Upload
orli
View
175
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
KẾT QUẢ CHẨN ĐOÁN TRƯỚC SINH BỆNH α THALASSEMIA TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG. Bs. NGÔ DIỄM NGỌC và cs. TP HUẾ 16-17/5/2014. ĐẶT VẤN ĐỀ. Bệnh α - Thalassemia:. Bệnh di truyền lặn trên NST thường Do thiếu hụt tổng hợp chuỗi α globin trong phân tử hemoglobin. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
KẾT QUẢ CHẨN ĐOÁN TRƯỚC SINH
BỆNH α THALASSEMIA
TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG
Bs. NGÔ DIỄM NGỌC và cs
TP HUẾ 16-17/5/2014
ĐẶT VẤN ĐỀ
Bệnh di truyền lặn trên NST thường
Do thiếu hụt tổng hợp chuỗi α globin trong phân tử hemoglobin
Bệnh α-Thalassemia:
Dịch tễ học người mang gen bệnh α Thalassemia:
Phổ biến nhất thế giới và Đông Nam Á
Lào: 43%; Thái Lan: 15-30%; Trung quốc: 5-15%; Singapore: 3%
Việt Nam:
(Fucharoen S et al., South Asian J Med, 1992, 23:647-655; Winichagoon P et al., South Asian J Med, 1992, 23:7-13; Chen FE et al.,N Engl J Med, 2000, 343: 544-550; Law HY et al., Inter Thal Conference, 2008)
• Chưa có nghiên cứu đầy đủ
• Chưa có thống kê dịch tễ học
Vấn đề α Thalassemia:
Lâm sàng, kiểu gen đa dạng, liên quan giữa kểu gen và kiểu hình:
~ 50 BN mắc mới/năm tại BV Nhi TƯ.
ĐẶT VẤN ĐỀ
Gây thiếu máu tan máu hàng đầu ở trẻ em.
Giảm tỷ lệ sinh con mắc α Thalassemia
HbH: thiếu máu nặng
Hb Bart’s: phù thai, lưu thai
Thai mắc Hb Bart’s(Thalassemia International Foundation (TIF-2003)
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Xác định người mang gen và các dạng đột biến trên gen α globin
2. Phát hiện trước sinh thai α thalassemia.
Bình thường (αα/αα)
α thal thể nhẹ (--/αα) (-α/-α): Thay đổi nhẹ chỉ số huyết học
Hb Bart’s (--/--) : Phù thai, thai chết lưu
HbH (--/-α): thiếu máu hồng cầu nhỏ, nhược sắc
Mang gen bệnh (αα/-α):
Các thể bệnh α Thalassemia và kiểu gen :
TỔNG QUAN
TỔNG QUAN
Cơ sở phân tử gen α - Globin:
Locus: 16p13.3
2 gen: HbA1 (840bp, 3 exon, 2 intron) và HbA2 (830bp, 3 exon, 2 intron)
~128 đột biến tần suất khác nhau ở các chủng tộc khác nhau
Các đột biến mất đoạn thường gặp trên gen α globin:
Chui et al. (2003). Blood. 101:791-800
TỔNG QUAN
7 dạng đột biến mất đoạn thường gặp:
2 gen: (--SEA/ αα), (--Fil/ αα), (--Thai/ αα)
1 gen: (-α4.2 αα), (-α3.7 αα), (-HbCs αα), (-HbQs/αα)
ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Mục tiêu 1:
Mục tiêu 2:
Thiết kế nghiên cứu:
Ngang mô tả
Đối tượng nghiên cứu:
170 cặp vợ chồng có tiền sử sinh con mắc α Thalassemia
50 thai nhi có nguy cơ cao mắc α Thalassemia
Thời gian nghiên cứu: 1/2012 - 9/2013
Địa điểm nghiên cứu: Khoa DT&SHPT BV Nhi TƯ
Kết quả nghiên cứu
170 cặp vợ chồng có tiền sử sinh con mắc α thalassemia
Tách DNA máu ngoại vi
Multi-Gap-PCR/ARMS-PCR Giải trình tự gen
Xác định kiểu gen
50 thai 17-18 tuần nguy cơ cao mắc α Thal - CDDTS
Chọc hút dịch ối, tách DNA tế bào ốiPCR và giải trình tự gen
SƠ ĐỒ NGHIÊN CỨU
Bước sàng lọc Tên đột biến Loại đột biến Kích thước Tần suất Phương pháp
1
SEA Mất đoạn 2 gen 1349 90%
Gap-PCR
Multiplex Gap-PCR
Thailand Mất đoạn 2 gen 1166 1-2%
Philippine Mất đoạn 2 gen 1800 1-2%
α 3.7 Mất đoạn 1 gen 2022 3-4%
α 4.2 Mất đoạn 1 gen 1628 3-4%
2
HbQs c.377T>C p.Leu126Pro C-ARMS-PCR
HbCs c.427T>C
p.X143Gln
3 Đột biến điểm khác Sequencing α1, α2
Trình tự mồi thiết kế theo Samuel S.Chong et al. (2000). Blood,95:360-362
Quy trình phân tích theo Chen TP et al. (2002). Int J Hematol,75(3):277-80
PHƯƠNG PHÁP SÀNG LỌC ĐỘT BIẾN
KẾT QUẢ
Xác định kiểu gen của người sinh con mắc HbH
• Mất đoạn 2 gen trên 1 NST (--SEA/αα): 54 (50%)
• Mất đoạn 1 gen (-HbCs/αα): 35 (32.4%)
• 2 mất đoạn 1 gen trên 2 NST (-α 3.7/-HbCs/αα): 1 (0.9%)
• Đột biến điểm hiếm gặp (-c.2delT/αα): 5 (4.6%)
Xác định người mang gen của cặp vợ chồng có thai bị phù rau thai
KẾT QUẢ
Người mang gen α thalassemia: 95/110 (86.4%)
100% mang kiểu (--SEA/αα)
--SEA/αα,
Chẩn đoán trước sinh thai HbH - Kiểu gen của bố mẹ:
KẾT QUẢ
(--SEA/-HbCs): 10/22 (45.5%)
(--SEA/-α3.7): 5/22 (22.7%)
KẾT QUẢ
Chẩn đoán trước sinh thai HbH - Kiểu gen của thai:
Bình thường - 5/22 (22.7%)
Dị hợp tử - 13/22 (59.1%)
HbH - 4/22 (18.2%)
KẾT QUẢ
Chẩn đoán trước sinh thai Hb Bart’s - Kiểu gen của thai:
Bình thường - 5/28 (17.9%)
Dị hợp tử - 9/28 (32.1%)
Hb Barts - 14/28 (50%)
2053bp-List1
2022bp- α3.7
1800bp- α2
1628bp- α4.2
1349bp- SEA
M: Marker 1kb.
(1>5): Chứng
(1): bình thường
(2): Het mất đoạn --SEA
(3): Het mất đoạn -α3.7
(4): mất đoạn SEA+-α4.2
(5): mất đoan --SEA + -α3.7 (HbH)
(6): DNA mất đoan--SEA +-α4.2
(7): DNA Het mất đoạn -α4.2
(8,9): DNA mất đoạn --SEA
Đột biến mất đoạn thường gặp gen α globin băng kỹ thuật Multiplex
Gap PCR.
9 8 7 6 5 4 3 2 1 M
KẾT QUẢ
1
N M N M N M N M
1 2 3 4
Xác định kiểu gen bệnh α Thalassemia băng kỹ thuật C-ARMS-PCR
M: Marker 1kb
(1): Chứng bình thường
(2): Chứng dị hợp đột biến -HbCs
(3,4): DNA dị hợp đột biến -HbQs
283bp-HbCs
238bp-HbQs
KẾT QUẢ
Chẩn đoán trước sinh bệnh α Thalassemia băng kỹ thuật PCR:
M: Marker 1kb
(1>5): Chứng
(1): Bình thường
(2): Dị hợp đột biến --SEA
(3): Đồng hợp đột biến –SEA (Hb Bart’s)
(4): --SEA + α3.7 (HbH)
(5): --SEA + α4.2 (HbH)
(6,7):DNA bố và mẹ dị hợp --SEA
(8): DNA thai đồng hợp tử–SEA (Hb Bart’s)
(9): Chứng âm không có DNA
KẾT QUẢ
M 1 2 3 4 5 6 7 8 9
1800bp-α2
1349bp-SEA
2022bp-α3.7
1628bp-α4.2
BÀN LUẬN
Tên đột biến Chúng tôi (%) n=54 Law et al. (%) n=3812
(--SEA/αα) 50.0 68.0
(-α3.7/αα) 4.6 21.8
(-α4.2/αα) 4.6 4.5
(-HbQs/αα) 2.8 1.2
(-HbCs/αα) 32.4 1.5
5 dạng đột biến mất đoạn phổ biến, tỷ lệ khác nhau phụ thuộc chủng tộc
Đột biến mất đoạn 1 gen trên 2 NST khác nhau (-α 3.7/-HbCs/αα): 1 (0.9%)
Đột biến điểm hiếm gặp (-c.2delT/αα): 5 (4.6%)
Law HY et al. (2008) KK Hosptial, Singapore
Xác định kiểu gen của cặp vợ chồng sinh con mắc HbH:
Đột biến c.2delTpMetfs exon 1 gen α2 - giải trình tự gen:
BÀN LUẬN
BÀN LUẬN
Mang gen bệnh α thalassemia: 95/110 (86.4%)
Bệnh α thalassemia là nguyên nhân chính gây phù thai.
Công bố của TIF: 60-90% nguyên nhân gây phù thai ở ĐNA là α thalassemia
Sản phụ có thai bị phù cần sàng lọc người mang gen bệnh α thalassemia.
Áp dụng tại TT CĐTS Bệnh Viện PSTW từ 1/2012 - nay.
Xác định kiểu gen của cặp vợ chồng có thai bị phù
BÀN LUẬN
Thai HbH: 4/22 (18.2%)
Thai Hb Bart’s: 14/28 (50%)
Gia đình sinh con HbH hoặc Hb Bart’s cần tư vấn di truyền và chẩn đoán
trước sinh
Điều trị Thalassemia bằng ghép tế bào gốc từ máu cuống rốn
Chẩn đoán trước sinh bệnh HbH và Hb Bart’s
KẾT LUẬN
1. Xác định người mang gen và các đột biến trên gen α globin:
5 dạng đột biến thường gặp : (--SEA/αα): 50%; (-HbCs/αα): 32.4%.
1 dạng đột biến hiếm gặp : (-c.2delT/α α): 4.6%.
Vợ chồng có thai bị phù mang gen α thalassemia: 95/110 (86.4%), kiểu gen
(--SEA/αα): 100%
2. Chẩn đoán trước sinh α thalassemia:
Thai bình thường:10
Thai dị hợp tử: 22
Thai α thalassemia: HbH: 4; Hb Bart’s:14