Khajuraho by C.v.malakondaiah

7/23/2019 Khajuraho by C.v.malakondaiah

http://slidepdf.com/reader/full/khajuraho-by-cvmalakondaiah 1/258

Khajuraho



ాన నకల తతా వు ఆాశుట బుాాల న ర ట తలపల ాడ. “ఖరహ’’ ఇలా అు నగల పడత

వ. ాన నకల అభుగన ాను ేని ఖరహ లలమమిిా నవకుటనట అసషుా అగసి . తుక లలదగరళలద, స ుచలద, పలకుచలద. అపట పన లరడలభద డ, అపరప దరా ి భా – ద లల ఇకే ఎకోలవ వుట.

“క క ెయద ాుల’’డ డ. తన బుగలగా డా పేస న సబహణు ి తనక నా పచయు సేకఖరహ పసాల గు చకా వ ుడ.

కల కపటు ెయ వ ా కుిడ. తదుడ ల ట నతనుల మ స ను ా వడ. తనక క పేాలుట ఇషముటడ. ల ఎరట, ఆా , ఫపే ి . ాయ టల ుట ట ా పసే ఇకడ ి రప డ. ప 30 సువతాల ను ఇక ేవుటడ. ెి ెి బా పుయడ.

యభ ళ్ ుట. ట ా, సునకల , లవ ల, నల హేయ,

బటతల తుా అగిా డ ి . ా పసే ల షలరకడ. ‘మ ట ా ’ దగర పాటకల ల ము ఉుటర. అ ి .ే మ స ను ఆు అ అమ, ఆడ తమడ నలతుుటబట క వడ. ా టి, ట ఏాట చసకుట ఉుటర. అకడక ాలన గు కథలా అ ెపడు ి షత. ఎుత ఇ అుత,ఎకవ ఇవమ అడగడ. ఎపడ నవత ఉుటడ.



మ స ట ా ల ఇ , ట అకడ ల పి . తన అకడ ఉుుేతవరకఎక ళవద ు ర ి రా సనడ. “ గు పెుడ’’

మటమట అాడ. ఒక ర ల ెాడ.

“న పటు ఒకట, ు మక ఒల. ఊి లీకుఅాల, పెవ లము వ ఎవ ానేన జులెసవ ఎకవ ాలు పటలద. కల పనల , రక మ . ాద మధ న ఒుట తు . ెన

ాపటు ఏ మక తగలకుటుో ెపలు. పస తు ే ాన’’అుట నాడ ర.

“ొరార ు నల ురా ఉుర. ా ు పెు. న బ ైఆ ు ఆపష ఇ డా ఉుట’’ తమలాకక నను పట ు టల ఓ పకక ాడ ి .

“చడ ి ! ఖరహ లలుట మ ేయలక ల ఇషు. ఈలల జుా ుటి . రవతన కపకన ఈ అుద న లల నకఏో ాదు, మో అరుా రహసు గుద మనస ెబు. వల ఏళ్ ా ఇకడ వుటవ. ఇకడ ుత సుఘటన ఏె ై జు?’’

“తమ అుటా? ఈ ు రహసు ఉు. లభద, కట భా ుడ యమూర ల ఎకో ఉు, పట ా. తపకు పట క దన’’

“అ స ముద ాద కథ పెా?’’



“ఒుద ా గి ఇచు. కథ దలట . ొరార ముాను.’’

అుట ఖరహ లల నక న త కథన ి ా రుంుడ. షము-కథల దలుై.

“అ ాటె . ు ేలు ెకతన అరనగడ. ుడనల ను బుడద సన ాాణ ఎ లను కెతడ.

ఛ, ఛ, ఫ, , ట, చ – ా మకల శబు ేస ాల ఎ భూద పడత. ేల ఉ న ు. అ షణేస!

మ సవ అట పై ళ లభద దగర ఆ చడాాడ. “ఏుటలభ ! ేహము ద ుదవల ుదత లకేయక ాాణమకల సే వ. క ఎటవుట ఆారమ అగిుచడు లద. అుదలఏముద శమ పడతవ?’’

“ఈ ా లపల వు. ైాల ల ఆ వ సుదదరనస ు’’

“ఎవ ఆ వ సుద?’’

“నబత ర అడగటుడక? ారు ల తరాత వ చడ. వచడదలచకన కసి ు’’

అుదు బుడాల ఉు? ఉ, స టల వుటు? లక

కలనల వుటు? అనకుట సవ ఉతయ సవుచకుట



అకను యడ. ఈలా లభద ా ణ తడ ఆత వమ ాద కరడ. అుగవస ు కపబన మ ల చస

అాడ ఆత- “ెరనక బ వ?’’

“ఒక మగవ’’

“చడవ?’’

“రభుతరుా!’’ ఆత ల అుగవా లుడ. ఆ పమన చి

ఆత ఆశరయడ. “ఎుత వుా వు పమ! ఇుత అపరపుాకెగలవ న కలల క ఊుచలద. ేతల ాద, ఉ, స టక మద ట ాలి ు. అ స ఎవ సుద?’’

“ ఊ సుద ...’’ నవత అడ లభద డ.

“బాుచక, జు పె ... ఎవా ఊసద?’’

“క క క! అుత సష న ఆకృ ముదుడా ె ికెయనటడగుదక?’’

“ా?’’

“భా ఎవర ? ఆెవ క ెయద’’

“జుా ెయ?’’

“ఒట ెయద’’

“భాకన అుగషవు మ మగవక లద. లుల ా ణులక ‘న భా’ అుట ఆ లు గి పడత బెతనట ా



వు. అ సా ఈ ల ఎవర చి అ భానే ఖతుాబెర. ఇుత పమదకర న ప ఎుదక ేావ?’’

“అుట?’’

“పా ఆడపడచల పమ ఇుత సషుా ెకడు పమ చెవడ! నలగర లగ రాలా అనకుటర’’

“భా గు నడా పడ చడలడ. ఈ పమ భానే

కా ఎల ెపగలవ?’’

“వ ఆన చడకవచ. ా ఖరహ నగరుల భా ున అుదగె లదన షయు అుద ెుి.ే పెక సుదాల తప మక భాచడలమ. ఎపడ ఏ పమడు జరగతుేన ఆ తు ఎపడాపల ాస ుటడ. ఎపటను పమయణు?’’

“ మ? ఎవ?’’

“ఇువర? భా!’’

“ెానా ఆ! భా ఎవ క ెయద. చడకు ుచడు

లవతు?’’

“ఎుదక లపడద? సప సుదమణల కథల ు. ఒకగు ుట ఆలస ఆ రా తలచకుట వుట ఏో ఒక ఆరపు కలల ాకతు? కలన జలకుట ల పద నై. ఎుతటదాల ై దగ రేస ు. ాసా ున ఆశా ఆను

కస ు.’’



“అుట వేట? క ఈ పమవల పమదముదుటవ. అు ే కవుడా క పమదట?’’

“అ సా ను సటా జాబ పె. భా వ స ాల?’’ లభద కళల సటా చస అాడ ఆత.

“ ముట ఏట క ెయద. ా ఆ గు ఆలుచకు ఉుడలమట ాసవు’’ గలా అడ లభద డ.

“మమూలా ఆడా ‘అహు’ ఎకవ. అుద అుద న ాళల అ ఎుత దల వుటుో ెపనక ద. ా ణుల ాాణుల మలహృదయ ెకగలే ా అ ేా ణమన పడల ుదడుల ము లా ప. అసా ఊసుద క దకక ే ఏుేా వ?’’

“ఈ పమన చసకుట ష తు గా న’’

“ఏ మహరుల పట ! అసల ట బతకవ ా? అుత మయకువుట న ఏ ిల కట ద. ఎపె ై భా చట పయుా?’’

“అలె సుభవు?’’

“కృి ి ద ! అర దల. పయతు మన, తాత ె ైచ.అస క భా చల ల?’’

“అలె లవతు?’’



“న ల కా న. టకు ఆ. స న ళ్తన.వ దిుా వుడ. ల ే భా మట డ. వతల తముతట

వలార. వా ’’నుట ఆత యడ.

లభద గు ెగుా ట కు.

ఆత ుాడ అనకన దాధ ాు రడ.ె నైాడ క. ఎుతట టకమడో? భా తు రవర ఆశపరడ,

మ,ి అత అనమ ల ేభా బయట ాద. తన వరడ ొ ేభా తరా జుిల రవర శతల పయస డ. భాఆత తన దగ ఎల సకాగలడ? ఏట అత మ? ఆతక రవరబుధ, ఐ ... అుట ఆలస న లభద చప తన ైప వవా నవస న రవర ద పు.

ఏు జరగతుో? లభద గు ె గుా ట కు. రవర ేలగుడడ క వు. మ అుగవస ు భా పమన కి ాడ. ఆతబదల రవర ఎుదక వస నట ? రవరన చ ి లభద డ లలచడ. ర వర నగర పమఖడ. ా దగర క బా పరపవుదత.

“వరా నమసల ...’’ ల నవన ె ట కుట మకత హా లాగతు పాడ లభద డ.

“అ నయు ధర లణు. వ ారక మేయడవనకన. పసావ ేు. లభద డ ర ట కవ. అసల వ



లముట ఉు అ? రవుా బ ఆడపడచ అలార ేా ా?అుగవస ు కి న ఆ పమ ఎవ?’’

“ాుుచు, అుగవస ు లా న. చ ి ెపు’’ అుట లభద డవా పమ ను ర ేాడ.

“ఈ పమన ె ు ?’’

“అవన’’

“ఇ కతర భా!ే ఆ షయు ెలా క?’’

“ఎవ ప క ెయద. అమ పడ చడలడ.చడకు పమల పు మలచడు ాధు ాద. ఆ పమభానే ఏట నమకు? క ఎుదక ాకడద?’’

“ర ాల! జు ెపక ె రైు క లలద. కత వలల సవ వ పన పా. వ భాుదలవ. గు క ెయద. కత ఎవ క చిా భూద నకల ెనట . ల పకక జరగ’’

“ే?’’

“ పమన మకల మకల ేా న. ఎవ ఆ పమన చ ఏమనకుట ఆలుా?’’ అుట రవర తన ేల గుడడ ై ఎ “తప ...’’ అుట గట ా అడ.

లభద డ ఆ పమక అడుా ల ఇల అడ. “పమన ె ు న. ోషు పమ ాద. . నన ెయు మకలకెల. ఆత



ల ెి మ చట పునిట ు. న రనకనుత చాన. ఆ పమ అమేన ర దృఢుా నే నన నయు.

ాయు ...’’ అుట లభద డ తల వుడ.

రవర ఎన ే ఎనట ా వుు. “ ... ... ిపుదనచుానన అపష ుదక? ా ఒకట మతు గర ుచ, నబకనుతవరక ఆటల ాావన. గుెల దన. ఆ పమనమరగల వుచ!’’ అుట ళబ అకాత ా ఆయడ రవర.

ఎదట దృా చి అాకయడ.

ఆత ాట భా క అకడక వు.

దటాా, దటచపా లభద డ పాలకు ణలభా చస ఉుయడ. ఆ ుదరు ముద తన ఎు శమప ె న లఖుడు లలు. పపుచుల ుదరము రపద కతన ముదనటుిు. భూతల సా తైు ముి ే భాదరు అదతమనకడ లభద డ.

కమలలన తైు ముి ేతన కళన పమ పై ి ణల

వవల భా ముదన పుబ ె న ఒక ణు ఓరాచిు.

అు ేపకృతు సుంునటు లభదక.



రపగ లుట చప అ. తన లత గుెల ిబకల గచకు.ాయకె ుైో ెయదా కనాపల చట కుద ు రు.

ఎకో ఘల లకు ిడగ పనటిుు.

పాకలుట ఇుట దగర ఇరగరగ జను గగూర. ఆ పల లభద .ే చట అసుప ా ెన లల, బుడాళ్ ెల దెరాపవ. చస ుడా లము జను పరగ పరగన అక వర.

ట ట చ ిాద, భా అు చట ీ ల క చకచా వర.అుదర తనన కరకు చటు భా గము తల వుచకు.

“న ుదక వక? బద ు? ఎవ చ ఏ అనకుటరన గిూ లజ క లకు ... ... .. ు ేి ాపు

లే. వసల ఎుదక వక ... ెప!’’ ిుహుల గ ుడ రవర.

భా తన తు ిి తను బా లెస. పు నపడఏ జాబ ెి పమద. మెటల పట న మఖు, తపేని లతల వుచక ణల మను వుు. భా అుట రవరక పుచా ణల, ఆతక లెస.

ఇుత ము జను ముద మట అసుదరుావుటుేన తన త డ లభద ైప చి, భా జగ తాచడమ కన గై ేాడ. ణల అు శబు ాజు. తనకత జను అల ర రెచక చటు రవరక ాకిుు.



“న స వన ! అమక ఒుట బలద. మవనఫలుా ుట సకరము పదు’’

“ఏ ు?’’

“అవ అకడ మట డకుు. ముద పదు న! ఎుతముజను గగూ చడు!’’ అుద ైప ఒకణు కలగలి చస భా –లద పై క అోల చిు.

ఆ చప కల అత సత గుకె గచకు. ాాణలే పడ పరవల ఎప ే ా మకల తన ేగచకనపడ లభద ఏ అిుచలద. ా ఆ తచప ...భా చప! తన గుెన కా ఓ బల న ఉల భూ నటు.

ఆ చపల ఆుతరు, ాలతను, రపలుట లెదను, మమృతుల మేన గల మగతు – ఏ క అుద అ రపు, తనె న పమల ాాలుట? ఎ జనల తపస ేయ!?’’ అనకడలభద డ”

“లభ ! న వ వదలన, మాక వ ేని ప ె క

రే దు తపద. ఈ రవరుట ాా దగర క ఎుత పరప వుో ఈఖరహ నగాకు లెస. సుగేట తాత ేలా న. పద~’’లభద చు కతర భా ే పచక లక ళ్ నట ానడ రవర.

ద గూు న అుమ రణుల ల దరు క భా

లభద ైప ఒకణు చుి. అ పిగట న లభద డ గుెన ఒక



ే గట ా అదమకడ. ఎవ గనట ా వ యా వుుెదఅనకడ లభద డ. భా తాత అకడ గగూన

జనము ఎవ న ార యర.

“ఎుత పేావ ఆ! ఏె ై పమదు జ ఉుట?’’ అడ ల.

“అల జరగకు ఉుల, ఓ న అబదు ెి భా లన. మట లబట కన.’’

“ ుతను క లెస ఆ! ె నైవ క ...’’

“మనగటె ఎ ుచక. ాబ పమదు గు ఆలుచ’’ ె దగర లాఅడ ఆత.

“ఎలుట పమదు?’’ ఆశరుా చాడ లభద.

“రవర సుగ క ెయద. ఎవ తనన అవమనప ా అుటచడు ే డరడ. వ ె న భా ల చిన ారు క,భా మధ ఏో సుబుధు వుద గసగసల బయలే వుట.అలుటపడ భా సుబుల ఎల కదర? ముద ఆపమన ఎవ కుిచకు ే. తాత చ ు ఏు జరగతుో!’’

“ాా గు రవర ఏ బేే! క భయుా వు ఆ!’’

“కుారపడక. భయపనుత మ న వే ఆపదాక మనద. ుేా ితను పాడ. ఐ మలతను ాకే, భాలుట

అపరప లవణవ న ఏు చి స ుదనకవ? మణల,



మణాల, మాణ లక భూమల? వలు తకళన చి ా రనకా?’’

“వన జ ఆ, చ హృదయకట లనకన. ాీ రక అొకట ాదుటవ,

ల ... భా పుబుా లని ఆ పమన చసకుట ష గా న. తుల అనకనవ జరగవ క ... (ట రస )

ఇుుట, నగర ాలట?’’

“ఏము మన మా మ జయు ాు వర. నగరులడకల జరపకుటర. ా ఏు లభు?’’

“అుట?’’

“ఆయనక సును లదా, ారసడ లడ మాణ కు.ఎ ాజల జు, సును లకే ాల పే మనిక బధ అుఇు ాద. మన నగా దరుా ఒక ుకడ వ శాను దగర కటరుసక వడట. అతన శ ముత ా లెసకరమ కమాార ఆేాల పుిుర. న ఆ ుక దగరళ్తన.

అత దగర ఏ శక లయుటర. వ వా! భా ు ేయే ె ై ఇా ే! వా ా?’’

“అల .... ఎపడ?’’

“అమాస, ఆారు అరా – ుకలక ల మఖ న ! అ ారుల ాబు’’



“ాషణు దగర ... ుక వవరు, పమద వుడ?’’

“మను మా తరపన దతలు మత! ుకడ మనల ేా డ?’’

“న దిుా వుటన. పడ రమ స!’’

*****

ారు లు.

సుత పద మ స వా న న ి ఇుతవరక ాలద. ఒ ేాలయ పా చస కట ప క హౌరేకుటడ ర.

తన సేా వ ల సువతాలనైట ుిుదత. తనక వహవనపట ను తదుడ లన వ శే మల రగతడ.శేేాల ుత లస ాట ై పధ ాా ా స డ. ఎుము ను తనక పశుాప ల వస . పకల ార పుిుే కెలఖాహ బుకల జమ అవత. డబ లకే తు ట పుసి డ.

తు పా ాారస డ. ఇు-ఎ సే ుటడ. త కల ఇ ల లుై. త ల మట డతుటడ.తు లాద. ల ఆయన ా వుటడ. ఎకడ రగతుటో,ఏ ట ై ల ఏ మూ ల వుటో అ ె ైల ా సక వుడ.

ము మూ ల వనప ేతనక డబ పుపడ. సమయల

అ ేలాద క బా ెలస. త టచరా లుడ ల వుటు.



లె ల డయ క వుటు. ాలల ి ే ు.అపడపడ అక పి తల గు డయ ఉతాల ాస ుటు. ఏ

చనపడ ఆ ఉతాలన ముచుద పరచక చదవకుటఉుటడ.

అా ఆ యలక ా ు ార క పధనలకాన ాల ిప ఇస ర. ఆ ా ు క ఎపటకపడపధ ఫలన పుసి ఉు. రత శే క కటల గు

అా ఆ యలక ా ు ార ఎ ై ీయ ఆ ఇుాల ఆషయలన పచుచగార.

పపుచప ఎ ేాల గు అల గ ుల పచుల ా ఆశయు. ర సహారు అుస డ. క పధకా క ముర ావడు ాట బా డబక వు. ఎ రాల మనషల,మనగడల, అలాట , షల, ాుపయలుట. ర ల కషప ఎ షల, ా యడు, చదవడు, మట డడు రకడ.

మనషల క ి బతాలుట ష రవడు తపద. అలలెగ, ు ఓ మా బా రకడ. అత వ గత

గు ఎవ ఎకవా ెయద. ఒకట లకడా వుే మిాద.అతన ప ా నమగ వ ఎవర లర పెవచ. ఎకడ ఎలగి ేఅక వక ల ఆ ల పచయల వర పతు!

తనక డా ఓ ీ ఉుట బగుటుదన కుటడ. ా పే కుా ఎవ స తన అ ుిచలద. తన త ఓ అరా అడ. అుదల ఎవర



ాల ట ఏో ఒకట ా గచక తపద. ఆ ాయ తట క తనకడా వే వ ఎకో పట వుటుదసి ుదత.

ఆ ీ సు అ ుిేుదక తన ా, ఓిా ుడ లవ వన వ అనకలవ ాక ే ...? త న వ . మంమల అుద పుచకుట ే బగుటుదనకుటడ. గల కర తలపలమూసకుట బయట పపుచప అుల కనమర . టల రెచట ాద, గ ను మ ిబయట నడవడు క ల అవసరమన

రయ వన ఏ షయ, ఏ సమసన అుత ీయ ా సడ.

అాలుట ేాల టపడ హు, మ, మమత, మిపచవటు లుట ుటు క అరు లదనకాడ. వ గత చబలడ. అుదర దగర దగరా రగత కిా ర. ా అుదర ఒుటమనషల. ాా నతన బటా మత కుి ే దృాల అక యమల మరత వుట. ా రతేశుల అడగట క ల ల మర వు.

మనయ లవల రతశేుల ఇుా వి లీకుటయ,అ లకు ల రసుా తయరవయ అంా యు. ఇతరల

ల బరవ స మ ి తన త బరవన మరవ పయస వుటడ క అనభవు ు. ర సబహణు సుఎదరచస డ.

అ సబహణు వస డ ేల సు, సుల ఏో నబురఅ వుటు. మ స ను వనపడల తనక ఏో ఒక త న ు

పరు సె వుటడ.



“వణకు ొరా. అు ఖ గ?’’

“ఐయ ఓ ి ! హౌ ఆ యూ?’’ ేస అడ .

“అు నలా వు. ారుల ... ు పనల స! ఒకసేా. మరా!’’ అుట క ల కలబ డ.

“ఏట సుల?’’ ఆశా చాడ .

“క ెి . ఇ లెగ ష. బహ అ, కుట , ి బ ైషగ, ర అల. ు తయర ...’’

“ఈ! ల ట ఫ’’ అుట అటకల ెన అ మా ుట “ఇ ుటి , వుడ ఫ ట. అ స వ ెి న కథ ఎకడ ఆాగర ు?’’

“అు గర ు. ఇపడ ుక కథ ెా’’

“య! అ ల వు. న అ ుట వుటన. వ కథ ా రుంుచ’’లటై స అడ .

*****

“ఆ ుక మవ?’’ ఇుట నడస అాడ లభద.

“మాళ రైానుదా!’’

“ఎకడుటో ెలసకా?’’



“ెయద, దా. దగర అడల శాన ాటక దగర కటరు సకవుటడట. చట ల భయుకరుా వుటడట. ాను యే

న వనపడ మన కమ వయ, క ామస చారట!’’

“ మమలుటయుటా?’’

“ఏ! కళ చ ా నమలు. ఏ లకే ఎవరనకుటర? పలే గ ాదక?’’

“శాల దగ ా ాసముటుద అుటర. ఈ ుకలక భూత తిాల సుబుల వుటయుటా?’’

“వుొచ, వాధన వల ా దశక ల వా య న. ుదజతాల క చకా ెపగలర. ా మనద ప మన రమగలుతవతు?’’

“గళల పజరలక ే ఏట?’’

“దార , సర డ వన ే. అద అకడ గ వ ు. మనుశాను దగనట మ. నకల అరపల క నబడత’’

“ఈశా, పరశా! మ ముా ఇుట ట చడ తు!’’తేల దుడు ట కడ లభద డ.

“ఎుత ి సి ల!’’ అుట నాడ ఆత.

అు అడ ా ుతు. ఒక ాబట తప అక ా ుతముానషుా అగి ు. అడడుా న టె మేల, అడ దనల,ళ్, కుళే్, ఉడతల, గడగూబల సత ధనల నబడత.



జమడ ా ‘’కక, క ...’’ అ ధ శబ ముత ఎకవసే నట ు. ముద ఆత నక ల నడసర. ాల పపలే ఎర

పకు ద ఆత దృి పు.

మధల మ ి కాలు బమ కి ు. అ ే ుక కర వుటు. కట కన ోవ ఎ ై కట కదర. మళకుపతి ుచక నడవాార. శానుల ఎవో శవు ాలు. ాటాపరడ దరుల లు గతడ. దరు ను ే నల డగ ా

డకన ుకడ తమ చస నట ా లడ. ాత మృతరా ధు ఎదట లనట ు అత ఆారు.

“హరహర మవే! శు శుకర’’ క కుచకుఠు ను లవన ఆమటల శాన ాటకు పధు.

“ామలా ాా ుగ పణమమల’’ అుట ఇదర ుక ాలదప నమసుర.

“ఈశర కట ి రస ! ‘లవు కమరలా! అలినట ర. ఈళ ాయమ రు. జ ైాాల’’ అుట ాల ేపా బాయల అత ేల లడాా.

ఇద గుెల దడదడల. ారకు చస ల, ఆత ఆ బ ాయల ట ార. కల ముే పవ. అుదల రఅమృతుల వు.

“అకడ ఆనీలకు’’ అుట కట ుడ బుడాళన చిు తన

నలక డ ుడ టెక కట న వయల కరడ.



రవరు, ఆజనహడ, కల న కుడల, డల నలపసల దుడ డ ైన ట న నక పల కట కడ. ణ న ాటక

కళ్. ఆ కళల ఏో ేజస! అతన న భయుా వు. మటమట నవతడ.

“ముద ర రయల కు! లుట పత జరగద. సస ల కు. జ ైకాల ...’’ అుట ుకడ లపయడ.

మరల ా దగ న ుకడ “లభ ! ఎల వు వ ఆాు ేభా!ఆాా ె న ావ. ఆాశుల లవుక సు మనస ప వ. జ?’’

లభద ఆాదమసకు చస అాడ. “ర ాలల. అాలజు ెార మ! ఈ స క ర ేుతు క రణప వుటడ. ర అనకుట ామేు ా ...?’’ మకత హా ల

కళల ె ై ుపక ా యేపడతనట ా పాడ లభద డ.

“లస ప! లవుకన అవాశమ క తరల వస ు. ాఆ కన క దకద. ేకున ఫలమన అనభా , లక ె ైా అ ా అ ఇషు. ానన ాకమనద. భూతథ ుగమతయరే. ఈ జన నకట త కరషమ పరవతు. వాల

ఇప ేఅడక’’

“అల ా! ఆేశమ రావా న’’

“ఏట ఆ! ా గుడేవడ న దతా దగరక పుాడ,అవ?’’



“తమ ా! ఒక ాారమ తమ దగ ాజదతా వన’’

“నన పుచటక వవల! జ?’’

“మ పుచటక ుతటాడన ా! గు పాపెకుట వుట దరన గు సు ఇుత దరు ానడకన వమ.మతల దరనమ ాదధ సర మ బధల దరమవయమనాా న శరణజమ. ాలమ, టము .

మమన ద ు అధలా మలన ాజమురమనక ాదరమాఆుచమ నన దతా మాార ఆజ ుిర. ాజజన ాటు దగరక వచటక ాహుి’’

“ శ పుచమ గరవేడ పుిడ. స వే అమాస ఆారు,అరా వాధన యేదలన. దర వ లుచు.’’

“తమ ా! వ ాధన, ాధన ల కన నవ ుట. మక చదరనగమ కు. మక ఎటవుట పమదమూ ...’’ భయుుక చాడ ఆత.

అటవుట ే జరగదనట అభయహసమ చాడ ుకడ.

మా గరవేడ చులే వుశప ాల పాకముతేాద,ము లవుతా క చత పి ాుడ. కళలపట ఆస , కసుపయల పట ఆదరణ వనాడ. రతేా గులెుట మధపశేుల ల భూా తన ాజుల ను ేస సుపేాడ. యద కశలత బా ెనిాడ. అుటాట రకిడ క.



తన ప కల క రతశేు గుచదగ ముాలన ుయర. గరవేడ ిుస అి ున తరాత ఎ న ద

ాజలన జుడ. ాజ పాలల, ప,ీ మనల కటాల ాధవలష ల , ఆత, అసభ జతల సమయల , ౌరా ల, రలకడళల,మట దాణల సర గుడవే పశుసల నబడాా.

మాా ఆారు క చడమచటా వుటు. మాయు,బలపాకమవుతడ, చక గ హుల వుటడ.

సరసుపనమ, సం న, ాపుటల అలారతన ‘ఖరహ’నగరు. అుగల అ ఉ అల ట శ వనట మా గరవే ఓ లపు. ఓ ఒక రత ీ ు. అ ేసును లకవడు. ాక ారసడాాల ాజము ఎదరచ ు. ా రకుట ాణలక రత వుడద.ా గుడవేడ ఏకపవతడ. లవుతడ ావడు సమయు సుఎదరచస డ.

మాణ ఇుదమ అుట మాక ఎు ీ . ఇుదముదరవ, ప ా పాయణాల. ా సును లకవడు వల తన భర మ, ఆదాంమలక ఎకడ దర న గల పడాు. జయు

ాు వన ాక అ సపరల ే ిహుసతాతలు ద కరనవతన ఇుదమ మల గలన కటన గుడవేడ-

“గల పడక ాణ! ే సమయు క ిాా’’ అడ.

“అ సా ప కల ుడవ యజమ ే ి సు ుర. ఆయజ లక బవల ుప ేారట’’



“జ, బవలాద, సవాల ు ిుడవ యజమ జుి ేశ మనకు. ా అలుట రు ేార ఇపడ లర. మన నగా

సపుల శానాటక దగర ఒక శ వుతె నై ుకడ వస నట ెుి. ఆతన పుుిన. ఈ ాట వాల ెలసక వస ుటడ.వ ుతా వుడ. ఏో ఒక మరు ొరకద. మాుతు తరల రరతుద ఆస న. అలియన, ుత ా ు, ఏాుతమ ాామాణ!’’ అడ గుడవేడ.

“తమ, ర శుచు. న ాల వత న’’ అుట అకడనపకలన గైే ిపుుిుి మాణ.

*****

ఆ ఆారు అమాస. ుకడ రైానుదా జరపబవ శవ

ాధన గర ట క బయలేార ఆత, లభద డ. ుకడఆునట ా శారు మహు 40 సువతాలలప వయసనయవకడ ామాట చయడ. శా ాయుతు స ఆుక అపేినట సమరు అుు.

ుకల మమలయ ల అన షయు ెలసకు

మా గుడవేర దగరక అవాశ లద. ుక పచయుట వడు ఎుద ము. శ , య వన మ ిఏ యేగలడ.ఇల ఆలస ఇదర త ల మ శాను పై న ర.

ఇదర ుక కటరు రేకస మహు టు. శారుామాట చన యవక శవు కటరు దగరల టబ వు. శవు



జా వు. ఆతక ుత లకు ెలస. ఎటవుట ాె ై గడకలుగారుడర అత అంమతు.

అ ే పశుాా ఆత ముక ద పుడ. “ గు మనగరుల పా అనకుటర. మ మాార క మ దరనుసేాల ఉబలటపడతర’’ అడ ఆత.

“క అ ెలస. మా సమస క క ెలస. న

శ ముత ా ెలసకరమ మ పుిుడ. జమ?’’

“అవన ా. అాల జు’’ వుత పార ఇదర.

“రహసుా సేక శవాధన క చిా నన అుద. శ ఏట ాక పెు. క ల జరగతు.’’

“తు మేా! గు సుపుా ెి,ే ఎవ అ ే బెు’’నయ పద స అడ ఆత.

“అల’’ అుట ుకడ తన గు సుపుా ెాడ.

*****

తన బుా ేా ుెనాడ, వమత ాధకడ ెాడ. తుతమఅదవ దమడ. తుతు ా ుదవచనడ. తు వలు చమరు సు రకార ముకల ుటార రైానుదశకుడ. తుత ాస ు ా ెయద. ుక ాధనక అాుల పదితుత ఠీు – ామఖల వు. తన అకే ాధన ేానడ. ాధనక 15

సువతాల పట . శవ ాధన గు బెత –



“శవ ాధన గరవ లకు ే ల పమదు. ా ణలక మప.ి ున మలుటా గరసరణల. శాాధన మఖుా కృషప

చతర ే ము ఫతు దకతు. యమలన ఖతుాాటు. మూడ రాల శాలన మత ాధనక ఉపు’’

“యదుల చుపబనార, ామాట చనాడ. టల మ చన శాల మత ాధనక ఉపు. శవు వయస 20సువతాల ను 45 సువతాలలపె ై వు’’

“ముద హమ ేయ. ావలని వస వల, , పజ ామ తయర సేా. ాధక చన వ కాలు క అవసర. మశుఖమలన ధు’’

“మ శుఖమలుట’’ అుట నిాడ ఆత.

“అుట మనషల ఎమకల తయర ేయబన దుడ. కాలముట చన ా ప ైగు మత. అుదల కాకల ఏె ై ుటర.’’శా శానుల ఉు. తన గరవ రైవ, , శరదట ఆాధన ేయ. తాత భూ ద ఒక ముతు ాయ.

తాత ారన ముతు ా మూడ పాయల ాా పాుజ సమ ు. ఇవ ేని తాత తర శ పై మఖవు సాప. దణ శల రైవడ, పమ శల ాల రైవడ,ఉతర శల మాల రైవ ఉాుి. తాత బ ఇా.

బ ఇన తాత ‘ఓు సహసవ హు ఫ’’ ముతు జపు ేిన తాత

ట న పా కట ా. తాత ఆత రణరు ము ల ఉరణ



ేని తాత అర ము ల ఈ పదా ఉచు. “ఆతన ర ర’’ తాత ా ణయమ చత వ ాల యేవల ివస ు. ఇవ

ేని తా ేమఖ న శవ ా ా రుభమవతు’’ అుట ుకడశదా ర ెరచక ుటన ఆత, లభద చాడ.

“ఔా!’’ అర ఇదర.

ాాకడ శవు ద ఏో ముు చల డ. మ శవు చట పకమ

ేాడ. పశమ సే ము ఉచస వడ. ఆ ము ల సషుాుిచడు లద. శవు ద పలన ఉుడ. ఏో ార సక శాను పై డ. ఏు జరగతుోనన భయు ఆత, లభద డవణాార.

“ముా ఇుట ేరగలమ?’’ అడ లభద డ.

“ఇుత ితనముట ఎల బతకవ య? ఏు భయపడక, చ ఇదరు చ మల’’ ె రైు ెాడ ఆత తన భయ అణచకుట.

ఓ ాతల ర సకవ అ ేట శా కాడ. తాత శా రకలపన ేాడ. తాత ఏో ఫల ి శవు ట గాడ. మ

పా లన క టల గాడ. ఏ ము జిస శవుద ుగకాడ. శవు ద ుగ కపా ఆ దృా చిన దమె మటల ా.

లద త ఆాు. ఇుతల ుగ కపబన శవు ల కరు.ఇ చని ఆత, లభద దర వన ార.



ుకడ ‘భయపడవద’ ే గై ేాడ.

ముదతల గు ై లు.

ుక బబ ఏో ముతు చటపట శవు ు ాు. శా బ ఇన తరాత శా బా పడబట డ. పద ఆసనుసక కరడ.

గట ా అరస ము రణ యేాాడ.

ు ే శబ లన వచస డ. “ ు ఫ’’ అన ధ లగ పైలపధుచాు.

తన డల మశుఖమలన ేల సక మురణ ేయాాడ.ఇల లప జు. ుక యల క ఆచుడ. అ ాద

అరు ాలద.

రు శవు ాళన కట ాడ. ఆ ాళ దగర భూ ద ఏో ా ాడ.తాత మ శవు ద కరడ. చట ావరణము లభయుకరుా తయ ు. జమడ ా అరపల, నకల ఏడల, గడగూబలపలకల నబడాా ాద గులె ఆనుిు.

ుక య జపడ ఎవర ఏ మట డ లలద. అడలఇతర క రమృాల భయుకర ధనల క నబడాా. ఇదు శవాధనపవువల జరగు? అన అనమను కలగతు. ఆ ుత అరపుట వణకతన శరు ఆత, లభద డ భయకు తల ి లగ ైపల చడాార. ఏ ణుల ఏు జరగతుోన భయు.



మధల ఎక ుకడ మట డడు లద. శవు ద ను లనతాత ుతాలు వరక హమ ర ుడ. తాత శవు లక కట న

ా డాడ. “శవ ాధన పరు. శా నల స ు వా న.న వే వరక ఇక ేకర వుడు. నుడా ఏ ధ న క జరగద. జ ైకాల’’ అుట ఆ ుకడ ఒక ే శా ేా ఎభజన సకడ. అుత బర నై శా సయసుా ఒక ే ఎలఎతగాో ద అరు ాలద.

ుకడ లపట తాత రి భయపడకుడ ెి న తాత ఇదరుత ససత ెుర. శా ఈడకుట ుకడ న పై డ.అరగుట తాత వన ుక మఖుల ఏో ేజస ట నట కనబు. ఇదర భయు భయు ుక చస ఏ బెోనఎదరచడాార.

“ర చుి ాక ెపు. దరను ాాలుట పలపుపమ పెు. ము చసక నగా వా న. మామనకి గు బధపడతడ. ఏ భయులద. మాణ మాుతుతరల రరగలద పెు. ాక ఆాల ెలపు.రయుా ళు. కట పడకమన నగా రేు’’

“బయలేదమ ా! ఆాుచు’’ అుట ల, ఆత మకా రైానుద ామలా ాా ుగ పణమమచు నగా బయలేార.

“న అతవసరుా మాన కలా. వ సగృ రేల!’’అడ ఆత.



“రవర మా గు ఏ తిల బేే! భా పమకేకు ఉు బగుే’’ గలా అడ ల.

“ఏ జరగదల, అె రైపడక. అుత పమదు ఏర ే బబ ాళ్పట కుమ వ ా, న ఈ అడన ాజమహల ేరకుటన.స?’’

“అల వా న’’ అుట లభద డ ఒుటా నగరు పై నడ. దరుా

టల అగసి . మసక కట మసరల ాి ు.

*****

భా ట దగర ర లపు. అుదుా ఉుల ఎుదఅనకుటర. ా ఆ అుద ుద లక ాపుా మరతు. తనఇుత అుదుా లకే అుదలా ా బయట రగగ. ఇపడ తు తనన ఇుట బుా ఉుచతడ. ఇుటపనల ఎకవ ేార. అ ుతవరక బతక ఇు!ే

మమూల వ జ అవాశు లద. తన హక, తన అుట నై వ ొుతవరక జరగద.

ాపు లరల!

కరలరబట కుట పపల ఆల ు భా. వసుతఆగమ సు ే ల పుచమాగు వుతాల పధ ు.ాట శబ ముత ఎకవ ేస న జమడా ‘కక ... క’



అన అరపల క పసాల నబడత. ఒకట మతఆలి మకట ఒుటత గర ే ు.

జుటన ాుు ే మ, ఒుటతను తపద బెతన తు ుడఓ ణ ుడ రాల అగసి . వరమను గ చ ా గతులజరకుటు. అరుా భతవు అకాత ా వరమన తు. గతు,వరమను, భతవు – మూుట మధ నలగతన గమటా అరు ావడులద. న నటవరక ఎవ, ఏట ెయ

గు మనుదక ఆాటపడు?

అత పపే ే చల ఎుదకి ు? అతనల తనన ఎుదకచాడ? తన పుబ పమల ఇ న ఆ కారడ తననరకుట? తనన ుదగలడన నమకట? ుదలక ేఏ డ? అతన క తనసు ఎదరచస ? ఆత వా బవణ . షయలై ల గు ె ాడ.

“బుధవల త ల ఎవర ల ఒుటతు అత’’ ఆతెాడ. ఒకా ఇట పై ాలద. ళన తాత ీ ాము లద. పక పత దట అమ ాక, అుత అుదుా

లక ాహ ు. భరక ాజమహ ల ఉోగు. ఆడిలదట ా అనభాల ెబతుట ేహము జలదుు. ఇపట అమ ుడ మూడ మర ిు. ఏో ఒక ప ేయముటు. ఒుటాకర ాప ా ు సద.



మయగు వుద పడకుట తప తనక ఏాుతు ొరకద. ఏె ై జ ేబవణ ఇల అతుా, మనుా ఎదర చపల తు గకేుట ఏె ై

జ ేబగణ . ము, ెో ఏో ఒకట, తరా జా.

భగవుత! ఎుదుత అు పాువ...?

“భా!’

‘త మ ిు. “

ఏుటమ’’ అు భా.

“న ఇుా ాలేుట? ఏ ెి ా?’’

“ ఏ ెపలడుమ, బహా ాజమహ క ళ్ుట?’’

“స! వ రట ట సకా, న వస ఉుటర.ద ాల ుచ, బగ ల ఆ మయ! బగ ల ఆ ముదనన బగ ల కుపట ద ట . బా ా టపటల ఆయకల తమలాక . అదుట నక ల ఇషు. ఆవన వలఅల వస ు. జలక ఏాట ే. న వస వుటర’’

అుట అమ పనల జన వరసా చు.

***** “

"ాజాజ, ాజమా ుడ, మ గుడవేర మాలుా నపమ. మాజ! లరల ఆతార అనమ సు ఎదరచస ర’’ రాలకడ అంాదు ే ివరమ అుదజాడ.



“ుట పశట ’ ిుసరడె నై గుడవేద ఆజ ుిడ.'' ఆత వమాక అంాదు ే ి మా చిున ఆస అలుకుడ.

అకడ మా, ఆత తప ఎవర లర.

“లా! ుక గు ఏ సమరు కుా?’’ అాడమా.

“తు మపభూ! మ అుట త డ లభద డ న ఇదరు

ుకడ మ ైరానుదాా ఆశము కా శవాధనచామ. ుక ప ాధకడ, అదత శ సుపనడ. మనారాధనక ప ాగలడ’ అుట ఆత అకడ జన తతుగముమాక వ ు ెాడ.

ుట మా మము వసవే ిుి ుక పల

పుుిచవలిుా ఆజ ుిడ.

ఆేా అుదకన ము ుట ా మా నగర ాల గుఆతన పామ ుడ.

అ ెాడా లభద డ, రవర ఘరణ గు పెలద ఆత.

ాయు సమయకల ుక ా దగ ర ిు ేఏాట ేార.మా, మము, మాణ – అుదల ఓ రక న ఆతృత. ుకడఎలుట మా చడోన వ గత ాల సషుా అగి ు.ుక అ సా పే క ాజమురుల ఏాట జా.



మాణ లవటదు ముద కర తన పుబ లపటను ప ు. ఎపడ అుతప తన అదు ముద కలద. తనన

చి ుకడ ఏ లా ో? సున ా తన అర ాల ాో, ఈజ రయ తు. సునలవల ాజ పాల లలబత.సును కనప ే తన దా ారకత అనకుట మాణ అదుముద ను ల లు. ఈ తన మఖు ిుదనకు.

“మాణా అంాదమ. మాా దారను తమక

లిపవు. ర రమర ే!’’ పక వు నమసస అు.

“ుకడ వ?’’ అు మాణ.

“ాననకుటనమ చట ల భయుకరుా వర’’

“ారల ఉుటరల, ముారా?’’

“ఉర మాణ’’

“మవ ఉా?’’

“ఎవర లర’’

“స న వస న ెి ా!’’

తన టపట ుకడ, మము వసేవడ, మా కముతల ాస ర. ాణ ాకన గమున మము లలడ. ుకడ ఒకణు మాణ పై తన చపనపసుపజాడ. మాణ అరప లవణవ అనకడ. కళ్మూసకఆలుచాాడ.



“ుకలా అంాదమ’’ అుట మాణ తన ిుసనమలఅనీాలుై.

“ఆాదమ, ఘ సున ా ి రస ’’ అుట ున తాత రైానుదా ా పై తకేుా చస - “మాజ! శ పడతన. శ ామా ల న, లవుతా సుతిు ాజ ాటల గ హ ోా దరు యేల ఉే శు వన. ప కల ేిన యాల ప, అ న ెపబ యగు బహ

వయపయాల కడకన.

అుదక దుపతదర ిదప ేయగు గు బెన. అ ఘుానా ే క తపక పత సును కలగతు. ాక ల .దర రుచక ెపు’’ అడ.

“ఏట యగు ా!’’ ఉతకతన పద స అు మాణ.

“అ రైవ యగు ... పుచయాల పరన తాత నరబ, మఆలయ ా ుగణు ాట మ రైవ ుగ పా పన జ లామాణ గరవ అవతు. అుదక ల వయమవతు. ర ది? సిుచుా పెు’’

“ర కలల, క ఏ ఉతమ, ముగళకరమ అ ేుచు.మక పతం టు. ర ముత వరుా ల అుదక మ తనఏాట ేా మ.’’



“ను. ఇొక మహతర యగు. స ేయదన. అ జన కణ క ఉపకస ు. యగుాట ముర ాణు ా రుభు ాా. వుా

ాలుా వు.

ఉపయక న చకట లఖులన ెి ు. అుదక పణలనైలరల ాా. అుద న అవలన రి ు. పజరలన కయానకల న భూ ాా’’ అుట ణల ఆాడ ుకడ.

“లవు బబ! యా ఘుా నాు ేఏాట ేా న.ర సుుచకు’’ ా యేపడతన ోరణల అు మాణ.

మా ుత అసహనుా మాణ ైప చాడ.

‘ాుుచు’ అనట ా మము ా పై చాడ.

“గల ుెదక మాజ! అు ల జరగతు. న ాజులవుుేతవరక క, పజలక ఎటవుట ఆపద ాకు చసకుటన.ద సుపర నమకముట యా ా రుంుచు. లదుట నచసకుటన’’

మా మఖుల సుగ యల పగిట న ుకడ

ాన సుబస పాడ.

ఈ మటల నా మా కుార పయడ. ఎదటామనసల మటల ఇట పగిట శ ుక కుదన షయు ఆతెాడ. ఆలుచక రయు సవలిన షయ. మాణ పత



సున పతయు ుదరప తన రయ అుదముద అుత సషుాె యటు వల ాన సుచుల పేిు.

“ర సరల. శ శుు ే ాహసు మక లద. దసుపరనమకము. మక ర వు రక పాుచగ ేఅుతకుట మగముటు? ము క ిఒక రయు సక తమ ుటవరమను పుపగలు. అుదక ర మక ుడ ల గడవ ఇవు. శమఅనకు ర ా రుంుచబ

రైవయగు గు మ వాల ెయపరచగ ేమ తగ ధుాసమయతమమ’’ నయుా అడ మా.

“ఐే ావనుా ను. ాజ ఉతర కన న దగరా ఏపాన ాటె క నర గజల దరుల యగాలక అనకల న భూ

వు. భూపజ జన తాత యాక ాణు జరా. కుేలుులె. అ వుశాల న ధన. యా అ ఖరఅ రస ు. ాబట బకసు ఖ అ పమదు లద’’ అుటమ రైానుదా గుట చప అుద కలగ ిచాడ.

అుద మఖల ఒకాా కలవకల చక. మాణ మఖు

ముత ు. కృతజవు అుద మఖల ట నట కనబు.

“ాబ ా వణ కారు దుపతల అభుగన ానమచుసదయు ళ భూ పజనుతరు తవకు ా రుంు. తమలాకల,పసప, కుకమ, బ, మాయల, అడ, సటక గవల ెి ుదిు సేు. దగరల మ రై ఆలయ ాణు ాా. పుచయాల



పసమి ాా ముర ాణు క ప ాా. అుద న అాాి ుచు. ప జ ీ లక పే క న ఏాట ేయు.

ముర ాణ బల న యవకల, పజరల, లరలావలని సమకరా. ల పట కల ద పణలనై లల ేతయగ యలన ఉరు యే. యగ య రహసుా జరగతు.మఖలక తప అనలక పశు దిు. పే క న టలన ేుచు.

క ాలతమవు. ఏ షయు క ుడల లెపు. ఏుమాణ! ఇపట గల ు? ి తపడు. అు లజరగతు. జ ై ాల ైాా’’ అుట ుకడ తన ఆసను నుఉష డయడ.

“మపాదు ా!’’ అుట మా, మాణ, మ ము మవర

ల లర.

“కసు ర దవ పర ుచకు ళ్తర’’ అుట మాణ అ మాదన గర యేబు.

“అపాహ ు. ఆ తాత ఏ ుచన ... వా న’’ అుట ుకడ

షుడ. మము ుక చసి ముద నడవానాాల ా. పల బయల అపమత లయర. రాలకలుక ాల ుద పాలన దజల ర. భట ల ుక పశుా,ఆ ఆలుిర. టట మధ ుకడ ఓ ఉనత మలయులకతుట వుమాదల సయుా చడాార.

*****



మ ైాానుదా చాక ఇల ేన లభద మనాుకర ుై. శబుా పవన స ట, పలలన చస భా గు

ఆలుచాాడ. ుకడన మటల అత మటమట జ పకుాాా. “లవుకన అవాశమ క తరల వస ు. ా ఆ కనక దకద. ేకున ఫలమ అనా , ల ె ైా అ ా ఇషు. ానన ాకమనద’’ అన ుక మటలగర .

భా లకు తన ుచలద. తన గు భా మనసల ఏముోెయద. తు ెి ళ్త నకన తల ి చని భా తననచలన క ఎుదక కు? ఒక ఆత తప పరపరషడ రవరఇుట అవాశు లద. ఆతక అాలె ళ్ లర. ఇదర తమళ్మతు వర. అుద భా దలా చసకుటడ. రవర

రగ ఆత వుటడ. తనక భా దకద ుకడ పాడ.

భాల తు ఎలుటద ెి ుదాలనన ాఢనమకులద. అలుటపడ భా అవాశు ఎల వస ు? కన దకదెి నాడ అనభుచగల సమయు వస ుద ఎల ెాడ?జరగనన జరగక మనదన మటల ఏ సుఘటనల గ ఎల

ఊుచడు? వాల ె రైు తనక లద. ఆతక ఉు. తన గుుకడల అనపడ వరమ వుట దయతల ె ాే?

ఎుద అతన వరకుయడ. ఎటవుట గ, గుదరళు లఅపరప ల కేగల సమరతన ేవడ తన ఎుదుతుదరవుదరా తయర ేస ో అన ఆలచన ాా లభద కళ్



మెా. అత లపల ఎుత ఆదన రగలత బయట పకృతుపాుతుా వు. జ ళుద త ుడమూడమర గర ే ి

ు. తు తనక ఊహాకము ే ాశతుా యడ. దకా న త ఏ ెయ అమయకాల.

మమత పుచడు తప ఆ ెయద. ఆ క దర వుట ...

అబ ...! తు ఎుత దరరమ ో? ఆలచ తరుాల ట కతన

లక ఎవో కర సర త ఉ ప డ.

“ఏముదయ? ఎుదల వవ? జను ే ిపడ, ా కసా దలద. ఎుదక గలా వుటవ? రవర గుే?ాే యేడలా? ఒదరబత. నా, ల ాిుత ఎుపడ య.న క నలద. లల’’ అుట త లభద ే పట క లపలక

సు.

త మ అ. మ భా మ ఎల వుటు? తన ుో త లభద డఎల పెగలడ? ఆత వ ఎుత బగుే? అుట రసుా త ుట లపగల నడ లభద డ.

*****

సపత ళ. మా ట లప ఉనవను వసు పటాకపకనట ు. పక బయళ మధ ాలా కల ాబటతయరయేబ వు. ే ప ఉదయు అట ఇట పర యేడుమాక అలాట. ఆ సమయుల పజలవ వ తమ కషసఖ

మా ననవచ.



రవర ఉనవనుల పు ా గుడవే అంాదు ేాడ. ాా ుగపణము ేాడ. తాత ేతల కట క దరుా లడ.

:ఏట ావవర! ఏట షు?’’ తనక పే కుా ఏాట ేని ఆసను దకరుట అాడ మా.

“పృ ాజ! లభద డ వ క ల అయు ేాడ.’’

“ఏు జు? సవరుా ెప’’

"తు మాజ! లరె నై లభద డ కతర ల ె పరవ బజరాల ేాడ. ేని పమ అుద అగుిలే కటరుబయట ష వృు ుద వుడ. ఆ పమ చని ామనకుట లవు. అమ పణయు ఎల జరగతు? ఇల ేయడు ాుకఆాలక రదు. మాజ! ర ఆ మి దుడన ుచక ేమ వ అలుట దాహా ాలడవచ’’

రవర మటల నా మాక ుకడ ెి న మటల గర కవ. “ రై – రైవ యా అుద న అవల, అరథల,మరథలనై లరల ాా’’ ుడ ఒట లంుచడు చి

ఉహుా అాడ మా.

“అతన ె న లు కతరనే ఎల ెపగలవ? మయవె వైుడవచక?’’

“న సయుా లున మాజ! ఆత క ా’’

“ఆ అమ ఎపె ై చా?’’



“లద’

“చడకు అమ లు ఎల కెగాడ? ఇ ల

గమత ా వు. న ుుట కళ చడే ఏ రయు సలన.వ ఒక ప ే. ఆ న ెి నట ా ఇక రమ ెప. తనె న పమన క ుట సకరమన. వ కమ నసకా!’’

రవర సుగుల పయడ. తన కత సకరమ ాఆజ ిా డ అతన ఊుచలద. తన కత మా చ ఇు వు? ా ాజజన కుచలడ.

“వేేవ? ె న పమ ల బరవా వుటు క. అుత ాల నమూ ఎల సకాగలడ?’’

“అత ిుి పమన రి ు ేఏాట న ేా న. వ కమ నసకా’’ మా దృఢుా పలకడు చ ిరవర రతరె ైయడ.

“తు! ఆజ! ుట సకవా న’’ అుట తలద కుడా సకఇుటమఖు పట డ రవర.

ల సకరమ మా పము బలవుతలనై కలనఆేుడ. ఇుతల మము వసవేడ క అకడ వ మాకఅంాదు ేాడ. ాాట ముక ఉనవనుల పర యేాాడ.

“నగర ప రవర కమ , రభద డవ గు ెుి?’’ మము ఉే ు అాడ మా.



“న మాజ! లుల ఒక అమ రపారపత ావడుతుా ఉు. అుత ప మన నగరుల వడ ఈ మ ే న

మన యా ప ాగలద. ేఅతడ ేని ప లక మాదక రదుావు. ఒక పై ర డవత క మ పై అంనుదయడ’’

“ఇద ిిున. ాదర జరగబ యా ప వా రనకుటన. యా అుద న అవల, ే న లలాాలడ క ుకడ.

“తు పభూ! ఇదర గలై ేమను గ ా తనట !’’

“ఆ ుకడ ప జ ీ ల గు ెాడ. ా గు లెా?’’ కళల ఆశా ుపక గుడవేడ, ము వసేవఅాడ. “ప ా ాక ుత ెలస పభూ! ప 5, 6వ శబుల

ర , ముద హఠగల ాలుల రతేశ మధ భూగుల“ా శేమ’’ ిలవబే ట అుదర ప ీ లుేార దుతకథల. అకడు ఆడా ాజ ఉుదేట.

ముదథడ మ, హఠా పి ాున ర కగరవ. య ేా అక ే ా ాహుల కకన తన

గరవన సకావ ర డట. ఇప జఅుతునట ా అగి ు. ప జ ీ లన గర పట లుట.

ార కమలలుట ల ఇషపడర. ాను ేి, యేక ాహేు ను ఆ పాల లక పమళు వస వుటు. ా అుగషవు



క అపరసలక టా వుటు. మ ుజల ుట పలవరస, గలకల ుట పలట ల, గర క ెే నయల, డ నై ట ...

మ క ెుిదు’ే’

“ వరన చస ుట అలుట జ ాకో వ చినట ా చచన’’నవత అడ గుడేవడ.

“పభవల ు. అలుట అదృషు క దాా లుట అలలక

ాద. కవల ాాల చన గర . అ క నున’’

“కా వ న ఒడ న ా టె దగర తవాల లుులె ొరకయనుక మట జమవతుదుటా?’’

“క మతు అనమన మాజ! అత ాకత లవలశ కఅగుిచలద. గకత అసల ద. అడ మలి వడ’’

“అవన వసేా! ఏ పటల ఏ ాముో ెపలు. ుకడ అల ఉుడకల సకమరుా, సుారయకుా ఉుట? ా ఆత ెి నషయలన బట ఆల ఏ శక ల అతల వనట అిుు’’

“అ స పభూ! అుద న అా ఎకను రి ుచముటర?’’

“ాుదక రి ుచమో అరు ాలద. ుకడ ల ిి లవడ. మగధ, మల, ాజప, ాుల ేాలను ాి ుచు. ా తన ఏాట ేుచు. మన రయు ుక లెపవలవిు.భారు దలడతమ ా ఎుద లలపల భయుా వు’’



“మాణార ల పట దలా వనట గము ే న రకడపలకయన పభూ! రైవ యాముట ఎుత వయ పయసల

కడకనో మనక ెయద. ుకల ప. ఏ ెి యేక తపద.ఐ ర గల పడవలని పలద. ఆ పనల న చసకుటన.అు ె ైచ’’ అుట ము వస వేడ ఏో ెపబత వే రవరన చిఆయడ.

ుట భా క వు.

మమూల దస ల క భా అపరసల ితు.

గుడవేడ క భా ణల ారకు చాడ.

ఇద చప అరు సేకన రవర ాా ాంవుదను ే ిము క అంాదు ే ికతర పక తేల కట క లడ.

తన న కరకమలల భా క ఇద తలవు అంాదుేుి. ఈ సకమ తపకు ప జ ీ అ వుటుదనకడమా. అుత దరుా ల భా హేు లక పమళు మాకి ు. శరు ణల జలదునట అనభూ ుడ

గుడవేడ.

తన చడ అుదు ఎకెకో గు. పకృ ఎుత త ుో? ఎాజల జు, పకృ సుపదముద తన అమక ే అుిు గుడవే.



అ ే సమయుల ఉనవనుల కల మా ెమన లపమన అకడక సకవ మా ముద వుర. ఆ పమ ుట

లభద డ క వ మాక ాంవుదను ేి పమ పకనలడ. ఎరబడ కళ పల ెరగతనట ా రవర లభద ఉ చాడ. లభద డ తలవుచక లడ.

ా దగర ను పమ దగ పడ మతు అతడ భాఒకణు గలా చాడ. అ గమున భా హృదయు ణల

లలలు.

అుద మఖల ఏ జరగననోనన ఉతుఠ, ున రవతఅకడ ాుి వు. గుడ ల పుచమ ాగు ావరణుల సబతనుత దరు ే ు. లిాలల లలా గరమ కదపతవ.

రనవన ుస మా రవరన ఉే ు ఇల అడ –“రవా! కత ఆ పమ దగర లమ ెప. ుట రప ామువుో లో గము క?’’

“ఆజ రు మపభూ! అమ భా! ఆ పమ పక లత’’ అుట

భా ే పచక రవర ఆ పమ పకన లబట డ. అుద కళఇద ద ాల.

సృి ప సృి ేనిట ా వు లభద డ ె న లు. వేవా ల ుట పలట మడతలన ా క ెళ్ ం ుద ను జలాతులాల వరక జ క ఆ అు చలకన ై చి-



“బప! ఏమ అపరప ప ాటవు! ఎుత శమపెావన అటుఎుత ా ాా ల పమల! అదతు! లభ ! పైణ

చకు ఉుడలకతన. ఒక\ వైప లతను మ పై సవుదరా ను భ వన ుడ అపరప ానకల అగపడత. భా రప లవణు అతదతు, అనపమను.

ప సృి ని లుబు చి న గరపడతన. ాలభ ! క పడతల రా ఇల లలల బుు బరతు యేడు

ామక సుపయలక రదు. లక ుదక గ న భా ాణగ హణు ఎలజరగతుదనకవ? అపాధు ర. సల ఏట మము?’’అుట ము పుడ గుడవేడ. లభద పెక అవాశులకు.

“మపభూ! ర ెి న సమత. లరడ ర !ే ాతన అదత క పైణ అతన సనగడ క, మ పైరవరక ఏరన షపి క లు. పభవలదయసమద ల. ఇరవ సపడ యమ యేగలర మ నమకు,అంమతమ క’’ అడ మువరల.

ణల ఆలచనల పన మా గుడేవడ కళ్ మూసకశబుా ఉుయడ. మా ను ఎటవుట రాననోనఅుదర ఆతుా ఎదరచడాార.

అుద మఖల ఉ గత సషుా కి ు.



ఆలచనల ు రేకన మా ఓ రయనట అుిుఅుద. అుద కలగ ి చస గుడేవడ తన రయ ల

పకటుడ. “చడ రవా! కతరన లకుద ను ాా తనవరడ ొుతవరక భా ాణా అుతఃపరుల వుచ. మాణ దగరవన పకలక పరణాా మసలకుటు. వల క రవమూఏరడతు. లకుద తపతు. ేకమ దగర లదన లటన భ యేట వ లరడ తయరేని పమన సకళ్.

తన పఫలమ మ లరలక పను యేగలమ.

లా! ల తరమ అదతమ, పశుసణయమ. వసృి ున కఖుడమ ను రయేబడచన. అే క ! కళ,పభక ాణుప ాా. అుదక ాజశయమ క అవసరమ. మతలట న ఒక మయగమనక ఎ లల ాా. ఎుదఱ లలన ఇతర

ా ులను రి ుచవల ి యన. అుదవలన ఆ బధతలన కఅపుచచన. క సయుా ఆత వుటడ. అత కవరమను ళ్తు. మ ాజ న పమఖ లరా యస క బుార కుకణ బహకుచదమ. రయమ కుదరకసమత ...?’’

“బగ ... బగ ... మపభవల ా ర ఇరపల ా ఆదగ న అదత న ర. ఉతమ న యు జు.రవపదమ, లభపద న పభల ర ఇరవ ఆనుదయక నే’’అుట మము వసవేడ కరళ ధ ేాడ. గారు గలచపట ట ర. ా నవన మఖలక పలమకర.



జ మా రయమ ఇరవా లక డిగ సదృశ ు. అుదకరదుా ఎవర ర కదపట లలద. భా గల – గలా తన

తు, లభద చ ి ఏ ు. ఆ హృదయుల ఎవఅగుిచ ాాన ా రుభ నటు. లభద బధ వా తు! అట కన ాల ల పయడ. భా హ తన చడలడ.అుతఃపర ాసమ అద న జ లై ాసమ లుట.

రవర కళముద కట కనటు. బధ తలపట కడ ...

మా రయమ రగల. మవ కళ మెా. అుదరగ హనఖలయర. మా మువరలన దగ ి లా ఏఆేాల ెల జ ేార.

అకాత ా తాన వ ఆనట ా జు. “ుక వరమను పుుిచమ’ సు మా మాణ ాసు పైబయలేార. వసవేడ, భా తన ుట సక అుతఃపరు పైనడ.

కల తు, ాయపన హృదయు ఇల రేకన రవరాానక పన లతల వాాల డక ఆనక ాయడ.

లప ఓకి క లద. “కట త ె వైకట తలనట ఎుత రుజు. కతరన చడకు ఎల బతకగలన? మా ఎుతదార డ?’’ అనకుట పటా దఃఖు

కర-మరా దఃస పవన భరన గమున ముగబగబ వ భర పి చి బుబలు. “ఏు జుదు? భా

ఏ ు? ఎకడను వర? ఇుతప ఎుద ు? ుదక



ఏడస ర? ఏు జు? ముదుట రు’’ అ భరన నిల లతన తేల ఆసా లప సు.

లపన తాత రవర రక మా దగర జనదు వుడ.

“ ఇద మా ిుిా ెయా – ఏో డజరగతుద అప ే అనకన. కళముద రా ే లినస ాస గహల బు ే ివర. ఆ లభద వల ఈ అనరము

జు. కసు ా భా పణయు జుి లి కళముదరగత కుిే క?

ె తకవ పనలవల ఎుత అనరు జు! డ అకడ ఎఇబుదల పడతుో! ఎుత కతుో ఏ, అ! భగవుత!ాచకప రెను డన ిుేటె ? ...’’ అుట ము

లుిచాు.

ాభరదర ఏ ాల ి ల దఃఖపడత వుడా ఆతపుడ. ఈ షయు తనక ముే లెసన బెత ఆత ాసముచాాడ. “చడ ి! జుేో జు. మారనకనుత దష డ ాద. మన భా ఏ జరగద. అుతఃపరుల మ

బుధవల అమ క పుే ు. ఆ అమ ా భా షయలలెస వుట. మ పమదమి మనక ుకబబ వడ.నన క! ర భయపడకు. భా అకడ లట వుడద.

ేతన ా దరుా వుటుద మటా, నగర జనము భాఅదృా యడతర. అుతఃపర ఉోగముట ామనలకుద



షయు. మను ఎపడ చల భా చడవచ. మముఅనమ సక ళవచ. అ మన ము అనా. ఊర

న! ల! ఏ క ుత టు. – ఆకలకవావు. ి! ముద వ ల!...’’ అుట ఆత ాద మనకి ఉే ాబా త ుడ.

ఇుతల బయట ఎవ వన అె ుై.

ఆత బయట చాడ. ాా ఉనవనుల పే కలభా లపమన సె ఇుట వాాల వుర.

వ జ అగిుకు ఆ పమన ఓ పకన ట ుడఆత. భా ల పమన చని ము ాటసకలుిచాు. “వ ాానుా మ ుటా త! మటడా

త! ల ల ఇుట రగతన ఎల అయవ త భా! అుద క ాపుా ము? ఇపడ ు యేన?’’ అుటము ుచాు.

బయట వన రవర రన సముడ. “ఊర ము! ఏడక,కమరడ ఉదక ావ. ఏో ఉాయు ఆల ు’’

ఆత క బయట వ ాద సము లప సడ.

ు, ము పలగు తయర ేయాు. ఓ గల కరనఆత, రవరల ాజమహ ల జరగత షయల గుచ ుచకుటర.



“ఇవ క ఎవర ెార ఆ?’’ అ అాడ రవర.

“మమతల వసవే కమరక సత క ము త డ.

న ాుట అపడపడ ళ్త వుటన. అుతఃపర షయల అత బెత వుటడ. మా రై యాేులనకుటరట! శాను దగర వుటన ుకడ రైానుదా ఆ యా జిా డట! ఆ ా ల శ పరడ,దదల ెలస. నగరుల ుకల మరు ాి ుెలే వు.

యవ – యవకలక రణ లద. ఎపడ ఏు జరగుో ఎవ ెయద.మన బబ ఉదకడ ఎక డ?’’

"మ నగా డ. ాయు కల వే ా డ, మన భా ా బను రుేలె?’’ అాడ రవర.

“ఆలు! ఈ షయల ఎవ పెద ... న తాత లభద దగవా న. ా ా షయల ెయవచ’’

“ఆ ష వల ఈ అనా ల జా. ఆజ ా పమనమకలమకల ే ివుట ఇుత అనరు జ వుే ాద ...’’ అడరవర పు.

“జుేో జు. ఈ షయల ి క ెపక’’ అుట ఆతమను వుడ.

లభద డ గర క వడ. “ాపు! ా పి ఎల వుో! ఒక పైభా, మ పై తన ఎు మ ె న భా ల పమన, ుుట

ట క ఎుతా బధపడత వో!’’ అ ఆలుచాాడ ఆత.



భా ాణాసు ుదన ార రగరగూ ారుద ఎలెిు. ెనిార, బుధవల వ ఆత – ములన

పామ ు ళ్తర. పగలు ా సు ము.ఫలరు క ఆత లభద ఇుట పై ౌడ ాడ.

మహు టు. ద ాు. థల వుా అగసి . ాకలఎుడబన పడకు తరయల ుద ా ు సకుట. వాగలన దగర ుగల రయుా అట ఇట రగత. లన

టతుట లభద కటరు కసి వుటు.

“ముర ాణల దలై ే తనక ేు ప వుటు. రైవయగుఎల గుటుో?’’ అ పల రాలా ఆలస ఆత, లభద ఇుట పైనడ.

ాజభవను ను వన లభద డ కచ పి ల అనాయల మ నలకముచు ట అట – ఇట ర తడ. ాకలశబుా మలద కరుట, ఓ ఒక ల – కహ-కహ అ కస వుట, చస ాదుా నవకడ ల.

వృద ాలైన త ుడ-మూడ మర జ ి ల ఏ పలకు

పడకడ. జుధు క భజమ ద ను ముచు దక జవు.

వాగ లన క శబుా ఉు.

తన వు ె న పమ భా వుడటు, అ మూరతు

పద ున రవర అనవసరుా ాదగర షయ ఎతటు – అుద



మూర భా బావటు – ఎుదల జుద లభద డ ఎుతఆలు అరు ావటు లద. ఆతక షయల ెి వుట.

నగరము రదల రగత, . మటల ెి ధను గ ేయటుల టఆత. ఎకడో ... ుక దగర కని తాత మ అగిుచలద.

అనకుట వుడా, ోవ ఒకే పట క, మక ే చటాలస లనద ను వ-ాా నడచకుట తన ై వస ుడటుచి, ల ఒక కదప ల కరడ. “ా ఆ! ఎ లక

కుివ? వలా ఏట? ల లైు న చ!ి’’

“ఇుట పనల, బయట పనల – క ల బతక. ఏట మవుా అోలవు?’’ అుట ఆత ముచు ేఓ పక కరడ

ల పలకలద.

“ఇప ేరవర ఇుట ా సము వస న. పి ఎలవు ...?’’ అుట ఆత, లభద మఖుల పా చాడ.

ఇుతల లభద త బయట వు. “ో మగుపట కనట ు య! ుడ లుై సా అను నటు లద. ఎపడ

ఏో ఒకట ఆలస వడ. ఏ ుా అుట, ఏ లదల అుటడ.ఆ ె న బమ నపట ను అల వుటడ. ఏు జుో ైపె య? ఆ బమ ా వ సకట! క!"

“ఏ ాలదల అా? ఆ పమన చ ి ాార చక తన దగవుచకడ ...’’



“మ భా ాణాసుదటా! అదృషవుతాల, ే ట పట ’’

“వ న జనా! ా ాణాస , ఏె ై మనకు ే సఖు

ాక? అకడ లగ డల బుఖ తప చ ఎక?’’

“అుేల య! ై ెి , ా అను ల ే!’’

“ఓ అరగుటల వే ా మ. ము ుగ ేిట ఇదరు వ ుటమ’’

“అల టల ే ...’’ అుట మసలమ ు.

“ఏట గల ఖు వన? భా గుే గలు?’’ అడఆత లన చి.

“అవన ఆ! వల భా ఇబుదల ాలుై. మూరతు, ఆ రవరుతను వల అల జు!’’

“అుదల మూరతు క వుల! న రవర ెపకువుట ఇదు జ వుే ాద. జుేో జు! గలపడక. వ, న ఇదరు అుతఃపరుల వుట లల ెకక తపద. భాక అక ే వుటు ాబట ఏో ఒక మను భా చ అవాశు

వు. అుదక సుిుచ ... ే ..’’ అుట ఆాడ ఆత.

“ఆయు ఆ! ఏె ై రహసమ? ఐే లపమట డకుు ప!’’ అుట ల లడ. ఆత క ుట నడ. తవుటపల ము. లల పనలక న జను నగా వస ర. ద ముత ు ాు.



“ఆ ... పె! ఏో ెపబత మధల ఆయవ’’ అుట ఆతుా ఆత ైపచాడ ల.

“వ ెానుట ెబన. ఇవ ాజకప రహాల ...’’

“వయ ద ఆన! ఎవ పెనలపె!’’

“మా పతసును సు రైవ, రైయగు దలడ డ.తరల భూ పజ- కా వ న ఒడ న జరగబు. యగు ేు ేార

మను చని ుక బబ! వ బధపడవలని పలద. భా ఎటఅుతఃపరుల వుటు. క, క లల ేకత ఉనవనలపనాాు కుచమ ాన రమ. ఏో ఒక భాఉనవనుల ాక మనద.

అపడ వ తనన కలసక అవాశు వు. భా అకడ ఎుదకవుా అన ుా రసుా వు. గ వాల లెసకబెన. వ ఇహ హారా వు ల ాణ ారకము దలట ...’’

“ రైయగు అుట ఏట ...?’’

“ఆ వాుా ెయలద. తరల అ లెా ’’

“భా ుదా ా వ చస వుడగలడుటా? ఆ ఎలుట డతలటడ గ?’’

“బహా యగాారు భా ఎుిక ేాని ు. అట

వుటపడ ుక ఆశేు లకు ఆన ఏ తే ల లద.



మురు దగర మ ాధకడ వుటడ. అత దగ ాా.భా ా బను తి ుచట ఏె ై మా ుతరు ఆలు. వ

ముద ల ఎుపడ!’’

ఇదర వుటగల తీల ద కర దగర ను వస న కమాసన ఆాుచాార.

“అమ! వ ుచ! తరా బయట !’’ ఇదర అ ెార.

“సె నయ! తయ ు’’ అుట మసలమ గల వస న ుగ ు పాల వ ుు, తాత చల కుడల ు ి వున ుడ నమద ుి.

“అమ! ే వుట అమృతమన!’’ అుట డ ఆత. మమిిానవకు ఆ త. డ పలకలద. ా ుడ ల తాత ఈజ తృి ాుటన లభద చ ిసుుిు షమవ.

మా గుడవే దార లక ఒక పక ఓ న గ వు. అ ాా పె క ముతలక టున.

ా, మము, తతర పమఖల ముతల జపడ మతు ఆ గ

ఉపుచకుట వుటర.

మము వసవేడ ఆ గ దగర మా సు ఎదర చస డ.పగల ుడ ఝమల గ వుట. ుడ మఖ న షయల మా అనమ సవల ివు.



ఒకట ఖరాహ నగర ారల ాబ వసుతవడకల ఏాట, ుడవ – గపధను తక సవలిన జగ తల,

మా ాకన గర ే నాాల ా, మా దార లకవర. పే క న సమశు ఏ లకవటు వల మా రా ము ఎదరచస న గ పై నడ.

“ రైానుదామల దగను ఏె ై సమరు అుు మము?’’

పసన వదను పలకుర గుడవేడ.

“ చ ున తాత ుారల దగ మనష పుిులకనమాజ!’’

“మి ు! గపధను జుా ొ అవాశు వుదుటా?’’

“ నమకు లద. అ మన పయతు మను ే ిచ’’

“అుదక ఏ ఏాట ాాల చసు. ఆత పుుి వాలలెసు. వసుత పుచ డకలక ఈ పాయు పె క ఏాట యే.వసుతవ డకల మ క ాల పుచాలన కుట మ.లలక, ాస ల ా ణత వనా పె క ాిా పకటుచు.

సృతాలక కుదాయ ముర క ా ుగణలన పే కుాఅలుకుచు. సుత కేలక క ఏాట ేుచు. ఖాహ నగరారల వసుతవ ఆన రణలన ుచు. మన త-ాముతాలక ఆల పుపు. ుక-యగ మురు తయర వరక



లరలక, ముర పజరలక, సుదరుగలక ాసగ న అగృలన, వసతలన ఇపట ను ేఏాట ేుచు.

వసుతవు ాట ముర ాణు, యగ – క, యగాల, ఇలల పనల. ర వృ పాాల చ ు, పధలన ఎకే ిపనలన పరముచు. ాళ్ ముి ేపె క టలన తయరేుచు. అశాల, గజాలలన ాముత ాల సుద ా ర. తగ ధుాఅలుకు వుచు. అ గర ట ఆయ పనల గు క

ెయపరస వుడు’’ అడ మా.

“తు మపభూ! అుద న అవల సు బయట ా ులక మనగూఢర పుుి ా రి ు. దృి ల ఏ ా ుల ను ారి ుల ...’’

“ాుల ీ ల ల అుదుా వుటర. ఐ మల, ాజప,గజాత తతర ా ులక మన సుశే ాహక పుిు, అుద నఅవలక తన ాకి సుచగలారమ లెపత ారుదవసుతా ఆ ు. ు మన ప ుత సలవవతు.

అ మఖ న గపధను త! అదృషు ఆ ధను మనక ద ే– అ

సవుా జ. ఆేన సరార క ఆుచు.సా భరణల అవసరు ావచ. ఇు మర వుట కగర యేు. యగాలన ఎకడ ుల అ ుారల ా వల ు.



న మాణ షయల చ ు. ర గప సుపదఏాట ట సుసమయకల క ెయజయు’’

“ఆజ! న లవ సకుటన’’ అుట ము వసవేడ ఆ గ నుషుడ.

భా అుతఃపర తుల అడగట ఎు ాలు ాక యాల గనటిుు. చట ఎుము ఉ ఎటవుట లట

లక, తాన ముద శబుల ఒుటా ఈదతనటుిుభా.

మరు దగర బుారు తయ న ఖర ర కలన టు ాపలవుర. కలల ాణల ఆాు ే ి యడ, కుటపల చసక తదుడ ల, పపుచ ారల, అనభాల ెబత బతకద ఆశ కుే

ఆత బబ, తాళ్ ... ఇుతము తనకుడా ఒకా అుద దర ఏాుత తుల వి లీవడు దరరుా వు. ఇుతవరకఎవర తనన చట ాలద భా లలపల బధపడాు.

మాణ ా ా ు గ, వుటాల త ప అపుర. ఎపడఏ ప ెి భా యే దిుా వుే. తన బధన ఎవ

పెకు బయట నవత, చలా, రపగల రగత భాగులె మజలల లెగతన షయు ఎవ ెద.

లద డ మటమట గర కాా ఎకో కన కర పతడపత వుటు. ముద ఏ జరగనుోన గల పడాు.



ఉోగ ధరు తనన ఓ అుతఃపర లెల ఎ ెి అ భా మయమటల ా అిుే. వసుతవుల ాల న ఒకట, ుడ

ల అుద అవాశు ొరకతుద పకల పెకుట వుట తనన.

“అపె ై బయట పపు చడవచ. లభద డ కి క ిమట ల ఎు ఉబలటుా ఉు. ఆత బబ చ ి క లలుై. ఆత బబ బుధవల అమ ఒక అుతఃపరుల

పసే ుద న. తన ెి ఆతన ఒకా క ిమట ే అలెా ’’

ఇల భా తన గల కర ఆలుచాు. వసుతవారకమల హవ అుతఃపరుల క ా రుభము. న ద పనలఅుదర క ి సే ర. అ గృలన అుదుా అలుకుచడు, ఉనవ భు ేయడు, రుగల ుచడు, లుట! ాటలము భా క. తనవుట లవణవ, గణవుతాలఅుతఃపరుల ొరకద భా అుదల ము ర సుాుచకు.

ఖాహ నగరము దుోా ుచబు. వసుతవుల పజలు

ాల ారకమ జయు యేల ార. ఈ ఆన లఖల ాముతాలక పుుి ా ా ుతుల కారలన వసుతవ ట ారకమల ాల నవలుిా రడ న. పకృ క ుడ యవనుపలుతనట ా ఎటచి ుడ, వుతర ా ులసుతమయుా అగసి .



యవ యవకల ప ల జట ా ఏర పభత అలుకరణారకమలల మగ యర. ఉతవు జ ట తాత

ెయజయబడతుద దుోా ా పజలక ెయజయడ ు. రుగలిాల, ద ద కల, పల రుగల తయల యవకలఉ చపాార.

శే నలమూలల ను ఈ డకల చట పజల తుోపతులాఖాహక తర ావడు దలుై. నగర ారల అటవుట ా క

వస ఏాటన సార తరప జుిర.

కారలక పే క న డదలన ుర. ాుసృక ారకమలరు ేనగర కారల తమ పైణ చుి పజల ప ుద పయల ా రుంుర.

ఖాహల ప సువతరు జ వసుతవ డకల తరతమ దు, అన ే మ అుదర ాల నడు ఒక షు.

అుదల నృతవడకల అపరపుా జరగయ అుద లెస. కనలక ుద ే అార పసుపద క ఖాహక తరవస ు.తటక, న ాల ుట ాకు గటల, ుడల మధలయల క జను

వుిచడు మ షు.

బయట ాజల రుగల పతాల ఆాశుల రప గల కదలత తమఉ టత ఉుట. ఇలుట డకల ుక ముకలఇుదజలులుట కకట పాల పదరనపట క పజల పే క న ఆస కనబరా ర.



ఒక మహతర సుగము, ఖాహ సుదర ఆలయల మధ జరగడురయ జయ ఔన ట ె ధుా, ఆనుద మయుా

మలచవ ఇలుట డకల అవసరమన నగస ెబతనట ాఉుటు ఇక వసుతవు.

మము వసేవ ారదత ద మాక అార నమకు.అుద న అవలక, యజ యాదలల ఆేన పజరల, ద పుతల,ుారల, జనపద, ాుసృక ారకమల రుే కారలక

పే క డద, అుతఃపర కనసనల తయర ేుచడు మముజతన ట బెత. టట మధ ఎు హారా రగతఆతక ాము లద. అత ాకసు అుతఃపరుల ఓ జత కళ్ ఎపటనుఎదరచస నట అత ఎల లెస ు?

ఈ హవల అ మఖ న ారకము గపధను త. ఇ అరహసుా జరగవలని ాబట మము సయుా రైానుదామల ఆా ు మహరు, సల కరణ, తతర షయలలెసకర. టల ఒక క సమస ఏరు.

అుజను ిచట ఎదర ాళ జున ాహు ా యవే

ాాల ుకడ షరత ట డ. ఆ పల మగ రగతడఆత. ఈ షరత ఆశరు ుి. అుతఃపర కనల గు ాకబేుడ. అలుటార ఎవర లర. పజ ారకమ ఎొరకా ఎదరాళ జున యవ ొరకడు గగన ు.టుప తపలద.



తపడ సమరు అుున ార కనుా ుపబడర, అలుటయవ వనట ే తగ ధుా సుచబడతుద ఆ టుపల

వుర. ముతానలక ా ు. సుబుున స న సమరు దగ ొ అవాశు వు. సుపుచడుల మయడ ఆత.మ పై లభద డ క ాకబ ేయాాడ.

నగరుల ఎవ చి తమక క లదనట ా అగసి ర.ఆలయల త అు సుతుచకుట. అుదక ాి ుచబన

పజరల ఆ పనల చసకుటర. ల ఓ పజ కతర ఎటలకొు. ఆ ిల ఎదరాళ పట ు. ుట ఈ షయు మము ెయపర. రై ఆలయ పజ ాస కతర పర ఆఅమ! గప సు ఓ హరు శుర.

ఆ ా ుడవ ఝమన టల లగల పజ ారకమలఅనుతరు పర కళక ుకడ పే కుా తయరేని ాటకనకనపలక ప ి అుజను ి చడవల ి వస ు. గ వాలసవరుా మము వసవేడ మాక నుచకడ. ఇజరగత గప అుత సలభుా లభమ ాద బరక గుడవేమల ఏర వు.

ుకడ ున ా వణ కారు ా వు. పర, ఆడ తు ాసన రి ుర. మా, ాణ అభుగన ానమచు పట వా లధుర. కా వ న ాన ా టె క నర గజల దరుల ఆవడఅు మగ ల ుర. తవా చట పగజల ాార భూ



లగ ైపల మాయ ఉుర. రైానుదామలా పల పుుిచబు.

చట నర గజల వరక పే క న టల లగ ఆ పశేముా దరును చ ఏో అడ ముతల అగి ు. ఆతక అషయల ెి ఆను ల టక ళడు ముాద ఇుట దగ గప గు ఆలుచాాడ. అ మాదల గు పనలా రుంు. భా ను లిప వు. కలా. రవర పత డ

ఉదకడ బయట ను ాా లభద ై ఆకమణ జరాల చాడ.

ా లభద డ వ ిదపేపట తన రాయడ. ఆతఉదక నచే ిఅకను స రై యగు ను భా రుేమా ఆలుల ఉోుడ. ుక ేల మాలబమావడు ాజ డన స ు.

ుక ఉచను ఖాహ నగర పజ రుే బధత కరలా తమ ద వుద ఆత ుతము పర పమఖ రేినుడ. మా ుతరు ఆలుల, అవసర ే చకవ గజహమదక ఈ షయ లెాలనకర. ఈ షయ రహసుా

వుర.

ఆ ా ఝమనర గడవా మఖ న ారు నా రేుార సు ఎదరచడ ాార. మ ప అవసరమన కనసలల దగర రక భటల ాపల వుర.



కా వ న ాల ుట ా వణ కారు న జన సుర,సాసమయు తాత వుడకదదన క దుోా ా

పకటుచడు జు. నగరుల ుద కా వ దగర ఏో జరగతుదలెసా ఏ జరగన ఎవ ెయద.

తన షల భజల ద ాజ పాదు ను న పల కదలతదాన అగుిా అుద మఖల సయనుల ా.ాాయ రుగల ణార కాల పకు అసషుా ఆాశుల అగి ు.

అ రైానుద ష ేల కదలత వ ు. న రటల ద టలలగల న ల ణక ణకముట. ుడ న పడవల కదిుా ఉుర.

ుారడ దగర ాా ల లర. పల ను ు న రైానుద ామలా మా, మాణ, మము వరసాాంవుదల ేని తాత ‘జ ై ాల రైా ‘ అుట ఆయన ా ఆరచల పార.

ఆయన షల క ుట వర. ర ుక చా మగ ల నిసలు దగర పరచా ద ుకడ ఉతా అంమఖుా కర

పజక సనదమయడ. తలద జటటల, డ నై గడు, ద ద కళ్కుఠుల ర మల, నడమ చట మృగచరు ాల రైవే ాారుా వకర అుిు అుద.

“పరన సకరు’’ ఆ శబ ల ుక ఆశేుపధునటు. అుజను య సక వన యవ ర

ముదా ుక ఎల ెలస లము ఆశరయర.



పర ా దగరక వ లు. ఆయనన చడా పర లల వణు. “భయపడక క! దగరన ాటక కనపలక

పస. న ెినట ే’’ నవత పర ైప ాతలుా చస అడ ుకడ.

పర తు పై చిు. తు గై తన ఆన పరక సుడ.

ుకడ ఇన ాటకన తన ుడ కళక పసకు పర.

అుదర ఆస ా పర పై చడాార. ు ప రుల ుి శరగ ే ి మ ఆకల అలుకు వన బుార కలశులపి ుపేాడ. అ మగ ని సలు చట ాలన ుడ.పరన ఆ సలు మధల కబట ర.

ుకడ ము రణ ా రుంుడ. “ేతు సర భదు లాు

కర ాశ ి ఆయా ామే సఖ ఛ స భవ!’’ పరద పాల, అతల చల డ. మాయల ి పసపకుకమల పి మనసల ఏ ము ల జిు ాట లగ పైల ి ాడ. తన ుటెన ఓ ెల ా మదన పరక ఇస -

“చడ క! భయపడకు ఈ ామదల ఏ కిస ుో జగ తా చి

పె. కుారపడక. చుి చనిట పె’’

పర ఆ ా మదల ు చుి. పర ాటక కళల ఓ ధ న ాుఏరడడు చ ిఅుదర ఆశరయర. ా ఈ షయు పరక ెయద.

“అుదల ఏ కనబడుో ల కు ెప క!’’ మ ఆేుడ

ుకడ.



“ఏో ాల న వృు కి ు. దరుల ఓ అుద న ీ లచు. భ న వా ల ధు వు. ేల ఏో డ వు. తలద

సర కలశు వు’’ ఏో శ ఆవున ల పర పెాు.

“ఆ వే ీ ేల డన గుడుా చట భూ ద ట ు. డదసర కలా వుు. ఆ డ సరుా ము. భయుకర న చామ పై బసల డత చ ు. ఆ ేవ ీ ాు’’

“ఆ సర కలా ఎకడ ట ు? పలక క పలక?’’ ుకడపరన అాడ.

“ఆ సర కలశు ముే వు ు. ల దా వు’’

“జయు జయు మాజ! మన పయతు ఫుు. ాల రైా!గపధను ఇక ే వు. క! ల పకక ా. ాళకన ాటకనత భు ేస. మముార! పజ ామ ఇకడ వుచు.భూ తు ేఏాట ేయ. మనష దిుా వుచు. అడ ెి ుచు’’ అుట రకరాల ాలన ఇస రైానుద ా ఆ సలు చట ుడ మర ము రణ సే రగాాడ.

అడ బ ఇన తాత తవాల ా రుభమయ. “గపధనుచట షసాల ాపల వుడవచ జగ తా మసలు, మా ర పట పలల కు. గ ార జగరకల ైవుడు. గపధను, రతముాల , లుులె వుడవచ. వల అుదర గవుతల ావచ’’ుక చరలవల గపధను తపకు లభమవతుదన నమకుఅుదల ఏరు.



ాటల ఎలుట అమూల న సుపద వుటుోన ఊాలబయలేా. ఈ సుపద పజల ఉపగు సు ముర ాణు సు, కళల

అంవృ సు ులన ఆశేు ఇడ ుకడ. ాజుల కరవాటాల లకు ముాల పజ ారకమల మమరుా ాాల,యజయాదల ఘుా నా ే ఖాహ నుదనవనులఅలాలతుద పలకత సదయు అ లా గపధను ిఅమల ాజ ఖజక తరుల ుకడ సచనవాాడ.

లెారఝమ బహ మహా అనకన పనల సవుాజయ. ుడ మూడ చామల బయట ాా ాట కచకుాకట ే ిపట కర. బుారపత చుదను కె ేిన ద ట , ుడలుులె బయట ార. ాట ాు ేు ుత ధ పరకఅపు తమ పలల కర తన కటా బయలే డ

రైానుదా.

పల కదలా అకడన ారు ీ జయజయల పార.మా, ము, మాణ ఆనుోలక అవధల లవ. మరసట ,దపజలుద అనల, వస , ధన, ల పుిణ యేబడతుదా నగరుల దుోా ుడ. ఎకడ చి ుారల మమల

గు ే పజల అననాార. గపధల సమరు నగరముాుిు. ా వాల ఎవ ెయద.

వసుతవ ారకము మమరుా దలయ. లభద డ కతన పుబ కెడు ా రుంుడ. అుదల తన ా ణతన ుదగల



లనన ఆస ఈ ాణ ు పు. ముద జరగబ ఏ ాా ఇ సుత ఎవ ెయద.

*****

వసుగమను పకృ పలుు. ఎ యాలా నతన ి యతమడ పర సుతవకు హాత ా పత ే కఆనునభూ, పలుత, ఒుత తతరాటల నగర రల ఏో ెయ

ఆనుదు. పటణ రల ాగత రణల, ఆాస ఏాట , అ,అగతల, ా సదాయల గు చరల, పయల జరగత.

అుదర ఏో ఒక పల కల దుా కిస పరద కఅుదుా ద తర. భా రుగమహ న ే పఅపుచబు. అకడ బయట ను వే ాల కటుబలక, ాలక

అ కాల చసక పరణ రు భా ద పు. ఈ పనలసేకుట భా ఎవస ఎదర చ ు.

అవాశు లఅక అతన అగి ఎుత బగుేోనన ిక మనస ఆాటపు. అంమన ధనె నై ఆ అదత తనసుఎల ాగలడ? అతలెుట ఉచల కక వో? ఎు సరా

అనభున యవను ఇల లగ డల మధ శబ బావటుల బకరుా వు భా. అ పనల చకచా జత వ.

కా వ న రు ుట చకట గాలన ఆత ఏాటేస డ. లల, కారలన అుదల బసక ఏాటచ ేుడ.ా ముతల క ేస డ. వసుతవ డక పర వరక



పనల సేవడు లాది ు పజలక. మా, ముత ల,మరాల ఏ ల ై సుచుచవచ.

ఆ భయు అుదల వు. అుతఃపరుల మాణల వునబుార ఆభరణలక, అ ల ైన వా లక రగల, పమలద కన ర. దర ాధలన దిు సేకుటర. అుదలహుా కుి క ఆ హార ాల కి ు.

లభద డ ఒుటా వసారు తటకు వద శల న టల న నగలకాళన సరత భా గు ఆలస డ. ఆతన ఎల కలాలన ఆలచనల వడ.

తన కతర రు ేని మాన ఎల మట ట లనోరణల డక ఉదక ముతల ాస డ రవర.

కా వ న దగల ఆవ ా ులల రైానుద ామలా షల ాారు పాకల తమయ. ాట ఏాటక మఅా ము యుడ. ా వ తు ుదర భట క అకడవుడ.

గపసుపద త జన తాత జనుల ుక పట ఎనల భ శదలపట . పరజనల ాకకల ుార ఆశమ ా ులకమమా సుచాా.

ాల భూగ న మధపే క ుచల అతసుపద పకృ పాునఓమన ుదరు ఛత ప ల ల లని ఖాహ చట ఎట చి

ాపేాల ఎకవా దరనా .



బుే ఖు ాుసృక, సుపయు లక గత అనభాల ఖాహనస ా . ుట ొ అ ష న ఇసక ా ముాల, లల

యాల ాయిా .

సరర, చుదర ా ుై ేఆలయల ాాణల పసప, సరుగల వుట. ుధ ఖాల మధ గలగలమ పవు ేనర, ,చుబ, య నదల య న ఖాహక దగరా వుటు. “’’ల “కా వ’’ న అుటర.

ఇకడ శబుా వన లయల ఏో రహా ెబతనట ా వుట.ఇవ గుగన కత పతమవతుట. అగిు ే ఎరపరుగఇసకాళ గటలన కత న అల సే వుటు.

ఖాహ చట దర కరల కన అడ ఎకవా అగసి ు.

మ పై చ గ, బస ల ల ఉ. ఆ ాలుల ఇవ ఒకపడ నద పల లా ాుి ఉుే! ఇపటె , మట, ప, మ బ వృసమయు ుడా అగిు ేఖాహ ఎవ ఆనుదు కుచద?

వసుతప రుగల హ ఖాహల అుద హమదరు ముపుడగ. ాకల, ల, బ బ టిల, లల రయుా తటాల

ుట రగతుట.

ససుపన న పుట లల పక బయళ్ కుట చలా అగిా .కల కపటు ెయ పజ తు పవరమను జరగత లగయ. టట చస అపట ఖాహ పలుతల జనగు ఆలుచాాడ ర.



వాగ ల అకడన న న బట పాటక పత.తన క ఒక బటల ే ుద తల ట క పడక చట ర శుా

కయడాాడ. తనన ఉతరు గు ే ర ఆలస డ. తనచడక ఎు ఆయుా ా ుి ఓ అమ.

మటమట చల ా ుి. అుద ఆలచన. తన ఖాహ గుా ని ాాల, అనభాల ఎ పకల పచతమయ. ాఠకలదగరను ఎ ఉతాల గడత మ స ుదర తనన

కలాల, ుదర తన దగ వే యమ ముదర – ఇలుట ఉతాల ర క స , రణ. రుదల ఎు ఆయుా ా ని ఓ అమ ఉతరుఅత ఆలచనల పేుి.

ఉతరుల ాతు మమూలా నినిట ా వు. అుట తనక ా నితాత పుుిచడు ఇషులక న ి ాసుటు. మ తన తటఅరతేల సక మడతల ల వుటు.

మడతల మధ షయు ఇల వు – “త ల ర ా,కృతజ సమసల. ఎదల ట ణ ఫున అమృత ఘయల –ణ బసన థస – ఓ ణ ాలు, ె తై లన మట

ాసవు. మే చాన రచన, ‘ఇకడ ఆాశు లద’ ఖాహలఓ అనభా ె ఆ రచన ఎమర చా!

రచనల గు ాద, తు గు ుత ెి ేచదవక ఆనుా న.ఆ అదృా కు ేసు కళ ఎదర చస న- త ాలఅక.



తన గు అల పే కుా అనార ఎవర లర. అుద ీ ల.దట పట ుచలద.

ుట మ ఉతరు “న ఉతరు సు పణు ఎదర చస నమ యా? ఖాహ లల పలకుపల క క ా యసమయు ొరకడు ల? ఎదరచపల బధ క ెయ? “పనశ’’అుట ఆ అమ వర మ ల ాిు.

“ర ఎుద పు ె ళ అాల ఓ ిడ క క పుచు’’ అా యేపడత ా ర జావకు వుడలకయడ.

దణ శేుల ఆుధల ఓ మరమూల ా ుతు ను వుదల లటర పయణు ే ివన ఆ ుడ మూడ ఉతా ఎుద ర ఓ లై జగ తా డ.

ఖాహ చత గు ఇతర కున షయల ాట అకడన గ , ా మ పజల దుత కథ క ర తన ె ైల టపల ార యేాాడ. అుదకుట సబహణు ి ెి న షయల నుావ.

అు ేాద, ిమ చస నట ా అపట షయల పసగనట పెడుఅత పే కత. ఎుతవరక జమ అ ే “నన ె సమరుయర. తాత ొరా ఇషమ’’ అుటడ.

ఖాహల వసుతవు గు శబుా ుట వుట ఏ జనల నక అకడ రాడతనటుిు ర క.



ఎ షల అనాద పచతమవతన తన ాాలక పసుదనబా వు. మఖుా సబహణు ి ెి న వాలన ఎకవ ము

ాఠకల ఆస చదవత ఉతాల ా స ర. మమూలా అుదర ె షయల ాకు ఖాహల అుతరతుా జన ుక, పాలరహాల గు. అుదక బ అన ుద ల గు అుత వరుాి క ఎల లెస?

అ ే తన ప కల ను ుట వస న ాసాలుటడ.

జమిా , మ కట కథల అిా . ఏ ఒక ల ా ణువ ఎుత బగటు? అపట ాసవాథ అు ా మణక తు.

ఈ మట ి రగబ న “నన వునగ అు ి త వుట. క ఎుదక సుేహు?’’ అుట నకా చా డ.

ల ల ను ి ఒక త న వ ల అగిస డ క.యలక స ఆ ఇుయ ర అా ా పుుిన వాలఒక ా ీ తన దగర వుచకడ. అుదల షయల ుటఅపడపడ వ సేకుట ఉుటడ

*****

3-4వ శబుల గప ామ జ పాలన ుద వన మధపేగహల, లల పైణుల తన పర ైభా టకన తాత ా ుయాల, జుర ేతల మకలై ు. పరల ాలా ుయ ొరత యమకల ై6 ను 9వ శబు వరక ాుర.



ఖాహక దగరా ర ే మురు, ాయ ట, ఝుీ, ఖాహల ఓ జ మా ుర. హయ ఒకట ుడ ముాల

ఖాహల బహ, ల గ మే అ ర తమయ. ాటలల ఇపడ ఖాహల చడవచ. పరల ుద పే జురల, సతుత లా పకటుచక తమ సతుత ాజలన ఏాటసేఉుర.

వన రల, జతల, జురల, ాజపత వుయల ఇల

ఎుదఱ ల బలవుతలనై చుే వుశస లైన ాల ుతాలు లకడామధ ా ు పాుర.

చులే అన ర ావ ఓ న దుత కథ తకుా ఖాహలపి ుె వు. ఓ బ హణ పజ కత న మవ నల ానుసే ుడా చుద డ చ ి ు ఆన టల అనభుచా కనపత డ ప పాకమవుతె ైాా మవడు, చుద సును ావడువల ా ు=చులే అ ు.

మక పకా లవబ ే చుద వుశ ాల మక కతక లలనే ుచడు, సహజ పణమన త కల స ర.

ఖాహ అన ర నక క చతారలనై అలమ (11 శబు)ఇబబతత (14వ శకమ) ా ార వు. దట ఆ ా మ ఖర రాహ అన ర వుే. ా ర “కాహ’’ అ మకరా, కజా అ ట కర. అసల ర ఖాహ వున.



ా బుే ఖు ాసల బుాాలా వ అరు హ ల ఓే పలకటు వల ర ఖాహ అ ాశత ముా ము.

ఇు షార ాడకల ెచకర. యాలా అవ అడఒల మరగన పా తాత 1335ల ఆి ా యకడ ఇబబతతాట లగల సకవడ.

ఆ గళల ల ున ాధ ససల ఒక ట ే క ుతనసేకార ా ాడ. బివ 1838ల ట.ఎ.బ ఛత ప ను

ఖాహ వరక పయణు ాు తన జర 1839ల అ షయలపచుడ.

ప 700 సువతాల వరక ాట పట ుచకన ారలరట. 84ఆలయల ుర చత ె ే పస 24 ఆలయల భదుాల. (కా వ) న రువరక ాిున ఖాహ ఆలయలాలగరుల ఎ కియ!

తన ర న చదవకుట ర లగ ైపల పు చాడ.

కట పడు. దరుా లగతన ాల అగసి . ి జడ అగుిచడులద. బహా ట దగర యకల ర ఎకవా ఉుడడు

వల ాలే అనకుట ర కటరులుట తన హౌ పైనడ.

ి గు ఆలుచకుట తన గ రేకడ . ఖాహ యగల బుల ఇే గు, ామకు కుిచ? ఆ లల మఖల రదరసు, అలక న పాుతత ఎల వ?



వనకత, సమరణ వు ఎల లు? అుత ాల న కటలమధ ఎక ిు ా, ారా అతకలిన జడలలవ. అ

ఏ ా కె దెరకు యాలన తైు పలకస వ ు.అులెులెా న ఆలయ ఖాల మధ ఎలుట జుట ల ాణుఅ ఏ పలే. అు పగడుా నట .

లలా, లలా ాళ అల దగటు ఎల లుో ా అుట ఆలుచ ాాడ ర. ి వ తట లుతవరక ర క

లకవ ాలద. ఎపడ దర పట ుో ెయద.

“ారా వణకు! ఈ ను ు ఆలసమ అ పుి. ణాకుఅుట అ మ వర, బుధవల వ వుర. అుదక ఆలసు, ఆకమ ి ద సే ర. కకముట ఒకా ణ! మరా! ఎుతతుయ సృి ’’ అుట ి ర క జన ఏాట ేాడ.

ాయ మూతల యా వుటాల సాసనల మకకతగలా క ఎకడల ఆక పట ు. “హల ి సు చ ిచిదరన సుగ ేెయద. ఈ ష న వుటాల సేనట ు’’రనవ చాడ .

“ఆమ! క ి, ఎ బట అుట ఇషు గు. పుజ పటలక వ. ల ద ు యు’’ అుట వ ుడ ి .ుతాలు తు వరక వ, ి ఎవ? ఇపడ ఇద మధ అరుా ఓబుధవు, ఆాయత, గుానల పవస . తనన ుత మలిచసకుటడ. మపో ఒకపడ ి న వ వుటు.



ఎక తన తుల ి న మలనుతా గులె గూడసేకడ ి . తన రచనల ి ాఠకల క మల ాతా

యడ. ి కర, ే అుతా పట ుచడ. మాక ట ుదవల స ుటడ.

“ద ఎుదుత అంమనమ ఎపె ై అే

“ఒుటా వవగు, క ఎవర లర. డ ట ముట నవ.

మన పుచ మ ిజన. అ న ే లై ు ా’’ అుటా ల స ఎపడ నవత బెతుటడ.

ట కుటన ఎుత ల నైో, అదు న తాతా ణుతనపడ ా అరు ాద. ఇ యాలా పపుచు ఖాహఅుత ముా చసకుటన వు నక అ ేజు గుే! ా ుడ

ఝమల గ వుట. ఖాహ అు శబుా వు. ఇపే ముసమయు. లల మట డకుట. నబడు? ుగుమ?’’ి అడగతడ.

తమలాక ట ట క మట డటుల ష ముత యసా నబడు.

“లదల పె. క లల ష క ెలా?’’ ి పై రగత తల ుద ే వతా వుచకన ర పా చాడ.

“ుుె, ుుె ... అపట కథల న ే ే గు అ కల తన. ఏయ! క బ డతుట పె. టి మరా ’’అడ ి .



“లద లద అల ేయక. వసుతవ రణళ సుద ల ఇుట ావు. అు గా వు. భా, లభద డ కలసకుటా?

ాక సునా ి ఎల కలగతు? ముాలక, ముాల ద లనిామ ాలక ు ఏట? అు కమా వు. పె ి !మ ప’’ “

అు బె, అవసరపడమ.ె ఇక ను ే అసల కథ దలవతు.

జగ తా ార సే’’ అుట ి గతుల జరకడ.

ఆన ట నుే ె ైక ా దలటడు అత పే కత.

అుత జ పకశ అత వేన వరు.

ిా అుటు ి ెి న ార యేాాడ .

జ న, సహజ న ల అనభులన ఉహు అుదలకుిచడు అక ఓ షు. ౌుస ముా ట మ ుక కటరు పై వవా నడస డ ఆత. తన చట 64 ేవతలకన ామత మురు అ. ఖాహల లని అ ా న మురు.

అపట చుే ాల లన ే ఉాసన మురమ.

ామ జ సరణసు, నగర పరణ సు, వాల ా ాుచమా యేపన ాల న పతపారుా బలల న నల,పసనల ైాలన ఆరుర సలపాణు ెబు. ముా



దరుల మ శ ాధకడ ఎపట నుో వుటడ. ఇకడ నరసురు తకవ.

మళయళ శేు ను వ అకడ ి రపనట జను అనకుటర.అత గు ఎకవా ఎవ ెయద. “ుారల ానుద ె ైతనామలా నాకమల’’ అుట ఆత ఆయన ాళద పయడ.

“భమస ! ాార వనట వ ఏు ాా?’’ స అాడ

ానుదార.

“ామలా వసుతాలక ాగతు ప రమ మాాఆశేు రక న దగరక దతా వన. ఇతర పేాల ను కుకల వస ర. తమర క దయే ి మ ారకమల ాల జయు కేరగలర ా రనా పెమ మముార అర’’

“అుే> ఇు వు?’’ అాడ ానుద రహసుా ఆతన చస .

తన అుతా గ ున వ ల అిుు ఆతక. “అుే అుట అు ేాదు. మ వ గత సమస ఒకట గులె గచకుటు. ర దయఅనమ ...’’

“పె య! దగర సుచుదక?’’ అ అడా ఆత వరుా రైయగు గు, భా పి సుబున వాల క ప ుా వుడ.

అు న ానుదా మా ుతరు ుడ. “ర ఆలసుయేకు ఒక ప యేు. రై యా కనల ాా, ాతలఅసృల. అుదవల భా ఆ యగు ను తి ుచ ఆడక



ాహు జరగడు అవసరు. అల లా పుల ఆ పమ ాహుజుిచు. ఇ ాక, మ ుక ెల యేు. పమ ాహు

జ, ఆ వ ాహు జనట అర ు? న ెి నట ా ఎవనఅనక. పమ ాహు ేసక ావ వా?’’

“తు ఆ పమన చ న లర ేఅల ేయ. నత ఒి ా న’’

“స తరపడ. యగు ా రుభు ాకము ేఇ జా’’

“తమర వసుతా వస ా ా?’’

“లుట వా న ము ెప’’ మ ాా ుగ పణమనుతరుఆత వవా రవర ఇుట బయలేాడ. ఖాహల నగర రల ఏాట నై ఆన రణలన పరుచకుట ఆత అథలక ఏాట నైగాల దగర, వసతల గు ాకబ ేసకుట రవర ఇుట రేకడ.

రవర ఇుట లడ. కమరడ ఉదకడ ఇుట ామనలన సర తడ.

త, మ తల ను భదపరచబన కత ల, కరాలల, కటరన ిభపరస డ.

“ఏుట ఉదా? య తయరవతా ఏట?’’ పలకుడ ఆత.

“ా బబ! ల లైు ర ాక!’’

“నార ఎకడర?’’



“ముార ి ర. సు సమయ ా ార. ఆయనఏ పను?’’

“లలే, ఓ మఖ న ప వు. ఏాుతుా మట . అల బయట ుా!’’ అనా ఉదకడ ిన ఆయల ేకట ల పే ిఆత ాటబయట నడ.

ానషుా వన ఓ ెట ుద కర ానుదామలార ెి న

షయలన ఉదక వు ెాడ ఆత.

“ఆలచన బా వుా లభద డ అుదక అుకా డుటా?’’పుడ ఉదకడ.

“భా సు తన ా ణల ై ఇవగలడ. న నచజి చా న. నసుగేట?’’

“ఆయన న ెి చా న. భా ల జరగతుదుట ఆయన ఏ ప ైేా డ. ే, మా ఈ షయ మల ...’’

“అుట ఉే శట?’’

“ఆయనక ెయకు మన ప ే మాార తననఅవమునట ?’’

“ఆయుదక అల ా ర? భా లుట కనలుద వర. భాాదనకుట మక అుతఃపరుల ా నా డ. ల దయతల భాబయట పుిా డ. ఒక ముప జరగతు క?’’

“ఏట?’’



“ రైవ యా భా ఉపుచట లాద. వపత మట మహరు గు మట డ. తరా అా.

ఆలసు ే పమదమ ానుద ామలార చుర. నాజమహ ేభా క ివా న. తాత అ షయల బెన.నన ఒి ు ేబధత . ళన తాత ఏు జరగతుో చ ు. మన బయలరేన. సుసమయు ావ ు’’

“మపడ కలా వ?’’

“న భా కాక, ుట లభద ఈ షయు ెి దిుేు. ముార ెి న ఏాట క వ. వా ...’’ అుటఆత హా బయలేాడ. బయట వరక వన ఉదకడ వాాలఆ ఆతన చస వుయడ.

ఇుతల పఖ అక వు. పఖ అుతఃపరుల పకాపసే నట ఉదక లెస. “ఏుట ా! ఎల వవ? భా ఎలవు?’’ ఆతుా అాడ ఉదకడ.

“అు బా వర. తనన ుట కలవమ ఆతక పెము భా!’’

“ఆత ఇప ే ాజమహ ై డమ! భా తపకుడకలా నడ. అ స, భా ఎల వు?’’

“భా అుట మాణ ా ల ఇషు. మాణ ావలని పనలత సే వుటు. ఎ ేి, బయట నవత కిు ఏోఉనీత ఆ మఖుల ట నట కసి ు. మ అుద



చల లలలు. అమ మట తన మల అుదజయమెి ు. వసుతవ ఏాటల అుదర య లకు ఉర’’

“ాజదా క ఏాట జరగతయటా?’’

“అవన ఆ మా, మాణార క ఉతాల ాల ుటర.డక క సయుా లా ర ెుి. ాణ ుట భా క ఆబయట వస ు. రుదర అపడ ా మట డవచ. అ ఈ

మధల ఒకా న, అమన కలవమ ెి ుదనయ’’

“అలనమ! తపకు కలా న. ల లుై భా చి.అమలపల ఉు, కలా ా?’’

“అల ...’’ అుట పఖ ఇుట లపు.

ాజమహ ళ్త ెాే ా, ఎుద మ న ఆతలభద ఇుట పై నడ. అటకుట భా – పమ ా లనఒి ుచటు ల మఖు.

“అా! షమా!’’ బయట ని నలక ముచు ద కరుట గట ాాడ ఆత. వవా న ావటు వల మఖము ెమట పట వు.

కుడా తడచకడ.

“ఎవర ... ఆ ుతల వు!ే’’ అుట బయట వ ... “ా య,బా నలపస ైయుట? లభద డ పణు సఎదరచస ుటడ. ఎమర అనకో ...! ము ర సకా?’’

“అల అా! బా ాన ాల, అుదల బలు ి సకా ... ల ఏ?’’



“ను సే డ, బె! బయట ట ల ళ్ ుెబూ వ.ాళ్ హు కడ! ల దరు న వనట వ ...’’ అుట

షమవ పున ఆక కనట ా లప ు.

ఆత వడ గబగబ బ టై వడ లభద డ.

“క ల! ల షయల మట , ఏటల తయరయవ? ల నట వ’’

“ల లుై క చి! అల వుటుల! ాల పె’’ అుటలభద డ ఆత ఎదరా వ ెక క ల కరడ.

“ భార ెన’’ అుట ఆయడ ఆత.

“భాా ? ా? సరసు అనకన భా దర యక, ు

భార వుటు ఆ?’’

“న ె ాా త ా తుా వుొచ ... ా క ల జరగవచ’’

“తరా పె, అుేట’’

“ా ాహు జరగబు ...’’ ారపకు లమఖకవక

గమస అడ ఆత.

“ఇపట ఎు ాశల మ వన ... పసు!’’ గలతలవుచకడ ల.

తన ాల ద పడ ుడ మూడ నచ కట సర ఆత

ఉ ప డ.



“అ ... అప ే అుత ఉే ామ? న పసమడటు లద ల! నబెతన జు ...!’’

“న నమన ... అ ఇపడన పి తల ఎల సుభవు? నుతిాననకుట ా మటల నమట ...!’’

“నట నర ాతు జమ న పెన. ా య ైాతు మతు జు!’’అుటన ఆత దగరక షమవ వ ఇద ాల అుుు.

అసహనుా ల ఆత పై చాడ. జనదు వరుా ెాడ ఆత.

“పాణకథల లా జరగు ’’

“ఇొక పగు. ాాణ పమ ాహు జుిచకడ అాపమ ా దయతల భా వ,ే వ ల అదృషవుత.

ఎటవుట ఇబుదల లకు వ తిుే భా క దకతు.

లద ... మల జ భా ఒక పమదు ను దరమతు’’లభద ల త ఆశ గుు. భా కసు ఒకా చడగ ేఅ ేల- అనకడ. అు – అుద సఖు మి ఎుతా క ుగస ుో –అనకుట వహల ెాాడ లభద డ.

*****

ఎతన అుతఃపర ప డల డల భూద పడత, ఆడల మా, శబుా ముదక జరకుట. గముచ రలాట ోబూచలడకుట. భా అుతఃపర ై గు ను

నల పైల కయచడాు.



అట ఇట రే శుా రగు. జమడా “కకక’’ అనఅరపల శబ ముత శబుా మరస . తేల బల ల

పట క బరల ద లన భటల దరు ను ా పమల అగసి ర. అుతఃపర ాల దగర, ుిాల దగరు బరల దటల ాల దగర, ఎటచి – ాపల! ా ాపల ా అదృషు,దరదృా తలపల దగర ట ఎకకెో రగు.

ఇుద తి ుచక బయటపడడు ఎల? బయటపే మరు చ.

మనపో మకిట ు. శరు క అల ాకు తనష న ాణలై ైదుా సమ ుచకుట తాత త ఫాలద. ఆజ పాల ై ష ఎోలా గచ. ఇుద తి ుచక ఈబుార పుజరులు బయటప అత ముద అకాత ా ాే లా మడ క? తన ుత క ఏ ో!

ఆకలుడద, మక మచటుచట ఇుచద, దరాద,ఎపడ అ ఆలచనల మసరకుట. డల ుట డలజరకుటనట ా, పశల ుట పశల పడత ట త. తన కాద రస బ పజనము? చ ఎవ ఉదుటే ? అమ-న ఎల వ? బబ ఆత ఇ ల ను తనన కలవలదుట,

ఏో ష వుటు. అనయ ా గలగల రగతుటడ.

ళక సా అను నడ. ఇుట పట న వుడడ. తన ాహు ాహు తా ేఅ ి ుకరడ. ఒకట, ుడ మర మాక ిన న, నన చట ఎుదక ాలద? తన ేని ప మఖు



లెక ాల? మి ఆశు, రషు ఎకవ. ుదరప ఏో ఒకట ేా డ.తాత గు ల తరబ ఆలస ుటడ.

అమ ఒుటా ఎల గడపతుో? ల తరబ ఆలుచకుటరగత తనక ఓ పక వ – ముడ సల తప నకలుటకబర ెి ు. తనసు ఆత బబ అ – ల ఎదరచస నట ెి ు.

తనక ెయకు ాగు ు. బర నై ఉజల ఎ పడత. అరట బరడలుట అ ననట డల ద ష – పాల ుట కె ళ్ ుడ ాల మధ అలల వవా సగుల కత.

ఆత లభద డ తన ఇుట ా తపకు కి వ వుటడ.నగరుల ాల అత ె ి వుట. తన భషత క ుత

ఆత బబ ద ఆరప ఉు. ె నై ాడ, తన మా చిుచగలడ. అుద భా ఆతు ఎకవు.

న కలసకుటన లట గమనుల పరగలుట నడక ఆన భా ల ా సుల కదలు. తనముదతలవుచక కరన ఆతన ారకు చుి భా.

భా వస నట ఆతక ము ే ెిు. హుసనడకల మవలమధర ధనల, ఆడ హేు ను గముచల ఆవు ేపమళు –

ఒక ణు ఆతక ుదర సవుా తనముద లనట న భాతకేుా చాడ.



బా నటుిు. ఒకణు ఆన భా, ఇుదధనసలవు ఆత ాలక నమసుు.

“ఘవ కణ ా ి రస ’’ అుట ుడ.

భా ఆశరుా చిు ఆ న . “ఎల వర బబ? బానలబ యర. క వ ఎ .. ఎ లైుో? ఒకా ...ఒకా చట ాలద. ుత కత లెా?’’ అుటన

భా ుత బుగరు.

ఎకో న కర కుటచట వరద ల వల ు రు.“బధపడక భా! గల క ెలస. బధ క ెలస. కము దరుా వమన మటా గు ఆలుచ జుట లద,న ఈ ఖ ద ను బయటక రి ుచ ఎ పయల

జరగత.’’

“అమ న అనయ ఎల వర? అమ ఎల వు?’’

“ఇుక అడగడు మయుట?’’ ుటా చాడ ఆత. ఇన భా ల గలకల లా చక. నల ుట జ

రనవ ణు ాట ిమయ ు. బగద పడ ట క గి గు. ేల పట అుచన ళక మసేక న ియాు.

“ కళన జగ తా చడ భా?’’ అన ఆత మటన నా భాఉ పు. ఎ అా ల సుపజ ఆ మట భా గుదర గేుి. ఆశరుా ఆత కళల ు చుి.



“ఏ ు బబ? కళ్ బా వా? ఎుదకల అర?’’

“ చపల మక చప కసుదమ! అుద అల అన.

దగరే ము ే ల కి వల, ఏు పెముట ా అుటఏమో లెా?’’ అుట ఆాడ ఆత. ఏ పలకు బనహణల చుి భా. ఏమడుట చప పుు భా.

“ ాు చపన ాు చప క ిపుపతన. చ త

అు అరు ేసకుటుదడ.’’ ఇ న భా ారకు ఆతనఆతుా చుి. ఒక చప మక చప కి ేడ ిఎల చటు?గబగబ పల ట కుట భా చపు ఆత కుట ేా వు.ఇద మ ుతప శబు ాజు. ఆ తాత అ షయల ఆతగుటప భా ెాడ.

ెి ెయ మ షయ ఆత భా ెయపాడ. “పమ ాహమ? ల తుా వు?ే’’ అు భా. అ ఆ మటఎు ఆను కునట భా మఖ కవకల బెతనట గముడఆత.

“అవన భా? అుద అల ున. అ జన తాత ఏు జరగతుో

గము. న రైవ యా ఉపా ర మ భయము! అతి ేల. వసుతవ డకల మమరుా ాగత.

ఒక డకల గుా ాజదా జరగతుదట. మా,మాణ అుదల వుటర. క క ాా వుటు. లభద డ వా డ.స వా డ. లపమ అపట లభద ాహు జ



వుటు. పతుా ాక, పుా ై వ ఆ లభద అా ువ. ల పమన ాహమడ ల ఒపకడ.

సు ా ణగు యే క దిప డ. గల బా యవ.దర ాభరలా ా ుల ము రకుటమ. ఆతాత ె ైచ!’’

“బబ! ల ఈ జనల రల. అ వు క మి

ఒకపడ ఎుత సయదవో క అరమతు. మ చాకఅుద చనిుత ఆనుదు కలగు’’ గదద కుఠు బరవా అు భా.

“ ఈ పపుచుల ఎవ ఎవర ఎుత రణపవ, ఎవుత రకత ఎవ అరు ా సృి రహసు. వ ె రైుా వుడ. ాశపఎటవుట అఘ ాలడక. ఏె ై పమదమ పఖ

కబరపుప. రైవయగు దలై ే లలు ఒట వుటు. ల కఅక ేవుటడ. చట పే క న ఘ వుడవచ. అుదవల భదుామసల, క ల పనల మ లా?’’

“ఎ ల తా వర. అపే ా బబ?’’

“ిలి ! న వ లపు. న కుిన సుషుల వాల ప ా మ యవ. అ స అమన, అనయల ఏుపెన?’’

“ారుద డకలక ము ేనన కలవమ ెప బబ. ఇ మక లగూ ాలన. ఆయనవు. అహ శల ఆయన



చపల స దకతుటయ లెస. ఈ సరమక ఆయన బధనుత త ుచవచ. ాజదా న లన కలసకుటన.

తుల తనన మ కలసక గు వుటుో లో ెయద.ా సమ ెయజయు. ర లనైనపడల ఇల క ిళ్త వుడు బబ. ుత ె రైుా వుటు. ర తరుట ఎుద మ ...’’ అుట ఆన భా ఏ ు.

భా బజు యడ ఆత. తాత పఖ వు. భా ఇుట షయల ెి తన లపమ లభద ాహు జరగబతన షయుక ెుి.

తు రవర వద వద డతనట క అు. అ న భా రుాట ు. అుతఃపరుల ఎుతవరక వుల, మాక తప ఎవ

ెయద.

తరల అ షయల ెలా య ెి ఆత యడ.

ఈ రైయగట, అుదక అుద న అవల యమకుద,ుక పగు వల మాక సును కలగతు? ఇల ఎ

పశల డల ుబస .

వసుతడకల లభద డ క ఏు మట ? పమ ాహ నుతమ న అత న ఆ ైనట ? ఈ షయల గు పఖ, భాల ప మట ు.



మాణ దగరను కబర ాా భా ు. భా ఎుతఅుదుా వుో అనకు పఖ. ాలా బమ, ల ుట లె ాల

కనట ా సచుా ఎపడ కమలల గబుప అుతఃపానుఆకట కన ఏ క పతబమ అనకుట అకడన పరలనసవుచాు పఖ.

మాజ నై గుడవేడ రైవయా తన సమ ెయేని తాతుకలక ఆ ాజుల తమ ాళన చ అవాశు ొు.

వసుతవడకలక శేు నలమూలల ను జను ఖాహకగణయ న సుఖల ావడు ా ఉ పే కుా టు. మమువసవేడ ా ాాన , తతర ఏాట గు, పే క న శదసకడ. ారణు మాక, మాణ ుకలపట వన శద లభయు ావచ. ా దశక ల ాకు అత శక ల య మాకనమకు.

వసవే ా పట అుత సవన లద. ాజు తేల కకఅోగ ాలవతుదన ఆలచకట మము మనసన ల ాలు ను ు. బ ను ాజ ాాడడు ఎల అ ఆలస తనక

ఎలుట ావల జరగతుోనన గల క పట కు.

*****

మాల రైానుదామల అనమయల క ఎకవయర.వసుతా వర. భయుకరుా వర. ాత భూత లశాను ను బయలే వనటసి ు ా చ . శా దగరల



క న న న కటాలన, ుదర వక ా సు ఏాటయేడ ు.

ాుబవళ్ అకడ ధనల లగత వుట. దట న గలసడల రగత ాట జలఖల, మబల రప గర కసె . ప కటరు దగర ాాకల రక వర ధజలపపముట. క ుతన కలార ా దరరు వ తుటర.

నగరాసల ఇళ మరమత సు ఖజను అుద ో ధనసయు అుదడు వల నగరము యమనుా కళకళలడు. ఇతరాజలను వన అవల అుతఃపరు లపల రా తన ధుా ఏాట జా.

ఆలయల పజరలక ాట దగ కటాలన ుర. ముాలన

భైవుా ద వలని బధత పతలక అపజపడు జు.పతల కటాలక దగరల లలక క ఏాట ేార.

వసుతవ డకల పర లా ార తమ తమ పైణ చిు ేధుా తమక న పదతల అుద న లలన ెకవలిుా లభద డా సచనే ాడ.

రైవ యానుతరు తు ాబ ాలయ ావలని వుాహత మణ ె బధతన తన సకనట అుద ెయపడ ల.

లతకరణుల న కార వుర. ల మఖుా ానక దల, నృత, ాద జనపద, హక పణల, తతరల వర.

త వస పదరనక దాణల సమయు మక పై లవు.



ఎవకనకల న సలలన ార ఎనక త యకలక ె ి ుతుసేకర.

కీ టల, ారల, కరామ, యద పైణమ, జుత పదరన, ఎద ,ళపుల - ఇల అుద అవాశు కున ఖాహ ఓ ాలమయబజరల మా బు.

సుసమయు, నగర లహల దరుా సరాు టరమ

కు. ఖాహ నగర వధవా పి ాున రతమల ుడుతస లభవను భను గల మగల అగి ు. కా వ న రు పై రెవుచబన ాయనులు రతమల ఎవస ఎదరచ ు.ాలాళన ముి లె ేవవా లన ధు ఎటవుట ఆభరణల లతపి ల అగి ు.

ాల న నయల చట ాటకల కనపల ు ాలటుమనట . రుగ ఆాా అదు పడతన కా వ నలబుడాళ ద ుగల క సవుచకుట. ఆాశుల మబలలక ఎకనుో మళ అరపల నబడత.

ఖాహ నగర సుద దరుా మసక కట కపకన భవుల

ాల లగ న జలల పఫస . అక ావరణము వకలసప ల వు. ఎతన గటలద మసక కట అసషుా అగసి నా నగ ట - ' గత భైవు ఎవ పట ు!' అనటి ు.

జ నైముాల దగర ఎపో ఆరుభ న ి కట పడా ముప పు.జను ఎవన ార యర.



" పచయ ెి ే సుుిచగలన'' అుట వరనట ాచాడ ాజఖ. " ర ాజఖ, మాలనగ ాి. దల

సుాునుె వు. భమణ అుట ఇషు. రగత వుటన, పసువతరు ఖాహ వసుతాలక వస ుటన. ల సుదా వుటు.అ అగుి ే భవుల ఖాహ నగర వధవ క బా ెలస.వసుతాల అుతవరక తన దగ వుటన''

" ర శరడ. ా నగ ాముతా ాలేవ పత డన.

అుతఃపర పమ రు దగర అ గృహుల వుటన. ా నగటల ఓ గల వుటుటన. ర మ అథల. ర మ అథల! రుఅల ళు''

"అల ాద, సు రతమల ఎదర చస వుటు. ర కమ ఆథు ీ కు. రు. రతమలన పచయు ేా న. ఆడచకా ాడడ ాద, ణన బుడుా ాస ు. చకట ాలపు. కఅభుతరు లక ే...?'' అుట ఆాడ ాజఖ.

"ు అభుతరు లద. రతమల ర న. ల అుదుా కవుటుద న''

"నబత ర అడగడుదక? రు'' అుట ఇదర రతమల భవు పైనర.

అథలక ాగతు పలకత రతమల ాద అుద న అ లగల కబట ు. ాజఖ ుట శర చని రతమల ఎలుట పే క ా చుిచలద. ఎటవుట రల ధుచ రతమల ారణ



ధవళ వా ల క అమూలరతుా వుదుిు శర.కళపు చస వుయడ.

"ల ల ను సు ఎదరచస న'' ాజఖ పై గుట చపన సరత మమూ, రనవ, ట ర కన ాసుపజస అు రతమల.

"న మాలనగ ల లన. ారు వన, 20 ల అడగల ఎత ల

వన ా మ క చి వన. ాత, బ, అుద నమలయలన చాక అక ేవుాలిుు. ా ...''

"ా?'' ఎుదక ఆయరుట చుి రతమల.

"వ గర క ాా మలయల ను జ ఖాహల ప న''

"ాయల తగల ద క?'' ను రతమల. రపలుట రనవ.

"త గల ద. వ ేుదక లగూ వవ క!''

"ఏు సకుటర? ర త లనకుటన. పచయు ...'' అుట ఆాాజఖ, శర గు పచయు ేాడ.

"సుదర న కరమల సాాన బగుటు. ాట కమల ున పపన, ఉప, ాా దట ు వ ుచ.''

"అల, ుట అల శబుా బదవే గర క సె ర'' అుటరతమల గలగల న ుి.



"నకుట ఒకరు క!'' అుట ఆశా రతమల పై చాడశరడ. అత చపల అుతా గ ున రత ాజఖ న

'ఇబుా వుదనట ' చుి.

" సుతు నమ. ి ుట తా మ'' అడాజఖ నవత, సాానమ ాట ా ావలని మనబుాలన ఇద ముదు ణన తేల సకన రతమలసా ససేక ాగమల న ఆలిుచ పయుు.

ల ున పప సాాను నుకుట హారావన ాగమల సరపకుపనలన తనయతు ఇదర నాార. ారకదరు ాట సమధర కుఠసరు కిని ఆ అపర స ళచిన శరడ మనసల ఖాహక కృతజుజసమ ుచకడ.

లల వరక ఇ ే ారకము రతమల భవుల నాు. తలా లగత వన ాద నడవకల ుత మరకుిు.

ల ాజఖరడ, శర ావడు మనక ఒుటా టక

అడల ాడ. శరడ వుటా రతమల ఆీ కుచ వ ాడ.

ఒక ా శరడ రతమల గడాలన కన లుడ. ఆ రసుు.



తపడ నగర వధవ వృ వలాన, సతుతా, ాజఖర తాా బతకతన వుు. రతమల ాకరణ

శరల ే ా ుు. పరష అహుాా సాల ేనిట ు.రతమల ట అక వడు మనకన శర రతమలనహత యేలన దర క కు. ా ాజఖ మఖు చ ి ఆపయతు రుచకడ.

అలాట నై అ షణ ాజఖ సు ఎదర చ రతమల. ాజఖ

జడలద. కసు కబ పుపలద. అలాటన ాజఖ ఇదు ఒకమయా ుేాడ. అుద లకడా ఒక ట వుేాడ ాద.

ఎుత ఆలు రతమలక ాజఖ మనస అరమ ాద.ఎపడ ఏో ఆలస నట అగుి ేఅతన తపకు వా డన ఆశరతమలకు. అత స తన ాల ము. రైయాఆలిస న తరణుల అకాత ా ఒక ాజఖ వడ. అత ఆాాచి రతమల కర ట కు.

శర గతుల జన సుషణ ాజఖర ెి లుిు.గున ఆ గు -

" ా ఇక ేగడాలనకుటన'' సుతు సమపు ాా ఎటవుటసుచు లకు శరడ రతమలన అాడ.

"అ లాద'' అు రతమల.

"ఎుదక?'' అాడ ఉ గుా.



"షు లద''

"ఎుదక?'' మ అ ేపశ ాడ.

"ఇషు లదు!ే ారణు పెవలని అవసరు లద.''

"వ న మూలు ెుచ ిదుా వన. అడగ, ఇషు.ఎుత స'' దృఢుా అడ మ.

"చలర''

"అచడ. మట తపడు మ వుశులలద.''

" ఈ శరు ల అమూల న. మూల ెుే హతకబర క లద''

"నవ అనవసరుా చడతవ రతమల! వ ఒక నగర వధవనమట మతవ.''

"ర భమల వర. పడ నగర వధవ ాన. కన రసు ేహక కు.''

"వ నగర వధవ ాా?''

"ాన రున ఒకపట మట. ఇపడ ా బుధల లవ. ఈ శరుద ఎవ అారు లద .కలద''

"అుట?''

"ఈ శరు ైసాాాలన వ మ వ వడ''



"ఎవా అడషవుతడ?''

" త ేాజఖరడ''

"అతన న ుచడు లద''

"అ ల లెస?''

"త ెాడ. నగర వధవన ఎవర ా ర? సుతు నైన

మమారు దగరక వస ేతప న తన ుతమనవడు లద.న రకనుతల ావ గు క అత ద మనస లద. అటవుటవ సు ఎదరచప వృ!''

అ న రత ాదుా ను.

" అత ాఢుా స ా?'' అాడ మ.

"ెయద''

"న ఎల ుల క ెలస. ఎ య ల జున. నజుచడు లకాద. ా బలవుతుా ులనవడు లద''

" ేి మనఃి మరద''

అు న ాజఖరడ రుా ట ై చాడ. ఇద మధ శబుఘభూత ు. అలిన ాజఖరడ తలు ద నడమా కళ్మూసకడ.

అత ాల దగర ేన రతమల ఎ ఝమలల లుోెయద. అతన ల చడా ాల ుడా సేక రత పడకు.



ా ఆడ ాల నయల ుదన త ఇుా ఆలద. ాజఖ లల దుయడ.

ఆ త స తన ఇ ల ఎదరచాడ. అహు క కరాజ ే ఆ త చల ఖ ఇళ ఎదర చాడ. తనరతమల లన తన ల తాడ ఖ. ఇద మధ గూడకట కనఅహు కరా పవుు.

*****

గుడవే ాజమహ ల ఒక గమ. ఇ రహస ముతల గ అక పెవచ. ాజస భైా, క మన ట బెతన ఆ గలమా ఒుటా పతళ రగతడ.

ామనుా ప ళవలని ఉనవనుల ళలద. టలు చ ఉనవనము చకా కిస ు. మాహ గుడవే వ గమనసె ైరగతడ.

మట మట ట పై రే శుా చస డ. ఇుతల మాణ ఇుదమఅక వు. "మాజ! ఆ ి పుిుేాన. ుత ె రైు?''

"చడ ఇుద, న ా మనషల అల వుటర. ఒ సుదరులా ుయేడ ల''

"ుచడమ? ఆ మట అుటన? న క ర ముడను ేు నగరము ాలర. అే ర ఈ ఎుదకలఅుటర?''



"నట ఈ ల ే వు ఇుద. తపేిన ీఒక మటనదట,క లెా?''

"ఏమన పెు. లక లగ మకల ేా న'' ఆశు అు మాణ.

" యేుగలు, ు ే ము?''

"ళుట అరు ఏట?''

"ామయణుల కామేో - అలుట మట అ క అు''

"దప కథల పెకు! సటా పెు''

"మన వుశుల క ుదర రాట ేార ఇుద. ఆ ి మటల పుా ా పై ల చసి నట ా వు''

"ాస వరుా పెు''

"ాసవు ెాక బధపడవ''

"యరు ఎలుటె ై ుచక శ ల వు. ఆ ాసవుట పెు.

పెకే ద ఒట ''

"చులే వుా మూల ారకలైన మవ గు లెస క!''

"లెస''

"మవ య కన ాద.''

"అలె?''



"ఇుదత ా దగర పతడా వుటన మా కతర. బ హణయవ మవ''

"మ ఆ షయు ర ఇుతవరక పెలుెదక?''

"సుదాబట మటక లవుటు. ఇప పస , సుదరువు ాబట ెబతన. మవ బమలగు. అపరప దరవ.14 సువతాల ాహ ు. ా దరదృషవాత ుళే తాత భర

చయడ. అపట ఆడక సునలద''

"16వ ఏట ధైవమ? తాత ఏు జు?''

"ఆత గ హు తు గడపకుట న మవ ఒక షఋతవ ా, ుడ రడ, కా వ నల ాను ే ు.ావరణు వకా వు. సవరుల కిున కలవల రలనల పైల ాిు ఉల ా క ు. అరనగుా వన బుార రుగ మవ ేహప ాు ల ముతా ిు. అపడ అతనఅకడ.''

"ఎవరతన?''

"అుదర పెక చుద డ ాడతన. చుద ల అుద న యవకడ.రషమ, యవనమ అత అుాుగుల ణసలడు. ఆ పే క నావరణుల ఆ యవకడ మక ేవ పరషల అగుిడ.''

"తాుే జు?''



"ప ఒక తుల బలన ఘయలస ుట. అర కతి పదులనల అపరసల ితన మలుట ుడ జవ ి చుచ

ాడుట వుట? జరగవలినే జు. ుడ సయల ు జ పడతన లట రల ఉు మ.

ావరణము సుహను ు వుడడు ఆ సుఘటన జరగమ ారణు. ఆ సహన ణుల పకృ తన ప న సేకుటు. సమమ ెయ కటల ెుచక సతుున సుదుల ఇద

మనసల పలు. జ మల, వర రతమల, భూత, భషత ,వరమల, న ద దుత సుపర సమరణ ాద కలకపరవాన ఈ ఖాహ నగర సుదర ఆలయల సమనత ాణు!''

"తాత ఏు జు?''

"మమూల, ాత డ డ. నక ఆతు''

"ఈ మగజతు ఇుే. అవసరు న తాత కాకల ిాా ర''

"ఆశపడక ే! అరు ేస. ఇుదల ఎవ తప లద. ఎవఇబుదల ప పకృ తన ప అ ేసకతు. ాపపణల, ము

డెల ముసక అత ు. హపణు అలుట. హహాదల తైు లునా.అుద బహ పట మగెల అుటర''

"తాత ఏ ు? అుట ఈ ాజవుా ఆపరషడ ఓ ధవాపత డనమట''



"అవన. ఆయ చుదవర. ధవాలనై ీ గరవా మ ేసమజు ాకల ఆ ీ ఎల డచక, ఎ తుసలక గే ివుటుో ఊుచకుట

మల కబడచకుట.''

"న ీ ా మవ బధన అరు ేసగలన. ఆన ాను పతకాసమజు ను బషు క వుడవచ. అడగడగ అవమలాలవైుడవచ''

"గరస వన సకుట ఎ పరగల న వుటుో ... వకా వ న ా ే ఒక త కటరుల పసవదనల పుదట.''

"ఆ తాత ఏ ు పభూ!''

"ఒక యవర కలల కు త కర ట కుట ఏు ెి ుోలెా?''

"ఏు ెి ు?''

"ఆ హప ణ జుచ ఏె ై మా అ ుిచయ,ాబ తాల 'ఆ ణ' జుేట ా ఏె ై ే. హప ణ మనపత ారణు. అోగ రు అ'' అుట.

" ఉాయె ై ెి ు?'' ఆతుా అు మాణ.

"చకట ముాలన ు గరగల రేక ప భక డ హపణ జు ట ా ఏె ై యేమ ఆేుుదట!'' "మన ప కలకట న ఆలయల ద అసభ న బమల అుద?''



"అ అసభ న బమల ావ ే. పకృ టను లవనముతపాల. ఆ బమల ట నట కు ేె ైక న పాుతతన అరు

సేగ ేపకృ ఒల న ె వై రహా అరు సేకనట ! అుద ుదరప ఆలుచకు ఆశు సక రయల పత నఆుటే ా వుట''

"అుదవల ుేయముటా?'' నవత అు మాణ.

"అల అ అనడు లద. ానత అుత అవసరులద. మను ఆ ి ల వుట ఏుేా మ ఆలు.''

"సలు. ుద వదుట సును. ముద ాాల వేళక కక కలగద''

"ప పత ె ైవు అ ఆ వుడా ఆడా సును ద ఎుదకుతఆస ?'' ుటా చాడ గుడవేడ.

"మతృతు ల ేీ సుపరతు ాద. అ మగాకరు ాద.అస రై యగు ఎపడ ా రుంస ర?'' "వసుతాల పర కర ను యా యల ా రుభమవత. ీజన సతుా ర

క డకల ాల నవచ''

మా గుడవేడ, మము వసవేడ, ాజక మధవయ -మవర మూర ల ఖాహ నగర సుా మరాల బయలేార.పల షయలద చ ుచకుట ళ్తర.



"ా మపభూ! ఇకొక కమ వు. అుతా స న లాఖుచలక ే ఎటవుట ప కారె ై స న రా

ఇవలడ. ముటర ముార!'' అ వసేవ ైప చాడ కమధవయ. "

ర ెి ు జ. మగత న ాలక స న ాఖలనుతమ న కఖుల ఉదుచవ ెపలు. కుట త చ ిక ఒక రకుాచ మక రకుా సుా డ. మన కళముదన పకృ ఎటవుట

ాఖయేడులద. ఐ మాాల ఉదుచల? కఖులసృి ుచల''

"చకా ెార. న పడతన ఆదన కర ేల. అుట నస న పదల ెపలకన ఫాలద. అ జుచల బలనఘయలల మ ిపతనమతడ. అగుచగన డ అుజయ. బలన న ఘయను మ ి బయట పడ, లుల లక తి ుచక మసలల? క మధవయార! ర గు ెా'' అడ గుడవేడ.

"పకృల గ మ.ి అ సమసలక పకృ ే మనక స న

సమనస ు. ము - ెడ, ాా-పణల, చతగ ల మనుసకుటన బలా పకృ దృి ల అు సమన. పకృల మలయమరల, పపుచ తానల ుడ వ. ుడ పకృ సమన.దుదల వనుతవర బధ. దుత ి ల అు ఆనుద.పాుతత!''



"అ ేదుదుల బలనత, దుతుల ి పజత - ావలినఅంవ అ.ే కా ర ఎల ాఖా ! ా ార ఎలుట

కఖు సృి ా క ెయద. ఎలుట మసరక క అవసర అుుచ న దిుా వన. ఎ య ల ే ి బాఅలియన. మనసక పాుతత కే పనల, మనవ కలణ, ా ఆను డ ేపనల ాా, జ న పజపా యేగ ేఈ ఆ తృి ల''

" ఆదన క అర ు మాజ! ఆదనన అరు సేగలసమర ె నై మ అ షణ మన పథమ తణ కరవు'' అుట మధవయఆలచనల పయడ.

"ర లాము రు. మ అల వా మ'' అుట మాము మ ల ముదకాాడ.

గె నై సు మధవయ ుతాలుా ాస వడ. లభద ర నడా ఎపడ అత కి మట ు లద. లామ కు మధవయ లభద కటరు ై బయలేాడ.

"మనఃా ుగణుల ంన వన ల ాల ె చుిచగల ి త

ప ె నై ావ. ా రలన లు అరశర పరమర ాసుపజయ గనాడ ాా. ధార ామల గ చకులబనునభూ చుిచగల పైణు వు. మాక ట ుదవల ాసక ుదవల ఊి ీలకుట సతు వు సుదాలనసమనయనభూ ు ే ధుా ాాణ మల. లారుల ఏ

గు ఆ లు ఎుదక పాకు తు. అలుట సవ ల



ాణు ఎు పయస కడకన ప'' అ ఆలుచకుట వాగసవా టక లభద ఇుట దకుట ముదక నడస డ

మధవయ.

న కటరు, డ పడతన ాెట , రుగరుగల ాాణలమధ ఒక పక ను భ న అపరసన క మరుి ేలపమన చ ిమక మధవయ అాకయడ.

బగద కణబట , డల గలల దుడ, కతరలకళకళలడతన ఆ అదత ల చి ణల ె తైనాతులవుయడ మధవయ. మమూల మి క మకా మ శ ఆ లకుదనకడ. ఆ ల ా ణు వ పపుచుల అుతకునమ దరు మక ఉుడే అనకడ.

ఆ పమ ముద తన వ మర బ లన మధవయనలభద డ పలకుే వరక ెాలద.

ర మధవయ న ాజశయ క. ాచారు ద ళ్త లభదనక ి మ ఇట వన. ఆ అదత ల ె న మహయవెర?''అుట తన పచయ పుడ మధవయ.

అరనగుా భజద పట వస ు, గుెద జుధు, న గడు,అ ుి ేచపల, ోవ కట కన ఆ వ లభద ె ైవుటడ మధవయగ ుడ. పచయు న లభద డ మధవయక నమసు తన కటరుదగరక స అ మాదల ేాడ. అతన న ఆ నవల అరు ాాదో ణు ిమయము.



"శమ ఇుత ఎుడల సు దకుట ఎుదక వర? ాకబరుి ే ా?'' అడ లభద డ.

"అ ాదల లభ ! మ చల ల లా అనకుటన.ఈ క ా ప ు.''

"ర దార, నన ర అనకు. వ అను. అుదల ఆాయతుటు''

"ుత పాడ క ెయద. లుట స నదకతన. గు మాక బెన. ఎుత ల నై బుారపప ా డరే అవసరు. లుట కారలక ాజశయు లఅవసరు'' అడ క మధవయ.

"ర చసి న అంమ క తజుల. ఆశయుఎలుటె ై కార సృజనక తన ావరణు ాా. కఖులాాలుటర ా కార పట ుచర. జ ఔన ాట రురణగు శద చిుర. ాటుతట కలుొచాకకృతల అల ావన షయు క క బా లెస'' అుట మధలఆ ిాదు పలమకన రనవన తన ల ద ట ుడ.

"అ పరతు ను ఎపడతన సుాల మటల ఏ ా పర సుల నరు సేలక తన. మి ఎుత ఎ ఎదటాబధన అ ేాుదత అరు ేసక ా రేలకతన. న కవ ె ేఅరు ేసల ి ల వన. అభుతరు లదనకుట''



"అభుతాల, రెట షయలుట దా లవలు. లాములపస తు మాు ని లలుద వర. ా బగల బధతల

కపుర. వల సృజనక ుత అుతాయు కలగు. వలుఊహన కలనన ఆరు సేక అ లల యర ావ. అుదవలలలక ావలని ఆాల అుద న అవల అుాుగ పదరన కఅవసరముిచవచ. తన ఏాట జరాల లల ెార.

"తన ఆున, ఊున పదతల ముర ాణల జరాల ా

అుదక శుేా సు మా తన సరసు రయ దిుావర. ఎుత ధ ై ఇవ. ఎుతట శరమ ై వుచ మా కృత శయు వర. ముే ఆయన ఆ మటలర. ాఅ ుక సుపుా యేర ఆలచన.''

"ఆదాల, ఊహల అుదుా వుట. ాట అమలపరచడ కషతరుావుటు. మ బధతన మ ర ుచ దిుా వమ. ఈ షయుర మా సనయుా ెయపరచు.

"తపకు! మ న లవ సకుట''నుట మధవయ అక ను యడ.

లభద డ ఏ మట అత మటల ఏో అవకబధ, చపల ఉనీత త వు. తన గు అతన ఏ ెపడు లద. అతనె న పమల క ఏో ఎదర చప, ాకలత వకమవు. కారలపపుచ ఇల తుా వుటుదనకుట - పడమట ుడల నకక ుగతన స చి గుా నడచకుట తన గృహు పై నడక

ాుడ మక మధవయ.



వసుతవ సుబాల జత వ. ముాలక వే జను జను ఒ పాహుల వు.

ఒక ాజ దారల లభద పరణల లల పదరన జు.అసుప లల క అుదల వ. ాట ఆరుా ేసకము ా ణమన లలన ఎన వడు జు.

ఎనక సమయుల మా, మాణ, మము వసవేడ,

పరపమఖల, ఆత తతరల వర. భా క వు. ాలభద కలవ ా, మట డ ా లాలద.

పదరన సమయుల లల, లల గణగణలన గు లభద డపెవలి ావడు వల తన సరసుా స న భాచడలకయడ. తనన భా తపకు చి వుటుదనకడ

మనసల.

ఆ బా అలిన ారణుా ఇుట ళా ఆదమరదరయడ. అకడక హకథల, ామయణ, మరత టాలజరగత. ఎవ ఎటవుట భయమూ, ఆుోళ లద. ాపుటల,ధన ల సుపన న నగర ాకు కుా శత భయు ల

యవల ఖాహల స .

న ా దగరల వలడ జ నై ాా కట ున జ నై ముాలఖాహ ముాలక ి ధుా వ. ాట ాణ వలడతన ఆ త యది రాడ. మాజాజ నై డుగేవడ తన ఉర



క పద ు జ నై ఆలయు ాణలక ాజ ఖజ ను ుత ధనసయు క ేాడ.

అకడ ా కుా పి న ాుథాల ఒకటు. ఇకడ ంనధావలుయల ఆాస వసతల వుడడువల ఆ ాుథాల దర పేాల క ఖ గుు. వసుతవ డకల ారణుా ఇపడ క అకడజను ే క ాోపాల ేసకుటర.

అ ేకా వ న, ాలకట ఇట ఇసకా గటల అగిస .ఇకడ ను ఖాహ ముాల లగల, ాపట న ల ణకణకమ రస న టల, జన సుోహు ను వస నలహలు, సుత, మృదుగ సవడల నబడ త. అుతటకరస న ల తడస న టె మేల. పట గట దరుా తల అగుి ేుధ పరల అుచల, ప దగరన పరల అ మసా కనబడత .

నగర లహలు ను దరుా ఒుటా ఓ అపరప ుదరా బుడాద కర అసహనుా ఎవ స ఎదరచ ు.

ఆ ఎవ ాద ... భా! ఓ మ ఆాు ేభా. లభద

సు ఎదర చ ు. పలట ధవళ వస మల ధున ఆ ుదరా ు ను భ జన నతుల ఆ ల ిు. మా, ాణ నృత,ాన సభల మయర. ఇుట వా న అనమ సకన భాఆత సలన క ాటు ఈ న ాు. ుట ఆత కవ లన పుిా న ె రైు ెి లపు.



కలవ కల ుట భా ాల నయల ఆతుా అత సుఎదరచస . లభద ఆగమన ేాద సుగము ఎుత ుతా,

పలకుతా వుటుో చ మన ఆశ కా వ ాద అకడ శబుావన పకృకు కలగు. లభద డ వ ఏు మట ?

కే ిటల బుా వన ముగళసతు తన ైప చ ు.అచ గ నట ె న తన ల పమ అల ాహు జరగతుదఖాహల ఎవర ఊు వుడర. ఎవ ల నవక వుట,

ఇ మాక ుక ె ఏమతుో? ఒక పుజరులు మపుజరుల బు ేి ఆశరులద. ఇ లా ల తన గు ఏఆలస ో, అమ న ఎల గడపత, అుదు క తనకాప ుబ ు.

చట ల అత సు దకుటన భా చప తన పైకదలత వస న ట ద ఆు. ట పట కన వ ఎవ వుటర? లభద ే అవు. తన ఇకడనట ఆతక, లభద తప మవ ెయద. ఒకళ ఆత అ?ే ాద అల జరకుఉుల ేవళక మనసల కకు భా.

భగవుతన ఈ ఒక అవాశు ేజే తన ముదన తురరకమతు. యతేల లబమలైన ల ఎకడ మకోప ఎవ ెయద. ఆత, ల ఇదర ాక మక వ ఆ ట వ అ ేతు ేయ? భా పప ల కలత పడాు.



ాగ కదలత తనక దగరవు. గు ెగుా ట కుటు. ాస గుక ాుడ వణతనట కదలత. పలట పట

మడతల క ు జరత.

లిాలల కుార పడక అనట మఖు ద పడతన ముగరలనసవ త. సట రమెట ుద వలన పటతడచకు.

ఏ అరుా అమయుల తన ా మా సవుచాు.సవ సేకుట కదతన కా వ ా ఏో భార ెి ు ాభా అరు ాలద. ఆ ట వ న టడ. ల లగల మిఆారు, ట రపల దగరా వన ఆ వ మఖు సషమవు.

భా 'అమయ' అనకు. అతన తపకు లభద నే ున

భా ుెగన ల లు. కె ళన సవుచక కట ల తనమల న బహవన ై ాల వుి. ట క ాల అల వు. లభద ేనన ా రణ జాక క గు ె ట వడు ఆగలద.లభద డ దగర ేాడ.

దరుల నాళ మధల ట అమ భా ముదక వ

లడ లభద డ. అత ాల ు నరలా జరతన దుదవ చుి భా. అత కుడల న హేమురమెటల ు వు. న వో లక పరగల సకుటవోనన వన కు భా.



"అల కరుు రు'' అుట భా పక వన ఎతన ాగుడ దకరు. పక లభద డ క కరడ.

"బగా భా?'' ఆరుా అాడ ల.

"ముద ల వ పె'' తన ాళద తల వు ఒక పకామఖు ి లభద పై చస అు. ఆ ల డల భా రనవకళ రపల తప గ చపకుదడు లద లభద . ఏు ెాలన

ఆలచనల పయడ. తన రహుల ఎుత ాు ఎల ి ెా?బధన భున హృదయు బగుద ఎల ెా? ఇపలె వుోపెగలడ. అవన అే ె సతు.

"ఇపడ సుషుా వు. వ ల యవ. ఎుత పు?''' కరకు భా ఇప చస అాడ ల.

అతే చస న భా ుట జాబ పెక ుట చపన రనవ -అద త " యాలుై'' అ వరకు.

"యాల?''

"ణక యగుల గేపెో క ెలా?''

"ఎదరచపల ... ఆ యాలన మటక ఇపరు ెుి.కబరుదా ుట బయలేాన. ుొకరలగు, ఉరకలుట నడకవన. ఐ ఆలస ు. నన ...''

"ుచమ అుతట అపాధ ర యేలదలు. ఐ ఇుతప ఈ

రన పశేుల ఒుటా కడ వుడడు? ఎవ చ ఏ వు?''



"వ ెుి జ భా! ఇదరు క ివే అవాశు ొరకలద క? లఎపటనుో న చలన తపన ఈ ు.''

"ల లుై క? ఏ లల ెాా?''

"లద''

"ఎుదక? న క దకన గల?''

"అ ాద భా! తు అతుా ము. అు పానుాఅి ు. వవన ఆశట ఇుతవరక బతకతన. వల ఈ తు అనవసరమన రయ పో వన. ఓ జ నఆపత డా ఆత క డా వడ. అత ేలక ేఈ కలక కమృగమ .''

"చడ ల! ుత ప కార క ెయద. వ కేబ లల అ ఎలుట ై తాలక స యకుా వుట. ట బడాలుట ల మన. ా కార కృతల ాలత న.అమా న. అ మామ జలకుట ప. ాట ా ణు శ లవు. కడ వ ఎల వ స బతకతుటనన షయు

మ క. క న సఖల ణాల. ేల ే ిమటవ ల?''

"ఏు మట?'' న భా అరెద ే వు అాడ ల.

"ా ణ తలటన మటవ. మద ఈ కలక ముద రణ, ఉహు ాాల న అట ెు ఒుటా సుఇకడ ఎదరచస న.''



"న బకనుతవరక మట గర ట కుటన భా!మస న. సరసు క తు ేిన తాత ఓ న అభరనన రు

ేా ా? అ స, అుతఃపర తు ఎల వు?''

"మమూల, పుజరుల ామలకల ల గత. అవనాాణ పమ ాహు గమత ా వు. చిన జనము నవకవుటర కద?''

"బధపడార క వర. ుక పగు ను న తి ుచఅుదరు క ిఅల యేకతపలద'' అుట అ ఎల జు శదపడల.

తాత రుా ట ర అడ "బా అలియన భా!''

" అలసటన న పుచకుటన. అుతకముద క ప ేయ''

"ఏు యేల పె భా. టల ేా న'' అుట ఆతుా భా ైపచాడ ల.

గి ట ఎపటను గచకుటన ముగళసతు భా కరాగర ేుి. తన న గి తన ల ముదక స మనుా వు

ు. ాలవల ితన అరేల పల తళ్కము ముగళసతు.

లక నరు ెిు. ఆ ముగళ స తన ేల సకభా డల అలుకుపజ ిమూడ మళ్ ుడ. ముగళసతుకడతనపడ తన డన భజలన లభద గర న ే ళ్



కతనపడ భా ను ఒకాా పకుపనల ుు.అప ేల పుచమ సరు నబు. అ ఎుదకుత యా వుటుో

అర ు. ఘల వ ేమయూాల ఎుదక టు ేా ెుి.

లభద డ తన అరే చుునపడ చున భా ణగఒకాా ట ే సపసాల పధునట నల నాలవమ. తన ఆత, పరమతక కృతజుజ ఘటుు. తపసఫున భ తరణ ా ి ుపజని ఆ పరమవ తన కట ర ే ి

సమ ుు భా!

ముగళసతు కడతన సమయు తను ల నైా ుతనయతు కళ్ మూసకు భా. ుల న ల అుతలై ాద ునటుిు. కా వ న జలల ు ప నవదుపతలద జల లకు. లా ే మలయమర లతమ ెన ఖాహ ర ాద దజల కకమ ఒక పై కట - శబమూ ుడ కి భయుోళనలక గేని ణలమక పై, ఏ ణు ఏు జరగతుోన భయు -

ఆ ణల మ పకృతు ఇపడ భా మగమహరుా

ము. భా గతు గు మరు. భతా సుు.వరమ తన ఒల పుుచక ఈ ా గ ే ల అనకు.ాద అమృతఘయల అరు ేసవ అపరప న అవాశనఆ అదృశశ శతట కృతజ ుజలల ఘటు తక అుిు ాద.

భా మనసల శబ తాన. మనదల సర పయణు, అలసట,

ఆాటు, ఆదా - అు ాగర సుగము సమప నట ద కలక



'ఖాహ'క స న పష అు ు అి ు. ుతప మనుాకరన ల, పక ా భా ఒల తన తలన వు తృి ా ట ాడ.

ఆ ా ా జలాల ుద జల ాన పట మడతల కయ.

ల సర మత ా మూతల పణ ాల నయల, కనమనస - హృదయు ే పట ుచలద. ఎటవుట పఘట జరగలద.భా హేు ను వస న పమల వసు ముిపజస .ఎపటనుో కన ాాలన ఉలల టడత అలిన ఆ

తేల అపరప న భా ుదర ాగరుల ఏ రటు సదకత.

భూదక వున ఆాశుల ఒక ణు తన ఆాధె ైా చసకుభా. అపయతుా లత గరటకల ుట భా ే ళ్ లభద ముగరలన సవుచాా. సాసనలన దజల భా కరలలమఖ కపత కదలత. చుదుబుల తన భామఖు లభద మఖ దగరవాు.

అరడ కల చక కుిస న గలల ుట నచలద ల తన ముతన వుడ. ఇద గుె చపళ్

రేవయ. తమ సుపర వ , ఉ, అ మరఆను ల ా ఒకట ైతన ా ఆతల ఏ బను, అమాస పర సుల ఎవ లెస? అనభస నజుటక అరు ాద. మాకద టబట ల లన పక ఏ పట ుచద.

సుపర సమరణు! ీ కృతల అపర సుగమ లున ాలు,

ఏట గమయ అనకుట ఘయల ఆు అుిు.



ఒక పై ఖాహ నగరుల లగడల డకల, పకృ ఒల ఓనవదుపతల అతదత న రసవతర లస మ ల జత

పకృ మనుా వు. అు ామ.

అసల తతు కట నైనపడ ఇదు ుదకనట ా వు పకృ.మూడ ఝమల టనట ా గగుటల బెత. ఖాహ లలఅలినట ఆస .

పలానా క ి ఆన నకల, భూ కతన బరదరుగఘల ావరణము తతా వు. ఇుా ెల రలద.

ర ము ేల కరడ.ా ి ె వున ా లట ా ల సక ి సే ఆలచనల మయడ. ిా నువస న గ అత ఆలచనల నుల న ు. ట దగర

లడ.

దరుా కా వ న జలల సవడల ిస . సవ ముదుా నబడు. భా, లభద డ - ఇదర నల తమ అలసటనన జలల దరు ేసకుటన దృశు ర క లా అగిుు.ుట మ ను. దర దాలక సున శబు - ఆ శబ

లకుట ట లై ాుల అట ఇట ాడతన చపఅసషుా అగుిే ల ... ద ి కుద దృాల రపల ిదరమవత.

ఉలల సవడల, నరమణల ాల, మృదుగ ారుా ల మనపధనల, గసగసల, ఎవ మగవల ళ్పట స న ధనల -



తరచా అనభూకుద తన ఈ అరుా ఆ యా ల గు ఎలా యన? ఆలస డ ర . ాసవు ుా, ు ాసవుా

మతన త అనభవు కలగు. ఎవ కలగ ఈ ుత అనభూతన ఎుదక ుటడు? అదత న ఈ లార సుదమణల భాఎకడుో?

ప కస ల ఎవ ల ముాల చట తయరవతన అనబడు చత పధన ఎుత ష నో క అుిు క.

మటమట అ ే పశ! జాబ సుగ ఎలగ ప - షపశాు. అలుట పశల తనక తరచ ా స న ఓ అజ త మగవ స నఓ పశ -

"ఏవు ! ల పమల మన ఆట మగవల ఏ మగ ై మజులద ారుట ఏట? ఇపడ పనరన ద క ఎు పధనజరగు క? ఎవ జు వుొచ రనకుట ఆ మగవన ఎుదక ాకడద? ర ా స న ాా చదవతుట కర పాహులదమకు. ఏో బధ .... ఎపట బో అ! ఎపడ ఖాహ చలతపన.

ఆ లలాట క గుటల తరబ మట డత వులక. శమల న క గు పుచాల అిస వుటు.ఎుదక? ఎ ఆలచనల ఆచరణక ాకు ఆత వుట.యేలనకన ప ావ. ప ేామనకుటన మనావిా . అు దుద. ాదుటా?'' ఆ అమ ా ని మటలమటమట క గర క వస ుట. తుా ా స ు.



గబగబ ాను ేి ాుట, షర , ట ధు బయటప డ .కురయ ముర ా ుగణు ముద లన సుదరకలక ఓ డ అక

లల దా గు వస డ. ుదర యవ యవకల,తదుడ ల, వృద ల క చాల ఉర. ాల సుపన కటుబ ుెన ఓ మళ తన కమ ఇల అుటు -

"డ , ి, వల ీ, కమ య ె ై, ే ను వ ీు.ఇ ఈ ఆ ఇర అు ి'' అుట ఆ త తన కత ే పట క

లకుట ు. అకడనవ బూత బమల. అసహుా లవ అనఅంా యు ఆ. మ ఇలుట బమల ఎల పపుచ పి ుెయఅడాలనకు కతర.ా అవాశు లంుచలద. తన ాసయు చాడ .

ావ ాద, తన గ పక స ల నాన గ ుడ .పుజాల వర. ఎు ము డ తమక న ధుా ుల,ఇు షల ా ెని షల చత గు బెతర. ుదరేయల క వర. గన పుజా నక డ కుట యర. ారుద చస ఓ ట అక ేకర జగమస డ

ఓ టె ుద అరగద ే ుడా సేక నడమ ాా ుా కళ్ మూసకడ . ఎపడ కనక పట ుో తన ెయద.జడతనట ా చల ాలల, చట పక బయళ, హత - వర వృసుపద - పకృ ఒల దు ల ాల ు దుిు. లకే స ద ా వు. ఆ పశేు వుా అగిుు. ా ఆశరు ...!



బూతబమల ట న దుపత దర ఏాుతుా యగలలనచి ఆనుస ర. ఇుతల ా కతర డ ుట రగత ాట

దగర లు. ఆ యవ అరు ా ఏో ుత అనభూ. న అేఅతన లా ఏో ఆ అమ ెల వదతడ.

ఇుతల ఆకి కుా తదుడ ల కత , కతర తదుడ ఒకకర చసకర. మగ తలల గి ాయ. రనవ ఆపలక ేరమలన ట అడుా ట కడ.

ముాల చట మ జన సురు దలుై. ల మటల నపడత వ.

"24చదరప ళ ీ రుల చట మట న 84 ముాల ఉుే.ాలగరుల కిా మత ల. అజు, ఎల ా,

మహ ల ుట కఖులకుట రయ పభన, త పరమా ట ె ఈ లల పపుచ చతల అపరు, మ సవ అదతు.

భవశ ల ణ - సాలయ - ఖాహల లలకదగ సుబుల - ఖాహల వన లయ ాల అకడ లవ.ఎక ొరకవ. ేాలయల ద వన యగలల, బూత బమల

ావ, ర చస న లల ామ సమదుల ామతరుాల.

ాలు ణల తన ి యతమె నై సాుతా తనయతుా స కన మలఖ అ. ఆ మఖల ఎటవుట కృ భతు ల పాుతత,నయ గముచు.



థన మూర ల రాాదన నక గన బనుదత గ ుచగనప ేఖాహ పతను బయటపడతు. ఓ డ బెతన

మటల ుట ముదక నడ .

ఖాహ లలద సమగ పలన లద. స న అవాహన లద.వస నార, చి ా సుఖక దవలద. ా ుి తక. వలఒుే లద. ఆ ాా ా యక ఎు ల జ. కతకలవ అరు ేసగల ఓ జత కళసు ఎ లల ఎదరచస !

అడల ాన ల న ఖాహన లగల ెన ఘనతట.ఎ.బ. ఆ తాత ల క ద ు. ఎ యాల శబుాగయ! ఎవర పట ుచకర. ఆ ల ా గు? తమదగరన అమూలు గు రతశేు ఎపడ ట ుచలద.

ేాల రతు పై చస ుట రతు చప మ పై మరడు రుకస ుదన కడ . తన పట ు ేాల అ రతేశపఅణవణవ తనేనసి ు క.

ఆలుచకుట ముదక నడస డ .

"ఖాహ అన ర ఎల వుద లము అడగత వుటర.ఖరహ ల ు ే ముద నగర ుిరుల ుడ బుార ఖర రపటె వువేట. ఖర ర ా అన దట ర మ ఖర, లఖరహా ము. ఇుదల ుడ శబ లనటిస ు.

ఒకట ఖర రమ, ుడవ ాహ ల ా అుట ఖర నగర రహ

అన అరు క సవచ. ఖాహ నగర ాణు నక ఎుద ాల



శ శక ల. యాల కదకల సర యగమ పెకన ుదసుసృ క ఉ న, అవాన దశల హణల, ాక కాణ, తరష,

గల, పా, రిు ాల ాలనల ా పతన మయ'' అుట మ డబెతన ాఖ శదా ుటడ .

అతన ె మట ె ైల ేసకుటడ.

పడమర పై సున ముాల లణలయు ఒకట. ఖాహల

అ ద ఆలయల మూడ. అుదల ఇొకట అుటర. 954 ా ుతులచులే ాల ట ుర. తరమఖుా వు మురు.

లణ మురమ అకడ ర అ షాలయు. మతుశరఆలయ దగరల వుటు. ఎుత డవుో అుే ఎత ా వు. ఎతనా ాు ద కటబ వు. ాజదార, ర నీలుట లల కిా .

ఇకడ థన లల. జుతవ మి సుగు చ ి ఆశరయడ. పాతకుా మలన ఈ లు ాము సృి జైమబెతనట ా వుటు.

ా ముద నృతు ేస న నర హృదుా వు. ుకల ట,టా బణు సుుప, గా లద, ఏనగల ద ా దృాల ుడా

కిా . ట ప అుతాలయమ, మ ముడపమ, గరగృహమవరసా వుట. బయట ా ాాల ద అలా ల దరు వా తు.

నృత భుమల శరడ, ట లవ న అపరసల,ాలకల ర, ా పుక య కరలన పుచకుటన పమల ఓఅలకత పెక బెతనటిా .వతల నడమల



యాల, అలట ఖాహ లల పె క ానకల, శుాల రన,అుట సవుా ఉలల న ర పపుచుల అపరపు - అుట ె ై

ప సేక ా యడు ి గబగబ నడచకుట ాాడ ర. ఖాహల లల గు ఎుత ా ి ఏో ల ఎు ుతుదిస ు. ఏట అనభూ కుద ? సమను ొరకపశల ....

ఆలచనల పడ క సబహణ ి ఎదరయడ. అత ుట

ుదర ే పాటకల వర. తన దరు నుే 'తాత గదగరా న గై ే ిెాడ. ఒక ా దాణు దగర లడ.ే జగుబ, తవప మురు, శథ మురు, ను ముడపు, ారథమురు, హనమ ము, బలయు, జ మురు, ామనముాలన చసకుట కట పలేప గూడ రేకడ ర.

ిా ేల ాలత ఉు. ా ుగ తు దస లమరకడ. లు అలాట ప ఇ ఎుత ా వుటుోఅనకడ. ేాలయలక సుబుున టే తయర ేసవలి వు.బదకుా వుడడు తే ా ఆ ేి ముచు ద నడు ా కళ్మూసకడ. ా ఉుల ఎుత పయత ఎకను ేకుద

ను మనసన మసరకుటు

వసుతవ వరన ాట భా, లభద ల కలక అపేిన ి కథన మకను ా రుంా ో! తన కళ చస నట ా వ ుబెతుటడ. ము ట ావలని ాడ ా మయడ. తన వ గతతు గు ఎకవా పెడ. పెదనుత లదుటడ. కళ్



మూతల పేవరక రెచక వుడటు తపసరుటడ. మధ మధలుతోరణ, అరుా మి, కళ్ మూసక ఆలస న ాఢదల

జరకడ.

ా ుడ ఝమలనుతరు ఆకి కుా లకవ వ చ తన బపకనన ాల కర గరకట దరత డ ి . నక నపలుట ట , న డు, అలిన మఖు ా ు సకుటనఅత ట శరు ... ాపు! అర అర అలి వుటడ. వన డబల

ర ేల ట గట ా నవకుటడ. సబహణ లపలద.

తన మ పడవ పయుడ ా దర ాలద. తనన డలుటడతన అంమ ఉతరు ా యాాడ ఉతరు పర స లెాు.

ి ల కరడ. ాలకృల రకన ి ా చుకలట క తలపల మూ ిఓ కా అకడ ాపల ట క ఇ ,వడ, ాుబరుట ల ఇషు అనకుట సకావ బయలేాడ. లే స ఉదయు ప టతు.

ట రె ాా అనకుట అడగలాడ. ప ల పాటకల

ాకకల ా రుభమయ. ల ాను ేస 11 గుటల టు.మఖుద అడమల భూ, తమలాకల పున లదరనవ -

"వణకు'' అుట క ాగతు పాడ ి .



"గ మ ు ి ! ా! బా ద పట ు. తరా లవలకయన. టిెనట ు. వ ుచ. ఇదరు ుు!''

ుడ ా న ఇపడ బా వి . ర ాయు'' అుట ా ె ఇ ాుబర, వడ వ ుడ

ి . ుతప శబు టసేకు. ముాలక సుబుున షయల అాక కథ ా రుంుచమడ . ి గిట గన ుగ

ుగలా టను వదలత పెరుంుడ.

*****

మ సరు భూద లనిట ా వసుతవ డకల ఎడరెిలకు జయ. పాలలాట అుద హృదయల మరలమధర న జ పాలా ఆ డకల జా ఖాహ వళ్తనుదక అుద గులె బరా. ఎపటనుో ఎదరచినవసుతవు వనట వ అా ుతరుా నటిుుద

డకల సు పె క అుల ఏాటేని ఉనవను ఇపడబినట ా వు. లహలు సుద తాత ఏరన శబు - ఏో

లతర రహా ెబతనట ా వు. ఎవ న అనభా ారతమ తమ హృదయల చక యర. రైవ యా ావలనిమ సరకు మా ఏాట ేుడ.

సువతాలా ా ల ాణ ావలని - ఏన లరల,భవన, ముర ాణల ాస ాస ల వుదల సుఖల కల, పద

ాల అలు ే నరమణల, ఎవ అుదు ా ే అుట టపన



పడచల ఎుకి, మనకి ఉల ా అన ుట అుుచగల సుతకారల, యా ఘుా ాుచగల బ హణతమల, పుతల,

అు రైానుద ామలా ారధుల జు.

భూతల సరుా ిల ఖాహ సృి కర అుద న గృహమపెకన అశ ాబద. యా ా రుంుచ మాగుడవే అనమ, ీ కృ లంుచా ుకల ా బలు ఖాహలరగాు. రైానుద ా ఓ శ ా వ ా మయడ.

తన ాా నల పైల అుద న ఆశమ కటా ుచకాట ుకల వలక గుా మలచకడ. మము వసవేద క ుక ఆపతు దలైు. రైానుద తన మయజలలగ పైల సుపజయాాడ. ుదర అనచరలై ే అత ాత మవ అవరుా స ుచాార

పర కటాల, గల, అసుఖకుా ా. ాటల మట కట న ఇుడ క వ. నగరాసలక ఎటవుట బధ కుకలన ఆశుచడు, తమ కల రవ పయుచడుమమూలైు.

యాకనకల న పేా ఎుిక ే పయతుల ాస ాస లన సుపు నగా దరుా కా వ న ాన ుజమరలస నట గిు ే వృ సమయు మధల యగ క ాణు యదా పక ుద దలుై. రైానుద ా పరణల ము సయుా ఈప పేట ర.



నగరు ను ే ాకు బయట ా ుల ను క బల రలన,కలన రి ు ాుబవళ్ భటల ాపల మధ పనల ా రుభమయ.

నగర ాసల పశు దిు ేార. యజ పణక రపకలనల బ హణపుత మల ాట ుారల క ాల ర. అొక సుదరతవనుల తయరేార. ముాలక పేాల లసు జుిర.

వృాజలద ములె ు ాపలా కట టు ేార.ముా సుబుున ఖ ల ా పత సులకల తే ెి ున ా

తన సుతృి వకపడ. ముర ా ుగణల అలుకృత రణల, రణలకఅనసునుా వుడవలిన అర ముడాల, మ ముడాల, ముడా గర గ మధ ఉుడవలని అుతాళమ, అకడ వుదన ఉతవగ హమల, మఖ ముడపమనుద పార వేతల, అపన న ఇతరవేతలక టుచవలని సలమల గు క చర జు.

ఈ అుతాళమ శాసనమ క అుటర. ఇ దరర లక ా ుా నమా పగణుచబడతు. ఆలయమనుద యత గమలధజసుభమ, ఆవల ా ారమ వుటు. ఆ ా ార కడమల లపలా ు ాలల కట . ఈ షయుల అంా య ల వకమయ.ున ాల ఉజ, ాటపతమ, మల, అ ను వన

ారుడా లభద డ అుద మధ మనుా వుయడ.

ఎటవుట ాాణ రకన రా ఇవగల సమర డ,అనమనసుా, ఉనీుా ఉుడడు ము వసేవ సయకుు. లరలుదర ా ా ావలని అవసాలన, చనగు మట ా రణ గు ఎవర మట ై పలకలద



*****

రణ ుదకు పమన ా నవుతుా మలచడు ఎల? టల

లగల న ుే యగమ - ా ణల ఖ లన బధ తన ేపటే ు. అపరప న అుద న ీ ల నగ ేలన చస ఖ లనరుు. అుదల వేకనల అగుి ేభా యా బ ేా ా?లక ాత, ఘ ణత పషమ పజక పాద వా ా? లకదుడనక గ ే ితుసల డా? ఎ అభ ఆలచనల కుాల

లభద చట మట ఉ యేాా.

భా రణ ల ే యేలద. ఏ ాాణ పలకుచలడ .ా ణ పష యేలడ. ఒక ఆత తప తన బధన ఎవన ెపనలడ. ఇలుట ఆలచనల ల అనమనసె ై ఉీనుా మాడ.టట సతరడ ఆత ుార ె ?

ఆతక ఎలుట డ తలడోన భయు లక పట కు. వరుప ఎు అర నట హు న ుట మ మ మి అముత పట ీస ుద లక అనభవు ాాు. భా కాక అనణుగున అనభవు యా గచకుటు. ణు ణు భా

కలసాలన తపన గులె ిు.

ఈ మ ఎుత త ు. జ పాల గుె ఆర ముటల రస ాస మనస హతవనుల లల ాడకుటు. అుదాలనతపన, అుున ుట అుదలదన వన. భగవుతన ఈ టబడాలుట ణక వరక ల ణ! ఈ ణన

భుచడు ఎల?



ఈ ాలుట టుట పమల పధుప యేడు ఎల? అలయేగ చపరల ాట అుతా అరు ేసకుటా? ల నై,

అదత న అుత సషుా మి అగుిచద. సలభుా అుదద. అుఅరు సేగల గతల ఏ వ లనట . ఎపటనుోస ల ు ుటడత వు. అు అుద ఆ తతు ఏట?

లలల ెా ఎల? రై యా ఉపయక న పనలమమరుా దలయ. మా ఏో యజు ేయబతరన ార

తప గ వాల పజలక ెయవ. యా సుబుున గహ దఎల వుటుో అ లెసాలన జ స మాల ా రుభ ు. రైానుద ా ఏాుతుా మట డక ఏాట ేయ. అుదకుకడ అనము. అవాశు సు ఎదరచ.

ముాలక అన నై సక ాళన బుడ ద కా వ న ర పసరా ుల ను తరుచడు దలైు. కమ ాతే ఉలల, సత లతయర ేస ర. పజరలా ఎ న బ హణతమల దము లన నాుచాార. ముాల పజ ారకమలన యానాుచాార. అుతఃపా దగరా క ా పక ద ఏరరనఆాాలల పల ా ుల ను రి ున తరణమణ ఉుర. యగు

ా రుభమ ుతవరక ా రకరాల పనల ుర.

ల ల త భా ా ాన పమ, లభద ాహుజుదన షయు మాక, ము గూఢరల ా ెి గు ారుతా పట ుచలద. ా భా కదకల ద ుత ఘ



ఎకవు. ఇ ఏాట తనసు తనక కలాబ సునా ి సమగమున మాణ ఉహుా కి ు.

ఎవ పనల ార మ వర. ఇుత జల భా పి ేదయయుా ఉు. లభద జ పాల ఆన ుటడాా. చలఏో పెాల మనస ఆాటపడత అల జరగట లాపి తలన చ ి గల పడాు. తన రకన వ తన సరసుసమ ుచక అదత అవాశు భగవుతడ కు, తాత తు

అగమచరుా తయ నుదక ుల ాు. మధర న ఆ కలకనమట మట తలచకుట గలా ల గడపు.

పకృల ఎ మరల ేరల జరగత పట ుచ ాలు తనప న ేసకుట ళ్ు. గుటల, ాాల, లల చస ుడా గతుల జరక. పనల ఒళల మన మ ి ఋతవలఎ ఎ వస గముచలద. ుబవళ్ ామ కృ ిఫతుా యగ క, తన హుగల తయరయ. మ పైముాలక పదల తు, ాస పారు ా ాాలన ుచటుదలుై. ాజక మఖ ారకమల ము కమర ా ఆతలెసకుటడ.

నగర పమఖలుతముో యా గు అ తనక ఏెయద ఆత పరల పనల మ రగతడ. ుకఆేానారు రైయా ా రు మహరు శయ ు. అుదక ిదుఅన కట ంర మహ ా మకరణు ేార. మధల సముడపు, చట గదల ాణు జు. మధ హమగుడు ఏాట ేార. చట



ఆవడ అ మగ ల ,ి పసప కుకమల చకాఅలుకుర.

రై మ చట ాుబవళ్ వుతలా జట ల ా ాపలసమయ కమబ కుర. ఆారు, అమాస, అరా - భయుకర ననగా యగ-ా రు ాగతు పనటు. ుక ష బృదుతరవు. మా, మాణ, అమతల, అవసర న కల కుద మత అనముర. లభద పె క దత ా ిుిర.

ల భుమల అుాుగ రపఖ లఫలాల ద సక ాట లలా మలల లభద ఆేాలు.

యగ ా రు రై చా గలనకన యవ యవకఎనక ా సచన స ముడా చట వన గదల ా పుుిర.

యవ యవకల చకుా ఏర నృత భుమల బహ మహరువరక నృతు సే రగవల ివుటు. పే కుా తయర ేబిన టలలగల సగుధ భత న గల అుతట ాిు అకడన ాఉే జపరచట ఏాటన దిపర.

సుత కారల తమ ాలన ససేకుటర. ఈయా పమఖ ుద ుద నై రై ఎనకర, ఎనకన యవఅపరప ుదరవ, పతకన, ప జ ీ అే మ ముదన యమల భా దట ా రైా రుర.



మము న ఆాలన బట భా రై ీాఅలుకుచ అనర ాా ుకడ రునపట ఉపవకాా

తన వక భా యుచకడ.

ాుల ేా ుె చుాక అన అుద న యవ రైీా ఉపయక ాా రుర. ఈ చరల, రయల - ా, ాణ,అమతల, ుకలక తప గ ా ెయవ. కా వ న పాహు రై మహ సహద తా అగి ు. రు ుట ఆ టలన

ు అకడక ా వుర. ాట దగర ాపలరన యుర.ఖాహ నగర రల జరగత ఈ తతుగు నగర యవనుచరయుశుా ము.

ఇదు ుక మయజలు అ ుదరుట, పతా ి సు ా ే యజమ మ ుదరనకర. ాజజన కున ా మరణదుడనదుోా క ుర. అుదవల అట పై రాట ై ార లర.

ఓ పే క న గల వన భా సముడపుల లభద డడెి ణలై చ అవాశు లద. ఎపడ ఏు జరగతుోననఉతుఠ అుదల వు. రకరాల మూకలన రుగు మత పా లన

మక పై తయరసే ర. కక ముట సబ ా కరన భాఆదన అుచ యటు అుత సల నై పాద. మల ుట కటుదవల పటన తడపతనపట భా పట ుచవటు లద. పనతు ఎుత నరకపయ భా బా అర ు.

సా అరా గుర న సరుల దుదం ు. యగ ా రు

పరసచనా నగాల ా. రై ీా అలుకుచబ చుాక



వలవ ల ిఆ సుద నగుా కబట ర. సహజ న గి గలమడచకన చుాక కల యా దిు యేాార. తన శరు

తన ాదనట ా అిుు చుాక.

దట రగ అంకు ేుర. తాత నవలన, -వర ఆ నగ ే వ - శుఖ భా లపను ేార. ాకలతు, అరస ాాల పత తన చుాన, కల పట క భయుెి మ ఆ ే అలుకరణ ా రుంుర. నగుా భూద

పడబట ర. కళక ాటక రుాుర. కనబమ ధనాారుల ర. బగలక గలరుగ పతన ార. వసలు ద లతార.

రుగల ల ా నగ ే కప పయస ర. గుటల ాా చుాన ుటబట క గ ను స భవను పై తేల పట కసర. ఏడ ఆయ ఎ ళ్ మతు చుాక ట ను వరసాసి వ. సముడపు మధల ారుల చా ివుర. స ముడపుల అడగట ఏ ఒకర వలల ధుాదసహజయ నగ హేు జ వర లారుా వ చకు దలాల ుక అనయయల ఆేుర.

యవ యవకల జుటలా నగేల వ, ఒక జఘలనమక జఘలక దగరా ే కరర. ఎల కాల ారుద ుత పాసు క ఇర. వృ ార చకు మధల ఎె న ర ఠీుద అలుకృవరుల అగిస న అుద న యవ చుాకఆనా ేార. సుభమశాల గ ారు చుాన చస ర.



మాణ, ా, అమతల, లభద ల పే కుా ఏాట నై ా ల కరర.

భయుకర న షుల రైానుద ా సమురుల అడగట డ.మా, ాణ సుబస గ ా పై గుట చప చస గురకుఠు ల అడ :-

"మాజ! రై చకముటర. చ ిర కుార పడనవసరు

లద. భగానె ైన రైవ త పజ ను ఇకడ జరగబతు. ఇకడతమ ే వా ల మరగపరచవలని అవసరు లద.

నగుా జున మను ా ె రైవ పజ సమయుల కనగుా ఉు సహజ న మూల రపుల పిలిల మనసతు పజ నాుాడుల సుచపడవలని పలద. పకృల చాచర

జగతు నగుా వు. వా ల బహడుబాల, పక ఎవ ఎటవుట వా ల తయరే ిఇవలద.

మను ఇకడ ఏాట ేసకన రై చకుల ీ , పరష ల,రతమల లవ, వుడకడద. ీ పరష రా సృి ుు భగవుతొకే. ఇద గము, కర ఒకట. ీ సమజము రై ాన, పరష

సమజము రైవా ు. మన మూరతు వల ఇద ాచస ు. ఇ మనుద దృి ోషమ క గర సే న. రై చకుపగు ఈ ోా దరు యే ఏరు.

పక మూలరా గ ుచు. ఆ మూల రప అ శక లకపన ుదుా వు. ఆ ు మి రేగనడ సుపర



ుదాలగర. రై చా దేా చి, పరు ేి ాపరశరడ ఎనట ుడ. అషకా ల ాలవర. ఈ రై చకు జ,

మత, ధాత ు. అుదల పశు జన ుట అ మరా.ఇకడ తరతమ లుడకడద. న ద ేలుడవ. ఇకడజరగత తుతన ఇకే మర .

బయట పా ఇ దిు. మనము సమహయనలు, అుేసహజ న ాల కి ిపయణుేారలు. మనుద ే యు మ ,

ుదడ. ీ పరషల ా ఏ ప య ా ుదలద. ీ పరష సు సుగ ప య ా బను ు ే ాధనయే. ఇుతకుట ున సహజ ప య, ాధన మకట లద గము.ాము ా ామ ుద పయుచు. గి , సులమ, వ-శ సుగమ అరు ేసక తుచు.

ధను సేు. న చసి న, ర యేవలినపను కల మూసక న ెి న ట అనసుచడ. తన ఉపా ణల ఆిన రానుదా లభద పై చస ఇల అడ -"లభ ! వ భగవుశ సుభూత. ారణ జనడవ, వల ఓమరమ జరగనన. అ భగవ సుకలమ. గ షయల

ను మక డ ైన పెబవ ారా జగ తా మనాా కరణ ర ుచ. క ల జరగతు'' అనా

లభద డ "ఆేుచు ా! శ వుచన లకు ాజమాట పడన. ా ణ తైు గు ేయగలన. ు యేల లవుుతమ?''



"లస ప ! రైవ చకుల యగ భుమలన జగ తా చ ిల ఫలాలద ఖుకు ే ి ే ి వుచ. తదనగణుా పమలన

కేవలి వుటు. ప భుమక, మదక, ఓ ముతు ఆరభూతుావుటు. దట ఎా ముతు, తాత య ముతముటు.ి ువేరక ాధన ాగతు. దట యగు లక పమలపర వరక ుడవ యగు దలట లాద. తు అదయాల మన ాహన పరవతు. తపకు మా మరథు ప

ావడ ాద. ాజము సఖసుాల వ ల తు. ాబట వఅనమనసుా ఉుడకు తతగన ప ే. క భుజరగతు. "ఆజ రు ా'' అుట తల వుడ లభద డ.

ుక అనమనుా ణల చి తన ా కరడ ల. మ నాా ు. రై చకు మధల నగుా

కరన రై, చుాక తన పై వస ుక చ ితరు.

దగ వన ుకడ రై పజ ేాడ. తాత రజత ాతలమర ముసమన వ ుడ. భగా రైవ ైదుా అుదపుటబు. మ పై కరన ాల ైాానుదా ఇల ము రణజాడ.

"ీ, ీ పనఃీ యవతత భూతల పనర య ైీ, పనరనన ద'ే స ముడపుల క మురణ గహల లన ుిహగరనల పదుు.

ముత పఠను తాతుతల ుత ాా సక వి

లీకడ. తాత రై చక సదసలు ుకడ ేని ప ేార.



ముసు, మత ాయల వను ా రుభ ు. స ముడపము సగుధభత దపు ుు. మత తన ప న సేకుట ు.

పవు అక ారు మగ వు వాార. తదనగణుాాల హారా పా. వస ా వన చుాక ుకఆేానారు నృ ా రుంుు.చకుల జుటలు చుాకఅనసుర.

"న ముత పఠన ేా న. చుా నృతు సే వాలన వ కస ు.

లరడ ఆ నృత భుమ ఖ లా ల పట కల దకేకుటర. లభ ! ిదుా వుడ'' అుట రైానుద ముత పఠనుా రుంుడ.

నృుగన అంనస ఎ భుమ చుిచాు. ాటలభద డ ఖల బుుపాాడ. ాుడ ుగన చిస ఆవుతభుమల , కళక ాటక ట క మదల ా గచకన మల నస నట , గజ లన సవస , లఖ ా భుమల, ెుగ ుెగన లలిలఎగరత టల ణ లగల కల తుట అుాుగ దరపదరనల చుాక నృతు 'శ' అట ేుి

. న మత ల వన యవను అుద కనుద ేుి. అుాుగకరణల చుాకల భా పి ుచకన లభద డ తనయతునృత భుమ సకడ. మృదుగద తరుాల హరల మ సా సృి ున సుత కారలన అుదర మనాా ర. ఆకనళేల కనలన అల కన యవకల లె ే ఏమతుోలెసలక యర. ర కల రటల ాల కత తన



దృశుల చని లభద పి సుదు మధల లచు క హురల చున ు.

భా ఏు ేార? ఏ ుో? ఎకడ ల? బకుో లో ననఆలచన దడల కనపడ మతు ల కల మేల . త రలమధలు అత చప ముద దృా సషుా చడలకు.ణమ కట తడచక అవాశు క అత లద. అుద కళతన ే వ. స స లుల బుుచడు ఎుత కష

ెనిుతా గా ెయద.

యగ బుల మగ మహర దృా ుతు సేకన ఆ కళ్ సృి కరకనల ివడు ము గముడ.

మాణ క లెారఝమ వరక నగ నృ చిు. రై చకుల

తన క ాల ల మనస మాు ేుి. "ు పరవ, మాదవనట ల?ే'' అుట మనసక ాట ట కళక మతు చనపాుచగు.

గుటల తరబ ఆ ఆ అలిన నల, మియ.బహ మహరు ా రుభు ాా నాా ు. యగ గుడుల ఆహటా

త దా పదయా వన గల మత దల వనా తట లినటు, త భుమల తమ నగే చసకన తరణమణలగి తమ తమ గదలక పరగ ార. మ పై ుక ము ల గడ కత నబడత.



లె ల పు. పటె ుద నలకముచు ద లభద డతు వసల వడ. అట-ఇట ోర తడ. ెటద పల కలరాల

లె ుద ఒక పక బెత ల మత ా అట ఇట ొర త జ పాలమత ల మ లెతడ. ఉదయ క ాలల బలు కలపకగటు లక అలాట. ుడార త ా సాల వు. "ఎపడే - ాుబవళ్ ఎక వే ెపడ. ఎపడ గలావుటుెద'' అుట త ణకుట ఇుట - బయట రగు.

అద అనకుట ఆత ోవ అుచన ఒక ే పట క వగతహా ఇట వస డ. ాదరల టదగర వద, పక వనఅరగద కరుట "అా!''అుట గట ా ాడ.

షమవక ఇమధ గట ా అ ెేా నబడద. ఎన ైఏళ్ టఆగుా అట-ఇట రు.

"ఎుటబ! బా ావటు మావ. ఇప ేఅనకుటల!! వవ.నళ ఆయస . ఎపడనుా బలు ాల కవునయ ! లే ! నైగయ! ఎుతదరు ను వ, ఏ! ా త. ఒకుట ై ే చలను. ఎపడ ా ఏ! లన బత

అట . ఒట డ. ాళ, ాప సేక ఏ , ణ తపవ చడలద. దర క ుడ ాళలుటళ్! ేల నలసప బ ే...''

"అ ! ఆ పటె ుద, లె ద బ లవలద. అట, ఇటోర తేా లవడ. ాతు ఎకో ల వడ. ఏ ెపలద.

ా రగను పడకడ'' ాలా స అుస అు షమ.



"మాా దగర ప! అకుే జుో లెసాల న వన''పటె ుద లు సు పేని ాద కరడ

ఆత, పక నలకముచు ద తన పై మఖు ేి పడకవడ ల. అత మఖుల అలసట కి ు. మఖుల అాు, అలసతుగల లక యల సషుా అగిస . వసుత ప మ భా- తన కలసకనట ఆతక ెుి. ా ఆ తాత ఏ ు ెయద.ముకమరడ సత ా అనతఃపర రహాల ెలా . ా

బయట ావ. భా రహసుా వుర ెుి. ా ఎకడు ఆతక ెయద.

రైానుద, ాజను కబు ే బహాసల మరతడ,.ఎదర ే ఏు ేా ోనన భయు అుద పట కు. ల లపకుఆత మనుా కర ఆలుచాాడ. ఎపో కి వున ల గ కటరు అకడక వు. ల కెతన పమ అసుపరుావు. అపరప న భా లు సుారనుా ఒక మూలక పేి వు.

టట చసకావర లర. షుమవ ాట ాళ్ పకకరు. ఒక ధుా ల అడషవుతేననకడ ఆత, ఏ పరజన

పణ అనట , భా ఏాుతుల కలసక అవాశు లక ొు.తన షఆ ఒక నా మరసకుట గయవచ.డ బుగరు ల తన తు కుట ల త లా వు.

తనగు అనణు ఆలు తపన ప ే ఒక అపరప దరా ిఅ వు లక. మతృాతలమూ వు. సుపద లక ఘన న

క లక దు. ా తుతము ఎుత ేి ాగుాల రగటు



తప ుే లద. ుద లుే! ఏ గమమూ రేలరహరలా వు అ!

"ఎుతపు వ?'' మఖు తడచకుట ల కరడ ల.

"గుటు. పటె ా చలా వుట న క ా ు సక! ఎలుైో, ా టా క'' అుట ఆత సా కరడ.

"ల లుై మను కలసక. రైయగు ా రుభ ు. యగుల

పా క అనమ ొరకల?''

"లద''

"ారణట లెా?''

"ెయద. క ెలా?''

"క ెయద. అకడ ారకమల రహసుా జరగతనట .ఓ యగు పరు.''

" గు లెసాల దగరక వన. భా సుగ ఏ ెుి?''

"ెయద. దట యగుల అగిుచలద. బట భాయా అనర ాా ే ిఎకో వునట ు. అుట ాహు, మద ఏాుత కలక గు ా ెి వుటు. ా భాఎకడుో ఎల వుో ేయ. భా ...''



"అభు పలద ల! భా ముా వువుటు. అతరల లెా . భా అుట క ా ణమ ము ాద, మాక

క లెస. భా జ ేవ బతకవ ా లెస. వ లకుముర లల ప ావ. జరయ వుా ె ప యే. ఏారణు తే భా ెరమరగ ేార. ఇు షయు క లెా?''

"ఏట?''

"దటయగుల ాల నావర అగుిచటు లదన పార నవస . సముడప రహా బయట కకు ేయట -అుదల ాల నా ఎకో బుుచన వు ల ...!''

"ల?'' ట ుడ ల.

"ల ... ారుద హతమర వు''

"ఇుత దాా ాల వుటరుటా?''

"ుకల మ కర హృదయల. మి రా క ాసపవ కలార. దశక ల ా వి సు ా ేా ర. ఆ మదరుచిన ుక శవ ాధన ఎుత భయుకరుా వునో క లెసక?''

".........''

"ు కుార పడక, ముక మయజలుల మా కకడ.మము సయడ. మను ఎల ాజ రుచా'' ఆలస అడ ఆత.



"అుదక ఏు ేయల వ కథ ఏాటే ఆ! మన మతృభూరణ పథమ కరవ. ఆ తా ేమన సఖదఖల''

"ఆ ా మల క దర లల ాపలమధ యగు జు.ఏు జుదకడ?'' ఆత అన ఆ పశక కుారపన లలగ ైపల భయుభయుా చాడ.

"ఎవర లరల ... ెప ... భయపడక''

"ఇ అుతఃపర రహసు కుట భయుకర న. ఏ ఒక ెని రే ద...''

"క లెస. ఇుదు మద మే వుటు. రయుా పె.బట మను పథకు సా. ె దగరా ెప'' అుట ఆత, లముచు ద అత పక కరడ.

అకడ జన షయల వరసకముల ఆతక అు వు ెాడ.

అ న తాత - "క ము అవాశు ొు''

"ే?''

"అుతము అుద న ఆడిలల నగే చలుట మటల?'' ుటాల పై చాడ ఆత.

" నుద. అుదల దద . ఎవ కట లలద. అలుట''

"అుట అవాశముట, అుద అనభులను?''



"ఛ, అాద, ఎవ భా ాటార. చుాక కుచట ,భా రా ఆ భుమల ఖుతు ేాన. అ క ెయకు

జు. అకడ క పల ద కరనటు ఆ!''

"తపద. ఓకి పట ! ఉదక, రవర క ి ఓ పథకుతయరసే న. ు మము పదచతడ ావటు, ుక వధ- ుడ జా''

"ఎల?''

"ఆలు. ఈ షయల రాటా ై, అమా ైపెక. జగ త! న అతవసరుా ఉదక కలా. మ కలా న.ముర ాణల పనల క అపజార. భా ఎకడుో,కనకుటల. గలపడక'' అుట ుే ి ళమ బమలత

ుిచకు యడ ఆత.

ఆ పథకుల ఆతక ఎలుట జరగతుోన ుతపకలవరప డ ల. ల ాదల ముచక, పమ కేతులమయడ మటమట భా గర కవస వు.

ాజదా ల రహస సమశప గల జమా గుడవేడ,మము వసవేడ - ఇదర క ి ముతల జరపతర.గూఢరలుున సమా బట చకవ గజ మహమదదుడయతలక సల ేస నట ా ెుి. తమ ాజ ాజఖాహక పస తమన పమద లద ము వుడ.



అుతరత శత వల గు అపమతుా ఉుడవలిన అవసరముద,అలుటావరన ఇుా ెయద వసేవడ నుచకడ.

"అుతపరుల - యమలన ఉలుు, లద కని భా కన దుడన ే తప గా బ ాద. అుత అమయకుా అగుిేలి ఇుత ాహసు ేుిదుట నమశకు ాకు వు'' తన పకటస అడ మా.

"ాుుచు మాజ! ాపలల, గూఢరల ఫైలల ఇుదల

లవ. ఏట జ వసుతవ డకల రలక ుత చన మనుఇస మ, బయటను వనాల డ శత పుెావర లర. యా ఉే ున భా లభద కలకజుితుల మక ాత తపకు ఉు. లభద ఆత ా ణత డ.ల ె నై ాడ. భా బబ వరస అవడ.

పమ ాహు జుిన తుతల ఆత ాే ాకు, ముక హసు క వు వుటు. ానుతరు మను దయతలభా అుతఃపరు ను మక ా ేా మనకర. అల జరగలదె,ి ాద ఏాుత కలకక ఏాట ేుర. ుకల రసపట పదరనల మనము ఆ మన ారణుా భా గముచలద.

తన తదుడ ల కి వా న మాణా అనమ సకన భా లభద కలసకు. ఈ షయు ఇతరలవ ెయద. ఆతక అలెసన షయు కమరడ సత ేాడ...''

"సత ఆ షయల ెుి?'



' "సత డ, ఆతక తడ. ఆత సత ెి ఉుటడ.భా మన అుతఃపరుల వుడటు అట తదుడ లక, ఇట లభద

కుటకా యుా వుడవచ. లభద డ ఓ మకారడ, తన ప నసేక ాడ. అత మనక ఏ పమదు లద. అతన లకుగ ల ాణు, ఆలయల రపకలన తయరావటు కషు. భా,లభద ా ణు అత కళక రణ. అుదవల ెాన పటట ానామన ాల తు ఎరా యక తపద. :ఇుతక రేట?''

"భా లభద కనసనల వుచత అత దకకు యే. మనపనల పర వరక అల యేక తపద.''

"అసుతృి దన, ఉనీత తేసేకుట ల తన కళక ఎల యుయేగలడ?''

"అుద భా ఆయధుా ా. భా తగ ఆేా లక దరుావుల, లకె యగముద ారకమల ఆ పమదముదనచజి ఒి ు. ఆ షయు మాణ తే ెి బగుటు.''

"ఇపడ ా ఎకడ వుర.?''

"ుక వల యుమ.''

"ఎుదకల ేార?''

"ుక కన భా ద పు. తన వ తు భా లవుడ.''



"రవర మనక ావలనిాడ. ఈ షయుల మన అారుసేకుటే! అుదక భా మన అుతఃపరుల వుద అత

ను. ఏ ఏ , భా, ుక దగర వుచటు అుత ముాద.భా మాణ వక ల అవసరమ ెి ఎల ఆ అుతఃపారేకట యేు. అ షయల పుా వుచు. న అల ముాల పై వా న. ుడవ యగు ఎపడ ా రుంా ెలసక కవరమను అుుచు.''

"తు మపభూ!''

"మన ుక న ఏాుతుా మట లనకుటనట ెి అుదక ఏాట ేుచు.''

"అల మాజ!''

"లలక మసరక ఏు ాాల ుట అ ఏాట యేు. ాకాలక క లట ాకు చసు''

"ప ేఆ ారకమ లు క వాల ెయపరా న''

"ుకే వనమూలకల ర ా ిడ. ైరలన

అడ పుుి ెి ుచు. నగరుల గూఢర పుిు షయలకుచమను. నగరుల సుచు ేుకల షలద ఘ ివు.ార అాా సృి ు ేఅవాాల. పజ అపమతుా వుడమదుోా ుచు. లల ఫలాయు ేకుదా బజా ల కయ-కయుజట చడు.''



"ర ేగు ుుచవలిన అవసరు లద మపభూ! శ వుచనలకు బధత ర ా న. చర మని తాత మా - ము

రహస సమశ మురు ను బయటప ర.

రై సమగము చని తాత త న మదశల ా ఇుదమ లగడపాు. ఓ రక న ఉదు గముచల ఆ మనసన ఆవుు.

కల షగల బస టాా. తుల దట ాా

బయట ీ - పరషల ామూక నగనృల చుి. ఏ పయేల ఆ దృాల ఆన ుటడ ాా. ల, పడక అ రైచక దృాల! తు వసల సపు ... తన క తన ేహు ద వా ి ినగుా రై చకు పై పడు.

మా మక ల వడ. కల తనన పట క ఎుత ాు

నడు లద. ుడ అదృశ హా ల తన ే తడమత. అ ఎవెయవ. ఆ అదృశశ ప ళ ణ గ టనట ా తన హేులనరనా ఝుకృతు ేస .

తన మత ా పలవ ు. దల క మాణ తేల-ాళహుసతకన తనత, డతనట ా చని పక - "మాణ !

అమ! మాణ ార!'' అుట లుి.

"ఎవర?'' అుట ాు ల కరన ఇుదమ - "ఏు జు?''అుట పుు.

"ర పలవస రమ! క డీకల ?''



"అవన. అ డీకల! ుడవయగు ఎపడ జరగతుో, మము అ లెసకా ...''

"తు మాణ!'' అుట వుదను ే ిపక ు. డీకల?ాద - ామకల? ... అవన అల వు? ఆవున ఆ మత ల తన ఏలాల హస నటుిు. అకడ తపల గణుాల, ాప-పణల ముసల లవ. ఆనుుచట పరమలు ! ఆజనబహలకబుధహా ల అవల ేల ఇుదధనసల వున మ పపుచు!

సర త - లసు. ద ుదవల తన ే ముతహత కన ఉరల ుట వా చ ి గి పన మాణ ాలగ పై ను.

ఆ ఆలలక ీముతఖల లవ. ె న శరు, మెటుడవ ుున తాత పట ాను ఎుత ుోనతలచకుట - తన పగట కళ జమతు? అనకు.పి తలటవుట ై తన ాజ ారసడ ాా. అుతవరక ఈ మనికఆాటు ఆట ా లదనకు మాణ. ాల గ గాులు చ -ఖాహ దణ గము కసి ు. అక ేలన మాణ దరుాకతన ఎడబుడ - ాటద నపుజల పల అగిు.

టలల పుటల క క ల పే ి వుర. ీ -పరషలసమనుా ఫలాయ భు సేకుటర. మ పై బుడాళనపగలడతన కల, టె ుద లిలక ఆాస న ీ ల -వసుతాల కట న రహ రణల ుా అల వుర. ామలన ల ుతప శుు మాణ. తన ర రరబతన



సుషు ఇుదమ హార ు. ుక ఏాుతుామట లనకన మా ఆుతరు ాణ అరుాలద. తన పై అోల

చ ుక చపనక అత ఆుతరట ాణ ఎుత ఆలుఅరు ాలద.

వగ త న అత చప - ాటక కనల ు బణల గచకనటిా - భయుక స ు. ుకె నైుత మ న అుతభయుకరుా ఎుదకు? మాన, ము తన ెపతేల

వుచకన ుకడ ాజ ఎట మా ో అరుాద. ఇుతలదుడయతల జ ే - తలట న ఈ యగు మధల అసుప ాతు? ఆ దటా యగుల ాల న చుాక ఎుత అుదుావుో!

చకవహుల ాల న యవ - యవకల మ ఎవ అగుిలదన వదుతల ాిు. మాక అ షయలలెసుట. ా ... అ ే"ఆడా అ ెలసాలన ఆతు అుతముాద'' ాుర.

ప ప లా ఆలస న మాణ రపల భా గర ు.

భా అగుిచటలద. ుక వక ుర ెుి. భాక ఎుత అుద ుో! ఆడా అసయ క అుదు. అలుట లలతయర ే ఖాహ నగరు పపుచల అ య మతుదనకుఇుదమ.

అు బుాేి, ఎవ ెుదకు కట పేనిట ఏ ాపమూ ఎరగ

భా చ అల అుిు ాకక, అుతఃపరుల భా





"బధపడక భా! ాుుచ, మధ గ అనయ ఉదకడఅగుి గు అాడ. క వ తయర ేస మ,

వల ుక ీడ రగౌతుద ెా ేా వాల పెలద.''

"అమ-న ఎల వర?''

"స పతసి ర. బా యర. లన కలసలద. ఆతఎకడ రగతో?''

"అు అగమచరుా వు ాా? మాక సునగు కుదకుత గుదరళమ?''

"లల ాణు ా రుభ ు క? యగుల ల క వడ ెుి.ా అకడ జనదు ల రహసుా వుర. గు ఎవ ెయద''

"అకడ ఏు జుో లెసా ... ఎల?''

"ఆత అనయక దు ెసుటు. లభద డ అక షయలఆతక తపకు ెి వుటడ. న క ిఅడగన''

"స ళ్. ుక అనయయల వే ళు.'' అుట లుభా.

ాక అనతఃపరు పై బయలేు. గము దగర లన భా,వవా ళ్తన ాక పై కరకు చస వుు.

అ ఖాహల 'వ-ాగ'. అ పత న సవరమ. ముాలక ముద భక ల క ేాదల ముచక, పత ల ైళర. ఆ



దరుల వృాజమల మధ స ారకమమ ఏాటు.లరల, ల బహల, లజ న పుతల అుదర వర. మఖ

అా మా క అుదల ాల డ. సభన ా రుంస మా-

"ఎుద మనవల అుద వుదల. సృి పసృి యేగలమలలుద, మ ద వన అంమన లక ఖాహ పట వనఆకరణ వల దరా ుల ను శమ అనకుడ క వర. మ శ వుచన లకు ఆాస, ాసమలక ావలిన ఏాట ేస మ.

లట ాట క ే ఎవ స సయమా వ చ ుచగలర.

అుదక ఉదయ ఉనవన సలమల నన కలవగలర. రైవయగమ ా రుభ న. ముర ాణు, లల ుట ా రుంు.తరతాలా తరగ, ా సుపదా లపభ ానన తాలనఅలుపగలద ఆశ. మన ాస జ న ారదల ాచసార షయల ల - చత గు పెగలర ా రతన'' అుటగుడవేడ కరడ.

పుడటక అ పియ లదన న పట ోవ, నడమను బజమన కి న బుార జ అుచ పట ఉతయమన ధు,

ఋషలన న డమ, ా అడగడచ సక నలుకున ాస జ న ారదడ ాచస మకత హసమ ముదడ.

"సభక పణమమ. మాా అంాదమ. ఎకో లిన ఉజను న ావట ారణమ - అరమయమ, ఆదకర న ఖాహన ద ు అతదత న వసుతవమన కాాు ల

వన. మ ఉజ లన ఆస లద. ఇక ే వు



యా, పత న ముర, ల ాణ ారకమమనక సహారమఅవశమ ావలన న మా గుడేవ మట రలక వుయన.

బా పున ా. వ దశల ై ారనక కరరజాలక, పకరుల ాలయ కధమలక లలనే ా ేోడ, ాోడా వుే అ ే పల. వుాకరమనకమా పడతన తపన పకృ ది. అుదక తలట న రైుకయగమ ఒుత అ స ల అుి, ఫల ఫల పణమమ

కణార. ావన గు ుత వలద. లలా! ఒక షయమనగ ల ాణమ ాుచు.

'నతు థ య ఇదు జజన' అుట ఎవడ ఈ చాచాతక పపుచమనఉుే, అట శకరన, ఓ మనవలా! రుగర' బట ఈా ఓ సృి కర వడ అరము. ా, అత గూ మనవరెుగజలకడ. జగరణమగ ఆ వస వన దమల, ఉపషత ల, పలమమల వవహున. సరాపకమ అ, అనుతమ,అరచయమ, సనుద సుదరమ. మరాతక జగత ఉతమూల జమ. ఆ వస !

ఒక వస వ ను సృి , ి , లయమల కలగచన. జమ లకలద. కల జమ ాద. ఈ రహస జనామనమ నుదటె ము? త ము అన పశ రపమ న. ఇుదల సృి రహసమన. సృి కర ఆుతరమ యన. పదతల ా ైాలన లుచట వలన ాాణమలల పల రాల వకమతనట ఈ జుకర యముద,. ఏకత- తమ ుడన ిదమల.



అకమల ై పట ఈ జమల మనమ ాత పషల వలనచమ, మూలమన యన ఆ ె తైన పాహ. రెవల

లవన దట ఆట అక తరుామకలక ారణమ, నరగలన,బడగలన కుచనట ఆ ె తైన పాహ ఈ సకల అుడ ిుడ బులకమూలమ.

ఆ ఆతతమ ర లఫలాల ద కనబడనట కేవల.నవలల నవల, రగనుద వల, యల అ వల ఆ

నయత ప లుల పుంుతేట యేగ ే ధా రర నట . అ ా న న లదమల గు వరమా ెలపశకమాద.అుదవలన అుద సల పలకత మటముసే న'' అుట ాాస తన పసుా ముడ.

మా వుదన ారకమమ సభ మస మహ ు. లకళ్ ఆతసు లగ పైల ా. ఆత ాలద. గల పజఏ గ కరో అనకుట ల తన పరాల పై నడ. న నగలకాళన ఏరక తటకమల సరత, తతతుా ఏరన ట వలయలన చస ముదక నడస డ. ఏు యేల మనసుచటులద.

ాలయ ావలని జ ుగమ, తన పమ అ అసుప ా వ. దట యగుల తయరేని యగ - ఖలన వు,ఆ ప గలనై లలక తగ సలల ల ాణు ుట యేవలన ల తన ాట లలన ాడ. ఆ ప జతన.



ల గ ే లక ఎల భా చలి ు. ఇలఒుటా ు ే కుట ఇదర కి వటు సఖనసి ు

ఒకపడ. భా ఎల వుో, ఎకడ వుో, ఎుత మనిక బధనఅనస ుో =- అనకుట ల ానడకన గు ే ిఇల రేకడ.

హౌ ను ానడక బయలన ర, సబహణుి ఇదర సరమురు ముదన ాల వృు ుద కరర. ి తన భజ తుచకన ఓ య ై సు పక వు, అుదల

ాట బట ిా సల రి క అుుడ.

ఎటచి పన బయళ్ కళక చుదుల చలా, ాకత. అయాతలుట మపర సులు బ , సట స డ ి . మ ే ఉతాల కట క డ. ఉతా చడా క ా ణు లవనటు. ు షయ, పరకక ట ఉతాలచడాాడ.

"ా ా పనరన ద ాస ఇరా అ సుేహమ వు. ర ఏల ల వు'' తమలాక న తయరేస నా అాడి .

"ఎుదకల అడగతవ ి ?'' ఉతాల ా ు సేకుట పుడ ర.

"ఏలద. అపట లరల ార ఎవ పట ర అను,అలుటాడ ఇకడ ా ఉుట ఎుత హలా వుే? ాసవమ ల ాడగు ... అ ఆలచన.''



" ఆ వ ైవుటవ అనమను ి '' ి న పా చస అడ ర - నవత.

ఇ న ి గట గ న ాడ. సట ద మూడ భూఖల అడుావు. మధల డలట కుకమ బట ఓ ముకల అగిా డ ి .

"ర ు జ ి '' అడ ి.

"జ ాద ి ! వ అలట షయల కళక కట నట ా ఎల

పెగలగతవ? అ ఎుత వరక జ, కతమల లేవల ివు.ఐ ...''

"ర ఇ ి ష క వి . కట , ట , ెె అ ె ేఏ నలావుడద. ర పక ాుడక ు సతమ క ాయ. అుదక అలల తన. అ స, మ సుేహమ రక ...''

"పనరన ై నమకముటా? పనరన గు ఆలుే సుదరుఇుయ వ కు. క పేాల త న అనభాల కాకపనరన గు ఆలు వు. ఫపే ి ల అలుట ఓ అనభవుకు. న ెబన. అుట ల దలట డ.

"అకడ ా వుడవర. అరా అకడ చన ా తలరగత వుటయ, తా, మరరిుగల ధనల, మృదుగ, మాలసవడల, కల, అరపల నబదయ అుటర. న దఅబదమన. ాద జమడ అకడ ాపల ాాడ. ావ పుెుాయమడ. ాడ ి ు ేజ ేఓ బుార ల ఇచకుటనన

...''



"ాుడ ఓ ే...'' ి అాడ.

"గల ాలు ట ఓ బుార ిబక క బహమా ఇా నడ''

" ైా? ాల ుద?''

"అొకట అడదడ. రహసమట. ఎవ తన ప కల న ా దగరవు వుటు.

"తాత ఏ ు ా ార? డ స వు''

"ఆ తాత ... భయుకర న బలు దాజ దగర ఆ ాాపల,నన అరా సు ఎదరచస న. , ప గుటలకల ట బుకల,ాపల కట ి అుదర ఇళక యర. ాల న బలు - దాజ,చట ఎరటు భయుకర న శబుల మ లేు. గుటకా

ాపలాె గుటల ట వస డ. క అ గుటల ఎదరచటుసగుిు. 12 గుటల ట టపట ...

"ట ుై హగయ ... అుద జ ...'' అడ ాపలాడ.

న ల లన. ల ఎటవుట భయమూ కలగలద. ా

రెస నపడ మతు

' ' అన శబు ఆ శబుల పధుు. తలపల రెవా గలలభయుకర ధ నబు. ఆ పశేము రనుా వు.''

"డ మ .. క న హా, డ గ మ బల ... బ సమ ఆ?'' అడ ాపలాడ.



"ఓ.. ుో వ '' అుట లపన'' గిట ే అ పలఆు. లటై ు లగలద. అర అ పలల అల

ఆయ. అకడ ా లద. అ ఎల ఆత అరు ాలద. అ దట అనభవు ...

గలల అరపలక చవల మూసవలి వు. టల గిటఅల వు. కట మ వన టన చ పయతుల గిట ుచక షయు మలద.ాల ఓ పులుట లగ దగ

ాాు. మనషలవర కుిచలద. జమ, భమ అనకన. ాఅు జ. ఆ లగ ిగట దగర ఆు.

అపడ ట ాల గిట వుద గర ు. నెయకు ఆ జ గిట ాలకక ఆ జ ఆు.ఎవ నా న శబు నబు. అ ఆడ - మగ ా సరు. ుతాఅుిు. మ అు కట, శబుల గలల అరపల . ిగట గ ఆ న లగల కనబడత మయము. ుత ముదన. ఆజ గు ఆలున.

ఎవర మనషల లకు ఆ జ ఎల ుో అరు ాలద. ఇపట అ

క రహసుా వు. తాత ాపలాన ే-

"య య హ హ హ బే '' అుట "ఇకడఅలుట ప ాపట జరగత వుటయ'' అడ. ఒక ఓ ెయుతనన అ ట అుద క ేాడ ...'' అుట ర తనక ావలనికట ఉతా జబల ట క గ ఉతా ి ెన ై బ ల

పేాడ.



"ుబ ఇుటి ు, ఇు ష కి ల వు. ల , ల ు, తరాత ఏ ు?''గిట మట ుచకుట అాడ ి .

"ాపలాడ ెి న షయల జమయ. ెవల నన. కనల చాన. ఏ ఆడుత, గజ లసవడల, యు, తబల ధనల, నమ చదవతన ష -అబ! ఇపట అవ సవుా దడల దలత. నఓయన. ాలద ా అపట మతు ల భయప న. ా

బుార లర జుదు మరసకుట యన. అ జు. అుద న ఇక వన తల క ఇకడ ఏ షుజు అ అాన. ఏ లద అవ గర ు?'' అుట లలడ .

ి క అ సర క బ న భజ తుచక ాటడ ుట నడవాాడ. ఇదర ాట స మహు ుడ గుటలైు.సు టా ద వు ి జను సు ాయ సకావటబయలేాడ. ాను పర లప - ఆ అజ త సుద ఏ ా ివుటుోన వుచాాడ. లు, బయ ధున తల టవ తడచకుట ె ైు ట ద తనష న నబుాల చ ి"ఏుట

ఈ ి వ ీ ల పట ?'' అడ.

"పేల పలస, ఇుట మ ఆుళ ేుి. ీ ాపల ెి . నున ల పప ోరా ు ు. క అ ుషు ...''

"ి !''





ఎల వ క ఆ ుడ భగవుతడ పాుల రకుటన'' అుట ి పై చాడ.

ి ఏడస వడ. ఏ ఏ జ పాల లి న ఆ కుటత ట ు క అరు ాలద. జలయక బ ర ల యడ.పడకుట ాయుత లా డ ి క లెస. ఆయన లేటపట ా ీా వు అనకుట ామన స తలప ియడ.

ద లటేపట సాస ు. తన బ పకనన ట ాదగర ా వు ి ఎక యడ. మఖు కడక ా ా ీగతన క ఎుద ఆ ఆనుదుా వు. కట వతరు వనుదా...? ఏ ! లైట ున ఏుట ఆయుా ా ఆ అజ త సుద వతా జబలు ిచదవటు ా రుంుడ.

"ఎల వర?''

ఎపడ పయణు? ఒక ళ్ ా లక డ ఎవ ...ఒుటా ఏు బగుటుదు? ఎ లుటరకడ? ... ఏు ేా ు ...ఎదరచడక తపద క? ఎదర చట బా నన అలాటేుర. ర మగమాల. ఎల ాల ో నక త

వుటర. లగ డల మధ లుట వల - ఏ అరు ా ముద తుసు - బ ట స న కదు ! స ! ల లను ఓ షయుగు క ా యల ా యలకతన.

అ సుత క మప వుదు ... ఏటషయముటా? ఓ ికలు! ుట పు. ర య క!



ఏ లా ల వు. అ మమూల కల అ ే అుతపట ుచక ాద. తుా వుటు. మట మట వ ు. అుద

ా స న. కల ుటా? ఎట చి వేతల. ఒకట ఓ మత వు. అకడ వన లు మయ ు. అొక బుడ న కఖుడు. బదల ఏో ుిహు. ుడ ాళ్ ఎత క ఆకమణ యేట దిమతుట -ాళ ద కరన ఓ యవ ఆ ిు అడ కుటు.అకడుడవలని లు అ ాద. మ లు వు.

కతన లు. ఒక పై ాళద తల ఆ పక కరన యవక గలా చస కరన యవ. తలఆ ఆలస లచ యవకడ. ాతన ఒ , కతన ను,తతన తు. ఆ లు అదతు - ఎవర ేా ెయద. ఎవర మను ా క ెయద. స న డకతనట ,

ిల ఆ గళ చట రగతనట - ఒకా ాద ఎ మర ఆకల నన ుటడు. ై యట సుపున. ఆయన ెి నసమల క సుతృి కరుా లవ.

ఏ జన సుఘట, ఏ జన జ పక న ుటడు. ఎవనపెలక, అ అరు ాక, మనిక వ గ అవతన. ఏవు! ఇ

న ర నన ి లిల లకసకుటా? న కలల చినలల ఖాహల వయ? ఇుతక పర అలుటలు వుే? లక అదు భమ? తపకు ా ా ర కద? జాబసు కళ ఎదరచస వుటన. తరావే యు. ర ఖాహక వ ా క జాబ ా యర లెస.



ేయలై వు క రయ మనస అరు ేసకనాలఖాహ లల గు ర పకలక అుదజస న ాుట ుటి . డ

అల బెతర ర ా స , అ అంా యలలనననకుట న. ఉతాలుట మ ుటా ఎుత ష ! ఒక తాత ఒకర చదవత వుటర. ఆ వతరు మ ేతలే స, మ వతరు ా వస ు. ఎల ఒయసిల పచయు కభగవుతడ కున ఓ ప వరము - జము. ద ఒట - ుత

కతు ా య?...''

"సృి ాా సవుా చడగ సదవాా క కునఖాహ - లాము వన అడు పట నట ల వుటు.అనభుటేపడ ఆ ాత మధరుల మన జుటల భుమల,సఖమదల, ుడ ేల - సడుపల అుాుగ షా స , ఆశు,

త ి ల మత - ఇవ లలల ఆ మలల చుిచగారుట అరతశేు పపుచేాలన అమావన ఆనుద సుశేముట అశ ాద'' ఇలుట రసవతర న ష న ాఖల యేగన థసకజర పెక తపద.

... ఇక ాల ఫ ా ట లి ుదు ! ఇపడ సమయు

లెా? ా మూడవ ఝమ ా రుభ ు. సను ... వుటన. యఏ ీజ ... బ ై...'' అుట సుతకు దగర అ వుకర నలుట ల ట ు అక.

ఉతా పకన పే ికళ్ మూసక అగిుచన ఆ అమ గుఆలుచాాడ . తయర ేసక పయణ దిు ాా.



ఖాహక సుబుున ర లన ై ే ి వుచకడ. ఆఅమ ా ని ఉతరుల లు గు ఆలుచాాడ.

వన తాత గు ఆా య, అనకడ .ా పగుటల క ర అన అకడ అద లు వే ాడ. అపటవరక ి క ఇుటపనల ల ా వడ.వే ముద ర ి క ే ిేాడ.

ఆ సమయ ి ఎ క టు సక డ. అుదల ఇదర కర ాట వర. కథ తరతరా ెపమన మట ి గర సేకడ. తరా ప యేమ ఆ యల ా ుార టు ల న నట , ి క లెపత అ పనలమన, ఖనాహ గు సుపుా లెపమ ఆేుచా, ి అుదక ది -

ఖాహన మ ఎకడ ను ా రుంుల ఆలుచాాడ.

మకత హా ల అంాదు ే ినయుా ఒక పకక లన భాకరకు చాడ మా. ాతల లద పలమకుటమా భా ఇల అడ,

"చడ భా ! లుట గణవ, రపవ కన త దుడ లఅదృషవుతల. క ెయకు వ ేని రాట , దట తపలా ు, ాతలవు స న. వుశుల న.త, మ తల మ ాజ ఎు వ ేార. న ఖాహల బా



పలకబ వన నగరష డ, ంల,ి న తదుడ లక, భరకదరు ేి అుతఃపరుల ఒుటా వుచ బల న ారణు వు.

దృి ల చర కనుా అగుి, ాజము సు అల ేయకతపలద. ాజ ల జ ధుా ఓ మ ాా మ తలట మ,అుదల ాత ల మఖ ు భా! ాా ాుి ప యేమపెటు లద. ఓ తు ా సు, ాజు సు సఖ ుత గుయెమ రతన. ె నై . అరు సే'' అుట ఆయడ

ా.

మకా భా మాన ఒక ణు చి పట ాకు,చపడ తన కట పకక ి"ు యేల పెు'' అు. భాకుఠు రా నబు.

"బధపడక భా! ా ల వ, ా ల న, ఎవ ా లార ఏోరక న బధక గ అవత వర. ాజ నైుత మ న న అసఖల ుడత అనక. ఎుత ెట కుతా వుడ వుటు. వమనస ా - న ెి ు ేా వ గట ా ెే, ు యేల నబెన ...''

"అభ ుచకు మాజ! ఆేుచు. మనకో ాసకన,మనగకెో ముు. లబమల న సయుస , ె తైను అుు ేారుట ల. ర న రదుాపవ ుే అవాశుా, ఆలచనా క లద. ర సుచుాలవు. ఈ నా ఆేుచు. ఆజ రావా న ...'' దృఢుా

పు భా.



ఆ మటల న మాక, భా అనభవుల పున ఆణమతులఅగుిు. ఎదరా వన ద కమ చసి ా ల

అడ - "అల పాుతుా క భా! ాుతుా , అరు ేస. దగరఎటవుట సుచమూ, సుగమూ, అాు అవసరులద. బధ క ెలస.ుత ఓకి పట . ాజ ల ే కటదుటర. జదు మన లఅనా.

వ మ లభద ాఢుా స వ క లెస. అతన

క అు ే ాఢుా న రకుటడ. ా దర మమూలవక ల ార. అతన మ, సృి ప యేగల శ , ామరు ుడఅతల వ. ప మ కారడ ఏో రణ ల ే బతకలడ.గరణక అవసర న అలక సుదర పమ ేాన అవసరుఅతకు. వ అలక ుదరవ. న ల ఆాస డ. అలుట

వ వచవుా మరటు ష?''

"ఏ ు మాజ ...! లభద ు? ుదకల అుటర?''కుారపడత అు భా. "లభద డ చరా లలకెలకతడ. గల వల ాచ. రణ అతన పకఖులన సృి ు. ముద తాల గర ట ల యే. మన

ాజ ాద, ేశ-ేాల గరప ే ధుా లల ెా. అుదక సహారు ావ. ుడవ రైయగుల వ ాల అదత న శుృారభుమ లభద అుు.

ఈ షయు ల పుా వుటు. లభద ఈ షయుెయకడద. లభద ామ సమయ గ వ కలసా.



చరణ ముాల ావు లభద ే వల లల ద న ుేట యే. మ గూట రేా. ఇుదల ఇటవుట రాట, ఏమరాట

యేన క మా. ఏముటవ భా?''

" రైయగుల నన ెి, నన గర ట కలభద రడ ఎల పసుా ో ెయద. క మకలారడాాలన ే క క. అుదక ు యేట దిుా వనమాజ! ా ...''

"ఆయు భా! మనసల మట సుచుా పె''

"ఆతవుచన సేవటముట క నచ ప ...''

"అుట ...?''

"లభద దగర జల చవల ి వస ు. ఏ జు ెి, ఏుజరగతుోనన భయు కలగు. ు ేార ఎటవుట ాహా పనకుటర క ెలస ...''

" భయట పె భా!''

"నన అత దగర షయల నటుచముటర ర. రైయగులన న ున ఎపడ ెి ల నన అస ుచుటడ. ఆజ భా వ జవతు.''

"చడ భా, వ ె నై . ు ేా , ల దగర ఎలపవ ా , ఎకడ ఎల మసలుట, క ెయద. అదు వ

డతన. సమజ గు పట ుచవద . అద యాల పర,



లల యరుతవరక వ ఎు రా ఓరా మసలా. లఎటవుట అఘ ాలడకు చసా.

అల అ వ ల దగర ఎకవ ాలు గడపకడద. అు-అుద ధుావు'' ా పలమకన భా ుత నవ ఆ రహస మురులపధుు. కట తడచకుట తల ైన భా మాఅగుిచ లద. ఎపడ ల యడ భా గముచలద.

దట యగు లక లల ప ావట ాుబవళ్ ఎుత కృిేిలరలక ల ల పట . లభద డ ుడ మూడ ెకా గాట ఇతర లల ప ేార. టల ట భుమల పమల ఎకవావ. ఒకట ుడ శుృార ాల శద ెాడ.

ాట మము ల ప తనయతు చి డ. లల

ప ాా ఆ సమా ుారల రైానుద ామలకఅుుర. ుడవ యా మహరు శుర. ుడవ యగులభా పశట ట ాజసుా ఏాట జరగాా. రై ీా అా ా ాక, మ పమఖ న శుృార ా ాలక తననస నట భా ెుి. ుడవ యగుల మ షటుట

మా, మాణ క బు నృతుల నగుా ాల ుటర ుకడషల పెాాడ.

దట యగుల ాల న యవ యవకల ుడవా ాల నకుజగ తల సకర. ుకల ఆగల గు వదుతల నగరులాుిచాా. ుదర, నగర ాసల , నగర ప రవర

రట కుట, ముదర రా మము నుచాార.





లలపల ుద హృదయల రగలతన అసుతృి జలల ఎవ అగుికు ాుిచాా.

ఒక పై ఉదకడ, రవర, ఆత క ిుక ారకమలక. ాజి య రదుా వ రుచాార. లభద డ కఅసుతృి ా వ తనకపజి న ర ుచాాడ. సత కలసట న ఆతట వసత డ ుతప మచటుడ. మటలసుదరుల ఆత ల అడ.

"ుకల షల ాజుల చలా రగతర. ా ఆగల రత. ీ ల ఒుటా రగట సుస ర.భయ గ ట చక రగతర. ర ా ై ఎటవుట చాసకు వ పజల రగబట వస ు. జగ త ప!''

"ఏు యేన ఆ! దగ క పజల వ తమ బధపెకర. మాార పడ బయట ావటు తక ైు.అద యాల ఎపడ పరవ ెయదా, లా ఎఅఘల జరగన గలా వు. ుకడ నల పైల తనపుజన సరతడ.

వరక కతర ై ా దృి పుదుట, ాుెతట దార ోఅరము. ా ా ై ఎటవుట చర సాల మా-ాణా అడ పడతర. కు ేనె ఎవు యేగలర?''

"దట యగుల ర క ాలా వర. ుడవ యా కర జతా?''



"ెయద. మాార రముట క తపద. ా ఆ అవాాల లవ''

"ఎుదకల అుటర?''

"ఈమధ మా ఒుటా ుార క ివస ర. అకడాదర ఏు సే ఎవ ెయద. ుడవ యా క ఏాట రహసుా జరగత. పయు త స ా అి ు. కత పేా తర ముది ు.''

"దట యగుల నగుా నృల, మ జాయ న జ?''

"అవ ట ఎుదక ెి ా ర య? ేాో అషుచట కనట ు. లభద లె వడ?''

"ాొక త ముార! ఈ మధ ే బల ల, లల పట క టెక

గట ట ాధన సే డ. ఎుదకయ అుట సరసముటడ. ాఆుతరు ఎవ ెపడ. స! న వా న మ ...'' అుట ఆతయడ.

"స !'' అుట మము కమర కాడ.

"ఏుట నార?''

"వ లె సక మధా ళ్. అకడ నమ బబ ఇుట నె వరక ె వుచ. ఇ ఆతకా, మవా పెక''

"అల నార!''



" బయలరే ! అమ ఎుదక అ ే అసల షయు ెపక.నమ కబరుుి, ఏ సుబులయ స ెప''

"అల!''

"సదయకల రథు దిు ేా న. బటల సర ు. నాజమహ వా న'' అుట ఉతయ సర కుట బయలేాడవసత డ.

బయట-లపల, అుతట ఉకతా వు. ఆక క కదలటు లద. ాసుంునట ు. అుత ఉకల క ఓ ఆాా ెకతడ ల. తనఎదట సటా ఓ ఎతన అరగద పే కుా తయరేున ాు. పఖ కదలకు, ణకకు ణు-ణు ాు. చస లభద డ అలుట లాా త రపస డ.

కత ు జరతన నప చకల వుప ాాణుల అలకెట పయస డ. ఒక పై ీ , మ పై పరషడ ాద మధ ాు. సముతర ఖల ఎుత దగర అ కలవవ.కతన తతన పక. అల దగ వన ీ -పరషల ఎపడ కలసల సముతర ఖల.

ాళ ద ేతల, ఆ ేతల ద తలవు ఆున యవ, పకనకరన యవక ాలా చ ు. ారతన కర అరేఉపతలు ద ఆ సరరణుల ిు. ఆ రప ఆ యవమకపడకక ధున వజు ాబల. కట రపన ాాణులసకావటు ఎల? లభద డ ఆలస డ.



ఆమూరాలన ాాణుల వ కుచటు ఎుత కషు! అలుట సవల ెాల లభద డ ఎ ళ నుో అనకుటడ. ఆ ల

ె పడ ల హృదయు ఎమర మూగబధక గ ు. అుద ల ఏో ఒక ఎదరచప, ఎుద అరుా అ షణ గూడ సేక వు.అేట? వ కుల, చి జను తమల ఆ అవకఅ షణన అరు సేవట పయా ర లభద ఆశయు.

ఎపట నుో పటనాస న ఆ లు త రప ద కుటు.

ఆతక క లు గు ెయద. ాళ ద ను జలాతులజన రకె ళ్ , వుప కెట లక ల ాలు పట ు. ఆకె ళల ు ు చ యవను న ాల ాాణ, చక ళ్-ఇవ శ బుా ేస ఎదరచస నట చుిడ. మ పైయవక తు. తల ఆు, మఖు ా ై ఆలస నట ా,

బధపడతనట ా కరడ.

ఆ ల పక ఒక అుద న క కెటు షు. ఆ ా తగ త అ! అ లెసా. భా చుి. ె న మల ుట అా లభద డ మా, ాద ఎార చదవకో మార కర ాాో ెయద. అు ఏాుతుా, శబుా, ఎవర గముచల

పదల ాతన దమయ పపుచు అ. లభద డ తన ె న మా చదవకడ -

పణు, అనణు, ణు, ణు, రుతరు, ాలతన ఒ కరగతన ను తరగతన తు ఘకృత మను .... ేసు ....?అములల మహుా న మన తు, మువటు తప





ాసాత డ ...'' అ ఆతన మాణ పచయు ేని గుడవేడ,ఆతన వే ు - "ఏట ఆ! ల ల తాత కిువ. ఎలర

కశల క?''

"మపభవల కృాకటు వనుతవరక మక ే లట ఉుడద పభూ!ఓ మఖ న సమా క అువట ఇక పరగ పరగనవన. గూఢరల వలన ఆ షయు క ెుిో లో మ''

"షయట నుచ ఆ! సుచుదలక?''

"తమ మేా! మమతల వసేవ సపత డ సత,పరపమఖడ రవర, సపత డ ఉదకడ మవర క ి ఏో కట పనతనట ా క శయుా ెుి మాజ!''

"ఏట కట?''

"రు చకవ గజ మహమదన మనాజ ఆుచట రటమపభూ!''

"ఎుదక?''

"ఖాహ నగరుల ుకల ా బలు ామరు కృతరపుల ుద, పజల మన-ా ణలక మప ాటనద, సమజులఆాచకరు పబతన ారణుా, చకవ ఇుదల జకు సేక, ాజరుచవలినా ఆయనన రట నట ెుి''

"ఇ క ఎల ెిు?''



"వసవే సపత డ సత క అనుగత డ. రవర కదరసమనడ. ారు క ిమట డకుట వుట న''

అ న మాణ పు గుడవే ఇల అు- "చాామము ాకు! మన రైయగు క మము ఇషు లద! సరపరణాాల మము అపు కరర. ామరక రగ ాా యడ. ు, అుద మకుదెయద. రుద ై ఒక కన ి వుచడు ఎు అవసరమి ు

మపభూ!'' గుట చప ఆతన చస అు మాణ. బష న శరుఅుద న యవకడ అనకు మాణ.

"మము గు క బా లెస. ాజ, పమదకర న ఆయన యెడ. ఐ ఆత ెి న సమరు పారు గూఢరలనఅపమతు ే,ి అసల షయట ఆా ా న. ఆ! మము వే వరక, ఆలయ ాణ పరణ ా చస వుడ.

అుతఃపరుల మ జనన డక జరగను కనక పరపమఖలక,ామ ాలక ఆను పుప. లద క వరమన ముుచ. ఆవ దగరు ఏాట ాుచ, ముారల ా ు పల

పుుిచ, ఆ మఖ న షయల గు రయలసవలి వు. ుడవ యా ావలని ఏాట క దిు ేుచ!వ ా!'' అుట మా ఆలస తలపుుడ.

"ఆజ రు మపభూ! న లవ సకుటన'' అుట ఆతడఅంాదు ే ియడ.



మాణ ఆతన ఆాదమసకు కరకు చస వుు.

లభద ఇుట పై ుచి పల ై అుదన కుట ఆత

అ గుా నడస 'వ-ాగ' సవరు టతడ. దరుా ప,మ టె మధ లభద కటరు ఓ మమ ామములఅగి ు.

ఈమధ ఆ కటరు చట ఎటచి లల ాజల త. ాట మధ

మకటయమనుా భా పరపు, అట పఒక చపనఆక ు. ఆ తాత ఇుు ేాో అనకుట, లభద కటరురేకడ.

ా లభద డ ుట లద షమవ పెా అలిన ఆత నలకముచు ద కలబనట ా కరడ. పెల ుద వ, ఉతయు

ట క మా ప య గు ఆలుచాాడ. లభద డలాముల లలన త ేి వేటపట ద బె ు.

ప టె ుద ఆత గరకట దతడ. భా పమన ె నతాత 'ఎదరచప'న ఈమే కెటు లుై. ర డల పమల కుట అట కుట ఎకవ తృి న లు మధ ె న ఆ ద మధ

వన ల! ఆత చడలద. చ ఏముటో?

"వట ళా ఆత వడా! వే వరక వుట అా!మఖషయు మట . పడక వుట లాా లప. మమకఅడ. మ వ ల ముా! అను ళు. లిా,జను ఏాట ేా న'' అుట షమవ లప ు



డా పడతన పటె , మటె డల క ే భయప టె ు రేక. లభద డ ల ఆతన లాడ.

కళ్నలమకుట ల కరడ ఆత. "పటపగల కుభకర ద ఏట?'' రనవ పలకుడ ల.

"ుతపు వ?''

"ల పు ా ల ాళ్, ఖమ కడ అమ జల వ ు''

"క ల పనల ల! మా క మఖ న పనలఅపుర. ఒక మఖ న షయ, ెబమ వ క ేఆయన. ేమ ుట ావటు ల ాద. ాబట ఆగవల ివు.

"ఏముత మఖ న ప? ుేస మట డవచ ముద ల ానుేిా, న లపళ్త'' నుట ఆత జాబ సు ఎదర చడకుయడ ల,

గుట ఆలసు ఎలగూ తపదనకుట ఉతయు భజన సక ాలగ పై నడ.

"వే గరారు వ తపకు ాజమహ ావలుిా ఆను పార

మాార!

"ఏట షు?''

"మా జనతవు. లము ఆస ర. రైానుదామలార, ధరగరవ సనుద, దారక మధవయ



మఖ న ాముతాల వస ర. ానల, నగర వధవ, అులారతమల నృత పదరన క వుటు. ుద జ ిదుా వుడ''

"ఉదయు, మహు వపాసము ే మ ము ...'' అ ా చాడఆత.

" ఆ ప ే. అ స! భా ఎల వు? ఎకడ వుర? ను దరు ే ిభా అల బు ేయటుల ా వే శు ఏట?''

"భా ముా వు. గలపడక. తరల దరతరచ కలసక సమయ ు. మఖ న రయల ఆ ుదసమయుల సాల మాార అర. ా వాల ెపలద.అ స, నమధ లల ై ెాా?'' ఊరరపాయల నుకుటఅాడ ఆత.

"ఎుదకల అడగతవ?''

"ఏు లద ... ుద హారా, సుషుా కిస వ?''

"సుషుా వుడట మ ారణు వుడకడ?''

"ఏముటు? క ు ేషయల ఆస అ క లెస. ఒకట వవున ల లు తయ అ వు. ల ా సమరె ై ె ి వు- అుే లక నన బల ట ుే మషయె ై వుట పె ఫాలద. ఓట ఒపకుటన''

"భా లు తాత క బా తృి న ఓ లు తయరేాన. వ

ల చ ిలాల వుట పె. మఖస క నచద''



"ఎకడ ా ల?''

"నబత ...''

"సలా, ఓ ఆలచన!'' తన చప ా రపన కసి అడఆత.

"ఏట హార?''

"క ప ేయగలా?

"ఏట?''

"ఆ లు అుత ప?''

"ననడుట? చ ిపె, ల మక, మాలుారక చుి

పె''

"మాజుట గ ు. ల ము సుదరు! వ నా, ముదఆలుచకు ఆ ప ే! తపకు క రతు''

" ా!''

"అవన?''

"మ వ ెి ు ేా ా?''

"ే ...''

" గపను క ొరకతు''



"ొుా ఒకట! ాాణు ాహు ేు పా వరుాపాువ''

"ట న వస వ క ొనుదక సుుిచ. భా ా ణమనభవలు. క ఫల అర. అరె నై అుత సలవా ొరకద య! ఐఅపరప న దకలక సు న పనపయస కరు ాద.మటలు ా ముద ుట ఆ లకడుో చుిచ!''

"ో యేలవ ... ఏట?''

"షయ వే స ! మా లల తాత తన పట న పుడగజరపకుటడ. న క ఆుడ మ ఒ ేతల ేఎల?''

"ానక ాలుటవ అుే? మాక సత ానక దగముఆ!?''

"అక ేపపల ాలస వ. ఇపడ ె న ల ాక ానకా ద అంమను ఎక ై 'నర! !' అచక?'' ాతలచకుట దముటు.?''

" బదలా భా ే ా డుటా?''

"అ న నమబలక లన. ా అవతు. ఏ ఏ కకృ తనా ను ాజశయుల ొరకతు. బుార ఆభరణుల న రల ల రా వుటు. పద ముద ఆ ల చ ు'' అుట ఆత ల భద ే పట క పరాల పై నడ.



పే కుా ె న లలక ఆ కటరుల ఓ పేక న గ వు. ఇదర ఆగల పుర. "ముద కళ్ మూస! న రెవమనపడ మత

రే. ు ను ై పలనా నుా పుచ. ఆతుా ఒా లచడక''

"అల వ ెి నట ుటన. కళ్ మూసకన''

"ుడ ాలగ ...'' అుట లభద డ ఆ లు దన ెరన

లుడ. అు భు ేాడ. అు దిు ేి- "కళ్ రె'' అడలభద డ.

ఆత కళ్ ె లు ు ా పస మ మాలను పా చాడ. నైు ుదక, పకలక, పకన అుదుాె న కతన క చదవక సహన ి ల సబ ా వుయడ.

బ , మనస మూగబయ.

ఆాశుల లత అదత సృి , అణ ైచ ిఆనుునట అుఆతక! "ఆ! ఏ సృి ? ఎమర చి ర త ల దు.శబ జలాతు సరు ను భూ దృశు. ఏ ా ఈ అువ ుచలద. ఎుత పా ెావయ? వ ా ణ తడవ

పెట గరపడతన'' అుట ఆత లభద గర న అరత మా మద ట కడ.

ఎకడ క ుుో, ఆను వల ల వ ల కళ ను జ ఆతమఖ ు. "అ! ల! ఏడస ా? ఎుదక?''



"ిా! అ ఆను వల క ెయ? ాధనక నాఖ ఎకో గూడ కట కన దన క ల క ు. పయతు

చర ు. అుతకుట న ఏ ఆుచన.''

ఆ మా జనతవ సుదరుా అుద ఉనవఆుచటు జు. ాజదార క మధవయ, ఆత, మలభద డ, మాళ రైానుదా, ధరగరవ వర, ఒకదర నగరష ల క ఉనవనుల సమశమయర. లాల మము, నగర

పమఖడ రవర వర. పెక సమశప గల ా ా ఆసల కర ఒకకర పచయల సేకుటర.

మ పై నగర పమఖల, ాముతాల, ాజకమరల, దారలఆనీలవతర. ఒక పక సుత కారల తమ తమ ాలనససేకుతర. ఖాహ నగరుల సపది నర, ానల రతమలనభా గల అలుకస ర. భా మ గల మాణ అలకుచటులమవు.

లభద డ ాజమహ క వడ ెాక ఏో ఒక వుక అత చల సమయు సు ఎదర చడాు భా. లభద డ ె న 'ప'

ల క ఆత ెి ు ఉనవనుల ష వృు ుద ట ుడ.మా జనన ానకా ఆయన ప య ఎల వుటుోపులనకడ ఆత. అుతవరక ఎవర చడ ధుా పట వా చట వుర.

తన లు ాజశయు ు లగన చడబతుదన సుషు ల

మనసల వనపట, తన ఎు శద, శమ, మ ె న ల త



ా చసక అవాశు లకు ేాడ ఆత. తన సాఎవ వన ు -"భా ఆ కఖు చ ా

అడ పడతవ ల! ాక ానకా ఎకడ వు భాచస ు. అుదస గు యేక తపద ల!'' అ ఒ ే రమూసకడ ల.

ఉనవనుల సమశప గల మా సు అుదర ఆతుాఎదర చడాార. మా ఆలసుా వనుదక ుస నట

పెా అుద మనసల ాుు. అుదర ల లర ాుారల రైానుద మతు లవలద. అ లక నచలద.

అక మాణ ాలద. ాజదారక వస ుే! మాణ వవుట,భా క ుట వ వుే. ఎల వుో ఏ!? అన ఆలచనల పయడ లభద డ.

"అుద అంాదమ. మటన ము జనన డకలకవనుదలక కడ సుషమా వన. మఖ న ారకమల లక నరయల సవలని సమయు ఆసన ు. అుదల ఈ పె క సమశుఏాట ేాన. అుదర చల ాయ ున తాత మట డకుు

... ఎవరకడ?'' అుట చపడ ేయా ణల అ అుద అు.

"మాజ ాలుా జయమ, జయమ! మ అుద తరపన కజనన ాుల లెపకుటన'' అుట ధరగరవ వర లమాక భు పాడ.

మా జాబా రనవ న కృతజతల ెాడ.



"ఇటవుట మఖ న సమశప సమయుల మముార లకవటు ...''అుట ధరగరవ ఏో ెపబయడ.

ా మా ఆ సుగ వ యమనట ా గైేాడ.

"ముర ాణల గు, ఏో మఖ న షయు గు అుదచ ులర ర ...'' అుట క మధవయ గర ేాడ.

"సమయ ర గర ేార. న అనకన ెబన''

"మ ి పతవసక రేక పెో క లెా?'' అుద వే సి అాడ మా.

"మాజ! ామ, ధ, లభ, హ, మద, మతాల మి శత వలాా ల బెత. ట పవు వల మి పతవసక

రేకుటడ మ అంా యు'' అడ వర.

"ర ెి ు జ వర! ా ాటను మనవడ మ ఎలుదగలడ? ర ుచబ ముాల భక ఆ శత వల బన ఎలాాడగలవ?''

"ముాల పు ే భక ల భగవ దరను ఆ శత వల ను మ ుదలరుా?''

" వరార! మనక లక ఒకల ె ే అనభాల మలబెత. ల సుఖల భక ల ముాలక వస ర,ళ్తర. కయగుల ఈ సుఖ ుా అవాశు క వు. అ



భ ఎల అవతు? ఈ మనషలక మ ఎల లంస ు?'' అడ మకమధవయ.

"అుద అుటన. మమూల మి ను మి వరక ఆ'హప ణ' అతన జుచలకతడ. మను ుచబ ముాల 'ఆహప ణ' జు ేఆలయలా యల సుకలు.మ ప కల సుకలు క అే! ముటర మధవయార!''మక ఉే స అాడ మా గుడేవడ.

"మాజ! అ య న లకళ ా ధార ామ బస ఆ హస త ుచగల మ ాా. మలాద, అతన మకక అవు. అప ే మన కల జమతు. ాాణల కపరమత అుశన జుచగల సమర డ, కడ, ి పడ, ప ుావన ద మఫలకు ద దాన వల ఆ ప జరగగలద. అుదకమన లభద డ తగ ఆలుచు మాజ!''

"ొక మన మాజ!'' ఇుతల ఆత ల నయుా పాడ.

"ఏట ఆ! రయుా ెప!'' అడ మా.

"ఎటవుట బుాా టా తపద. అ బుార రవట అ ల కుచటు అవసర నట లభద క ప ట ''"ఎలుట ప?'' "తన వు ె న ఓ ల అుతఃపర ఉనవనులెి ు వుమ. అత వసుద భా ల కుట అ పద అంా యు.



ఆ ల ఈ క జనన ానకా వదలచకడ. ర ీ కుచగ ే , ుడ దారల ఆ లు అుద పన

ుదగ ే ర ెి న 'హపణ జుచగల' ల అతనఅవలా కెగలడ ాసు''

"సు ానకా ె న లు అపరపుా వుడవచ. అే జ ,అుద చాలన ుదగే కళన జు ేయగలసమర డుిచకుట మాా వగలేె ై వుట లభద

తపకు ా న. అుే ాకు ుడ సభల బుారుల న నవరతఖత కుకణ ానకా అత డగన. ఆ ప భా లే నప ే న ేయవలుి. హ పనల మ మయన.అుట, లభద ాజదారల అ ప అనమట! ఏు లభ ! ిదుావా?'' నవత పలకుడ మా.

"మ గరవల, ుారల ఆాదమ, అుద కృాదృి ద వుడా క భయుదక మాజ! సు, ాజు సు ా ణక గు ేయట ిదుా వన. లల ాజ, తా ఉపగకరుా మ ే అుతకుట ారకత ఏముటు?''

"టి ుుె కత ఘను! ా అ ఎలుట ల ఎవర ెప లద'' అడ రైానుదా.

"దారల అుదరు చా మ. ఆ! ఆ ల మనదారక ే , అుదర చ ి ఆనుుచట తనధుాఉనతా ఏాట ేుచ. మాణ ార క సభక వా ర''

అడ మా.



"ఆజ రు మాజ!'' అడ ఆత.

"మాజ! నన,ే కుా ైస, ఆతన మము

వసవే ా నుల వు ేపనల తరా జ అవాాల. గు ఆలు ర రయు సు!'' అడ ుకడ.

"గరవరల ఆలచన క సుదతుా వు. దారల రయపకటా న. ధరగరవల ఏో ెాలనకుటర'' వరన చస

అడ మా.

"అవన మాజ! ర ుచబ ముాల థన భుమల లల అవసరమ అ సుేహు''

" సుహేు సహజ న.ే ామసక లా లలా ె పత న ముాల ాట దగటుల ఆుతరము వరార!ముాలక లలక సపది న ఉతల భూగుల ాకుఅ పాణులన, బృహ-సుతల సష న పమణల.ముాల రణరు ాట ఉపగు వు.

ప ాకృక న అాుతాలన అడ ట థన లలన ముాల

అలుపేయటు ా నాలు ను వస న!ే దృి ోా లుచటమను ఇు-బయట ఏ ప యల సే ుటు క!''

"ాీ యాలయ ర సయ ెబతర ాబట హభయు లద. ధరగరవల క! జను ా ణ సే ర.సతనల నన గ-గ అడగతర. ా బధు ఒకట. అలుట



బమల ముర పతతన భగు ేా క-అ. ుారల ా అంా యట ల సుిా మ''

"మురుల ార ెి న క సబబా యన.రయలపడ ామ నుా చడలదన షయు, మన గత చత బెు. మహ ాయన ామస ల పపుచ పి కట అ ేారణమ క ెపవచ. గముచదగ మ షయముట అధరణదుల 536 ము ల 36 ము ల గు ేవుడటు షు''అడ

మా.

తాత ధరగరవ పై ఆ ా చస రైానుద ల అడ."మాజ! అనవసరుా ధరగరవార ఆ షయ గుకుారపతరనకుటన''

"చడు వరార! ఒక ాధకడ తన ాధనల చరకా ముదకాతడుట, అత ారాధన నక వ, శ సుగము వుదశుి. ఆ ాసు నభూా మ, స అరు సేగేసర వట ా కృక కరల తచత, నత, ాప ఏ లదసి ు.యజాుడల పతత ా క ేకరతు. ామస అన పకృల

గ క?''

"అుట ామ యకలాల యగ-పమల మురుల పి ుపయేట కభుతరు లదనమట క!'' అ అాడ మా.







అుతఃపర ీ జ పే కుా ఏాటేని ఒక గల గాలను, అుదాట భా క సముడా లుాు. లల

వరసల పమఖా నుల కరన లభద భా తనయతుచడాు. భా సు లభద కళ్ నల పైల దకాా. ా ఆ ఎకడ వన లక ెయలద.

ైఅుతస ల మళల ుద ారకమలన చకా చడవచ ా ుార ైా చడట అవాశు లద.

మృదుగదుాట, ణ, ారు ిాల మధ కర ాడతనాయ లపనక అనగణుా రపల టు సే న రతమలఅదత అుగ ాలక సంకల కరళ ధనల సముడపులమర ా. సా అుద మధల రెటన ఉున ఆవృతలు ేఅుద దృీ వు. నుతరు ఆత సంకల నే ు మట డత,మాన పశుసల ల వల ముె డ.

తన త డ, పమఖ లరె నై లభద ఆవృతలు గుబెత, బగల గు ల పమఖల, కారలమట డవలుిా ఆత అ ుడ. ఆ తాత పట వస ు లు ఆ ల

అవృతు ేార. అుదకుట ఆతుా భా ఆ ల తన సమ ునాన అనట ా కరకు చడాు. పట రెన లుచాఅుద కరళధనల సముడపము పధుు.

కరవృద లనై ాచస ా రా క "అలుట ల తన 80సువతాల అనభవుల ఎక చడలద'' బెతుడా భా కళ ను

ఆను వల జల-జల ాలాా. లభద కళ్ క ెమల .





మా ఆ కుకణ సక లభద కే ధుపేాడ.పట ాలా కి , పల ాల ు బుార బుార ణల ు ి ల

కపుడ. మకా సభల కరళధనల మర ా. కుాము పద ఎనబన ఆతక క ఖ , ట బహకుతగధుా గుడేవడ మాద ేాడ.

తన రల ా ి మాణ రతమలక ానకా ఇు. ాణనక పై ుజమర స లచ భా లభద చటు తప

మద స లద. "అపరప న ల ె తనక బహమనుానుదక పఫలుా మె ై రద లభద రవచ'' అుటమా లభద పై చాడ.

"అవసరు వనపడ తన అా ెయపరచగలన లభద డ లనయుా అడ.

రతమల ాన ాట ఆట ాజదార ారకము పరు.

ుపల ఎ వన మాళ రైానుద ామలార, బుారపలల కర తన ఆశమ ాటకక యడ. సా ుగణులగుటావు సభ ను అుదర షుర.

మాా ళ్తన భా న ఒకా లభద చిు. గల పన ఆ చపన లగుెన లుా గచకు.

ఆ చపల ఎ పశల, మ గళ్ రాడ తనట ా లకఅుిు. రవదను గలా కరన లభదక తన భా తనక

ే యమ మాన వుట బగుదేనకడ. ా అల



ుడ సభల అ ే ఎవర ఏ ధుా అనకుట న సుగులపయడ.

" గల క ెలస ల! ాస ఓిక పట ! ఎలగూ మా కరట దిుా వర ెిుా! వ ుదరప ఎకడ భారకుట న భయపయన. సుయమను చుివ. శ! లునన ముా ేుదక క సయపు.

సమయు సుదరు చి, వ ఎపడ ప ే అపడ భా దగరక రి ుచక ఏాట న ేా న. ుడవ యగు తరల ా రుభుాబు. బహా ుడవ యా నన క మాారఆుచవచ. ఆ తాత షయల క ెబన. సృి అుదరజజల ట ర.

భా ఆ సుద చ ి ఎు వు వుటుో వఊుచవచ ... స ాలతమతనట ు. న రథుల పుపన.ఇుట ా ు స. ఎకవ ఆలు మనస ాడేసక. అుె ైచ! సమయు చ ికబర పుిా న. గు భా మచటా ల.ఉుటన మ! గల పడక!'' అుట ఆత క యడ.

భా తలచకుట లభద డ బయట నడ. దార బయట తనసురథు దిుా వు. భటల అనసుర.

*****

ుడవ రైయగు ా రుభ ు. ఎాయ ముత లల సమయ

ము ేదిమయ. ట నతన మురుల ా త పేా ఎనక



పి ుప ేార. ుడవ యగుల -అర ము ల పదరన, ామూకనగనృతు జరగవలవిు. ాట ఏాట లెసకన ఆత క

యాాుడల ాల ుటడ. ుడవ యగుల భా రై తాతా టునట ెుి. ఈ షయు ఆత లభద రహసుాసమరముుడ.

రై ము షన ఎనకర. ము ఉజ ెు మఅుద న యవ. దట యా ఎనకన చుాక ఏము ఎవ

ెయద. ఎవర ఆన పట ుచలద. ఆ చుపబనదుదరనకర.

తన భా రై యా ఉపస రన షయు ెయాలభద శరము ా వాు. మూలారకె నై రైానుదన మట ే ా ఈ '-ీత-యగు' ఆద ునలభద డ ల పదనటాాడ. ుక చరలక పజల క తమ సు ఎకడ ల అరుాక అమయ ి లపయర.

ుక అనచరల నగరుల ఎు ము, యవయవక

బలవుా, భయట , యగాలక ే రహసుా బుు వుర.టట చరమతు ాలుట అత హతమరడు తప మమరులదనకడ ల. సు సమయ ు. కట ట న ాపల మధముక అనచరల కదకల దలయ.

తా వన యవయవకలక ుక అనచరల నృతభుమల,

కమణ గు, అలుకరణ, -భత తతర జగ తల గు ఉపేాల



జార. కమణ ఉలున ావ కన దుడన తథమ చకలజ ేార. యగు సు పే కుా తయరేని టలన ుచాార.

ామక ర డల ాల నవలిన యవ, యవకలన న నసమూలా డ,ి ఒక సమూ ఒక పమఖ అనచరయుర.

మధమ, ముసమ, మగవలన ిదు యేటుల అుదరమవర. సగుధ దవ సాసనల లగ ైపల సుచాా .

మా గుడవేడ బహకున బుార పలల ాబ ుారలసు అుదర ఎదర చడాార.

సాసమయ మా, మాణ, ము ఆత, లభద డ,భా ఒక తాత మకర వే ార. క-ఎడమ పై టల పట క,ుక అనయయల నడస ుడా బుార పల బల,అనా సయక న జనపద ల తల ాడకుట కడావటు- ామధ ుక ాాయరుగ వరల సు సమయు సర గర కసె .

భా ఎకడ వురన ల పశక ఆత ెయద జాడ.

మాళ రైానుద ా పల యగాలక ాా నగాల ా.అక జనము ుక జయజయ ల పార. అుద అభయహా చసి పల ను ు గతుడా, షలకెాదకలన ుద వుర.

దట యగుల చుాక అలుకుున ల ముషన క

అలుకుపేార. ీ , పరషల నగేలన రగల ల, ల-





కుటల ాటక, డల ర మల ెన ట , ఒక ేల కాలుధున రైానుద అుద ఉే ు ల అడ.

"ి య భక లా! ఇ మన ుడవ యగు! ఇుదల ీ , ఒక పరషడజతా వు. ట మన ఉతవుల లశుకరడ ాల నబతడ. రై- డన సలా డ. ద మగమహర రా లారడ ఖ తయరేా డ. మనుద ామూక ఉే గు శ ా మ , మశ అరణ ే ు. మశ మన మాుఛన ప ేస ు. మా, మాణ

ఇదర ఈ నృతవుల తర-తమ దు లకు ాల ుటర.

పకృ ఆల-అుతుల థన ప య వు. ఆాశు పరషె ై,ే ధరణ ీ . యాల ను ఈ ధరణ రుతరు ఆాశప ల వు. ఇద ాసపాసల వల ాయసుచరణు జరగు. ాద ద జల మను వరుాచస మ చట ే వడాలల ాద రహు ను ఉదునఊషా ు. థన పకృ మనక పాున ఓ పవరు.అలమ లణఖల మధ వరు ేసకనార దరదృషవుతల.మన సహజయను.

సత సుగు ా సుగ త మశ జనవు. ఈ క న

ఆనుద, అదృశుా వన ఆ మను ుదట మూలరమ. చరమ-ాస మసరమ. ఈ ఆను మ ఆనుదు జుచడర యేవలని వ కర. ఒక జ మ జ ునట ా వు.ఎటవుట సుచమూ, సుేహమూ లకు సుపర సమరవుకలవు. అుదర ు ే ఆ ఆనుదుల లుడవ. ఆను ఆరమఎలుటె ై ఫాలద.



మన రైవ- రై చక లమ ఆ పరమను ుదట. మన మదనయజమ. జ న మనస కని ా ఫతు దకతు'' అుట

ుకడ-

"దుదా

నమః భు రై ాయ నమః

ఐ౦ ు ు ము ె !'' అుట ము రణ ాున తాత

ముష దగ వ రైా పజ ాుడ.

ఆ తాత అక సభలు అే ప ేార.

భా క వరసకముల వ పజ ేి ు.

అుగషా బట ల భా గర పట డ. గార భాగ ుచలకయర.

మట ాతల తన పల ఆహటా ుకడ సగుధదాచల డ. ఆ ాలుే లకుటడ వదుడ. డల ాభరణమ, ఒకేల ఢమరకమ, మ ేల శుఖమ వు. రకరాల ధనల

నబడత.

రైవడ తన ఢమరా ాస శుఖ పుడ. రై రైవ నృతు ా రుభ ు ుత సమయు తాత నృత భుమలకరన రైవ డ ద రై కరు. లభద డ ఖ తుాతయరసేకడ. ామూక నృతు ా రుభ ు.



మాణ, ఆత ట ు. మా మ యవ ట కకడ. ధ రాల ాల సురుభుల ఉే జు, స సుపర

సమరణ వు తప ఎవలన ఎటవుట మ తర వ లద.ుక ఒల భా మె న ష గలా కల రగాు.

అుద మదు, ముసు అుదత. ధప పవు వల అుదరమత ల వాార. ాపపణలక అతుా మదన-కదనరుగు అ.అుదర ుతానన వన తప ఎటవుట తర వమల ా

మనసలల లవ. ఎటవుట లజ, గి , భయు అకడ లవ. ామసక మత లమాణ ఆత ల నలగు. ుకడ సృి ున కకట లుట శుక సర లక జ, ు అరు ా పి ఏరు.

సచుద న ఉనక ఉహు అుదర హారా నృతుయేాార. మధమధల ుక ట ను ు, ు, ు ు- ు-ు, ు, ు- అన ముతు యగాలల పధుచాు.ఎవషన ల ఆ ఆను అనభుచాార. కటతడచకుట లభద డ పలనా చస వుడా ుక భయుకరరపు అత చపన ు.

గులె అ పరతు బదలనైట ు. ల కే ిసుు బలుా ిాడ. నృతు ేస న ుకక పకక ాడ. అతా నల న అనయయడ ల ఘ బ అయడ. అత శరుుడ మకలా ె పు. ుకడ లగ పైల దృి ాుడ. అుదర మత ల తగతర. ల పున వ



అగుిచలద. పే కుా ా వన లభద డ తప వ యగాలలపుచట ల ద.

లభద ే ఈ ప ే ి వుటడన అనమను ుక వ,బయట ఏ ెపలద. అపట ల ము ి యవస రేఅలి పవడ. లెారా మ నాాల ా. ాలతనపల , మూకల భా యేా పవు అుద లకవ వాల గదల పై ౌడ ార. అప ే అనచరల అకడ ప వన

శా దరు ే ిరా భు ేార. "మన ాధనల ఏో రాట జ వుటు. అుద వ ా ల ఘతు జు. ముద-ముద లజగ తా వు. ఇక షయల ఇకే మర ళు. ఉష జగ త!''అుట ుకడ జగరణ ముతు పుడ

. సృహన లన భా నగుా ఒుటా ఒక పక పవు. తన ముా ేన ఆనాలుల రహస న యగాలల అలుటసుఘటన జరగడు ఆతన కలవరపు. తన చకుల వడ ాబట సు. లక ే తపకు తన ే అుద అనమను వే .ావన ాడ లభద ొాే! ుక లభద ద అనమనుతపకు వ వుటు. తలచకుట ుకద ఏ యేగలద.

లక ఎలుట డన తలడోనన గల, యానుతరు పలలకరుటన రైానుద ాలన కళకద కుట- "అన భయుకరసుఘటన జనుదలక న ల ిగ పడతన ా! ననుచు. మ ఏాటల ఏో లపు జనట ు. ర సరల ఆ ప



ేనిెవ క బా ెలస. అత గ కనుా ుచట లుటు'' అడ ఆత.

"అే ాదల ఆ! ఇుదల ఎవ యు లద''

"తమ ఎవ ై ై అనమే అవసరముడద, భూత-భషషయల క లెస వుట. తమర మశ సుపనల అుద ెనిే! ఐ లభద ద సుేహముట పెు! న తన

గణాఠు బెన''

"లభద డ రైవ కృాాత డ. అత ఎవర ఏ యేలడ. అతనయేవలిన ప ల వు. మఖ న లల అత ెా. అత ావలని ఏాట మాన ేుచ''

"ర మల ుచకే ఒక మన ా!''

"ఏట?''

"ఎటవుట కారె ై రణ లకు ఏ యేలడ. పస తు అతనరహగ స గడపతడ. భా ల ా ణపదుా స డా, భా అుతఃపరుల బుల తు గడపు. లల తరా

తయరాాలుట భా రపలవణల తన సయుా చ క?''

"వ ెి న కర ు ఆ! మూలరు ల ే పకృతల,పుబల తయరావ. త సమయలన ు, అుద న అాలలక అుదబటల వుచు. లద ాజ దగరలఆాసరర, అతన లలన తరా తయరేయట తన ఏాటన



ాుచమ మటా మాక ెప! మము వసేవ ైఒక కనవుచ! క ళ్!'' అుట ుకద బలన బయలరేమ

ఆేుడ.

బుార పల ుక ఆశము పై కదాు. ఆతరము ల తృి ా ఊి లీకడ. లభద ఏుేా ోనన భయు దర ు. లభద డ అదృషవుతద మనసలఅనక, ఆ భారన లభద ెల పయేలన సుషు వాారు

పై వవా ర నుిడ.

ఆశముల అడగట న రైానుద తన షలన ఉే ులఅడ "షలా! అపయతుా లగు! ఖాహ నగరుల శత వలమన హతమర పయల ాస ర. రైవ కృపవలనయగాలల న రుపబ న. లఘతమ ేని ఎవ క లెస.

అుదలక బలనై మన అనయయడ వాయజ ుడ.లభద ముప ాదకర నద క లెస. ా అతన అదత పసుపనడ మను ఊున ముాల తయ ,ే అ పపుచుల

అతదతుా వుట. ాగల తాలక మన ర ెయక,మనన కఖులన చి జ న ఆాను ుదగలర. అే ుక జయు. అుతవరక మను జగ తా మసల'' అుట తన గురసరు అడ రైానుద ా.

"మనా! ఒక దార మ'' అొక షడ.



"ఏట?''

"చకవ గజ హమద తన అార న నైు ఖాహ

దుడయతక బయలేాడ ెుి. అటవుటపడ మను అనకనముర ాణల ఎల పరవ గరేా?'' అొక షడ.

"ము ! వ ె ిన జ! ాడ వ మన ఏ ేసలడ.న ముు ే భూ స నగర రల చ రు! దశక ల

సయు చకవ న ఆపేా న. అపట మను అనకన ముాలప ావచ. ఎుద ము, ల నై సర, రజత వస వ దరుాఅడ ే ఒక ట గుతల భదపరచు. జగ తా మసలు'' తవపన ుకడ తన కటరులయడ.

షలుదర తమ తమ కటాల పై నర.

యగాలల జన సుఘటన బయటావ ెయకనపట,మాన, ాణ ల కలవరపు. ఉనవనుల ఆీనలైన ా, ాణ ఆ షయు గుే చ ుచకుటర. "అదు ఉుచతన షయుాద మాజ! లఘతమ ేని ఎవ ుకల ా తపకుె ి వుటు. ర ఆయనన ిుి, ోష దు ముద

అంా యు!'' అు మాణ.

"వ ెి న జ. ా ఆ సుఘటన గు ఆయ ఏ పెకునకుయడ. ఆ లగ డల ఏ జుో లెసక ి ల మనులమ. లభద డ ేాేన నుత, ఆత అతు పట ు? ుకలకమనషల రక ముాలన ుచటు మమూలక! ాల ఎవ ఒకడ ఆ



ప ే ివుడవచన క అడ. ఆత ెి న క ఆలుచవలనిషయ!''

"లదు! లభద ేఆ ప ే ివుటడ. తన ా బుుేారన షయుఅత ెనిే! ఇదు ద, ుక ద వన కి లభద ేఆప ే ివుటడ గట నమకు!''

"ఉుొచ! ా పమదు జు ుక ద. ఆయ నకుయడ

మను యేగలు? అుదల రహస న యగాల కృల బయట కకడద రైానుద ాుిర. అటవుటపడ ....''

"అలుట పగు మన ద క జరగవచనక! అ మనజగ తా లగవలనన చక ేనిటు. మనుద కలవరాటకగు మాజ! మన గూఢర అపమతు యే. తా ర

యున ఆత ల ె ైన ాడ, ముాడ ావచ ా ...''

" అనమను క అర ు ే! ఎవ నమవదుటవ అుే?''

"అవను''

"స వ భా ుతాలు వరక చా వుడావుటు''

"అుట?''

"న అ తాత ెబన. ముద ముర ాణు జ లలతయరాా. అుదక లలక ావలిన సదాయల ఏాట యే.భా అుట లక ా ణు. అుద న లల తయర ాాలుట ల దగ

పకృ సు పుపవల ివుటుే!''





ట ర యటు ఆపే ిల ఆత దగ కరడ. "యగాలలజన గు క బుగా ఉు'' అడ లభద డ ాలా.

" గల పడక! మఖుా ుక ను మనక పస తుపమద లద. న సయుా మట న, ద ఎటవుట పు,అనమల లవ. ఉ, న ఎవర ఏ ేయలర. ామలారభా క అుదబటల వుే ఏాట యేమడ. మా ఉే శుక అ!ే

అుదవల మాు మరు. ఉనవ దగరల అవసతల కటరు ఏాట ేస న. లల అ తరా తయరాాల ా ఆాటు. వ లకు ా పణక ప ాద. ే ఇపడవస మ పమదు ఏటుట, చకవ గజ మహమద దుడయతలకబయలేాడట! గూఢరల ను వరమను అుు.

ఉదకడ, రవర, స ల మన ఖాహ నగర అాు గుచకవ ెి నట ు. ార ాల నైు ఖాహ ద దుడయతక వే అవాశము. ఇుదల మము హసు క వువుడవచ. గజ ముాలుట అసహు. ాట కలవరక దడ. ుకడ ఏు ేా ో

మనక ెయద. అ న మన ై అపమతు యేక తపద.

"మము సుగ ఏ ెుి?''

"ెయద. మధాల వనట ు. మధాక దగ క! ము క ా క ి , వుడవచ. అుత పుా





" ట ను ఎుదక? సయుా భాట ను ేనవచ ... మ ళన. మాార కబర పుార. అతవసరుా నన ఆపక,

లై ే అమన అక ె వుచ. జల ఏాట క అక ేవుట''

"అల ఆ వ ా! వ క ేస న ల ఈ జనలరల అి ు'' అడ ల.

చకవ గజ హమద ా రేట ఆ మవ మూడలల పట ు. రు దగర పడతన ఉదకడ, సత, రవర గుెల భయు పట కాాు. మవ ముదన ఓ పశ - చకవ ముద ఎలపవ ు? ఆయనన చట అవాశు లంస ుో, లో? ఏ షలమట ? అనకుట ముదక ాగతన ా ామ ట రుఅగుిు.

అలిన మవర ఓ ెట ుద క పయణ బడక రట పయస ర. బా మట పట న ాళన భు ేసాార.

"ఇుట ను ె రైుా బయలేామ. ా ఇకక భయు పట కు.చకవ ద ుచట అనమ లంుచక ే, ఇ లల సర పయణ

లు ర ానట !'' అడ సత,

"ఇుతదరు వక ఒట తేల లమ? అల జేుుట డె వల అవమ. ు టల మన ార చ గుఆలుచకడద. చకవ క ి రవలుి!ే మను వు ాజాాడనట 'జన జనభూశ, సా ద ీ గయ'ీ అర. ా ణల



జనభూ రు ేబధ మనుదద వు. ె రైుా ముదకపదు. నకడగ ప లద. ఏముటవ స ?'' అడ రవర

ఆశు.

"దర ఇకే కు. క చకవ దగ మన ాక అుతారుె ివా న'' అడ ఉదకడ.

"అల వద ! అు క ళు. ఒుటా ేచకవ అనమను ావచ.

క ళు. లవు!''

న ల, మిన దస ల రవర, సత, ఉదకడమవర ె రైుా ముదక నడవాార. చని ఇదర ైకల ాదగ లర. పరల ఉర. ాదర వ ా ులమట డకుటర.

"ఎవర ర? ుదవల, మమయల?'' ుిహుల గ ు అాడ ఒక ైకడ.

"ుదవల!'' మవర ఒా జార.

"ఎుదక వర?''

"చకవ కలసట'' రవర జాడ.

"ఎక ను వర?''

"ఖాహ ాజు ను''

" ా ఎవర?''





ుక లు ాజ బఖత సే డ. ాజ ధాా గళకఖర సే డ. మ అట ై వస ు. ఖబా అ పెు.

ుకలన ాజు ను మ న ెి నట ా ెపు. ఇహ రళవచ. ఖుీ ఖ! జగ తా మన ర టు రు.''

తాత అుదర బయట వే ార. రవర, ఉదకడ, సత పరసరుమట డకుట ఖాహ పై బయలేార. ుక క కదరతుదమవర లలపల సుషపడత నడస ర. తన తు బుా వు

ఆతన మముా ఎుదక యుర సత డ అడ. దమగ ర చ ుచకర.

గూఢరల ా మా తనక ాబ మప గుసమరమున తాత ుక దగ ముతల జార. గజమహమద ఖా రల టకు తన ముతపగు ా కట ే ిమలయల వా న ుకడ యడ.

మాణ ాబ సు అతుత ఉపగ న మూకలగుల వయ, అుదక ుడ-మూడ రల దిు ేుచముట ాఅల ేాడ. ముున ఒక దన ా ే కట డ. ీ సుు ే

సమయుల దన ి పజ మురుల వుచమడ. యద ా పకడ లల తయర ేు ముాల ప అ ట చడమ జగ తలెి న రైానుద ఎపడ ఖాహన వ ు ఎవ ెయద.

ఆతన సుపున మా లలక పే క న డదలనఏాట ేుడ. ఆత సలన దృి ల వుచక, మాణ ెి

భాక సుపర చన, భదతక భట యుర. ఒక దత ా





వు. టె దగర లల తప ఎవర లర. నగరము జననుావు. అుద న ముాల క ఎవర లర. ఫరమ సు మ

ఎదరచస ు'' అుట షయల నుర.

"ిపుదల ాయరన మట. నగా ోచక రు.ల నైేె ై స ుట సకరు. మా గుడేవడ ఎకడ కోఆా యు. ముాల లమటు యేు'' అుట చకవ గజమహమద ఆేాడ.

ారు ల వరక ఖాహ నగరు ,ద శత ైకల రచకప ర.శాను దగరన ఆశమ మటు ేార.

అుదక రవర ఉదకడ శత ై సహకుర. గజ ముాక చుి నగథన ల చిుర. అస ుచకన చకవ

ాట చడలక తన గూా యడ.

మురుల పి ుపబన థన మూర దుసు ే ప నైుల ఒకసమూ అపటుర. ఆ మీ ు ైకల ఆ వ లల షాలస మట డాార..

"చడ ! ఆ ల ర ే ిచడ! జన (సరు) ను వనపల (వేతల ) వర'' థన మూర చపక ళ చసి ా నవాార.

"ా ా! ల నప బమల ె ర. అుద న లతల,ఏనగల వరసల, ఒుటల ాల, అుద న యవతల అుాుగ పదరన

మ శేుల ఎకడ వు పె స ! అుత ాల న బమ ాడ



యేటు ఎల? ేతల ావటు లదుట అుదర కత ల, కటర పకక పే ిలలన చస వుయర.

మ పై లభద డ ె న అపరప లు 'ణ' సఅుతఃపరు ను ఎడబుడ ద ప బహద ిు చకవ గరు పైకయడ. లభద డ భా ల ఎకడ ోా, శత ప అగుిచలద. కట జ ళైగదల వన ా ఎవర పట ుచలద.అుదల ారు గటల, గటలా చయర. అుదల ఎవవర వ

లెసక ధ ేలడ.

"ణ'' ల చని చకవ , ప ఒక ా మ ఇనమాపకటుడ. ఆ ల జగ తా నైు తన ుట సకు.చస ుడా అుత అుద న ఖాహ ఓ లుల అగుిచాు. చకవ యడ. ైకల అబదు ెపటు వల ఎ లల య.యగాలన కార. అుదలు మనవ అి కల, కాలల బయటప . ాజ-ాణ మహ న క ాకుా పడట యర. ఎసువతాల కా గుటల మట ాల ే ిర. అకడక నగరుల ఇల య.

చకవ యడ శసయుా ెిన తాత మాగుడవేడ మ తన ైను ఖాహల పు ాల ప ఒక టకలబ డ. సగు నగరు అ ఆహఅు. ఆత ాక ె రైునాడ. ఖాహన బగ ేయట అుదర నడు కట ర. ాడబన బగ ేయటు ఎుత కష అుద అనభవుల ెయవు.నగరము భూకుప ాె ైు- అనట తయ ు.



గజ మహమద మ చట ళకవటు వల ముాలాడవకు య. వేమూర మతు మరకు

రగట యర.

"నగా పన రుచు. ుకడ వా డన నమకు కలడ. ా మాణ ుా ఆ ుక నమక వు. ఆ వల అతఏ యేలకయన. గ యాల పరవుట బగుే. ము-ెోే. అు చ! అుద కడగట క నగర ాణ పను.

ధన ా సరత న సలలక తరుచు. మ ుతప ాలయులా ు సకుటమ'' అడ గుడేవడ.

"ర ుతా వుడు మాజ! అ తరల మ ఖాహనగరు పర భైా సుతుచకట అుదరు ాుబవళ్ ాలలకు కృ ి సలపమ. ర ా ు సు. మ ఇహానఖలమమ'' అుట ఆత యడ.

మాణ లగ ైపల ిల చడాు. మూడ ాల పరనముా గలా చుి. "ఇ ఎవ ాప ఫల!'' అనకు మాణ మనసల.

లభద డ ుద సయు తన పల న మ ుడ. గ ుద నభా ల భు ేాడ.

'ణ' ల చకవ తన సకడ ె ిలభద డ లుడ. మ అలుట లు తయర ేయటు అసుభవుిు. లల ామ కృి ఖాహ మ లకు. అట తాత ల ల



ాణ మ ా రుంుడ. అుతఃపరు దగర కట న వరకటరు దగర ఎకవసమయ ుచాాడ.

ఈ మధల రైానుద ా వడ. మాన ిిుచక,తన ము ల పేయకు ఉుడట, చకవ దగర ఫర నలయ, అుదవల తన ముతు ప యేలకుద ఏో స ెాడ.

లలపల అుద మనసల ుక పట ే షవమన పట, బయటఎవర వకు ేయలకయర.

"ఏు ే ు ఆ?'' అ గల అన మాన ఉే ు ఆత లఅడ -

"గలపడకు మాజ! మనక ఓ మరు వు.మాణార ుక సమ స ర. ైా మాణ ఇపడ గరవ.అ ుక బబ మమ అుటర. ాబట , గ యా తరాప ే,ి మురుల జ ుా పష ేు, ుక ో సతుద అంా యు. తాత ఏ ఉతమ ర అ ేయేు.''

"ుక చకవ ముద పే ివుట ోో ే. చకవ ఎద శ య మనక ఉ రకాతు ను పజ రులన ఉే శు మను రెట ావల ి వు. పన ుట కట గలు. ాట కన ా ణ మ సకాలు క? మాణ సపత కనబతనుదక క సుషుా వు.





రమెటల మధ తన లన తృి ా చిన ణు హులతిన తన చపన ల మద ట కన ర గర కాా లభద డ

ాయన ి యష అుి లలన నవకు.

లణ ఖ టక భయ పకుపనల మధ ాన ఆ పత పణసుగమ, ధ మిన ఈ సుగమ ఎు ేవుదుిు.

భగవుత ైదుా టన సాకన ఏో జుతవ ఎు ే అుదల పాదు భక దిమ? అపతమ? అుటాె ైతు?ఏ ాల పాదు? అన ఆలచన ాా భా కనాపల చట ముతన ఎరాల రప గ చల రట ున ుబజుమూి కనపల ాటక ాల ను భా బగల ద ను జ లద పనప ేఉ ప లడ లభద డ.

అత ాల దన తన కరకమలలన నక సకు భా!

"ఎవర? భా?? ా!! ఎుతపు వ? అు కశల క?''

"కుార పడక ల! ాజజ ర దగరక వన. ఆదమర

దతవ అనవసరుా లాన. ఎల వవ ల? క డలవుడవలిన ఎకో ియబ న. ఎ మళ్ గచకనఅటకన. పన ాలక ుత ఉపశమన క మకడ ఉన. ఎల వవ? ఎుత యవ?!''

అ అనా లభద కళ ుట కర లరల దు. ట

లగల కట పలకు. "న బా వన భా! న



మటన గర సేకుట, న కసు చట చల నవఎకో ఒక ట సు ఎదర చస వుటవన ఆశ స

ాాణల తలపడతన. పడ తృి ా చసకుటన.దరుా మనషల అ నబడు. ాట మవ ...''అుటఆన అసుపర ాా భా పుుల- "న వ లపు ల! ము దల వవ. లపటు వు ాద దగ కరన చస ల సమయ ేా గాన. ుట ెకె ల క

డ వర. సు ఎదర చస వుటర. వ అనమ మా న''

"గజ ాడే ిన ఖాహ పప ేేరకుటు. న రమ ెపట మనసుచటు లద. ఐ వ ళక తపద ాబట ,ళ్! లల తరా ిదు ేయమ ాజజ! వ లకు లల ప

ావ. ముర ాణు ప ావ ు. బయట-లపల లలన దా. అమ-న.అుదర బగా?''

"అు బగర ల! బా ల మదర! ఇపడ న ఎుయేబన ముర పా మ వక ప వా లో ెయద...''అుట ాలా ల పై చుి భా.

"బధపడక భా! బకను అ ేపల. లక ేఈాట ఆ చకవ కరాల బల ైవుేాళు. ఏో ల బరవా గడస . ఇపుెభయు లద భా! ా ల ాణ నన యు క బు-ను మ కుడ. కు ేల. కసు కనచప వదావ. వ సుషుా ా! ల చసక ా భా! సు



పడ ఎదర చస వుటన. భగవుత దగర వుచబన ైదుఎవు ేి పత న.ే మనసల ఎటవుట బ ట క'' అుట

భా అరే తన ేతల మృదవా కత అడ ల.

ఏో పత లల కుిు,. గర న ల అర మద ట కన భాల లు.

ఆ హేు ను వస న కమలల సాసన, లన పలకుపేుి. ా

ప ుడ గుటల ా. అుతఃపర చకల నబడతుడా భాలా అడగలసకుట అుతఃపరు ైప ను.

ద క దపటడు లద. భూ ఎట పై సరడగో ా తన గల, గ బయట కట వ ట డ. తనపధన వ మ రేకుట అు అసుతృి ా వు.

అాను మ ా ు. ె వైు-అనసుేాే ఖాహ లల నక న వన రహాల అ యటు ాధు ా ప. ప ఒక తుల ఎకవ ాల ాిుేపమతతు వ గత అనభూ ుెన. అుద ఈట ఖాహలల ి ా వుయ. అనకుట ఆలుచాాడ .

తనక అపడపడ ఉతాల ా స తన ఆలచ తరుాలల ఒక రటులకదలడతన ఆ అజ త సుద ఆఖ ఉతరుా వన ాల తన తలుడపక ాన ా పపముట.



ాహు మప వన రత భతవు ుా అసవసుావు. ఇ యాల ట వ ఆ ఆుతరు ఖాహ లల

వు. లటై ు ఆ అజ త సుద ఉతా మ చదవకడ.

"...?''

మ ఎల సుబుల అరు ా ఓ పారకు దల ట న ఉతరు ఎకడ దలై, ఎకడ సమపమతుో ెయద. బహా ఇ

క వ ఉతరు ావచ. అుద మఖ న షయల ా స న.శమ అనకు చదవక ఈ నా పట ుడ ట రల నలు! తృి పన. తాత మ ిుచన. వాా కు వట ఖాహ ాాల వు. ఆ క రతుో లోెయద. రచన సవకు చదవతన.

పధన వ మ రేకనట ా అగసి న. అంర ంనుా మ తదుడ ల ాహు ేయట శతల పయతుసే ర. మ కలాలను. ల షయల ా య కలుసక ా ఏ చటు లద. ఉతరు సు ఎదర చస న.ుట ా ా ర కద ....?

అక.

ఉదయు ావ ు. ఖాహ పరధల భు బుడ , ట ట , ఒక తాత మకట యకల సు ిదమత. -ి సు ఎదర చస డ. ఎపడ ఏడ గుటల సపతు ప ి ఈ 9 ట ాలద. ఆగు బలే! తన సమయు దగర





"ఎతన ద ఓ ుిహు తన ాళ్ ఎత క, ముద ఓ ీ -ఆ సలుదగ మా చ''

"ు మనక దగరల వు. క గున సుహేు లా ా?''

"ఏు లద. అకడ వ ెి న 'ణ' లు ఆ ద ఆ ాలుల వు వుటు. ని తాత ఎవ ె న ఆ ుి ాజమదాాడక వుటర అనమను. "

ఉుడవచన. ా ఆ లు ఆ కట కలల ావటు తు. గజమహమద సక న ఆ లు ఇకడ ఇపడ లద. ఈ ఖాహవ ప ప అ,ే ా ు ి చసవచన. మను ా కరుట గ కథ ప ేా న.''

ఇదర టుల ఓ పక బయల కరర. ి మ తన కథ వ అయ ప ేయట ఉపకుడ.

అుతఃపా దగరల ఆత ఏాట ేని త కటరుల లభద డలలన కెకుటడ. ఎదట భా లబట , ఆడ వాలనలలల ుపట పయస డ. "ఏుట భా! అసహనుా కనబడ

తవ. అలియా!'' నవత అడ లభద డ.

"ఒక మట అడగ ల!'' అతన ెి న భుమల దలకు లఅు భా.

"అడగ భా!''

"ాాణల మ ివధన ఎల కె గలగతవ?''



"బపతప వన, ాాణుల లద. మ ి మనసల వుటు. అ ఇుదధనసల బయట పుస ు. ల , సుతుల, అల లల

క''

" పకనన లు చడ! ఆ వత కళల ఆత తక అరు ఏట?''

"ఆడ ఎవస ఎదరచ ు భా!''

"ఎదర చపుట గర ు. వ ె మాా ానకా

న ఆ 'ణ' లు ఎుత అదతుా వుో! న ఒుటా గుటలతరబ చ! గు ఏమ ెాల అంవ షలద. ా అుత కషప ె న లు ఖాహల లకు వటు చ ిన ుడ ల అనాయల వలి ాల ప న. బధ ఇహవరణతు''

"జ ఆపలు భా! ఆ ఒక లుల ాద, ప లులన ఆ ణపఫస ు''

"ణుట ుదకుత ఇషు?''

"అ అుద తుల తపసా ు చస ు భా! పకృ ప

అణవణవ ేస ఎదర చస నట అసి ు - పా పుచడ!''

"మ మాార ేకమన లల గు ఏట?''

"హప ణ మి జుే ల కేమర. అ

లవరక పరయ. ఒకళ మ ి హప ణ జు,



అుదలన వ అయుా ణ తు. అ లల భాపఫస ు. ా అకడ భా మతు వుడడ''

"తప వ అయు, అక ాల, అదత న ైకుదరు, అుయనభూ అుుల, త-లహలు, అహత-దుల కిాల వు. సమరణల అుత ా - అే లాణ లు!'' "మ న ు యేలనకవ?''

" యేలన భా! వ వా వుటవ. మరల, రేల లల యేగలన''

"న సృి ాదుటవ, అుే?'' మెన కళ చిు భా!

"జ భా! వ ఆవే అదత ల. న కేతన డల మత. వ ుతప అల కదలకు వుడ భా! కనపకుచక!'' అుట లభద డ కనాపల ప మలచాాడ.

"వ ా ు సా ల?'' నుా చస అు భా.

"శథ ా ణ-పష జరగకు క ా ు ఎకడ భా! వ ఎదట వనుత వరక, న మనకిుా ా ు స కుటనట ! వ

అలినట వ భా! ఇల ా! ఇహ పె అుతఃపర ాలట?''

"మాణ ఇపడ గరవ. తన వుా సును ాాలన ఆడక ు. మము వసవేల జడ ెయలద. సత ా సుాస డ. అనయ, న అమ మమూల. గు ా బుగ.ల ఎల గమత ా వ గముా ల! అమ-న సు







రైానుద మాక వరమను పుాడ. దుోా ముర ా రుతా సల ా రుభమయ. ముా ఎవ బ పవలా ుకడ

ఎనకుటోన షయు అ పుా ఉు.

ఒక లభద కని ఆత - "ల! పుబ ప సేక ఆమరడ ైయవ. భా క పక చత పటల ాశతుాతు. అదత ల క అతమలయచలు ళ గడబడతు. ఒకళ ుకడనన బ ీా ఎ ఫాలద. తృి ా

సు, ాద సృి సు ా ణ తైు ఫణుా టట దిుావన ...'' ఆశుా అడ ఆత.

"నల ఎనట జరావన ఆ! ఎుద డల ా ెసక ఏాాస వ. పపార ా జర ! వ లకు న లన. ె ైా ల లపక ుతవరక బకన''

"న వర బుచలర ల! రై చకుల జనదు వ చావక! ఎమ మాణ బహాాల తన ామ రకు. ఇ మాక ెయదుటా? ెని మా హృదయుల మ పై అ జలల రగలత వుట. అ ఎవ దు ా పెలమ.

ఇపడ ుకడ నన ఈా వు చస డ. ారణు తన యగ-చకుల మాణ అనభుచలకయనన అసుతృ . పట ఈరాము. జలమ అుతరతుా అుతఃపరుల రగలు.

అ నన దు యటు తథు! ఐ ఫాలద. వ లపగు ేావ. ా క దకకు ేావన పు ుకల



వు. స ల! కుార పడక! మా కబర పుార! మురా రుతవు గుే వుటు, భా ఎల వు?''

"బా వు ఆ!''

" ప ప అు క! దర ఎక ా ుచుల! ాపు! భా ఎ సువతాల గుల తుసలఅనభుు. ఇపె ై ాక ాపమ కుచ!''

"మనమనకనవ జరగవ ఆ! ఖాహ క ా ణు. వ ఎకళన? ఆలు, మనస ద బు. లల ె -ే తేల ాాణల తయరయ. చ ు! ఏు జరగననో. ారుల ేతు! ఆపదల మనక ెి ావ క!''

"పడ ు ే ల! ఒక ె రైు పెగల ి ల వుక,ిా వుట ఎల? భా గు భయపు. ర అ కఅల ుచలకనుదక గల పడత వు. ఖాహల యవ కసృి మూలు ద క! స మ న వా న. మకలా న'' అుట ఆత హా యడ.

ఆతన చడా మా - "చడ ఆ! ము టన జరావు. నరబ జరాల పట దలా వడ ుకడ. నరబ ఎవ షులక జరగక తపేని ు. ఎవ బ ఇవముటో ెయద.ఇక ే వుమ రైానుద ామల ా , ాద, కడదమలయల లుటడ''



"మురుల ా ణ పష జ జ నరబ క క ఏాట యేముటా?'' గలా మా పై చస అడ ఆత.

"క గలుదక ఆ?!''

"ాజ సురణ, ల సు జ ే మ ా ణల ఇవట దిుావమ మాజ! టవుట గల లద. ఏా, ఉ, ఊ ఎవ బధలద.''

"బయట ావ ఆనప ల పుాల?''

"మఖ న ా తపదా మాజ!''

"గజ మహమద దుడయత ఒక సల వల ాజ ఎకవ ాటలలద. స ఏాట జగ తా చడ! ె న లల కలల, ా ాాలల

డుచబ లో, మపా పు చడ''

"తు మాజ! లవ సకుట''నుట ఆత మా అుతరుకమురు ను షుడ.

అరాత లభద కటరుల టల లగ పఫ ు. శర

ుెద చల ల బయట కర ు. ఎట చి శబు ాజలు.ా చాళ్ ల వ. అుతాత భా, లభద ల లవర. భా-లు పక లభద లు-ుుట కటా ఒకపకట వుర. ఆ ుడ లల తేకుా చ ు భా.

లభద డ లల పడక కళ్ మూసక ేా దర లద.

అుత శబుల న ళశబు నబడు. లభద డ భా దగర





అగుి లభద . భా దట చప లక ఇపట గర ు. ఆచపనక, ఇపట చపనక ఎుత ే వుో? "మ ా న

చలనకన ాసవ ా స బ, న ఆాు ే కాన ులనక ట కన. క ుేటన పారకులపయన మ!'' రా వస భా య కుఠు లర సవగర క సె .

"అ ఆ ట లు కసి న ఆలయ జగ తా చడ భా!

అడగడగ, ఎట చి పుబల మన. ఎుదకుటా?అుదల మ, ఆాధన, తపస-అవ సనన వన అగిుల అల ేాన. ాదుటా?'' బధా అాడ లభద డ.

జాబా భా మ ఏ ు. "వ ఎనుత ఎత నఎదగలకయ ల! వ లచ టక న క దగరావులన ే తపన, వ పపు లల ా పులనకనపమమృతు క ొరకు తుదన బధతప మతర వ లలద. లు. ా లు మకట ై ేమదరు, వ ె న లులసముతర ఖల అనన భయు ద పటటు లద. ఎయాల ణనుతరు న రేకనట ా అుిన క, మ న

ట లన ల!'' బుగర న కుఠు అు భా.

"న ముద ఎ భుమల లన. శుృార మదల,ామ సుల, ేరపుల, రణా మతృరపుల వా లుారుల,నగుా క, ామసక వవు అగుి వ చుచ లద. కనచపల పతన చ ి గల పయన. నన స న భుమల



వుచట ఎమర నన సృువ క. ా తేల కుుిచలద. ాస ప యల ఉే జు అగిుచలద.''

"అుద అ కఖుల ా. వనకనట ా న చు వుట ...''అుట లభద డ అ ా భా పై చాడ. ాల శబు!

"లల ఆ, ా ర క ద ార ...'' అుట ిలగలగల న ుి భా.

"చడ భా! ఖాహల అడగట న ఏ పయణకె ై అకుబల చా డ. మయన కపక, బహ-శ అరు సేక ా ా ల ాల మ వల ఇల జరగగలద. లల తపస,ుక ముతపాల పవు ఆ లల ఎపడా వన వస వుట.''

"మద ల తయర ేావ. ా ాట ఎకడపి ులనకవ?'' అు భా.

"ాటుా సల కరణ జరగలుా? ాస అనము వుట పమనఅకడ పి ు ేా లెా?''

"ఎకడ?''

"అతనత న గరగ పర ఖరు ద!''

"అ ే షు లద. మురుల ఆ ా ను కుట, హృదయుల ాశతుావు ేల ల! అుతక ు న ే వుడడ''





"ఎుదక?''

"న దగరుడా ఆ పమ ఎుదక? ఆ పమ పట ుదకుత హు?''

"అ సృజన ాబట , వ ెి నట ా తేల ఆ ప యేలన ...భా!'' "అ ే సమపు ే''

"ఏట భా! మ భుు?''

"అ జరగక ము ే ా అరు సేాలనకుటన. న, పుబు ుడ ుడ కరాలల న ఎపడ కలవర పరస వుట ల! ఒక ఒరల ుడ కత ల ఇమడవ. ఆ స ట ఇల వ పమన ధుసు ేా న''

"ఆ న! ఈ వ - ఈ పమన మకల యేలనవటు

తుా వు. ఆ ప ేయక భా. క పణముటు. ేతలజస న''

"నన జుా వ స వుట, న సవుా ముదనపడ,ఆ ా ణు ల పమ పట ాహు ఎుదక? అుత మ నై -ఆ హప ణ జుచలకత ... మమూల మి ఆ ప ఎల

యేగలడనకుటవ? ఆ హప ణ వ పే జు. ను ేఅ ా రుభు ాా. ! ల అడ లగ''

"వద ! ఆ ప ేయక ...''

"అ ేనన కడేర''

"అ క ేయలన''



"అుట - ా ఆకుచకన ఆ ాాణు ద ుదుత హ,క ెి ా!'' ఆశుా అు భా.

"అ హు ాద భా!...'' "మట?'' " మ న స నభా! స న ...'' రబన కుఠు అడ ల.

భా ఆశరు లభద చుి.

ల పిాల ఏడాాడ. భా ేల స ట ుద పు.

గ గుటల ధ ఖాహల పధుచాు. అుతఃపరులాపలార లగ గుటల ట - జగరణ చకల ేార. బహమహరుఎపో దలనైట ు. బ హణల ము రణల అుత శబుల దరుాపధస . అలిన భా, ల ద ఒు.

*****

ఆజ నతనుా ున ముా ా ణ పష. ఉదయు ను ేనగరపజల మురు దగర గగూడాార. బుార పలల కరనుకడ తన అనచరల వే ాడ. మాల రైానుద ా అుతకపర ఏాట ేని ఉనత ఆసను ద ఆీనలయర. షైానుదల,

ాను రల, మలల, ాచస, నగర పమఖల, ధరగరవల, ాారష ల, రణళక తర వనట ా వ శబుాకరర. మా, మాణ సపారుా ే ార. భా తనకటుబు ఓ పకా కరు. మము ఆత అట-ఇట హారగతడ.





బీా చస మాణ ఏో అ,ే మా ఏో లామాణ ెల ెబతడ. మాళ రైానుద ామలార వస రణ

పజలనుద ఆక ుచాు. మలయల మధ అపే ఉదునసరనల త వడ. అడగడగ పజల ఉతుఠుక చస ర. ఆ ఉతుఠక పమఖ ారణు నరబ! ఎవఎనకుటరన ఆస అుదలన వు.

నాాల ధనల పధు. బ హణతమల ము రణల

ా రుభమయ.

మురు ము ేబ కల ఏాట ేార. చుదను కెల అకడరబ వ. మ పక వన మూకల ున ా ఎత ా కి ు.పజ ామ అుట ిదు ేార. అలుకున మట కుడల, ాల,సా ాతల క వ. ు ప ాల అుతల, మ ాతల పసప-కుకమల, రకరాల రుగల కసమల, అకడకడ రుగల పాలఅలుకుచబవ.

సమయుాా మ నాాల ా. ుకడ మా దగ -"మాజ ర ల ముర ా రుతవు ే ిల పమలక ా ణ పష

యేు!''

మా, మాణ ఇదర ల లర. ముర ుిహరుదగ రేకర. ముా ు గుల అరణ పట వా రు దగరకట వుర. మా ఒక ా ల ేా టన లుర. బజ-భజుల ా. జన సమయ కరళ దనల నమట .

ము టన జు. మా, మాణ ముర పశు ాుడ.



"ఓు నమాయ'' అన ుక ఉో ష మురము పధుు.మురుల ఎకో పలకద బుడ పి ుా అన భమకు ుద.

ఎుదకుట ుకడ పన పు ముతు లపల ుడ మూడార పధుు.

రైవ-ర మూ జ ుా గరగల దము ల మధపి ుపేార. ా ణ పష సురుభు పరు. లపల తతుగు ప ాా అుదర మరల ముర ా ుగణుల తమ తమ ా ల ఆనీలయర.

లక సశు ా రుభ ు.

అుద ముద లన ుకడ పజ, పమఖ ఉే ుమట డాాడ. "మ పజల, మమహల, నగర పమఖలక, మాగుడవే, మాణా, అుద ాగతు, సాగతు! ము టనజు. రైు రైవల ముర పశు ేార. ా ా ణ పషజు. ా నరబ ా ా ణ-పాుజ, సమరణ ారకముజరగవలవిు. ా ణ గు యేగల గు బహ ము లంస ు. ఆపణాా మన మము అన ఆతన ఎనకమ'' అ అనా అుదర మక ద ల సకర. డిగ పడటు. మాణ గుెగుా ట కు.

"మమతడ ఆతన పశ టు!'' అుట ుకడ ుిహగరన ేాడ.

ుక అనచరల ఆతన సక వర. ా తేల పద ైనకరాల.





"పుచ భూతల ాా, ె వైాా లభద డ భర! భరల తు రకవరు. నన క లభద ాట బవు!'' ఆేస నట ా అు

భా!

అన ధుా మలప న ఈ పక సా మాజ ాదఅుదర కరకు చార. ెవలా ా మటల ర. పక సుంునట ా ా బ ల ై ుకరవమూడల ై లచర ా ఎవర మనలద.

ల త, భా తదుడ ల పి వరతు ఆత ాాతుా కరారస డ. లలు 'ఇే రక?' అ బవరమర.

"ఎవమస ?'' అన పదు ుక ట ను ాా మా ల దాడ. "ుాా? ఆగు! చ ముద ఆ ా ణ వ అ

రటు ఇకడ ాుపయు''

"అల మాజ! ల, భా వ క ఏట?'' అాడ ుకడ.

"మమ బ ఇన తాత మ లఫలా ఈ మురులపి ుపయేు. ఇ ేమ ఇద వ క!''

"తస '' అ ుకడ అనా అత అనచరల ేతల కరాలల ైల.

జయగరు రనవన ుస లభద డ భా పై మాచాడ. అద! అే చప తనక ాా! ఆ చల చపస తనఎుాలుా ఎదర చుి. లభద పలక నమసు ధరపా



అత ామపన తల వుు భా. నాాల ా. ము లఅుతల ై ల, భాల తల ై కా. 'ల-భాలక పజల జయ-జయ

ల పార. పసప-కుకమల తని అుతల ఇద ద చల ర.కరాలల రప గల ై ల. గుధప ెకల భగ మ -ఇుతల ఓ తు జు.

ాల లన ఖ లన ణుా చార ానురల.ాయవే ు తన చపన అజయ ఆయధుా శ ు ిఖ ల

ద పుడ. శ సమత న ఆయన చప ఖ ల శనమ ా. అు!ే ఆ ఖ ల ుక రసన ేు. మ ఖడుఅత శసన స యజగుడుల పేుి. ఎవర ఊుచ ఆశరుజు.

"ానుద ామలా జయమ, జయమ'' అుట ల పధుేస అుదర సుభమశరులు రేకర. అుదర ము ే జుదసుబరప ర.

*****

'ఖాహ కథన ప ేి సభహణు ి బధ తలవుచకడ.

అత అుతరథ ున కర అమృతరా క దరను.అత హృదయు క కలతెుు. ి భజలన తడత ె రైుపలకత-

"ుో వ ! ా ఈ ా! ఇ వ క అ!'' అడ .





" ా నమారు!'' అుట తన మద ల మకత హా లఅంాదు ేిు. ఆాశు రుగ ున జట ితన

మకపడక, డల బుార ె నైలట , తేల మట ాల ... చపపలకయడ .

"ర ...'' అుట పారకుా చాడ .

"ర పడ చడలద. ా వ క బా ెలస. ఎపటను

పలకుపల సు ఎదరెనల చని ఓ అంమ ... ...''

"ఓ, వ అకవ కద! ... ుటి !'' అడ .

"ఇపట వరక అక, ా అసల ర దా భా ... ర అాతర ె ిచ మ ...''

" క భా! క! ుప ివ ఖాహ ా ాద క?''అుట గరా నాడ .

"భయపడకు! భా ాద. అుతట అుదు కను నే? ా తయ మ మట డన ...''

" ఓ.. ా బ! బ రుల జ వు. యవ '' అుట ర సటసల సర ాాడ.

తలుటాను ేని దర ఒక గుటకా ెమలలకు.మల పవలుట ెలట దస ల ేవదతల వు. మన య రు మద ల ఆకరణ ుడా వు. ట న టవ మసక



ాల కరన దర గను పలనా చడ ాు. ఇుతల ుడ కపల ా ీసక వ కరడ.

"అయ! ర ా ీేసక ెుట? ననకదు!'' అుట ేల టన అుదకు భా.

"ుో వ ! ా బ. అ మాదుట రయలక ల ఇషు క!అ ే న ేాన. ఇ ఈ జ ట . అుదలన వ ి య న

అంమ క!'' అనా గి పు దర. బగలద అుద న టలపడా ాట ణాలు లుడ.

" జైమ, బల ర అచుా రయల వర. ఆ బూ బ చ మతు ేయలిా ర. మయ! ి య న ార మసబహణ ి ార? ఎల వర?

"ఖాహ కథ ప ే ి నాడ ఇపటవరక ాలద. ఖాహఅు ాు కనపడలద. పడ కట , కట అాడ'' "ఏ వుటడుటర?''

ా ీకప, టల డత అు దర.

"ఐ ుో , వ స భా! ఇుతల న బయట వా న' అుటయడ .

దా భా హౌ గదల చస బ రుల పడకు.ఎదరా డద 'ఖాహ' సుద వు. పరష బల న బహవల



తనవన ు కళ్మూసకన ా స న హౌ ాఅునట ు. ఖాహ నల పైల ావరణము సహనుా వు.

ఇుతాలుా పరషా వు ఒుటా ఎల ాలుగడపతో! వయస మ ఆగుా వడ. ేయలకవయస పట ుప అుతా వుడద. అర లై క యవకల వుటర ఎకోచనట గర . ఇల ఆలుచకన భా ఎపడ కళ్ మూతలప ెయద. ఆదమ దరు.

ర వే టపట ాతు. గ వే ప ే లబలుట హటల ఇద న ఏాట ే ివడ. భా పగలు బాపడవటు వల ా హారా వనటుిు.

న ప సేక వే టపట ా 11 గుటల టు. ట బ

పక పక వ. ఒక ైప భా మ పై మనుా పరు భా యసు ర కుటర.

"ఏుట భా! ఉతరుల- ల షయల మట ట అా ావ. ా బ ఏుట? సుచుా ెప! క ాయుయేగల? ఖాహ సమయుల కలక సుషు బట

దఃఖ పుచతు. పె, ె రైుా ఒుటా ఇల వ వవుట, య ఆఎ ేు ల. మ ేాల మమూలనన!'' అుట ఇద మధ ఆవునశబ దరు ేాడ.

భా ఈ పాయు మనుా కళల కళ్ ట చుి. లకరు. ఏు ెాల. తన సమసన ఎల ి ెాల ఆలుచాు.



ఒకట ుడమర న చ ి మ తలుచకు. "ర జుా కసయు యేగలా !''

"య, స ! మ ా బమ! దగర ల వు''

"డబ ా బ ాద''

"ముట? ఎు పరన?''

"

అవన. వ గత సమ ! ర తపకు సయు ేా నుటబెన. లదుట ఒక ు ా బ ైెి న''

"ఇ ా !'' అుట భా ే తన ేల సక తన ేవుడ.

భా ె రైు వు. అరే ఆశుా మద ట కు దర. ఆ మద ల సర హృదయ కుు.

"న అమ, నల ట వన'' అుట కళర పట కు భా.

"ఏు జు?''

"సమస ాత!ే అుద ఎదర సమ ! జరక ే ఏో అనరుజనట ా ు ేమ సమజుల న ఇమడలక తన స!''

"ఏు యేల శుచక?'' పశల సటా వ.

" వే యల రుచక వన. ను క ఎటవుట ఇబుదల వుడవ స న. ఒక తాా ా న



ల. క సహకుచట క అవాశు క ల. న ఇుతకుట ఎక పెలన !''

"చడ భా, న ఎకడ వుట, ఏు ేస రగ ెయద. క బుల నచవ. అుద ఇుతవరక ఒుటావుయన. వ ుచలద. 'ఖాహ' వక మల మధరు హృదయుల ట సేకు. ఆ మ ఒక వ పత ు ాద.జుతవల, కల క అే పమ మట డత నవత

రాలసి , రగత వుటన. న వమనకుట గముచన.హద ల ుచటు క తేాద భా! మ వ ఇకడ పట న , బాఆలుచ''

"అ ఆలు ేఒక రయన. ర క డుట ా ై ుచగలన. ఎ కా ల ై ఓరగలన''

" తరప ను ఎటవుట షరతల వుడవ. అలుట చ నరకుటన. ఐ 'ఖాహ' భా, లభద ట న ప లా క నఒక ప టదలచకన ....''

"ఏట ప?''

"ళుట, ఐ పదల ళుట షు లద. మనసల కాకముగళ స కుత లవ దృి ల లద. మ అ జరగకు ఈ ావ గడపగలా? ఎటవుట షరతల షముడవ క ముే ెాన ...'' భా పా చస అడ !

"ఇపడ ర అన షరత ుద ా?''



" గ కశ! యూ ఆ భా! ఇ క ె ైా ప తపమల అనవద ...'' అుట మ "ష న షరతలుట ెప'' అడ

.

Documents

Khajuraho by C.v.malakondaiah