Kapitał Lubuszan – siły jednostkowe i społeczne

Marcin SzumigrajKatedra Pedagogiki Społecznej

Uniwersytet Zielonogórski

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Kapitał definicja pojęć

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Kapitał/Siły

potencjał kompetencje

jednostki

potencjałtkwiący

w zbiorowości

Siły jednostkowe

Kapitał ekonomiczny

47,3% praca najemna48,1% świadczenia społeczne7,5% działalność gospodarcza3,2% uprawa gospodarstwa rolnego5,3% dochodów nieudokumentowany

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Kapitał ekonomiczny/dochód netto w przeliczeniu na członka rodziny

6% poniżej kwot stanowiących wskaźnik minimum egzystencji 6 % pomiędzy minimum egzystencji a minimum socjalnym20,6% minimum socjalne24,3% minimalne wynagrodzenie19,6% poziom wynagrodzenia przeciętnego22,4% dochód powyżej średniej krajowej na osobę

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Subiektywna ocena potencjału ekonomicznego

45% przeciętna 33,7% dobra 15,7% zła73,3% jest zmuszonych stale lub czasami kupować najtańszą żywność

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Przygotowanie zawodowe

73,6% posiada zawód26,4% respondentów jest bez zawodu 45% reprezentuje zawody realne36% reprezentuje zawody zorientowane na ludzi 11,2% wykonuje zawody zorientowane na dane3,7% reprezentuje zawody zorientowane na środowisko naturalne i przyrodę 1,1% to zawody artystyczne70 % posiada prawo jazdy70% posiada umiejętność obsługi komputera 50,3% deklaruje znajomość języka zachodniego

Przygotowanie zawodowe cd.

52,9% wysoko ocenia własne kwalifikacje zawodowe36,6% przeświadczona o wystarczających kompetencjach 4,3% wyraża wątpliwości dotyczące swoich kwalifikacji zawodowych29,3% nie podejmuje dokształcania 19% badanych bezrobotnych podejmuje wysiłki na rzecz podnoszenia własnych kwalifikacji zawodowych

Stabilność ekonomiczna/Sytuacja mieszkaniowa

67,2% zadowolonych ze standardu lokalu bardzo dobry lub dobry28,1% przeciętny stopień zadowolenia 5,4% brak zadowolenia 60% zajmuje domy i lokale nie obciążone hipoteką 1,3% zajmuje mieszkania socjalne 81,9% nie ma zaległości z tytułu użytkowania mieszkania 3,2% miewa sporadyczne opóźnienia w tytułach płatności za czynsz, energię i gaz.53,7% nie ma żadnych oszczędności

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Etos

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

’chło

pskie

’

’robotn

icze’

’inte

ligenckie

’

’nie

wie

m’

’inne, ja

kie

’

‘Jakie pochodzenie społeczne miała Pani, Pana rodzina?’

‘Poziom wykształcenia’ podstawowe+gimn.

‘Poziom wykształcenia’ ’zasadnicze zawodowe’

‘Poziom wykształcenia’ średnie

‘Poziom wykształcenia’ wyższe

EtosPochodzenie społeczne a sytuacja materialna

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Mobilność

40,7% mieszka w swojej miejscowości od urodzenia 34,9 % nigdy nie wyjeżdża poza miejsce zamieszkaniaBlisko połowa respondentów nie korzysta wcale z Internetu18,5% sporadycznie korzysta z zasobów Internetu14,3% korzysta z Internetu około 1 godziny dziennie11,3% spędza „dużo czasu” w Internecie 70% pracuje na terenie swojego zamieszkania 70% deklaruje gotowość dojeżdżania do pracy poza miejsce zamieszkania32,8% deklaruje gotowość przeniesienia się za pracą do innej miejscowości31,7% deklaruje gotowość podjęcia pracy za granicą

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Obyczajowość

Kobiety głównymi organizatorkami życia rodzinnegoPreferencja tradycyjnego modelu rodzinySpędzanie czasu poza pracą głównie na pracach domowych i zakupachRzadko czas dyspozycyjny przeznacza na naukę własną czy pracę charytatywnąProwadzenie biernego trybu życia (oglądanie TV, czytanie książek)W większości Lubuszanie sporadycznie wykorzystują czas wolny na świeżym powietrzuW niewielkim stopniu korzystają z rozrywek kulturalnych i realizacji własnego hobby

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Ideowość

Troska o zapewnienie bytu rodzinieBrak widocznego konsumpcjonizmuPostępująca laicyzacja Niska aktywność społeczna na rzecz środowiska zamieszkaniaDominujący wpływ lokalnych mediów i telewizji

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Siły społeczne

Środowisko rodzinneRodzaje sytuacji trudnych

L %

Długotrwała lub ciężka choroba członka rodziny 424 23,1

Długotrwałe bezrobocie członka rodziny 295 16,1

Niepełnosprawność 264 14,4

Śmierć członka rodziny 254 13,8

Trudności opiekuńczo-wychowawcze z dziećmi 141 7,7

Kryzys związany z sytuacją rozwodową 95 5,2

Uzależnienie rodzica lub obojga rodziców od alkoholu 81 4,4

Przemoc fizyczna lub psychiczna wobec członka rodziny 71 3,9

Uzależnienie dziecka od alkoholu 32 1,7

Uzależnienie dziecka od narkotyków 14 0,8

Uzależnienie rodzica lub obojga rodziców od narkotyków 6 0,3

Inne kryzysy 49 2,7

Nie występują 921 50,1

Środowisko rodzinne jako wsparcie

Rodzina (najbliżsi, dorosłe dzieci i krewni) jest najważniejszym miejscem wsparcia i rozwiązywania życiowych problemów5,5% ogółu badanych w sytuacjach trudnych zwraca się po pomoc do instytucji wspomagających rodzinę

Środowisko rodzinne/rozpad więzi

Budżet rodzinnyPodział obowiązków w gospodarstwie domowym i opiece nad dziećmi pomiędzy partnerówPraca zawodowa partnera

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Środowisko pracy

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

22,9

21,3

14,1

10,8

10,1

8,6

7,5

3,8

0,4

Plotkarstwo, pomówienia

Konflikty

Wymagania ze strony przełożonych wykraczające poza zakres czynności

Klikowość

Kradzieże

Wymuszanie przez przełożonych pracy niezgodnej z przepisami BHP

Alkoholizm

Mobbing

Molestowanie seksualne

Środowisko lokalne

Najczęściej wybieranym przez badanych obszarem działalności społecznej była parafia i grupy parafialne 53% oraz stowarzyszenia 27,8%. Udział badanych w stowarzyszeniach rósł wraz ze wzrostem dochodu na jednego członka w rodzinie. Niechętne zaangażowanie w pomoc osobom, które były podopiecznymi innych organizacji i stowarzyszeń.

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Kapitał Lubuszan - cechy charakterystyczne Koncentracja na potrzebach materialnychAmbiwalentna stabilizacja ekonomiczna Ukierunkowanie na awans społeczny Orientacja na tradycyjne grupy społeczne (rodzinę)Umiarkowana aktywność mieszkańców poza pracą zawodowąUmiarkowany poziom mobilność geograficznej i mentalnej Względnie dobry poziom przygotowania zawodowegoBrak zaufania (kryzys) w środowisku pracy i wobec organizacji i instytucji w środowisku zamieszkaniaZaufanie do mediów lokalnychBrak nowych orientacji aksjologicznych przy postępującej laicyzacji

Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego