K th ln nht ca i ngi l chnh mnhTc gi: Thch t Ma Ph Gicng ngy 26
- 08 - 2014 - Lc 09 : 31 : 46 (GMT+7)Con ngi lun hng ra bn ngoi tm
kim v chinh phc thin nhin ngoi cnh, trong khi chnh chng ta cha lm
ch bn thn mnh khi gp nhng chng duyn nghch cnh trong i sng gia nh v
x hi. K th l g? L k mun chng i, ph m, lm hi li ngi khc. Ch k th l
ngc li vi ch bn ngha l ngi thun theo mnh, lun gip mnh v mi mt v hnh
phc ca mnh. Tuy nhin, trn thc t cuc sng, c nhng trng hp tng l th m
tht ra l bn v ngc li. Do , ta khng nn xt hnh thc bn ngoi qua li ni
v hnh ng m nn tm hiu k tm ca ngi trc khi kt lun mt iu g.Ch chnh mnh
c ngha l Ci Ti, Ci Ta, Ta y, Ta l, hay cn gi l bn ng...y l ch chnh
yu v quan trng nht trong cu ny v nu mnh c th tr li c ci chnh mnh l
ai th ta mi bit tht s n l bn hay l th. Vy ta l ai, ta l g? Chng ta
c bao gi t t cu hi ny khng?Chng ta c th bit c rt nhiu ngi sng cho n
cui cuc i cng khng h thc mc mnh l ai, mnh l g c.Con ngi khc cc loi
sc vt l ch chng ta c l tr, c hiu bit, c lng tm bit phn bit c ng sai
nn chng ta khng th bung xui cho s phn tip tc tri mi trong vng sinh
t lun hi. Ta khng nn cho phin no tham, sn, si chi phi na m ngay by
gi phi bit dng li, quay tr v chnh mnh tnh thc, bit r con ngi chn
tht ca chnh mnh, t chng ta mi th nhp c chn l sng m dn thn ng gp li
ch thit thc cho x hi.a s chng ta ch tin rng mnh c mt ci ti tht s
bng xng bng tht c lp vi mi ngi khc, c nhng suy ngh ring bit, mun lm
g th lm, ngha l lm ch c mnh, c s t do quyt nh vn mnh ca mnh v c bit
l mt s ngi tin l mnh c mt linh hn tch bit vi thn xc, khi thn xc ny
hoi dit th linh hn vn cn tn ti mi.Ni cho chnh xc hn k th ln nht ca
i mnh l ch ngha c nhn hay bn ng ca chng ta, tc l ci ti, ci ta ca
mnh. V ci ti thy mnh l trung tm ca v tr nn t xy ra tranh u x xc git
hi ln nhau. Ta l trn ht, ta l ng ti cao, khi con ngi chp nh th ri
th n tr thnh mt th siu vi khun rt c hi, m hay sinh ra cc th bnh hon
rt nguy him nh: Bnh tham lam, ch k, bnh li bing, bnh bo th c on,
bnh kiu ngo, bnh ham danh vng quyn lc, ham hng th qu ng v tm cch
trit buc git hi ln nhau khng thng tic. Th gian thng gi l ch ngha c
nhn l vic g cng lo cho li ch ring ca mnh, khng quan tm n li ch ca
nhiu ngi khc.Ch ngha c nhn l t li ch cho ring mnh, gia nh mnh ln
trn ht, ln trc li ch chung ca dn tc. H khng c tm lng mnh v mi ngi m
ch mun mi ngi v mnh. Khi ci ti hin din trn ngi quyn lc, th khng vic
c no m h chng dm lm, v ta l trn ht. Cho nn Pht dy k th ln nht ca
con ngi l chp vo ci ti tht c ca chnh mnh. Ngi c a v cao trong x hi
s li dng quyn cao chc trng ca mnh quan liu hch dch tham nhng bc lt,
lng ph ca cng, thiu thc trch nhim.K th ln nht ca con ngi chnh l ai?
Chnh l s sai lm chp trc vo bn thn mnh c ci tht ng, nn pht sinh ra
ch ngha c nhn m lm tn hi cho cuc i.Nu chng ta chin thng c lng tham
mun ca bn thn mnh m hay gip ngi cu vt vi tm lng v ng v tha th khng
c k th no c th hi c ta. Bng chng thit thc l cuc i ca c Pht vi v vn
chuyn oan tri do ngi i tm cch hm hi. Chnh s bnh thn an nhin t ti m
khng cn minh oan, nhng vn lt ty c nhng k si m thiu hiu bit, v c Pht
khng thy ai l k th.
Theo quan nim thng thng ca th gian, chng ta c sinh ra i tm kim
hng th nhng g cuc sng ban tng cho ta. Cuc sng th gian c nhiu mt ngt
lm cho ai cng c th m say am m dnh mc vo n. No s nghip gia nh vi
ting tm, danh vng, quyn lc, giu c v tnh yu Nhng n khi ra i, chng ta
b li ht tt c, nhng li cho nhng ngi cn li tha hng. Chng ta b li
trong s nui tic, v chng ai em theo c th g.Trong qu trnh pht trin s
sng gy dng ging ni nhn loi, con ngi ta lun tm kim hnh phc v hng th,
nhng chng ta li v tnh lm kh au cho ngi khc. S tranh ginh, bm gi lo
cho ci ta ny dn n tn st git hi ln nhau khng thng tic.Vi nhng ngi
thiu hiu bit, nn khng sng sut m ngh rng ta n vi ci i ny, l c nhiu
hn trong tham mun v cng tn.Cuc sng ngi th gian c nh th m to ra ba
th c hi l phin no tham, sn, si, cng lm cho ta b dnh mc vo s chp ng
cho thn tm ny l thit c. Trong sut qu trnh sng chng ta tm cch chim
ot tranh ginh to ra s tham m v cng tn, ta lm h hi i sng chung quanh
bng nhng thi quen v hnh ng ca mnh do thiu hiu bit hay bit m c
phm.Nm gi cht cha v cho mnh tht nhiu, l nhng thi quen thm cn c , l
nghip tp su dy ca tt c con ngi. T khi m mt cho i cho n khi ln khn
chng ta sng v lm vic ri lp gia nh gy dng ging ni nhn loi bo v ci ta
ch k ny. Cuc sng bnh thng ca mi ngi l s pht trin ci ta, ci ca ta v
bo v ci ta. Chnh v chp vo ci ta ny m chng ta nh lng trit buc ln
nhau gn gi ci ta gi c ny.Cng chnh s bm vu vo tm thc ny khin con ngi
b tri buc v mt nhn thc vo i tng mnh bm vu. Chng ta cng nm gi nhiu
chng no th s dnh mc l thuc vo n cng ln, do ta kh b bung x c, chnh l
thi quen cht cha t ci chp thn tm ny lm ng.Cui cng, do chng ta khng
nhn thy r bn cht tht h ca thn tm ny m ta b l thuc, b tri buc bi
nhiu th m ta cho rng n l vnh vin ca ta trn gian ny. Ti sn ca ci d
chng ta to ra n nhng thc cht n khng hn l ca ta. Chng ta ch nm gi tm
b mt thi gian no thi, v khi ta trt hi th cui cng th chng ta phi b
li ht tt c.Cng chp gi ci ta v ca ta y, chng ta v tnh cng cng c thm
ci ta ca mnh. Khi mnh chp cht vo ci ta ny th phin no tham sn si ngy
cng nhiu hn v s hoang mang lo s khi b mt mt dn n tn thng nng n.
Chng ta cng cn phi thu r mi vn , khng nm gi y khng c ngha l khng c
g ht m l s khng dnh mc bm vu vo ci ta v ca ta.Ta vn phi n ung sng
lm vic, ng gp phc v gia nh v x hi. Ta c ci nh ng ngh hay trnh ma
nng. Ta vn c tt c cc th phc v cho nhu cu s sng, nhng khng dnh mc
tham m vo n. Khi c thi gian ngi suy xt li, mi ngi chng ta lm thit
hi nhiu a hoa ca cuc i, ca b bn, ca gia nh ngi thn, ca nhng tng
quan mt thit trong x hi, ca thin nhin hng v vi bt ngn iu k diu ch v
s mong mun tranh ginh chim ot hng th cho ring mnh.Vi ngi c nhn thc
sng sut v hiu bit chn chnh, h n vi cuc i ny t im lm p thm cho cuc
i. H n hc hi v s chia, dn thn v phc v, nng v cng hin ch khng phi n
cai tr con ngi. H ung dung t ti i qua cuc i ny m khng ly khng b, do
khng tranh chp dnh mc vo ci ta v ca ta, nh vy h ng gp c nhiu li ch
ln lao cho nhn loi.Cng khng bm chp th cuc i ngi y cng tri rng trong
t do khng b rng buc bi nhng th m mui ca cuc i. Cng c tm lng rng m
th cuc i ca chng ta cng t do trong i sng bng s bnh yn hnh phc. Do v
minh che lp nn ngu si, m mui chp thn ny lm ta, chp tm suy t, ngh
tng l mnh, t thy bit sai lm m gieo to cc nghip thin c, tt xu.Chp
thn ny lm ta l bnh thng thng ca tt c mi ngi trn th gian. Chp tm ny
lm ta l cc v tu hnh theo quan nim thn ng, thy c mt v ch t c nh ban
phc, ging ha nh a thn gio. Tt c phm phu u chp thn ny lm ng nn thy n
tht, n lu di, n cao qu ri am m, m say, tham lam v n, nht l nhng ngi
c quyn cao chc trng; t thy mnh l ta, l ca ta, thy mnh l trung tm ca
v tr nn lm ci g cng v vt v cho mnh v ca mnh, ai lm tri th sinh th
hn, tm cch hy dit, trit tiu.Th gii Ta b t khi con ngi c mt do lm
chp thn ny l tht nn nhn tm tranh ginh, git hi ln nhau ginh quyn li.
Lch s nhn loi chng minh r rng nh th. Tri t ny khng ca ring ai m l
phc nghip chung ca tt c chng sinh, con ngi v th cn phi ngi li bn
nhau tm ra bin php tt p nht nhm gip nhn loi on kt, yu thng v gip ln
nhau trn tinh thn v ng, v tha.Nu mi con ngi thng xuyn qun nim v thn
bit r c bn cht thc h ca n th th gii s khng bao gi xy ra khng b,
chin tranh, binh ao, sng thn, ng t gy au thng, tang tc kh au cho
nhiu ngi. Theo trit hc Pht gio, tt c mi hin tng, s vt trn th gian u
khng c mt ch th c nh, ch c ci ny nh th ny th ci kia nh th kia, chng
nng ta vo nhau theo nguyn l duyn khi m thnh-tr-hoi-khng, hoc
sinh-tr-d-dit. Vy thn ny c tht l ta hay khng?Theo li Pht dy, phi hi
ba yu t mi c thn ny. Th nht l tinh cha, th hai l huyt m, th ba l
thn thc ca mt chng sinh. Ba yu t ny ng thi gp nhau cng mt lc, khi
nhn duyn s to ra mt thn mi. Khi ngi cha giao hp vi ngi m, tinh trng
ca ngi cha xut ra (dng) v ha hp vi non bo ca ngi m (m). Do m dng
hip nhau cng vi thn thc ca mt chng sinh to thnh sc mnh tc ng n chu
k th thai ca ngi m m to ra thn mi. Khi cn trong bng m, thai nhi ngy
cng ln dn nh thc n ung do ngi m a vo, cho n khi chn thng mi ngy th
n k sinh n.a b m mt cho i sng c l nh bu v m cho dng sa ngt, n khi
bit lt, bit trng, bit b, bit i n, bit ni bp b, bit i, ri bit ku
cha, m tng ting u l vay mn v hun tp t bn ngoi. l vay mn th lm g c
ch th c nh, ci g l tht th trc sau nh mt khng thay i, bin dng theo
thi gian. Vy m ai cng lm chp thn ny l ta, l ca ta, ri bm vu vo m
sinh ra tranh chp hn thua, ginh phn thng v mnh v trit buc ln nhau v
quyn li ring t ca mnh.Thn ny c sng cn l do t i bn trong ha hp vi t
i bn ngoi cng nhau nui dng. T i gm c t-nc-gi-la, cht cng trong ngi
gi l t, cht lng gi l nc, s hot ng ca c th gi l gi v nhit nng trong
ngi gi l la; ri hng ngy phi vay mn thc n, thc ung a vo, sng em v
chiu a ra, c nh th t ngy ny qua thng n. Chng ta ch lm mt vic vay mn
lin tc, ht a v li tr ra, chng ta vay mn thc n ung nhng nu l a v m
khng tr ra th sao, th phi tm cch ung thuc tiu ha, bng khng th phi
gii phu.Thn ny sng c l nh bn cht t i bn ngoi, hng ngy c th phi np
vo ri tr ra, nu khng s lm t i bt an, sinh ra chng bnh. Ngi hay b cm
lnh s sinh au nhc do trong ngi cht gi qu mnh, gi thi th t phi rung
rinh. Ngi hay nng st l trong ngi nhiu la nn phi kim ci g mt a vo
qun bnh li. C nh th chng ta c mi iu ha thn t i ny cho n qun bnh th
khng bnh, n khi trong ngi khng cn thn nhit v s hot ng ca gi th t i
s tan r, cn gi l cht; nhng cht khng phi l ht, cht ch l s thay hnh i
dng ty theo vic lm trong hin ti tt hay xu m c thn mi tng xng nh
vy.Pht dy c thn th phi sinh-gi-bnh-cht, con ngi mun sng lu phi luyn
trng sinh bt t duy tr i sng c di thm, nhng cui cng ai ri cng phi
cht, t xa ti nay cha ai c thn m khng cht bao gi.Chnh Pht Thch ca
cng phi x b thn ny nm 80 tui. Ci g tht th trc sau nh mt khng bin i
theo thi gian, d tri t ny c hoi nhng ci khng hoi. Thn ny do nhn
duyn ha hp nn v thng bi hoi, khi duyn th c thn ny, khi ht duyn th
chuyn sang i khc. Chng ta thng xuyn qun chiu thn ny nh th khng c
chp, dnh mc vo ci thy sai lm m lm tn hi tt c chng sinh. Ci lm th
nht ca phm phu l cho thn ny l tht, trong khi thn ny l ha hp vay mn,
khng c ch th c nh. Ci lm th hai l thn ny vay mn hi th hng ngy, ming
th ra m khng th vo coi nh cht ngay trong tch tc, vy m ai cng lm chp
rng mnh s sng lu.Bi hai ci lm ny m con ngi phi chu kh au lun hi v s
kip khng c ngy cng. C ng gi kia trn 80 tui ang ct nh, Pht bit c nhn
duyn tui th ca ng s mn phn trong chiu hm nn thng xt m cho ng bit v
tm cch khuyn nh ng thc tnh hi u, ng khng lng nghe m c mi m ch dn m
th. ng ni, hm nay lo bn qu, phin Ngi ni tm li bng bi k khi no lo
khng cn bn bu cng vic nh na s em ra thc hnh. c Pht ni v bi k v thng
nhc nh ng lo tnh gic. ng lo ming tuy khen bi k rt hay nhng hn Pht
dp khc rnh ri s tham kho. Sau Pht tr v tnh x. Vo bui chiu, mt s tnh
nhn c s n bo vi Pht ng lo b cy ko p vo u cht lin ti ch.Bi do lm chp
thn ny sng lu nn cc phm phu tc t c mi bn rn ht chuyn ny n vic kia m
chng lo tu tp chuyn ha cc phin no, kh au t ch lm chp thn ny l ta, l
ca ta. Nh ng gi Pht bit trc nhn duyn nn n khuyn nh, tm cch gip ng
thc tnh hi u nhng ng chng chu nghe, cui cng ng b cy p u cht trong
ni tic nui khi cng vic dang d. Trng hp ca ng s rt kh u thai, nhiu
khi thn thc phi vt v vt vng, quanh qun u v tic nui vic lm cha xong.
Pht bit trc vic sp xy ra nhng vn khng cu c ng lo, nh vy l Pht qu d
hay sao?Chng ta nn bit, Pht ch l v thy hng dn, lm c hay khng do bn
thn ta quyt nh. Pht khng phi l ngi ban phc ging ha, chng ta cn phi
thu o ch ny ko nhm ln vi cc hc thuyt thn ng. Thn v thng bi hoi m
chng ta c lm chp thn ny l ta, l ca ta ri to nghip th kh lm hi cho
nhau. Tt c mi ngi hu nh u t xng l ti, l ta, l mnh, nhng chng ai bit
r rng ci g l ti, l ta, l mnh u.Nu ni ci thn nm by chc k l ny l ti,
l ta, l mnh, nhng xt cho cng n sng nhiu lm 100 nm cng phi cht. Vy
khi thn xc thi ny l ti phi khng? L ti lm sao phi c, bi thn ny do
nhn duyn ho hp nn n v thng bi hoi, duyn th c thn ny, ht duyn th
thay hnh i dng chuyn sang i khc. Chnh v th nn n sinh-gi-bnh-cht, vy
m ai cng lm chp thn ny l ta, l ti, l mnh ri lm tn hi cho nhau.Chp
tm lm ng l cn bnh thm cn c ca mi ngi nn ai cng tha nhn ci hay suy
t, ngh tng, phn bit, nhn thc, cm th lm tm mnh. C ngi ni ti suy ngh
nn ti hin hu, vy nhng lc khng suy ngh l ai, chng l mt mnh hay sao?
Ci hay suy t, ngh tng c c trm ngn th, bun-thng-gin-ght,
phi-quy-tt-xu, hn-thua-ng-sai, thin-c-lnh-d; c lc hin nh Pht, c khi
d nh cp, tm nim lun di i lin tc khng lc no dng ngh. Khi ngh thin l
ti, vy khi ngh c l ai, khng l ci ti c nhiu th nh vy? Mi va bun gin
c ngi xin li li ho ra vui, va ght ngi ri c nn n li ho ra thng. Tm
nim lun thay i trin min khng lc no dng ngh, nhng chung quy cng nm
trong hai tm nim thin v c. T suy ra, tm nim lun thng xuyn thay i
theo thi quen hun tp hng ngy.S d con ngi tranh u, git hi ln nhau l
do ngu si, chp ng m ra. Ai cng mun mnh hn thin h v tham lam bt mi
ngi phi phc v cho mnh, con ngi phc v cho con ngi v c giai cp ch v
t. Theo quan nim ca ng sng to, mi th u c nh khng th no thay i, loi
vt dng cng t thn linh v p ng ci n cho con ngi.Ai theo truyn thng ny
s cm n thng ban tng cho h s sng. Mi ci, mi th u do ng ti cao sp t.
Ph n th c nhim v sinh con ci ni di tng ng, lo mi vic trong nh, khng
c lm vic hay quan h bn ngoi. Giai cp qu tc th c quyn n trn ngi trc,
bc lt k cng inh, h tin phc v cho mnh cng t s phn bit, tnh ton khn
ngoan ca thc con ngi.Tt c chng ta d ln hay nh khi c mt trn th gian
ny, ai cng thy bn ng ca mnh l quan trng, l hn ht cho rng mnh l
trung tm ca v tr, nn mun mi ngi u knh trng quy hng v mnh, cn ta li
coi thng mi ngi. l bnh chp thn tm ny lm ng. Nu chng ta cn chp ng
nng n th chng nhng i vi chn l, vi l tht mnh khng thy, khng bit m i
vi mi ngi chung quanh ta t ra nhiu iu bt cng, sai lm khin cho ngi,
vt s kh au v mnh.Chng ta chp ng c th hin qua nhiu kha cnh trong cuc
sng. Trc ht l chng ta chp ng i vi thin nhin. Mt s ngi cho rng thin
nhin l do tri ban tng, khi tri ma th ngi ta ni c nc cho ngi nng dn
lm rung.Con ngi thng ngh tri ma mnh lm rung, tri nng mnh phi la, tt
c mi th u cho mnh ht. Cho nn ngi nng dn khi lm rung gp hn hn lin
than vn ku than ti tri t. Ngc li khi phi la gp ma, chng ta cng ni
gin ku tri na, bi v ng tri khng chu lm theo mnh.T ch chp thn tm ny
ng cho nn mt s ngi khng bit trch mc ng tri, cho rng tri sao qu bt
cng i ngc li s mong mun ca mnh. Khi vic g c nh th chng ta vui v h
ha, thch th t khen mnh sao qu hay, n khi vic g tri th chng ta li tc
gin tha ti b th l. V khng hiu thu l nhn duyn nn chng ta chp cht vo
ci ta ny m bt tri t phi v chng ta. Cho nn bt c tri t thin nhin u
phi hng v mnh, mun ci g tri t cng phi chiu theo mnh. Bi chng ta chp
ng cho mnh l trung tm ca v tr nn khng thy c l tht ca cuc sng.K n l
chng ta ni v s chp ng i vi mun loi vt. Bi chng ta quen chp ng nn
con vt no mnh nui, cng u bt n phi lm n l phc v vic lm cho mnh khi
cn thit. Nh c ngi nui ch ni l gi nh, nui mo bt chut, nui g bo thc,
nui tru b ko xe v cy rung. Chng ta ni nui ch gi nh, v loi ch hay sa
ngi l l thi quen ca n ch n u c k hp ng vi mnh l gi nh nh hp ng bo v
gc ca. L hm no b mt ta li tha cho con ch ti sao my ngu qu vy ri nh
n, chng ta x s nh vy c v l khng? Con ngi hn cc loi vt l do c s hiu
bit nhng ch thy ci ng ca mnh l trn ht nn p bc cc loi vt phc v cho
ring mnh.
By gi ti nhng con vt khng do mnh nui, nh c, tm, cua v cc loi th
rng Nhng con khi chng ta ging by nh bt n tht, th ta cho rng l vt
dng nhn, tri sanh ra n phc v cho con ngi. Song nhng con vt n c ng
nui mnh khng? Hay l chng ta sc mnh bt chng, con c, con cua khi b bt
lm tht, n cng giy gia tm cch thot thn nhng khng c nn n phi chu cht.
Chng qua v nhu cu n ung ca chng ta nn mnh phi lm nh vy, ch c ai
sanh n ra cho con ngi n u.Ch v cc loi vt nh qu, khng sc chng li con
ngi d l nhng con vt ln mnh hn, con ngi dng mu mo bt, git nn chng nh
phi chu cht di tay con ngi. Nu nhng loi vt bit ni ting ngi th n s
kin loi ngi ti git hi v c. Con ngi v s sng ca thn ny m ta nh lng
git hi mt cch tn nhn cc loi vt c bao gi chp nhn sanh ra cho mnh n
u. Con ngi v lng tham lam ch k t t ra nhng iu kin nh vy n tht chng
sanh.Nhiu ngi khi n tht c cm thy ngon lnh, khng cht thng tic. Khi i
mnh bt nhng con vt n, chng ta phi hiu r y l do sc mnh ca con ngi
dng sc mnh v tr khn n p n, ch khng phi n sn sng t nguyn nui mnh.
Pht v lng t bi thng xt tt c chng sinh nn khuyn ngi xut gia khng c
st sinh hi vt n. Cn ngi Pht t ti gia tu theo kh nng m c gng gn gi
cho trn vn. Nh vy ngha vt dng nhn khng phi l chn l m do mt s ngi li
dng c quyn th p t ra, chnh v vy n khng phi l l tht. V chp thn tm ny
lm ng m mnh t ra nhng iu v l phc v li t cho mt s ngi. l chng ta ni
v bn ng ca con ngi i vi thin nhin v cc loi vt.K n l chng ta ni n s
chp ng ca con ngi i vi con ngi. V thy mnh l cao sang quyn qu v cho
php mnh c n trn ngi trc nn mt s ngi c th lc s t ra giai cp cao thp
bc lt nhng ngi khc.Theo lch s n c xa, ngi Ba T c i nay l Iran thuc
ging dn da trng xm lng ton thng, dn gc n l da en. nm quyn cai tr
phn bit chng tc giai cp, mt s ngi c quyn th h ch tc ra lut manu cho
rng tri Phm thin sanh ra vn vt. Theo tp cp phong kin c xa, ai sanh
ra thuc giai cp no th trc sau phi chu nh vy khng th no thay i c,
ging nh t chc ca cc loi ong, loi kin.Bn giai cp ny c sp t v hnh
thnh theo h thng php l hn hi da theo truyn thng xa xa, c mt ng ti
cao ban phc ging ha trn th gian ny l ng Phm Thin. Vy phong kin l g?
Phong kin l phong chc cp t v phong kin cn mang n ngha l mt t chc c
sp t theo loi ong, loi kin.Trong t ca loi ong cp no vic , ong th ch
mt vic xy t, ong nc chuyn i ly nc, ong mt chuyn i ht mt hoa, ong
thy thuc chuyn lo pha ch mt hp vi tng loi, ong bo v c trch nhim gim
st tun tiu cn thn, ong c lo truyn ging, ong ci lo trng. Ch mt con
ong ci, nhng c c hng trm con ong c, nn ong ci c tn vinh l ong cha.
Ong cha c n mt loi thc n c bit, gi l mt ong cha. Khi ong cha n ch
mt n th tt c ong dn u qu mp ht, t v cung knh khp np v s st.Mt con
ong cha, c kh nng sinh nhiu trm ngn con ong con. Trong t thiu ong
g, ong thy thuc ch thc n ong cha n v ra th ong . Nh t thiu ong ht
mt, th ong cha nhiu ong ht mt. c bit l ong cha con, lu lm mi mt ln,
mi ln ch ba trng. Nhng tht d man thay, ong cha bit c gi ong cha con
n, nn ong cha m n nm ch sn, trng th nht va n ra, ong cha m lin cn
cht ong cha con. K n ong cha con th hai, tip tc c sinh ra v vn bnh
yn v s.y l iu k l ca loi ong, nhng ch ong cha con th hai ny nm ch
sn, i n c em ong cha th ba va cho i lin cn cht. D man thay, gia nh
loi ong l th .Tuy nhin, con ngi th khn hn, nn li dng quyn th sp t
chng khc no loi ong, di danh ngha mt ng ti cao c quyn ban phc ging
ha p t v cai tr. Con ngi ngy xa vi thin hnh vn trng, so vi bu v tr
bao la ny tht l nh b, nn khng sng sut bit r s tht trc nhng hin tng
nh sm st, sng thn, ng t, ha hon, l lt, dch bnh cp i nhiu sinh mng
ca con ngi m khng ai tm ra nguyn nhn, nn nh chp nhn xui tay ph mc
cho s phn thng an bi.Ngy xa ngi c quyn hnh th lc li dng con ngi
thiu hiu bit, nn t ra ng quyn nng v t xng mnh l thin t, tc con tri
c ng ti cao sai xung trn gian tr v thin h.Ngy nay nh s tin b ca
khoa hc, con ngi ngy cng vn minh hn nn pht hin mi hin tng s vt trn
th gian ny u do nhiu nguyn nhn hp li, khng c ci g do mt nhn m hnh
thnh. Chnh khoa hc lm sng t hc thuyt nhn qu nh Pht, ci ny c th ci
kia c, ci ny khng th ci kia khng. Khng c g l c nh c, khng ai c quyn
ban phc ging ha, gi s nu c thng th ch l thng ti cao ca chnh mnh.
Mnh lm lnh c hng phc, mnh lm c chu kh au. Nu thng c kh nng ban phc
ging ha, ti sao khng ban phc lnh ht cho tt c chng sinh cng nhau
chung hng s bnh yn, an vui hnh phc.Theo truyn thng c xa phong tc tp
qun ca ngi n lun quan nim rng con ngi v vn vt do ng Phm thin sanh
ra, ai nh th no th trc sau phi chu nh vy. Ging ging nh t chc ca loi
ong, ch c ong cha mi nh ot tt c, mng sng tt c loi ong u do ong cha
sp t, khng c ong dn no c quyn lm khc. Con ngi c phc hn cc loi vt nh
s hc hi, t duy, suy xt, qun chiu, cc loi vt th sng theo bn nng do s
to nghip nhn no qu ny nn chu qu c nh, hay cn gi l nh nghip, nghip
khng th thay i.Con ngi ai sanh ra trong giai cp no th phi chu s phn
ca giai cp , c th nh thi Pht cn ti th v cho n ngy nay vn cn nh vy t
nc n , phn chia ra lm bn giai cp:1-Giai cp B La Mn gio nay l n
gio.2-Giai cp St Li.3-Giai cp T X.4-Giai cp Th La.Ngoi ra cn c hng
ngi khng c xc chm gi l Chin La, hng ngi ny khng c hc hnh, khng c cc
quyn li v vn ha kinh t, nhu cu sng b mi ngi xa lnh, coi thng, khinh
r, khng gia nh khng nh ca, khng thn bng quyn thuc, bnh tt, tht
nghip, b x hi rung b, sng lang thang vt vng thiu thn kh khn v i
rt.B La Mn gio thuc quyn giai cp gio s chuyn lo nghi l cng t cu
nguyn, hng dn tu tp phm hnh, chuyn lm vn ha ch tc lut l. Giai cp ny
h thng t ho rng, h c sanh ra t ming ng Phm thin. Ming dng n ung ni
nng giao thip, thuyt php hng dn ch dy cho tt c mi ngi nn giai cp ny
c n trn ngi trc, t vua quan n th dn u phi tn sng v knh trng.St Li l
giai cp vua quan nm quyn sinh st trong tay, mun git ai th git cn gi
l giai cp chin s, v tng qu tc. Nm quyn cai tr iu hnh x hi, coi t nc
ging nh lnh th ring ca mnh. Giai cp ny h t ho rng c sanh ra t hai
vai ca ng Phm thin. Thn th gm c u mnh v t chi, i vai lun gnh vc ht
c th. H cho rng mnh l thin t tc con tri, c sai xung y tr v thin h v
th l h mun lm g th lm, khng ai c quyn ngn cn.T X l giai cp th
thuyn, bun bn, lm n c nhim v cung cp nhu cu cn thit cho c nc, v
phng tin sinh sng m bo an sinh cho hai giai cp trn v h t ho c sinh
ra t bng Phm thin, bng l mt chi phn tiu th v dung cha thc n nui c
th. V c sinh ra t bng cho nn h phi c nhim v, p ng chu ton i sng no
cho mi ngi giai cp nm quyn.Th La l giai cp n l phc dch v iu kin sng
rt cc kh v bn cng, h c mnh danh sinh ra t hai bn chn ca ng Phm
thin. Hai bn chn trong con ngi phi chu ht ton thn, bao nhiu nng nhc
hai bn chn phi chp nhn gng gnh ht. H lm lng vt v nhc nhn nhng cm
khng no o khng mc, li b nh p mt cch v ti v.Ngy nay nu ai c dp i n s
thy r hn nhng g Pht ni cch nay my ngn nm by gi vn tn ti, thm ch cn
chia ch t m hn h thng phn bit khi xa. Cc giai cp ny theo hc thuyt
cha truyn con ni, khng c chung ng ln nhau. Ngi thuc hai giai cp di
c nhim v phc tng hai giai cp trn v iu kin, cho nn cuc sng ca h lc
no cng nhc nhn, kh s, ngho hn, thiu thn, kh khn th.y l quan nim
theo xa ca th ch phong kin t nc n cn nh hng n ngy nay, h thng tr
con ngi nh cch sng ca loi ong, loi kin. Quan im trn cho rng nu ngi
giu s giu mi theo cch thc cha truyn con ni. Con vua th c lm vua con
si cha th qut la a?Ai l sinh ra trong gia nh ngi ngho s ngho cng mi
mi d c c gng lm n v t hi hn l loi sc sinh s mi l loi sc sinh phc v
n ung v lm vic cho con ngi. Ni nh vy c ng khng theo o l lm ngi? Thc
t trn i ny thng cho ta thy, c ngi thu nh bn cng ngho kh, nhng khi
ln ln do sing nng chm ch tinh cn, tch cc lm vic, bit tit kim v p ng
ng nhu cu sng ca x hi, nn hin ti tr nn giu c. Ngc li c ngi ang giu,
nhng do phung ph trc tng n chi, hoc cng vic lm n b thua l, con ci
bt hiu ph sn cui cng thn bi danh lit tr thnh k ngho kh, vy giu hay
ngho l do phc nghip v s sing nng tinh cn ca ngi th lm g c giai cp c
nh nh quan nim khi xa! Cn nu bo rng tt c u do s mnh ng Phm Thin nh
sn th v tnh ph hu o l nhn qu, lm lnh c hng phc, lm c chu kh au, nn
Pht dy rng:Nu do s sp t ca ng ti cao i vi bu v tr bao la ny, th ti
sao con ngi li git hi ln nhau, trm cp, t dm, lng gt, gi di, sn hn,
ph bng th l, khao kht, thm thung, him c v hiu bit sai lm cho nn
khng bit nhn nh ng sai. Nu ai l lm vic xu c hi ngi vt th tha s mnh
ti l nh th, nn khng bit h thn sm hi, n nn cha b lm mi li chnh mnh.
Cn ngi ngho d c c gng lm vic th vn ngho v s phn c sp t v an bi.
Ngho cng khn kh l do khng bit b th, cng dng, gip chia s khi gp ngi
hon nn, hoc do nhn trm cp lng gt ca ngi khc, lm bing n khng ngi ri,
lm t m n nhiu, lng ph ca chung ca mnh th bo bo nm gi keo kit, bn
sn, h tin, rt rm nn i ny phi chu ngho kh.o Pht khng chp nhn hc
thuyt ci g cng tha cho s phn, nn cui cng cuc sng ging nh bo dt my
tri. Trong khi mi ngi c kh nng lm c tt c, nu ngi c ch v quyt tm
cao, th khng g khng th lm c. H khng bit rng cuc sng ca chng ta l mt
chui di nhn duyn, mi hin tng s vt trn th gian ny, u nng nh ln nhau
khng c mt s vt no tch ri nhau m bo tn s sng. N l mt dng chuyn bin,
chuyn bin lin tc trong tng pht giy. Con ngi t khi m mt cho i l chu
s chi phi ca nghip nhn qu kh, ri dn dn ln khn hun tp nhng thi quen
mi.Nu sng gn gi v hc hi bt chc ngi c nhn cch o c, lun lm nhng iu
thnh thin gip ch cho nhn loi, th phm cht ca ngi tr nn tt p, cao qu
c th lm li ch cho nhiu ngi. Tri li nu sng gn gi ngi xu c, b nghip c
chi phi, lu ngy s b tim nhim nhng thi h tt xu, phm cht v nhn cch
ngi ny tr nn thp km lun lm kh mnh, kh ngi. Nh th, cuc sng ca chng
ta u c g l c nh, n s chuyn bin i thay ty theo hnh ng ca mi ngi nu
bit tu thn, tu gii, tu tm nim rng ln.Hin ti th gii chin tranh hn
lon, con ngi c c vi nhau, bnh tt ngho i, thiu thn kh khn, cht chc
hon nn, chng l ng tri li to ra nh th? Cn nu chng ta chp nhn cuc sng
khng c nhn qu nghip bo, nh ph thc i mnh cho s phn, chng cn phn u vn
ln lm li cuc i. Trong khi , con ngi c kh nng suy xt nhn nh pht minh
t duy sng to lm c nhiu vic khng th ngh bn, lm g c ai sp t, nu c
thng , th ch l thng ca chnh mnh, mnh lm tt c hng phc bo, lm c chu
qu kh au.Cui cng l dng Th--la, giai cp h tin, tc dn n l thp km nht
trong x hi. Giai cp ny i ti u phi rung chung cho cc giai cp trn
trnh, v h s nhn phi dng Th--la s nhp nha ti mt h.Nh vy lut ny do ai
t ra? C phi do nhng ngi khn ngoan, c th lc t h t ra p t nhng k di
quyn phc v n l cho h? H bt nhng ngi cng inh, th thuyn, mua bn lm ra
ca ci nui dng, cung knh, th phng mnh. V ci g bit by ra bc lt mi
ngi?Do s chp thn tm ny lm ng thy mnh l cha t quyn nng v mun th hng
cho ring mnh v dng di nh mnh, nn nhng ngi c quyn th t ra nhng iu
lut nh vy cai tr con ngi. R rng mi s bt cng l v chng ta cn c trn nn
tng ca s chp ng m ra. Mun sung sng, mun c n trn ngi trc, mun c th
hng lu di nn ngi ta t ra nhng lut l khng ch nhng k yu th hn phc v h
v iu kin. Ngy hm nay ai c dp tham quan t nc n s thy nhng g Pht dy
nm xa vn cn cho n tn by gi.Thi phong kin qun ch, my ng vua t xng l
Thin t. Thin t l g? L con tri. V tri sanh ra mun vt nn tri l trn
ht, vua l thin t tc con tri, mun git ai th git, mun phong quan tin
chc cho ai th phong, ai khng c lng vua th b h xung, khng ai c quyn
ngn cn, khng ai c quyn lm tri li. ngi v cao, c quyn lc h t t ra nh
vy ri bt mi ngi phi tun phc theo h v s lm chp bn ng l tht ta.T s
chp ng ca con ngi cho nn c nhng quan nim sai lm pht sinh bo v cai
ti ch k .Do thy bit sai lm nn con ngi mi chp ng m dn hi ph hu s sng
ca mun loi vt. Cho nn k th ln nht ca i ngi l lm chp thn tm ny l
thit, t chng ta mi sinh ra git hi ln nhau bo tn mng sng ny. Mun ph
tr chp ng c Pht dy chng ta phi bit qun st v ng dng l nhn duyn. V t
thin nhin cho ti mun vt trn th gian u ty thuc vo l nhn duyn. Nu thu
tt c l nhn duyn, chng ta s khng cn chp ng na v thnh tu v ng, v
tha.Thch t Ma Ph Gic
