MARKGOULSTON

KẺTHÀNHCÔNGPHẢIBIẾTLẮNGNGHE

LắngngheđểthànhcôngĐộcgiảViệtNamtừngđượctiếpcậnvớirấtnhiềuhọcthuyếtvàphươngphápứngxửcũngnhưgiaotiếpđểđạtđượcthànhcông.RấtnhiềutrongsốhọthuộclòngcácýtưởngvềcáchứngxửthuphụclòngngườitrongĐắcnhântâmcủaDaleCanergie.TuycócùngmộttưtưởngvềxâydựngthóiquenứngxửđểtạonênsựthànhcôngtrongcuộcsốngvàcôngviệcvớitácgiảĐắcnhântâm,MarkGoulstontrongKẻthànhcôngphảibiếtlắngnghekhôngchỉdừnglạiởtrìnhbàyphươngpháp,màcònnhấnmạnhvàonhữngnguyêntắchànhxửgiúpchotacóthểthayđổihànhvi,từbỏnhữngthóiquenbảnnăngnhằmtạonênmộtkỹnăngchochínhmìnhđểthànhcông.

Nhữngnguyêntắctạonênhiệuquảgiaotiếpvàthuyếtphụcngườikhácmàtácgiảnêutrongcuốnsáchlàmộtcẩmnangbổíchgiúpchongườiđọccónhữngcáchthứchànhđộnghiệuquả.Hơnnữa,nộidungcuốnsáchkhôngchỉtrìnhbàynhữngcáchthứclắngnghevàthểhiệnsựlắngnghengườikhácnhưnhữnglýthuyếtvềgiaotiếpphổbiếnhiệnnay,màcònmởrộngralĩnhvựctâmlýconngườikhigiaotiếp,đểgiúpchođộcgiảtìmracáchtựđiềuchỉnhbảnthântronggiaotiếpvàứngxửđểcóthểtiếpcậnđượcmọingười,thuphụcvàthuyếtphụchọtốthơn.

Chắcchắnbạnđọcvànhàquảnlýtrẻkhiđọccuốnsáchnàysẽcảmthấycóýnghĩaứngdụngtolớnđốivớicôngviệccủahọ.Thuphụcvàthuyếtphụcngườikháckhôngđơngiảnchỉlàlắngnghehọ,màquan trọng là ấn tượngmàhọnhậnđược từnhững cáchbiểuhiện của chínhchúngta.Nhucầuđượctôntrọng,đượcchiasẻ,đượcthểhiệnbảnthânluôntồntạiởmỗingười-chânlýđơngiảnnàyđãđượcMarkGoulstonsửdụngnhưmộtcơsởđểđưarachínnguyêntắcứngxửnhằmtạođượcmốiquanhệtốtvớingườikhác.

Điểmthúvịcủacuốnsáchnàylànhữngluậnđiểmluôncàixengiữacácyếutốtâmlývàkỹnăng–làhaiyếutốluôncótácđộngqualại.Hiểuđiểmmạnhvàđiểmyếucủachínhmình,lắngnghebảnthânđểchắcchắnvớimụctiêuđịnhra,tạochochínhmìnhmộtđộnglựcđượclắngnghe,đượcthấuhiểuvàsẻchiavớingườikhácmộtcáchchânthànhlàđiềukiệntiênquyếtđểmộtngườirènđượckỹnănglắngnghevàthểhiệnsựlắngnghe,từđóthuphụcvàthuyếtphụcđượcngườiđốidiện.

Cuốnsáchđượcviếtvớigiọngvăntựsự,mỗiýtưởngđềuđượcminhhọabởimộthoặcnhiềuhơncáctìnhhuốngcóthậttrongcuộcsốngvớinhữngngườinổitiếng.Điềunàylàmtăngđáng

kểtínhthuyếtphụcvàđộhấpdẫncủacácluậnđiểmmàtácgiảđưara.VớinhữngnhàlãnhđạodoanhnghiệpViệtNam,cáctìnhhuốngnàyrấthữuíchđểvậndụngtrongcôngviệc.

Bêncạnhđó,tácgiảcònđưaracácmẫucâutrongcáctìnhhuốngđểminhhọachocácnguyêntắcgiaotiếpvàlắngnghevớikỳvọngđộcgiảsẽtìmracáchứngdụngphùhợp.Tuycósựkhácbiệtrấtnhiềutrongcấutrúcngônngữvàvănhóaứngxử,nhữngvídụvềcáchnóitheokiểuAnhngữvànhữnghànhvimangtínhphươngTâymàtácgiảđưaravẫnlànhữnggợiýrấtsắcnétvàcótrọngtâmchongườiđọcViệtNam.

ChúngtôihyvọngrằngcuốnsáchnàysẽđượcđộcgiảViệtNam,đặcbiệtlànhữngbạntrẻvàcácnhàquảnlýđónnhậnnồngnhiệt,vàtrởthànhmộttrongnhữngcuốnsáchgốiđầugiườngcủahọ.

NGUYỄNTHỊNAMPHƯƠNG

TưvấntrưởngCôngtyOCD

LờitựaCácnhàquảnlý,Giámđốcđiềuhànhvàchuyênviênbánhàngvẫnthườngkêucavớitôi,"Nóichuyệnvớimấyngườicứngcổthậtchẳngkhácgìđậpđầuvàotường."

Khinghenhữnglờithanvãnấy,tôiđáprằng:"Thếthìđừngđậpđầuvàotườngnữa,màhãytìmchỗnàogạchxốpxốpấy."Tìmrachỗgạchxốp‒điềumàngườikhácthựcsựcầnởanh‒vàthếlà,anhcóthểdỡbỏnhữngchướngngạivậtdùlàchắcchắnnhấtvàkếtnốivớimọingườibằngnhữngcáchthứcanhchưatừngnghĩlàkhảthi.

Vàchínhđiềuđóđãxuikhiếntôiđếnvớibạntôi,đồngsựcủatôi-MarkGoulston.Marksởhữunănglựctiếpcậnthầndiệutớitấtcảmọingười-từcácGiámđốcđiềuhànhtậpđoàn,nhàquản lý,kháchhàng,bệnhnhân,cácthànhviêngiađìnhvốngầmghèkèncựa, thậmchícảnhữngkẻbắtcóccontin‒bởiMarkluôntìmthấynhữngchỗgạchmềm.Anhlàthiêntàitronglĩnhvựctiếpcậnnhữngngườibất-khả-tiếp-cận,vàtrongcuốnsáchnày,bạnsẽkhámpháracáchanhlàmđiềuđó.

Thựcra,tôibiếtđếnMarklầnđầutiênquahaicuốnsáchGetOutofYourOwnWayvàGetOutofYourOwnWayatWork.Nhữngcuốnsáchcủaanh,côngviệccủaanh,vàquantrọngnhất,làchínhbảnthânanh,đãgâyấntượngmạnhmẽtớimứctôibuộcmìnhđeođuổianh,vàgiờthìchúng tôi là đối tác. Anh là một trong những người tiên phong về tư duy tại FerrazziGreenlight,đồngthờilàcốvấntincậycủatôi.Saukhiquansátanhlàmviệc,tôihoàntoàncóthểlýgiảichobạntạisaotấtcảmọingười-từcácnhânviênCụcTìnhbáoLiênbang(FBI)chođếnnữhoàngtruyềnthôngOprahphảichămchúlắngnghekhiMarknóivềviệctiếpcậnconngười:kỹthuậtcủaanh,nghethìcóvẻgiảnđơn,nhưngthựcsựpháthuyhiệuquả.

Và,chớcóngạingầnvớithôngtinMarklàmộtbácsĩtâmthần.Anhcònlàmộttrongnhữngngườikếtnốidoanhnghiệptàigiỏinhấtmàtôitừnggặp.Hãythửđưaanhvàomộtcôngsởnàođó,nơimọingườiđang"cơmchẳnglành,canhchẳngngọt",hoặcmộtnhómnhânviênbánhàngkhôngthểcóđượchợpđồngcủakháchhàng,hoặcgiảnhuệkhíchiếnđấuvàsảnlượngđangtrongtìnhtrạngbếtắc,anhsẽgiảiquyếtvấnđề-rấtnhanhgọn-vàbằngcáchthức"haibêncùngcólợi",đểmọingườiđượcravềvớisựhàilòng.

Nếumuốnđạtđượcthànhcôngnhưthế,bạnsẽthấyrằngkhôngcóaicóthểhướngdẫnbạntuyệtvờihơnMark.Anhlàngườisắcsảo,vuitươi,tốtbụngvàbiếttruyềncảmhứng,nhữngcâuchuyệnvềmọingười,từnhữngvịkháchkhôngđượcđónchàochođếnluậtsưhuyềnthoại

F.LeeBaileykhiếnnhữnglờinóicủaanhthúvịnhưthểchúngbiếnđổihẳncuộcsống.Vậynên,hãy thưởng thứcnhé,vàvậndụngnhữngkỹnăngmớimẻđầy sứcmạnhnàyđểbiếnnhữngconngười"phảibótay"và"bấtkhảtiếpcận"trongđờitrởthànhngườicùnghộicùngthuyền,thànhnhữngkháchhàngtậntâm,nhữngđồngsựtrungthànhvàbạnbètrườngcửu.

KEITHFERRAZZI

PHẦNI:BÍQUYẾTTIẾPCẬNBẤTKỲAICónhữngngườithậtmaymắn,họdườngnhưsởhữu"cúchạm"thầndiệumỗikhiphảilôikéongườikhácvàocáckếhoạch,mụctiêuvàướcmuốncủamình.Nhưng,trênthựctế,tiếpcậnconngườiđâucóphảiphépnhiệmmàu.Đólàmộtnghệthuật...làmộtmônkhoahọc.Và,nódễdànghơnbạntưởng.

1.AIĐANGKIỀMTHÚCBẠN?Quảnlýhiệuquảlànghệthuậtbiếnmọivấnđềtrởnênhấpdẫn,còngiảiphápthìmangtínhxâydựngđếnnỗiainấyđềumuốnxắntaylàmcùngvàxửtríchúng.

―PAULHAWKEN,tácgiảcủaNaturalCapitalism

Ngaylúcnàyđây,cónhữngngườimàbạncầnphảitiếpcận.Nhưngbạnkhôngthể,vàviệcấykhiếnbạnđauđầu.Đócó thể làngườiởcôngsở:mộtnhânviêncấpdưới,một thànhviêntrongnhóm,mộtkháchhàng,haysếpcủabạn.Haylàaiđóởngaytrongnhà:ngườibạnđời,chahaymẹ,mộtđứatrẻbướngbỉnhhaymột"cốnhân"cáugiận.

Bạnđãthửmọicách-nàolýlẽ,thuyếtphục,épbuộc,vannài,giậndữ-nhưnglầnnàocũngkhôngthànhcông.Bạncáugiận,sợhãihaynản lòngthoáichí.Vàbạnnghĩbụng,"Saobâygiờ?"

Đâylànhữnggìtôimuốnbạnlàm:Hãycoiđâynhưmộttìnhhuốngbắtcóccontin.Vìsao?Bởibạnkhôngthểđượctựdo.Bạnbịmắckẹtgiữasựcựtuyệt,nỗisợhãi,tháiđộthùđịch,vẻkỳthị,thóibướngbỉnh,sựtựphụhaycảnhcùngquẫn-vàcảbởinỗibấtlựccủachínhbạnvìkhôngthểđưarahànhđộngnàohiệuquả.

Vàđóchínhlàlúctôibướcvào.

Tôichỉlàmộtngườibìnhthường‒mộtngườichồng,mộtngườicha,mộtbácsĩ‒nhưngtừlâurồi,tôiđãkhámphárarằngtôisởhữumộtkhảnăngđặcbiệt.Bạncóthểthảtôivàobấtcứhoàncảnhnào,vàtôiđềucóthểtiếpcậnmọingười.Tôicóthểthuyếtphụccácvịđiềuhànhcứngnhắc,nhữngnhânviênđangsôitiết,haycácthànhviênpháhoạitậpthể,đểhọhợptácvớinhaunhằmtìmragiảipháp.Tôicóthểdànxếpêmthấmcácgiađìnhđanglụcđụchaynhữngcặpvợchồngghétcayghétđắngnhau.Tôithậmchícòncóthểlaychuyểnsuynghĩcủanhữngkẻbắtcóccontinhaynhữngngườituyệtvọngđangtìmnẻotựsát.

Tôikhôngdámchắcnhữnggìmìnhlàmlàkhácbiệtvớimọingười,nhưngtôidámnóirằngnóhiệuquả.Tôibiếtmìnhchẳngthôngminhhơnngười,vàtôicũngbiếtthànhcôngcủamìnhkhôngphảithứănmaythảnghoặc,bởinhữnggìtôilàmluônnhấtquán,nópháthuytácdụngvớimọikiểungười,ởtấtcảcácloạitìnhhuống.Nhưngvìđâumànóhiệuquả?

Tronglúcphântíchcácphươngphápcủamình,tôiđãtìmthấycâutrảlời.Hóarachínhmột

bộkỹthuậtđơngiản,nhanhgọnđãlàmnênsứckéochotôi-trongđóvàiphầntôitựkhámphára,cònlạilàtôihọchỏitừcácbậcthầyvàđồngnghiệpcủamình.Chínhvìthế,nhữngkỹthuậtnàyđãkéomọingườivềphíatôi,kểcảkhinhữngngườiấycốbứtmìnhraxa.

Đểhiểurõđiềunày,bạnhãythửtưởngtượngrằngmìnhđangláixeleotrênsườndốc.Bánhxecủabạntrơn,trượtvàbạnkhôngthểbámchặtđược.Nhưnghãythửvềsố,vàthếlàbạncóthểkiểmsoátđượctìnhhìnhngay.

Hầuhếtmọingườiđềuquen"lênsố"khihọmuốntiếpcậnngườikhác.Họthuyếtphục.Họkhíchlệ.Họtranhluận.Họthúcđẩy.Vàchínhtrongquátrìnhấy,họtạorasựkhángcự.Khisửdụngbộcôngcụmàtôiđưara,bạnđangthựchiệnchínhxácđiềungượclại-bạnlắngnghe,đặtcâuhỏi,soibóngvàphảnchiếulạichongườikianhữnggìbạnvừanghethấy.Khibạnlàmvậy,họsẽcảmthấymìnhđượcsoirõ,đượcthấuhiểuvàđượccảmnhận-vàchínhviệc"gạtcầnsốxuống"ấylạikéohọvềphíabạn.

Nhữngcôngcụđầyquyềnnăngmàbạnsẽbiếtđượctrongcuốnsáchnàycóthểxoaychuyểnngườikhác,mộtcáchmaulẹvànhanhchóng,thườngchỉtrongvòngvàiphút-từquầyquậynói"không"sanghàilòngnói"có".Tôivậndụngchúnghàngngàyđểhàngắncácgiađìnhtanvỡ,giúpđỡcáccặpđôilủngcủngtrởlạiyêuthươngnhau.Tôidùngchúngđểcứucáccôngtyđangtrênbờvựcsụpđổ,đưanhữngnhàquảnlýthùnghịchsátcánhvớinhauđầyhiệuquả,tôitruyềnsứcmạnhchocácchuyênviênbánhàngđểthựchiệnđượcnhữngvụgiaodịch"bấtkhảthi".VàtôiđemchúngragiúpcácđặcvụFBIvànhữngchuyêngiathươngthuyếtthànhcôngtrongnhữngtìnhhuốngdùgiannannhất,khisựsống,cáichếtcáchnhaumộtlằnranhmỏngmảnh.

Thựcra,nhưbạnsẽthấy,khiphảixửtríviệctiếpcậnnhữngngườikhôngmuốnlắngnghe,bạncórấtnhiềuđiểmtươngđồngvớicácchuyêngiathươngthuyếtcontin.ĐólànguyêndotạisaocuốnsáchnàybắtđầuvớicâuchuyệncủaFrank.

Frankngồitrongxegiữabãiđỗcủamộtsiêuthịlớn,khôngaibénmảnglạigầngãbởigãđangkềkhẩusúngngắnvàohọngmình.LựclượngĐặcnhiệm(SWAT)vàđộithươngthuyếtcontinđượctriệutới.Độiđặcnhiệmtảnvàocácvị tríphíasaucácxehơivàphươngtiệnvậntảikhác,gắnghếtsứckhôngkíchđộngđếnđốitượng.

Trongkhichờđợi,họđiềncácchitiếthiệntrường.Họđangtheodõimộtngườiđànôngmớingoài30,vừabịsathảikhỏivịtrínhânviêndịchvụkháchhàngtạimộtcửahàngđiệntửquymôlớnsáuthángtrướcvìtotiếngvớikháchhàngvàđồngnghiệp.Anhtacũngđãđiphỏng

vấnmộtvàinơikhác,nhưngđềucôngcốc.Anhtalăngnhụcvợvàhaiđứaconnhỏnặngnề.

Mộtthángtrước,vợconanhtađãdọnvềnhàmẹđẻởmộtthànhphốkhác.Cônóivớianhtarằngcôphảinghỉngơiđôichút,vàanhtacầnphảitựkiểmsoáthànhđộngcủamình.Chủcănhộhọthuêđãđáanhtarađườngđúngvàokhoảngthờigianấyvìchưatrảtiềnnhà.Anhtadọnvàomộtcănphòngtồitànởkhuổchuộttrongthànhphố.Anhtakhônghềtắmgiặt,cạorâuvàhầunhưchẳngbỏgìvàobụng.Manhmốicuốicùnglàlệnhcấmmàanhtavừamớinhậnđượcngayngàyhômqua,trướckhigâyhỗnloạnởbãiđỗxenày.

Giờthìtrưởngnhómchuyêngiathươngthuyếtđangtròchuyệnbìnhtĩnhvớianhta."Franknày,tôilàTrungsĩEvans.Tôisẽnóichuyệnvớianhnhé,vìcócáchthoátrakhỏitìnhhuốngnàychứkhôngcầnphảitựlàmmìnhtổnthươngthếđâu.Tôibiếtanhkhôngnghĩlàmìnhcòncơhộinàokhác,nhưngthựcsựlàcóđấy."

Frankgàolên:"Màythìbiếtcáigì.Màycũnggiốnghệttụinóthôi.Cútđi,đểtaođượcyên!"

TrungsĩEvansđáplại:"Tôikhôngnghĩlàmìnhlàmthếđược.Anhđangởgiữabãiđỗxenàyvớimộtkhẩusúngchĩavàohọng,vàtôicầnphảigiúpanhtìmcáchthoátrakhỏitìnhtrạngnàychứ."

"Biếnđi!Taocóccầnđứanàogiúpđỡhết!"Frankđốplại.

Cuộcđốithoạicứthếdằngdaisuốtcảtiếngđồnghồ,vớinhữngkhoảngimlặngkéodàivàiphúthoặchơn.KhicácthôngtinvềFrankđượccungcấpđầyđủ,thìrấtrõràng:anhtakhôngphảingườixấu,chỉlàmộtkẻlúngtúngvàcáugiận.Độiđặcnhiệmởtưthếsẵnsàng"hạgục"nếuanhtadùngsúngđedọabấtcứai,nhưngtấtcảmọingười,ngoạitrừFrankđềumuốnkếtthúcmọisựtronghòabìnhêmả.Tuythế,cáncânchênhlệchnàycóvẻkhôngđượcổncholắm.

Saumột tiếng rưỡiđồnghồ,một chuyêngiađàmphánkhác,Thanh traKramerxuấthiện.KramerlàmộthọcviêntốtnghiệpchươngtrìnhđàmpháncontinmàtôitừngdạychocácnhânviêncảnhsátvàchuyênviênthươngthuyếtcontincủaFBI.

Thanh traKramerđã đượcnghe tóm tắt về hoàn cảnh của Frank, tình hình của quá trìnhthươngthuyết.ÔngđưarachoTrungsĩEvansmộtgợiýkhác:"Đâylànhữnggìtôimuốnanhnóivớigã:'Tôicálàkhôngaihiểucảmgiáccủaanhkhicốxoayxỏamọicáchnhưnglạivướngvàotìnhcảnhnày,nhưthểđâylàlốithoátcuốicùng,phảikhông?'"

Evansđáplại:"Gìcơ?"

Kramernhắclạigợiý:"À,tiếntớiđi,nóivớianhtathếnày:'Tôicálàkhôngaihiểucảmgiáccủaanhcốxoayxỏamọicáchvàrốtcuộclạivướngvàotìnhcảnhnàynhưthểlàlốithoátcuốicùng,phảivậychứ?'"

Evanslàmtheo.VàkhianhnóivậyvớiFrank,Frankcũngđáplời:"Gìcơ?"

EvansnhắclạivớiFrank,giờđâyanhtahồiđápthếnày:"Đúng,màynóiphảiđấy,khôngđứanàobiếtvàchẳngđứanàothèmđểýhết!"

KramernóivớiEvans,"Tốt,anhđãcóđượccâutrảlời'Đúng',giờanhđãnhậpcuộc.Giờhãydựavàođóđi."Ôngcungcấpthêmcâuhỏithứhaichoviêntrưởngnhómthươngthuyết:"Phảirồi,tôicũngcượclàanhthấychẳngaihiểucáicảmgiácphảibắtđầungàymới,chắcmẩmrằngrấtcókhảnăngsẽxảyrađiềugìđótệhạihơnlàtốtđẹp,cóđúngthếkhông?"

Vớicâuhỏinày,Frankđáp:"Đúngthế,ngàynàocũngkhốnnạn!Rặtnhữngthứhệtnhưnhau!"

KramerbảoEvansnhắclạinhữnggìanhvừađượcnghevàthêmphầnkhẳngđịnh:"Vàbởikhôngaihiểunổinótệthếnàovàbởikhôngthứgìổnthỏavàngàynàocũngkhốnnạnnhưnhau,đólàlýdotạisaoanhrurútrongxehơivớimộtkhẩusúngnhằmkếtthúctấtcả.Đúngchứ?"

"Đúng",Franktrảlời,giọngcủaanhtađãthểhiệnnhữngdấuhiệuđầutiênchothấysựbìnhtĩnh.

"Kểthêmchotôiđi.Chínhxáclànhữnggìđãxảyravớianh?Lầncuốicùngcuộcsốngcủaanhổnthỏalàkhinào,vàđiềugìđãxảyrasauđó,biếntấtcảthànhmớhỗnđộn?"Evansmờigọi.

Frankbắtđầuđiểmlạicácsựkiệnkểtừkhianhtabịsathải.

Mỗilúcanhtangừnglại,Evanslạihồiđápbằngcâu:"Thậtthếư...kểthêmchotôiđi."

Frank lại tiếp tục kể lại nhữngvấnđề anh ta gặpphải. Thỉnh thoảng, dưới sự chỉ dẫn củaKramer,Evansnói:"Vàtấtcảnhữngđiềuđókhiếnanhthấytứcgiậnư?Haylànảnchí?Haybịxuộilơ?Haytuyệtvọng?Haychínhxáclàgì?"EvanschờđợiFrankchọnratừngữphùhợpnhấtvớinhữnggìanhtacảmnhận.

Frankrốtcuộcthừanhận:"Ngánngẩm".

Evanstiếplời:"Vậynênanhthấyngánngẩmvàkhinhậnđượclệnhcấm,đấychínhlàđiểm

bùngnổ?"

"Phảiđấy",Frankxácnhận.Giọngcủaanhta,lúcđầuthùnghịchlàthế,giờlặngthinh.

Chỉquavàicâunói,Frankđãchuyểntừchỗkhướctừliênhệsanglắngnghevàbắtđầumộtcuộcđốithoại.Điềugìđãxảyravậy?Bướcthenchốtnhấttrongquátrìnhthuyếtphục‒bướcmàtôinhắcđếnvớitêngọi"tiếpnhận".Đólàbướcxảyrakhimộtngườichuyểntừtháiđộcựtuyệtsanglắngngherồicânnhắcnhữnggìđượcđềxuất.

VậyđiềugìkhiếnFrankbắtđầulắngnghevàtừtừ"tiếpnhận"nhữnggìTrungsĩEvansnói?Bướcchuyểnbiếnđấykhôngphảingẫunhiênmàcó.BíquyếtnằmởchỗnóiranhữnggìFranknghĩnhưngchưanóira.KhitừngữcủaviêntrungsĩkhớpvớinhữnggìFranknghĩ,Frankbắtđầungảdầnvàocuộcđốithoạivàbắtđầunói"Đúng".

CHUTRÌNHTHUYẾTPHỤC

Khảnăngcaolàbạnthấyrằngmìnhkhôngbaogiờgặpphảinhữngtìnhhuốngmàcácchuyêngiathươngthuyếtcontinphảixửtrí.Nhưngvàomộtngàynàođó,bạnsẽphảithuyếtphụcailàmviệcgìđókhông?

Câutrảlờilà:hầunhưtấtcảnhữngngườibạngặpgỡ.Việcgiaotiếpchínhlànỗlựcnhằmtiếpcậnmọingườivàxuikhiếnhọlàmđiềugìđókhácvớinhữnggìhọđãlàm.Cóthểbạngắngsứcgiảithíchchohọthứgìđó.Cóthểbạnđanggắngsứcnóiphảitráivớihọ.Hoặccóthểbạncầngâyấntượngvớihọrằngbạnchínhlàđốitượngphùhợpchomộtcôngviệc,mộtvịtríđềbạthaymộtmốiquanhệnàođó.

Nhưngtháchthứclàởđây:Aicũngcónhữngnhucầu,hammuốnvànhữngviệcphảiriêngcủamình.Họsởhữunhữngbímật.Họcăngthẳng,bậnrộnvàthườngcócảmgiácnhưphảichịuđựngquásức.Đểđốiphóvớinỗicăngthẳngvàbấtan,họdựng lênnhữnghàngràokhiếnngườikhácvấpphảikhókhănkhimuốntiếpcậnhọ,kểcảnếuhọcóchịuchiasẻthànhquảvớibạn,vàsẽlàgầnnhưbấtkhảthinếuhọcứtỏrathùnghịch.

Tiến tới gầnnhữngconngườinàymàbạn chỉ trangbị chomìnhnhững lýdo, thực tếhayphươngcáchnhằmlập luận,khuyếnkhíchhayvannài,vàbạnthì lạimongđợisẽ tiếpcậnđượchọthìthườngsẽchẳngíchchi.Thayvàođó,bạnsẽbịoántráchmàchẳnghiểutạisao.(Đãbaonhiêulầnbạnrờikhỏimộtcuộcchàohàng,mộtcuộchọpcôngtyhaymộtcuộctranhluận,cãicọvớibạnđờihayconcái,màchỉbiếtlắcđầucathán,"Cáiquáigìvừaxảyrathế?")

Tintốtlànhlàbạnhoàntoàncóthểnắmbắtđược,chỉđơngiảnnhờthayđổicáchtiếpcận.

Nhữngkỹthuậttôimôtảtrongcuốnsáchnàymanglạihiệuquảchocácchuyêngiađàmpháncontinkểcảtrongnhữngtìnhhuốngtuyệtvọngnhất,vàchúngcũngcóhiệuquảtươngtựkhibạnthửtiếpcậnmộtvịsếp,mộtđồngsự,mộtkháchhànghayngườiyêu,haythậmchílàmộtnhóctuổivịthànhniêngiậndữ.Chúngdễdàng,nhanhgọnvàkhivậndụng,bạncóthểđạtđượcmụcđíchcủamình.

Nhữngkỹthuậtnàycósứcmạnhbởichúngnhắmtrúngvàocăncốtcủagiaotiếpthànhcông:thứmà tôigọi là "Chu trìnhThuyếtphục" (xemHình1-1).Trongquá trìnhphát triểnChutrìnhThuyếtphục,tôiđãcóđượcnguồncảmhứnglớnlaotừcôngtrìnhvàcácýtưởng"khaisơnpháthạch"củaJamesPochaskacùngCarloDiClementetrongcuốnTranstheoreticalModelofChange(MôhìnhLiênlýthuyếtvềBiếnđổi),cũngnhưWilliamR.MillervàStephenRollnickvớicôngtrìnhsángtạomangtênMotivationalInterviewing(PhỏngvấnĐộngcơ).

Tấtcảmọihànhđộngthuyếtphụcđềuđiquacácbướctrongchutrìnhnày.ĐểđưamộtngườitừđiểmkhởiđầutớiđiểmkếtthúccủaChutrìnhThuyếtphục,bạncầntròchuyệntheolốinàođócóthểdẫndắthọ:

•Từcựtuyệtsanglắngnghe

•Từlắngnghesangcânnhắc

•Từcânnhắcsangtựnguyệnthựchiện

•Từtựnguyệnthựchiệnsangthựchiệnthật

•Từthựchiệnthậtsangvuimừngvìđãthựchiệnvàsẽtiếptụcthựchiện.

Mụctiêu,nguyênlýchủyếuvàhứahẹncủacuốnsáchnày,"bíquyếttiếpcậnbấtkỳai",chínhlàtiếpcậnmọingườibằngcáchkhiếnhọ"tiếpnhận"."Tiếpnhận"xảyrakhiđốitượngcủabạnchuyểntừ"cựtuyệt"sang"lắngnghe"sang"cânnhắc"nhữnggìbạnnói.

Trớtrêumộtnỗi,chìakhóacủaviệccóđượcsự"tiếpnhận"rồidẫndắtngườikhácquatoànbộchutrìnhlạikhôngphảinằmởchỗbạnnóigìvớihọ,màlàbạngợichohọkểnhữnggìvớibạn‒vàđiềugìđãdiễnratrongtrínãohọtrongquátrìnhấy.

Trongcácchươngtiếptheo,tôisẽtrìnhbàychínquytắccơbảnvàmườihaikỹthuậtngắnmàbạncóthểvậndụngđểdẫndắtmọingườidichuyểntừđiểmnàysangđiểmkiatrênChutrìnhThuyếtphục.Vậndụngthànhthụccácquytắcvàkỹthuậtnày,bạncóthểkhiếnchúngpháthuytácdụngdùởbấtkểthờiđiểmnàotrongsựnghiệphayđờisốngriêngtưcủabạn.Đó

cũnglànhữngkháiniệmmàtôiđãdạychocácđặcvụFBIvàcácchuyêngiađàmpháncontinnhằmxâydựngsựthấucảm,tháogỡxungđộtvànắmđượcsự"tiếpnhận"nhằmđiđếngiảiphápmongmuốn-vàkhiđãbiếtchúngrồi,bạnsẽkhôngcònbịmắckẹttrongcơngiậndữ,nỗisợhãi,tháiđộkémhứngthúhaydựđịnhchegiấubímậtcủangườikhác.Đólàbởibạnsởhữunhữngcôngcụbạncầnđếnđểxoaychuyểntìnhhuốngtheohướngcólợichomình.

Khiđọccuốnsáchnày,bạnsẽtìmthấyrấtnhiềuphươngcáchxửlýcáctìnhhuống.Đólàbởimặcdùchúngtatươngđồngvớinhaurấtnhiềuđiểm,nhưngmỗingườilạicócáchxửtríkhácnhau.NhữngquytắctôiđưaratrongPhầnIIrấtphổquát,nhưngcứthoảimáilựachọncáckỹthuậtởPhầnIIIvàPhầnIVsaochophùhợpvớitínhcáchvàđờisốngcủabạnnhất.

BÍQUYẾT:TIẾPCẬNTHẬTGIẢNĐƠN

Khôngcógìthầnbíkỳdiệutrongcácphươngcáchtiếpcậnmàbạnsẽbiếtđượctrongcáctrangsáchnày.Thựcra,bíquyếtmàbạnpháthiệnrachỉđơngiảnlà:tiếpcậnmọingườidễdànghơnbạntưởng.Đểminhhọachođiểmnày, tôisẽchiasẻcâuchuyệncủaDavid,mộtgiámđốcđiềuhànhđãvậndụngcáckỹthuậtcủatôiđểbiếnđổingoạnmụcsựnghiệpcủamình-đồngthờihàngắnđượccảtổấmcủamìnhnữa.

Xétvềgócđộchuyênmôn,Davidrấttàigiỏi,nhưnglạithôthiểnvàđộcđoán.Giámđốckỹthuậtcủaanhtađãtừbỏhãngvànóirằnganhtayêucôngtylắmnhưngđànhbótayvớilãosếp.NhânviênthìlàmviệchờihợtđểtrảđũanhữnglờinhụcmạcủaDavid.Cácnhàđầutưthìthấyanhtaquálỗmãngvàkẻcả,họđùnđẩynhaukhôngđầutưvàocôngtycủaDavid.

TôiđượcbanquảntrịmờitớiđểxemxemliệuDavidcóthểcảitạođượckhông.Lúcmớigặpanhta,tôithấynghingạiquáđỗi,nhưngtôibiếtmìnhvẫnphảinỗlựctiếpcậnanhta.

KhiDavidvàtôitròchuyệnvềphongcáchquảnlýcủaanhta,tôibấtthìnhlìnhđưaracâuhỏi,"Phongcáchcủaanhthểhiệnởnhàrasao?"

Anhtađáp,"Thậtbuồncườilàônglạihỏithế."Khitôihỏitạisao,anhtabảo,"Tôicómộtđứaconmườilămtuổi,sánglángnhưngbiếngnhác,vàmọicốgắngcủatôiđềuchẳngíchgìvớinócả.Bảngđiểmcủanóthìtồitệ,cònvợtôichỉmộtmựcnuôngchiều.Tôiyêuconnhưngtôigầnnhưchánốmnórồi.Nógặpvấnđềvềhọchànhhaytậptrunggìđó.Thầycôgiáocũnggắnggiúpđỡrồi,nhưngnókhôngtheonổibấtkỳgợiýnàocủahọ.Tôinghĩnólàđứaconngoanđấy,nhưngtôichẳngbiếtphảixoayxỏathếnàovớiđiềuấynữa."

Bằng trực giác củamình, tôi dạy cho David vài kỹ thuật kết nối nhanh và nói anh ta thửnghiệmchúngcảtrongcôngviệcvàtạinhà.Chúngtôisắpxếpthờigiantròchuyệnlạimộttuần sau đó, thế nhưng chỉ ba ngày sau, tôi nhận đượcmột tin nhắn của anh ta. "Bác sĩGoulston,lúcnàotiệnxingọiđiệnngaychotôi.Cóvàiđiềutôiphảitraođổivớiông."

Tôinghĩbụng,"Ôitrời,cáiquáigìxảyrathếnhỉ?"vàgọilạingaychoanhta.Tôingỡngàngquáđỗikhinghethấysựxúcđộngtronggiọngnóicủaanhta.

"Bácsĩạ,"anhtanói,"Tôinghĩlàôngđãcứuvớtđờitôiđấy."

"Cóchuyệngìthế?"tôihỏi,vàanhtađáp,"Tôiđãthựchiệnchínhxácnhữnggìôngnói."

"Vớibanquảntrịvànhânviênấyà?"Tôihỏi."Thếnào..."

Anhtangắtlờitôi."Không,tôivẫnchưanóichuyệnvớihọ.Làvớicontraitôikia.Tôivềnhàvàbướcvàophòngnóvànóilàtôicầnphảitròchuyệnvớinó.Rồitôibảonó,'Bacálàbamẹkhônghềhiểucảmgiáckhiphảinghengườikhácnóilàconthôngminhnhưnglạikhôngcókhảnăngvậndụngtrínãocủamìnhđểhọchànhchotửtế,phảivậykhông?'Vàmắtnóbắtđầuầngậngnước‒hệtnhưôngdựđoán."

Davidtiếptục:"Tôitiếntớivớicâuhỏithứhaimàônggợiý:'Màbacálàđôikhiconcũngướcconđừngthôngminhquánhưthế,đểbamẹkhôngphảiđặtquánhiềukỳvọngvàoconrồicứrầyràsuốtlàconvẫnchưachịucốgắnghơn,phảivậykhông?Thằngbébắtđầukhóc...vàtôicũngbắtđầurơmrớmnướcmắt.Rồitôihỏinó,'Mọisựtồitệđếnmứcnàovớicon?'"

Davidtiếptụcvớigiọngchánnản,"Nóhầunhưkhôngthểcấtlời.Nóbảo,'Cànglúccàngtệ,và

conkhôngbiếtlàconcònchịuđựngđượcđếnmứcnàonữa.Conkhiếntấtcảmọingườithấtvọng,lúcnàocũngthế."

Đếnlúcấy,Davidkểvớitôi,anhcũngkhócròng."Saoconkhôngchịukểbanghelàmọisựtệthế?"Anhhỏicậucontrai.Davidkểtiếpvềđoạnsauđóvớigiọngđauđớn:"Thằngbéngưngkhócvànhìnvàotôivớinỗigiậndữvàoántráchmàắthẳnnóđãphảichịuđựngsuốtbaonămtrời.Vànónói,'Làvìbacómuốnbiếtđâu.'Vànóđúng."

"Thếanhlàmgìtiếpsauđó?"Tôihỏi.

"Tôikhôngthểđểmặcthằngbéđơnđộcđược."Davidnói."Nêntôibảonó,'Baconmìnhphảichỉnhđốnviệcnày.Basẽmanglaptopvàcôngviệcvàogiườngconvàbầubạnvớicontrongkhiconlàmbàitập.Bakhôngthểđểconmộtmìnhkhiconđangthấyquátệđược.'Mấyngàygầnđây,tốinàobacontôicũnglàmvậy,tôinghĩlàthằngbévớivợchồngtôiđãbắtđầutiếntriểnlênmộtnấcthangmớirồi."

Anhngưnglại,vàrồinói:"Ôngđãgiúptôitránhđượcmộtvấnđềnghiêmtrọng,bácsĩạ.Tôicóthểlàmgìđềnđápôngđây?"

Tôiđáp,"Hãycưxửvớicôngtycủaanhhệtnhưnhữnggìanhđãlàmvớicậucontraimình."

"Ýônglàsaocơ?"anhtahỏi.

"Anhđãchocontraimìnhđượctrútgiận."Tôinói."Khianhlàmvậy,thằngbénóichoanhbiếtđiềugìđangthựcsựxảyravớinó‒vàbằngchínhnỗlựccủamình,anhđãthựchiệnđiềuđóthậtxuấtsắc.Anhnắmtrongtaycảmộtđámđông‒từcácthànhviênhộiđồngquảntrịchotớinhómđiềuhành‒nhữngngườinhìnnhậnanhđúngnhưcáchcontraianhđãlàm,vàhọcũngcầnphảitrúthếtnhữngoángiậnvớianhchứ."

Davidtổchứchaicuộchọp,mộtvớibangiámđốcvàmộtvớinhómđiềuhành.Anhnóinhữnglờitươngtựvớicảhainhóm.Anhmàođầurấtcứngrắn:"Tôiphảinóivớicácbạnrằngtôithựcsựrấtthấtvọng"‒lúcấycảhainhómbắtđầugồngmìnhlên,chuẩnbịđónnhậnmộttrậnbãotáplớn‒"Tôithựcsựrấtthấtvọngvềcáchtôiđãsửngcồlênvớitấtcảmọingườivàbàngquanquaylưnglạivớitâmhuyếtmàcácbạnđãbỏra,trongkhicácbạntrướcsauvẫnnhấtnhấtgắngsứcđểbảovệcôngtynàyvàchínhtôitrướctôiđây.Tôiđãkhônghềmuốnlắngnghe,nhưnggiờthìtôiđanglắngngheđây."

Davidtiếptụcbằngcáchchiasẻcâuchuyệnvềcontraimình.Anhtómlạinhữngnhậnxétcủamìnhbằngcâu,"Tôikhẩnnàicácbạnhãychotôicơhộithứhai,bởitôinghĩchúngtacóthể

xoaychuyểntìnhhình.Nếucácbạntặngchotôitâmhuyếtcủacácbạnthêmmộtlầnnữa,tôisẽlắngnghe,vàvớisựgiúpsứccủacácbạn,tôisẽtìmcáchnàođóđểthựcthinhữngýtưởngấy."

BangiámđốcvànhómđiềuhànhkhôngchỉquyếtđịnhtặngchoDavidcơhộithứhai,họcònđứngdậyvỗtaytánthưởnganh.

Cóbàihọcnàoẩnchứatrongcâuchuyệnnày?Rằngnhữnglờilẽđúngđắncótácdụnghàngắntolớn.TrongtrườnghợpcủaDavid,chỉvỏnvẹnvàitrămtừđãcứuvãnđượccôngviệc,côngtyvàcảquanhệcủaanhvớicậucontrai.

Nhưngcòncóbàihọcthứhaiởđâynữa.Hãynhìnvàohaicâuchuyệntrongchươngnày,vàbạnsẽnhậnthấyrằngThanhtraKramervàDavidđãsửdụngvàiphươngcáchtiếpcậngiốngnhauđểđạtđượcnhữngmụctiêurấtkhácbiệt.ThanhtraKramerngănmộtgãđànôngkhỏitựsáttrongkhiDavidlạingăncôngtykhỏisathảianhtavàgắnkếtnhữngmảnhvỡtronggiađìnhmình.Sứcmạnhcủanhữngkỹthuậtnày,vàcảnhữngkỹthuậtkhácmàbạnsẽbiếtdầndần,nằmchínhtrongmộtthựctếrằngchúngápdụngđượcvớihầunhưtấtcảmọingười,trongmọitìnhhuống.

Vìđâumộtbộcôngcụgiaotiếpđơnlẻlạicósứcmạnhphổquátđếnvậy?Bởimặcdùcuộcsốngvàvấnđềcủamỗichúngtađủmàuđủvẻ,nhưngtrínãocủachúngtalạihoạtđộngtươngtựnhưnhau.Trongchươngtiếpsauđây,chúngtasẽquansátnhanhđểxemtạisaotrínãocủachúngtalại"tiếpnhận"hoặc"chốibỏ"vàtạisaotiếpcậnnhữngngườikhông-thể-tiếp-cậnlạiphụthuộcvàoviệctròchuyệnrasaovớitrínão.

2.CHÚTCƠSỞKHOAHỌCNãobộthayđổitừ"Không"sang"Có"nhưthếnào?

Điềugìxảyrakhihaingườitròchuyệnvớinhau?Ấythựcsựlàvấnđềcơbảnởđây,bởiđóchínhlàbốicảnhcănbản,nơimọisựthuyếtphụcxảyra.

―MALCOLMGLADWELL,tácgiảĐiểmbùngphát

Tôivốntưduytheolốimộtbácsĩ,thếnêntôiđãtốngvàobảnthảobanđầucủachươngnàyđầynhữnghìnhvẽcácphầnnãobộvànhữngthảoluậnxoayquanhviệcnãohoạtđộngrasao.Khixongxuôimọisự,tôiđemkhoevớiEllen,biêntậpviêncủacuốnsách,chắcmẩmthếnàocôấycũngsẽnói"Ôichao,tuyệtquá."

Ellenliếcnhanhquatấtcảnhữngthứnãonàynãonọ.Vàrồicôấynói,thẳngtưng:"Eoơi."

TôiđãhiểuýEllen.Hầuhếtnhữngngườiđọccuốnsáchnàyđềuchẳngquantâmgìnhữngthứnhưnơ-ronthầnkinh,chấtdẫntruyềnthầnkinhhaychấtxám,chấttrắngnàynọ.Độcgiảsẽchỉmuốnhọccáchtiếpcậnmọingườixungquanhmàthôi.Bạncầngìbiếtđiềugìdiễnratrongtrínãohọkhibạnlàmviệcđó.

Nhưngvấnđềlàởđây:Mộtkhiđãhiểuđượcítnhiềuvềcơchếbiếnđổitừcựtuyệtsangtiếpnhậncủanãobộ,bạnsẽcóđượclợithếtolớn‒bởibấtkểthôngđiệpcủabạnlàgì,bạncũngphảitròchuyệnvớinãobộ.Đólàlýdotạisaotôiluôngiảithíchmộtchútcơsởkhoahọcvềnãobộchocácchuyêngiađàmpháncontin,cácgiámđốcđiềuhành,cácnhàquảnlý,cácbậcchamẹvàtấtthảynhữngaicầntiếpcậncácđốitượngkhónhằn.

Tuyvậy,tôiđãphảilưutâmđếnlờikhuyênkhônngoancủaEllenvàsẵnsàngdaokéogọtbớtbảnthảođầutiên.Buộcphải"hysinh"nhữnghìnhvẽnãobộvàcácbàithuyếtgiảnggiảiphẫuhọc.Cònlạigìđây?Bakháiniệmthenchốtsẽtraonguồnsứcmạnhchobạnđểnhậnbiếtxemđiềugìđangdiễnraphíasauđôimắtcủangườikháckhibạngắngsứckhiếnhọtiếpnhận.Hiểurõcảbakháiniệmnày‒kháiniệmnãobộba-phần,kháiniệmkhôngtặcamygdalavàkháiniệmtếbàothầnkinhphảnchiếu‒vậylàbạnđãcóđượctấtcảnhữnggìmìnhcầnbiếtvềcơsởkhoahọccủanãobộphíasaubíquyếttiếpcậnbấtkỳai.

NÃOBỘBA-PHẦN

Bạncóbaonhiêubộnão?Đólàmộtcâuhỏigàibẫy,bởicâutrảlời(cóthểbạnbiếtrồi,nếuđã

từnghọcmônsinhhọcởtrườngphổthông)khôngphảilàmột,màlàba.

Bộnãocủabạncóbatầngđãtiếnhóaquahàngtriệunăm:tầngbòsátnguyênthủy,tầngđộngvậtcóvútiếnhóabậccaohơnvàtầnglinhtrưởngchungcục.Chúngkếtnốivớinhau,nhưngdướiđiềukiệnkíchthíchchúnglạithườngphảnứngnhưbabộnãokhácnhauvậy-thườnglàmâuthuẫnvớinhau.Đâylàcáchbộnãocủabạnhànhxử:

•Tầngnãobòsátởdướicùngchínhlàphần"đánh-hay-chạy"trongócbạn.Khuvựcnãobộnàychuyênvềhànhđộngvàphảnứngmàkhôngxuấthiệnnhiềusuyxétcânnhắc.Nócóthểkhiếnbạncứngđờtrongtìnhhuốngkhủnghoảngđãđượcnhậnbiết-thứphảnứngkiểu"nairừngđứngtrướcđènpha".

•Tầngnãođộngvậtcóvútrunggianchínhlànơitrúngụchocảmxúccủabạn.(Hãycứgọinólà“nữhoàngrắcrối”bêntrongbạn.)Đólànơinảysinhnhữngcảmxúcmạnhmẽ-yêuthương,vuisướng,buồnbã,giậndữ,đaukhổ,ghentức,sảngkhoái.

•Tầngtrêncùng,haychínhlànãolinhtrưởngcũnggiốngnhưNgàiSpocktrongbộphimtrứdanhStarTrekvậy:Đólàphầnướcđịnhtìnhhuốngmộtcáchlogic,chừngmựcvàsảnsinhramộtphươngánhànhđộngtỉnhtáo.Bộnãonàythuthậpdữliệutừbộnãobòsátvàbộnãođộngvậtcóvú,sànglọcchúng,phântíchchúngvàđưaranhữngquyếtđịnhthựctế, thôngminhvàthấutìnhđạtlý.

Trongquátrìnhtiếnhóacủachúngta,nhữngvùngnãobộmớikhônghềđánhbạtnhữngphầncũ.Thayvàođó,giốngnhưcácvòngtròntrongmộtthâncây,mỗivùngmớilạichephủlênnhữngphầnnguyênsơtrướcchúng.Phầnnãotrunggianchephủphầnnãodưới;phầnnãotrêncùnglạichephủphầnnãogiữa.Vàcảbabộnãonàyđềutácđộnglênnhữnggìbạnsuynghĩvàhànhđộnghàngngày.

Xéttrongphạmvinhỏhẹp,babộnãonàykếthợphoạtđộng.Tuyvậy,xéttrênphạmvirộnghơnthìchúnglạicóxuhướngchiatáchvàvậnhànhđộclập‒đặcbiệtlàkhichúngtabịcăngthẳng.Khiđiềuđóxảyravàbộnãobòsáthayđộngvậtcóvúchiếmthếthượngphong,bộnãotưduyconngườibịkhuấtlấp,chúngtachuyểnsanglốivậnhànhnãobộkiểunguyênthủy.

Liệunhữngđiềunàyliênquangìđếnviệctiếpcậnngườikhác?Rấtđơngiản:Đểtiếpcậnđượcaiđó,bạncầnđốithoạivớibộnãoconngườiởtầngtrên‒chứkhôngphảibộnãorắnhaynãochuột.Bạnsẽchuốcvạvàothânnếucứgắnggỏiđòihỏi"tiếpnhận"từmộtngườiđangcảmthấycáugiận,thùnghịch,buồnbãhaybịđedọa,bởi,trongnhữngtìnhhuốngấy,bộnãotrêncùngcủangườiđókhônghềquyếtđịnhphươngthứchànhđộng.Nếubạntròchuyệnvớisếp,

vớimộtkháchhànghayngườibạnđời,haymộtđứaconđangtrongtầmkiểmsoátcủaphầnnãodướicùnghoặcnãotrunggian,điềuđónghĩalàbạnđangtròchuyệnvớimộtconrắnbịdồnvàođườngcùng,haykhákhẩmlắm,thìcũngchỉlàmộtconthỏvướngcơncuồngloạnmàthôi.

Trongtìnhhuốngnày,thànhcôngcủabạnhoàntoànxoayquanhviệctròchuyệnsaochođốitượngdịchchuyểntừbộnãobòsátlênđộngvậtcóvúrồilênđếnnãongười-mộtkỹthuậttôisẽ truyềnđạtvớibạn sau.Còn, giờ thì,hãyxemxét tại saobộnãonguyên thủy lại có thểchiếmquyềnkiểmsoát,triệttiêutácdụngcủanhiềuthếkỷtiếnhóa.Chìakhóachínhlà:cómộtkhuvựctrongnãogọitênlàamygdala.

KHÔNGTẶCAMYGDALAVÀCÁICHẾTCỦAKHẢNĂNGSUYNGHĨTỈNHTÁO

Amygdalacủabạn,mộtkhuvựcnhỏnằmsâutrongnãobộ,sẽlậptứcbăngrahànhđộngnếunó“đánhhơi”đượcmốihiểmnguynàođórìnhrậpbạn‒vínhư,mộtngười lạápsátbạntrongbãiđểxetốiomchẳnghạn.Vàmốihiểmnguynàykhôngnhấtthiếtchỉlàvềthểchất;"nhữnglờilẽkhíchbác",nỗilolắngtàichínhhoặcthậmchílàmộttháchthứcnàođóchạmđếnbảnngãcủabạnthôicũngđủđểđánhthứcamygdalarồi.

Vỏnãotrước‒phầnlogictrongtríócbạncũngbậttínhiệucảnhbáotrongcáctìnhhuốngbạnnhận thấymốinguyhiểm.Tuyvậy,vùngnãocaocấpnàymuốnphân tíchmốiđedọa,màkhôngphảilúcnàobạncũngcóđủthờigianchonó.Đólànguyêndotạisaocơthểbạnluôntraoquyềnhànhđộngchoamygdala,cảquyềntruyềnxungthầnkinhtớivỏnãotrướclẫnlàmchệchxungthầnkinhgửiđitừvỏnãotrước.

Đôikhi,lúcbạnthựcsựsợhãi,vùngamygdalalậptứcvôhiệuhóaphầnnãocaocấpcủabạn,khiếnbạnhànhđộng theobảnnăngnguyên thủy.Tuyvậy, tronghầuhết thờigiancòn lại,amygdalasẽkhuếchđạimộttìnhhuốngnàođótrướckhichínhthứcđưarahànhđộng.Đểhiểurõquytrìnhnày,hãythửtưởngtượngamygdalanhưmộtchảonước“đầyđếntậnngọn”đặttrênbếplò.Cứtừtốnmàđunnóngchảonướcnày,nócóthểcứthếsủilăntănsuốtnhiềugiờ liền. Nhưng tăng vọt nhiệt độ lên cao, thì nước sẽ sôi dữ dội. Tương tự, chừng nàoamygdalacủabạncònđượcduytrìở trạngthái"sủi lăntăn"vàkhôngbịđẩyđếnmứcsôibùnglên,khiđóbạnvẫncóthểtiếpcậnđượcvùngnãocaocấp‒nơichophépbạndừnglại,phảnánh,cânnhắccáckhảnăngvàđưaralựachọnthôngminh.Cònđếnlúcamygdalađãđạttớiđiểmsôi,thì,mọisựthếlàkhôngthểcứuvãn.

Chúngtagọiđiểmsôitràonàylàkhôngtặcamygdala-mộtthuậtngữđượcđặtrađầutiênbởi

nhàtâmlýhọcDanielGoleman,"chađẻ"củakháiniệmTrítuệxúccảm.Thuậtngữ"khôngtặc"làrấtthíchhợpbởivàothờiđiểmấy(monglàbạnsẽlượngthứviệctôirẽngoặtchốclátsangmộtẩndụkhác),tayphicôngthôngminhvàlýtrítrongđầuócbạn‒chínhlàvỏnãotrước‒khôngcònđượccầmláinữa.Thayvàođó,làmộtconrắnđangláimáybay.Khảnăngsuylýcủabạnsútgiảmthêthảm,bộnhớcôngtácdaođộngvàcáchormoncăngthẳngngậptrànkhắphệthốngcủabạn.Luồngadrenalinetăngvọtsẽngăntrởbạntưduytỉnhtáosauđóvàsẽphảimấttớivàitiếngđồnghồđểtoànbộnhữnghiệuứngấytanbiến.Golemanắthẳnrấttâmđắcvớikháiniệmnày,bởikhibạnphảichịuđựngmộttên"khôngtặcamygdala",trítuệxúccảmcủabạnsẽbaybiến.

Nếubạncứcốnóitìnhnóilývớimộtngườiđangtrongcơn"khôngtặcamygdala"đỉnhđiểmthìchỉtổphíthờigian.Nhưngcanthiệptrướclúcamygdalađạtđiểmsôithìphầnnãocaocấpcủađốitượngấylạigiữquyềnkiểmsoát.(Hãynghĩvềviệcnàynhưlàthêmmuốivàonướctrongquátrìnhđunsôi.Khilàmvậy,bạnsẽlàmtăngnhiệtđộsôicủanướcvànócóthểhấpthunhiềunhiệtlượnghơntrongkhivẫnduytrìtìnhtrạngsủilăntăn.)

Rấtnhiềukỹthuậtmàtôisẽchỉchobạnđểxửtrívớinhữngngườigiậndữ,sợhãihoặccựtuyệtchỉnhằmmộtmụcđích:ngănngừacơn"khôngtặcamygdala".Khihànhđộngnhưvậy,bạnsẽtròchuyệnđượcvớibộnãongười,nhữnglờilẽcủabạnsẽcótácdụng.

Mộtchuyêngiangănchặn"khôngtặcamygdala"chínhlàEarlWoods,chacủataygolfhuyềnthoạiTigerWoods.EarlWoodscólẽlàngườichavĩđạinhấttừngcótrênđời,vàhiểnnhiên,ôngcũnglàmộttrongnhữnghuấnluyệnviêntàibanhất.

Nếuchơigolf,hẳnbạnđãbiếtrằngphảicóýchímạnhmẽmớicóthểchơitốtđược.Khihầuhếtcáctaygolfcảmthấycăngthẳng,amygdalacủahọbắtđầusôibùnglênvàkếtquảlà,họngạtthở.Tigerthìkhông.HãytheodõiTigermỗilúcanhcăngthẳng,bạnsẽthấyngay:thayvìtỏrakiệtsức,anhtrởnênquảquyếtvàtậptrunghơn.Trongkhinhữnggolfthủkhácđitừcăngthẳngsangkiệtsứcvàrồingạtthở,Tigerlạichuyểntừcăngthẳngsangbáođộngđếnquảquyết.

Tuyvậy,kểcảTigercũngsẽtiếngầntớitên"khôngtặc"amygdalavàomộtngàyxấutrờinàođó.MộttrongnhữngcâuchuyệnthểthaoưathíchnhấtcủatôilàkhiTigerghiđược40điểmtrongchínlỗmởmàn,vòngđầutiêngiảiMastersnăm1997.Đólàlầnđầutiênanhchơiởmộtgiảiđấuchínhyếuvớitưcáchmộttaygolfnhànghề,thếnhưng,contạo(vàcảtrínão)cóvẻnhưbắtđầuxoaytheohướngsụpđổ.Ngườitanóirằnganhđãbướcvềphíachamìnhtrongcơnhoảngloạnvànóicâugìđókiểunhư,"Conchẳnghiểuchuyệngìđangdiễnranữa."

Chaanhngưnglại,nhìnvàomắtTigervànói:"Tiger,contừnglàmviệcnàyrồimà.Cứlàmđúngnhữnggìconcầnlàmthôi."

Vàothờiđiểmđó,khôngphảichỉcontạolạichạytheolốicũ,màcảTigercũngđãtiếptụcchơivàthắngvới12cúđánhtrộihơnđốithủ,ghitrungbình18điểmmỗicúđánh,haikỷlụcchưacóaisánhnổi.Chỉmộtvàilờigiảndịtừchaanhvàođúngthờiđiểmđãngănchặnmộtcơn"khôngtặcamygdala"vàbiếnmộtthảmhọatiềmtàngtrởthànhmộttrongnhữngthắnglợithểthaovĩđạinhấttronglịchsử.

TẾBÀOTHẦNKINHPHẢNCHIẾU

Bạncorúmlạikhimộtđồngnghiệpnàođóbịgiấycứaxướctayvàhớnhởvuisướngkhimộtngườihùngtrênphimảnhchinhphụcđượcmỹnhânnàođó.Đólàbởitrongthoángchốc,cứnhưthểnhữngsựkiệnấyđangxảyravớichínhbạnvậy-và,xéttheocáchnàođó,đúnglànhưthế.

Nhiềunămtrước,cácnhàkhoahọcnghiêncứutếbàothầnkinhtrênvỏnãotrướctráncủaloàikhỉđãpháthiệnrarằng,tếbàobịkíchthíchkhikhỉnémmộtquảbónghayănmộttráichuối.Nhưngbấtngờlàởđây:nhữngtếbàothầnkinhấycũngbịkíchthíchkhibọnkhỉquansátconkhỉkhácthựchiệnnhữnghànhđộngnày.Nóicáchkhác,khiconkhỉ1nhìnthấyconkhỉ2chuyềntráibóng,nãocủanósẽphảnứnghệtnhưlàchínhnóđangchuyềnbóngvậy.

Thoạttiên,cácnhàkhoahọctạmđặttênchocáctếbàothầnkinhnàylà"khỉthấy,khỉlàm".VềsauhọđãđổitênchúngthànhTếbàothầnkinhphảnchiếu,bởinhữngtếbàonàychophépkhỉphảnchiếulạihànhđộngcủaconkhỉkháctrongtrínãocủachínhmình.

Cáitênmớithựcsựchínhxáchơn,bởichúngtapháthiệnrarằng,conngười‒giốngnhưloàikhỉ, cũng có những tế bào thần kinh hoạt động như chiếc gương phản chiếu. Thật ra, cácnghiêncứuchỉrarằngnhữngtếbàonổibậtnàycóthểđặtnềntảngchosựthấucảmởconngười.Đólàbởi,khiđượckíchthích,chúngsẽchuyểnvậnchúngtavàotrínãocủangườikhác,vàítnhiềukhiếntacảmgiácđượcnhữnggìngườiđóđangcảmnhận.Trongmộtbàiviếtnăm2007vớitựađềTheNewrologyofSelf(ThầnkinhhọccủasựTựýthức)đăngtrêntờEdge,V.S.Ramachandran,mộtnhânvật tiênphongtrong lĩnhvựcnghiêncứuTếbàothầnkinhphảnchiếuđãbìnhluận:"Tôigọichúnglà 'cácTếbàothầnkinhthấucảm'hay"cácTếbàothầnkinhĐạtLaiLạtMa"bởichúngdỡbỏnhữngràocảnngăncáchbảnthânvớingười,vậtxungquanh."

Nóingắngọn,nhữngtếbàonàyđãđượcchứngminhlàphươngthứckhiếnchúngtaquantâm

chămsócđếnngườikhác.Nhưngnhìnnhậncáctếbàothầnkinhphảnchiếutừgócđộkhác,thếlànhữngcâuhỏimớilạitrỗidậy.Vìđâuchúngtalạithườngbuồnsầukhiaiđóđốixửtốtvớita?Tạisaochúngtalạicócảmgiácấmápkhiaiđóthấuhiểumình?Tạisaomộtcâusănsócgiảnđơnkiểu"Bạnổnchứ?"lạikhiếntalayđộngđếnvậy?

Lýthuyếtcủatôi,đượchậuthuẫnbởinhữngkhámpháyhọc,chínhlàchúngtaluônluônphảnchiếuthếgiớikháchquan,tựthíchứngvớinhữngđòihỏicủanó,gắngsứccóđượctìnhyêuthươngvàsựchấpthuậntừnó.Vàmỗilầnchúngtaphảnchiếuthếgiới,nólạisảnsinhramộtchútkhaokháttươnghỗđốivớiviệcđượcphảnchiếulại.Nếukhaokhátấykhôngđượcthỏamãn,chúngtasẽngàycàngbiểuhiệnrõmộttrạngtháimàtôigọitênlà"sựthiếuhụtcơquanthụcảmtếbàothầnkinhphảnchiếu."

Trongthếgiớingàynay,thậtdễdàngthấyđượclàtìnhtrạngthiếuhụtấysẽdầnlớnlênthànhmộtnỗiđausâusắc.Rấtnhiềungườitôitừnglàmviệccùng‒từcácgiámđốcđiềuhành,cácnhàquảnlýchotớicáccặpuyênươngbấthạnhhaynhữngbệnhnhântrầmuất‒đềucảmthấyrằngmìnhđãcốgắnghếtsức,đểrồingàynàocũngchỉgặpphảitoànnhữnghồiđápkỳthị,thùnghịch,hoặc(cólẽtệhơncả)làkhôngnhậnđượchồiđáp.Tôitinrằng,chínhsựthiếuhụtnàylýgiảitạisaochúngtacảmthấychoángngợpđếnvậykhicóaiđóchịuthừanhận,dùlànỗibuồnđaukhốnkhổhaythắnglợisướngvuicủachúngta.Đólànguyênnhântạisaorấtnhiềunhữngkỹthuậtcósứcmạnhnhấtmàtôisẽgiớithiệuđếnbạnđềuliênquantớiviệcphảnchiếulạicảmxúccủangườikhác‒kểcảkhibạnkhôngđồngtìnhvớihọ.

Tôisẽdẫnrađâymộtvídụtừchínhthựctiễncủabảnthân,minhhọachosứcmạnhđángkinhngạccủacáchtiếpcậnnày.Thídụnày làvề Jack,mộtbệnhnhânvôcùngthôngminhmắcchứngloạntrímàtôiđãgặpvàinămvềtrước.Trướckhiđếngặptôi,Jackđãtiếpxúcvớibốnbácsĩtâmthầnkhác.

"Trướckhichúngtabắtđầunóichuyện",Jacknóithẳngtưngkhôngràođón,"Tôicầnphảinóichoôngbiếtlàmấyngườisốngtrênđầutôicứồnàonáođộngsuốtcanhthâu,làmtôiphátđiênlênđược."Anhtanóivớicáicườitoétmiệngnhamnhởnhuốmvẻlạđời.

"Thếắthẳnlàbựcbộiphiềntoáivớianhlắmấy",tôiđápđầycảmthông.

Mỉmcườitinhquáinhưthểđãtómđượctôivàobẫy,Jackbồithêm:"Ờ,màtôiquênchưakểvớiônglàtôisốngtrêntầngthượngcủakhucănhộ,màkhôngcólốinàodẫnlênmáiđâunhé".Vàrồianhtanhìntôivớiđiệucườingớngẩngợinhớđếnmộtcáinhìnkiểuhoạthọakhiếnđộcgiảphảibựctứclắm.

Tôinghĩbụng:"Hừm.Mìnhcóthểnói'rồisao'vàkhơimàomộtcuộcđốiđầu.Mìnhcóthểnói'kể thêm tôinghenào' vàkhiếnanh ta tiếp tụcđi sâuvàonhữngchi tiết ghêgớmhơnvềchứnghoangtưởngcóhệthốngcủaanhta.Mìnhcóthểnói'Tôichắclàâmthanhấyrấtsốngđộngvớianh,nhưngmộtphầntronganhbiếtlàkhôngphảivậy'...Nhưngnhiềukhảnăngđólànhữnggìbốnbácsĩtâmthầnkiađãnói."

Sauđótôi lạitựhỏi,"Giờthìđiềugìquantrọngvớimìnhhơn?Cứlàmộtbácsĩđiềmtĩnh,kháchquanđưarachoanhtanhữngcâuhỏikiểmtrathựctếmàanhtađãnhậnđượctừcácđồngnghiệpcủamình?Hay,thửgiúpanhta,mặcdùđiềuđóđồngnghĩavớiviệcbỏngangthựctại?"

Tôiquyếtđịnhchọncáchsau.Vàvớikếtluậnấy,tôimặckệđiềutôibiếtlàthậtvànóivớivẻchânthànhcựcđộ:"Jack,tôitinanh."

Vớicâunóiấy,anhtanhìntôivàngưnglạimấtmộtkhắc.Rồi,bắtđầuchọctôihoảnghốt.Anhtabắtđầukêugào,giảgiọngmộtconmèohoangđóikhát langthanggiữađêm.Tôingỡlàmìnhđãtrótnhỡkhuiracảmộtthùngdòivànghingờđánhgiácủamình,nhưngtôicứđểanhtagàokhóc.Quavàiphút,tiếnggàokhóccủaanhtagiảmđi,bớtvẻthúvậthơnvàmangtínhngườihơn.Cuốicùng,anhtadừnglại,lấytayáoquệtmắtvàlaumũibằngchiếckhăngiấy.Vàrồianhtalạinhìnvàotôi,cóvẻđãnhẹđiđượctớimườicânnhưthểanhtađãgiảithoátmìnhkhỏimộtgánhnặnglớnlaolắm,vàanhtatặngchotôimộtnụcườitoétmiệngláulỉnh."Cóvẻđiênlắm,đúngkhông?"

Chúngtôicùngmỉmcườivớinhậnthứcmàanhtavừađạtđược,vàanhtađãtiếnđượcbướcđầutiênđểhồiphụcdần.

ĐiềugìđãxảyrachophépJackbắtđầutừbỏthóiđiênloạncủamình?Anhtacảmthấyđượcsựphảnchiếuthôngquatôi.Theotrảinghiệmcủaanhta,thếgiớixungquanhluônđòihỏianhtaphảiphảnchiếuvàđồngtìnhvớinó,bấtkểlàkhibácsĩnói"Anhcầntoathuốcnày",haymột chuyên gia tâm thầnnói "Anhbiết tỏngnhững thứnày chỉ là hoang tưởng, đúngkhông?"Theodiễntiếnđó,thếgiannàyluônlànhmạnhvàđúngđắn,chỉmìnhJacklàcuồngtrívàsailầm.Mà"cuồngtrívàsailầm"làmộtnơicôđộchoanglạnhbiếtbao.

CáchphảnchiếuchínhxáccủatôigiúpJackcảmthấybớtđơnđộc.Khicảmthấybớtđơnđộc,anhtacóthểcảmnhậnđượcítnhiềubuôngxảnhẹnhõm.Vàkhicảmthấyđượcbuôngxảnhẹnhõm,anhtacóthểthưgiãnvềmặttrínão.Kếtquảlà,anhtacảmthấybiếtơn,vàvớilòngbiếtơnấy,anhtacóđượctháiđộtựnguyệnmởtoangtríóctrướctôivàcộngtácvớitôichứ

khôngxungkhắccãilộn.

Giờthì,khảnăngcaolàhàngngàybạnkhôngphảixoayxởvớinhiềungườimắcchứngtâmthầnphânliệtcholắm,trừphibạnlàmộtchuyêngiatâmthần.Nhưngngàynàocũngvậy,bạnsẽphảixửtrívớinhữngngườicótrongmình"sựthiếuhụtcơquanthụcảmtếbàothầnkinhcảmgiác"bởithếgiớinàyđãkhôngđềnđápchohọxứngđángvớinhữnggìhọđãbỏra.(Thựcra,theotôisuyđoán,thìđâychínhlàtìnhtrạngphổbiếncủagầnnhưtoànnhânloạicòngì.)Thấuhiểunỗikhaokhátcủamộtngườinàođóvàhồiđáplạichínhlàmộttrongnhữngcôngcụlợihạinhấtmàbạncóthểkhámphára,nhằmtiếpcậnvớibấtcứaibạngặp,cảtrongcôngviệclẫnđờisốngriêngtư.

Khaokhátđượcphảnchiếucònvượtrakhỏiphạmviđốithoạimột-chạm-một.Tôichợtnhớlạimộtsựtìnhcờhồi20nămvềtrước.Nhờdịpấy,tôiđãđượcchứngkiếnmộtdiễngiảkhiêmtốn,thậmchícóphầnnhạtnhẽo,vậymàkhôngchỉchạmđếnđượctoànbộthínhgiảgồm300conngười,màcònđạtđượchiệuquảtiếpcậnhơncảvịđồngdiễngiảcóvẻrấtcuốnhút,sởhữutínhcáchmạnhmẽhơnrấtnhiều.

Tôiđã thamdựmộtcuộchội thảohaingàyxoayquanhmộtdạng tâm lý trị liệungắngọnchuyênsâuvàcóhiệuquảcao.Hộithảocósựgópmặtcủahaidiễngiả,mộtchuyêngiatâmthầnngườiCanadavàmộtchuyêngiatâmthầnngườiAnh,họđềulànhữngngườitiênphongtronglĩnhvựcnày.Mỗingườisẽdiễnthuyết,giớithiệucácđoạnvideoghilạinhữngcuộctiếpxúcvớibệnhnhân,vàrồigợichothínhgiảđưaracácbìnhluận,câuhỏivàtraođổi.

Ngaytừđầu,đãrấtrõrànglàdiễngiảngườiCanadađầyquyềnnăng,tậptrung,lôicuốnmạnhmẽvàthuhúthơn.Ngượclại,vịbácsĩtâmthầnthứhai,điềmtĩnhhơn,khépkínhơnvàrấtđặctrưngngườiAnh,vàphảinỗlựcnhiềuhơnđểthuhútsựtậptrungchúý.

Nhưngquahaingày,mộtđiềungộnghĩnhđãxảyra.VịdiễngiảngườiCanadalaovàocácphầndiễnthuyếtcủamìnhhệtnhưmộtchiếcphicơ747chạyvùvùtrênđườngbăngrồicấtcánh.CònvịngườiAnhthìgiốngvớimộtchiếcPiperCubhaiđộngcơtàtàtrênđườngbăngvớibướcchạythưtháihơnnhiều.SựhăngháicủavịdiễngiảCanadakhiếnôngtacứluônluônvượtquáthờigiandànhchobàinói,lạmcảvàonhữnggiờnghỉngắn.Điềuấylàmchobantổchứchộinghịphảirútngắngiờnghỉvàthúcgiụcchúngtôiquaytrởlạichokịplúcbắtđầuphầndiễnthuyếttiếptheo.Sựthựclàviệcmộtsốlượngđángkểthínhgiảbắtđầubồnchồn,liêntụcnhìnđồnghồvànáonứcchờgiờnghỉchẳngcótácđộngmấylênvịdiễngiảngườiCanadakia.Ôngtavẫncứhoànthànhnhữnggìôngtaphảinói,bấtkểcóaithèmlắngnghehayquantâmkhôngnữa.

Ngược lại,vịchuyêngia tâmthầnngườiAnhbắtđầuphầntròchuyệnbằngcáchgõgõ lênmicrovàhỏixemnhữngngườiởphíacuốiphòngcónghethấyôngtanóikhông.Ôngcòngắngsứchòahợpsâusắcvớibấtcứdấuhiệunàochothấysựchúýcủathínhgiảbắtđầutảnmátrõrệt.Vàonhữnglúcnhưvậy,ôngđãthểhiệnmộttrongnhữngvídụgâyấntượngnhấtvềsựphảnchiếumàtôicóthểnhớđược‒vàônglàmđiềuấyvớiđôngđảothínhgiảchứkhôngchỉvàibangườichocó.Ôngngưnglạingaygiữacâunói(đúngtheonghĩađen)vànói:"Cácbạnđãphảinghenhiềuquárồi.Giờthìhãynghỉngơimộtchútvàquaytrởlạisaumườiphútnhé."

Banđầunhữngtìnhtiếtnhưthếnàycóvẻlạlùngquáthể,nhưngđếncuốicuộchộithảo,thínhgiảrõràngđãdịchchuyểntừchỗôathánphụcvịdiễngiảngườiCanadacuốnhútnhưngkhátựphụsangtrântrọngsâusắcvàlắngnghevịbácsĩAnhquốc‒ngườiđãnỗlựcđểphảnchiếulạihọthậtchínhxác.ChuyêngiatâmthầnngườiAnhnọđãchinhphụcđượccảcănphòngđầythínhgiả,vàônglàmvậymàkhôngphảigồngmìnhgìghêgớm.

TỪLÝTHUYẾTĐẾNHÀNHĐỘNG

Cácthôngtinkhoahọcvềnãobộmàtôivừaliệtratrongchươngnàycóđikèmvớimộtdấuhoathị:nókhôngápdụngchotấtcảmọingười.Trongvàitrườnghợphiếmhoi,bạnsẽgặpphảinhữngngườibịgắnchặtvớibộnãobòsáthoặcđộngvậtcóvú,họkhôngthểtưduylogicbấtkểbạncógắnggiúphọđếnđâu.(Rấtnhiềutrongsốđó,nhưngkhôngphảitấtcả,bịrơivàonhóm"bệnhlýtâmthần.")Vàbạncũngsẽgặpphảimộtsốngườichẳngthèmđếmxỉamộtlyxembạncóphảnchiếucảmxúccủahọhaykhông,bởihọlàdạngthùnghịchxãhộihoặctựyêubảnthân,nhữngngườichỉquantâmđếnviệcbạnlàmtheonhữnggìhọmuốn‒đólàlýdotạisaocuốnsáchnàybaogồmcảnhữngkỹthuậtxửtrívớidạngngườithíchhàhiếpvànhữngkẻxuẩnngốc.

Tuythế,tronghầuhếttrườnghợp,nhữngngườibạntiếpxúcsẽbằnglòngđểđượcchạmtới,mộtkhibạncóthểxuyênthấuđượcnhữngbứctườngràohọdựnglênđểtránhbịtổnthươnghaybịkiềmthúc.Trongnhữngchươngtiếptheo,tôisẽnóichobạncáchphảnchiếuhiệuquảnhữngxúccảmcủacácđốitượngnày,dẫndắthọtrởlạinhữngquytrìnhtưduycấpcaohơnvàtránhđểhọsavàotìnhtrạng"khôngtặcamygdala"‒tấtcảchỉnhờvàoviệcvậndụngmộtvàiquytắcvàkỹthuậtgiảnđơn.Tôicũngsẽnóichobạnbiếtcáchduytrìtrínãomìnhtrongtầmkiểmsoát,đểbạnluônđượcbìnhtĩnhvànóinhữngđiềuđúngđắnthayvìsụpđổdướiáplực.

Khibạncóthểthựchiệnđượctấtcảnhữngđiềunày,bạnsẽthấysửngsốtvìtiếpcậnngườikhácsaodễdàngđếnvậy‒bạncũngsẽsửngsốttrướcnhữngkhácbiệtmànóđemlạicho

côngviệc,chocácmốiquanhệvàcuộcsốngcủabạnnữa.

PHẦNII:CHÍNQUYTẮCCĂNCỐTĐỂKẾTNỐIVỚIMỌINGƯỜIThờiđạingàynay,chúngtađềulànhữngchuyêngiatronglĩnhvực"đồng-bộ-hóa-liên-tục"‒thaotácđểnhữngsảnphẩmcôngnghệkhácnhau,nhưđiệnthoạiBlackBerryvàmáytínhcánhân(PC),"tròchuyện"đượcvớinhau.Tuyvậy,lạichẳngcómấyailàchuyêngiakhichạmđếnlĩnhvực“đồngbộhóaliêntục”vớingườikhác.Sửdụngthànhthạochínquytắccơbảntrongphầnnày,bạnsẽnắmđượcbíquyếtkếtnốivớibấtcứai‒tạicôngsở,giađìnhvàbấtcứtìnhhuốngnàotrongcuộcsốngcủamình.

Mộtkhiđãhọcđượcnhữngquytắcnày,bạnsẽsẵnsàngbướcvàoPhầnIII,nơitôichỉchobạn12cáchnhanhchóngtiếpcậncácđốitượngtạibấtcứđiểmnàotrênChutrìnhThuyếtphục.Bạncóthểbỏquađểđithẳngtớicáckỹthuật“cósẵndùngngay”ấy,nhưngtôikiếnnghịrằngbạncứnênđọcphầnnàytrướcđã.Bởisứcmạnhcủanhữngkỹthuậtấykhôngchỉnằmtrongnhữnglờibạnnói‒nónằmtrongviệchiểuđượctạisao,khinàovàsửdụngnhưthếnào.Và,rồibạnsẽthấy,nócònnằmtrongcảviệcbiếtphảilàmthếnàođểgâydựngcơsởchothànhcôngcủabạnnữa.

3.CHUYỂNTỪBẤTỔNSANGBÌNHTÂMBíquyếtgiànhthắnglợichínhlàgiữbìnhtĩnhngaytrongcơncăngthẳng.

―PAULBROWN,CựuHuấnluyệnviên

củaClevelandBrownsvàCincinnatiBengals

“Mark, tôi choáng váng vì hào hứng ấy,” JimMazzo, Giám đốc điều hành và chủ tịch củaAdvancedMedicalOptics(AMO)nóivớitôitrênđiệnthoại.

Jimlàmộttrongnhữngnhàlãnhđạocótưcáchđạođứcvàlàmviệchiệuquảnhấtmàtôibiết.Nhưng,dùlờibìnhluậnấyxuấtpháttừmộtngườiđặcbiệtđếnvậy,thìnóvẫnkhiếntôisửngsốtbởivàothờiđiểmnăm2007đó,côngtycủaJimđanglâmvàocảnh"khủnghoảng".

Khôngchờđợiphêchuẩncủabangiámđốc,Jimđãralệnhthuhồitựnguyệnđốivớimộtsảnphẩmthuốctramắtngay lậptứcsaukhianhbiếtđượcrằngnócóthểgâyranhiễmtrùngmàngsừngnghiêmtrọng.TôiđãgọichoJimđểnóivớianhrằngtôingưỡngmộhànhđộngcủaanhbiếtbao,nóđãnhắctôinhớtớicuộcthuhồinhanhchóngcủaJamesBurkecủahãngJohnson&JohnsonvớisảnphẩmTylenolkhivàichaithuốcđượcpháthiệnnhiễmđộcxyanuavậy.

Jimđáp,"Chúngtôilàmộtcôngtytầmcỡvớisựminhbạchtuyệtđối,mộtbộgiátrịvàcảtônchỉhànhđộngmàtấtcảthànhviênđềutôntrọngvàtuânthủ.Tôithậtsựxúcđộngbởitôibiết,đâylàmộttrongnhữngcơhộihiếmhoigiúpnângcaovịthếcủacảcôngtylẫnbảnthântôi,vàtôihàohứngkhámpháxemđiềuđósẽdiễnranhưthếnào."

Vàrồi,anhnóinhữnglờithậmchícòngâyấntượngmạnhmẽhơnvớitôi:"Khinhữngđiềutồitệxảyra,nếuanhkhángcựđượcsựcámdỗlàmmộtviệcgìđóchỉkhiếnmọithứbebéthơn,anhsẽkhámpháranhiềuđiềuquýgiácủacôngtyvàchínhbảnthânanh‒nhữngthứanhchưatừngbiếtrằngđãgiúpanhkhôngquỵngãbaogiờ."

ĐóchínhlàlòngquảcảmthựcthụvànómanglạilợiíchchoAMO,côngtyđãvượtquacơnbãotáp,vàtrongquátrìnhấy,nócòntăngcườngthêmuytínvốnđãcócơsởvữngchãi-làmộtcôngtyđầyđạođức,xứngđángvớilòngtintuyệtđốicủacácnhàđầutưvàkháchhàng.

ĐâulànétkhácbiệtgiữaJimvàcácnhàlãnhđạodoanhnghiệphoảngloạn,dốitrávàgắngsứchòngcheđậyvấnđềhayđơnthuầnchỉlàsụpđổkhirắcrốixảyra?Jimcókhảnăngvượtlên

trêncơnkhủnghoảngvàhànhđộngđúngđắn.Đólàbởianhthôngminhvàđầyđạođức;vàcònbởikhivấnđềnảysinh,anhcóthểnhanhchóngđưaphảnứngsợhãibanđầucủamình(lốiphảnứngphổbiếncủaconngườitrướckhủnghoảng)vàotầmkiểmsoát.ChắcchắnlàJimthoạttiêncũngsợhãinhưbấtcứai,nhưnganhkhôngđờranhưthế.Thayvàođó,nhữnggiátrịcăncốttronganhđãngănnhữngcảmxúcsôitràovàhànhđộngvộivã.Kếtquảlà,trongkhinhữngngườikhácđểtrốntránh,tráchmóchaymấtkiểmsoát,thìJimcóthểsuynghĩchóngvánhvàkếtnốiđầyhiệuquả.

TỰNẮMBẮTBẢNTHÂNTRƯỚC

ĐưanhữngcảmxúccủabảnthânvàotầmkiểmsoátkhôngchỉlàmấuchốtđểtrởthànhmộtnhàlãnhđạotàibanhưJim.Đócònlàchìakhóaquantrọngnhấtđểtiếpcậnngườikhác,đặcbiệttrongnhữngtìnhhuốngcăngthẳnghoặcrủiro.Đólànguyêndotạisaomộtchuyêngiađàmpháncontinđiềmtĩnhvàcókiểmsoátlạicóthểtiếpcậnđượcnhữngđốitượngdườngnhưbấtkhả-và,ngượclại,cũnglànguyêndovìsaonhữngkẻkhóclóc,bẳngắtvàthétgàosẽlàmnảnlòngcảnhữngngườilắngnghebìnhthảnvàbiếtcảmthôngnhất.

Trongnhữngchươngtiếptheo,bạnsẽbiếtthêmnhiềukỹthuậtcósứcmạnhbiếnđổingườikhác.Nhưngmộttrongnhữngđiềuquyềnnăngnhấtmàbạnbiếtđượclạilà,làmthếnàođểkiểmsoátđượcchínhnhữngsuynghĩvàcảmxúccủabảnthân-bởitronghầuhếttrườnghợp,đóchínhlàđiểmmàviệckếtnốithànhcôngđượcbắtđầu.Vậndụngthànhthụcnghệthuậtkiểmsoátbảnthânsẽthayđổicuộcđờibạn,bởinósẽngănbạntrởthànhkẻthùtồitệnhấtcủachínhmìnhkhiđụngphảinhiệmvụtiếpcậnngườikháctrongcáctìnhhuốngcăngthẳng.

Hẳnnhiênlàkhôngphảimọicuộcgặpgỡcánhânđềucăngthẳng.Nhưngrấtnhiềutrongsốđódiễnrathậttệ-màđólạichínhlànhữngcuộcchạmtránmangtínhquyếtđịnhđếnviệcgâydựnghaypháhỏngmộtsựnghiệphaymộtmốiquanhệ.Hơnthế,thườngthìnhữngcuộctiếpxúccăngthẳnglạichínhlànhữngtìnhhuốngbạnítsẵnsàngđểxửtrínhất.Gọimộtcúđiệnthoạikhônghẹntrước,xoayxởvớimộtkháchhànggiậndữ,thamdựmộtbuổiphỏngvấnviệclàmkhókhăn,đốimặtvớingườiyêunóngnảy,dạydỗmộtnhóctuổivịthànhniênxấcxược:tấtcảnhữngđiềuđócóthểảnhhưởngtớicảmxúccủabạnđếnmứcbạnkhôngthểsuynghĩrànhmạchđược.Vàkhichuyệnấyxảyra,chắcchắnbạnsẽthua.

Vậynênquytắcđầutiênvàquantrọngnhấtđểnắmquyềnkiểmsoáttrongmộttìnhhuốngcăngthẳngchínhlà:tựkiểmsoátbảnthânbạntrướcđã.(Điềunàygiảithíchtạisaocácthànhviênphihànhđoànlạichỉdẫnbạnphảiđeomặtnạdưỡngkhíchomìnhtrướckhiđeochoconbạn.)Tintốtlànhlàviệcđưabảnthânvàotầmkiểmsoátđơngiảnhơnbạnnghĩ.

TỐCĐỘQUYẾTĐỊNHTẤTCẢ

Trênthựctế,nhiềukhảnăngbạnđãbiếtcáchxửtrívớimộttìnhhuốngcăngthẳngrồi.Bạnbiếtchínhxác làmthếnàođểđi từchếđộtấncôngsangchếđộtìnhcảmvàchếđộthôngminh.Bấthạnhthay,bạnlạichẳngbiếtphảithựchiệnnósaochonhanhchóng.

Thayvàođó,cómộttìnhtrạngrấthayxảyra.Vàiphútsaucuộcchạmtráncăngthẳng,bạnbìnhtĩnhlạimộtchút,mạchbạnđậpchậmlại,bạnbắtđầuhítthởtừtốnhơn.Thêmvàiphúthoặcvàigiờsauđó,rấtcóthểbạnđãđạtđượcmứcđộkiểmsoátbảnthânđủđểbắtđầusuyxétthấuđáonhữngphươngáncủamình.Vàthêmchútthờigiannữa,bạnbắtđầunghĩ"Ơnày...cómộtcáchhayđểgiảiquyếtvụnày."

Thếnhưng,đếnlúcấythìthườngđãquámuộn.Bạnđãđánhmấtmộthợpđồngbánhàng,đãlàmsếphoặcđồngnghiệpchánghét,hoặcđãkhiếnngườiyêubạnphảinghĩlàbạndởtệ.Haybạnđãđểlỡmấtkhoảnhkhắcđưaramộtlờibìnhluậnhoànhảohaytạoraấntượngđầutiêntuyệtvời.

Vậygiảipháplàthếnào?Trongmộtcuộcgặpgỡcăngthẳng,đểtránhviệctuộtmấtcơmaytiếpcậnngườikhác,bạncầnđưanhữngsuynghĩvàcảmxúccủamìnhvào tầmkiểmsoáttrongvòngvàiphút-khôngphảivàigiờ.Nóingắngọn,bạnphảidichuyểngầnnhưngaylậptứctừbộnãobòsátsangbộnãođộngvậtcóvúsangbộnãoconngười.Nghecóvẻbấtkhảthi,nhưngkhôngphảivậy.Thựcralà,chỉcầnluyệntập,bạncóthểthựchiệnđiềuđótrongvònghaiphút.Vàkhiđó,bạnsẽcólợithếhơnhẳntấtcảmọingười,bởibạnsẽlàngườiduynhấtthựcsựtưduythẳngbăng.

QUYTRÌNHCHUYỂNTỪBẤTỔNSANGBÌNHTÂM

Đểhiểuxemtìnhtrạngcăngthẳnggâytrởngạichokhảnăngtiếpcậnngườikhácnhưthếnào,bạnbuộcphảibiếtcácbướctrongtrínãomàbạntrảiquatrongmộtthờiđiểmcăngthẳnghaykhủnghoảng.Điềuthúvịlàmặcdùmỗithờiđiểmkhủnghoảngcóvẻkhácnhau,nhưngcáchtrínãoứngxửvớichúnglạigầnnhưgiốnghệtnhau.Bấtkểđólàdạngkhủnghoảnggì‒mộtvụvaquệtnhỏ,mộthợpđồngbịmất,mộttrậncãivãvớingườithươnghayđứacontuổivịthànhniêncủabạnnói"Bạngáicondínhbầumấtrồi"‒thìítnhiều,bạnđềutrảiquađúngmộtthứtựđóthôi.

QUYTRÌNHCHUYỂNTỪBẤTỔNSANGBÌNHTÂM

"Ôigiờichếttiệt"(Giaiđoạnphảnứng)

Đúnglàthảmhọa,tôiđiênmất,thứcủanợgìvừaxảyrathếnày,tôikhônglàmgìđược,thếlàhếtrồi.

"Trờiơi"(Giaiđoạnxảgiận)

Ôitrờiơi,đâyđúnglàmộtđốnglộnxộn,tôisẽchếtdíởđâymàdọndẹpchoxongmất.Khốnthật-cáithứnàyluônxảyravớitôi.

"Vuiđây"(Giaiđoạntáiđịnhtâm)

Thôiđượcrồi,tôicóthểgiảiquyếtđược.Nhưngchẳnghayhogìđâu.

"Đượcrồi"(Giaiđoạntáitậptrung)

Tôisẽkhôngđờinàođểchuyệnnàypháhỏngđờitôi/sựnghiệpcủatôi/mộtngàycủatôi/mốiquanhệnày,vàđâylàviệctôiphảilàmngaybâygiờđểcảithiệnmọisự.

"Ổnrồi"(Giaiđoạntáitiếnhành)

Tôisẵnsànggiảiquyếtsựvụ.

Giờthì,bíquyếtnằmởđây:Khibạnbắtđầuchủtâmđểýđếnnhữnggiaiđoạnnàyvàxácđịnhmỗibướckhichúngxảyra,bạncóthểđiềukhiểnđượcphảnứngcảmxúccủamìnhởmỗigiaiđoạn.Kếtquảlà,bạncóthểchuyểndịchnhanhchóngtừlúcbắtđầuđếnkhikếtthúcchỉtrongvàiphút.Mộtsốngười,vínhưJimMazzo,cóthểđượctrờiphúsẵnkhảnăngbiếtphảilàmnhưthếnào-cònnếubạnkhôngđượcnhưthế,thìgiờđâycóthểhọc.

Rõràngnhé,tôikhôngnóirằngbạncóthểgiảiquyếtmộtcơnkhủnghoảngchỉtronghaiphút.Bạnkhôngthể.Điềutôiđangnóiởđâylàbạncóthểnghĩraphươngánkhảthinhanhchóngđếnvậy.Khilàmthế,bạnsẽtựđưabảnthânrakhỏichếđộhoảngloạnvàbướcvàochếđộ"giảipháp".Kếtquảlà,bạnsẽcóthểnóiranhữngđiềuđúngđắnvàtránhđượcnhữnglờilẽsailầm.

SỨCMẠNHCỦA“ÔIGIỜIKHỐNKIẾP”

Mộtthànhtốtuyệtđốithenchốttrongviệcdịchchuyểnbộnãocủabạntừhoảngloạnsanglogicchínhlàdiễnđạtthànhlờinhữngcảmxúccủabạnởmỗigiaiđoạn.Bạncóthểlàmviệcđóthầmlặngnếuđangởchốncôngcộng,hoặchéttolênnếubạncómộtmình,nhưngdùlàmcáchnàothìđócũnglàmộtphầnsốngcòntrongviệcđưabảnthânvàotầmkiểmsoátnhanhchóng.

Tạisaovậy?MộtnghiêncứudoMatthewLiebermantạiĐạihọcCalifornia(UCLA)thựchiệnđãchỉrarằngkhingườitadiễnđạtcảmxúccủamìnhbằngtừngữ-"sợhãi","giậndữ",thìamygdala‒cáicảmbiếnsinhhọcnhỏbévềnguycơ,thứcóthểchuyểnnãobộsangchếđộđộngvật‒gầnnhưngaylậptứclắngdịu.Cùnglúcđó,mộtphầnkháccủanãobộ‒phầnvỏtrướctrán,khuvực"thôngminh"củanão‒bắtđầulàmviệc.Phầnnàycủanãosẽứcchếcácphảnứngcảmxúc,nhờvậymộtngườicóthểsuynghĩbìnhtĩnhvềnhữnggìđangxảyra.Vàđóchínhlàthứbạnmuốnlàm.

Ngạcnhiênlàmsao,giờđâykhôngphảilúcđểdốilừabảnthânvànóirằng,"Tôithoảimái,tôibìnhtĩnh,ổnthôi."Thựcrađâylàlúctựnhủ(ítnhấtlàbanđầu):"Ôigiờichếttiệt"hay"Tôisợđếnchếtđiđược."

THỰCHÀNHDỊCHCHUYỂNNHANH"ÔIGIỜIKHỐNKIẾPSANGỔNRỒI"

Mặcdùhànhđộngđơn giản là gọi tên cảmxúc của bạnởmỗi giai đoạn trong cơn khủngkhoảngđúnglàmộtphầncủagiảipháp,nhưngnócũngmớichỉlàbướcđầutiên.Đólàlýdotạisaonhữngngườichỉđơnthuầnđứngimmàthétgào"Ôigiờichếttiệt"trongcơnkhủnghoảngthườngcóđặctrưnglàkhôngthểgiúpgiảiquyếtvấnđềgì.Họđãđiđượcbướcđầutiênthoátkhỏibộnãođộngvật,nhưngtạmthờithìhọchưađiđếnnơinàomớicả.

Vậynênhãynghĩđến"Ôigiờikhốnkiếp"nhưxuấtphátđiểmcủabạnthôi,chớcókẹtlạiởđấy.Thayvàođó,khibạnđãchỉmặtđặttênchocảmxúccủamìnhvàtạobướcđệmchothùynãotrước,hãybắtđầuđưanãocủabạnlênmộttầngcaohơnngaylậptức‒từhoảngloạnsangkiểmsoát.Dướiđâylàcáchthựchiện:

THỰCHÀNHDỊCHCHUYỂNNHANH"ÔIGIỜIKHỐNKIẾPSANGỔNRỒI"

"Ôigiờikhốnkiếp"(Giaiđoạnphảnứng)

Chớcóphủnhậnrằngbạnđangbuồnbãvàsợhãi.Thayvàođó,hãyxácđịnhtâmtrạngcủabạnvàthừanhậnchúng,thầmdùngtừngữmôtảcảmgiáccủabạn.("Tôisợlắmấy.Tôirấtlomìnhsẽmấtviệclàmvìchuyệnnày.")Cứnóitonếubạnđangmộtmình,bởihànhđộngtrútgiậncơhọckhibạnnóirasẽgiúpbạnbìnhtĩnhlại.

Nếubạnđangởtrongtìnhhuốngnàođó,chophépbỏrangoàichừngmộthaiphút,hãylàmthế.Cònnếukhông,đừngvộitròchuyệnvớiaitrongmộtvàigiâyđầutiênnày.Bạncầnphảitậptrunghoàntoànvàoviệcthừanhậnvàchuẩnbịrakhỏicơngiậndữhayhoảngloạn.Nếutìnhthếchophépbạnnhắmmắtđượctrongkhoảngmộtphúthaytươngtự,hãylàmnhưthế.

"Trờiơi"(Giaiđoạnxảgiận)

Saukhiđãthừanhậnnhữngcảmxúcmạnhmẽmàbạnđangcó,hãythởthậtsâuvàchậmquamũi,mắtnhắmlạivàđểmặcnóthoátra.Hãyduytrìviệcấychođến lúcbạncảmthấyđủthoátra.Khiđãbuôngxảđượccảmxúccủamình,cứtiếptụchítthởvàthưgiãn.Việcnàysẽchophépbạnbắtđầulấylạitrạngtháicânbằngnộitại.

"Vuiđây"(Giaiđoạntáiđịnhtâm)

Tiếptụchítthởvà,cứtrongmỗinhịpthở,hãyđểbảnthânmìnhchuyểntừDefcon1(mứcđộsẵnsàngtựvệ)xuốngDefcon2,3,4rồi5.Trongquátrìnhđó,thốtranhữnglờilẽthếnàysẽcótácdụng:"Ôigiờikhốnkiếp!","Trờiơi","Vuiđây",Đượcrồi..."

"Đượcrồi"(Giaiđoạntáitậptrung)

Bắtđầunghĩvềnhữngviệcbạncóthể làmđểkiểmsoátthiệthạivàxửlýtìnhhuốngtheohướngtốtnhất.

"Ổnrồi"(Giaiđoạntáitiếnhành)

Nếubạnvẫnnhắmmắttừnãyđếngiờ,hãymởra.Rồibắttayvàothựchiệnngaynhữngviệccầnlàm.

Lúcmớibắtđầu,bạnsẽthấyrấtkhóđểcóthểchuyểndịchnhanhchóngtừbướcnàysangbướckia.Đólàbởiviệcdichuyểnlậptứcvàtrơntrutừvùngnãonguyênthủylênvùngnãocaocấpvốnkhôngthuộcvềbảnnăngsẵncócủanão.(Việccứđắmchìmtrongnhữngcâukiểunhư"Ôigiờikhốnkiếp"suốtnhiềuphúthoặcnhiềutiếngđồnghồmớiđúnglàbảnnăng.)

Tuyvậy,nếubạnluyệntậpnhữngbướcnàytrongtríócrồisửdụngchúngtrongđờithực,quamỗilần,bạnsẽthựchiệnnhanhchóngvàthànhthạohơn.Hãycứdànhrasáutháng,vàbạnsẽthấyrằngtrongnhữngtìnhhuốngcăngthẳngnhất,bạncũngvẫncứlàngườilàmchủtìnhthếvàcónhữnghànhđộngđúngđắn.

Việcthànhthạokỹnăngnàylàđặcbiệtquantrọngđốivớinhữngngườivốnlànạnnhâncủatìnhtrạng"gâyhấnkhiếpsợ".Đâylàthứthithoảngbạnvẫnnhìnthấyởcáccuộcbiểudiễnkhuyển,khimộtconchóxùhoặcchóchồncóvẻvôhạibỗngđâugầmgừđedọavịgiámkhảonàođó.Conchókhônggầmghèvìnólàtênsátthủ;nóchỉgầmgừbởinósợhãivôcớbởinhữngtiếngồnvàcácchấnđộng,rồinócứthếđâmđầuvàotrạngthái"Ôigiờikhốnkiếp".Ởvaitròbácsĩtâmthần,tôiđãchứngkiếnlúcnàomọingườicũngmắckẹttrongtìnhtrạnggây

hấnkhiếpsợ.Nếubạnđánhdấulạinhữngdấuhiệuphảnứngcăngthẳngởbảnthân‒nếubạncấtgiọngtrongnhữngcuộcgặpgỡcăngthẳng,nghenósẽthethéđinhtaihaygiậndữ,bạnsẽcảmthấycácmạchđậpởcổ‒vậythìvậndụngthànhthạokỹnăngdịchchuyểnnhanhtừ"ÔigiờikhốnkiếpsangỔnrồi"cóthểcứuvãncôngviệchaycuộchônnhâncủabạnđấy.

Bạnsẽthấylàkỹnăngnàysẽchẳnggiátrịgìnếubạncứnằngnặckhóclóckhicóngườitấncông.Bằngviệcchủđộngnhậnbiếtvềcơnkhóclócdânglên("Đượcrồi,đâychínhlàgiaiđoạn'Trờiơi'vàmìnhmuốnkhócvàolúcnày")chứkhôngphảigắngsứcchốngchọi,thìvịthếchắcchắncủabạnkhiấychỉlàquansátkhảnăngđóvàđưaraquyếtđịnhchốnglạinómàthôi.

Nhưngkểcảbạnđãbiếtxửtrívớicăngthẳngmộtcáchbìnhtĩnhvàthoảimái,vẫncứnêndànhthờigianđểluyệntậpthànhthạokỹnăngnày‒bởibạnsẽđốimặtvớicăngthẳngcòntốthơn.Vàthườnglà,việcbạnđưabảnthânmìnhvàotầmkiểmsoátnhanhhơnvàigiâylạicóthểgâyrasựkhácbiệtgiữatiếpcậnvàđểlỡmấtđốitượng.

VídụtuyệtnhấtvềtháiđộbìnhtĩnhtrongcơndầusôilửabỏngmàtôitừngchứngkiếnxoayquanhCựuNgoạitrưởngMỹColinPowell.Năm1996,Powelllàdiễngiảchủchốttạimộtcuộchộithảotoànquốcdànhchonhữngnhàsảnxuấthàngđầucủamộtcôngtybấtđộngsảndânsinhhàngđầu.Tínhđếnthờiđiểmấy,ôngđãcóđượcdanhtiếngtốtvớicôngchúngMỹvàđượccoilàmộtứngcửviênTổngthống.

Tôitìnhcờđượclàmộtthínhgiảngàyhômđó,vàTướngPowellđãnắmtrọntôi(vàtấtcảnhữngngườikhác)tronglòngbàntaymình.Ôngthúcgiụcthínhgiảcốnghiếnnhiềuhơnchocộngđồngcủamình.Ôngnóinăngđầyđammêvềlòngbiếtơnvớigiađình,vớituổiấuthơvànhữngbạnbè.Vàônghôhàohếtthảychúngtahãy"tạonênthịnhvượngnhờlàmviệctốt".

Đếncuốibàinóichuyện,ôngkêugọimọingườiđưaracâuhỏi.Vẫnsaysưatrongkhôngkhísôinổiấmáptạorabởinhữnglờilẽtruyềncảmhứngcủaông,chúngtôiđềukhônghềđượcchuẩnbịgìchonhữnggìxảyratiếpsauđó.

"ThưaTướngPowell,"ngườiđặtcâuhỏiđầutiênnói,"Tôiđượcbiếtrằngvợngàitừngbịtổnthươngdotrầmcảm,phảidùngtớithuốcmen,vàthậmchícònđiềutrịtrongbệnhviệntâmthầnnữa.Ôngcómuốnbìnhluậngìvềviệcđókhông?"

Bạncóthểhìnhdung8nghìnconngườitrongthínhphòngháhốcmiệngkinhngạctrướctháiđộkhôngphùhợpnếuchưamuốnnóilàtànnhẫnấycủangườinọ.Trongkhoảngimlặngtiếpsauđó,chúngtôiđềutựhỏixemTướngPowellsẽphảnứngrasaokhibịbấtngờnhưvậy.EdmundMuskieđãquẳngmấthyvọngtrởthànhtổngthốngvàinămtrướcđókhimộtphóng

viênhỏivềtìnhtrạngtinhthầncủavợông,vàôngbậtkhóc.LiệuPowellsẽlàmgìtronghoàncảnhtươngtự?

Đâychínhxáclànhữnggìônglàm.Ôngnhìnvàokẻđặtracâuhỏi.Ôngngưnglạimộtkhắc.Vàrồiôngđápgiảndị:"Xinlỗianh,ngườianhyêuthươnghơnbấtcứaitrênđờiđangsốngcảnhđịangục,vàanhthì lạikhônggắngmọicáchđểđưanàngrakhỏiđó.Liệuanhcóvấnđềgìkhôngvậy,thưaanh?"

Tôithậtsựrấtsửngsốt.Lờiđápcủaôngthậtsắcsảo.Thậtđiềmtĩnh.Thậthoànhảo.

Vàtintôiđi:đókhôngphảiviệcđầutiênmàTướngPowellmuốnlàmđâu.Trongphầnmấygiây,nhiềukhảnănglàôngmuốnbướcxuốngkhỏibục,tómlấythằngchavừađặtcâuhỏiđóvàđấmchohắnrụnghếtcảrăngra.Bởiđóchínhlàđiềumàmỗingườitrongchúngtôimuốnlàmởvịtrícủaông.

Nhưngôngkhôngchịuthủthếtrướccơngiậndữ(mặcdùôngcóđủquyềnđểlàmvậy).VàôngkhôngbậtkhócnhưThượngnghịsĩMuskie.Thayvàođó,ôngđitừtrạngthái"ÔigiờikhốnkiếpsangỔnrồi"nhanhhơnbấtcứaitôitừngchứngkiến.

Ôngđãkhiếntôivàmọithínhgiảkháccảmđộngsâusắccònhơnchínhbàinóicủaông.Ôngđãlàmlayđộngtậntâmcanchúngtôi.Vàtôicũngkhôngnghingờgì,ôngđãchạmtớikẻđặtcâuhỏi,mộtcáchmạnhmẽquyếtliệtchẳngthuagìmộtcúđấmthẳngvàomặt,màkhôngcầnphảinhúcnhíchmộtngóntayđểlàmvậy.

Đóchínhlàsựbìnhtĩnhngaytrongcơncăngthẳng.Vànếubạncóđượctháiđộbìnhtĩnhnhưvậy,nósẽgiúpbạnchinhphụcthànhcôngbấtcứcuộcgặpgỡcăngthẳng,camgonàomàcuộcđờiđặtratrướcbạn.

Lốisuynghĩhữudụng

Khibạnđitừ"ÔigiờikhốnkiếpsangỔnrồi",bạnsẽđitừchỗgắnchặtvớithóikiểunọkiamàbạnmuốnthếgianphảinhưthế,nhưngkhôngbaogiờđượcsangchỗsẵnsàngđểxửtrívớithếgiannhưnóthựcsựlàvậy.

Bướchànhđộng

Hãynhớlạicuộcgặpgỡtồitệnhấtmàbạnđãcóvớimộtđồngnghiệphayngườithươngnàođó.Hãytựđưabảnthân,trongtríóc,quacácbướctừ"ÔigiờikhốnkiếpsangỔnrồi”nhưthểbạnđanghồitưởnglạithờiđiểmtồitệấy.Rồithửápdụngkỹthuậttươngtựtronglầntiếpkhi

bạnvướngvàocuộccãivãvớiđốitượngấy.

4.CHỈNHĐỐNBẢNTHÂNĐỂLẮNGNGHECuộcđờihầunhưchỉlàchuyệnnhậnthức,vàthườnghơn,lànhậnthứcsailầm.

―DAVELOGAN,Đồngtácgiả,

TribalLeadershipvàTheThreeLawsofPerformance

"Cóbaonhiêungườitrongcácbạnnghĩrằngmìnhlắngngherấtthạo,hoặcchíítlàtươngđốithànhthạo?"Tôiđặtcâuhỏivớithínhgiảgồm500đạilývàmôigiớibấtđộngsảnthamdựcuộchọpmặttoànquốchàngnăm.

Tấtcảmọingườiđềugiơtay.Tôiđáplạirằng,"Liệubaonhiêungườitrongsốcácbạnđồngývớitôinếutôinóirằngkhôngaitrongsốcácbạntừnglắngnghe,chưabaogiờ?"

Tôidừnglạivànhìnvềphíathínhgiả."Thậtsao?Thúvịđây.Khôngmộtaigiơtaylêncả."

Trongvaitròmộtchuyêngiathầnkinhdiễnthuyếttrướcmộtnhómnhữngchuyêngiabánhànghừnghựcthamvọngvàthẳngbăngkhôngvòngvèo,tôiđãphảihứnghaicúđánhchĩavàomình.Trướchết,tôikhôngphảichuyêngiabánhàng.Thứhai,tôilàmộtbácsĩthầnkinh,màkiểuchuyêngiatâmlývớichuyêngiabánhàngthìluôncóxuhướngnhảyvàovặtlôngnhau.Vàothờikhắcấy,vớiviệcthínhgiảcủatôinhiềukhảnăngthầmnghĩ"Gãlậpdịngạomạnquáđi",tôisắpsửaphảiđốiđầuvớicúđánhthứba.

Tôitiếptục:"Nếutôicóthểchứngminhlàkhôngaitrongsốcácbạnbiếtlắngnghe,chưabaogiờ‒vàrồichỉchocácbạncáchchỉnhđốnvấnđềnàyvàgiúpbạnthựchiệnmọiviệchiệuquảhơn‒vậythìbaonhiêungườitrongsốcácbạnhứngthúnghethêm?"

Mộtsốthínhgiảgiơtay,nhưngánhnhìn lại truyềnđạtmộtthôngđiệprõrệt:"Thôiđược,nhưngôngănmaymộtlượtthôi,rồisẽrắcrốiđấy."

Nắm lấy cúănmayđó, tôinói, "Tôimuốncácbạn tưởng tượngđếnmột trợ lývănphòngkhônghoàn thành côngviệcđúng thờihạnvà thườngđưa ranhững sảnphẩmđầy rẫy lỗichínhtảvànhữnglỗikhácnữa.Nào,giờthìhìnhdungxemngườinàybắtđầuxùlôngtựvệhoặcnổigiậnhoặcbắtđầukhóclócnếubạnthửchỉranhữngsaisótđó."

Tôihỏi:"Cóbaonhiêungườitrongsốcácbạncóthểnghĩđếnaiđóthíchhợpvớinhữngmôtảnàykhông?"Gầnnhưcảcănphòngbùngnổvớinhữngcánhtaychĩalên.("Ênày,cóvẻmình

kéohọquaytrởlạirồiđấy"Tôinghĩbụng.)

"Bâygiờ,khôngcầnphảivậndụnghếttríóc,thìnhữngtínhtừmàcácbạngánchongườinàylàgìđây?"Tôihỏi,"Tôisẽbắtđầulượtchuyềnbóngvới'cẩuthả'nhé."

"Biếngnhác,""Vôkỷluật","Đạođứccôngviệctồitệ","Tháiđộlỗithờiđiểnhình"(ngườinàycònnởnụcườixácnhận),"Đồgàndở",cácthànhviêntrongđámthínhgiảnhiệttìnhnêura.

"Giờthì,"tôinói,"HãytưởngtượnglàmớisángthứHai,vàbạnhỏi,'CậuđãchuẩnbịgiấytờsẵnsàngđểchuyểnsangcôngtychovaythếchấpvàothứTưchưa?'vàngườinàynói,'Chưaạ.'Liệucóbaonhiêungườitrongsốcácbạn,mộtlầnnữa,lạinghĩđếnthứgìđótươngtựnhưlà'đồbếtbát'?"Nhữngcánhtaygiơlêntuatủakhắpphòng.

"Vàbạnsẽlàmgìtiếptheo?Bamáusáucơnnổilên,vàbắtđầulahéthoặchoạnhhỏinàynọ?Thanthởvớimộtđạilýhaynhàmôigiớikhác?Nóivớiaiđótrongcôngtybạnrằngbạnmuốnngườiđóxéokhỏiviệcthamgiacáchợpđồng?Haychỉbỏđitrongchánnản,giậndữvìchấtlượngbèonhèocủathànhviêncôngtybạn?"Tôihỏi.

Tôiquansátgươngmặthọvàtôibiếtmìnhđãghiđiểm.Rõrànglà,rấtnhiềungườitrongsốcácthànhviênđạilývàmôigiớiấyphảicảmnhậnnỗichánnảnnàyhàngngày.Vàbởitôiđãphảnchiếuhọmộtcáchchínhxác,nênchođếnlúcnày,họđãtiếpnhậnnhữnggìtôinói.

"Giờthì,"tôinói,"hãythửcânnhắccáinàyxemsao.Thửcholàbạnnóibìnhtĩnh,'Tạisaocậulạichưalàmxong?'vàngườinàykhổsởvậtvãnói:

'Thựcra,tôiđãcầnmẫnxoayxởvớinósuốtđợtcuốituầnđấychứ.Tôiđãchuẩnbịđểgiaochoôngvàosángnay‒vàtôisẽhoànthànhđâurađấyvàocuốigiờlàmviệcngàyhômnay‒nhưngôngtôi,mắcchứngAlzheimerđãgọichotôivàkhóclócđêmqua.Bàtôibịđộtquỵvàphảiđưađếnbệnhviệnbằngxecấpcứu.Bốmẹtôiđềuquađờicảrồi,tôilàngườiduynhấtcóthểchămsócôngbà.Vậynêntôiphảibỏdởhếtmọithứđểloliệuviệcnhà,tôichẳngđượcngủchútnàosuốtđêm.Tôibiếtđâykhôngphảilàlầnđầutôilàmrốitungmọisựnhưngđúnglàchămsóccảhaingườithậtvấtvảquá,vàđôikhitôingợphếtcảngười."

"Liệuđiềuđócóthayđổinhữnggìbạnsuynghĩvềngườiđókhông,vàthậmchícảcáchbạnhồiđápnữa?"tôihỏi.

Tôinghethấytiếngxìxào,thầmthì‒tiếngđộngcủanhữngcáiđầuđangbiếnchuyển."Tấtnhiênrồi",khakhángườiđáplại.

"Đấy,tôituyênbốnhé",tôinói."Cácbạnkhônghềlắngnghe.Cácbạnlàmđúngnhữngđiềuchúngtavẫnthường làm.Bạngópnhặtmộtvàidữ liệu từnhững lần tiếpxúcđầutiênvớingườiđó,bungngayrakếtluậnvànhữngnhậnthứcđịnhhìnhsẵngắnchặtvớinhữngtừnhư:'biếngnhác', 'cẩuthả', 'đạođứclàmviệctồitệ'vàcả'đồbếtbát'nữa.Nhữngtừngữđótrởthànhnhữngcáimànglọc,màquađó,bạnchỉnghemàkhônghềlắngnghe."

Giảiphápởđây,tôigiảithích:Hãytừbỏcáimànglọcđóđi.Điềubạnvẫnnghĩlàmìnhđãbiếtvềaiđó‒"biếngnhác","bếtbát","cắmcảu","thùnghịch","vôphươngcứuchữa"‒trênthựctế,lạichặnđứngnhữnggìbạncầnbiết.Hãydỡbỏthứràocảntinhthầnấyđi,vàbạnsẽsẵnsàngđểbắtđầutiếpcậnvớinhữngngườibạnvẫnngỡlàbấtkhảtiếpcận.

"NHƯNGTÔIĐÃLẮNGNGHEĐẤYCHỨ!...

KHÔNGPHẢITHẾHAYSAO?"

Giờđây,cóthểbạnsẽthốtlên,"Markơi,tấtcảnhữnggìtôilàmlàlắngngheđấychứ.Tôilắngnghetrongcáccuộchọp.Tôilắngnghecácđồngsựcủamình.Tôilắngnghebạnđờicủamình.Tôilắngngheconmình.Cóaichịungừnglờibaogiờđâu."

Nhữngđiềuấyđềulàthậtcả.Nhưngvấnđềlàtrongkhinghe,bạnlạichẳnghềlắngnghe,bấtkểmụcđíchcủabạncótốtđẹpđếnđâuvàbạncốgắngđếnmứcnào.Nguyêndolà:trínãocủabạnkhôngchophép.

Hãynhớđếnmôhìnhbộnãobaphầnmàtôiđãnóiđếntrongphầntrước‒bộnãođộngvậtcóvútrênbộnãobòsátvàbộnãoconngườilạiởtrênbộnãođộngvậtcóvú,phầnsaulạibồiđắptrênphầntrướctrongquátrìnhtiếnhóa.Nhữngphánđoánchớpnhoángmàchúngtađưaravớimọingườiđềunanánhau,bởichúngdựngtrênquákhứ.Điềuđókhôngcónghĩa làchúnghoàn toàn sai. (Thực ra,một "nhận thứcbảnnăng" thoạtđầu thường là chínhxác.)Nhưngcũngnghĩalàkhônghoàntoànđúngđắn.

Lấyvídụ,cácđạilývànhàmôigiớicủachúngtangaylậptứcđịnhhìnhsuynghĩrằngtrợlývănphòngcủahọđúnglàmộtkẻđầnđụt.Chưatừngcóai,bấtcứmộtaitrongsốhọmảymaynghĩrằngcócáchlýgiảikhácchohànhvicủamộtngười.Vìsao?Bởisuốtcảđời,họchỉluônngherằngnhữngngườikhôngthựchiệntốtcôngviệccủamìnhđềubịmôtảlà"biếngnhác","chểnhmảng"hay"gàndở".Đồngnghiệpcủahọvừavặnvớihìnhmẫunày,vậylàhọápngayvàocáinhãnấy‒vàthếlàthứnhãnấycứdínhchặtvàohọ.

Nhữngnhậnthứccủachúngtacứthếdínhchặtvàobằngcáchthứccứngnhắcnàybởimột

nguyêncớgiảnđơn:trithứcmớixâydựngtrênnềntảngtrithứctrướcđó.Chúngtađitrướckhihọc cáchbò.Chúng ta chạy trướckhihọc cáchđi. Lúcnàyđây chúng tabấmngón taykhôngbiếtmệttrênmộtchiếcBlackberrylàbởitrướcđóchúngtađãdòdẫmhàngthángtrờitrêncáibànphímbénhỏấy.Chúngtaláitựđộngbởinãocủachúngtanhớđượccáchchúngtatừngthựchiệnviệcấytrướcđây.

Tươngtự,chúngtangaylậptứcđánhgiávềmộtconngườingàyhômnaybởichúngtadựatrêntấtcảnhữnggìchúngtađượcnghehoặcbiếtvềngườiđótrongquákhứ.Vàrồichúngtadínhchặtlấynhậnthứcđómãimãi,xemxétmọitiếpxúcvớingườiđóthôngquachiếcmànglọcấy,bởi(lạimộtlầnnữa)đólàcáchchúngtađãhọcđược.

Vấnđềlàtrongkhichúngtanghĩrằngnhữngấntượngđầutiênvềmọingườichỉgóigọntronglogic,thìlạikhônghẳnvậy.Trênthựctế,chúngchỉlàthứhỗnhợplộnxộngiữasựthật,huyễntưởngvàthànhkiếncóýthứchoặcvôthức.Vậynên,ngaytừbanđầu,chúngtađãxoayxỏavớimộtmónsángtạohưcấuchứkhôngphảimộtconngườithực.Thếnhưng,ấntượngđầutiênấysẽnhuộmsắcchonhữngcảmgiáccủachúngtavềnhữngngườiấytrongsuốtnhiềutháng,nhiềunămsauđó.Nóthậmchícònảnhhưởngđếncáchchúngtalắngnghengườiđónữa,bởichúngtavặnvẹotấtthảynhữnggìngườiđónóichophùhợpvớinhữngnhậnthứctrướcđócủamình.

BẠNCÓBAONHIÊUTẤMMÀNGLỌC?

Bạntôi,RickMiddletonlàsánglậpviêncủacôngtyviễnthôngExecutiveExpression,đặttrụsở tạiLosAngeles.Rickđã sửdụngmôhìnhGGNEEdướiđâyđểmô tả cáchchúng tađặtngườikhácvào"nhữngchiếchộptâmlý"trướckhichúngtabiếtvềhọ.Ricknóirằngkhônghềnhậnraviệcmìnhlàm,nhưngchúngtađãxếpngườikhácvàochuỗisau:

Gender:Giớitính

Generation(Age):Thếhệ(Tuổitác)

Nationality(Ethnicity):Quốctịch(Chủngtộc)

EducationLevel:Trìnhđộhọcvấn

Emotion:Cảmxúc

ChuỗiGGNEEởtrênxếptheothứtựnhưvậybởichúngtatrôngthấygiớitính,chủngtộcvàtuổitáccủamộtngườitrướcnhất,ngheđếntrìnhđộhọchànhcủangườiđóthứhai,vàcảm

nhậnvềmứcđộcảmxúcởngườiđóthứba.HãynhớmôhìnhGGNEE,nósẽgiúpbạnpháthiệnnhữngmànglọcvôthứcngăntrởbạnlắngnghe,vàcảtiếpcậnnhữngngườikhác.

Vìđâutrínãochúngtalạihoạtđộngtheocáchthứcdườngnhưphilogicấy?Làbởiphầnlớnthờigian,việchìnhthànhnhữngđánhgiácứngnhắcvềngườikhácthựcsựcótácdụng.Vídụ,hãythửtưởngtượngbạnbắtmộtchuyếntàuđôngnghịtngười.Nhữngấntượngđầutiênsẽmáchbảobạnhãytránhxagãnhếchnhácvớiánhnhìnkỳquặc,hãyngồixuốngbêncạnhcụbàcógiỏlenđan,vàhãytránhtiếpxúcbằngmắtvớiđứachoaichoaivẻthùnghịchphụcsứckiểuGothic.Xétriêngrẽ,mỗikếtluậnnàycókhảnăngchỉlàsailầm‒ngườibạntrẻphụcsứckiểuGothicrấtcóthểlàmộtnhócthôngminhvànhạycảmđangcầnmộtnụcười,gãkỳcụckiacólẽchỉlàmộtkẻlậpdịvôhại,vàbàgiànọrấtcóthểđanglàmviệcdướitrướngAlQaeda‒nhưngbạnlàmgìcóthờigianmàphântíchtấtcảnhữngngườibạngặp.Thayvàođó,nãocủabạnxâydựngdựatrênnhữngkinhnghiệmđãquavàcảbảnnăngbẩmsinh,từđóđưaranhữngquyếtđịnhnhanhchóngcóthểsẽcứuvớtđờibạn.

Vậynênquansátnhanhcũngkhôngphảithứgìđótồitệ.Nóchỉtệkhiquansátcủabạnkhôngchínhxácvàdẫnbạntớinhữngkếtluậnsailầm.Bấthạnhthay,điềuđóxảyđếnvớichúngtamỗingày,bởitrínãocủachúngtathànhthạoviệcnhảycócđếnkếtluậnhơnlàquaytrởlạiđểphântíchchúng.

Nhậnthứclàtintưởng.

Nhậnthứcsailầmchỉlàdốitrá.

Và,tồitệhơn,làngángtrởthànhtựu.

Vậygiảipháp là gì?Hãy suynghĩ vềnhữnggì bạnđangnghĩ.Khibạnphân tích cóý thứcnhữngýkiếnmàbạnđịnhhìnhvềmộtngườinàođóvàcânnhắcnhữngnhậnthứcấydựatrêncơsởthựctế,bạncóthểtháogỡchotrínãocủamìnhvàxâydựnglênnhữngnhậnthứcmớimẻvàchínhxáchơn.Vàrồibạnsẽkếtnốiđượcvớiconngườithựcsựđangởngaytrướcmắtbạn‒chứkhôngphảinhânvậthuyễntưởnghiệnhồnthôngquanhữngnhậnthứcsailầmcủachínhbạn.

Đểquansátquytrìnhnàyhoạtđộng,hãyquaytrởlạivớicácđạilývànhàmôigiớicùngnỗichánngáncủahọđốivớiviêntrợlývănphòng"gàndở".Thoạttiên,hầuhếtnhữngnhânvậtthànhđạtnàyđềunhìnnhậncứngnhắcvềnhữngngườinhưthế:Chấtlượngcôngviệctồitệ+Lýdolýtrấu/Khăngkhăngtựvệ/Oánthántráchmóc=Đồgàndở=Việcgìphảibậntâmđếnviệcdànhthờigianhaynỗlựcđểxửtrímấykẻnhưthếnày?Nhưngkhitôiyêucầuhọtưởng

tượngrằng"kẻbếtbát"cólẽcũngcómộtlýdothựcsựlýgiảicholàmviệckémhiệuquả,thìnó lại buộchọphải tháo gỡnhữngnhận thứcđã ăn sâubám rễ kia.Hànhđộngnày, quayngượctrởlại,cũngbuộchọgâydựngmộtlốinhìnnhậnmớimẻvàchínhxáchơnvềngườimàhọtừngphảibótayđầuhàng.

LIỆUBẠNHIỂURÕNHỮNGNGƯỜIQUENCỦAMÌNHĐẾNĐÂU?

Cóthểbạnsẽnói"Marknày.Mấythứgìđóhayhođúngđắnthật.Nhưngnhữngngườitôiđãquenbiếtbaonhiêunămnaythìsao?Tôikhôngthểnhìnnhậnsaivềhọđược.Thựctếlà,tôibiếtvềhọrõnhưbiếtchínhbảnthânmìnhvậy."

Câutrảlờicủatôilà:"Không,khôngphảithếđâu."Tuầnnàotôicũngphảigiảiquyếtsựvụvớinhữngngườiđãsống,làmviệcvớinhautớivàithậpkỷrồi.Thếmà,rấtthường,họlạichẳnghềcóchútmanhmốilýgiảixemđiềugìđãkhiếnngườikiakhóđămđămđếnvậy.Kếtquảlà,họnhậnlầmbấtanthànhngạomạn,sợhãithànhcứngđầu,vàcảgiậndữchínhđángthành"nóchỉlàthằngdở".Vàhọnóixấu,nóixa,nóivòng,nóivèomàkhônghềtròchuyệntrựctiếpvớinhau‒trongkhitấtcảnhữnggìhọcầnchỉlànhìnvàođúngthứđangsờsờtrướcmặthọthôi.

ÔngbàJacksonlàmộtvídụđiểnhìnhởđây.Cặpvợchồngnàyđãcướinhauđược55năm,vàhọđếngặptôivìbàJacksoncứnằngnặcchorằng,khinhữngcãicọvặtvãnhcủahọđãcăngthẳngthìôngJacksonchỉnóilạnhlẽo:"Vậythì,saobàkhôngđiluônđichorảnhnợ?"

Ôngđãnóicâuđórấtnhiềulần,nhưngvìnguyêndonàođólầnnàybàJacksonthựcsựtổnthươngvàgiậndữ,bàgóighémđồcủaônglạivàbảoôngcútđi.Vàlầnnàybàkhônghềxuốngnước.ÔngJacksonhơihoảngthật,bởiởtuổi82,ôngquácầnđếnbà.Bànóibàsẽchỉcânnhắclạinếuhọđigặpmộtnhàtưvấnhẳnhoi.

Khitôilắngnghehaingườihọ,thìmọisựsángrõdầnrằnghọthựcravẫncònyêuthươngvàhếtlònghếtdạvớinhaulắm‒nhưnghọkhôngcònthíchngườikianữa.Sauhaimươiphútđồnghồ,tôingheđãđủvànói"Dừnglại!"vớicảhaingười.

Bốirốiquá,cảhaiimbặt.TôinóivớibàJackson:"Bàcóbiếtlàôngnhànghĩrằngkếthônvớibàchínhlàviệctuyệtnhấtôngtừnglàmkhông?"

BàJackson,ngạcnhiênquáthể,nóingay:"Cáigì?"

Khônglỡmộtnhịpnào,ôngJacksonđápngay:"Ôngấyhoàntoànđúngđấy.Tôimanglạingôinhà,nhưngbàấymang lại cho tôi cảmái ấm.Không cóbà ấy, tôi chơvơkhông chốn tựanương,khôngcóbàấytôichẳngthểcómốiquanhệnàovớiđámconcáivìtôichỉlàmộttay

kỹsư,tôikhôngphảingườitruyềnđạtgiỏicholắm."

TrôngbàJacksonsữngsờchếtlặng.TôihướngsựchúýsangôngJacksonvàbảo,"Cònôngđây,ôngcóbiếtlàbàJacksonnghĩrằngônglàđấngtrượngphutuyệtnhấtbàtừnggặp?"

Tôicứngỡlàhàmôngsắprụngxuốngđếnnơi."Ôngđùathếnàoấychứ,bàấylúcnàocũngchọcngoáytôicáinàycáikia,rồirầyràtôiphảilàmcáinày,khônglàmcáikia,"ôngđáp,vẻrấtkinhngạc.

"Chínhxáctrămphầntrăm",bàJacksonxenvào."Ôngấylàđấngtrượngphutuyệtnhấttôitừngbiết.Phải,ôngấykhôngphảingườitruyềnđạtgiỏicholắm.Nhưngôngấykhôngbaogiờquáchénhayàơivớicônàycôkia.Ôngấyvẫnchămchỉlàmcôngviệcôngấykhôngưalắmchỉđểđỡđầnchotôivàlũtrẻ."

"Thếmấycáitròbớilôngtìmvếtthìsaochứ?"ôngJacksonchêmngay.

BàJacksonđáp,"Aimàtôichẳngsoi.Tôivốnlàngườithíchxemxétnàynọmà.Tôicũnglàmlũtrẻphátcáulênấychứ,nhưngnhưtôiđãnóiđấy,ôngấycólẽlàđiềutốtđẹpnhấttừngxảyđếnvớitôi."

Đólànóivềmộtcặpđôiđãnghemàchẳnghềlắngnghetrongsuốtnhiềuchụcnămđấy!Buồnthay,họchỉcảmthấyđơnthuầnphảichịuđựngngườikia, trongkhi trênthựctế làhọtậnhưởnglẫnnhauđấychứ.Và,thửnhìnxemđiềugìđãxảyrakhirốtcuộchọthựcsựlắngnghe.Họđãxuấthiệnđầygiậndữvàchẳngthèmngóngàngđếnnhau,nhưnghọravềvớivẻnhưhaingườivừamớibắtđầutrởlạithuởyêuđươngsaymê.Vàchỉmấtcóvàiphútlắngnghethựcsự‒mộtđiềugìđóhọchưatừnglàmtrongsuốtnămthậpniên.

Sauquánửathếkỷchungsống,vợchồngôngbàJacksonbiếtđượccảnghìnđiềuvềnhau.Ôngbiếtloạitươngcàbàưadùng.Bàbiếttênchúchóthuởôngcònthơấu.Họbiếtvềnhữngvấnđềsứckhỏecủanhau,vềnhữngthóiquentrongnhàtắm,nhữngchươngtrìnhtiviyêuthích.Thếnhưng,khiđộngđếnnhữngthứtotát,họlạihoàntoànlàngườilạtrướcnhau.

Điềuđónóilênthứgìvớibạn?Rằngcóthểbạnbiếtíthơnrấtnhiềusovớinhữnggìbạnvẫnnghĩvềđốitượngbạnmuốntiếpcận,bấtkểngườiđómớichỉxuấthiệnhayđãquenthuộcquáđỗitrongcuộcsốngcủabạn.Rằngnhữnggìbạnnghĩrằngmìnhbiếtcóthểlạirấtsailầm.Vàrằngtiếpcậnvớinhữngngườiđókhôngchỉđồngnghĩavớiviệckhaimởtâmtríhọtrướcbạn.Nócònđồngnghĩavớiviệctháogỡbảnthânbạn,nhờthếbạncóthểnhìnnhậnnhữngngườinàyđúngnhưhọthựcvậy.

Vậynênkhichạmtránvớinhữngngườiphiềnphức,bạnhãyhìnhdungrằngcónguyêndokhiếnhọhànhxửtheocáchấy.Đócóthểlàvấnđềmớiphátsinh:nỗilosợvềsứckhỏe,rốirắmchuyệntiềnnong,áplựccôngviệc.Đócóthểlàvấnđềkinhniêndaidẳng:loâukhôngđủđápứngyêucầucôngviệc,giậndữvìkhôngđượctôntrọng,sợhãirằngbạnthấyhọkhônghấpdẫnhaythôngminh.À,vâng:Cóthểvìhọđúnglànhữngkẻlậpdị(nhưngthườngkhôngphảithếđâu.)Hãymởrộngtríócvàkiếmtìmnhữngnguyêncớẩnsaucáchhànhxửấy,vàbạnsẽtiếnbướcđầutiênnhằmphábỏràocảnvàkếtnốivớimộtngườicóvẻ"bấtkhảthi".

Cáchsuynghĩhữudụng

Nếubạnmuốnkhơiranhữngconđườngtiếpcận,trướchếthãymởmangchínhđầuócmìnhđã.

Bướctiếnhành

Hãynghĩđếnmột"đốitượngphiềnphức"màbạnvẫnchưahiểurõcholắm‒aiđóhayviphạmthờihạn,nổicơngiậndữmàkhôngcónguyêndochínhđáng,hànhxửthùnghịch,quáưnhạycảmvớichuyệnphêbình,hoặcgiảlàmbạncáutiết.Hãylậpmộtdanhsáchtrongđầunhữngtừngữbạnsẽsửdụngđểmôtảngườiđó:biếngnhác,cẩuthả,lỗmãng,lậpdị…

Giờthì,hãynghĩđếnnămbímậtcóthểlàmnềntảngchohànhvicủangườiđó(vínhư,"anhtalosợvềtìnhtrạngsứckhỏecủamình","côấyengạirằngchúngtakhôngtôntrọngcôấychỉbởituổitác","anhtavừamớicairượuvàtrảiquamấyngàytồitệlắm","côấybịrốiloạndocăngthẳngsauchấnthương","anhấybịmộtđốitáclàmăncũchọcgiậnquámứcvàgiờđâychẳngcòntinainữa").Hãythửtưởngtượngxemcảmgiáccủabạnvềngườinàysẽthayđổirasaovớimỗiviễncảnhmàbạntưởngtượngra.

Khibạnđãlàmquenđượcvớibàitậpnàyđểmởrộngtríócmình,hãysắpđặtmộtcuộcgặpgỡhaybữatrưavớingườinày-vàthửxemliệubạncóthểtìmranguyêndothựcsựlýgiảichonhữnghànhvicóvấnđềmàbạnthấykhông.

5.MANGLẠICẢMGIÁC"ĐƯỢCTHẤUHIỂU"CHONGƯỜIKHÁCNhữngngườithểhiệnđầyđủtiềmnăngbảnthânthườngcócảmnhậnsâusắcvềsựnhậnbiết,sựđồngcảm,vềlòngthươngyêudànhchoconngườinóichung.Họcảmthấytìnhhọhàngruộtthịt,nhữngmốiquanhệgắnbó,nhưthểtấtcảmọingườiđềulàthànhviêntrongmộtgiađìnhduynhất.

―ABRAHAMMASLOW,Chuyêngiatâmlýhọc

“Việcnàycònkéodàibaolâunữađây?Tôicònkhốiviệcquantrọnghơnphảilàm."Hankcàunhàu.AnhlàthànhviênchủchốttạihãngluậtchuyênvềgiảitrídanhtiếngởLosAngeles.TôiđãđượcmờiđếnđểxoadịumốiquanhệgiữaHankvàAudrey,mộtthànhviênchủchốtkhác.AudreycótênđượcgắnngaysauHanktrêncánhcửa,làngườimangvềhầuhếtcácthươngvụchohãng.Côlàmộtluậtsưcừ,nhưngcôthựcsựtỏasángnhưmộtbậcthầyhôphonghoánvũ.Hankcũnglàmộtluậtsưxuấtsắc,nhưnganhthàgặmđinhchứkhôngxoayxỏamọiphươngcáchđểkiếmmốilàmăn.

NhưngthayvìngưỡngmộvàtrântrọngtàinăngcủaAudrey,Hankchỉcoicôlàmộtnàngmồmloamépgiảithườngxuyênxáotungvănphònglênvớinhữngcâuhòhétphấnkhíchsaukhicôcómặttạisựkiệnnàođó,xuấthiệntrêntivihayđượcmộttờtạpchíhaybáonàođóphỏngvấn.Tómlạivấnđề,AudreymuốncóđượctháiđộsùngbáitừHankhơnbấtcứaitronghãng,đólàmộtkỳvọngđượcchuyểnquatừviệccômongmuốnsựtôntrọngtừchamìnhmàchưabaogiờcóđượccả.

CònthóibướngbỉnhcứngđầucủaHanklạibắtnguồnphầnnàotừhoàncảnhxuấtthâncủaanh.Mẹanh,mộtngườibilụytìnhcảmquásức,đãgâyranỗithốngkhổchochaanh,anhchịemanhvàcảchínhHanknữa.KhiHankrờikhỏinhà,anhthềrằnganhsẽkhôngđểkẻnàođedọaanhnhưthếmộtlầnnữa.VàHankchịuđựngAudreyđúngnhưkiểumộtkẻhămdọanhưvậy.

Bởihọphảichungvaisátcánhtrongcácphivụ,vậynênđiềuquantrọnglàhọphảilàmviệcvớinhaumộtcáchcộngtáchơn,đặcbiệtlàkhinhữnghiềmkhíchgiữahọđãtrànratoànhãngvàkhiếnmọingườibịxaonhãng.Nhiệmvụcủatôilà:khiếnchohaingườinàytròchuyện‒vàlàmviệcvớinhau‒nhưmộtnhóm.

Vàolúcấy,đóđúngthựclàmộttrậnchiếnkịchđiểm.Nhữnglờitraoquađổilạigiữahaingườicànglúccàngcăngthẳng,giọngcủaAudreybắtđầuchóitaivàbuộctội.Hanklênmặtdạyđờicôtrướcmặtngườikhác,cônói.Vàanhtacườikhẩyvàonhữngnhậnxétcủacô,khiếncôthấybịsỉnhục.Hankhắnggiọngmỉamai,"Này,cônàngchẳngcầnđếntôisỉnhụcđâu.Tựcôtađãlàmviệcấygiỏiquárồi."

"Coikìa!Tôinóivớiôngthếnào?"Audreyxenvào.

CơnxảgiậncủaAudreytiếptụcthêmvàiphút,cònHankthìthayvàođónhìnlêntrầnnhà,đồnghồvànóivềvàicuộchẹnhògìđó."Tôithựcsựcònnhiềuviệcphảilàmlắm.Tôiđãđiđượcchưa?"

Mộttrongnhữngloạihìnhdịchvụtôicungcấpchocácdoanhnghiệplà"ThuêNgườiLớn".Vàothờiđiểmnày,tôiđươngnhiênlàngườilớnduynhấttrongphòng,vàlòngkiênnhẫncủatôidànhchocuộcđốiđápnàyđangngàycàngcạnđi.

Khilắngnghehọ,tôinhậnrarằngvấnđềkhôngphảiởchỗAudreytinrằngHankcựtuyệtlắngnghecô.ThậmchítháiđộkémtôntrọngcủaHankcũngkhôngphảitoànbộcâutrảlời.ĐiểmmấuchốtlàAudreykhôngcảmthấyđượcthấuhiểu.Khitôingộrađiềuđó,tôiđãtựhỏixemcôđangcảmthấythếnào,vàtôiđãhiểu.

Tôingưngcảhaingườilại,rồinhìnsangHankvàhỏi:"AnhcóbiếtlàAudreycảmthấylàlúcnàoanhcũngnghĩcôấycựckỳkinhkhủngvàđángchánkhông?"

Trúngphócluôn.Cổngxảlũtháora,Audreybắtđầukhóctứctưởiđếnmứccôkhôngcòncóthểdựphầntrongcuộctranhluậnkiểuvũđiệuthầnchếtnàynữa.Cơnkhóclócnứcnởcủacôđãhélộnỗiđauđớnghêgớm,nhưngcũnglàsựgiảithoátvàýthứcvề"cảmthấyđượcthấuhiểu".

Trậngiằngcobỗngnhiênchấmdứt,Hanknguôigiậnvàtrởnênthànhthực."Nghenày",anhnói,"tôikhôngnghĩlàAudreykinhkhủnghayđángghét.Côấylàbậcthầyhôphonghoánvũkhácthường.Côấylàmộttrongnhữngluậtsưpháttriểndoanhnghiệpcừnhấtởxứnày,mộtlĩnhvựcmàtôirấttệvàtôicũngrấtghétphảilàm."Anhnhắclại,"TôikhôngthấyAudreykinhkhủnghayđángghét.Tôithậmchícònthíchcôấy.Nhưngđúnglàđôikhicôấychenvàovàkíchđộngquáđếnmứclàmxôihỏngbỏngkhônghếtcảsựvụcủacôngty.Vàtôi...vâng,ôngcóthểbảolà...tôithìmuốnphảiquycủtrậttựhơn."AnhnhìnAudrey,khinàycơnbãonhiệtđớiđẫmnướcmắtcủacôđãbắtđầutanđi,anhnói:"Audrey,thậttình...Tôikhôngnghĩlàcôkinhkhủngvàđángchánđâu.Chỉlàđôikhicôlàmtôibựcquáđimất."

Tôinhìn sangAudreyvàhỏi: "Thế cónhững tính cáchnàobù lạimà cônhìn thấyởHankkhông?"

Côđáp:"Anhấylàmộttrongnhữngluậtsưthôngminhnhấttôitừngbiết.Mặcdùrấtnhiềulầnanhấycáukỉnh,nhưnganhấyvẫncóthểnhìnracóđiềugìkhôngổnởbấtcứvụnàovàlèoláibấtcứluậtsưnàotronghãng,kểcảtôi,theophươnghướngnàođóthànhcônghơn.Tôiđoánấylàlýdotạisaoviệcanhấynghĩtôilàmộtluậtsưgiỏigianglạiquantrọngvớitôiđếnthế."

Vớihaicúchuyểndịchkinhthiênđộngđịaấy,tìnhtrạngcăngthẳngbắtđầutanbiếnvàítnhiềusựấmcúngmànhữngngườicùnghộicùngthuyềnnàycảmnhậnđằngsaucơngiậndữcủamình đã bắt đầu lộ diện. Chỉ trong vài phút, họ đã đi từ chỗ khước từ ("Ta ghét nhàngươi") sang cânnhắc ("Có lẽ chúng ta có thể thực sựhòahợpvới nhau") trênChu trìnhThuyếtphục.

Đếnlúcđó,Hanknóithêm:"Audrey,côlàmộtluậtsưkhálắm"‒vàrồianhmỉmcười,dườngnhưkhôngthểđưaramộtlờikhentặngmàkhôngbớtxénlạichútnào‒"cóđiềuđôikhicôcóthểtrởthànhmốiphiềnphứcghêngườiđấy."

"Anhbuộcphảinóithếhaysaochứ?"TôibìnhluậnđểđáplạicâunóichâmchọccủaHank.

Mộtthoángxấuhổ,Hanktrảlời,"Cũnggiốngnhưmộtconngựavằn,khôngđờinàothayđổiđượcvằnlông,mộtgãkhốncũngvậythôimà."

Saucơhộivượtkhỏiquãngbếtắcvàđượcxảcơngiậnnày,haingườiđãđitớimộtđiểm,nơihọcóthểcamkếtsẽgiaotiếphiệuquảhơn.ĐốivớiHank,điềuđóđồngnghĩavớiviệcítchuangoacayđộchơn;vớiAudrey,điềuđóđồngnghĩavớiviệc tựhọccách"hạhỏa" trướckhibướcvàovănphòng,kéothêmcảcơnbốcđồngrơirớttừhoạtđộngpháttriểndoanhnghiệpnàođókhiếncôphấnkhíchtháiquá.Kếtquảcủa"tìnhhìnhcăngthẳngđãdịubớt"nàylà:mộtvănphònghợptácchặtchẽvàhiệuquảhơn,ítthờigiantranhcãiđấuđánhau.

CâuchuyệncủaAudreyvàHankchungđếnmứcgầnnhưphổquát.Hãynhìnquanhvănphòngcủabạn,gầnnhưchắcchắnbạnsẽnhìnthấychíítđôingườicùngthôngminh,cùngthànhđạtnhưngkhôngthểchịuđựng"ởchungmộthang"vớinhau.Nhìncaohơn,bạncóthểpháthiệnramộtvịgiámđốcđiềuhànhđốixửvớicácthànhviêncủamộtnhómđầytinhthầncốnghiếnnhưkẻthùvàcóhẳntỉlệthaythếnhâncôngvôcùngtolớnchứngtỏđiềuấy.Nếubạnlàmtronglĩnhvựcbánhànghoặcdịchvụkháchhàng,hãynghĩvềnhữngvịkháchdườngnhưhàohứngvớiviệcgâyphiềntoáichobạnhơnlàđónnhậndịchvụ.Vớimỗitìnhhuống,hãynhìnraphíasaucủabềmặtchínhấy,rấtcóthểbạnsẽpháthiệnmộtthấtbạicủaviệc"cảmthấyđược

thấuhiểu".Bạncũngsẽtìmthấymộtcơmayđểsửasangmọichuyện.

TẠISAOVIỆC"CẢMTHẤYĐƯỢCTHẤUHIỂU"LẠIBIẾNĐỔICONNGƯỜI?

Khiếnmộtaiđó"cảmthấyđượcthấuhiểu"chỉđơngiảnlàđặtbảnthânbạnvàohoàncảnhcủangườiấy.Khibạnthànhcông,bạncóthểthayđổinhữngđộnglựccủacảmộtmốiquanhệchỉbằngmộtnhịptim.Khiđó,thayvìgắngsứclấnátlẫnnhau,bạnvàđốitượng"nắmbắt"đượcnhauvàcúđộtpháấycóthểdẫntớihợptác,cộngtácvàtraođổihiệuquả.

Thựcra,cuộcChiếntranhLạnhcóthểcũngđãkếtthúcchínhtạimộtđiểmbùngphátmangtínhthấucảmnhưvậy.Vàomộtkhoảnhkhắcđãtrởthànhhuyềnthoại,nhữngcuộcđốithoạigiữaTổngthốngMỹRonaldReaganvớiTổngthốngLiênbangXôViếtGorbachevdườngnhưđãđivàobếtắc,khiấy,Reaganđãnhìnthấukhuônmặtngoancốcủađốiphươngđểthấyđượcmộtvịlãnhđạothựclòngyêuthươngnhândân.Trongmộtkhắcthẳngthắnxuấtthần,ôngđãnóiGorabachev"cứgọitôilàRon"(tráingượcvới"Cứđụngđộkiểutổngthốngvớitổngthống,thọcsâugótgiàycủachúngtavàchẳngđitớiđâucả").Gorbachevkhôngnhữngtiếpnhận lờimờiấy,ôngcònđồngthuậnvớiReagantrongviệc tìmkiếmmộtkếtcụcchoChiếntranhLạnh.Đólàmộtminhchứngvềsựtiếpnhậnmangtầmcỡtoàncầu!

Mộtcáchgiảithíchkhácchotínhhiệuquảcủahànhđộnglàmchomộtaiđó"cảmthấyđượcthấuhiểu"ẩnchứatrongnhữngtếbàothầnkinhphảnchiếumàtôiđãtrìnhbàytrướcđây.Khibạnphảnchiếulạinhữnggìngườikháccảmnhận,ngườiấycũngđượcmócnốiđểphảnchiếungượclạivớibạn.Chỉcầnnói:"Tôihiểucảmgiáccủaanhlúcnày”,vàngườikiasẽthấyhàmơn,rồingaylậptứcbàytỏlòngbiếtơnấyvớimongmỏiđượcthấuhiểubạn.Đólàmộtsựthôithúcsinhhọckhôngthểcưỡnglại,cũnglàthứlựcđẩyngườiđóvềphíabạn.

Bấtchấpquyềnnăngcủahànhđộngnày,ngườitavẫncứkhướctừsửdụngnó,bởihọngạingầnviệckiếmtìmquanhquấttrongmớcảmxúcriêngtưcủangườikhác‒đặcbiệtlàtrongcôngviệc.Nhưngnếumốiquanhệcủabạnvớiaiđócóvẻsẽkhôngđiđếnđâu,thìviệckhiếnngườiđó"cảmthấyđượcthấuhiểu"chínhlàcáchđánhcượctốtnhấtđểcóđượcbướcđộtphá.

Gầnđây,tôiđãsửdụngphươngcáchtiếpcậnnàytrongmộtcuộcgặpgỡvớiJohn,mộtngườiđànông45tuổivớitháiđộcụccằnvớivẻthùnghịch.

JohnlàgiámđốcđiềuhànhcủamộtcôngtythuộcdanhsáchFortune1000.Khihãngcủaanhsápnhậpvớimộthãngnhỏhơn,côngtymớithànhlậpcầnthựchiệnmộtcuộcbiếnđổitoàndiệntừtrênxuốngdưới‒vànhữngthayđổiấylạigâyratháiđộkhángcựtừdướilêntrên.

Mộttrongnhữnglĩnhvựcchuyênmôncủatôichínhlàtrợgiúpcáchãngxửlýtìnhtrạngnhốnnháodochuyểnđổi,vậynêntôiđãxuấthiệnđểthựchiệncôngviệccủamình.

Trướcđó,Johnđãthuêmộthãngtưvấntiếngtămlừnglẫythựchiệnnhiệmvụnày.Hãngđóđãđưaranhữngkiếnnghịcóvẻtuyệtvờitrêngiấytờnhưnghoàntoànkhôngpháthuytácdụngtrênthựctế.Johnđãthoátkhỏithảmhọaấyvôsự,bởianhđãsửdụngmộtchiếnlược"cheđậy"cơbản:thuêmộthãngtưvấnlừngdanh,vànếusựtìnhtồitệ,bạncóthểnói:"Đừngtráchtôichứ:suychocùng,họđánglẽphảilàchuyêngia."Tintốtlành:anhkhôngbịrắcrốigì.Tinxấu:anhtavẫnphảigiảiquyếtvấnđề,vàgiờđâyanhchỉcótrongtaymộtgóikinhphíeohẹp,đólànguyêndotạisaoanhtanóichuyệnvớitôi.

TôiđãbiếtcâuchuyệnẩnphíasaunàyvàtôiđãnhậnbiếtđượcnhữngcảmxúcđằngsauvẻphảnkhángcốchegiấucủaJohn.Thựcra,chínhbảnthântôicũngtừnghai,balầncảmthấynhưvậy.Vậynên,thayvìxộcthẳngvàomớluậngiảithuyếttrìnhcủamình,tôingưnglạivànói:"Trướcđâyanhđãtừngbịchọcgiận,đúngkhông?"

"Gìcơ?"Johnhỏilại,hoàntoànbấtngờtrướclốinóichẳngănnhậpcủatôi.

Tôinhắclại:"Trướcđây,anhtừngđượcrỉtaicáinàycáinọqualờinhữngnhàtưvấnchẳnghềgiữlờihứacủamình.Thậmchíanhcònnhậnđượcvàicúđiệnthoạithânmật,giảithíchvớimộtôngchủxemtạisaonhữngquyếtđịnhcủaanhlạichẳnglàmđượctròtrốnggì.Vàsaukhiđãthoátđượcchúngtronggangtấc,anhtựnhủ,'Mìnhsẽkhôngbaogiờđểrơivàotìnhthếmongmanhđếnvậynữa.'Giờđâyanhcònkhôngrõliệunhữnggìtôimangđếncóchorathứkếtquảmàtôihứahẹnkhông.Phảivậychứ?"

Anhgậtđầubẽnlẽntỏýtánđồng,ắthẳnanhcũngnhớlạimộtvàicúđiệnthoạithânmậtvàgiờđâylàđầuhàngtrướcmộtsựthật:rằnganhtakhôngthểtrốntránhtrướctôi.

"Ấy,đừngcólolắng."Tôitrấnananhta."Aimàchẳngcólúcđưaranhữngquyếtđịnhkhiếnhọphảihốitiếc.Tôicũngcókhốiquyếtđịnhkhiếnmìnhphảihốitiếc."Anhkhẽgậtđầu.

"Vậy thỏa thuậnsẽ là thếnày", tôi tiếp tục. "Quá rõ chuyện tin tưởngvào lờihứahẹncủanhữngngườikhôngbaogiờbiếtgiữlờilàthếnào‒và,cũngbiếtlàcảmgiáctồitệthếnào‒nêntôisẽkhôngbaogiờgâychuyệnvớibấtcứai.Vànếutôicólàmtròđóvớianhthật,thìtôinghĩlàanhcũngkiệntôiđếnnơiđếnchốnấychứ.Còngiờ,nóivậythôi,quátrìnhtôilàmviệcvớimộtcôngtybaogiờcũngnhiềuvấpváptrởngại.Thườngthìnhữngđiềunàydínhdángđếnviệccôngtyđồngývềmặtkháiniệmvớimộtthứgìđócuốicùnghóaralạichẳngpháthuytácdụng.Khiđiềuđóxảyra,tôiđãpháthiệnracáchtốtnhấtđểgiảiquyếtrốtráolà..."Và

tôigiảithíchcáchchúngtôivượtquanhữngđiểmkhókhăn.

Cốtyếulàđây...Tôiđãcóđượcsựkếtnối.

Vì sao lại thế?Cóđiềugìđó tôivốnhiểuvềnhữngngười cóvẻnhưdũngcảm,đặcbiệt lànhữngngườilàmviệctrongcáccôngtytầmcỡ,đólàhọthườngsợgâyrasailầmhơnlàmongmuốnlàmđiềugìđóđúngđắn.(Điềuđóchínhxáchơncảvớicácnhàquảnlýhoặcgiámđốcđiềuhànhvàogiữađộtứtuần,vàcònchínhxáchơnnếuhọlànamgiới.)Đólàbởihọlongạisẽbị"chộpgọn"nếumọisựdiễntiếnxấu,vàlongạivềcúsụpđổlòngtựtrọngmàhọphảichịuđựngnếulàmhỏngviệc.

Khinhữngngườinàymắcsailầmvàcảmthấybịchỉtrích,xấuhổvớibênngoàivànhụcnhãvớichínhmình,họthườngtựhứarằng,"Sẽkhôngđờinàomìnhtựđặtbảnthânvàocáichỗbịđậpchobầmdậpthếnàynữa."Chínhđiềunày,mộtcáchvôthức,đãkéohọlạikhihọbuộcphảiđưaraquyếtđịnhmớinàođórấtcókhảnăngsẽlạitrởthànhmộtsailầm.

Vàcómộtđiềuthenchốtnênbiết,đặcbiệttrongnhữngtìnhhuốngbạnbuộcphảitrìnhbàymộtcáchrànhmạch,súctíchvàhợplývớiaiđógậtđầuchấpnhậnrồikhôngthểnàotánđồngvớibạn.Vàothờiđiểmấy,hầuhếtcácchuyêngiabánhànghaycácnhàquảnlýđềucốgắnggợiratháiđộchốngđốicònsâusắchơnmàhọcóthểvượtqua.Đôikhiviệcđócótácdụng,nhưngthườngthìkhông.Đólàbởithứmàđốitượngđangnghĩnhưngkhônghềnóichobạnbiết,đólà"Tôisợrằngmìnhsẽmắcsailầm."

Bằngcáchtròchuyệnvớiđốitượngđangsôisụcnàyvàthểhiệnrằngbạnthấuhiểu,bạnđónnhậnnhữnggìngườinàycảmthấy,và rằngbạncũngcảmgiác tương tự,bạnkhiếnnhữngkháchhàngcorúmsợsệtnày"cảmthấyđượcthấuhiểu".Khiconngườitađượcthấuhiểu,họthấybớtcôđộc,vàkhiđãcảmthấybớtcôđộc,họcũngbớtâulovàsợhãihơn,chínhđiềuđógiúphọcởimởđónnhậnthôngđiệpmàhọđanggắnggửitới.Họsẽchuyểndịchtừtựvệ("Cútngayđi!")sangsuylý,vàhọđãđủkhảnănglắngnghethôngđiệpcủabạnvàcânnhắcthiệthơnmộtcáchchừngmực.

CÁCBƯỚCMANGLẠICẢMGIÁC"ĐƯỢCTHẤUHIỂU"CHONGƯỜIKHÁC

Cóthểbạnsẽnghĩ,"Mark,vớiôngthìnóihaylàmthếnàythìdễquárồi.Ônglàchuyêngiathầnkinhvớibachụcnămkinhnghiệmhẳnhoi."Câutrảlờicủatôilà,"Đừngtựlừamịbảnthân.Bạnkhôngcầnphảicómộttấmbằngykhoađểthựchiệnmộtviệcđơngiảnđếnnhườngnày."Đâylànhữnggìbạncầnphảilàm:

1.Thửgắnmộtcảmxúcnàođómàbạnnghĩrằngngườiđóđangtrảinghiệm,vídụ"chánnản","giậndữ"hoặc"sợhãi".

2.Hãyhỏi,"Tôiđangcốgắnghiểuxemanhđangcảmthấythếnàovàtôinghĩđólà..."điềncảmxúcđóvàochỗtrống."Phảivậykhông?Nếukhôngphảithế,vậythìanhđangcảmthấyrasao?"Hãychờngườiđóđồngýhoặcchỉnhlạichođúng.

3.Rồinói,"Anhchánnản(giậndự,buồnbã,v.v...)đếnmứcnào?"Hãychongườiđóchútthờigianđểtrảlời.Nhớchuẩnbịtinhthần,ítnhấtlàlúcbanđầu,chomộttràngcảmxúcxảgiàn‒đặcbiệtlànếungườibạnđangtròchuyệncùngđãcấtgiữbêntrongmìnhnỗichánnản,giậndữhaysợhãidồnứsuốtbaonăm.Đâykhôngphảilàlúcphảncông,haybộclộnhữngnỗibấtbìnhcủariêngbạn.

4.Tiếpđến,hãynói, "Vànguyêndoanhchánnản (tứcgiận,buồnbã,v.v...)quánhư thế làbởi...?"Mộtlầnnữa,hãyđểngườiđóđượcxảthông.

5.Rồinói,"Kểtôinghexem‒nênlàmgìđểnhữngcảmxúcđónguôingoaibớtđi?"

6.Tiếpđó,nói,"Liệutôicógiúpgìđểlàmviệcđóđượckhông?Vàliệuchínhanhcóthểlàmđượcnhữnggìnào?"

Kịchbảnnàykhôngđổkhuôncứngnhắcmộtkiểu;hãysửdụngnhữngcâuhỏinàynhưlàxuấtphátđiểmcủabạn,sauđóhãyđitheophươnghướngdiễntiếncủachínhcuộcđốithoại.Dướiđâylàmộtvídụ:

Carmen,đangcốgắngtìmhiểutạisaoDebbie,mộtnhânviêncủacôlạisalầytrongmộtdựánmớivôcùngthenchốt:Debbie,tôicảmgiáclàcôđangbứcxúclắmvềviệctôiđềnghịcôđảmtráchdựánnày.

Debbie:À...vâng,tôiđoánlàcóthếthật.

Carmen:Tôiđangcốgắnghiểuxemcôcảmthấynhưthếnào,vàtôitựhỏixemcóphảicôđangthấyhơisợhãivềviệcphảithửthứgìđóquámớimẻvàkháclạ.Hoặcthậmchírấtsợlàđằngkhác.Phảivậychứ?

Debbie(bắtđầuxảra):Tôisợphảinóibấtcứđiềugì,nhưng...chịbiếtđấy,tôikhôngphảilàchuyêngiađồhọa,cóquánhiềuthứphảibiếtngay lậptức.Mà lạinhiềuáp lực,vúemcủaJohnnynhàtôithìvừanghỉviệcnênmọithứởnhàcứloạnhếtcảlên,và...tôithấybịchoángngợp,tôiđoánvậy.Tôibiếtđâylàmộtcơhộilớn,nhưngtôiemìnhsẽlàmhỏngbétmọisự

mấtthôi.

Carmen:Tôicóthểhiểuviệcphảixửtríquánhiềuthứcùnglúckhókhănnhưthếnào.Tôitựhỏilàliệuđiềugìsẽgiúpmọithứđơngiảnhơnvớicô?SẽổnhơnchứnếutôiđềnghịTheokèmcặpcômộtchútđểsửdụngInDesign?Cậuấythạomónnàylắm.

Debbie:Thếthìtốtquá.Tôisẽcảmthấytựtinhơnnhiềunếukhôngphảitựmìnhmàymòhếttấtcả.

Carmen:Tốtlắm.Tôisẽbảovớicậuấy.Liệucòncầngìnữađểgiúpviệcđảmtráchdựánnàytrởnêndễdànghơn?

Debbie, thoảimáihơnvàbắtđầusuynghĩ tíchcựcvềvai tròmớicủamình:Tôirấtmongđượcđàotạochínhquymộtchútvềđồhọavàdàntrangnếuchịmuốntôithựchiệnnhiềudựánkiểunày.Chịcónghĩlàcóítnhiềungânsáchdànhchoviệcấykhông?

Đôikhi,hồiđápcủangườikháckhibạnchạmvàothứcảmxúcmạnhmẽcủangườiấysẽkhiếnbạnphảingạcnhiên.

Vàinămtrước,tôiđãphảimấttớimấythángmớisắpđặtđượccuộcgặpmặtvớimộtvịGiámđốcđiềuhành,đểrồinhậnraôngtatỏramấttậptrungvàlạnhlùngkhichúngtôiđốidiệnvớinhau.Nảnquá,rốtcuộctôibuộtmiệng,"Ôngcóbaonhiêuthờigianđểgặptôi?"

Ôngtanhìntôivớiánhmắtnóilênrằng,"Tôikhôngbiết,nhưngchắcchấmdứtngaybâygiờthôi!"Tôicứngỡlàngaylúcấyôngtasẽtốngtiễnmìnhluôn,nhưngôngtadòdẫmcuốnsổhẹnvớihànhđộngchọcgiậnrấtrõràngvàđáplại,"Haimươiphút."

Tôihítmộthơithậtdài."Nghenày",tôinói,"nhữnggìtôinóixứngđángvớisựtậptrungtoàntâmtoànýcủaông,thứôngkhôngthểmanglạichotôibởicóđiềugìđótrongtâmtríônglúcnàycònquantrọnghơncảviệcgặpgỡvớitôi.Nênthỏathuậnsẽlàthếnày.Hãykếtthúcngaybâygiờ,vàophútthứba,vàbốtrílạilịchhẹnchocuộcgặpkhác,khiôngcóthểdànhchotôitoànbộsựtậptrung,nhưngôngsẽdànhtoànbộmườibảyphútcònlạivàgọimộtcúđiệnthoạiđểcoisócviệcnàođóđangđènặngđầuócông,bởithậtkhôngcôngbằngvớimọingười,nhữngngườibênngoài,nhưtôiđây,vàthậmchícảbảnthânôngnữa,khiôngkhôngthểlắngnghe."

Baotrùmlàvẻlặngimđầyẩnývàrồiôngtanhìnthẳngvàotôi‒giờthìôngđãhoàntoànbịthuhút‒vàmắtôngbắtđầuướtnước.Ôngnói,"Anhmớibiếttôicóchừngbaphútvàbởivìtôivốnlàngườirấtkínđáotrongnhữngviệcriêngtư,cónhữngngườicáchchỗchúngtađang

ngồicóhaichụcthước,đãbiếttôitớicảchụcnămmàkhônghềbiếtnhữnggìanhbiết.Cómộtviệcđanglàmtôiphiềnnão.Vợtôiphảithựchiệnmộtcuộcsinhthiếtdườngnhưkhôngkhảquancholắm.Côấymạnhmẽhơntôivànóirằngtốthơnhếttôinênđilàm.Vậynêntôicómặtởđây,màlạikhônghoàntoànhiệndiệnnơinày."

Tôiđáplại,"Tôirấtlấylàmtiếc.Và,cóthể,ôngkhôngnênởđâythật."

Vàrồi,hệtnhưmộtchúkhuyểnđãrũsạchbộ lôngướtsũng,George tiếp tục: "Không.Tôikhôngđượcmạnhmẽbằngvợtôi,nhưngtôicómạnhmẽ.ĐãhailầnđiphụcvụquânngũởViệtNamcơmà.Đúnglàtôinênởđâyvàcoisóccôngviệc.Anhđãlôikéođượcsựtậptrunghoàntoàncủatôivàanhcótoànbộhaimươiphútđồnghồ."

Bàihọccủacâuchuyệnnàylàgì?Thậtdễdàngđểtậptrungvàoviệcgiànhđượcthêmthứgìđótừngườikhác‒năngsuấtlàmviệctừđồngnghiệp,lòngtôntrọngtừlãnhđạo,mộthợpđồngtừmộtkháchhàngnàođó‒đếnmứcbạnsẽquênmấthiệnthựclàbêntrongmỗiconngườilàmộtconngườithựcsự,cũngsợhãi,cũngâulohaycũngcầnđếnniềmthấucảmnhưbấtkỳaikhác.Nếubạntảnglờcảmxúccủangườiấy,bạnsẽchỉliêntụchúcvàobứctườnggiậndữ,chốngđốihaykỳthịmàthôi.Hãykhiếnngườikháccảmthấy"đượcthấuhiểu",mặtkhác,cónhiềukhảnăngbạncũngsẽbiếnđổibảnthântừchỗlàmộtngườilạhaymộtkẻthùtrởthànhmộtngườibạnhayđồngminhcủahọ.Bạnsẽítđụngphảitháiđộtiêucực,chướngngạivậtvàcóthêmsựủnghộ‒vàbạnsẽtruyềnđạtđượcthôngđiệpcủamình.

Nếunghecóvẻquáđơngiảnđểtrởthànhhiệnthực,cứthửmàxem.Bạnsẽbấtngờđấy.

Lốisuynghĩhữudụng

Bêntrongmỗiconngười‒bấtkểtrọngyếuhaynổitiếngđếnđâu‒cũnglàmộtconngườithựcsự,khátkhaođược"thấuhiểu".Hãythỏamãnkhátkhaoấy,vàbạnsẽbiếnđổibảnthântừchỗchỉ làmộtkhuônmặt trongđámđông trở thànhmộtngườibạnhữuhaymộtđồngminh.

Bướchànhđộng

Hãynghĩtớiaiđómàbạnđanggắngtiếpcận,nhưngcóthểngườiđóđangviệncớnàynọhaygắngluilạitheomộtcáchnàođó.Hãytựđặtmìnhvàovịthếcủangườiđóvàtựhỏi,"Liệumìnhsẽcảmthấythếnàotrongtìnhthếnày?Chánnản?Sợhãi?Haygiậndữ?"

Hãytiếpcậnngườiđóvànóirằng:"Tôicầntròchuyệnvớianhvềvấnđềnày.Tôiđãquávộitỏrabuồnrầuvìanhvàhànhxửkémkiênnhẫn,tứctối,đếnnỗitôiđãdẫmlênchânanhthayvì

đặtmìnhvàohoàncảnhcủaanh.Khitôingừnglàmvậy,tôimớinghĩrằngnếutôilàanhchẳnghạn,tôisẽcảmthấy(chánnản,hoặcsợhãi,tứcgiận,v.v...).Cóphảivậykhông?"

Khingườikianóivớibạnxemanhta/côtacảmthấythếnào,hãythửtìmhiểuxemđiềugìđãgâyracảmgiácấyvàcầnđiềugìđểgiúpngườiđócảmthấyổnthỏahơnvàtiếnđượcxahơn.

6.HÃYCHĂMCHÚLẮNGNGHEHƠNLÀTỎVẺKHOEMẼHAYHOSựnhàmchánlàthứxảyrakhitôikhôngthểkhiếnaiđóhứngthú.

―WARRENBENNIS,ChủtịchSánglập,

HọcviệnLãnhđạothuộcĐạihọcNamCalifornia

Bạnkhôngchỉbịkiềmthúcbởinhữngngườicựtuyệt,bắtchẹt,phiềnphứchaylàmbuồnlòngbạn.Bạncònbịkiềmthúcbởichínhnhữngsai lầmmìnhgâyrakhibạnkhôngthểtiếpcậnđượcvớinhữngngười(a)khônghềhiểubạnmộtchútnàohoặc(b)cưxửtheokiểuhọchẳngthèmđếmxỉagìđếnviệcphảihiểubạnhơn.

Đãcókhinàobạntựnhủtrongcơnchánnản:"Mìnhsẽlàmđượcgìđó”,hay“giánhưmìnhcóthểlàmchongườinàyhứngthúvớimình?"Đóchínhxáclàđiềutôimuốnbànđến.Nhưngvấnđềnằmởđây:thứbiểuhiệntronglờituyênbốcủabạnlạichínhlànguyêndobạnkhôngthểtiếpcậnđượcđốitượng.

Tạisao?Bởibạnđangtậptrungtoànbộchúývàonhữnggìbạnnóiđểkhiếnngườiđónghĩrằngbạncừkhôi,thôngminhhaydídỏm.Vàđólàsailầmcủabạn,bởibạnđãlàmngượcmấtrồi.Đểtìmhiểutạisao,hãynhìnxemhaitrongsốnhữngnhânvậtthànhcôngnhấtthếgiớiđãlàmgìnhé.

"Lắngnghesâusắc"chínhlàmộttrongnhữngthuậtngữthườngđượcsửdụngnhấtđểmôtảWarren Bennis, Chủ tịch sáng lập của Học viện Lãnh đạo thuộc Đại học Nam California.Warrenlàmộttrongnhữngngườithúvịnhấtmàbạntừnggặp,nhưngkhibạntròchuyệnvớiông-thìbấtkểbạnlàngườiđưaxeôngvàobãiđỗ,hayGiámđốcĐiềuhãnhcủahãngGoogle-thìcómộtđiềutôidámchắc:ônglạichínhlàngườitỏrahứngthúvớibạnhơn.

Tôiđãgặpconngườitàinăngnàykhiđượcmờitớimộtbữatốivớivàibạnbèthânthiếtcủaông,đềulànhữngngườithôngminh,thấuđáovàđầykhíthế.Bữatốicứthếdiễnra,nhữngcuộcđốithoạisôiđộngdầnchuyểnthànhnhữngcuộctranhluậnnảylửa.Lờiquatiếnglại,nhữngngườithôngminhnàyquăngbomquăngđạnchíuchítvàonhau,cuốicùnglàđạttớiđỉnhđiểm,khitôinghethấytranhcãiđãlấnátcảlắngnghe.

Trongcảquátrìnhnày,Warrenchỉngồimêmảichúýmàkhônghềlêntiếng.Đếnmộtthờiđiểmtạmlắngtrongcuộchộithoại,khicácphetranhluậndừnglạiđểnạpthêmđạndượcđấukhẩuchomình, thìWarrenbướcvàovànói với thànhphần tỏvẻkémkhoannhượnghơntrongsốnhữngngườitranhcãi,"Bill,nóichotôirõthêmnhậnđịnhcủaanhvềtriếtgiaấyvới."Bằngcáchkhôngthamgiavàocuộctranhluận,vàbằngcáchmờimộttrongsốnhữngngườithamgiađượctrútxả,Warrenđãthayđổihếtthảychiềuhướngchungcủacuộcđốithoạivàkhiếnnóổnthỏahơn.

JimCollinscũnglàmộttrongnhữngngườithúvịnhấtbạncóthểgặpgỡ.ÔnglàtácgiảcủacuốnTừTốtĐếnVĩĐại,mộttrongnhữngcuốnsáchkinhdoanhthànhcôngnhấtmọithời.Ôngđãxuấtbảnsáchvới35ngônngữkhácnhau.ÔngnhậnđượcGiảithưởngGiảngdạyXuấtsắccủatrườngStanford,ôngđãchinhphụcđỉnhElCapitan-thànhtíchđưaôngvàohàngvậnđộngviênleonúingoạihạng.NhưngtrongmộtbàiviếtvềKinhdoanh2.0ngày1tháng12năm2005cótiêuđề"NguyêntắcVàngcủatôi",Collinslạigiảithíchtạisaonguyêntắccủaônglạilà:khôngkểnhữngthôngtinthúvịvớitấtcảnhữngngườiônggặpmặt:

TôiđãhọcđượcnguyêntắcvàngnàytừnhàlãnhđạophongtràodânsựvĩđạiJohnGardner,ngườiđãthayđổicuộcsốngcủatôichỉtrongvòng30giây.GardnerlàsánglậpviêncủatổchứcCommonCause,thưkývềytế,giáodụcvàphúclợitrongbanđiềuhànhJohnson,vàtácgiảcủanhữngcuốnsáchkinhđiểnnhưSefl-Renewal(Tựlàmmớibảnthân).ÔngđãdànhvàinămcuốiđờichonghềgiáovàlàmthầyhướngdẫnchungtạiĐạihọcStanford.Mộtngàynọ,hồimớichậpchữngnhữngnămđầutrongsựnghiệpdạyhọccủatôi-tôinghĩlàchừngnăm1988,1989gìđó-Gardnerbảotôingồixuống."Tựdưngtôilạicósuynghĩthếnày,Jimạ,rằngcậudànhquánhiềuthờigianđểcốtỏralôicuốn",ôngnói."Tạisaocậukhôngđầutưnhiềuthờigianhơnvàoviệctỏnỗihứngthúnhỉ?"

Nếubạnmuốncómộtcuộcchuyệntròbữatốithúvị,bạnphảihứngthúvớinó.Nếubạnmuốncónhữngthứhayhođểviếtra,phảicóhứngthú.Nếubạnmuốngặpgỡnhữngngườithúvị,phảihứngthúvớinhữngngườimàbạngặpgỡ-cuộcđờihọ,trảinghiệmcủahọ,câuchuyệncủahọ.Họtớitừnơinào?Vìđâuhọđếnđây?Họđãhọcđượcnhữnggì?Bằngcáchthựchànhnghệthuậttỏ-nỗi-hứng-thú,phầnlớnnhữngngườibạngặpđềucóthểtrởthànhnhữngngườithầylôicuốn;vìgầnnhưtấtcảmọingườiđềucóchuyệngìđóhayhođểkể.

Điều mà những nhân vật thông tuệ như Warren Bennis (và, không nghi ngờ gì, cả DaleCarnegienữa)biếtrõ,mộtcáchbảnnăng,vàđiềumànhữngngườivẫncòntrẻtuổi,giàuthamvọng"khôn lỏihơn làkhônngoan"nhưJimCollinsvà,ngaycảbạnnữacònđangphảihọc,

chínhlà:cáchđểcóđượcbạnbèthựcthụvàgâyảnhhưởngnhiềunhấtlênmọingườichínhlàphảihứngthúvớiviệclắngnghehọhơnlàgâyấntượngvớihọ.

Xuấtpháttừquanđiểmkhoahọctrínão,nguyêndolàthếnày:Bạncànghứngthúvớingườikhácbaonhiêu,bạncàngthuhẹpkhoảngthiếuhụtcơquanthụcảmthầnkinhphảnchiếubấynhiêu-nỗikhaokhátsinhhọcđượcthếgiớibênngoàiphảnchiếunhữngcảmxúccủamình(xemlạichương2).Bạncànglàmnhưvậy,đốitượngsẽcàngtỏrahàmơnbạnhơn,vàngườiđócũngthấythấucảmvớibạnhơn.Vậyđểtrởnênhayhocuốnhút,thìhãyquênhẳnviệctỏrahayhocuốnhútđi.Thayvàođó,hãytỏ-nỗi-hứng-thú.

KẺNGỐC"RAVẺHAYHO"

Đâylàmộtlốiminhhọanữasẽgiúpbạnhiểuthấutầmquantrọngcủanguyêntắcnày.Hãythửtưởngtượnglàđangmùanghỉlễ,thưtừvừamớiđổvề,bạnràquacảmộtđốngthiệp.Bạnmởtấmđầutiênvàmộtláthưrơira.Trongđóviết:

"NămnayBobvàmìnhđãđưacảnhàđichơiMachuPichu-thậtkhôngthểnàoquên!Giờthìchúngmìnhđangmêmệtkhiêuvũvàlàmbánhmỳkiểuthủcông.Bọnmìnhđúnglàđiênthật,nhưngkểcảvớimộtđốngcôngviệc từ thiệnnàynọ thì tụimìnhvẫnchưađủbậnnữacơ(MìnhcònchẳnghềngạcnhiênlúcbệnhviệntraochomìnhgiảithưởngTìnhnguyệnviêncủaNămhồithángtrước!)AnhBobthìvừađượcđềbạtlênlàmPhóchủtịch-ngàiphótrẻnhấttronglịchsửcôngtyđấynhé.ĐộibóngđácủaJessiethìđứngđầugiảiđấutoànbang,còntụimìnhthìsuýtbậtkhócvìxúcđộngkhiBrandybébỏngđượcnhậnmộttràngđứngdậyvỗtayvớivaichínhtrongvởKẹpHạtDẻ-rõrànglàconbéđượcthừahưởnggenesânkhấucủagiađìnhrồi!hyvọngbạnổncả...Bọnmìnhrấtmongsẽliênlạcvớibạnlầntớibọnmìnhđếnđó..."

Tiếpđến,bạnlạigiởsangmộtchiếcthiệptừmộtngườibạnkhác.Trongấynguệchngoạcvàidòngghichép:

"Này,tìnhhìnhsaorồi?Natevàmìnhđãnhớngayđếncậuhômtụimìnhpháthiệnramộtngài"địachủquýtộc"giốnghệtcáixecậuđihồiđạihọcđấy.Cậuđãxoayxỏathếnàovớicáivậtkỳdịấynhỉ?(Màlàmthếnàocậulạiđắthẹnđếnthếkhiláiconxeđóchứ?)

Bọnmìnhhyvọngsẽtạtquathịtrấnmộtngàynàođórấtgầnvàđưacậurangoàidùngbữatrưa.Bọnmìnhcũngmonggặplũnhócquáchừng.LisađãnộpđơnvàoJulliardchưa?Lúcnàotụimìnhcũngnghecuốnbăngghilạibàibiểudiễncủanóhồinămngoái,lầnnàomởracũngthấyrùngmìnhxúcđộng.Giọngháttuyệtvờiquá-nóivớiconbélàtụimìnhmongngóngđượcnhìnthấynótrênsânkhấuBroadwaynhé.

Cònvềtụimình,bọnnhócvẫnổn,Natevàmìnhthìvẫnđangvấtvảlàmlụngmàvẫnchưakiếmđượclàbao-nhưngdùsaocũngvuivẻlắm.Chúccậunghỉlễhạnhphúcnhé-tụimìnhnhớcáccậu!"

Hãyxemxéthaichiếcthiệpnày.Ngườiđầutiênđãthắngtrongcuộcchơi"tỏvẻhayho"dễnhưtrởbàntay-phảivậykhông?Ýtôilà,làmgìcóthithốgìởđây.Họcótiền.Họcónhữngthúvuisànhđiệu.Họthôngminhvàđiđâyđiđó,màrõrànglàhọrấtthànhđạt.Cònnhữngngườigửiđibứcthiệpthứhaicóvẻchỉduytrìmộtcuộcsốngđơnsơthếtụcmàthôi.Trongcuộcchơi"bọntớcóthúvịkhôngnày?",hiểnnhiênlàhọđãthua.

Nhưngkhônghề.Họthắng‒màthắngtolàđằngkhác.Vìsao?Bởihọhứngthúvớibạn.Kếtquảlà,nhiềukhảnăngbạnsẽtrảlời"cóchứ"nếuhọcómờibạndùngbữatrưa.CònCặpthứnhất?Khihọgọiđiện,cóvẻbạnsẽnóivớihọrằng,"Xinlỗilắmlắm‒tuầnđấytụitớđivắngmấtrồi"‒vàcònthởmộthơinhẹnhõmkhigácmáynữakia.Tìvếtchếtngườicủacặpđôiấychínhlàhọđãcốgắngquásứcđểtỏrahayho...vàkếtquảlà,họxửsựcứnhưthểnhữngkẻlậpdịphiềntoáivậy.

Mộtđiềutươngtựcũngchínhxáckhibạntròchuyệnriêngtưvớiaiđó.Bạncànggắngthuyếtphụcngườitarằngbạnthôngminh,duyêndánghaytàinăng,thìhọsẽchỉcàngthấybạnnhạtnhẽovàtựphụ.Điềuđóđặcbiệtđúngkhibạncứnhấpnhổmchựcdẫmlênchuyệncủangườitamàlaovàochuyệncủamình.

Tậptrungnănglượngvàoviệcgắnglàmchobảnthânmìnhhayhohơncóthểsẽđemlạikếtquảngượcmongđợicònđauthươnghơnnữakhibạnthửtiếpcậnvớinhữngngườiở"tầngcao":cácGiámđốcđiềuhànhtậpđoànvànhữngngườiquyềncaochứctrọngkhác.Nhữngngườinàyvốnkhépchặttrongsựlôicuốncủariênghọvànhữngngườihọngưỡngmộcũngnhưvậy.Cứgắnggỏiquáđộhònggâyấntượngvớihọ,bạnsẽchỉnhưđámgiàuxổi-lớpvỏgiàucólòeloẹtcủahọchỉchọcgiậnnhữngngười"giàusangđíchthực"‒bạnsẽchỉlàmhọthấyphiềnvàđuổihọtránhxabạnmàthôi.

ĐỪNGCHỈRAVẺHỨNGTHÚ‒HÃYHỨNGTHÚTHỰCTÂM

Nhưmộtcâunóiđùacũkỹ, "Anhkhôngthểvờvịtchânthành".Bạncũngkhôngthểvờvịthứng thú, vậynênđừng cốgắng làmgì.Bạn càngmuốngâyảnhhưởngvà tiếp cậnnhữngngườisángsuốtvàthànhcông,thìhứngthúcủabạndànhchohọcàngphảichânthành.

Mớigầnđâythôi,tôiđãdùngbữavớimộtchuyêngiangànhbảohiểm,chừnggiữabamươituổivàmộtluậtsưmớingoàibamươi.Anhtahỏitấtcảnhữngcâucầnphảihỏi:"Côđếntừ

đâu?""Côbướcvàocôngviệccủamìnhnhưthếnào?""Côthíchđiềugìtrongcôngviệcmìnhđanglàm?""Kháchhàngtuyệtnhấtvớicôsẽphảinhưthếnào?"

Tôirấtấntượngvớinhữngcâuhỏicủaanhta,ngườiphụnữcũngtrảlờiđầynhiệttình.Vấnđềduynhấtlàkhihỏinhữngcâuđó,anhtacóvẻchẳngthathiếtgìcholắm.Thayvàođó,dườngnhưanhtachỉlàmtheomộtkịchbảnđãđượchọctrongmộtkhóahuấnluyệnbánhàng.Anhtathựchànhđủtốtđểchinhphụcđượcmộtphụnữcòntrẻvàcólẽ,nonnớtkinhnghiệmcùngdùngbữavớichúngtôi,nhưngnhữngkháchhàngcaocấp,ngườitiêudùngvàcácđốitượngtriểnvọngdạndàykinhnghiệmhơn-nhữngngườiđiểnhìnhsởhữuthứ"máydò"chuyệnnhảmcựckỳtinhnhạy-thìsẽmoirađượcngaytháiđộkémchânthànhcủacậutavàxơitáicậutachobữatrưangay.

Vây:làmthếnàođểvậndụngthànhthạokỹnăngtỏ-nỗi-hứng-thú-vàthểhiệntháiđộchânthànhkhilàmviệcđó?Bíquyếtđầutiênlàhãyngưngcoimộtcuộcđốithoạinhưmộttrậntennis.(Anhtaghiđượcmộtđiểm.Giờmìnhcũngphảighingaymộtđiểm.)Thayvàođó,hãycoinónhưmộttròchơithámtử,trongđómụctiêucủabạnlàtìmhiểuhếtkhảnăngcóthểvềđốitượngđó.Bướcvàocuộcđốithoạivớinhậnthứcrằngcóđiềugìđórấtlôicuốntrongconngườiấy,vàthậtkiênquyếtđểkhámpháranó.

Khibạnlàmvậy,mongđợicủabạnsẽthểhiệntrongđôimắtvàcảngônngữcơthể.Theobảnnăng,bạnsẽhỏinhữngcâukhiếnchongườikiacóthểpháttriểntrọnvẹnmộtcâuchuyệnlôicuốnchứkhôngchỉgắngsứcdựnglênnómàthôi.Vàbạnsẽlắngnghenhữnggìngườiấynóirachứkhôngchỉchămchămnghĩvềnhữngthứbạnsẽnóitiếpsauđó.

Bíquyếtthứhaiđểcóthểtỏ-nỗi-hứng-thúlàhãyhỏinhữngcâuthểhiệnrằngbạnmuốnbiếtnhiềuhơnnữa.Tấtnhiên,khôngphảilúcnàocũngdễmàkhiếnaiđócởimởđểbạncóthểtỏ-nỗi-hứng-thúvớinhữnggìngườiấynói.Trongmôitrườngkinhdoanh,cáchhaynhấtmàtôiđãkhámphárachínhlàhỏinhữngcâunhưthếnày:

•"Anhbướcvàocôngviệccủamìnhnhưthếnàoấynhỉ?"(TôiphảithừanhậnvềđiềunàyởJeffKichaven,ôngtrùmtruyềnthôngcựpháchởLosAngeles;ôngnóirằngnóchưabaogiờthấtbạitrongviệckhaicuộcvàduytrìchongườikhácnóitiếp.)

•"Anhthíchnhấtđiềugìởnó?"

•"Điềugìanhđangcốgắngthựchiệnvàcóvaitròquantrọngvớianhtrongsựnghiệp(việckinhdoanh,cuộcđời,v.v...)?

•"Tạisaođiềuđólạiquantrọngđếnthếvớianh?"

•"Víthửanhđãthựchiệnđượcđiềuđó,nósẽcóýnghĩarasaovớianhvàsẽtạokhảnăngchoanhlàmnhữnggì?"

Trongcácmốiquanhệcánhân-vídụnhư,trongmộtbuổitiệctùnghaybuổihẹnđầutiên-nhữngcâuhỏinhưthếnàythườngcóthểsẽgợiranhữnglờiđápthànhtâm:

•"Điềutuyệtnhất(hoặctệnhất)trongviệc(huấnluyệnđộibóngcủanhócnhàanh,hoặcđiđâuđóxanhà,v.v...)làgì?"

•"Ailàngườicóảnhhưởnglớnnhấtđếncuộcđờianh?"

•"Đócóphảingườianhthấybiếtơnnhấtkhông?Nếukhông,vậylàai?"

•"Anhđãcócơhộinàođểnóicảmơnvớingườiấychưa?"(Nếungườiđóthắcmắc,"Tạisaoanhlạihỏinhữngthứnày?",bạncóthểđáp:"Tôichỉmuốntạocơhộichongườikhácnóivềngườikhiếnhọthấybiếtơnvìđãkhaimởđượctốiđatiềmnăngtrongmình.")

•"Tôimuốnanhthửtưởngtượngrằngcuộcsốngnàythậthoànhảo...Đượcrồi,thửnóitôinghe-anhthấynhữnggì?"(TôighinhậncôngtrạngcủaMonicaUrquidichuyêngianguồnnhânlựclàmviệctạiLosAngelestrongmẹonhỏnày.Nếungườiđóthắcmắctạisaobạnlạihỏinhưvậy,hãynóirằng:"Tôinhậnthấyrằngtìmhiểuvềnhữnghyvọngvàmơướccủamọingườisẽnóichotôibiếtđiềugìlàquantrọngvớihọ-biếtđượcđiềuđóthậtlàhay,anhcónghĩvậykhông?)

Khigặpgỡnhữngngườimới, tôi cốgắng tiếnhànhnhữngcuộcđối thoại trongđó tôihỏinhữngcâukhiếnchohọnóirằng:"Tôicảmthấy(Feel)x,tôinghĩ(Think)lày,tôiđãlàmhoặctôisẽlàm (Do)z" (tôigọiđó làMôhìnhBày tỏFTD).Tôibiết rằngkhimọingườihỏi tôinhưngcâugợirađượccảbakiểulờiđápnhưtrên,tôicảmgiácđượchọ"thấuhiểu"theolốimàtôithườngkhôngcảmnhậnđượckhichúngtachỉchămchămnóivềnhữnggìchúngtacảmthấy,chúngtanghĩlà,chúngtađãlàmhaysẽlàm.Phầnlớnbảnngãcủachúngtađượcsángtạonêntừnhữnggìchúngtacảmthấy,nghĩvàlàm,vậynênkhidựphầntrongnhữngcuộchộithoạimàchúngtađượcbàytỏcảbađiềutrên,chúngtacảmthấyhàilònghơnnhiều.

Rốtcuộc,mộttrongsốcáccâuhỏicủabạnsẽ"gãiđúngchỗngứa"vàbạnsẽthấyngườiđốithoạihướngvềbạnđầyhàohứng,đểkểthứgìđóvớirấtnhiềunhiệthuyếtvàxúccảmmãnhliệt.Khiđiềuđóxảyra,hãyhànhxửchođúng:Tạmimlặngđã.Chỉlắngnghethôi.Nghethêmchútnữa.Vàrồi,khingườiđóđãchạmtớiđiểmdừngnàođó,hãyhỏithêmmộtcâukhácđể

thểhiệnrằngbạnđãlắngnghe(vàđểtâm)đếnnhữnggìngườiđónói.

Vídụ,nếunhưngườiđókể chobạn rằnggiáoviêndạy toánhồiđạihọc củacôđã cóảnhhưởngrấtlớntớicuộcsốngcủacôvàgiảithíchtạisaolạinhưvậy,đừngcóvộiđáplờibằngcáchbắtđầunóibúaxuavềgiáoviêncủabạn.Thayvàođó,hãytiếptụcvớimộtcâuhỏikiểunhư:"Tôihơitòmònhé-thếtạisaochịlạitheohọctrườngấy?",hay,"Thếgiáoviêncủachịsaurồitìnhhìnhrasao?Chịcòngiữliênlạcchứ?"

Mộtcáchnữađểthểhiệnrằngbạnrấthàohứnglàtómtắtlạinhữnggìngườiđóđãnói.Vínhư,nếungườiđóđangthiếtđãibạncảcâuchuyệngaycấnvềmộtchuyếnđinghỉácmộng?Nếuvậy,hãynhắclạimộtsốchitiếtđángđồngtiềnbátgạotrongcâuchuyện:"Ôitrờiơi!Anhbịgãychân,thếmàvẫntiếptụcchuyếnbayấyhả?Khôngthểtinnổi."Nếucuộchộithoạihémởcơmay,thìmộtnướcđikhônngoankháclà:"Tuyệtthậtđấy-anhtrồnghếtcácloạirauthơmsao?Kểtôinghevới:làmthếnàođểngănmấycâyraumùiđơmhoasớmquá?"Aimàchẳngthíchđưaralờikhuyên,bởinólàmhọvừahàohứnglạithấymìnhrấtthôngthái.

Đếnmộtlúcnàođó,nếubạnthựchiệnđượcviệcnàymộtcáchkhéoléovàchânthành,thìđốitượngcủabạn-ngườirấtbiếtơnbạnvìđãlắngnghetỉmẩn,điềuhầunhưchẳngbaogiờxảyratrênđờinày-nhiềukhảnăngsẽquaysangbạnvànóiđiềugìđókiểunhư,"Thếcònanhthìsao?"

Vàđóchínhlàcúthắnglớnmàbạnđangkiếmtìm,bởivàothờikhắcấy,ngườitasẽđềnđáptháiđộhàohứngcủabạnbằngviệctỏrahứngthúvớichínhbạn.

"Tôicómộtcâuhỏi,"tôibuộtmiệngtrướccảkhingườiđiềuhànhcuộchộithảokịpyêucầuđặtcâuhỏi,vàthậmchítrướclúctôibiếtmìnhsẽhỏigì.

TôiđãđếndựcuộchọpmặtcưdânthịtrấnởmộtcửahàngStaples,khutrungWilshire,thànhphốLosAngelesvớimộtmụcđíchduynhất.Đólàđặtcâuhỏiđầutiên-câuhỏimàđốitượngcủatôimongmuốntôiđặtrachoông,câuhỏimàhếtthảythínhgiảđềumuốnnghethấy-vớiTomStemberg,ngườisánglậpkiêmGiámđốcđiềuhànhcủaStaples.

PatrickHenrylàmộttrongnhữngđồngnghiệpkinhdoanhcủatôi,giảngviêntạimộttrườngdoanhnghiệptạiĐạihọcNamCalifornia,đồngthờilàchuyêngiatronglĩnhvựcmạngxãhội.Anhnóivới tôirằngmộttrongnhữngcáchhaynhấtđểtiếpcậnđượcmộtnhânvậtquyềnnăngchínhlà:hãylàngườiđặtcâuhỏiđầutiênkhinhânvậtđóvừamớithuyếttrìnhtrướcđôngđảothínhgiả.NhưPatricklýgiảithì,thínhgiảsẽrấttrântrọnglòngquảcảmcủabạnkhitrởthànhngườitiênphongphábăng-còndiễngiảthìcoitrọngbởibạnchínhlàngườikhởi

đầuvònghỏiđápvớimộtcâuhỏihay,vàbởibạnđãngănchặnđượckhoảnglặngkỳquặcrấtcókhảnăngxảyrakhilờikêugọiđặtcâuhỏiđượcphátđimàchẳngaithèmcấtlờinàocả.

Tuyvậy,quânbàiởđâyvẫnphảilà:đặtcâuhỏiđúng.

Tôi đã rất nhanh chân. Từng xuất hiện với vai trò kháchmời trên hơn 200 chương trìnhtruyềnhìnhvàtruyềnthanh,vậynênnămgiâyđểchuyểnmicrođếnchỗtôiquảlàkhoảngthờigiancònhơncảdưdảđểtôichuẩnbịcâuhỏicủamình.Tôinghĩthậtnhanh,"CâuhỏimàtôivàtấtcảthínhgiảởđâyđềumuốnnghevàTommuốntrảlờilàgìđây?"Lúcngườiđiềuphốichươngtrìnhchuyểnmicrochotôi,tôiđãcảmthấynhưaiđóvừađưachomìnhquegỗtiếpsứctrênđườngđua-tôiđãcócâutrảlời:"ThưaôngStemberg,nếuđượclàmlạitừđầu,thìliệucóthứgìđósẽgiúpôngtiếtkiệmđượcrấtnhiềunhữngphiềntoáitrongsựnghiệpsaunàycủamìnhkhông?"

TomStemberglàmộtdoanhnhânưutú,nhưnghômấytrôngôngthoángvẻtựtinhưcárớtrakhỏinước.Tuythế,saukhitôiđặtracâuhỏicủamình,trôngôngrạngrởhẳn,sẵnsàngđónnhậntháchthức.

Ôngđáplạiđầynhiệtthành:"Tôisẽchờđợibềnbỉhơnđểgomgópthêmquỹđầutưmạohiểm.Tôiđãkhôngýthứcđượcrằngkhibạnđưaramộtýtưởngmớimẻlớnlaovàcộngđồngđầutưmạohiểmđánhhơithấynó,thìđồngthờibạncũnglạichiêugọithêmnhiềucạnhtranhđếnvậy.Nếuđượclàmlạitấtcảtừđầu,tôisẽtrìhoãnnóvàđảmbảochắcchắnrằngmìnhcómộtkhởiđầuvữngvànghơnthayvìchuốcvàomìnhtới25đốithủcạnhtranhmàtụitôibuộcphảiđánhbạikhicôngtyvẫncònđangtrongkỳtrứngnước."

Aiđómuốntrảlờicâuhỏi,nhưngTomđangđànóivàgiànhlạichiếcmicro."Mộtđiềukhácnữa",ôngbổsung,cònnồngnhiệthơn,"chúngtôiđãbịchậmchânsovớicácđốithủcủamìnhtronglĩnhvựcchuyểnpháttạinhàvàcôngsở.Chúngtôilấylàmtựhàovềtùybiếnsảnphẩmvàdịchvụthậtđấy,nhưnglẽrachúngtôiđãphảinghĩrằngcácchịemthưkýkhôngthíchphảibêhàngthùnggiấytờlênlênxuốngxuốngvàichuyếnbay.VậynênOfficeDepotđãcómộtbướckhởiđầuvượtxachúngtôi,nhưngchúngtôisẽbắtkịpthôi."

VàđúngnhưPatrickđãdựđoán,tấtcảthínhgiảvàTomđềucoitrọngviệcphávỡimlặngvớicâuhỏicủatôi,màTomthìđáptrựctiếpchotôibằngcâutrảlờicủaông.Việcấymanglạicơhộitheosátôngsauđóvàviếtchoôngbàinóichuyệntiếptheo,nhờvậytôicóthểđượcghinhớ.

Phươngcáchtiếpcậncủatôipháthuytácdụngbởitôikhônglàmđiềumàhầuhếtmọingười

đềulàm.Tôikhônghỏimộtcâunàođóđược"thửa"riêngnhằmkhiếntôicóvẻcừkhôi,thôngminhhaydídỏm.Thayvàođó,tôiđãđặtmộtcâuhỏimàTommuốntrảlời,mộtcâuhỏitạocơhộichoôngđượcthểhiệnmìnhlôicuốntrướcthínhgiả.Vàđặtcâuhỏiđóđãđưatôitừchỗchỉlàmộtkhuônmặtlẫntrongđámđôngtrởthànhmộtngườichínhbảnthânôngcảmthấy-bạnchophéptôinóichứ?-làlôicuốn.

Lốisuynghĩhữudụng

Thướcđochosựtựtinchínhlàbạntỏlònghứngthúvớingườikhácsâusắcvàchânthànhđếnmứcnào;cònthướcđocủathiếutựtinchínhlàbạncốsứcgâyấntượngvớingườikhácvềmìnhđếnmứcnào.

Bướchànhđộng

Trướchết,hãychọnrahaihaybangườibạnvẫncoilàhoàntoànđờđẫnvàtựchonhiệmvụcủabạnlàkhámphárađiềugìđóhayhovềhọ.Cònbâygiờ,hãylàmđiềungượclại.Chọnramộtngườimàbạnthấythúvị...aiđómàbạnvẫnmongmuốnsẽưathíchvàtôntrọngbạnhơn.Khicơhộiđếntrongmộtbữatiệchaybuổihọpmặt,hãyhỏinhữngcâucómụcđíchthểhiệnvớiđốitượngđórằngbạnhàohứnghơnlàtỏ-vẻ-mình-hay-ho.

Lượtphụ thêm:Bạnđãkếthôn,hayđang chung sống cùngaiđó?Nếuvậy, lần tớikhihaingườicùngtrởvềnhàvàobuổitối,hãyhỏixem,"Thếdựáncôngviệc(cuộcthửnghiệmnấunướng)màanh/emđịnhlàmấy,tìnhhìnhthếnàorồi?"Điềunàykhôngchỉthểhiệnrằngbạnquantâmvềngườiđó,màcònbậnlòngđểýđếncảnhữnggìđangdiễnratrongcuộcsốngcủaanhấy/côấy-bạnthấyhàohứngvớinó.Saukhiđặtracâuhỏinày,hãylàmngườikiabấtngờbằngviệcthànhthựcchútâmđếncâutrảlờicủahọ.

7.MANGLẠICẢMGIÁC"CÓGIÁTRỊ"CHONGƯỜIKHÁCAinấyđềucóthứbảnghiệuvôhìnhtreongaytrướccổ, "Làmơnkhiếntôicảmthấyquantrọngđinào."

―MARYKAYASH,Sánglậpviên,CôngtyMỹphẩmKay.

Tôisẽbắtđầuchươngnàybằngviệcnóichobạnnghevềđiềugìđóbạnđãbiếtrồi.Sauđó,tôisẽkểchobạnnghemộtđiềukháctưởngchừngđiênrồnhưngthựcrakhôngphảivậy-thậtđấy.

Sẵnsàngchưa?

Đâylàđiềubạnđãbiếttỏng:Ainấyđềucầncảmgiácrằngmìnhcógiátrị.Chúngtacầnđếnđiềuđócũnggầnnhưcầnđếnthứcăn,khôngkhívànướcuốngvậy.Chỉtronglòngchúngtatựnghĩrằngmìnhcógiátrịthôithìvẫnchưaổn;chúngtacầnphảinhìnthấygiátrịcủamìnhđượcphảnchiếutrongmắtmọingườixungquanhnữa.

Manglạicảmgiác"cógiátrị"chongườikháckhônggiốngvớiviệcmanglạicảmgiác"đượcthấuhiểu"hay"thuhút"chohọ,bởibạnphảichạmtớitầngsâuhơnphíatronghọnữakia.Khilàmaiđócảmthấy"cógiátrị",tứclàbạnđangnóichongườiấybiếtrằng,"Anhcómộtlýdođểxuấthiệnnơiđây.Anhcómộtlýdođểthứcdậymỗisángvàlàmtấtcảnhữnggìanhđanglàm.Anhcómộtlýdođểtrởthànhmộtphầncủagiađìnhnày,côngtynày,thếgiớinày.Mọithứthậtkhácbiệtkhicóanhhiệndiệnnơiđây."

Khiếnchongườikháccảmthấyquantrọng,bạnđãtặngchohọmộtmónquàkhônggìđongđếmnổi.Đổilại,thườngthìhọsẽcamtâmtìnhnguyệnđitớitậncùngthếgiớivìbạn.Đólànguyêncớtạisao,nếuchỉsốcảmxúc(EQ)củabạncao,bạnsẽtìmthấynhiềuphươngcáchđểbàytỏvớinhữngngườibạntrântrọng-chamẹ,concái,ngườibạnđời,vịsếphaymộtđồngnghiệpcốtcán-rằnghọcógiátrịbiếtbao.Bạnsẽtìmthấythậtnhiềuphươngcáchđểnóichohọbiếtrằnghọlàmchothếgiớicủabạnhạnhphúchơn,vuitươihơn,bìnhanhơn,bớtcăngthẳng,thúvịhơn,bớtsợhãi,haychỉđơngiảnlàtốtlênvềmọimặt.

Tínhđếnlúcnày,tôiđoánlàbạnvẫnđangđồngtìnhvớitôi.Hầuhếtnhữngđiềunàyđềulànhậnthứcchung,vàbạncóthểthấylànócótácdụngthật.Đếngiờthìlàvậy.

Nhưngđómớilàphầnđơngiảnthôi.Giờthìtôisẽnóichobạnngheđiềugìđóbạnkhólòngtinđượcđấy.Tôimuốnthuyếtphụcbạnrằngsẽrấtkhônngoankhithửlàmkhácđi,đểkhiếnchonhữngthànhphầnrắcrốitrongcuộcsốngcủabạn-vínhưnhữngkẻưathanphiền,ưatráchmóchaythíchkỳđàcảnmũi-cảmthấyquantrọng.

Rấtcóthểbạnđangnghĩbụng,"Ôngdởhơihaysaothế?Vìsaotôilạiphảimanglạicảmgiác"cógiátrị"chomấyconngườicứxáotungđờitôilêntrongkhihọkhôngđángđượcvậy?"

Câutrảlờirấtgiảndị.Mộtđiểmchungcủahầuhếtnhữngngườingoancố,rấtdễbuồnrầuvàkhólòngchiềuchuộngnàychínhlàhọcảmthấynhưthểthếgiannàyđốixửvớihọchưađủtửtế.Sâuthẳmbêntrong,họcảmthấymìnhvẫnchưađủquantrọnghayđặcbiệtvớithếgiới,thườnglàbởitínhcáchtệhạicủahọđãngángtrởthànhcông.

Trongchương2,tôiđãtrìnhbàyvềcơchế"phảnchiếu"ngườikháctrongnãobộchúngtavàchúngtamuốnđượcphảnchiếulạirasao.Nhữngngườihaythanphiềnvàgâyrắcrốithườngmắcchứngthiếuhụtcơquanthụcảmthầnkinhphảnchiếunghiêmtrọngrấtđiểnhình,ngườikháccứcànglảngtránhhoặctảnglờhọđi,thìmọithứcàngtồitệhơnnữa.Mỗingàyqua,họđềugắngsứcgâyấntượnghaylấnátmọingườixungquanh...vàmỗingàyqua,họlạiphảigánhchịuviệckhôngnhậnđượcphảnhồimàhọhằngkiếmtìm.Họkhátkhaosựchúý,vànếuhọkhôngthểtìmracáchnàohayhođểnhậnđượccảmgiáctađâyquantrọngmàhọaoước,họsẽtìmcáchnàođótệhại.(TạmgọiđólàLuậtGraffiti.)

Tómlại,nhữngngườinàykhiếnbạntứcđiênchỉvìmộtnguyêncớgiảnđơn:họcầnphảicảmthấyquantrọng.Muốnhọdừngviệcphiềnquấybạnư?Vậythìbạnphảithỏamãnnhucầuấymớiđược.

Tôiđưaraởđâymộtvídụ.Khônglâutrướcđây,tôicónóichuyệnriêngvớimộtvịquảnlýcấptrungtênlàJanet.Đangdởchừngcuộctròchuyện,Anita-mộttrợlývănphòngcótiếnglàhayrầyràlàmmấtthờigiancủangườikhác-àovàophòngvàbảo,"Tôicóchuyệnphảinóivớichịngaymớiđược!"

KhiAnitađãrờiđisaumộttràngbùlubùloanhằngnhẵngvềmộtvấnđềcỏncon,Janetthanphiềnvớitôivềnhữngđậncắtngangnhưcơmbữavàkhôngmấycầnthiếtcủacônàngkia.Esợsẽlàmvấnđềnghiêmtrọngthêm,Janetcứngầnngừchẳngnóinănggì.Thayvàođó,côchỉỉmimmặckệtrongkhiAnitaxảràorào.

Tôiđãgợiývớicônhưthếnày:"KhiAnitabướcvàovănphòngcủachị,cứđểmặcchocônàngtrútradămcâubađiềurồibìnhtĩnhmàbảo,'Anita,nhữnggìcôđangnóiquantrọngvớitôi

đếnnỗitôikhôngthểdànhgìkhácchonóngoàisựtậptrungtuyệtđốicủamình,mộtthứtôitạmthờichưathểdànhchocô,vìtôiđangdởmộtviệcbuộcphảilàmxongngaybâygiờ.Vậynênnhữnggìtôimongcôsẽlàmbâygiờlàquaytrởlạisauhaitiếngnữa,khitôicóthểchămchúhoàntoànvớicôtrongvòngnămphút,vàrồitôicóthểgiúpgìđóchonhữngđiềuđangvướngbậntrongtâmtrícôlúcnày.Nhưngtrongkhichờđợi,thửnghĩxemcômuốnkểgìchotôi,muốntôilàmgì,vàliệucókhảthitrongđiềukiệnthựctếcủacôngtynhưhiệnnaykhông.Thêmnữa,thửnghĩxemcócôngbằngvớitấtcảnhữngaibịnótácđộngđếnkhông,vàxemliệunócóphùhợpvớinhữnggìchúngtađangcốgắnghoànthiệnkhông.Hãythửtìmxemcâutrảlờilàgì,vàtôisẽrấtvuilònggiúpcôđểbiếnchúngthànhhiệnthực."

VàingàysauđótôicónóichuyệnlạivớiJanet,côđãthửcáchtiếpcậnmàtôigợiý.CôkểvớitôirằngAnitađãkhôngcònquaylạivàmọithứđãêmxuôiổnthỏatừbấyđếnnay.

TôigiảithíchvớiJanetrằngrấtnhiều"nhânvậtphiềntoái"bướcvàochỉđểxảgiậnvẫnhànhxửnhưthếbởihọcảmthấychánnảnvớiviệcthấymìnhchẳngmảymayquantrọngtrongcôngty.Việcmộtvịthượngcấpbảorằnghọ"quantrọng"cóthểtiếnmộtbướcdàigiúpxoadịucảmgiácbuồnbãấy.Tôicũnggiảithíchrằngnhữngthànhviêncấpthấpcứthanthởluônluônthườngkhôngtìmragiảiphápchovấnđềcủamình,vậynênkhibạnlấyđóralàmđiềukiệnđểtiếptụccuộcđốithoạitiếpsauđó-mộtyêucầuhợplýtuyệthảo-thìhọthườngchọncáchtừbỏvấnđềấyluônchonhanh.

Đâylàmộtcáchthầndiệuđểxửtrínhữngthànhphầngâyrốiởcôngsở,vànócũngcótácdụng tương tự trongcuộcsốngriêng tưcủabạnnữa.Giốngnhưnhữngđồngnghiệpphiềntoái,nhữnglánggiềngưagâygổvàhọhàngruộtthịthamgâysựrầyràvẫnthườnggiởchứnggiởthóibởihọmuốnbạnphảichúývànângniutrântrọnghọ.(Nếuhọkhôngcòncảmthấynhưvậynữa,họsẽcưxửđànghoàngtửtếngay.)Vậynên,hãymanglạithứmàhọmongmỏi.

Đểminhhọachotácdụngcủaviệcnày,hãycùngnhìnvàomộtthứgầnnhưlàvấnđềchungcủamọingười:nhữngngườibàconchẳnglấygìdễchịuluônbiếnbữatiệctốikỳnghỉlễcủabạnthànhácmộng.Bạnkhôngthểkhôngmờinhữngngườinày,nhưngbạnbiếtmườimươirằnghọsẽlàmchocácvịkháchkhácphátkhùngvớitròcàmràm,cãicọhaycằnnhằn.Mộtvấnđềvôphươnggiảiquyết?Khônghềgì.Đâychínhlàchỗchoviệcsuytínhcẩnthậntừtrướccùngvớisửdụngtừ"quantrọng"sẽtạoraphépmàu.

Bạnsẽlàmnhưthếnày.Hãygọiđiệntrướcchotừngnhânvậtgâyrốinàykhoảngmộttuầntrướcđó‒hoặcgiả,nếubạnlànữgiớicóbạntraibêncạnh,thìthửxemliệubạncónhờanhấythựchiệngiúpnhữngcuộcgọinàyđượckhông,vìviệcmộtngườiđànôngcậynhờgiúpđỡ

còngâyxúcđộng lòngngườihơnnữa.Hãynóivớinhữngngườiấy là, "Tôigọiđiện,monganh/chịgiúpmộttay,vìanh/chịđúnglàmộtthànhviênvôcùngquantrọngtrongbữatốidịplễnày.Rấtnhiềungườibọntachẳnghềgặpgỡ,thậmchítròchuyệnvớinhau,chỉriêngcódịplễlạtnàythôi,màanh/chịchắcsẽchẳngthểnàobiếtrõxemliệuaiđócóphảitrảiquamộtkhoảngthờigianthựcsựtồitệvớicơnốmđaughêgớm,hayviệctangmamớiđây,haynhữngrắcrốitàichínhnghiêmtrọngnàođó.Vậynênbữatốicủachúngtacóthểsẽrấtkhókhănngạingùng.Vì anh/chị trướcnay vẫn luôn làmột vị khách thường xuyênvàđóngvai tròquantrọng,nêntôimongmỏilắm,rằnganh/chịsẽgiúptôichàohỏiđóntiếpkhimọingườitớidựvàgiúphọtựbướcrakhỏivỏkéncủamình,nhờviệchỏixemtìnhhìnhcủahọ,củagiađìnhhọthếnào,vàtìmhiểucoicósựvụgìmớixảyravớihọkhông."

Hãylàmđiềugìđóthậttửtếvàmanglạichonhữngconngườiluônámảnhrằngmìnhbịcuộcđờinàylừalọcdốigianmộtcơhộicảmthấymìnhquantrọng.Việcđókhôngchỉlàxunịnhđâu‒nócòngâyxúcđộnglòngngười.Nhữngvịkháchcủabạnkhócóđườngnàomàđáplạirằng, "Khôngạ, cảmơn.Tôiđang tínhnhào tớivà rầy ràbebétkhoảng thờigiancủamọingườinhưcáchtôivẫncưxửmỗinămđây."

Vàrồi,đếnbuổitốimàbữatiệcdiễnra,hãychàohỏimỗivịkháchphiềnphứcấyngayởcửa,chạmvàotayhọvànói"Tôihyvọngmìnhcóthểtrôngcậyvàoanh/chịđểkháchkhứacảmthấythoảimáikhihọtớiđây."Trướckhingườiđócóthểcựcãigì,hãynóiluôn,"Ồ,màthứlỗinhé.Tôiphảiđicoisócmấythứnàyđã."Vàrồihãyđểchovịđạisứthiệnchímớinhậnủytháccủabạntựlantruyềnniềmvuivànắngrạngtớimọingười.Ngạcnhiêncựckỳ,gầnnhưchắcchắnlàanhta/côtathựchiệncôngviệcấyrấtcừ.

Cứápdụngkếhoạchấychomỗidịpnghỉlễ,vàrấtcóthểbạnsẽnhậnrarằngvấnđềđãđượcgiảiquyết.Trênthựctế,"nhânvậtgâyphiềnnhiễu"trướcđâyrấtcóthểlạiđãtrởthànhmộtđồngminhbềnvữngcủabạn.("Chíítcóaiđótrântrọngmìnhđấychứ!")vàsẽbươnbảlàmmọiđiềucóthểđểmanglạithànhcôngchosựkiệncủabạn.

Bàihọcởđây?Nhữngngười tốtđẹptrongcuộcsốngcủabạncần,vàxứngđángđượccamđoanrằnghọđượctrântrọng‒nhữngkẻphiềntoáitrongđờibạncóthểkhôngxứngđượcnhậncho lắm,nhưnghọcòncầnđếncảmgiácđóhơnnữa.Hãymang lại chocảhainhómngườiđiềuhọmuốn‒thứcảmgiácrằngmìnhquantrọng‒vàhọsẽmanglạichobạnthứbạncần.

Lốisuynghĩhữudụng

Ainấyđềugiànhgiậtthờigianchomình,nhưngkhôngaicầnphảikèncựavềtầmquantrọngcủamình.

Bướchànhđộng

Hãythửxácđịnhmộtđốitượngtrongcôngviệchoặctrongđờisốngriêngtưcủabạn,mộtngườitrướcnayluôngâyphiềntoáitrongkhichẳnghềcógìphứctạp.Lầnsau,khingườiđónóivềvấnđềgìđó,bạnhãynói,"Nhữnggìanh/chịđangnóivớitôiquantrọnglắm,đếnnỗitôinghĩlàanh/chịphảigánhphầnđưaracáchgiảiquyếtnữakia.Lúcnàonảyraýtưởnggìđó,nhớphảibáongaychotôiđấynhé,tụitasẽbànbạcvàxemgiảiphápấythếnào.Tôivôcùngtrântrọngsựgiúpđỡcủaanh/chị."

Sauđó,thửxácđịnhmộtvàingườibạncoitrọng,nhưngcóthểhọđangcảmthấybịphớtlờ.Hãygọiđiệnhoặcviếtthư,đểhọbiếthọđãmangđếnsựkhácbiệtquantrọngđếnthếnàotrongcuộcsốngcủabạn-hay,mangtớichohọmột"LờiCảmƠnĐầyQuyềnNăng". (Xemchương23)

8.GIÚPNGƯỜIKHÁCBUÔNGXẢCẢVỀCẢMXÚCLẪNTÂMLÝĐôilúc,điềuquantrọngnhấttrongmộtngàychínhlàchútngơinghỉchúngtacóđượcgiữahainhịpthởsâu.

―ETTYHILLESUM,

tácgiảcuốnnhậtkícôngbốsaukhibàquađời,Etty

“Suỵt!Lắngnghenày!"TôinhẹnhàngnóivớiAlex,mộtvịgiámđốckhoảnghơn40tuổiđangcăngthẳngmỏimệt,ngườivừatuônramộttrànghơn15phútvềcảđốngnhữngviệcanhtaphảilàmvàđủloại"hạnchót"cứậptới,vânvânvàvânvân.

Anhtachưnghửng,"Nghegìcơ?"

"Lắngnghekhoảnglặngim",tôiđáp.

"Cáigìkia?"anhtahỏilại.

"Khoảnglặngim",tôinóitiếp."Nótồntạingaygiữanhữngồnàolộnxộntrongđầuócanhvànhữngnáođộngtrongcuộcsốngcủaanh,vàgiờđâynóđangthétgàohòngmonganhvàtôilắngngheđấy."

"Hử?"Anhtathốtlên,vẫncònhoangmanglắm.

"Nhắmmắtlạinào",tôichỉdẫn,"vàhítthởthậtchậmquamũi,chỉmộtlátthôi,anhsẽnghethấynó."

Chỉsaumộtchốc,Alexbắtđầusụpxuốngvàkhóc.Việcấydiễnratrongsuốtnămphút,sauđóanhchậmrãimởđôimắtđỏngầucủamình.Mộtnụcườiđãnởtrêngươngmặt.

"Nóthếnàovậy?"Tôihỏi.

Alexgượngcườichâmbiếm,"Nólàthứtôiđãkiếmtìmsuốtcảcuộcđời.Vàmọithứ...ýtôilàmọithứ...tôilàmđểđạtđượcđiềuđó,lạicứđưađẩytôiđiquáxa.Cóquánhiềuthứđểsuynghĩ."

Anhđãtiếptụcsuynghĩvềđiềuđó‒vềnỗibìnhyênmàanhcảmnhậnđượctrongkhoảnhkhắcấy,vàcảnhữnggìanhcầnlàmđểtìmthấynhiềukhoảnhkhắcnhưthếhơntrongđờimình.Đólàbởianhđãcócơhộiđểbuôngxảchứkhôngđơnthuầnchỉlàtrútbựcdọc.

DỊCHCHUYỂNMỘTNGƯỜIRAKHỎICƠNKHỐNQUẪN

Căngthẳngkhônghoàntoànxấu.Nóxuikhiếnchúngtachuyểntừtậptrungsangkiênquyết,cũngthửtháchdũngkhícủachúngtanữa.Nhưngkhicăngthẳngđổisangthànhkhốnquẫn,chúngtađánhmấtnhậnthứcvềnhữngmụctiêudàihạnquantrọng,thayvàođó,chúngtakiếmtìmbấtcứthứgìcóthểgiảitỏachomìnhtronghiệntại.Vàothờiđiểmđó,chúngtaquábậnrộnkiếmtìmmộtlốithoátkhẩncấpchonỗiđớnđaucủamình,đếnnỗichẳngthểnàotỉnhtáohaycóthểtiếpcận.

Trongnhữngphầntrước, tôiđãnóivềviệcmang lạicảmgiác"được thấuhiểu"chongườikhác.Tuythế,nóiluôndễhơnlàm,nhấtlàkhibạnphảixửtrívớinhữngngườiđangtrongcơnkhốnquẫn.Trongnhữngtìnhhuốngnày,bướcđầutiênchínhlàphảiđưangườiđórakhỏitrạngtháinàyvàchuyểnsangmộttrạngtháikhác,nơinãobộcủahọđủkhảnănglắngnghebạn.

Nếubạncứgắngsứctiếpcậnaiđóđangtrongcơnbếtắc,thìchồngchấtthêmnỗicăngthẳngchohọchỉtổgâyrataihọa.Đâychínhlàsailầmkhiếnnhiềutìnhhuốnggiảicứucontintrởthành "chết người" ‒ nó cũng có thể hủy hoạimột thương vụ haymộtmối quanhệ. Lầmđườnglỡbướcmộtphen,vàthếlànhữngngườiđangchôngchênhvựcthẳmgieoneo(hayđãbướcquábờrìa)sẽphảnứngtheomộttrongnhữnglốisau:

•Xổtoẹtra("Àphảirồi!Ờ,đấy,nhậnlấycáinàyđi!"-rấtcóthểkèmthêmmộtcúđấmphangthẳngranữa.)Đóchínhlàkếtquảcủacơn"khôngtặc"amygdalamàtôiđãtrìnhbàytrongchương2,khivùngamygdalavôhiệuhóaphầnlýtrítrongnãobộvàthúcđẩyngườitahànhxửtheolốihunghăngthùnghịch.

•Trútgiận("Anhthìbiếtquáigìvềtôichứ").Bạnkhôngthểchạmtớimộtconngườiđangtrongcơntrútgiận,bởibạnchỉtựđưamìnhvàothếphòngvệhayđốiđầumàthôi.

•Chặnhọng(Nóicâu"Chảsaocả"quahàmrăngnghiếnkènkẹt).Mộtngườilựachọncáchthứcnàysẽgiamchânbạnởngoàichứkhônghềđónbạnvào.

Thếnhưngcònmộtcách thứckhácmànhữngngườiđang trongcơnkhốnquẫncó thể lựachọn,chỉcầnbạnchỉchohọ:buôngxả.Chỉcóbuôngxảmớigiúpngườitatrảinghiệmvàbày

tỏnhữngcảmxúccủamình‒giốngnhưlàmsạchmộtvếtthươngvậy‒theomộtcáchkhônghềcôngkíchđếnngườikháchaychínhbảnthânhọ.Đólàcáchphảnứngduynhấtgiúpnhữngngườiđangcăng thẳngđược thư tháivàcởimở tríócmìnhđónnhậnnhữnggiảiphápdongườikhácmangtới.Vàngượclại,nócũngmangđếncơhộiđểgiảiquyếtchínhnguồncơncăngthẳngvàngănchặnnóquaytrởlại.

Khibạnmangtớichomộtngườitrongcơncùngquẫnmộtkhoảngkhôngđểhítthở‒mộtnơichốn,mộtkhônggianđểbuôngxả‒bạnkhôngchỉđưatìnhthếtrởlạitrạngtháibìnhthường.Thựctếlà,bạnđãgiúpcảithiệnnónữakia.Đólàbởingoàiviệcgiúpmộtngườibìnhtĩnhhơn,bạncòndựnglêncâycầunốivềtinhthầngiữađốitượngấyvớibảnthânbạnnữa.Vàkhidựnglêncầunốiấy,bạncóthểgiaotiếpthôngquanó.

ÔngWilliams,mộtbệnhnhânmàtôitừngtiếpxúchồimớivừabắtđầusựnghiệp-đãbịchẩnđoánungthưphổikhônglâutrướcđó.Ôngđãtốngcổhaibácsĩthamvấntìmcáchnóivềbệnhtrạngcủaông.

"Anhsẽthíchngườinàychomàxem",bácsĩchuyênkhoaungbướunóivớitôiđầychâmchọclúcchúngtôibướcvàophòngbệnhnhân.TôinghíatrộmvàophòngôngWilliamsvàthấyôngđangngồiđó,thuhếtsứclựcvàsôisụcgiậndữ,sẵnsàngvặncổbấtcứgãbácsĩtâmthầnnàodámmởmiệngnóivềbệnhtìnhcủaông.Ôngvẫnchưathểnàođốidiệnbìnhtĩnhvớicănbệnhquáiáccủamình-aicóthểtráchmócđượcôngkiachứ?-vàrõrànglà,ôngcầnđếnsựtrợgiúpvềmặttâmlý.Chỉlà,ôngkhônghềmuốnmộtchútnào.

Tưởngtượngraviễncảnhsẽbịôngtaxétanxácnếutôicứthếbướcvàovàtựgiớithiệumìnhlàbácsĩtâmthần,tôiđãphảiđưaramộtgiảiphápkhác.Tôi lậptứcchạyracửahàngvănphòngphẩmWestwoodvàđặtlàmmộtthẻtênkhác,thaycáicũđề"MarkGoulston,TiếnsĩYhọc,Chuyênkhoathầnkinh"vớichiếcmớicóđề"MarkGoulston,TiếnsĩYhọc,ChuyênkhoaUngbướu".Vàcảhaithứchuyênngànhnghecóvẻêmtaiấycótácdụnggìvớitôi:Tôisắpphảidiễnnhưmộtbácsĩ"thậtsự"đây.Vàxinthềvớibạn,khiđeolênngườithẻtênấy,tôithấymìnhcònhiênngangkiêuhãnhhơn.

TôibướcvàophòngôngWilliams,gắngsứcdiễnxuấtnhưmộtbácsĩungbướuthayvìbácsĩthầnkinhvànói:"Xinchào,ôngWilliams,tôilàbácsĩGoulston,thànhviênmớitrongsốcácbácsĩthuộcnhómungbướu”.Rồitôibắtđầuđặtracáccâuhỏixemtìnhhìnhcủaôngrasaovàôngcònkhúcmắcnhữngđiềugì.Tuythế,tôicóthểthấyôngkhìnkhịtkhinhbỉcứnhưthểôngđangphảingửimộtconchuộtbốcmùivậy.Tôivẫntiếptụctròchuyện,nhưngquárõlàôngđangtỏracảnhgiácvớitôilắm.

Đếnmộtkhoảnhkhắc,mắtchúngtôiđụngnhaugườmgườm.Tôibiếtôngsắpbảotôicútngayrakhỏiphòngđây.Tôinhậnrarằngnếumìnhnhìnxuốnghoặcnhìnđichỗkhác,tôisẽthuangay,nênthayvàođó,tôitiếptụcnhìnthẳngvàomắtông.Khilàmvậy,tôicóthểthấycóthậtnhiềuđiềuđangdiễnradướicáinhìnácýấy.Tôikhôngrõcáigìđãxuikhiếnmình,nhưngtôixổthẳngravớiông:"Rơivàocảnhđótồitệđếncỡnào?"

Ôngđónnhậnngayđònkhaicuộccủatôivàbắntrảlại:"Anhkhôngmuốnbiếtđâu!"

Trongphútchốc,tôitạmthờikhôngtìmratừngữnàocả,nhưngrồibằngcáchnàođó,tôiđãthấynhữnglờinày:"Cólẽlàôngnóiđúng-cólẽlàtôikhôngmuốnbiếtthật.Nhưngnếukhôngcóaiđóngoàiôngbiếtđượcvàphảibiếtchosớm,thìchínhôngcũngsẽphátđiênmất!"

Quángạcnhiêntrướcvẻtáobạocủachínhmình,đặcbiệtlàvớimộtngườiđànôngốmbệnhnặngnềđếnvậy,tôicứtiếptụcnhìnthẳngvàomắtôngmàkhônghềbiếtôngsẽnóigì.Ôngnhìnchằmchặpvàotôivớivẻtậptrungcaođộvàbấtchợt,gươngmặtcủaôngtanrathànhmộtnụcườingoácmiệngthậtrộng,ôngnói:"Này,tôiđâyrồi,kéocáighếrađâynào”.

Ôngbắtđầutròchuyệnvềviệcôngđãtứcgiậnvàsợhãiđếnthếnào,vàkhilàmnhưvậy,ôngbuôngxảđượcthậtnhiều.Kếtquảcủanhữngcuộcchuyệntrògiữachúngtôilà,ôngtỏrahợptáchơnvớicácnhânviênytế.Bácsĩcủaôngnóivớitôirằngôngthậmchícòncầnđếnítliệuphápgiảmđauhơn.Vàtôi,đãđitừvịtríkẻthùđếnchỗtrởthànhmộtngườimàôngWilliamschủđộngkiếmtìmnhưmộtnơilắngnghenhữngnỗisợvàcảmxúccủaông.

HƯỚNGDẪNNGƯỜIKHÁCCÁCHBUÔNGXẢ

LúcthoạtđầunhìnthấyôngWilliams,tôikhôngcầnphảihỏixemcóphảiôngđangtrongcơnkhốnquẫnvàđangsắpsửasụpxuốnghaychăng.Thậmchíchẳngcầnđếnphácđồcủaông,tôicũngđãbiếthếtcảrồi.Tấtcảđãđượcthểhiệnthậtrõrệtthôngquangônngữcơthể:dángvẻgiậndữ,vaicứngđờ,taykhoanhvàovớinhaunhưthểnói"xéođi".

Nếubạncũngpháthiệnrathứngônngữcơthểtươngtựởaiđómàbạnđangthửlạigần,thìđừngdạidộtmàtiếpcậnbằnglờilẽhaylýluậngìhết.Khôngíchchiđâu,bởibạnsẽchưathểđiđếnđâuchừngnàongườiđócònchưabuôngxảđược.Đúng làbạnkhôngthểkhiếnchongườiấylàmđượcviệcnày-nhưngbạncóthểkhiếnchongườiđómuốnlàmviệcnày.

Thửvídụnhé,bạnđangphảiđốimặtvớiDean,sếpcủabạn,ngườiđangnhìnchằmchằmvàobạnquabànlàmviệcvớihaicánhtaykhoanhlạivàđôimàysấmsét.MộttrongnhữngcáchhaynhấtđểgiúpDeanbuôngxảchínhlàkhiếnanhtaphảinớilỏngđôitayrađã-cảđôitay

trongđờithựclẫntrongtríócanhta.Hãynhớlấyđiềunày:cũnghệtnhưviệcxươnghôngnốiliềnvớixươngđùi,đôitaykhoanhlạitrongtríóccủamộtngườicũnggắnliềnvớimộtđôitaykhoanhlạitrêncơthể.Khiếnchomộtngườinàođónớilỏngđôitayđangkhoanhlạitrêncơthể,thếlàbạnđãcóthểnớilỏngđôitayanhtavềmặttâmlý.

Đểlàmđượcviệcnày,hãyđặtrachoDeanmộtcâuhỏicóthểgợiracảmxúchoặcđammênàođóthậtmãnhliệttronganhta.(ĐólànguyêndotạisaotôilạikhíchbácôngWilliamsnhưthế,điềudườngnhưrấtngượcđờivớimộtbệnhnhânốmnặng.)Từngữthôithìkhôngđủđểdiễnđạtnhữnggìanhtacảmthấy,vậynênanhtacầnphảidùngđếnđôitayđểnhấnmạnhnhữnggìmìnhcó.Đócũnglàlýdotạisaobạnvẫnhaythấyngườitavậndụngđếncánhtayvàbàntayđểthểhiệnquanđiểmkểcảkhinóichuyệnquađiệnthoại.

KhiDeanbuôngtayravàsửdụngchúngđểchiasẻ,nósẽmởramộtcánhcửadẫntớitâmtríanhta.Vấnđềlàkhicánhcửaấymớivừahéra,ngaylúcbấygiờvẫnchưacókhoảngkhôngnàođểbạnchiếmlĩnhđâu,chínhlàbởithứràocảnchặnbạnlạingayởngoàicửa.Vậynên,đâychínhlànhữnggìbạnsẽlàm:

1.HãychoDeanthậtnhiềuthờigianđểbàytỏhếtnhữnggìanhtamuốnnói.Khiaiđótrútgiận,càunhàuhaythanphiền,thìchínhlàhọđanggắngsứcngănngừamộtcơnkhôngtặcamygdalarấtcóthểsẽxuikhiếnhọhànhxửtheolốiđánh-hay-chạygâyrahậuquảtànpháhơnnhiều.Khihọđãvào“mạch”,họsẽkhôngmuốnbịcắtngang.(Nócũnggiốngnhưviệcrốtcuộccũngcóđượccơhộisửdụngnhàvệsinhsaukhibạnmắckẹt trênđườngcao tốcvàkhônghềmuốnbuộcphảingưnglạitrướckhimìnhđượctrútvợihoàntoàn!)Điềuhaynhấtcóthể làmkhiaiđóđangtrongcơntrútgiận,càunhàuhaythanphiền,ấy làhãytránhcắtngang.

2.ĐừngphảnđốibấtcứthứgìDeannóira,hayphảitỏraphòngvệhoặckhơiramộtcuộctranhluận.

3.Saukhianhtađãxảgiậnxong,cảhaingườisẽđềuthấykiệtsức.Khôngnênnhầmlẫncảmgiácnàyvớisựthanhthản.Điểmkhácbiệtgiữakiệtsứcvàthanhthảnchínhlà:khikiệtsức,bạnthấytrốngrỗng,mệtmỏivàbạnkhôngsẵnsàngđểgiảitỏa.Ởthờiđiểmnày,cóvẻđãđếnlượtbạnlêntiếng,nhưngthựctếkhôngphảivậyđâu.Nóivàolúcnàychínhlàsailầmtaihạimàhầuhếtmọingườiđềumắcphải.Nếubạnbắtđầulêntiếngbâygiờ,Deansẽđóngchặtmìnhlạibởianhtaquámệtmỏiđểcóthểlắngnghe.

Thayvàođó,hãyngưnglạikhianhtatrútbầutâmsựlênbạn,vàrồichỉnóiđơngiảnrằng,"Kể

thêmtôinghevới".Làmnhưvậysẽcóvàihiệuứngtíchcực:

•KhiđãrõlàbạnkhônghềcóýđịnhgiằngcotranhcãivớiDean,anhtasẽcảmthấyđược"giãtừvũkhí".Bởianhtakhôngcầnphảichiếnđấu,nếunhưbạnkhônghềđịnhkhơiramộtcuộcchiến.

•"Kểthêmtôinghevới"thểhiệnrằngbạnđãlắngnghevàbiếtđượcnhữnggìđangthựcsựlấnbấntronganhta.Nócòngiúpgiảmbớtcơnhoàinghirằnggiờđâybạnsẽtrảđònanhtavìmộtnguyêncớ‒đúngbảnchất‒làanhtađãtrútđủthứrácrưởilênbạn.

•KhibạnkhônghềphảnđốiviệcDeantrútgiậnlênmình,thìcuốicùng,anhtacũngbắtđầubuôngxảthựcsự.Bạnsẽnhậnthấyđiềuấytrongtưthế,trêngươngmặt,vàthậmchítronghơithởkhianhtathưgiãnvàgiảitỏađượcnhữngnhọcmệtkhốncùngcủamình.

NếubạncóthểgiúpDeanbuôngxảrồitỏtháiđộthấucảmvớinhữngbuồnlomàanhtađangphảichịuđựng,anhtasẽthấythanhthảnvàbiếtơnbạn,vàtrongrấtnhiềutrườnghợp,sẽtìnhnguyệnđềnđápbạn.Tạisao lại thế?Hãynhớ lạinhữngkiếnthứcvềtếbàothầnkinhphảnchiếumàtôiđãtrìnhbàytrongchương2.Khibạndỡbỏmộtgánhnặngkhỏivaiaiđó,ngườiấythườngsẽmuốnphảnchiếu lạihànhđộngcủabạnbằngcách làmmộtđiềugìđótươngtựchobạn.

Đôikhi,bạncóthểgiúpmộtngườiđangtrútgiậnchuyểnsangbuôngxảbằngcáchnóiravàicâuvàođúngthờiđiểm,"Nhắmmắtlạinào,chỉhítthởthôi".(TôisửdụngcáchtiếpcậnnàyvớiAlex.)ChínhđiềunàyđãgợirathứmàHerbertBenson,mộttrongnhữngnhânvậttiênphongtronglĩnhvựcykhoatừngmôtảnhưlàlốiđápứngthưgiãn‒cũngchínhlàkiểuđápứngmàbạnsẽcốđạttớinếucótậpthiền.Ởtrạngtháisinhlýhọcnày,nhịptim,quátrìnhtraođổichất,nhịpthởvàxungnãocủamộtngườiđềuchậmrãi‒trạngtháiđốilậphoàntoànvớikiểuphảnứngđánhhaychạy.Quátrìnhnàykhởiphátmộtchuỗiphảnứnghóahọclặngthầmchophépđốitượngcủabạnbuôngxảvà"lắngnghekhoảnglặngim".(Tôinhiệtliệttiếncửlốitiếpcậnnàytrongtrườnghợpbạnphảixửtrívớiconcủamình,hoặcchỉlàmộtnhóctuổivịthànhniênđangtrútgiậntrongtìnhtrạngmấtkiểmsoát.)

Tuythế,mấuchốtlớnnhấtđểgiúpmộtngườinàođótrútbớtbựcdọcvàrồibuôngxảthảnhthơi,lạilàcứđểmặcviệcấydiễnra.Hầuhếtmọingườiđềurútngắnquytrìnhnàytronggiaiđoạn"trútgiận"bằngcáchtỏrakhăngkhăngtựvệ("Tôicóphảingườiduynhấtchịutráchnhiệmởđâyđâu!”),hoặccốgắngđưaragiảipháp("Àthì,cólẽbạnnênkiếmviệcnàođókhácnếu bạn ghét việc củamình quá thế") hay cuống cả lên và gắng làm chomọi thứ ổn hơn

("Đượcrồi,tôibiếtlàkhổsởlắm,nhưnghãythửquêntấtcảnhữngthứnàyđivàitiếngđồnghồvàrangoàiăntrưaxemsao").Đừngmắcvàomộttrongnhữnglỗinày,bởivì,cũnggiốngnhưlàmsạchmộtvếtthươngbịnhiễmtrùngvậy,nhiệmvụgiúpchoaiđóbuôngxảđượcsẽchưakếtthúcchừngnàonóthựcsựđượchoànthành.Khicáikếtđóxảyra,bạnsẽcóđượcphầntưởngthưởngcủamình,dướidạngmộtmốiliênhệvữngchắc‒mốiliênhệđượcgâydựngdựatrênnhữngcảmxúcgiảitỏavàbiếtơnsâusắc‒mộtmốiliênhệmàbạncóthểsửdụngđểtruyềnđạtthôngđiệpcủamình.

Dướiđâylàlờikếtdànhchocácbậcchamẹ,đặcbiệtnhữngngườiđangcóconởđộtuổivịthànhniên.Tôitrìnhbàyphầnnàybởiviệcgiúpchocáccôcậunhócnhàbạnbàytỏcảmxúc,suynghĩcóthểgiúpgiữđượckhôngkhívuitươichotấtcảcácthànhviênkháctronggiađình.

Nếubạnđãkinhquaviệcnuôidạynhữngđứacontuổivịthànhniên,ắthẳnbạnbiếtrằngcũngthườnggiốnghệtnhữngsinhvậtngoàihànhtinhvậy-vàtheonghĩanàođó,đúnglàthếthật.Sovớingườitrưởngthành,cácnhóctuổivị thànhniêncóphảnứngsinhhọcvớinỗibuồnphiềnmạnhhơnnhiềuvàgiảiphóngranhiềuhormonecăngthẳnghơn.Bọntrẻcònsởhữumứcđộchấtdopaminvàserotonindẫntruyềnthầnkinhkhácvớingườilớn,khiếnchúngbốcđồnghơn.Các tếbào thầnkinhcủachúngvẫncònđang tăngcườngcách lyvàcắtgọtbớtnhữngmốiliênhệthừara‒haiquátrìnhmàkếtquảsẽdẫntớitưduythànhthục‒vàchutrìnhđưaraquyếtđịnhcủachúngcũngchưađượcpháttriểntoàndiện.Kếtquảlà,nhữngđứatrẻtuổivịthànhniênrấtnhanhchóngchuyểntừcăngthẳngsangcùngquẫn,chúngkhôngthểđưaranhậnđịnhsángsuốt,khôngthểbàytỏcảmxúccủamìnhtheocáchnàođóchínchắn,vàchúngcũngbùngnổchóngvánh,vuibuồnthắcthỏmtháiquáhaydễthốtranhữngcâukiểunhư"Tôighétcácngười".

Tấtcảnhữngđiềukểtrêngiúplýgiảivềlũtrẻ-nhưngcònbạnthìsao?Hếtthảychúngtađềumắcsailầmkhithựchiệnvaitròchamẹ‒chúngtaquáđộcđoán,khưkhưbảobọc,âulosợhãi-vànhữngsailầmấycóthểkhiếnconchúngta‒nhữngđốitượngvốnđãdễbịkíchthíchnổicơnbốcđồngvànhanhchóngrơivàotìnhtrạngcùngquẫn‒phảiphảnứngtheonhữngcáchđiênrồmàchúngtagọilàtháiđộthùnghịch,hànhvichốngđốihayđơngiảnlà"đồlậpdịhưhỏng".

Đểxemđiềukỳdiệunàycóxảyđếntrongcănnhàcủabạnkhông,hãymanglạichocô/cậunhóctuổivịthànhniênủrũnhàbạnmộtcơhộiđểkểchobạnnghemọichuyện‒vàmộtcơhộiđểbuôngxả.Hãyđợiđếnlúcbạnđánhxeđidạocòncô/cậutrẻtuổinhàbạnđãngồiyênổntrongxe(bởibọntrẻghétnhữngcuộcnóichuyệntâmtìnhthủthỉkiểutựnguyện,cứnhư

làmấybàigiảngđạođứcchochúngvậy)vàrồihỏinhữngcâunhưthếnày:

•"Điềugìđángchánnhấtmàcontừngcảmthấyởba/mẹhaychínhbảnthânmình?"

•"Vớicon,nótệđếnmứcnào?"

•"Nókhiếnconmuốnlàmgì?"

•"Conđãlàmgì?"

Vàrồi,nếubạnđãkhiếnđứatrẻtrảlờinhữngcâuhỏinàythànhthực,hãynói(mộtcáchthậtlòng):"Bố/mẹxinlỗi,bố/mẹkhôngngờrằngmọisựlạitồitệđếnvậy."

Đừngquángạcnhiênnếubạnnhìnthấynướcmắtthanhthảntràorakhibạnđểchođứatrẻđượcbuôngxảtheocáchnày.Thậmchícònđángmừng,bởirấtcóthểnhữnggiọtnướcmắtấyđãđếnsaucuộctròchuyệnkhônghềđốinghịch,khônghềphảnkhángđầutiênmàhaingườicóvớinhausaumộtkhoảngthờigiandài.Đólàbởiviệcbuôngxảsẽgiúpđứaconđangởđộtuổivịthànhniêncủabạnkiểmsoátđượcbộnãolạlùng,bốcđồngvàthấtthườngcủamình‒chíítlàtrongvàitiếngđồnghồthiêngliêngấy.

Lốisuynghĩhữudụng

Hãyquênnhạcnhẽoêmdịuđi.Nếubạnmuốndỗdànhmộtquáithúhoangtàng,hãygiúpnóđượcbuôngxả.

Bướchànhđộng

Nếubạnđangthửtiếpcậnaiđócốchặnđứngnhữngcảmxúccủamình,hãyhỏi"Liệuđãbaogiờtôikhiếnanhcảmthấytôikhôngtôntrọnganhchưa?"hay"Liệuđãbaogiờtôikhiếnanhcảmthấyrằnganhkhôngđángđểđượclắngnghechưa?"

Hãychuẩnbịsẵnsàngchomộtcáchphảnứngnàođóđầyxúccảmtrướccâuhỏinày,vàđừngcắtnganghoặctỏraphòngvệtrướcđốitượngcủabạn.Hãyđểngườiđótrútgiậnvàbuôngxả.Đếnlúcấy,nhữngcảmxúctíchcựcsẽlấpđầychỗtrốngmànhữngcảmxúctiêucựcđãbỏlại.

9.HÃYBỎLẠINHỮNGBẤTĐỒNGNGOÀICỬANhữngnhânvậtthànhcôngnhấtchínhlànhữngngườikhônghềcóchútảotưởngnàovềviệcmìnhlàai.

―BUDBRAY,Tácgiả,

Cóphảiđãquámuộnđểbỏchạyvàgianhậpgánhxiếc?

Jackvốnlàmộtluậtsưthuếdânsự.Nóinhưvậy,tôikhôngcóýnóirằngJackhànhnghềluậtdânsự;cáitôimuốnkểđếnlàJackhànhxửrấtnhẹnhàng,đầytôntrọng,thậmchíhơicóphầnchỉnchuvàđiềmtĩnhtrongcácvụgiaodịchvớiSởThuếvụLiênbangthaymặtchocáckháchhàngcủamình.Jackrấtthànhcôngvớilốichuẩnbịcặnkẽphithườngcủamình,chứkhôngphảibởisứcmạnhtínhcáchcủaanh.

Bấtchấpthànhtíchcôngviệcrựcrỡđếnvậy,Jackvẫnphảiđếngặptôibởianhtakhôngnhậnđượcnhiềuvụlàmănbằngmộtvàiđồngnghiệpkémtàihơnanh.Tôikhôngmấtquánhiềuthờigianđểpháthiệnranguyênnhântạisao.

"KhimọingườithuêmộtkiểmtoánviênđểxửtrívớiSởThuếvụLiênbang",tôinói,"mộtcáchvôthức,họmongmuốnthuêđượcmộtvõsĩgiácđấuhẳnhoi.Đólàbởihọmuốncảmthấyrằngbấtcứngườinàomìnhthuêvềcũngcóthể'quyếttử'vìhọnếucầnthiết".Bấtkểtàinăngxuấtchúngthếnào,Jackvẫnkhôngthểmanglạiấntượngrằngmìnhlàmộtkẻquyếttử.Vậynên,chodùanhtanóivớimọingườirằngmìnhcóthểdànxếpthànhcôngcácvụgiaodịchvớiSởThuếvụ,thìnhữnggìkháchhàngnhìnthấyvànghethấytronglốicưxửcủaanhvẫnkhôngthểthuyếtphụcnổihọ.

Jacknóianhkhôngnghĩrằngmìnhcóthểthayđổitínhcáchvốnbẩm."Khôngcầnthếđâu",tôibảo."Tấtcảnhữnggìcậucầnlàmlàgiảitỏathứcảmgiácbấtđồngmàcậuđãtạoraởngườikhác,chỉbằngcáchthayđổinhậnthứccủahọvềcậu."

Tôigợiýrằngkhianhgặpgỡcáckháchhàngtiềmnăngvàđánhhơiđượcnỗingạingầncủahọ,anhnênbồithêmcâunày:"Ồ,nhântiệncũngnóiluôn,nếuông/bàquyếtđịnhthuêtôiđểlàmviệcvớiSởThuếvụ,ông/bàcầnbiếtrằngtôilàmộtkẻ'quyếttử',nhưngkhôngphảimột'tênsátnhân'đâunhé."

Tôicũngnóithêmrằngkhicáckháchhàngkiatỏrakinhngạcquáđỗitrướclờituyênbốấy,anhtanêngiảithíchluônlà,"RấtnhiềungườithuêluậtsưthựchiệnthủtụcthuếvụđềulosợrằnghọbấnloạnhếtcảlênvàSởThuếvụsẽtiêudiệthọngay.HọmuốncómộtluậtsưbiếtgầmghèsátsạtvớiSởThuếvụvàcakhúckhảihoàn.Bởilẽtôiluônrấtđiềmtĩnhchừngmực,thếnênmọingườicóthểsẽnghĩngayrằngtôikhôngđờinào'quyếttử'vìhọ.Họđangmắcsailầmđấy.Tôiluônrấtsẵnsàng'quyếttử'vìkháchhàngcủamìnhthôngquacáchchuẩnbịchỉnchuđếnnỗiápđảocảSởThuếvụấychứ,nhưngtôikhôngđờinàolàmộtkẻsátnhânsaysưavuithúvớiviệchủyhoạiaiđóchỉnhằmđạtđượcmụcđíchcủamình."

Jackđãthửcáchnàyvàthànhcôngrựcrỡ.Anhtabáolạivớitôirằngvậndụnglốitiếpcậnnàykhiếnchonhiềungườithuêanhtahơn-vànócũngkhiếnanhthấytựtinhơnnhiềutrongnhữngcuộcđốithoạiđầutiênvớikháchhàng.

VậyđâulàvấnđềxuikhiếnJackphảitìmđếntôi?Chínhlànỗibấtđồng.Bấtđồngxuấthiệnkhibạnngỡrằngmìnhtạođượcấntượngthếnàytrongkhingườitalạinhìnnhậnvềbạntheomộtcáchhoàntoànkhác.VídụnhưJackchẳnghạn,cứngỡrằngmìnhxuấthiệnvớivẻưutúkhiêmnhường,thìtrênthựctế,anhtalạimangtớiấntượngrằngmìnhrụtrèbẽnlẽn,tậnđếnlúcanhkhiếnngườitaphảinhìnmìnhdướiluồngsángkhác.

Bấtđồngcũngxảyrakhibạnnghĩbảnthânthểhiệnrarằngmìnhthôngthái,nhưngngườitalạithấybạnquỷquyệtranhma-haykhibạnnghĩmìnhthểhiệnbảnthânthậtđammê,nhưngngườikhác lại chỉnghĩ rằngbạn "cànhcaochảnhchọe".Khiđiềuđóxảyra,kếtquảchỉ làkhôngthểnàotiếpcận.

Bấtđồngcũngxảyratheohướngngượclại:nóxuấthiệnkhibạnnghĩrằngbảnthânmìnhđãnhậnthứcchínhxácvềaiđó,nhưngngườiấylạikhôngnghĩnhưvậy.Đốivớimộtngườinàođó,khócóthứgìchốitaichobằngviệcnghebạnnói:"Tôibiếttỏnganhtừđâura"trongkhibạnchẳnghềcóbằngcớgì.Thườngthìđiềunàyxảyrakhibạnkhôngchịulắngngheđủsâusắcđểbiếtngườikiađanggắngtruyềnđạtnhữnggì.

Bấtđồngkhiếnngườitadừngsuynghĩ"Liệungườinàylàmđượcgìchomình?"vàbắtđầutựhỏi"Liệungườinàyđangtoantínhlàmgìvớimìnhđây?"Nóthậmchícònngăncảnbạnvàngườikháckếtnốivớinhau-hay,xétvềkhíacạnhhệthầnkinhlà,ngăncảnhaingườiđạtđượctrạngtháithấucảmtếbàothầnkinhphảnchiếu-bởibạnkhônghềgửiđượcthôngđiệpmàbạnđanggửiđi.Ngườitakhôngthểnàophảnchiếuđượclòngquảcảmcủabạnnếunócóvẻchỉlàthóicaongạo.Họcũngkhôngthểphảnchiếunhữngnỗiâulocủabạnnếunócóvẻchỉnhưmộtcơnkíchđộng.Họkhôngthểphảnchiếulạivẻđiềmtĩnhcủabạnnếuchỉdiễndịchnó

rathànhtháiđộkỳthị.Và,víthử,bạnnhậnthứcsailầmvềhọ,nếubạnhiểuchệchnỗibuồnrầuchínhđángcủahọthànhcơnbốcđồngthoángchốc-thìkếtquảcóthểlà"chếtngười"đốivớimộtmốiquanhệ.

Bấtđồngcũnglàthủphạmchungtrongcácmốixungkhắchônnhân.LấyvídụlàRobertvàSusan,mộtcặpchừngbamấytuổigìđóđếngặptôi.HaingườithườnghụchặcvìviệcRobertthườngxuyênkhônggọivềđểbáochoSusanbiếtlàanhtasẽvềchậmbữaăntối,vàvềviệccôtaquá"hốngháchbàtướng"haycứngnhắc.(Nghecóvẻgiốngvớiaiđómàbạnquenchứ?)

Khihaingườinóichuyện,Susanthườnghùnghổđưaralờikếttộikiểunhư"Anhkhôngbaogiờchịugọibáochotôibiếtlúcnàoanhvềnhà.Anhcẩuthả,thiếuchuđáoquáthể”.

Robertđốplạingay,"Côthìhuênhhoangquálắm.Côhốngháchbàtướngkhôngchịuđược”.

Cuốicùngtôiphảingừngcảhaingườilại,vàhỏixemmỗingườibọnhọnghethấyngườikianóigì.Cảhaiđềuđáprằngngườikianóirằng:"Tôiđúng,còncô/anhsailèlè”.

Tôi trả lời, "Thật sao?Có thực làhaingườiđềunói rằng, 'Tôiđúng, còncô/anhsai lè lè,"không?"

Susannhìntôivàđáp,"Không,cóphảitôinóithếđâu”.Robertcũngđồngýngay.

"Vậythìanhchịđangnóigì?"

Cảhaiđềutrảlời,"Tôichỉđangnóilà,khôngphảilúcnàotôicũngsai!"

"Vậythìthựcraanhchịchỉđangtựbảovệmìnhtrướcnhữnglờichỉtríchcủangườikia,hơnlàcôngkíchlẫnnhau?"tôihỏi.

"Tuyệtđốilàvậy",bọnhọđềutánđồng.

"Hừmm",tôinói."Vậythìmỗilầnanhchịcốgắngbảovệmìnhkhỏibịtấncông,thìngườikialạicảmgiácnhưmìnhđangbịchĩamũinhọntấncôngvậy."

Robertbậtcười,thừanhậnrằngthứđộnglựcnàyđãbịvắtkiệthếtlầnnàytớilầnkhácrasao.Anhrầurĩnói,"Vâng...vàcuốicùngchúngtôiphảitrảchomộtbácsĩtâmthầntớivàitrămđôlađểđưaragiảiphápchonóđấy”.

Nguyêncớđơnlẻlớnnhấtdẫntớibấtđồngchínhlàmộthiệnthựcrằngconngườitahànhxửtồitệnhấtkhihọcảmthấybấtlựcnhất.Vậynênkhimộtngườiđànônghayđànbàlahétvới

ngườibạnđờicủamình,hayconcáicùngbốmẹcãivãlẫnnhau,haymộtvịsếpnhiếcmócmộtnhânviên,mộtkháchhàngrủaráchđạidiệndịchvụchămsóckháchhàng,thìđólàbởivìngườiđanggàothétkiacảmthấyrằnganhta/côtakhôngđượclắngnghehayđếmxỉagìđến.Nóicáchkhác,chínhngườiđanggàothétkhônghềcảmthấymìnhhămdọahayđángsợ(mặcdùđóchínhlànhữnggìngườikhácnhậnthứcvềanhta).Thayvàođó,ngườigàothétkiacảmthấybấtlựcvàhènmọn.Đâychínhlàtìnhtrạngbấtđồngởmứccựcđoan,vànóluônkếtthúcrấttồitệ.

Tìnhtrạngbấtđồngngăncảnbạntiếpcậnđượcngườikhác,vànócũngngănngườikháctiếpcậnđượcbạn.NhưnhữnggìSusanvàRobertđãkhámphára,ấylàbấtđồngcóthểgâyđổvỡtrongmộtmốiquanhệ-vànhưnhữnggìchàngluậtsưnhútnhátJackkhámphára,thìbấtđồngcóthểngăntrởcảmộtsựnghiệp.Đólàlýdotạisaobạnphảitựpháthiệnranỗibấtđồngbêntrongmìnhvàchỉnhđốnnó.

Theokinhnghiệmcủatôi,thìcó10lốinhậnthứcsailầmphổbiếnnhấtgâyrabấtđồngnhưsau:

Nhưngtháchthứclàởđây:làmthếnàobạnbiếtđượcngườikhácnhậnthứcvềmìnhrasao?Câutrảlờithìđơngiảnnhưngchẳngdễchịugì:Hãyhỏinhữngchuyêngia-bạnbèhoặcngườithân củamình.Việcnày chẳngvui thúđâu, vàbạn cũng cầnphải "mặtdàymàydạn"đấy.Nhưngcáchnhanhchóngnhấtđểxácđịnhđượcnhữngvấnđềdínhdángđếntìnhtrạngbấtđồngcủabạnchínhlàchọnrahaihoặcbangườithẳngthắn(hay,tốthơnhết,làphũphàng),nhữngngườihiểurõbạnvàđưarađượcnhữngđánhgiámàbạntintưởng,hãyyêucầuhọmôtảnhữngnéttínhcáchtồitệnhấtcủabạn.

Thườngthì,ngaycảnhữngngườiphũphàngcũngsẽngạingầnvớiviệcnày.Đểlàmhọnóirađược,chớcóbảo,"Liệutôicónéttínhcáchnàophiềnquấyhoặcxúcphạmđếnanhkhông?"

bởihọsẽchỉđáprằng"khôngcóđâu".Thayvàođó,hãytrưngrachohọmộtdanhsáchvàbảorằng,"Tôicầnanhđánhdấuvàogiúptôi,theothứtự1-2-3,balốinghiêmtrọngnhấtcóthểkhiếntácđộngsailệchđếnngườikhác."Dướiđâylànhữngnéttínhcáchbạncóthểliệtkêra:

Cáilợiởđâylà,nếubạnyêucầucảbangườilàmviệcnày,bạnsẽpháthiệnrangaynhữngchủđềlặplại.Nếuhaingườikhácnhaucùngđánhdấuvào"lấccấc",thìhãytinhọđi-kểcảkhibạnchắcchắnrằngmìnhkhônghềhànhxửnhưthế.Nhiềukhảnănglàhọsẽchegiấubìnhluận thực sự củamình dưới những lời lẽ kiểu như: "Ờ thì, không hẳn là bạn như thế đâu,nhưng...À,mộtsốngườicóthểthấybạnlấccấcthậtấy.Ýtôilà,tôikhôngthấythếđâu.Nhưngtôinghĩlàvàingườicóthểcảmthấybạnnhưthếđấy."Nếucóvậy,chớphỉnhphờbảnthânlàmgì,thựcrahọđangnóilà"Tôinghĩcậuquálấccấcđấy".Vànếubạnbènóinhưthếvềbạn,thìkhảnăngcaolànóđúngsựthật.

Nếubạncònthấythắcmắckhóhiểuquá,thìhãyyêucầuchínhnhữngngườinàynóichitiếthơnvềnhữngnhượcđiểmmàhọđãchỉra.Vídụ,hãyhỏi"Tôiđãlàmgìđểkhiếnngườitacảmthấylấccấc?"hay"Tôicóthườnglàmthếkhông?"hay"Liệunóithếnày,thếnàythìcóbớtphầnlấccấcđikhông?"(Chớcótranhluậnhayphảnpháolạicâutrảlờicủahọ.Nếukhông,bạnsẽlạiphảiđánhdấubêncạnhphần"bảothủtrìtrệ"trêndanhsáchcủamìnhđấy.)Cótrongtaycâutrảlờicủahọrồi,hãyxemxétlốitươngtácgiữabạnvớinhữngngườikháctrongnhiềungày,nhiềutuầnsauđóvàthửpháthiệnnhữnghànhvimàcác"nhàphêbình"củariêngbạnđãchỉra.Khibạnđãchúýhơnđếnchúng,bạncóthểthayđổichúng.

Khibạnlàmnhưvậy,bạnsẽthấyviệctiếpcậnngườikháctrởnêndễdànghơn.Đólàbởitìnhtrạngbấtđồngkhiếnchongườitaphảinghĩngợikhókhăn,"cógìđấyởgãnàylàmchomìnhkhôngthích,hoặckhôngtàinàotinnổi",khiếnhọmắckẹttrongtâmlýphảnkháng.Hãygỡbỏtìnhtrạngbấtđồng,vàtâmlýkhôngtintưởngcũngthườngsẽtanbiến.

TIẾPTIẾN

Mộtcáchhayđểkhắcphụcnhữngtínhxấusảnsinhtìnhtrạngbấtđồngmàbạnđãxácđịnhđượcởbảnthânmình,chínhlàsửdụng"tiếptiến".Đâylàmộtthuậtngữdobậcthầykèmcặplãnhđạotrứdanh-MarshallGoldsmith‒đềxuất.Nópháthuytácdụngnhưthếnày:

Trướchết,hãychọnramộthànhvimàbạnphảithayđổicấpthiếtnhất.(Vídụ,"Tôimuốnmìnhđónnhậnnhữnglờiphêbìnhmộtcáchtíchcựchơn,nhờvậymọingườikhôngthấytôihunghăngthủthếquá”.)Giờ,hãytiếpcậnaiđó-ngườibạnđời,mộtngườibạn,thậmchílàmộtngườilạhoàntoàn-vàthửnhờngườiđógợirahaithứmàbạncóthểlàmtrongtươnglaiđểthayđổihànhvinàytheohướngtốtlên.

Tốtnhấtlàhãynóivớingườinàyrằngbạnđangmongmỏicảithiệnbảnthânmìnhởvaitròmộtvịsếp,mộtnhânviêndướiquyền,mộtngườibạn,haybấtcứmốiquanhệnàomàbạncóvớingườiđó.Hãynóirằngbạnrấtmuốncóđượcnhữnggợiýcụthểvềđiềugìđóbạncóthểlàmkhácđihòngtiếntớiviệc tăngcườngmốiquanhệ,xuấtphát từquanđiểmcủangườikhác.

Nếuđốitượngnàyđãbiếtbạn,đừngyêucầungườiấynóivềchuyệnbạnđãlàmsainhữnggìtrongquákhứ,màchỉnóixembạncóthểlàmgìtốthơnkểtừthờikhắcnàytrởđi.Hãylắngnghenhữnggìngườinàynóivàđáplạichỉbằnghaitừ"Cảmơn”.Vàrồilặplạiquátrìnhnàyvớinhiềungườikhácnữa.

Điềutuyệtvờiởcáchtiếpcậnnàychínhlàtrongkhihầuhếtmọingườiđềulảngtránhtrướcnhữnglờichỉtríchvềmộtchuyệnlộnxộnnàođótrongquákhứ,thìhầunhưtấtcảmọingườilạiđềucởimởhơnnhiềutrướcnhữngýtưởnghayhochothànhcôngtrongtươnglai.NhưGoldsmithnóithì,"Nóhiệuquảbởichúngtacóthểthayđổiđượctươnglaichứkhôngphảiquákhứ."

Tiệnđây,nếubạnmuốnsạc-siêu-nhanhchoquátrìnhtiếptiếnnày,hãytìmđọccuốnsáchWhatGotYouHereWon'tGetYouThere.Tôikhônggiớithiệusáchvởmộtcáchvuvơbaogiờ,nhưngđâylàmộtcuốnbuộc-phải-đọcđốivớibấtcứnhàquảnlýnào(vàtôicũngnhiệtliệttiếncửcuốnsáchnàyvớibấtcứai).Trongcuốnnày,Goldsmithđãphácra20hànhvicókhảnăngngănchặnbạntiếntới,ôngcũngchỉchobạncáchxácđịnhmỗihànhvitrongsốđónhờvàotiếptiếnvàcáckỹthuậtkhácnữa.Batrongsốnhữnghànhviyêuthíchnhấtcủatôitrongcuốnsáchnàychínhlà"thêmthắtquánhiềugiátrị","bắtđầubằng'không','nhưng',hoặc'tuythế'"và"nóichothếgianbiếttathôngminhnhườngnào".Tôithíchchúngbởi:a)bạncóthể

nhậnthấyngaytìnhtrạngthiếuhụtcơquanthụcảmtếbàothầnkinhphảnchiếumàchúnggâyra;b)chúnglànhữngvídụtuyệtvờichoviệckhông-chịu-lắng-nghevàc)đôikhitôiđãphảigánhchịuthươngđautừchínhnhữngđiềunày.Tôikhônghềphóngđạichútnàokhinóirằngnếubạnđangcónhữnghànhviđộchạihaycảntrởbảnthântiếnbộ,nhấtđịnhphảikhắcphục,thìcuốnsáchnàysẽthayđổicuộcđờibạn.

NHỮNGHIỂMHỌAGÂYRABỞINỖIBẤTĐỒNGTRONGDOANHNGHIỆP

Cũnggiốngnhưcáccặpvợchồng,cáccôngtycóthểrơivàocáibẫybấtđồngnếuhọngỡrằngmìnhđanggửiđếnnhânviênmộtthôngđiệpnhưthếnàytrongkhinhânviênlạinghethấythứgìđórấtkhác.CácGiámđốcđiềuhànhvốnvẫnnghĩrằngdoanhnghiệpcủamìnhlànhữngnơilàmviệctuyệtvờithườngsửngsốtvôcùngkhitôibảovớihọrằngnhânviêncủahọcảmthấycôngtythậtngộtngạtkhóthở,khônghềkhíchlệ,thiếuthânthiệnhayđơngiảnlàtệhại.Đâylàmộttìnhthếrấtxấubởinólàmộtthứvònghở:Khônghềcóphảnhồiđểkhắcphụchiệntrạngbấtđồng,vậynêncàng lúcnócàngtệđi.ThườngthìcácCEOsẽxắntay thamchiến,quyếtđịnhrằng"mấyngườinàychỉlànhữngkẻhaycàunhàuvớinăngsuấtkémcỏi"vàsẽthựcthinhữngthayđổimangtínhtrừngphạtchỉlàmchovấnđềcàngxấuđimàthôi.Ngượclại,chínhcácnhânviênsẽcàngoánthánvàgiậndữhơn.Cứđểmặckhôngchỉnhđốnnhưthế,tìnhtrạngnàycóthểdẫntớiviễncảnhtồi-tệ-nhất:mộtGiámđốcđiềuhànhchỉmanglạiítkhuyếnkhíchnhấtcóthểđểnhânviênlàmviệc,vànhữngnhânviênđóthìchỉcốgắngtốithiểusứcmình,cốtgiữđượccôngviệclàthôi,mộttìnhthếcóthểkhiếncôngtyquỵngã.

Saubiếtbaonhiêulầnphảichứngkiếncảnhnày,tôiđãpháttriểnmộtquytrìnhvớitêngọiPEPCEOChallenge(ThửtháchGiámđốcđiềuhành-PEP)nhằmgiảiquyếtvấnđề.Quytrìnhvốndànhriêngchocáclãnhđạotậpđoàn,nhưngbạncũngcóthểchỉnhsửađôichútđểchẩnđoánvàkhắcphụctìnhtrạngbấtđồngtrongmộtnhómlàmviệcquymônhỏhơn-haythậmchílàtronggiađìnhbạnnếucácthànhviênbằnglòng.Nhưngcómộtcảnhbáotrướckhibạnbắtđầu:Côngcụnàykhôngphùhợpvớimộttráitimyếuớthaynhữngđốitượng,màtheolờicủaJackNicholsontrongphimAFewGoodMan,là"khôngthểchịunổisựthật".

TôiđãxâydựnglênThửtháchGiámđốcđiềuhànhPEPvớisựtrợgiúptừCEOcủamộtcôngtysáchthiếunhi(TôisẽgọianhtalàManuel).Anhđiềuhànhcảmộtdoanhnghiệplớn,nhưnganhbiếtrằngnócóthểhoạtđộngtốthơnnữa.Đểtìmraphươngcách,tôiđãđềnghịanhgửiđimộtbảnghinhớ,đểtoànthểnhânviênđónggópýkiếnthôngquanhữnglờinhưthếnày:

1.Tôicầnđếnsựgiúpđỡcủabạnđểcảitiếnchocôngtychúngtatốtđẹphơn.Bấtcứđiềugìbạnnóivớitôicũngsẽđượcgiữkíndanhtínhhoàntoàn.

2.Giảdụbạnđếndựmộtbuổitiệctốivànghelỏmđượcaiđómôtảcôngtycủangườiđólà"mườiđiểmtrọnvẹn"xéttrongcáctiêuchíĐammê(Passion)-Nhiệthuyết(Enthusiasm)vàLòngtựhào(Pride).Vậyliệubạncóchấmđiểmthấphơnchonhữngcảmgiáccủamìnhđốivớicôngty?Nếutôiởtronghoàncảnhđó,tôibiếtmìnhsẽthấyganhtịlắmvàsẽthấykémhàilòngvềnơimìnhđanglàmviệcđấy.

3.GiảsửtôimuốnbạntựchấmmứcĐammê,NhiệthuyếtvàLòngtựhàocủabảnthântheocôngviệccủabạnvàtìnhhìnhcôngtytatheothangđiểmtừ1đến10,bạnsẽviếtranhữnggì?

4.Nếubạnchấmmứcđiểmnàođóthấphơn10-10-10,thìcầnphảicảithiệnnhữnggì,vàtheocáchthứcnào,đểcóthểnângcaođiểmsố?Hãygửinhữngcâutrảlờicủabạnmàkhôngcầnđềdanhtính,rấtmongbạnsẽkhôngsửdụngdịpnàynhưmộtcơhộiđểlựaranhữngngườimàbạncóhiềmkhíchcánhân.

5.Khinhậnđượcnhữnghồiđápcủabạn,chúngtôisẽxácđịnhnhữngđềxuấtthayđổingaylậptứcđượcchuyểnlênnhiềunhất,chúngtôisẽthôngbáochobạnbiếtđó lànhữnggìvàchúngtôisẽcốgắngđểđápứngthíchhợp,vàđưaralộtrìnhthựchiệncôngviệcđó.

Chân thànhcảmơnbạnđãgiúpđỡchúng tôiđểđưacông ty trở thànhmộtnơimà tất cảchúngtađềucảmnhậnđượcĐammê,NhiệthuyếtvàLòngtựhào.

TôigiảithíchvớiManuelrằngThửtháchGiámđốcđiềuhànhPEPnghechừngcóvẻgiảnđơnnhưnglạihélộnhữngsựthậtsâusắccókhảnăngbiếnđổicảtươnglaicủacôngty.Đólàbởi:

•Đammêliênquantớitầmnhìncủadoanhnghiệp.Aicũngmuốntinrằnghọđanglàmmộtcôngviệcquantrọng,cóthểmangtớimộtđiềugìđókhácbiệtchongườitiêudùnghaykháchhàngcủamình,khiếnhọđượcnởnụcườirạngrỡ.

•Nhiệthuyếtlạiliênquantớiviệcthihành.Kểcảđãcótầmnhìntuyệthảođichăngnữa,thìainấycũngđềuđánhmấtnhiệthuyếtvàkhólònghoànthiệnnhữnggìhọphảilàmnếuchínhnhữngvịlãnhđạolạirãrờibuôngxuôi.

•Lòngtựhàocó liênquantớitầmnhìn,nhưngcònlàchuyệnđạođứcnữa,bởichẳngmấyngườicảmthấytựhàonếucôngtyhọđangtiếnhànhviệcgìđókémtrungthực.Đólàchuyệnlàmđượcđiềugìđóýnghĩa,bởikhingườitagiàđi,thìviệcđểlạisaulưngmộtthếgiớitốtđẹphơnsovớikhihọmớibướcvàotrởthànhmộtđiềurấtquantrọng.

Manuellàmtheođềxuấtcủatôivàthựchiệnbàitậpnàyvớicôngtycủaanh.Mọingườihồiđáplạibảnthămdòbằngnhữngýkiếnkiểunhưhọmuốncónhiềuphầnthưởngdànhchocác

thànhtíchhơnvàbớtưuđãichonhữngkẻchỉchămchămchiabèkéocánhtrongcôngsở.Họmuốngiảmbớttròđàmtiếuxìxàovàchọcngoáysaulưng,tăngcườngtinhthầnhợptáchơnnữa.Vàkhibàntớisảnphẩmcủacôngty,họmuốnchuyểntảithôngđiệptốthơnvềsứmệnhcủamình,đólàsángtạonênnhữngcuốnsáchgiúpchamẹdạydỗconcáimìnhcáchđểthànhcôngvàđạtđượchạnhphúctrongmộtthếgiớiđầycạnhtranhvàthườnglàbấttuânđạolý.

Manueltựcamkếtvớibảnthânsẽtoàntâmtoànýgiảiquyếttấtcảnhữngvấnđềnày.Đềnđápthậtxứngđáng:Anhđãgiatănghiệuquảhoạtđộngcủacôngtyvàlợinhuậnkinhdoanhsauthuế lên40%ngaytrongnămtiếpsauđó.Đặcbiệt,anhcònghinhớđềxuấtvềnhữngthànhphần"chọcngoáysaulưng"vàchiabèkéocánhtrongcôngsở,anhđãtìmranhữngcánhântiêucựcvàtiễutrừhọ.Quantrọnghơn,anhcòntựnhânđôiĐammê,NhiệthuyếtvàLòngtựhàocủabảnthânmìnhnữa.

Bạncóthểsửdụngcôngcụtươngtựđểyêucầucácnhânviên,thànhviêncủanhóm,cácgiámđốc,kháchhàng,nhàcungcấpchấmđiểmgiấutênxemhọcảmthấyđượcbaonhiêuĐammê,NhiệthuyếtvàLòngtựhàotrongcácsảnphẩm,dịchvụvàcôngtycủabạn,xéttrênthangđiểmtừ1đến10.Hãychỉnhsửanóđimộtchút-vànếubạnthựcsựthấyđủcanđảm-bạncóthểsửdụngđểhỏingườibạnđờihoặcconcáicủamìnhxemnhữngngườithânyêuấycảmthấytựhào,nhiệthuyếtvàđammêđếnmứcnàovềgiađìnhcủahọ.Câutrảlờikhôngphảilúcnàocũng lànhữnggìbạnmuốnnghe.Nhưng tôi có thểđảmbảovớibạn rằngđó chính lànhữnggìbạncầnphảibiết.

KHIBẠNKHÔNGTHỂTRÁNHĐƯỢCBẤTĐỒNG,HÃYLƯỜNGTRƯỚCNÓ

Chođếnlúcnày,tôiđãnóivềkiểubấtđồngmàbạncóthểngănchặnđược.Nhưngkhôngphảimọi loạibấtđồngđềudo lỗicủabạn,vàcũngkhôngphải tấtcảbấtđồngđềucóthểtránhđược.Nếubạnđiranướcngoài,haylàmviệchoặcsốngcùngnhữngngườixuấtthântừnhiềunềnvănhóakhácnhau,thìsớmmuộngìbạncũngsẽnóihoặclàmđiềugìđómạophạmđếnngườikhác,kểcảkhibạnđãgắnghếtsứcmìnhđểtránh.

Bạnkhôngthểlàmgìđểtránhnổinó.Nếubạnkhôngthôngthạomộtngônngữnàođó,thìsốlượngnhữnglỗilầmđángxấuhổmàbạncóthểmắcphảikhicốgắngnóithứtiếngđólàvôhạn.Hoặccóthểbạnsẽlàmramộtcửchỉmangnghĩa"ổnrồi"hoặc"dừnglại"trongvănhóacủabạn,nhưnglạimangnghĩagìđócựckỳkhác(vàcựckỳtồitệ)trongnềnvănhóakhác.Hoặccóthểbạnsẽnóinăngquárườmrà,hoặcdườngnhưquácộclốcchỏnglỏn,kểcảkhibạnđãcưxửtheolốinàođórấtlịchsựđúngphéptắcvănhóacủamìnhrồi.Vàbạnởđó,lantỏathiệnchícùngniềmlịchthiệp,thếmàngườikháclạinghĩrằng:"Gãnàyđúnglàmộtkẻlậpdị

khônghềbiếttôntrọngmìnhlàgì."

Vấnđềnàykhôngvặtvãnhchútnào.Toànbộcácvụlàmăn,hayđôikhilànhữngmốiquanhệriêngtưlạicóthểbịsụpđổchỉvìnhữngthứnhỏnhặtnhưlàtiếpxúcbằngmắtquánhiều(hoặcquáít),hoặcnhặtmộtổbánhlênbằngtaytráithayvìtayphải.

Maymắnlàmsao,ngănchặnđiềunàylạiđơngiảnđếnđángngạcnhiên.Việcnóithậtrõràngnhữngđiềungạingùngtrongkhivẫngiữtháiđộlịchsựvàtôntrọngluôncótácdụngtốttrongmọinềnvănhóa,vậynênnhữnggìbạncầnlàmlàđây:thẳngthắnthừanhậntrướcrằngrấtcóthểbạnsẽlầmlẫn.Vídụnhư,"Tôivừamớitìmhiểuvềnềnvănhóacủacácbạnvànhữngkhácbiệtgiữacácnềnvănhóacủachúngta,vàđếngiờtôichắclàmìnhsẽnóihoặclàmranhữngđiềuchưaphùhợpcholắm.Tôikhôngđịnhnhưthế,nhưngrấtcóthểsẽxảyra-vàđiềutôiítmongmuốnnhấtchínhlàkhiếnanh/chịxấuhổtrướcnhữngngườiđồnghươngvìphảigiảithíchchohànhvimạophạmnàođócủatôi.Nếuanh/chịnóichotôibiếtnhữngđiềuchungnhấttrongnềnvănhóacủatôicókhảnăngxúcphạmđếnvănhóacủaanh/chị,tôisẽgắnghếtsứcmìnhđểkhôngcưxửtheolốiđó."

Tháiđộkhiêmnhườngkiểunàytuyệtđốilàmanlònghầuhếtmọingười.Nócòngiúpxóabỏtìnhtrạngbấtđồngthậmchítrướckhicóthểxảyra,bởilờixinlỗitừtrướccủabạnsẽngănchặngầnnhưbấtcứsailầmnào,từchỗsửdụngsaiphongtụcchođếnviệclỡmiệngxưnglầmphunhângiachủlà"bònhà"chẳnghạn.Vậynênnếubạncóđiranướcngoài,đặcbiệtlànếubạncóthamgiavàonhữngcuộchộihọpkinhdoanhgiaothoavănhóathenchốt,hãynhớđếnnghệthuật"khiêmnhườngxướngtrước"đểxoadịubấtđồng-vàđừngbaogiờrờinhàmàthiếuvắngnóđấy.

Lốisuynghĩhữudụng

DẫnlờicủaWarrenBennisthì,"Khibạnthựcsựchạmtớinơinươngnáucủaaiđó-vàhọhiểurằngbạnchạmtớinó-thìkhảnănghọchophépbạnđưađẩyhọtớibấtcứnơinàobạnmuốnsẽcaohơn".

Bướchànhđộng

Khibạnrơivàomộtcuộccãivã(đặcbiệtlànhữngcãivãthànhthóiquen,kiểuâmỉvốnđãxuấthiệnnhưcơmbữa),hãyngừnglạivàbảovớiđốiphương,"Ngaylúcnàyđâytôicảmthấyanh/chịđangcôngkíchtôi,vàtôiđoánlàanh/chịcũngcảmthấytôiđangcôngkíchanh/chị.Nhưngthựcralàtôinghĩchúngtachỉđềuđangtựbảovệbảnthânmình.Vậynêntôimuốnanh/ chịbiết rằng tôi khôngmuốn làm tổn thươnganh/ chị - và tôi cũngbiết là anh/ chị

khôngmuốnlàmtổnthươngtôi.Nếuchúngtacóthểkhởiđầuổnthỏavớisựđồngýnày,tôicálàchúngtacóthểcùngnhaugiảiquyếtvấnđềnày."Khibạnlàmnhưvậy,bạnsẽthaythếmốibấtđồngchung("gãnàyđúnglàkhùng")bằngniềmtôntrọngchung("ngườinàythựcsựmuốngiảiquyếtvấnđềcủachúngtađây.")

10.KHITẤTTHẢYDƯỜNGNHƯĐÃMẤT,HÃYCHÌACỔBẠNRAĐừngsợphảichiasẻvềnhữngđiểmyếucủabạn.Nhượcđiểmkhônglàmbạnyếuđi,nókhiếnbạndễtiếpcậnhơn.Hãynhớrằngđiểmyếulạicóthểtrởthànhsứcmạnhcủabạn.

―KeithFerrazzi,TácgiảcủaAichelưngchobạn

Thườngthìphảimấtnhiềucôngsứclắmmớicóthểbướcchânvàođầuóccủaaiđó.Khibệnhnhânngồixuốngtrướctôilầnđầutiên,tôikhôngthểbiếtđượcđiềugìđãkhiếnhọcáugiận(hoặcđiềugìbiếnhọthànhquảbomhẹngiờ).Trongnhữnggiâyphútđầutiênấy,họchỉlànhữngbíẩnvớitôi,cũnghệtnhưtôiđốivớihọvậy.

NhưngvớiVijaythìkhôngphảivậy.Cậukhônghềđếnvănphòngcủatôi.Thựcra,cậucáchtôitớinửavòngtráiđất,tậnẤnĐộxaxôi.Vàtôichưatừnggặpcậu.Cậugửiemail“khônghẹntrước”chotôi,saukhiđọcblogvàtìmthấyđịachỉemailcủatôitrênInternet.

Nhưngcóhềchi.Ngaytừlúcmớiđọcemailcủacậu,tôiđãbiếtchínhxácVijaycảmthấyrasao.Đólàbởibamươinămvềtrướctôiđãởtronghoàncảnhcủacậu,vàtôicũngsợhãihệtnhưthế.Cũngnhưcậu,tôikhôngbiếtphảilàmthếnào.

BứcthưcủaVijaygửichotôiviếtrằng:

Tôiướcgìmìnhđãkhôngsinhratrênđờinày,tôiướcgìmìnhcóthểnhảytừtrênnócnhàxuống,cứmỗikhithứcdậytôilạiướcrằngmìnhđừngbaogiờtỉnhlạinữa.Tôiđãthềvớibảnthânlàdùthếnàotôicũngsẽkhôngbaogiờtựsát,bởitôithựcsựkhiếpsợcáichết,vìtôivẫnchưalàmđượcviệcgìcảnênchếtbâygiờcònvôíchhơncảtồntạikiểunày.

Tôicũngkhôngmuốnchấtthêmgánhnặnglêngiađình.Tôikhôngmuốnhọphảinếmtrảinỗibuồnđaukhủngkhiếpnhưthế,hoặctồitệhơn,sẽmanglạiấntượngchobamẹtôirằngbaocôngsinhthànhkhónhọchọdànhchochịemtôiđềuhóaracôngcốc.

Nhưvậylàquásứcchịuđựngvớihọ...nhưngđơngiảnlàtôikhônghềcóchúthứngthúnàovớicuộcsống,bácsĩạ.Tôinghĩđiềuchâmngòichotấtcảnhữngthứnàychínhlàđợtthiđiềukiệnsẽbắtđầuvàongày15tháng5.Tôiđãđặtvàomìnhrấtnhiềuáplực,buộcbảnthânphảiđạtđiểmcaođểbamẹđượcvuilòng.Balúcnàocũngnóivớitôirằngvìtôiđãhọchaimôn

đầutiênkhôngtốtlắm,nênbamôncuốicùnghọchànhtửtếhơnlàcựckỳquantrọng.TôicảmgiácrằngnếumìnhchỉđượcđiểmBthayvìA,bamẹsẽkhôngcònthươngtôinữa...

BácsĩGoulston,làmơnhãygửiemailchotôi,tôilúngtúngvớitấtcảnhữngvấnđềnàybởikhôngcóaiđểtròchuyệncùng,mộtcáchbìnhtĩnhđiềmđạm.Tôivanxinôngđấy,bácsĩơi...

TôicònhiểuranhiềuthứhơnlàchỉxóatannỗisợhãicủaVijayvềchuyệnbịđiểmBthayvìđiểmA.Cứmỗinămlạicóbiếtbaonhiêuđứatrẻdạidộttựsátchỉvìnhữngkhủnghoảngnhonhỏnhưthếnày,vàđócònlàmộtnỗiđedọađặcbiệttrongnhữngnềnvănhóanhưẤnĐộ,nơihọcựckỳcoitrọngkếtquảhọchành.

Vậynêntôiviếttrảlờingaylậptức.TôinóivớiVijaylàtôirấttiếckhibiếtcậuđangcảmthấytồitệđếnthếnào.Vàrồi,biếtchắccậuđangcảmthấycôđộctớinhườngnào,tôikểchocậucâuchuyệncủachínhtôi.

HồimớihọctrườngY,tôiđãđụngphảimộtthờiđiểmmàđơngiảnlàtôikhôngthểtiếptụcđượcnữa.Tôithiquacácmôn,nhưngtôikhônghềcócảmgiácmìnhhọcđượcbấtcứthứgìbởiđầuóctôitrìtrệhoàntoàn.Tôigạchxanhgạchđỏcảcuốnsách,hyvọngrằngchúngsẽđivàođầutôitheocơchếthẩmthấu.Tôihoảnghốtvớiýnghĩngàynàođósẽphảiđốimặtvớimộtbệnhnhânmàkhôngbiếtmìnhđanglàmgìnữa.

Vậynêntôinóivớibatôilàtôitừbỏ.CũngnhưchacủaVijay,batôilàkiểungườikhôngcảmthôngcholắmvớinhữngthứsụtsùitìnhcảmvàchỉcoichúnglàkiếmcớmàthôi.Khitôinóichoôngnghevềquyếtđịnhcủamình,ôngnhìntôiđầychánnảnvàbảo,"Thếlàconchịuthuađấyư?"

Tôinói,"Khôngạ,conquađược.Nhưngtấtcảnhữnggìconđọc,hìnhnhưkhôngcógìđivàođầuconhayởlạitrongđấyđược".Bacontôibắtđầutranhluận,vàrồichỉsauvàiphút,tôibỏcuộcvàchỉnhìnchòngchọcxuốngđất.

Bacứthếnóitiếp,lýluậnrằngtôinênkiếmngườikèmcặphaylàmbấtcứthứgìđểvượtquatìnhtrạngnày.Vàrồiôngkếtlạivớicâu,"Vậylàchúngtathốngnhấtnhé,consẽhọcthêmvàconsẽởlạitrường".

Tôinghĩbụng,"Conkhôngthểquaytrởlạiđược.Nếuconquaylạitrường,điềugìđótồitệsẽxảyra.Consợlàmìnhsẽhóađiênhaymuốnkếtliễutấtcảmất."

Vậynêntôingẩngđầulênvànhìnthẳngvàomắtbarồinói,chânthànhtựđáylòng,"HìnhnhưBAvẫnkhônghiểu.CONSỢLẮM."Đólàthứduynhấttôibiếtchắctronglòngmình.Tôithậm

chícònkhôngbiếtmìnhcóquyềnsợhaykhông-hoặcmìnhđangsợgìnữa-chỉbiếtrằngsẽrấttệnếutôiquaylạitrường.Tấtcảnhữnggìtôibiếtlàtôiđangsợlắm.

Saukhinóicâuđóra,tôibắtđầukhóc.Nướcmắttôirơikhôngphảibởiviệctìmcớbiệnhộhaycảmthấythươngtiếcchobảnthânmình.Chúngchỉxuấtpháttừnỗisợhãicủatôivàcảnhucầuđượctrúttâmsựrakhỏilồngngựccùngbuônggánhnặngtrênvaivốnđãnungnấuquálâu.

Thậtmaychotôilàđằngsauvẻngoàicứngrắncủamộtôngbốrấtlogicvàchămchúmụctiêulạilàmộtngườicharấtquantâmtớiconcái.Tôiđườngnhưđãchờđợiôngnói,"Màyyếuớtquá,màythậtđángchán,cútđichokhuấtmắtta",thứrấtcóthểsẽđẩytôixuốngbờvựcthẳm.Nhưngthayvàođó,chachỉghìchặtnắmtaycủamìnhvàrồicơngiậndữcủaôngtanbiến,ôngnói,"Cứlàmbấtcứthứgìconthấycầnphảilàm.Mẹvàbasẽgiúpconmọiđiềuchúngtacóthể”

Đâychínhlàkhoảnhkhắccósứcmạnhnhấttrongcảcuộcđờitôi,vànóxảyrakhitôiđangởđiểmđáycủacuộcđờimình.Nóđãbiếnđổihếtthảy,bởitôiđãhoàntoànthẳngthắnvàthànhthậttrướcnhữngcảmgiácsợhãivàxấuhổsâusắcnhấttrongmình.VậynêntôiđãbảoVijayhãylàmđiềutươngtự.

HÃYCHÌACHOHỌTHẤYCỔBẠN,VÀHỌCŨNGSẼMUỐNCHÌACỔCỦAHỌCHOBẠNXEM

Cũngnhưphầnlớnnhữngngườitrẻtuổi(đặcbiệt lànamgiới), tôiđãtừngtinrằngchiếmđượclòngtôntrọngcủangườikhácđồngnghĩavớiviệckhôngbaogiờđượclộrađiểmyếu-đặcbiệtlàtrướcchatôi.Thayvàođó,nócónghĩalàgiấugiếmlỗilầmvàcheđậynỗisợhãibằngvẻngạonghễhiênngang.Nhưngtôiđãhọcđượcmộtvàiđiềutừkinhnghiệmsâusắcnày.

Thứnhấtlàmọingườisẽthathứchobạnvàthậmchícòngắngsứcgiúpđỡbạnnếubạnthànhthựcvềsailầmcủamình.Mộtđiềukhácnữalàviệcnóirasựthậtkhônglàmchongườikhácphảitứcgiậnvàthấtvọngvềbạn.Màchínhnhữnggìbạncốgắnglàmđểnétránhnóirasựthậtmớigâyranhữngcảmxúctiêucựcấy.

Tôicũnghọcđượcrằng,sẽtốthơnrấtnhiềunếubạncóthểkêugọisựgiúpđỡtrướckhikịplàmrối tung tấtcả.Khibạncứđợiđến tận lúcmìnhrối tung lênrồimớicậynhờgiúpđỡ,nhữngngườikhácsẽchỉcoiđólàcáchbạntránhkhỏibịtrừngphạt.Kểcảcóthếđichăngnữa,thìtốthơnhếtvẫnnênkêugọigiúpđỡsaucuộcđổvỡhơnlànétránhhoàntoànviệcnhờcậygiúpđỡ.

Thừanhậncảmxúcdễbịtổnthươngchínhlàtựtăngthêmsứcmạnhchomình.Nóngănngừamộtcơnkhôngtặcamygdalacóthểdẫntớinhữngquyếtđịnhthiếusuynghĩcùngnhữnglựachọncuộcđờithựcsựtồitệ.Nóchophépbạnđượcbuôngxảchứkhôngnổtung.Thựchiệnviệcngượclại-vờvĩnhrằngbạnvẫnổntrongkhithếgiớibêntrongbạnđangtantànhvụnvỡ-cóthểlàrấtnguyhiểm,thậmchí"chếtngười".

Thếnhưngtháiđộ"dễbịthươngtổnđượcxácnhận"khôngphảichỉliênquanđếnviệcxảhơi,nócònlàchuyệntiếpcậnngườikhácnữa.Đểhiểutạisao,hãycùngquaytrởlạivới"tếbàothầnkinhphảnchiếu"-nhữngtếbàocủanãobộtôiđãtrìnhbàyởchương2,thứchophépchúngtacảmnhậnđượcnhữnggìngườikhácđangcảmnhận.

Khibạnsợhãi,bịtổnthươnghaythấyxấuhổnhụcnhã,nhưngvẫngiữmìnhtrongtrạngtháiche-đậybởibạnengạisẽđánhmấtlòngtôntrọngcủangườikhác,thìđâylànhữnggìsẽxảyra:

•Khoảngthiếuhụtcơquanthụcảmcàngbịkhơirộng.Bạnkhôngcócảmgiácđượcthấuhiểubởibạnkhôngthểhiểunổi.Đólàvìkhôngaihaybiếtcóchuyệngìđangxảyravớibạn.Bạnchỉđơnđộcmộtthânmộtmình,vàđólàcúđấmbạntựgiángchomình.

•Đốitượngmàbạnlolắngrằngsẽđánhmấtlòngtôntrọngđốivớibạn(chamẹ,vịsếp,đứaconhayngườibạnđời)khôngthểnàophảnchiếulạinỗiquẫnbáchcủabạnvàthấuhiểunó.Thayvàođó,ngườiấysẽchỉphảnchiếutháiđộmàbạnđangsửdụnghòngcheđậycơnkhốnquẫncủamình.Nếubạnlấygiậndữđểcheđậysợhãi,bạnsẽchỉnhậnlạigiậndữmàthôi.Nếubạndùngtháiđộ"cútxéođi"đểgiấugiếmcảmgiácvôlực,bạncũngsẽchỉnhậnlại"đượclắm,nhàngươicũngxéođi".

Tuythế,khibạntựvạchcổmìnhra,bạnsẽtìmthấylòngcanđảmđểnói"Tôisợlắm"hoặc"Tôicôđơn"haylà"Tôikhôngbiếtphảilàmthếnàođểvượtquachuyệnnày"-ngườikhácsẽlậptứcphảnchiếulạinhữngcảmxúcthậtcủabạn.Đólàcơchếsinhhọc;anhta/côtakhôngthểnàotránhđược.Ngườiđósẽbiếtbạncảmthấytồitệrasao,vàthậmchícòncảmnhậnđượcnỗiđautươngtự.Kếtquả là,ngườiđósẽmuốnnỗiđaucủabạn(đến lúcnày,ởmộtchừngmứcnàođó,đãtrởthànhnỗiđaucủacảanhta/côtanữa)phảichấmdứt.Điềuđódẫntớikhaokhátđượcgiúpđỡ...vàkhaokhátgiúpđỡdẫntớimộtgiảipháp.

Thúvịlàmsao,điềunàycũngđúngkểcảkhibạnphơibàycảmgiácdễbịtổnthươngcủamìnhtrướcnhữngngườikhôngưabạncholắm.Mộttrongnhữngloạicôngviệcmàngườitahayđềnghịtôithựchiệnchínhlàxửtrívớinhữngkẻlậpdị:cácvịlãnhđạotậpđoànsởhữuđủloại

kỹ năng tuyệt vời nhưng kèm theo đó là những nhược điểmhiển nhiên. Thường thì họ lànhữngkẻđángghétrấtlỗmãngvàcaongạo,dồnépquákhiếnnhữngngườitốttrongdoanhnghiệpmìnhlũlượtbỏđi,họtạoramộtmôitrườngđộchạiđếnnỗikhôngaicóthểhoạtđộnggìđược.Họbỏracảtháng,cảnămtrờiđểhànhhạnhânviêncủamình-khiếnngườikháccảmthấynhỏnhoi, yếuớt, sợhãi, tầm thường, thấpkémhayđángxấuhổ - vàkhi tôi tớihiệntrường,nhữngngườinàythườngchỉmongmuốnmộtthứ:trảthù.

Nhưngrồimộtđiềuđángchúýxảyra.Khitôibắtnhữngkẻgâyvấnđềphảiđốimặtvớinhữngnhượcđiểmcủamìnhvànóivớihọrằngtươnglaicủahọphụthuộcvàoviệckhắcphụcnhữngtồntạiấy,họđồngývàhỏirằng,"Làmthếnàocơ?"Vàlờikhuyênđầutiêncủatôilà:vạchcổra.Hãynóivớinhữngngườilàmviệccùnganhrằnganhđúnglàmộtthằngkhốn.Nóivớihọrằnganhsẽcốgắnghếtsứcmìnhđểcảitổ.Hãychơibàingửa,vàhyvọngrằnghọsẽthấucảmvớianh.

Vàthậtphithường,hầuhếtmọingườiđềutỏranhưthế.Bấtkể"tênkhốn"kiađãbắtmọingườitrảiquacảnhtồitệrasao,họđềuthathứhết.Họthậmchícòncổvũchogãlậpdịvừamớicải tổbảnthânkia.Kếtquả là,hầuhếtnhữngnhânvậtđã-từng-là-tên-khốnấyđềucóđượccơhội thứhaichomình,vàmộtvài trongsốđócòn trở thànhbèbạn thân thiếtvớinhữngngườimàhọđãtừnglàmtổnthươngtrướckia.

Phơibàynhữngđiểmmongmanhcủabạncòncóthểtạoranhữnggắnkếttứcthờiđủmạnhđểbiếnnhữngngườixalạhoàntoàntrởthànhbạnbè.KeithFerrazzi,mộtđốitáccủatôiđãsửdụngcáchtiếpcậnchìa-cổ-ratrongcáckhóađàotạonhằmgiúpmọingườitừbỏlớpvỏtựvệvà-nhưlờianh-"chiasẻnhữngđiềukhiếnhọthựcsựlàconngười".Anhnói:

"Gầnđâytôiđãđượcngherấtnhiềucâuchuyệncảmđộngvềnhữngconngườicanđảmthửcáchnày.Lấyvídụ,mộtchàngtrẻtuổiđãlàmcôngviệcbánhàngsuốtsáuthángtrờinhưngchưabaogiờđạtđượcđịnhmức.Kếtquảlà,khoảnbồihoàncủaanhtasụtgiảmrõrệt.Sụtgiảmghêgớm,đếnmứcanhphảibánnhàđi,chuyểnvợvàhaiđứaconvàomộtcănhộnhỏhơnrấtnhiều.Mộtngườitrẻtuổikhácthìkểrằnganhtacómộtđứaconmắcchứngtựkỷmàanh ta yêu thươnghơnhết thảy trênđời. Anh ta kể cho chúng tôi nghe vềmột thử tháchthườngtrực:biếtrõrằngmỗigiờanhbỏrađểchơiđùavớiđứaconấy,anhlạiđanggópphầnvàosựpháttriểncủanóvàngănnótrôituộtvàothếgiớibóngtối.Nhưnganhluônbịgiằngcogiữamộtbênlàdànhbaonhiêuthờigianchơivớiconvớimộtbênlàthờigianlàmviệcđểchitrảcáckhoản.

"Đó lànhữngthứnhọcnhằnmàngười taphải trảiqua.Vàrấtnhiềungườisợphảichiasẻ

nhữngcâuchuyệnkiểuvậy.Nhưngkhiđãcódũngkhíđểchiasẻnhữngđiểmmongmanhdễvỡ,sẽcóhaiđiềuxảyra.Mộtlà,khôngthểkhácđược,hóaranhữngđốitượngtròchuyệnvớibạncũngcónhữngđiểmyếucùngvấnđềtươngtựtrongcuộcsốngcủahọ.Thứhai,họthấucảmsâusắcvớibạnđếnnỗihọlậptứcmuốnđưataygiúpđỡ.Họmangđếnnhữngmốitiếpxúc, lờikhuyênhoặcđơngiảnlàmộtđôitaicảmthông.Vàngaytứckhắc,bạnsẽxâydựngđượcmộtmốiquanhệthânmậthơnvớingườibạnmới,cólẽcònthânmậthơncảmốikếtgiaobạnđãcóvớinhữngngườibạncũnữa."

Khảnăngtìmthấysựhỗtrợvàthấucảmsẽcòncaohơnnếubạnvạch-cổ-ravớiaiđóvốndĩđãquantâmsâusắctớibạn.Xétriêngbiệt,thìchamẹvốnđãcómốiliênhệvềmặtsinhhọcđểquantâmtớibạn-bấtkểhọcóthườngtỏracấmcảuhayđòihỏitớiđâu.Phơibàynhữngvếtthươngcủabạntrướchọ,vàđiềulợichínhlàhọkhôngđờinàoxátmuốilênchúng.Thayvàođó,gầnnhưlúcnàocũngvậy,họsẽgiúpđỡbạntìmcáchhàngắnchúng.

TấtcảnhữngđiềuấydẫntôiquaytrởlạivớiVijay.Saukhiđọcláthưcủatôi,cậuđitớigặpchamìnhvàkểchoôngnghevềnỗisợhãicủacậutrướcviễncảnhthitrượtvàlàmcảnhàthấtvọng.Và-trướcnỗingạcnhiêncủacậu-chacậukhônghềnói,"Tathấtvọngvìconquá".Ôngkhôngphêphánchútnào.ÔngkhônghềlàmrabấtcứhànhđộnggìmàVijayđãtừngengại.Thayvàođó,ôngthấuhiểu.Vàôngcũngtựchìacổmìnhrabằngcáchphânbuarằngôngbiết,đôilúcôngkémkiênnhẫnvànhữngnhượcđiểmcủaôngđãngăntrởviệclắngngheVijay.Họcùngnhautháogỡmọichuyệnvàđưaragiảipháp.ChacủaVijaysẽcốgắngđểkhắcphụctháiđộkémkiênnhẫn.CònvềphầnVijay,cậucũngsẽngưngmanglạichochamìnhnhữngnỗibuồnphiềnquáđỗi.VàbấtkểkếtquảkiểmtracủaVijayrasao,cảhaibọnhọđềusẽbìnhtĩnhcả.

Saucuộcnóichuyệnchacon,Vijaygửiemailchotôiđểnói,tôichưabaogiờbiếtrằngsợsệtcũngkhôngsaocả.Tôiengạiquárằngbatôihayaicũngvậy,sẽkhôngđờinàochấpnhậntôinếutôicólỡgâyrasailầm.Thayvàođó,cậuđãbiếtđược,đếnmộtthờiđiểmnàođó,tấtcảchúngtađềupháthiệnra:Chỉđơngiảnnóira"Tôilàmmọithứrốitunghếtcảlên"hay"Tôisợquá"thườnglạichínhlàhànhđộngkhônngoannhấtcóthểlàmkhibạncầntiếpcậnaiđó.

Lốisuynghĩhữudụng

Khibạnâulovàtấtcảbêntrongkhiếnbạncảmthấynhưbịbóctrần,hãytựtìmvàothậtsâubêntrongmình,cảmnhậnnỗisợhãivàhãychìacổra.

Bướchànhđộng

Lầntiếpsauđâybạncảmthấysợhãihaymắcvàocơncùngquẫn,đừngvờvịtrằngbạnkhôngsao.Thayvàođó,hãyxácđịnhnhữngngườimàbạnđanggắnggiấugiếmcảmxúccủamình-vànóichohọnghesựthật.

Lầntiếpsauđâybạnngờrằngaiđóđangsợhãihaymắcvàocơncùngquẫn,hãykhích lệngườiấynóivềcảmgiáccủahọvớibạn.Vàrồiđểchongườiấybiếtbạnnểtrọngngườiấybởicóđủdũngkhíđểnóirarằng"Tôisợlắm"hoặc"Tôiđãmắcsailầm".

11.TRÁNHXAKHỎINHỮNGCONNGƯỜIĐỘCHẠIMộtngườiđộchạicướpmấtcủabạnlòngtựtrọng,phẩmcáchvàhủyhoạiđiềucăncốtlàmnênbảnthânbạn.

―LILIANGLASS,Nhàtâmlýhọc

Tôirấtyêuthíchviệckếtnốivớimọingười,vàtôilàmviệcấytheocáchriêngcủamình.TôilàmộttínđồnồngnhiệttônthờphươngchâmcủaKeithFerrazzi-đốitáccủatôi,"Đừngbaogiờđiănmộtmình",tôicũngthấybiếtơnvôvànrằnghầunhưtấtcảnhữngngườimớimàtôigặpgỡđềukhiếncuộcsốngcủatôithêmphầnphongphú,dồidào.

Nhưngđôikhivươnrakiếmtìmlạilàsailầm.Đólàmộtbàihọcmàrốtcuộc,tôicũngtựphảihọclấy,theomộtcáchđầykhókhăn.

Bốnnămtrước,tôitrảiquamộtcaphẫuthuậtsốngcòn.Trongsuốtgiaiđoạnhồiphục,tôiđãcócơhộisuynghĩđếnnơiđếnchốnvềmộtvàitácnhângâystresstrongđờimình-nhữngtácnhânkhiếntôikémphầnkhỏemạnhvàngăntrởtôitậnhưởngtốiđacuộcsốngcủamình.Và,cóthểsẽlàlạlùngkhibạnngheđiềunàyxuấtpháttừmộtbácsĩtâmthầnnhưtôi,nhưngtừđứngđầutrongdanhsáchnhữngtácnhângâystresscủatôichínhlàconngười.

Tuyvậy,tôikhôngcóýchỉconngườinóichung.Thayvàođó,nhữngtácnhângâystresslớnnhấttrongcuộcsốngcủatôilànhữngngườiđộchại:nhữngconngườidễbuồnrầu,khóchiềulòng,khiếntôiphảichánnảnhếtlầnnàyqualầnkhác,nhữngngườikhôngthểcộngtác,khôngthểchơiđẹp,haynhữngngườichỉchuyênviệncớnàynọvàluônmồmtráchmócngườikhác.

Vàothờikhắctrêngiườngbệnhấy,tôiđãđưaraquyếtđịnh:sẽloạibỏhọnhưthếrakhỏicuộcsốngcủatôitrongtươnglai.Từbấygiờ,tôiđãluôntrungthànhvớilờihứaấy,vàkếtquảlà,tôikhỏemạnhhơn,hạnhphúchơnvàthànhcônghơntrongmọilĩnhvựccủacuộcđờimình.Vậynênkhibạnđãvậndụngthànhthạonhữngkỹthuậttiếpcậnngườikháccủatôi,tôihyvọngbạncũngsẽtựđưaramộtlờihứanhưvậyvớibảnthânmình.

Cuốnsáchnàyvốnxoayquanhviệckếtnốivớinhữngconngườicókhảnănglàmcuộcsốngcủabạnngàymộttốtđẹphơn,thếnhưngcónhữngngườilạikhôngmuốnđiềuđó.Thayvàođó,họchỉmuốnhủyhoạinó.Mộtvàitrongsốnhữngconngườicònmuốnvắtkiệtbạn,trong

khivàikẻkháclạimuốnlèoláibạn,cảntrởbạn,đènénbạnhaybiếnbạnthànhthứ"dêtếthần"hứngchịusailầmchohọ.Đểtựcứulấybảnthân,bạncầnphảitướckhỏitaynhữngkẻnàyquyềnnănglàmbạnbịtổnthương.

Cóbacáchđểlàmđượcviệcnày.Cáchthứnhấtlàđốidiệntrựctiếpvớinhữngngườiấy.Cáchthứhailàvôhiệuhóahọ.Cáchthứbalàquaylưngbỏđivàđảmbảorằnghọkhôngbámđuôibạn.

Tôibiếtthếnàobạncũngđangnghĩbụng:"Nóilúcnàochẳngdễhơnlàm".Đôikhibạnbịràngbuộcchặtchẽvềmặtvậtchấthaytìnhcảmđếnmứckhólòngmàthựchiệnhànhđộngmàtôigọitênlà"cắt-bỏ-đồ-thừa"này.Nhưngdùđauđớnhaykhông,thìxửtrívớinhữngngườinày(haybứthọrakhỏicuộcsốngcủabạnhoàntoàn)đóngvaitròthenchốtchothànhcôngcũngnhưsựthanhthảncủachínhbạn.Dướiđâysẽlàcáchpháthiệnnhữngkẻnhưvậy-vàcảcáchtựbảovệbạnkhỏihọ.

LOẠINGƯỜIĐÒIHỎI

Cókiểuđòihỏinhẹnhàng,thựcrakhôngphảivấnđềgìghêgớm,vàrồisẽđếnđòihỏikiểurút-cạn-máu-huyết.Nhữngngườiởnhómthứhaichính làđối tượngbạnbuộcphải lo lắngđấy.

Nhữngngườiđòihỏimộtcáchbệnhhoạncóthểhútkiệtbạnvềvậtchất,vềtìnhcảm,hoặccảhai.Trênđờicónhữngkẻcứluônthểhiệnmộtthôngđiệp"Tôicầnanhgiảiquyếtmọivấnđềcủatôi","Tôikhôngthểđộngcựagìđượcnếuthiếuanh","Hạnhphúccủatôitùythuộctuyệtđốiởnơianh","Nếuanhbỏtôi,tôichếtmất".Khônggiốngnhưnhữngngườiyêu-cầu-đúng-mực,nhữngngườichỉđềnghịgiúpđỡkhihọcầnđếnvàtỏlòngtrântrọngkhiđãđượcgiúpđỡ-nhữngkẻđòihỏikhăngkhăngphảicóđượctrợgiúpcùngsựchúýthườngtrực,họsẵnsàngsửdụngnhữngtròuyhiếptìnhcảmđểcóđược,vàtỏlòngbiếtơnchỉkhinóníuchânbạntiếptụctrongvòngluẩnquẩn.

Nhữngkẻđòihỏikhôngngưngnghỉsẽvắtkiệtcuộcsốngcủabạn,bởibấtkểbạnlàmgìchohọđichăngnữacũngkhôngbaogiờlàđủ.Họkhôngdựadẫmvàobạnđểnhậnđượcsựtrợgiúpthithoảng;họcứthếdựalênbạnchođếnkhikhiếnbạnphảitiêutùngthìthôi.Vàmộtkhiđãđeođuổibạnrồi,thìgầnnhưkhôngđờinàobuôngra.(Màviệcgìhọphảithếchứ?Bạncứcốmàbẩyhọrađi,họsẽchỉcàngbámchochặthơnnữathôi.)

Nhữngngườihayđòihỏicựtuyệtviệctựmìnhđưaraquyếtđịnhhayxửtrívớicácvấnđề.Họmuốnbạnphảibỏrahàngtiếngđồnghồđểnắmlấytayhọvàgiúphọràsoátnhữngvấnđề

củacuộcđờihọ.Bạnsẽxoayxỏaxongvớimộtvấnđềchỉđểnhậnrarằnghọsẽkhóclócthanthởđếnvấnđềtiếptheo.Vàbạnsẽchỉlúnsâu,sâuhơnnữavàohốcátchảycứmỗilầnbạngắngsứckéohọra.

Bạncũngsẽcảmthấykhốnquẫnvàkémcỏinếucứdànhquánhiềuthờigianchomộtkẻhayđòihỏi,bởibạnsẽtựđánhgụcmìnhvàkhôngngheđượclờihồiđápnàotửtếngoàinhữngcâuđạiloạinhư"Tôivẫnkhổsởquá.Tôivẫnbuồnlắm.Anhchánthế.Anhđãhứasẽcứugiúptôi,thếmàanhchẳnglàmđượcgìcả".Đólàcôngthứckinhđiểncủahiệntượngthiếuhụtcơquanthụcảmtếbàothầnkinhphảnchiếumàtôiđãnóiđếntrongchương2.

Làmthếnàođểbạnbiếtmìnhcóđangphảixoayxỏavớimộtkẻđòihỏiđếnmứcbệnhhoạn?Nếubạnnghingờmìnhđangbịmắckẹt trongtìnhhuốngnày,hãyxếp loạingườiđóbằngnhữngcâuhỏixoayquanhvấnđềnày,theothangđiểmtừ1đến3(1=khônghề;2=đôikhi;3=hầunhưliêntục):

•Ngườiđócólàubàucắmcảukhông?

•Ngườiđócókêucathanphiềnkhông?

•Ngườiđócótỏvẻmìnhlànạnnhânkhông?

•Ngườiđócómuốnđượcthươngxótkhông?

•Ngườiđócókhóchaytỏrabịtổnthươngghêgớmkhicóviệcgìđótráiýmìnhkhông?

•Ngườiđócógắngsứckhiếnbạncảmthấytộilỗikhông?

•Liệubạncócảmthấyrằngdườngnhưngườiđóchỉnhưmộtcáiđộngkhôngđáyvớinhữngnhucầukhôngbaogiờđượcthỏamãn?

•Bạncómuốnnétránhngườinàykhông?

•Liệubạncóthấythótdạmỗilầnnhậnđượcthưthoạihayemailtừngườiđókhông?

•Bạncómuốnthétvàomặtngườiđórằng"Cứngrắnlênxemnào!"?

•Bạncócảmgiáctộilỗikhinhậnrarằngbảnthânmìnhtẩychaychínhngườiđó?

Cònđâylàcáchtínhđiểmchocáccâuhỏicủabạn:

12điểm=Mứcđộbảovệthấp:Mộtngườiđángđểgiữlạitrongcuộcđờibạn.

13-24điểm=Mứcđộbảovệtrungbình:Liệumốiquanhệnàycóthựcsựxứngđángbỏthờigian?

25-36điểm=Mứcđộbảovệcao:Hãybỏđingay(nếucóthể)trướckhingườinàyvắtkiệtcuộcsốngcủabạn.

Nếubạnđangduytrìmốiquanhệnàođóvớimộtngườiđòihỏiđếnmứcbệnhhoạn,câutrảlờihiểnnhiênlàhãythoátrangay.Nhưngnếumốiquanhệấylàhệtrọngvớibạnvàbạnvẫncònmuốncứuvãnnó,thìmộtlựachọnchínhlàđưachongườiấycơhộiđểbiếnđổi.

Lấymộtvídụ,Derrick,banđầutỏrarấtthíchthúvớiviệccôbạngáiJadahỏiýkiếncủaanhvềcôngviệc,cuộcsốngvàthậmchílàtrangphụccủanàng.Nhưngrốtcuộc,anhnhậnrarằngnhữngđòihỏicủanàngkhôngbaogiờngưngnghỉ,vàanhbắtđầumệtmỏivớiviệccônàngkhôngthểnàotựchịutráchnhiệmvớicuộcsốngriêngcủamình,mệtmỏivớinhữngđậnsuysụpliêntụcvànhữngyêucầugiúpđỡủymịcùngnhữnglờithanvãncứlặpđilặplạicủanàng.

Derrickđếngặptôiđểtìmkiếmcáchgiảiquyếtnàođó,tôiđãkhuyênanhsửdụngmộtlốitiếpcậnmàtôigọilà"đốiđầukiểucaumày".TôibảoanhhãynóinhữnglờisauvớiJada,vàcũngnóirõluônrằngchínhanhcũngsẽphảiđaulòngkhithốtranhữnglờilẽnhưthếnày:

"Tôisắpđếnnướcphảitránhkhỏiemđây,bởihầunhưlầnnàotôihỏiemvềviệcgìđóemchưalàmxong,emđềuđưaralýdonàynọhoặcđổtộiđổtìnhlênaiđó.Vàhầunhưlầnnàotôiđốidiệnthẳngthắnvớiemvềnhữngthứmàemnêncải thiện, thìhoặcemsẽtỏrabị tổnthương,bắtđầukhóclóchoặcnổicơngiậndữ.Cảhaitađềuthấythấtvọng,tổnthươnghaybuồnlònghếtlầnnàyqualầnkhác,nhưngcứmỗilầnemtứcgiậnhaytỏraủymị,thìởbênemthậtquáưmỏimệt.Emcóquyềnphảnứngtheobấtcứcáchnàoemlựachọn,nhưngtôicũngcóquyềnbiệncớchobảnthânmìnhhoặctránhkhỏiemluôn-điềumàtôisẽlàmvàđiềuđósẽchẳnggiúpíchgìchomốiquanhệcủahaitađâu.Vậynêntôihyvọngrằngemsẽbắtđầutựchịutráchnhiệmvềbảnthânmình,vàtìmramộtcáchnàođóđểngănmìnhsụpđổmỗikhiemcảmthấybuồnrầu."

Mộttìnhhuốngnhưthếnàycóthểdiễnbiếntheomộttronghaihướng.Nếungườinàyđủthôngminhđểđónnhậnthôngđiệpcủabạnmộtcáchnghiêmtúc,bạnsẽchứngkiếnsựthayđổitheohướngtốtlên.Cònlại,nếungườinàycựtuyệtthayđổihaythậmchítựđẩylênmộthànhviđòihỏiởmứcđộcaohơn,thìtrongtrườnghợpấy,bạncóthểquyếtđịnhrằngmốiquanhệnàykhôngcònđángcứuvãnchútnàonữa.

Đâycóvẻlàmộtliềuthuốccựcmạnh,vàđánglẽrađócũngkhôngphảinhữnglờilẽbạnnên

thốtravớingườikhác.Tuythế,vớinhữngngườihayđòihỏi,bạnnhấtđịnhcầnđếnnhữngphươngthuốccựcmạnhnhưthếnày.Hànhxửtheolốiđòihỏiquáđánglàmộthànhđộng,vàcâuchâmngôn"ngôntừđáptrảlạingôntừ,hànhđộngđáptrảlạihànhđộngchốngtrả"chínhxácgấpđôitrongtrườnghợpbạnphảixửtrívớihànhviđộchạinày.

Nếubạnđangphảiđốiphóvớimộtngườiđòihỏiquáđáng,phảiluônsẵnsàngvớicảnhbáonày:Tháiđộđòihỏibệnhhoạnquáquắt,caođộđôikhicóthểlàdấuhiệucủachứngrốiloạnphânđịnhnhâncách(BPD).Nhữngngườimắcchứngrốiloạnnàycũnghaythểhiệnnhữnghànhvinhưsau:

•Họđòihỏinhiềuhơnnhữnggìhọvẫnthanvãn.

•Họcựckỳsợbịruồngbỏ.

•Họxoayvòngliêntụcgiữaviệclýtưởnghóabạn("Anhlàlýdoemsốngcuộcđờinày")vàhạthấpgiátrịcủabạn("Anhíchkỷlắm,giốnghệtmọikẻkhácmàthôi").

•Họkhônghềcónhâncáchcănbản.Họcóvẻtrốngrỗnglàbởihọthựcsựtrốngrỗng,đểlấpđầykhoảngtrốngấyhọbámchặtkiểukýsinhlênbấtcứaigầnhọnhất.

•Họhànhxửbốcđồng.Vídụ,họkiếmtìmtìnhdụckhôngantoànhoặcláixevớitốcđộquánhanh.

•Họthayđổitâmtínhrấtcựcđoan,thườngcónhữngcơnbùngnổgiậndữhaycóthểđedọatựtử.

•Họcóthểhànhxửkiểuhoangtưởng("Anhhànhxửnhưthểlàanhquantâmlắm,nhưnganhchỉmuốnlàmtôibịtổnthươngthôi").

Nếubạnđangphảixửtrívớimộtngườihànhđộngtheokiểunày,bạngặprắcrốirồiđấy.Lựachọnantoànnhấtcủabạnlà:nếuvẫnchưalúnsâuvàotìnhcảnhnàyvàmốiquanhệkhôngphảilàquantrọnglắmvớibạn‒hãythoátthân‒nhưngcẩnthậnđấy,bởinhữngngườimắcchứngrốiloạnphânđịnhnhâncáchcóthểtrởthànhnhữngkẻbámđuổighêgớm.

Chứngrốiloạnphânđịnhnhâncáchcóthểchữatrịđược,nhưngngaycảnhữngchuyêngiabệnhlýcũnggặpkhókhănkhiphảigiúpnhữngngườinày.Nênbạncứthửcứuvớtmộtngườimắcchứngrốiloạnphânđịnhnhâncáchmàxem,cảhaisẽkéonhauđixuốngmàthôi.

NHỮNGKẺBẮTNẠT

Trong lĩnhvực củamình, tôi liên tục tiếp xúc vớinhữngngườibị bắtnạt, nhưng ít khi cóchuyệnngườitadámthửbắtnạttôi.Tuythế,lầncuốicùngtínhtớinaylạirấtđángnhớ.

TôicómặttạiphiênxửvụsáthạiO.J.Simpsonđểchứngkiếnquátrìnhtốtụngtheoyêucầucủabênnguyên.Nhómluậtsưmuốntôiđưaracáckiếnnghị(họđãkhôngđểtâmchúýcholắm...nhưngđólạilàmộtcâuchuyệnkhác).

Bỗngnhiên,vàothờiđiểmgiữaphiênxử,vịluậtsưbàochữakhéttiếngF.LeeBaileyhỏiMarkFuhrman‒viêncảnhsátđiềutrađangphảihứngchịuđòntấncôngcủaluậtsưbàochữalúcbấygiờ‒rằngliệuanhtacóbiếttôikhông.Chỉthẳngvàotôigiữaphòngxửán,BaileybónggióquayquắtrằngliệucóphảitôiđãkèmcặpFuhrmanđưaralờikhaicủaanhtakhông.Ngaylậptức,tôinhậnramìnhxuấthiệndướiánhđènpha,vàtrênkênhtruyềnhìnhquốcgiahẳnhoi.

Sauđó,trongmộtcuộchọpvớicácluậtsưbênnguyênvàtôi,Baileylạitiếptụcnémthẳnglờibuộctộinàyvàomặttôi.NhưngtôinắmrõvàiđiềudínhdángđếnviệcxửtrívớinhữngngườinhưBailey,vậynêntôihànhxửtheolốimàôngtachờđợi.

Trongsuốtvàiphútđồnghồ,Baileynóinhữngcâukiểunhư,"BácsĩGoulston,chúngtôikhôngbiếtchínhxáctạisaoônglạiởđây,nhưngchúngtôibiếtrõlàôngđãcómặttronghầuhếtphiênxử".Khiôngtanói,tôichỉnhìnthẳngvàomắtôngta.Thayvìnóihoặclàmđiềugìđó,tôichỉthithoảngchớpchớpmắt.

Rốtcuộc,mộtvịluậtsưkhácnhìnsangtôivànói,"Mark,anhvẫnchưanóigìkìa".Lúcbấygiờtôinói:"Ôngtađãhỏitôicâunàođâu".TôiquaytrởlạinhìnthẳngvàomắtBaileyvàôngtahơithoángchútnaonúng.

Sauđó,BaileyhỏixemcóphảitôiđãtẩynãohayđánhthuốcchoFuhrmanhayđạiloạilàlàmviệcmờámnàođóđểsắpđặtlờikhaichoanhtakhông.TôibỗngdưngnhớlạikhiBaileydồnépFuhrmantrongcuộcthẩmvấnvớilốibắtbẻtừngữkhôngthểnàoquên.Rõràng,Baileyhyvọnglàtôisẽhoảngsợvànóirađiềugìđóngungốcmàôngtasẽxuyêntạchoặcvặnvẹođượcngay.

Kểcảkhibạnvôtội,thìhứngchịumànhànhhạcủaF.LeeBaileycũngcựckỳđángsợ.Tuyvậy,tôicólợithếlàđãnhìnxuyênthấuđượctròchơicủaôngta:mụcđíchcủaôngtalàtướcbỏvũkhí,gâychánnảnrồilăngnhụctôi,từđótôisẽmấtđitháiđộbìnhtĩnhcủamình.

VậynênlúcôngtahỏixemtôicótẩynãohayđánhthuốcFuhrmanhaykhông‒mộtcâuhỏi

xúcphạm‒tôiđãchờđợiđếmđủtừmộtđếnbảyrồimớidợmgiọng.Lúcbấy,giờtấtcảmọingườitrongphòngđềunínthởchờđợiđểnghenhữnggìtôisẽnói.TôilạiđếmlượtnữatừmộtđếnbảyvànóivớiBailey:"Thứlỗichotôinhé,ôngBailey,đầuóctôilơđễnhmấtvàiphútvừarồi.Ônglàmơnnhắclạilờiôngvừanói?"

Ôngtasữngsờcảngười.Tôidựavàocáigìmàdámtỏrarằngvịluậtsưđángsợnhấtthếgiớitẻnhạtđếnkhiếntôixaolãngnhưvậychứ?Vàsauđóôngtaphảixuốngnước‒điềuđóchứngtỏrằngnếubạnkhônglaovàocuộcchơicủamộtkẻbắtnạt,thìthườnglàhắnkhôngcókếhoạchdựphòngnàokháccả.

Bàihọcởđâyrấtgiảnđơn:Nhữngkẻbắtnạtcứbámtheobạnbởihọnghĩrằngbạnlàconmồingonxơi.Cựtuyệtlàmtheokịchbảncủahọ,vàhọthườngsẽtừbỏđểđitìmmụctiêunàođódễdànghơn.

Đươngnhiên,đôikhikhôngcócáchnàoổnthỏađểchốngchọilạivớimộttênbắtnạt.Vídụ,nếubạnquácầnđếncôngviệchiệntạimàsếpcủabạnlạinắmtrongtaychấpnhậnvàsathảibạntứcthời,phươngcáchduynhấtcủabạnthựcsựchỉlànínnhịn,tốithiểuhóaliênhệvớingườinàyvàkiếmtìmmộtmôitrườnglàmviệcbớtđộchạihơn.Tuythế,kểcảtrongtrongtìnhhuốngnày,nếungưngtỏrayếuớtđángthương,thìbạncũngtránhđượcviệctrởthànhmụctiêuđángthèmmuốn.

Khimộtkẻbắtnạtgắngsứchămdọabạnbằngcáchtấncôngbằnglờilẽmồmmiệng,hãylàmthếnày.Nhìnvàomắt.Tỏracựckỳlịchsựnhưngthoángvẻbuồnchán,cứnhưthểtríócbạnđangvơvẩnđâuđâu.Đểngônngữcơthểbạnchuyểntảithôngđiệptươngtự:Đứngthẳnglên,thảlỏngngười,ngẩngđầunhưthểbạncólắngnghenhưngkhôngchămchúlắm.Đểtaythảtựnhiên,thayvìgậplạikiểuphòngvệtrướcngực.Thườngthì,cáchphảnứngnàykhiếnnhữngkẻbắtnạtthấykhôngthoảimáihaythậmchílàthấymìnhxuẩnngốc,vàkhiếnhọphảixuốngnước.

Nếubạnđangởtìnhthếmạohiểmđôichút,thìkhiđốimặtvớinhữngkẻbắtnạt,bạnlạicóthêmvàiphươngcáchnữađểlựachọn.Cáchtiếpcậnưathíchcủatôi-mộtcáchkhiếnhầuhếtnhữngkẻbắtnạtbịbắtthóphoàntoàn,ấylàphảnđòn‒thậtquyếtliệt.Nhữngkẻbắtnạtcứhànhxửtheolốiđólàbởichúngđượctựtungtựtácthỏathuê,nhưngsâubêntrong,hầuhếthọđềubiếtđâykhôngphảimộtchiếnlượclýtưởnggìchocam.Đôikhihọchỉcầnaiđónóithẳngđiềuấyvớihọ.

"Ngaylúcnàyđây,điềulàmtôithấyvuimừngnhấtlàtôikhônglàmviệcchoanh",tôinóiđầy

khẳngđịnh.

"Cáigì?"ngườidùngbữatốicùngtôithốtlênđầykinhngạc.TôichỉvừamớigặpFrank,43tuổi,Phógiámđốcbánhàngcủamộtcôngtyđangphấtnhưdiều,vàmớivừaxong,anhtađãđưaramộtlờibìnhluậnđầykẻcả,xúcphạmphẩmgiávớicôphụcvụbànchúngtôitạiSảnhPolotrứdanhcủakháchsạnBeverlyHills.Côgáiphụcvụchỉđànhmỉmcườiđáplạianhtađầykhóchịuvàrồiliếcmắtsangtôi,nhưthểhỏirằng:"Cáigãgớmghiếcnàylàbạncủaanhsao?"

TôinhìnthẳngvàomắtFrank."Phảivậy,tôikhôngmuốnlàmviệcchoanhbởivìchắctôisẽsợchếtkhiếplúcphảinóivớianhlàtôiđãlàmsaiviệcgìđó.Đólàbởianhcóthứtháiđộkhinhkhigầnnhưchuyểnsangthànhlăngmạ.Cuộcđờinàyquángắnngủiđểphảivướngbậnvớinhữngthứtàolaoxuấtpháttừmộtkẻbắtnạtnhưanh."

Cằmanhtarớtcảxuống.Nhìnvàotôiđầyngờvực,anhtathốtlên"Chưatừngcóaidámnóinăngvớitôinhưthế".

"Àthì",tôicấtlời,bởilúcnàyđây,chínhxáclàtôiđangbắtnạtanhtađấythôi,"cólẽkẻcắpphảigặpbàgià.Nhưngquantrọnghơn,đúnglàthếchứ?"

"Hoàntoànđúng.Tôiđãphảitrảgiábằngmộtcuộchônnhân,mốiquanhệvớicácconvàcảtrongcôngviệcnữa",Frankthúnhận.Vàrồianhtanhoàingườilênnhưthểkhôngmuốnainghethấy,vàthìthào:"Cóchữađượckhông?"

Tôiđáplại,khônghềngưngnghỉmộthơi:"Nólàmộtdạngnghiện.Lựachọntốtnhấtchoanhlàtrởthànhmộtkẻbắtnạttrongquátrìnhhồiphục.Anhbuộcphảikiêntrìvớinómỗingày,nếukhôngsẽtrượttrởlạithôi.Nhưngcólẽlàrấtđángđểlàmvậy,bởiđếncuốiđời,anhsẽbớtphầncaynghiệt,cóthêmnhiềubạnvàmọingườisẽkhôngphảidốitrátrongđámtangcủaanhđểcóthểđưaranhữnglờilẽtốtđẹpnóivềanh.Anhsẽhoànthànhđượcnhiềuđiềuhơnanhtừngnghĩđấy."

Anhtacười."Cậugiúptôiđượcchứ?"

Tôisuyxétlờiđềnghịấytronggiâylát."Tôicốgắngtìmhiểuxemanhcóphảilàmộtkẻbắtnạtđãngấmvàomáuthịtrồikhông.Nếuanhvuithúvớiviệchànhhạngườikhác,đặcbiệtlànhữngngườikhôngthểphảnkhángnhưcôphụcvụcủachúngtaởđây,thìtôikhôngthểgiúpanhđược",tôinói.“Làbởivìanhđãgiànhlấytừcuộcđờinhiềuhơnanhđángnhậnđược.Hơnthế,tôisẽgiúpđỡbấtcứaibịanhbắtnạtchỉđánhtrảlạianh.Tuyvậy,nếuanhcưxửnhưmộtkẻưabắtnạtbởinógiúpmọiviệcđượcxongxuôivàanhkhôngbiếtcáchnàohayhơnthế,

vậythìcònítnhiềulinhđộng.Tôicóthểsẽđồnghànhcùnganh."

Đếncâuđó,tôingưnglạiđểxemanhtasẽlàmgì.Anhtatraochotôicôngviệc.

Cũngnhưngườinày,rấtnhiềukẻưabắtnạtđãquenvớiviệcnạnnhâncủahọtỏraquyphụcvàcorúmcảlại‒vàkhiđiềuđóxảyra,thìnhữngnạnnhânlạicàngthấymìnhđángkhinhbỉ‒đếnnỗinhữngkẻbắtnạtchoángvángsửngsốtkhicóaiđódámbắtnạtlạihọ.Đâylàmộthànhđộngrấtmạohiểm,nhưngphầnđềnbùthìrấtxứngđáng.Tuythế,hãythửvậndụngcách tiếp cậnnày chỉ trong trườnghợpbạnkhôngđể tâmcho lắm tới việcđánhmấtmộtkháchhàng,mộthợpđồngnàođóvàđảmbảorằngbạncóchiếnlượcthoátthân.

NHỮNGKẺHAYNHỜVẢ

Bạnbiếtnhữngkẻnày.Họlànhữngngườihàngngàyvẫnxánlạivànhờvảbạngiúpđỡ("Anhđểýcáccuộcđiệnthoạidùmtôinhé?""Đưabọntrẻđếnchỗtậpbóngđáhộtôi"với"Lấykhayđồăntrưagiúptôinhé?").Tuythế,thậtlạlùng,dườngnhưhọchẳngbaogiờcóthờigianhaysứclựcđểgiúpđỡngượctrởlạichobạn.

Thườngthìnhữngngườinàykhônghủyhoạiđờibạn,nhưnghọcóthểlàmhỏngcảmộtngàycủabạn.Họcóthểkhiếnbạnkémnăngsuất(bởibạnđangphảilàmviệccủahọthayvìcủamình),làmbạncảmthấybựcbộivàtướcmấtcủabạnkhoảngthờigianlàmnhữngviệcbạnmongmuốn.

Hãynétránhnhữngkẻhaynhờvảbấtcứkhinàobạncóthể,nhưngnếuviệcấybấtkhảthi,hãyvôhiệuhóahọ.Làmcáchnào?Đóchínhlàmẹodễdàngnhấttrongcuốnsáchnày.Lầntiếpsauđây,khibạnđụngphảimộtkẻhaynhờvảyêucầubạngiúpđỡviệcgìđó,hãylàmtheokịchbảnsau:

KẺNHỜVẢ:Này,cậugiúptớlàmmấycáibiểuđồchobàitrìnhbàyPowerPointcủatớnhé?Tớbiếtlàtớnênlàm,nhưngtớlụtmấtrồi.

BẠN:Đượcthôi.Khôngvấnđềgì!CòncậuthìcóthểgiúptớphụtráchbuổiđịnhhướngthựctậpvàohômthứNăm.

KẺNHỜVẢ:Ờ...

BẠN:Tớcholàgiúplạitớviệcgìđấythìcậucũngkhôngthấyphiềnhàđâu,đúngkhông?

KẺNHỜVẢ:Ờ...

Hãythựchiệnviệcnàymộthayhailần‒vàcứmỗilầnlạikhăngkhăngnàiépmộtcuộctraođổitươngđương‒kẻhaynhờvảsẽphảichuyểnsangmộtconmồidễxơihơn.Cũngnhưvậy,hãyxácđịnhtrướcnhữngkẻhaynhờvảvàluôncósẵnmộtyêucầunàođóđểđềnghịhọngaylậptức.Ấylàmộtcáchtiếpcậntuyệtvờibởibạnkhônghềnói"không"haynổigiậnhayđưarachongườiđóbấtcứlýdonàođểxúcphạm.Vậynên,bạncũngkhôngtựtạonênkẻthùnàohết;chỉđơngiảnlàbạntốngkhứkẻđóđitìmgãngờnghệchdễsaibảokhác.

NHỮNGKẺTỰYÊUBẢNTHÂN

Nhữngngườinàykhôngcốtìnhlàmphươnghạiđếnbạn,nhưnghọcũngchẳnghềđếmxỉagìđếnbạnhết‒trừphibạnđangđóngvaitròmộtthínhgiảlắngnghevềsựtuyệtvờicủahọ.Nhữngkẻtựyêubảnthânkhônghềphảnchiếulạinhữngcảmxúcvàtâmtưcủabạn,bởihọquáưbậnrộnvớinhữngcâuhỏikiểunhư"Gươngkiangựởtrêntường-Thếgianaiđẹpđượcdườngnhưta?"vàtựtrảlờimìnhrằng"Làtađâychứai!"EdwardHollander,mộtngườibạncủatôigọinhữngngườinhưvậylà"thủdâmtinhthần"bởihọchỉthựclòngmuốnđượcvuốtvebảnthânmìnhmàthôi.

Câucửamiệngcủamộtkẻtựyêubảnthânsẽlà,"Thếthì...vềphầnbạnlàxongrồiđấynhỉ?"(Điềuđóthậmchícònxảyrakhibạncònchưakịpmởmiệng!)Nhữngkẻtựyêubảnthânluônmuốnxuấthiệnởtrungtâmsânkhấu,mongđợirằngbạnsẽngồibêncánhgàvàvỗtaycổvũ.Họsẽcắtngangcâuchuyệncủabạn,tảnglờnhữngthànhcôngcủabạntrongkhitunghôtánthưởngthànhtíchcủamình,vàhọmongđợibạnsẽđốixửvớinhữngvấnđềcủahọmộtcáchnghiêmtúchơnnhiềusovớinhữngvấnđềmàhọchỉcoilàvặtvãnhcủariêngbạn.

Tuythế,nhữngkẻtựyêubảnthân(khôngnhưnhữngngườimắcchứngtâmthầnbấtđịnhmàtôisẽnói tớisau)khôngnhất thiết lànhữngngườixấuvềbảnchất.Thườngthì,họchỉhưhỏngmàthôi.Đôikhi,kểcảlàmviệcvớihọcũngổnthỏanhưthường,chỉcầnbạnhiểuđượchànhvicủahọ.Vídụ,nếuđốitáclàmăncủabạnlàmộtkẻtựyêubảnthân,hãytựkiểmsoátnhữngmongđợicủabạnbằngcáchđừngbaogiờhyvọngrằngngườiđósẽ làmviệcgìđingượcvớilợiíchtốiđacủaanhta/côta.Nhưthế,bạnsẽkhôngcảmthấysửngsốtkhingườiđóhànhxửtheolốiyêubảnthân,bạncũngcóthểcảnhgiácchoriêngmình.

Làmthếnàođểbạnbiếtmìnhđangphảixửtrívớimộtkẻmắcchứngtựyêubảnthân?Hãythửlàm"bảnkêđốitượngtựyêubảnthân"này,hãychấmđiểmchongườiđótheothangtừ1-đến-3(1=hiếmkhi;2=đôikhi;3=thườngxuyên):

•Ngườiđócóhaykhăngkhănggiànhphầnđúngbấtchấpmọigiákhông?

•Ngườiđócóhaytỏrathiếukiênnhẫnvớibạnmàkhôngcólýdogìchínhđáng?

•Ngườiđócóhaycắtnganglúcbạnđangnóidởchừng,vàsẽtứcgiậnnếubạnngắtlời?

•Ngườiđócóhayđòihỏibạnphảibỏgiữachừngnhữnggìbạnđangsuynghĩđểlắngngheanhta/côta-vàliệungườiđócótỏraphậtlòngkhibạncũngđốixửlạinhưvậykhông?

•Ngườiđócóhaynóivềbảnthânnhiềuhơnlàlắngnghe?

•Ngườiđócóhaynóinhữngcâunhư"Đúngvậy,nhưngmà","Khôngphảithếđâu","Không","Tuyvậy"hay"Vấnđềcủabạnlà?"

•Ngườiđócóhaytừchốihoặckhóchịukhiphảilàmviệcgìđóhệtrọngvớibạn,chỉbởiviệcđóbấttiệnchohọ?

•Ngườiđócóhaymongmỏibạnsẽphảivuivẻmàthựchiệnnhữngviệcvốnbấttiệnchobạnkhông?

•Ngườiđócóhaychờđợibạnchấpnhậnnhữnghànhvimàchínhanhta/côtalạitừchốichấpnhậnnếunóxuấtpháttừbạnkhông?

•Ngườiđócóhay"quên"nóinhữngcâu"Cảmơn","Xinlỗinhé","Chúcmừng"hay"Phiềnbạnmộtchút"khicầnthiếtkhông?

Đểtínhbảnkêcủabạn,hãycộngtổngsốđiểm:

10-16=Kiểungườihợptác

17-23=Kiểungườihaycãilý

24-30=Kiểungườitựyêubảnthân

Nếubạnkhôngthểthayđổimộtkẻtựyêubảnthân,vậythìcứnêntiếpxúchaytránhđilàhơn?Cũngcòntùy,bởinhữngkẻtựyêubảnthânrấtcóthểlạilànhữngđốitượngthúvịtrongcácmốiquanhệcánhânhaycôngviệc.Hầuhếttấtcảcácchínhtrịgiađềuthuộcdạng"tựyêubảnthân"(cònaitrênđờinàydámbắtgiađìnhmìnhtrảiquabiếtbaonhiêuthăngtrầmsónggiónhưvậychứ?).CácminhtinhvànhiềuluậtsưcùngCEOkiênđịnhcũnglàkiểungườinày.

Nhữngkẻtựyêubảnthânthườnglạilànhữngnhânvậtthànhcôngrựcrỡtrongcuộcđời,vàcứphảichạytheođuôimấyngườinhưvậycóthểlàthứtrảinghiệmđiênđầu.Đôikhi,nóđưabạnđếnnhững chốnkhôngngờ.Nhưngmặt khác, nó có thể khiếnbạnphải bẽ bàng (như

nhữnggìvợcủaEliotSpitzernhậnrakhiôngnày"ngãngựa").Đólàlựachọncủariêngbạn-nhưngđừngmonggìmộtmốiquanhệsòngphẳng50-50nếubạntiếptục.

NHỮNGKẺTÂMTHẦNBẤTĐỊNH

Vàinămtrước,nhànghiêncứuRobertHaređãgửimộtbàiviếttớimộttờchuyênsankhoahọcvànhậnđượcphúcđáprấtkỳquặc.BàiviếtdoHarevàcácsinhviênđạihọccủaôngthựchiện, trongđócócácbứcảnhchụpđiệnnãođồcủacácđối tượngnamgiới thựchiệnmộtnhiệmvụngônngữđơngiản.Vịtổngbiêntậpkhướctừbàiviếtthẳngthừng,ôngnóirằngđiệnnãođồnày"khôngthểđượclấytừmộtngườithật".

Xétmộtmặtnàođó,vịtổngbiêntậphoàntoànđúng.Nhữngtấmphimquétnãobộnàyđượclấytừnhữngbệnhnhântâmthầnbấtđịnh:nhữngngườimáulạnh,nhẫntâmdườngnhưthiếuhụtyếutốcăncốtnàođólàmnênmộtconngườinhưmỗichúngta.Nhữngngườinàykhácbiệtvớichúngtavềmặtsinhhọc,vàhọcũngkháchẳnvềmặttìnhcảm.

Cứtrongmộttrămngườithìcókhoảngmộtngườimắcchứngtâmthầnbấtđịnh,vàhầuhếtnhữngngườiđóđềukhôngbịgiamsausongsắt.Trênthựctế,nhữngnéttínhcáchcăncốtcủamộtngườitâmthầnbấtđịnhkinhđiển‒lạnhlẽo,thiếuhụtsựthấucảm,tựcoimìnhlàtrungtâm,tànnhẫn‒đưahọđứngvàohàngngũnhữnglãnhđạodoanhnghiệpthànhcôngnhấtthếgiớivềmặttàichính.Nhữngkẻkhônglấygìlàmxuấtsắccuốicùngsẽvàokhám,nhưngnhữngngườigiỏigianghơnđôilúcsẽxuấthiệnởcươngvịCEO.Họcònlànhữngngườirấthấpdẫnvềgiớitínhvàduyêndángởvẻngoài,vậynênrấtnhiềungườitrongsốhọthốngtrịcácbuổihẹnhò.Hầuhếtnhữngngườitâmthầnbấtđịnhlàđànông,nhưngmộtvàitrongsốnhữngđốitượngmáulạnhbậcnhấtlànữgiới.

Kếtquảlà,bạnsẽtìnhcờđụngphảimộtvàingườinhưthếnàyvàothờiđiểmnàođótrongđờimình.Nếucóvậythật,hãylàmtheoquytắcnày:thoátthân.Đichomau.Chạychochóng.Vắtchânlêncổmàthoátkhỏicáibẫynày,nếubạnbuộcphảinhưthế.Bởinhữngngườinàysẽlàmhủyhoạibạnvềmặttàichính,vắtkiệtbạnvềmặttìnhcảmvàtànpháđờibạnnếuchúnggiúpgìđượcchohọ‒vàhọsẽkhôngđờinàongoáiđầunhìnlại.

Hầuhếtmọingườiđềumắcmộtsailầm:gắngsứcbiệnlývớimộtkẻtâmthầnbấtđịnhhaycốchạmvàotráitimcủangườinày.Nhưngbạnkhôngthểkhiếnnhữngngườinàyrungđộnggìvềmặtcảmxúc.Bạnkhôngthểnàothuphụcđượchọ,khiếnhọphảicảmthấytiếcthươngchobạn,haykhiếnhọmuốngiúpđỡbạn.Họcóthểvờvịtrằngcóquantâmđếnbạn(thựctếlà,họrấtgiỏi trongviệcchếngựngườikhácvềmặtcảmxúc)nhưng thật rakhôngphảivậy.Họ

thườngbiếtcáchđểthuhẹpkhoảngthiếuhụtcơquanthụcảmtếbàothầnkinhcảmgiáccủabạnvàcóthểmêhoặcbạn.Tuythế,họlàmviệcấychỉđểthaotúngbạnmàthôi.

Làmthếnàođểxácđịnhmộtkẻtâmthầnbấtđịnh?Khóhơnbạntưởngđấy,nhưngmanhmốilàđây:Họthaotúngngườikhácnhưnhữngquâncờvàkhôngthèmđểýgìđếnnỗiđaumàhọgâyra.Họlànhữngkẻkiếmtìmcảmgiácsănmồimạohiểm.Họdốitrádễdàngvàkhôngbậntâmxemmìnhcóbịpháthiệnkhông.Họlémlỉnh,cuốnhútvàduyêndáng.Họtruytầmquyềnlựcvàsẽlàmbấtcứthứgìcầnthiếtđểgiànhđượcnó.Họsửdụngngườikhácđểphụcvụchomụcđíchtìnhdụchaykinhtếrồiđangtâmrũbỏngườita.

Tôixinnhắclạimộtlầnnữa,đừngbaogiờvấpphảisailầm:nghĩrằngbạncóthể"xửlý"nhữngngườinày.Tôiđãkiếmsốngnhờvàoviệctìmcáchtiếpcậnmọingười,vàtôithựcsựxuấtsắctronglĩnhvựcnày‒nhưngkhôngcócáchtiếpcậnnàomàtôigiớithiệutrongcuốnsáchnàypháthuy tácdụngvớimộtkẻ tâmthầnbấtđịnh.Rấtđơngiản,nhữngngườinày thiếuhụtnhữngcơchếthầnkinhđểđápứnglạibạntheophươngcáchnàođótươnghỗvềmặttinhthầnhayphùhợpluânthườngđạolý.Hãycoimộtkẻtâmthầnbấtđịnhnhưmộtloàiđộngvậtkỳlạnhưngchếtchóc‒vídụ,mộtconbòcạp‒vàhãytránhxangay.Hãylàmnhưvậykểcảbạncómấttiềnhaylỡmấtmộtcơhộthăngtiếnhoặccôngviệcnàođó.Bấtkểcáigiáphảitrảlàgì,vìnếubạncứduytrìquanhệvớimộtđốitượngnhưthếnày,bạnsẽcònphảitrảgiáđắthơnnhiều.

SOIGƯƠNGTỰVẤN:VẤNĐỀTHẬTSỰỞĐÂYLÀGÌ?

Nhữngđốitượngtôiđãbànđếnởđâylàvàitrongsốnhữngconngườiđộchạimàbạnítnhiềugặpphảitrongđờisốngcủamình.Cònrấtnhiềukẻkhácnữa,nhưnghầuhếthọđềucóthểtiếpcậnvà thayđổimộtcáchdễdàng(và thậmchíné tránhcòndễdànghơnnữa,nếubạnđủthôngminh).Trongcácchươngtiếpsau,bạnsẽlạitìmthấynhiềuphươngphápvôhiệuhóa,hoặcrũbỏ,haythậmchílàbiếnđổihọtrởthànhnhữngngườicóích.

Thếnhưng,khibạngặpphảinhữngđốitượngđộchạivàgắngsứcphântíchvấnđềcủahọ,hãyluônnhớđiềunày.Liệucóthểnào‒dùchỉlàkhảnănghiếmhoinhất‒rằngngườiđang"cóvấnđề"lạichínhlàbạnchăng?

Vídụ,bạnlàmộtanhchàngluônnghĩrằngmọicônàngbạnhẹnhòđềudởhơihết,vậythìcólẽbạncầnphảitựsoigươngđểtìmnguồncơnvấnđề.Mộtmặt,cóthểbạnbịhútvàonhữngngườiphụnữhưhỏngmàvớihọ,bạnchỉchuốcvàongườinhữngmốiquanhệbấthạnhmàthôi.Nhưngmặtkhác,cóthểbạnđanggánhếtvấnđềcủariêngbảnthânmìnhlênnhữngcô

bạngáikia.Rấtcókhảnănghọcóvẻkíchđộnglàbởibạnthựcsựđịnhphớtlờhọ,họdựadẫmvàcàunhàulàbởibạnđãthềthốthứahẹnnhưngkhônghềthựchiệnđếncùng,họloạntrílàbởibạnkhôngthànhthậtvàhaythoáithác,họbấtđịnhlàbởibạnlúcthìkiềmthúctháiquá,lúclạibỏmặcnhưkhông.(Làmthếnàobạnbiếtđược?Cáchtốtnhấtđểbiếtchắcđiềuđólànếu tất cảnhững cái gọi là "cônàngdởhơi"nàyđềukếthônhạnhphúchayđãbướcvàonhữngmốiquanhệlâunămbềnvững.Nếucóvậythực,thìbạnđãcómanhmốiđángkểrồiđấy.)

Khibạntựsoimìnhthậtnghiêmtúcvàotronggương,cókhảnăngbạnsẽnhậnrarằngchínhmìnhmớilàkẻcóchútcuồngđiên.Nhưngchớvộilolắng.Chúngtacáchnàyhaycáchkhácđềutệhạicả,vàđiềuphânbiệtgiữanhữngngườitửtếvớinhữngkẻhưhoạichínhlàkhảnăngđốimặtvớinhữngđiềudởtệấyvàrútrađượcbàihọcnàođótừchúng.Vàđâylàmộtbàihọctừngười“bạnđãbiếtlàairồiđấy”.

Tôiláixevềnhàtrongcơngiậndữ.Bảyphúttrước,vợtôiđãđộtngộtgọivàođườngdây.Côấyđãxenngangkhitôiđangthựchiệnmộtphiêntâmlýtrịliệuvớimộtbệnhnhânbịnhiễuloạnrấtnặng.Trongnhữngcuộcgặpbệnhnhânnhưvậy,thườngthìtôiluôntậptrungrấtcaođộ.Tôiđãcảnhbáocôấyvàilầnrằngđừngcógọiđiệnchotôivàonhữnglúcnhưvậy.(Hiểnnhiênlàthờibấygiờ,bạnchỉcóthểbắttôilắngnghebạnnếunhưbạnchịutrảphímàthôi.)

Tôinhấcốngnghelênvàbiếtngaylàcôấy,tôinói"Gìthế?"(nhưtrongcâu"Cócáiquáigì,màemdámgọichoanhvàolúcnày?").Tôicảmtưởngrằngnhữnggìmìnhnhậnthấytronggiọngcôấychỉlàtháiđộkhinhsuấtvìđãdámcắtngangcôngviệccủatôi.

Thếnhưng,ngaygiâytiếpsauđó,côấynóibằnggiọngvanvỉ"Emxinanhđừngtứcgiậnvớiem!","Emđangnằmtrênsànnhàtắm,emkhôngcửđộngđược",nàngnóitiếp.Ngaylậptứctôibiếtrằngtrongđầuóccủanànglúcbấygiờcónhữngthứcòntotáthơnlàcocụmrúmrótrướcphảnứngcủatôi.Nàngđangsợhãitộtbậc.

"Anhvềngayđây!"Tôinóivớinàngvớigiọngđầybìnhtĩnhvàchếngự.Tôicáolỗicùngbệnhnhân,nóilàcósựvụgiađìnhkhẩncấpvàchúngtôisẽphảitiếptụcphiênđiềutrịvàolúckhác.Tôilênxe,gọi911vàphảigiữmáychờ.

Trongkhiláixe,nỗithấtvọngmàtôicảmnhậnvềngườitrựctổngđàicấpcứuchỉlàmộtlớpvỏngụytrangmỏngdínhchephủnỗitứcgiậnmàtôicảmnhậnvềbảnthânmìnhvìđãluônnóinăngrànhrõvớivợ tôi rằngnàngkhôngđượcphépgọiđiệncho tôi trongnhững tìnhhuốngnhưthếnày‒vìđâutôilạilàmộtkẻđạođứcgiảđếnthế?Vàcảhaiđiềunàyđềuphủ

lêncảmgiácsợhãivềnhữnggìcóthểsẽxảyđến.

Vềđếnnhà,tôichạyngaylêncầuthang,vàophòngtắm,nơivợtôinóivớitôi:"Mayquáanhđãvềrồi,đừngtứcgiậnvớiemnhé."

Theoướctínhcủatôi,tôichưatừng,chưabaogiờhànhxửkiểungượcđãi,nhưngcáiranhgiớichắcchắnmàtôidựnglênxungquanhviệcgọiđiệntronggiờlàmviệcrõràngđãbiếnthànhmộthìnhthứcngượcđãi,hoặcchíít,làmộtthấtbạighêgớmcủatôitrongviệcthựchiệnvaitròmộtngườibảovệchonhữngngườitôiyêuthương.

"Đừnglo,mọisựsẽổncảmà,cũngCHỚCÓxinlỗigìcả",tôinói,cứtựnhủrằngmìnhlàcáithứchồngtựphụ,khốnkiếpnàothếnày,đếnnỗiđẩychínhvợmìnhvàotìnhthếphảingạingầncảviệcgọiđiệnchotôikhinàngđangrunsợvềmạngsốngcủachínhnàng.

Tiệnđâycũngnóiđểbạnbiết,cuốicùngbệnhtrạngcủavợtôilàunangbuồngtrứngthoátvịvàmọithứsauđóđềuổnthỏa.Nhưngđúngvàokhoảnhkhắcấy,tôiđãnhậnrarằngvợvàcontôiítnhấtcũngphảicóđượcđặcquyềnmàtôiđãtraotặngchobệnhnhâncủamình:đượcphépcắtngangtôibấtcứkhinào,bấtcứlúcnào,nếuhọcónhỡrơivàotìnhtrạngbịđedọa.

Liệucóphảitôiđãhànhxửngudạikhikhướctừđặcquyềnấyởhọ?Cóchứ.Hànhvicủatôicóđộchạihaykhông?Có.

Nhưngnhưtôiđãnóiởtrên‒chúngtađềutệhạitheomộtcáchnàođó.Nhưngmấuchốtlà,nếubạnxácđịnhrằngbảnthânmìnhcóđiểmgìđóđộchại, thìphảiđảmbảorằngbạnsẽkhôngbaogiờmắcsailầmấylầnnữa.Trongtrườnghợpcủatôi,thôngđiệprấtgiảndị:Kẻđichữabệnh,cũngphảitựbiếtchữachobảnthânmình.

Lốisuynghĩhữudụng

Nếubạndodựnóicâu"Không",cóthểbạnbịrốiloạnthầnkinhchứcnăng.Nếubạnthựcsựsợnói"Không",nhiềukhảnăngbạnđangphảixửtrívớimộtkẻđộchại.Vànếukhôngaitừngnói"Không"vớibạn,thìkẻđộchạiấyrấtcóthểlàchínhbạn.

Bướchànhđộng

Hãyđưaramộtdanhsáchnhữngngườiđóngvaitròchủchốttrongcuộcsốngcủabạn.Bêncạnhmỗicáitên,hãytrảlờinhữngcâuhỏisau:Liệumìnhcóthểtintưởngvàongườinàyđểđưaratrợgiúpthựctếchomìnhđượckhông?Hỗtrợvềtinhthần?Hỗtrợvềvậtchất?Nhữnggiúpđỡkịpthờivàtựnguyệnkhimìnhgặpkhókhăn?Bấtcứchỗnàobạnnhìnthấynhiềucâu

trảlời"không",hãycânnhắcvềviệcmongđợinhiềuhơnởngườiđó‒haycânnhắcvềviệcxóabỏngườiđó rakhỏiđờibạn.Giờ thì, đếnphầnkhókhănhơn:Hãy lậpmộtdanh sáchnhữngngười tin tưởngởbạnvà trả lờinhữngcâuhỏi tương tự:Liệubạncómang lại chongườiđónhữngtrợgiúpthựctếkhông?Hỗtrợvềtinhthần?Hỗtrợvềvậtchất?Nhữnggiúpđỡkịpthờivàtựnguyệnkhihọgặpkhókhăn?Nếubạntrảlờithànhthật,nhiềukhảnăngbạnsẽpháthiệnravàicâutrảlờikhiếnchínhbạnphảisữngsờ.Nếucóvậythật,hãythựchiệncácbướccầnthiếtđểtrởthànhmộtngườitíchcựchơn,chứkhôngphảimộtkẻđộchại.

PHẦNIII.12CÁCHNHANHCHÓNG,DỄDÀNGĐỂTHUYẾTPHỤCVÀTHUPHỤCĐếngiờthìbạnđãbiếtđượcnhữngquytắccănbảnđểtiếpcậnngườikhác,bạnđãsẵnsàngtrangbịchobảnthânnhữngcôngcụquyềnnăngđểdịchchuyểnngườikháctrênChutrìnhThuyếtphục.

Nhữngkỹthuậttiếpsauđâychỉđòihỏibạnvàiphútđồnghồ,nhưngchúngcóthểthayđổitiếntrìnhcủamộtdựánkinhdoanh,mộthợpđồngbánhàng,mộtmốiquanhệ,thậmchílàcảmộtcuộcđời.Hãybổsungchúngvào"khovũkhí"giaotiếpcủabạn,bạnsẽthuphụcđượccảnhữngngườibạnkhôngbaogiờnghĩlàtiếpcậnđược.

TôiđãxácđịnhnhữngđiểmmấuchốttrênChutrìnhThuyếtphục,nơicáchcanthiệpnàođóthườngpháthuyhiệuquảnhất,nhưngchúngcũngrấtlinhhoạt‒vậynênhãysửdụngchúngbấtcứkhinào,trongbấtcứtìnhhuốngnào,khimụctiêuthuyếtphụcaiđóthựchiệnmộtviệcnàođócóvẻ"bấtkhảthi".

12.NGHIVẤNBẤTKHẢTHILợiích:Dịchchuyểnmộtngười từ lắngnghesangcânnhắc‒và từ"Đúng... nhưng" sang"Đúng!"

Hầuhếtnhữngđiềuđánglàmtrênthếgiannàyđềubịtuyênbốlàbấtkhảthitrướckhichúngđượcthựchiện.

―LOUISD.BRANDEIS,

ThẩmphánTòaántốicao

Chimbayđược,conngườithìkhông.Bạnkhôngthểghiâmđượctiếngnhạc.Bạnkhôngthểtiêuthụtrênthị trườngnhữnghònsỏicómắtngộnghĩnhkiểuPetRock.Lẽ tấtnhiên,bạncũngkhôngthểtrởthànhtriệuphúchỉnhờvàoviệcbánsáchtrựctuyến.

Tạisao?Bởiaimàchẳngnóivậy...haychíítlàmọingườiđềuđãtừngnóivậy.Đươngnhiên,điềuđóchỉlàsựthậttrướckhicóaiđóthựchiệnđượcmộttrongsốnhữngviệcnhưvậymàthôi.

Nếubạnkhôngnằmtrongsốnhữngngườiđó‒nàolàThomasEdison,WilburWright,GaryDahlhayJeffBezos,nhữngngườigắngsứcbiếnmộtthứảotưởngtrởthànhhiệnthực,vậythìvấnđềlớnnhấtcủabạnkhôngphảiởchỗnhậnthứcđượcrằngmụctiêucủamìnhlàhoàntoànkhảthi.Vấnđềthựcsựlàởchỗphảithuyếtphụcsaochongườikhácthấyđượcrằngnókhảthi.Làdịchchuyểnđồngnghiệp,kháchhàng,nhânviên,sếp,cácnhàđầutưhaygiađìnhcủabạnđitừchỗ"chúngtakhôngthểlàmđượcđâu"sang"cólẽchúngtalàmđượcđấy"rồithành"cùngthựchiệnnào".

Nhiềunămvề trước,DaveHibbard,đồngsáng lậphãngDialexis,đãdạycho tôimột trongnhữngmẹolợihạinhấtđểđảongượctìnhthếtrongtrườnghợpbạnbịmắckẹtbởinhữngngườikhôngthểvượtquanổitừ"khôngthểnào".AnhgọinólàNghivấnBấtkhảthi,nhưngtôithìưagọiđólà"gạtphắtnhưngnhị".

VấnđềBấtkhảthipháthuytácdụngvớimộtngườibănkhoăngiữacựtuyệtvàlắngnghe,nhưngvẫnchưasẵnsàngđểchuyểnsangcânnhắc.Thườngthì,ngườinàyđanglưỡnglựgiữasợhãi("đâyquảlàmộtýtưởngđángsợ,nósẽhỏngbétvàhủyhoạitôimấtthôi")vớithờơ("cólẽđâylàmộtýtưởnghay,nhưngcóvẻđòihỏiquánhiềunỗlựcvềphầntôi").Nếubạn

gặpmay,thìtrongđósẽthoángchútvẻhứngthú("Hừmmm...cónêncơmcháogìkhôngnhỉ?Aimàbiếtđược.")Nhưngnếuthiếuvắngmộtcúhuýchmạnh,ýtưởngcủabạnsẽchẳngđiđâuvềđâuhết.CúhuýchquyềnnăngấychínhlàNghivấnBấtkhảthi.

Diễntiếnsẽlànhưthếnày:

BẠN:Liệuđiềugìcóvẻbấtkhảthiđểthựchiện,nhưngnếulàmđược, thì lạigiúpgiatăngthànhcôngnhanhchóngchoanhkhông?

NGƯỜIKHÁC:Chỉcầntôilàmđược...,nhưngđúnglàbấtkhảthiđấy.

BẠN:Đượcrồi.Vậycóđiềugìkhiếnnótrởthànhkhảthi?

Thếđấy,chỉhaicâuhỏichóngvánh,"Liệuđiềugìcóvẻbấtkhảthi?"và"Vậycóđiềugìkhiếnnótrởthànhkhảthi?"

Haicâuhỏigiảnđơnnàyẩnchứađiềugìquyềnnăngđếnthế?Chúngdịchchuyểnmộtngườitừthếphòngbị,khépchặthoặclậptrườngíchkỷ,lýdolýtrấusangtháiđộcởimởvàchịutưduy.Vàchúngcũngkhiếnchomộtngườitưởngtượngrằngviễncảnhbạnđưaralàhiệnthựcvàchịuhợptácđểsuynghĩmộtcáchcóchiếnlượcnhằmđạtđếnhiệnthựcđó.

Khibạnđềnghịmọingườinóichobạnnghevềnhữngđiềucóvẻbấtkhảthi,thìvềcănbản,bạnđangthúcđẩyhọnóirađiềugìđóchắcchắn:"Tôitinrằngcáinàylàbấtkhảthi".Nghĩvànóiranhưthếsẽdịchchuyểntríóchọsangmộtđộngtháitíchcực(đồngtình)hướngvềbạn.Khihọđãchuyểnsangchếđộ"Có"hoặc"Không"hay"Có,nhưng",bạnđồngývớihọnhưngbổsungthêmmộtýngoắtngoéo‒rằng"Vậycóđiềugìkhiếnnótrởthànhkhảthi?"‒họsẽởvàotrạngtháisẵnsànghợptác.

Cáchtiếpcậnnàyítnhiềutươngđồngvớimộtchiêuthứcvõthuật,trongđósửdụngchínhđòntấncôngcủađốithủbằngcáchlàmđốithủmấtthăngbằngthaychoviệctấncônglại.Nópháthuyhiệuquả,bởithayvìkhángcựlạihànhđộngấy,bạnphảnchiếuvàkhơigợinó,khiếncho người khác đánhmất thăng bằng. Khi điều này đã xảy ra, đối tượng của bạn sẽ dịchchuyểntừchỗcựtuyệthoặcnghĩngợisangcânnhắc,vàlựckéocủabạncótácdụng.

Nhưngđiềuđókhôngcónghĩalàđốitượngsẽtiếpnhậnngaylậptức.Đôikhi,tháiđộhồiđápđầutiênlạirấthunghãnvàthùnghịch:"Đượcrồi,cứbỏrachotôimộttriệuđô-lavàtámchụcnhâncôngthìcáithờihạnđấymớithựchiệnđược."Nhưngcứimlìmchờđợi,tríóccủangườiđósẽcứbámchặtlấycâuhỏimàbạnđưara,rồihọcảmthấybịépbuộcphảiđưarachobạncâutrảlời.Trênthựctế,bạnđãtạoramột"vếtngứavềtâmlý"đòihỏiđược"gãi",màcách

duynhấtđể"gãingứa"làtrảlờicâuhỏi.Khiđãcóđượccâutrảlờiấy,bạnđãnắmđằngchuôi.

Mấynămtrước,tôiđãsửdụngNghivấnBấtkhảthivớimộtphụtráchsảnxuấttrênchươngtrìnhtruyềnhìnhTheView(Tầmnhìn).Anhđãhoànthànhxuấtsắcvàđầytráchnhiệmphầnviệcchuẩnbịchomộtchươngtrìnhtrongđótôiđóngvaitròchuyêngiakháchmời,chúngtôibắtđầuchuyệntròvềướcmơtrởthànhgiámđốcsảnxuấtcủaanh.Anhtathôngminh,sángtạovàđầytàinăng,thếnhưngtôicóthểthấy,anhvẫnđangmắckẹtởchỗ"khôngthểnào"‒vídụnhưtrongcâu,"Tôikhôngthểnàolàmnhữnggìmìnhmuốnbởicạnhtranhquágaygắt,ngànhnàyquákhốcliệtmàtôilạikhôngcóđượcsởtrườngmàmìnhcầnđến".

Vậynêntôihỏianhta:"Liệuởđâycóđiềugìlàbấtkhảthi,nhưngnếuanhcóthểthựchiệnđược,sẽgiúpướcmơsựnghiệptrởthànhgiámđốcsảnxuấtcủaanhđượccấtcánhnhanhchóngkhông?"

Banđầuanhtahơingầnngừ,nhưngrồianhtađáplời:"NếutôicóthểtìmxemChandraLevyởđâu"(việcnàyxảyratrướckhicôđượcxácđịnhlàđãchếtởWashington,D.C)và"dànxếpmộtcuộcphỏngvấnđộcquyềnvớiBarbaraWalter,việcấysẽđưatôivàotầmngắmvàsẽhỗtrợrấtlớnđểtôinhanhchóngđếnđượcvớinhữnggìmìnhmuốnlàm".

Tôinói:"Thếthìkểcảkhikhônglàmnhưthếđược,nhưngnếuanhcóthểsắpxếpmộtcuộcphỏngvấnđộcquyềndoBarbarathựchiệnvớimộtkháchmờiđượcsănđónnhiệttình,anhcũngvẫnđạttớimụctiêutươngtự.Chínhxácchứ?"

"Chínhxác",anhtatrảlờivàlúcsắprờikhỏiphòngchờchokháchmời,anhtadừngbước,quaylạinhìntôivànói:"Tôiđãlàmcôngviệcnàyhơnchụcnămròngvàchưabaogiờcóvịkháchnàohỏitôimộtcâuhữuíchđếnthế.Cảmơnông."Dùkhônghềdựtính,tôicũngđãthànhcôngvớiviệchiệnthựchóamộtđiềudườngbấtkhảthivớibảnthânmình‒ghilạidấuấnkhóquênvớimộtnhàsảnxuấttruyềnhìnhphảitiếpxúcvớicảtrămkháchmờinhưtôimỗinăm.

BạncóthểvậndụngNghivấnBấtkhảthirasaotrongcuộcsốngriêngcủamình?Sứcmạnhcủanghivấnnàynằmchínhởtínhlinhhoạtcủanó:nópháthuytácdụngtrongbấtcứtìnhhuốngnào,dùlàcôngviệchayriêngtư,nơiviệccảithiệnlàđòihỏitấtyếumàconngườitalạicứnói"Khônglàmđượcđâu".Dướiđâylàhaivídụngắn:

1:NghivấnBấtkhảthitronglĩnhvựcbánhàng

GIÁMĐỐCBÁNHÀNG:Liệuđiềugìcóvẻbấtkhảthiđểthựchiện,nhưngnếucậulàmđược,thì

lạigiúpgiatănghiệusuấtbánhàngcủacậumộtcáchnhanhchóngkhông?

NHÂNVIÊNBÁNHÀNG:NếutôicóthểthuyếtphụcđượccôngtyXsửdụnghệthốngquảnlýtiềnlươngcủachúngta,sảnphẩmưuviệthơnnhiềusovớithứhọđangsửdụng,nósẽđưachúngtatiếpcậnđượcmộttầnglớpkháchhàngkháchẳn.

GIÁMĐỐCBÁNHÀNG:Đượcrồi,vậyliệuđiềugìsẽbiếnnóthànhkhảthi?

NHÂNVIÊNBÁNHÀNG:Nếu Giám đốc điều hành của chúng ta thử tìm cách nào đấy nóichuyệnvớiGiámđốcđiềuhànhcủacôngtyXthìsao,vìhaingườibọnhọcóđịavịnhưnhau?Àmà,...cólẽnhómmarketingcủachúngtacóthểnghĩracáchđểmờivàiCEOcủacáccôngtyvớidựmộtbuổihộihọp‒kiểugìchovuiấy,màGiámđốcđiềuhànhvàcôngtytachủtrìđược.

GIÁMĐỐCBÁNHÀNG:Hừmm,ýkiếnđượcđấy.Chắccũngkhôngdễđâu,nhưngkhôngđếnnỗibấtkhảthi.

2:NghivấnBấtkhảthitronglĩnhvựcdịchvụkháchhàng

GIÁMĐỐCPHỤTRÁCHbộphậnDịchvụkháchhàngcủamộtcôngtychuyênbánphầnmềmdoanhnghiệp:Liệuđiềugìcóvẻbấtkhảthiđểthựchiện,nhưngnếucácbạnlàmđược,thìlạigiúpgiatăngnhanhchóngtháiđộhàilòngcủakháchhàngđốivớisảnphẩmcủachúngta?

THÀNHVIÊNNHÓMDịchvụkháchhàng:Đấylàviệcđọcđượcsuynghĩcủakháchhàngvàdựđoánxemaisẽlà"kẻrắcrối"saukhimuamộtsảnphẩm,bởihọlànhữngnhânvậtcónhiềukhảnăngreorắctiếngxấuvềchúngtavớitấtcảnhữngaihọquenbiết.

GIÁMĐỐCPHỤTRÁCH:Vậyđiềugìsẽbiếnnóthànhkhảthi?

THÀNHVIÊNNHÓM:Thếnàythìsao:lúckháchmuasảnphẩmcủachúngta,thửhỏihọxemliệumộttuầnsauchúngtagọiđiệnđểkiểmtraxemsảnphẩmhoạtđộngrasao,đồngthờihướngdẫnhọcácmẹosửdụngbổsungđểkhaithácnótốthơnnữa?Bằngcáchấy,chúngtacóthểpháthiệnraxemaigặpvấnđềvàđưahọquaytrởlạitiếnđộbìnhthường.

GIÁMĐỐCPHỤTRÁCH:Tuyệtvời.Làmtheocáchđóđi.

Chỉđơngiảnnhưvậythôi,vànópháthuytácdụngtrongbấtcứhoàncảnhnào:giữađồngnghiệpvớinhau,sếpvớinhânviên,thậmchínhânviênvớisếp.NhưngchớcókhóachặtNghivấnBấtkhảthitrongngănkéobànlàmviệc,vìđólàmộtbộcôngcụlợihạigiúpcảithiệnmọi

thứtronggiađìnhnữa.

Vídụ,hãythửhỏingườibạnđờicủabạn,"Làmthếnàođểkhiếnviệcnàykhảthi:chúngtacóthểdànhnhiều thời gian cho con cáihơn, ít làmviệcquágiờmàvẫnđảmbảovềmặt tàichính?"Hayhỏimộtcô/cậunhóctuổivị thànhniên,"Làmthếnàođểconvẫnđảmbảoantoànchobảnthântrongkhivẫnlàmđượcnhữngthứconthựcsựmuốnlàm?"Hayhỏiôngbố/bàmẹđãcótuổiđangsốngcùngbạn"Làmthếnàođểbố/mẹbớtthấybuồnvìphảithôiláixe?"

Khibạnlàmnhưvậy,nhữngngườibạnđangkếtnốicùngsẽgiảiquyếtnhữngvấnđềmàbạnvẫnnghĩlàkhôngthểgiảiquyết.Trênthựctế,họsẽkhôngcònlàvấnđềnữa,màbắtđầutrởthànhgiảipháp‒vànhữngkhảnăngtheosauđósẽlàvôhạn.

Lốisuynghĩhữudụng

Hãykhơigợiđểmọingườikểchobạnnghenhữnggìhọnghĩrằngbấtkhảthi,vàhọsẽbớtcảnhgiác,bắtđầusuynghĩxemthứgìlàkhảthi.

Bướchànhđộng

Đềnghịmộtngườinàođóởnhàhoặcnơilàmviệcđưaramụctiêugìđấymàngườiđómuốnhoànthànhhayđạtđược.Hãyđáplạibằngcâu"Tôiđồngývớibạn.Nghecóvẻbấtkhảthithật,vậylàmthếnàokhiếnnótrởthànhkhảthi?"Sauđógiúpđốitượngcủabạnsuynghĩđểtìmracácbướcbiếnmụctiêuthànhhiệnthực.

13.NGHỊCHLÝTHẦNKỲLợiích:Chuyểndịchngườikháctừkhángcựsanglắngnghe-từchỗ"khôngaihiểucả"sang"bạnhiểuđấy".

Hãythựchiệnnhữnggìngoàidựliệu.Nhữnggìtheodựliệuđềunhàmchán,lỗithờicảrồi.

―STEVESTRAUSS,

Tácgiả,TheSmallBusinessBible

Hầuhếtphépthầnđềulàmónảodiệucủabàntay,nhưngNghịchlýthầnkỳlạilàmónảodiệucủatríóc.Khibạnhànhđộngnhưthểmụctiêucủabạnđốilậphoàntoànvớinhữnggìbạnđanggắngsứchoànthành,thìđóchínhlàNghịchlýthầnkỳ-vànhưchínhtêngọiđãngụý,đólàthứphépthầnđầyquyềnnăng.

Kỹthuậtnàysẽchophépbạnvượtquaràocảnđểtiếpcậnvớimọingườichínhtrongphầnkhókhănnhất củaquy trìnhgiao tiếp:ngay lúcbắtđầu,khibạncầnphảidịch chuyểnđốitượngcủamìnhtừchỗkhángcựsanglắngnghevàrồiđếnchỗlưutâm.Đóchínhlàbướckhởiđầukinhđiểntrongkỹthuậtđàmpháncontinvànócũngcósứcmạnhtươngtựtrongtìnhhuốngkhủnghoảngdoanhnghiệp.

ĐểthấyđượctácdụngcủaNghịchlýthầnkỳ,hãythửtưởngtượngviễncảnhnày.BạnlàsếpcủaArtvàanhchànglàmviệckhônghiệuquả.Bạnbiếtanhtađangphảivậtlộnvớicuộclyhônvàbạnđãbốtríchoanhtanghỉngơihếtsứccóthểnhưnglúcnàyđâyanhtađangtantáccõilòngcòndựáncủabạnthìlâmvàocảnhhiểmnguy.BạnkhôngmuốnsathảiArtvìbạnbiếtanhtalàmđượcviệc,màcũngkhôngđủthờigianđàotạochoainữa.Nhưnglàmcáchnàyhaycáchkhác,bạncũngphảithúcđẩyanhtathếnàođó,nếukhôngmọingườisẽgặprắcrối.

Nếuđầuócbạnsángsuốt,thìkhôngđờinàobạnlàmnhữngviệcnhưthếnày.BạnsẽkhôngđếngặpArtvànóinhữngcâuđạiloạinhư,"Coinày,tôibiếtmọithứkhókhănthậtđấy,nhưngcậucầnphảichấnchỉnhlạibảnthânđi.Cậubiếtcáchxửlýcôngviệcnày,tôicũngbiếtcậucóthểhoànthànhđếnnơiđếnchốn,chỉcầnđặtravàimụctiêu,tôichắcchắnlàcậucóthểthựchiệnđúngthờihạn.Tấtcảchúngtađềuđanggánhchịuáplực,vàaicũngtrôngcậynơicậuhếtđấy."

Nếubạnlàmnhưthế(vàhầuhếtcácnhàquảnlýđềulàmvậy),khảnăngcaolàArtsẽkhưkhư

phòngvệvàtrảđònbằngnhữnglờikiểu"Vâng...nhưng".Vídụtrongcâu"Vâng...nhưngkhôngđủthờigianđâu."Hay,"Vâng,...nhưngkhôngaihỗtrợgìchotôihết."Cứđẩytớiđi,vàcậutachỉcàngquaytrởlạitháiđộphòngvệvàcấtlờichửibớitứcgiậnhaythậmchíbuôngbỏluôn.

Đóđâuphảithứbạncần.VàđócũngkhôngphảithứArtcần.Vậynênthayvàođó,hãylàmviệcmàArtítngờtớinhất:Cảmthôngvớinhữngsuynghĩtiêucựccủacậuta.

Lấythídụ,hãynói:"Tôicálàanhthấykhôngaicóthểhiểunổicảmgiácsợhãirằnganhkhôngthểhoànthànhdựánnàyđược.Vàtôicũngcálàanhbuồnlòngbởianhnghĩrằngtấtcảchúngtôiđềuthấythấtvọngvìanh.Hơnthếnữa,tôicálàanhcảmthấyrằngkhôngaicóthểhiểunổikhókhănbiếtbaonhiêukhiphảixoayxỏavớinhữnggìđangxảyratrongcuộcsống."

Giờthì,hãychứngkiếnphépthần.BởivìbạncảmthôngvớitâmtrạngcủaArt,bạnsẽloạibỏbớtkhoảngthiếuhụtcơquanthụcảmtếbàothầnkinhphảnchiếucủaanhta,manglạichoanhtacảmgiácđượcthấuhiểuvàđượckếtnốivớibạn.Vànghịchlýđầutiênđãxảyra:nhờvàoviệcnóirathậtrànhrọtrằngbạnbiếtanhtacảmthấykhôngaihiểumìnhhết,bạnlạikhiếnanhtanhậnrarằngbạnhoàntoànhiểu.

Cònđâylàphépthầnthứhai:KhibạndiễnđạtthànhlờitấtcảnhữnglýdoArthànhxửtiêucực,bạnsẽdịchchuyểnanhsangtháiđộtíchcựchơn.Banđầunhiềukhảnăngtronganhtasẽtrỗidậy“mâuthuẫntưtưởng”,làtìnhtrạng"nửanạcnửamỡ",khianhtanói,"Phảirồi,bâygiờthìđúnglàthếthật.Nhưngtôibiếtlàôngcầntôithựchiệncôngviệcnày,tôisẽxemcóthểhoànthànhđúngthờihạnđượckhông.Nhưngđừngmongchờphépnhiệmmàutháiquá."Đếnthờiđiểmđó,bạnđãcóđủđàđểthúcchoanhtatiếncảmộtbướcdàiđếnchỗtiếpnhận:"Tôibiếttôiđãlàmmọisựrốimù.Nhưngtôicóthểlàmđượcviệcnày.Tôithựcsựlàmđược.Anhchỉcầnchotôivàingàythôi,tôicóthểbùlạikhoảngthờigianđãmấtvừaqua."

DÒNGTHÁCCÂUTRẢLỜI"ĐÚNG!"

Nghịchlýthầnkỳpháthuytácdụngrasao?Bằngcáchkhơiracảmộtdòngtháccâutrảlời"đúng"từphíangườikhác("Đúng,anhnóiphảilắm,đờitôiđúnglàmộtđốngxàbần,vàtôikhôngthểchịuđựngthêmđượcnữa"),bạnđãdịchchuyểntháiđộcủađốitượngtừbấtđồngsangtánđồng.Khibạnđãthiếtlậpđượcmốihòahợpấyrồi,đốitượngsẽđượcdẫndắtvềmặttìnhcảmđểhợptácvớibạnthayvìphảnpháo.Hãynhớlạivụđàmpháncontinởchương1,bạnsẽnhậnrarằngđâycũngchínhlàphươngcáchtiếpcậnmàthámtửKramerđãsửdụngđểhóagiảimộttìnhhuốngtiềmtàngchếtngười.

CũnggiốngnhưKramer,tôiđãvậndụngNghịchlýthầnkỳđểtạoranhữngphadịchchuyển

tháiđộtứcthờitrongnhữngtìnhhuốngmongmanhsốngchết.Vídụ,tôiphảiđiềutrịchomộtphụnữtrầmcảmnặngnề,côđãtừngtựtửtớihailầntừsaukhitrởthànhnạnnhâncủamộtvụhãmhiếptànbạo.Côngồiđốidiệnvớitôisuốtsáuthángtrời,chẳngnóinănggìmấyvàkhôngbaogiờdámnhìnvàomắtngườiđốidiện.Mộtngàynọ,khicônóirấtnhiềuvềnhữngđiềukhủngkhiếpmàcôđãphảihứngchịutrongđờimình,tôiđãtrảinghiệmmộtsựđổithayvềcảmxúccủachínhmình,vàbỗngnhiêntôicảmthấysứcnặngcủanhữngkhổđautrongđờicôđètrĩulênmình.Nỗiuámđếnchoángngợpmàtôicảmnhậnđãhútsạchmọisắcmàukháctrongcănphòngvàtôigầnnhưkhôngthểnàothởnổi.

Khônghềsuynghĩgìnhiều,tôibuộtmiệng,"Tôichưabaogiờbiếtđượcrằngnólạitồitệđếnthế.Tôicũngkhôngthểgiúpchịtựtửđược,nhưngnếuchịcólàmthếthật,tôisẽvẫnnghĩtốtvềchị.Tôisẽnhớchịnữa,vàcólẽtôisẽhiểuđượctạisaochịbuộcphảilàmnhưvậy."Ngaylúcvừanóira,tôiđãhoảnghốtvôcùng–thựctếlà,tôiđãchophépbệnhnhâncủamìnhđượctựtửkiađấy!Nhưngkhinhữnglờilẽcủatôilơlửngtrongbầukhôngkhígiữahaingười,côgáiấyđãquayvềphíatôivàlầnđầutiêntừkhimốiquanhệnàybắtđầu,côđãnhìnthẳngvàomắttôi."Nếuthựcsựanhhiểuđượctạisaotôibuộcphảitựtử,vậythìcólẽtôicũngkhôngcầnlàmthếnữa."Vàđúnglàcôkhôngtựtử.Sauđó,côkếthôn,cócon,vàtrởthànhmộtnhàtâmlýhọc.VàcôđãdẫndắttôipháthiệnđượcsứcmạnhcủaNghịchlýthầnkỳ.

Tươngtựnhưthế,bạncóthểvậndụngkỹthuậtnàytrongcôngviệchayởnhàtrongmộttìnhhuốngcăngcápnàođó,khibạnbuộcphảingănchặnngườikháckhỏimắcmộtsailầmnghiêmtrọng.DướiđâylàmộtvídụxoayquanhRosevàcôcongáituổivịthànhniêntênLizzie,vốnđanghẹnhòvớimộtgãmàmẹLizziebiếtsẽchỉmanglạiảnhhưởngxấumàthôi.

LIZZIE(nóito,đầygiậndữ):Thếđấy!Conchịuđựngquáđủvớimẹvàcáiđốngluậtlệcủamẹrồi!ConsẽchuyểnvềởcùngRyan,bâygiờconcũngđã18tuổirồinênmẹkhôngngănconđượcđâu!

ROSE(hítmộthơithậtsâuvàcựtuyệtlạinỗithôithúcđượcthétlênđáplại):Mẹconmìnhnóichuyệnmộtphútthôi!Conbiếtđấy,mẹbiếtlàconcảmthấyrằngkhôngaihiểuđượccảmgiácngạtthởvìnhữngluậtlệmàbốmẹbảoconphảituântheo.

LIZZIE:Phảirồi!Conthấyngạtthởlắm!

ROSE:Mẹcũngcálàcontứcgiậnvìconnghĩchúngtakhôngthểhiểuđượcrằngkhókhănchoconbiếtbaonhiêukhimàđãgầntrưởngthànhthếnàyvàvẫnphảisốngcùngvớibốmẹ.

LIZZIE(bắtđầubìnhtĩnhhơn):Đúngthế.

ROSE:Hơnthế,mẹcượclàconcảmthấybốmẹchẳnghềhaybiếtgìvềthứáplựcconđangphảigánhchịu,hayvềnhữngquyếtđịnhthựcsựkhókhănmàconphảiđưaratrongcuộcsốngcủamình.

LIZZIE(buôngxả):Thựctình làkhókhăn lắm.Màconkhôngthểnàonóivớimẹvềnhữngchuyệnấyđược,vìmẹvàbốđềucóvấnđềriêngcủabốmẹ,nhấtlàbâygiờ,bốvừamớiphảinghỉviệcnữa.

ROSE:Ngay lúcnàyđâythìcũngvấtvảthật,nhưngvấnđềcủaconcũngquantrọngkhôngthuakémchútnàosovớivấnđềcủabốmẹ.Thựcralà,cólẽnếuchúngtangồixuốngvàthửnóichuyệnvềmọithứđangxảyra,thìmọingườisẽđềucảmthấykháhơn.Liệuconcórảnhvàiphútđểnhâmnhitáchtràvớimẹđượckhông?

LIZZIE:Đượcchứạ.

Thoạt đầu cuộc đối thoại này, Lizzie coi Rose như kẻ thù vậy. Nhưng bằng cách sử dụngNghịchlýthầnkỳ,bàmẹđãkhơiracảmộtdòngtháccâutrảlời"đúng"giúpđưamứcđộcảmxúccủaLizziexuốngđếnđộcôbébằnglòngtuyênbố"thỏathuậnngừngbắn".Lizzieđãdịchchuyểntừchỗkhángcựsanglắngnghevàxemxét,tấtcảxảyrachỉtrongvòngvàicâunói‒vàkếtquảlà,mẹcôbéđãcóđượcmộtkhởiđầuthuậnlợihơnđểcóthểtròchuyện,đưacôbéthoátkhỏimộtsailầmlớntrongcuộcđời.

MỘTĐỘNGTHÁITHUPHỤCLÒNGTIN

Nghịchlýthầnkỳkhôngchỉlàmộtcôngcụhữuhiệuđểgiúpaiđóđượcbuôngxảhoặcthuyếtphụcmộtngườiđưarahànhđộngđúngthayvìhànhxửsailầm.Đócònlàmộtmẹotàitìnhđểvậndụngtrongtrườnghợpbạncầnphảithuphụclòngtinvàsựquảcảmcủamộtngườivốnđangkhôngcótháiđộtintưởng,đócònlàmộtđònxoaychuyểnnếubạnđangphảilàmviệctrongmộtmôitrườngđộchạimàlạimuốnngườikhácbiếtrằngbạnkhônggópthêmvàotìnhhìnhrắcrối.

JacklàthànhviênbanlãnhđạomớicủamộthãngluậtởLosAngeles.Hãngmongmuốnxâydựngmộtđộingũnữluậtgiachoriêngmình,nhưngnócũngmangtiếnglàvắtkiệthọđếncùngvàgâycăngthẳngghêgớm‒đặcbiệtlàvớinhữngnữluậtsưđangphảinuôiconnhỏ.Nhữngluậtsưnàyluôncảmthấytộilỗivìphảiphómặcconmìnhvàotaynhữngngườigiúpviệcvàdànhquáítthờigianchocon.

Mộthôm,Shannon,luậtsưcóthâmniênbanămđãsụmxuốngbởiđứaconbatuổicủacônói

vớicômộtcâu,khôngbiếtđãbaonhiêulần:"Conghétmẹcứphảiđilàm,conkhôngthíchmẹnữađâu."CâunóinàyđãđẩyShannonxuốngvựcthẳm,côngồivàgụcđầulênbànkhóclóc.ĐúnglúcấyJackđingangquavànhìnthấycôquakhecửa.

Vịquảnlýtrướcđâychỉtoàntảnglờnhữngcảnhtượngnhưthếnày,nhưngJackthìthấykhác,bởianhcũngrấtyêucácconmìnhvàcảmthấythậtmaymắnvìvợanhcóthểởnhàvớicon.Anhđang thựchiện từngbướcnhằm làm chohãng củamình thân thiện với giađìnhhơn,nhưnganhbiếtsẽmấtnhiềuthờigianvàanhcũnghiểurằngcácbàmẹtrẻcảmthấychánnảnđếnmứcnào.

Jackgõlêncửavànóimộtcáchlịchsự,"Shannonnày,tôivàođượcchứ?"

Shannonngẩngđầulênvànói,"Khôngsaođâu.Tôiổnmà."

Jackbiết làShannonsẽxốclạitinhthầnngaythôi,nhưnganhcũngphiềnlòngbởihãngđãkhẳngđịnhrằngsẽthânthiệnvớinữgiới,vậymàkhôngthểthựchiệnnổi lờihứaấy.Anhbướcvàovănphòngcủacôvàđóngcửalạiphíasaumình.

Anhnhìnvàocôvànói,"Shannonnày,tôicálàcôcảmthấyhầunhưlúcnàocôcũngkhiếnaiđóphảithấtvọng.Nếukhôngphảiconcô,thìlạilàcôngty;mànếukhôngphảicôngty,thìlạiđếnlượtconcô.Cóphảithếkhông?"

Shannonngướcnhìnanh,ngưnglại,vàrồikhócòalên,cônói,"Tôighétviệccứlàmbuồnlòngconmìnhvàkhôngthểthựchiệnđượcnhữnggìcácsếpmongmuốnởtôi,tôicũngghétviệcmìnhđãbắtđầuhútthuốc,tôiđãtăngđến12cân."

Côngưnglại,hơicảnhgiácchútrằngcôđangthốtranhữngsuynghĩriêngtưnàyvớimộtđồngnghiệp.VàrồiJacknóithêm:"Vàtôicálàcôcảmthấynóchỉtệhơnchứkhônghềkhálên,đúngchứ?"

Shannonbắtđầukhóccòndữdộihơn,Jackkhônghềngăncôlại,bởianhbiếtcôphảitrútranỗigiậndữcùngchánnảncủamình.Điềuduynhấtanhnóilà:"Thậtkhóđểvừalàmmộtluậtsư,vừalàmmộtbàmẹ."

Shannonchỉđápvỏnvẹn"Phảirồi"nhưngchỉtrongvàiphút,nướcmắtcôbắtđầungơibớt.Khicơnbãogiôngnướcmắtđãquađi,thìnhữngcảmgiácthấtbạivàvôlựctệhạinhấtcủacôcũngquađi.Saumộtkhắc,côđứngdậykhỏibànmình,bướcvềphíaJack,ômanhmộtcáivànói,"Cảmơn,anhlàmộtvịsếptốt,làmộtngườitốtnữa."Jackmỉmcườixấuhổvàđáplời,"Côlàmộtluậtsưtốtvàmộtbàmẹtốt."

Chotớitrướclúcđó,ShannonvẫncoiJacklàmộtphầngópthêmvàonhữngvấnđềởhãngcủacô:mộtgãnữacứmongđợinhữngđiềubấtkhảthimàkhôngthèmđếmxỉagìđếnnhữngthiệthạikèmtheo.Nhưngkhianhrờikhỏiphòngcô,côđãnhìnanhdướimộtconmắtkhác:nhưmộtđồngnghiệpsẵnlònghỗtrợ,ngườitôntrọngcôvàxứngđángnhậnlạisựvịnểcũngnhưnhữngnỗlựctốiđacủacô.

Jackđãthựchiệnđượccúchuyểnđổinày‒biếnchuyểntoànbộmốiquanhệvớiđồngnghiệpcủaanhtrongnhữngnămsắptới‒vớikhoảngthờigiancònngắnngủihơnsovớinhiềunhàquảnlýkháccầnđếnđểgọixongbữatrưa.Anhđãlàmnhưthếnào?ChỉnhờthấuhiểubímậtcủaNghịch lý thầnkỳ:Nếubạnmuốnmọingười làmnhữngđiềungoàimongđợi,bạnhãythựchiệntrướcđã.

Lốisuynghĩhữudụng:

Khibạnbắtđầumộtcuộcđốithoạibằngcáchnói"Không"giúpngườikhác,chínhnósẽmởracánhcửađểhọcóthểnói"Vâng".

Bướchànhđộng:

Chọnraaiđóởchỗlàmvốnkhướctừhợptácvớibạnhoặc"lýdolýtrấu"đểkhônglàmviệcnọviệckia,hayđáplạibằngmộtcâukiểu"Vâng,nhưng".(Phảiđảmbảochắcchắnrằngngườinàycóthểlàmđượcviệcđó,cóđầyđủthờigianvànguồnlựcđểhoànthànhnhiệmvụ.)

1.Hãynóivớingườiđó:"Tôicượclàanhcảmthấykhôngđờinàomìnhlạithựchiệnnổicôngviệcmàtôiđềnghịanhlàm,đúngvậychứ?"Nếubạndòđúngmạch,ngườiđósẽgậtđầu,tỏrangạcnhiênvàsẽbớtphầncảnhgiácvìsựthấuhiểucủabạn.

2.Tiếptụcvới:"Vàtôicũngcượclàanhngầnngạiphảitrìnhbàythẳngthắnvớitôirằnganhkhôngthểnàohoànthànhcôngviệcđược,cóđiềuấyphảikhông?"Khảnăngcaolàngườiđósẽgậtđầuđồngýhoặcthậmchítrảlời"Đúng".

3.Cuốicùngnói:"Thựcralà,cóthểanhlạinghĩrằngcáchduynhấtđểcóthểhoànthànhcôngviệcđólà______________."(Hãyđểngườiđótựđiềnvàochỗtrống.)

4.Sauđócùnglàmviệcvớiđốitượngcủabạnđểbiếngiảiphápvừađưaratrởthànhhiệnthực.

14.CÚSỐCTHẤUCẢMLợiích:Chuyểndịchmộtngườitừchỗcựtuyệtsang"tựnguyệnthựchiện"chỉnhờmộtđộngtháiduynhất,biếnđổinhữngđộnglựccủamốiquanhệ.

Cơngiậnlôiđìnhcòntànphátanhoanghơncảgươmđao.

―NgạnngữẤnĐộ

Khimớibắtđầusựnghiệp,tôithấyquámệtmỏivớiviệclắngnghenhữngđồngnghiệp,cáccặpđôihaycácthànhviêngiađìnhcứluôncựtuyệtlắngnghelẫnnhau.Tôighétnhữngcuộcchiếnkiểu"anhtathếnày,côtathếnọ".Tôighétnhữngcuộcchơivôíchaicũngtrắngtay.Trongnhữngcuộctranhluậnấutrĩnhưthếnày,thứtốtđẹpnhấtmàtôicóđượcchỉlàvàikhắcđìnhchiếnngắnngủi.Cònđaphầnthờigian,tôicảmgiácnhưmìnhchỉđặtmộtmiếngbăngtạmthờilêntrênmiệngvếtthươngnứttoácvàrỉmáu.

Tôiđặttênchothủphạmtrongnhữngtìnhhuốngnàylà:"nhữngkẻđổlỗinguxuẩn".Đólànhữngngườicoigiaotiếpnhưmộttròthểthaomáume,đaotobúalớnkhôngngơinghỉvềnhữngthiếusótcủakẻkhácmàkhônghềbỏralấymộtgiâysuynghĩxemliệungườibịcôngkíchcảmthấyrasao.("Boblúcnàocũngđểcácdựánvượtquáthờigianchúngtôidựtính.Vàanhtakhôngbaogiờthèmnghenhữngđềxuấtcủatôivìanhtanghĩmìnhbiếttỏngmọithứrồimà.Anhtahànhxửtheolốitađâycaogiávàhàohiệplắm.Chẳngaiưaanhtavìanhtađâuphảimộtkẻvìđồngđội.Còncáinàynữacơ...")

Trênhết,nhữngkẻđổlỗinguxuẩnđềuquátựphụvềbảnthân:họngạonghễnóivớicảtôilẫnngườikhácxemkếtquảsẽrasao.Họchínhlànhữngngườiíttòmònhấtvềviệcbiếtxembạnđời,đồngnghiệphayconcáimìnhsuynghĩ.Trongtríóccủanhữngkẻđổlỗinguxuẩn,mụcđíchkhôngphảilàchiasẻthôngtin,màlàphôramọitìvếtcủangườikhác,rồingồichĩnhchệnvànói,"Rồi-giờthìanhđịnhlàmthếnàođây?"

Gắngsứclàmchonhữngkẻnàybìnhtĩnhhaybắthọphảilắngnghethườngchẳngmấykhicótácdụng.Chođếnmộtngày,tôibỗngđộtngộttìmramộtlốicanthiệpcóthểbiếnđổimọithứ.

ChuyệnđóxảyrakhigiađìnhFranklinđếngặptôivìHarry,cậucontrai15tuổicủahọtừchốilàmbàitậpvềnhà,giúpviệctrongnhàhayđơngiảnlàhợptácdướibấtcứhìnhthứcnào.Nàonhữngcáchly,cắtbỏmạngInternethaynhốttrongphòngđềukhôngíchgìvàchỉcàngkhiếncậuchàngthêmsưngsỉamàthôi.Joan,mẹcậu,cóvẻbuồnrầuvềtìnhcảnhnàyhơnnhiềuso

vớibốcậu,ôngRobert.

Ngaylúcbangườinhàhọbắtđầungồixuốngtrongvănphòngcủatôi,tôiđãhỏixemvìsaohọlạiphảitìmđếntôi,JoantuônramộttràngnhữnglờithanphiềnvềHarry.RobertthìcứngồilặngimnhưthểnóilênrằnganhtađồngývớinhữnglờikêucacủaJoan,nhưngcũngrấthiểutạisaoHarrylạibựcbộiđếnthếvìcáchmàbàmẹcậucứsasảnóinăngvềbọnhọ.Tronglúcấy,Harryngồivớihai cánh taykhoanh lại, chiếcmũ lưỡi trai củacậuchephủgươngmặt,ngầmchỉrằngvàolúcnày,nơicuốicùngcậumuốnhiệndiệntrêntráiđấtchínhlàcănphòngnàyđây.

TôiphảitìmmộtcáchlôikéoHarryvàcảRobertmàkhôngxarờikhỏiJoan.Vậynêntôithửmộtcáchnàođómớimẻ.

"ChịJoannày",tôicấtlờimộtcáchchắcchắnvàquảquyết,tronggiọngnóikhônghềcóchútthùnghịchhaychánnảnnào,"NếutôithửhỏiHarryxemtạisaocậubélạinghĩrằngcuộcgặpgỡnàychỉtổphíphạmthờigianvàtiềnbạc,nósẽnóithếnào?"

"Cáigìcơ?"Joanđáplời,vàcảmộtdanhsáchdàidòngnhữnglờithanphiềnvềHarryvẫnchưakịpnóichohết.

Tôinhắclạicâuhỏivàchêmthêm,"ChịJoan,hãythửđặtmìnhvàovịtrícủaHarryvànóichotôinghexemvìsaocậubélạinghĩlàcuộcgặpnàychỉtổphíthờigianvàsẽkhôngđiđếnđâucả?"

Đếnlúcấy,vàiđiềuthúvịđãxảyra. Joanngưnglại,Robertnémchotôicáinhìnkinhngạcnhưngtòmò,cònHarry‒đứaconbịghétbỏđãthảlỏnghaitayđangkhoanhlạivànângcằmlênkhỏingực,dùchỉlàchútít,thểhiệnrằngtôiđãlôikéođượcsựchúýcủacậu.

Joannghĩngợimộtlátvàđáplời,"Khảnăngcaonósẽnóicuộcgặpnàychỉphíphạmthờigianbởikiểugìcũngsẽchỉcóchuyệnmẹsẽravẻlênlớpdạydỗmình,cònbốthìchỉhùatheochứchẳngnóinănggì.Giốnghệtnhữngthứvẫndiễnraởnhàthôimà."

"Thậtsao?"TôinóinhằmnhấnmạnhsựchuyểndịchđángkểcủaJoantừcôngkíchsangthấuhiểu.Rồitôinóithêm:"VànếutôithửhỏiHarryxemnhữngđiềuđấykhiếnnóngánngẩmđếnđâu,thìnósẽnóithếnào?"

Joanđáp:"Nósẽnóinókhôngthểchịuđựngnổi."

"Vànếutôihỏinóxemnósẽlàmgìhoặcmuốnlàmgìđểđốiphólại,nósẽtrảlờithếnào?"

"Nósẽnóinómuốn"tắtđài"hếtcảvàgắngsứcbiếnđicàngnhanhcàngtốt",Joanđáp.

Lúcnày,cảHarryvàRobertđềubịhútchặtvàocuộcđốithoạigiữatôivàJoan.

TôiquaysangRobertvànói:"Robertnày,nếutôihỏianhxemđiềugìtrongcáchanhxửtríchuyệncủaHarrykhiếnJoanthấtvọngnhất,chịấysẽnóigì?"

Giờđây,JoanvàthậmchícảHarrylạibắtđầuhàohứngxemRobertsẽnóirasao.

Robertngưnglạivàrồiđáp,"ChắclàJoansẽnóilàtôingầmphácôấybằngcáchđồngývớicôấyởngoàimặtnhưnglạitỏývớiHarryrằngtôiđồngývớinóvềchuyệnmẹnóquátrớntớimứcnào."

"VànếutôithửhỏiJoanxemđiềuđókhiếnchịấycảmthấyrasao,chịấysẽnóigì?"

Robertnói:"Đơnđộchoàntoàn,mọingườiđềuchốnglạicôấyvàkhôngmộtaigiúpđỡcôấycả."

Bấygiờ,Joanbắtđầukhócvànói:"Tôighétviệccứphảiđóngvaimộtmụnanhnọc,nhưngcuộcđờinàycóvôkhốichuyệnlặtvặtmànếumọingườiđềutảnglờnhưkhông,Harrysẽchỉtrượtdàimàthôi."

Lúcấy,tôirốtcuộccũngđãnhìnthấyđôimắtcủaHarrydướivànhmũ,vàcậubéđãthảtayra.Tôihỏicậu:"Harry,nếubáchỏibốmẹcháuxemhọthấtvọng,chánnảnvìcháuhơnhaylolắngchocháuhơn,họsẽnóisao?"

Harryngậpngừngmộtchốcvàrồiđáplạivớichútthấuhiểuhơn,"Cháuđoánlàbốmẹđềunóilàhaingườilolắngchocháuthôi."

"Màhọsẽnóihọlolắngvìđiềugì?"Tôihỏi.

"Lovìcháusẽchỉtrởthànhmộtthằngbếtbátvàđờicháuthìvứtđi...nhưngbốmẹkìmkẹpquálàmcháukhôngthởnổi",cậuđáp.

"Bácbiếtlàcáchlàmcủahọrấtchán,nhưngdừnglạimộtchútởđiềuđầutiêncháuvừanói.Việcgìhọphảiđểtâmxemcháusẽtrởthànhmộtthằngbếtbátvàđờicháuthìbỏđi?"Tôihỏi.

"Bởivì...bốmẹthươngcháu",Harryđáplại,nhưthểsuốtbaolâunay,lầnđầutiêncậumớinhậnrađiềunày.

Vàtấtcảchỉcầncóthế.Phầncònlạicủaphiênđiềutrịdiễnratrongbầukhôngkhíhòahợpvà

cộngtác,hoàntoànvắngbóngnhữngcôngkíchácý,némđágiấutayhaygiậndữcâmnín.Cuốicùng,giađìnhFranklinđãtròchuyệnvớinhaunhưnhữngngườibiếtquantâmsănsócđếnngườikiathayvìchỉtrích,ghétbỏnhau.

Saucúđộtpháấy,tôiđãbắtđầusửdụngkỹthuậtnàyđểnốiliềnnhữngkhoảnghụtvềgiaotiếpvàhàngắnnhữngrạnnứtgiữacáccộngsựngànhluật,cácnhàquảnlýcaocấp,nhữngvịsếpvàcácnhânviên.(Bạnsẽthấymộtvídụrấthayởphầnbắtđầuchương8,nơitôiápdụngkỹthuậtnàyvớihailuậtsưđanggầmghèvớinhau.)Tôigọicáchtiếpcậnnàylà"giaotiếpthấucảm"vìnóngaylậptứcsảnsinhrasựthấucảmgiữanhữngngườitrướcđóchỉbiếtđếnáccảmvàthậmchílàghétbỏthẳngthừngnhau.HãycoinólàCúsốcThấucảm.

CƠCHẾHOẠTĐỘNG

Thấucảmlàmộtthứkinhnghiệmthuộcvềcảmgiác;nókíchhoạtphầncảmgiáctronghệthốngứcchếcủabạn,baogồmcảnhữngtếbàothầnkinhphảnchiếumàchúngtađãthảoluậnởnhữngphầntrước.Còngiậndữthìngượclại,làmộthànhvivậnđộng-thườnglàphảnứngtrướcmộtthươngtổndongườikhácgâyrađãđượcnhậnbiết.Vậynênnhờvàoviệcđưamọingườirakhỏitrạngtháigiậndữvàdịchchuyểnhọsangmộthànhvithấucảm,Cúsốcthấucảmchuyểnhọtừbộnãovậnđộngsangbộnãocảmgiác.

Nóicáchkhác,giậndữvàthấucảm‒giốngnhưvậtchấtvàphảnvậtchấtvậy‒khôngthểtồntạiởcùngmộtnơi,tạicùngmộtthờiđiểm.Hãyđểthứnàytrànvào,vàbạnsẽbuộcphảiđểthứkhácrađi.Khibạndịchchuyểnmộtkẻđổtộisangtrạngtháithấucảm,bạnđãchặnđứngcơnchửirủagiậndữcủangườiđó.

Thếcònaiđóđangtrongthếphòngvệthìsao?Thoạtđầu,nhânvậtđóngvaitrò"bịchcát"nàysẽcảmthấychánnản,bởibấtkểanhta/côtagắngsứcphảnchiếuthếgiớibênngoàirasao‒Tôixinlỗi,tôiloquá,tôisợlắm,tôicólýdochínhđánggiảithíchchoviệclàmcủamình‒thìkẻđổtộinguxuẩncũngbàngquannhưkhông.Kếtquảlà,đốitượngđangởthếbịcôngkíchthườngrơivàotrạngtháithịnhnộimlìmvàkhólòngkiềmchế.

Tuyvậy,thậtđộtngộtvàbấtngờ,lànếukẻđổtộikiabiếtđượcđốitượngcủamìnhcảmthấybuồnbã,tứcgiận,sợhãivàcôđộcđếnmứcnào,thìanhta/côtasẽtrởthànhmộtđồngminhngaylậptức.Khinhânvậtphòngbịkiacảmthấyđượckẻđổtộithấuhiểuvàrằnghọđứngvềphemình,vậythìkhôngcòngìphảikhưkhưbảovệnữa.Bứctườngphòngvệ,cùngvớicơngiậndữvànỗichánnảnkhôngnóithànhlời,cũngtựkhắctiêutan.Nỗikhuâykhỏavìkhôngcònphảicảmthấy"sợhãihayghêtởm"vớikẻđổtộisẽkhơidậymộtluồngbiếtơnmạnhmẽ

‒vàthậtthầndiệu‒cơnthịnhnộlặnglẽcủa"kẻphòngvệ"sẽchuyểnthànhthứtha,vàhơnthế,làcamtâmtìnhnguyệnhợpsứcđểkiếmtìmgiảipháp.

VẬNDỤNGCÚSỐCTHẤUCẢMVÀOLÚCNÀO

Cúsốcthấucảmlàmộtphươngcáchcanthiệpđầyquyềnnăngđểvậndụngkhihaingườinàođótrongcuộcsốngcủabạngâyhấntàntệvớinhauthayvìtìmcáchkếtnối‒hayítnhất,làkhimộtngườitrongđóhàohứngvớiviệccôngkíchhơnlàlắngnghe.Hãysửdụngngaykhicódấuhiệuđầutiênthểhiệnrằngcuộcxungđộtđangbắtđầuvượtkhỏitầmkiểmsoát.

Dướiđâylàmộtvídụ:

QUẢNLÝmộtnhómphầnmềm:Chúngtađãđặtmụctiêuđợttungrasảnphẩmnàysẽlàcuốituầntới,nhưngtôinghenóicóvấnđềgìđó.

SIMON:Vâng,cóvấnđềđấy.Kimkhôngchotôiđủthờigianđểlàmviệcvớinó.Mụctiêucủacôtakhôngthựctếchútnào.Khôngailàmxongđúngthờihạnđược.

KIM(nổitrận lôiđình):Simonsẽ làmđượcnếuanhtachịu làmtheonhữnggì tôiyêucầu.Chúngtabịmuộnbởivìanhtadôngdàithêmmấyngàyđểthêmthắtmấychitiếtđồhọahoalácànhmàsẽchẳngcóaithèmđểýhết.Chúngtaphảibánsảnphẩmnày,thếmàbâygiờchỉcótrongtaymộtđốngchứcnăngvôgiátrịvàchưacósảnphẩmnàođểbánhết.Đừngcóđổlỗichotôivìcáiđốnghổlốnnày.

QUẢNLÝ:Đượcrồi.Trướckhichúng ta thảo luậnxemviệc ramắtgặp trởngại rasao, tôimuốnlàmviệcnàytrướcđã.Tôibiếtrằngcảhaibạnđềuthựchiệnxuấtsắccôngviệccủamình.Thựcralà,cácbạnchínhlàhaithànhviênlàmviệctốtnhấtmàtôitừngcộngtác.Tôicũngbiếtlàđểhaibạnlàmviệcvớinhaucũngkhóhănlắm.Vậynêntôimuốnhỏimỗingườimộtcâu,vớimụcđíchlàxemxemliệuchúngtacócảithiệntìnhhìnhtheohướngtốthơnvớicảhaingườikhông.

KIMvàSIMON(đềuởthếphòngvệ):Thôiđược.

QUẢNLÝ:Bắtđầuvớicôtrướcnhé,Kim.Câuhỏilàthếnày:NếutôihỏiSimonxemđiềugìkhiếncậuấythấychánnhấtkhilàmviệccùngcô,cậuấysẽnóigì?

KIM(quángỡngàngtrướccâuhỏi):Hừm.À.Vâng...tôinghĩlàcóthểanhtasẽnóirằngtôikhôngcoitrọngtàinăngcủaanhta.Hoặcgiả,tôihàohứngvớiviệcđặtrahạnchóthơnlàchămchútchosảnphẩmtốthếtmứccóthể.

QUẢNLÝ:Vậythì,điềuđókhiếnanhấythấythếnào?

KIM:Phátđiên.Bởivì-xemnày,tôibiếtlàanhtathựcsựhàohứngvớiviệcbiếnsảnphẩmnàytrởthànhthứtốtnhấttrênthịtrường,thếmàlạikhôngthể.Vàtôicũnghiểu,tôihiểulắm,rằngcôngtychúngtakhôngthểvậnhànhtheolốiấy.

QUẢNLÝ:Cảmơncô.Tôirấtcoitrọngnhữngýkiếnấy.VàgiờtôimuốnhỏicâutươngtựvớiSimon.Simon,nếutôithửhỏiKimxemđiềugìkhiếncôấythấychánnhấtkhiphảilàmviệcvớicậu,thìcôấysẽnóigì?

SIMON(cảmthấyyêntâmtrướcvẻthấuhiểucủaKim):Àvâng,ừm,đượcrồi,tôinghĩlàcôấysẽnóilàcácvịquảnlýcấpcaochờđợicôấysẽthựchiệnđúngthờihạnvàcôấysẽbịtráchmócnếuchúngtôi làmtrễbởitôiđãdànhthờigianthêmthắtthứnàythứkiamàcácsếpkhônghềyêucầu.Vàtôicũngthựcsựhiểuđiềuđó.Ýtôilà,đốivớitôi,sẽlàsaitráikhiđưaramộtsảnphẩmchưađạtđếnmứctốtnhấtcóthể,nhưngtôicũngthấyđượclàmọichuyệnrắcrốirasaovớiKim.

QUẢNLÝ:Vàđiềuđókhiếncôấycảmthấythếnào?

SIMON:Chắclàkhiếpsợrằnghọsẽtrừngphạtcôấymất.Hoặclàcămgiậntôivìđãlàmmọithứtrởnêntồitệvớicôấy.

QUẢNLÝ:Cảmơncậuvìđãtrảlờirấtthànhthực.Giờthì,tôibiếtrằngngaylúcnàyđây,chúngtamuốntậptrungvàohoànthiệnviệcramắtsảnphẩmcàngnhanhcàngtốt.Vậythìhãycùngđưaramộtlịchtrình,đểxemchúngtacóthểthựchiệnđúngngàydựđịnhhaykhông.NhưngliệuhaibạncóvuilòngsắpxếpmộtcuộcgặpsauđóvàthửxemliệucócáchnàolàmchomụctiêuthựchiệnsảnphẩmtốthếtmứccóthểcủaSimonhòahợphơnvớiđòihỏicủaKimvềviệcđạtđượccácyêucầucủacôngty?Vìtôitinrằngcácbạncóthểcùngnhauđưaranhữnggiảipháprấtổn.

KhivậndụngCúsốcthấucảm,hãytránhmắcphảisailầmnày:chenngangcácýkiếncủabạnvào-kểcảchúngcótíchcựcthếnàođichăngnữachẳnghạnnhư("ĐươngnhiênlàtôitánđồngvớinhữnggìcônóivềnănglựccủaSimon").Mụctiêucủabạnlàkhiếnchohaingườiphảnchiếulẫnnhau.Vậynênchỉtạođiềukiệnthuậnlợichứchớcóngắtlời.

Vàcũngphảitựhiểurằngbạnkhôngcốgắngđểgiảiquyếtvấnđềđangbàysờsờtrướcmắt(vínhưmộtđứatrẻviphạm"lệnhgiớinghiêm",mộtđồngnghiệpbêtrễthờihạn,v.v...).Thayvàođó,bạnđangdịchchuyểnngườikháctớimộtnơimàchínhhọtựgiảiquyếtvấnđềcủa

mình-rồivấnđềtiếptheo,vấnđềtiếptheonữa.

Hãythựchiệnchođúngđắnvàbạnsẽgặpítvấnđềphảigiảiquyếthơn,vìnhữngngườiđãtrảinghiệmCúsốcthấucảmtrongtươnglaisẽbớtphầnhàohứngvớiviệcxâuxélẫnnhau,thayvàođó,sẽhamthíchđượclàmchomọithứổnthỏavìnhau.Đólàbởihọđãtừng"đượclà"ngườikia,chíítlàtrongmộtkhoảnhkhắc,vàgiờđâyhọđãbiếtcảmgiáccủangườikianhưthếnào.

SỨCMẠNHCỦASỰTƯƠNGĐỒNG

ThườngthìbạncóthểsửdụngCúsốcthấucảmđểdẫndắtngườikhácthấuhiểuđượccảmgiáccủamình.Vídụ,nóivớimộtđồngnghiệprấthay"bỏbom"bạntrongcácdựán,"Nếumộtkháchhànghẹnsẽgửikhoảnthanhtoánđếnchotađúnghạnvàrồikhônggửi,tacầnphảilolắngxemliệungườiđócóbắtchẹtchúngtakhông‒nhưnglạibuộcphảitỏralịchsựvìchúngtakhôngthểliềumìnhchọcgiậnkháchhàngđược,thìcóbựcbộikhông?"

Khingườiấynóicâugìđóđạiloạinhư,"Rấtbựcbội",hãynóitiếp"Vàliệuviệcấycókhiếnanhcảmthấytứcgiận,thậmchílàengạiphảitraođổilàmănvớingườiđókhông?"

Saukhiđốitượngđãtrảlời"Có",hãynóinhẹnhàng,"Biếtrõcảmgiácbị"chơikhó"lànhưthế,liệuanhcómuốnlàmvậyvớingườikháckhông?"

Gầnnhưchắcchắnbạnsẽnhậnđượccâutrảlời"Không,đươngnhiênlàkhôngrồi",khiđóbạncó thểnói "Thế,anhbiếtđấy,đó làcảmgiáccủa tôikhi tôicầnphảidựavàoanhđểhoànthànhmộtdựánnàođấy,vậymàtôilạikhôngdámchắcrằnganhcóthựchiệnđượckhông.Tôikhôngmuốnanhbuồnlòngvìtôitôntrọngvàquýmếnanh,nhưngtôithấychánvàlosợkhitôikhôngchắcchắnrằngmìnhcóthểtintưởngnơianh."

Kếtquảlà,ngườiđósẽkhắccốtghitâmbàihọcnày-vàCúsốcthấucảmchóngvánhcủabạnsẽgiúpbạngiànhđượcnhiềusựhợptáchơnnữatrongtươnglai.

VẬNDỤNGCÚSỐCTHẤUCẢMVỚICHÍNHBẢNTHÂNBẠN

Liệubạncóphảilàmộtkẻđổlỗixuẩnngốc?Sựthựclà,vàomộtlúcnàođótrongđời,chúngtađềunhưvậycả.Nếubạnthườngxuyênthấymìnhdựphầntrongnhữngcuộccãivãnảylửa,nơibạnchìaracơngiậnvànỗitráchmócnhưnhữngmónvũkhícủamình,hãyhànhđộngngay:đánhthứcsựthấucảmcủariêngbạn.

Vàđâylàcáchthức:

1.Hãynghĩvềaiđóthườngxuyêngâychánnản,chọcgiận,làmtổnthươnghaykhiếnbạnthấtvọng.Đâycóthểlàmộtthànhviêntronggiađình,aiđóởcôngsởhaymộtngườibạn.

2.Tưởngtượngrằngngườiđóđanglàmmộttrongnhữngviệckhiếnbạnchánnản.Lựachọnmộthànhvichíítchạmmức8,trênthangbậcnghiêmtrọngtăngdầntừ1đến10.Hãydànkhungcảnhấyđầyđủtrongtâmtríbạnvàđểýxemnókhiếnbạncảmthấyrasaokhinghĩvềnó.

3.Giờthì,hãyđặtbảnthânmìnhvàovịtrícủangườikhác.Tưởngtượngxemngườiđósẽnóigìnếutôithửhỏixemđiềugìkhiếnanhta/côtathấytứcgiận,bịtổnthươnghaychánnảnnhấtởbạn.Tưởngtượngrằngbạnlàngườikhácvànóiranhữnggìrấtcókhảnănghọsẽtrảlời,vídụnhư,bạnhaychỉtrích,bạnưaphánxét,bạnluônmuốnbàytròtửvìđạo,haybạnthíchkiểmsoát.Hãythànhthậtvớinhữngthứtiêucựcmàbạnđãgâyratrongmốiquanhệnày.

4.Tiếptheo,hãytưởngtượngtôihỏingườinàyrằngviệcchánnảnvàbuồnlòngvìbạnkhiếnanhta/côtabuồnrầunhưthếnào.Mộtlầnnữa,hãytựđặtmìnhvàovịtrícủaanhta/côtavàtrảlời"Rấtnhiều".

5.Giờthìhãytưởngtượngrằngtôisẽhỏingườiđó,"Anh/chịcóthểmôtảviệcgìđógâytổnthươngmàngườinày(chínhlàbạn)đãlàmkhông?"Hãynghĩvềbấtcứhànhđộngnàogâytổnthươngmàbạnđãlàmvớimốiquanhệnày,vànókhiếnngườikháccảmthấythếnào,hãytrảlờinhưthểbạnchínhlàngườiđóvậy.

6. Cuối cùng, vẫn trên thang xếp hạng từ 1 đến 10 đó, hãy đánh giá xem giờ đâymức độnghiêmtrọngmàbạngánchongườiđóđãởđâu.

Điềugìsẽxảyra?Gầnnhưchắcchắn,thoạttiên,bạnsẽthấygiậndữvớibàitậpnày,nhưngkhibạnđặtmìnhvàovịthếcủangườikhác,mứcđộgiậndữcủabạncũnggiảmxuống.Thườngthì,khitôithựchiệnbàitậpnàyvớicácthínhgiả,họbắtđầuvớimức8hoặc9vàkếtthúcởmức3hay4.Đólàbởibạnchưathểnếmtrảinhữngcảmxúccủangườikhác,cùnglúcđó,bạnlạithấytứcgiậnvớingườiđó.

Vậynên,lầntiếpsauđâybạncảmthấymuốncắnxétantácmộtaiđókhiếnbạntứcgiận,hãyhítmộthơithậtsâu,tìmmộtnơiyêntĩnhvàthựchiệnbàitậpnàyđã.Kếtquảlàbạnsẽtiếtkiệmchobảnthânmình,vàcảngườikhácnữa-rấtnhiềuphiềnmuộncùngbuồnđau.

Lốisuynghĩhữudụng

Cùngmộtlúc,bạnkhôngthểvừahàohứngtìmhiểulạivừahăngháicôngkíchđược.

Bướchànhđộng

Đểsựthấucảmtrỗidậytựnhiênhơntrongbạn,hãymanglạichomìnhítnhấtmộtCúsốcThấucảmmỗingày.Vídụ,khimộtđồngnghiệpbạnkhôngưacholắmđangnóichuyệnđiệnthoạivớimộtkháchhàngkhónhằn,hãyquansáttìnhhuốngvàtựhỏi,"Liệusẽthếnàonếumìnhởvàovịtrícủaanhta/côtalúcnày?Liệucuộcđốithoạiđócókhiếnmìnhthấytứcgiận,chánnảnvàkhổsở?"Haynếusếpcủabạncócộccằnhơnthườngngày,hãytựhỏibảnthân:"Sẽrasaonếumìnhphảigánhtấtcảnhữngtráchnhiệmcùngâulocủacôta/anhtangàyhômnay?"Bạncànglàmnhưvậy,bạnsẽcàngcảmthấyítcăngthẳngvàchánnảnvớinhữngngườixungquanh-vàbạnsẽtiếpcậnhọthànhcônghơnnữa.

15.CHƠINGƯỢC,CÚSỐCTHẤUCẢM2Lợiích:Dịchchuyểnmộtngườingầnngừbiếngnhácthẳngsanggiaiđoạn"tìnhnguyệnthựchiện"nhờtạorasựthấucảm.

Khiêmnhườngchínhlàdấuhiệuchắcchắnnhấtcủasứcmạnh.

―THOMASMERTON,

Tácgiả,tusĩdòngLuyệntâm

Vincelàmộtkẻbiếngnhác.Anhtathừađủthôngminhđểlàmtốtcôngviệcvịtrítrợlýpháplýcủamình, nhưng anh ta chỉ làmquấy quá cho xong. Thường thì anh ta làm việc rất luộmthuộmhoặc chỉ nhét các dự ánmột cách cẩu thả vào tay người khác. Trong khi các đồngnghiệpởlạilàmtớitốikhuyachokịpthờihạnthìanhtachỉchămchămchuồnvềsớm.

Công ty thuêVinceđãngỡrằngmìnhđãkhaiquậtđượcmộtmónbảobối, thếmàhóara,Vincelạitrởthànhmộtrắcrốikhônghơn.Banlãnhđạorấtthấtvọng.

Mộtngàynọ,sếpcủaVincegọianhtasangvănphòng.Vincelolắnglắm:liệucóphảicáccấptrêncuốicùngđãđểýrằnganhtalàmviệckhôngđượcbằngnhữngngườikháckhông?Anhtangổnnganggiữacảmgiácphòngvệ,sợhãivàtứcgiận.

Tyrell-sếpcủaVinceđónanhtaởcửaphòng,bảoanhtangồixuốngvàmờianhtamộtcốccàphê.Vàrồivịsếpđãkhiếnanhtaphảisửngsốtvôcùng.

Tyrellđãnóichínhxácnhữnggìtôidặnanhta:"Tôixinlỗi.Tôinghĩắthẳnphảicóđiềugìđótôiđãgâyrakhiếnanhphảichánnảnrấtnhiều,tôirấtmuốnxinanhthathứvìviệcấy.Tôinghĩnhữngđiềuấylà..."

Chỉnửagiờsau,Vincequaytrởlạibàncủamình.Anhtalàmviệchăngháinhấttừkhiđượcthuêvàođếngiờ.Vàanhtathấyhạnhphúcvìđiềuđó.

VậyTyrellđãlàmgìđểcóthểbiếnchuyểnVincetừchỗlàmộtrắcrốithànhmộtngườitràntrềsinhlựcchỉtrongvòng30phútđồnghồ?Anhtađãvậndụngmộtcáchtiếpcậnkhiếnbấtcứaicũngphảingỡngàng.TôigọinólàChơiNgược(bởiđóchínhxáclàthứtráingượchoàntoànvớidựkiếncủamọingười)vàđólàphiênbảnthẳngthừngtậnmặtcủaphươngcáchCúsốcthấucảm1màtôiđãmôtảtrongchương14.

TôinhiệtliệtkiếnnghịsửdụngkỹthuậtChơiNgượcnàynếubạnphảixửtrívớiaiđócóđầyđủkỹnăngvàkhảnăngthựchiệnmộtcôngviệcnàođó,nhưnglạikhôngbỏra100%nỗlực.Bạnsẽvậndụngnhưthếnày:

1.Trướctiên,hãynóivớiđốitượngrằngbạnmuốngặptrongkhoảngmườiphút.Bốtrímộtkhoảngthờigianmàngườiđócóthểdànhsựtậptrungchúýtuyệtđốichobạn;nếungườinàymuốngặpbạnngaylậptức,hãyđáplạiđầytôntrọng,"Không,anhđangdởviệcgìđó,màviệccủachúngtalạikhôngphảichuyệnsốngcòn.Tôisẽđợiđếnlúcanhkhôngbịthứgìlàmxaonhãngnữa."

2.Hãychuẩnbịchocuộcgặpgỡbằngcáchnghĩrabalýdoriêngbiệtvàchínhđángcóthểđãkhiếnđốitượngcảmthấythấtvọnghaychánnảnvềbạn.Vídụ,Tinanghĩlàmìnhluôndúivàotaycôấynhữngdựánkémthúvịnhất.Rấtcóthểcôấychánnảnlàvìmìnhkhôngcungcấpngânsáchđầyđủđểsắmsanhnhữngthiếtbịmàcôấymuốn.Vàcóthểcôấyđiêntiếtvìphảithừahưởngquánhiềuvấnđềdongườitiềnnhiệmđểlại,vàđôikhimìnhlạitráchmóccôấyvìđiềuđó.Việcbảnthânbạncảmthấythấtvọnghaychánnảnrasaokhôngquantrọngởđây;hãygácnhữngvấnđềcủariêngbạnsangmộtbên,gắngsuynghĩnhưngườikhácxemsao.

3.Đếnkhigặpgỡ,ngườikiaắtsẽtrôngchờbịbạnchỉtríchhoặctỏtháiđộđốiđầugaygắt.Thayvàođó,hãychỉnói"Chắclàanhđangchờđợitôiđưaramộtdanhsáchnhữngphànnàn,nhưcáchtôivẫnhaylàm.Thếnhưng,tôiđãthửnghĩvềnhữnglýdotạisaoanhlạithấythấtvọngvềtôi.Chắcrằnganhsợphảinóichotôinghevềnhữngthứđó,vìanhhìnhdunglàtôisẽkhăngkhăngtựbảovệmình.Tôinghĩnhữngvấnđềấylà..."Sauđóđưarabađiềumàbạnnghingờrằngngườiđóthấythấtvọngnhấtvềbạn.

4.Kếtlạibằng,"Cóphảivậykhông?Nếukhông,nhữngđiềukhiếnanhthấychánnảnnhấtởtôilàgì?"Sauđólắngnghetấtcảnhữnggìngườiđónóira,ngưnglạivànói,"Nhữngđiềuấykhiếnanhbậnlòngnhưthếnào?"

5.Saukhingườiđóđáplại(nhiềukhảnănglàkhásướtmướt),hãytrảlờimộtcáchchânthànhbằngcâu"Thậtư...Tôikhôngbiết,màtôiđoánlàmìnhcũngkhôngmuốnbiếtnữa.Tôixinlỗi,từnayvềsautôisẽcốgắnglàmtốthơn."

6. Sau đó dừng lại. Nếu người kia hỏi, "Còn gì nữa không?", hãy nóimột cách thành thực,"Không,đấylàtấtcảnhữnggìtôimuốnnói‒Tôirấttrântrọngnhữnggìanhvừanóivớitôi."Nếungườiđóvẫntiếptụcbướngbỉnhmuốnbiếtvàhỏitạisaobạnlạikhơiracuộcđốithoạinày,hãyđáplạibằngnhữngcâukiểunhư:"Tôibiếtlàtôiđãmắclỗi,vàtôibiếtlàcóthểmọi

ngườisẽngầnngạichỉrachotôithấy.Vàtôibiếtlàtựtôicóthểthựchiệnphầnviệccủamìnhtốthơnnữa,đểtạoramộtmôitrườnglàmviệcưuviệthơnnếutôibiếtđểtâmđếnnhữnggìmìnhlàmchưađúng."

Vìlẽgìbạnlạiphảilàmthếchứ,trongkhiđólàđiềucuốicùngtrênđờinàybạnmuốnlàm?Vìnópháthuytácdụngkhimàtấtcảnhữngphươngcáchtiếpcậnkhácđềuvôích.Cứtảnglờmộtkẻbiếngnhácđi,vàvấnđềsẽchỉtiếpdiễnvàngàycàngnghiêmtrọnghơn.Thửđốiđầuvớianhta,mongđợisẽnhậnđượcmộtlờixinlỗivàhứahẹnsẽđổithay,nhiềukhảnăngbạnsẽchỉtạoramộtkẻthùnghịchluônkiếmtìmmọicơhộiđểngấmngầmchốnglạibạnmàthôi.

Thếnhưng,làmmộtviệctráivớimongđợi-tựmìnhnóilờixinlỗi,vàđiềugìđókhácbiệtsẽxảyra:ngaylậptức,bạnchuyểndịchmộtngườirakhỏichếđộphòngbịvàkhiếnchongườiấybắtđầuphảnchiếulạisựkhiêmnhườngvànhữngmốibậntâmcủabạn.Nhậntráchnhiệmvềnhữnghànhđộngcủamìnhvàcamkếtsửachữacáclỗilầmtrongtươnglaicũnggópphầnthểhiện lòngkhoan thứ, sựhàophóngvà tư tháiđĩnhđạc lớn lao,đủbiếnbạn trở thànhmộtngườiđángđượctôntrọng.

Kếtquảlà,conngườixưanayvẫnhaynétránh,tảnglờhayxỏxiênbạnsẽnhanhchóngthayđổilốihànhxử.Bạnđãkhiếnngườinàyphảikínhnểvàngưỡngmộbạn,dẫntớimộtviệc:giờđây,ngườiđóbắtđầulolắngvềviệccóthểlàmbạnthấtvọng.Thườngthì,bạnsẽđượcchứngkiếnmộtsựthayđổitứcthìtrongtháiđộvàhiệuquảlàmviệc.

Bạncũngcóthểápdụngkỹthuậtnàyvớiconcáiởnhà(sẽđặcbiệthiệunghiệmđấy),vàcảvớibạnbè,giađìnhmìnhnữa.Lấythídụ,hãythửxemDanasửdụngnónhưthếnàođểlấylạiđượctìnhhữuhảovớimộtngườibạnđãtừngthânthiếtvàkhiếncôphảihơnmộtlầnthấtvọng.

SHARON(Vềtrễbữatrưavàđãsẵntrongtìnhtrạngphòngvệ):Chào,xinlỗitớvềmuộn.Cứviệcthêmcáitộiđấyvàodanhsáchnhữngthứkhiếncậuphảiđiêntiếtvìtớ.TớbiếtlàcậuphátcáuvìtớđãđểlỡbuổitiệccậutổchứcchoJoevàquêntrảcáiváycậumuốnmặc...

DANA:Àkhông,đừnglo,đâycóphảicãivãcaynghiệtđâu.Thựcra,tớmuốnlàmviệcngượclạihoàntoàn.Tớđãnghĩngợinhiềuvềtìnhbạncủachúngmình,vàtớnhậnralàgầnđây,tớđãkhôngphảilàmộtđứabạnragì.

SHARON:Cáigìkia?

DANA:Phảivậy,tớcálàcậuphátmệtvìtớcứrầyrànhữngthứlặtvặtnhưváyvóc.Tớcũng

khôngtôntrọngchuyệntínhcáchcậuphóngkhoánghơntớ,vàcậucũngkhôngthíchtớlúcnàocũngsắpđặtcuộcsốngcủacậu.RồikểlểquánhiềuvềchuyệnJoevàtớ,cònchẳngquantâmđoáihoàimấyđếncậunữa...

SHARON:Ồ,cônàngạ,đượcrồi!Mà,phảirồi,cóthểvàithứđấycũnglàmtớbựcmìnhđấy,nhưngtớđâucómongđợicậuphảihoànhảocơchứ.Nhưngnày,nhântiệncậuđãnhắctới,tớcũngrấttrântrọngviệccậuhiểuđượccảmgiáccủatớ.VàtớđoánlàtớcũngthấytổnthươngítnhiềuvìcậucứnhắcđếnJoehoàihoàimỗilúcbọnmìnhgặpnhau,màđôikhitớchỉmuốntròchuyệnkiểuphụnữvớinhauthôi.

DANA:Tớxinlỗi.Cậubựcmìnhlắmhả?

SHARON(Bậtcười):Àừ,nhưngchắcchẳngđiênruộtbằngviệclúcnàotớcũngthấthứavớicậu.Tớthựclòngxinlỗivềchuyệnđó-Tớđãcốgắngngănnắptrậttựhơnrồiđấychứ,nhưngcậuthừabiếtchứngrốiloạntăngđộnggiảmchúý(ADHD)củatớrồiđấy.Thậtsựlàtớsẽcốgắngnhiềuhơn...tìnhbạngiữahaibọnmìnhrấtquantrọngvớitớ,vàtớphảicốgắnghơnvìnómớiđược.

NgoàiviệcsửdụngkỹthuậtChơiNgượcđể"giảigiáp"vàtáithúcđẩymộtnhânviênhaymộtngườibạnvốncứngđầucứngcổ,bạncũngcóthểápdụngđểhàngắnmộtmốiquanhệmàchínhbạnđãxáotunglên.

Tôiđãlàmđúngnhưvậyvớimộtngườibạnthântrướcđây,hồithựctậpykhoa.Tuổiđờinontrẻvànhạycảmtháiquá,tôicảmthấytổnthươngvìmộtviệclàmvôtâmnàođómàngườiấyđãgâyra.Kếtquảlà,tôiđãkhônggiữliênlạcvớicậuấysaukỳthựctập,khicậuấychuyểnvềmộtchỗcáchnơitôiởtớitận270câysố.

Tómlại,chúngtôiđãbặtvôâmtínsuốtgần20năm.Vàrồingàykia,tôinhậnrarằngmìnhđãsailầmkhicứkhưkhưômlấymốihậnthùnàyquálâu,vàtôiđãviphạmcamkếtsẽkhôngtrởthànhmộtkẻthùdainhớlâusaukhiđãchứngkiếnquánhiềungườikhôngbiếtthathứngàycàngbấthạnhvàđắngngắt.

Tôigọichongườibạncủamìnhmộtcáchđườngđộtvànói,"Franknày,tớgọichocậuvìtớnghĩmìnhđãgiữmốihằnthùnhỏnhặtvớicậusuốtchừngấynămvìmộtnguyêncớgìđóchínhtớcònkhôngnhớnổi.Tớkhôngnghĩlàcậuđãlàmcáigìquáđáng,chỉlàchínhphảnứngnhạycảmtháiquácủatớđãkhiếntớngãngliênlạcvớicậu.Vậynêntớquyếtđịnhgọichocậuđểxemcậuvàgiađìnhthếnào,vìchúngtađãtừnglànhữnganhbạnchíthiếtsuốthồithựctập."

Frankđãtừnglàmộttrongnhữngngườihòađồng,lạcquan,đượcyêumếnvàkínhtrọngnhấttrongsuốtđợtthựctậpcủatụitôi(cậugiànhđượcgiảithưởngthựctậpxuấtsắcnhất)vàcậuấykhônghềthayđổi.Vậynêncậuấyđáplạinhưthểchúngtôichưakhinàothôilàmbạnvớinhau. "Marknày,gặpcậutớmừng lắm.Tớchưabaogiờnghĩ làcóhiềmkhíchgìgiữabọnmìnhhết,tớchỉnghĩlàbọnmìnhaicócuộcsốngcủangườinấyvàquábậnrộnmàthôi."

Saukhiđãbắtnhịplạiđượcvớinhau,chúngtôikếtthúccuộcgọivàiphútsauđó.Mànóivềcảmgiácnguxuẩnấy-Tôicảmthấynhưmìnhlàmộtgãbácsĩtâmlýkhùngđiên.(Chắcbạnđangnghĩthầm,"Bọnhọaicũngthếthôinhỉ?")

Nhưngđóchưaphảiphầnkết.CuộcgọicùnglờixinlỗicủatôichắcphảikhiếnFrankcảmđộnglắm,vìhaihômsaucậuấygọiđiệnvàbảo,"Marknày,cuốituầnnàycậulàmgì?Nếucậucónhà,tớtínhđưacảnhàtớxuống

LosAngelesđểđếngặpnhàcậuđấy."

Trongkhitôiápdụngphươngcáchchơingượcđểđánhtrảlạimộtmốihằnthùdochínhmìnhtạonên,cònthườngthìbạnsẽsửdụngvớimộtaiđógâyrắcrốiphiềntoái.Kỹthuậtchơingượccóthểchuyểndịchmộtconngườitừtháiđộthùnghịchsanghợptácchỉtrongmộtnhịptim,nhưnghãychắcchắnrằngbạnlựachọnmụctiêuđúngđắnkhiápdụnglốitiếpcậnnày.Phươngcáchnàypháthuyhiệuquảtốtnhấtvớinhữngngười"cóthểđiềutrị"‒nhữngngườichỉcầnmộtchútkhuyếnkhíchđểsửasanglạimình.Vànósẽkémhiệuquả(hoặckhônghềhiệuquả)vớinhữngkẻhaynhờvảvàtựyêubảnthânmàtôiđãnóiđếntrongchương11,vìhọđâucóhứngthúgìvớiviệc"cóđicólạichotoạilòngnhau".

Tuythế,nếubạnkhôngchắclắmliệunêntiếptụchaytừbỏmốiquanhệnày,bạncóthểthửdùngchơingượcnhưmộtbàikiểmtrachẩnđoán.Nhữngngườihồiđáplạibàikiểmtranàybằngcáchnângcaothànhtíchvàhiệusuấtcôngviệchòngnhậnđượclòngtôntrọngtừbạn,chínhlànhữngngườiđánggiữlại.Cònvớinhữngngườicứtiếptụckhiếnbạnthấtvọngthayvìđápđềntươngxứngvớilòngkhiêmnhườngcủabạn,chớđừnglênđạnvàphảnđònnhưthểbạnbuộcphảilàmnhưthế.Thayvàođó,chỉcầnnói"chàonhé"làxong.

Lốisuynghĩhữudụng

Mộtlạngxinlỗibằngcảmộtcânoángiậncùngmộttấn"phảnứngbằngcáchhànhxửtồitệ".

Bướchànhđộng

Hãynghĩvềaiđókhiếnbạnphảithấtvọngvàmờingườiấydùngbữatrưahaybữatối.Trước

khiđi,hãyđánhgiámứcđộthấtvọngcủabạnvớingườiđótrênthangbậctừ1đến5(mức5là"thấtvọngcùngcực").Trongcuộcgặpgỡ,hãysửdụngkỹthuậtChơiNgượcđểxinlỗivềbấtcứđiềugìbạntừnggâyracóthểkhiếnngườiđóphảiphiềnlòng,buồnrầuhaybịxúcphạm.

Mộtthángsaubuổigặpấy,hãynghĩvềlốicưxửcủangườiđókểtừthờiđiểmấyđếnlúcnàyvàđánhgiámứcthấtvọngcủabạnvớianhta/côta.Liệunócógiảmđirõrệt?Vậythìcáchtiếpcậncủabạncóhiệuquả.Nóvẫnnhưcũhaycaohơn?Nếuvậy,hãycânnhắcviệcxóabỏngườiđórakhỏicuộcsốngcủabạn-vìrấtcóthểbạnđangphảixửtrívớimộtkẻtựyêubảnthân,chỉgâyrachobạntoànphiềntoáitrongtươnglaimàthôi.

16."ANHTHỰCSỰTINLÀNHƯTHẾ?"Lợiích:Dịchchuyểnmộtngườiđang"đaotobúalớn"từchỗkhángcựsanglắngnghebằngcáchdẹpbớtcơngiậndữhaynỗisợhãicủangườiđó.

Mộtlờiphóngđạichínhlàsựthậtđãmấtđiphầnsángsuốt.

―KAHLILGIBRAN,NhàthơvàTriếtgia

DướiđâylàmộtmẹonhỏmàtôiđãhọcđượcnhờanhbạnScottRegberg.CôngtycủaanhởLosAngeles chuyên tổ chứcnhữngsựkiệnđìnhđám, trải rộng từbiện luận tranhcử tổngthốngtrêntruyềnhìnhđếncácbuổihộinghịchínhyếucấpquốcgia.Nếubạnđãtừngthamgiavàonhữngcôngviệchoạchđịnhtổchứckiểuđó,bạnsẽbiếtngay:nóđòihỏiphảicóthầnkinhthépcùngkhảnăngtổchứcsiêuviệtnhưtướngPattonvậy.

Nhưngtrênhết,nhưnhữnggìScottnói, làhiệnthựchóanhữngsựkiệnnhưthếmàkhôngvướngmắcgì(vàkhiếnnócóvẻnhẹnhàngnhưkhông)đòihỏinănglựcgiaotiếphiệuquảvàgiúpmọingườibìnhtĩnhkhiđủthứhạnchótđãlừnglữnghiệnratrướcmắt."Mọingười"baogồmkháchhàng,nhữngngườihoạchđịnh,họasĩthiếtkế,họasĩđồhọavàcảtrămngườikháctừtrênxuốngdưới.

MộtđiểmđặcbiệtxuấtsắccủaScottkhiđộngđếnviệcdẫndắtmọingườitheođúngkếhoạchchínhlàxoadịunhữngngườibịrốinhùngnhằngtrongnhữngvấnđềnhỏnhặtvàđãđượcgiảiquyếtxongxuôi.(NếubạnđãtừnglậpkếhoạchchoviệcđóntiếptronglễcướihaynghilễtrưởngthànhcủathanhniênDoThái,bạnsẽhiểukiểungườimàtôivừađềcậptới.)CáchlàmcủaScottlànhưthếnày.Khimộtngườinàođóbắtđầuxảramộttràngthanphiềnmấtkiểmsoátvềviệcvấnđềấytồitệđếncỡnàovàngàytậnthếđãậptớirasao,vânvânvàvânvân,Scottchỉnóimộtcáchđơngiảnvàbìnhtĩnh:"Anhthựcsựtinlànhưthế?"

Đâylàmộtcâuhỏicựckỳhiệunghiệm,vìkhibạnđặtravớigiọngnóibìnhtĩnh,nókhiếnchohầuhếtnhữngngườisửdụngnhữnglờicườngđiệuhayphóngđạiđềuphảilùilạivàxácđịnhlạivịthếcủamình.Thườngthì,họsẽrútlạibằngcáchnóiranhữngcâuđạiloại,"Àthì,cũngkhônghẳnthế,nhưngtôithấyrấtlàchánấy."Rồibạncóthểđáplạibằngcâu"Tôihiểuchứ,nhưng tôi cầnphảibiết thựchư thếnào,vìnếunhữnggìanhnóihoàn toàn là sự thật, thìchúngtađangphảiđốimặtvớimộtvấnđềnghiêmtrọngđây,chúngtasẽcầngiảiquyếtđếnnơiđếnchốn."Đếnlúcnày,họsẽởthếphảiluilạivàquyềnlựcđãchuyểndịchsangtaybạn.

Mẹomựcởcáchtiếpcậnnàychínhlàviệcđặtracâuhỏi("Anhthựcsựtinlànhưthế?")vớitháiđộbìnhtĩnhvàthẳngthắnchứkhônghềthùnghịchhaynhụcmạ.Mụcđíchcủabạnkhôngphảilàchọcgiậnngườikhác,màđơngiảnchỉlàlàmngườiđóphảidừnglạivànhậnrarằng,"Mìnhđangthổiphồngmộtcáiđụnnhỏthànhquảnúitođây.Chắcmìnhphảilốbịchlắm."

Thườngthì,tấtcảnhữnggìbạncầnlàmchỉlàmộtcâunói-"Anhthựcsựtinlànhưthế?"-cộngthêmmột,haicâuhỏikèmtheonữa.Vídụ:

VỢBẠN:Trờiơi,tôikhôngthểtinlàchúngtalạicãinhauvềvấnđềtiềnbạcnữa.Tôikhôngthểnàothắngnổivìcứmỗilầntôinóivớianhlàtôiđanglolắngchuyệntiềnbạc,anhlạirangoàivàmuacáigìđấyvàbảotôikeokiệt.Chắcchúngtaphảiphásảnthìanhmớivừalòngsao.

BẠN:Emtinlànhưthếchứ?Rằngcứmỗilầnemnóivớianhlàemđanglolắngchuyệntiềnbạc,anhlạirangoàivàmuacáigìđấyvàbảoemlàkeokiệt-vàrằngchắcchúngtaphảiphásảnthìanhmớivừalòng.

VỢBẠN:Đúngthếđấy.Anhcưxửkiểuvậyđấy.Àừthì,đượcrồi,khônghẳnlàanhlàmthế.Nhưngcóvẻlàthếđấy.

BẠN:Anhhiểunhữnggì emđangnói, nhưng thực sựanh cầnbiết cóphải emnghĩ là anhkhônghềđểtâmgìđếntìnhtrạngkinhtếcủachúngtavàthựcsựđanglàmcạnkiệtnguồntiềntrongnhà.Vìnếucóchuyệnấythật,thìvợchồngmìnhcóchuyệnhiểulầmnghiêmtrọngcầnlàmrõđấy.

VỢBẠN(giờđãbớtcăngthẳng):Ôitrời,emcóýnóithếđâu.Đượcrồi,đúnglàemđãnóihơiquáquắt.Đấylàchỉvìemquáchánvớiviệcbấtcứkhinàoemcốgắngnóichuyệnvớianhvềmộttrongnhữngnỗilolắngcủaem,anhlạiphớtlờnhưkhông.

BẠN:Bấtcứkhinàotứclàluônluônnhưthếhaysao?

VỢBẠN(mỉmcười,bịpháthiệnralàlạinóiphóngđạisựthật):Đượcrồi,khôngphảilúcnàocũngvậy,chỉlàrấtnhiềulần.Vànólàmemchánlắm.

Đếnlúcnày,cuộccãicọkiểu"tiếngbấcquatiếngchì lại",khihaingườinói lấnátnhauđãnhanhchóngtrởthànhmộtcuộcđốithoại"cóquacólại",nơihaingườitròchuyệnbìnhtĩnhvớinhau.

Nếuđốitượngmàbạnđangphảixửtrílàmộtkẻcàunhàukhôngngừngnghỉ,cònbạnlạiđang

ởthếuyquyền,bạnkhôngphảilolắngsẽđedọađếncôngviệchaymộtmốiquanhệcủamình,bạncóthểthửphiênbản"phứctạp"củakỹthuậtnày.Vídụ:

BILL,mộtnhânviênbánxehơirấtnăngsuất,àovàovănphòngcủaviênquảnlýmàkhônghềbáotrước:Tôiphảilàmthếnàothìmớixongđượccáilệnhđặtmuachếttiệtđây?Mấytaykhốnnàynàychẳngbiếtmìnhđanglàmcáicủanợgìsất!Mộtlũđầnđộn,mộtlũbấttài!

FRANK(quảnlýbánhàngcủaanhta):Anhtinlàthếthậtà?

BILL(bịbấtngờvàthậmchícònkhôngnhắclạinhữnglờianhtavừanóitrongcơncáugiận):Tingìkia?

FRANK(nóivớigiọngchừngmực,chắcchắnvàbìnhtĩnh):Anhcóthậtsựtinlàtoànbộnhữngngườilàmviệcởđâyđềukhôngbiếthọđanglàmgìvàrằnghếtthảybọnhọ‒từngngườimột‒đềuđầnđộnvàbấttài?Cóphảianhđangnóilàkhôngcónổimộtngườilàmviệcởđâybiếthọđanglàmgìkhông?

BILL(bịphátgiácđãnóinăngphóngđại,anhtabớthổnhểnhơn):Àthì,khônghẳnlàtấtcảmọingười,nhưngđúnglàlúccầnlàmviệcgìthìchẳngthấyhọđâucả.

FRANK(tiếptụccuộcthẩmvấncủamình):Không,tôihỏithậtđấy,Billạ.Nếutấtcảnhữngngườilàmviệcởđâyđềubấttàivôdụng,chúngtagặprắcrốitođấy,vàtôisẽcầnđếnsựgiúpđỡcủaanhđểnhặtmấyngườiđóravàxửlýđếnnơiđếnchốn.

BILL(đãbìnhtĩnhlạimộtchút):Khôngđâu,thôinào,anhbiếtđấy,chỉlàtôigiậnquáthôimà.Chứđâuphảimọingườiđềubấttài.

FRANK:Tôihiểulàanhgiậnlắm,nhưngtôithựcsựcầnđếnsựgiúpđỡcủaanhđểgiảiquyếtvấnđềnày.Anhnghĩkhinàothìchúngtalàmviệcđóđược?

BILL:Không,thậtđấy.Tôibậnlắm.Tôichánquánênmớitrútrachonhẹngườithôimà.

FRANK:Ồ,đượcrồi,tôimừnglàanhđãthấythoảimáihơn.Vậythìanhhãynóichotôibiếtchínhxácxemanhnghĩchúngtacầnsửađổinhữnggì,vìtôithựcsựkhôngmuốnanhphảibựcmìnhđếnthế.

BILL(bắtđầubìnhtĩnhđưaravàiđềnghịgiúpđỡ):Trướchết,tôicầncáinày...

HãyđểýxemBillđãphảichùnlạinhanhchóngđếnthếnào.Hơnthếnữa,cóthểanhtasẽcònnhớđếncuộcchạmtránnàytronglầntiếptheoanhtacóýđịnh"xảđạnpằngpằng"-vàkýức

ấysẽlàlờinhắcnhởmạnhmẽđểgiữcơnnónggiậncủaanhtatrongtầmkiểmsoát.

Đươngnhiên,cứvàinămmộtlần,cóthểbạnsẽthấychoángvángkhiaiđóđáplạicâuhỏi"Bạnthựcsựtinlànhưthế?"vớicâu"Vâng"đầyquảquyết.Nếucóvậy,hãycởimởvàlắngnghenhữnggìngườiđóphảinói.Mộtngườiđủdũngcảmđểnói"vâng"vớicâuhỏinàyvàkhẳngđịnhchắcchắnvớicâutrảlờiấy‒thìkhảnăngcaongườiấyđangấpủnhữngvấnđềchínhđáng,ngườiấysẽthấyhàilònghơnvàlàmviệcnăngsuấthơnnếubạngiảiquyếtrốtráonhữngvấnđềđó.Vậynênbấtkểcâutrảlờibạnnhậnđượclàgì‒"vâng"hay"không"‒bạncũngsẽgiảiquyếtđượcvàivấnđềtotátchỉnhờvàomộtcâuhỏigiảnđơn.

Lốisuynghĩhữudụng

Trướckhibạnlolắngvềviệcgiảiquyếtvấnđềcủaaiđó,hãytựlàmrõxemđócóthựcsựlàmộtvấnđềhaykhông.

Bướchànhđộng

Hãynghĩvềaiđómàbạnphảiđốimặtcứluôndùngnhữnglờiphóngđạiđểbàytỏquanđiểm,khiếnbạnmệtnhoàivớitròkịchcủaanhta/côtavàkhiếnbạnphảichạyngayvềhướngkháccứmỗilầnhaingườigặpnhau.

Lầntiếptheongườinàybắtđầumộtcuộcgàothétcuồngnộ,thìchỉcầnđểnótrôituộtđi.Sauđóngưnglạimộtnhịpđếmtừmộtđếnnămvànói,"Anhtinlànhưthếthậtkhông?"Quansátngườiđóluilại,vàrồiyêucầungườiđótrảlờichitiếtvềvấnđềthựcsự(nếuvấnđềấycótồntạithật).

17.SỨCMẠNHCỦA"HỪMM..."Lợiích:Xoadịumộtngườiđangbuồnbựchaygiậndữ,chuyểndịchngườiđótừchỗkhángcựsanglắngnghe,vàtừlắngnghesangcânnhắc.

Nhữngkháchhàngíthàilòngnhấtcủabạnlạichínhlànguồnhọchỏilớnlaonhấtchobạn.

―BILLGATES,ChủtịchMicrosoft

Thửtưởngtượnglàbạnđanglàmtronglĩnhvựcbánhàng.Côngtycủabạn,vìquálolắngvềviệcdoanhthusụtgiảm,muốnmờitôiđếnđểhuấnluyệnchobạnvàcácđồngnghiệpsửdụngcáccôngcụcủatôinhằmgiatăngnăngsuấtbánhàng.Bạnkhôngmấyhàilòngvềchuyệnđó‒vàgiờđâythìbạnquábựcmìnhđếnmứckhôngbuồnvòngvotamquốcvềchuyệnđónữa.

Saubữatrưa,bạnnóivớitôi,“Tôichẳnghiểutạisaotôilạiphảihọcmấythứvớvẩnvềchuyệntiếpcậnngườita.Tôichỉlàmcôngviệcmìnhđãđượcđàotạothìsaochứ?Tôichỉhỏithẳngkháchhàngxemhọđangkiếmtìmthứgìvàhọmuốnbỏrabaonhiêutiền,rồichỉchohọbiếtphảichitiềnvàođâu,nhưthếkhôngđượchaysao?Tôikhôngcóthờigianvàcôngsứcmàhọcmấythứtâmthầnnày.”

Ắthẳnbạnchờđợitôisẽphátđiênlênhaytỏraphòngbị.Vìsuychocùng,bạnđangnóivề"mấythứtâmthần"củatôichứđâu.

Nhưngtôikhôngnhưvậyđâu.Thayvàođó,tôinói,"Hừmm"vớitônggiọngkểthêmtôinghevới.

Vậynênbạntiếptục:"Tôithựcsựghétviệcphảihọcmấythứnàyđểbánđượchàng.Nóchẳngdínhdánggìđếnnhữngthứtôithànhthạocả.Lạinữa,tôiđãđọcvàicuốnsáchvềmấythứnàyrồi.Chúnghaythậtđấy,tôicũngđãthửápdụngvàibađiềuvàcótácdụngthật.Nhưngsaumộthồitôiquêncảápdụng,vàchúngchẳngtrụđượcbaolămnữa."

"Thậtthếsao?"tôinói.Vàbạnngỡngànglắm,vìcóvẻnhưtôivẫnmuốnbạnnóitiếp.Thếlàbạnnói.

"Đúngthế",bạnđáp."Chánlắmấy.Ýtôilà,cóthểcáithứnàyđếnvớiônghoàntoàntựnhiên,nhưngtôilàmộtchuyênviênbánhàngchứ.Vàvớiđủloạiáplực,cảđốngcôngviệcvàtrămthứbàrằntôiđangphảitunghứngđây,thìkhómànhớnổiýtưởngnàođótôiđãđọctrongmộtcuốnsáchtừsáuthángtrước."

"Thếlà...",tôiđáplời,đầythấuhiểu,đầymờigọinhưngnhườnglạitráchnhiệmdẫndắtcuộcđốithoạinàychobạn.

Bạntiếptục,"Thếlà...àvâng,thì,tôibiếttôiđãmởlờinhưmộtkẻcàunhàuấy.Vàtôicũngbiếtmấythứnàycópháthuytácdụngtrongnhữnglầntôithửápdụngtrướcđây.Cólẽnógiảmxuốngmứctốigiảnchỉ làtôicầnphảiđưaraquyếtđịnh.Tôiđoánlànếutôithửvậndụngnhữngýtưởngcủaôngvàthấyrằngchúngthựcsựhiệuquả,vậythìtôicầnphảiquyếtđịnhxemliệuđâycóphảilúcđểtôiphảibềnganvàkiêntrìsửdụngchúngkhông.Đểvềsautôisẽkhôngphảihọclạinhữngthứnàytừđầunữa."

Tôiđáplại,"Anhđãmấtquánhiềuthờigianthửvậndụngnhữngcôngcụnàykiểuđượcchănghaychớ,vàanhchỉthulạiđượcnhữngkếtquảkiểuđượcchănghaychớ.Tôicóthểhiểutạisaoanhlạithấychán,vìchắcđóphảilàtrởngạivớianh."

"Đúngvậyđấy",bạnđáp,"nhưngcoinày,tôibiếtlàmìnhlàmmìnhchịu,kêumàaithương.Tôighétcáikiểutôitỏramìnhnhưlànạnnhânấy.Tôinêntậptrungtâmtrívàođểvậndụngnóvàcamkếtsẽsửdụngnóhàngngàychođếnkhinóănsâubámrễthìthôi."

"Anhbiếtđấy",tôigợiýthêm,"Cómộtthứchắcsẽgiúpđượcanhítnhiều.Mộtmẹonhỏmàtôiđãcungcấpchokháchhàngcủamình,lànếuanhcứkiêntrìthựchiệnmộthànhvitrongsuốt21ngày,nósẽtrởthànhmộtthóiquendễduytrìbềnbỉhơn.Nócũnggiốngnhưchảirăngbằngchỉnhakhoaấymà."Bạncânnhắcviệcấykhoảngchừngmộtgiâyđồnghồ,vàrồigậtđầuvớitôi.

"Vậyanhmuốnlàmgìnào?"tôihỏi.Bạnngưnglại,nghĩvềtìnhcảnhcủabạnlúcnày:doanhthubánhànggiảmsút,kháchhàngcàunhàucựnự,đủloạihóađơnbạnkhôngthểchitrảnếukhôngđạtđượcđịnhmức.Bạnloayhoaychọcngoáymónxalátcủamìnhvàiphút.Vàrồibạnkếtluận,"Đấykhôngphảithứtôimuốnlàm-màlàthứtôiphảilàm."

Tôiđểmặccâunóiđóbuôngratrongkhinhấptáchcàphêcủamình.Vàrồitôihỏi,"Vìđâuanhlạibiếtcuốicùngcũngđãđếnlúcanhphảilàmviệcđó?"

Bạnđãnghĩkỹcàng.Vàbạnnói,"Bởicóthểlàbâygiờhoặckhôngbaogiờnữa."

"Đượcrồi",tôinói.Vàtrướckhikhóahọcchínhbắtđầu,haikẻđồngminhchúngtađãưngthuậncộngtácvớinhau.

Điềugìđãxảyravậy?

Bạnđãkhaicuộcvớitháiđộđiêncuồng,chánnảnvàphòngbị,vàbạnmongchờrằngmọithứsẽtrôituộtxuốngdốctừđó.Cứsaumỗilờigiậndữbạnthốtra,bạnngưnglại,vàmộtcáchbảnnăng,chờđợitôilênlớpthuyếtgiảngchobạn,đốiđầuvớibạn,vàchămchămtậptrungvàohànhvi làmgiảmhiệusuấtcủabạn.Nếutôithựchiệnmộttrongnhữnghànhđộngđóthật,thìkhảnăngcaolàbạnsẽtỏracứngđầucứngcổvàcựcãivớitôiluôn-kểcảkhibạnngấmngầmđồngývớinhữnggìtôinói.

Vậynêntôilàmđiềuhoàntoànngượclại.Thayvìbắtbạnphảiimtiếng,tôikhuyếnkhíchbạnđisâuhơnbằngcáchsửdụngnhữngtừnhư"Hừmm","Thậtthếsao?",và"Thếlà..."Mỗilầntôinóinhưvậy,bạnlạibìnhtĩnhthêmmộtchút.Kếtquảlà,đếncuốicuộctròchuyệncủachúngta,bạnkhônghềphảigắngsứcnóichotôibiếttạisaobạnlạithấtbại.Thựctếlà,bạnđangcốgắnghếtmìnhđểthuyếtphụctôirằngbạnsẽthànhcông.

"Hừmm..."làmộtcôngcụđểvậndụngkhibạnphảiđốimặtvớimộtngườiđanggiậndữ,thủthếvàđoanchắcrằngbạnlàmộtkẻxấubụng.Nópháthuyhiệuquảtrongrấtnhiềubốicảnhkhácnhau-mọithứ,từmộtcuộckhủnghoảngcontinchođếnviệcxửtrívớimộtkháchhàngtứcgiận-vìnónhanhchóngbiếnmộtcuộccãicọgaygắttiềmtàngsangthànhmộtcuộchộithoạiđầytinhthầnhợptác.Nguyêndolàđây:

Phầnlớnmọingườiđềuhànhđộngsai lầmkhiphảiđươngđầuvớimộtngườigiậndữhaybuồnbã.Họnóinhữnglờilẽvớiýtốt,vínhư"đượcrồi,bìnhtĩnhđãnào"-hayhọđánhmấtmìnhvàtựcảmthấytứcgiận.("Thếkiađấy?Đượcrồi,chắcanhnghĩýkiếncủatôichỉđángvứtđi,nhưnganhlầmrồiđấy,vàtôicóthểchứngminh.”)Cảhaicáchtiếpcậnnàynhìnchungđềumanglạinhữngkếtcụcthêthảm.Chọcchongườikhácnổigiận,vàbạnsẽchỉđẩymìnhvàomộtcuộccãivãlahétmàthôi.Cứthửlịchsựmàđềnghịđốitượngcủabạnbìnhtĩnhlại,thếlàbạnđãgửiđimộtthôngđiệpđầychiếucốvàcũngrấtchọcgiận:"Tôitỉnhtáođấynhé,vàanhchỉlàthứbungxungđangbốchỏangùnngụtmàthôi."Trongbấtcứtrườnghợpnào,thìcáchphảnứngcũngvẫnsẽchỉlàmộtcúdịchchuyểnthảmkịchsangtháiđộcựtuyệtởngườiđốithoạicủabạn.

"Hừmm...",ngượclại,chínhlàmộtphươngcách"xuốngthang"hiệuquả.Khisửdụnglốitiếpcậnnày,bạnkhônghềgắng sứcngăn lờingườikhác; thayvàođó,bạnđangngầmnói vớingườiđórằng,"Anhrấtquantrọngvớitôi,vàvấnđềcủaanhcũngvậy."Vàchínhđiềuđósẽđưachúngtatrởlạingayvớinhữngtếbàothầnkinhphảnchiếu.

Khingườitacứcứngđầugâyhấn,thìthườnglàbởihọcảmthấy(đúnghoặcsai)rằnghọbịđốixửtàntệ.Điềuđóđặcbiệtđúngkhibạnphảixửtrívớinhữngkháchhàngcáugiậnvàchán

nản.Đaphầntrườnghợp,nhữngngườinhưvậyđãcảmthấybịtổnthươngtrongrấtnhiềulĩnhvựccủacuộcsống,thếnhưnglạiđểdành"cơnnónggiậnmấtkiểmsoát"chonhữngđợtbùngnổmàhọtinrằngsẽkhôngkhiếnhọphảichịucảnhbịsathải,đềnghịlydịhaybịbắtgiam‒nhữngviệckiểunhưđávàoconchóhaythétvàomặtbạn.

Vậynêntỏraphòngbịhayđánhtrảchỉđơnthuầncủngcốthêmýnghĩrằngbạncholàhọthậtsai lầmvàchẳngcógìquantrọng(thậmchí lànguxuẩnnữa), thứsẽgiúpkhuếchđại tìnhtrạngthiếuhụtcơquanthụcảmtếbàothầnkinhphảnchiếuvàthổibùngthêmlửagiậncủahọ.Khibạnthựchiệnmộtđộngtháikiểuphảntrựcgiácvàkhuyếnkhíchhọtròchuyện,bạnđãlàmđiềungượclại:bạnphảnchiếusựtôntrọngcùnghứngthú,vàhọsẽcảmthấybịthúcépphảihồiđáplạimộtthôngđiệptươngtự.

"Hừmm..."chínhlàthứmàtôigọitênlà"nhântốlàmsâusắcmốiquanhệ".Nóchongườitabiếtrằngnhữnggìhọnóiralàquantrọng,đángđểlắngnghe,vàxứngđángvớihànhđộngkiểugìđó.Tuythế,bạnsẽđểýthấyrằng,thựcrabạnkhônghềđượcủythácthựchiệnsứmệnhnàocả.Mụcđíchduynhấtchỉlàxoadịungườiđóđếnmứcbạncóthểxácđịnhđượcvấnđềthựcsựvàđưaramộtgiảiphápthựctế.

Vìnhữnglýdokểtrên,tôiđềxuất"Hừmm..."nêntrởthànhtuyếnphòngthủđầutiêntrongtrườnghợpbạnphảixửtrívớimộtcơntrútgiậncủakháchhànghayngườitiêudùng.Đâylàmộtvídụvềhiệuquảcủanó:

KHÁCHHÀNG(hunghãnthamchiến):Lầntrướccôngtyanhđãbánchotôimộtthứchẳngragì!Sảnphẩmcủacácngười,dịchvụthìtệhại,cònmấyngườichỉlàmộtlũdốitráthamlam.

BẠN(nóivớigiọngkhíchlệ,nhưthểbạnmuốnnghetiếp):Hừmm...

KHÁCHHÀNG(tứcgiận):Ýanhlàsao?"Hừmm..."cáigì?

BẠN(khẳngkháivàbìnhtĩnh):Tôichỉnghĩlàviệctụitôichỉnhđốn,sửasanghaygiảiquyếtvấnđềnàythếnàođóquantrọngrasao,nếukhôngmọichuyệnchỉcàngxấuđi.Màtôithìkhôngnghĩ"tệđi"lạilàthứhayhogì.Anhcũngnghĩvậychứ?

KHÁCHHÀNG(bắtđầuluilạivàbìnhtĩnhhơn):Ờ,ừ,àvâng,phảirồi.Nhưnganhmàgiúptôithìhayquá.Anhkhôngbiếtlàtôigặpbaonhiêurắcrốivớitụianhđâu.

BẠN(chàomời):Kểrõtôinghevới.

KHÁCHHÀNG:Thậtsao?Anhcóthờigianchứ?Ờ,thếnày,anhhỏiđấynhé.Vídụ,thiếtbịđịnh

vịtoàncầu(GPS)côngtyanhgửichotôikhôngchạyđược.Đếnlúctôigửitrảđểsửachữa,cácanhlạigửichotôimộtbộthiếtbịcũráplại,nátbenátbétvàtrôngnhưcáiđốngxàbần.

BẠN:Tôihiểuvìsaoanhlạiphiềnlòngđếnthế.Tụitôicòngâyranhữngrắcrốinàochoanhnữa,anhkểthêmđượckhông?

KHÁCHHÀNG(nóinăngngonngọt):Ờthì...ừm...hầuhếtnhữngthứkhácchỉlàlặtvặtthôi.Vàlúctôikêucathìbọnhọđãđổibộthiếtbịvứtđiấythànhmộtcáitốthơnchotôi.Nhưngđếngiờthìbộthiếtbịtôiđặtriêngchoxevợtôilạikhôngchạyđược.Đếnlúctôigửie-mailnóivềvấnđềnày,họchẳngthèmtrảlời.

BẠN:Đượcrồi,chúngtôisẽgiảiquyếtvấnđềấynhanhnhấttrongkhảnăngcủamình.Tôinghĩchắclànóliênquanđếnmộttrụctrặcphầnmềmmàtụitôivừasửalại,vàchúngtacóthểkhắcphụcbằngmộtbảnválỗimàanhtảivềđược.Trongtrườnghợpvẫnkhôngổnthỏa,tôisẽcungcấpchoanhđườngdâynóngcủatôiđểtìmgiảiphápkhác.Nhưngtrướckhilàmnhưvậy,liệucònđiềugìkhácnữamàanhmuốnchiasẻvớichúngtôi?

KHÁCHHÀNG:Hiểurồi.Chỉlàtôiấntượngkhôngđượctốtlắmvớidịchvụchămsóckháchhàngcủacôngtycácanhthôi.À,giờthìkhông.Cólẽlàổnhơnrồiđấy.Mànày,tôixinlỗiđãgàolênvớianh,tôibiếtnhữngviệcxảyratrướcđâyđâuphảilỗicủaanh.

BẠN:Khôngvấnđề gì. Tôi có thểhiểunhữnggì anhđãphải trải qua.Giờ thì, thử xemcóchuyệngìvớibộthiếtbịmớicủaanhnào...

Hãyđọckỹlạiphầnđốithoạinàymộtlầnnữa,bạnsẽpháthiệnramộtchitiếtthúvị.Thoạtđầu,kháchhàngchĩađạnthẳngvàobạn:sảnphẩmtồitệ,dịchvụtệhại,cònbạnlàkẻdốitrá.Bạnđángbỏđi.Nhưngchỉsauvàiphút,mọithứbắtđầubiếnchuyểnvidiệu.Trongquátrìnhđó,cóđôilúckháchhàngcủabạnđiêntiếtvì"họ"hay"côngtycủabạn".Tạisao?Vìgiờđâykháchhàngcảmthấybạnvàanhtađangvềcùngmộtphevàanhtakhôngmuốnđộngchạmđếnbạn.Khisựdịchchuyểnđóđãxảyra,bạncóthểdừngviệcnétránhvàbắtđầuhợptácđểgiảiquyếtvấnđề.

Bởivì"Hừmm..."cóthểbiếnmộtkẻthùsangthànhđồngminhrấtchóngvánh,cólẽbạncũngsẽthấynóvôcùnghiệuquảtrongđờisốngriêngtưcủamình‒đặcbiệtlàởnhữngcuộcchạmtrándễbùngnổ,nơichỉmột lời lẽ lỡ làngthôicũngđủchâmngòichocảđámcháyphừngphừng.Tuythế,cómộtcảnhbáonày.Thườngthìbạnsẽdễphảnứngmộtcáchbảnnăngtrướccơngiậndữcủavợ/chồnghayđứaconcủamìnhhơnlàtrướccơngiậncủaaiđóbạnchưaquenbiết,vậynênhãysắpxếpsuynghĩchongayngắntrướckhimởlời.Khiđãlàmxongkhâu

Thực hành Dịch chuyển nhanh từ "Ôi giời khốn kiếp sang Ổn rồi"mà tôi đãmô tả trongchương3vàchắcchắnlàđãđặtbảnthântrongtầmkiểmsoát,hãythửvậndụngnhữnglờilẽkiểunhưthếnày.

VỢBẠN:Tôikhôngtinnổi.Ýtôilà,tôikhôngthểtinlàcóchuyệnthếnày.Anhhứachúngtasẽđiđâuđấyvàodịpcuốituần,giờthìanhluilạilàsao?Đúngcáikiểucủaanhđấy.

BẠN:Hừmm...

VỢBẠN:Hừmm?Thếlàthếnào?

BẠN:Chỉlàanhbiếtchuyếnđinàyquantrọngvớiemlắm,anhrấtrấtxinlỗivìdựánlạivượtquáthờihạnvàanhkhôngthểđiđâuđược.

VỢBẠN:Lúcnàoanhchẳngnóithế.Lúcnàochẳnglàthứgìđấy“sắpchếtđếnnơi”củacôngviệc.Emghétnhưthế.

BẠN:Nênlà...

VỢBẠN:Nênlàemướcgìanhđổisangmộtcôngviệckháckhôngnhiềuáplựcđếnthế.Hayemướcchianhngừngmởcácdựánmớikhianhbiếtrõlàrồianhsẽlạipháhỏngkếhoạch.Hay...Emcũngchẳngbiếtnữa.Emchỉướclànhữngchuyệndởhơithếnàykhôngxảyraliêntục.Vàembiếtanhcũngnghĩthế,emcũngbiếtlàanhđangkẹtcôngviệcrồi.Emcũngđoánlàanhchẳngvuivẻgìchocam.Emxinlỗi,nhưngvừarồiemnónggiậnquá.Emxinlỗiđãtrútlênanh.

Thêmmộtlầnnữa,bạnsẽthấyrằngmụctiêucủabạnkhôngphải làgiảiquyếtmộtvấnđềriêngbiệtnàođómàbạnđangphảiđốimặt(mặcdùđôikhiđiềuđócũngxảyra).Thayvàođó,chỉlàbạnđangtránhviệccựcãilẫnnhau,tiếntớiđốithoại,vànếumaymắn,cuốicùngsẽlàtròchuyệnvớinhau.Khiviệcấyđãdiễnra,bạnsẽđạttớimộtcảnhgiới:bạnvàđốitượngcủabạncóthểchungvaisátcánhnhưnhữngkẻđồngminhđểxửtrímộtvấnđềthayvìlôikéonhauvàomộtcuộcđụngđộđauthương.

"Hừmm..."chỉ làmột trongsốnhữngcụmtừgiúpdẹpbỏmộtcuộcđối thoạiđangdần leothangcăngthẳng.Nhữngphươngánkhácgồmcó:"Thậtchứ?","Thếthì...","Kểthêmtôinghevới","Thếrồicóchuyệngìnữa?"và"Anhcònmuốnkểgìnữakhông?"Trongtấtcảcáccáchnày,"Hừmm..."chínhlàcâumởđầutôiưathíchnhấtvìnókhiếnngườitaphảibấtngờ-màlàmngườikhácbấtngờchínhlàcáchtốtnhấtđểngănchặncơntứcgiận.Dịchchuyểnmộtngườinàođótừtháiđộthùnghịchsangbốirốinhẹnhàng,thếlàbạnđãtiếnthêmmộtbước

đúnghướng.

Tuythế,chuyệnbạnlựachọnđíchxáctừngữ,lờilẽnàokhôngquantrọng.Mấuchốtởchỗbạnsửdụngchúngrasao:khôngtranhcãi,tựvệhaytìmcớnàynọ,màchỉcầnnói:"Anhquantrọng.Vấnđềcủaanhquantrọng.Vàtôiđanglắngngheđây."Hãychuyểntảithôngđiệpđó,vàvấnđềcủabạn‒bấtkểlàgìđichăngnữa‒đãđượcgiảiquyếthơnmộtnửarồi.

Lốisuynghĩhữudụng

Chớcókhăngkhăngphòngbị;hãytiếnvàosâuhơn.

Bướchànhđộng

Bạnvẫnchưachắcchắnlắmvềkỹthuật"hừmm..."?Đượcrồi.Vậythìlầnnày,tôisẽlàmmộtđiềugìđókhácvàtựmìnhthựchànhbướchànhđộngbằngcáchtưởngtượngramộtcuộcđốithoạivớichínhbạn.Diễntiếncólẽsẽlàthếnày.

BẠN:"Mấythứnàycóvẻchỉlàmộtđốngtâmlýtâmthầnlộnxộnchứgì.Saoôngkhôngchỉchotôithứgìđótôidùngđượcấy!"

TÔI:"Hừmm..."

BẠN:"Đừngcóthửcáithứcủanợ'Hừmm...'ấyvớitôi!"

TÔI:"Nghechừnganhđangtứcgiận‒haychỉlàchánthôi?"

BẠN:"Cònhơncảchánnảnấychứ.Tôiphảitiếpcậnvàingười,thếmàtôichỉđụngđầuvàotườngvàáplựcthìđènặnglêntôi."

TÔI:"Thậtsao?"

BẠN:"Đúngvậy,nếutôikhôngtiếpcậnđượcmấykháchhàngtiềmnăngấy,tôisẽkhôngcóđượcđủhợpđồngbánhàngđểđạtđịnhmức."

TÔI:"Kểtiếptôixemnào."

BẠN:"Vớicáitìnhtrạngnềnkinhtếđiênrồthếnày,aiởcôngtytôicũngđangchịuáplựcphảimangvềnhiềuhợpđồngbánhànghơn,mànếukhônglàmđược,thểnàocũngđếnnướcbịsathảimất."

TÔI:"Vậynênanhsợrằngchuyệnđócóthểsẽxảyravớimình."

BẠN:"Đúngvậy,cànglúctôicàngcăngthẳng‒nólàmtôimấtkiênnhẫnvớimọingườivàmọithứ,kểcảviệcđọccuốnsáchnày."

TÔI:"Anhsợđếnmứcnào?"

BẠN(hơiỉuxìu):"Sợlắmấy."

TÔI(ngưnglạiđểbạnđượcbuôngxả):"Vậynênkểcảtrướckia,anhđãtừngsợhãivàrồikhiphụchồitrởlại,anhvẫncứlolắngrằngnếulầnnàyanhbịsathải,anhsẽkhônggượngdậynổinữa."

BẠN:"Kiểuvậy,nhưngtôiđãluôngượngdậyđược.Thựcratôiđangnghĩlànếutôilàmtốt,tôisẽduytrìcôngviệcnày;nhưngnếutôilàmkhôngragì,tôisẽkiếmmộtviệckhácnhưhồixưavẫnvậy‒vàcóthểởlàmộtcôngtykhôngphảitrảiquanhữngđậnkhốnđốnnhưthếnày.Ýtôilà,tôilàmộtchuyênviênbánhàngkhákhẩmlắmchứ."

TÔI:"Vấnđềđâuphảilàanh, làởcôngtyanhđấychứ.Thậtlàkhókhiphảibánthứđồmàkháchhàngkhôngcầnhoặckhôngmuốn,nhưngkhibánrathứgìđómàngườitacónhucầu,anhlàmổnmà."

BẠN:"Khôngphảilàổn,màlàtuyệthảo."

TÔI:"Thếthì?"

BẠN:"Thếnêntôicógìđểmấtđâu.Nếutôicốgắnghếtsứcmìnhmàvẫnchẳngcótácdụnggì,vậythìđóđâuphảitạitôi-tạicôngtytôi,vàtôicóthểkiếmchỗnàođókhác."

TÔI:"Hừmm..."

BẠN(Phálêncười):"Ônglại'hừmm'nữakìa."

TÔI:"Cólẽtạinócótácdụngvớianh."

BẠN(khoankhoái):"Vàcólẽtôicũngnênđọclạichươngnàymộtlầnnữa."

18.ĐẶTĐIỀUKIỆNTỪĐẦULợiích:Chuyểndịchmộtngườitừchỗcânnhắcsang"tìnhnguyệnthựchiện"bằngcáchtriệttiêunhữngđiểmyếucủabạn.

Cứgắngsứcmàcheđậymộttìvết,vàcảthếgiansẽtưởngtượngranótheohướngtồitệnhất.

―MARCUSVALERIUSMARTIAL,ThisĩLaMã

Nếuđãquenvớicácthủtụctốtụng,hẳnbạncũngbiếtrằngcácluậtsưthựchiệnmộtbướcgọilà"đặtđiềukiện".Cónghĩalàhọđãđồngthuậnvớinhautừtrướctrênmộtvàiđiểm.

Lấythídụ,nếumộtluậtsưướcđịnhrằngdấuvântaycủaJohnDoecótrênkhẩusúngđãsáthạimẹvợanhta,mọingườisẽchấpthuậnvớithựctếđó.Luậtsưkhácsẽkhôngcầnphảivờicácchuyêngiađếnđểkiểmđịnhlạiđiềunày,vàluậtsưcủaDoecóthểchuyểnsangbướctiếptheo:chứngminhrằngviệcxảsúnglàcólýdochínhđáng.

Vậytạisaoướcđịnhlạilàmộtthủthuậtkhônngoan?Làbởikhimọingườiđềuđãbiết(hoặcsẽnhanhchóngpháthiệnra)vấnđềmàbạnthừanhận,độngtháitốtnhấtcủabạnchínhlàloạibỏnóđi.Thậmchíhayhơnnữa,làbạncóthểhoánchuyểnvấnđềấytrởthànhmộtmónbảobốiquyềnnăng.

Thôngthường,chúngtaphảiđầutưrấtnhiềucôngsứcvàoviệcchegiấunhữngđiểmyếu,kểcảkhichúngđãrõrànhrànhtrướcbấtcứaitagặpgỡ.Kếtquảlà:chúngtalàmmọingườithấykhôngthoảimái,bởihọbịépbuộcphảichủđộngtảnglờvấnđềấyđivàtậptrungchúýcaođộvàoviệcnétránhnóivềđiềuđó.Khichúngtalàmmọingườithấykhôngthoảimái,tếbáothầnkinhphảnchiếucủahọkhôngthểnàotạonênđượcmốigiaocảm,bởihọđãphảichủđộngnétránhmốigiaocảmấyrồi.Tâmtrícủahọkhôngnói"Hãychạmtớiconngườinày".Chúngchỉđanglêntiếng:"Cẩnthậnđấy.Đừngcótinkẻnày.Nếuanhtagiấugiếmcáinày,thếthìkhảnăngcaolàanhtacòncheđậycáigìđónữa."

Giảiphápư?Nếucómộtvấnđềgìđósừngsững,rànhrànhchắngiữabạnvớiviệctiếpcậnngườikhác,hãythừanhậnnó.

Sauđâylàmộtvídụ.GầnđâytôinhậnđượcmộtbứcthưngắntừmộtchàngtraitrẻcóđọcbàiviếtcủatôitrêntờLosAngelesTimes.Cậunói,"Tôinămnay26tuổivàgặpvấnđền-ó-i-l-ắ-p.Điềutệhạinhấtlàtôikhôngthểbiếtlúcnàonósẽphơibàyra.Khôngbiếttrướcđượclạicàng

giatăngáplực,điềuđươngnhiênsẽlôikéonóậpđến."

Cậurấtgiỏichuyênmôn,nhưnglạikhôngthểcóđượcviệclàm‒vàcậubiếtrằngđólàbởitậtnóilắpcủamình(vàcảnhữngnỗlựcvớimụcđíchtốtđẹpnhằmngănmìnhđểýđếnnó)khiếnnhữngngườiphỏngvấncảmthấycựckỳkhôngthoảimái.BấtchấpĐạoluậtvềNgườikhuyếttậtđượcbanhànhrộngrãi,nhữngngườiphỏngvấntuyểndụngluôntìmrađủcáchđểđánhtrượtmộtứngviên,vàđiềuđólàđãkhôngngừngxảyđếnvớichàngtrainày.

TôikhuyêncậuấythửápdụngmộtphươngcáchtiếpcậnđãcótácdụngtốtvớimộtbệnhnhântênJoecủatôi.Joecũnggặptìnhcảnhtươngtự:anhthamdựhếtcuộcphỏngvấnnàyđếncuộcphỏngvấnkhácnhưngchưatừngđượctuyểndụngchỉvìtậtnóilắpcủamình.

TôiđãnóiJoeđừngnêntựlàmmìnhcăngthẳngvớiviệcgắngsứctránhnóilắp‒mộtđiềukhôngđờinàocônghiệucả.Thayvàođó,tôibảoanhtahãynóinhưthếnàyngaylúcbắtđầumỗicuộcphỏngvấn:"Tôigặpmộtkhókhănlànóilắp.Tệnhấtlàtôikhôngbiếtđượckhinàonósẽxảyra.Vàđếnlúcấy,mọingườiđềubịbấtngờ,thấyngầnngạichotôi,khôngbiếtnênlàmgìmớiphải,vàbịmấttậptrung.Nếunócóxảyđếntrongkhichúngtađangtròchuyện,thìviệchaynhấtlàgắngchịuđựngnó,nếuchúngtagặpmay,thìnósẽđếnrồiđinhanhthôi.Nếukhông,chúngtasẽphảicốgắnghếtmứccóthể.Tôiphảixinlỗitrướcvìbấtcứđiềubấttiệnnàonógâyrachoanh/chị."

Bằngcáchnóivềtậtnóilắpcủamìnhtừlúcmớibắtđầu,Joeđãtriệttiêuyếutốbấtngờvàtựmìnhcảmthấyđiềmtĩnh,cókiểmsoáthơn.Hơnthếnữa,anhcònchiếmđượclòngtrântrọngvàkínhnểtừnhữngngườikhácbởitưtháiđĩnhđạcđườnghoàngmàanhthểhiện,vìlờidặntrướcvềnỗikhóchịuhọcóthểgặpphải,vàlờikhuyênhữudụngđểxửtrítrướcnỗikhóchịuấy.

Nhiềunămsauđó,khitậtnóilắpđãgầnnhưbiếnmấthoàntoàn,Joekểvớitôi,"Đếngiờtôivẫnnóivớimọingườilàtôihaybịlắprấtnhiềuvàdặnmọingườicáchxửtrínếunócóxảyra,vìđólàmộttrongnhữngcáchhiệuquảnhấtđểgiànhđượcsựkínhtrọngcủangườikhácmộtcáchnhanhchóngvàkhiếnhọbắtđầuủnghộtôi.”

Việcđặtđiềukiệntrướcnàygiúpbạntrunghòađượcnhiềuvấnđềkhácnữa.Ởvaitròmộtbácsĩtâmthầnhọctronglĩnhvựckinhdoanh,tôivẫnhayphảibướcvàomộtcuộctranhđấucăngthẳngngaykhicácthínhgiảdoanhnhânbiếtđượcvềchuyênmôncủatôi.Khihọnghethấythôngtintôikiếmsốngbằngnghềgì,tôicóthểthấyngaynhữngđôimắttrợnlênvàcảmthấyđượctháiđộhoàinghixuấtpháttừrấtnhiềungườitrongsốđó.

Đểđánhtrảlại,tôisửdụngphiênbảnbàidiễnvăncủaJoeđượcthiếtkếchoriêngmình.Tôibắtđầubằngcáchnói:"TôilàmộtbácsĩtâmthầnhọckhôngcólấymộtmảnhbằngThạcsĩQuảntrịKinhdoanhhayđượcđàotạochínhthứcgìvềkinhdoanhcả.Tôibiếtrằngcórấtnhiềungườigièmphahayhoàinghivềnghềnghiệpcủatôi.Nhưngcóvàiđiềumàtôiđãhọcđượcđểcóthểlàmcôngviệccủamình.Tôiđãtrợgiúpnhiềungườitrongviệcđưaraquyếtđịnhtiêmthuốcgiảmđauchochamẹmắcbệnhgiaiđoạncuối,tôiđãdẫndắtđểnhữngcặpvợchồngtừlâukhôngngủcùnggiườngcóthểhàngắnlạivớinhau,tôiđãthuyếtphụccáccặpđôiđangsắpsửatanvỡquaytrởlạilắngnghenhau,tôiđãgiúpnhữngluậtsưgầnnhưhoàntoàncắtcầuvớikháchhànglạinốiliềnnhưxưa,vàtôiđãngănchặncảmộtthànhviênsánglậpquỹphòngvệvừaphásảnkhỏikếtliễuđờimìnhmộtcáchnguxuẩnvàbithảm...Vậynêntôicũngbiếtítnhiềuvềchuyệntiếpcậnvớingườikhác.Vàtôithìlạitưởngtượnglàtiếpcậnngườikhácítnhiềucũnglàđiềugìđómàcácanhchịphảithựchiệnhàngngày."

Thếcũngcoilàhơinhiềunếuchỉđểphụcvụmụcđíchlôikéongườitalắngnghetôi,nhưngnócótácdụng.Chỉtronghaiphút,tôiđãnắmbắtđượccảmộtđámđôngvốnthùnghịch,haynhẹnhànglắmthìcũngđangtỏtháiđộhoàinghi,biếnhọthànhmộtnhómthuầnnhấtvớisuynghĩ"Ênày,chắclàgãnàycócáigìđóthựcsựquantrọngđểtrìnhbàyđấy."

Cáchtiếpcậnnàycũngsẽpháthuytácdụngvớibạn,nhưngvớiđiềukiệnlàbạnphảithựchiệnđúng.Bađiểmmấuchốtlàđây:bướcvào(môtảvấnđềmộtcáchnhanhchóngvàhiệuquả),triệttiêuvấnđề(bằngcáchgiảithíchxemphảixửtrírasaohayvìđâunókhôngthựcsựlàmộtvấnđề)vàbướcra(chuyểnsangchủđềtiếptheo-khôngchầnchứnấnnáhayđivàocácchitiếtthừa).Dướiđâylàmộtvídụ.

Ngườiphỏngvấntuyểndụng:Thếthì,hãynóichotôibiếtvềbằngcấpvàkinhnghiệmcủaanh?

Kỹthuậtviênpháttriểnphầnmềm:Àvâng,tôiđoánmìnhlàngườiduynhấtcácanhxemxétvàovịtrícôngviệcnàynhưnglạikhônghềcóbằngcấpchuyênngành.Đấylàbởivì,dùítnhiềugì,tôibẩmsinhđãgắnliềnvớinó‒tôiđãviếtchươngtrìnhphầnmềmđầutiênkhimớilênchín,bốmẹtôiđềulàlậptrìnhviên,thếnêntôinghĩtôivốnsinhrađãnòicôngnghệ.Thựcratôiđãkiếmđượcviệclàmđầutiênhồimườisáutuổi,vìmộttrongnhữnglánggiềngcủanhàtôipháthiệnralàtôicóthểthiếtkếcơsởdữliệuđược,thếlàôngấythuêtôingaylậptức.Ôngấynghỉhưurồi,nhưngtôivẫnliệtkêôngấytrongdanhsáchngườichứngnhậnvàcửahàngôngấythìvẫnsửdụngcácmãcủatôi.

Ngườiphỏngvấntuyểndụng:Chà!

Bạn:Tôicòncócảmộtdanhsáchcáckháchhàngkhácsẽrấtvuilòngđượctròchuyệnvớicácanhvềcôngviệccủatôinữa...

Khibạnđềcậptrướcvềmộtvấnđềhaymộttìvếttiềmẩn,hãythựchiệnvớicáchthứcnàođóthậttựtinvàtựnhiên.Bạncàngthưthảthoảimáibaonhiêu,ngườibạnđangđốithoạicùngsẽcàngthưthảthoảimáibấynhiêu‒vàsẽdễdànghơnchocảhaingườiđểcóthểtậptrungvàothôngđiệpbạncầnchuyểntải.

Đặtđiềukiệntrướcđòihỏilòngquảcảm,nhưngphầnđềnbùthìrấttolớn.Khibạnsửdụngcáchtiếpcậnnày,bạnsẽbiếnnhữngnhượcđiểmtrởthànhcủabáuvàthúcđẩyngườikhácnhìnnhậnbạnnhưmộtconngườichứkhôngphảimộtrắcrối.Hơnthếnữa,bạncóthểsẽngỡngàngnhậnrarằngthứrắcrốivốnkéobạnlùilạihóaralạilàmộtchìakhóađẩybạntiếnvềphíatrước.

TRỞVỀTRONGNGỠNGÀNG

Vàinămvềtrước,tôiđãthựchiệnmộtcuộcdiễnthuyếttruyềncảmhứngchomộtnhómluậtsư,chuyênviênmôigiớibảohiểmvàcốvấntàichính.Tôicứngỡlàbàinóichuyệnêmđẹpcả,nhưngsauđótôingỡngàngnhậnrarằngthínhgiảcủatôichẳnghềđểtâmchúý.Thựcralà,họnghĩnóthậtchánchường.

Tệhơncả,tôiđượcbiếtvềsựthậtkhônglấygìlàmkhíchlệnàychỉhaingàytrướckhitôidựđịnhthựchiệncuộcdiễnthuyếttươngtựtrướcmộtnhómthínhgiảlàcáckiểmtoánviên-đốitượngcòntháchthứchơnthế.Tôibắtđầuhoảnghốtsợhãi,nhưngrồinhanhchóngđưamìnhtrởlạikếhoạchdựđịnhvàphântíchtìnhhìnhcẩnthận.Tôinhậnrarằngbàinóichuyệncủatôikhôngcógìbấtổn;thayvàođó,vấnđềnằmởhoàncảnhchung.Saumộtbuổisángđầynhữngbàigiớithiệulổnnhổnđầuóc;thínhgiảcủatôilạibịnhồinhétthêmnữa,màtôithìlạiyêucầuhọphảithựchiệnmộtbướcnhảyvọtquálớnvềtâmlý.

Vậynêntôiđãbắtđầubàidiễnthuyếtvớinhómthínhgiảthứhaibằngmộtcâuthếnày:"Cómộtđiềuthúvịđãxảyravớitôikhichuẩnbịchocuộcnóichuyệnnày.Vàingàytrước,tôiđượcbiết làbàidiễnthuyếtgiốnghệtnhưhômnayđãnhậnđượcđánhgiárấttệtừnhómthínhgiảcòndễtínhhơncácanhchịởđây."(Việcnàyđãsinhravàitiếngcườikhoáitráđầyngạcnhiênvàbồnchồn,nhưngđãtạorađủhấpdẫnđểbắthọphảilắngnghe.)Tôinóitiếp,"Tôinhậnralàvấnđềkhôngnằmởbảnthânbàithuyếttrìnhmàởbốicảnh.Vậynêntôimuốnthửnghiệmmộtđiềugìđósẽgiúpcácanhchịtiếpthuítnhiềuđiềucógiátrịtừnhữnglờitôisắpnóira,hơnlàchỉthấythấtvọngchánchường."

Đểgiúphọthựchiệnđượcbướcchuyểntiếpvềmặttâmlýtừcácbàinóithuầnkỹthuậtmàhọđãnghesuốtcảbuổisángsangbàinóimangtínhđổithaycủatôi,tôiđãđềnghịhọnghĩvềmộtvàikhoảnhkhắcthayđổicuộcđời.Vídụ,tôiđãyêucầuhọtưởngtượngđólàdịpcuốituầnsausựkiện11tháng9năm2001,họđangởtrongnhànguyệnvàrấtcầnđượcnghethứgìđóxoadịuvàbảođảmbởihọbiếtrằngcuộcsốngcủamìnhđãđổithayvĩnhviễn‒hayhãythửtưởngtượngrằngđứaconmàhọyêuthương,vốnmắcchứnghạnchếvềmặthọchànhvàkhôngaidámmongsẽquanổitrunghọc,lạivừamớitốtnghiệpđạihọc.

Tôicóthểcảmnhậnđượcrằngtrínãocủathínhgiảđãchuyểndịchtừcâuhỏimìnhphảicậpnhậtluậtthuếmớinàođây?sangthànhđiềugìmớilàthựcsựhệtrọngtrongđờimình?Khitôiđưamắtdọckhánphòng,tôinhìnthấyhàngtrămconngườibắtđầutậptrungcaođộvàđầychờđợivớinhữnggìtôisắpnóitiếpsauđó.

Vàingàysau,ngườitổchứccuộchọpgửie-mailđểthôngbáochotôirằngbàinóichuyệncủatôi tínhđến thờiđiểmđóchính làphầndiễn thuyếtđượcđónnhậnnồngnhiệtnhất trongngày.Cônói,cóvàingườicònbảorằngđólàbàinóichuyệnhaynhấtmàhọtừngđượcnghe.Bằngcáchphôranhữngđiểmyếucủamìnhtrướcthínhgiả,tôiđãtạorađượcsựthấucảmchophéphọthấuhiểuvàtrântrọngthôngđiệpcủatôi.Chínhtrongquátrìnhpháthiệnvàkhắcphụcsailầmcủamình,tôiđãhọcđượcmộtvàikỹnăngthenchốtgiúptôitrởthànhmộtdiễngiảtốthơn,tựtinhơn.

Lốisuynghĩhữudụng

Hãythểhiệntưtháiđĩnhđạccủamìnhbằngcáchbàytỏmộtcáchcởimởnhữngnỗinghingạicủamọingườivềbạn,nhiềukhảnănghọsẽmanglạichobạnsựchúýtíchcựcvàliêntụchơn.

Bướchànhđộng

Nếubạnbiếtcóđiềugìđóởbảnthânmìnhkhiếnngườikhácthấykhôngthoảimáicholắm,hãythửluyệnnhiềucáchxemvấnđềlàgìvàmọingườiphảnứngrasaotrướcnó.Hãytậpdượttrướcgươngchođếnkhibạnbảođảmchắcchắnrằngbạncóthểthựchiệnnóthậtthoảimáitrướccôngchúng.

19.TỪGIAODỊCHSANGBIẾNĐỔILợiích:Dịchchuyểnmộtngườitừchỗcânnhắcthiệthơnsang"tựnguyệnthựchiện"bằngcáchbiếnđổimộtmốiquanhệtừphicánhânsangcánhân.

Họkhôngnhìnthấybầutrờilàđâu.

―NgườiPhibảnđịadạobướcquaManhattan

Congáitôi,chuẩnbịchocuộcphỏngvấntuyểndụngvớimộtvịquảnlýcấpcaotạimộthãngtàichínhPhốWall,đãhỏitôi:"Cócâuhỏigìconcóthểđặtrađểkhiếnmìnhnổibậttrongđámđôngkhông?"

Mộtgiờrưỡiđồnghồsauđó,conbégọichotôingaygiữacuộchọpvàhàohứngthôngbáo,"Baơi,conđãhỏiôngấycâumàbagợiý,vàôngấyphảnứngchínhxácnhưnhữnggìbadựđoán.Ôngấyngướcmắtnhìntrầnnhàmộtkhắcvàbảorằng,'Đấylàmộtcâuhỏituyệtvời,mộtcâutôikhôngcầnphảitrảlời,nhưnglạirấtnêntrảlời.'Sauđóthìôngấythựcsựchúýđếncon."

Dướiđâylànhữnggìcongáitôiđãnóinhằmlôikéođượcsựhứngthúcủangườiphỏngvấntuyểndụng.Khiôngtahỏiliệuconbécócâuhỏinàokhông,nóđãđáplạinhưthếnày:

"Tôimuốnđềnghịôngthửtưởngtượngthờigianmộtnămsau,ôngvàcácsếpcủamìnhđangđánhgiánhữngnhânsựmàcôngtyđãtuyểnvàonămvừaqua‒khixétđếnvịtrínày,họnói,'Hãykiếmthêmchochúngtôimườingườithếnàynữa.Ngườinàychínhlànhânsựtốtnhấtmàchúngtatuyểnđượctrongbaolâunay.'Ôngcóthểnóichotôibiếtxemngườiấyđãlàmgìchochínhbảnthâncôấyvàcảchoôngđểcóthểnhậnđượclờibìnhxéttuyệtvờinhườngvậy?"

Tôibiếtlàcâuhỏiấysẽpháthuytácdụng.Tôicònbảochocongáimìnhcáchnhậnbiếtxemcâuhỏiấycóhiệuquảkhôngnhờtheodõiđôimắtcủanhàtuyểndụng.Bởivàokhoảnhkhắcmàôngấynhướnmắtnhìnlênvàhướngđichỗkhác,conbésẽbiếtrằngnóđãdịchchuyểnôngtatừgiaodịchsangbiếnđổi.

ĐÀMPHÁNVÀLIÊNKẾT

Ngàynay,chúngtakhôngliênkếtvớinhauthayvàođó,chúngtagiaodịch.Cácđôitìnhnhân,cáccặpvợchồngđàmphánmọithứ,từbữatốichođếnkỳnghỉđếncảchuyệnsinhhoạttình

dục.Chamẹđàmphánvớiconcáivềviệcchuẩnbịđihọcvàlàmbàitậpvềnhà.Cácnhàquảnlýthìđàmphánkhihọkhôngthểépbuộc.Mọingườiđềuchămchămtậptrungvàocâuhỏi"Anhsẽlàmgìchotôi?"và"Tôisẽphảilàmgìđểtrảlạitươngxứng?"

Giaodịchthìổnthôi,nếumụctiêucủabạnchỉlàtraođổithôngtinvàđàmphánhợpđồng,thếnhưngnócómộtnhượcđiểmchếtngười:nókhônghềmởratâmhồnhaytráitim.Mộtcuộcgiaotiếpkiểugiaodịchchỉgiốngnhưtiếpxúcvớimáyrúttiềntựđộng(ATM)màthôi.Tiềnchảyratừtàikhoảnngânhàngcủabạn,tiềnchạyvàotaybạnvàmọithứvôcùngsòngphẳng-nhưngbạnchẳngthấycầnphảinóicâu"Ôitrời,cảmơnnhé!"khimọisựđãxongxuôi.

Cáccuộcgiaotiếpkiểugiaodịchkhôngtạoralựckéochomộtmốiquanhệbởinóphicánhânvànôngcạn.Nhữngcuộctraođổikiểunàykhônghẳnsẽkéoxamỗingườimộtphương‒congáitôiđánglẽcóthểhỏinhàphỏngvấntuyểndụng"Nhữngưuđãivềytếđikèmvớicôngviệcnàylàgì?"màkhônghềkhiếnôngtabuồnlòng‒nhưngchúngcũngkhôngkéongườitalạigầnvớinhau.CũnggiốngnhưgiaodịchbằngATM,chúnglànhữngsựkiệnkhólòngmangtớiýnghĩathayđổicuộcđời,vàchúngchỉ"đơnthuầnliênquanđếnmộtmìnhbạn"thayvì"liênquanmậtthiếtđếnngườikhácvàcôngty."

Đểtạoramộtsựkiệnmangtínhthayđổicuộcđờinhưvậy,bạnbuộcphảivượtkhỏimứcgiaodịchđểđạttớimứcliênkết.Bằngcáchnào?Nhờđưaranhữngcâuhỏikhiếnngườitaphảinóivớibạn:"Tôithìnghĩthếnàynày...","Tôilàtôithếnày...","Đâylàđiềutôimuốnđạttới..."hay"Bạncóthểđónggópphầnmìnhnhưthếnàyđểkhiếncuộcsốngcủatôithêmtốtđẹphơn."

Vídụ,vàinămtrước,tôiđãnhậnrarằnghầuhếtcácCEOvànhàquảnlýmàtôigặpgỡkhôngchỉthôngminhmàcònrấtkhônngoan-nhưnghọkhônghaycódịpđểchiasẻsựkhônngoantrảiđờicủamình.Họphảitậptrungquácaođộvàonhữngrắcrốitrầntụctừngàynàyquangàykhácphátsinhtừviệcvậnhànhcảmộtdoanhnghiệp,đếnmứchọhiếmkhicócơhộisuynghĩthậtsâusắc,thậtsángtạovàvậndụngđếnnhữngnănglựctríóctốicao,vàthườnglàrấtđángnểcủamình.Điềuđógâyratìnhtrạngchánnản,dùchochỉởmứcvôthứcmàthôi.

Khitôiđưaranhữngcâuhỏitạocơhộichohọđượcmởratâmtrícủamìnhvàthểhiệntrítuệ,tôiđãchứngkiếnmộthiệntượngdịthường:nhữngbậcthầykinhdoanhluônvộivàngbậnrộn,nhữngngườimànguồntàisảnquýgiánhấtchínhlàthờigian,khaokhátđượcbỏthêmthờigianvớitôi.Gầnmộtphầnbacáctrườnghợp,họđềubảotrợlýhoãncáccuộcgọiđến,vượtcảthờigianđãsắpsẵnvớitôi,tiễnchântôitừvănphòngnơiđầuhànhlanghẻolánhcủahọđếntậncửaravàocôngtychỉđểcó thêmchút thờigiancùngtôi,hoặcgiảnóivới tôi:"Chánthậtđấy,Markạ,bấtcứlúcnàochúngtagặpnhau,làmơnnhắctôinhớrằngchúngtađã

hếtthờigiannhé,đểcònbốtríthêmchúthoặchẹnnhauănbữatốichứ."

Tôinhậnđượclờihồiđápnàybởimộtnguyêncớgiảnđơn:Tôiđãthỏamãnđượcsựthiếuhụtcơquanthụcảmtếbàothầnkinhphảnchiếu‒điềutôiđãtrìnhbàyởchương2.Nhữngngườinàylàmviệcchămchỉvàgắnghếtsứcmình,vàhọmuốncảthếgianphảithừanhậnrằnghọthôngminh,đánggiávàsángtạo.Nhưng, thayvìnhậnđượcsựthừanhậnvàtrântrọngvìnhữngýtưởngcùngtàinăngcủamình,họthườngchỉđượcnghenhữngthứkiểunhư"Bangiámđốcsẽkhôngthíchnhữngconsốnàyđâu"hay"Đánhgiáchiphíđâurồi?"hoặclà"Bananhlạinộpbáocáothángmuộnđấynhé."Điềunàykhiếnhọthấymìnhchẳngkhácgìmộtcáirăngtrongcảbánhxe,khônghơnkhôngkém.

Tôi thựcsựhứngthúvớinhữngđối tượngnàyởvai tròconngười,chứkhôngphảinhữngbánhrăngcơhọc,vàtôiđểhọbiếtđượcđiềuđó‒thườngchỉvớimộtcâuhỏigiảnđơn.Kếtquả,thườnglà,sựđểtâmchủđộnghoặcthậmchílàbịthuhútngaylậptứcvàonhữnggìtôiđangnói.

Lấyvídụ,cáchđâykhônglâu,tôiđãgặpBill,PhóChủtịchCấpcaocủamộtcôngtyphầnmềm.Chúngtôinóichuyệnmộthồivềnguyêndodẫntớicuộcgặpgỡ,vềhìnhthứclàxửlýmộtrắcrốivềnhânsựởhãnganhta.Bill-mộtnhânvậtthôngminhvàthúvị,đãđặtmìnhvàochếđộgiaodịchcẩntrọng:Anhrỗilúcnào?Anhcầnbaonhiêuthờigian?Chiphísẽlàbaonhiêu?

Saukhoảngnửagiờnhưvậy,tôinóivớiBill:"Đểgiúptôihiểuđượccácđiềukiệnvàcáchthứctôicóthểgiúpanh,kểchotôinghexemcôngtyanh,đặcbiệtlàbananhđangcốgắnghoànthànhnhữngmụctiêuthenchốtvàtrọngđạinào,vàtạisaocôngtyanhlạilựachọnmụctiêuấy."

Billngưnglại,nhìnlêntrầnnhàmộtchốcvàđáplời:"Đấylàmộtcâuhỏirấthay,vàtôicầnphảinghĩvềnóthêm."

Đếnthờiđiểmđó,tôicóthểcảmthấymốiquanhệgiữachúngtôiđãbướclênmộttầngcaomới.Nóitheocáchnàođó,thìBillđã"nhìnthấybầutrời".Anhđãbướcrakhỏithếgiớinhỏhẹpcủangãgiá,chiếnlượchóa,củaôngnémchângiòbàthòchairượuđểsuynghĩvềbứctranhrộnglớnchocôngtyvàchochínhtươnglaicủaanhnữa.Bằngcáchtạođiềukiệnchoanhlàmviệcđó,tôiđãgâydựngđượcmốiliênhệvớianh,vàkhiánhmắtBillgặpánhmắttôi,cuộcnóichuyệncủachúngtôikhôngcònlàmộtcuộcđàmphánnữa,màlàđốithoại.

Chìakhóacủaviệctạoramộtcâuhỏimangtínhchuyểnđổilà:Hãytựhỏibảnthân,"Câuhỏiduynhấtnàosẽthểhiệnchongườinàybiếtrằngmìnhhứngthúvớicácýtưởng,nhữngsở

thích,thànhcôngtươnglaihaycuộcsốngcủaanhta/côta?"Sauđóhãyhỏinó.Dướiđâylàmộtvàivídụ.

•"Nếubạncóthểthayđổimộtđiềutrongphươnghướngcủacôngtymình,đósẽlàgì?"

•"Nếucómộtđiềutôicóthểlàmđểgiúpbạnnhanhchóngđạttớicácmụctiêucủamình,nólàgì?"

•"Điềukhiếnbạncảmthấytựhàonhấtkhihoànthành?"

Đểbiếttạisaonhữngcâuhỏikiểunàylạicóhiệuứngmạnhmẽhơnnhữngcâuhỏikiểugiaodịchthôngthường,hãythửxemxéthaitrườnghợpkhácnhaunày.CảhaiđềuxoayquanhNoemi,vừamớitrảiquangàyđầutiênởcôngviệcmới-cùngsếpcủacô.Trườnghợpthứnhấtnhưsau.

SẾP:ChàoNoemi,mọithứổncảchứ?

NOEMI:Dạổncả,cảmơnanh.Maymàcótrợlýcủaanhgiúpđỡ.Ngàyđầutiênlúcnàocũnghơicăngthẳng,nhưngtôibắtđầunắmbắtđượccôngviệcrồi.

SẾP:Tốt.Nếucóđiềugìthắcmắc,cứgặptrợlýcủatôinhé.

NOEMI:Đượcạ,cảmơnanh.Ô,màkhôngbiếttôicóthểlấycáidậpghimởđâu?

SẾP:À,xemtrongtủđồdùngấy.CôgửilấychotôibộtàiliệucủaJohnsonvàotốinayđượckhông?

Chẳngcógìsaisótvớicuộcđốithoạinàycả,nhưngNoemichưahềmanglạichútấntượngnàochosếpcủacô.Nếusauđóanhtacónhớgìđếncô,thìđóchỉlànhớđếncáidậpghimmàthôi.

Giờthìhãythửpháchọavềấntượngmàcôcóthểtạoravớicuộchộithoạinày.

SẾP:ChàoNoemi,mọithứổncảchứ?

NOEMI:Dạổncả,cảmơnanh.Maymàcótrợlýcủaanhgiúpđỡ.Ô,trướckhianhđi,anhcóchútxíuthờigiangiảiđápmấycâuhỏinhanhcủatôichứ?

SẾP:Chắcchắnrồi.Câuhỏigìnào?

NOEMI:Chỉlàđểđảmbảotôibắtđầuđúnghướngthôi-bađiềuanhluônmuốntôilàmđược,

vàbađiềuanhmongtôisẽkhôngbaogiờmắcphải,sẽlàgì?

SẾP:Hừm.Chà(nhìnlênvàđảomắt).Câuhỏihayđấy.Cólẽtôiphảinghĩmộtchútrồimớitrảlờicô.Nhưngngaylúcnày,tôisẽbảocôlàđừngbaogiờgắngsứccheđậymộtvấnđềgìđó‒chỉcầnnóitrướcvớitôi,đểtôikhôngbịmùmờ.Và[bậtcười]phảiluônnốimáychovợtôi,kểcảkhitôiđangbậnđiệnthoạikhác.Nếukhông,vềnhàtôilạiphảinghecằnnhằnđấy.Ờ-vàcôbiếtLeochứ,ngườisẽlàmviệccùngcôvớikháchhàngBradley?TôibiếtlàthếhệtrẻnhưcáccôsẽcoinhữngngườilớpcũnhưLeolànhữngkẻlỗithời,nhưngôngấylàthànhviênxuấtsắcnhấttrongnhómcủatôiđấy,vậynênhãychúýthậtkỹcàngđếnnhữnggìôngấynóinhé.

NhữngcâuhỏimàNoemiđặtrachosếpcủacôtrongtrườnghợpthứhaithựcrarấtđơngiản‒đơngiảnhơnnhiềusovới"Anhmuốncuộcđờimìnhsẽnhưthếnào?"hay"Liệuanhmuốncôngtymìnhsẽđitheohướngnào?"Nhưngchúngđạtđượcmụctiêutươngtự:chúngđưacuộcđốithoạirakhỏichếđộgiaodịchcứngnhắc(Cáidậpghimcủatôiđâurồi?/Côlấychotôitậptàiliệuđượckhông?)vàđưanólênmộttầngbậcmới(Điềugìđóngvaitròquantrọngvớianh?Liệutôicóthểgiúpgìđược?).

VịsếpngheđượccâuhỏicủaNoemisẽngừnglạivàsuynghĩ,vàkhiôngnhìnvàomắtNoemi,ôngsẽnhìnnhậncôdướimộtgócđộhoàntoànkhác.Từthờiđiểmấytrởđi,côsẽ làmộtngườiđồngnghiệp-chứkhôngphảilàmộtngườinàođócầnđếnchiếcdậpghim.

ÁPDỤNGRASAOVỚIMỘTNHÂNVIÊNCHÀOHÀNG?

Tôithườngtròchuyệnvớicácnhómbánhàngvàmarketingtạicáccôngtydượcphẩm,thếnhưngtôicũngrấtvuilònggiúpđỡcácnhânviênchàohàngdượcphẩmđếntìmgặptôitrongphạmvikhảnăngcủamìnhởvaitròbácsĩtâmlýlâmsàng.

Tôinóichohọbiếtxemđiềugìsẽgiúptiếpcậnđượctôi,vàhọđãsửdụngthôngtinnàyđểtiếpcậnđượcnhữngbácsĩtâmlýkhácmộtcáchthànhcông.Trướchết,tôigiảithíchrằngngàynay,cácbácsĩtâmlýđềuphảilàmviệcvấtvảchỉđểkiếmđượckhoảntiềntươngđươngvớinhữnggìhọkiếmđượchồimườinămvềtrước,trongkhiđólạiphảitrơmắtchứngkiếnnhữngngườivốnquaítnămđàotạohơnmìnhlạikiếmnhiềuhơnvàđượcbảođảmchắcchắnhơnvềkinhtế.

Tôicũngkểhọngherằnghầuhếtcácbácsĩtâmlýđềucảmthấyrằnghọđểtâmchămsóctớitấtthảymọingười‒nàogiađình,chagiàmẹhéo,nhânviênđồngsự‒trongkhiđó,rấtnhiềungườicảmthấy,nhưngkhôngdámnhắcđinhắclại,rằngkhôngaithèmquantâmtrởlạivớimình.(Lạilàtìnhtrạngthiếuhụtnghiêmtrọngcơquanthụcảmtếbàothầnkinhphảnchiếu

đâymà!)Trênthựctế,rấtnhiềungườisẽnóirằngcáchhaynhấtđểchămsócchohọchínhlàđừngchồngchấtthêmbấtcứgánhgồngtráchnhiệmnàolênhọnữa.

Thêmnữa,theobảnchấtngànhnghề,hầuhếtcácbácsĩtâmlýđềuchỉtuyệtđốihànhxửkiểugiaodịch-"Nóitôinghetriệuchứng,đểtôikiểmtradấuhiệuvàlàmthínghiệmlấykếtquả,tôisẽđưaramộtbảnchẩnđoánvàphươngánđiềutrị...Ngườitiếptheođâu?"

Vậynênnếumộtđạidiệnbánhàngmuốnchuyểnsangmộtcuộcđốithoạimangtínhbiếnđổivàđángnhớhơn,tôibảorằnganhta/côtanênnóinhữnglờinhưthếnàyvớicácbácsĩtâmlývàocuốibuổithuyếttrìnhbánhàng:"Xinôngthứlỗi,bácsĩX,ôngcóthểdànhvàiphútđểtôiđượchỏimộtcâukháckhông?"

Hầuhếtcácbácsĩsẽthấybựclắm,vìchắcmẩmtrongbụngrằngtaybánhàngnàysắpnhàovàoxintưvấnykhoamiễnphíđâymà,nhưngxuấtpháttừphéplịchsự,họvẫnnói:"Xincứtựnhiên."

Rồitôibảocácnhânviênbánhàngnóitiếprằng:"Tôiđãngherấtnhiềubácsĩtâmlýnóirằnglàmnghềnàykhôngcònđượcvuithúnhưngàyxưanữa,vàrằnghọbuộcphảilàmviệcnhiềuhơn,vấtvảhơnchỉđểduytrìthunhập.Cácanhlàmviệccăngquá,tôichỉmuốnbiếtxemliệulàmmộtbácsĩcógìhaynữakhông?"

Nhữngđạidiệnbánhàngbáocáolạitìnhhìnhvớitôiđềukểrằnghầuhếtcácbácsĩđềuhoàntoànbịbấtngờvàthấyđượccảmthôngngay,rồihọngưỡngmộsựphảnchiếuấyvàđáplời:"Anhbiếtđấy,giờlàmbácsĩcànglúccàngkhókhănhơn,vàtôicònkhôngchắclàsẽkhuyếnkhíchcontôitheonghềnày,nhưngvẫnnhiềucáihaylắm.Hầunhưngàynàocũngvậy,tôilạitạorađượcmộtkhácbiệtnàođótrongcuộcsốngcủamộtngườibệnh,vàkhinhìnthấysựnhẹnhõmmàtôiđãmanglạichoaiđấy,nólạikhiếntôithấyđượcanủi,khíchlệ."

Đôikhimộtbácsĩnàođócònnói"cảmơn"vàgầnnhưmọilần,nóđềugiúpnhânviênbánhàngtrởnênđángghinhớhơn.Vànếuphươngántrịliệucủanhữngnhânviênnàycũngtốtngangngửavớicácđốithủcạnhtranh,cácbácsĩnàythườngsẽtạocơhộichosảnphẩmcủahọhơn.

Vậynênnếubạnlàđạidiệnbánhàngcủamộtcôngtydượcphẩm,thìđâychínhlàcôngthứcbạnmuốnghinhớ:Sănsóc=Kêthêmnhiềutoathuốc.ChứkhôngphảiĐềnđápbằngcáchđầutưthêmtíchútthờigian.

CÂUHỎINÀOSẼGIÚPBẠNHOÀNTHIỆNHƠN?

Cómộtđiềutuyệtvờitrongkỹthuật"mắtthấybầutrời"chínhlàbạncóthểsửdụngnóđểtiếpcậnconngườikhókếtnốinhất:chínhbảnthânbạn.Đãtừngcólúcnàobạnngưnglạiđểnghĩxemcóbaonhiêuphầnđốithoạinộitâmcủabạnchỉmangtínhgiaodịchđơnthuần?Nếucũngnhưhầuhếtmọingười,độcthoạinộitâmcủabạnđôikhisẽchỉthếnày:Nếumìnhăncáibánhránvòngnày,mìnhsẽlạimấtthêmthờigianvàophòngtậpthểhìnhthôi.Ôigiờiạ,mìnhmuộnmất,rồiSallylạinổicơntambànhchomàxem.Tệquá,lầntrướccônàngbịtrễ,nênchắcgiờmìnhkhôngsaođâu.Chếtthật,mìnhvẫnchưalàmxongthủtụcthuế.Lạiphảithứckhuyamấtrồi.Phảidànhthêmthờigiancholũtrẻmớiđược...

Lầntiếpsauđâybạnbắtgặpbảnthânmìnhlạirơivàocáivòngquaygiaodịchkhôngngừngnghỉ,hãythửmộtthứgìđókhác.Hãyngừngviệcbạnđanglàmlại,vàngồixuống.Hítmộthơi.Vàtựnóivớimình:"Giờnàynămsaumìnhmuốncuộcđờimìnhsẽthếnào?"hay"Ngaylúcnày,mìnhmuốnđờimìnhcóthêmhaygiảmbớtthứgì?"hay"Nếuhaimươinămsauđámconcháunhìnvàomình,điềugìkhiếnchúngtựhàovềmìnhnhỉ?"

Hãyhỏicâunàođóphùhợpvớibảnthânbạn,bạnsẽthấymắtmìnhnhướnlên‒mộtdấuhiệurõràngchothấytríócbạnđangmởrộngvớinhữngkhảnăngmới.Hãytựtrảlờicâuhỏicủariêngbạn("Mìnhmuốndànhnhiềuthờigianhơnchogiađình","Mìnhmuốngiảmbớtthờigianđổvàomấycuộchọphànhvôbổ","Mìnhmuốnconcháumìnhđượctựhàovìmìnhluônnắmbắtcơhộithayvìcứkhưkhưanphậnthủthường"),bạnsẽcủngcốsâusắchơnmốiquanhệgiữabạnvớingườiquantrọngnhấttrongđờibạn:ngườiởtronggươngkia.

Lốisuynghĩhữudụng

Hãylàmchongườikhácđượchoànthiệnhơnvàtỏlòngvịnểvớinhữnggìbạnhỏihọ,bởikhihọđưamắttrởlạivớibạn,cuộchộithoạisẽkhôngcònnhưcũnữa...nósẽổnhơnnhiều.

Bướchànhđộng

Lầntiếpsauđâybạnbịmắckẹttrongnhữnglốimònđốithoạikiểugiaodịchvớingườibạnđờihaythànhviêngiađìnhmình-vínhưcãicọxemaisẽphảigiặtgiũhayđiđổrác‒hãydừnglại,mỉmcườivànói:"Emnghĩxem,trongvòngnămnămtới,cóviệcgìhayhohoặcquantrọngmàchúngmìnhnênlàmđây?"Sauđóhãyxembạnđãdịchchuyểnmaulẹtừ"Đếnlượtanhrửabátđấy"sangmộtkếhoạchcuộcđờimớimẻvàthúvịhơnnhưthếnào.

20.SÁTCÁNHBÊNNHAULợiích:Gỡbỏláchắncủangườikhácvàchuyểndịchngườiđótừkhángcựsanglắngnghe

Thuyếtgiảngkhôngphảilàtươnggiao.

―MẸTERESA,

NgườisánglậpdòngThừasaiBácáiởCalcutta

“Ấylàvàodịpcuốituần,Willvàcậucontrai15tuổitênEvancủaanhđangchạyxeđếncửahàngdụngcụthểthao.Evanđanghyvọngđượcchọnvàođộituyểnbắncungcủatrường,Willđưacậuchàngđichọnmấymũitênmới.

Evan,cũngngạigiaotiếphệtnhưnhữngcôcậutuổivịthànhniênkhác,nhịpnhịpchântheonhạctrongiPod.Tronglúcláixe,Willkểlểnọkiavềđủthứởnhà,ởcôngty.Anhđưaravàiýtưởngvềkỳnghỉsắptớicủacảnhà,vànóirathànhtiếngnhữngsuynghĩcủamìnhvềchuyệnnướng ít thịtkhivềđếnnhà, rồikểdămcâubađiềuvềmột trongnhữngđồngnghiệpcủamình,kẻgâyrắcrốichotấtcảmọingười.

“Gãđóấymà”,Willnói,lúcnàocũnglàcáigaitrongmắt,mọingườibiếttỏngcuốicùnggãsẽgặpchuyệnrầyrà.Vàrồi,anhnóithậtthoảimái,"Kểbốnghexemnào,trongsốcácbạncon,cóaimàconnghĩlàcókhảnăngsẽgâyrắcrốitomộtngàynàođókhông?"

"Dạ?"Evanthốtlênđầykinhngạc.Cậuchàngkhôngngỡngàngvìphảitrảlờimộtcâuhỏi,màbởicâuhỏiấycóvẻhayhơnnhữngcâubìnhthườngkiểu"TìnhhìnhmôntiếngTâyBanNhacủaconcókhálênkhôngđấy?"hay"Chúngtaphảinóichuyệnvềmáitócvàngcamcủaconnhỉ."

"Phảivậy",Willnóitiếp,"bađangtựhỏixemcóanhbạnnàocủaconcứbàyhếttrònàyđếntròkhácvàkhảnăngcaolàmộtngàynàođósẽtựrướcvạvàothân-mà,quantrọnghơnlà,điềugìkhiếnconnghĩrằngngườigặprắcrốichínhlàanhbạnđó?"

Hoàntoànbấtngờvìsựthựcrằngchađangkhẩnthiếttrưngcầuýkiếncủamình,Evanđắnđosuynghĩvềcâuhỏingay.Rồicậuđáplời,vớitháiđộhợptáchiếmcó,"ConnghĩsẽlàJakeđấy,vìmộtkhinóđãvàocơn,khôngaicóthểdừngnólạiđược,mànóđãlàmrốitungmọisựvàilầnrồiđấychứ."

"Thậtà",Willđáp,cốgắngkhángcựnỗicámdỗđượcđưaramộtlờikhuyênhaybìnhluậngìđókhôngđượcchàođón,thayvàođó,anhgiữchocuộcđốithoạiđượctiếptụcnhưthường.

"Vâng,nóđãgâyraítnhiềusựvụ,đếnmứccònbịcấmtúccơạ.ConnghĩlàJakevàbamẹnókhôngđượchòahợpcholắm."Evansnóitiếp.

"Ờ,banghĩlàcứthửtheodõixemliệudựđoáncủaconcóthànhsựthậtkhôngcũngthúvịlắmđấy.Mànhântiệnnghĩthửxemluôn,nếucậuchànggặprắcrốithật,thìconsẽlàmgì?"Willhỏithêm.

"Ồi,conchẳngbiếtnữa."Evannói.Cậunghĩngợichừngmộtphút."Conđoánvìconlàbạnnó,nênconsẽthửgiúpđỡnóthếnàođấy,vàchắclàcốgắngngănnólạigâyrachuyệnngungốcnhưthếlầnnữa."

"Cậutathậtmayvìcóanhbạnnhưconđấy!"Willkếtluận.

"Vâng,connghĩlàvềkhoảnnàyconcũngkháổn."

Evanđáp.

Vậythì...tấtcảnhữngchuyệnnàylàsao?

WillđangthúcđẩycậucontraicởimởvớimìnhhơnbằngcáchsửdụngmộtkỹthuậtmàtôigọilàSátCánhBênNhau.Nóđượcxâydựngdựatrênbathựctếsau:

•Bắtngườikhácngồixuốngvàlênlớpthuyếtgiảngchohọrấtítkhimanglạitácdụng,bởinókhiếnhọlêngânlêncốttựbảovệ‒màkhihọđãtựbảovệ,họsẽchegiấubạnmọithứ.Tuythế,cùngsátcánhbênhọtrongmộthoạtđộngnàođómangtínhcộngtác,bạnsẽdỡbỏđượcláchắnphòngvệcủahọvàkhiếnhọcởimở.Đólàlýdotạisaocácchuyêngiađàmpháncontinlạigắngsứclôikéokẻuyhiếpcontinthamgiavàomộthoạtđộngchungnàođó,vínhưchophépnhữngđốitượngcungcấpthựcphẩmhaythuốcmenđượcđivàotrongtòanhà.Đócũnglàlýdotạisaonhữngbậcgiàlãotrongmộtnhómdựngnhàhayghépmềncộngđồngcủangười Amish lại có thể khơi ra những bímật sâu kín hơn nhiều so vớimột điệp viên lêngiườngvớichínhkháchnàođóđãsaykhướtcòbợ.

•Đặtcâuhỏihữudụnghơnchủđộngnói.ĐólàlýdotạisaoWillkhôngchủđộngnóivớiEvan,"Chớcóđểđámbạnlôikéoconvàorắcrốiđấynhé".Thayvàođó,anhđặtranhữngcâuhỏikhiếnEvanphảitựsuynghĩ,"Ailàngườicókhảnănggâyrắcrốiđây,vàmìnhnênlàmgìnếuthậtsựxảyrachuyệngìđó?"Nóicáchkhác,WillkhônghềđứngtrênlênlớpchoEvanhayra

vẻdạydỗcậubé.Thayvàođó,haingườibọnhọtròchuyệnkiểusátcánhbênnhaucảvềtinhthầnlẫnthểchất.

•Khibạntạođiềukiệnđểnhữnglờitiếtlộđượcnốitiếpnhauliêntụcmàkhônghềxenvàogiữa,bạnsẽbiếtđượcnhiềuhơnnữa.Nênthayvìbàytrò"treođầudêbánthịtchó"theokiểudụdỗcậucontraivàomộtcuộcđốithoạikếtthúcbằngmộtbàithuyếtgiáo("Này,tốthơnhếtlàcontránhthằngJakeđấyđinhé,khôngthìnócũnglàmconliênlụytheođấy"),Willlạivậndụngmộttừngữkhơisâuđốithoại("Thậtà")vàcảcâuhỏithứhaiđểEvancócơhộichiasẻnhiềuhơn.

NhữngyếutốtrongphươngcáchtiếpcậnSátCánhBênNhau‒đưaranhữngcâuhỏitrongmộtkhoảnhkhắcchung,vàrồikhơisâuthêmcuộcđốithoạibằngnhữngcâuhỏikhác‒cũngđầyquyềnnănghệtnhưgiaotiếpvậy:quyềnnăngđếnmứcchínhchúngtạonêncốtlõicủaPhươngphápSocrates.Socrateskhôngbaogiờchủđộngnóichongườikhácngheđiềugìcả,ôngchỉđiquanhlàng,đặtcâuhỏichomọingườichođếnkhitựbảnthânhọtìmracâutrảlời,vàtrongquátrìnhđó,ôngđãgiúphìnhthànhnênnềnvănminhphươngTây.

Tuyvậy,kỹthuậtnàykhôngchỉdànhriêngchocácbậcchamẹhaynhữngtriếtgia.ĐócònlànềntảngtrongtínhhiệuquảcủaphươngphápMBWA(quảnlýtrựctiếp),mộtkỹthuậtquảnlýđãđượcvậndụngthànhcôngtrongsuốtnhiềuthậpniên.Đó làmộtcôngcụxuấtsắcgiúphoànthànhhaimụctiêu:pháthiệnxemđiềugìđangdiễnratrongphạmvicủabạnvàtrongquátrìnhđó,giúpkiếntạomốiquanhệkhăngkhítvớinhữngngườiđồngsự.

MộtưuthếcủakỹthuậtSátCánhBênNhaulànókhôngtậptrungvàonhữngviệcsailầmmàaiđóđãtừngmắcphảitrongquákhứ.Thayvàođó,bạncóthểsửdụngnóđểkhámpháranhữngcáchthứcgiúpmọiviệcđượcsuônsẻtốtđẹphơntrongtươnglai-chínhlànhữnggìWilllàmkhianhhỏiEvanxemcậubésẽxửtrírasaonếubạnbècủacậuvướngvàorắcrối.Vậynên,thayvìbớimócnhữnglỡlầmquákhứcủamộtngười,bạnđangmanglạichongườiấycơhộitránhđượcchúngtrongtươnglai.

CáchtiếpcậnSátCánhBênNhaurấtđơngiản:hãycùngaiđóthamgiavàomộthoạtđộng(tốthơnhếtlàhoạtđộnggìđómàbạncóthểđóngvaitròhỗtrợ-nhưngthậmchídùngbữatrưacùngnhaucũngổnrồi)vàrồiđặtracâuhỏigiúpbạnnhìnthấuđượcxemngườiđóđanglàmgì,suynghĩrasao,cảmgiácthếnào.Dướiđâylàmộtvídụ:

GRAHAM(NhậnralàVictoria,mộtnhânviêndướiquyềnđangchuẩnbịcácgóithôngtinchomộtcuộchọpkháchhàng):Chà,côđangphảixoayxỏavớibaonhiêulàgiấytờnày.Nào,đưa

bớtchotôimấytập-tôicóítthờigianrảnhđây,giúpcôđượcchútgìthìhayquá.

VICTORIA:Cảmơnanhnhiềunhiều.

GRAHAM(sauvàiphútlàmcùng):Mà,cônghĩthếnàovềnhữngtàiliệumàchúngtacungcấpchokháchhàng?

VICTORIA:Tôivẫnchưanghĩnhiềuvềnólắmđâu.Màvìtiệnanhnhắcđến,tôinghĩlàcóvẻhơinhiềuthứđấy,làmkháchhàngthựcsựvấtvảkhiđọc.

GRAHAM:Côcóấntượnggìvềviệcnóhữudụngđếnđâukhông?

VICTORIA:Àthì,cóvẻnhưlàkhikháchhàngtraođổivớichúngtatrênđiệnthoại,họmuốnbiết làhệ thốngmới códễhọckhôngvàviệcđào tạo sửdụngcónhanhchóngkhông.Tôikhôngdám chắc là họmuốnbiết tất cả những thông tin lằngnhằng rắc rối kiểunày xoayquanhcôngnghệmới.Họchỉmuốnbiếtxemhọcóthểtíchhợpnónhanhđếnmứcnàothôi.

GRAHAM:Côcógópnhặtđượcthêmýkiếngìtừphíakháchhàngnữakhông?

VICTORIA:Tôibiếtlàđôilúchọbịlẫnlộnvìnhữngtàiliệuchúngtacungcấp.Cólẽtanênxemxétviệcđơngiảnhóanóđi...

Kỹthuậtsátcánhbênnhaurấtdễsửdụng,nhưngnóđikèmvớibakhuyếncáo.Khuyếncáolớnnhất:Khibạnlàmchongườikhácphảitựdỡbỏláchắnbảovệ,thìchớcólàmtổnhạiđếnlòngtincủangườita.Đừngsửdụngkỹthuậtnàyđểcâukéonhữngthôngtintiêucực,nếukhôngngườikhácsẽcócảmgiácbạnđangcốgắngthămdòhayđánhbẫyhọthayvìtìmkiếmthôngtinởhọ.Hãyđónnhậnnhữngthôngtintiêucựcmộtcáchlịchsự,chứđừngkhơinóra.

Thêmnữa,chớcócựcãivớiđốitượngbạnđangtròchuyệncùng.Nếuanhta/côtanóirađiềugìđóbạncảmthấykhôngtánđồng,hãycứcốdẹpbỏnỗithôithúcphảigiảithíchtạisaobạnlạiđúngđắnhơn.Thayvàođó,hãykhơisâuthêmcuộcđối thoạibằngcáchhỏinhữngcâukhác.Dướiđâylàmộtvídụ.

SUE(sếpcủaMiguel):Trôngnày,cóvẻnhưláthưngỏmớicủacôngtysắpxongđếnnơirồi.Chà,hayquá‒tuyệthảođây.Cócầntôigiúpràsoátlạikhông?

MIGUEL:Chắcchắnrồi.Tôirấtvuivìchịthíchnó.Nhưngtôilạikhônghàilòngcholắm,vìtôikhôngnghĩlàcâuchuyệnxuyênsuốtnênxoayquanhtòanhàđiềuhànhmới.

SUE:Câuchuyệnđócógìkhôngổnlàmanhkhôngthích?

MIGUEL:Nótẻnhạt.Khôngaithèmđểýtrừsếpra.Ôngấylàngườikhăngkhăngýkiếnđó.

SUE:Vậytrongsốtiếptheoanhmuốnthấyđiềugì?

MIGUEL:Thứgìđómàcácnhânviêncùngquantâm,chứkhôngphảichỉmỗisếp.

SUE:Anhnghĩthứgìsẽkhiếnhọhứngthú?

MIGUEL:Nhiềuthôngtinhơnliênquanđếnnhữngthayđổitrongchínhsáchvềkỳnghỉ.Đãcóbangườihỏitôichỉtrongngàyhômnayxemhọliệuhọcóthểlấythêmthôngtinkhông.Vàingườicònnghĩlàchínhsáchmớikhôngđượccôngbằngvớicácnhânviênkỳcựu,họmuốnbiếttạisaocôngtylạiquyếtđịnhđưaracácđiềuchỉnh.

HãychúýrằngkhiMiguelchỉtríchýkiếncủasếp,Suekhônghềnói"Àthì,ôngấylàsếp,thếnênôngấyđượcquyếtđịnh"-mộtcâuchấmdứtđốithoạihoàntoàn.Vàcôcũngkhôngcựnự("Ênày,khốingườimuốnbiếttòanhàmớihìnhdongthếnàođấy"),mộtcâusẽkhiếnanhtaphảixalánhcôngay.Thayvàođó,côđểanhtađượcnóisâuhơn‒vàtrongquátrìnhấy,côđãlậtrađượcmộtvấnđềcóảnhhưởngtớinhuệkhícủacôngty.

Vàđiềunàylạidẫndắttôiđếnvớikhuyếncáothứba:Khibạnđặtcâuhỏivớingườikhác,hãytôntrọngcâutrảlờicủahọ.Nếuhọđưaramộtýkiếnhay,hãylàmtheo(vàđểhọbiếtrằngbạnđãthựchiện).Kểcảkhihọcólệchlạcđichăngnữa,cũnghãythừanhậnnhữngđánhgiácủahọvớinhữngcâubìnhluậnkiểunhư,"Cáiđóđángđểnghĩlắm"hoặc"Tôilạikhôngnhìnnhậnmọithứnhưthế".Nếutìnhhuốngđãhainămrõmười,hãycôngnhậnlờiđánhgiáấybằngcáchnóira"Ýkiếnhaylắm!"hoặc"Tôirấtmừngvìcậuởtrongnhómcủatôi‒tôicầnnhữngngườivớicácýtưởngsángtạonhưthế."

Nếubạn làmộtnhàquản lýhoặcCEO,hãy sửdụng cách tiếp cậnSátCánhBênNhau thậtthườngxuyên,bạnsẽthấyđượcrấtnhiềucônghiệu.Bạnsẽxóatannhữngluồngdưluậnxấutừtrongtrứngnước.Bạnsẽthựchiệncôngviệccủamìnhnhanhhơn,tốthơnvàdễdànghơnbởibạncóđượcsựthấuhiểusâusắchơntừnhữngngườixungquanhmình.

"BẠNSẼNÓIGÌ..."

Hồiđó,tôilàbácsĩtâmlýnộitrúởĐạihọcCalifornia(UCLA),vàmộthộlýởkhoaungbướuđãtrảlờicâuhỏicủatôi:"BàFranklinđãnóigì,làmnhữnggìtừlúckếtquảnhũảnhthểhiệnrằngbệnhungthưvúcủabàấyđãquaytrởlại?"

"Bàấykhócrấtnhiều,cảgiađìnhlẫnbácsĩungthucủabàấyđềuđangcốgắngtrấnanrằng

bệnhtìnhcủabàvẫnchữatrịđược."Côhộlýtrảlời.

Tôitiếptục:"Theokinhnghiệmcủacôthìtrongnhữngtìnhhuốngnhưvậy,làmthếnàolàtốtnhất?"

Jane, y tá trưởngcủabàFranklinxenvàovàđưaýkiến: "Chúng ta càng tạođiềukiện chongườikhácbàytỏcảmxúc,tỏrabuồnbãhaycáugiận,thìnócàngquanhanh.Mộtsốbácsĩungbướutrẻtuổithườngtỏrakhóchịutrướccảmxúccủabệnhnhânvànỗibựcdọccủahọlạicàngchấtchồngthêmgánhnặngchocôngviệc."

Thayvìbướcvàovếtxeđổcủacácbácsĩnonnớttuổinghềlàcứtỏranhưtađâyđãbiếttỏngmọithứ,tôihỏitiếp"ChịJanenày,rõrànglàchịrấtcókinhnghiệmvềvấnđềnày.Vậychịcóthểnóigìvớinhữngbácsĩđóđểgiúphọvàgiúpchínhbệnhnhânvượtquatinxấudễdànghơn?"

"Hừm..."Janenghĩngợi."Tôicóthểnóivớicácbácsĩấylàtôibiếthọcóquantâmđếnbệnhnhân,nhưngmọichuyệnsẽsuônsẻhơnnếuhọchophépbệnhnhânđượcbàytỏphảnứngbanđầuthậtmạnhkhivừamớinghetinxấu.Sẽtốthơnnếunóivớihọ,'Tôihiểulàanh/chịrấtbuồn - liệu anh/chị có muốn hỏi gì nữa không? Nếu không, tôi sẽ để chút thời gian choanh/chịtiếpnhậntinnàyvàsẽquaytrởlạitrongvàitiếngnữa,chúngtasẽcùngkiểmtralạivànóichuyệnnhiềuhơn."

"Mộtphươngántuyệtvời."Tôithốtlênđầybiếtơn."Jane,chịthậtthạonghề,cũngthựcsựquantâmđếnbệnhnhânvàchínhcácbácsĩnữa.Tôisẽthửkiểmtravàosángmaivàchịcóthểgópývớitôinữanhé."

LốitươngtáckiểuSátCánhBênNhaunàykhôngchỉgiúpgiảiquyếtmộttrongnhữngvấnđềmàtôibuộcphảixửtrí-nócònlàmđượcviệcấymàkhôngbắtbuộctôiphảiviếtnhữngbáocáohộichẩnquycáchđánggớmmànhữngbácsĩnộitrúnhưtụitôivốnghétcayghétđắng.

Kếtquảcủaviệc"hộichẩnnhờdạoquanh"củatôilà:tôiđãthựchiệnđượcnhiềubáocáohộichẩnnhấtnhưnglạiphảiviếtítbảnquycáchnhấttrongsốcácbácsĩnộitrúđượcgiaonhiệmvụhộichẩntrongsuốtkỳsáuthángcủatôi.Quantrọnghơnthế,việcphảiviếtítbáocáohộichẩnhơnchophéptôidànhnhiềuthờigiantiếpxúctrựctiếpvớicácbệnhnhânungthưmàtôiphảihỗtrợ.

Lốisuynghĩhữudụng

Khibạnkhôngthểtiếpcậntheolốimặtđốimặt,thìhãythửcáchsátcánhbênnhau.

Bướchànhđộng

Nếubạnlàmộtnhàquảnlý,hãysửdụngkỹthuậtSátCánhBênNhauđểpháthiệnxemđiềugìđangxảyravớinhânviênnăngsuất tốtnhấtcủabạn,và thửxembạncó thểkhaimởcácphươngcáchnhằmlàmchongườiđócảmthấyhạnhphúchơnkhilàmviệcchobạn.Sauđóquaytrởlạivàsửdụngnóvớinhânviênkémnăngsuấtnhất,thửxembạncópháthiệnranguyênnhânnàolýgiảitạisaongườiđólạilàmviệckémhaykhông.

21.ĐIỀNVÀOCHỖTRỐNGLợiích:Chuyểndịchmộtngườisangtrạngthái"tìnhnguyệnthựchiện"thôngquaviệclàmchongườiđócảmthấyđượcthấuhiểuvàcảmthông.

Lắngnghehiệuquảcũnglàmộtbiệnpháptruyềnđạtvàgâyảnhhưởngcósứcmạnhnhưdiễnthuyếthiệuquảvậy.

―JOHNMARSHALL,ChánhánTòaánTốicao,1801-1835

Kateđangsuynghĩvềviệcthuêtôingănchặndịch"xuấthuyết"nhữngnhânviêncấpđộngôisaoởcôngtycôsaumộtvụtanvỡquanhệhợptáctệhại.Nhưngcôlạikhôngdámchắclàcôcóthểđặtlòngtinnơitôi,côcũngkhônghẳnđãsẵnsàngphơibàynhữngđiểmbấttoànởcôngtycôtrướcmộtngườilạ.

Saukhiđãchàohỏixongxuôi,Katekhoanhtaylạivàchờđợitôiđặtranhữngcâumàmọichuyêngia tưvấnđềuhỏi: "Chị chờđợinhữngkếtquảnào?", "Khung thời gian của chị rasao?","Chịưngthuậnbỏrachiphíbaonhiêu?"

Nhưngtôikhônglàmvậy.Thayvàođó,tôinói:"Chịđangcânnhắcviệcthuêmộtaiđókiểunhư tôi bởi chịmuốn_________________", và kèm theo lời nói làmột cử chỉ tay vẻmời gọi đểkhuyếnkhíchcôđáplời.Rồitôingồiimlặngvàlắngnghe.Vàchờđợi.

Saumộtkhắc,Katebuôngtayra,ngảngườivềphíatrướcvànói,"Vìtôimuốnbiếnnơinàytrởthànhmộtchốn làmviệc tốtđẹpnhưxưa.Và tôimuốnmọingười làmviệccho tôibởihọmuốnthế,chứkhôngphảivìhọbắtbuộcphảithế."

Đếnlúcấy,tôibiếttôicóthểgiúpKate...vàtôicònchắcchắnlàcôưngthuậnchotôilàmthế.ĐólàbởitôiđãtạorađượclựcđẩynhờlôikéoKatevềphíamìnhhơnlàtựđẩymìnhvềphíacô.

Khibạngặpgỡlầnđầutiênvớimộtngườitiêudùnghaykháchhàngtiềmnăng,sânchơihoàntoàncôngbằng.Ngaykhibạnbắtđầugiớithiệuhoặcthuyếtphụcngườikhácvềthứgìđó,thìcáncânquyềnlựcngảvềphíakháchhàng.Chìakhóaởđâylàkhiếnchokháchhàngnhiệttìnhtheođuổibạntớitậncửa.

Bímậtởđâychínhlàmờigọimọingườithamgiavàocuộchộithoạichứkhôngphảiđưaranhữngcâuhỏiđặthọvàothếphòngbị-vàđóchínhlànơiphươngcáchtiếpcậnđiềnvàochỗ

trốngbắtđầuxuấthiện.

Khiđặtranhữngcâuhỏitrựctiếp,bạnhyvọngsẽtruyềnđạtđượcnỗilưutâmchânthành.Thếnhưng,ngườiởphíatiếpnhậncâuhỏicóthểcảmthấybịtháchthức,nhưmộtđứatrẻnhỏởtrườngbịgiáoviênhayhuấnluyệnviênđặtcâuhỏithẳngthừng.Nhữngcâuhỏimẫncảmđượcđặtrađúngthờiđiểmcóthểbiếnđổimạnhmẽmộtmốiquanhệ(xemlạichương6vàchương19), thếnhưng tấn côngmột kháchhàngmới vớimột câuhỏi giaodịchnhưkiểu"Anh/chịmuốngì?"hay"Tôicóthểchỉrachoanh/chịthấytạisaosảnphẩmcủachúngtôilạiưuviệthơnchứ?"lạicóthểtạoratháiđộkhángcựngaylậptức.

Cáchtiếpcậnđiềnvàochỗtrốnglạitạoramộthiệuứngtráingược:lôikéongườikháclạigầnbạnhơn.Bạnkhôngxuấthiệnnhưmộtgiáoviênhayhuấnluyệnviênđòihỏigắtgao;thayvàođó,bạnmangdángvẻcủamộtngườichúbác,côdì,ngườiông,ngườibàđángtincậy,ngườinóirằng:"Nào,chúngtacùngbànbạcvềviệcnàyvàtìmragiảiphápnhé."

Hãythửápdụngphươngcáchnàychobảnthânbạn,vàxemliệubạncócảmnhậnđượcsựkhácbiệtgiữahaikỹthuậtkhông.Trướchết,hãytưởngtượngcảnhtôingồiđốidiệnvớibạnvànóirằng,"Vậythì,bạnmongđợicóđượcđiềugìtừcuốnsáchnày?"Hơixúcxiểm,đúngkhôngnào?Giờthìhãytưởngtượngrằngtôinóivớibạnbằngmộtlốikhuyếnkhíchhơn,"Bạnđọccuốnsáchnàybởibạnmuốnhọccách___________.Vàlýdokhiếnviệchọctậpnàyquantrọngvớibạnlàbởi____________.Nếuhọcđượcvàđưavàohànhđộngthựctế,lợiíchmànómanglạichobạnsẽthểhiệnbằng____________________."Nếubạncũnggiốngnhưhầuhếtmọingười,bạnsẽcảmthấytựnguyệnvà,thựctếlà,ítnhiềuhàohứngđểcởimởbảnthânvàchiasẻnhữngsuynghĩcủabạnvớitôi.

Đềnghịngườikhácđiềnvàochỗtrốngcòngiúptriệttiêunguycơbấtđồng.Nếubạnđánhgiásailầmvềnhucầuvàđộngcơcủangườikhác-vídụ,cứngỡlàôngJonesđangkiếmtìmthứgìđó"đơngiảnvàrẻtiền"trongkhiôngtalạithựcsựcần"nhanhchóngvàhiệuquả"-bạncóthểsẽđánhmấtmộtkháchhànghaymộthợpđồngbánhàng.Hãyđểkháchhàngcủabạntựđiềnvàochỗtrống,bạnsẽcóđượccâutrảlờichínhxác.

Phươngcáchtiếpcậnđiềnvàochỗtrốngđặcbiệtpháthuyhiệuquảtronglĩnhvựcbánhàng,nơinókhiếnngườitaphảibấtngờbởingaytừbanđầu,họđãchuẩnbịtinhthầnứngphóvớimộtvụbánhàngkhókhăn.Khibạngâybấtngờbằngcáchlàmmộtđiềugìđóhoàntoànkhácbiệt,hàngràophòngvệmàhọdựnglênthườngsụpđổnhanhchóng.Cáchtiếpcậnnàycòn"giảigiáp"mọingườitheocảnghĩabónglẫntrênthựctế,bởikhibạnkếthợpnhữnglờilẽcủamìnhvớimộtcửchỉtayvẻmờigọi,nóthườngthôithúcngườitaphảibuôngđôitaycònđang

khoanhchặtvàcởimởtríócmình.Dướiđâylàmộtvídụ:

DANA:Xinchào,cảmơnchịrấtnhiềuvìđãsắpxếpthờigiangặptôi.

SANDHYA:Vâng,chàochị.Nhưngtôiđangvộilắmlắm,màtôithựcsựkhôngdámchắclàđếngiờ chúng tôi đã thích sảnphẩmphầnmềmcủabên chị đâu.Vậynên chúng tanói nhanhnhanhđượcchứ?

DANA:Được,vàcũngcảmơnchịvìđãbốtríthờigianchotôitronglúcbậnrộnthếnày.Lúctôimớiđến,trợlýcủachịcónóilàchịđangphảichạyđuavớimộtcáihạnchótgấpgáplắmrồi.

SANDHYA:Vâng,chuyệnsốngcònđấy,đúnglàthếthật.Nhưngtôicókhoảng15phút.

DANA:Tôibiếtơnlắm,vàtôicamđoanlàchúngtasẽkếtthúcđúngthờihạn.Đểbắtđầu,tôihyvọngcóđượcítnhiềuthôngtin:Chịđangcânnhắcvềviệcmuasảnphẩmcủachúngtôi,hoặcmộtsảnphẩmtươngtựnhưthế,vì(đưaramộtcửchỉtayvẻmờigọi)____________.

SANDHYA:Àvâng...vìphầnmềmhiệntạicủatụitôikhôngthựchiệnđượcyêucầucủachúngtôi.Nókhiếnchúngtôiphátđiênvìcứhayhỏnghócnọkia-mànóchậmquáthểnữa.Thựcra,đấychínhlàmộttrongnhữnglýdođẩychúngtôivàocơnkhủnghoảngvìkhôngbiếtcóđuổikịphạnchótnàykhôngđây.

DANA:Vànhờvàoviệcchuyểnsangsửdụngphầnmềmcủachúngtôihoặchãngkhác,chịhyvọnglàsẽthựchiệnđượcmụctiêu_____________.

SANDHYA:Hoàn thànhnhiềucôngviệchơn!Chúng tôi cần thựchiệnđượcnhiềuviệchơntrongkhoảngthờigianngắnhơn,vàchúngtôikhôngthểlàmthếnếuhệthốngcứhỏnghócmột,hailầnmỗituần.Khôngthểchấpnhậnđược.

Tuyệtvời!Lựckéotứcthì.Trênthựctế,SandhyađangtựmìnhgánhvácgiúpDanamộtphầnrấtlớntrongcôngviệcbánhàngcủacônhờvàoviệcràsoáthếttấtcảnhữnglýdokhiếncôngtySandhyathiếtthacầnđếnmộtphầnmềmmới.NếusảnphẩmcủaDanathựcsựtốthơn,tỷlệănthuatrongviệccóđượchợpđồngbánhàngnàycũngcóvẻkhảquan‒mặcdùDanachưahềnóimộtlờinàovềbảnthânhaysảnphẩmcủamình.

Thậttìnhcờ,ngaytừkhimớikhaimàn,Danađãlàmhaiđiềukhônngoanmàbạnnênđuatranhvớicô.Thứnhấtlànói"chịđangcânnhắcvềviệcmua..."bởicáchnóiđótíchcựchơn"chịđangcốgắngtìmkiếm",nghecóvẻvấtvảkhổsởlắm,hoặc"chịcần"‒mộtcáchnóingầmẩnvịthếkhúmnúmphụthuộc."Cânnhắcvềviệcmua"củngcốthêmniềmtincủangườikhác

rằnghọđangnắmphầnkiểmsoátvàcótrongtaynhữngphươngánvàlựachọntíchcực.

Danacònnóichuyệnvề"sảnphẩmcủachúngtôihaymộtsảnphẩmtươngtựnhưthế"chứkhôngchỉnóivề"sảnphẩmcủachúngtôi".(Ởvịthếmộtnhàtưvấn,tôisửdụngcụmtừ"tôihoặcaiđónhưtôi").Côngnhậnrằngmộtngườinàođócóthểlựachọnnhữngđốitượnghoặcnhữngsảnphẩmkháckhiếnmộtkháchhàng tiềmnăngsẽ cảm thấybớtbị "tấncông trựcdiện"hoặcbịâulovướngbận.

Nhưngsứcmạnhthựcsựcủakỹthuậtđiềnvàochỗtrốnglạiẩnchứatrongmộtthựctạigiảnđơnrằngbạnkhônghềnóichongườikhácbiếthọmuốngì,kểcảhỏixemhọmuốngì.Thayvàođó,bạnthôithúchọkểchobạnnghexemhọmuốngì.Điềunàyngaylậptứckhiếnngườikhácphảinghĩ,"Đúngrồi,đúngrồiđóchínhlàlýdotạisaotôigặpanhởđây."Kếtquảlà,bạnkhôngcầnphảicốthòchânvàocửa.Màkháchhànghoặcngườitiêudùngđósẽtựmởcửavàmờibạnvào.

CÔNGCỤ“KHÔNGBAOGIỜNHƯTHẾNỮA”

Cònđâylàmộtcôngdụngkháccủakỹthuậtđiềnvàochỗtrống:sửdụngnóđểtựtiếpcậnvớichínhbảnthânbạn.

Cũnggiốngnhưmọingườikháctrênđời(trongđócócảtôi),đôikhibạngâyranhữngviệccựckỳxuẩnngốc.Đóchẳngphảichuyệngìghêgớm,trừphibạncứgâyranhữngviệcnhưthếhếtlầnnàytớilầnkhác.

Nếubạnđãcólúcnàonhậnramìnhmắckẹttrongvòngluẩnquẩncủanhữnghànhvilàmtổnhạibảnthân,hãyphávỡnóbằngmộtbiếntấucủakỹthuậtđiềnvàochỗtrốngmàtôigọilàCôngcụ“Khôngbaogiờnhưthếnữa”.Đólàmộtphươngcáchtuyệthảođểdỡbỏnhữngràocảnphòngvệcủachínhbạnvàkhởiphátmộtcuộchộithoạinộitâmcóthểgiúpbạntránhđượcrấtnhiềuphiềntoáitrongtươnglai.

Đểhiểutạisao,hãynghĩvềcáchphảnứngđặctrưngkhibạngâyramộthànhđộngbốcđồnghayxuẩnngốcgâyhạiđếnsựnghiệpcủabạn,vàkhiếnnhữngngườithânyêucủabạnphảitứcđiên.Nhiềukhảnăngnhất,làbạntựnhủvớimình:"Đúnglàđồngốc!Đồthầnkinhdởngười!Takhôngthểtinnổinhàngươinguđếnthế!Nguquá,nguquá,nguquá.Nhàngươicóthểnguhơnthếđượcchăng?"Haybạntựnóivớimình:"Ênày,khôngphảilỗicủamìnhđâunhé.Mìnhkhôngthểđừngđượckhimàkháchhàngcủamìnhchỉlàlũdởhơi/gãsếpcủamìnhchỉlàtênngốc,khônghềbiếtgiúpđỡmình/vợmìnhkhiếnmìnhkhôngkiềmnổicơngiậnkhimàcôtacứmócmáychỉtríchnhưthế."

Cảhaicáchphảnứngnàyđềuchẳngmanglạiđiềugìtốtđẹpchobạncả(mặcdùcảhaiđềuhoàntoànbìnhthườngtrongnhữngthờikhắckinhkhủngđầutiênấy,khibạnnhậnrarằngmìnhvừabịrốitunghếtcảlên.)Nếubạnkhôngdịchchuyểnbảnthânthậtnhanhchóngquakhỏiphảnxạ tức thờiấy,bạnsẽsắpđặt sẵnnhững thấtbại tương lai củamìnhbằngcáchthuyếtphụcbản thânrằng (a)bạnchỉ làkẻngốcchỉbiếtđảo lộnmọi thứhoặc (b)nhữngngườixungquanhbạnchỉlànhữngkẻngốccứkhiếnbạnrốitungcảlênmàbạnchẳngthểlàmđượcgìcả.

Thayvìchuẩnbịnhữngđiềukiệncầnthiếtchothảmhọatiếptheo,thìlầntiếpsauđây,hãylàmđiềugìđókhácnếunhưbạncómắcphảisailầm.Lấyramộtthẻmụclục,viếtvàonhữngcâusauvàđiềnvàochỗtrốngnhữngđápáncủariêngbạn.

1.Nếuđượcthựchiệnviệcđómộtlầnnữa,điềumìnhsẽlàmkhácđilà:

2.Mìnhsẽlàmmọithứkhácđibởivì:

3.Camkếtthựchiệnviệcnày(hànhđộngmới)ởlầntiếpsaulà:(1=sẽkhôngthựchiện;5=cóthểsẽlàm;10=chắcchắnsẽlàm.)

4.Mộtngườithíchhợpđểbắtmìnhcamkếtchắcchắnsẽthựchiệnviệcnàylà:

Đâylàmộtcáchtiếpcậnquyềnnăngbởibạnkhôngđắmmìnhtrongtìnhcảnhtựtráchmóchayđổthừatráchnhiệmlênngườikhác‒haithứcạmbẫysẽkhiếnbạnnétránhnhìnthẳngthắnvàothựctrạngvànguyênnhânnhữnggìđãxảyra.Thayvàođó,hãytáitổchứcnhữngkinhnghiệmcủamìnhtheocáchthứcnàođósẽdẫndắtbạntớihànhđộngtíchcực.

Khithựchiệnbàitậpnày,hãyđảmbảochắcchắnrằngbạnđiềnvàochỗtrốngcủamìnhtêncủamộtbậccốvấnkinhnghiệmbắtbạnphảithànhthực.Hãychọnraaiđómàbạntintưởngvàtôntrọng,vàbạncũngkhaokhátcóđượcsựtôntrọngtừphíangườiđó.Đâylàmộtcáchtuyệtvờiđểkhiếnbạnphảingừnglạivàsuynghĩkhibạnđangngấpnghébờvựclặplạimộtsailầmnghiêmtrọng.

Lốisuynghĩhữudụng

Nhữngcâuhỏitrựcdiệnkhiếnngườitanghĩrằngbạnđangnóithẳngvàomặtngườiđó.Hãyđểhọđượctựđiềnvàochỗtrống,họsẽcóđượccảmgiáclàbạnđangtròchuyệnvớihọ.

Bướchànhđộng

Mộtvấnđềlớnmàrấtnhiềunhàquảnlýgặpphải(đặcbiệtlànữgiới)làhọgặpkhókhănkhiphảinói"không"trướcmộtđòihỏinàođó- thậmchícảkhihọđãquátải.Đó làbởihọ lànhữngngườixửlývấnđềđầytráchnhiệmvàhọđãbịnốichặtvàocảmgiácmuốngiúpđỡngườikhác.VàđólàthờiđiểmthíchhợpđểviệctựđiềnchỗtrốngcủabạnvậndụngđếnCôngcụ“Khôngbaogiờnhưthếnữa”.

Rắcrốilàởchỗ:quáthườngxuyênnói"có"dẫntớikiệtquệ,vànólạicóchiềuhướngkhiếnmọingườicùngthấykhônghàilòngnếubạnômđồmtháiquá.Nếubạncứnói"có"mãitrongkhicầnphảinói"tôixinlỗi,tôiphảibỏquaviệcnày",hãythửtựápdụngCôngcụ“Khôngbaogiờnhư thếnữa”.Đến lúcphải chọnaiđóđảmbảobạnchịu tráchnhiệmvới camkết củamình,hãychọnvợ/chồnghoặcconcái,aiđóđãquámệtvớiviệcphảitranhgiànhsựchúýtừbạn.

22.THỬMỌIPHƯƠNGCÁCH,CHOĐẾNKHINHẬNĐƯỢCCÂUTRẢLỜI"KHÔNG!"Lợiích:DịchchuyểnnhanhchóngmộtngườinàođóquamọibậctrênChutrìnhThuyếtphục,từcựtuyệtsang"thựchiện"bằngcáchtạorasựđồngthuận.

Cuộcsốngchỉlàmộtchuỗinhữngtìnhhuốngbánhàng,vànếubạnkhôngchịuđặtcâuhỏi,câutrảlờisẽluônlà"không".

―PATRICIAFRIPP,

Chuyêngiatưvấndiễnthuyếtchocácnhàlãnhđạo

WalterDunnlàmộttrongnhữngnhânvậthàngđầutạihãngCoca-Colatrongsuốtbốnthậpniên.DunngópcôngtrongviệcđemvềchoCocanhữngkháchhàngchínhyếu,trongđóbaogồmcảDisneyvàvàitổchứcthểthaochuyênnghiệp.

WalterđãkểlạichotôicáchôngđưaCocachenchânvàomộttrongnhữngchuỗirạpchiếuphimlớnnhất.Saukhitròchuyệnvớingườiđạidiệnrạpchiếumộthồi,ôngnhậnđượclờiđáp:"Xinlỗinhé,anhWalter,câutrảlờilà'Không.'ChúngtôiđãquyếtđịnhhợptácvớiPepsirồi."

Khôngngừnglạimộtgiây,Waltertrả lời:"Tôiđãkhôngkịphỏicâugì,haycóvấnđềgìtôichưakịpchỉra,mà‒nếutôihỏi,thìôngđãđưachotôimộtcâutrảlờikhác?"

Ngườiđạidiệnchuỗirạpphimnói:"Pepsibiếtlàchúngtôiđangtântranglạikhusảnhrạpchiếuvàđãđưaralờicamkếttàitrợmộtphầnlớntrongkếhoạchđó."

"Hãngchúngtôicũngcóthểlàmvậy."Walternóithêm.

"Đượcrồi,vậythìanhnhậnđượchợpđồng."Vịđạidiệnrạpchiếutrảlời.

Hãycứthửhỏicácnhàquảnlýhaychuyênviênbánhàngcâunày"Liệusailầmlớnnhấtanhcóthểgâyralàgì?"vàthườnghọsẽtrảlời"Đòihỏiquánhiều."

Nhưnghọđãsai‒bởitrênthựctế,sailầmlớnnhấtbạncóthểmắcphảichínhlàđòihỏiquáít.Khibạnđòihỏiquáít,bạnsẽphảichuẩnbịtinhthầnmàbiệngiảinàynọkhicáclãnhđạochấtvấnrằngtạisaobạnkhôngyêucầunhiềuhơn.

Mộtcách tiếpcậnhayhơn làcứ tiếp tục tiến tới, thúcđẩyđểcóđượcnhữnggìbạnmongmuốnchođếnkhinhậnđượccâutrảlời"không".Điềunàysẽchobạnbiếtrằngbạnđangởtrongphạmvinhậnđượctốiđacóthểtừngườikhác.Quantrọnghơnthế,đósẽlàmộttrongnhữngcơhộitốtnhấtđểbạnbàytỏphongtháiđĩnhđạcđườnghoàngcủamìnhvàkếtthúcmộtcuộcbánhànghaymộtvụthỏathuận.

Hầuhếtmọingườiđềuesợápdụngcáchtiếpcậnnày,bởihọnghĩrằng"không"thựcsựnghĩalà"không".Trongviệchẹnhòyêuđương,điềunàygầnnhư làchínhxáctuyệtđối‒nhưngtronglàmănbuônbán,thìthậtngạcnhiênlàmsao,thườnglạikhôngphảivậy.Tuythế,đểchuyểndịchtừ"không"sang"có",bạnsẽphảicónhữngđộngtháiđúngđắn.Cáchthựchiệnlàđây:

Hãythửvídụlàbạnđangcốgắngthuyếtphụcmộtkháchhàng(chúngtasẽgọilàNed)muamộtsảnphẩm,thuêbạnlàmnhàcốvấnhaythuêhãngcủabạntưvấnphápluậtchomộtdựánnàođó.Nhưngsaukhibạnđãtrìnhbàyvềthỏathuậnmàbạnmongmuốnđạtđược,câutrảlờicủaNedlà"Không".

KhiNedlàmvậy,anhtacảmthấyítnhiềubựcbộivàtựvệbởianhtachờđợibạnsẽchánnản,giậndữhaybuồnbã-hoặcbắtđầucơnthấtvọngtộtcùng,bạnsẽbiếncuộcsốngcủaanhtathànhđịangụctrongvòngmườilămphúttiếptheo.Nếubạnlàmmộttrongnhữngviệcnhưthế,bạnsẽkhôngđờinàokhuấtphụcđượcNed.Thayvàođó,hãyhítthởvà, tỏranghiêmchỉnhhếtmứccóthể,nóivớiNedcâugìđóđạiloạinhư:"Cóphảitôiđãhốithúctháiquáhayquênkhôngnóiđếnđiểmgìđóquantrọngvớianh,đúngvậychứ?"

KhiNedđãbìnhtĩnhtrởlạisaucơnchoángvángtứcthờivìtháiđộtựkiểmvàkhiêmnhườngcủabạn,anhtasẽgậtđầuđồngýhoặcthậmchínóira,vớimộtnụcườilạlùng,rằng"Đúnglàvậyđấy."Vàokhoảnhkhắcấy,lợithếđãnghiêngvềphíabạn.Vìsao?Bởivềmặttinhthần,Nedđãđồngývớibạnvàđiềuchỉnhvềmặttâmlýchophùhợpvớibạn.Nóicáchkhác,dùkhônghềhaybiết,thựcraanhtađãbắtđầunói"có".

Khiđãđạtđượcsựtánđồngnày("Đúng,tôiđồngýrằnganhlàmhỏngrồi!"),thìgiờlàlúcápdụngcáchtiếpcậnđiềnvàochỗtrốngtrongchương21đểxâydựngđiểmchínhyếubằngcáchnói,"Vậythìluậnđiểmmàtôiđãđiquáxavànhữngđiểmthỏathuậnmàtôivẫnchưachỉralà___________."

VànếuNedcũnggiốngnhưhầuhếtmọingười,anhtasẽthànhthựcđáplạinhữngcâuhỏinày.Khitrauchuốtkỹcàngnhữngluậnđiểmcủamình,anhtasẽlàmhaiđiều:giảitỏacơnchán

ngánvớibạnrakhỏilòngmình,vàanhtasẽnóichobạnbiếtanhtacầngìởbạn.Cảhaiđiềunàysẽtraochobạnquyềnnăngđểđitừ"Không"sang"Có".

Dướiđâylàmộtvídụrấthayđểminhhọachotácdụngcủaphươngcáchtiếpcậnnày.NóxoayquanhLuke,giámđốckháchhàngtạimộtcôngtychuyênvềquanhệcôngchúng.Lukequảquyếtrằngmìnhphảigiànhđượcmộtthắnglợilớn:anhtamuốnthuyếtphụcJoel,mộtCEO-từbỏmốiquanhệbềnlâubấynayvớihãngquanhệcôngchúnghiệntạiđểchuyểnsanghãngcủaLuketrongmộtchiếndịchchủchốt.

JOEL:Tôixinlỗi.Phíatôiđãrấthàilòngvớinhữnggìnhưhiệnnayvàbênanhkhôngthựcsựphùhợpvớichúngtôi.Nhưngtôithựcsựrấttrântrọngthờigiananhđãbỏra.

LUKE:Tôicũngrấtbiếtơnvìanhđãdànhthờigianchotôi.Mà,liệutôicóthểhỏianhcâunàyđượckhông?

JOEL(cóđôichútphòngbị):Đượcthôi,nhưngtôithựcsựkhôngmuốntranhcãigìvềquyếtđịnhcủamìnhđâu.

LUKE:Không,hẳnlànhưthếrồi.Tôichỉđangtựhỏirằngliệuanhcóthểnóichotôibiết‒mộtcâuhỏinàođótôiđãquênđặtra,hoặcmộtvấnđềnàođótôiđãquênchỉrõ-đánglẽrađãkhiếnanhcảmthấykhácđi,đólà_____________?

JOEL:Àthì...thựcra,tôichỉnghĩhãngkiaphùhợphơnvìhọcómộtnhânviênđãtừnglàmtrongngànhtụitôi,màhìnhnhưbênanhthìkhôngđượcnhưthế.

LUKE:Anhbiếtđấy,đánglẽratôiđãphảiđềcậpđếnviệcnày.Mộtđiềutụitôivẫnhaylàm,chínhlàđưavàocáccốvấndàydặnkinhnghiệmtronglĩnhvựccủakháchhàng.CôngtytôiđãthựchiệnviệcấyvớikháchhàngChandlervìhọmuốntụitôiphảitạorađượcmộtkhởiđầuđầykhíthế.Đólàmộtdựánquymôtầmcỡ,vậynêncôngtytôiđãđưahaicốvấnvàonhómthựchiện,nhữngngườicótới40nămkinhnghiệmtrongngànhnôngnghiệp.

JOEL:Thậtvậysao?

LUKE:Đúngvậy.Chandlercựckỳsửngsốttrướcchiếndịchcủamìnhvàghinhậnđónggópcủacôngtytôitrongviệclợinhuậncủahọnhảyvọtvàonămnay.Màđóchỉmớilàmộtvídụchứngtỏvềnhữnggìcôngtytôicóthểthựchiệnvớicáccốvấnchuyêngia.Hãngcủatôichỉhàilòngvớinhữngkếtquảphithường,vượtquácảmongđợicủakháchhàng,vìdanhtiếngcủachúngtôihoàntoànphụthuộcvàođó.Chúngtôihiểurõthếmạnhcủamình,vàkhichúngtôicầnchuyêngiatrongnhữnglĩnhvựckhác,chúngtôisẽcậynhờnhữngngườibênngoài,

nhữngngườicựckỳưutútrongnhữnglĩnhvựcấy.Vậynên,nhữngkếtquảmàkháchhàngcủachúngtôithuđượcsẽphảilàhàngđầu.Trongtrườnghợpcủaanh,chúngtôicócảmộtđộituyểndụngxuấtsắc,cácthànhviêntrongấycóthểnhanhchóngxácđịnhnhữngnhânvậtphùhợphoànhảo,cungcấpnhữngkinhnghiệmchuyênngànhgiúpchúngtôigiànhđượckếtquảtuyệtvờinhấtchocôngtycácanh.Vìtiếngtămcủacôngtymình,chúngtôicóthểthuhútnhữngtàinăngsốmộttrongbấtcứlĩnhvựcnào.

JOEL(bắtđầudịchchuyểntừ"Không"sang"Có"):Liệuviệcấycókhiếnchiphíđộilêntháiquákhông?

LUKE:Kểcảchúngtôicómờimộtcốvấnchuyêngiađichăngnữa‒mộtngườicòndồidàokinhnghiệmhơncảnhânvậtmàcôngtyhợptácvớicácanhhiệngiờcungcấp‒chúngtôisẽvẫnđòihỏichiphíthấphơnvìchúngtôiđãtiếtkiệmđượcđángkểnănglựcsảnxuấttrongnộibộcôngty.Và,bởivìchúngtôichỉsửdụngnhữngngườicóthểmanglạikếtquảtuyệthảo,chúngtôiđãtránhđượcthờigiankhôngcầnthiếtvàcảchiphítrongtươnglaivìsẽkhôngcầnphảimấtcôngsửachữamộtchiếndịchlỗchỗkhuyếtđiểm.

JOEL:Hừmm...

Điềutuyệtvờitrongcáchtiếpcậnnàychínhlàkháchhàngcảmthấyđượckiểmsoát‒vàthựcsựlàhọđangkiểmsoát‒toànbộthờigian.Bạnđâucógầmgừhaycaumàynhướnmắt,cốgắng lấnátngườikhác; thayvàođó,bạnđangđểchongườitađượctựdocungcấpnhữngthôngtinbạncầnđếnđểtạoramộtcuộcchơigaycấn.

Àvâng,đâyđúnglàmộtđiềuítnhiềumạohiểm,vàcólẽkhôngphảithứgìđóđểthửápdụngnếubạnchỉlàmộtgiámđốcphụtráchkháchhàngmớihaymộtchuyênviênbánhàngcònnonnớt.Đâycònlàlốitiếpcậnnêntránhnếubạnchỉthỏamãnvớiviệckiếmđượcnhữnghợpđồngantoànvàởmứcthấp.Nhưngnếubạnđủtựtinvàtìnhnguyệnbướcrakhỏikhuvựcantoàn,hãythửxemsao‒bởinếukhông,bạnsẽkhôngbaogiờbiếtđượckhảnăngcủamìnhtrongviệckýkếtnhữnghợpđồngcỡbựcóthểlớnlaođếnnhườngnào.

Lốisuynghĩhữudụng

Chođếntrướckhiaiđónóicâu"không",bạnvẫnchưađòihỏiđủđộđâu.

Bướchànhđộng

Nếubạnđanglàmviệctronglĩnhvựcbánhànghoặcquảnlý,hãythửnhớlạivềvụbánhànghoặchợpđồngbạnmớithựchiệngầnđâynhất.Giờhãylấymộtmảnhgiấyvàviếtphầntrảlời

chocâuhỏinày:"Nếumìnhkhôngsợphảinghecâutrảlời"không",liệumìnhđãcóthểđòihỏithêmđiềugì,hoặc,cólẽđãđạtđược?"

23.LỜICẢMƠNVÀXINLỖIQUYỀNNĂNGLợiích:Dịchchuyểnmộtngườitừchỗ"thựchiện"sang"vuimừngvìđãthựchiện"và"sẽtiếptụcthựchiện"bằngcáchvậndụngLờicảmơnquyềnnăng,hoặcchuyểndịchtừcựtuyệtsanglắngnghebằngLờixinlỗiquyềnnăng.

Chínphầnmườitríkhônchínhlàsựtrântrọng.

―DALEDAUTEN,phụtráchchuyênmụccủamộttờbáo

Tôiđãhọcđượcnhiềuđiềuquý giá về cuộcđời từ chínhnhữngđứa con, hơn cảnhờvàochuyênngànhtâmlýhọccủatôinữa-nhấtlàtrongviệcchạmtớitráitimvàtâmhồnngườikhác.Lấyvídụ,tôiđãhọcđượctừcôcongáiLaurencủamìnhrằngmộtcửchỉduynhấtthôicũngđủđểkhiếntráitimaiđóấmápdàilâusuốtbaonhiêunămròng.Trongtrườnghợpcủacongáitôi,thìcửchỉấychínhlàbứcthưngắnmàconbégửitôihồinó23tuổi:

Chàoba.Tốiqua,conđãdạoquanhManhattan,mộtviệcconvàđámbạnvẫnhay làm, tròchuyệnnàynọrằngtụiconlolắngvềtươnglairalàmsao.Vànhưmọikhi,conlạinói"Batớbảolà...",vàcũngnhưmọikhi,nókhiếnchocuộcnóichuyệngiữatụiconkhálênđángkểbaà.Conkhôngbiếtcóbaonhiêuđứabạncủamìnhcóthểnóivềbamìnhnhưvậy.Conthậtmaymắnvìcómộtngườichathôngtháiđếnvậy,mặcdùôngsốngcáchcontới4800kmlận.Hẹngặplạichavàituầntớinhé.Yêuba.Con:Lauren.

Tôisẽkhôngđánhđổibứcthưấylấymấynghìnđôla.Vàbấtkểmộtngàycótồitệrasao,hayngườitacócưxửcụccằnvớitôithếnào,haytôicónhậnđượcnhữngphảnhồikémtíchcựcđếnđâu,thìtôibiếtmìnhvẫnổnthỏanhưthường-bởicómộtmảnhgiấynhỏtrongvícủatôinóilênđiềuđó.

"CẢMƠN"VÀLỜICẢMƠNQUYỀNNĂNG

Tôicónhữngđứacontuyệtvời,vàchúngrấtbiếtcáchnóilờicảmơnmỗikhitôilàmđiềugìđóchochúng.NhưngbứcthưcủaLaurenvẫnvượttrêntấtthảybởinókhôngchỉlàmộtlờicảmơn-đólàmộtLờicảmơnquyềnnăng.

Hiểnnhiênlà,chẳngcógìsainếuchỉnói"cảmơn"giảnđơnkhicóaiđógiúpđỡbạn.Thựcra,đóthườnglàmộtviệcđúngđắn.Nhưngnếuchỉdừnglạiởđó,việcgiaotiếpcủabạnchỉthuầntúymangtínhgiaodịchmàthôi(anhlàmviệcgìđótốtđẹpchotôi,vậynêntôinóiđiềugìđó

lịchsựvớianh).Nókhônghề layđộngngườikháchaygiúpcủngcốmốiquanhệgiữahaingười.

Đólàlýdotạisaonếubạncảmthấybiếtơnsâusắcvớiaiđóđãđưarachomìnhmộtđặcânngoạilệ,bạnphảithểhiệntìnhcảmấybằngcáchvượtrakhỏilời"cảmơn"thômộcvàthayvàođó,đưaramộtLờicảmơnquyềnnăng.Khibạnlàmnhưvậy,lờilẽcủabạnsẽlàmsảnsinhnhữngcảmxúcbiếtơn,tôntrọngvàcảsứclôicuốnmạnhmẽởngườikhác.

DướiđâylàphiênbảnLờicảmơnquyềnnăngmàtôiưathích.NóđượctruyềncảmhứngnhờHeidiWall,mộtnhàsảnxuấtphimảnhvàđồngsánglậpHọcviệnFlashForward,baogồmbaphần:

Phần1:Cảmơnaiđóvìmộtđiềucụthểmàanhta/côtađãlàmchobạn.(Đócòncóthểlàmộtđiềumàngườiđókiềmlạikhônglàmbởinócóthểlàmtổnhạiđếnbạn.)

Phần2: Công nhận nỗ lựcmà người đó bỏ ra để giúp đỡ bạn bằng cách nói: "Tôi biết làanh/chịkhôngcầnphải làm____"hay"Tôibiết làanhđãtựphábỏnguyêntắccủamìnhđểlàm___________."

Phần3:Hãynóichongườiđóbiếtvềsựkhácbiệtmàhànhđộngcủangườiấyđãđemlạichoriêngbạn.

CònsauđâysẽlàmộtvídụthựctiễnvềLờicảmơnquyềnnăng.

DONNA,mộtnhàquảnlý,nóivớicấpdướicủamình:Larry,anhcóchútítthờigianchứ?

LARRY:Đượcchứ.Cóviệcgìthế?

DONNA:Khôngcógì.TôichỉmuốntranhthủvàiphútđểcảmơnanhvìđãxửlýrấtổnthỏavớikháchhàngBennetttrongkhitôivắngmặtởcôngtyvìcaphẫuthuậtcấpcứucủamình.

LARRY:À,khôngsaođâu.Tôirấtvuiđượcgiúpchị.

DONNA:Thựcra,tôichắcchắnlàmìnhđãgâyraítnhiềurắcrốichoanh.Tôibiếtanhđãtínhđưabọntrẻđếntrậnbánkếtbóngđá,màtôilạinghecácđồngsựkểlạilàthayvìthựchiệnkếhoạch,anhlạiphảidànhtrọndịpcuốituầntrongvănphòng,miệtmàitìmkiếmcácchitiếtvềkháchhàng.Tôikhôngnghĩlạicónhiềungườicamtâmtìnhnguyệnsắpxếplạikếhoạchcủamìnhnhưthếđâu-vàtôicũngngờrằngchẳngmấyaicóthểtổchứcthànhcôngcuộchọpvớiBennettnhưanhđãlàm.

LARRY:Vâng,cảmơnchị.Tôicũngcóhơilolắngđôichútđấy,nhưngtôimừnglàchúngtađãthựchiệnđượccôngviệc.

DONNA:Đừngtựdốimìnhthếchứ.Anhđãtổchứcthànhcông.Anhđãgiúpcảhaichúngtađượcnởmàynởmặt,vàanhcònghiđiểmlớnchocảphòngnữa.Tôirấtbiếtơnanh,vàtấtcảcácthànhviêntrongnhómcũngvậy.

Donnacóthểchỉđơngiảnnói"cảmơn"trongtìnhhuốngnày,vàđólàđiềuhầuhếtcácnhàquảnlýđềulàm.Tuythế,nếucôlàmvậy,Larry-chodùlàmộtngườitửtếvôvàncũngsẽcảmthấyítnhiềubịlừaphỉnh.Vìsao?Nếumộtngườiđãthểhiệnmộthànhđộngthiệnchíhayhỗtrợphithườngmàtấtcảnhữnggìbạnnóichỉlà"cảmơn",bạnsẽtạoramộtkhoảngthiếuhụtcơquanthụcảmtếbàothầnkinhphảnchiếuđấy(đọcthêmởchương2)vìxétvềmặttìnhcảm,bạnđãkhôngđáptrảngangvớinhữnggìđãnhậnđược.Nói"cảmơn"tốthơnlàkhôngnóigìcả,nhưngvẫnchưađủổnthỏađâu.

Thếnhưng,LờicảmơnquyềnnăngcủaDonnalạikhiếnLarryđượccảmthấyphảnchiếutuyệtđối.Côkhôngchỉbàytỏlòngtrântrọng;côcònthừanhậnlòngtốt,trítuệ,lòngtậntụyvàsựtựnguyệncủaanhđểhysinhphầnmình,giúpđỡngườikhác.Kếtquảlà,côđãlàmbềnchắcthêmmối ràng buộc với Larry và đem tới cho anh thêmnhiều động lực nữađể vượt quanhữngtìnhhuốngtrớtrêutháchthức.

Cũngnênlưuýrằng,Lờicảmơnquyềnnăngkhôngchỉkhiếnngườikhácđượcmởmàymởmặt.Nócònlàmchochínhbạnđượcmởmàymởmặttrướcnhữngngườicóliênquannhờchứngtỏrằngbạncósựthấucảm,đứckhiêmnhườngvàrằngbạnthựclòngquantâmđểý.Nócònthểhiệnrằngcóthểhoàntoànđặtlòngtinởbạnmộtcáchthíchđáng-mộtđiềugiúpbạngiànhđượcnhữngđồngminhquan trọng trong giới kinhdoanh, nơi conngười ta thườngxuyênchuốcvạvàothânbởithóibấttrung.

Đểlàmchophươngcáchtiếpcậnnàythêmphầnhữuhiệu,hãyđưaraLờicảmơnquyềnnăngvớicảmộtnhómnếubạncóthể.Lựclượngthínhgiảcủabạncàngđôngđảobaonhiêu,hiệuứngcủanósẽcàngấntượngbấynhiêu.

LỜIXINLỖIQUYỀNNĂNG

TrongkhicôcongáiLaurendạychotôihiểuvềtầmquantrọngcủaLờicảmơnquyềnnăng,thìcôcongáiEmilylạigiúptôicủngcốthêmmộtbàihọc:rằngbạnkhôngthểnàomuachuộcngườikhácmộtcáchrẻmạtkhibạnmớivừalàmtổnthươngđếnhọ.

Mọichuyệnbắtđầutừmộtcúđiệnthoạicủavợtôi,nàngnói,"Anhrắcrốitorồiđấy!"Lýdo:Tôiđãkhôngcómặttạilớphọcnhảycủacôcongái7tuổi-Emily."Conbécứnháonháctìmanh,màanhthìkhôngcóởđấy."Vợtôinói."Emnghĩanhphảinóichuyệnvớiconbé.Emkhôngmuốnrơivàotìnhthếnhưanhbâygiờđâu."

Tôingaylậptứcnghĩđếntrò"hốilộ/đánhtrốnglảng"vàđiđếncửahàng,muachoEmilymộtconbúpbêxinhxắnvớichântayxoắnlạivớinhaunhưcáithôngđiếuvậy.Khitôivềđếnnhà,vợtôichỉtôivềhướngphòngcongái.TôingồixuốngbênmépgiườngEmilyvàbảo,"Bađãhứalàsẽđếnlớphọcnhảycủaconvàđãkhôngđến,phảivậykhôngnào?"

Emilycốrướnhếtsứcđểnénnướcmắttràora,dẩumôivàgắngnhìnlêntrầnnhà.Tôinóitiếp,"Bađãsairồivàbaxinlỗi,basẽnóichoconnghenày.Basẽkhôngbaogiờhứagìvớiconvàrồisauđókhônggiữlời.Bamuốncontinrằngmộtlờihứatừbaconlàthứgìđóconluôncóthểtrôngcậyđược.Thếnên,kếtquảlàbasẽkhônghứahẹngìnữacả.Thayvàođó,basẽnói 'Ba sẽ cố xem sao' và sau đó hy vọng rằng sẽmang lại cho con nhiều bất ngờ hơn làkhông."

Tôiômlấyconbévàrồitặngbúpbêchonó,conbécũngômlạitôi.Nhưngngaysauhômcuộctròchuyệndiễnra,tôiđãpháthiệnraconbúpbêđãnằmgọntrongthùngrácphòngconbé.Tôicóđaulòngkhông?Tấtnhiênlàcóchứ,chútít.Nhưngtôicũngphảinhoẻncười.Côcongáibébỏngcủatôi,bằngcáchcủariêngmình,đãnóichotôibiếtrằng:"Conquantrọngđấy,baạ,banênbiếtthếthìhơn.Bakhôngthểnàomuachuộccondễdàngđược-vàtốthơnhếtlàbanênbiếtgiữlờihứacủamình."

Tôiđãgiữlờihứacủamìnhđầytrungthực,vàngượclại,Emilyđãhoàntoànthathứchotôi-vừakịplúc.Nhưngnókhôngxảyratrongmộtngàymộtđêm,tôiđãphảibỏrarấtnhiềunỗlựcđểgiànhlạilòngtincủaconbé.

Tôiđoánrằngđâuđótrênđườngđời,bạncũngđãtừnglàmrốitungmọisự-vàcóthểdínhdángđếnthứgìđócònghêgớmhơncảmộtbuổibiểudiễnấychứ.Cóthểbạnđãphảnbộilòngtincủamộtđồngnghiệp,haykhôngthểnàothựchiệnthànhcôngmộtdựántầmcỡ,haylàmngườibạnđờihoặcconcáibạnđớnđaubởinhữnglờilẽbạnkhôngthểlấylạiđược.

Nếuvậy,hãyhiểuđiềunày:đơnthuầnnói"xinlỗi"chỉlàđắptạmlênvếtthươngmàthôi,chứkhônggiúphàngắnnóđâu.Đólàbởilỗilầmcủabạnkhôngchỉlàmộtthứngớngẩnthoảngqua.Nócònlàmộtlờigợiýrằngngườikiakhôngmấyquantrọng(tạorasựthiếuhụtghêgớmcơquanthụcảmtếbàothầnkinhphảnchiếu)vàbạncótráchnhiệmphảichứngminh

điềungượclại.Vậynênđừngchỉnóirằngbạnxinlỗi;nếutìnhcảnhđãhainămrõmười,hãyđưaramộtLờixinlỗiquyềnnăng.

MộtLờixinlỗiquyềnnăngbaogồmnhữngphầnmàtôigọitênlà4R.Chúnglà:

Remorse(Ănnăn):Thểhiệnchongườikhácthấyrằngbạnđãgâyratổnhạivàbạnthựclòngxinlỗi.Vídụ:"Tôibiếtđãlàmanhphảimấtmặttrướcsếpvìđãkhôngchuẩnbịnhữngtàiliệuanhcầnđểđượcphêchuẩnvụmáytínhmới.Làlỗicủatôimàsếpđãtừchốiđềnghịcủaanhvàmọingườilạiphảidùngmáytínhcũthêmmộtnămnữa."

Khibạnlàmđiềunày,hãychophépngườikiađượctrútgiậnvàđừngtỏraphòngvệ,kểcảkhingườikiacólỡnóinăngquáđà.Khibạnkhuyếnkhíchaiđóđangtrongcơncuồngnộđượcxảgiậnkhỏilồngngực,nóchỉcàngđẩynhanhquátrìnhhàngắn.

Restitution(Phụchồi):Hãytìmcáchnàođóđểkhắcphụcthiệthại,chíítlàmộtphầnnàođó.Lấyvídụ:"Tôibiếtlàcảnhómtứcđiênvìkhôngđượccấpmáytínhmới,vàhọđổlỗilênanh.Tôisẽđếngặptừngthànhviêncủanhómvàgiảithíchrằngđấylàlỗicủatôi.Tôikhôngthểnàocứuvãnđượcthiệthại,nhưngítnhấtthìtôicũngtrútđượccáigánhtráchmóckhỏianh."

Rehabilitation(Cảitạo):Hãythểhiệnthôngquahànhđộngcụthểrằngbạnđãcóđượcbàihọcchomình.Nếucósailầmnàođóxảyrabởibạnđãkhôngthựchiệnđúngcôngviệccủamìnhhoặclỡbuộtmiệngmàkhôngsuynghĩ,hãylàmbấtcứđiềugìđểtránhmắcphảisailầmtươngtựtrongtươnglai.

Requestingforgiveness(Khẩncầuthathứ):Đừngcólàmviệcnàyngaylậptức,bởihànhđộngthuyếtphụchơnlờinói.Đểthựcsựcóđượcsựthathứ,bạncầnphảiduytrìbềnvữngnhữnghànhđộngsửasaicủamìnhchođếnkhinótrởthànhmộtphầnconngườibạn.Đếnthờiđiểmnày-vàkhôngthểsớmhơn-hãyquaytrởlạigặpngườibạnđãlàmtổnhạivànói,"Liệuanhcóthểthathứchotôivìđãlàmtổnhạiđếnanh?"

HầuhếtmọingườisẽchấpnhậnLờixinlỗiquyềnnăngmộtcáchbaodungbởihọtôntrọngsựkhiêmnhườngcùngnhữngnỗlựccủabạnnhằmchứngtỏrằngbạnxứngđángvớilòngtincủahọ.Kểcảnhữngngườiđã"xóasổ"bạnngaytừbanđầu-"Tôikhôngcógìđểlàmvớianhnữa!"-thườngcũngsẽvuilòngthathứ(chodùhọkhônghoàntoànquênlãng).Đâylàmộtcáchđặcbiệttốtđểhàngắnnhữngvếtthươnggâyrabởimộtcuộclyhôncayđắng.

Nếuaiđókhônghềthathứchobạnkểcảkhibạnđãlàmhếttấtcảmọicáchcóthểnhằmkhắcphụchậuquả,chớvộichorằngbạnkhôngthểđượcthathứ;thayvàođó,hãynhậnthứcrằng

cóthểbạnđangphảixửtrívớimộtngườikhôngbiếtthathứlàgì.Nếuthậtvậy,chớcónổiđiênnổiđóalên.Bạncứchoqua,vàđừnggâythêmmộtmốiáccảmchỉchấtnặngthêmvàohànhtrangcủabạn.

Nhưngngượclại,nếuLờixinlỗiquyềnnăngcủabạncótácdụng,thìhãysửdụngcẩnthậnvớicơhộithứhai-vàphảinhậnthứcrằngcáchtiếpcậnnàychỉcônghiệumộtlần.Phảnbộilòngtincủaaiđólầnthứhai,lầnthứba,bạnsẽphảiđốimặtvớiviệcđềntội.Tuyvậy,hãyneochặtlấynhữnglờihứahẹncủamình,thìcuốicùng,bạnsẽkhôiphụcđượchoàntoànlòngtinmàaiđóđãtừngđặtnơibạn‒vàcóthểcònkhiếnnócàngthêmbềnchặt.

Lốisuynghĩhữudụng

Bạncàngđưaralời"cảmơn"nhiềuvàchânthànhbaonhiêu,bạnsẽcàngítphảitrảcôngchomọingười.Bạncàngđưaralời"xinlỗi"thườngxuyênvàchânthànhbaonhiêu,mọingườisẽtrởlạilàmviệcnhanhchóngbấynhiêu.

Bướchànhđộng

Hãynghĩđến(a)aiđógiúpđỡbạnnhiềunhấtthángvừaqua,(b)aiđógiúpđỡbạnnhiềunhấtnămvừaquavà(c)ngườigiúpđỡbạnnhiềunhấtsuốtcảcuộcđời.HãytặngchomỗingườiđómộtLờicảmơnquyềnnăng,bấtkểlàtròchuyệncánhân,bằngthưtừhayemail.

Giờthì,hãynghĩđếnaiđómàbạnđãlàmtổnthương,gâythấtvọngmàchưahềbùđắp-hãytặngchongườiđómộtLờixinlỗiquyềnnăng.

Vàsẽkhôngbaogiờ làmuộnđểđưaramộtLờicảmơnquyềnnănghayLờixin lỗiquyềnnăng,nếubạnthựclòngmuốnnóirađiềuđó.

PHẦN IV:RÁPNỐIHOÀNCHỈNH:NHỮNGCÁCHXỬLÝNHANHCHÓNGTRONGBẢYTÌNHHUỐNGTHÁCHTHỨC

Nhữngkỹthuậtbạnvừabiếtđượccũnggiốngnhưcácthếvõvậy:bảnthânchúngđãcóhiệulực, nhưng sẽ còn có sứcmạnh lớn lao hơn khi kết hợp chúng lại với nhau. Trong nhữngchươngtiếpsauđây,tôisẽchỉchobạnthấynhiềuvídụvềcácphươngthứcxửtrívàitìnhhuốngthôngthườngnhưnglạikhó-xoay-xở(vàcáinàocũnglợihạicả)bằngcáchsửdụnghỗnhợpcáckỹthuậtmàbạnvừahọcđược-cókèmtheomộtvàimẹomựcnữa.

24.ĐỘIHÌNHÁCMỘNGQuảnlýgiỏigồmcảkhảnăngchỉchonhữngngườibìnhthườngcáchthựchiệncôngviệccủanhữngngườisiêuđẳng.

―JohnD.Rockefeller,

TÌNHCẢNH:Tintốtlànhlàsếptôivừagiaochotôiphụtráchdựánlớnđầutiêncủamình.Tinxấulànhómcôngtácmàtôiquảnlý,hầuhếtchỉlà-biếtnóisaocholịchsựbâygiờ?-mộtđámbếtbát.Mộtngười,tênJonas,thựcsựrấtthôngminhvàtôinghĩmìnhcóthểtrôngcậyvàoanhtađểhoànthànhdựán.NhưngtôicònbịkẹtvớiDirk,ngườichỉcònhainămnữalàvềhưuvàchỉmuốnlàmcàngítcàngtốt.NhàphântíchchủchốtcủatôilàLinda,lạithườngdànhtớiphânnửathờigianbênmáyđunnướcđểcàmràmvềtấtcảmọingười.VàSherry,thànhviênthứtưcủanhómchínhlàcấptrêncủatôivàcólẽlàrấtmuốnđượcgiaonhiệmvụnày,vậynêntôiđangđónchờítnhiềuthứkhóchịuđây.Ởvaitròmộtnhàquảnlýmớitinhvànonnớtkinhnghiệmnhưthếnày,tôikhôngbiếtphảibắtđầutừđâunữa.Cứutôivới!

Trướchết,hãynhậnthứcrằngbạn-cũngnhưrấtnhiềunhàquảnlýngàynay,đềuđangphảiđốimặtvớinhững"cănhầmkínmít":nhữngconngườichỉbiếtđếnbảnthânmình,chỉkhưkhưnghĩchomìnhvàlàmviệccànglúccàngkémhợptác.Điềuđóđặcbiệtchínhxáckhibạnđanghoạtđộngtronglĩnhvựcnàođómàviệcsápnhậpcùngsathảilantrànkhôngkiểmsoátnổiđãlàmtannátmọiýniệmvềlòngtrungthànhtrongdoanhnghiệpvàgiữaconngườivớinhau.

Chừngnàocácthànhviêncủanhómbạncònthumìnhtrongcănhầmcủahọ,thìcôngviệccủabạnvẫngầnnhưbấtkhảthi.Đólàbởiconngườitasẽkhôngthểnàochiasẻthôngtin,kếtquảsẽgâyranhữngsailầmtolớncùngnhữngnỗlựchoangphíbỏđi.Họtừchốichiasẻchuyênmôn,khiếncôngviệccủangườikhácthêmphầngiankhó.Vàkhimọisựtrởnênnhọcnhằn,thậmchíhọcòncóthểrơivàokiểucắnxéhoặcpháhoạitàntệkhôngkiêngdè.

Vậynênviệcđầutiênbạncầnphảilàmchínhlàphávỡnhữngbứctườngdàyngăncáchcáccănhầmnàyvớinhau.Đểlàmđượcviệcđó,hãykiếntạonênnhữngđiềumàtấtcảnhữngcănhầmđóchiasẻđượcvớinhau:bầutrờicaorộngphíatrên(mộttầmnhìnchung)vàmặtđấtbêndưới(giátrịchung).

Hãybướcvàoquátrìnhnàybằngcáchtổchứcmộtcuộchọpvớitoànnhóm.Mụctiêucủabạn

ởcuộchọpnàylàtăngcườngnỗikhaokhát,lòngnhiệttìnhvàsựtựhàotrongdựáncủabạn,vậynênhãysửdụngmộtbiếntấucủaTháchthứcPEPđãđượcvạchraởchương9.Hãybắtđầunhưthếnày:

Cácanhchịđềulànhữngchuyêngiaxuấtsắcvàcựckỳthànhthạotronglĩnhvựccủamình,tôithựcsựrấtmaymắncóđượcmọingườitrongnhómchúngta.

Thậtkhôngmay,cũnggiốngnhưbiếtbaochuyêngiangàynay,chúngtalạicóxuhướngchỉgiấumìnhtrongnhữngcănhầmriêngđểtậptrungvàonhữnggìmìnhcầnlàm.Tintốtlànhlàviệcấychophépmỗingườivậnhànhthànhcôngtrongkhuvựccủariêngmình;nhưngtinxấulànókhiếnchúngtagặpkhókhănhơntrongviệccộngtácvớinhauđượcchặtchẽvàđồngtâmhiệplực.

Đểvượtquađượccạnhtranh,chúngtabuộcphảilàmviệcănýtrơntrucùngnhaunhưmộtđộibóngrổvôđịchGiảiNhànghềMỹ(NBA),mộtnhàvôđịchWorldSeries,mộtnhàvôđịchSiêuCúp,haymộtđộihìnhOlympicđạthuychươngvàng.

Điềukhiếnchonhữngsiêusaotrongcácđộihìnhấysátcánhbênnhauvàđánhbạicácđộikhácchínhlàhọgiảmbớtsựcạnhtranhgiữacáccánhântrongtậpthểcủamình.

Ngaylúcnàyđây,côngtyvàcảtôicầncácbạnsátcánhbênnhaunhưmộttrongnhữngđộihìnhvôđịchấy.Vậynênchúngtasẽcùngxâydựngtrênnềntảngnhữnggìcáccănhầmriêngnàychiasẻchungvớinhau,ngoàinhữngbứctườngsừngsữngngăncáchcácthànhviên.

Haithứchungmàcáccănhầmchiasẻvớinhau,chínhlàbầutrờiởtrên-mộttầmnhìnchungmàchúng tađều tin tưởngvà tha thiếtnhiệt tâm-vàcảmặtđấtbêndưới -nhữnggiá trịchungmàchúngtađềumuốntônvinhvàdựavàođóđểsốngđờimình.Mỗiđộihìnhchiếnthắngđềucótầmnhìnchunglàgiànhchứcvôđịchvàgiátrịchunglàviệcthừahànhnhiệmvụhoànhảokhôngtìvết.

Vậynênhãydànhthờigianđểvạchrõxemvớitấtcảchúngta,thìnhữngđiềuđólà...

Trongcuộcđốithoạitiếpngaysauđó,hãytậptrungthẳngvàonhữngyếutốthenchốtcủaThửtháchPEP.Tạođiềukiệnchomọingườiđượcbàytỏxemhọcảmthấyđammêvớikiểutầmnhìnrasaovàlàmthếnàođểdựánnàytrởthànhmộtphầngiúphọđạtđượctầmnhìnấy.Hãyđểhọnóixemđiềugìkhiếnhọhăngháikhinhómcủamìnhrổnrảngnáonhiệtvàlàmviệcnăngsuất,cảnhữngđiềukhiếnhọtựhào(vàkhôngtựhào)vềcôngtynữa.Hãygợirabìnhluậnvềnhữngthayđổimàhọmongmuốnnhìnthấyđểcảmthấyđammê,nhiệthuyếtvà

tựhàovềnhữnggìmìnhđanglàmhơn.Khibạnlàmnhưvậy,bạnsẽthấyngayrằngcảmgiáckỳthịhaythùnghịchbanđầutrongnhómmìnhđãdầndàbiếnchuyểnthànhtâmtrạnghàohứngvànănglượngtrànđầy.

Tấtnhiên,đâymớichỉ làBước1-bởikhiđộihìnhhứngkhởivàvừatăngtốcnàyrờikhỏiphònghọp,họlạivẫnlàJonas,Dirk,LindavàSherry,họvẫncónhữngrắcrốinhấtđịnhvớibạnvàgiữahọvớinhau.Cứ tảng lờnhữngrắc rốiấyđimàxem, chẳngmấychốcnhững lời lẽtruyềncảmhứngsẽphaimờvàmọingườisẽtiếptụcngồibógốitrongcănhầmcủamìnhnhưxưamàthôi.

Đểngănchặnđiềunày,hãythửtìmxembạnphảilàmgìđểtiếpcậnđếntừngthànhviêntrongnhómvàkhiếnchongườiđónghĩrằng,"Mìnhquantâmđếndựánnàyvàmìnhmuốncốgắngtốiđakhảnăng."Đâylàmộtvàigợiý:

1.LÀMJONASVUILÒNG

Jonaslàngườiđộclậptựchủ,vậynênđừngcódồnépanhta.Thayvàođó,hãycứđểmặcanhta-vàcôngnhậngiátrịcủaanhtabằngcáchvậndụngLờicảmơnquyềnnăngvàonhữngthờiđiểmmangtínhchiếnlược.Lấyvídụ,trongmộtcuộchọptrùbịcósựgópmặtcủacácvịtaitomặtlớn,hãynóirằng"Mộttintuyệtvời-ấylàchúngtađangvượtmụctiêu.Thángtrướcmọiviệccoicóvẻgaigóc,nhưngJonasđãlàmquáthờigianvàhiệnthựchóađượcvàiđiềuthầnkỳlớnlaogiúpgiảiquyếtđượcvấnđềcungcấp.Nhờcóanhấy,chúngtađangvượtquácảnhữngmụctiêubanđầu."

CũngcầnnhớrằngđiềutốtnhấtbạncóthểlàmchonhữngnhânviêntàinăngvàđộclậptựchủnhưJonaschínhlàdỡbỏnhữngtrởngại,trongđóbaogồmcảnhữngconngườiđộchại.Vậynên,vìChúalònglành,chớcóghépJonasvàovớiLinda.

2.KHIẾNDIRKCẢMTHẤYĐƯỢCCẦNĐẾN

NếuDirkcũnggiốngnhưnhữngnhânviênkhácđangchờchựcvềhưu,thìvẫncóthểkhơidậyrấtnhiềunhiệthuyếtởngườinày.Bạnchỉcầnmangtớimộtmồilửanhỏ.

Đểlàmđượcviệcnày,hãychoôngấythấyrằngôngcógiátrị-bởirấtnhiềunhânviêncótuổiđềucảmthấybịthiếutôntrọnghoặcquẳngsangmộtbên,đặcbiệtkhihọlàmviệcdướiquyềnmộtvịquảnlýtrẻtuổi.Vậynên,hãynóiđiềugìđókiểunhư"Anhlàngườicókinhnghiệmnhiềunhấtvớiphầnmềmnày-nênnếucácthànhviêntrẻhơntrongnhómdựavàoanhnhưmộtngườidìudắtthìcóổnkhông?"

CũngcầnphảiđểDirkbiếtrằngbạncảmthấyôngấyrấtthúvịvàthôngtháibằngcáchđưaranhữngcâuhỏimangtínhbiếnđổinhư:"Theokinhnghiệmcủaanh,thìđiềuquantrọngnhấtmàbantacóthểlàmđượctrongtươnglaihòngđónggópthêmgiátrịvàotổngthểcôngtylàgì?"

NếuDirkvẫncứtiếptụclàmộtngườilàmăntrìtrệ,hãymờiôngấyđidùngbữatrưavàsửdụngcáchtiếpcậnđiền-vào-chỗ-trống("Tôiđoánlàđôikhianhcảmthấycôngviệccủamìnhthậtđángchánvì___________").Kếtquảlàbạnsẽkhaimởđượcmộtvấnđềgìđómàhaingườicóthểcùnggiảiquyếtvớinhau.

3.KHIẾNLINDACẢMTHẤYQUANTRỌNG

Bạncònnhớnhữnggìtôiđãnóiởnhữngphầntrướcvềviệclàmchonhữngngườiphiềnphứccảmthấymìnhcógiátrị?Đólàtấmvécủabạnđểqua"cửa"Linda.BêncạnhnhữngchứctráchthôngthườngcủaLinda,hãygiaophóchocômộtnhiệmvụmàbạnchỉrõrằnghếtsứcquantrọng.Tuythế,hãyđảmbảorằngnhiệmvụnàykhônggâytrởngạichotoànbộphầncònlạicủanhóm.Trênthựctế,nếucóthể,bạnhãygiaochoLindamộtcôngviệcmanglạilợiíchchotoànnhóm,nhờvậycôấysẽđầutưchămchúhơnvìthànhcôngcủanó.

Vídụ,hãynói "Lindanày, với lịch trìnhcăngcápcủa chúng ta, tôi cầnphảiđảmbảo rằngchúngtacóchínhxácnhữnggìmìnhcầnđếnđểthựchiệncôngviệcthậtnhanhchóng.Chịvốnrấtgọngàngngănnắp,tôirấtmuốnnósẽthuộcphầnphụtráchcủachị.VậynêncứthứSáuhàngtuần,chịhãygiúptôikiểmtrathậtnhanhquaemailvớimỗithànhviêntrongnhóm,sauđóhọpngắnvớitôikhoảngmườiphútvàolúc3giờchiều,chotôibiếtxemcóaicầnthiếtbịhoặchỗtrợgìkhông.Việcnàythựcsựquantrọng,vậynênmọingườihãybảođảmsẽgửiemailchoLindakèmtheodanhsáchcácyêucầuvàothứSáunhé."

KhiLindamangcácthôngtinthuthậpđượcđếngặpbạn(vídụ,"Jonasnóicậutacầnaiđókiểmtracácbảngmạch"),hãynóicâugìđókiểunhư"Đượcrồi,tôisẽxửlýngayviệcnày-vàcảmơnchị.Tôibiếtlàchịphảidànxếpthờigianviệcriêngmìnhđểkiểmtratìnhhìnhvớimọingườimỗituần-nênnếuchịmuốn,tôisẽthửđềnghịnhữngngườiđangphâncôngcôngviệcgiảiphóngchochịítnhiềuthờigian.Chúngtôithựcsựcầnđểchịđểđảmbảomọisựđúng lịch trình."Một lầnnữa,điềunàysẽcàngkhích lệLindachămchútập trunghơnvàothànhcôngcủacảnhóm.

NếuLindakhôngchịucảithiệnvàcứtiếptụcchỉtríchhaythanphiền,hãycânnhắcviệcsửdụngcâuhỏi"Chịtinlànhưthếthậtchứ?"đểchặnlạinhữnglờicacẩmcủachịta.("Tôitình

cờngheđượcchịnóirằngcácthànhviêncủanhómchịchỉtoànnhữngkẻngốcvàchúngtasẽkhôngđờinàođạtđượcmụctiêu.Chịtin lànhưthếthậtchứ?"-hoặcthửvậndụngCúsốcThấucảm-vídụ,hãyhỏiLinda,"ChịnghĩxemDirksẽcảmthấythếnàokhichịphêpháncậuấylàlềrềchậmchạp?"

5.HÃYĐƯABÍMẬTCỦASHERRYRANGOÀIÁNHSÁNG

SếpcủabạnắthẳnphảicólýdorấtchínhđángđểgiaophódựánnàychobạnchứkhôngphảilàSherry,vậynênchớcócảmthấythắcthỏmgìvềđiềuđó.Thếnhưng,vìcảhaiđềubiếtrằngSherrylàcấptrêncủabạnvànhiềukhảnăngcôấycũngchờđợinhiệmvụnày,mộtchúthànhđộngđặtđiềukiệntrướcsẽkhiếnkhôngkhítrởnênthôngthoánghơn.

Lấyvídụ,hãynói:"Sherry,tôicảmthấyđặcbiệtbiếtơnchịvìnhữngnỗlựcmàchịđãđặtvàodựánnày.Tôibiếtmìnhlàlínhmớivànonkémkinhnghiệmhơnchị,vàmộtvàingườiởvịtríđósẽphậtlòngvớiviệccoitôilàcấptrêncủahọ,nhưngchịluônhỗtrợtôirấtnhiệttình.Tôiđãhọcđượcrấtnhiềutừviệcquansátchịvàtôinghĩnógiúptôitrởthànhmộtngườiquảnlýtốthơn."(ĐóchínhlàhànhđộngđặtđiềukiệntrướcvàmộtLờicảmơnquyềnnăngcuốnvàomộtchỗvớinhau-điểmcộng!)

KhibạnđãthừanhậnnhữngsuytưbímậtcủaSherry-"Tạisaotênlínhmớitòtenàylạitranhviệccủamình?"-vàxóabỏnóvớilòngbaodungvàđứckhiêmnhườngcủamình,Sherrysẽcàngthêmcamtâmtìnhnguyệnrờikhỏicănhầmcủariêngcôvàgianhậpvàonhómcủabạn.

Ồ,cònmộtlờikhuyêncuốicùng:hãyngưngbứtrứtvềviệcbạnvẫncònchậpchữngmớimẻvànonkémkinhnghiệm,hãynhậnrarằngbạngiànhđượcviệcnàybởibạnđủgiỏi.Hãythểhiệnrõràngsựtincậy,bạncũngsẽgợirađượcsựtincậyởngườikhác.Bạncứbàytỏnỗithấpthỏmmàxem,mọingườisẽnhậnrangay.(Haylà,dẫntheolờicủanhàngoạigiao,ứngcửviêntổngthốngAdlaiStevensonthì:"Khólòngcóthểdẫnđầumộtđoànkịbinhnếubạnnghĩmìnhtrôngthậtnựccườitrênlưngngựa.")Vậynênhãycứchorằngbạnlàvịquảnlýcừkhôinhấtmàcôngtytừngcóđược-rồibướcrangoàivàchứngminhđiềuđó.

Lốisuynghĩhữudụng

Hãytậphợpmộtnhómtốtnhấtcóthể,vàrồitrởthànhnhânvậtmàhọ-vàcảchínhbạn-muốngánhtráchnhiệmlãnhđạocảnhóm.

Bướchànhđộng

Nếubạnđangphảiquảnlýmộtnhómkinhdoanh,hãyliệtkêtêntuổicủacácthànhviêntrong

nhómtrênmộtmảnhgiấy.Ràsoátdanhsáchvàxácđịnhrahailoại"hầm":Mộtlà"hầmngũcốc",nhữngngườichỉcắmcúimộtmìnhđơnđộcvàonhữngngàykéodàitám-tiếngcủamình;loạithứhailà"hầmtênlửa",nhữngngườingồibógốiphíasaunhữngbứctường,sẵnsàngbắnhạbấtcứkẻxâmphạmnàoxácđịnhđược.Hãytiếpcậnnhữngđốitượngnày,từngngườitừngngườimột,vàxemcóbaonhiêungườitựnguyệndỡbỏhàngràobaoquanhmìnhkhibạncưxửvớihọbằngsựthấucảm,đứckhiêmnhườngvàsẵnlòngthànhthấuhiểuhọ.

25.LEOTHANGBíquyếtđểtiếnvềphíatrướcchínhlàhãybắtđầuhànhtrình.

―AGATHACHRISTIE,Tácgiảtruyệntrinhthám

TÌNHCẢNH:Tôilàmviệcởcươngvịquảnlýcấptrungtạimộttậpđoànđaquốcgia.Tôinghĩtôicóthểđếnmọinơitrongcôngtynày,nhưngtôilạikhôngchắcxemlàmthếnàođểmọingườichúýđếnmình.Tôisắpbịđiềuchuyểnđếnmộtbộphậnkhác-cócáchnàođểgâyấntượngvớisếpmớicủatôikhông?

H

ãykhởiđầungàythứnhấtbằngcáchsửdụngcâuhỏimàtôiđãđềcậpởchương19:"Bađiềutôiluônluônnênlàmvàbađiềutôikhôngbaogiờnênlàmđểthựchiệnđượctốtcôngviệcnàylàgì?"Ngaylậptức,bạnsẽtáchđượcmìnhrakhỏiđámđôngbìnhthường.

Sauđó,hãyhiểurõrằngthànhcôngcủabạntùythuộcvàoviệcthúcđẩynhữngngườidướiquyềnmìnhthểhiệnkhảnăng-màđiềuđóchỉxảyrakhibạnkếtnốithànhcôngvớihọ.Vìđâylànhữngngườicònlạlẫmvớibạn,nênhãysửdụngkỹthuậtSát-Cánh-Bên-Nhau(xemchương20)tùynghitrongvàithángđầutiên.Đâychínhlàconđườngnhanhnhấtđểtìmhiểuxemnhữngnhânviêncấpdướicủamìnhđanglàmgì,họthựchiệntốtđếnđâuvànhữngvấnđềtiềmẩnnằmởđâu.Khibạnnhậndiệnđượcvấnđề,hãynhanhchóngtriệttiêuchúngbằngcáchvậndụngcáccôngcụphùhợprútratừPhầnIII.

Mộtđiềumàsếpbạnsẽmuốnbiết là:"Liệungườinàycóchịuđượcáp lựcởvị tríquản lýkhông?"Bạnsẽcódángdấpmộtnhàquảnlýnếubạnxửtrítrướckhủnghoảngmàkhôngsụpđổ,vậynênhãyluyệnbàitập"TừÔitrờichếttiệtsangỔnrồi"trongchương3mộtcáchđềuđặn.Nếubạnlàngườivẫngiữđượckiểmsoáttrongkhinhữngngườikhácnháonhào,bạnsẽgiànhđượcsựtônkínhvàlòngtinởnhữngngườiởcấptrênbạn.

Trongcácbáocáothườngkì,hãythểhiệnrõràngrằngbạnkhôngchỉđầutưchothànhcôngcủacánhânmìnhmàcònchothànhcôngcủacảcôngtyvàcấptrêncủamìnhnữa.Lấyvídụ,nếusếphỏixembạncócâuhỏinàokhông,hãynóinhữngcâuđạiloạinhư:"Tôimuốnanhthửtưởngtượngrằngchúngtagặpnhautrongbuổibáocáotiếptheocủatôivàanhnóivớitôilà,'Anhvượtquánhữngmongđợicủachúngtôinhờvàocáckếtquảlàmviệccũngnhưtháiđộcủaanh,thậmchílàvớinhữnggiảiphápmangtínhđộtpháđãthựcsựhỗtrợchotôivàcông

tyrấtnhiều.'Liệutôicóthểlàmgìđểkhiếnchoviễncảnhấytrởthànhhiệnthực?"

Khicơhộiđến,hãyđưaranhữngcâuhỏimangtínhbiếnđổisẽgiúplàmsâusắcthêmmốiquanhệvớisếpbạn.Vídụ,hãyhỏi"Anhnhìnnhậnthếnàovềviệccôngtythaydađổithịtnhờvàonhữngcảitiếncôngnghệ?"hay"Nhưanhthấy,nhữngmụctiêuvàtrởngạiquantrọngnhấtcủachúngtalàgì?"Nhữngcâuhỏinhưthếsẽchosếpcủabạnbiếtrằngbạncoianhta/côtalàmộtnhânvậtgìđótầmcỡhơnchỉlàngườinhậnđượcmứclươngcaohơnbạnmàthôi.

Vàcũngnhớtìmdịpđểkhiếnchosếpcủabạncảmthấy"đượcthấuhiểu".Càngởvịtrícaohơn,cácnhàquảnlýsẽcàngcảmthấycăngthẳngvàítđược"thấuhiểu"hơn.Đólàbởi,khônggiốngnhưnhữngngườiđồngnghiệpbằngvaiphảilứa(nhữngngườikhôngngạingầnmànóivớinhaurằng"Trôngcậumệtđấy."hay"Cậucóổnkhông?"),cácnhàquảnlývàcấpdướicủamìnhcóxuhướnggắnchặtvớilốitròchuyệncôngviệc(vàcólẽ,ởphầnđỉnhchóptrênkimtựthápcơcấutổchức,ắthẳnphảicôđơnlắm).Chớcótỏrathânthiếttháiquá,nhưngcũngđừngdodựnóinhữngcâunhưthếnày"Sáucuộchọptrongvònghaingày-làmthếnàomàchịchịuđựngđược?"hay thậmchí,nếungườiđó trôngcóvẻủêhaybuồnrầu thì có thểhỏi,"Hômnay chị có ra các ổnkhông?"Chỉmột chút thấu cảmấy thôi cũngđãđủ tạonên sựchuyểnbiếnghêgớmvềlòngbiếtơnrồi.

Nếubạnthựcsựcoitrọngviệcthăngtiến,thìởđâycóthêmmộtmẹonhỏnữa:hãynhìnvượtquakhỏivịsếpcủabạnlúcnày.Liệucòncóaikhác,cảtrongvàngoàicôngty-cóthểgiúpbạnvươncaohơntrênthangbậctổchức?Nếucó,hãynghelờikhuyêncủatôi:hãybámchặtlấyhọ.Tôikhôngnóilàlàmviệcđótheolốixấuxanàođó,màlànhữngcáchthứcđànghoàngtốtđẹp.Nhữngngườinàykhônngoanvàcóthểđưaranhữngchỉdẫn,mởracáccánhcửachobạn,vàrấtnhiềungườitrongđólạirấtthíchthúđượcđóngvaitròbậcthầydìudắtbạn.

Ởgiaiđoạnkhởiđầusựnghiệp,hãythửtìmxemnhữngnhânvậtquyềnnăngnhất,đượckínhtrọngnhất, thànhcôngnhấtvà thậntrọngnhất trongngành,hoặc trong lĩnhvựccủamìnhkhiếnbạncảmthấysaymênhất.(Bạnsẽtìmthấyítnhiềuýtưởnghaychoviệcgặpgỡnhữngngườithúcđẩyvàtruyềncảmhứngnàyởchương30).Hãytìmcáchpháttriểnmốiquanhệnhờnóivớihọ,"Tôimuốnhọchỏimọithứmàôngbiết.Vậycáchnàohaynhấtđểlàmđượcđiềuđó?"Sauđólàmtấtcảnhữnggìhọyêucầuhaynóivớibạn,cốgắnghọchỏimọithứhọbiếtvàhọccảcáchtrởnênđángtincậyvàkhôngthểrờibỏvớihọ.Bởinóitheolốixưalà:Cóbạnbènơiquyềncaochứctrọnglàviệchay.

Lốisuynghĩhữudụng

Hãythửđặtmìnhvàovịtrícôngviệcmàbạnmongmuốn;sauđóchủđộnglậpkếhoạchđểđạtđượcđiềuđó.

Bướchànhđộng

Hãyliệtkêmộtdanhsáchgồmmườinhânvậtbạnngưỡngmộnhấttrongcôngty.Vậndụngnhữngkỹthuậtbạnđãhọcđược(vàcảcácthôngtintrongchương30),đểxemliệubạncóthểnghĩracácphươngcáchtrởnênthâncậnhơnvớimộttrongnhữngnhânvậtnàyvàđặtanhta/côtavàovịtríbậcthầydìudắtmình.

26.KẺTỰYÊUBẢNTHÂNNGỒICHỄMCHỆKháchhàngđôilúccũngsai.

―HerbKelleher,CựuChủtịchkiêmGiámđốcđiềuhành,

HãnghàngkhôngSouthwest

TÌNHCẢNH: Tôi làmviệc trongmột công ty chuyên thiết kế vàphát triển sảnphẩm.Mộttrongcáckháchhàngyêucầuchúngtôipháttriểnbaobìchomộtdòngsảnphẩmchămsóccánhân,nhưngdựánđấyđãtrởthànhcơnácmộng.Mộttuầnnọ,kháchhàngđòiphảithiếtkếvỏchaidầugộiđầutiên.Tuầnsauđóanhtalạibảo,"Tôicầnvỏchaidầutắmphảiđượcthiếtkếngaylậptức."Thếlàtụitôiphảivứtbỏcácvỏchaidầugội(khôngphảitheonghĩađenđâunhé!)vàbắttayvàovỏchaidầutắm-chỉđểnghenhữnglờithếnàyvàotuầnsauđó,"Tụitôiphảicóvỏchaixàphòng,gấpgáplắmrồi."Nhưnganhtavẫnmuốncảvỏchaidầugộivàdầutắmphảithựchiệnxongngaylậptứcnữa!Chúngtôikhôngtàinàohoànthànhbấtcứphầnnàocủadựánvìcứmỗituầnkháchhànglạithayđổiyêucầucủaanhta.Sếpcủatụitôicũngchẳnggiúpíchgìvàcôấychỉnhaiđinhailạimộtcâucũrích,"Kháchhàngluônđúng."Ýkiếncủatôi:kháchhàngđãsai,vàchúngtôiđangtiêuhếtlợinhuậncủamìnhvìcôngtyđanglàmviệckémhiệuquảmàlạimấtquánhiềuthờigian.Cócáchnàoxửtrívớiviệcnàykhông?

Kháchhàngcủabạnchínhlàmộtkiểungười,KẻTựYêuBảnThânKinhĐiển.Anhtakhôngcầnquantâmđểýxemliệuanhtacólàmđờibạnêchềđaukhổkhông,cócắtxénvàolợinhuậnbiêncủabạnkhông,haycóđẩybạnvàorắcrốivớisếpkhông.Anhtachỉmuốncáimàanhtamuốn-vàanhtamuốnnóngaybâygiờ,phảibâygiờ,bâygiờ.

Nhữngkẻtựyêubảnthânvốnrấtphổbiếntronggiớikinhdoanh(rấtnhiềulãnhđạohoặcGiámđốcđiềuhànhcáchãngmớivừalậpnghiệpđềurơivàonhómnày)vàbạncũngsẽđụngphảinhữngngườithườngthườngbậctrungnhưngcũngthểhiệnnhữnghànhvitựyêubảnthânvìhọnghĩấylàmộtcáchhayđểthăngtiếnđượctrongmôitrườngtậpđoàn.Vậynên,hãychuẩnbịchobảnthânđểđụngđộvớicảnhữngkẻtựyêubảnthânthựcsựlẫnnhữngkẻgiảhiệu,vàhãysẵnsàngxửtrívớihọ.(Vẫnkhôngbiếtchắcxemcóphảimìnhđangxửtrívớimộtkẻtựyêubảnthân?Xemlạibàitrắcnghiệmnhanhởchương11.)

Trongtìnhcảnhhiệntại,hiểnnhiênlàbạnkhôngthểmongđợimộtphươngánnàođótừsếpcủamình.Trênthựctế,đánhgiáquatháiđộđểýhờihợtđếncácnhucầucủabạn,thìkhả

năngrằngchínhcôtacũngítnhiềulàmộtkẻtựyêubảnthân(hoặcquáyếuớtđểcóthểđốiđầuvớikháchhàng).Vậynênmọithứtùythuộcvàobạn.Nhưtôiđãgiảithíchtrongchương11,bạnkhôngthểbiếnđổimộtkẻtựyêubảnthân-nhưngđôikhibạncóthểthuầndưỡngđượcmộtkẻnhưvậy.Nếubạnđangphụtráchviệcliênhệvớikháchhàng,thìnênlàmnhưthếnày.

Lầntớiđâygặpmặtvớikháchhàng,bạnhãychờđợianhtađưarayêucầukhácvớicáilốicắtngangkiểu"Giờthì,mọingườidừnghếtnhữnggìđanglàmvànghetôiđâynày!".Cứimlặngchophépanhtađượctrìnhbàyyêucầumớicủamìnhrabàn.Đếnlúcđó,hãynóithậtbìnhtĩnhvàtheocáchnàođóthậttíchcực,"Xinlỗianh,nhưngtrướckhichúngtatiếptục,anhcũngbiếtlànếuchúngtôinghetheoanhvàbỏngãngnhữnggìđanglàmdở,chúngtôisẽkhôngthểnàohoànthànhnhiệmvụđóđược-mộtviệcvốnđóngvaitròquantrọngthenchốtvớianhhồituầntrước.Vậynêntôicầnphảilàmrõxemlàanhmuốnchúngtôithựchiệncôngviệcnàovàolúcnày:nhiệmvụmàanhcoilàưutiênhàngđầuhồituầntrướchaynhiệmvụmàanhcoilàưutiênhàngđầutuầnnày."

Cáchtiếpcậnnàysẽkhiếnchoanhchàngtựyêubảnthâncủabạnphảingừnglạihoàntoàn,bởigiờđâytìnhthếkhôngphảilàbạnchốngđốilạianhta.Thayvàođó,chínhlàbảnthânanhtatrướcđâychốnglạibảnthânanhtalúcnày.Khianhtakhôngthểtạoramộttìnhhuốngthắng-thuatrongđóbạnchịuthuacònanhtagiànhphầnthắng,anhtasẽphảiđưaramộtyêucầukhảthiđểthaythế.

Tuyvậy,hãycẩnthận,chỉnênsửdụngcáchtiếpcậnnàyvớinhữngkháchhàngkhókhăn,hayđòihỏivàmắcchứngtựyêubảnthânmình.Tronghầuhếtcáctrườnghợp,khirắcrốinổilên,thìthườnglàchúngxảyrakhôngphảivìaiđópháchlốivôlýhayhànhxửkiểutựyêubảnthân,màthườnglàvìcóhiểulầmnàođógiữabạnvàkháchhàng.Khichuyệnđóxảyra,cáchtiếpcậnhaynhấtchínhlàsửdụngkỹthuật"Hừmm"màtôiđãtrìnhbàyởchương17.Lấyvídụ,nếumộtkháchhàngnhìnvàobảnthiếtkếxuấtsắccủabạnvànói,"Bọntôighétcáinày-quátệ!",cũngchớcóphảnứngtháiquá.Thayvàođó,hãynói"Hừmm"hoặc"Nóirõthêmchotôibiếtvới".Cáchnàysẽnhanhchóngxoadịukháchhàngcủabạnvàchophéphọvượtquagiaiđoạn "Quá tệ!"vàxácđịnhnhữngvấnđề cụ thể thường là ít tiềm tàng thảmhọahơnnhiều.BạncũngcóthểsửdụngkỹthuậtĐiền-vào-chỗ-trốngbằngcáchnói,"Anhkhônghàilòngvớibảnthiếtkếnàyvìanhtưởngtượngralànóphải________."Bằngcáchlàmchokháchhàngcảmthấyđượcthấuhiểuvàtrântrọnghơn,nhữngcáchtiếpcậnnàysẽdẫntớicáchgiảiquyếtnhanhchónghơn.

Tuythế,trongtìnhcảnhcủabạn,nhữngnhượcđiểmcủavịsếpkhiếnchotìnhhìnhcóvẻngảtheohướngbạnsẽphảixoayxỏanhiềuhơnsovớitráchnhiệmthựcsựcủamìnhtrướckháchhàngkhónhằnnày.MộtcáchđểgiảmbớtrắcrốivớikháchhàngnàychínhlàsửdụngcáchĐặtđiềukiệnTừđầuđểchohọbiếttừđầurằngcónhữnggiớihạnthựctếtrongnhữngcôngviệcbạnlàm.Lấyvídụ,hãybắtđầumốiquanhệvớimộtkháchhànghayđòihỏinhưQuýngàiChaiDầuGộibằngcáchnóinhữngcâukiểunhư,"Tôimuốnanhnhậnthứcrõrằngchúngtôisẽlàmviệctốtnhấtnếuanhđưaranhữngýtưởngcụthểvàchochúngtôithờigianđểpháttriểnnóđượctoàndiện.Chúngtôirấtlinhhoạtnhưngchỉlàmộtcôngtynhỏ,vàchúngtôichỉcóthểđạtđượchiệuquảtốiđakhicóđượcýtưởngrõràngvềnhữnggìanhcầnđến."Sauđóđưacácýkiếnvàưutiêncủakháchhàngrathànhgiấytrắngmựcđen,nhờvậybạnsẽcóđượcbằngcứvănbảnđểchốnglưngchomình

Quantrọnghơn,hãythửxemliệubạncóthểlàmchosếpmìnhlĩnhhộiđượcmộtthựctếgiảnđơnnày:Bạncốsứcthỏamãncàngnhiềuyêucầuphilýtrítừphíamộtkháchhàngkiểutựyêubảnthân,bạnsẽcàngcóítthờigianđểchămsócchonhữngkháchhàngtốtluôncưxửrấttửtếvớibạn.Hãyđặtnhữngkẻtựyêubảnthânmìnhvàotầmkiểmsoát,bạnsẽkhiếnnhữngkháchhàngtốtđượchàilònghơn.Vàđiềuđóhoàntoàncólý-bởinhữngngườitửtếmớilàkiểukháchhàngbạnthựcsựmuốngiữchân.

Lốisuynghĩhữudụng

Nhữngkháchhàngvàngườitiêudùngtốtchỉtừtốnnângcaoyêucầu.Cònnhữngkẻxấuhơnthìchỉchựckhiếnbạnlaođầuvàonhữngyêucầuđómàthôi.

Bướchànhđộng

Phântích lịchtrìnhcôngviệccủabạnđểquyếtđịnhxembạncóthểbỏrathêmbaonhiêutiếngmỗithángđểphụcvụnhữngkháchhàngkhónhằn.Giờthì,hãyxácđịnhxembạncóthểcungcấpthêmbaonhiêudịchvụphụtrộichocáckháchhàngtốtnếunhưbạncóthểkiểmsoátđượcnhữngngườirắcrối.Việcnàysẽmanglạichobạndũngkhímàbạncầnđểđẩyluinhữngkháchhàngtựyêubảnthân.

Cáchtiếpcậnhaynhấtchínhlàcốgắngbaoquanhmìnhbằngcàngnhiềunhữngkháchhàngtrungthực,đángtrântrọngvàítcầnbảodưỡngcàngtốt.Làmnhưvậysẽkhiếnbạncàngthêmchánngánvớinhữngkẻtựyêubảnthânmàbạngặptrongđờimình-vàđiềuđósẽđemlạithêmnhiềudũngkhíđểcắtlỗsớmvớihọ.

27.LẠNƯỚCLẠCÁINhữngngườikếtnốithànhcôngmàtôibiết,nhữngcánhânnhậnđượccảtấnnhữnglờiđềnghịvàcảmthấythựcsựhàilòngvềbảnthân,liêntụcđặtnhucầucủangườikháclêntrướcnhucầucủamình.

―BOBBURG,Tácgiả,TheSuccessFormula

TÌNHCẢNH:Tôiđangkinhdoanhmộtcôngtyinấn,vàchúngtôilàthànhphầnmớitoanh,vậynêntôicầnphảiphôtrươngthanhthế.TôiđãthamgiavàoPhòngThươngmạivàthậmchícòngánhvácítnhiềucôngviệctrongđónữa,nhưngviệcấycũngchẳngmangvềnhiềukháchhàngmớicholắm.Cócáchnàotốthơnđểmởrộngmạnglướikhông?

Tôiđoánrằngbạnkhởisựcôngviệcinấnbởibạncósởtrườngvềinấn-chứkhônggiỏilắmvềkhoảnphátdanhthiếphaygọinhữngcuộcđiệnthoạikhônghẹntrước.Trênthựctế,nhữngnỗlựccủabạnnhằmquảngbábảnthânchođếnlúcnàyvẫncònkháđược-mất-bất-kì,màmấtchiếmphầnnhiềuhơnđược.

Nhưng,thậtđángngạcnhiên,việcấychẳngcógìmàphứctạp.TiếnsĩIvanMisnerlàsánglậpviêncủaBNI,tổchứckếtnốithươngmạithànhcôngnhấttrênthếgiới.Misnerđãmiệtmàinghiêncứuvềthànhlậpmạnglướisuốthơn20nămđãnóirằngnhữngngườikếtnốimạnglướihiệuquảhoặcđềuchủđộng,hoặcvôthứcápdụngcáimàôngvẫngọilàQuytrìnhVCP.Nóhoạtđộngnhưthếnày.

Visibility(Trựcquan).TheolờiMisner,đâychínhlàgiaiđoạnđầutiêntrongquátrìnhpháttriểnmộtmốiquanhệ.Trựcquanlàkhibạnvàmộtcánhânkhácbắtđầuđểýđếnnhau,cóthểvìnỗlựcPRvàquảngcáocủabạnhoặcnhờthôngquaaiđómàcảhaingườiđềuquenbiết.Haingườicóthểcóquenbiếtriêngtưvàlàmviệctrêncơsởxưnghôtêngọicụthể,nhưngvẫncònbiếtrấtítvềnhau.

Credibility(Tínnhiệm).Chínhlàphẩmchấtđángcậynhờvàcóthểtintưởng.Khibạnvàmốiquenbiếtmớibắtđầuhìnhthànhsựtrôngđợilẫnnhau,sựtrôngđợiấyđượcthỏamãn,mốiquanhệsẽbướcvàogiaiđoạntínnhiệm.Nếumỗingườitrongđóđềuchắcchắnvớiviệccóđượcsựhàilòngtừmốiquanhệấy,nósẽtiếptụcđượccủngcố.Tínnhiệmsẽtănglênkhicáccuộchẹnđượcgiữđúng,nhữnglờihứađượcthựcthi,thựctếđượckiểmchứng,vànhữngsựtrợgiúpđượcđưara.

Profitability (Hưởng lợi). Chính là giai đoạn trongmối quan hệ khi nó trở thành "tưởngthưởnglẫnnhau".Liệucảhaingườidựphầnđềucóđượcsựhàilòngtừmốiquanhệ?Liệunócótựduytrìmốiquanhệbằngcáchcungcấplợiíchchocảhaibên?Nếunókhônglàmlợichocảhaibên,khảnăngcaolànókhôngthểtiếptụcduytrì.

CònbâygiờsẽlàcáchvậndụngnhữngkỹnăngmớicủabạnđểđạtđượcthànhcôngtrêncảbagiaiđoạncủaQuytrìnhVCPdoMisnerđưara.

GIAIĐOẠNTRỰCQUAN

Ởthờiđiểmnày,chớchỉgiảnđơnnóichongườikháchayrằngbạnlàai-hãynóichohọbiếtvìsaohọsẽthíchbạnvàtạisaohọsẽmuốntrởthànhbằnghữuhaykháchhàngcủabạn.

Vídụ,tạicáccuộchộihọpcủaPhòngThươngmại,hãyghinhớnguyêntắcquantrọnghơnhếtthảy:hãytỏrahàohứngchứđừngtỏramìnhhayho.Hãynóivềcôngănviệclàmcủangườikhácnhiềuhơncủachínhbạn.Hãyđặtranhữngcâuhỏikhônngoanvềnhữnggìngườikháclàm,họlàmnhưthếnàovànhữngchiếnlượcquảngbánàomanglạihiệuquảchohọ.Đừngbaogiờ,chớcóbaogiờbắthọnóingắnđi;thayvàođó,hãyhỏinhữngcâukhuyếnkhíchchohọnóinhiềuhơn.

Tiếpsauđó,hãykhiếnchomọingườicảmthấy"đượcthấuhiểu".Nếuhọtrưngracácvấnđề("thànhphốđanggiếtchếtviệclàmăncủachúngtabằngcácdựántusửađườngxáđấy"),hãythểhiệnrằngbạncóquantâm-kểcảkhivấnđềấykhôngảnhhưởnggìlắmđếnbạn.Hãytìmcáchthấuhiểuvấnđềcủangườikhácvàgópphầngiảiquyếtchúng,bạnsẽgâyấntượngvớimọingườibằngsựhàophóngcủamình.

Bạncòncóthểkhởiphátnhữngmốiquanhệmớibằngcáchđưaranhữngcâuhỏibiếnđổi,thểhiệnchongườikhácthấyrằngbạncoi trọngtrí tuệcủahọ.Lấyvídụ,hãyhỏimộtchủdoanhnghiệpkhác,"Anhnghĩdựántáipháttriểnsẽmanglạihiệuứngrasaovớiviệclàmăncủachúngtatrongkhoảngnămnămnữa?"hay"Anhdựđoánlàkinhtếthànhphốnàysẽởđâutrongthậpniêntới?"

Mộtđộngtháicuốicùngnhưngkhônghềxoàngxĩnh,hãyvậndụngLờicảmơnquyềnnăngđểsángtạonênthiệnchí.Nếumộtchủdoanhnghiệpkháccóýkiếntuyệtvờinàođóđónggópvàothànhcôngcủadoanhnghiệpbạnhaytổchứcmạnglướicủabạn,hãycôngkhaichỉrangay trongmột cuộchọp ("Chazđã giúp chúng tôi tiết kiệmđược500đô-lanhờviệc chochúngtôithuêbàntrongdịplễhộinghệthuật-mộthànhđộngcựckỳhàophónggiúpgiảmbớtgóichiphíchosựkiện-vàanhấycòncònbỏrahànggiờliềnsắpđặtbànghếcùngnhân

viêntừlúc5giờsáng").Lòngbiếtơncủabạnsẽtạorasựthấucảmtếbàothầnkinhcảmgiácvớingườikhác,khiếnhọmuốnđềnđáptươngxứng-rấtcóthểbằngcáchlàmănvớihãngcủabạnhoặcgiớithiệubạnchonhữngngườikhácnữa.

GIAIĐOẠNTÍNNHIỆM

Ởgiaiđoạnnày,tránhgâyrabấtđồngtrongmốiquanhệmớilàviệccựckỳthenchốt.Bạnvẫncònphảitiếptụctìmhiểuvềngườikia,vàmỗiđiềungườikhácbiếtthêmvềbạnđềucótầmquantrọnglớnlao.Vậynênhãythểhiệnmìnhmộtcáchchânthựcvàchínhxác,chớgâyranhữngnhìnnhậnsailầmvềnhữnggìngườikiacầnhoặcmuốn,cũngchớcóhứahẹnnhữngđiềubạnkhôngthểthựchiện.

Thêmnữa,hãylàmchongườikiacảmthấycógiátrị.Bằngcáchriêng,hãyđưaranhữngviệclàmhỗtrợchongườikhácvàcôngnhậnbấtcứsựgiúpđỡnàomàbạnnhậnđược(vậndụngLờicảmơnquyềnnăngbấtcứkhinàothíchhợp).Nếucóthể,hãychủđộnggiớithiệumốilàmănmớichongườikia...cònnếungườikiagiớithiệukháchhàngmớichobạn,hãybỏranỗlựcphithườngđểlàmvừalòngkháchhàngđó.

Nóitómlại,chớcótậptrungvàonhữnggìmốiquanhệcóthểmanglạichobạn.Thayvàođó,hãy tập trungvàonhữnggì có thể làm lợi chongườibạncủamình.Vàcốgắnghết sứcđểkhônglàmmọithứrốitunglên-nhưngnếucómắclỗi,hãyvậndụngLờixinlỗiquyềnnăngđểbùđắplạisailầm.

GIAIĐOẠNHƯỞNGLỢI

Khiđếnthờiđiểmnày,hãytiếptụctậptrungvàoviệclàmchomốiquanhệmớicủabạncảmthấyhàohứng,cógiátrịvàcảmthấyđượcthấuhiểu.Tuyvậy,hãyxemxétlờikhuyênmàtôiđã đưa ra ở chương 10 về việc loại bỏ những con người độc hại khỏi cuộc sống của bạn.Thườngthì,cácmốiquanhệmớicủabạnsẽrơivàobanhóm-nhữngngườihàophóngtraotặng,nhữngkẻthamlamlợidụngvànhữngngườicho-nhậnsòngphẳng-vàbạnsẽmuốnxóasổnhữngkẻlợidụngngaytừsớm.Thếnên,hãyrasoátdanhsáchcácmốiquanhệmớivàtậptrungnỗlựccủabạnvàonhữngngườihàophóngvànhữngngườisòngphẳngtrongkhixóasạchnhữngkẻlợidụngrakhỏibứctranh.Hãytỏrarộngrãicởimởvớinhữngmốiliênhệmớivàđừngchỉchămchúgiữđiểmchomình,màhãymanglạiưutiênchomốiquanhệxâydựngvớinhữngngườisẵnlòngđáptrảtươngxứng.

Trênhết,hãycứthảlỏngvàđểchomạnglướicủabạnmởrộngquanhiềutháng,nhiềunăm.Nhữngmốiquanhệ,đặcbiệtlànhữngmốidẫntớihưởnglợichungđềucầnnhiềuthờigian,

nênchớcótỏrathiếukiênnhẫn.(Trênthựctế,bạncàngcốsứctăngtốcquátrìnhbaonhiêu,bạnsẽcàngkhiếnngườitaxịtngóm.)Cũngnênbiếtrằngkhôngphảitấtcảcácmốiquanhệđềuđơmhoakếttrái.Đôikhibạnphảihônrấtnhiềuconếchtrướckhitìmđượcmộtchànghoàngtử-hoặc,cảmộtmạnglướicácchànghoàngtửấychứ.

Lốisuynghĩhữudụng

Hãytậptrungvào"Điềugìcólợichohọ?"vànhữngngườiđápđềntươngxứngchẳngsớmthìmuộncũngsẽhỏibạn,"Tôicóthểlàmgìchoanhđây?"Cứthửtậptrungvào"Điềugìcólợichomình?"màxem,họsẽtựhỏibảnthân"Làmthếnàođểtránhxakhỏiconngườinày?"

Bướchànhđộng

Nếubạnsợhãivớiviệcphảimởrộngmạng lướiquanhệ,hãytựhỏibảnthânxembạnsẽđượclợigìtừđó.Cóviễncảnhgìhấpdẫnkhiếnviệcbướcrakhỏivùngantoàncủabạntrởnênđánggiá?Đócóthểlàmụctiêusởhữumộtdoanhnghiệpthànhcông,haydựđịnhđượcđềbạt.Hayđócóthểlàkhaokhátđượctựhàovềbảnthânvìđãvượtquanỗisợhãivàthểhiệnmình.Hãyđặtviễncảnhđóthậtchắcchắnngaytrướcmắtbạnvànósẽbiếnthànhcamkếtvàhànhđộng.

28.CƠNLỬAGIẬNCỦACONNGƯỜITấtcảnhữngthứnhỏnhặtđềugópphầnvàomộtcơnkhủnghoảng.

―JAWAHARLALNEHRU,

ThủtướngđầutiêncủaẤnĐộsaukhigiànhđộclập

TÌNHCẢNH:Tôilàmviệctrongmộtcôngtytàichínhvớiáplựckhủngkhiếp,nơihàngtriệuđôlagiaodịchqualạimỗingày.Nhưđểtăngthêmkhôngkhíbứcbốinhưchiếcnồiápsuấtởcôngsở,banlãnhđạocủacôngtycòngửirấtnhiềucôngviệcrathuêlàmởnướcngoài.Mọingườiđềuthựcsựcăngthẳngvàlosợsẽmấtviệc,rấtnhiềungườitrongsốđódườngnhưmỏngmảnhnhưmànhtreochuôngvậy.Nóithậtlòng,tôinghĩđangtiềmtàngnguycơchomộtcuộckhủnghoảngkiểu"nhâncôngbấtbìnhnổitrậncáutiết",màtôilạikhôngdámchắcmìnhsẽphảixửtríthếnào.

Bạnkhôngđơnđộcđâu.Ngàynay,bấtcứaitrongsốchúngta-nhàquảnlý,Giámđốcđiềuhành,bácsĩ,giáoviên,luậtsư-đềucóthểtrởthànhmụctiêucủakẻnàođókhihọchạmtớiđiểmbùngnổvàmấtkiểmsoáthoàntoàn.

Khiếpsợư?Hẳnlàthế.(Cứthửhỏibấtcứbácsĩtâmlýnàothìbiết,bởimỗichúngtôiđềuphảixửtrítrướcnhữngkípnổgấpnhưvậy.)Vàtôicũngkhôngnóidốibạnlàmgì:Khôngphảilúcnàobạncũngxoayxởổnthỏađượcvớimộtkẻbuồnrầuhayvũphutộtcùng.Thườngthì,lựachọnduynhấtchobạnlàthoátthânhayẩnnáu.Nhưngnếungườiđóchưaphải làmốinguycơngaylậptức,haybạnkhôngcócáchnàođểtrốnchạy,thìnhữnglờilẽđúngđắncóthểmanglạichobạnsứcmạnhđểđưamộttìnhhuốngnàođóvàotầmkiểmsoát-haythậmchílàcứuvớtcảmộtmạngsống.

Mộtcơsởthenchốtđểbiếtđượckhinàomộtngườibùnglửagiậnchínhlàngườiđóđangmắckẹttrongchếđộtấncông,vậynênmộtcuộcđốithoạikiểutỉnhtáo,lýtrívàsángsuốtkhôngcóíchgì.Mộtngườiquẳngcảchiếcmáytínhvàongườisếphayhuơhuơkhẩusúngđedọakhôngthểnàonghebạnnóilý,bởianhtakhôngcókhảnăngtruycậpvàonhữngquytrìnhtưduycấpcaonóirằng"Ênày,bìnhtĩnhđã-việcnàyđiênrồquá!"

Nếunhưbạncólỡbỏquachương2,tôixinnhắclại,nguyêndolàđây:Trongthờiđiểmkhủnghoảng,nãobộcủamộtngườisẽquyếtđịnhxemsẽgiaophầntráchnhiệmchonãobộlogiccaocấphayphầnnãobộnguyênthủycấpthấp.Nếunólựachọnphầnnãobộnguyênthủycấp

thấp,nósẽkhóachặtphầntrínãothôngminhlại.

Nhiệmvụcủabạn-trongtrườnghợpphảiđốimặtvớimộtkẻđanggiởchứnghoangtưởngsátnhân,sẽlàphávỡcáikhóađó.Nhưthếnào?Bằngcáchtròchuyệntừtốnvớingườiđóđểchuyểndịchtừchỗ"Taomuốnlàmđứanàođóbịthương"sang"Tôibuồnkinhkhủngluôn"rồisangthành"Tôicầntìmracáchnàođókhônngoanđểgiảiquyếtchuyệnnày."Nhữnggiaiđoạnnàyliênquanchặtchẽtớicảbatầngnãobộ:bộnãobòsátnguyênthủy,bộnãođộngvậtcóvúthuầncảmxúcvàbộnãongườilogic.

Đểđưamộtngườimấtkiểmsoátsanghànhđộngtỉnhtáo,bạncầnphảidịchchuyểndầndầnngườinàyquacảbatầngbậctheođúngtrậttự(Hãycoiviệcđónhưlà"tiếnhóathầntốc"vậy.)Cáchthựchiệnnhưsau:

GIAIĐOẠN1

Ởthờiđiểmnày,mụctiêucủabạnlàđưangườinàylêncaohơn:từbộnãobòsátnguyênthủylênbộnãođộngvậtcóvúthuầncảmxúc.Đểlàmđượcđiềuđó,hãytuânthủcácbướcsau:

1.Nóirằng"Kểtôinghexemcóchuyệngì."

Trútgiậnchophépmộtngườinàođóbắtđầuchuyểntừtấncôngmùquáng(phảnxạnguyênthủynhất)sangtrạngtháixúcđộng(phảnxạởcấpcaohơn).Việcthétgàochửibớicủangườinàysẽkhiếnbạnbuồnlòng,nhưngnócònđỡnguyhiểmhơnrấtnhiềusovớiđedọabạolựcvềthểxác-vậynêncứđểmặcnódiễnra.

2.Nóirằng"Tôicầnphảiđảmbảochắcchắnlàtôingheđượcchínhxácnhữnggìanhnói,nhờthếtôimớikhôngđichệchhướng.Nếutôingheđúng,thìýanhnóilà..."

Sauđónhắclạichínhxácnhữnggìngườiđóvừanói,thậtbìnhtĩnhvàkhôngmảymaygợnchuyểnđiệugiậndữhaychâmbiếmtronggiọngcủabạn,vànói,"Cóđúngthếkhông?"Khibạnlàmnhưvậy,bạnđãphảnchiếulạingườiđó-chínhlàkỹthuậtkếtnốiđầyquyềnnăngmàtôiđãtrìnhbàyởchương2.Bạncũnglàmchongườinàychuyểndịchtừtrútgiậnsanglắngnghe,quátrìnhgiúpbộnãohoạtđộngthưthảhơn,giúpngườiđósuynghĩsángsuốthơn.

3.Hãyđợiđếnkhingườiđónói"Vâng."

Hànhđộngnói"Vâng"giảnđơnkhiếnđốitượngcủabạndichuyểntheohướngtánđồnghơnlàthùnghịch."Vâng"cònthểhiệnsựtựnguyệnchuyểndịchkhỏihànhđộngbộtphát.Nếungườiđócóchỉnhsửalạinhữnggìbạnnóidùtheocáchnào,cũngnhớnhắclạinhữngthông

tinbạnvừamớiđượccungcấp.

4.Bâygiờ,hãynói"Vàđiềuđókhiếnanhcảmthấytứcgiận/chánnản/thấtvọng/buồnbãhaychínhxáchơnlà..."

Lựaratừmàbạnnghĩrằngmôtảchínhxácnhấtnhữngcảmgiáccủangườiđó.Nếungườiđócósửasanglạinhữnggìbạnnói,hãyđềnghịanhta/côtabàytỏchínhxáccảmxúccủamìnhvànhắclạimộtlầnnữađểđượcxácnhậnlạibằngtừ"Vâng."Hãynhớrằngkhiaiđógắnmộttừngữnàođóvớimộtcảmxúcnàođó,nógiúpgiảmbớttìnhtrạngkíchđộng.Điềuđóđóngvaitròthenchốt.

GIAIĐOẠN2

Đếnlúcnày,bạnđangxửtrívớimộtngườikhôngcòntấncôngđiêncuồngnữanhưngvẫnđangtrongquátrìnhtrútgiận-cókháhơn,nhưngvẫncònrắcrối.Vậynênmụctiêutiếptheocủabạnsẽlàchuyểndịchngườiđótừbộnão(độngvậtcóvú)thuầncảmxúcởmứctrunggianlênbộnãolýtrí(củaconngười)ởmứccaocấp.Cáchlàmnhưsau.

1.Nóivớingườiđó,"Vànguyênnhânkhiếnchoviệcchỉnhđốnviệcnàyhaylàmchonótốtđẹphơnngaybâygiờlà_______."

KỹthuậtĐiền-vào-chỗ-trốngnàyđòihỏiđốitượngcủabạnphảisuynghĩđểđưaracâutrảlời,mộtviệcsẽmởcánhcửadẫntớinhữngphầnsuyluận(mangtínhngười)củabộnão.Mộtmẹoquantrọng:Khibạnđưaratuyênbốnày,hãynhấnmạnhtừ“ngaybâygiờ”đểthểhiệnrằngbạnthấuhiểutínhcấpthiếttrongnhucầucủangườiđó.

2.Soirọiconđườnggiảithoát

Nếungườiđóđiềnvàochỗtrốngbằngnhữnglờinhư,"Bởivìmọithứchẳnghềthayđổi,tôisắpnổtung,làmtổnthươngbảnthânhayđánhđấmaiđó"...,hãytiếplờibằng"Thậtư...Anhcứnóitiếpđi,đểtôichắcchắnlàtôiđangthựcsựhiểuđúngýanh."(Nóirakhôngchútvẻnghingờhaygiễucợt,màvớicáchnàođóthểhiệnrằngbạnđangthựcsựlắngnghe.)

Sauđóhãynói,"Nếusựtìnhlàvậy,tathửcùngtìmracáchđểvượtquachuyệnnày,miễnsaoanhkhônglàmraviệcgìđókhiếnchotìnhhìnhcàngthêmtồitệ.Tôibiếtlàchúngtacóthể,vìanhcũngđãtừnggặpchuyệnnàyvàanhđãgiảiquyếtđược.Thựcralà,trongkhichúngtacùngđangđốimặtvớinó,hãycùngtìmramộtgiảiphápđểanhkhôngbaogiờrơivàotìnhcảnhnàynữa."

Điềunàychứngtỏrằngbạnđãlắngnghengườiđó,bạncoivấnđềnàynghiêmtúc,bạnnhậnrarằngngườiđócảmthấytồitệđếnthếnào,vàbạnđangcamkếtsẽgiúpđỡgiảiquyếtcuộckhủnghoảng tức thời và ngăn chặnnhững vấn đề tương tự xảy ra trong tương lai. Tất cảnhữngđiềunàykhiếnngườiđócảmthấybớtđơnđộc-điềumàtôigọilàtrảinghiệm"ChúatrờilàđấngChănchiênhiềnlành."

Đếnthờiđiểmnày,đốitượngcủabạnsẽtrôngđợiởbạnmộtngườidẫnlốigiảithoátvàcuộckhủnghoảngcóthểchuyểnsangthànhgiảipháp-tốthơnhết làcósựtrợgiúpcủanhữngchuyêngiađượcđàotạoxửtrívớicáctìnhhuốngkhủnghoảng.Vấnđềcònxamớiđượcgiảiquyếtrốtráo,nhưngtấtcảmọingườiđềucóthểbắtđầugiảiquyếtnóngaylúcnày,khicơnsónggiótồitệnhấtđãquađi.

TẠISAOCONNGƯỜITAPHÁPHÁCH

Gầnnhưtấtcảcácvụbạolựcmàchúngtanghethấytrêncácphươngtiệntruyềnthôngđềubịchâmngòibởigiậndữ,vàcụthểhơn,lànhữngcơngiậndữbấtlực.Giậndữbấtlựcchínhlàkếtquảsảnsinhkhimộtngườinàođócảmthấybịnhữngngườixungquanhtừchốivàkhinhrẻ,ngườiấycảmthấyvôlựctrướctấtcảnhữngđiềuđó.Vốnthiếuhụtnhữngkỹnăngđốiphónộitạicóhiệuquả,ngườiđóbùngnổvàthẳngthừngsỉvảcảthếgian.

Bạnvàtôiđềucónhữnglúcthấygiậndữvàbấtlực.Thếnhưng,khônggiốngnhưchúngta,nhữngngườihungtợnkhôngthểxửlýđượcnhữngcảmxúcnày.Cácnhàkhoahọcđãđưarathôngtinrằngxétcảvềhóahọclẫncấutrúc,rấtnhiềungườihungtợnbị"dínhcứng"vớilốigiậndữbốcđồngvàkhảnăngkiểmsoátbảnthânkém.Cácnhàxãhộihọclưuýrằngrấtnhiềungườitrongsốhọđãchịuthươngtổndobịlạmdụngtừthuởấuthơ.Còncácnhàtâmlýhọcvàbácsĩ tâmthầnthìkhẳngđịnhrằngnhữngngườihungdữthiếuhụtkhảnăngduytrìnhậnthứckhôngđổivềđốitượng.

Duytrìnhậnthứckhôngđổivềđốitượnglàkhảnănggiữđượcmốiràngbuộctíchcựcvớingườikháckểcảkhibạnđãbịthấtvọng,tổnthươnghaygiậndữvớingườiđó.Nhữngngườihungtợncókhảnăngchịuđựngcựckỳthấptrướcnỗichánnảnvàđánhmấtmọimốiliênhệvềtìnhcảmvàtâmlývớibấtcứailỡlàmhọbuồnlòng.Khimốiliênhệấybịvỡ,mọingườiđềutrởthànhđốitượngbịtiêudiệt,hệtnhưcáchmộtaiđóđậpmạnhchiếcvợttennisxuốngsânngaysaumộtcúđánhvụngvề.

Hãynhớđiềuấybấtcứkhinàobạnphảixửtrívớimộtkẻhungtợn,vìnósẽgiúpbạntránhđượcmộtsailầmtiềmtàngchếtngười:kêugọilòngtrắcẩncủangườiđó("Tôibiếtlàanh

khôngmuốnlàmtôibịthươngđâu.").Thayvàođó,hãytậptrungtấtcảnỗlựccủabạnvàoviệckêugọisựquantâmđếnlợiíchbảnthâncủangườiđó.

Lốisuynghĩhữudụng

Nếuaiđókhôngthểhoặcsẽkhônglắngnghebạn,làmmọicáchđểanhtaphảilắngnghebảnthânmình.

Bướchànhđộng

Nếubạnbiếtđượcrằngaiđótrongcuộcsốngcủamìnhđangrơivàocảnh"mongmanhnhưmànhtreochuông"vàcóthểmấtkiểmsoátbấtcứlúcnào,hãychuẩnbịchomộtcuộckhủnghoảngtiềmtàngbùngphátbằngcáchluyệntậpcácbướcmàtôiđãphácratrongchươngnàychođếnkhichúngtrởthànhbảnchấtthứhaicủabạn.Nếuđiềukiệnchophép,hãyluyệntậpchúngvớimộtngườinàođócóthểsắmvaiđốitượngmấtkiểmsoát.Điềunàysẽgiúpbạnchuẩnbịvềmặt tâm lýchoviệcđốiđầuvớimộtngườigiậndữhayủymịngay trướcmặtmình,mộtviệccóthểcảnhbáocaođộvàkhơidậybảnnăngnguyênthủycủachínhbạnnếubạnkhôngcósựchuẩnbị.Vàcũngnhớluyệnthêmcảbàitậpdịchchuyển"TừÔiTrờikhốnkiếpsangỔnrồi"màtôiđưaraởchương3.

29.TIẾPCẬNCHÍNHBẢNTHÂNChớbớilôngtìmvết,hãytìmphươngcứuchữa.

―HENRYFORD,Nhàsángchế

TÌNHCẢNH:CứmỗidịpNămMớitôilạiđưaramộtdanhsáchnhữngcamkếtmàtôikhôngthểnàogiữđược.Tôitựhứavớibảnthânsẽluyệntậpthểdụcmỗingày.Tôihứavớibảnthânsẽkhônghànhxửnhưmộtmụnanhnọcmỗilúcđámtrẻnghịchphá.VàcảquyếttâmsẽquaytrởlạitrườngđểlấybằngThạcsĩQuảntrịKinhdoanh.Tôicảmthấyquánảnkhinhìnvàocáithânhìnhbèonhèocủamìnhtronggương,thấytộilỗivớiviệcmìnhđãkhôngthựchiệnđếnnơiđếnchốnmụctiêusựnghiệprasaohaykhôngđạtđượcnhữngmongmuốnởvaitròmộtbậcchamẹthếnào,thấychánvìcáiđốnglờihứabịphábỏđãchấtcaonhưnúicủamình-nhưngcôngviệcvàcuộcsốngcứkhôngngừngngángtrở,vàthậtkhókhănđểtheođuổinhữngkếhoạchvàmụctiêucủatôi.Liệuôngcógợiýnàokhông?

Chắcchắnrồi.Đểbắtđầu,hãysửdụngCúsốcThấucảm-vớichínhbảnthânbạn.Đểhiểulýdotạisao,hãythửtưởngtượngbạnnóinhữnglờitươngtựthếnàyvớingườibạncựckỳchícốt:"Cậubiếtđấy,tớthựclòngyêuquýcậu...nhưngngườingợmcậuchẳnghoànhảochútnào.Nhìncáibắptayđánggớmnhẽonhèokiamàxem.Lầncuốicùngcậutậptànhlàkhinàothếhở?Mànóithậtchứ,cáicáchcậurầylathằngbénhàcậuvìlỗiquênxénbãicỏhômvừarồi-ôitrờiạ,cậuđúnglàđànhhanhghêgớm.Màtiệnđangnóidởchừng,cóchuyệngìvớicáikhoảngtườngtrắngtrơn,chỗđánglẽphảitreobằngThạcsĩQuảntrịKinhdoanhcủacậuthếhở?Cậuđúnglàmộtđứathấtbạihoàntoàntrênmọiphươngdiệnđấy!"

Liệubạncónóiđiềugìtươngtựvớiaiđóbạnyêuthươngkhông?Đươngnhiênlàkhông.Thếnhưng,khiđộngđếntròchuyệnvớibảnthân,thìbạnlạicóthểphũphàngđếnkhôngcòngiớihạnnàomàkể.Cứnhìnvàotựphêchủnghĩahàmchứatrongnhữnglờibìnhphẩmcủabạn:bạnkểtôinghelàbạnquánảnvớibảnthânmình,bạnđànhhanhnanhnọc,vàbạntinchắclàbạnthấtbạithảmthương.Cứtiếptụcnóinhưthếvớibảnthânđi,vàthửđoánxem:nhiềukhảnăngbạnsẽthấtbạithảmthươngthựcsự.

Nhưngnếubạnmuốnthànhcông?Vậythìhãythửlàmđiềugìđókhác.Lầntớiđâykhibạncómộtkhắclặngim,hãytựhỏibảnthâncâunày:"Điềugìđãngăntrởbạnhoànthànhnhữngmụctiêucủamình,vàđiềuđóđángchánthếnàovớibạn?"(Nếutựtròchuyệnvớimìnhtheolốiđókhókhănquá,hãytưởngtượngaiđóquantâmđếnbạnđặtcâuhỏinàyravớibạn.)

Sauđólắngnghecâutrảlờicủachínhmình.Cóthểnósẽtừatựanhưthếnày:

•"Mìnhmuốnquaylạihọcnhưngthếđồngnghĩavớiviệcsẽbớtxénmấtthờigianvớilũtrẻ-vậynênmìnhlàmnhữngviệccóvẻđúngđắnvớigiađình,nhưngđôikhimìnhcảmthấynhưđangtựlừadốibảnthânvậy."

•"Mìnhcốgắngxửtríthậtchínchắntrướcnhữngvấnđềcủatụinhỏ,nhưngđôikhimìnhphátkhùnglênvìsaumộtngàycăngthẳngmệtnhoài,mìnhcựckỳcầnítnhiềuanủi,thếmànhữnggìmìnhnhậnlạichỉlàtháiđộíchkỷ.Thậttổnthươngghêgớmkhimìnhcốgắngquánhiềuđểchămsóctớichúng,thếmànhữnggìmìnhngheđượcchỉlàkêucathanthở."

•"Thậtlàkhóđểthôithúcmìnhluyệntậpkhimàđã8giờtối,bátđĩavẫncònlanhtanhbành,màcongáilạicầnmìnhgiúpnólàmbàitậptoánvềnhà."

•"Tấtcảnhữngcáinàykhiếnmìnhchánnảnvìbấtkểmìnhcốgắnghoànthànhcôngviệctớiđâu,mìnhvẫnthấytộilỗivìnhữnggìmìnhkhônghoànthànhnổi."

Khibạnthựchiệnbài tậptâmlýnày,nósẽgiúpmắtbạnnhìnđượcmộtsựthựcrằngbạnkhôngphảimộtkẻbếtbát.Thayvàođó,bạnlàmộtconngười.Bạnđangtunghứngvớicảtátráchnhiệm,bạnbịtổnthươngbởisựthiếuhụtnghiêmtrọngcơquanthụcảmtếbàothầnkinhcảmgiáccónguyêndotừmấyđứacon(đặcbiệtlànhữngnhóctuổivịthànhniên!)vàbạnđangphảithỏahiệpbởibạnlàmộtngườibiếtchămsócvànhịnnhường.Vậynên,hãychobảnthânđượcnghỉngơiđôichút.Trênthựctế,hãyghicôngchobảnthânbạnvìcảbanghìnviệcbạnđãlàmđúngđắn.

CúsốcThấucảmnhanhchóngnhưngđầyquyềnnăngsẽxóađinhữngmặccảmtộilỗingăncảnbạnnhìnrõnhữngmụctiêucủamình.Bạncònnhớnhữnggìtôiđãnóiởchương4vềviệccàiđặt lạinão trạngđểnhìnnhậnngườikhác theomộtcáchmớimẻ?Điều tương tựcũngchínhxácvớicácmụctiêu:đôikhichúngtalựachọnchúngvìnhữngnguyêncớsailầm(lấyvídụ,"Bốmìnhsẽthấtvọng lắmnếumìnhkhôngtrởthànhbácsĩ"hay"MọingườitronggiađìnhđềucóbằngTiếnsĩhẳnhoi"_vàrồikhôngbaogiờkiểmtralạichúng.Nhữnglầnkhácthìcuộcsốngcứcuồncuộnchảytrôitrongkhinhữngmụctiêucủachúngtathìkẹtlại,vàchúngtaphảiđồngbộhaimónđóvớinhau.

Trongkhiđánhgiácácmụctiêucủamình,bạnphảitránhrơivàocáibẫykỳvọng-chínhlàýtưởngrằng"Điềunàybuộcphảixảyra(haykhôngxảyra)thìmìnhmớiđượchạnhphúchaythànhcông".Vídụ,bạnđanggiàyvòbảnthânvìchưalấyđượcbằngThạcsĩQuảntrịKinhdoanh-nhưngliệubạncócầnphảilấyđượctấmbằngấyngaylậptứcđểthànhcônghayhạnh

phúckhông?Haybạncóthể lựachọnconđườngkhác-vídụ, lấybằngnhờhọctrựctuyếntrongvòngvàinămtới-màvẫnhoàntoànthỏanguyện?

Vàchớcónhầmlẫngiữa"hợplý"với"thựctế".Hợplýnghĩalà"cólý".Cònđằngkia,"thựctế"nghĩalà"cónhiềukhảnăngxảyra".Lấyvídụ,cóthểviệcquyếtđịnhrằngmùng1tháng1bạnsẽđăngkýhọckhóaThạcsĩQuảntrịKinhdoanh,khôngquátmắng lũ trẻvàbắtđầuchạymarathonlàhợplý-thếnhưngkhảnăngcaolànókhônghềthựctế.Thườngthìsẽhợplýhơnkhibạnlựachọnmộtmụctiêunàođócóthểthựchiệnđượcvàtậptrungvàonó.

Khiđãcómụctiêuđótrongđầu,hãysửdụngcáchtiếpcậnnàyđểđạtđượcnó:

•Xácđịnhmụctiêuchuyênbiệt.Tôibảocáckháchhàngcủamìnhviếtramộtbảnkếhoạchtuần-tự-từng-bước.Giốngnhưđánhdấucácđiểmtrunggiantrênđườngđitrênthiếtbịđịnhvịtoàncầutrướcmộthànhtrình,điềunàysẽgiúpbạntưởngtượngraconđườngmàbạncầnphảitheo.

•Môtảmụctiêucủabạnbằnggiấytrắngmựcđen.Môtảchínhxácnhữnggìbạncầnphảibắtđầuthựchiệnvànhữnggìbạnphảingưnglàmngayđểcóthểthànhcông.Cụthểhóalờilẽragiấytờvănbảnsẽcủngcốthêmcamkếtđạtđượcmụctiêucủabạn.

•Kểchoaiđónghevềmụctiêucủabạn.Hãymờiaiđómàbạnkínhnể,giảithíchvềsựthayđổimàbạnmuốn thựchiện trong cuộc sống củamìnhvàyêu cầungườiđógọiđiệnhoặcemailcứhaituầnmộtlầnđểxemxembạnđanglàmănrasao.Khátkhaogiữđượclòngquýnểcủangườinàysẽlàmộtđộnglựcmạnhmẽgiúpbạngiữđượcnhữngcamkếtcủamình.Nếubạnlàmnhưvậy,hãynhớtặngchongườigiúpđỡmìnhmộtLờicảmơnquyềnnăngvìđãhỗtrợ,vàtìmcáchnàođóđểđáplạinữa.

•Ngănchặnnhữngkẻđộchạicảntrởsựtiếnbộcủabạn.Hãyràsoátlạichương11vàxácđịnhbấtcứkẻnàocóvấnđề,nhữngngườilàmnhụtquyếttâmcủabạnhaylàmsuyyếudũngkhícủabạn.Nếucóthể,hãytránhkhỏihọtrongquátrìnhbạnhướngtớimụctiêucủamình.

•Hãychịukhóbỏthờigian.Nếubạnđangphábỏdầnnhữngthóiquengâyratìnhtrạngkémnăngsuấthayxâydựngnhữngthóiquentốt,hãyluônnhớnguyêntắcnày:Phảimấtbađếnbốntuầnđểmộthànhvimớitrởthànhmộtthóiquen,vàphảimấtsáuthángthìthóiquenấymớitrởthànhbảnchấtthứhai.Nênhãykiênnhẫnvớibảnthânmình.

Nếubạnmuốnphábỏnhữngthóiquenxấu,bạncũngcóthểvậndụngCôngcụKhôngBaoGiờNhưVậyNữamàtôiđãbàyraởchương21.Lấyvídụ,nếubạnvừamớitotiếngvớicongáivì

mấyviệcvặttrongnhà,vậythìCôngcụKhôngBaoGiờNhưVậyNữacủabạncóthểsẽnóirằng:

1.Nếuđượclàmlạimộtlầnnữa,thìđiềumìnhsẽlàmkhácđilà:

ThayvìlamắngJamievìđãkhônglàmviệcnhà,mìnhsẽthửápdụngCúsốcthấucảmbằngcáchhỏiconbé,"NếuemSpotmànóiđược,connghĩemsẽnóithếnàokhiemrấtđóibụng,emrấtmongđếnbữatốimàconlạiđithẳngrangoàimàkhôngthèmchoemăn?",hay"Connghĩbasẽnóithếnàonếumẹhỏibaxembacảmthấyrasaolúcmớitrởvềnhàsaugiờlàmviệc,mệtđếnkiệtsứcmàbakhôngđượcnghỉvìconquênrửachénbát,thếlàbaphảilàmdùmcontrongkhibathựcsựcầnnghỉngơivàiphút?"(Đâykhôngphảivạchtộivạchlỗigì,màlàrènluyệnvềsựthấucảm.)

Nếulàmnhưvậyvẫnkhôngíchgì,mìnhcóthểthửápdụngchơingược.Lấyvídụ,mìnhcóthểnóivớiJamie,"Mẹbiếtlàlúcnàomẹcũngcacẩmvềviệcnhà,bàitậphayquầnáocủacon,nhưngmẹbiếtlàkhôngphảilúcnàomẹcũngchỉnchuởvaitròbàmẹ-vậynênthayvìđưaramộtloạtnhữngkêucathanphiền,mẹmuốnxinlỗivìnhữnglúclàmrốitungmọiviệc.Cònđâylànhữngthứmàmẹnghĩkhiếnconphảiphiềnlòngởmẹ..."Nếusửdụngcáchtiếpcậnnày,cóthểmìnhsẽtạorađủsựthấucảmđểkhiếnJamielàmnhiềuđiềuvìmìnhhơnđểđáplại.

2.Mìnhmuốnlàmmọithứkhácđibởivì:

LamắngJamiechẳngtácdụnggì.Nóchỉkhiếnchoconbébắtđầugàothétlạivớimình,vàthayvìgiảiquyếtvấnđề,mìnhkhiếnmọingườitrongnhàđềukhổsở.

3.Trênthangđiểmtừ1đến10,camkếtthựchiệnviệcnàytronglầnsaucủamìnhsẽlà:10.

4.Mộtngườiđángtincậysẽbắtmìnhbảođảmlàmviệcnàylà:

Doug,vìanhcũngchánnảnhệtnhưmìnhkhiJamiekhôngchịulàmviệcnhà,nhưnganhấycũngghétviệcphảitrởvềsaugiờtansở,bướcvàomộtngôinhàainấyđềuđiêntiếtvàcăngthẳng‒vậynênxửlývấnđềnàycũngrấtquantrọngvớianhấy.

Nhưtôiđãđềcậptrongchương1,mỗingườichúngtađềucómộtkhônghai,vậynênthửnghiệmvớinhữngcáchthứckhácnhauđểtựtiếpcậnbảnthân.Vídụ,hãythửápdụngNghivấnBấtkhảthixemsao.Tựnóivớimình:"Mìnhđồngýrằngviệcnàybấtkhảthi.Giờthì,điềugìsẽkhiếnnótrởnênkhảthi?"Khibạnđãđưarađượccâutrảlời,cứthếmàthựchiện.

Trênhết,khibạnchinhphụcnhữngmụctiêuvàbắttayvàoxâydựngnhữngthóiquenhiệu

quả,hãylưuýtránhmộtcáibẫykỳvọngthứhai.Nếubạnquátrôngcậyvàothứgìđómànókhôngxảyra,bạnsẽthấtvọngtảtơi.Nếubạnmongchờnóvànókhôngxảyra,bạnsẽchỉcảmthấyítnhiềuthấtbạivàmấtmát.Nhưngnếubạnhyvọngởnóvàcốgắngthựchiệntrongkhinhậnthứcrõrằngnócóthểsẽkhôngxảyra(hoặcsẽ lâuhơnbạnnghĩ),bạnsẽtậnhưởngthắnglợicủamìnhvànhìnnhậnnhữngbướclùitạmthờivớilốisuynghĩsẽgiúpbạnluôntheođúnglịchtrìnhđạttớimụctiêucủamình.

KHOẢNGDỪNGSÁUBƯỚC

Thườngthìchúngtabịtrậtbánhkhỏiconđườngdẫntớicácmụctiêubởichínhnhữnghànhvibốcđồng củamình.Ởđây tôiđưa ramộtmẹonhỏ -mộthọhàng thân cận củabài tậpchuyểndịch"TừÔiTrờikhốnkiếpsangỔnrồi"ởchương2-cóthểgiúptránhđượcmộtbướchụtngăncảnbạnđạtđếnnhữngmụctiêucánhânhaysựnghiệp.TôigọiđólàKhoảngdừngSáubước,vànósẽđưabạntừbộnãobảnnăngkiểurắn-chuộtsangbộnãocaocấpcủaconngười.Nóhoạtđộngnhưsau:

Khibạncảmthấybảnthânbắtđầulạclối-lấyvídụ,bạnthấymìnhsắpsửanổitrậnlôiđìnhvớimộtđồngnghiệptrongkhibạnđangcốsứccóđượcsựhỗtrợtừphíangườiđó,haybạnđangởngàythứsáutrongquátrìnhbỏthuốcvàđangnghĩđếnviệcchạyracửahàngđểmuathuốclá-hãylàmtheosáubướcsau:

1.Thựchànhnhậnthứcvềtâmlý.Hãyxácđịnhnhữngxáođộngnhưcảmgiáccăngthẳng,mộtcõilòngtannát,mộtnỗikhátkhaohaynôngnổi.Địnhnghĩachínhxácvàgánchochúngmộtcáitên.Điềunàysẽgiúpbạnkiểmsoátđượcchúng.

2.Thựchànhnhậnthứcvềtìnhcảm.Gánmộtcảmxúcnàođóvàonhữngxáođộngmàbạnđang cảmnhận. Lấy ví dụ, hãy tựnhủ vớimình, "Mìnhđang rất giậndữ"hay "Mình tuyệtvọng."Đặttênchocảmxúcsẽgiúpbạntránhđượckhôngtặcamygdalamàtôiđãtrìnhbàyởchương2.

3. Thực hành nhận thức về xung động. Tự nhủ với mình, "Cảm giác này khiến mìnhmuốn_______".Nhậnthứcđượcvềxunglựcđangthôithúcsẽkhiếnbạncưỡnglạiđượcnó.

4.Thựchànhnhậnthứcvềhậuquả.Hãytrảlờicâuhỏinày:"Nếumìnhcứtrượtđivớinỗithôithúcnày,điềugìcóthểsẽxảyra?"

5.Thựchànhnhậnthứcvềgiảipháp.Hãyhoànthànhcâusau:"Cóthểlàmđiềutốthơnthếlà_________"

6.Thựchànhnhậnthứcvềlợiích.Tựnóivớibảnthân,"Nếumìnhchọnlàmđiềutốthơnấy,lợiíchsẽlà___________"

Khibạnđãtrảiquađủsáubướcnày,bạnsẽbiếtbạncầnphảilàmgìđểtiếptụctheođúngphươnghướngvàtránhđượcmộtcúsụpđổkhủngkhiếptiềmẩn-bạnsẽđủđiềmtĩnhđểlắngnghelờikhuyêncủachínhmình.

Đâycònlàmộtcôngcụtuyệthảođểtròchuyệnvớilũtrẻ,giúpchúngvượtquanhữngcơnbuồnrầuchánnản.Hãydànhthờigianthựchiệnviệcnàykhichúngcònnhỏ,vàcácconbạnsẽtiếpthuvàotínhcáchcủachúng.Điềuấysẽgiúpchúngcóthểthoảimái,bìnhtĩnhvàtựchủtrướcmọiáplựckhichúngđãlớnhơn.

Lốisuynghĩhữudụng

Trongnhữngthờikhắckhókhăn,hãytựnóivớibảnthânlờilẽmànhữngngườicóquantâmtớibạnsẽnóivớibạn...vàhãytinvàochúng.Nếukhông,bạnsẽxúcphạmđếntìnhcảmmàmọingườidànhchobạn.

Bướchànhđộng

Nếubạnlàkiểungườigặpkhókhăntrongviệcthừanhậnnhữngđiểmmạnhcủamình,thìbạncóthểthửmộtviệcrấthaynhưthếnày:Đểaikháclàmđiềuđóthaybạn.Khibạnđangtròchuyệnvớiaiđóvốnngưỡngvọngbạn,hãyhỏingườiđócâunày:"Vậythì,anhthấyngưỡngmộtôichínhxácvìđiềugì?"Trongkhingườiđótrảlời,hãytựsoichiếuvàonhữnglờilẽấyvànhấmnhápchúng.Rồi,ngưnglạimộtkhắc,hãyđáp"Oa,cảmơnnhé(ngừng)-cóđiềugìkhiếnanhcảmthấyngưỡngmộtôinữakhông?"Bạncàngđisâuhơn,bạnsẽcàngcảmthấynhiềusinhkhí(vàcảlòngbiếtơn)hơn,vàbạnsẽthấymìnhtràntrềnănglượnghơnlúcquaytrởlạichinhphụcnhữngmụctiêucủamình.

30.SÁUMỨCĐỘTÁCHBIỆTĐểthànhcôngtrongsựnghiệp,việcbạnbiếtgì,thậmchílàbạnbiếtaikhôngquantrọngbằngaithậtsựbiếtbạnvàhọbiếtnhưthếnào.

―IVANMISNER,Sánglậpviên,BNI

TÌNHCẢNH:Tôilàmviệctronglĩnhvựcmarketing,tôirấtmuốnlôikéovàikháchhàngcỡbựvềchocôngtymìnhvìtôinghĩđấylàconđườngnhanhnhấtđểthăngtiến.Thếnhưng,tôilạikhôngbiếtphảilàmthếnàođểxâydựngmốiquanhệvớinhữngngườigiàucóvànổitiếng.Liệucókhảnăngnàođểmộtkẻ"vôdanhtiểutốt"nhưtôivượtquađượctầngtầnglớplớpnhânviênbaoquanhnhữngngườiquyềnlựcnàykhông?

Nếubạnđanghoạtđộngtronglĩnhvựcpháttriểnkháchhàng,bánhànghaymarketing,thìnghĩalàbạncómộtcôngviệcgaigócđấy:làmchonhữngngườixalạhoàntoànphảilắngnghebạn.Côngviệcấy thậmchícòngaigóchơnnếubạnphải tiếpcậnnhữngngườiquyền lực,đượcbảovệráoriếtbởicảtánhânviêngáccửa.

Nhữngcuộcgọikhônghẹntrướcvàđủloạikỹthuậtkhácnhằmtiếpcậnngườilạxứngđángviếtthànhhẳnmộtcuốnsách-àvâng,tôicũngđangmiệtmàithựchiệnmộtcuốnsáchnhưvậyđây!Nhưngtrongthờigianchờđợi,tôisẽđưaravàimẹonhanhcóthểchuyểndịchbạnchóngvánhtừsáumứcđộtáchbiệtvềvạch0.

TẠORANHỮNGTÌNHHUỐNGMỘTĐỐIMỘT

Đầutiên,hãysửdụngcáchtiếpcậnmàtôidãápdụngđểgiớithiệubảnthânmìnhvớiTomStembergcủahãngStaples(đọclạichương6).Nhữngngườiquyềnlựcthườnggópmặttrongnhữngcuộchộinghịvàthảoluậnnhómchuyênđề,họthườngkêugọiđặtcâuhỏivàocuốibàinóichuyệncủamình‒vậynên,hãytớidựnhữngcuộchọpnàyvàđưaranhữngcâuhỏiđúngđắn.Khibạnđãcócơhội,hãynhớrằngcôngviệccủabạnlà làmchonhữngđốitượngcủamìnhtrởnênhấpdẫnvàphảiđưaranhữngcâuhỏimàhọmuốntrảlời.Mụctiêucủabạnlàkhiếnnhữngngườinàyđượcnởmàynởmặt‒từđótạorađượcsựthấucảmtếbàothầnkinhphảnchiếuvàkhuyếnkhíchhọđápđềntươngxứng‒vậynênđừngbỏlỡcơhộibằngcáchcốtỏraphôtrươngkhoemẽ.

Đểtăngtỉlệthànhcông,hãythamdựcácdịplễlạtgâyquỹtừthiện,kítặngsáchhaynhữnghoạtđộngkhác,nơibạncócơhộitiếpxúcmặtđốimặtvớimộtyếunhân.Nếubạnsángtạo,

bạnluôncóthểtìmracáchnàođóđểlàmchongườinàycảmthấy"đượcthấuhiểu"‒kểcảtạimộtsựkiệnmangtínhcôngcộng‒vànếubạnthựchiệnđượcđiềunày,bạnsẽtạorađượcmộtmốiliênhệkhăngkhítngaylậptức.

Lấyvídụ,vàomộtdịpnọ,tôilàdiễngiảchủchốttạihộinghịthườngniêncủaHiệphộiPháttriểnDoanhnghiệpởBeverlyHills,California.Buổitốitrướchômhộinghị,cácdiễngiảcódịpgặpgỡnhautạimộtbuổi tiệcrượutổchứcngay trongkháchsạn.Diễngiả thànhđạtnhấtchínhlàMikeHeisley,vịtỷphúởChicagovàlàngườisởhữuđộibóngrổMemphisGrizzlestronggiảiNhànghềMỹ,mộtnhânvậtcóvai trò lớntrongviệcđảongượctìnhthếcủarấtnhiềucôngty.Rõrànglàmọingườiđềumuốncóđượcsựchúýcủaông,họxếpthànhcảhàngdàidằngdặcđểchàohỏiông.Khitôigặpông,tôihỏi"Anhđãhọcđượcnhữnggìvềthànhcôngtừchamình?"

Mikengưnglại,bắtđầungưngtròchuyệnvớimọingười(khiếnhọmấthếttinhthần)vàngaylậptứckéohaicáighếra,mờitôingồixuốngvớiông.Vàrồiôngbắtđầunóivềviệcchađãdạyôngđưaracácthỏathuậndựatrênlợiíchtốiđacủamọingườichứkhôngphảichỉnhìnvàolợiíchcủabảnthân.Ôngbảovớitôi,"Chatôiđặtrấtnhiềulòngtinrằngtôisẽthànhcôngmàkhôngcầnphảilợidụngaihết,đếnmứctôimuốnvinhdanhniềmtincủaôngđặtởtôi.Chatôikhiếntôimuốntrởthànhmộtngườiđànôngtốtvàtôirấtưanghĩrằngmìnhđãlàmđượcthếthật."

Bằngcáchnhậnthứcrằngcácnhàlãnhđạothườngcóđượcnhữngbàihọcquýgiávềcáchcưxử(hoặctránhhànhxửtheolốinàylốikia)từchamẹmình,tôiđãmanglạichoMikecơhộitrảinghiệmlạimộtlầnnữalòngbiếtơnmàôngdànhchochamình.Cảmgiácấmápđókhiếnôngrấtđónchàoviệcliênlạcvớitôingaycảsaucuộchộinghị.

THIẾTLẬPNHỮNGĐỒNGMINHẢO

Tuythế,cáccuộcgặpgỡlạikhôngphảilàdiễnđànduynhấttrongđóbạnxóatannhữngcấpđộcáchbiệtvớiđốitượngcầnđeođuổi.NhờvàoInternet,bạncóthểtiếpxúcvớimộtnhânvậtquyềnlựchaynổitiếngnàođóngaytrênmạng‒đặcbiệtnếubạnnhớkỹnguyêntắccăncốtrằngconngườitamuốnđược"thấuhiểu".

MộtphươngcáchlàmđượcđiềuđóđãtìnhcờnảyravớitôisaukhicuốnsáchđầutiênGetOutofYourOwnWayđượcxuấtbản.Lúcbấygiờ,tôimớipháthiệnrarằngviếtmộtcuốnsáchcũngnhưsinhmộtđứaconvậy:bạnhyvọnglànóthôngminh,cuốnhútvàđượcđónnhậnnồngnhiệt,nhưngbạnkhôngbaogiờbiếtchắcđượccả.Bạncóxuhướngkiểmtranhữnglời

bìnhxétvềcuốnsáchcủamình‒vàrấtthườngxuyên‒đểxemthếgiannóithếnàovềbạn.Thêmvàođó,bạncònnhấnvàocácbàiblogvàcácnhómthảoluậncótròchuyệnvềđứacontinhthầncủabạn.Tôiđãcócảmgiácđauđớnmàmộtlờibìnhluậntiêucựchaynhữnglờilẽcóýxấu.Vàngượclại,khiaiđóthựcsựthấuhiểuvềtôi,thìcảmgiácấylạirấthạnhphúc.

Khônglâusaukhitôibắtđầuđểtâmchúýtớinhữngcảmxúctựkỷámthịnhưngcũngrấttựnhiênnày,mộtngườibạnđãgửitôibảnsáchTheConfidenceCourse(Khóahọctựtin)củaCEOtạpchíParade-WalterAnderson.Ngườibạnbảorằngtôisẽthíchcuốnsáchấy,vàrằngtôicũngsẽthíchWalterAndersonchomàxem.Ngườibạnấyđãđúng.Hơnthếnữa,tôicòntruycậpvàoAmazon.comvàđểýrằngchưaaitừngviếtbìnhluậnvềcuốnsáchtuyệtvờinày.

Vậylàtôiviếtphầnbìnhluậnđầutiên-khôngchỉlàvàidòngquaquýt"rấtthích,nhiệtliệtgiớithiệu",màlàmộtphầnbìnhluậntrongđótôiđãđầutưcảthờigianvàsuynghĩ.TôiđãbiếtđượctừcuốnsáchcủaWalterrằnganhchưatừngđượctậnhưởngmộtmốiquanhệthậtthân thiết gần gũi với chamình như anhmongmuốn. Điều ấy trái ngược với những trảinghiệmmàtôiđãcócùngchamình,vàtôiđãnóivớiWalterrằngtôingưỡngmộcáchôngthểhiệnlòngchămsócấmápkiểuchachúvớiđộcgiảkhibảnthânôngchưatừngnhậnđượctìnhchămsócnhưthế.Nhữnglờilẽcủatôixuấtpháttựđáylòng,vàcũngđãtráitimlòngông.Kếtquảlà,giờđâytôivàWalterđãcómộtmốiquanhệ.

Hầunhưtấtcảmọingười‒bấtkểquyềnlựcrasao‒đều"lướtnettìmkiếmbảnthân",vàtrênmạng,khônghềcómộtngườicanhcổngnàođứngchặngiữabạnvớihọcả.TôibiếtlàsẽkhólòngtưởngtượngracảnhnhữngngườinổitiếnghàonhoánghaycáclãnhđạodoanhnghiệpquyềnlựcphithườnglạingồithulutrongbộđồởnhàvàgõtênmìnhvàoGoogletìmkiếm,nhưngcứtintôiđi:họcólàmvậyđấy.

TIẾPCẬNNHỮNGNGƯỜICANHCỔNG

Nếubạnđangthựchiệnmộtcuộcgọikhônghẹntrước,thìtấtnhiên,bạnkhôngthểnàodễdàngtiếpcậnmộtyếunhânđược,bạnsẽđụngngayphảiràochắnngườicanhcửa.Đólàlýdotạisaoviệcthiếtlậpmốiquanhệvớinhânvậtcónhiệmvụcảnđườngcủabạnlạiđóngvaitròthenchốtđếnthế.Hãybiếnngườiđóthànhđồngminhchứkhôngphảikẻthùcủabạn,vàbạncóthểtiếpcậnnhânvậtquantrọngkiagầnnhưbấtcứkhinàobạnmuốn.

Đểlàmđượcđiềuđó,hãynhậnthứcrằng:

•Ngườigiữcửađóngvaitròquantrọngthenchốtvớithànhcôngcủavịyếunhânkiavàxứngđángđượcnhậnbiết.

•Ngườigiữcửanhiềukhảnăngcũngthúvịhệtnhưvịyếunhânkiavàsẽcoitrọngviệcbạnýthứcđượcđiềuđó.

•Ngườigiữcửanhiềukhảnăngchịutổnthươngvìtìnhtrạngthiếuhụttrầmtrọngcơquanthụcảmtếbàothầnkinhphảnchiếu,vìsuốtcảngàyđằngđẵng,anhta/côtađãphảihứngđạntừnhữngngườitứctối,đơngiảnvìphảithựchiệnđúngđắnchứcphậncủamình-ấylàbảovệsếp(màcóthểngườinàykhôngtỏrahàmơngìcholắm).

Hãytrangbịchomìnhnhữngthôngtinnày,bạnđãsẵnsàngđểmởralốiđivàopháođàicủarấtnhiềuvịyếunhân.Vídụ,đâylàmộtcuộcgọikhônghẹntrướckéodàikhoảnghaiphútmàtôi thực hiện với trợ lý củamột trong những vị CEO quyền lực nhất nướcMỹ. (Vì nhữngnguyêncớhiểnnhiên,tôiđãthayđổitêntuổivàcácthôngtinnhậndạngkhác).

"Xinchào,cóphảilàJoanekhôngạ?"Tôihỏitrênđiệnthoại.

"Gìcơ?"Côđáp.

"CóphảichịJoaneNelsonkhôngạ?"Tôinóitiếp

"Aiđấy?"Côđáplại.

"ĐâycóphảichịJoaneNelsontrứdanhmàTedBurkecónhắcđếnvàcảmơntrongcuốnsáchbánchạynhất,LeaderofthePackkhôngạ?"Tôivẫnbướngbỉnh.

"Vâng,nhưngAIđấy?"Joantrảlời,nửabựcmìnhnửangạcnhiên.

"TôilàbácsĩMarkGoulston,tôilàmộtbácsĩtâmlý,tácgiảsáchvà..."Tôibắtđầumởlời,vàJoanechenvàongay.

"Ôitrời!Chắcchúngtôiphảicóaiđónhưanhởđâymớiphải!"Côtrútgiận.

"Thưthảđãnào,Joane.Sẽổnthôimà.Hítmộthơithậtsâunào."Tôitrảlờivớigiọngđiệubácsĩlâmsàng.

"ANHthưthảthìcó!Anhthửxửtrívớimộtkẻđiêncảtuầntrờimàxem!"Côtiếptục,giờthìđúnglàcơngiậnthựcsự.

"Joane,sẽổnthôimà.Chịchỉphảixoayxỏavớimộtngười.Tôicònphảixửtrímỗitiếngmộtngườikhácnhaucơ.Tôihyvọnglàchịvẫncòngiữđượcđờisốngriêngtưđấychứ?"(TôihỏicâunàyvìbiếtlàhầunhưtấtcảtrợlýchocácCEOquyềnlựcđềucórấtít,hoặckhôngcóthời

gianchocuộcsốngcủariêngmình.)

"Đờisốngriêngtưgìcơ?Tôicònchẳngcóthờigianchomộtconchónuôithậtấychứ.Tôichỉcómộtconchóbằngsứởngayngoàicửathôi."Cônóitiếp.

"Àvâng,tôihiểulàchúngrấttốtchođámtrẻ."Tôitiếptụcgiễucợt.

"Anhmuốnbiếttênnókhông?"Côđápngay,khôngdừngmộthơi.

"Chắcchắnrồi."Tôinói.

"TênnólàSit."Côtrảlời,vàcảhaichúngtôiđềuphálêncười.

Tôitiếptụccuộcnóichuyệnbằngviệcgiảithíchrằngtôiđãthựchiệnmộtbàiviếtmàtôinghĩrằngsếpcủacôsẽthích,vàrằngbiêntậpviêncủariêngôngđãcungcấpchotôisốđiệnthoạinày.Saucuộcgọi,tôiđãviếtchoTedmộtláthưnhưsau,tôiđãgửikèmvớibàiviếtcủamình,vàbiếtmườimươirằngJoannesẽđọcnó.

NgàiBurkekínhmến,

Mộttrongnhữngđiềuđầutiênmàtôisẽlàmkhitrởnêngiàucólàthuêaiđónhưcôtrợlýhiệngiờcủangài,Joanne,nhằmbảovệtôikhỏinhữngngườinhưtôiđây.Côấyhỗtrợhiệuquả,rấtvuivẻvàcanhgiữcửatiếpcậnvớingàithậtcẩnmậtvàtrungthành.

Tôihyvọngcôấybiếtđượcrằngmìnhgiátrịvớingàiđếnthếnàovàrằngngàisẽkhôngmắcphảikhuyếtđiểmmàđôikhichínhtôicũngmắcphải,đó là trântrọngchưađúngmứcvớinhữngngườilàmchocuộcsốngcủamìnhđượchanhthôngthuậnlợi,vìtôiđangphảixửtrívớinhữngkẻkhiếnnótrởnênrốitungmệtmỏi.Điềuđó,cólẽngàihiểurõhơnaihết.

Bốnngàysau,tôigọiđiệnđểkiểmtraxemthưcủamìnhđãđượcgửiđếnchưa,tôinói,"Xinchào,chịJoanne,lạilàbácsĩGoulstonđây.Tôikhôngrõchịcònnhớtôikhông,chúngtacónóichuyệnmấyngàytrước."

"Tôicónhớanh."Joanneđáplạiấmápvàtinhquái.

"TôitựhỏiliệuôngTedđãnhậnđượcbưuphẩmcủatôichưa?"Tôitiếptục.

"Rồi,bácsĩMarkạ,chúngtôiđãnhậnđượcvàtôigửiđếntậnđịađiểmôngấyđangđinghỉ-vậyđấy,trừláthư."Côtrảlời.

Cảmthấycóphầncăngthẳng,tôinóixenvào"Ồ?"

"Àvâng-tôilấyláthưđấyravàĐỌCCHOÔNGẤYNGHEquađiệnthoại!"Cônóivớigiọngtựhào.

Kếtquảcủacuộcgọivàláthưcủatôilà:Joannevàtôiđãtrởthànhbạnbèthânthiết,vàbấtcứkhinàotôimuốntiếpcậnvớiTed,côđềuvuilòngtạođiềukiệnchotôi.

Vậylàbạnđãnắmđượctrongtay:vàikỹthuậttuyệtvờiđểtiếpcậnnhữngngườibạnvẫncholàbấtkhảtiếpcận.Tấtcảnhữngphươngphápnàyđềuđơngiản(nếubạncóđủtựtin).Vàtấtcảchỉdựatrênbanguyêntắccơbản:Làmchongườikháccảmthấycuốnhút,khiếnhọcảmthấymìnhquantrọngvàtrênhết,khiếnhọcảmthấy"đượcthấuhiểu".

Tạisaochúnglạihữuhiệuđếnthế?Làbởiphíasaulớpvỏhàonhoáng,tiềnbạcvàquyềnlực,cácyếunhâncùngtùytùngcủahọ-cũnggiốngnhưbaongườitrầnmắtthịtkhác-cũngchỉlàconngườimàthôi.Vàbạncóthểtiếpcậngầnnhưbấtcứai,miễnlàbạncamtâmtìnhnguyệnthửsứcmình.

Lốisuynghĩhữudụng

Bêntrongmộtyếunhânkhótiếpcậnnhất,ngườiluônsợhãibị"chạmtới",làmộtconngườiluônkhaokhátđượcchạmtớitheođúngcách.

Bướchànhđộng

Ailàngườibạnngưỡngmộnhấtvàmongmuốngặpgỡnhất?HãylướtInternetđểtìmkiếmđịađiểmngườiđódiễnthuyếtvàthửxembạncókiếmđượcvémời.Hay,nếungườiđócórasách, hãy sử dụngAmazonhay những trang phê bình khác để đăng tảimột "bài phê bìnhquyềnnăng"vềcuốnsách.Nếubạncóblog,hãydùngnóđểđăngtảinhữngsuynghĩcủabạnvềviệcngườiđóđãthayđổitriếtlýcuộcđờibạnrasao.HãysửdụngcảnhữngmạngxãhộivàkinhdoanhkhácnhưFacebook,Plaxo,LinkedlnvàTwitterđểđưaranhữngbìnhluậntíchcực.

LờibạtMộtđiềuthenchốtđểtiếpcậnngườikhácchínhlà: làmchobảnthânmìnhcóthểtiếpcậnđược,tôiluôncảmthấyrấtvuimừngkhicácđộcgiảtìmđếnmình.Nếubạncóứngdụngcáckỹthuậttrongcuốnsáchnày,tôisẽrấtmuốnđượcbiếtchúngcótácdụngrasaovớibạn.Bạnsẽ tìm thấy thêm nhiều nữa những công cụ và ý tưởng kết nối tại trang webwww.markgoulston.com.

Vàmộtđiềunữatrướckhitôitạmrờibước:Xincảmơnbạn!Nhưđếngiờbạnđãbiết,tôisẵnlòngtraotặngLờicảmơnquyềnnăngtớibấtcứaikhiếncuộcsốngcủatôithêmphầntốtđẹp.Bằngcáchđọccuốnsáchnàyvàcóđủdũngkhíđểthayđổicuộcsốngcủamìnhthôngquaviệcsửdụngcácthôngtinmàbạnđãhọcđược,bạnđãtraotặngchotôiphầnthưởnglớnlaonhấtmàmộtbácsĩtâmthầnhọccóthểgiànhđược:cảmgiácrằngtôiđãmanglạimộtđiềukhácbiệtnàođótíchcựcchocuộcsốngcủabạn.Tôihyvọngbạnsẽthấynhữngtrithứcmớicủamìnhcũngcósứcmạnhvàmanglạilợiíchnhưnóđốivớitôivậy,tôicũngcầuchúcbạnnhữngthànhcôngvangdộitrongcôngviệc,tạigiađình...vàbấtcứnơinào.