Upload
others
View
17
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
AfyonkarahisarKale-Çarşı-Mahalle
Turizm ve Kültür Rehberi
Asmalımescit Mahallesi Tünel İş Geçidi B Blok No 125
Beyoğlu/İstanbul
Tel: 0212 252 02 77E-mail: [email protected]
www.kentselstrateji.com
Proje Koordinatörüİbrahim Okumuş
Hazırlayanlar;A.Faruk GÖKSU
Sıla AKALPDamla TURAN
Zeynep Hazar ARASANÖmer SARI
Özgün DEMİRÖZEdin ZAİM
HazırlayanAfyonkarahisar Vizyon Rehberi Çalışması, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Afyonkarahisar Valiliği, Zafer Kalkınma Ajansı işbirliği ile Kentsel Strateji
tarafından hazırlanmıştır.
YayımlayanAfyonkarahisar İl Özel İdaresi
Yayın HakkıBu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre her hakkı Afyonkarahisar Valiliği ve Afyonkarahisar İl Özel İdaresi’ne aittir. Tanıtım ve değerlendirme amaçlı kısa alıntılar dışında, Afyonkarahisar Valiliği ve Afyonkarahisar İl Özel İdaresi’nin yazılı izni olmadıkça
hiçbir yol ile izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Bu plan T.C. Zafer Kalkınma Ajansı’nın desteklediği “ Afyonkarahisar Tırizm ve Kültür Rehberi” projesi kapsamında hazırlanmıştır. İçerik ile ilgili tek sorumluluk destek yararlanıcısı Afyonkarahisar İl Özel İdaresine’ne aittir ve T.C. Zafer Kalkınma Ajansı’nın görüşlerini yansıtmaz.
Burmalı Mahallesi Dervişpaşa Caddesi No:4 Afyonkarahisar
Tel: 0272 213 79 11Fax : 0272 214 05 09
www.afyonozelidare.gov.tr
Nisan, 2016
AfyonkarahisarKale-Çarşı-Mahalle
Turizm ve Kültür Rehberi
4 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 5
Önsöz
Türkiye’de ilk defa Valiğimizin yaptırdığı çalışma olan Afyonkarahisar Vizyon Rehberi çalışmasının ikinci adımı olan “Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültü Rehberi” hazırlanmıştır. Bir nevi kentimizin mevcut değerlerini ve gelecekte yapılacak işleri özetleyen bu iki çalışma Afyonkarahisar’da değişim ve gelişim sağlamamızda bizlere yol gösterecektir
Valiliğimiz koordinasyonunda yerel paydaşların katılımıyla hazırladığımız ilk çalışma, birlikte yönetim modelimizin bir nişanesi olan ve şehrin bütün paydaşlarının katıldığı ülkemizdeki 2023 algısını da il düzeyinde yerele taşıyan bir çalışmadır.
Yaptığımız çalışmada kentimizin vizyon rehberini 11 Tema üzerine kurguladık. Bu temalar; Termal, Tarih, Taş, Taarruz, Tat, Tedavi, Tin, Tüf, Toprak, Tabiat ve Teknoloji olarak belirlenerek, bu temaların işbirliğini esas alan toplam 10 adet vizyon proje ürettik. Bu anlamda bu kitaba baktığımızda her bir tema üzerinde 10 tane proje üretilmiş olduğunu anlayacağız.
6. Suyun Değerini Dört Tema İle Geleceğe Taşımak projesinde hedefimiz jeotermal suyumuzun kullanım çeşitliliğini artırarak sadece tedavi amaçlı değil, spor, toplantı, tarım, enerji alanlarında da kullanımını yaygınlaştırmaktır. Yanı suyu hamam kültüründen çıkarıp daha gelir getirici bir hale getirerek pazarlamak istiyoruz.
7.12 Ay Çeşitlenen Turizm ile Deneyim Ekonomisi projesi de “+1 Saat daha Afyon’da Molaya İhtiyacın Var” sloganımızı bu projede +1 Saat değil, ziyaretçilerimizin kentimizi gezmesi ve bir çok aktivitelerden faydalanması için “+1 gün Daha” sloganıyla kentimizdeki doğa ve diğer turizm aktivitelerimizden faydalanmalarını sağlayarak 12 aya yayma faaliyetlerini içermektedir. Su kayağı, motokros yarışları, kap turizmi, Akdağ tabiat parkının gezdirilmesi amaçlanarak şehrimize gelen konuklarımızın konaklama günlerini artırmayı hedefliyoruz.
8.İşbirliği ile Kümelenmenin Katma Değeri projesinde hedefimiz kentimizdeki aynı iş kolunda ve birbiriyle işbirliğinde bulunan ve aynı zamanda birbirine rakip olan, aralarında ticari ilişki bulunan işletmelerin ve onları destekleyici kurumların (üniversiteler, kamu kuruluşları, araştırma kuruluşları, mesleki dernekler, teknoloji ve yenilikçilik merkezleri vb) bir araya gelerek sektörler arasında dayanışmayı artırarak, verimliliğin ve istihdamın artırılmasına katkı sağlanmasıdır. Bu yönüyle önemli iki adım atıldı. 1.si Tekno Park konusunda önemli bir adım atıldı. 2.si ilk güdümlü proje 7 Milyon TL’lik yatırımla İscehisar’da Organize Sanayi bölgesi yapılacak. Bunun diğer bir adımını da Bolvadin de başlatacağız.
9.Mermeri Sanat ve Teknoloji ile Buluşturarak Katma Değerini Artırmak projesinde amacımız en önemli yeraltı kaynaklarımızdan ve ihraç ürünlerimizden ilk sırada yer alan Afyon mermerimizin tasarım ve üretim katma değerini sanatla artırarak bölgemizi ekonomik kılmaktır. Özellikle de İscehisar ilçemizi mermer konusunda uzmanlaşmış bölge haline getirerek nitelikli mermerin hammadde olarak ihraç edilmesi yerine kendi kültürel ve fiziki çevresinde işlenerek ilçemizdeki atölyeleri çekim merkezi yapmaktır. Genelde kütle olarak mermer ihracatı yapılıyor. Burada mermerin katma değerini artırarak ilimize daha çok kazanç sağlamayı planlıyoruz.
10.Sektörel İşbirliği ile Yeni Ekonomiler Yaratma projesinde hedefimiz ise; üniversitemiz öncülüğünde ilk kez birden fazla ilin bir araya gelmesiyle oluşan Afyon-Uşak Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin (teknopark) kısa bir süre içinde faaliyete başlamasıyla birlikte özellikle de girişimcilerimizin araştırma-geliştirme ve devamında üretip-geliştirme ve patent ile ilgili çalışmaların yapılması konusunda bir rehber konumda olmasını sağlamaktır. Böylelikle kentimizin ekonomisinde ürün çeşitliliği ile birlikte katma değer artışı da gerçekleşecektir.
Afyonkarahisar Vizyon Rehberi çalışmasından yola çıkarak hazırlanmış olan “Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” ile geleneksel çarşı ve mahallemizin tanıtım ve pazarlama stratejileri ve ürünleri kamuoyu ile paylaşılmaktadır.
Bu çalışmada, kent merkezimize yönelik olarak Hisar girişinin algılanması, seyir teraslarının düzenlenmesi, geleneksel çarşımızın cazibesinin arttırılması, çarşı kimliğinin öne çıkarılması, yerel lezzetlerimizin tanıtılması, mahallelerimizde bulunan konak, cami, çeşme gibi taşınmaz kültürel miras değerlerimizi ön plana çıkarmak, kent kültür rotaları oluşturmak ve özlediğimiz mahalle kültürünü yaşatmak için öneriler bulacaksınız.
Afyonkarahisar ValisiHakan Yusuf Güner
1.Farklılıkları Ön Plana Çıkartacak Değerleri Yeniden KeşfetmekAfyonkarahisar Kalesi’ni erişebilir kılarak kamusal alan oluşturulması ve kentimize gelen ziyaretçiler için bir çekim merkezi haline gelmesi hedeflenmektedir. Anadolu’da Cumhuriyet döneminin modern bir istasyon binası olarak kullanım özelliğine sahip olan Ali Çetinkaya İstasyonu’ndan başlayacak ziyaretin Uzun Çarşı güzergahından diğer kültürel değerlerimizin de gezileceği bir güzergahı hayata geçirmektir. Bu anlamda Çavuşbaşı ve Mecidiye dediğimiz alanlarda bir proje yaptık. Bu projelerin alt projeleri var. Bunlar kale etekleri düzenleme ve sokak sağlıklaştırma projeleridir.
2.Kenti Yaşayarak Tanıma Fırsatı ve Afyon’da Mola İhtiyacı projesinde bildiğiniz gibi Afyonkarahisar ülkemizde 7 ili çevreleyen bir stratejik konuma sahiptir. Bu geçiş koridoru özelliğini projeyle aynı zamanda yolcularımız için de bir durak noktası haline getirerek bunu “+1 Saat daha Afyon’da Molaya İhtiyacın Var” sloganıyla hayata geçirmektir. Afyonkarahisar’ı nasıl mola alanı yapabiliriz, neler yapılabilir bunun için çalışmalar başlattık.
3.Kültürel Ortamda Nesiller Arası Kucaklaşma projesinde ticaret yollarının kesişim coğrafyasındaki kentimizin buradan gelen ve geçen medeniyetlerin hem tarihi ve kültürel mirasının yaşatılması hem de geçmiş kültürlerden bugüne taşınan geleneksel el sanatlarında usta ve çırakların yetiştirilmesidir. Frigya var, Kurtuluş Zaferi var, Bakırcılık kültürü var, bu kültürleri ayakta tutmayı hedefliyoruz. Burada herkes katkı sağlıyor. İş adamlarımız kendi ilgi alanlarında çalışmalar sürdürmektedir. Bizler hepsini daha etkin bir hale getirmeye çalışıyoruz.
4.Savaşın İzlerini Takip Ederek, Barış Mesajı Vermek projesinde cumhuriyetin kazanıldığı topraklar olan kentimizin tarihini canlı tutarak hem zaferlerle dolu tarihimizin bilinir kılınması ve nesillere aktarılması, hem de Milli Mücadele’nin 100. Yılını kutlayacağımız 2023’ü hoşgörü yılı ilan etmektir. Bir anlamda savaşın izlerini takip ederek barış mesajı vermektir.
5.Tüketen Bölge İçin Üreten Yöre (Ortak Pazar; Afyon Park) projesinde amacımız ilçelerimizde yoğun olarak yetiştirilen ürünlerimizin pazarlanması ve tanıtılması konusunda oluşturacağımız Ortak Pazar ile kırsal ve kentsel kalkınmayı gerçekleştirmektir. Burada yöresel ve organik ürünlerin misafirlerimize sunulması ve pazarlanmasını sağlayacağız.
6 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 7
ADIMAFYON
Farklılıkları Ön Plana Çıkartarak
Fayda Kamusal Açık Alan
Hedef Kitle Gençler, Ziyaretçiler, Kentliler
Tema Tarih, Tat, Tüf, Tabiat, Taarruz
Hedef KitleYerli Ve Yabancı Ziyaretçiler,
Tema Tarih, Tat, Toprak
FaydaGelir Arttırma Yoluyla, Esnaf Arasında
1
2
3
DİNLENME
SEYİR
HİSAR’A GİRİŞ
3adımda
2
8
6
4
9
5
10
7
MEVLANA PARKI
YENİ CAMİİ ARASTA BEDESTEN
OT PAZARI CAMİİ
UZUN ÇARŞI3ZÜLALİ CAMİİ
YENİ HAMAM
TAŞHAN
UTKU ANITI110adımda
Hedef KitleZiyaretçiler,
Afyonlular
Tema Tarih, Tat, Tin
FaydaKoruma Sektörünün Atatürk Bulvarı
Atatürk Bulvarı
Yeşil Yol Caddesi
Alparslan Türkeş Bulvarı
Bilgi Caddesi
Menderes Caddesi
Mehm
et D
ivan
i Cad
desi
Ordu Bulvarı
Ordu Bulvarı
Ordu Bulvarı
Yeşil Yol Caddesi
Gazlı
göl C
adde
si
Birlik Caddesi
Birlik Caddesi
Ulu Güllük Caddesi
Ulu Güllük Caddesi
Derv
işpaş
a Cad
desi
Keçe
ciler
Cadd
esi
Basın Caddesi
Tuz Pazarı Caddesi
Kuml
uk Ca
ddes
i
Köprübaşı Caddesi
Zaviye Türbe Caddesi
Tac Ahmet Caddesi
Canbaba Caddesi
Zaviye Sokak Çerçel Sokak
Sinan Halife CaddesiBalmescit Caddesi
Hacı
Ömer
Cam
ii So
kak
Yukarı Pazar Caddesi
Kale Caddesi
Kubeli Caddesi Eski Karakol Sokak
Ulu Camii Caddesi
Hürr
iyet
Cad
desi
Kurtuluş Caddesi
Kurtuluş Caddesi
Ömer Fevzi Caddesi
Kadınana Caddesi
Dumlupınar 2 Caddesi
İzmirli Caddesi
Hüseyin Tevfik Caddesi
Prof. Kamil Miras Caddesi
Ceva
t Ahm
et P
aşa C
adde
si
Kadınana Caddesi
İsmet
İnön
ü Ca
ddes
i
1
45
3
13
102223
24
1415
1618
17
19
9
2021
2526
2728
29
30
76
8
12
11
2 1 ALİ ÇETİNKAYA GARI
4 AFYON LİSESİ
5 ESKİ ATATÜRK İLKOKULU
14 TAŞHAN
MEVLEVİ CAMİİ
GAVUR HAMAMI
MİHRİOĞLU KONAĞI
ŞEHİTOĞLU KONAĞI
ULU CAMİİ
ERKEN OSMANLI DOKUSU
ULU CAMİİ MEYDANI
30 ZAFER ORMANI
12 UZUN ÇARŞI
13 BEDESTEN MEYDANI
15 BEDESTEN
10 İMARET HAMAMI
11 GEDİK AHMET PAŞA CAMİİ
9 KARAHİSAR EVLERİ
6 ZAFER MÜZESİ
7 UTKU ANITI
8 VİLAYET
2726
2524
HİSAR’A GİRİŞ
28 DİNLENME
29 SEYİR
3 SARIKIZ TEPESİ
2 CİRİT TEPESİ
T16 ARASTA
T
17 YENİ CAMİİT
T
1819202122
GEÇ OSMANLI DOKUSU23
MEVLANA PARKIT
30adımda
01Adım Adım Afyon
ADIMAFYON
76 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
8 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 9
3adımda
1
2
3
DİNLENME
SEYİR
HİSAR’A GİRİŞ
STRATEJİ Kalenin erişebilir kılınması
Hedef1; Hisar girişini algılanabilir hale getirmekHedef 2; Hisar’ın orta kısmında dinlenme alanı tasarlamakHedef 3; Zirve’yi yeniden kurgulamak
1
TAARRUZ;Anadolu’nun Kilidi
TASA
RIM
Hedef Kitle; Gençler, Ziyaretçiler, Kentliler
98 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
10 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 111110 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
12 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 131312 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
14 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 151514 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
16 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 171716 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
18 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 191918 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
20 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 212120 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
22 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 232322 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
24 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 252524 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
26 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 2726 27
28 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 292928 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
30 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 313130 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
32 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 333332 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
34 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 353534 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
36 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 37
10adımda
2
8
6
4
9
5
10
7
MEVLANA PARKI
YENİ CAMİ ARASTA BEDESTEN
OT PAZARI CAMİ
UZUN ÇARŞI3ZÜLALİ CAMİ
YENİ HAMAM
TAŞHAN
UTKU ANITI1
STRATEJİ Geleneksel çarşının canlandırılması
Hedef1; Geleneksel tadları görünür kılmakHedef 2; Geleneksel çarşı kimliğini öne çıkarmakHedef 3; Geleneksel çarşının cazibesini arttırımak
TAT;Yerel Lezzet
TANIT
IM
Hedef Kitle; Yerli ve YabancıZiyaretçiler, Çarşı Esnafı
3736 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
38 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 39
39
10adımda
Millet Caddesi Küçükdemirciler Caddesi23. Sokak
Keçeciler Caddesi
UZUN ÇARSIÇ
3938 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
40 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 41
“CANLANAN ÇARŞI”10adımda
Millet Caddesi
Küçükdemirciler Caddesi23. Sokak
Keçeciler Caddesi
Lokantalar
Lokumcular
Kaymakçılar
Sucukçular
Kasaplar
Sarraflar
Keçeciler
Demirciler / Bakırcılar
Ayakkabıcılar
Çeyizciler
Tatlıcılar
Şarküteri
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
40 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
42 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 43
42 43“CANLANAN ÇARŞI”10adımda
4342 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
44 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 45
“CANLANAN ÇARŞI”10adımda
LOKANTALAR
ikbal lokantası
salim
usta
bedesten lokantası
13
4
İkbal LokantasıKöfteci İrfanSalim UstaBedesten Lokantası
1234
İkbal Lokantası *İkbal’in kurucusu Salim Usta, yemek sanatını 1900’lü yılların başında Yıldız Sarayı’nda aşçı yardımcılığı yaptığı sıralarda öğrenmiştir. 1922’de kardeşleriyle beraber memleketi Afyon’da “Zümrüt” adıyla küçük bir lokanta açarak kendi işini kurmuştur. Dışarıda yeme alışkanlığının pek olmadığı; hatta ayıp karşılandığı bu dönemlerde Salim Usta’nın yemeklerinin şöhreti, her geçen gün daha da artmaya başlamıştır.
1934 yılında Atatürk’ün Afyon’u ziyaret edeceği haberi geldiğinde, ağırlamanın nasıl yapılacağı konusu gündeme gelmiştir. Atatürk, nerede, nasıl, ne ile ağırlanacaktır? Dönemin valisi Ahmet Evrendilek, konuyu vilayet başkâtibi Bekir Evrenkaya ile konuşur. Evrenkaya, Ata’yı Belkara-caören köyündeki bağ evinde ağırlayabileceğini ve yemeklerin hazırlığı için de, Kabaklı Mahallesi Muhtarı Mustafa Pancar’ın oğlu aşçı Salim Usta’yı çağırabileceğini söyler.
Haber salınır. Salim Usta, Atatürk’ün yemeği için hazırlıklara fevkalade özenle girişir ve ortaya büyük bir itinayla hazırlanmış, gösterişli bir menü çıkarır. Yemeği ve sofrayı çok beğenen Atatürk, Salim Usta’yı çağırır, hikâyesini öğrenir ve lokantasının adını sorar. “Sen böyle gidersen bahtın çok açık olur. Lokantanın adını da bahtı açık anlamına gelen İKBAL olarak değiştir” der. Paşa Afyon’dan ayrılmadan İKBAL tabelası çoktan yerine takılmıştır.
köfteci irfan
2
44
46 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 47
46 47“CANLANAN ÇARŞI”10adımda
sucukçular ve kasaplar4746 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
48 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 49
“CANLANAN ÇARŞI”10adımda
SARKÜTERİÇIşısağ Sarküteriİpek SucuklarıZekiler Gıda PazarıCumhuriyet Sucuklarıİpek KasabıÖzpınarlar Şarküteriİkbal Sucuk Et Pastırma SosisAhmet İpek Sucuklarıİtimat Sucukları & Pastırma
123456789
2 3
1
4
5
6
7
89
Ezilmiş sarımsaklar, baharat ve tuz ile karıştırılır. Sığır etinin fazla sinir ve yağlı olan kısımları temizlenir ve kuşbaşı şeklinde küçük parçalara doğranır. Bu yapılırken etin yağ oranı %15 olmasına dikkat edilir. Karıştırılan sarımsak, tuz ve baharatlar ete eklendikten sonra bu karışım kıyma makinasında 2 kere geçirilerek çekilir. Elde edilen bu karışım iyice yoğurulduktan sonra 12 saat kadar buzdolabında dinlendirilir. Bağır-saklar 15 dakika kadar bol su içerisinde yumuşatılır. Yoğurulan ve dinlendirilen et ve baharat karışımı bu bağırsakların içine doldurulur ve bir iple ucu sıkıca bağlanır. Aynı işleme malzeme bitene kadar tekrar edilir. Sucuklar aralarına bez konarak bir tepsiye yerleştirilir ve serin nemsiz bir ortamda 12 saat kadar dinlendirilir. Ara ara üzerlerinde biriken nem kuru bir bezle silinir. Direkt ışık görmeyen gölge bir alana sucuklar asılarak kurumaları sağlanır.
Genel anlamda Afyon Sucuğu bu şekilde üretilir. Ancak farklı markalar kendilerine göre farklı karışımlar da kullanabilirler. Sucuğun lezzetli olabilmesi, kullanılan etin kalitesine bağlıdır. Afyon ve çevresinde büyük ve küçükbaş hayvancılık sektörü oldukça gelişmiş olmasından dolayı, Afyon sucukları kaliteli ve lezzetli olabilmektedir.
Afyon sucuğu nasıl yapılır ?
48
50 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 51
“CANLANAN ÇARŞI”10adımda
5150 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
52 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 53
52 53
“CANLANAN ÇARŞI”10adımda
TATLICILARAftat Afyon Tatlı Altınay ŞekerlemeIşısağ ŞekerlemeŞehr-i Hisar ŞekerlemeYayla Şekerlemeİkbal ŞekerlemeMirimoğlu Helva & ŞekerlemeŞükrü Mirimoğlu Şekerleme
12345678
4
56
78
3
12
Tatlı yiyelim tatlı konuşalım !Afyonkarahisar’a özgü tat esasen kaymaklı şekerdir. İlk kaymaklı şeker 1900-1905 tarihlerinde Şekerci Salih Usta tarafından yapılmıştır. Büyük üne kavuşan Salih Usta soyadı kanunu kabulünden sonra “Şeker” soyadını almıştır. Kaymaklı şeker elde edebilmek için kaliteli kaymak; kaliteli kaymak için de besili mandalar gerekir. En iyi besi yemi haşhaş küspesidir. 1972’den sonra Afyonkarahisar’da haşhaş ekiminin kısıtlanması ile haşhaş küspesinin azalması Afyon kaymağının ve şekerinin kalitesinin düşmesine yol açmıştır.
52
54 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 55
“CANLANAN ÇARŞI”10adımda
5554 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
56 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 57
56
“CANLANAN ÇARŞI”10adımda
SARRAFLAR Koçak Kuyumculuk Platin Kuyumculuk Saatçilik AntikacılıkGüzbeyler Kuyumculuk İpekyolu Kuyumculuk Turkuaz GümüşErbaş KuyumculukAktan & Reis KuyumculukDerya & Güleç Kuyumculuk Nasip SarrafiyeArısoy SaatçilikBayarlar Kuyumculuk Tokman Sarrafiye
123456789101112
Has SarrafiyeÖzçam SarrafiyeYada KuyumculukSedef MücevheratUysallar Kuyumculuk Şef KuyumculukGelişgen KuyumculukMurat KuyumculukModa Gümüş Hediyelik Eşya SaatBüyükduman Kuyumculuk Kestioglu Kuyumculuk Ugur Kuyumculuk
131415161718192021222324
Bizim Kuyumculuk Altın Kuyumculuk Fatih SarrafiyeBörekçi AltınBozoklular SarrafiyeYağmur SarrafiyeCevher Kuyumculuk Türe KuyumculukAfyonaltın KuyumculukYücel SarrafiyeTüre KuyumculukTugra Sarrafiye
252627282930313233343536
Sena KuyumculukNur KuyumculukOğul KuyumculukInci KuyumculukB&S GümüşşModa Chic
373839404142
1
32
4
5
212019
1817
161514
13121110
9876
2324
25
22
2627
39
28293031
32333435
363738
40
4142
Uzun çarşıda hangi kuyumcular vardır ?
56
58 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 59
30adımda
Atatürk Bulvarı
Atatürk Bulvarı
Yeşil Yol Caddesi
Alparslan Türkeş Bulvarı
Bilgi Caddesi
Menderes Caddesi
Mehm
et D
ivan
i Cad
desi
Ordu Bulvarı
Ordu Bulvarı
Ordu Bulvarı
Yeşil Yol Caddesi
Gazlı
göl C
adde
si
Birlik Caddesi
Birlik Caddesi
Ulu Güllük Caddesi
Ulu Güllük Caddesi
Derv
işpaş
a Cad
desi
Keçe
ciler
Cadd
esi
Basın Caddesi
Tuz Pazarı Caddesi
Kuml
uk Ca
ddes
i
Köprübaşı Caddesi
Zaviye Türbe Caddesi
Tac Ahmet Caddesi
Canbaba Caddesi
Zaviye Sokak Çerçel Sokak
Sinan Halife CaddesiBalmescit Caddesi
Hacı
Ömer
Cam
ii So
kak
Yukarı Pazar Caddesi
Kale Caddesi
Kubeli Caddesi Eski Karakol Sokak
Ulu Camii Caddesi
Hürr
iyet
Cad
desi
Kurtuluş Caddesi
Kurtuluş Caddesi
Ömer Fevzi Caddesi
Kadınana Caddesi
Dumlupınar 2 Caddesi
İzmirli Caddesi
Hüseyin Tevfik Caddesi
Prof. Kamil Miras Caddesi
Ceva
t Ahm
et P
aşa C
adde
si
Kadınana Caddesi
İsmet
İnön
ü Ca
ddes
i
1
45
3
13
102223
24
1415
1618
17
19
9
2021
2526
2728
29
30
76
8
12
11
2 1 ALİ ÇETİNKAYA GARI
4 AFYON LİSESİ
5 ESKİ ATATÜRK İLKOKULU
14 TAŞHAN
MEVLEVİ CAMİİ
GAVUR HAMAMI
MİHRİOĞLU KONAĞI
ŞEHİTOĞLU KONAĞI
ULU CAMİİ
ERKEN OSMANLI DOKUSU
ULU CAMİİ MEYDANI
30 ZAFER ORMANI
12 UZUN ÇARŞI
13 BEDESTEN MEYDANI
15 BEDESTEN
10 İMARET HAMAMI
11 GEDİK AHMET PAŞA CAMİİ
9 KARAHİSAR EVLERİ
6 ZAFER MÜZESİ
7 UTKU ANITI
8 VİLAYET
2726
2524
HİSAR’A GİRİŞ
28 DİNLENME
29 SEYİR
3 SARIKIZ TEPESİ
2 CİRİT TEPESİ
T16 ARASTA
T
17 YENİ CAMİİT
T
1819202122
GEÇ OSMANLI DOKUSU23
MEVLANA PARKIT
STRATEJİ Mahalle mirasını yaşatmak için katma değer yaratılması
Hedef1; Mahalle miras değerlerini öne çıkarmakHedef 2; Kültür rotaları hazırlamakHedef 3; Mahalle kültürünü yaşatmak
TAT;Yerel LezzetTA
NITI
M
Hedef Kitle; Ziyaretçiler, Öğrenciler, Afyonkarahisarlılar
5958 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
60 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 61
Birlik Caddesi
Birlik Caddesi
Ulu Güllük Caddesi
Ulu Güllük Caddesi
Derv
ispas
a Cad
desi
Keçe
ciler
Cadd
esi
Basın Caddesi
Tuz Pazarı Caddesi
Kuml
uk Ca
ddes
i
Köprübagı Caddesi
Zaviye Türbe Caddesi
Tac Ahmet Caddesi
Canbaba Caddesi
Zaviye Sokak
Çerçel Sokak
Sinan Halife CaddesiHa
cı Öm
er C
amii
Soka
kYukarı Pazar Caddesi
Kale Caddesi
Kubeli Caddesi Eski Karakol Sokak
Ulu Camii Caddesi
Hürr
iyet
Cad
desi
“MAHALLE MİRASI”
7
1
2
3
8
9
10
11
12
13
14
17
16
4
5
6
15
1819
20
21
22
24
25
26
27
28
29
30
31
32
333435
36
3738
41
39
42
K
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
Sülüm Camii
Turizm Danısma
Cesmeli Konak
Dairecep Camii
Hacı Nuh Camii
Mısri Camii
Bas Cesme Camii
Burmalı Mescit
Hacı Mahmut Camii
Afyonkarahisar Valiligi
Utku Anıtı ve Anıt Park
Zafer Müzesi
Zülali Camii
Kurra Camii
Keçe Pazarı Camii
Tashan
Yeni Camii
Arasta Camii
Bedesten
Ot Pazarı Camii
Gedik Ahmet Pasa Külliyesi
Hacı Asık Camii
Yoncaaltı Cami ve Medresesi
Cürcani Camii
Hacı Yahya Camii
Ak Mescit Camii
Türbe Camii ve Mevlevihane
Mihrioglu Konagı
Karahisar Konagı
Adayet Camii
Kabaklı Mescidi
Mevlevi Konagı
Kadınana Konagı
Kuyulu Camii
Millet Hamamı
Sehitoglu Konagı
Tac-ı Ahmet Camii
Kubbeli Mescit
Yukarı Pazar Mescidi
Kale Konak
Ulu Camii
Afyonkarahisar Kalesi
23
40
6160 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
62 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 63
KURRA CAMİ BEDESTENUTKU ANITI VE ANIT PARKI
TAŞHANZÜLALİ CAMİZAFER MÜZESİAfyonkarahisar’ın ilk belediye binası olarak 1913-1914 yıllarında Ermeni ustalara yaptırılmıştır. Zemin katta 10 oda,bir toplantı salonu ve sahnesi, üst katta 9 oda ve sergi salonu mevcuttur. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa tarafından karargah olarak kullanılmıştır. 26 Ağustos 1995 tarihinde “Zafer Müzesi”nin açılışı yapılmış olu, bu dönemle ilgili 214 eser sergilenmektedir.
Şehir merkezinde bulunan anıt park içerisinde yer almaktadır. Afyonkarahisar’ın, Yunan işgalinden kurtarılışı ve Büyük Taaruz anısına dikilen zafer anıtıdır. Avusturya’lı heykeltraş Krippel’ e yaptırılmıştır. Kaidesindeki heykellerden; ayakta olan düşmanı ayakları altına almış Türk’ü ve yatan ise düşman askerini simgele-mektedir. 6 Kasım 1937’de anıtı inceleyen Mustafa Kemal Atatürk, anıt hakkında “Büyük Utku’yu en iyi anlatan anıt” demiştir.
Sultan Divani döneminin iki yareni olan Zülali ve Celali'nin türbeleri yanında bulunan caminin kesin yapılış tarihi bilinmemektedir; ancak 14. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Caminin ismine 1863 tarihli kayıtlarda rastlanması nedeniyle bu tarihten önce yapıldığı kesinlik kazanmaktadır. 1882 tarihinden 1965 tarihine kadar tamirat yapılmayan camii 1965Æde Cami Derneği tarafından restore edilerek bugünkü halini almıştır.
Kurra Camii’nin inşa tarihi kesin olarak bilinmemektir; ancak 1637 yılına ait bir sicilde adı geçtiğinden, bu tarihten önce inşa edildiği belli olmaktadır. Moloz taş örgülü dikdörtgen plânlı yapı, askerî amaçla yapılıp sonradan camiye dönüştürülmüştür. 1828, 1952 ve 1965 yıllarında onarılan cami en son 2007 yılında Vakı�ar tarafın-dan restore edilmiştir.
Afyonkarahisar merkezinde bulunan Taşhan, 17.yüzyıl ortalarında Kadı Abdullah Efendi tarafından yaptırılmıştır. İki kat olarak yapılan Taşhan moloz taştan, kargir olarak kullanılmıştır. Güneydeki ana giriş avluya açılmakta olup, tonozlu kemerli ve iki ahşap kapılıdır. Taşhan’daki üst kat odaları üst revakla çevrelenmiştir.
Uzun çarşının sonunda yer alan Tarihi Bedesten Çarşısı 1914 tarihinde, Hacı Bekir Tiryaki tarafından Fransız bir mimar ve Ermeni bir ustaya yaptırılmıştır. Bedesten Genç Dönem Osmanlı yapılarındandır. Tarihi çarşıda 64 dükkan bulunmaktadır. Zaman içerisinde günümüzdeki halini almıştır. Düğün alışverişleri ve turistler için uğrak bir nokta halini almıştır.
5
6
31
42
1
2
3
4
6
5
7 8
9
10
111214
15
16
13
17
62 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
64 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 65
TÜRBE CAMİ VE MEVLEVİHANE KUYULU CAMİARASTA CAMİ
KADINANA KONAĞIMİHRİOĞLU KONAĞIYENİ CAMİÇarşı içindedir. 1711 yılında Abdi Çavuş tarafından yaptırılmıştır. 1839 yılında onarılmış ve Yeni Cami adını almıştır. Medresesi günümüzde ilköğretim okulu olarak kullanılmaktadır
Afyon Çarşısı içerisindedir. Etrafı dükkanlarla çevrili olan mescit, 1355 yılında Hacı İsmail bin Mehmet tarafından yaptırılmıştır. Basit bir mimarisi olan yapı değişik devirlerde onarım görmüştür. Giriş kapısı üzerinde biri yapılışını, diğeri de 1893 yılında Miralay İsmail Bey tarafından onarımını belirten iki kitabe yer almaktadır.
Son dönem Osmanlı sivil mimari özelliklerinden olan yapı Mihrizade Hacı Mehmet ve Ali Kardeşler tarafından 1905 yılında yaptırılmıştır. Mihrioğlu ailesine ait olan ve 1896 yılında yapımına başlanan Mihrioğlu Konağı 9 yılda inşa edilmiştir.
Anadolu’da kurulan ilk mevlevihanelerdendir. İlk kuruluşu 13. yüzyıla kadar dayanır. 16.yüzyılda Hz. Mevlana’nın yedinci kuşak torunlarından Sultan Divani zamanında Mevlevilik açısından önemli bir merkez olmuştur. Ayrıca “40 Hatimli Şifalı Aşure” geleneği ilk defa burada başlamış ve yayılmıştır. Afyonkarahisar Mevlevihanesi 1902 yılında büyük bir yangın geçirmiş ve bugünkü haline 1908 yılında kavuşmuştur.
Kadınana, Selçuklu hükümdarı Alaeddin keykubat’ın kızlarından biridir. 1318 yılında Konya’da yapılan zülumdan kaçan Melek Peyker, Naime Gevher ve Asiye Hanım; Afyon Sahipataoğlu beyliğine sığınmıştır. Tüm mal varlıkalrını Afyon’da hayır ve hasenat için harcamışlardır. Afyon çin yaptıklarından dolayı halk onlara Kadınana’lar ismini vermiştir. Konağın adı bu hikayeye dayanmaktadır. Kadınana Konağı 2014 yılında tekrar hizmet vermeye başlamıştır.
Afyon’un merkezinde bulunan caminin kitabesi olmadığından ne zaman yaptırıldığı bilinmemektedir. Günümüze kadar ulaşan sırlı tuğla minaresinden XIII.yüzyıl Selçuklu eseri olduğu anlaşılmaktadır. Minare temelindeki bir kuyudan ötürü Kuyulu Mescit ismi buraya yakıştırılmıştır. Kare planlı tek kubbeli bir camidir. Kuzey doğu köşesindeki minare orijinal olup bir sıra taş ve iki sıra tuğlalı, yıldız şeklinde üçgen dolgulu silindirik gövdesi bulunmaktadır. Gövdede baklava şeklinde �ruze renkli tuğlalar kullanılmıştır.
8 10 12
7 9 11
KURRA CAMİ BEDESTENUTKU ANITI VE ANIT PARKI
TAŞHANZÜLALİ CAMİZAFER MÜZESİAfyonkarahisar’ın ilk belediye binası olarak 1913-1914 yıllarında Ermeni ustalara yaptırılmıştır. Zemin katta 10 oda,bir toplantı salonu ve sahnesi, üst katta 9 oda ve sergi salonu mevcuttur. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa tarafından karargah olarak kullanılmıştır. 26 Ağustos 1995 tarihinde “Zafer Müzesi”nin açılışı yapılmış olu, bu dönemle ilgili 214 eser sergilenmektedir.
Şehir merkezinde bulunan anıt park içerisinde yer almaktadır. Afyonkarahisar’ın, Yunan işgalinden kurtarılışı ve Büyük Taaruz anısına dikilen zafer anıtıdır. Avusturya’lı heykeltraş Krippel’ e yaptırılmıştır. Kaidesindeki heykellerden; ayakta olan düşmanı ayakları altına almış Türk’ü ve yatan ise düşman askerini simgele-mektedir. 6 Kasım 1937’de anıtı inceleyen Mustafa Kemal Atatürk, anıt hakkında “Büyük Utku’yu en iyi anlatan anıt” demiştir.
Sultan Divani döneminin iki yareni olan Zülali ve Celali'nin türbeleri yanında bulunan caminin kesin yapılış tarihi bilinmemektedir; ancak 14. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Caminin ismine 1863 tarihli kayıtlarda rastlanması nedeniyle bu tarihten önce yapıldığı kesinlik kazanmaktadır. 1882 tarihinden 1965 tarihine kadar tamirat yapılmayan camii 1965Æde Cami Derneği tarafından restore edilerek bugünkü halini almıştır.
Kurra Camii’nin inşa tarihi kesin olarak bilinmemektir; ancak 1637 yılına ait bir sicilde adı geçtiğinden, bu tarihten önce inşa edildiği belli olmaktadır. Moloz taş örgülü dikdörtgen plânlı yapı, askerî amaçla yapılıp sonradan camiye dönüştürülmüştür. 1828, 1952 ve 1965 yıllarında onarılan cami en son 2007 yılında Vakı�ar tarafın-dan restore edilmiştir.
Afyonkarahisar merkezinde bulunan Taşhan, 17.yüzyıl ortalarında Kadı Abdullah Efendi tarafından yaptırılmıştır. İki kat olarak yapılan Taşhan moloz taştan, kargir olarak kullanılmıştır. Güneydeki ana giriş avluya açılmakta olup, tonozlu kemerli ve iki ahşap kapılıdır. Taşhan’daki üst kat odaları üst revakla çevrelenmiştir.
Uzun çarşının sonunda yer alan Tarihi Bedesten Çarşısı 1914 tarihinde, Hacı Bekir Tiryaki tarafından Fransız bir mimar ve Ermeni bir ustaya yaptırılmıştır. Bedesten Genç Dönem Osmanlı yapılarındandır. Tarihi çarşıda 64 dükkan bulunmaktadır. Zaman içerisinde günümüzdeki halini almıştır. Düğün alışverişleri ve turistler için uğrak bir nokta halini almıştır.
5
6
31
42
66 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 67
TÜRBE CAMİ VE MEVLEVİHANE KUYULU CAMİARASTA CAMİ
KADINANA KONAĞIMİHRİOĞLU KONAĞIYENİ CAMİÇarşı içindedir. 1711 yılında Abdi Çavuş tarafından yaptırılmıştır. 1839 yılında onarılmış ve Yeni Cami adını almıştır. Medresesi günümüzde ilköğretim okulu olarak kullanılmaktadır
Afyon Çarşısı içerisindedir. Etrafı dükkanlarla çevrili olan mescit, 1355 yılında Hacı İsmail bin Mehmet tarafından yaptırılmıştır. Basit bir mimarisi olan yapı değişik devirlerde onarım görmüştür. Giriş kapısı üzerinde biri yapılışını, diğeri de 1893 yılında Miralay İsmail Bey tarafından onarımını belirten iki kitabe yer almaktadır.
Son dönem Osmanlı sivil mimari özelliklerinden olan yapı Mihrizade Hacı Mehmet ve Ali Kardeşler tarafından 1905 yılında yaptırılmıştır. Mihrioğlu ailesine ait olan ve 1896 yılında yapımına başlanan Mihrioğlu Konağı 9 yılda inşa edilmiştir.
Anadolu’da kurulan ilk mevlevihanelerdendir. İlk kuruluşu 13. yüzyıla kadar dayanır. 16.yüzyılda Hz. Mevlana’nın yedinci kuşak torunlarından Sultan Divani zamanında Mevlevilik açısından önemli bir merkez olmuştur. Ayrıca “40 Hatimli Şifalı Aşure” geleneği ilk defa burada başlamış ve yayılmıştır. Afyonkarahisar Mevlevihanesi 1902 yılında büyük bir yangın geçirmiş ve bugünkü haline 1908 yılında kavuşmuştur.
Kadınana, Selçuklu hükümdarı Alaeddin keykubat’ın kızlarından biridir. 1318 yılında Konya’da yapılan zülumdan kaçan Melek Peyker, Naime Gevher ve Asiye Hanım; Afyon Sahipataoğlu beyliğine sığınmıştır. Tüm mal varlıkalrını Afyon’da hayır ve hasenat için harcamışlardır. Afyon çin yaptıklarından dolayı halk onlara Kadınana’lar ismini vermiştir. Konağın adı bu hikayeye dayanmaktadır. Kadınana Konağı 2014 yılında tekrar hizmet vermeye başlamıştır.
Afyon’un merkezinde bulunan caminin kitabesi olmadığından ne zaman yaptırıldığı bilinmemektedir. Günümüze kadar ulaşan sırlı tuğla minaresinden XIII.yüzyıl Selçuklu eseri olduğu anlaşılmaktadır. Minare temelindeki bir kuyudan ötürü Kuyulu Mescit ismi buraya yakıştırılmıştır. Kare planlı tek kubbeli bir camidir. Kuzey doğu köşesindeki minare orijinal olup bir sıra taş ve iki sıra tuğlalı, yıldız şeklinde üçgen dolgulu silindirik gövdesi bulunmaktadır. Gövdede baklava şeklinde �ruze renkli tuğlalar kullanılmıştır.
8 10 12
7 9 11
Afyonkarahisar şehir merkezinde 226 m. yüksekliğinde volkanik özellikli, trakit bir kaya kütlesi olarak yükselen kale, Hitit imparatoru II. Murşil zamanında M.Ö. 1350 yıllarında Arzava seferinde Hapanuvo adlı müstahkem mevkii olarak kullanılmış, daha sonra Frig, Hellen, Roma ve Bizans dönemlerinde Akronium adını alarak önemli bir üs olmuştur. Kale zirvesinde Ana Tanrıça Kybele’ye adanmış tapınak , dört adet büyük sarnıç bulunmaktadır. Surları Selçuklu Sultanı I.Alaaddin eykubat zamanında, mimar Bedrettin Gevhertaş tarafındn onarılmış, ayrıca yukarı kaleye bir saray ile yanına küçük bir mescit yaptrılmıştır. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde, devlet hazinesinin ve halkın değerli eşyalarının saklandığı, suçluların tutuklu olarak bulundurulduğu yer olması nedeniyle Karahisar-ı Sahip , Karahisar-ı Devre adlarıyla anılmıştır ve şehrin bugünkü adına katkıda bulunmuştur. 1573'te burayı tamir ettiren II. Selim ise yörede yetiştirilen meşhur afyondan ötürü kaleye Afyonkarahisar adını vermiştir. Tarihi dokusu korunamamış olsa da hala eski kalıntılar mevcuttur.
AFYONKARAHİSAR KALESİ
ULU CAMİSahipata Fahrettin Ali’nin Sancak Beyi olan Nusretüddin Hasan Bey tarafından yaptırılmıştır. (M.S. 1273) 40 Ahşap sütunu mukarnas başlıklarla süslüdür. Doğu, kuzey ve batıya bakan üç kapısı vardır. Selçuklu tarzı oymalı, iki kanatlı minber kapakları ile mermer mihrabın üzerinde, kitabesi bulunmaktadır. amii ahşap mimarisi ve yeşil sırlı tuğlalı, baklava dilimi tuğla minaresiyle, Selçuklu döneminin eşsiz örneklerinden biridir.
Afyon’un merkezinde bulunan caminin kitabesi olmadığından ne zaman yaptırıldığı bilinmemektedir. Günümüze kadar ulaşan sırlı tuğla minaresinden XIII.yüzyıl Selçuklu eseri olduğu anlaşılmaktadır. Minare temelindeki bir kuyudan ötürü Kuyulu Mescit ismi buraya yakıştırılmıştır. Kare planlı tek kubbeli bir camidir. Kuzey doğu köşesindeki minare orijinal olup bir sıra taş ve iki sıra tuğlalı, yıldız şeklinde üçgen dolgulu silindirik gövdesi bulunmaktadır. Gövdede baklava şeklinde �ruze renkli tuğlalar kullanılmıştır.
MİLLET HAMAMI
SEHİTOĞLU KONAĞI1902 yılında Afyon’da büyük bir yangın çıkar. Mevlevihâne de dahil olmak üzere bu yangında 1318 tane yapı kullanılmaz hale gelir. Dönemin padişahı II.Abdülhamit, Mevleviliğe karşı özel ilgisinden dolayı, 14.000 altın göndererek Mevlevihâne’yi yeniden inşa ettirir. Bu dönemde, gönderilmiş mimarlar ve ustalar tarafından dönemin en önemli sivil mimari örnekleri olan konaklar inşa edilir. Bu alanda yer alan Şehitoğlu Konağı, yan yana iki konaktan oluşmaktadır. Bu konaklardan birisi Restaurant olarak; diğeri ise tarihi Özel Konaklama Tesisi olarak günümüze kazandırılmıştır.
17. yüzyıl Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden ve tarihi dokunun en önemli yapıtlarından biri olan hamam Afyonkarahisar Valiliği tarafından 2004 yılında restore edilmiş olup kültürel faaliyetlerde kullanılmaktadır.
YUKARI PAZAR MESCİDİYukarı Pazar Mescidi kitabesinden öğrenildiğine göre 1264 yılında Karamanoğlu Yusuf Bey tarafından yaptırılmıştır. Giriş kapısı üzerindeki ikinci bir kitabeden Turgut Bin İsmail tarafından 1465 yılında onarıldığı öğrenilmektedir. Afyon'daki selçuklu eserlerin-den olan bu cami kare planlı, pandanti�erin yardımıyla kubbeye geçiş sağlanmıştır. Dıştan kesme taştan caminin doğu duvarında içerisini aydınlatan bir penceresi vardır. Doğu cephesinin duvarları üzerindeki minaresinin tuğladan kısa bir gövdesi, basit bir şerefesi vardır.
14
13 15
16
17Afyonkarahisar şehir merkezinde 226 m. yüksekliğinde volkanik özellikli, trakit bir kaya kütlesi olarak yükselen kale, Hitit imparatoru II. Murşil zamanında M.Ö. 1350 yıllarında Arzava seferinde Hapanuvo adlı müstahkem mevkii olarak kullanılmış, daha sonra Frig, Hellen, Roma ve Bizans dönemlerinde Akronium adını alarak önemli bir üs olmuştur. Kale zirvesinde Ana Tanrıça Kybele’ye adanmış tapınak , dört adet büyük sarnıç bulunmaktadır. Surları Selçuklu Sultanı I.Alaaddin eykubat zamanında, mimar Bedrettin Gevhertaş tarafındn onarılmış, ayrıca yukarı kaleye bir saray ile yanına küçük bir mescit yaptrılmıştır. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde, devlet hazinesinin ve halkın değerli eşyalarının saklandığı, suçluların tutuklu olarak bulundurulduğu yer olması nedeniyle Karahisar-ı Sahip , Karahisar-ı Devre adlarıyla anılmıştır ve şehrin bugünkü adına katkıda bulunmuştur. 1573'te burayı tamir ettiren II. Selim ise yörede yetiştirilen meşhur afyondan ötürü kaleye Afyonkarahisar adını vermiştir. Tarihi dokusu korunamamış olsa da hala eski kalıntılar mevcuttur.
AFYONKARAHİSAR KALESİ
ULU CAMİSahipata Fahrettin Ali’nin Sancak Beyi olan Nusretüddin Hasan Bey tarafından yaptırılmıştır. (M.S. 1273) 40 Ahşap sütunu mukarnas başlıklarla süslüdür. Doğu, kuzey ve batıya bakan üç kapısı vardır. Selçuklu tarzı oymalı, iki kanatlı minber kapakları ile mermer mihrabın üzerinde, kitabesi bulunmaktadır. amii ahşap mimarisi ve yeşil sırlı tuğlalı, baklava dilimi tuğla minaresiyle, Selçuklu döneminin eşsiz örneklerinden biridir.
Afyon’un merkezinde bulunan caminin kitabesi olmadığından ne zaman yaptırıldığı bilinmemektedir. Günümüze kadar ulaşan sırlı tuğla minaresinden XIII.yüzyıl Selçuklu eseri olduğu anlaşılmaktadır. Minare temelindeki bir kuyudan ötürü Kuyulu Mescit ismi buraya yakıştırılmıştır. Kare planlı tek kubbeli bir camidir. Kuzey doğu köşesindeki minare orijinal olup bir sıra taş ve iki sıra tuğlalı, yıldız şeklinde üçgen dolgulu silindirik gövdesi bulunmaktadır. Gövdede baklava şeklinde �ruze renkli tuğlalar kullanılmıştır.
MİLLET HAMAMI
SEHİTOĞLU KONAĞI1902 yılında Afyon’da büyük bir yangın çıkar. Mevlevihâne de dahil olmak üzere bu yangında 1318 tane yapı kullanılmaz hale gelir. Dönemin padişahı II.Abdülhamit, Mevleviliğe karşı özel ilgisinden dolayı, 14.000 altın göndererek Mevlevihâne’yi yeniden inşa ettirir. Bu dönemde, gönderilmiş mimarlar ve ustalar tarafından dönemin en önemli sivil mimari örnekleri olan konaklar inşa edilir. Bu alanda yer alan Şehitoğlu Konağı, yan yana iki konaktan oluşmaktadır. Bu konaklardan birisi Restaurant olarak; diğeri ise tarihi Özel Konaklama Tesisi olarak günümüze kazandırılmıştır.
17. yüzyıl Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden ve tarihi dokunun en önemli yapıtlarından biri olan hamam Afyonkarahisar Valiliği tarafından 2004 yılında restore edilmiş olup kültürel faaliyetlerde kullanılmaktadır.
YUKARI PAZAR MESCİDİYukarı Pazar Mescidi kitabesinden öğrenildiğine göre 1264 yılında Karamanoğlu Yusuf Bey tarafından yaptırılmıştır. Giriş kapısı üzerindeki ikinci bir kitabeden Turgut Bin İsmail tarafından 1465 yılında onarıldığı öğrenilmektedir. Afyon'daki selçuklu eserlerin-den olan bu cami kare planlı, pandanti�erin yardımıyla kubbeye geçiş sağlanmıştır. Dıştan kesme taştan caminin doğu duvarında içerisini aydınlatan bir penceresi vardır. Doğu cephesinin duvarları üzerindeki minaresinin tuğladan kısa bir gövdesi, basit bir şerefesi vardır.
14
13 15
16
17
66 67
68 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 69
KALE-ÇARŞI-MAHALLE
TURİZM KİMLİĞİ
PAZA
RLAM
A
STRATEJİ Afyonkarahisar değerlerinin marka haline getirilmesi
Hedef1; Görünmeyeni görünür kılmakHedef 2; Afyonkarahisar markası oluşturmakHedef 3; Ürün kataloğu hazırlamak
Hedef Kitle; Oteller, Turizm Firmaları, Çarşı Esnafı, Ziyaretçiler
6968 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
70 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 71
a d ımA F Y O NK A R A H İ S A R
a d ımA F Y O NK A R A H İ S A R
7170 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
72 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 73
a d ımA F Y O NK A R A H İ S A R
7372 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
74 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 757574 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
76 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 7776 77
78 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 797978 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
80 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 818180 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
82 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 838382 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
84 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 858584 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
86 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 878786 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
88 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 8989
LOGO ÖRNEKLERİ
8988 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
90 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 919190 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
92 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 9392 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
94 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 95
K A R A H İ S A R
95
96 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 97
KENT HARİTASI
98 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 999998 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
100 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 101101100 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
102 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 103
“MAHALLE MİRASI”30adımdaBUGÜN NE KEŞFETSEM?
103102 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
104 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 105
GİDİŞDÖNÜŞ
BAŞLA
BİTİR
ARA DİNLENME
YONCAALTI CAMİAŞÇI BACAKSIZ
MEVLANA PARKI
SULTAN DİVANİ
KALEYE ÇIKIŞ
KALE ÖNÜ MEYDAN
YUKARIPAZAR CAMİNAMIK KEMAL- OKUL
UZUN ÇARŞI
BEDESTENTAŞHAN
BAŞLA
TAŞ MEDRESE
105104 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi”
106 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 107
AŞÇI BACAKSIZ’da kuzu kebabı mı yesem? TAŞ MEDRESE’de el işi kursuna mı gitsem?
*keçe işçiliği
*cam *ahşap oyma
*baston
*yemeni
108 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 109
YONCAALTI CAMİ önünden geçerkenseyyar tezgahlardan köy ekmeği mi alsam?
YONCAALTI CAMİ’nden sonra seyyar tezgahlar-dan ihtiyaçlarımı mı tamamlasam?
110 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 111
SEYYAR TEZGAH TASARIMI
* tente
* cam ile kapalı opsiyon
* tekerlekli mobil kullanım olanağı
* çeşitli taşıtlar ile kullanım olanağı
. standart tek tip tasarım, farklı renk ve boyut seçenekleri
SEYYAR TEZGAH TASARIMI . farklı satış ürünleri için kullanım şekilleri
SEYYAR TEZGAH TASARIMI . farklı taşıtlar ile mobilite seçeneği
1 3
42
bisiklet akülümini araba
motorsiklet araba
112 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 113
Tarihi BEDESTEN çarşısına uğrayıp turistik bir gezi yapıp, çeyizlik ihtiyaçlarımı mı tamamlasam?
TAŞHAN civarındakibakırcılardan kap kacak mı alsam?
114 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 115
MEVLANA PARKI’nı geçince yol üstünde bulunanMotorcu’daki antika MOTORLARA mı göz atsam?
Afyonkarahisar’da el sanatları oldukça gelişmiş.SULTAN DİVANI MEVLEVİ TÜRBE CAMİ’nigezerken el yapımı keçe bir sarık gördüm.
Eski TARİHİ MİLLET HAMAMI, bugünkü AFYONKARAHİSAR KÜLTÜR VE SEMTEVİ’nde hoşbir müzik dinletisi eşliğinde satranç mı oynasam?
116 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 117
YUKARI PAZAR CAMİmeydanındaki antikadükkanına da gözatmadan geçmek istemedim.
AFYONKARAHİSAR KALESİ’ne çıkmadan hatıra amaçlı birkaç hediyelik almayı ihmal etmedim.
118 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 119
KALE yolunda çok susadım. Çay, meşrubat mı içsem ?
Malzemeler:1kg tam buğday unu 0,5kg patates (3 orta boy patates)500- 600 ml su (patatesleri kaynatmak için)1tatlı kaşığı tuz1 tatlı kaşığı şeker
Hazırlık:Patateslerin kabuklarını soyunKare kare kesip, üzerine 1 lt su ekleyip kaynatın.Patatesler pişince suyunun bir kısmını su bardağına alın.Suyun geri kalanını başka bir kaba aktarın. Patateslerin suyunu iyice süzün.Patatesleri sıcakken ezin ve soğumaya bırakın.Ayırdığınız bir bardak patates suyu ılındığı zaman içine şeker ekleyin. Karıştırın.Köpürmesini bekleyin. (3-5dak. )
Patatesli Pak Mayasız Köy Ekmeği Tarifi
Kale yolu dönüşü NAMIK KEMAL İLKÖĞRETİM OKULU yanındaki FIRIN’dan yeni çıkmış sıcak sıcak patatesli ekmek mi alsam?
120 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 121
Patatesli Pak Mayasız Köy Ekmeği Tarifi
Yapılışı:
Ekmeği yapmayı planladığınız kaba 1kg unu dökün, tuz ekleyip, karıştırın. Ortasında bir çukur açın. Yavaş yavaş parmaklarınızı döndüre döndüre suyu unla buluşturun ve yoğurun. Son olarak hamuruna ezilmiş ve soğumuş patatesleri ekleyin, hamur homojen bir karışım oluncaya de yoğurun. Hamur elinize yapıştıkça un serpe serpe yoğurabilirsiniz. Kaptan çıkarıp, masanızın üzerinde biraz daha yoğurun. (10-15 dak) Kabı yağlayıp hamuru tekrar kaba koyun.
Hamurun üzerini kapak ya da streç �lmle kapatarak yaklaşık 2 saat bekle-tin. Hamur kabarıp iki katına çıkacaktır. Fırına atmadan hamurun kabarması için tekrar biraz süre verin. (30dak-1 saat arası) Üzerine biraz su, un ve haşhaş serpin. Un kabarırken üzerine örttüğününüz kağıt ya da beze yapışmamasını, su pişerken kızarmasını, haşhaş da yerken güzel bir aroma vermesi için kullanılmıştır. Kullanımı isteğe bağlıdır.
Hamuru önceden ısıtılmış 180 derecelik fırında yaklaşık 1 saat pişirin.
A�yet olsun.
Afyon’dan SUCUK almadan dönülmez dedim ve hemen UZUN ÇARŞI’ya uğradım.Şarküteriler için“10 ADIMDA ÇARŞI” kitapçığına göz atabilirsiniz.
122 // “Afyonkarahisar Kale-Çarşı-Mahalle Turizm ve Kültür Rehberi” 123