akad

emik

gas

tro

ente

rolo

ji d

erg

isi,

2012

; 11

(2)

: 74

-77

Gelifl Tarihi: 27.09.2012 • Kabul Tarihi: 28.09.2012

Kaposi sarkomunun gastrointestinal tutulumu: Olgu sunumu

The gastrointestinal involvement of Kaposi's sarcoma

Salih BO⁄A1, Ali R›za KÖKSAL1, Engin ALTINKAYA1, Osman ÖZDO⁄AN1, Damlanur SAKIZ2, Hüseyin ALKIM3, Meltem ERGÜN1, Canan Alatafl ALKIM1

fiiflli Etfal E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, 1Gastroenteroloji Klini¤i, 2Patoloji Klini¤i, ‹stanbulBak›rköy Dr. Sadi Konuk E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, 3Gastroenteroloji Klini¤i, ‹stanbul

G‹R‹fi

Kaposi sarkomu genellikle deriyi tutan, sistemik multisen-trik ve yavafl seyirli vasküler bir tümördür (1). Viyanal› birdermatolog olan Moritz Kaposi 1872 y›l›nda üç yetiflkinerke¤in ayaklar› üzerinde saptad›¤› birden fazla say›da hi-perpigmente kutanöz nodülü bildirdi ve hastal›¤›, 'cildinidiopatik multipl pigmente sarkomu' olarak adland›rd›(2). Cilt lezyonlar› tüm Kaposi sarkomu vakalar›n›n%90'›nda görülür. Lezyonlar s›kl›kla bacaklarda bulunma-lar›na ra¤men, ayn› zamanda gövde ve kollarda da görü-lebilir.

Ekstrakutanöz Kaposi sarkomu en s›k lenf dü¤ümleri, ak-ci¤erler ve gastrointestinal sistemde, özellikle midede gö-rülür (3). Gastrik Kaposi sarkomu olan hastalar genellikleasemptomatiktir, çünkü tümör submukozaldir ve yavaflprogresyon gösteren bir tümördür. En s›k karfl›lafl›lan fli-kayetler epigastrik a¤r› veya hematemezdir.

Hastal›k genellikle dört evreli bir s›n›fland›rmaya göre s›-n›fland›r›l›r. Evre 1: Sadece bir ekstremiteyi tutan lokalizecilt lezyonlar›. Evre 2: Sadece deri tutulumu, ama birdenfazla ekstremite tutan yayg›n cilt lezyonlar›. Evre 3: Birveya daha fazla iç organ veya lenf nodu tutulumu. Evre4: Yukar›daki kategorilerden herhangi biri yan›nda ya ha-yat› tehdit eden enfeksiyon veya baflka bir neoplazi (4).

Özellikle HIV enfeksiyonu ile iliflkili immunosupresyon,Kaposi sarkomu gelifliminden sorumludur (5,6). Ancak,HIV enfeksiyonu tek faktör olarak düflünülmemelidir çün-kü HIV enfeksiyonu olmayan baz› organ nakli hastalar›n-da da immünsupresif tedavi sonucunda Kaposi sarkomuinsidans›nda 0,8% -3% bir art›fl gözlenmifltir (7).

Türkiye’de HIV pozitif hasta say›s› fazla olmad›¤›ndan Ka-posi sarkomu hakk›nda yerleflmifl bir tecrübe yoktur. An-cak, solid organ ve kemik ili¤i transplantasyonu vakalar›son dekatta artt›¤›ndan klinisyenlerin art›k Kaposi sarko-mu hastas› ile karfl›laflma ihtimali artm›flt›r. Burada, dis-pepsi flikayeti ile baflvuran gastrointestinal Kaposi sarko-mu tan›s› konduktan sonra HIV (+) saptanan bir hasta su-nulmufltur.

OLGU

Hipertansiyon d›fl›nda bilinen sitemik hastal›¤› olmayanhastaya dispepsi nedeniyle yap›lan endoskopide özofa-gus alt ucunda Z çizgisinin hemen alt›nda (Resim 1), fun-dus, korpus ve antrum mukozas›nda (Resim 2) çok say›-da, yer yer birbiri ile birleflen hiperemik mukozadan kaba-r›k vasküler lezyonlar görüldü. Bulbusta ve duodenumikinci k›tada da midedeki lezyonlar›n benzeri üç lezyon

OLGU SUNUMU

Kaposi sarkomu genellikle cildi tutan, sistemik multisentrik ve yavaflilerleyen bir tümördür. Ekstrakutanöz Kaposi sarkomu en s›k lenf dü-¤ümleri, gastrointestinal sistem ve akci¤erleri tutar. Gastrointestinaltrakt›n en s›k tutulan yerleri aras›nda ise mide ve duodenum gelmek-tedir. Bu yaz›da dispeptik flikayetleri nedeniyle yap›lan üst gastrointes-tinal sistem endoskopisinde Kaposi sarkomu saptanan bir hasta sunul-mufltur.

Anahtar kelimeler: Kaposi sarkomu, gastrointestinal, endoskopi

Kaposi's sarcoma is a slowly progressive systemic multicentric tumorwhich usually involves the skin. The extracutaneous Kaposi's sarcomainvolves lymph nodes, gastrointestinal tract and lungs at most. Themost commonly involved parts of the gastrointestinal tract are the sto-mach and the duodenum. In this article, we present a patient whowas diagnosed as Kaposi's sarcoma by the upper gastrointestinal tractendoscopy that was performed because of dyspeptic complaints.

Key words: Kaposi's Sarcoma, gastrointestinal, endoscopy

‹letiflim: Salih BO⁄A

Fulya Mahallesi Yeflil Çam Soka¤›, Meriç Konak 6 Apt. No: 11-13 Daire:10,

fiiflli, 34394 ‹stanbul, Türkiye

E-mail: salihboga@yahoo.com

Kaposi sarkomu

Resim 2. Gastrik Kaposi sarkomu (korpus) tipik k›rm›z›ms› makülerlezyonlar.

Resim 4. Mide antrumunda lamina propriada düzensiz da¤›l›ml› vas-küler yap›lardan oluflan tümöral geliflim.

daha izlendi (Resim 3). Bu lezyonlar üzerinden biyopsileral›nd›. Endoskopi sonras›nda hastaya cildinde lezyon olupolmad›¤› soruldu. Hastan›n ekstremitelerinde yayg›n,mor renkli ciltten kabar›k lezyonlar görüldü.

Mide biyopsisinde histopatolojik olarak, lezyonlar i¤sihücrelerden ve düzensiz da¤›l›ml› kapiller proliferasyon-lardan olufluyordu (Resim 4). Lezyon etraf›nda inflamatu-var hücreler ve eritrositler de mevcuttu. Bulgular mideninKaposi sarkomu ile uyumluydu.

Kaposi sarkomu tan›s› sonras›nda yap›lan tetkiklerde has-tada Anti-HIV pozitifli¤i saptand›. Hastan›n laboratuvarçal›flmalar› sonucunda Hemoglobin: 12.6 gr/dl, WBC:3300/mm3, Nötrofil: 1480/mm3 (%44.7) lenfosit:1260/mm3 (%38.1) glukoz: 73 mg/dl, kreatinin: 0,78

Resim 3. Duodenal Kaposi tipik parlak k›rm›z› renkte nodüler lez-yon.

Resim 1. Özofagusta Z çizgisinin hemen alt›nda Kaposi lezyonu.

mg/dl, BUN: 28mg/dl, ALT: 16 IU/L, AST: 24 IU/L, ALP:127 IU/L, GGT: 22 IU/L, Ca: 9.8 mg/dl, total bilirubin:0.6mg/dl, direkt bilirubin: 0.3 mg/dl, ESH: 57mm/hr. idi,HBsAg HCV antikor negatifti.

Hastan›n Kaposi sarkomu tan›s› almas› sonras›nda sa¤bacak lateralinde bir ayd›r mevcut olan papül ve plaklar-dan oluflan lezyondan biyopsiler al›nd› (Resim 5). Deri bi-yopsisi sonucunda dermiste kollajen liflerini infiltre edendüzensiz dallanmalar gösteren damar yap›lar› yan› s›raodaksal tarzda i¤si hücrelerden oluflan proliferasyon vedermiste yar›klanmalar oluflturan infiltratif nitelikte tümo-ral geliflim izlendi, bu bulgular da Kaposi sarkomu’nunplak evresi ile uyumluydu (Resim 6).

Hastan›n cilt ve gastrointestinal tutulumu olmas› ve HIV(+) olmas› nedeniyle Evre 4 kabul edildi, tedavisi planlan-d›.

75

76

Resim 5. Hasta deri bulgusu olup olmad›¤› konusunda sorguland›ktansonra endoskopi masas›nda saptanan Kaposi Sarkomu cilt lezyonu.

Resim 6. Dermiste yar›klanmalar oluflturan infiltratif nitelikte tümö-ral geliflim.

TARTIfiMA

Kaposi sarkomu ilk olarak deri belirtileri ile görünen birmultisistemik neoplastik hastal›kt›r. S›kl›kla HIV enfeksiyo-nu ile iliflkilidir ve AIDS hastalar›n›n yaklafl›k %10’undaKaposi sarkomu gelifltirmektir (6).

Mide, duodenum ve kolon baflta olmak üzere gastroin-testinal sistemi tuttu¤u daha önce bildirilmifltir. Primerolarak submukozal tümör büyümesi göstermesi nedeniy-le genellikle asemptomatik olan gastrointestinal Kaposisarkomu mide ç›k›fl obstrüksiyonu, kanama ve enteropa-ti ile de prezente olabilmektedir (8). S›k bulundu¤u yermide olsa da ince barsak ve kolonda çoklu maküler anji-yoodisplastik benzeri lezyonlar fleklinde de görülebilir (9).Midede, Kaposi sarkomu üzeri ince bir mukoza taraf›n-dan örtülen submukozal vasküler nodüller olarak görü-lür. Mukozal ülserasyonlar, makülopapüler lezyonlar veplak benzeri lezyonlar olarak da görülebilir. Bizim hasta-m›zda da bu tip vasküler lezyonlar saptand›. Daha önceKaposi sarkomu tan›s› alan hastalarda endoskopide Ka-posi sarkomu ile uyumlu lezyon görüldü¤ünde biyopsi

al›nmas›na gerek yoktur (10). Nadir olarak normal muko-

za renk ve görünüflü olan midelerde de bazen Kaposi sar-

komu oldu¤u tespit edilmifltir (11). Buna ek olarak, Kapo-

si sarkomu linitis plastika fleklinde de mevcut olabilir (12).

Endoskopik lezyonlar tipik olmas›na ra¤men, midenin na-

dir bir lezyondur ve birçok endoskopist bu nedenle bu tü-

möre aflina de¤ildir. Bunun bir nedeni, Kaposi sarko-

mu’nun ço¤unlukla AIDS hastalar›nda görülüyor olmas›-

d›r. Kaposi sarkomu hastalar›nda semptom olmaks›z›n

gastrointestinal tutulum için rutin endoskopik tarama

önerilmemektedir, bu da endoskopistlerin bu hastal›¤a

çok aflina olmamas›n›n baflka bir nedeni olabilir.

Gastrointestinal sistemde tipik vasküler lezyonlar görül-

dü¤ünde Kaposi sarkomu’nun düflünülmesi önemlidir. Bi-

zim hastam›zda endoskopik bulgularla Kaposi sarkomu

düflünüldü, hastan›n Kaposi sarkomu ve HIV (+) oldu¤u

bundan sonra ortaya ç›kt›.

KAYNAKLAR1. Balthazar EJ, Richman A. The radiology corner: Kaposi’s sarcoma

of the stomach. Am J Gastroenterol 1977;67:375-9.

2. Frances C. Kaposi’s sarcoma after renal transplantation. NephrolDial Transplant 1998;13:2768-73.

3. Szende B, Thot A, Perner F, et al. Clinicopathologic aspects of 8 Ka-posi’s sarcomas among 1009 renal transplant patients. Gen DiagnPathol 1997;143:209-13.

4. Al-Khader AA, Suleiman M, Al-Hasani M, Haleem A. PosttransplantKaposi sarcoma: staging as a guide to therapy and prognosis. Nep-hron 1988;48:165.

5. Sidonie AM. Human immunodeficiency virus infection (AIDS). In:William J. Williams (ed). Hematology fourth ed. New York, McGraw-Hill Publishing 1991; 973-9.

6. Steven AM. Kaposi’s Sarcoma. In: Charles M. Haskell (ed). CancerTreatment, fourth ed. Philadelphia: W.B. Saunders Company1995; 1122-7.

7. Frezza EE, Fung JJ, Van Thiel DH. Non-lymphoid cancer after livertransplantation. Hepatogastroenterology 1997;44:1172-81.

8. Fay DE, Nisbeth H. Massive gastrointestinal hemorrhage in an im-munosuppressed man due to gastric Kaposi’s sarcoma. Am J Gas-troenterol 1990;85:607-9.

BO⁄A ve ark.

9. Weprin L, Zollinger R, Clausen K, Thomas FB. Kaposi’s sarcoma:en-doscopic observations of gastric and colon involvement. J Clin Gas-troenterol 1982;4:357-60.

10. Chetty R, Pillay JV. Coexistent gastric MALT lymphoma and Kapo-si’s sarcoma in an HIV positive patient. J Clin Pathol 1999;52:313-6.

11. Kolios G, Kaloterakis A, Filiotou A, et al. Gastroscopic findings inMediterranean Kaposi’s sarcoma (non-AIDS).. Gastrointest Endosc1995;42:336-9.

12. Cervie JS. Gastric Kaposi’ sarcoma without skin lesions presentingas linitis plastica. Gastrointest Endosc 1992;38:96.

77

Kaposi sarkomu