20/04/2020

1

Kadın Üreme Sistemi

Erkek Üreme Sistemi

Hormon sentezi

Gametogenez

Yaşlanma

Puberte

Kadın Üreme Sistemi

Gametogenez

Hormon sentezi

Gebelik

Laktasyon

2

Gebeliğe Hazırlık

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

2

Kadın üreme sistemi

1. İç genital organlar

Overler (primer üreme organları)

Fallopian tüpler

Uterus

Serviks

Vajina

2. Dış genital organlar

Overler

1. Oogenez

Oositin maturasyonu

Olgun oositin atılması (Ovulasyon)

2. Hormon Yapımı

Dişi seks steroidleri

• Östrojen (Ö),

• Progesteron (P)

Protein Hormonlar

• İnhibin (İ)

• Aktivin (A)

• Follistatin

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

3

Over İşlevlerinin Kontrolü

Pulsatil GnRH salgısı

(değişken dalga kalıbı)

FSH ve LH salgısı

Oogenez

• Doğumda overlerde 2-4 milyon yumurta bulunur

• Doğumdan sonra sayısı artmaz

• ~ 400 tanesi ovulasyonla atılır

• Diğerleri dejenere olur

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

4

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

5

Follikül Gelişimi

Overlerde geçirdikleri süre içinde oogonia follikül içine yerleşmiştir.

Primordial follikül

Preantral follikül

Antral follikül

Grafiaan follikül

Granuloza hücreleri Ö, P ve İ salgılar

Teka hücreleri, Ö sentezi için gerekli

Zona proteinleri-1, 2, 3 eksprese olur

Preantral follikül

Olgun

Follikül

Döngünün başında 10-25 follikül olgunlaşıyor

bir dominant follikül

Antrumun genişlemesiyle büyüyen folliküldeki ovum, ovulasyondan önce 1. mayoz bölünmeyi tamamlar

Olgunlaşan follikül büyür, duvarları incelir

Ovum dışarı atılır (menstrual döngünün 14. günü)

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

6

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

7

Korpus Luteum

Ovulasyondan sonra, granuloza ve teka hücreleri genişleyerek korpus luteumu oluştururlar

Ö, P ve İ salgılar

Ovum döllenmezse, KL 10. günde gelişiminin en üst seviyesine ulaşır ve dejenere olur

KL işlevinin kaybolması menstruasyonu başlatır

Aylık ritmin belirleyicisi

Overler

Kadında görülen aylık döngüsel değişiklikler

Folliküler Dönem

Luteal Dönem

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

8

Hormon Sentezi

Folliküler dönemde

Granüloza ve teka hücrelerinin her ikisi de gereklidir

• Ö

• P

• İ (B), granüloza hücreleri

Luteal dönemde

korpus luteum

• Ö

• P

• İ (A)

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

9

Over Hormonları

Östrojen

follikül olgunlaştıkça artmaya başlar (2. hafta)

İkinci artış, luteal dönemde görülür

Progesteron

folliküler fazda çok az

luteal dönemde gittikçe artar

İnhibin,

Ö benzer değişimler izler

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

10

Female Reproductive

PhysiologyThe Cycles

Hormonal

control of

the ovarian

cycle

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

11

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

12

-

-

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

13

Granüloza Hücreleri-İşlevgerm hücrelerine destek ve besin sağlar

Salgı

Antral sıvı

Oositi besler

Kimyasal mesajcılarOosit

teka hücreleri

İnhibin (A&B)

Östrojen, Progesteron

Aromataz aktivitesi

Erken ve orta folliküler dönemde Ö ve FSH’nın kontrol noktasıdır

LH’nın indüklediği değişikliklerin etki noktasıdır*

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

14

Uterus Döngüsü

28

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

15

The Menstrual Cycle

The menstrual cycle is controlled by the endocrine system, with distinct phases correlated to changes in hormone concentrations.

Free to share, print, make copies and changes. Get yours at www.boundless.com

Wikimedia. CC BY-SA http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/MenstrualCycle2_en.svg/1000px-MenstrualCycle2_en.svg.png View on

Boundless.com

The Reproductive System

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

16

Menstruasyon

Menstrual kanama %75 arteryaldir

Doku, PG, fibrinolizin içerir

Pıhtılaşmaz

3-5 gün sürer, ortalama hacim 30ml

Hormonal events and pathways of the menstrual cycle

The menstrual cycle is controlled by the endocrine system, with distinct phases correlated to changes in hormone concentrations.

Free to share, print, make copies and changes. Get yours at www.boundless.com

Wikipedia. "Menstrual cycle (Npatchett)." CC BY-SA http://en.wikipedia.org/wiki/File:Menstrual_cycle_(Npatchett).png View on Boundless.com

The Reproductive System

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

17

Cerviks ve Vajen

Epitel tabakalarında artış (kornifikasyon)

mukus

Ö, daha ince ve alkali

P, kalın ve sellüler yapar

Ovulasyonda en ince ve elastik (spinnbarkeit)

Eğrelti otu görüntüsü

Östrojenin Fizyolojik Etkileri

Ht ve Hp geri bildirim yapar

Büyüme ve gelişme İç ve dış genital organlar (prenatal-postnatal)

Meme (kanal oluşumu ve yağ depolanması) Follikül (parakrin ve otokrin)

Düz kaslar ve epitelyal yüzeylerin proliferasyonu ve işlev artışı Fallop tüplerinde kasılma ve silier aktiviteyi artırır

Uterusta kasılma ve oksitosine yanıtı artırır

Endometriyumu progesteron etkisine hazırlar

Vajinada kornifikasyon

Mukus salgısını

PRL salgısını , meme dokusunda PRL’e yanıtı inhibe eder

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

18

Östrojenin Fizyolojik Etkileri

Kadın vücut görüntüsünü sağlar

Lineer büyümeyi uyarır

Deri salgılarının yağ oranını azaltır

Kemik gelişimini sağlar

Vaskuler etkileri vardır

Plazma kolesterolünü düşürür

MS’de nöron ve dendrit proliferasyonunu artırır

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

19

Östrojen Dolaşımda

• %60 Albumin

• %38 SBG

• %2 Serbest

Reseptör

ER α

• Uterus, testis, pitüiter, böbrek, adrenal

• Transkripsiyon aktivatörü

ER β

• Over, prostat, akciğer, mesane, beyin, kemik

• Transkripsiyonu baskılar

• Seçici östrojen reseptör modulatörleri

(SERMs)

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

20

Progesteronun Fizyolojik Etkileri

Ht ve Hp geri bildirim yapar Endometriyumu embiryonun implantasyonuna hazırlar Kalın ve yapışkan mukus salgılatır Fallop tüpleri ve myometriyum kasılmalarını azaltır Vajinada epiteliyal proliferasyonu azaltır Meme gelişimini uyarır (bez dokusu) PRL süt yapıcı etkisini inhibe eder Vücut ısısını artırır İştahı artırır Uyku artışı

Etki Mekanizmaları

P, reseptörü ısı şok proteini ile bağlıdır

Hormon artınca hsp ayrılır

DNA bağlanma bölgesi açığa çıkar PRA

PRB

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

21

YAŞLANMA (Kadın)

Menopoz

İlerleyen yaşla beraber overlerin gonadotropinlere yanıtı azalır ve döngüler kaybolur

Primordial follikül sayısındaki azalma ile ilgili??

Progesteron ve östardiol salgısı çok azalır

Östrojen DHEA aromatizasyonla az miktarda oluşur

Gonadotropinler artar

Uterus ve vajende atrofi görülür

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

20/04/2020

22

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi