KANSER EPİDEMİYOLOJİSİ

İskender GÜN

Kanser;

• Hücrelerin kontrolsüz çoğalması ve yayılmasıyla karakterize

• Köken aldıkları dokuya göre ve• Histolojik özelliklerine göre sınıflandırılır

DSÖ

• 4 Şubat• 2005 yılında 7,6 milyon kanser ölümü• Önlem alınmazsa gelecek 10 yılda 84

milyon ölüm olacaktır• Tüm kanser ölümlerinin % 70’den fazlası

düşük ve orta gelirli ülkelerde gerçekleşmektedir.

DSÖ

• Tüm kanserlerin % 40’dan fazlasından korunulabilir

• Sık görülen bazı kanser türleri (meme, kolorektal, serviks) erken saptanırsa tedavi edilebilir

DSÖ

Yaygınlık

ABD’de• Kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada

gelen ölüm nedeni• Tüm ölümlerin % 23’ünden sorumlu

Yaygınlık

ABD’de her yıl 100.000 kişiden• 232 kalp hastalıkları • 190 kanserler• 52 serebrovaskuler hastalıklar• 43 alt solunum yolu hastalıkları• 37 kazalardan ölmektedir.

Yaygınlık

ABD’de yaşam boyu kansere yakalanma riski• Erkeklerde % 45,3• Kadınlarda % 37,9

ABD’de yaşam boyu kanserden ölme riski• Erkeklerde % 23,4• Kadınlarda % 19,8

Ülkemizde erkeklerde (2008)

• Solunum sistemi hastalıkları 15,0• Dolaşım sistemi hastalıkları 13,5• Sindirim sistemi hastalıkları 10,1• GÜS hastalıkları 9,1• Neoplaziler 7,1

Ülkemizde kadınlarda(2008)

• Gebelik, doğum ve lohusalık 22,8• GÜS hastalıkları 8,3• Solunum sistemi hastalıkları 8,4• Dolaşım sistemi hastalıkları 7,8• Neoplaziler 7,1• Sindirim sistemi hastalıkları 6,9

Ölüm nedeni erkeklerde (2008)

• Dolaşım sistemi hastalıkları 32,1• Neoplaziler 17,7• Solunum sistemi hastalıkları 12,7

Ölüm nedeni kadınlarda(2008)

• Dolaşım sistemi hastalıkları 37,1• Neoplaziler 12,1• Solunum sistemi hastalıkları 9,7

Maliyet

• ABD’de kanserlerin yıllık maliyeti 72 milyar dolar

• Tüm sağlık harcamalarının %5’i

Yaş• Kanserler esas olarak ileri yaşların

hastalığıdır• Bazı kanserler haricinde (meme ve

serviks gibi) ileri yaşlarda sıklığı artmaktadır

• ABD’de ortanca görülme yaşı erkeklerde 68, kadınlarda 67’dir.

ABD’de 0-14 yaş grubunda;

Erkekler• Lösemi 5,1

– ALL 4,1• Beyin ve SS 3,3• Nonhodgkin 1,2• Yumuşak doku 1,1• Böbrek 0,7

Kızlar• Lösemi 4,4

– ALL 3,5• Beyin ve SS 3,1• Nonhodgkin 0,6• Yumuşak doku 0,9• Böbrek 0,9

Dünyada

Cinsiyet• Meme, tiroid, safra kesesi ve yolları kanserleri

dışındaki kanserler genellikle erkeklerde daha sıktır

• Sigara ile bağlantılı kanserler erkeklerde daha sıktır.

• Mesane karsinomu ve mezoteliyoma gibi mesleki maruziyete bağlı kanserler erkeklerde daha sıktır.

DSÖ

Ülkemizde erkeklerde (2008)

Ülkemizde kadınlarda(2008)

Irk ve coğrafi bölge• Bazı kanserler ülkedeki çeşitli ırklar arasında

farklılık gösterebilmektedir. • Bunun nedeni;

– Kültürel yapı,– Sosyal özellikler– Ekonomik durum ve– Irklar arasındaki genetik farklılığa bağlı olabilir.

Zaman özellikleri

• Sigara kullanımının sonucu olarak akciğer kanseri

Zaman özellikleri

• Beslenme alışkanlıklarının değişimine bağlı olarak mide kanseri görülmesinde artış görülmüştür.

Zaman özellikleri

• Erken tanı ve tarama yöntemlerinin gelişmesiyle bazı kanser türleri ölümlerinde azalma görülmektedir.

• Gelişmiş tedavi olanaklarıyla birlikte 5 yıllık sağkalım sürelerinde de artış vardır.

ÜLKEMİZDE DURUM

• Vaka sayısı ?• “2025 yılına kadar kanser vakaları yüzde

300 artacak”

Ülkemizde kanser insidansı (yüzbinde)

• Çevre koşullarının değişmesi• Ortalama yaşam süresinin uzaması• Bazı kişisel özelliklerin değişmesi

• Tanı olanaklarının artması• Bazı hastalıkların azalması

(enfeksiyonlar) nedeniyle kanserler daha da önemli hale gelmiştir.

TEŞEKKÜRLER