJuan ang apat na tagpo:

– Si Jesus sa templo: nahilig sa materyalismo angmga pari at pinulaan sila ni Jesus.

– Si Jesus at Nicodemus: ipinakita ni Nicodemusang malasakit ng may pinag-aralan at nananalig nalipunang Judio.

– Ang babaeng Samaritano: Ito ang pakikipag-usap ni Jesus sa mga karaniwang tao na nananaligayon sa kanilang sariling pamamaraan.

– Pinagaling ni Jesus ang anak ng opisyal:Ipinakita ni Jesus na marami ang mga lumalapit sakanya dahil lamang sa mga himala.

• 13. Hindi pa pinasimulan ni Jesus ang kanyangpangangaral. Nagpunta siya sa Templo ng Jerusalemna tulad ng puso ng bayang Judio at simbolo ngkanilang relihiyon (Mc 11:15). Ngunit ito rin ang lugarkung saan tumibay ang katiwalian at kasakiman sa

kapangyarihan. Sapagkat sa templo, mga pari lamangang nanunungkulan at kinakailangan sila ng mga taoupang ialay ang kanilang mga handog. Nagbubuhat saTemplo ang awtoridad at kapangyarihan ng mga pari.Sa templo dinadala ang mga handog at alay galing sabuong sambayanan at ang mga punong-pari angnamamahala ng yamang iyon. At sila rin ang naniningilng buwis mula sa mga nagtitinda at tagapalit ng pera.

Naglalagablab sa akin ang malasakit sa iyongbahay, sa akin napunta ang mga pag-alipusta ngmga umaalipusta sa iyo. Nakasulat na ito sa Awit 69.Sa katunayan, ang galit ng mga punong pari angmagdadala kay Jesus sa kamatayan.

Hindi naunawaan ng mga apostol ang salitang ito:sapagkat nang panahong iyon wala nang banal pa sakanila kaysa Templo at Kasulatan. Subalit sa takdangpanahon, mauunawaan nila na kasimbigat ng Kasu-latan ang kahit anumang salita ni Jesus. At mau-unawaan din nila na si Jesus ang tunay na Templo.Hanggang sa panahong iyon, sabik ang mga tao nagumawa ng mga templo at humanap ng lugar kungsaan nila matatagpuan ang Diyos at makahihingi ngmga kaloob niya. Ngunit sa ngayon, nasa piling na

JUAN 3 234

Si Jesus at si Nicodemo• 1 May isang taong kabilang samga Pariseo – Nicodemo ang

pangalan niya – pinuno siya ng mgaJudio. 2 Isang gabi, pinuntahan niya siJesus at sinabi sa kanya: “Rabbi, alamnamin na guro kang galing sa Diyos.Sapagkat walang makagagawa ng mgatandang ginagawa mo kung hindisumasakanya ang Diyos.”

3 Sumagot si Jesus sa kanya: “Tala-gang-talagang sinasabi ko sa iyo, walangmakakakita sa paghahari ng Diyos kunghindi siya isisilang na muli mula sa itaas.”4 Sinabi sa kanya ni Nicodemo: “Paanomaisisilang ang isang taong matanda na?Di ba’t hindi siya makapapasok sasinapupunan ng kanyang ina para isilanguli?”

5 Sumagot si Jesus: “Talagang-tala-gang sinasabi ko sa iyo, walang maka-

papasok sa kaharian ng Diyos kung hindisiya isisilang mula sa tubig at Espiritu.6 Laman ang isinilang mula sa laman, atespiritu ang isinilang mula sa Espiritu.7 Huwag kang magtaka dahil sinabi ko saiyong kailangan kayong isilang mula saitaas.

6 Umihip ang hangin kung saan nitonais, at naririnig mo ang ihip nito perohindi mo alam kung saan ito galing atkung saan ito patungo. Gayon din nga angbawat isinilang mula sa Espiritu.”

9 Sumagot sa kanya si Nicodemo:“Paano pupuwede ang mga ito?” 10 Sinabisa kanya ni Jesus: “Ikaw ang guro ngIsrael at hindi mo alam ang mga ito?

• 11 Talagang-talagang sinasabi ko saiyo: ang alam namin ang aming sinasabiat ang nakita namin ang aming pinatu-tunayan, at hindi naman n’yo tinatanggap

natin ang Diyos sa pamamagitan ni Jesus: Siya angmagdadala sa atin ng mga kayamanan ng Diyos.

• 3.1 MULING PAGSILANGMaka-Diyos na tao si Nicodemus, mapagmalasakit

na kilalanin ang Diyos at ang kanyang kalooban, atpinuntahan niya si Jesus na waring guro ng relihiyon.Gayunman hindi isang bagong aral ang kailangan niyakundi pagbabago mula sa loob. Iyan din ang kailangannatin. Kailangang aminin natin na wala tayong kaka-yahan – sa sarili lamang – na makalampas sa mgapumipigil sa atin upang mabuhay nang ganap. Tulad niNicodemus, sa kabila ng ating maraming karanasan atkaalaman, tayo ay matatandang tao.

Sinabi ni Jesus na kailangang isilang muli ang isangtao, isilang mula sa itaas. Walang sinumangnanganak sa sarili niya, at tulad ng pagtanggap ngating buhay mula sa laman ng iba, gayon din, mata-tanggap natin ang buhay ng Anak ng Diyos sapamamagitan ng Banal na Espiritu.

Sinasabi ng lahat na buhay sila: mayroon silangsariling pagkilos, may pag-iisip at kakayahang mag-pasya. Pero maaaring ito’y buhay ng laman lamang obuhay ng isang hindi pa namumulat.

Higit na mahiwaga ang ibang buhay, ang buhay ngEspiritu, sapagkat ito’y nasa kaibuturan ng atingpagkatao. Nakikita natin ang panlabas na anyolamang; napapansin ang mukha at kilos ng tao, ngunithindi nakikita ang pagkilos ng Diyos sa kanya.Gayunman, kung namumulat at masunurin sa Espirituang isang sumasampalataya, unti-unti niyang napa-pansin ang pagbabago ng kanyang sariling mga

layunin at hangarin. Maluwag siya at walang takot saharap ng Diyos. Nararanasan niya na siya’y hindidinidiktahan ng sarili niya, kundi ng iba na nananahansa kanya. Gayunman, hindi pa niya masabi nang tamakung ano’ng nangyayari sa kanya.

Kinakailangang isilang tayong muli sa tubig at saEspiritu: Ang tinutukoy nito ay ang binyag. Huwagnating isiping basta’t natanggap na natin ang tubig ngbinyag ay matatag na tayo sa buhay ng Espiritu; kundi,isaisip natin na, karaniwa’y, binibinyagan ang taoupang magsimula sa buhay ng Espiritu. Ang tinutukoyng mga salita ng Ebanghelyo ay ang mga taong maysapat nang gulang na tumatanggap sa pananam-palataya kay Kristo. Ibang kaso naman ang mgasanggol pa’y binibinyagan na. Nagkakabisa sakalooban nila ang binyag. Gayunpaman, dapat silangturuan sa pananampalataya upang maakay sila saisang personal na pagtanggap sa Diyos.

Maka-Diyos at mananampalataya si Nicodemo, atmarami ang kagaya niya sa Israel. At bakit siyadumating nang gabi? Maaaring ayaw niyang itaya sapanganib ang kanyang posisyon at puri o makihalo samga ordinaryong tao na nakapaligid kay Jesus. Hindiganito ang pagkilos ng mga muling isinilang. Pinalayang mga ito ang kanilang mga sarili sa mga bagay napumipigil sa mga tao. Masaya silang natatagpuan niJesus sa isang Iglesya ng mga dukha.

• 11. IPINAHAYAG NI JESUS ANGPLANO NG DIYOS

Naiiba ang ebanghelyo ni Juan sa tatlong iba pa.Kadalasan, pagkatapos iulat ang ilang pananalita ni

3

235 JUAN 3

ang aming patunay. 12 Mga bagay na ngasa lupa ang sinasabi ko sa inyo at hindikayo naniniwala, kaya paano kayomaniniwala kapag mga bagay sa langitang sasabihin ko sa inyo. 13 Walangumakyat sa langit maliban sa bumabamula sa langit – ang Anak ng Tao.

14 At kung paanong itinaas ni Moisesang ahas sa disyerto, gayundin dapatitaas ang Anak ng Tao 15 upang mag-karoon ng buhay magpakailanman angbawat nananalig sa kanya.

16 Ganito nga kamahal ng Diyos angmundo! Kayat ibinigay niya ang kanyangbugtong na anak upang hindi na mawalaang bawat nananalig sa kanya kundimagkaroon ng buhay magpakailanman.

17 Hindi nga sinugo ng Diyos sa mundoang Anak upang hukuman ang mundokundi upang maligtas ang mundo sapamamagitan niya. 18 Hindi hinuhukumanang nananalig sa kanya. Ngunit hinu-

kuman na ang hindi nananalig pagkathindi siya nananalig sa Ngalan ngbugtong na Anak ng Diyos.

19 Ito ang paghuhukom: dumating samundo ang liwanag pero mas minahal pang mga tao ang karimlan kaysa liwanagsapagkat masasama ang kanilang gawa.20 Ang gumagawa ng masama’y napopootnga sa liwanag at hindi lumalapit saliwanag, at baka malantad ang kanyangmga gawa. 21 Lumalapit naman saliwanag ang gumagawa ng katotohananupang mabunyag na sa Diyos ginagawaang kanyang mga gawa.

Ang huling pagpapatunay ni Juan Bautista• 22 Pagkatapos nito, pumunta si Jesus

at ang kanyang mga alagad sa lupain ngJudea, at tumigil siya roong kasama nilaat nagbinyag. 23 Nagbibinyag din noon siJuan sa Ainon na malapit sa Salim dahilmaraming tubig doon, at may mga nag-

Jesus, idinadagdag ni Juan ang pagpapaliwanag ngpananampalataya at doon niya ginagamit ang pa-ngaral ni Jesus sa ibang okasyon. Ganito ang nangyaridito.

Papaano pupuwede ang mga ito? tanong niNicodemo. Upang makapasok sa buhay ng Espiritu,kailangang malaman natin ang plano ng Diyos. Ngunitwalang sinumang makapaghahayag nito nang tumpakmaliban sa Anak ng Diyos. Nakita niya ang mga bagayna nasa langit, ang matalik na buhay ng Diyos;naghahayag din siya ng mga bagay na nasa lupa, itoang Kaharian na ipinagkakaloob ng Diyos sa atin.Marami ang hindi tatanggap na kaayon nga ng sinabini Jesus, ang Kaharian ng Diyos. Lalong higit, hindinila bibigyang-pansin ang ibinubunyag niya tungkol sahiwaga ng Diyos. Ibinubunyag ni Jesus sa atin anghindi malalaman ng ating sarili lamang. Kaya nga, angKristiyano ay hindi “sumasampalataya sa Diyos”lamang; Kristiyano ang sumasampalataya sa patotooni Jesus (b. 11) tungkol sa Diyos at sa kaligtasan ipi-naplano niya.

Sa planong ito, mayroong bagay na mahiraptanggapin: kailangang mamatay sa krus at mulingmabuhay ang anak ng tao (tinutukoy ang dalawang itong salitang maitaas: sa krus at sa langit). Ipinaalala niJesus sa kanila ang ahas sa disyerto. Ipinahihiwatig ngpangyayaring ito (Blg 21) ang mangyayari kay Jesus,ngunit hindi naunawaan ng mga Judio ang kahuluganng mensahe; sa katunayan, pinalampas nila ang lahatng propesiya tungkol sa paghihirap ng Tagapagligtasat hindi nila nauunawaan ang mga iyon.

Isa pang kaisipan nila kinailangang palitan. Inaasa-

han nila ang pagdating ng Diyos na hahatol sa mundoat magpaparusa sa mga masasama. Sa halip binalak ngDiyos na ipadala sa krus ang kanyang anak upangmaligtas ang mundo.

Sa ibang talata ng Bagong Tipan, sinasabi na hindinatin dapat mahalin ang mundo; waring ito’y laban sanabasa natin ngayon: Ganito nga kamahal ng Diyosang mundo. Ang dahilan ng salungatang ito ay mara-ming kahulugan ang salitang mundo.

Una, nangangahulugan ang mundo ng sangnilikha;mabuti ito na gawa ng Diyos. Pero ang tao ang sentrong paglikha ng Diyos, at isinailalim ng tao ang sarili kaySatanas (8:34 at 44). Kaya nalihis at nasira lahat angnilikha ng makasalanang tao – kayamanan, kultura,lipunan – at ginamit para sa kasamaan. Kaya nga,isinugo ng Diyos ang kanyang anak upang maligtasang mundo.

Ngunit sa kabila ng makapangyarihang pagbabagong kasaysayan na nagsimula sa muling pagkabuhay niJesus, naroon pa rin ang malakas na agos ngkasamaan na humihila sa lahat ng hindi kumikilala sakatotohanan. Kung minsan tinatawag na mundo angmasamang agos na ito. Gayunman higit na angkop nasabihin: ang mga nagpapasakop sa amo ng mundo.Nagpahayag ang Kasulatan tungkol sa kanila: Huwagninyong mahalin ang mundo o hindi kayo para samundong ito.

• 22. Inamin ng ebanghelyo na marami sa alagad niJuan Bautista ang hindi nakakilala kay Jesus. Nagingalagad sila ni Juan dahil sa halimbawa ng guro: napaka-sidhi at hayagang magsalita, nag-aayuno sa pagkain,

JUAN 3 236

sisidating at nagpapabinyag. 24 Hindi panabibilanggo noon si Juan.

25 At nagkaroon ng pagtatalo ang mgaalagad ni Juan at ang isang Judio tungkolsa paghuhugas. 26 Pinuntahan nila si Juanat sinabi sa kanya: “Rabbi, ang kasa-kasama mo sa ibayo ng Jordan, na pina-tunayan mo, nagbibinyag siya ngayon atsa kanya pumupunta ang lahat.” 27 Suma-got si Juan: “Walang anumang makukuhaang isang tao malibang ibigay ito sakanya ng Langit. 28 Kayo mismo angmakapagpapatunay na sinabi kong ‘Hindiako ang Mesiyas kundi sinugo akongmanguna sa kanya.’ 29 Sa nobyo angnobya. Naroon naman ang abay ng nobyopara makinig sa kanya at galak na galaksiya sa tinig ng nobyo. Ganito ring lubosand aking kagalakan. 30 Dapat siyanghumigit at ako nama’y lumiit.”

31 Walang kapantay ang naparirito mulasa itaas. Makalupa naman ang mula salupa at makalupa rin ang sinasabi niya.Walang kapantay ang naparirito mula salangit. 32 Pinatutunayan niya ang kanyangnakita at narinig ngunit wala ngang tuma-tanggap sa kanyang patunay. 33 Pinag-tibay naman ng tumanggap sa kanyang

patunay na totoo ang Diyos. 34 Sinasabinga ng sinugo ng Diyos ang mga salita ngDiyos sapagkat walang sukat na ibini-bigay sa kanya ang Espiritu. 35 Mahal ngang Ama ang Anak, at ipinagkatiwala sakanyang mga kamay ang lahat. 36 Maybuhay magpakailanman ang nananalig saAnak. Hindi naman nakikita ng ayawmanalig sa Anak ang buhay kundi nama-malagi sa kanya ang galit ng Diyos.

Si Jesus at ang babaeng Samaritana• 1 Nalaman ng Panginoon angsumbong ng mga Pariseo. Alam nila

na mas marami nang alagad si Jesuskaysa kay Juan pati ang mga binibin-yagan niya. 2 Hindi talaga si Jesus angnagbibinyag kundi ang kanyang mgaalagad. 3 At umalis siya sa Judea pabaliksa Galilea. 4 Kailangan siyang dumaan saSamaria.

5 Kaya dumating siya sa isang bayan ngSamaria na tinatawag na Sikar na malapitsa bukid na ibinigay ni Jacob kay Jose nakanyang anak. 6 Naroon ang bukal niJacob. Dala ng pagod sa paglalakbay,basta na lamang naupo si Jesus sa maybukal. Magtatanghaling-tapat ang oras

inumin at damit. Katulad ni Juan Bautista umaasasilang dumating ang katarungan ng Diyos upang tuwi-rang parusahan ang mga masasama. Tulad ng ipinag-lalaban ngayon ng anumang kapakanan, maykahinaan ang disipulo ni Juan: nakatuon sila sa kanilalamang pinuno at hirap silang baguhin ang kanilangpamamaraan. Upang maging disipulo ni Kristo,kailangang iwanan nila ang kanilang propeta.

Dapat siyang humigit at ako’y lumiit, sabi ngpinakadakilang propeta. Si Jesus lamang ang galing saitaas, siya lamang ang makatutugon sa ating puso. Sakanya ang lahat ng mabuti ay di nawawala, sapagkatnasa kanya ang lahat.

Ang galit ng Diyos ay sasakanya (36). Nasakalagayan pa ng taong pinalayas sa Paraiso angsinumang hindi kumilala sa Anak ng Diyos. Hindi niyakayang lutasin ang mga salungatan sa kanyang buhayo sa mundong ginagalawan niya. Hindi siya maaaringmagtiwala sa Diyos. Nakatago sa kanya ang maawaingmukha na makapagbibigay ng tunay na kapayapaan.

• 4.1 ILOG NG BUHAY NA TUBIGKinamumuhian ng mga Judio ang mga Samaritano.

Bukod dito, noong panahong iyon, hindi tinututulan

ng Judiong kaisipan ang makipag-usap sa isang babaesa lugar na publiko. Sinupil ni Jesus ang pagkiling saisang lahi at kaayusang sosyal, siya’y nakipag-usap sababaeng Samaritana. Kinakatawan ng babaeng ito angmga ordinaryong tao ng Palestina. Tagaibang pro-binsya ang babae at nabibilang sa karibal na pagsamba,subalit kapwa nakikibahagi sa mga pangako ng Diyosat kapwa naghihintay sa Tagapagligtas.

Ang unang suliranin ng babae ay ang kanyangpagkauhaw. Nagpalakad-lakad ang mga ninuno ngmga Israelita kasama ang kanilang mga hayop mula saisang balon tungo sa iba pang balon. Humukay ng mgabalon ang mga tanyag na ninuno (tulad ni Jacob) at sapaligid ng balon nabuhay ang disyerto. Ang puntongito sa kasaysayan ay parang talinhaga: saanman aynaghahanap ang mga tao upang matugunan angkanilang uhaw pero wala silang makita liban sa maba-hong tubig. Nagnanais silang makaipon ng tubig, atagad na nabibiyak ang kanilang tangke (Gen 26; Jer2:13). Dala ni Jesus ang buhay na tubig, na regalo ngDiyos sa kanyang mga anak: ang regalo nga ng Diyosay ang Espiritu Santo (7:37).

Kung may tubig sa disyerto, kahit na hindi itopumaibabaw, ito’y mapapansin din dahil sa luntiang

4

237 JUAN 4

noon. 7 May dumating na babaeng taga-Samaria para sumalok ng tubig at sinabisa kanya ni Jesus: “Painumin mo ako.”8 Pumunta na noon sa bayan ang kanyangmga alagad para bumili ng pagkain.

9 Sumagot naman sa kanya ang ba-baeng Samaritana: “Judio ka, paano momahihingi sa akin, na babaeng Samari-tana, na painumin kita?” (Sapagkat hindinakikisalamuha ang mga Judio sa mgaSamaritano.) 10 Sinabi ni Jesus sa kanya:“Kung alam mo ang Kaloob ng Diyos atkung sino ang nagsasabi sa iyong ‘Painu-min mo ako!’ hiningan mo sana siya atbibigyan ka sana niya ng tubig na buhay.”

11 Sinabi sa kanya ng babae: “Wala pokayong panalok at malalim ang balon.Saan po galing ang inyong tubig nabuhay? 12 Mas may kakahayahan po bakayo kaysa aming amang si Jacob? Siyamismo ang nagbigay sa amin ng balon atdito siya uminom pati na ang kanyangmga anak at mga kawan.”

13 Sumagot si Jesus sa kanya: “Mau-uhaw uli ang sinumang umiinom sa tubig

na ito. 14 Ngunit hinding-hindi mauuhawmagpakailanman ang umiinom sa tubigna ibibigay ko sa kanya. Magiging isangang bukal sa kanya ang tubig na ibi-bigay ko, na bubukal tungo sa buhay namagpakailanman.”

15 Sinabi sa kanya ng babae: “Ibigay poninyo sa akin ang tubig na ito nang hindina ako mauhaw ni magparoo’t parito papara sumalok dito.” 16 Sinabi ni Jesus sakanya: “Hala, tawagin mo ang iyongasawa at pumarito.”

17 Sumagot ang babae: “Wala akongasawa.” Sinabi naman sa kanya ni Jesus:“Mahusay ang sabi mong wala kangasawa, 18 sapagkat nagkaroon ka nglimang lalaki, at hindi mo asawa ang lalakimo ngayon. Totoo nga ang sinabi mo.”

19 Sinabi sa kanya ng babae: “Sa pansinko’y isa kayong propeta. 20 Sa bundok naito sumamba ang aming mga ninuno.Ngunit sinasabi ninyong mga Judio naang Jerusalem ang lugar na dapatsambahan.”

21 Sagot sa kanya ni Jesus: “Maniwala

halaman. Gayon din ang nangyayari sa atin kapagtayo’y tunay na nabubuhay: higit na mabuti angpagkilos, higit na malaya ang desisyon, nakatuon samga mahahalaga ang ating kaisipan. Ngunit hindinakikita ang buhay na tubig na pinagmumulan ng mgabungang ito: ito ang buhay na walang hanggan, atwalang magagawa sa kanya ang kamatayan.

Ikalawang malasakit ng babae: Saan matatagpuanang katotohanan? Sinasabi sa kanya ni Jesus:Nagkaroon ka ng limang lalaki. Nilalarawan nito angkaraniwang sinasapit ng mga taong bayan nanaglingkod sa maraming panginoon (o asawa), at sabandang huli, wala isa man na kinikilalang Panginoon.Maitatanong, ano nga ba ang tunay na relihiyon?

Mayroong Banal na Kasulatan ang mga Samaritano,bahagyang naiiba sa mga Judio. Bukod dito, samismong kabayanan, ilang kilometro ang layo sa balonng Sichar, naroon ang kanilang Templo, na karibal ngTemplo sa Jerusalem. Nagpatotoo si Jesus naJudaismo ang tunay na relihiyon: ang kaligtasan aygaling sa mga Judio. Sa puntong ito, hindi siyaumaayon sa mga taong nagsasabi: “Hindi mahalagakung anong simbahan o relihiyon kabilang tayosapagkat pare-pareho naman ang mga ito.” Gayun-paman, kahit na mapalad ang taong sumusunod satunay na relihiyon, kailangang maabot niya angespirituwal na kaalaman sa Diyos (23). Ang Espiritungnatanggap natin sa Anak niya ang magbibigay-kakayahan sa atin upang malaman siya at sambahin

ayon sa katotohanan. Hinahanap ng Ama anggayong sumasamba na makapasok sa matalik naugnayan sa kanya.

Espiritu at katotohanan (24). Hindi ang ating mgapanalangin ang kailangan ng Diyos, kundi angkagandahan at kadakilaan ng ating espiritu. Hindimatatanggap ang Espiritu ng Diyos maliban sa mgataong naghahanap ng katotohanan, na isasagawa angkatotohanan sa mundong nakabalot sa kasinu-ngalingan.

Katulad din ng babaeng Samaritano ang bawat isa saatin. Inilalarawan ng tagpo sa balon ni Jacob ang atingtagpo kay Jesus. Hakbang-hakbang na inakay ni Jesusang babae upang makilala at mahalin siya. Gayundininaakay niya tayo ngayon sa daan ng ating pagba-bagong-buhay. Sa bandang huli, naging alagad niJesus ang babae, at bunga ng ganitong karanasan,siya’y naging apostol din: Marami ang naniwala kayJesus dahil sa patotoong ito ng babae (39). Angpagkilala kay Jesus ang bukal ng apostolado. Nag-eebanghelyo na ang nagbabahagi ng ganitongkaranasan sa iba.

Apat na buwan na… (35). Tulad ng anihan, angmga taong sumusunod kay Jesus ay nagiging ganapdin. Tumatanggap ng upa ang tagaani: Alam ni Jesusat ng mga alagad na may bunga ang kanilang gawa.Nagpagod ang iba: tinutukoy ni Jesus ang mga naunasa kanya, lalong higit, si Juan Bautista.

JUAN 4 238

ka sa akin, babae, na dumarating angoras na sasamba kayo sa Ama at hindi nasasabihing sa bundok na ito ni sa Jerusa-lem. 22 Sumasamba kayo nang walangalam; sumasamba naman kami nang mayalam, dahil sa mga Judio galing angkaligtasan. 23 Ngunit dumarating ang orasat narito na nga, na sa espiritu at kato-tohanan sasamba sa Ama ang mgatotoong sumasamba. Ganito nga anghangad ng Ama sa mga sumasamba sakanya. 24 Espiritu ang Diyos, at sa espirituat katotohanan dapat sumamba ang mgasumasamba sa kanya. 25 Sinabi sa kanyang babae: “Alam kong dumarating angMesiyas, ang tinatawag na Pinahiran. Atpagdating niya, ihahayag niya sa aminang tanang mga bagay.” 26 Sinabi sakanya ni Jesus: “Ako siya na siyang na-ngungusap sa iyo.”

27 Sa sandaling ito, dumating ang kan-yang mga alagad, at nagtaka sila’tnakikipag-usap siya sa isang babae. Ga-yunma’y walang nagtanong: “Ano’nghinahanap mo? o: Ba’t ka nakikipag-usapsa kanya?” 28 Iniwan ng babae ang kan-yang tapayan at patakbong bumalikpabayan, at ipinagsabi niya sa mga tao:29 "Halikayo para makita ang isang taongnagsabi sa akin ng lahat kong ginawa.Hindi kaya ito ang Mesiyas?” 30 Kaya lu-mabas sila ng bayan at pumunta sila sakanya.

31 Samantala, pinakiusapan siya ngmga alagad: “Rabbi (o Guro), kumain kana.” 32 Sumagot naman si Jesus: “Maymakakain ako, pagkain itong hindi ninyoalam.” 33 Kaya nag-usap-usap ang mgaalagad: “May nagdala kaya sa kanya ngmakakain.” 34 Sinabi sa kanila ni Jesus:“Pagkain ko’y isagawa ang kalooban ngnagpadala sa akin at ganapin ang kan-

yang gawa. 35 Di ba’t sinasabi n’yong‘Apat na buwan na lang at anihan na?Pero sinasabi ko sa inyo: tumunghay kayoat masdan, namumuti na ang mga bukirinpara anihin. 36 Tumatanggap na ng upaang mga taga-ani at nagtitipon ng bungapara sa buhay na magpakailanman. Atmagkasamang magagalak ang tagahasikat ang taga-ani. 37 Totoo nga ang kasabi-hang iba ang naghahasik at iba ang nag-aani. 38 Isinugo ko kayo para mag-ani sahindi ninyo pinagpaguran. Iba ang nag-pagod at kayo ang sumalo sa kanilangpagod.”

39 Mula sa bayang iyon, marami angnagsimulang manalig sa kanya sa mgaSamaritano dahil sa salita ng babaengnagpatunay: Sinabi niya sa akin ang lahatkong ginawa.” 40 Kaya pagdating sakanya ng mga Samaritano, pinakiusapannila siyang sa kanila lumagi. At lumagisiya roon nang dalawang araw. 41 At masmarami pa ang mga naniwala dahil sakanyang salita. 42 At sinabi nila sa babae:“Hindi na dahil sa ‘yong pangungusapkaya kami nanalig dahil kami na mismoang nakarinig, at kinikilala namin na totoongang siya ang Tagapagligtas ng mundo.”

43 Pagkatapos ng dalawang araw,umalis siya roon pa-Galilea. 44 Nagpa-tunay nga mismo si Jesus na hindi pina-rarangalan ang isang propeta sa sarilingbayan. 45 Gayon pa man, pagdating niyasa Galilea, tinanggap siya ng mga Galileodahil nasaksihan nila ang lahat ng ginawaniya sa Piyesta sa Jerusalem. Naroon ngarin sila mismo sa Piyesta.

Pinagaling ni Jesus ang anak ng opisyal• 46 Nagpunta siyang muli sa Kana ng

Galilea, doon niya ginawang alak angtubig. At nangyari, na ang anak na lalaki

• 46. Tingnan ang Lc 7:1.“Hangga’t hindi kayo nakakakita ng mga tanda,

hindi kayo mananampalataya.” Hindi ang opisyal nanagpapakita ng dakilang pananampalataya angbinabanggit ni Jesus, kundi ang mga Judio at tayo rin.

Gumagawa si Jesus ng himalang magpapatibay nasinugo siya, ngunit binibigyang-diin din niya na dapatsana nating makilala siya sa pagkakita at pakikinig sakanya lamang. Humihingi ba ng himala ang magka-sintahan upang magtiwala sa isa’t isa? Humihingi ba

239 JUAN 5

ng isang opisyal ng hari ay maysakit saCapernaum. 47 Nang marinig niyangdumating si Jesus sa Galilea galingJudea, pinuntahan niya siya at ipinaki-usap na lumusong at pagalingin angkanyang anak na nasa bingit ng kama-tayan.

48 Kaya sinabi sa kanya ni Jesus:“Hangga’t hindi kayo nakakakita ng mgatanda at mga kababalaghan, hindi kayomaniniwala.” 49 Sinabi naman sa kanya ngopisyal: “Lumusong kayo bago mamatayang anak ko.” 50 At sinabi sa kanya niJesus: “Makauuwi ka na. Buhay ang anakmo.”

Naniwala ang tao sa salitang sinabi sakanya ni Jesus at umuwi siya.

51 At habang palusong na siya, sina-lubong siya ng kanyang mga alipin atsinabing buhay ang anak niya. 52 Inalamniya sa kanila ang oras nang magsimulasiyang umigi, at sinabi nila: “Kahapon ponang ala-una ng tanghali siya inibsan nglagnat.” 53 Kaya nalaman ng ama na itoang oras nang sabihin sa kanya ni Jesus:“Buhay ang anak mo.” At naniwala siya atang buo niyang sambahayan.

54 Ginawa ni Jesus ang ikalawang tan-dang ito pagkarating niya sa Galileagaling Judea.

Ang lumpo sa paliguan ng Betsata• 1 Pagkatapos nito, may piyestang mga Judio at umahon pa-Jerusa-

lem si Jesus. 2 May isang palanguyan saJerusalem na Betzata ang tawag saHebreo, malapit sa Pintuan ng mga Tupa.May limang pasilyo ito na may bubong.3 Nakahandusay sa mga ito ang isangpulutong ng mga maysakit, mga bulag,mga pilay at mga lumpo (habang naghi-hintay sa pagkilos ng tubig. 4 Sapagkatpaminsan-minsa’y bumababa sa pala-nguyan ang Anghel ng Panginoon atkinakalawkaw ang tubig. At umiigi saanumang sakit ang unang makalusongmatapos makalawkaw ang tubig.).

5 At doo’y may taong tatlumpu’t walongtaon nang may sakit.

6 Pagkakita ni Jesus dito na nakahan-dusay at pagkaalam niya na matagal naito roon, sinabi niya sa kanya: “Gusto mobang umigi?” 7 Sumagot sa kanya angmaysakit: “Wala po akong taong maka-

ang mga tagasunod ng isang pinuno ng ganap napruweba? Kung tayo ay anak ng katotohanan dapatnating makilala ito kapag ipinakita sa atin.

Ang ikalawang himala ni Jesus sa Cana angpanghuling tagpo ng ikalawang bahagi ng ebanghelyokung saan ipinaliwanag ni Jesus ang kanyang sarilingsagot sa pag-asa ng sambayanang Judio.

Ngayon nagsisimula ang iba pang bahagi:Ipinahayag ni Jesus ang gawa na siyang dahilan ngkanyang pagparito sa mundo: Ipinadala siya ng Amaupang humatol at magbigay buhay. Pero dapat namantayong maniwala muna sa Tagapagsalita ng Diyosupang mabigyang-buhay. Ito ang binabanggit sakabanata 5 at 6.

• 5.1 Bakit nagpunta si Jesus sa Paliguan ngBethzatha? Napatunayan na isang paganong lugarang nasabing paliguang itinalaga kay Aesculapius,diyos ng kalusugan. Mayroong usap-usapan na pamin-san-minsan gumagaling ang maysakit doon. Nais-kandalo ang mga relihiyosong Judio na mapagalingang maysakit sa paganong pook, kaya sinasabi nila nahindi si Aesculapius ang nagpagaling kundi anganghel ng Panginoon. At nagpupunta naman doonang mga Judiong kabilanin upang gumaling kahit na sa

pamamagitan ng diyos na dayuhan. Nagpunta rindoon si Jesus upang maghanap ng makasalanangkanyang ibig iligtas.

Punahin ang unang tugon ng maysakit. Sa mahi-wagang lugar na ito, maraming umaasa subalitkakaunti lamang ang gumagaling. Hindi maliligtas angsinumang nag-iisa: wala akong tao. Kailangan niyaang Tagapagligtas. Kailangan niya si Jesus.

Umalis at nawala si Jesus pagkatapos ng himala atbaka isipin ng iba na kinikilala ni Jesus ang mga diyoso pinagaling niya ang maysakit sa pangalan nila.Mamaya, ipakikilala ni Jesus ang kanyang sarili saTemplo ng tunay na Diyos, ang kanyang Ama.

Kinakalaban ng mga Judio si Jesus dahil gumawasiya sa Araw ng Pahinga. Ating masusing pag-aralanang tugon ni Jesus: Kumikilos pa rin ang aking Ama.Totoo ngang mabuting mamahinga ang tao sa Arawng Diyos; ngunit hindi naman namamahinga angDiyos o tumitigil sa pagkilos ang mundo: patuloysiyang nagbibigay buhay sa tao. Kaya dapat na gayahinni Jesus na tunay na Anak ang Ama sa halip namagpahinga tulad ng mga tao. Nang marinig ngkaaway ang kanyang salita, hindi sila nagkamali sakanyang pahayag: gusto nilang patayin siya sapagkatipinapantay niya ang sarili sa Diyos (b. 18).

5

JUAN 5 240

paghahagis sa akin sa palanguyan kapagnakalawkaw na ang tubig. Habang paroonpa ako, may lumulusong nang una saakin.”

8 Sinabi sa kanya ni Jesus: “Bumangonka, buhatin mo ang iyong higaan atmaglakad-lakad!” 9 At dagling umigi angtao, at binuhat niya ang kanyang higaanat naglakad-lakad.

Araw nga ng Pahinga ang araw na iyon.10 Kaya sinabi ng mga Judio sa taongpinagaling: “Araw ng Pahinga ngayon atdi ipinahihintulot na magbuhat ka nghigaan. 11 Sumagot siya sa kanila: “Angnagpaigi sa akin ang siyang nagsabi saaking “Buhatin mo ang iyong higaan atlumakad ka.” 12 Tinanong nila siya: “Sinoang taong nagsabi sa iyong ‘Magbuhat atmaglakad-lakad?” 13 Ngunit hindi alam ngpinagaling kung sino siya, sapagkatnakatalilis si Jesus dahil maraming tao salugar na iyon.

14 Pagkatapos nito, natagpuan siya niJesus sa Templo at sinabi niya sa kanya:

“Hayan, maigi ka na. Huwag ka nangmagkasala pa, at baka may masaholpang mangyari sa iyo.” 15 Umalis ang taoat sinabi sa mga Judio na si Jesus angnagpaigi sa kanya. 16 Dahil dito, inusig ngmga Judio si Jesus sapagkat sa Araw ngPahinga niya ginawa ang mga ito.

17 Sumagot naman si Jesus sa kanila:“Gumagawa pa rin ang aking Ama kayagumagawa rin ako.” 18 Kaya lalo panghinangad ng mga Judio na patayin siyadahil dito sapagkat hindi lamang niyanilalabag ang Araw ng Pahinga kundisariling Ama pa ang tawag niya sa Diyos,at ipinapantay niya ang sarili sa Diyos.

Gawain ng Anak ang bumuhay ng patay• 19 Kaya sumagot si Jesus at sinabi sa

kanila: “Talagang-talagang sinasabi ko sainyo, hindi makagagawa ng anuman sasariling kusa ang Anak maliban sa naki-kita niyang ginagawa ng Ama. Anumanang gawin niya, ganoon din ang paggawang Anak.

Huwag ka nang magkasala pa. Ipinaalala ni Jesussa maysakit na naging kabilanin ito at nagkasala sapagpunta nito sa paganong templo. Doon siyanaghintay ng may 38 taon, tulad ng mga Israelita napinigil ng may 38 taon sa tubigan ng Kadesh sa ilang,at hindi nakapasok sa lupang pangako. Naunawaan niJuan ang pagkakahawig na ito; naunawaan din niya nanagpapahiwatig ng binyag ang paggaling sa paliguan.

Para din sa mga taong nagbagong-loob at nabin-yagan ang salita ni Jesus sa gumaling na maysakit:Huwag ka nang magkasala.

Pagkatapos ng tagpong ito, may isang “panga-ngaral” si Jesus na inihanda ni Juan (tingnan Jn 3:11).

Dapat banggitin na sa mga “pangangaral” na ito,nais ni Juan Ebanghelista na ulitin ang mahahalagangsalita ng pitong beses. Dito, halimbawa, makikita natinna ang salitang Araw ng Pahinga, Jesus at Moises aypitong beses na inulit; at ang Ama ay labing-apat naulit. Dapat nating maunawaan na ibig salungatin niJuan ang Judiong relihiyon na itinatag ni Moises nabinibigyang diin ang pahinga sa Araw ng Pahinga sabagong panahon na pinasimulan ni Jesus kung saanating makikilala ang Ama.

• 19. ANG ANAK AT ANG AMA, ANGMULING PAGKABUHAY

Nagulat ang mga kalaban ni Jesus nang makitanghindi niya iginalang ang banal na pamamahinga;

subalit ito’y unang pakikialam lamang ni Jesus (7:21).Higit pa sa pagbabago ng relihiyon ang layunin niJesus: naparito siya upang baguhin ang buongsangnilikha.

Sa pagsasalita ng Lumang Tipan ukol sa Diyos,ipinahayag nito na siya’y iisa lamang. Subalit ngayonipinakita ni Jesus ang iba pang mukha ng Diyos: Siyaang Ama at isinugo niya ang kanyang Anak upangganapin ang kanyang gawa. Sa lahat ng kanyangginagawa, nais ng Diyos na magbigay-buhay, at angpinakadakila sa kanyang mga gawa ay ang MulingPagkabuhay.

May dalawang kahulugan ang “Muling Pagka-buhay”: “pagbabalik ng buhay” at pagsisimula ng isangbago at naiibang buhay. Muli talagang babangon angmga patay, ngunit binubuhay din at bumabangon angmga nagsisimulang sumasampalataya. Ito’y iisanggawain ng Ama at ng Anak. Binubuhay tayo ng pag-ibig ng Ama ngunit umaabot ito sa atin sa bisa ng salitani Kristo (b. 25).

Kaiba sa atin ang pagiging tao ni Jesus. Bagamattao, siya rin ay isa pang mukha ng Diyos. Ibig ni Jesusna alisin sa ating isipan ang anyo ng Diyos namainggitin, at ang anyo rin ng Diyos na bahala sa lahatpara sa atin. Ipinakikita ng ebanghelyo na ibinibigay ngAma ang lahat ng kapangyarihan sa isang tao, kayKristo. Ito’y tugma sa makabagong sikolohiya nanagtuturo na wala pa sa hustong gulang ang taohanggat hindi siya nakalalaya sa awtoridad ng ma-

241 JUAN 520 Sapagkat mahal ng Ama ang Anak,

at itinuro niya sa kanya ang lahat niyangginagawa. At mas mahalaga pang mgagawa ang ituturo niya kayat mamamang-ha kayo.

21 Ibinabangon nga ng Ama ang mgapatay at binibigyang-buhay; gayundinnaman binibigyang-buhay ng Anak angsinumang loobin niya. 22 At hinding-hindinga hinahatulan ng Ama ang sinumankundi ibinigay niya sa Anak ang buongpaghatol 23 at pararangalan ng lahat angAnak gaya ng pagpaparangal nila saAma. Ang hindi nagpaparangal sa Anakay hindi nagpaparangal sa Amang nagpa-dala sa kanya.

24 Talagang-talagang sinasabi ko sainyo na may buhay magpakailanman angnakikinig sa aking salita at naniniwala sanagpadala sa akin. Nakatawid na siyamula sa kamatayan tungo sa buhay, athindi siya humahantong sa paghuhukom.

25 Talagang-talagang sinasabi ko sainyo na dumarating na ang oras, at nga-yon na nga, na maririnig ng mga patayang tinig ng Anak ng Diyos at mabubuhayang mga nakaririnig. 26 May Buhay angAma sa kanyang sarili, gayundin naman,

ibinigay niya sa Anak na magkaroon ngbuhay sa kanyang sarili. 27 At ibinigay dinniya sa kanya ang kapangyarihangmaghukom sapagkat anak siya ng tao.

28 Huwag n’yo na itong pagtakhan:dumarating ang oras na maririnig ng lahatng nasa libingan ang tinig niya 29 at mag-sisilabas sila: sa pagbangon sa buhay angmga gumawa ng mabuti, at sa pagbangonnaman sa kapahamakan ang mgagumawa ng masama.

• 30 Wala akong magagawa sa sarilingkusa. Ayon sa naririnig ko ako naghu-hukom. At matuwid ang paghuhukom kodahil hindi sariling kalooban ang hangadko kundi ang kalooban ng nagpadala saakin.

31 Kung nagpapatunay ako sa akingsarili, di mapanghahawakan ang akingpatunay. 32 Ngunit iba ang nagpapatunaytungkol sa akin at alam kong mapang-hahawakan ang patunay niya tungkol saakin. 33 Nagpasugo kayo kay Juan atbinigyang-patunay niya ang katotohanan.34 Ipinaaalaala ko ito para maligtas kayo;ngunit hindi ko hangad ang patunay mulasa tao. 35 Siya nga ang ilaw na may sindi at

gulang. Hindi tinatanggap ng mundo ngayon angisang bahala sa lahat na Diyos.

Sa maraming pagkakataon tinawag ni Jesus angsarili bilang ang Anak ng Tao (tingnan ang Mc 8:27).Ngunit dito, sinabi ni Juan isang anak ng tao (b. 27);at sa kaisipang Judio, ito’y nangangahulugan ngpagiging tao. Dahil sa pagiging tao niya, naililigtas niJesus ang sangkatauhan mula sa loob.

Ipinapahayag ni Jesus na siya Ang Anak, at inuulitniya ang dalawang bagay sa maraming paraan:

– lahat nang ginagawa ng Ama, ginagawa ko, atnasa akin ang lahat ng nasa Ama,

– at: wala akong magagawa sa sarili lamang.Sa ganito, modelo si Jesus para sa lahat ng anak ng

Diyos. Dapat din tayong tumingin sa Ama upangturuan niya tayo ng kanyang gawa: walang buhay naKristiyano nang walang panalangin, ito’y isang per-sonal na ugnayan sa Diyos.

• 30. ANG PAGPAPATOTOOSa bawat oras ng ating pang-araw-araw na buhay,

kailangan nating maniwala sa maraming bagay na di

nakikita, na di natin napatutunayan o nalalaman sasariling karanasan. Ngunit pinaniniwalaan natin dahilsa pagpapatotoo ng ibang tao – at naniniwala sa mgataong ito dahil sa kanilang mga salita, ugali at personalna katangian.

Pareho din ang ating kaalaman ukol sa Diyos.Pareho ang ating paniniwala kay Kristo. Dito nag-pahayag si Jesus ng mga saksi sa kanya:

– ang kanyang gawa, ito’y ang kanyang himala– ang pagpapatotoo ni Juan Bautista na nagturo

kay Jesus bilang tagapagligtas– ang pagpapatotoo ng kasulatan na patungkol sa

kanyaSinasabi ng ilang tao na dahil ang Biblia ay Salita ng

Diyos, hindi na nila kailangan ang ano pa mangpatnubay sa kanila. Ngunit tulad ng pagsasalita ngDiyos sa pamamagitan ng mga pangyayari at mgapropeta, siya’y patuloy na nagsasalita sa pamamagitanng aktuwal na pangyayari at mga tagapagsalita ngEspiritu sa Iglesya. Pinagsasabihan ni Jesus ang mgaJudiong naniniwala na tama sila dahil mayroon silangBiblia, ngunit hindi nila kinikilala ang isinugo ngDiyos sa kanila (b. 38).

Nagtuturo ang Diyos sa bawat isa sa atin. Inilalagay

JUAN 5 242

nagniningning, at ginusto n’yong magalakpansamantala sa kanyang liwanag.

36 May patunay naman ako na higit pakaysa kay Juan – ang mga gawang bigaysa akin ng Ama upang tuparin ko angmga iyon. Ang mga gawa mismongginagawa ko ang nagpapatunay nasinugo ako ng Ama.

37 At nagpapatunay rin sa akin angAmang nagsugo sa akin. Kailanma’y dininyo narinig ang kanyang tinig ni nakitaang kanyang anyo. 38 At hindi rin nama-malagi sa inyo ang kanyang salita dahilhindi kayo naniniwala sa kanyang sinugo.

39 Sinasaliksik ninyo ang mga Kasu-latan dahil inaakala ninyong doon kayomagkakaroon ng buhay magpakailan-man. Nagpapatunay nga sa akin ang mgaiyon 40 ngunit ayaw n’yong lumapit sa akinpara mabuhay.

41 Hindi ko hangad ang papuri mula samga tao, 42 ngunit kilala ko kayo: wala sainyong sarili ang pagmamahal sa Diyos.43 Sa ngalan ng aking Ama ako dumatingat hindi n’yo ako tinatanggap; kungsakaling may dumating sa sarili niyangngalan, siya ang inyong tatanggapin.44 Paano kayo makapaniniwala kung pa-puri sa isa’t isa ang hangad n’yo at hindiang papuring galing sa tanging Diyos anghangad?

45 Huwag n’yong akalain na ako angmagsasakdal laban sa inyo sa harap ngAma. Si Moises ang nagsasakdal laban sainyo, siya na inyong inaasahan. 46 Kungpinaniwalaan nga ninyo si Moises, pani-niwalaan din sana ninyo ako sapagkattungkol sa akin siya nagsulat. 47 Ngunitkung hindi n’yo paniniwalaan ang kan-yang mga sinulat, paano n’yo paniniwa-laan ang aking mga pananalita?

• 19 Di ba’t ibinigay sa inyo ni Moisesang Batas? Pero wala sa inyong

tumutupad sa Batas. Bakit hangad n’yoakong patayin?”

20 Sumagot ang mga tao: “May demon-yo ka! Sino ang gustong pumatay saiyo?”

21 Sinagot sila ni Jesus: “Isa lang angginawa ko at nagtataka kayong lahat.22 Iniutos sa inyo ni Moises ang pagtutuli –hindi nga ‘yon galing kay Moises kundi samga ninuno – at nagtutuli kayo kahit Arawng Pahinga. 23 Kaya tinutuli ang isang taomaging Araw ng Pahinga upang hindilabagin ang Batas ni Moises, bakit kayogalit sa akin kung pinaigi ko ang buongtao sa Araw ng Pahinga? 24 Huwag kayonghumatol ayon sa panlabas na anyo kundimaging makatarungan ang inyong pag-huhukom.”

niya sa ating buhay at sa buhay ng mga bansa angmaraming tawag at tanda na mauunawaan sana natinkung handa tayong matuto sa iba. Ginagabayan dinniya tayo sa pamamagitan ng Kristiyanong komunidad– ang Iglesya. Sa loob nito may matatagpuan tayongmga taong nabubuhay ayon sa Espiritu niya saman-talang nagpapanggap lamang na maka-Diyos atmabuting tao ang iba.

Ngunit papaano natin malalaman ang katotohanansa kasinungalingan? Papaano natin matutuklasan angmga nagtuturo ng mga daan ng Diyos dahil mayroonsilang karanasan ukol sa mga iyon? Sinabi ni Jesus nayaong nagmamahal sa katotohanan ay nakakakilala sanagsasalita ng katotohanan. Sapagkat binibigyanghalaga ng sinuman ang mga saksing kapareho niya.Upang makilala ang sugo ng Diyos, hindi tayo dapatnaghahangad ng papuri mula sa iba, at kung gayon,hindi tayo maaakit ng mga maling pangangaral.Sinumang naghahanap ng katotohanan at awa ay

makikilala ang pagbubunyag ng Luwalhati ng Diyossa salita at gawa ng mga inabang lingkod ng Diyos.

Ikinalulugod ng Diyos ang ating pagkilala sa kanyangmga saksi at pinararangalan siya nito. Pero lalo pangnais niya na parangalan ng lahat ang Anak katulad ngAma. Sa paniniwala sa Anak, tayo’y nagiging karapat-dapat sa kanyang pagtitiwala at nagiging anak rin tayopara sa kanya.

• 7.19 Sa hulihan ng ikalimang kabanata inilagaynatin ang saknong 7:19-24 na siyang konklusyon ngpangangaral na ito. Dahil sa di malamang kadahilanannalagay ito pagkatapos sa kabanata 7.

• 6.1 Tingnan Mc 6:35.

• 22. Sa mga sumusunod na pahina pinalalim niJuan ang turo ni Jesus sa sinagoga ng Capernaum.

7

243 JUAN 6

Ang pagpaparami ng tinapay(Mc 6:34; Mt 14:13; Lc 9:10)

• 1 Pagkatapos nito, nagpunta siJesus sa kabilang ibayo ng dagat ng

Galilea sa may Tiberias. 2 Sinusundan siyang makapal na tao dahil napansin nila angmga tandang ginagawa niya sa mgamaysakit. 3 Umahon si Jesus sa bundok atnaupo siya roon kasama ang kanyangmga alagad. 4 Malapit na ang Paskuwa napiyesta ng mga Judio.

5 Kaya pagkatunghay ni Jesus at pag-kakita niyang marami ang taong pumu-punta sa kanya, sinabi niya kay Felipe:“Saan kayo makabibili ng tinapay paramakakain ang mga ito?” 6 Sinabi niya itobilang pagsubok sa kanya dahil alam naniya kung ano ang napipinto niyang ga-win. 7 Sumagot sa kanya si Felipe: “Dala-wandaang denaryong tinapay ay hindisapat sa kanila para makakuha ng tigka-kaunti ang bawat isa.”

8 At sinabi naman sa kanya ng isa sakanyang mga alagad na si Andres nakapatid ni Simon Pedro: 9 "May maliit nabata rito na may limang tinapay nasebada at dalawang isda. Ano ito para sapagkarami-raming tao?”

10 Madamo sa lugar na iyon kaya sinabini Jesus: “Paupuin n’yo ang mga tao.”Kaya nag-upuan sila, halos limanlibo angmga lalaki.

11 Kaya kinuha ni Jesus ang mga tina-pay at pagkapagpasalamat, at ipinabigaysa mga nakaupo. Gayundin naman samga isda – gaano man ang gustuhin nila.

12 Nang busog na sila, sinabi niya sakanyang mga alagad: “Tipunin ninyo angnatirang mga piraso para walang masa-yang.” 13 Kaya tinipon nila ang mga tira ngmga pinakain, at labindalawang bakolang napuno ng mga pira-piraso mula salimang tinapay na sebada.

14 Pagkakita sa tandang ginawa niJesus, sinabi ng mga tao: “Ito ngangtalaga ang Propeta parating sa mundo.”15 At alam ni Jesus na parating sila upangagawin siya para gawing hari kayalumigpit siyang muli na siya lamang mag-isa sa bulubundukin.

16 Nang magtakipsilim na, lumusong saaplaya ang kanyang mga alagad, 17atpagkasakay sa bangka ay nagpaka-bilang-ibayo ng dagat pa-Capernaum.Dumilim na at wala pa sa kanila si Jesus:18 at magalaw ang dagat sa malakas naihip ng hangin.

19 Pagkasagwan nila nang may lima oanim na kilometro, napansin nilangnaglalakad si Jesus sa dagat at palapit sabangka. Nasindak sila. 20 Ngunit sinabiniya sa kanila: “Ako siya; huwag kayongmatakot.”

21 Nang isasakay na nila sa bangka,bigla namang nasa pampang na napupuntahan nila ang bangka.

• 22 Kinabukasan napuna ng mga taongnakatayo sa kabilang ibayo ng dagat nadati’y walang ibang bangka doon kundiisa lang at hindi sumakay sa bangkakasama ng kanyang mga alagad si Jesus

Tiyak na hindi ganap na inilantad ni Jesus ang doktrinang Eukaristiya (b. 48-58) noong panahong iyon.Ngunit walang pagdududa na nagpahayag si Jesus saparaang naiskandalo ang kanyang tagapakinig. At anonga ang sinabi niya kundi ipahayag na dapat tayonglumapit sa kanya sapagkat mula sa kanya mismomatatanggap natin ang buhay na walang hanggan.Kaya siya ang ating tunay na tinapay.

Naghahanap ng pagkain ang tao. Unang pinag-aabalahan niya ang pagkain sa kinabukasan, sapagkatkung hindi pa siya kakain, hindi na siya mabubuhay.Hindi mula sa kanyang sarili ang buhay ng tao at

kailangan niyang paulit-ulit na kunin sa labas angmakapagbibigay-buhay sa kanya. Pero sa kabila nglahat, isang araw, siya’y mamamatay, dahil hindi niyanatagpuan ang pagkaing nananatili (27).

Sa katunayan, higit pa sa tinapay ang kailangan ngtao. Sa pagkain at pag-inom siya naghahanap ngmakapagbibigay sa kanya ng makaaalis ng kanyanggutom at uhaw. Matatagpuan natin ito sa araw ngMuling Pagkabuhay, sa katipunan ng lahat ng mgaBanal sa Langit, kung saan may ganap at lubos nakapayapaan at pagkakaisa. Ito talaga ang gawa ngAnak ng tao.

6

JUAN 6 244

kundi ang kanyang mga alagad lamangang magkakasamang umalis. 23 May ibanamang malalaking bangkang galingTiberias na dumating malapit sa lugar nakinainan nila ng tinapay pagkapag-pasalamat ng Panginoon. 24 Kaya nangmapuna ng mga tao na wala roon si Jesusni ang kanyang mga alagad, sumakay silasa mga bangka at nagpa-Capernaum sapaghanap kay Jesus.

25 Nang matagpuan nila siya sakabilang ibayo ng dagat, sinabi nila sakanya, “Rabbi, kailan ka dumating?”

26 Sumagot sa kanila si Jesus at sinabi:“Talagang-talagang sinasabi ko sa inyo,hinahanap n’yo ako hindi dahil sa nakitan’yo sa pamamagitan ng mga tanda kundidahil sa tinapay na kinain n’yo at nabusogkayo. 27 Magtrabaho kayo, hindi nga parasa pagkaing nasisira kundi para sapagkaing namamalagi hanggang buhayna magpakailanman. Ito ang ibibigay sainyo ng Anak ng Tao, siya nga angtinatakan ng Diyos Ama.”Ang tinapay ng buhay; ang maniwala saAnak ng Diyos

• 28 Kaya sinabi nila sa kanya: “Ano angmatatrabaho namin para maisagawa ang

mga gawa ng Diyos?” 29 Sumagot si Jesusat sinabi sa kanila: “Ito ang gawa ngDiyos: patuloy kayong manalig sa sinugoniya.”

30 Kaya sinabi nila sa kanya: “At anongtanda ang matatrabaho mo para makitanami’t maniwala kami sa iyo? Ano ba’nggawa mo? 31 Kumain ng manna sa dis-yerto ang aming mga ninuno ayon sanasusulat: Binigyan sila ng tinapay mulasa langit at kumain sila.

32 Kaya sinabi ni Jesus sa kanila:“Talagang-talagang sinasabi ko sa inyo,hindi si Moises ang nagbigay sa inyo ngtinapay mula sa Langit; ang Ama ko angnagbibigay sa inyo ng totoong tinapaymula sa Langit. 33 Ang tinapay ng Diyosang pumapanaog mula sa Langit atnagbibigay-buhay sa mundo.” 34 Kayasinabi nila sa kanya: “Lagi n’yo pongibigay sa amin ang tinapay na ito.”

35 Sinabi ni Jesus sa kanila: “Akosiyang tinapay ng buhay. Hinding-hindimagugutom ang lumalapit sa akin athinding-hindi mauuhaw kailanman angnananalig sa akin. 36 Pero sinabi ko sainyo: nakita n’yo, at hindi naman kayonaniniwala.

Nagsisimula ang pangangaral sa isang tanong ngmga Judio: Ano ang mga ipinagagawa ng Diyos?Sumasagot si Jesus: Ito ang ipinagagawa ng Diyos:maniwala kayo. Hindi humihingi ang Ama ng mgagawa, ibig sabihin pagsunod sa mga reliyosong batas,kundi, pananampalataya. Sa nagdaang kabanata,ipinahayag ni Jesus na ang kanyang Gawa ay mag-bibigay-buhay sa tao. Dito, kanyang ipinahiwatig angating gawa: maniwala sa sinugo ng Ama.

Ang pinakamahalagang salita sa pangangaral aytinapay. Kaya nga inulit ni Juan ng pitong beses angsalitang ito sa bawat bahagi ng kabanata. At pitongbeses ding inulit ang mga katagang nanggaling mulasa langit.

• 28. Dito nagsisimula ang unang bahagi ngpangangaral: Nagiging pagkain natin si Jesus sa atingpagsampalataya sa kanya.

Sa nakaraan, nang nagpagala-gala ang mga Israelitaat wala silang pagkain sa disyerto, binigyan sila ngDiyos ng pansamantalang pagkain, ang manna. Atsila’y nagpasalamat sa kanya. Ngunit kung taga-pamigay lamang natin ang Diyos, lumalapit tayo sa

kanya upang magpalimos lamang. Bunga nito,binibigyang-pansin natin ang mga bagay na ibibigayniya. Kakaunti ang ating pasasalamat at lumaon,tayo’y hihingi uli at muling magrereklamo.

Ito ang nangyari sa mga Israelita matapos makakainng manna. Nagrebelde sila sa Diyos at namatay sailang. Nanggaling man sa langit ang bagay namakalupa, hindi pa sila nagpapabuti sa atin o nagbi-bigay sa atin ng tunay na buhay.

Dahil dito, nag-aalok na ng bago ang Diyos. Hindibagay ang tinapay na pumanaog mula sa langit,kundi isang tao, si Kristo. Nagbibigay ang tunay natinapay ng buhay na walang hanggan, ngunit upangtanggapin iyon, kailangan nating sumampalataya kayKristo at gumawa ng isang personal na pagtatalaga ngsarili sa kanya.

Lalapit sa akin ang lahat ng ibinibigay sa akin ngAma (b. 37). Hindi ang lahat ng nagmamalaki dahil sakanilang relihiyon ang lumalapit kay Kristo, kundi angmga kilala ng Ama lamang. Maraming uri ng tao saIglesya. Gayunman ang mga tao lamang na pinag-kalooban ng Ama ng grasyang ito ang makatatagpo ngmga daan ni Kristo na sinasalungat pa at hinahamak

245 JUAN 637 Lalapit sa akin ang bawat ibinibigay

sa akin ng Ama, at hinding-hindi koipagtatabuyan sa labas ang lumalapit saakin. 38 Sapagkat pumanaog ako mula saLangit hindi para gawin ang aking kalo-oban kundi ang kalooban ng nagpadalasa akin.

39 Ito ang kalooban ng nagpadala saakin: na huwag kong pabayaang mawalaang bawat ibinigay niya sa akin; sa halipay itatayo ko ito sa huling araw. 40 Ito ngaang kalooban ng Ama ko: magkakaroonng buhay magpakailanman ang bawatpumapansin sa Anak at nananalig sakanya, at itatayo ko siya sa huling araw.”

41 Kaya nagbulung-bulungan ang mgaJudio tungkol sa kanya dahil sinabiniyang: “Ako siyang tinapay na puma-naog mula sa Langit.” 42 At sinabi nila, “Diba’t ito si Jesus na anak ni Jose? Di ba’tkilala natin ang kanyang ama at ina? Pa-ano niya ngayong masasabing ‘Mula saLangit ako pumanaog?”

43 Sumagot si Jesus at sinabi sa kanila:

“Huwag na kayong magbulung-bulunganpa sa isa’t isa. 44 Walang makalalapit saakin kung hindi siya aakitin ng Amangnagpadala sa akin. At itatayo ko siya sahuling araw. 45 Nasusulat sa Mga Propeta:Tuturuan nga silang lahat ng Diyos. Kayalumalapit sa akin ang bawat nakarinig attinuruan ng Ama.

46 Wala ngang nakakita sa Ama liban sakanya na galing sa Diyos; siya ang naka-kita sa Diyos. 47 Talagang-talagang sina-sabi ko sa inyo, may buhay magpaka-ilanman ang naniniwala.

Katawan ni Kristo, tinapay ng buhay• 48 Ako siyang tinapay ng buhay. 49 Ku-

main nga ng manna sa disyerto anginyong mga ninuno at nangamatay pa rin.50 Narito naman ang tinapay na puma-panaog mula sa Langit, upang makakainnito ang sinuman at di mamatay. 51 Akosiyang tinapay na buhay, na pumanaogmula sa Langit. Kung may kakain ngtinapay na ito, mabubuhay siya magpa-

ngayon. Sabihin man natin ang tungkol sa kaha-lagahan ng sakramento at mabuting gawa, hindi natindapat kalimutan ang itinuro ni Jesus: walangmakakapalit sa hirang ng Amang tumatawag sa atinupang makilala ang Anak sa katotohanan.

Anak ni Jose ang taong ito (b. 42). Naniniwala saDiyos at sa Banal na Kasulatan ang mga Judiongnakikinig kay Jesus. Ngunit isang bagay angpaniniwala sa propetang iginalang ng lahat pagka-tapos ng kamatayan; isa pang mahirap na bagay angpagkilala sa kasalukuyan sa mga sinasalungat nasinugo ng Diyos, lalo na kung isa lamang karpinteroang sinugo. Ito ay totoo din sa kasalukuyan; dapatnating itakwil ang mga pagdududa upang makinig sasinugo ng Diyos na nagtuturo sa atin ng niloloob ngDiyos ngayon. Maraming naniniwala sa Biblia at kayKristo subalit ayaw makinig sa Iglesya, lalo na kungito’y nagsasalita sa pamamagitan ng mga Kristiyano atrelihiyosong nabibilang sa mga mahihirap at simplengmanggagawa.

Huwag kayong magbulung-bulungan (b. 43).Ginamit ng Biblia ang pandiwang “magbulung-bulu-ngan” sa Exodo: hindi nanalig kay Yawe ang mgaIsraelita at palaging pinupuna ang pasya ni Moises (Ex15:24; 16:2; 17:3).

Lahat ay tuturuan ng Diyos. Makikita sa ilangteksto ng mga propeta kung bakit dapat lampasan ohigitan ang relihiyon ng mga Judio. Pagkatapos ngTipan ng Diyos sa Israel sa Sinai, na may mga batas at

mga obligasyong panrelihiyon na nagturo sa konsiyen-sya ng bayang Judio, dapat simulan ang bagongpanahon ng pagpapahayag ng Diyos ng kanyang sarilisa bawat isa sa mga nananampalataya sa kanya, saparehong pamamaraang ginawa niya sa mga dakilangpropeta (Is 54:13; Jer 31:34; Jl 3:1). Ipinaaalaala niJesus ang mga pangakong ito, subalit nagdaragdagsiya ng isang katotohanan. Ang bagong paraan ngpakikipag-ugnayan sa Diyos ay hindi nanganga-hulugang magiging sarado ang bawat isa sa kanyangsariling katotohanan o sa kanyang pag-aakalangnarinig niya ang Diyos. Mula sa Ama, nakatatanggaptayo ng kagustuhang hanapin ang lahat kay Jesus. Atsapagkat si Jesus ang perpektong salamin ng Diyos,nakikita natin sa kanya ang kalooban ng Ama para saatin. Maaari ding sabihin na si Jesus ang Salita ngDiyos; sa kanya sinabi ng Ama ang lahat kaya walangpagpapahayag na talagang espirituwal kung hindi tayobabalik sa kanya.

• 48. ANG KOMUNYON – ANG MGASAKRAMENTO

Ang ikalawang bahagi ng pangangaral: Nagigingtinapay natin si Jesus kapag kinakain natin angkanyang katawan sa sakramento ng eukaristiya.

Paano tayo mabibigyan ng taong ito ng karnepara kanin natin (b. 52). Gayon ang salita ng mgaIsraelita na hindi nanalig sa Diyos sa ilang (Blg 11:4 at18). Ginagamit ni Juan ang salitang iyon ngunit iba ang

JUAN 6 246

kailanman. At ang laman ko ang tinapayna aking ibibigay alang-alang sa ikabu-buhay ng mundo.

52 Kaya nagtalu-talo ang mga Judio atnagsalita: “Paano tayo mabibigyan ngtaong ito ng laman para kainin?” 53 Sinabinaman ni Jesus sa kanila: “Talagang-talagang sinasabi ko sa inyo, kung hindin’yo kakanin ang laman ng Anak ng Taoat iinumin ang kanyang dugo, walakayong buhay sa inyong sarili. 54 Maybuhay magpakailanman ang ngumu-nguya ng aking laman at umiinom ngaking dugo, at itatayo ko siya sa hulingaraw.

55 Sapagkat totoong pagkain ang akinglaman at totoong inumin ang aking dugo.56 Ang ngumunguya ng aking laman atumiinom ng aking dugo ay namamalagisa akin at ako naman sa kanya. 57 Sinugo

nga ako ng Amang buhay at buhay akodahil sa Ama, gayundin naman dahil saakin mabubuhay ang ngumunguya saakin.

58 Ito ang tinapay na pumanaog mula saLangit, hindi gaya sa inyong mga ninunona kumain at nangamatay pa rin. Mabu-buhay naman magpakailanman ang ngu-munguya ng tinapay na ito.”

59 Sinabi niya ang mga bagay na ito sasinagoga habang nangangaral siya saCapernaum.

Gusto n’yo rin bang umalis?• 60 Nang marinig ito ng kanyang mga

alagad, marami sa kanila ang nagsabi:“Mabigat ang salitang ito. Sino ang maka-kapakinig dito?”

61 Alam ni Jesus sa kanyang sarili nanagbubulung-bulungan tungkol dito ang

kahulugan: bakit magbibigay ng laman ang sugo ngDiyos sa mundo, gayong bagay na espirituwal angkailangan natin? Sumagot si Jesus sa talata 63: parangpagkain lamang ng katawan itong laman upang kanin;ngunit ito’y pakikibahagi sa buhay ng Kristong mulingnabuhay na pinagbago ng Espiritu. Dahil dito ito’ynagbibigay-buhay (6:63).

Sa pamamagitan ng isang nakikitang bagay,nakikibahagi sa makalangit na buhay ang suma-sampalataya at sumasama kay Kristong mulingnabuhay. Tinatawag nating sakramento ang isangnakikitang bagay na nagpapahiwatig at naghahatid ngespirituwal na buhay. Kapag tayo’y buong pananaligna nakikibahagi sa sakramento, ating nakakatagpoang Kristong buhay na nagpapalakas sa ating buhay.Sa Hapunan ng Panginoon, sa Misa, tinatanggap natinang katawan at dugo ni Kristo sa anyo ng tinapay atalak. At nagiging pagkain ng buhay na walanghanggan ang Kristong muling nabuhay.

Parang bunga ng isang buhay na tinapay ang gawani Jesus sa atin. Sa pagkain natin ng ordinaryongtinapay ito’y tinutunaw ng katawan, ngunit kungkumakain tayo ng buhay na tinapay (ang katawan niKristo) itong tinapay ang nagpapabago sa atin.Nagbabagong-tao tayo sa pamamagitan ni Kristo;ibinibigay ang kanyang buhay sa atin at nabubuklod sakanya: dahil sa akin mabubuhay ang kumakain saakin.

Malinaw na ipinakita ng ebanghelyo na hindinaunawaan ang pangako ni Jesus at hindi rintinanggap. Tandaan natin na sa panahong iyon,mayroong “relihiyosong salu-salo” ang mga Judionang kainin nila ang mga karne ng hayop na inialay satemplo.

Bakit kailangan tayong kumain ng katawan ni

Kristo? Ginagawa natin ito sapagkat katawan at dugotayo, hindi anghel, at sa pamamagitan ng katawantinatanggap ang lahat ng tanggapin ng tao.

Sa kabila ng sinasabi ni Jesus, hindi agad tayokumbinsido. Madalas tayo’y namamangha sa mgasalita ni Jesus: “May buhay ang kumakain… kunghindi ninyo kakanin…” Sapagkat nakaranas tayomismo na hindi sapat na makinabang upang magingKristiyano at tanggapin ang diwa ni Kristo. Ngunitkailangan nating tandaan ang mga talinhaga tungkolsa kaharian ng Diyos. Isang maliit na buto ang regalong Diyos, maging ito’y kanyang salita o katawan niKristo. At kalimitan nawawala ito o hindi nagbubunga.Nagbubunga lamang ito kung may pananampalatayaat pagtitiis.

Pinauunlad tayo ng mga sakramentong atingtinatanggap sa buhay sa Diyos; ngunit gumagawa angmga iyon sa pinakaloob ng ating pagkatao. Kungminsan nasisiraan tayo ng loob dahil sa maramingkahinaan kahit na sa madalas na pagtanggap ngsakramento. Hindi natin nauunawaan na malalim athindi agad napapansin ang tunay na pagbabago ngating pagkatao.

• 60. Mabigat ang salitang ito. Papaanomaniniwala ang mga nakikinig kay Jesus na sa Diyosnanggaling ang “anak ni Jose”? At paano tayo ngayonmaniniwala na kailangan natin ng eukaristiya nakatawan ni Kristo? Kaya sinasabi ni Jesus ang dahilanng kanyang pagparito: Bumaba ang anak ng Diyos saatin upang muli siyang umakyat sa dati niyangkinaroroonan. Sa Diyos nanggaling ang nagbibigay saatin ng buhay ng Diyos at dadalhin niya tayo sakalooban ng Diyos (Jn 14:12).

Dapat nating maunawaan na sa muling pagkabuhay

247 JUAN 7

kanyang mga alagad kayat sinabi niya sakanila: “Nakakaiskandalo ba ito sa inyo?62 Ano kayat mapansin n’yo ang Anak ngTao umaakyat sa dati niyang kinaro-roonan? 63 Ang espiritu ang nagbibigay-buhay; walang bisa ang laman. Ang mgasalitang binigkas ko sa inyo’y espiritukaya buhay. 64 Ngunit may ilan sa inyoang hindi naniniwala.” Pagkat alam niJesus mula sa simula kung sinu-sino angmga di maniniwala at kung sino angmagkakanulo sa kanya.

65 At sinabi niya: “Dahil dito kaya kosinabi sa inyong walang makalalapit saakin malibang ipagkaloob ito sa kanya ngAma.”

66 Kaya mula noo’y marami sa kanyangmga alagad ang tumalikod at hindi nanagpatuloy sumama sa kanya. 67 Sinabinaman ni Jesus sa Labindalawa: “Guston’yo rin bang umalis?”

68 Sumagot sa kanya si Simon Pedro:“Panginoon, kanino kami pupunta? Mga

salita ng buhay magpakailanman meronka. 69 Naniniwala na kami at kilala namingikaw ang Banal ng Diyos.” 70 Sumagot siJesus sa kanila: “Di ba’t ako ang humi-rang sa inyong labindalawa? Pero diyabloang isa sa inyo.” 71 Si Judas na anak niSimon Iskariote ang tinutukoy niya. Itoang magkakanulo sa kanya, gayong isasiya sa Labindalawa.

Umahon si Jesus sa Jerusalem• 1 Pagkatapos nito, naglibot siJesus sa Galilea. Ayaw niyang

maglibot sa Judea dahil balak siyangpatayin ng mga Judio. 2 Malapit na angpiyesta ng mga Judio, ang piyesta ng mgaKubol. 3 Kaya sinabi sa kanya ng kanyangmga kapatid: “Umalis ka rito at magpa-Judea upang mapansin din ng mgaalagad mo ang iyong mga ginagawa.4 Wala ngang palihim na gumagawa kunghangad niyang magpakatanyag. Dahilnagagawa mo ang mga ito, ipakita mo

ni Kristo, nagbagong-anyo rin ang ating mundo. Nangpumasok ang Anak ng Tao sa kaluwalhatian ng Ama,pinasan niya ang buong sangnilikha na nais niyangbaguhin at italaga sa Diyos. Umakyat ang Anak ngDiyos sa lugar na kinaroronan niya noon nangnakabihis ang kanyang laman na binago ng Espiritu,kaya pumasok na sa Diyos ang una sa ating lahi.

Bagamat tila nagpapatuloy ang buhay gaya ng dati,dapat tayong manalig na naparito na ang bagongmundo na tunay rin. Kumikilos ang Espiritu Santo sagitna ng mga kaguluhan na kumakalog at nag-papagalaw sa masa ng sangkatauhan. Bagamat dinakikita, patuloy na itinatalaga ni Kristo ang mundongito. Pinalalago niya at pinagiging ganap ang sang-katauhan sa pamamagitan ng mga krisis at kamatayanna naghahanda para sa muling pagkabuhay.

Hindi maunawaan ng mga tagapakinig ni Jesus(6:61) ang hiwaga ng anak ng Diyos at ng kanyangpagpapakababa. Nais hubarin ni Jesus ang kanyangmaka-Diyos na luwalhati sa pagiging tao at mamataybilang alipin (Jn 1:14 at Fil 2:6), upang sa bandang hulipaaakyatin siya ng Ama sa dating kinaroroonan niya.Ganoon din, mahirap para sa atin ang manalig napatuloy na kumikilos ang Diyos sa ating daigdig. Mahalpa rin ng Diyos ang sangkatauhang ito na mababawang kaligayahan; tinutupad niya ang kanyang balak saIglesyang ito na di karapat-dapat. Inihanda niya para sapiging ng kaharian ang ating kasaysayang puno ngbanggaan at pagsisiraan.

Walang-bisa ang laman (6:63). Nagsasalita si Jesus

tungkol sa pagbibigay ng kanyang laman. Ito’y di dapatmaunawaang pagpapatuloy lamang ng Judiongrelihiyon kung saan kinakain ang karne ng mga inialayna hayop. Sa kulturang Hebreo, “ang laman at dugo”ay nangangahulugan ng “daigdig sa ibaba” kung saankumikilos ang tao, na wala siyang kakayahang maki-pag-ugnay sa Diyos. Naiiba ang eukaristiya. Ito’ykatawan o laman ng Kristong muling nabuhay. Ito’ybinagong anyo ng Espiritu, at gumagawa ito saparaang espirituwal.

Panginoon, kanino kami pupunta? Pag-alis ngmarami sa mga alagad ni Jesus, ipinapatotoo ni Pedroang katapatan sa ngalan ng mga naiwan (tingnan rinang Mt 16:13).

• 7.1 Pinipilit ni Jesus ang mga tao na siyasatin atitanong: Sino ito? Huwag sana silang mapabilang samga hindi nagtatanong dahil iniisip nilang alam na nilaang lahat. Kabilang sa mga ito ang mga “kapatid” niJesus.

Magpakilala ka sa sanlibutan (3 at 4). Mga kamag-anak at kababayan ni Jesus ang mga “kapatid” na ito(tingnan ang komentaryo ng Mc 3:31). Mapapabilangsa Iglesya ang mga taong ito pagkatapos ng mulingpagkabuhay ni Jesus at iisipin nilang sila’y importantedahil lamang sa kanilang dating kaugnayan kay Jesus.Ngunit ng panahong iyon malayung-malayo pa sila sapagkaunawa sa kanya. Nais nilang ipakilala ni Jesusang sarili sa tulong ng mga himala. Ipakikilala namanni Jesus ang kanyang sarili pagkahamak sa kanya at

7

JUAN 7 248

ang iyong sarili sa mundo.” 5 Sapagkathindi naniwala sa kanya ang kanyangmga kapatid.

6 Kaya sinabi ni Jesus sa kanila: “Hindipa sumasapit ang panahon ko. Ngunitpupuwede sa inyo kahit anong panahon.7 Hindi kayo kayang kapootan ng mundo,pero kinapopootan ako nito dahil nagpa-patunay ako na masasama ang mga gawanito. 8 Kayo ang umahon sa piyesta. Hindiako aahon sa piyestang ito pagkat hindipa sumasapit ang panahon ko.

9 Pagkasabi ni Jesus ng mga ito,namalagi siya sa Galilea. 10 Pagkaahon ngkanyang mga kapatid sa piyesta, umahondin naman siya pero palihim at hindilantad. 11 Hinahanap siya ng mga Judio sapiyesta at itinatanong: “Nasaan siya?”12 At maraming bulung-bulungan angmga tao tungkol sa kanya. May nagsasa-bing: “Mabait siya.” At sinasabi naman ngiba: “Hindi! “Nililinlang lamang niya angmga tao.” 13 Ngunit walang makapangu-sap nang lantaran tungkol sa kanya dahilsa takot sa mga Judio.

14 Nasa kalagitnaan na ngayon ang

piyesta, at umahon si Jesus sa Templo atnangaral. 15 Kaya nagtatakang sinabi ngmga Judio: “Walang nagturo sa kanya,paano niya nalaman ang Kasulatan?”

16 Kaya sumagot si Jesus sa kanila atnagwika: “Hindi sa akin ang aking aralkundi sa nagpadala sa akin. 17 Malalamanng sinumang gustong gumawa sakanyang kalooban kung sa Diyos galingang aral o sa ganang sarili lamang akonangungusap.

18 Sariling papuri ang hanap ngnangungusap sa ganang sarili niya. Anghanap naman ay papuri sa nagpadala sakanya, at totoo siya at walang maipupulasa kanya.

Inilagay ang talataan 19-24 pagkatapos ng kabanata

5. Basahin ang paliwanag doon.

• 25 Kaya sinabi ng ilang taga-Jerusa-lem: “Di ba’t ito ang balak nilang patayin?26 Pero tingnan n’yo’t lantaran siyangnangungusap, at wala silang anumangsinasabi sa kanya. Alam nga kaya ng mgapinuno na siya ang Kristo? 27 Pero alam

pagkamatay niya, sa mga makapapasok din sa mister-yo ng kamatayan na magdadala ng luwalhati.

Hindi pa sumasapit ang aking oras… Punahinnatin ang dalawang klase ng tao: una, ang mganabubuhay ayon sa kanilang plano at ikalawa, ang mganadadala ng Espiritu. Walang oras ang mga nasa unadahil wala silang karanasan ng tawag ng Diyos,mapusok silang kumilos at ayon lamang sa kanilangpakiramdam. Naghihintay naman ang pinapat-nubayan ng Espiritu ng mga tanda na nagpapatunayna ito nga ang oras ng Diyos. Anumang gawin sa orasna iyon ay magbibigay luwalhati sa Diyos.

ANG MGA JUDIOTulad ni Jesus, isang Judio si Juan Ebanghelista.

Napapaligiran siya ng mga Judiong tumanggap ngpaniniwalang Kristiyano. Gayunpaman, tinatawagniyang Judio ang mga kababayang hindi suma-sampalataya. Ginagawa niya ang katulad ng ginawa ngilan ngayon na tinatawag na “Katoliko” o “Kristiyano”ang mga taong sadyang ipinakikita ang pagka-“Kato-liko”, ngunit walang pagpapahalaga sa pagsasabuhayng ebanghelyo.

Tinatawag na Judio ni Juan ang mga taong panatagang loob sa pagkakaroon ng tunay na relihiyon ngunitmatigas ang puso at sarado sa lahat ng marangal at

makatotohanan. Ipinagkamali nila ang “panatismo” satunay na pananampalataya. Wala silang kakayahangmakinig at makipag-usap sa mga taong iba ang pana-naw, at wala silang kinikilalang masama kapag ito’ytumutugon sa interes ng kanilang grupo.

Sumusunod ang mga Judiong iyon sa isangkaayusang panlipunan at isang pang-unawa sa buhayat relihiyon na bagay sa panahong iyon. Ang panlipu-nan at panrelihiyong pormalidad ang mahalaga parasa kanila; interesado sila sa Diyos sa punto lamang naginawa nila siyang tagapagtanggol ng mga bagay na ito(Mt 23:29).

• 25. KALIGTASAN PAGHAHANAPSA KATOTOHANAN

Sino si Jesus? Napakahalagang malaman natin kungsino si Jesus at saan siya nanggaling. Sapagkat kaibaat higit na ang inaalok niya sa atin kaysa mga nagtatagng ibang relihiyon: pakikibahagi sa buhay ng Diyos angpangako niya. At ano’ng halaga ng pananalitang itokung hindi siya galing sa Diyos?

Kailangang matuklasan natin kung sino si Jesus, atsa pagkatuklas natin, maliligtas na tayo.

Naaakit tayo ni Jesus ngunit ginugulat tayo ngkanyang salita. Nang ipahayag ni Jesus na natubos na

249 JUAN 7

natin kung saan siya galing. Ngunitpagdating ng Kristo, walang makaaalamkung saan siya galing.”

28 Kaya nang mangaral si Jesus saTemplo, pasigaw niyang sinabi: “Kilalan’yo nga ako at alam n’yo kung saan akogaling! Ngunit hindi ako pumarito saganang sarili ko. Ipinadala ako ng Totoona hindi n’yo kilala. 29 Kilala ko siyapagkat sa kanya ako galing at siya angnagsugo sa akin.”

30 Balak nilang dakpin siya ngunitwalang nagbuhat sa kanya ng kamaysapagkat hindi pa sumasapit ang kan-yang oras. 31 Marami naman sa mga taoang nanalig sa kanya at nagsabi: “Pag-dating ng Kristo, mas marami pa basiyang gagawing tanda kaysa ginawanito?” 32 Narinig ng mga Pariseo ang mgaipinagbububulong ng mga tao tungkol sakanya kaya nagsugo ang mga punong-pari at mga Pariseo ng mga bantay ngTemplo para dakpin siya.

33 At sinabi ni Jesus: “Kaunting pana-

hon na lamang n’yo akong makakasamaat pupunta na ako sa nagpadala sa akin.34 Hahanapin n’yo ako ngunit hindi n’yoako matatagpuan; at kung nasaan ako,hindi kayo makaparoroon.”

35 Kaya nagtanungan ang mga Judio saisa’t isa: “Saan ba siya papunta at hindinatin siya matatagpuan? Hindi kaya sakalat-kalat na mga Judio sa mga bansangGriyego siya papunta at mangangaralmaging sa mga Griyego? 36 Ano ba angsalita niyang ito: ‘Hahanapin n’yo akongunit hindi n’yo ako matatagpuan; atkung nasaan ako, hindi kayo makaparo-roon’?”

Ang pangako ng tubig na buhay

• 37 Ngayon sa huling araw na pinaka-tampok sa piyesta, tumayo si Jesus atpasigaw na sinabi: “Lumapit sa akin angnauuhaw; at uminom 38 ang nananalig saakin. Gaya ng sinabi sa Kasulatan: Bubul-wak mula sa kanyang sinapupunan, mgailog ng tubig na buhay.”

ang mundo, na muling nabuhay na tayo, na mga anaktayo ng Diyos, iniisip nating gumagamit siya ngtalinhaga sapagkat iba ang realidad na ating nakikita.Kailangan ang matagal na panahon, maramingkaranasan at paghihirap upang baguhin ang pananawna iyon. Sa gayon, umaakyat tayo mula sa lugar na itoat natutuklasan na ang mundo at tao ay ayon sakanyang inilahad. Kaya kinikilala natin siya bilangTagapagligtas at naliligtas din naman tayo sapagkatnakakakita na tayo ng mga bagay ayon sa Diyos.

Kaya nga, kung nais nating tulungan ang iba namanalig, kung minsan mas makabubuti na huwagmagtalakay ng relihiyon. Ang bawat isa ang dapattumuklas ng katotohanan. Ang bawat isa ang dapat nahumukay muna sa sarili at tuklasin ang balon ng buhay.Hindi uunlad sa kaalaman kay Kristo ang hindiumuunlad sa kaalaman sa sarili.

Alam natin kung saan siya galing (b. 27). Akala ngmga Judiong iyon kilala nila ang Diyos at alam angkanyang plano, ngunit inuunawa nila ang lahat ayon sakanilang pananaw at nanatiling sarado sa kato-tohanan. Sa harap nila, ipinahayag ni Jesus na Sugosiya ng Ama. Sa pagsasalita ng ganito hindi siyahumahanap ng titulo upang maging kapani-paniwala;gusto lamang niyang bigyang-diin ang ganap napagpapailalim niya sa Ama at ang tunay na kaalamantungkol sa kanya.

Hahanapin ninyo ako ngunit hindi ninyo ako

matatagpuan (b. 34). Ito’y isang babalang ibinigay ngDiyos sa pamamagitan ng naunang propeta (Jer13:16). Muli, kinukuha ni Jesus para sa sarili ang mgasalitang bagay sa Diyos sa Banal na Kasulatan.

• 37. ANG PAGKAKALOOB NGESPIRITU

Wala pang kaloob na espiritu. Sa Karunungan1:17, mababasa naman natin: “Laganap sa buongsanlibutan ang Espiritu ng Diyos.” Sa katunayan ibini-bigay ng Diyos ang sarili mula pa sa simula.Pumapasok ang kanyang Espiritu sa espiritu ng tao nakanyang ginigising, binubuhay at binibigyangdireksyon. Sa lahat ng panahon, aktibo siya sa mgaartista, pilosopo at bayani, at naroon din siya saespiritu ng taong may mabuting kalooban.

Ngunit hindi ibinubuhos na parang tubig ang Espi-ritu. Ang Espiritu ng Diyos ay nagiging kaisa ng espiritung taong tumatanggap sa kanya. Hanggang walatayong tunay na pagkilala sa Diyos, “lumulukob” saatin ang Espiritu gaya ng sa mga tagapagligtas ng Israelna hindi naman mas naging mabuti dahil sa pagiginginstrumento ng Diyos (Hkm 11:27). Pagkaluwalhatini Jesus lamang maaari niyang ibigay ang kanyangEspiritu sa mga taong nagiging kaisa niya.

Wala pang kaloob na espiritu. Mababasa samaraming manuskrito: “Walang espiritu.” Kakaiba ito

JUAN 7 250

talaga para sa mga nananalig at nagpapalagay na angEspiritu ay maka-Diyos na Persona. Tunay na personaat tunay na Diyos ang Espiritu tulad ng Ama at ng Anakngunit kaiba ang pagka-persona at pagka-Diyos ngEspiritu. Ang Espiritu ang pagkakaloob ng Diyos ngkanyang sarili sa lahat ng nilikha sa lahat ng panahon.May kakayahan siyang hatiin ang kanyang sarili,lumulukob sa bawat nilikha na may iba’t ibang regalo;pagkatapos ay dadalhin niya silang lahat sa pagkakaisasa Diyos. Dahil dito, sa maraming lugar sinasabi ngkasulatan: “ang Espiritu”, at sa ilan pa: “espiritu” (Lc1:15; Gawa 6:3) o kaya: “mga espiritu” (Pag 1: 4; 3:1).

Mula sa kanya dadaloy ang tubig na buhay.Ihambing ang 4:10. Tinapay at tubig: ang Katawan niKristo at ang bigay na Espiritu Santo. Sa 7:30,maisasalin din natin: “Mula sa naniniwala sa akindadaloy ang tubig na buhay.”

• 8.1 Hindi matatagpuan sa pinakamatandangmanuskrito ng Ebanghelyo ni Juan ang tagpong ito sa8:1-11. Gayunpaman, tunay na maka-Juan ang estiloat mga salita ng saknong na ito. Marami ang nag-iisipna ito’y may ibang pinagmulan. Ngunit puwede ringsaklaw ito ng ebanghelyong iwinasto na ni Juan; atnang lumaon ay sinugpo sa maraming kopya at baka

hindi mauunawaan ang pagtanggap ni Jesus sababaing nangangalunya.

Kung nagpakita si Jesus ng gayong respeto sa maka-salanan at hindi niya kinondena ito tulad ng ibang tao,nangangahulugan bang hindi niya ipinalagay namabigat ang kasalanan? Hindi, ngunit iba angpamamaraan ng Diyos kaysa ng tao upang mapag-bago ang makasalanan at linisin siya sa pamamagitanng paghihirap.

Ibang-iba ang pagsasabi sa isang tao na ang kanyangidea o gawa ay mali o kasalanan, kaysa pagkokondenaagad sa kanya. Kadalasan, kinokondena natin angisang tao, at hindi naglalaan ng palugit para sa pagba-bago at awa. Hinihingi ni Jesus ang dapat subalitnaroon ang awa para sa babae.

Waring nalipat ng lugar ang ibang pahina saEbanghelyo ni Juan. Ating pinuna na pagpapatuloy ngkabanata 5 ang saknong 7:19-24.

Gayundin, parang angkop na pagpapatuloy nghimala sa kabanata 9 ang paglalahad sa 8:12-29.Pagkatapos na pagalingin ang bulag at ipakita angpagkabulag ng Pariseo, ipinahayag ni Jesus: “Ako angliwanag.” Ang salita ni Jesus: Kaya sinabi ko sa inyona mamamatay kayo sa inyong mga kasalanan(8:24), ay nagpapaalala sa atin ng kawikaan sa 9:41.

39 Ang Espiritu ang tinutukoy niya ritona malapit nang tanggapin ng mganananalig sa kanya. Sapagkat wala pangkaloob na espiritu dahil hindi pa nilu-luwalhati si Jesus.

Pagtatalo sa pinanggalinganng Mesiyas

40 Kaya sa maraming taong nakarinigsa mga salitang ito: “Totoo ngang ito angPropeta.” 41 Sinabi naman ng iba: “Ito angMesiyas.” Ngunit sinabi ng iba pa: “SaGalilea ba manggagaling ang Mesiyas?42 Di ba’t sinabi ng Kasulatan, na sa binhini David at mula sa Betlehem na nayon niDavid galing ang Kristo?” 43 Kaya nahatiang mga tao dahil sa kanya. 44 Balak ngilan sa kanila na dakpin siya ngunitwalang nagbuhat sa kanya ng kamay.

45 Kaya nagbalik ang mga bantay ngTemplo sa mga punong-pari at mgaPariseo, at sinabi naman ng mga ito sakanila: “Ba’t di n’yo siya dala?” 46 Suma-got ang mga bantay: “Kailanma’y walapang taong nangusap gaya ng pangu-ngusap ng taong ito.” 47 Kaya sinagot sila

ng mga Pariseo: “Nalinlang din pala kayo!48 May mga pinuno ba o Pariseong nanaligsa kanya? 49 Pero ang mga taong ito nahindi alam ang Batas: mga isinumpa sila!”

50 Nagsalita ang isa sa kanila, siNicodemo. Siya ang nagpunta kay Jesusnoong una. 51 At sinabi niya: “Hinahatulanba ng ating Batas ang sinuman nang hindimuna siya dinidinig para alamin angkanyang ginagawa?” 52 Sumagot sila sakanya: “Taga-Galilea ka rin ba? Saliksikinmo’t tingnan, mula Galilea’y walang lumi-litaw na Propeta.”

53 At umuwi ang bawat isa sa kanila.

Ang babaeng nakikiapid• 1 Pumunta naman si Jesus saBundok ng mga Olibo. 2 Maaga

siyang muli sa Templo, at naglapitan sakanya ang lahat ng tao, at pagkauponiya’y, nangaral siya sa kanila.

3 Dinala naman ng mga guro ng Batasat ng mga Pariseo ang isang babaenghuling-huli sa pakikiapid. Pinatayo nilasiya sa gitna, 4 at sinabi nila kay Jesus:"Guro, huling-huli sa akto ang babaeng

8

251 JUAN 8

ito na nakikiapid. 5 Iniutos sa amin niMoises sa Batas na batuhin ang ganitongmga babae; ano naman ang sabi mo?”6 Sinabi nila ito bilang pagsubok sa kanyaupang may maiparatang sila sa kanya.

Yumuko naman si Jesus at nagsulat salupa sa pamamagitan ng kanyang daliri.7 Nang magpatuloy sila sa pagtatanong sakanya, tumindig siya at sinabi sa kanila:“Ang walang sala sa inyo ang unang bu-mato sa kanya.” 8 At muli siyang yumukoat nagsulat sa lupa.

9 Ang mga nakarinig nama’y isa-isangnag-alisan mula sa matatanda, at naiwansiyang mag-isa pati ang babae na nasagitna. 10 Tumindig si Jesus, at sinabi sakanya, “Babae, nasaan sila? Wala banghumatol sa iyo?” 11 At sinabi niya: “Wala,Panginoon.” Sinabi ni Jesus: “Hindi rinkita hahatulan. Humayo ka at mulangayo’y, huwag nang magkasala pa.”Ako Siyang Liwanag ng Mundo

• 12 Kaya muling nangusap si Jesus sakanila at nagwika: “Ako siyang liwanagng mundo. Magkakaroon ng liwanag ngbuhay ang sumusunod sa akin at hinding-hindi magpapalakad-lakad sa karimlan.”

13 Kaya sinabi sa kanya ng mga Pari-seo: “Ikaw ang nagpapatunay sa iyongsarili. Hindi totoo ang patunay mo.”

14 Sumagot si Jesus sa kanila: “Kahit nanagpapatunay ako sa aking sarili, totooang patunay ko dahil alam ko kung saanako galing at kung pasaan ako. Pero hindin’yo alam kung saan ako galing at kungpasaan ako. 15 Ayon sa laman kayo nag-huhukom; hindi ko hinuhukuman angsinuman. 16 Kung humukom man ako,totoo ang paghuhukom ko dahil hindi akonag-iisa, kundi ako at ang Amang nagpa-dala sa akin.

17 Nasusulat sa Batas ninyo na totooang patunay ng dalawang tao. 18 Ako angnagpapatunay sa aking sarili at nagpapa-tunay naman tungkol sa akin ang Amangnagpadala sa akin.”

19 Kaya sinabi nila sa kanya: “Nasaanba ang Ama mo?” Sumagot si Jesus: “Niako o ang aking Ama ay hindi n’yo kilala.Kung kilala ninyo ako, kilala rin sananinyo ang aking Ama.”

20 Sinabi niya ang mga pananalitang itosa may Kabang-yaman sa pangaral niyasa Templo. At walang dumakip sa kanya

• 12. ANG LIWANAG

Si Jesus ang liwanag ng lahat ng tao sa lahat ngpanahon. Pinatnubayan ng Diyos ang mga Judio sailang sa pamamagitan ng nagliliwanag na ulap.Pinapatnubayan niya tayo ngayon sa pamamagitan ngAnak: “Hindi lalakad sa karimlan ang sumunod kayJesus.”

Nangangahulugan ng maraming mabuting bagayang liwanag; ang pagdating ng bukanliwaywaypagkatapos ng gabi ng kadiliman, ang

ilang sa pamamagitan ng nagliliwanag na ulap.Pinapatnubayan niya tayo ngayon sa pamamagitan ngAnak: “Hindi lalakad sa karimlan ang sumunod kayJesus.”

Nangangahulugan ng maraming mabuting bagayang liwanag; ang pagdating ng bukanliwayway pagka-tapos ng gabi ng kadiliman, ang koryenteng ilaw nanagbibigay liwanag sa loob ng ating tahanan habangnakalukob ang kadiliman sa labas; ang ilaw sa poste natumatanglaw sa lahat mahirap man o mayaman; angliwanag na nananaig laban sa madilim na puwersa ngkasamaan at kamangmangan. Lahat ng iyan at higit pasi Kristo sa sinumang sumunod sa kanya. Binibigyang-

kakayahan tayo ng liwanag na iyon na ayusin ang atingpamumuhay at nakikita natin ang tunay na kahalagaanng bawat isang bagay at malasakit.

Sa tulong ng liwanag na iyan nadadaig din natin anglahat ng kadilimang nasa ating sarili. May kamalayanlamang tayo sa maliit na bahagi ng ating kaloob-looban; malimit na sumusunod ang ating pagkilos sasimbuyong di masupil na nanggagaling sa ating kali-kasan. Tila nagpapasigla sa atin ang mabuting layuninat may malinis tayong puso (akala natin), ngunit hindinatin napapansin na sa katunayan sinusunod natin angtawag ng “laman at dugo”, gaya ng nasasaad saKasulatan. Ngunit kung tayo’y nabubuhay sa liwanag,unti-unting tatanglaw ang liwanag sa ating kaibuturan(bilang tao).

Kasama sa kalagayan ng tao na pinalala ngkasalanan ang kawalan ng liwanag upang hanapinat makita ang mabuti. Napipinsala ng “pagkabulagng diwa” na ito ang ating moral na pagpapasya.Tayong lahat ay bulag sa ilang aspekto sa atingpagkilatis ng mga bagay-bagay. Kaya nga sa maha-halagang bagay hindi natin dapat sundin ang unangudyok o biglang paghahangad, dahil maaari tayongmagkamali at makagawa ng masama hindi dahil sa

JUAN 8 252

masamang intensyon kundi sa “pagkabulag.” Kaila-ngang patuloy tayong maliwanagan sa panalangin,pakikinig sa Salita ng Diyos, pag-aralan ang turo ngIglesya at tanggapin ang mabuting payo ng atingkapatid. Sa ganitong paraan pinagliliwanag niKristo ang ating konsiyensya.

AKO NGASa paglalahad na ito, pinatutunayan ni Jesus ang

kanyang pagka-Diyos. Ipinahihiwatig niya na maysikretong misteryo sa kanyang pinagmulan. Sa pahi-nang ito mababasa natin: Ako nga ng pitong beses.Nais ni Juan na maunawaan natin na ito ang buod oang “susing salita” sa paglalahad. Ako Nga. Ganitoang pagpapakilala ng Diyos sa kanyang sarili sa paki-kipag-usap kay Moises. Alam natin na tinawag ngJudio ang Diyos na Yawe; ibig sabihin, “Siya ang Siyanga, Siya ang nagbigay ng pag-iral sa lahat.” Sinasabinga ni Jesus: “Ako Nga,” at ginagamit para sa sariliang Pangalan na di-maibibigay sa sinumang nilikha.May Kristiyano (tulad ng Saksi ni Jehovah) na hangadna mababa si Kristo. Ikinakatwiran nila na isa lamangang Diyos, ngunit hindi nila naiintindihan na may-roong pagbibigay-buhay at pagbalik sa pagkakaisa saloob niya. Kahit na tinatanggap nila na si Kristo ayAnak ng Diyos, hindi nila tinatanggap na siya ay Diyosmula sa Diyos. Ngunit nasasabi ni Jesus na kagaya ngAma: Ako nga ang umiiral bagamat hindi siya angpersona mismo ng Ama, sapagkat sinabi niya: Isinugoako ng Ama, at: Karapat-dapat ang pagpapatotoo ngdalawang persona (Dt 17:6).

Sa inyong mga kasalanan kayo mananatili (21 at

24). Ang pagkakasala ay hindi lamang paggawa ngmasama. Kasalanan din ang pagkukulong sa atingsarili sa ating maliliit na problema at umasa lamang saating makataong karunungan at huwag buksan angating sarili sa iba pang pananaw na sa Diyos.

Doon hinahati ang mga tao sa dalawang grupo: angmga mula sa itaas at ang mga mula sa ibaba.Kasalanan ang hindi pumayag na muling ipanganakmula sa itaas, tulad ng sinabi ni Jesus kay Nicodemo(3:3). Hindi naniwala kay Jesus ang mga Judio dahilang kanyang buhay at mensahe ay pagpapahayag nganumang lumalampas sa pananaw ng mundo – nahindi nila mahangad. Parang nag-aksaya lamang ngpanahon si Jesus sa pakikipag-usap sa kanila. Mabutipang ipakita ang karunungan ng Diyos sa kanyangkamatayan sa Krus (b. 28).

• 30. ANG KATOTOHANAN –KALAYAAN – KASALANAN

Sinabi ni Jesus sa mga Judiong naniwala sa kanya.Pareho ang paniniwala ng mga Judiong iyon kay Jesusat ng mga Judiong sinalungat ni Pablo sa Gal 3-4.Itinuturo ng pakikipagtatalong iyon ni Jesus sa mgataong akala’y mayroon silang tunay na relihiyon, kungpaano haharapin ni Jesus ngayon ang mganagmamayabang na Kristiyano o Katoliko, kung siya’ymagdaraan sa ating piling.

Hindi tayo gaanong sisisihin ni Jesus sa ating mgakasalanan, kundi sa ating pagpapatuloy na mabuhay sakasalanan. Sapagkat maipagpapaumanhin ang mgamasamang gawa na tinatawag na kasalanan; madalashindi pa natin natatapos na magawa iyon, ay nagsisisi

dahil hindi pa sumasapit ang kanyangoras.

21 Sinabi niyang muli sa kanila: “Aalisako at hahanapin ninyo ako, at sa inyongkasalanan kayo mamamatay. Kung saanako pupunta, hindi kayo makaparoroon.”22 Kaya sinabi ng mga Judio: “Magpapa-kamatay kaya siya kaya niya sinasabing‘Kung saan ako pupunta, hindi kayomakaparoroon’?”

23 At sinabi ni Jesus sa kanila: “Taga-ibaba kayo; taga-itaas naman ako. Taga-mundong ito kayo. Hindi ako taga-mundong ito. 24 Kaya sinabi ko sa inyo nasa inyong mga kasalanan kayo mama-matay. Sa inyong mga kasalanan ngakayo mamamatay kung hindi kayo mani-niwalang Ako Siya.

25 At sinabi nila sa kanya: “Sino ka ba?”sinabi naman sa kanila ni Jesus: “Ba’t pakaya ako mangungusap sa inyo? 26 Mara-

mi akong masasabi at mahuhukumantungkol sa inyo. Totoo nga ang nagpadalasa akin; at ang narinig ko mula sa kanya –ang mga ito ang sinasabi ko sa mundo.”

27 Hindi nila naintindihan na ang Amaang tinutukoy niya. 28 At sinabi ni Jesus:“Kapag itinaas ninyo ang Anak ng Tao,maiintindihan ninyong Ako siya at walaakong ginagawa sa ganang sarili ko kundiayon sa iniaral sa aking ng Ama – angmga ito ang aking sinasabi. 29 Kasama konga ang nagpadala sa akin at hindi niyaako iniiwang nag-iisa pagkat lagi kongginagawa ang mga kalugud-lugod sakanya.”Mga anak ng katotohanan

• 30 Habang sinasabi ito ni Jesus, mara-mi ang nanalig sa kanya.

31 Kaya sinabi ni Jesus sa mga Judiongnanalig sa kanya: “Kung mamamalagikayo sa aking salita, totoong mga alagad

253 JUAN 8

na tayo. Sa kabilang dako, pag-iral naman sa kasinu-ngalingan ang mabuhay sa kasalanan; ito’y angmanindigan sa ating kapalaluan, ang umasa lamang saating kuru-kuro. At hindi na tayo makapasok sa mgadaan ng Diyos, kahit na sa panlabas wari’y nabubuhaytayo ng matuwid.

Hindi bandera si Jesus ng anumang grupong panli-punan, maging “Katoliko” man o ibang pangalan, nagagamitin upang labanan ang ibang grupo. Naparitosiya bilang hari ng kaharian ng katotohanan. Sa kanyaang lahat ng naghahanap sa katotohanan, anumanang kanilang relihiyon at kuru-kuro; lalo pang sa kanyaang lahat ng nabubuhay sa katotohanan.

Para sa Judio, nahahati ang mundo sa dalawanggrupo: ang mga anak ni Abraham, sila na nga, at angiba. Ipinagyayabang nila ang kanilang mga ninuno atnalimutan na pinahahalagahan ng Diyos ang bawat isaayon sa sariling gawa.

Saksi ng katotohanan si Jesus, at napipilitan ngkanyang pagparito ang lahat na suriin ang kanilangsarili.

Hindi isang doktrina ang katotohanang inihayag ni

Jesus, at hindi dapat na ipagpilitan ito ng kanyang mgaalagad sa pamamagitan ng karahasan o ng loudspeaker. Hindi kailangan ang tagapag-anunsiyo namakakagamit ng sanlibong sipi mula sa Biblia gaya ngmasinggan. Kailanga’y mga saksi na magsasalita mulasa kanilang karanasan. Sabi ni Jesus: Magpapalaya sainyo ang katotohanan, at ang anak ang magpa-palaya sa inyo (b. 32 at 36). Ang katotohanan natin ayang pamumuhay ayon sa pagtawag sa atin upangmaging mga anak ng Diyos.

Nasa katotohanan na ang Kristiyano na alam nasiya’y mahal ng Diyos at nagsisikap upang magingawtentiko, kahit na sumusunod pa rin siya sa ilangmaling kuru-kuro ng kanyang kultura o kapaligiran, atmayroon pa siyang ilang kamalian o ilusyon sakanyang pamumuhay.

Nagsalita din si Jesus tungkol sa kalayaan. Maykaugnayan ang katotohanan at kalayaan. Nagsisikapang mga tao at bansa na kalagan ang kanilang mgagapos. Ngunit kapagdaka nakalaya sila, madali silangnahuhulog sa ibang pagkaalipin, sapagkat nasa pusong tao ang mga ugat ng pagkaalipin.

ko kayo, 32 at maintindihan ninyo angkatotohanan, at palalayain kayo ng kato-tohanan.”

33 Sumagot sila sa kanya: “Binhi kamini Abraham at hinding-hindi kami nagaa-lipin kaninuman. Paano mo masasabing‘Palalayain kayo’?”

34 Sumagot sa kanila si Jesus: “Tala-gang-talagang sinasabi ko sa inyo naalipin ng kasalanan bawat gumagawa ngkasalanan. 35 Ngunit hindi namamalagimagpakailanman ang alipin sa bahay.Ang anak ang namamalagi magpakailan-man. 36 Kaya kung ang Anak ang nagpa-palaya sa inyo, totoong magiging malayakayo.

37 Alam kong binhi kayo ni Abraham.Ngunit dahil walang lugar sa inyo angaking salita, hangad n’yo akong patayin.38 Ang nakita ko sa piling ng Ama angsinasabi ko, at ang narinig n’yo namanmula sa inyong ama ang inyong gina-gawa.”

39 Kaya sumagot sila at sinabi sa kanya:“Si Abraham ang aming ama.” Sinabi sakanila ni Jesus: “Kung mga anak kayo niAbraham, mga gawa sana ni Abrahamang inyong ginagawa. 40 Ngunit ngayon,

hangad n’yo akong patayin, na taongnagsasabi sa inyo ng katotohanang nari-nig ko mula sa Diyos. Hindi ito gawa niAbraham. 41 Mga gawa nga ng inyongginagawa.” Kaya sinabi nila sa kanya:“Hindi kami mga anak sa labas. Isangama lamang meron kami – ang Diyos.”

42 Sinabi sa kanila ni Jesus: “Kung angDiyos nga ang inyong Ama, mamahalinn’yo sana ako sapagkat sa Diyos akogaling at ngayo’y naparito. Dumating akohindi sa ganang sarili ko kundi siya angnagsugo sa akin. 43 Ba’t di ninyo main-tindihan ang pangungusap ko? Dahil hindininyo mahagip ang aking salita.

44 Sa inyong amang diyablo kayo, atang mga pagnanasa ng inyong ama anggusto n’yong gawin. Mula sa simula’ymamamatay-tao siya at di naninindigansa katotohanan pagkat walang katoto-hanan sa kanya. Sa pangungusap niya ngkasinungalingan, mula sa sarili siyanangungusap pagkat sinungaling siya atama ng kasinungalingan.

45 At dahil ang katotohanan ang sina-sabi ko, hindi n’yo ako pinaniniwalaan.46 Sino sa inyo ang makapagpapatunayna may mali ako? Kung katotohanan angsinasabi ko, bakit hindi n’yo ako pinani-

JUAN 8 254

Nagiging kasabwat ng Diyablo ang gumagawa ngmasama at kahit hindi niya gusto, nahuhulog siya samga bitag nito. Kaya hindi na niya matatanggihan angmga pakita at masamang lakas na ginagamit ng Amang kasinungalingan upang mapasailalim ng kanyangkapangyarihan ang mundo (47).

Hanggang wala pa tayong pakialam sa ating tunayna kalagayan, mga alipin tayo kahit na umangat sayaman, kaalaman o uniporme. At kabilang tayo samundong nasa ibaba na di matatag. Henerasyon ngmga alipin ang susunod tulad ng alon ng dagat:pansamantala lamang nasa bahay ang alipin (b. 34).Ngunit ngayon, ipinapasok tayo ni Kristo sa ibangmundo, ang mundo sa itaas kung saan mananatilitayong mga anak magpakailanman (b. 35). Mula saoras na maging anak tayo ng Diyos, magbubunga parasa eternidad ang lahat ng gawin natin.

• 9.1 ANG MANALIG AY MAKAKITASi Jesus ang liwanag: ang bulag ay nakakita ng

liwanag. Si Jesus ang liwanag ngunit nahahati tungkolsa kanya ang sambayanan. May mga taong bukas sa

niwalaan? 47 Nakikinig sa mga pananalitang Diyos ang mula sa Diyos. Dahil hindikayo mula sa Diyos kaya hindi kayonakikinig.

48 Sumagot ang mga Judio at sinabi sakanya: “Di ba’t tama ang sinasabi namingSamaritano ka nga at may demonyo?”

49 Sumagot si Jesus: “Wala akongdemonyo kundi iniinsulto n’yo ako sa-mantalang iginagalang ko ang akingAma. 50 Hindi ko hangad ang sarilingpapuri. May ibang gumagawa nito atsiyang maghuhukom. 51 Talagang-tala-gang sinasabi ko sa inyo, kung may nag-sasakatuparan ng aking salita, hinding-hindi niya papansinin ang kamatayanmagpakailanman.”

52 Kaya sinabi sa kanya ng mga Judio:“Alam na namin ngayon na may demon-yo ka nga. Namatay si Abraham pati angmga propeta at sinasabi mong ‘Kung maynagsasakatuparan ng aking salita,hinding-hindi siya lalasap ng kamatayanmagpakailanman.’ 53 Mas dakila ka pa bakaysa ama naming si Abraham na nama-tay? Nangamatay pati ang mga propeta.Sino ka ba sa akala mo?”

54 Sumagot si Jesus: “Kung ako ang

pumupuri sa aking sarili, walang saysayang aking papuri. Ang ama ko angpumupuri sa akin, siya na sinasabi n’yong‘Diyos namin.’ 55 Hindi n’yo siya kilalapero kilala ko siya. Kung sasabihin konghindi ko siya kilala, magiging sinungalingakong tulad n’yo. Pero kilala ko siya atisinasakatuparan ko ang kanyang salita.

56 Nagalak ang inyong amang siAbraham at makikita niya ang Araw ko;nakita nga niya at siya’y natuwa.”

57 Kaya sinabi ng mga Judio sa kanya:“Wala ka pang limampung taon at nakitamo na si Abraham?” 58 Sinabi sa kanila niJesus: “Talagang-talagang sinasabi ko sainyo, bago pa man si Abraham, ako nanga.”

59Kaya dumampot sila ng mga batopara ibato sa kanya. Pero nagtago siJesus at umalis sa Templo.Pinagaling ni Jesus ang lalakingipinanganak na bulag

• 1 Sa kanyang pagdaan, nakitaniya ang isang taong ipinanganak

na bulag. 2 Tinanong siya ng kanyangmga alagad: “Rabbi, sino ang nagkasalaat ipinanganak siyang bulag: siya ba oang kanyang mga magulang?”

liwanag, ibig sabihin, sa pananampalataya; nananati-ling bulag naman ang iba, ibig sabihin, nakahawak silasa kanilang mga isipin at pananalig at ayaw manalig sasugo ng Diyos.

Mapapalalim ang pagkaunawa sa kapitulong itokung pagmamasdan ang reaksyon ng mga Judio sahimala. Ipinakita sa atin ng ebanghelyong ito angmadaling pagkaunawa ng bulag sa kahalagahan ngpaggaling, ang mga takot at praktikal na mga ma-gulang niya at ang mga Pariseong wala namangmagagawa maliban sa humatol at walang malay nakinondena ang sarili sa kanilang paghahatol.

Pero binuksan din sa atin ng Ebanghelyo ang ibangkahulugan ng himala: ang taong nagsimulang maka-kita ay ang sumasampalataya (b. 4 at 39-41).

Guro, sino po ang nagkasala, ito o mga magulangniya (b. 2). Ayaw ipalagay ni Jesus na parusa ng Diyosang lahat ng kasamaang palad. Sa Araw ng Pahingapinagaling ang bulag. Kaya nag-iisip ang mga tao kungkapanig ang Diyos sa batas na nagbabawal na gumawasa Araw ng Pahinga, o sa taong magsagawa ng pagpa-pagaling. Ipinagtatanggol ng mga Pariseo ang Batas:ito’y maaasahan sa mga taong mas sanay pang mag-

9