KIRGIZİSTAN TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ ULUSLAR ARASI YETERLİLİKLER KOMİSYONU (MANAS UYK)

KIRGIZİSTAN TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ

ULUSLAR ARASI YETERLİLİKLER KOMİSYONU (MANAS UYK)

Yükseköğretim alanında YETERLİLİK, herhangi bir

yükseköğretim derecesini başarı ile tamamlayan bir kişinin neleri

bilebileceği, neleri yapabileceği ve nelere yetkin olacağını ifade eder.

Yeterlilik= bilgi + beceri + yetkinlik

AYÇ bağlamında bilgi, teorik ve/veya olgusal olarak tanımlanır. Bilgi, bir çalışma, öğrenim veya araştırma alanı ile ilgili olguların, ilkelerin, teorilerin ve deneyimlerin bütünüdür. Bilgi, enformasyonun öğrenim yoluyla özümsenmesinin dönüştüğü sonuç anlamına gelir.

AYÇ bağlamında beceri, bilişsel (mantıksal, sezgisel ve yaratıcı düşünme kullanımı) ve pratik (el becerisi, teknik, malzeme, alet ve araç kullanımı) olarak tanımlanır. Beceri, bilgiyi uygulama ve teknik bilgiyi (know-how) kullanarak görevleri yerine getirme ve problemleri çözme kabiliyeti anlamına gelir.

AYÇ bağlamında yetkinlik, sorumluluk alabilme ve bağımsız çalışabilme (özerklik) yönünden tanımlanır. Yetkinlik, bilgiyi, becerileri ve kişisel sosyal ve/veya yöntemsel hünerleri mesleki ve kişisel gelişimde ve çalışma veya öğrenim durumlarında kullanma olarak tanımlanan kanıtlanmış kabiliyettir. Yetkinlik vasıf, hüner ve tutumun dinamik bir bileşimidir.

Bilgi, Beceri, Yetkinlik

Yeterliliklerin kazanılma derecesi ise, her ders/modül esnasında ve sonunda uygun ve nesnel yöntemlerle "öğrenme çıktıları" olarak ölçülür.

AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (AYÇ)

Yeterlilik Çerçevesi (AYÇ) Avrupa’daki farklı ülkeler ve sistemler arasında yeterliliklerin daha anlaşılır ve açık olmasını sağlamak için bir karşılaştırma aracı gibi çalışır ve ülkelerin yeterlilik sistemlerini uyumlaştırır. Diğer bir deyişle AYÇ, isteğe bağlı olarak farklı ulusal yeterlilikler sistemleri arasında kullanılabilecek bir araçtır.

1. Avrupa Yükseköğretim Alanı Yeterlilikler Çerçevesi The

Overarching Framework for Qualifications of EHEA - QF-EHEA

2. Avrupa Yasam Boyu Öğrenim Yeterlilikler Çerçevesi European Qualifications Framework for Lifelong Learning - EQF/LLL

Yeterlilikler Çerçeveleri, eğitim her kademesi sonunda, bireyin, ulaştığı bilgi, beceri ve yetkinlikler düzeyinin, sanatta, bilimde ve teknolojide bilimsel saygınlık temelinde sürdürülebilir biçimde üretebilmesi, ürettiğini dağıtabilmesi, kullanabilmesi ve bunlar için gerekli donanımlara daha etkin bir biçimde sahip olmasını hedeflemektedir.

1. Avrupa Yükseköğretim Alanı Yeterlilikler Çerçevesi (The Overarching Framework for Qualifications of EHEA

- QF-EHEA)

QF-EHEA, Mayıs 2005'te Bergen (Norveç)'de Bologna Sürecine üyesi 45 ülkenin Eğitim Bakanları tarafından benimsenen ve "Dublin Seviye Tanımlayıcıları"nı (Dublin Level Descriptors) esas alan bir çerçeve olup; yalnızca yükseköğretim için tasarlanmıştır. Bu sistemde yükseköğretimin her kademesi sonunda kazanılması gereken öğrenim çıktıları tanımlanmıştır.

Yükseköğretimde öğrenim çıktıları ile oluşturulan bir örgü olan, “Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (YYÇ)”, yükseköğretimde kurumsal, ulusal ve uluslararası ölçeklerde güçlü, dinamik, uyumlu, saydam ve rekabet gücü yüksek bir sistemi oluşturmayı hedeflemektedir.

2. Avrupa Yasam boyu Öğrenim Yeterlilikler Çerçevesi(European Qualifications Framework for Lifelong Learning - EQF/LLL)

Bireyin öğrenim çıktılarının değerlendirilip eğitim ve öğrenimindeki bir sonraki düzeye devamını sağlayacak, örgün (formal), yaygın (nonformal) ve resmi olmayan (informal) her türlü ilk, orta ve yükseköğretim seviyelerinde akademik ve mesleki eğitim, çıraklık eğitimi sonunda elde edilen yeterlilikleri de içine alacak biçimde tasarlanmıştır. EQF/LLL sisteminde yasam boyu öğrenimin her kademesine yönelik öğrenim çıktıları bilgi, beceri ve yetkinliklere göre sekiz seviyede tanımlanmıştır

QF-EHEA ve EQF/LLL Karşılaştırması

QF-EHEA ve EQF/LLL, kapsadıkları coğrafi bölge, amaçları ve uygulama alanları açısından farklılıklar gösterirler. EQF/LLL, Avrupa Birliğine üye 27 ülke için tasarlanmıştır; QF-EHEA ise Bologna Sürecine üye 47 ülke için geliştirilmiştir

Her iki sistemde verilen seviye tanımlayıcıları farklı uygulamalara yönelik tasarlanmıştır. EQF/LLL sisteminde verilen tanımlayıcılar oldukça geneldir ve yasam boyu öğrenimde yer alan her türlü öğrenme türüne uygulanabilirler. QF-EHEA ise tamamen ve sadece özel olarak yükseköğretim için tasarlanmıştır.

İki sistem birbirleriyle ilişkilendirilebilmektedir; 8 seviyede tanımlanan EQF/LLL sisteminin ilk dördü yükseköğretim öncesini, son dördü ise önlisanstan başlayarak doktora dâhil yükseköğretimi ifade etmektedir. Çünkü son dört seviyeyi oluşturan 5 ila 8. seviyeleri, her türlü yeterliliğe uygulanabilen genel tanımlayıcılar olmakla beraber, yükseköğretim yeterlilikleri için de uygulanabilmektedirler; bu sebeple, söz konusu seviyeler, QF-EHEA sistemi ile ilişkilendirilebilmektedir. Bu bağlamda Bologna Süreci ve AYÇ arasında sıkı bir bağlantının olduğu söylenebilir.

Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi:

Yaşamboyu Öğrenme Perspektifi (EQF-LLL) ve Seviyeler

Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (EQF) Seviye Tanımlayıcıları-1

Seviye Yeterlilik (bilgi, beceri ve yetkinlik)

1

Birinci düzeydeki yeterlilikler, temel genel bilgi ve becerileri tanımlar. Yapılandırılmış bir ortamda doğrudan gözetim altında basit görevlerin yapılması kapasitesini gösterir. Öğrenme becerilerinin geliştirilmesi yapılandırılmış desteği gerektirir. Bu yeterlilikler mesleğe özgü değildir ve genelde herhangi bir yeterliliği olmayanlarca kazanılmaya çalışılır.

2

İkinci düzeydeki yeterlilikler, sınırlı miktarda bilgi, beceri ve daha geniş yetkinlikleri gösterir. Bu yeterlilikler doğası itibariyle esas olarak somut ve geneldir. Beceriler, kontrollü bir ortamda gözetim altında uygulanır. Öğrenenler, kendi öğrenmelerinde sınırlı sorumluluk alırlar. Bu yeterliliklerin bir kısmı mesleğe özgüdür, ancak çoğu iş veya öğrenme için genel bir hazırlanmayı ifade eder.

3

Üçüncü düzeydeki yeterlilikler, geniş genel bilgi ile alana özgü pratik ve temel teorik bilgiyi gösterir. Bu yeterlilikler aynı zamanda yönlendirme ile görevlerin yapılması kapasitesini de gösterir. Öğrenenler kendi öğrenmeleri için sorumluluk alırlar ve çalışma veya öğrenimin belirli bir yönü itibariyle sınırlı uygulama deneyimine sahiptirler.

4

Dördüncü düzeydeki yeterlilikler, önemli ölçüde alana özgü pratik ve teorik bilgi ve becerileri gösterir. Bu yeterlilikler uzmanlaşmış bilgi, beceriler ve yetkinlikleri uygulama kapasitesi ile bağımsız olarak sorun çözmeyi ve başkalarını yönetmeyi de gösterir. Öğrenenler öğrenmede kendi kendilerini yönetebildiklerini ortaya koyarlar. Öğrenenler, hem genel hem de istisnai durumlardaki çalışma veya öğrenmede, pratik yapma deneyimine sahiptir.

Kaynak: Official Journal of The European Union, I, (Resolutions, Recommendations and Opinions), Recommendations, European Parliament, Council, Recommendation of The European Parliament and of The Council, of 23 April 2008, On The Establishment of The European Qualifications Framework for Lifelong Learning, (Text with EEA Relevance), (2008/C 111/01).

Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (EQF) Seviye Tanımlayıcıları-2

Seviye Yeterlilik (bilgi, beceri ve yetkinlik)

5

Beşinci düzeydeki yeterlilikler, belirli bir öğrenme veya meslek alanına ilişkin bilgi dâhil, geniş teorik ve pratik bilgiyi gösterir. Bu yeterlilikler, iyi tanımlanmış soyut ve somut sorunlara stratejik çözümler geliştirmede bilgi ve beceriyi uygulama kapasitesini de gösterir. Öğrenme becerileri, özerk öğrenmeye zemin hazırlar. Bu yeterlilikler, insanların ve projelerin yönetimi dâhil çalışma veya öğrenmede operasyonel etkileşim deneyimini de ifade eder.

6

Altıncı düzeydeki yeterlilikler, bir öğrenme veya çalışma alanıyla ilişkili ayrıntılı teorik ve pratik bilgi, beceri ve yetkinliği ifade eder. Bu yeterliliklerin bir kısmı alanın uç düzeyindedir. Bu yeterlilikler aynı zamanda bilginin, tartışmaların tasarımında ve sürdürülmesinde, sorunların çözümünde ve toplumsal ve etik meselelere yönelik yargıda bulunmalarda uygulanmasını da gösterir. Bu düzeydeki yeterlilikler, karmaşık bir ortamda işletilen profesyonel bir yaklaşım için uygun başarımları da kapsar.

7

Yedinci düzeydeki yeterlilikler, çoğunlukla bir araştırma bağlamında, fikirlerin uygulanmasındaki ve/veya geliştirilmesindeki özgünlük için dayanak sağlayan, bir kısmı uç seviyedeki bilgi olan uzmanlaşmış bir alandaki teorik ve pratik bağımsız öğrenmeyi gösterir. Bu yeterlilikler, toplumsal ve etik meseleler ile sorumlulukları dikkate alan bilgiyi bütünleştirme ve yargıda bulunmaları formüle etme kabiliyetini de gösterir. Bu yeterlilikler aynı zamanda karmaşık bir ortamda değişimi yönetme deneyimini de yansıtır.

8

Sekizinci düzeydeki yeterlilikler, ileri düzeyde uzmanlaşmış bir bilgi alanındaki sistematik hâkimiyetini ve sorgulayıcı analiz yapma kapasitesini, yeni ve karmaşık fikirlerin değerlendirme ve sentezini gösterir. Bu yeterlilikler aynı zamanda büyük çaplı araştırma süreçlerinin kavranılmasını, tasarımını, uygulanma ve uyarlanmasını da gösterir. Bu yeterlilikler, mevcut bilgi veya mesleki uygulamanın yeniden tanımlanmasına veya genişletilmesine imkân veren yeni ve yaratıcı yaklaşımların geliştirilmesinde liderlik deneyimini de gösterir.

Kaynak: Official Journal of The European Union, I, (Resolutions, Recommendations and Opinions), Recommendations, European Parliament, Council, Recommendation of The European Parliament and of The Council, of 23 April 2008, On The Establishment of The European Qualifications Framework for Lifelong Learning, (Text with EEA Relevance), (2008/C 111/01).

Uluslararası algı: Örneklendirilmiş

Uluslararası (AYÇ)

BİLGİ

Temel genel bilgiler

Avrupa politikası, kültürleri, devletleri ve yurttaşların rolüne ilişkin temel genel bilgi

-İngilizce dili

-Eğitim ortamlarında (community college) diğer Avrupalılarla birlikte yaşama mahareti

BECERİ

Basit görevleri yerine getirmek için gerekli temel beceriler

-İngilizce olarak konuşma, yazma ve anlaşılma

-Diğer Avrupalılarla ilişki kurmaya ilgi duyma ve açık fikirli olma

-Başkalarına saygılı olma

-Farklı duyguları, mizaçları ve ifade tarzlarını anlama

YETKİNLİK

Yapılandırılmış bir bağlamda, doğrudan gözetim ve denetim altında çalışma veya öğrenim görme

Yapılandırılmış bir bağlamda;-Kendi kültürünü temsil etme yetkinliği-Gözetmenlik altında tartışmalara katılma ve ilgi duyma yetkinliği

1.SEVİYE

Birinci düzeydeki yeterlilikler, temel genel bilgi ve becerileri tanımlar. Yapılandırılmış bir ortamda doğrudan gözetim altında basit görevlerin yapılması kapasitesini gösterir. Öğrenme becerilerinin geliştirilmesi yapılandırılmış desteği gerektirir. Bu yeterlilikler mesleğe özgü değildir ve genelde herhangi bir yeterliliği olmayanlarca kazanılmaya çalışılır.


BİLGİ

Bir çalışma veya öğrenme alanındaki temel olgusal bilgi

Aşağıdaki konularda temel olgusal bilgi;-Avrupa politikası, kültürleri, devletleri ve yurttaşların rolü ile ilgili boyutlar-İngilizce dili- Eğitim ortamlarında (community college) diğer Avrupalılarla birlikte yaşama

BECERİ

Basit kurallar ve aletleri kullanarak görevleri yerine getirme ve rutin sorunları çözmede, konuyla ilgili enformasyonu kullanmak için gerekli temel bilişsel ve pratik beceriler

Basit kuralları ve aletleri kullanarak görevleri yerine getirme ve rutin sorunları çözmede, konuyla ilgili enformasyonu işleyerek temel bilişsel ve pratik becerileri uygulama kabiliyeti;-Tartışma yapma ve diyalog kurma-Temel argümanları kurgulama-Kültürlerarası olumlu ilişkileri başlatma-Ekip üyesi olarak çalışma

YETKİNLİK

Sınırlı özerklik ile gözetim altında çalışma veya öğrenim görme

Sınırlı özerklik ile gözetim altında, aşağıdakilerde yetkinliğe sahip olma;-Tartışmalarda aktif olarak yer alma-Kültürlerarası olumlu ilişkileri başlatmada ve sürdürmede istekli olma

2. SEVİYE

İkinci düzeydeki yeterlilikler, sınırlı miktarda bilgi, beceri ve daha geniş yetkinlikleri gösterir. Bu yeterlilikler doğası itibariyle esas olarak somut ve geneldir. Beceriler, kontrollü bir ortamda gözetim altında uygulanır. Öğrenenler, kendi öğrenmelerinde sınırlı sorumluluk alırlar. Bu yeterliliklerin bir kısmı mesleğe özgüdür, ancak çoğu iş veya öğrenme için genel bir hazırlanmayı ifade eder.



BİLGİ

Bir çalışma veya öğrenme alanındaki olgular, ilkeler, süreçler ve genel kavramlara ait bilgi

Avrupa politikası, kültürleri, devletleri ve yurttaşların rolünün farklı boyutlarına ilişkin olgular, ilkeler, süreçler ve genel kavramların bilgisi

-İngilizce dili- Eğitim ortamlarında (community college) diğer Avrupalılarla birlikte yaşama

BECERİ

Temel yöntemler, aletler, malzemeler ve enformasyon arasından seçim yaparak ve bunları uygulayarak sorunları çözmek ve görevleri yerine getirmek için gerekli bir dizi bilişsel ve pratik beceriler

Temel yöntemler, aletler, malzemeler ve bilgi arasından seçim yaparak ve bunları uygulayarak sorunları çözmek ve görevleri yerine getirmek için bir dizi bilişsel ve pratik beceriyi uygulama kabiliyeti

-Yarı yapılandırılmış (ve yapılandırılmamış) öğrenme yöntemlerini uygulama ve bu ortamlarda yer alma kabiliyeti-ortak bir amacın peşinde başkalarının başkalarını dikkate alma ve her birinin kültürüne karşı duyarlı olma kabiliyeti-Farklı kültürlerden dinleyicilere malumat sunma kabiliyeti-Kendini anlaşılabilir kılma ve tartışmalarda ayrıntıları ifade etme kabiliyeti-Bir ekip olarak çalışıldığında grup dinamiklerini anlama-Hedef dinleyici kitlesine uygun dil, terminoloji ve vücut dilini kullanma kabiliyeti

YETKİNLİK

Çalışma ya da öğrenimde görevlerin tamamlanması için sorumluluk alma. Sorunları çözmede kendi davranışını şartlara uyarlama

Çalışma veya öğrenimde görevlerin tamamlanması için sorumluluk alma yetkinliği. Sorunları çözmede kendi davranışını şartlara uyarlama yetkinliği.

-Birinin ilgisini çekme ve Avrupa kültürlerini bağımsız olarak inceleme yetkinliği-Kişinin kendi kültürünü temsil etmesi ve üzerinde yapıcı olarak derinlemesine düşünmesi-Bağımsız olarak çalışma ve düşünme-Grup dinamiklerinin farkında olma-Başkalarının yardıma ihtiyaç duyduklarını fark edebilme

3. SEVİYE

Üçüncü düzeydeki yeterlilikler, geniş genel bilgi ile alana özgü pratik ve temel teorik bilgiyi gösterir. Bu yeterlilikler aynı zamanda yönlendirme ile görevlerin yapılması kapasitesini de gösterir. Öğrenenler kendi öğrenmeleri için sorumluluk alırlar ve çalışma veya öğrenimin belirli bir yönü itibariyle sınırlı uygulama deneyimine sahiptirler.



BİLGİ

Bir çalışma veya öğrenme alanında geniş bağlamlarda teorik ve olgusal bilgi

Alanındaki bilginin olgusal ve teorik olarak ayırdında olmakAvrupa politikası, kültürleri, devletleri ve yurttaşların rolünün farklı boyutlarıyla ilgili geniş bağlamlarda teorik ve

olgusal bilgi-İngilizce dili- Eğitim ortamlarında (community college) diğer Avrupalılarla birlikte yaşama

BECERİ

Bir çalışma veya öğrenme alanındaki spesifik sorunlara çözüm üretmek için gerekli bir dizi bilişsel ve pratik beceri

Spesifik sorunlara çözüm üretmede bir dizi bilişsel ve pratik beceriyi uygulama kabiliyeti-Farklılığa değer vermek ve takdir etmek-Uyum göstermenin ve esnekliğin önemini anlama-Müzakere etme ve uzlaşma kabiliyeti-Etkili sunumlar yoluyla başkalarına esin olma kabiliyeti

YETKİNLİK

Genelde öngörülebilir, ancak değişime açık çalışma veya öğrenme bağlamlarındaki yönergeler eşliğinde kendi kendini yönetme

Çalışma veya öğrenme etkinliklerinin değerlendirilmesi ve iyileştirilmesi için sınırlı sorumluluk alarak başkalarının yaptığı rutin işlerin gözetimini yapma

Genelde öngörülebilen ancak değişime açık olan çalışma veya öğrenme bağlamlarında, yönergelerle kendi kendini yönetme

Çalışma veya öğrenme etkinliklerinin değerlendirilmesi ve iyileştirilmesi için sınırlı sorumluluk alarak başkalarının rutin işlerinin gözetimini yapma yetkinliği

-Küçük anlaşmazlıkları çözmek için sorumluluk alma kabiliyeti-Kendi kimliğini ve önceliklerini ortaya koyma

4. SEVİYE

Dördüncü düzeydeki yeterlilikler, önemli ölçüde alana özgü pratik ve teorik bilgi ve becerileri gösterir. Bu yeterlilikler uzmanlaşmış bilgi, beceriler ve yetkinlikleri uygulama kapasitesi ile bağımsız olarak sorun çözmeyi ve başkalarını yönetmeyi de gösterir. Öğrenenler öğrenmede kendi kendilerini yönetebildiklerini ortaya koyarlar. Öğrenenler, hem genel hem de istisnai durumlardaki çalışma veya öğrenmede, pratik yapma deneyimine sahiptir.Sunuş Planı



BİLGİ

Bir çalışma veya öğrenme alanında kapsamlı, uzmanlaşmış, olgusal ve teorik bilgi ve bu bilgilerin sınırları hakkında farkındalıkAvrupa politikası, kültürleri, devletleri ve yurttaşların rolünün farklı boyutlarının kapsamlı, uzmanlaşmış, olgusal ve teorik

bilgi ve bu bilginin sınırları hakkında farkındalık-İngilizce dili- Eğitim ortamlarında (community college) diğer Avrupalılarla birlikte yaşama

BECERİ

Soyut problemlere yaratıcı çözümler geliştirmek için gerekli bir dizi kapsamlı bilişsel ve pratik beceri

-Yarı yapılandırılmış (ve yapılandırılmamış) öğrenme yöntemlerinden elde edilen veriyi analiz etme ve yönetme-Yapılandırılmamış öğrenmenin farkında olma-Fikir ayrılıklarının bulunduğu ortamlarda çalışma ve uzlaştırma teknikleri-Ağ iletişimini etkili kullanabilme-Kişilerarası becerileri geliştirmenin aracı olarak iç gözlem yapma farkındalığı-Grup dinamikleri ve ekip çalışmasındaki süreçlere ilişkin kapsamlı bir farkındalığa sahip olma

YETKİNLİK

Öngörülemeyen değişimin olduğu çalışma veya öğrenme etkinlikleri bağlamlarında yönetim ve gözetim yapma. Kendinin ve başkalarının performansını gözden geçirme ve geliştirme

Öngörülemeyen değişimin olduğu çalışma veya öğrenme etkinlikleri bağlamlarında yönetim ve gözetim yapma. Kendinin ve başkalarının performansını gözden geçirme ve geliştirme yetkinliği-Kültürlerarası olumlu ilişkilere aktif olarak katkıda bulunma ve sürdürme kabiliyeti-Kişisel özellikleri grup yararına değerlendirme ve kullanma-Ekip çalışmasını kültürlerarası bağlamda kolaylaştırma kabiliyeti-Başkalarına uygun desteği tespit etme ve sağlama kabiliyeti

5. SEVİYE

Beşinci düzeydeki yeterlilikler, belirli bir öğrenme veya meslek alanına ilişkin bilgi dâhil, geniş teorik ve pratik bilgiyi gösterir. Bu yeterlilikler, iyi tanımlanmış soyut ve somut sorunlara stratejik çözümler geliştirmede bilgi ve beceriyi uygulama kapasitesini de gösterir. Öğrenme becerileri, özerk öğrenmeye zemin hazırlar. Bu yeterlilikler, insanların ve projelerin yönetimi dâhil çalışma veya öğrenmede operasyonel etkileşim deneyimini de ifade eder.



BİLGİ

Sorgulayıcı bir bakışaçısıyla, bir çalışma veya öğrenim alanındaki teorilere ve prensiplere ilişkin ileri düzeydeki bilgi

Teorilerin ve ilkelerin sorgulayıcı bakışaçısı dahil Avrupa politikası, kültürleri, ülkeleri ve yurttaşların rolünün farklı boyutlarının ileri düzeyde olgusal ve teorik bilgi

-İngilizce dili ve uzmanlık (professional) terminolojisi- Eğitim ortamlarında (community college) diğer Avrupalılarla birlikte yaşama

BECERİ

Uzmanlaşmış bir çalışma veya öğrenim alanında karmaşık ve öngörülemeyen sorunları çözmek için gerekli ustalık ve yenilikçilik taşıyan ileri düzeyde beceriler

Uzmanlaşmış bir çalışma veya öğrenim alanında karmaşık ve öngörülemeyen sorunları çözmede ustalık ve yenilikçilik taşıyan ileri düzeyde becerileri uygulama kabiliyeti

-Yarı yapılandırılmış (ve yapılandırılmamış) öğrenme yöntemlerini planlama ve uygulama kabiliyeti-Başkalarını motive etme kabiliyeti-Kültürel meselelerle uğraşıldığında sorgulayıcı bir yaklaşımı benimseme kabiliyeti

YETKİNLİK

Karmaşık teknik veya uzmanlık (professional) etkinliklerini veya projelerini yönetme. Öngörülemeyen çalışma veya öğrenim bağlamlarında karar vermede sorumluluk alma. Bireylerin veya grupların uzmanlıklarının gelişiminin yönetiminde sorumluluk alma. Öngörülemeyen çalışma veya öğrenme bağlamlarında karar vermede için sorumluluk alarak, karmaşık teknik veya uzmanlık etkinliklerini veya projelerini yönetme

Avrupa ile ilişkili politik, kültürel ve tarihi sorunları analiz etme kabiliyetiDisiplinler arası çalışma yöntemleri, ekip kurma ve müzakere tekniklerine aşina olmaAşağıdaki bağlamlarda birey ve grup bazında sürekli uzmanlık gelişimi için sorumluluk alma yetkinliği;-Avrupa meselelerini işbirliği ve entegrasyona özel vurgu yaparak kavrama-Uluslararası ve kültürlerarası çalışma, öğrenim veya gönüllülük ortamında katılım sağlama

6. SEVİYE

Altıncı düzeydeki yeterlilikler, bir öğrenme veya çalışma alanıyla ilişkili ayrıntılı teorik ve pratik bilgi, beceri ve yetkinliği ifade eder. Bu yeterliliklerin bir kısmı alanın uç düzeyindedir. Bu yeterlilikler aynı zamanda bilginin, tartışmaların tasarımında ve sürdürülmesinde, sorunların çözümünde ve toplumsal ve etik meselelere yönelik yargıda bulunmalarda uygulanmasını da gösterir. Bu düzeydeki yeterlilikler, karmaşık bir ortamda işletilen profesyonel bir yaklaşım için uygun başarımları da kapsar.



BİLGİ

Özgün düşünme ve/veya araştırmanın temeli olarak, bir kısmı bir çalışma veya öğrenim alanındaki bilginin en uç (bilimsel) sınırını oluşturan ileri düzeyde uzmanlaşmış bilgi

Bir alandaki ve değişik alanların arayüzündeki bilgi meseleleri konularında sorgulayıcı farkındalık. Özgün düşünmenin temeli olarak bir kısmı Avrupa politikasının, kültürlerinin, devletlerinin ve yurttaşların rolüne ilişkin ileri düzeyde

uzmanlaşmış bilgiAvrupa politikasının, kültürlerinin, devletlerinin ve yurttaşların rolüne ve bu alanlar arasındaki arayüze ilişkin sorgulayıcı farkındalık. -İngilizce dili ve uzmanlık terminolojisi- Eğitim ortamlarında (community college) diğer Avrupalılarla birlikte yaşama

BECERİ

Yeni bilgi ve prosedürleri geliştirecek ve farklı alanlardaki bilgiyi bütünleştirecek araştırmalar ve/veya yenilikler için gerekli uzmanlaşmış problem çözme becerileri

Yeni bilgi ve prosedürleri geliştirecek ve farklı alanlardaki bilgiyi bütünleştirecek araştırmalar ve/veya yenilikler için gerekli uzmanlaşmış problem çözme becerilerini uygulama kabiliyeti

-Avrupa Meslek Yüksek Okullarını yönetme ve faaliyete geçirme kabiliyeti-Ekip çalışmasındaki grup dinamiklerine ve süreçlerine ilişkin kapsamlı ve bütüncül bir kavrayışa sahip olma-Yapıcı bir tarzda ulusaşırı bakışaçısını kullanma kabiliyeti

YETKİNLİK

Karmaşık, öngörülemeyen ve yeni stratejik yaklaşımlar gerektiren çalışma veya öğrenme ortamlarını yönetme ve dönüştürme.Uzmanlık bilgisine ve uygulamasına katkıda bulunmak ve/veya takımların stratejik performansını gözden geçirmek için sorumluluk

alma.

Karmaşık, öngörülemeyen ve yeni stratejik yaklaşımlar gerektiren çalışma veya öğrenme ortamlarını yönetme ve dönüştürme yetkinliği.-Avrupa’ya ilişkin politik, kültürel ve tarihi potansiyelleri ve handikapları tespit etme ve analiz etme kabiliyeti-Disiplinlerarası çalışma yöntemlerine, ekip kurma ve müzakere tekniklerine aşina olma-Örgütsel gelişmenin uygulandığı büyük kamu ortamlarına aşina olma (larger public contexts)

Aşağıdaki bağlamlarda ekiplerin stratejik performansını gözden geçirmek ve/veya uzmanlık bilgisine ve pratiğine katkıda bulunmak için sorumluluk alma yetkinliği;

-Avrupa meselelerini işbirliği ve entegrasyona özel vurgu yaparak kavrama-Uluslararası ve kültüraşırı çalışmaya katılım

7. SEVİYE

Yedinci düzeydeki yeterlilikler, çoğunlukla bir araştırma bağlamında, fikirlerin uygulanmasındaki ve/veya geliştirilmesindeki özgünlük için dayanak sağlayan, bir kısmı uç seviyedeki bilgi olan uzmanlaşmış bir alandaki teorik ve pratik bağımsız öğrenmeyi gösterir. Bu yeterlilikler, toplumsal ve etik meseleler ile sorumlulukları dikkate alan bilgiyi bütünleştirme ve yargıda bulunmaları formüle etme kabiliyetini de gösterir. Bu yeterlilikler aynı zamanda karmaşık bir ortamda değişimi yönetme deneyimini de yansıtır.



BİLGİ

Bir çalışma veya öğrenme alanının en uç seviyesindeki (bilimsel) bilgisi ve alanlar arasındaki arayüz bilgisi

Avrupa politikası, kültürleri, devletleri ve yurttaşların rolünün en uç seviyesindeki (bilimsel) sınırı ve bu alanlar arasındaki arayüz bilgisi

-İngiliz dili ve uzmanlık (professional) terminolojisi- Eğitim ortamlarında (community college) diğer Avrupalılarla birlikte yaşama

BECERİ

Araştırma ve/veya yenilikte kritik sorunları çözmek için ve mevcut bilgiyi veya uzmanlık uygulamasını genişletmek ve yeniden tanımlamak için gerekli, sentez ve değerlendirme dahil en gelişmiş ve uzmanlaşmış beceriler ve teknikler

-Liderlik-Siyasi zeka-Başkalarını motive etmede gelişmiş kabiliyet

YETKİNLİK

Güçlü bir yetkinlik, yenilik, özerklik, akademik ve mesleki dürüstlük ortaya koymak ve araştırma dahil çalışma veya öğrenim bağlamlarının en uç seviyesindeki yeni fikirlerin ve süreçlerin geliştirilmesine devamlı bir bağlılık içinde olma.

-Araştırma bağlamları dahil çalışma veya öğrenimin en uç seviyesinde yetkinlik-Önemli ölçüde otorite, yenilik, özerklik, akademik veya mesleki dürüstlük göstermede yetkinlik-Yeni fikirlerin veya süreçlerin geliştirilmesine devamlı bir bağlılık içinde olmada yetkinlik-Başkalarını desteklemede ileri düzeyde kabiliyet-En iyi uygulamaları tespit etme, değerlendirme ve çoğaltma

8. SEVİYE

Sekizinci düzeydeki yeterlilikler, ileri düzeyde uzmanlaşmış bir bilgi alanındaki sistematik hâkimiyetini ve sorgulayıcı analiz yapma kapasitesini, yeni ve karmaşık fikirlerin değerlendirme ve sentezini gösterir. Bu yeterlilikler aynı zamanda büyük çaplı araştırma süreçlerinin kavranılmasını, tasarımını, uygulanma ve uyarlanmasını da gösterir. Bu yeterlilikler, mevcut bilgi veya mesleki uygulamanın yeniden tanımlanmasına veya genişletilmesine imkân veren yeni ve yaratıcı yaklaşımların geliştirilmesinde liderlik deneyimini de gösterir.


ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ

Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi ise, ulusal düzeyde bir eğitim sistemindeki yeterlilikleri ve bunların birbirleriyle ilişkilerini açıklar.

"Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi" ülkelerin toplumsal, kültürel ve ekonomik gerçeklerine en yakın tanımları ve yaklaşımları içeren, ülkelerin yükseköğretim kurumları tarafından kabul gören ve uygulanabilen, ulusal ve uluslararası paydaşlarca tanınan ve ilişkilendirilebilen derecelerin verilebileceği bir sistemdir.

Diğer bir deyişle, ulusal yeterlilikler çerçevesi, ulusal ve uluslararası paydaşlarca tanınan ve ilişkilendirilebilen yeterliliklerin belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı ve yükseköğretimde tüm yeterlilikler ve diğer öğrenme kazanımları açıklanabilir ve tutarlı bir şekilde birbiri ile ilişkilendirilebildiği bir sistemdir.

TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ

(TYYÇ)

Yeterlilikler Çerçeveleri

Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi

Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi

Temel Alan

Yeterlilikleri

Program

Yeterlilikleri

Ders

Programı

Ders

Temel Alan

Yeterlilikleri

Temel Alan

Yeterlilikleri

Temel Alan

Yeterlilikleri

Temel Alan

Yeterlilikleri

Program

Yeterlilikleri

Program

Yeterlilikleri

Program

Yeterlilikleri

Program

Yeterlilikleri

Ders

Programı

Ders

Programı

Ders

Programı

Ders

Programı

Öğrenme Kazanımları

Ders


Ders


...... Temel Alan

Yeterlilikleri

Temel Alan

Yeterlilikleri

Temel Alan

Yeterlilikleri

Temel Alan

Yeterlilikleri

Temel Alan

Yeterlilikleri

Türk Yükseköğretim Sisteminin mevcut yapısı Bologna sürecinde öngörülen 3 seviyeli (lisans, yüksek lisans ve doktora) sisteme uyumludur. Ayrıca, her iki Avrupa Üst Yeterlilikler Çerçevelerinde öngörülen ve ara yeterlilikler olarak nitelendirilen "kısa düzey” (Kısa Düzey -QF-EHEA ve 5. Düzey-EQF-LLL) Türk Yükseköğretim Sisteminde "önlisans" derecesi olarak verilmektedir. Bu nedenle, TYYÇ'nin mevcut hali ile önlisans, lisans, yüksek lisans ve doktora seviyelerini kapsayacak şekilde 4 (dört) seviye ile tanımlanmasının ve yeterlilik profillerinin de (1) Yükseköğretim Yeterlilikleri, (2) Yükseköğretim Mesleki Eğitim Yeterlilikleri olarak gruplandırılması uygun görülmüştür.

Türk Yükseköğretim Sisteminde her bir yükseköğretim düzeyinde öğrenme çıktıları açısından farklılığı olan bu öğrenim programlarının (yeterlilikler gruplarının) sınıflandırılması aşağıda verilmektedir.

YÜKSEKÖĞRETİM SEVİYELERİ VERİLEN DERECELER/YETERLİLİKLER

DoktoraQF-EHEA: 3. Seviye EQF-LLL : 8. Seviye

Doktora Tıpta Uzmanlık Sanatta Yeterlilik

Yüksek lisansQF-EHEA: 2. SeviyeEQF-LLL : 7. Seviye

Tezli Yüksek Lisans Tezsiz Yüksek Lisans

LisansQF-EHEA: 1. SeviyeEQF-LLL : 6. Seviye

Lisans(Fakülte programları)

Lisans(Yüksekokul ve Konservatuar programları)

ÖnlisansQF-EHEA: Kısa SeviyeEQF-LLL : 5. Seviye

Önlisans(Fakülte lisans programları

içerisinde)

Önlisans(Meslek Yüksekokulları)

TYYÇ Seviyeleri Yeterlilik Profilleri

TYYÇ Düzeyleri için Toplam Kredi (AKTS) ve Öğrenci Çalışma Yükü Aralıkları*

TYYÇ DÜZEYLERİ SÜRE(Yıl)

TOPLAM AKTS KREDİSİ

(Yıl x 60 AKTS)

TOPLAM ÖĞRENCİ

ÇALIŞMA YÜKÜ(Saat)

(1 AKTS= 25- 30 saat)

8. DÜZEY(DOKTORA)

3 - 4 180 - 2404.500 - 5.4006000 - 7.200

7. DÜZEY(YÜKSEK LİSANS)

1,5 - 2 90 - 1202.250 - 2.7003.000 - 3.600

6. DÜZEY(LİSANS)

4 240 6.000 - 7.200

5. DÜZEY(ÖN LİSANS)

2 120 3.000 - 3.600

* Bir akademik eğitim-öğretim yılı 60 AKTS ve 1500-1800 saat iş yükü esas alınarak hesaplanmıştır.

TYYÇ Düzey Tanımları

TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)5. Düzey (Önlisans Eğitimi) Yeterlilikleri

TYYÇDÜZEYİ

BİLGİ

-Kuramsal-Olgusal

BECERİLER

-Bilişsel-Uygulamalı

YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal

Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik

5ÖN LİSANS

_____

EQF-LLL: 5. Düzey

_____

QF-EHEA:Kısa Düzey

-Ortaöğretim düzeyinde kazanılan yeterliliklere dayalı olarak alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma.

- Alanında edindiği temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri aynı alanda bir ileri eğitim düzeyinde veya aynı düzeydeki bir alanda kullanabilme becerileri kazanma.

- Alanında edindiği temel düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak, verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme.

- Alanı ile ilgili temel düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme.

- Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme.

- Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri yürütebilme.

- Alanında edindiği temel düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme, öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve karşılayabilme.

- Öğrenimini aynı alanda bir ileri eğitim düzeyine veya aynı düzeydeki bir mesleğe yönlendirebilme.

- Yaşamboyu öğrenme bilinci kazanmış olma.

- Alanı ile ilgili konularda sahip olduğu temel bilgi ve beceriler düzeyinde düşüncelerini yazılı ve sözlü iletişim yoluyla aktarabilme.

- Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme.

- Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyi'nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme.

- Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme.

- Alanı ile ilgili verilerin toplanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere sahip olma.

- Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma.

TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)6. Düzey (Lisans Eğitimi) Yeterlilikleri

TYYÇDÜZEYİ

BİLGİ

-Kuramsal-Olgusal

BECERİLER


YETKİNLİKLER

Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Öğrenme Yetkinliği

İletişim ve Sosyal Yetkinlik

Alana Özgü Yetkinlik

6LİSANS

_____

EQF-LLL: 6. Düzey

_____

QF-EHEA:1. Düzey

- Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma.

- Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme.

- Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme.

- Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme.

- Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme.

- Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlayabilme ve yönetebilme.

- Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme,

- Öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme.

-Yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme.

- Alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme.

- Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme.

-Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilme ve bunları uygulayabilme.

- Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi'nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme.

- Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme.

- Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket etme.

- Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma.

TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)7. Düzey (Yüksek Lisans Eğitimi) Yeterlilikleri

TYYÇDÜZEYİ

BİLGİ

-Kuramsal-Olgusal

BECERİLER


YETKİNLİKLER





7YÜKSEK LİSANS

_____

EQF-LLL: 7. Düzey

_____

QF-EHEA:2. Düzey

- Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak, aynı veya farklı bir alanda bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirebilme ve derinleştirebilme.

- Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme.

- Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme.

- Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlayabilme ve yeni bilgiler oluşturabilme,

- Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunları araştırma yöntemlerini kullanarak çözümleyebilme.

- Alanı ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme.

- Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilme ve sorumluluk alarak çözüm üretebilme.

- Alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme.

- Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme.

- Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, nicel ve nitel veriler ile destekleyerek alanındaki ve alan dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktarabilme.

- Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemeyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçebilme.

- Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyi'nde kullanarak sözlü ve yazılı iletişim kurabilme.

- Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilme.

- Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerleri gözeterek denetleyebilme ve bu değerleri öğretebilme.

- Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilme ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilme.

- Alanında özümsedikleri bilgiyi, problem çözme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinlerarası çalışmalarda kullanabilme.

TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)8. Düzey (Doktora Eğitimi) Yeterlilikleri

TYYÇDÜZEYİ

BİLGİ

-Kuramsal-Olgusal

BECERİLER


YETKİNLİKLER





8DOKTORA

_____

EQF-LLL: 8. Düzey

_____

QF-EHEA:3. Düzey

- Yüksek lisans yeterliliklerine dayalı olarak alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirebilme, derinleştirebilme ve alanına yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşabilme.

- Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme; yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez ve değerlendirmede uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak özgün sonuçlara ulaşabilme.

-Alanındaki yeni bilgileri sistematik bir yaklaşımla değerlendirebilme ve kullanabilme.

- Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştirebilme ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayabilme, özgün bir konuyu araştırabilme, kavrayabilme, tasarlayabilme, uyarlayabilme ve uygulayabilme.

-Yeni ve karmaşık düşüncelerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilme.

- Alanı ile ilgili çalışmalarda araştırma yöntemlerini kullanabilmede üst düzey beceriler kazanmış olma.

- Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştiren ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayan özgün bir çalışmayı bağımsız olarak gerçekleştirerek alanındaki ilerlemeye katkıda bulanabilme.

- Alanı ile ilgili en az bir bilimsel makaleyi ulusal ve/veya uluslar arası hakemli dergilerde yayınlayarak ve/veya özgün bir yapıt üreterek ya da yorumlayarak alanındaki bilginin sınırlarını genişletebilme.

- Özgün ve disiplinlerarası sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme.

- Yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak alanı ile ilgili yeni düşünce ve yöntemler geliştirebilme.

- Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceleyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik eylemleri yönetebilme.

- Uzman kişiler ile alanındaki konuların tartışılmasında özgün görüşlerini savunabilme ve alanındaki yetkinliğini gösteren etkili bir iletişim kurabilme.

- Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyi'nde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurabilme ve tartışabilme.

- Alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri tanıtarak, yaşadığı toplumun bilgi toplumu olma ve bunu sürdürebilme sürecine katkıda bulunabilme.

- Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunların çözümünde stratejik karar verme süreçlerini kullanarak işlevsel etkileşim kurabilme.

- Alanı ile ilgili konularda karşılaşılan toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunların çözümüne katkıda bulunabilme ve bu değerlerin gelişimini destekleyebilme.

TYYÇ Kapsamında Eğitim Alanları ile İlgili Çalışmalar

Eğitim alanları hiyerarşisi:Geniş Alan →Temel Alan → Alt Alan → Sınırlı Alt Alan → Program

Sunuş Planı

Temel Alan

Alt Alan

Alt Alan

Alt Alan

Alt Alan

Sınırlı Alt Alan

Sınırlı Alt Alan

Program

Program

Program

Program

Program

Program

Uluslararası (Birleşmiş Milletler ‘UNESCO’, 2 haneli kod)

Uluslararası (AVRUPA BİRLİĞİ ‘Eurostat’, 3 haneli kod)

Ulusal(Türkiye ‘YÖK’, 3 tire 1 haneli kod)

Ulusal(Türkiye ‘YÖK’, önlisans/lisans kodları)

Ulusal(Türkiye ‘YÖK’, önlisans/lisans kodları)

Uluslararası (Birleşmiş Milletler ‘UNESCO’, 1 haneli kod)

Geniş Alan

Temel Alan

Temel Alan

Uluslararası (AVRUPA BİRLİĞİ ‘Eurostat’, programlar)

Uluslararası (AVRUPA BİRLİĞİ ‘Eurostat’, programlar)

Temel Alan

Alt Alan

Program

Alt Alan

Alt Alan

Alt Alan

Alt Alan

Alt Alan

Alt Alan

Alt Alan

Program

Program

Program

Program

Program

Program

Program

Program

Öğrenim Alanları Hiyerarşisi

Temel Alan-Alt Alanlar Hiyerarşisi

Alt Alan-Programlar Hiyerarşisi

TEMEL ALAN

ALT ALAN

Sunuş Planı

Eğitim alanları hiyerarşisi:Temel Alan → Alt Alan → Sınırlı Alt Alan → Program

ISCED 97 EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARIEĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARISIRA NO ISCED

(UNESCO) ISCED

(UNESCO) FOET

(EUROSTAT) EÖSAA (YÖK) Türkiye’de EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI

GENİŞ ALAN(BROAD) KODU

TEMEL ALAN(NARROW) KODU

ALT ALAN (DETAILED) KODU

SINIRLI ALT ALAN (SUB-DETAILED)

KODUProgramların Kod Aralığı

1 1 14 140, 142, 143, 144, 145, 146 MYO: 001-299YO-K: 301-499F: 501-699

Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri

2 2 21 210, 211, 212, 213, 214, 215 Sanat

3 2 22 220, 221, 222, 223, 225, 226 Beşeri Bilimler

4 3 31 310, 311, 312, 313, 314 Sosyal ve Davranış Bilimleri

5 3 32 321, 322 Gazetecilik ve Enformasyon

6 3 34 340, 341, 342, 343, 344, 345, 346, 347 345-1, 345-2 İşletme ve Yönetim Bilimleri

7 3 38 380 Hukuk

8 4 42 421, 422 Yaşam Bilimleri

9 4 44 440, 441, 442, 443 Doğa Bilimleri

10 4 46 461, 462 Matematik ve İstatistik

11 4 48 481, 482 Bilgisayar

12 5 52 520, 521, 522, 523, 524, 525 Mühendislik

13 5 54 540, 541, 542, 543, 544 Üretim ve İşleme

14 5 58 581, 582 Mimarlık ve Yapı

15 6 62 620, 621, 622, 623, 624 Tarım, Ormancılık, Hayvancılık ve Su Ürünleri

16 6 64 640 Veterinerlik

17 7 72 720, 721, 723, 724, 725, 726, 727 Sağlık

18 7 76 761, 762 Sosyal Hizmetler

19 8 81 810, 811, 812, 813, 814, 815 Kişisel Hizmetler

20 8 84 840 Ulaştırma Hizmetleri

21 8 85 850, 851, 852, 853 Çevre Koruma

22 8 86 860, 861, 862, 863 Güvenlik Hizmetleri Sunuş Planı

YAPILAN ÇALIŞMALARDAN BİR ÖRNEK

Temel Alan Adı : KİŞİSEL HİZMETLER

Kodu : 81

Temel Alan (iki haneli) kodları için kaynak : ISCED 97 (UNESCO)

Alt Alan (üç haneli) kodları için kaynak : FOET 99 (EUROSTAT-CEDEFOP)

81 KİŞİSEL HİZMETLER

811 Otel, restoran ve yiyecek sağlama

812 Seyahat, turizm ve dinlence (eğlence)

813 Spor

814 Ev hizmetleri

815 Saç ve güzellik hizmetleri

PROGRAMLARIN İLİŞKİLİ PROGRAM ADI OLDUĞU ISCED ALANLARI

81 AŞÇILIK81,64 ATÇILIK VE ANTRENÖRLÜĞÜ81,42 AVCILIK VE YABAN HAYATI81 EV İDARESİ81 İKRAM HİZMETLERİ81 İŞ VE UĞRAŞI TERAPİSİ81,54 SAÇ BAKIMI VE GÜZELLİK HİZMETLERİ81,72, 34, 21 SPOR YÖNETİMİ81,22 TURİZM81,22 TURİZM REHBERLİĞİ81,22 TURİZM VE SEYAHAT HİZMETLERİ21,81 TURİZM ANİMASYONU22,81 KÜLTÜREL MİRAS VE TURİZM34,81 TURİZM VE OTEL İŞLETMECİLİĞİ

Meslek Yüksekokulu ve Önlisans Programları

PROGRAMLARIN İLİŞKİLİ PROGRAM ADI OLDUĞU ISCED ALANLARI

81 AİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ81 ANTRENÖRLÜK EĞİTİMİ81 GASTRONOMİ81 GASTRONOMİ VE MUTFAK SANATLARI81 MUTFAK SANATLARI VE YÖNETİMİ81 REKREASYON81 REKREASYON YÖNETİMİ81 SPOR BİLİMLERİ81 SPOR YÖNETİCİLİĞİ81 SPOR YÖNETİMİ81,22 TURİZM REHBERLİĞİ14,81,21 BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ21,81 TURİZM ANİMASYONU34,81 KONAKLAMA İŞLETMECİLİĞİ34,81 KONAKLAMA VE TURİZM İŞLETMECİLİĞİ34,81 OTEL YÖNETİCİLİĞİ34,81 SEYAHAT İŞLETMECİLİĞİ34,81 SEYAHAT İŞLETMECİLİĞİ VE TURİZM REHBERLİĞİ34,81 TURİZM İŞLETMECİLİĞİ34,81 TURİZM İŞLETMECİLİĞİ VE OTELCİLİK34,81 TURİZM İŞLETMECİLİĞİ VE OTELCİLİK YÜKSEKOKULU34,81 TURİZM VE OTEL İŞLETMECİLİĞİ34,81 TURİZM VE OTEL İŞLETMECİLİĞİ Y.O.34,81 TURİZM VE OTELCİLİK34,81 YİYECEK İÇECEK İŞLETMECİLİĞİ34,81 YİYECEK VE İÇECEK İŞLETMECİLİĞİ72,81 BESLENME VE DİYETETİK

Fakülte ve Yüksekokul Lisans Programları

Kişisel Hizmetler Temel Alanı ÖNLİSANS Yeterlilikleri (Mesleki Ağırlıklı)TYYÇ DÜZEYİ

BİLGİ-Kuramsal-Olgusal

BECERİLER-Bilişsel-Uygulamalı

YETKİNLİKLER

Bağımsız Çalışabilme veSorumluluk Alabilme Yetkinliği


İletişim ve SosyalYetkinlik


5

ÖNLİSANS_____

EQF-LLL:5. Düzey

_____QF-EHEA:Kısa Düzey

1. Alanı ile ilgili kuramlar, olgularkavramlar ve ilkeler hakkında temel düzeyde bilgi sahibidir.2. Alanındaki yasal düzenlemeler, mesleki standartlar ve uygulamalar ile ilgili bilgi sahibidir.3. Alanındaki örgütlerin iç ve dışçevre faktörleri hakkında bilgi sahibidir.4. Alanındaki hizmet verme süreçleri ve işlemleri ile ilgili bilgi sahibidir.

1. Alanı ile ilgili edindiği bilgileri iş ortamında ve mesleğinde kullanır.2. Alanında faaliyet gösteren örgütlerin iç ve dış çevrelerindeki değişimleritakip eder, akılcı analizler yapar, yorumlar, karar verir ve değişimlere uyum sağlar.3. Alanı ile ilgili hizmet süreçlerini, tüketici ihtiyaç ve istekleri doğrultusunda ve tüketiciyi tatmin edecek biçimde yerine getirir, değerlendirir, geliştirir ve hizmet sürecini etkileyecek sorunlara çözüm önerir.4. Alanı ile ilgili sorunları tespit eder, çözümler üretir ve sunar.5. Alanı ile ilgili fiziksel ortamı, araç gereçleri ve teknolojileri tanır, kullanır ve bakımını yaparak korur.6. Öz değerlendirme yapar veuygulamalardan sonuç çıkarır.

1. Alanındaki işleri ve mesleğini yerine getirirkenbağımsız çalışır.2. Ekip üyesi olarak çalışır ve sorumluluk alır.3. Alanı ile ilgili teknik ve mesleki faaliyetleri karmaşık ve öngörülemeyen durumlarda yönetir.4. Alanı ile ilgili gelişmelerive uygulamaları takip eder, uygulamada ve mesleğinde kullanır.5. Birlikte çalıştığı insanların mesleki bilgi vebecerilerini geliştirir ve performanslarını adil biçimde değerlendirir.

1.Kendi kendine öğrenir, kendini ve zamanı yönetir ve kendi başarısını değerlendirir.2. Alanı ve mesleği ile ilgili güncel gelişmeleri takip eder.3. Alanı ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinlikleri yaşam boyu öğrenme bilinciyle sürekligünceller ve geliştirir.

1. Bireylerarası ve kültürlerarası etkin iletişim kurar.2. Alanı ile ilgili rapor hazırlar, bilgi, tartışma ve analizleri uzmanlara ve alan dışındakilere çeşitli şekillerde sunar.3. Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır.4. Hizmet alanı, iş ve mesleği ile ilgili olarak bir yabancı dilde an az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde yenilikleri takip eder ve iletişim kurar.

1. Alanı ile ilgili düzenli olarak, sağlık, güvenlik ve risk değerlendirmesi yapar.2. Alanındaki işleri yasalar ve meslek standartları çerçevesinde yerine getirir.3. Alanı ile ilgili etik değerlere bağlı kalır.4. Hizmet sunulan kişilerin özel hayatlarının mahremiyeti ve gizliliği konusunda yeterli bilincesahip olur.5. Alanı ile ilgili işleri gerçekleştirirken insan sağlığını sosyal ve doğal çevreyi dikkate alır.6. Kişisel bakıma, hijyene, giyime ve görünüme alanının gerektirdiği şekilde özen gösterir.7. İnsanlar ve kültürler arasındaki farklılıklara duyarlı olur, hoşgörü ve saygı gösterir.

Kişisel Hizmetler Temel Alanı LİSANS Yeterlilikleri (Mesleki Ağırlıklı)TYYÇ DÜZEYİ

BİLGİ-Kuramsal-Olgusal

BECERİLER-Bilişsel-Uygulamalı

YETKİNLİKLERBağımsız Çalışabilme veSorumluluk Alabilme Yetkinliği

Öğrenme Yetkinliği İletişim ve SosyalYetkinlik


6LİSANS_____

EQF-LLL:6. Düzey

_____QF-EHEA:1. Düzey

1.Alanındaki ve yakın disiplinlerdeki kavramlar, kuramlar, ilkeler ve olgular ile ilgili kapsamlı ve sistemlibilgi sahibidir.

2.Alanındaki hizmet vermesüreçleri ve işlemleri ile ilgilibilgi sahibidir.

3.Alanındaki örgütlerin iç vedış çevre faktörleri, örgütünbölümleri ve birbirleriyle ilişkileri ve etkileşimleri, yönetimi, politikaları ve stratejileri konularında bilgisahibidir.

4.Alanına özgü araştırmayöntemleri konusunda temeldüzeyde bilgi sahibidir.

5.Alanındaki yasaldüzenlemeler, meslekstandartları ve uygulamalarile ilgili bilgi sahibidir.

6.Alanında yer alan belirlibir meslek, iş ile ilgili detaylıbilgi sahibidir.

7.Alanındaki ve yakınalanlardaki önemli sorunlarve alternatif çözüm yollarıkonusunda bilgi sahibidir.

1. Alanındaki ve yakın disiplinlerdeki bilgileri, kuramları, modelleri genel olarak ve iş ortamında kullanır ve yorumlar.2. Alanında faaliyet gösteren örgütlerin iç ve dış çevrelerindeki değişimleri takip eder, akılcı analizler yapar, yorumlar, katkı sağlar ve değişimlere uyum sağlar.3. Alanı ile ilgili planlayabilme, örgütleme, koordinasyon, yöneltme ve kontrol fonksiyonlarını yerine getirir.4. Alanı ile ilgili hizmet verme süreçlerini analiz eder, planlar, uygular, denetler ve gerektiğinde hizmet verme süreçlerini yeniden yapılandırır ve geliştirir.5. Alanı ile ilgili hizmet verme politika ve stratejilerini kullanır, hizmet süreçlerini tüketiciyi tatmin edecekbiçimde yerine getirir, gözden geçirir, geliştirir, değerlendirir, hizmet sürecini etkileyecek sorunlara çözüm bulur ve tüketici tatminini ölçme araçları geliştirir ve kullanır.6. Alanı ile ilgili konu ve sorunlarla ilgili olarak uygun araştırma yöntemlerini kullanarak proje ve araştırmalar planlar, gerçekleştirir, sonuçları açık ve anlaşılır bir şekilde sunar.7. Alanı ile ilgili fiziksel ortamı, araç gereçleri ve teknolojileri tanır, kullanır ve bakımını yaparak korur.8. Alanı ile ilgili sorunlarla ilgili olarak bilinen teknikleri kullanarak bilgileri analiz eder, sorunların çözümündefarklı seçenekleri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir ve öngörülemeyen ve karmaşık sorunları çözer.9. Alanı ile ilgili gelişmeleri ve uygulamaları takip eder ve uygulamada kullanır.10. Alanındaki uygulamalardan soyut ve kuramsal çıkarımlar yapar.11. Öz değerlendirme yapar.

1. Başkalarıyla ve bağımsızolarak etkin bir biçimde çalışır2. Ekip üyesi olarak çalışır ,sorumluluk alır ve ekibi yönetir.

3. Birlikte çalıştığı insanlarınmesleki bilgi ve becerilerinigeliştirir ve performanslarınıdeğerlendirir.

4. Karmaşık ve öngörülemeyen durumlarda,sorunların çözümünde özgünve özerk olur ve kendi başınakarar verir.

5. Alanı ile ilgili karmaşık, öngörülemeyen ve yeni stratejik yaklaşımlar gerektiren hizmet süreçlerinive işleri yönetir veya dönüştürür.

6. Kendini ve zamanı yönetirve öz eleştiri yapar.

7. Alanı ile ilgili karmaşık veöngörülemeyen durumlardateknik ve mesleki faaliyetleriveya projeleri yönetir.

8 Mahiyetinde çalışan bireylerin veya gruplarınmesleki gelişimlerini yönetir.

1. Mesleki bilgi, beceri ve yetkinliğini arttırmak içinkendi kendine öğrenir.

2. Alanı ve mesleği ile ilgiliGüncel gelişmeleri ulusal ve uluslar arası düzeyde takip eder.

3. Daha fazla sorumluluk alabilmek için bilgi, beceri veYetkinliklerini arttırarak kişiselve mesleki olarak kendini sürekli geliştirir.

4. Alanı ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinlikleri yaşam boyuÖğrenme bilinciyle günceller ve geliştirir.

1.Bireylerarası ve kültürlerarası etkin iletişim kurar ve grup çalışması yapar.

2.Alanı ile ilgili bilgi, tartışma ve analizleri uzmanlara ve alan dışındakilere sunar.

3.Bir yabancı didle an az Avrupa Dil Portföyü B1 GenelDüzeyinde yazılı ve sözlü olarak iletişim kurar.

4.Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır.

1.Alanı ile ilgili düzenli olaraksağlık, güvenlik ve risk değerlendirmesi yapar ve buamaçla bilgi toplar.

2.Alanındaki işleri yasalar vemeslek standartları çerçevesinde yerine getirir.

3.Alanı ile ilgili etik değerlere bağlı kalır ve sosyal sorumluluk sahibidir.

4.Hizmet sunulan kişilerin özel hayatlarının mahremiyeti ve gizliliği konusunda yeterli bilince sahiptir ve bu konuda gerekli tedbirleri alır.

5.Alanı ile ilgili işleri gerçekleştirirken insan sağlığını, sosyal ve doğal çevreyi dikkate alır.

6.Temel hak ve hürriyetleri gözetir, insanlar ve kültürler arasındaki farklılıklara duyarlı olur; hoşgörü ve saygı gösterir

7.Alanı ile ilgili yasal mevzuatı yorumlar ve mevcut varsayımlara sorgulayıcı bakış açısıyla yaklaşır.

8.Kişisel bakıma, hijyene, giyime ve görünüme alanının gerektirdiği şekilde özen gösterir.

KIRGIZİSTAN TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ

ULUSLAR ARASI YETERLİLİKLER KOMİSYONU’NUN(MANAS UYK)

GÖREVLERİ

Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi’nin program, ders, öğrenci ve öğretim elemanı yeterliliklerini

Avrupa Yükseköğretim Alanı Yeterlilikler Çerçevesi (QF-EHEA)

Avrupa Yaşam Boyu Öğrenme Yeterlilikler Çerçevesi (EQF/LLL)

Kırgızistan Cumhuriyeti Ulusal Yeterlilikleri ve Standartları

Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ)

Ulusal ve uluslararası meslek tanımları ve standartları (Türkiye ve Kırgızistan Standartları ile İLO Standartları)

Tuning Projesi (İlgili Alan Yeterlilikleri) çerçevesinde

yapılandırmaktır.

* Her bir fakülte ve yüksekokul için bir “UYK FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL TEMSİLCİSİ”

* Fakülte ve Yüksekokullardaki her bir aktif programlar için bir “UYK PROGRAM LİDERİ”

* Her bir program için de bir “UYK PROGRAM ÇALIŞMA GRUBU”

biçiminde örgütlenmesi öngörülmüştür.

Bu amaçla MANAS UYK’nın,

* “UYK Fakülte/yüksekokul Temsilcisi”nin ilgili birimdeki Dekan/Müdür veya Yardımcısı düzeyinde,

* “UYK Program Lideri”nin ise ilgili programdaki Bölüm Başkanı/Program Sorumlusu düzeyinde temsil edilmesi öngörülmüştür.

* “UYK Program Çalışma Grubu”nun ise öncelik ilgili programda çalışanlar olmak üzere, o programda görevli akademik ve idari personelden oluşması öngörülmüştür.

TEŞEKKÜRLER…

Documents

KIRGIZİSTAN TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ ULUSLAR ARASI YETERLİLİKLER KOMİSYONU (MANAS UYK)