Kiro l Alterna Tib Oak 1

8/18/2019 Kiro l Alterna Tib Oak 1

1/117

A URKIBIDEA


2/117

KREDITUAK

SARRERA

HIZTEGIA

BIBLIOGRAFIA

K I R O L U S K R Z

AURKIBIDEA

Malabar jolasak

Frisbee-a


3/117

Marrazkilariak:

ARMANDO

(Malabar jolasak, Badminton-a, Frisbee-a, Patinajea)

UNAI CECIAGA(Indiaka)

Maketazioa:

Maite Rementeria

Egilea:

ZIGOR GARTZIA ARREGI

(Soin Hezkuntzan diplomatua)

ESKER ONEZ

Modu batien edo bestien lagundu dustienei.Pazientziaz itxoiten izen ditudanei.

Zuri, irakurleari, lasai-lasai txostena leiru etaondo erizten badutzezu praktikan jarrikodozun horri. Kirolak, euskaraz, abian ipini etaegindako beharrari etekina aterako dutzezunhorri. Danontzat, kostata izen arren,eskuartean dauketzu horrenbeste denboraxahutu dusten lan mardula.

Hartuizue agurrik goxuena eta...

mila esker danoi.

"Kirola eta hizkuntza,

horra hor bi gauza

luza dezaketenak herriaren hatsa;

baldin ez bazerauku erdalduntzen plaza,

salbatzen garela badut esperantza."

XALBADOR

A URKIBIDEA


4/117

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA

«

K

irol alternatiboei buruzko txosten honekzenbait atal ditu. Hasiera batean eta labur-

labur bada ere, arlo honekirakaskuntzarekin, heziketa fisikoarekin hainzuzen, izan ditzakeen loturei buruzko gogoeta eginnahi izan da.

Ondoren, alternatibotzat hartutako bost kirollandu dira. Historia pixka bat, arlo zein elementuteknikoak, beroketa eredu bana eta progresiodidaktikoa azaltzen dira jarraian.

Beroketa ereduak mugimendu artikularretanoinarritutakoak dira. Beroketa espezifikoa izangoda; giharrak luzatzea exijitzen duten jarduereibaino gehiago, aurkeztutako kirol bakoitzeangehien sufritu dezaketen giltzadurak berotzeariematen baitiogu garrantzia.

Progresio didaktikoa, malabar jolasetan izan ezik,beste bi azpi-ataletan dago banatuta: trebetasunjolasak eta talde jokoak, alegia. Lehenengoan

ohitzeko eta bakarka zein taldeka praktikatzekojarduerak, jolasak proposatzen dira. Bigarrenean,ostera, araututako talde jokoak.

Malabar jolasei dagokienez, zenbait materialaurkeztu nahi izan dira eta berauekin aritzeko

jarduerak: zapiak, malabar pilotak, diaboloak etadeabruaren makilak.

Azkenik, irakurleari baliogarri izan dakiokeenhiztegi laburra eta lana gauzatzeko erabilitakozenbait libururen bibliografia aurki daitezke.

KIROL ALTERNATIBOAK

ETA HEZIKETA FISIKOA

Hitza bera definitzera ez naiz ausartuko, adieraoso zabala izan baitezake. Hala ere, esan daiteke,material ez konbentzionalez osatua egoteaz gain,edozeinek praktikatzeko modukoa eta aisialdiazeta denbora libreaz gozatzeko baliogarria izanbeharko lukeela kirol alternatiboak.

SARRERA


5/117

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «

Talde kirolak eta

kooperazio jolasak

* Frisbee-a

* Balonkorf-a* Floorball-a* Indiaka* Fun-ball-a (Lacrosse)* Jausgailua* Globo eta baloi

erraldoiak

Gurpilez desplazatzeko

bakarkako kirolak

* Skate-a* Gurpildun patinak* Bizikleta

Aurkaria duten jolas

eta kirolak

* Indiaka

* Pala* Badminton-a* Shuttleball-a* Ball Netto-a* Peloc-a

Jaurtiketa jolasak

* Frisbee-a

* Boomerang-a* Malabar jolasak* Fun-ball-a* Peloc-a

JOKO ETA KIROL ALTERNATIBOAK HEZIKETAN

Gerardo Ruiz Alonso-k jolas eta kirol alternatiboak

sailkatzeko erabilitako taula.

BESTE BATZUK:

- Bertako jolas eta kirolak

- Ingurune naturalean praktikatzekoak:

* Mendizaletasuna: Ibilaldiak, eskalada,orientazioa, eskia, mendiko bizikleta...

* Ura: Surf-a, Windsurf-a, bela,piraguismoa...

- Eskolaz kanpoko jarduerak, monografikoak,astebeteko ikastaroak,...


6/117

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «

Zergatik egon dira orainarte eskoletan baztertuak?Irakasleen ezjakintasunagatik, ikasleen ohiko

jolasak ez direlako edo berriak izaki, promozionatugabe daudelako? Egokia al da, hauei ematen zaienerabilera?

Zeintzuk dira komunean dituzten ezaugarriak?

· Material ez konbentzionalak erabiltzea.

· Ohiko instalazioetan praktikatu edo lekuezberdinetara moldatu ahal izatea.

· Jarduera errazekin ikasteko modukoa, jokoarenegoera erreala bizitzeko aukera eskaintzenduena.

· MALGUTASUNA. Arauetan, jolas eremuan,partaide kopuruan, iraupenean, etab.

· LUDIKOTASUNA. Jolasean perfekzionatzeazgain, primeran pasatzeko modukoa.

· Hezkidetza. Hasieran behintzat, kirolaren

ezagupenari dagokionez, ez dago sexu bienarteko ezberdintasunik.

· Hastapen eta hobekuntzaren ostean, jolas edojoko ezberdinen intentsitatea partaideen

trebetasun mailaren eta egoera fisikoarenaraberakoa izango da.

· Errekurtso didaktiko eta hezitzaile berriak.

· Ikastolan ohiko diren kirolen alternatiba. OCD-aren III. edukin multzoan kokatuko lirateke,lehen zein bigarren hezkuntzan. Beste edukinmultzoekin ere badu loturarik.

· Aplikazio ezberdinak.

ORIENTABIDE METODOLOGIKOAK

Kirol alternatiboak planteatzerakoan aurreraeraman beharreko metodologiaren zenbaitezaugarri lirateke, nire iritziz hauek:

· Lan autonomo eta ezberdina, pertsona edo talde

bakoitza bere mailan eta erritmoan ibil daitekeeta.

· Ikaskideek elkar behatuz, bata bestearenerreferentzia izatea.


7/117

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA «

· Egindako jardueraren hausnarketa egitea.

· Mugimenduak errepikatzea bultzatu beharrean,

iniziatiba eta ikertzeko gogoa suspertzea.· Klasera datorren pertsona edo talde orok,

gorputz aukera eta/edo aukera motrizarenhanditze kualitatiboa nabaritzea.

· Ikasleen partaidetza handitzen eta bakoitzarenautonomia garatzea.

· Kritikoagoak, kreatiboak, kuriosoak, ikertzaileakizan daitezen exijitzea, ikaskideekinkooperatiboagoak diren heinean.

Hezkuntza aukera zabala eskaintzen dute H.F.-anespezialista den irakaslearentzat, eskolaz kanpokokiroletako monitorearentzat, aisialdikobegiralearentzat. Praktikatzeko eta erabiltzekoaukera anitz eskaintzen dituzte; jolasa, kirola etaentretenimendua hezkuntza maila ezberdinekoikasleei eta herritarrei orokorrean.

GOGOETA

Zer lortu nahi dugu hauekin? Beste kirol batzuekinlortu nahi duguna lortu nahi dugu hauekin ere?Zerbait berezia egin? Heziketa fisiko tradizionalariberrikuntzak sartzeko balioko lukete aternatibolegez aurkezten ditugun kirol hauek guztiek edo...H.F. ez-tradizionala (edukin eta helburuakberriztu, metodologi berriak martxan jarri..)bultzatzen dugu honekin guztiarekin?


8/117

K I R O L U S K R Z

PATINAJEA

Balazta: e; Freno. f; Frein.

Babesle: e; Protección. f; Protecteur.

Bulkada: e; Impulso. f; Élan.

Galgatu: e; Frenar. f; Frainer.

Hesgailu: e; Cierre. f; Fermeture.

Kokoriko: e; En cuclillas. f; Accroupi, croupetans.

Olgetan ibili: e; Andar jugando. f; en jovant.

BADMINTON-A

Erpuru: e; Pulgar. f; Pouce.

Erraketa: e; Raqueta. f; Raquet.

Hatz erakusle: e; Dedo índice. f; Doigt indexe.

Hegalaria: e; Volante. f; Volant.

Helduleku: e; Agarradero.

Jarrera: e; Postura. f; Posture.

Luma: e; Volante. f; Volant.

Sakalari: e; Sacador. f; Tireur.Sokateria: e; Cordelería. f; Corderie.

Talka egin: e; Chocar. f; Chocer.

Urrats: e; Paso. f; Pas.

Zeharkako: e; Del reves. f; A l´envers.

Zoru: e; Suelo. f; Sol.

A URKIBIDEA

«

HIZTEGIA


9/117

K I R O L U S K R Z

FRISBEE-A

Ahur: e; Palma de la mano. f; Paume de la main.

Besagain: e; Antebrazo. f; Avant-bras.

Erkin: e; Dedo índice. f; Doigt index

Ernamuin: e; Yema del dedo. f; Bourgeon.

Harrerak: e; Recepción. f; Réception.

Imintzio: e; Imitar. f; Imiter.

Oratu: e; Agarrar. f; S´accrocher, attraper.

Uztaia: e; Aro. f; Cercle.

INDIAKA

Aiute: e; Lavativa. f; Seringe à lavements.

Aldaka: e; Cadera f; Hanche

Apar: e; Espuma f; Mousse

Gomabitis: e; Goma espuma.Gosnatu: e; Acolchar. f; Matelasser.

Haril: e; Ovillo. f; Peloton de fil.

Zinta-isolatzaile: e; Cinta aislante. f; RubanIsolant.

MALABAR JOLASAK

Antze: e; Arte. f; Art.

Betegarri: e; Relleno. f; Remplissage.

Irme: e; Firme. f; Ferme.

Jariakortasun: e; Fluido. f; Fluide.

Labain egin: e; Resbalarse. f; Glisser.

Mailakatua: e; Escalonar. f; Échelonner, étager.

Maneiakor: e; Manejable. f; Maniable.

Putz egin: e; Soplar. f; Souffler.Turrusta: e; Cascada. f; Cascade.

Zutabea: e; Columna. f;Colonne.

A URKIBIDEA «


10/117

K I R O L U S K R Z

VIROSTA, Alberto: DEPORTES ALTERNATIVOSen el ámbito de la educación física. Ed. Gymnos

1994. RUIZ ALONSO, J. Gerrado: JUEGOS Y

DEPORTES ALTERNATIVOS en la programaciónde educación física. Agonos 1996.

CAPLLONCH BUJOSA, Marta: UNIDADESDIDACTICAS PARA PRIMARIA III. Habilidades ydestrezas básicas.

J.L. Marqués. INICIACION A JUEGOS YDEPORTES ALTERNATIVOS. Actividades deeducación física. Ed.Escuela española.

BAROJA BENLLIURE, Víctor; SEBASTIANI IOBRADOR, Enric Mª: UNIDADES DIDACTICASPARA SECUNDARIA IV. Jugar,jugar,jugar. Edit.INDE.1996.

BARNET, Paul; TINER, Ron: JUEGOSMALABARES Y DE DESTREZA. Edit.DEBATE,S.A.1993.

HERNANDEZ VAZQUEZ, Manuel; LOPEZRAMON, FCO: EL POMPOM. Quinta

alternativa,S.A.1992. AGUADO JÖDAR, Xavier; FERNÁNDEZ

ORDÖÑEZ, Ana: UNIDADES DIDÁCTICAS PARAPRIMARIA II. Los nuevos juegos de siempre.Juegos malabares. Edit. INDE.1992.

MISTER BABACHE. DIABOLO DE A a Z.Jonglerie Diffusion S.A. 1995.

AGUADO JÖDAR, Xavier; FERNÁNDEZORDÖÑEZ, Ana: JUEGOS MALABARES.Perspectivas 5, 30-33 orri. 1990 ko abendua.

CAJA ARACIL, Angeles: DISCO PORTERO.Revista E.F. Renovación de Tº y P- Nº40 1991.

MARTINEZ, Enrique: Cómo jugar al discofrisbee. Revista E.F y deportes Nº14.

VIROSTA, Alberto: INICIACION AL DISCOVOLADOR. Ed. Gymnos 1993.

A URKIBIDEA

«

BIBLIOGRAFIA


11/117

K I R O L U S K R Z

AGUADO JÖDAR, Xavier; DEL RIEGO GORDÓN,Marisa: MATERIAL ALTERNATIVO EN

EDUCACIÓN FÍSICA. ¿Como fabricar Indiacas?.Perspectivas de la actividad Física y el deporte.1991ko martxoa. 6.zenb.

Indi-shock. Revista de educación Física.Renovación teórica y práctica. 1991. 41. zenb.

VELÁZQUEZ CALLAD, Carlos: ACTIVIDADESPRACTICAS EN E.F. Cómo utilizar materiales dedesecho. Ed. Escuela Española.

CALLEJON MARTIN, Jose Antonio; DE HAROROLDAN, María Isabel: ACTIVIDADESRECREATIVAS EN LA E.F: La Indiaca. REEFD1981.21.zenb. (36-39)

DISFRUTA DE TU TIEMPO LIBRE CON ELBADMINTON. Ed. Consejo superior de deportes.

IGUACEL LINARES, Manuel y OCHOA, Manuel:INICIACION AL BADMINTON. Ed.Cepid 1990.

HERNANDEZ VAZQUEZ, Manuel: INICIACIONAL BADMINTON. Ed.Gymnos 1989.

FERNANDEZ, Gilles: LA PRACTICA ENEDUCACION FISICA Un ejemplo de badminton.

Revista de E.F. Renovación de Tª y P. Nº44.1992.

EDWARDS, Chris: JÓVENES PATINADORES ENLÍNEA. Ed. Molinos 1997.

RAPPELFELD, Joel: PATINAJE EN LÍNEA.Ed.Martinez Roca 1994.

POWEL, M. y SVENSON, J.: PATINAJE ENLÍNEA. Ed. Hispano Europea 1995.

DIAZ BURRULL, Jordi: UNIDADES DIDACTICASPARA SECUNDARIA VI. Juegos y actividadessobre patines enlinea. Edd. Inde.1997.

J. I. Barbero, N. Cortés y C. Astrain. Facultad deEducación - Univ. De Valladolid. REEFD Nº 21996.

DIEZ RECHOU, Rita: JUEGOS SOBRE PATINES.Reef Nº55.

A URKIBIDEA «


12/117

K I R O L U S K R Z

1. MALABAREN NONDIK NORAKOAK

2. ARLO TEKNIKOA

3. BEROKETA EREDU BAT

4. PROGRESIO DIDAKTIKOA

4.1 ZAPIAK

Zapiekin aritzeko mugimenduak

4.2 MALABAR PILOTAK

Nola egin malabar pilotak

Zer egin pilotekin

Aldaerak

4.3 DIABOLOAK

Oinarrizko urratsak

Diaboloarekin egindako jolasak

Makilekin egindako trukoak

Jolasak eta erronkak Bikoteka diaboloarekin

4.4 DEABRUAREN MAKILAK

Oinarrizko urratsak

Truku batzuk

MALABAR JOLASAK

A URKIBIDEA


13/117


14/117

K I R O L U S K R Z

2.1 JOLASA BERA

Malabar jolasak objektu bat edo gehiago jaurti edo

pasatzean oinarritutako jolasak dira, beti erehorien kontrola galdu gabe. Ez da beharrezkoaobjektuak kontrolatzeko ditugun gorputz atalakbaino objektu gehiago erabiltzea. Esku arteandaukagun lan honetan, eskuak soilik erabilikoditugun arren, malabar jolasetan objektuakkontrolatzeko beste gorputz atal hauek ere erabiliahal izango ditugu: hankak, belaunak, ukondoak

eta burua bera ere bai. Malabar jolasa erritmo kontua dela konprenitzeaezinbesteko printzipioa da. Jar ezazu zuk zeukegoki deritzozun erritmoa eta segi adi-adi jarritakoerritmoari. Erreparatu arretaz egiten diharduzunhorri, eta kontzentratu egiten ari zarenmugimenduak errepikatzean.

Eskuen mugimenduok irmo eta sistematikoak izan

behar dute. Hasiera batean malabar gisaerabiltzen ditugun objektuak bertikalean jaurtitzenikasi behar da. Malabaren antze honetanlehenengo aldiz aritzen denak zuzen-zuzenobjektua gorantz bota beharrean aurrerantzjaurtitzeko joera izaten du. Zuzendu beharreko

akatsa litzateke hori, objektuak hartzekoaurrerantz mugitu beharrak zaildu egiten baituinstant batean erraza den guztia. Akats horrekerritmoa galtzea dakar. Horregatik, komenigarriada, hasiera batean behintzat, paretari so jarritapraktikatzea. Horrela gaudela paretarekiko izangodugun distantzia ez da eskuak luzatuta hartzenduguna baino handiagoa izango. Eskuenmugimenduen kontrola eta egindako mugimenduhoriek berezkoak izatea lortu behar dugu horrela,objektuak bertikalean jaurtitzeko joerarekin

batera.Aldez aurretik erabaki zein irudi egin nahi dugun,malabarak jaurtitzeari ekin baino lehen, hainzuzen ere. Malabarik gabe, eskuekin egin irudia.Irudia ondo egitea lortu ez arren, ez errepikatudenbora luzez ariketa bera.

2 Arlo teknikoa

A URKIBIDEA

«


15/117

K I R O L U S K R Z

2.2 MATERIALA

Objektu anitzekin ari daiteke malabaren mundu

zabalean; jaurti eta airean jaso dezakegun edozeinobjektuk balio du honetan aritzeko. Dena den,objektu batzuk besteak baino errazago maneiatzendira, uztaiak eta platerak besteak beste; nahikomeheak izaki eta espazio txikia behar dutenez,airean nekezago joko dute elkar. Mazek edomalabar gisa erabili ohi diren labanek, ostera,aparteko zailtasuna dute: toki bakarretik euts

dakieke, kirtenetik, alegia. Egia da objektu horietako batzuk azkartasunhandiagoz mugitzen direla airean; baina,orokorrean, hain da txikia ezberdintasuna igarriere ez baita egiten. Hala ere, badira motelagomugitzen diren objektuak eta geldotasun horilaguntza handikoa suertatzen da malabar jolasaketa trebetasun jolas zenbait ikasteko orduan.Zergatik? Malabar antzearen oinarriak eskuratzea

ahalbidetzen dutelako, ariketa zailagoetara pasatubaino lehen.

Klasikoak izan diren malabaretako objektuetatik

aparte, eskuragarriagoak izan daitezkeenobjektuekin ere jardun daiteke malabarismoan;amari lapurtutako fruta ale lehorrak, palazaharrak, plastikozko botilak, zapiak, baloi edopilotak. Horretarako behar ditugun zapiakeskuratzea ez zaigu zaila egingo. Guk geuk ereegin ditzakegu erabilgarri suertatuko zaizkigunmaterialak; malabar pilotak, adibidez. Diaboloaketa deabruaren makilak, ostera,... mota eta kolore

ezberdinetakoak aurkituko ditugu dendetan. Halaere, jakin, eskoletan erabiltzeko diabolorikegokienak kautxozkoak eta tamaina ertainekoak(10 cm-ko Ø) izan daitezkeela.

A URKIBIDEA «


16/117

K I R O L U S K R Z

MUGIMENDU

ARTIKULARRAK

SORBALDA

3 Beroketa eredu bat

1

2

3-4

A URKIBIDEA

«

Mugitu besoak!!Zirkundazioak!!

Atzean gurutzatu!!

Gurutzatu,gora, behera,atzeraka...!!


17/117

K I R O L U S K R Z

5

6

7

A URKIBIDEA «

Ez altxatu bularra!!


18/117

K I R O L U S K R Z

ZAPIEKIN ARITZEKO MUGIMENDUAK

A. OINARRIZKO MUGIMENDUA: Turrusta

Hori da malabar jolasetan erabiltzen denoinarrizko mugimendua. Gehien eta objektugehienekin erabili ohi da gainera. Eskuarenmugimendu batez objektua gorputzaren aurretikgorantz jaurtitzean datza. Zapi bakarrarekin hasikogara mugimendu hau praktikatzen eta aurreragozapi gehiago erabiliko ditugu.

Zapi bakarrarekin egindako turrusta

Eskugaina gora begira duzula zapia erditik hartu

eta euts iezaiozu zure aurreko aldean. Bularrarenaurretik igo ezazu besoa eta zapia jaurti, zureaurretik buruaren altueran justu pasatu eta besteeskuarekin hartzeko moduan. Zapia hartzean,jaitsi egingo dugu besoa eta jarraian beherantzakomugimendua egiten segitu pixka batean. Gero,zirkulu txiki bat osatu zapia duzun besoarekinbularraren erdiraino igo arte. Momentu horretanaskatu beharko duzu zapia beste eskuarekin jasoahal izateko. Azken beso horrekin ere mugimenduzirkularra egina izango dugu, jausten ari den zapia

hartzeko modukoa, alegia. Segi horrela, zapiaketenik gabeko bide jarraia egitea lortu arte.

4.1 Progresio didaktikoaZAPIAK

1 2

3 4

A URKIBIDEA

«


19/117

K I R O L U S K R Z

Zeharka jarritako zortzi zenbakiaren tankerakoibilbidea egin beharko du zapiak. Ez begiratu

zapiar

i beh

in eta berr

iz aurrealdet

ik pasatzendugun bitartean. Eskuek egiten duten mugimendu

erritmiko, errepikakor eta balantzazkoen bitartezzapiak egiten duen bidea ikasten saiatu. Lasterasko irudituko zaizu ariketa hau erraza dela, bainasegi mugimendu hori egiten harik eta ohitu arte.Kostatu arren, aurrerantzean mugimenduapentsatu gabe egitea da helburua.

Bi zapirekin egindako turrusta

Bigarren zapiarekin ekingo diogu oraingoan etaaurrez ezarritako mugimendu erritmikoarijarraituko. Esku bakoitzean zapi bana dugulahasiko gara. Tokatzen den eskuko zapia askatu etaaurreko ariketan erabilitako posizio berean jasokodugu. Ezberdintasun bakarra egongo da: zeharkajarritako zortziaren tankera, zapi batek ez, bikhartuko dutela. Jaurti, jaurti, hartu, hartu, jaurti,jaurti, etab. da zalutasunez eta dotoreziaz eginbeharrekoa. Ibilbidearen goiko partean daudeneansoilik begiztatuko dituzu zapiak; aurreko kasuanbezala, zure mugimenduen erritmoarengatik jakinbeharko duzu zapiak non dauden.

1

2

3

4

5

A URKIBIDEA « «


20/117

K I R O L U S K R Z

Hiru zapirekin egindako turrusta

Esan beharrik ere ez da malabarismoan edozein

motatako hiru objekturekin aritzea gehiegizkoobjektu kopuruarekin aritzea dela, oraingozbehintzat bi esku besterik ez dauzkagu eta.

Bi eskuekin hiru zapiei eusteko, nahitaez, eskubatek bi zapiri eutsi beharko die. Horretarako,erpuruarekin eta erkinarekin eusten zaio zapi bati;bigarren zapiari, geratzen zaizkigun besteatzamarrekin eta esku ahurrarekin hel dakioke.

Bat eta hiru lez izendatuko ditugu zapi hauek;bia, ostera, beste eskuarekin eutsiko diogunaizango da.

Jaurti bat zapia bularra zeharkatuz, gorantz.Altuera gorenera iristen denean, jaurti bia eta segi

iezaiozu eskuaren mugimenduari bataharrapatzeko. Bien bitartean lehenengo erabilidugun eskuak bira emango du hirua jaurtitzeko.Une horretan bertan, bia ibilbidearen punturikgorenean egongo da, hirua jaurti berri dueneskuak harrapatzeko moduan. Beste eskuamomentu zehatz honetan mugituko dugu batzapia harrapatzeko. Ez jaitsi begirada: eduki betialtuera berean; hau da, zapien ibilbidearenpunturik gorenean.

Ez zaigu batere erraza izango, baina lasai, ez etsi

eta eutsi lanari! Hasierakoak izaten dira unerikgogorrenak; behin erritmoa hartuta, berezkoakbihurtuko dira mugimenduak, malabaretanerabiltzen diren beste mugimenduen antzera.


2 3

45

A URKIBIDEA « «

1


21/117

B. MALABARISMOAN OINARRIZKO DIREN

BESTE MUGIMENDU BATZUK

Ondoren azaltzen diren mugimendu hauek objektubeteagoekin egiteko aproposak diren arren,baliogarri izango zaigu jada zapiekin hasi etamugimendu horiek egiten ohitzea.

Zutabea

Mugimendua ondo menperatu eta gero

turrustarekin primeran konbinatu daitekeenmugimendua da hau. Oso erakargarria izaten daaldaketa hori, baina kontzentrazio maila altuaeskatzen du trebetasunez egin ahal izateko.

Eskuineko eskuan zapi bi hartuko ditugu etaezkerrekoan, ostera, hirugarrena. Eskuinekoeskuan dugun zapietako bat zuzen-zuzenean

aurpegiaren aurrealdetik gorantz

jaurtiko dugu.

K I R O L U S K R Z

1

A URKIBIDEA « «


22/117

K I R O L U S K R Z

Gora iristen denean, bi eskuekin batera, geratzenzaizkigun beste bi zapiak botako ditugu, buruaren

albo banatara. Biak goian daudenean, eskuineskua jada erdiko posizioan izango dugu,lehenengo jaurtitako zapia hartu eta berriz erejaurtitzeko moduan. Hori puntu gorenera iristean,eskuek beste bi zapiak jaso eta jarraian jaurtiegingo dituzte. Era horretan, hiru zapiek gora etabehera egiten dute hiru zutabe paralelotan.

Bakarrik doan zapiaerdialdetik mugituko

da eta elkarrekinbotatzenditugun

biak albo

banatatik.

Hau puntu gorenera iristean, eskuek beste bizapiak jaso eta jarraian jaurti egingo dituzte. Era

honetan, hiru zapiek gora eta behera egiten dutehiru zutabe paralelotan. Bakarrik doan zapiaerdialdetik mugituko da eta elkarrekin botatzenditugun biak, albo bakoitzetik bat.


3

42

A URKIBIDEA « «


23/117

K I R O L U S K R Z

Euria

Orain arte ikusi eta ikasi ditugun mugimenduekikobadu honek ezberdintasunik. Bi eskuetako bat

arduratuko da zapi guztiak jaurtitzeaz eta bestea,zapiak harrapatu eta jaurtitzen dituen eskuaripasatzeaz. Zapi bakoitzak zirkulu bat eratuko du.Ezkerreko eskutik zapia eskuinera pasatzekomugimendua ondo ikasiz gero, mugimendu osoaprimeran egingo dugu.

Hasi zapi bakarrarekin eta gero frogatu bizapirekin. Aurrerantzean airean erabil

dezakegun zapi kopurua norberarentrebetasunak bakarrik mugatuahal izango du.

A URKIBIDEA « «


24/117

K I R O L U S K R Z

Eskuek i n ondo heltzeko neurr i a i zan

behar dute malabaretarako erab i l i ko

d i tugun p i lotek. Eskuan kolpe s i ku batez j austeko, p i sua eta flex i b i l i tate egok i a

i zango dute p i lota hauek. Malabaretarako

erab i ltzen d i ren beste ob j ektuak ba i no

errazago i zaten da hauek mane i atzea,

beh i n helduz gero, ez ba i tute eskuetan

laba i n eg i ten. Dena dela, p i lotak

mane i atzea zap i ak mane i atzea ba i no za i lagoa denez, ek i n lehenba i lehen lanar i !

4.2.1 NOLA EGIN MALABAR PILOTAK

ERABILIKO DUGUN MATERIALA:

· Ur botila txiki bat

· Lau puxika

· Arroza edo txorientzako alpistea

· Artaziak

PRESTAKETA:

Oharra: Egin beharrekoak bikoteka gauzatzeakazkartasuna ematen dio tailerrari eta erraztasunfranko egiten ari denari.

1.- Ur botilari puntatik lau-bost zentimetrora zulotxiki bat egin.

4.2 Progresio didaktikoa MALABAR PILOTAK

A URKIBIDEA « «


25/117

K I R O L U S K R Z

2.- Pilotak izango duen tamainaren arabera, behardugun arroz kantitatea botilan sartu.

3.- Kolorez itsusienairuditzen zaigunpuxikaren ahoabotilaren lepoan jarrikodugu, ondo helduta geratuarte.

4.- Bikoteak ere badu zer eginikprestaketa lanetan. Geratzen

zaizkigun hiru puxikak marrazkianazaltzen den moduan moztu;puxikaren punta eta ipurdia, biak erabili ahalizateko beharrezkoa izango da horrela moztea.

PROZEDURA:

1.- Buelta eman botilari etaindarrez putz eginzulotxotik! Puxika (1.)eskuarekin helduta dugula,berehala nabarituko dugu puxikapuzten ari dela.

2.- Puxikak normalean izaten duentitiburua kentzeko nahikoa izaten da sarripuxika ondo puztu eta barruan dagoen

betegarria ondo mugiaraztea.3.- Ondoren, betetako puxika botilatik askatu eta

ziurtatu barruko airea ondo kentzen zaiola.Puxikari eskuz pilota itxura eman.

4.- Lagunarekin batera aurrez betetakopuxikari kontuz-kontuzpunta moztu, betegarriak ez

dezala ihes egin!, eta gero

beste puxika (2.) batenipurdia jarri. Kontuz! Ezahaztu moztutakopuxikaren zuloa estaltzea!

A URKIBIDEA « «

4


26/117

K I R O L U S K R Z

5.- Puxika-lepoaren (2.) alde zabalenetik heldueta ondo zabaldu eta gero, jarri pilotari.

Ahalegindu aurreko puxikaren zuloa estaltzen.Puntaren goma moztu, baina...kontuz! errazapurtzen dira eta. Modu berean, sar iezaiozubeste puxika-lepo (3.) bat pilotari.

6.- Ipurdi (3.) bat jarri gero, gehien gustatzenzaizun kolorekoa azkenerako utzita.

7.- Jarri pilotari geratzen zaigunpuxika-lepoa. (4.)

8.- Amaitzeko, egindugun pilotarigeratzen zaigunpuxika-ipurdia (4.) jarrieta... kito!

Egokia litzateke bakoitzakgutxienez hiru pilota egitea. Pilotaguztiei azken puxika kolore ezberdinetakoa jarriz

gero, lagungarri izango zaigu malabarekinaritzean.

ALDAERAK:

a) Galtzerdi zahar batean ere sar dezakegu

betegarria. Gero, galtzerdia bera pilota itxurahartu arte ondo biribildu eta zintaisolatzailearekin ondo batuta ere egin ditzakegumalabar pilotak. Puxika baten ipurdia jardiezaiokegu amaieran.

b) Teniseko pilota zaharrekin ere egin ditzakegumalabar pilotak. Erdian ebakia egin eta arrozezedo eta hareaz betetzea besterik ez dugu.

Ondoren, koloreetako zinta isolatzailez ondobatu, eskuetatik labandu ez daitezen puxikabana sartu, eta..kito!

4.2.2 ZER EGIN PILOTEKIN

AURREZ IKASITAKO MUGIMENDUAK

Aurrez zapiekin ikasitako mugimenduak pilotekin

egitean berehala igartzen da aldaketa; eskuakaurrera eta beheraka mugituz harrapatzen dirazapiak eta pilotak berriz, eskuaren ahurra gorakajarrita. Ez dugu pilotak harrapatzera joko,naturaltasunez esku ahurraren gainera erortzenutziko diegu.


A URKIBIDEA « «


27/117

K I R O L U S K R Z

1.-Ekin lanari, lehen bezala, pilota bakarrarekinturrusta egiten.

2.- Bi pilotekin egindako turrusta ere praktikatu.

3.- Hiru pilotekin egindako turrusta egitenikasitakoan, turrustaren altuera aldakorraegiten ikas dezakezu jadanik. Pilota goragobotatako jaurtiketa batek, jaurtiketa etaharreraren arteko tartea luzatu egiten du.

Eskuak gehiago mugitzeko prest izan beharkoduzu, distantzia handitzearekin batera jaurtiketenzehaztasuna gutxitu egiten baita.

Turrusta baxuagoa eta estuagoa egiten ere froga

dezakezu. Horretarako, azkarrago eta trebetasunhandiagoz mugitu beharko dituzu eskuak.

A URKIBIDEA « «

4


28/117

K I R O L U S K R Z

4.- Pilotekin egindakozutabea.

5.- Pilotekin sortutako euria.

ESKU BAKARRAREKIN

EGINDAKO MALABARISMOA

Aurrekoetan zapiek bezala,pilotek ibilbide zirkularraegingo dute gutxi gorabehera.Mugimendua sarritanpraktikatzea ere beharrezkoa da,mugimendu hau egitean erabiltzen denesku bakarra azkartasunez mugitu beharbaita. Ez da mugimendu azkarra bakarrik;

ia une berean pilota jaso eta jaurtitzekomugimendua behar du izan.

ITURRIA

Pilota kopuru bikoitiekin egindako malabarismoalitzateke hau. Lau pilota erabili behar direnhonetan, oinarrizko beste mugimendu batezjabetu behar dugu. Kasu honetan piloten bikoteak

ez dira elkarrekin nahasten; hau da, bikotebakoitza esku batekin jaurti eta jasoko dugu.Hasteko, bi pilotekin soilik arituko gara; eskubakoitzean bana. Eskuak zirkuluan mugitukoditugu, aldakak baino aurreratuxeago eta, gutxigorabehera, hauekiko paralelo. Eskuak geure


A URKIBIDEA « «

http://nextpage/http://prevpage/


29/117

K I R O L U S K R Z

aurrean ditugula bi pilotak aldiberean erdialdera jaurtiko

ditugu. Ez oso erdira, pilotabakoitzak bere kanpo ibilbideajarraitu behar baitu. Bi piloten

ibilbideak ere ez dira sekulagurutzatuko.

Saia gaitezen orain lau pilotekin, esku bakoitzeanbi hartuta. Txandaka hartu eta jaurti pilotak:bikote bat ibilbidearen puntu gorenean aurkitzendenean jaurti behar da bigarren bikotea.Gero, bigarren bikote horrekpuntu gorena lortu beharduen une berean,lehenengo bikoteaharrapatu beharko daberriz ere jaurti ahalizateko, etab. Horrela,bina pilota esku banatan

hartuta ari garamalabarak egiten etahauek aldi berean aridira ibilbide zirkularrakdeskribatzen.

ITURRI MAILAKATUA

Pilotak binaka jaurti beharrean, esku batekoa etabestekoa txandaka jaurtiz gero, iturri jariakorragoaegin daiteke. Eskuineko eskuan daukagunpilotetako bat jaurtiko dugu lehenengo eta jarraianezkerrean daukagunetako bat. Gero, eskuineandaukagun bigarren pilota eta jarraian ezkerrekobigarrena. Jaurtiketan gordetzen dugun mailaketahau, pilotak jasotzean ere gorde egingo dugu.

A URKIBIDEA « «

4


30/117

K I R O L U S K R Z

ALDERANTZIZKO TURRUSTA

Turrusta egiteko orduan, kanpotik hartu etabarrualderantz jaurtiko ditugu pilotak.Alderantzizko turrustan, ostera, kontrakoagertatzen da. Barneko aldean jaso eta kanporantzjaurtitzen ditugu pilotak; beti ere zeharka jarritakozortzi zenbakiaren tankerako irudia eginez.Lagungarri izango zaigu bularrarenaurrean irekita dagoen tutubatetik pilotak sartu behar

ditugula imaginatzea.Tuturik ez daukagunezgero, lurrera erori bainolehenago harrapatubeharko ditugu pilotak.

4.2.3 ALDAERAK

Dugun trebetasunaren arabera, turrustaren irudiaribeste mugimenduren bat gehitu nahi badiogu,kontuan izan daramagun erritmoa ez dugula galdubehar:

PILOTA BAT KANPOTIK JAURTITA


A URKIBIDEA « «


31/117

K I R O L U S K R Z

PILOTA BAT ESKUAREN AZPITIK PASATA HANKA BATEN AZPITIK PASATA

Turrustaren mugimenduak mantentzen ditugunbitartean, altxatu belauna eskua eta dagokionpilota azpitik pasatzekomoduan. Ondoren, azpikoaldetik eta biratzekomugimendu bat egindagorantz jaurti pilota.Indartsu jaurti beharkodugu, egoera normalean

hartzen duen altuerarairitsi behar duen arren,beheragotik hasi beharbaita. Horrela egiten ezbadugu, beste eskuak eginbeharko du bila joatekomugimendua, eta horrelajarritako erritmoa hautsiegingo da; ondorioz,

hankazgora geratukozaigu guztia berehala.

A URKIBIDEA « «

4


32/117

K I R O L U S K R Z

BIZKAR OSTETIK EGINDAKO PASEA

Zailagoa izan daiteke hau, jaurtikoduen besoa gehiago luzatu beharbaita eta norabide ezberdineanjaurti. Barrura eta gorantz eginbeharreko biraketa batean, aurrekoaldetik pasatu beharrean,bizkarraren atzetik pasatu eskua.

Eskua kontrako aldetik agertzendenean jaurti ahal izango du

pilota bertikalean, nahiz etajaurtitzen duen puntuaorekatzeko pixka bat aurreko

aldera jaurti behar izan.Gero, turrustako mugimenduan

zeukan zeregin bera izaterapasatuko da berriz ere jaurtiketaegin duen eskua.

LAGUNEKIN

Bikoteka, hirukoteka..., aurrez ikusitakoa

praktikan jarri. Sekuentzia ezberdinak asmatu,konbinazioak lortu, aldaerak frogatu...irudimenaerabili! Hori bai, ondo zehaztu pilotek jarraitubeharreko norantza eta norabidea!


A URKIBIDEA « «


33/117

K I R O L U S K R Z

MALABAR PILOTEKIN ERLAXAZIOA

Nola erlaxatu malabar pilotak erabilita: Bikotekajarrita, bietako bat ahozpez jarriko da lurrean etabesteak malabar pilotak erabiliz presio txikiaegingo dio bizkar aldean, sorbaldetan etahanketan.

Aldaera: Diaboloarekin ere egin daiteke.

A URKIBIDEA « «

4


34/117

K I R O L U S K R Z

D i aboloa no i z asmatu zen zehatz esatea

nah i koa za i la den arren, ados samar

azaltzen d i ra h i stor i alar i ak, esatean,Tx i nan, d i aboloa sortu zen tok i an, 2.000

urte ba i no geh i ago daramatzatela

prakt i katzen. "Kouen-gen", “banbuar i

tx i stu eg i naraz i ” de i tzen za i o bertan

d i aboloar i . Gaur egun ere Tx i nan banbuz

eg i n oh i d i ra d i aboloak. D i aboloak b i ra

eg i tean tx i stu eg i n dezan, ertzetan zulotxoak i zaten d i tu.

Frantsesek eta Ingelesek ekarri zuten ordura arteezezaguna zen tramankulu bitxi hau Europara.

1810ean jada, baziren joku honen ingurukoelkarteak eta txapelketak ere egiten omen ziren.

1906an, Gustave Phillipart frantsez asmatzaileak,neumatiko zaharrez babestutako ertzak zituen

metalezko bi kopaz osatutako diaboloa aurkeztuzuen.

Ondoren, diaboloa antzokietako eszenatokietansoilik ikus zitekeen.

1980an, neurri batean bederen, teknologi berriei,materialei, ikerketei eta ekoizleen zehaztasunariesker, diaboloaren aro berri bati eman zitzaionhasiera.

Horrek ahalbidetu zuen gero eta malabarista etazale gehiagok hegan erabiltzen dituzten bat, biedo hiru tramankulu bitxi eta ezezagunekin jolasbitxiak egitea.

Erpinetatik elkartuta dauden bi konoz dago osatuadiaboloa eta sokaz lotutako bi makilazdantzarazten da.

4,3 Progresio didaktikoaDIABOLOAK

A URKIBIDEA « «



35/117

K I R O L U S K R Z

4.3.1 OINARRIZKO URRATSAK

OINARRIZKO POSIZIOA

Atzamarren artean hartuta biguneutsiko diegu eskuko makilei;erpuruaren eta erkinaren hatz-mamiak ukituz. Lurrarekiko eta

elkarrekikoparalelo eutsibehar zaie bimakila hauei.

HASIERA

Jar ezazu diaboloa zeure

eskuinetan. Eskuinekomakila behe samarreanjarrita, bira eragindiaboloarieskuinetatikezkerretara.

Diaboloa gorputzaren ardatzarekiko zureaurrealdean dagoenean, jasoeskuineko makilarekin eta

bizkorragotu diaboloarenbiraketa eskuinekoeskumuturrarekinegindako

mugimendu azkarrenbidez.

O N G I

G A I Z K I

A URKIBIDEA « «


36/117


37/117

K I R O L U S K R Z

Eskuinetara birarazteko

-erloju orratzennorabidean- ukitu ezazukontuz-kontuz eskuineko

makilaren puntarekinzuregandik hurbilendagoen kanpo kopa.

Bi kasuetan sorbaldekbiraketa mugimendua jarraitu beharko dute, zukdiaboloaren aurrean irauten duzun bitartean.

AZELERAZIOAK

A.- SOKAK IZAN DITZAKEEN POSIZIOAK:

1.- Diaboloa sokaren gainean egongo da.Azelerazioa, eskuineko eskumuturrarekinegindako mugimendu leuna etaaurrerakoa izango da. Sokakbeti diaboloa ukitzen egonbehar du eta ez iezaiozusaltorik ez eta mugimenduzakarrik eragin.

2.- Oker ezazu diaboloa sokan,emaiozu bira osoa.Eskuineko eskuarekin

egindako azeleraziomugimenduakindartsuagoak izango diraaurrekoan baino, bainaoraindik ere malguak izango dira. Diaboloareneraztunaren marruskadura azalera handia delaeta, azelerazioa azkarragoa izango da.

3.- Emaiozu sokari diaboloaren eraztunaren

inguruan bira osoa. Ematen den marruskaduraoso da garrantzitsua, eskuinekoeskumuturraren mugimenduak nahiko

indartsuak izan daitezke etaazelerazioa berehalakoa

izango da. Tinko eutsi sokeidiaboloaren eraztunaren

inguruan korapila ez daitezen.Aurrerago azalduko dugun

azelerazio txinatarra egitekoposizio egokia litzateke hau.

A URKIBIDEA « «

4 i did k ik


38/117

K I R O L U S K R Z

B. DIABOLOARI ABIADURA EMATEKO

MODU BATZUK:

Gurutzaketak

Eskuineko eskuak bizkortuko du erritmoa etabehin eta berriz pasatuko duguazpiko aldean geratzen denezkerreko eskuaren gainetik.Egin behin eta berrizmugimendu bera, diaboloakbiraketa abiadura handia

lor dezan.Oker ezazu diaboloa

eskuinetarantz

Eskuineko

besoa gainetik

pasatu.

Ireki eskuinetarantz.

Eskuineko besoa

azpiko aldean.

4.3 Progresio didaktikoaDIABOLOAK

« «

A URKIBIDEA


39/117

JOCHEN SCHELL Azelerazio txinatarra

Jar ezazu soka aurrez azaldutako hirugarren

posizioan; hau da, eman iezaiozu bira osoadiaboloaren ardatzaren inguruan.

1.- Jaitsi beherantz eskuineko besoa. (Ezkerrekobesoak tinko eutsiko dio sokari.)

2.- Eskuineko besoak azkar altxatzen du diaboloagorantz. (Ezkerreko besoa buruaren altueran

izango dugu.)

3.- Azkar-azkar, diaboloabeherantz jaisten dueskuineko besoak.

4.- Eskumuturrarenmugimenduzabalekin, eskuaaltxatu eta jaisteandiaboloak biraketaabiadura handiahartuko du.Ezkerreko besoakmugimenduzakarrak orekatukoditu eta ariketak

irauten duenbitartean sokaritinko eutsiko dio.

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «

4 P i did ktik


40/117

K I R O L U S K R Z

Zure lehenengo jaurtiketa

1.- Diaboloa zuzen jarri eta

emaiozu abiadura azkarra.2.- Diaboloa jaurtitzeko zabal itzazu

makilak alboetara.

3.- Eskuineko makila begiarenparean dela, jar itzazu sokaeta begia aurrez aurre.Azpialdetik egin tira sokariezkerreko eskuarekin.

4.- Diaboloa eskuineko makilaren alboanhartuko dugu.

5.- Jausten ari dela eskuinekoeskuarekin geldituko dugu.

6.- Ahalik eta azkarrenazeleratu diaboloarenbiraketa, eskuinekoeskuarekin egindakomugimenduekin, etaorekatu diaboloa.


A URKIBIDEA « «


41/117

4.3.2 DIABOLOAREKIN EGINDAKO

JOLASAK

A. EGUZKIAK EGITEKO MODU BATZUK

Bizkar osteko eguzkia

Bi eskuak elkarrekin eta zuzenditugula zirkulu handi bat egin

eta makilak gorantz begirajarri, diaboloarijarraituz.

Diaboloa beheraka datorrenean, gurutza itzazubesoak eta jarri makilak atzerantz begira.Diaboloa zure atzetik pasatuko da, sokak izan

dezakeen edozein korapilo saihestuz.

Sorbaldak biratuz, beste zirkulu bat egin etadiaboloa aurreko aldean izango dugu berriz.

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «

4 P i did ktik


42/117

K I R O L U S K R Z

Eguzki gisako artazia pirueta)

Hona hemen sokak gurutza ez daitezen irudi erraz

eta polita. Izan itzazu tinko besoak eta halabertinko eutsi sokari, eta diaboloa begibistan izan.Ezkerretatik eskuinetara egindako artaziakirudiaren amaieran diaboloa motel biratzeaeragiten du, beraz, azeleratu diaboloa ahal duzuneta azkarren.

Eskuinetatik ezkerretarako artazi batean, dakarrenabiadura handia dela eta, diaboloa iruditikkanpora zuzenean jaurtitzeko aukera ematen dizu.

Diaboloa soka gainean kontrolatuta izateko,manten itzazu makilen puntak elkarrengandikahalik eta gertuen.


A URKIBIDEA « «



43/117

K I R O L U S K R Z

Besoen tartean egindako eguzkia

1.- Diaboloa zuregana datorren bezala

hartuta, has zaitez artazia egiteneskuineko eskutik diaboloari tira eginez.Ezkerreko makila kanpora begira izangodugu.

2.- Eskuineko makilakkontrolatzen ditudiaboloa eta harenbiraketa. Makilak

barnealdera begirajarrita, aurrerantzbultzatzeko emaiozuinpultso bat diaboloari.

3.- Azelerazioa eskuinekoeskuarekin ematen daeta diaboloa beherakajaitsiko da.

4.- Kontuz ibili

diaboloa zureaurpegiarenaurretikpasatzen aridenean!

A URKIBIDEA « «

4 Progresio didaktikoa



44/117

B. GORPUTZAREN INGURUAN

EGINDAKO IRUDIAK

Ondorengo irudi hauek egitean, diaboloak biraketaabiadura handia izatea komeni da. Horretarako,azeleratzeko era ezberdinak ondo menperatubeharko dituzu.

Besoaren inguruan egindako satelitea

Jarri ezkerreko makila begien parean etabarrurantz begira. Eskuinekoa, ostera, atzerantzeta kanpora begira. Sokak arin ukituko du zure

eskuineko besoa. Sokaren ezkermuturra tiratuta, utzidiaboloarisalto egindezan.

Begiratueskuinetaraeta eskuineko

makilarenalboan jasoezazu diaboloa.

Diaboloa, bere pisuareneraginez, zure besoaren azpikoaldetik pasatuko da.

Hankaren inguruan egindako

satelitea

Jarri hanka bat sokarengainean eta utziozu diaboloarizure ezkerrerantz irristatzen.Tira egin sokaren ezkerrekomuturretik diaboloa jaso ahalizateko. Jaso ezazu diaboloaeskuineko makilatik hurbileta duen pisuaren eraginezhankaren azpitik erraz asko

pasatzen dela igarriko diozu.

Gorbata

Euts iezaiezu tinkomakila biei lepoarenatzetik sokapasatuta. Pasa

ezazu diaboloa sokarenmutur batetik bestera,makilekin tirakadatxikiak eginda.


K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «


45/117



46/117

4.3.3 MAKILEKIN EGINDAKO TRUKUAK

MAKILEN POSIZIOA

Diaboloak makiletako bat jotzen duenean,inpultsoa hartu eta balantzaka hasteko joera

hartzen du. Okertu makila diaboloakontrolatu ahal izateko; makila

daukagun eskuak eta biraketarennorantzak baldintzatuko dute

norabidea. Adi! Diaboloak betieskuinetatik ezkerretarantz biratzen

du. Kontuan hartu makilak izanbehar duen posizioa, edo bestela...,pikutara!!

1.- ESKUINEKO ESKUA

a) Eskuineko eskua kanporantz begiradugula, makila beherantz okertu beharko

dugu.

b) Eskuineko eskua barrurantz begiradugula, makila gorantz okertu beharkodugu.

2.- EZKERREKO ESKUA

a) Ezkerreko eskua kanporantzbegira dugula, makila gorantzokertu beharkodugu.

b) Ezkerreko eskua barrurantz begiradugula, makila beherantz okertu

beharko dugu.


K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «



47/117

K I R O L U S K R Z

DIABOLOAREN OREKA

Makilekin egin beharreko truku guztietan diaboloa

ondo orekatuta egon beharko da.Ezkerreko kopa baxuegi badago,...

biratuezkerretarantz

makilarenpunta.

Eskuineko kopa

baxuegi badago,...

biratu eskuinetarantzmakilaren punta.

LEHENENGO SAIOAK

Utzi diaboloari bira egin

dezan sokatik makilaraino.Sokatik zehar atzerantzbueltatu eta handitudiaboloak daramanabiadura. Beste makilarairistean bira eragiozu.Errepika ezazu zenbaitaldiz mugimendu bera.

A URKIBIDEA « «



48/117

K I R O L U S K R Z

JAURTIKETAK

Eskuineko makila barnerantz begira dugula,

diaboloa bere gainean birarazi. Egin ariketa berdina baina ezkerreko makilarekinkanpora apuntatuz.

Eskuineko makila kanpora begira dugula, biraketaluzeagoa lortzen ahalegindu.

Ezkerreko makila ere kanpora begira dugula, egingauza bera.


A URKIBIDEA « «


49/117

KOLPE ARRUNTAK

Eskuineko makilak beherantz eta

kanpora apuntatzen du.Jaurti diaboloaeskumuturrarenmugimendu azkarbatez eta segi begiradaz hegaldia.

Jaso ezazu diaboloa ezkerrekomakila barrurantz eta beherantzjarrita. Orekatu diaboloa.

ZIRTI-ZARTA

Diaboloa eskuineko

makilaren gaineanjarrita izango dugu,kanpora eta beherabegira. Eskumuturrarenmugimendu bertikalbatekin, jaurti diaboloaeskuineko sorbaldaren gaineko aldera.

Jaso ezazu diaboloa makila beraren bestealdearekin. Behera begira jarrita, jaurtiezazu berriz.

Eskuineko makila behera begiraduzula, jaso ezazu diaboloa.

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «



50/117

K I R O L U S K R Z

SAIOA AMAITZEKO ARTAZIA

Jaurti diaboloa bestetan jaurtitzen

duzuna baino altuera handiagora. Bimakilak esku bakarrean hartu etaartazi baten irudia egin. Begiekinjarraitu diaboloaren hegaldia. Azken

bi atzamarrak makilen artean sartu,gurutzea indartu eta zure eskuababesteko.

4.3.4 JOLASAK ETA ERRONKAK

Oharra: Ariketa hauek dexente murriztuko dute

diaboloaren biraketa abiadura, beraz, ariketabakoitzaren ostean diaboloarenabiadura lantzea ez ahaztu.

FUNANBULUA

1.- Jaso itzazu bi besoak

eta eraman biakeskuinetara.

2.


A URKIBIDEA « «


51/117

K I R O L U S K R Z

3.

4.- Biraketa mugimendu bat eginez, pasa ezazu

eskuineko makila kanpoaldera eta gora.Diaboloa bere kasa itzuliko da bere lekura.

IGOGAILU FUNANBULUA

1.- Egin ezazu aurrez ikasitako

ariketa; hau da, funanbulua.

2.

A URKIBIDEA « «

4 3 Progresio didaktikoa


52/117

K I R O L U S K R Z

3.- Altxatu diaboloabertikalean bularraren

altuerara iritsi arte eta

gero, atera eskuinekomakila soka barrenetik.

Tira egin sokari eta poliki-poliki tinkotu.

Sokaribeherantz tira

egiten diogunbakoitzean,diaboloa gorakaigoko da!

SOKA SALTOA

Diabolorik gabe egin lehenengo saltoa. Gero, jaurtiezazu gorantz diaboloa. Belaunak ondo uzkurtutaegizu saltoa eta izanitzazu ukondoakgorputzaren inguruansokari pasatzen uzteko.


A URKIBIDEA « «



53/117

K I R O L U S K R Z

ARKAKUSOA

Jarrizu soka plano bertikalean, diaboloa eta zure

begien artean. Sorbalda eta besoen mugimendulaburrez lortuko dugu diaboloak sokaren gaineansaltoak ematea. Manten itzazu besoakelkarrengandik aldenduta. Eskuinetatikezkerretarako norabidea izango du irudiak.

ATERKIA

1.- Emaiozu

biratzeko abiaduraegokia diaboloari.

2.- Eskuineko eskuarekin eskuineko aldera egingodugu eguzkia.

3.- Diaboloa goialdeandenean, eskuineko makilaezkerretara begira izango

dugu.

A URKIBIDEA « «




54/117

K I R O L U S K R Z

4.- Altxatu segidan bi besoak. Goiangeratuko da eskuineko besoa,eta makilek, ostera,

horizontalean egon beharkodute diaboloari sorbaldenaltueran eusteko.

5.- Jarraian, soken muturretatik tira egineta bi besoak elkarrekin beherakaeraman.

Diaboloak gure aurreko aldetik egiten du heganoso azkar. Jarraitu aterkiaren irudia egiten lau,bost eta seigarren mugimenduak behin eta berrizerrepikatuz. Kontuan izan, lau, bost eta seigarrenmugimenduetan sokak gurutzatuta egon beharduela.


A URKIBIDEA « «



55/117

K I R O L U S K R Z

GURUTZE BEREZIA

1.- Jaurtidiaboloabertikalean goraeta bestetan baino altuera handiagora.

2.- Kulunkatu bimakilak, bata

bestearen kontra,posizio horizontalean.

3.- Aldendu itzazuberehala besoak

elkarrengandik,atzamarrak ondoestututa dituzunbitartean. Sokarieskuekin eutsiko diozu.

4.- Soka atzamarrenartean duzula, jaritzazu bi makilakzutik.

5.- Tinko eutsi sokari eta jaso ezazu diaboloa sortuduzun gurutzearen gainera.

A URKIBIDEA « «



56/117

K I R O L U S K R Z

GURUTZE BIKOITZA

1.- Jaso itzazu bi makilak

bertikalean eta atzamarrekineutsi sokaren bi muturrei.

2.- Jar ezazu eskuinekomakila ezkerrekomakila etasokaren

artean.

3.- Aldendu itzazumakilak eta pasatu geroezkerreko makila eskuinekomakilaren eta sokaren artetik.

4.- Aldendu itzazu berrizere bi makilak gurutzebikoitza osatu ahalizateko eta jaurti ezazugora diaboloa.

5.- Diaboloa jasotzerakoaneutsiozu tinko sokari.

Ireki atzamarrak eta osatuduzun gurutze bikoitza oraingurutze bakarra izango da.


A URKIBIDEA « «


57/117

4.3.5 BIKOTEKA DIABOLOAREKIN

BIKOTEKA DIABOLOA BIRARAZI

Diaboloak eskuinetatik ezkerretarako norabideadarama. Beste muturretik lagunaren sokara pasatu

eta ezkerreko muturrera heltzendenean lagunak bikotearen

eskuineko makilarenondora bueltatuko dio.Sokaren bi muturrakplano bertikal berean

egongo diragurutzatuak.

PASE GURUTZATUAK

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «



58/117

K I R O L U S K R Z

URRATS AKROBATIKOAK

1.

2.- Presta ezazu aurrez gurutzea. Diaboloajasotzean, flexiona itzazu pixka bat besoak eta

hankak.

3.- Gurutzea desegiteko aldenduitzazu bi makilak, puntak barrukoaldera begira jarrita. Emaiozu biraketaabiadura handiagoa diaboloari, pasatuhanka sokaren gainetik eta gero, jaurtiozulagunari.

Oharra: Has zaitez oinarrizko jaurtiketatik,

sekuentzia menperatu eta gero hanken azpitikjaurtitzeko.

4.3 og es o d da t oaDIABOLOAK

A URKIBIDEA « «



59/117

PING ETA PONG

Ping-ek bertikalean jaurtiko du bere diaboloa etaPong-ek bere diaboloa pasatuko dio gero.

Ping-ek soka okertuko du Pong-idiaboloa hobeto pasatu ahal izateko.

Ez ahaztudiaboloari abiadura handiagoaematea!

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «



60/117

FAMILIA ARTEKO PASEAK

Malabarista bakoitzak hurbilen daukan lagunaripasatuko dio diaboloa, ezkerretatik eskuinetara,diaboloari bira ematen laguntzeko.

Azkena dagoenak lehenengo dagoen malabaristarijaurtiko dio besteen gainetik.

K I R O L U S K R Z

4.3 gDIABOLOAK

A URKIBIDEA « «



61/117

K I R O L U S K R Z

Aldaera: Froga ezazue orain diabolo gehiagorekin,bakoitza diabolo batekin egotera iritsi arte....denok ados jartzen bazarete, noski!

A URKIBIDEA « «



62/117

K I R O L U S K R Z

Ek i aldeko j atorr i a daukan haur j osta i lua

da. Forma berez i dun mak i la, deabruaren

mak i la de i tutakoa, mug i menduan i raunaraztea da j okoaren ardatza. Eskuko

mak i lak de i tzen d i ren beste b i mak i la

esturek i n, ertzetan erd i aldean ba i no

lod i agoa den mak i la berez i a i raunaraz i

beharko da mug i menduan.

Deabruaren mak i la z i ntaz edo o i halez estal i ta egongo da. Eskuko mak i lak,

ordea, z i ntaz edo gomazko tutu batez

egongo d i ra estal i ta, deabruaren mak i la

uk i tuz ez laba i ntzeko eta errazago

erab i ltzeko.

4.4.1 OINARRIZKO URRATSAK

NOLA HELDU ESKUKO MAKILEI

Atzamarren artean hartuta bigun eutsikodiegu eskuko makilei, erpuruaren eta

erkinaren hatz-mamiak ukitzen ditugula.Deabruaren makila zenbat eta eskukomakilen puntatik hurbilago egon, orduaneta errazagoa izango da maneiatzea.

4,4 gDEABRUAREN MAKILAK

A URKIBIDEA « «


63/117

K I R O L U S K R Z

OINARRIZKO POSIZIOA

Zutik, aurrera begira. Ukondoak 90º izango dituguflexionatuta eta gorputza ukituz. Eskuak, berriz,sorbalden zabaleran jarrikoditugu.

LURRETIK MAKILA NOLA JASO

Eskuko makiletako batekin guregorputzerantz biraraziko ditugudeabruaren makilak. Bigarren

makila deabruaren makilarenerdian eta azpialdean kokatu

ondoren, jaso egingo dugu etaposizio horretan orekatuta

mantendu.

Ondoren,gorantzjaurtiko dugu deabruarenmakila eta eskuko bi

makilekin jasoko dugu etajausialdia indargetu.

A URKIBIDEA « «



64/117

K I R O L U S K R Z

JAURTIKETAK

Deabruaren makilaaurrez azaldutakoegoeratik jaurti dezakegujada eta hainbatmodutan jaso:

a. Oinarrizkoa.

b. Hankarekin edo

belaunarekin kolpatu

eta berriz jaso.

c. Tokian bertan bira osoaemanda.

d. Eskuak gurutzatuta.


A URKIBIDEA « «


65/117

K I R O L U S K R Z

e. Hanka baten azpitik. BIRAKETAK

Deabruaren makilari planobertikalean bira erdia emateko inpultso

txiki bat eman behar diogu esku batez etaeskuko makilak zertxobaitaldendu deabruaren makilakondo bira dezan. Deabruarenmakila berriz ere posizio

horizontaleandagoeneanjasoko dugu.

Plano bertikaleanbira osoa emateko

barnerantz

zuzendutako zirkulobat deskribatukodugu eskukomakilarekin,deabruaren makilarekikokontaktua galdu gabe.

A URKIBIDEA « «



66/117

K I R O L U S K R Z

Deabruaren makilari planohorizontalean bira emateko esku bataurreratu beharra dago eta bestea,

ostera, atzeratu. Jarraian eta azkar-azkar, aurrekoa atzeratu egin beharkoda eta alderantziz, deabruaren makilazertxobait gorantz jaurtitzen dugunbitartean.

BIKOTEKA EGITEKO

ARIKETAK

Orain arte ikusitakoariketa guztiak eginditzakegu deabruaren

makila bikotearipasata.


A URKIBIDEA « «



67/117

K I R O L U S K R Z

4.4.2 TRUKU BATZUK

HARRAPAKETAK

Eskuko makiletako bat makilaren azpitik kendueta azkar-azkar deabruaren makilaren goialdetikpasatuta, honen b punta harrapatuko dugu.Horrela gaudela, kulunkatu egingo dugudeabruaren makila, berriz ere plano horizontalalortzeko.

Lehenengo kulunkarekin planohorizontala lortuz gero,

360ºko bira emagodiogu.

Egoera horizontaletikabiatuta, eskukomakiletako bat deabruaren

makilaren erdigunerantzhurbilduko dugu eta besteagora pasatu. Palanka bategingo dugu; era horretan,makila bakoitza norabide bateaneramanda beste biraketa batlortzeko.

Deabruaren makila lurreraerortzen bada, eskuko makilabakoitza punta banatanjarriko dugu eta gerobiratu egingo dugu makilabakarrean eta orekatutamantentzeko.

A URKIBIDEA « «




68/117

K I R O L U S K R Z

DEABRUAREN MAKILA

DANTZAN NOLA JARRI

1.- Deabruaren makila lurreanjarriko dugu zutik. Eskubatetik bestera pasatuko duguerritmo berean.Deabruaren makilaez dugu kolpatuko,eskuetan eutsi

besterik ez dioguegin behar.

2.- Gauza bera egingodugu orain baina eskuko makilakerabilita.

3.- Poliki-poliki lurretikaltxarazi.

4.- Deabruaren makilaaltxatzea lortzen ezbadugu, eskutik eskura

pasatzeari ekingo dioguberriz, baina oraingoanzutik gaudela.

5.- Makila bertikalean harrapatutadaukagula, gauza

bera egingo dugueskuko makilekin.


A URKIBIDEA « «


69/117

K I R O L U S K R Z

ALDAERAK

Gure trebezia etairudimenaren arabera, eraezberdinetan dantzarazdezakegu deabruaren makila.

1. Hanken artetik.

2. Gorputzaren atzetik.

3. Eskuak gurutzatuta.

4. Esku bakarrarekin.

A URKIBIDEA «

FRISBEE-A


70/117

1

K I R O L U S K R Z

1. HISTORIA LABURRA

2. ARLO TEKNIKOA

3. JAURTITZEKO ETA HARTZEKO ERAK

3.1 JAURTIKETAK

A. NOLA HELDU FRISBEEari

B. JAURTIKETA BERA

Zeharkako jaurtiketak

Alboko jaurtiketak

Eskumuturraren gainetik

egindako jaurtiketa

Beste jaurtiketa batzuk

3.2 HARTZEKO MODUAK

A. SINPLEAK B. KONPLEXUAk

4. BEROKETA EREDU BAT

5. PROGRESIO DIDAKTIKOA

5.1 TREBETASUN JOLASAK

5.1.1 Ohitzea

5.1.2 Jaurtitzeko eta hartzeko erak I

5.1.3 Jaurtitzeko eta hartzeko erak II

5.1.4 Jolas egiteko zenbait leku

5.1.5 Trebetasun probak

5.2 TALDE JOKOAK

5.2.1 Disko bikoitza

5.2.2 Guts

5.2.3 Ultimate

A URKIBIDEA

FRISBEE A

1 Historia laburra


71/117

K I R O L U S K R Z

Saiatu al zara inoiz pastelen kartoizko azpilakairera bota eta jolas egiten? Xelebrea

dirudien arren, jolas xume horretan egondaiteke disko hegalariaren sorrera. William RusselFrisbie-k sortutako Frisbie Pie Companyenpresaren tartak jan ostean, iparamerikarkoadrila batek pastelen latorrizko azpilekinjolasteari ekin zion. 1946an jada ohikoa bihurtuzen hain jolas xelebrea.

Garai hartan, Walter Frederick Morrison

izeneko batek estreinako disko hegalariapatentatu zuen. Ez zuen, ordea,arrakasta handirik izan, lurraukitu bezain pronto apurtuegiten baitzen.

1950ean Wham´Ozigiluarekin kaleratuzituzten plastikozkolehenengo Frisbee-ak.Inolako zailtasunik gabeegiten zuen hegandiskoak eta paretarenbat jo edo lurrera jausizgero ere, ez zegoen

apurtzeko arriskurik.

Frisbee-aren arrakasta horrek ikerketak egitea,arauak eta gaitasun mailak zehaztea eta abarekarri zuen. Behin horiek finkatuta, disko-hegalaria kirol lez hedatu zen sorlekua izan zenCaliforniatik Ipar-Amerikako beste estatuetara.Zenbait elkarte sortzearekin batera, ugaldu eginziren txapelketa, erakustaldi eta bestelakoekitaldiak.

1

A URKIBIDEA

«


72/117

K I R O L U S K R Z

Frisbee-aren Nazioarteko Elkarteak, 1967an, kirol

honen arautegia kaleratu zuen. Handik urtebetera,1968an alegia, Joel Silver-ek eta Buzzy Hellring-ek ULTIMATE izenarekin ezagutzen den taldejokoa asmatu eta bultzatu zuten.

Frisbee-ak izandako gorakadaren eraginez, 70ekohamarkadan Atlantikoa zeharkatu eta Frantziatikbarrena Europan zabaldu zen. Euskal Herrira erehedatu zen gero, eta hemendik Espainiara.

A URKIBIDEA «

2 Arlo Teknikoa


73/117

K I R O L U S K R Z

2.1 JOLASA BERA

Frisbee-a, jolas moduan, aukera ugari ematendituen jolasa da, bai bakarka bai taldeka aritzeko.Jaurtitzeko eta hartzeko erak, punteria lantzekojolasak edo ultimate bezalako taldekako jolasakdauzkagu besteak beste.

Frisbee-aren muina jaurtitzen eta hartzen jakiteandatza. Jaurtitzeko eta hartzeko era desberdinakezagutzea eta ikastea oso garrantzitsua da; erahorretan diskoa nahierara errazago erabilikobaitugu.

Hori guztia kontuan harturik, frisbee-a gure kasahegan araziko dugu geuk nahi dugun moduan.

2.2 JOLAS EREMUA

Edozein gune da aproposa frisbee-arekinjolasteko; hala ere zoru bigunak dira

gomendagarrienak, belarra, hondartzako harea edoantzekoak. Biguna izateaz gain, eremu zabalaizatea komeni da.

2.3 MATERIALA

Merkatuan era askotako frisbee-ak aurki ditzakegupisu, tamaina, material... ezberdinetakoak.Frisbee-rik ezagunena disko hegalari zuzena(semirrigido) da; polipropietanoz dago egina etahau izaten da ikastoletan gehien erabiltzen dena;100-120 gr pisatzen du eta 25 cm-ko diametroadu.

Biribilak eta malguak izaten dira eta kolore bizizdaude eginak: gorriak, horiak, berdeak...; horrela,hegaldian errazago antzemango ditugu.

Badira kautxoz, kortxoz edo puc-ez egindakofrisbee arinagoak ere. Diskoaren pisuaren etatamainaren arteko erlazio egokiak emango diguhegaldiaren kalitatea.

2

A URKIBIDEA

3 Jaurtitzekoeta hartzeko erak


74/117

3 eta hartzeko erak

K I R O L U S K R Z

3.1 JAURTIKETA

Frisbee-arekin jolastea diskoa beti era berdineanjaurtitzea izango balitz, egia da jolasak xarma etainteresa galduko lituzkeela. Aspergarri erebihurtuko litzateke.

Bi pertsonaren arteko jolasa da eta bi helburuditu: jolaskidea bera eta jolaskideak jaurtitakodiskoa harrapatzeko gaitasuna.

Horretarako, era egokian jaurti behar da etadiskoak egiten duen hegaldiak ere norabide egokiaizan behar du. Diskoak bere ardatzaren inguruanzenbat eta bira gehiago eman, orduan etaegonkorragoa izango da hegaldia.

A. NOLA HELDU FRISBEEari

Oinarrizko oratzea izan daitekeen honetan erpurua

diskoaren goi partean jartzen da, erkina diskoarenertzean zehar luzatuta eta beste hiru atzamarrakbarnealdean ezkutatuta. Eskumuturrariflexionatuta eutsiko diogu, diskoak jaurtitzailearenbesagaina ukitzeko moduan.

A URKIBIDEA

«

3 Jaurtiketa etah k


75/117

K I R O L U S K R Z

Beste modu batzuk:

V eran

Pintza eran

3 harrerak

A URKIBIDEA « «


76/117

K I R O L U S K R Z

Erpuruarekin Alderantziz

A URKIBIDEA « «


77/117


78/117

Zeharkako jaurtiketa flotatzailea:

Era arruntean hartzen da diskoa eta zeharkakojaurtiketan izandako posizio berean. Hemen eremugimendua eten beharra izango dugu, bainaoraingoan besoa gorantzako norabiderazuzenduta, hau da, frisbee-a jaurti nahi dugunnorabidera. Ukondoa eta eskumuturra luzatuegingo ditugu. Bat-batean etengo dugueskumuturraren mugimendua, diskoari biraketaona eman ahal izateko. Jaurtiketa flotatzailehauetan diskoak gorantz igo

behar du, goian iraun etaaurrez begiz jotako tokirajausi.

Errebotea eragiteko jaurtiketa:

Besoa, aurrez ikusitako jaurtiketetan baino posiziobaxuagoan jarrita egiten da diskoari saltoaeragiteko jaurtiketa. Diskoa urrutira jaurti besterikez da egin behar salto egin dezan. Zorua saltoeragiteko bezain gogorra bada, diskoak saltoegingo du. Hasierako joera, ordea, hiru-laumetrotik zuzenean lurrera jaurtitzea izaten da etaera hau ez da eragingarria; ez du funtzionatzen.Beharrezkoa izango da diskoak aurreko aldearekinlurra jotzea salto egin dezan.

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «

3 Jaurtiketa etaharrerak


79/117

Joan-etorriko jaurtiketa:

Diskoa jaurtitzeko era eta eman behar zaioninklinazioa beste edozein jaurtiketari eman beharzaionaren berdina izango da; oraingo honetan,ordea, haizeak jotzen duen aldera egingo dugujaurtiketa.

Eskua zeharka

jarritako

jaurtiketa:

Era arruntean bezala helduko diogu diskoari,gorputza jaurtiketa burutu nahi dugun puntuari sojarrita. Era arruntean baino flexionatuago izangoditugu hankak, bata bestearen aurrean, eta oinakelkarrengandik aldenduak. Atzeratuta gelditzenden hankak zehaztuko du jaurtiketa egingo denaldea, eta hanka honek igarriko dio gehienflexioari. Besoa tolestuta egongo da, diskoabizkarraldera jarrita; jaurtitzean, behera etaaurrera eraman beharko da besoa. Hein berean,kanpo biraketa bat egingo du besoak. Besagainagorputz aldera hurbiltzean aurrera pasatuko da etaeskumuturra luzatuko dugu diskoari azkeninpultsoa emateko.

K I R O L U S K R Z

3 harrerak

A URKIBIDEA « «


80/117

K I R O L U S K R Z

Alboko jaurtiketak

Bi atzamarrekin egindako jaurtiketa:

V eran hartuko dugu diskoa. Besoa atzerantzeramango dugu eta diskoari behealderakoinklinazioa emango diogu. Eskumuturra atzerantzflexionatuko dugu, gerriaren altueran gelditu arte.Besoaren mugimendu motz batez, aurrerantzekarriko dugu eskumuturra eta erdikoatzamarrarekin emango diogu inpultsoa diskoari.

Erpuruarekin egindako jaurtiketa:

Diskoari heltzeko, erpuruaren ernamuinak etaeskuaren ahurrak diskoaren barnealdeanpresionatuko dute. Beste atzamarrak, diskoarenkanpoaldean jarrita izango ditugu. Jaurtiketaburutuko dugun aldeko sorbalda hegaldiak izangoduen norabidera so jarriko dugu. Jaurtiketaegiterakoan besoa gorantzaflexionatuta izango dugu. Diskoabesagainean dugula,

eskumuturraren alderik aldekomugimendua egin eta aldiberean besoa luzatuz,erpuruak bultzatua irtengoda diskoa nahi dugunnorabidean. Jaurtiketa motahori egiten distantzia motzetanhasi behar da; hastapenean,erpuruari soilik emango diogumugimendua eta gero hasikogara eskumuturrari eremugimendua ematen.

A URKIBIDEA « «

12

3


81/117


82/117



83/117

K I R O L U S K R Z

Hanken artetik egindakoa Bizkarrez...

A URKIBIDEA

«

3 harrerak

«


84/117

3.2 HARTZEKO ERA

Diskoari heltzeko eta diskoa jaurtitzeko eraezberdinak dauden antzera, hegan datorreneandiskoa hartzeko ere era ezberdinak daude. Frisbee-a nola datorkigun da garrantzitsua, datorkigunaltueraren arabera erabaki beharko baituguhartzeko erarik egokiena zein den. Hartzeko era

sinpleak eta konplexuak izangoditugu.

A. SINPLEAK

Bi eskuekin

hartzea:

Hartzeko erarikerrazenak bieratara gauza

daitezke:

Esku bat diskoarenbarrualdean eta besteakanpoaldean jarrita.

Bi eskuak kanpokoertzean jarrita.

Esku bakarrarekin

hartzea:

Lehenbizi hegaldiarenirakurketa egin eta dugunposizioaz jabetu beharra izangodugu, Frisbee-a esku bakarrarekin

harrapatzeko era ezberdinak errazmenperatu nahi baditugu.

Frisbee-a gerri ardatza baino goragodatorrenean, errezagoa izaten daeskuaren ahurra beheratzbegira jarri eta erpuruadiskoaren barnean dugulaharrapatzea.

Frisbee-a gerri ardatza baino beheragodatorrenean, errezagoizango zaigu eskuarenahurra gorantz begira jarrieta erpurua diskoarenkanpoaldera dugula harrapatzea.

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «



85/117

K I R O L U S K R Z

B. KONPLEXUAK

Airean irauten lagunduko dioten ukituak emanahal izango dizkiogu diskoari; atzamarrarekin,oinarekin, orpoarekin, ukondoarekin, belaunarekin,buruarekin... Diskoa buruaren altuerara iristenzaigunean, diskora hurbildu eta diskoarenerdigunetik ahalik eta gertuen jo. Atzamarrekzurrun egon behar dute ondo kolpatzeko.

Bizkarraren atzetik, buruaren gainetik,atzamarrarekin, hanken artetik...

A URKIBIDEA « «

3 harrerak



86/117



87/117

K I R O L U S K R Z

MUGIMENDU ARTIKULARRAK

ENBORRA

4

A URKIBIDEA

«

1

2

3

E n b o

r r a f l e x

i o n a t u

!

H a n k a k g u r u t z a t u ! !


88/117

4

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «

6

5

... e t a b e s t e r a !

A l d e b a

t e r a..

.

Z i r k u

n d a z i

o a !

U r r a t

s l u z

e a k ! !



89/117

1

K I R O L U S K R Z

SORBALDA

4

A URKIBIDEA « «

2

3

Besoak!!

Atzera tiratu!

Sorbalden zirkundazioa!


90/117

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA «

4

5

Gora tiratu!!

Urrats bat aurrera!


http://prevpage/


91/117

K I R O L U S K R Z

5.1 TREBETASUN JOLASAK

5.1.1 OHITZEA

Bakarkako aurkikuntza

Bakoitza bere kasa ibiliko da eremu zabalean,frisbee-arekin jolasean

Antolaketa: Bakarka.

Materiala: Partaide bakoitzeko disko bat. Aukeraizanez gero, mota ezberdinetako frisbee-ak:

plastikozkoak, gomazkoak...Garapena: Diskoak izan ditzakeenmoldaera eta erabilpen ezberdinakprobatu eta zer flexibilitate,gogortasun... duen ezagutu.

Aldaerak: Aukera ezberdinak probatu: jaurti,jolastu, biratu, hartu...

5

A URKIBIDEA

«


92/117

K I R O L U S K R Z

Segi jolasean

Bakoitza bere kasa ibiliko da frisbee-a jaurtitzen.Antolaketa: Bakarka.

Materiala: Disko bana.

Garapena: Norberak bere kasaikertuko du nola heldufrisbee-ari eta nola jaurti.

Berezitasunak: Interesgarria izango da jaurtitzekoerabiltzen den era bakoitzak, diskoarenmugimenduan izan dezakeen eraginaz gogoetaegitea.

Aldaerak: Proposamen ezberdinak egin: norkjaurtitzen duen urrutien, nork zorutikgertuen, puntu jakin batera jaurtitzensaiatu...

A URKIBIDEA « «


http://prevpage/


93/117

Binakako aurkikuntza

Frisbee-a elkarri pasatzen arituko dira binaka.Antolaketa: Binaka.

Materiala: Bikote bakoitzeko frisbee bat.

Garapena: Era desberdinetara jaurtiz eta hartuz,inongo mugarik jarri gabe, beraiek aukeratukodituzte jaurtitzeko eta hartzeko era erosoenak.

Aldaerak: Saioa zuzentzen duenak proposamenakegingo ditu eta imintzioen bidez jaurtitzeko etahartzeko era desberdinak ezagutu eta landukodituzte. Trebetasun ezberdinen eredua ere emandaiteke.

Harrapatu

Antolaketa: Bost eta seiko taldeak.

Materiala: Talde bakoitzeko disko bat.

Garapena: Batek frisbee-a jaurtiko du aurrera,atzera... eta ea nork harrapatzen duen

eskuekin, ipurdiarekin, hankarekin, eskubiekin... Harrapatzen duenak jaurtiko dudiskoa.

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «


94/117

Malabarismoa

Antolaketa: Bakarka.Garapena: Diskoa dantzarazi, aurreko planoan zeinbertikalean diskoa birarazi, kolpeak eman, lepoatzetik errodamenduak,...

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «

1

2

3

4




95/117

K I R O L U S K R Z

Atean sartu baietz

Aurkarien eremura jaurtiko ditugu frisbee-akatean, edo behintzat arean, sartzeko asmoz.

Antolaketa: Bi talde.

Materiala: Ditugun frisbee guztiak.

Garapena: Talde bakoitzeko partaideek eureneremuan jasotzen dituzten diskoak aurkarien aterajaurti beharko dituzte.

Berezitasunak:

· Nahi dugun bezala bota daiteke diskoa.· Lurretik, airean datozen diskoak edo erorita

daudenak ere jaso ditzakegu, berriz ere bueltanjaurtitzeko.

· Ezin daiteke norberaren area barruan sartu.

· Ezin da erdiko marratik pasatu.

· Ezin da eremutik at irtendako diskorik jaso.

Oharrak: Kontuz buruekin!!

A URKIBIDEA « «


96/117

K I R O L U S K R Z

5.1.2 JAURTITZEKO ETA HARTZEKO ERAK I

Erdian dagoenari eman baietz

Biren artean frisbee-a elkarri pasatuz, tarteanegongo den hirugarrena frisbee-arekin jotzensaiatu. Jaurtiketa mota ezberdinak landu.

Antolaketa: Hiruko taldea.

Materiala: Frisbee bat hirukote bakoitzeko

Garapena: Erdiko jokalaria biribil batezmarkaturiko eremu baten barnean egongo damomentuoro. Jaurti duenak, erdian dagoena jo ezbadu, bera jarriko da erdian.

Aldaerak: Biribileko mugak handitu edo txikitu.

Oharra: Aukera izanez gero, frisbee bigunekinjolastea hobe!

A URKIBIDEA « «



97/117

K I R O L U S K R Z

Haria moztu

Harrapatzailea jolaskide bat jo nahian dabilelahirugarren bat tartekatuz gero, diskoarekin azkenhori jotzen saiatu.

Antolaketa: Talde osoa.Materiala: Frisbee bat.

Garapena: Harrapatzailea korrika ibil daitekeenarren, jotzeko orduan frisbee-a jaurti egin beharkodu. Beste jokalariek harrapatzaile etaharrapakariaren artean korrika pasatu beharkodute eta bien arteko haria moztu. Harrapatzaileakharia moztu duenaren atzetik joan beharko du,

harik eta diskoarekin jo edo beste norbait tarteangurutzatu arte. Diskoarekin jotakoa, harrapatzaileizatera pasatuko da.

Aldaerak: 1.- Frisbee gehiago sartu jolasean.

2.- Jolas eremua Txikitu.

Uztaitik pasa diskoa

Jokalariak, frisbee-a uztaitik pasatzea lortu behardu.

Antolaketa: Hirunaka.

Materiala: Frisbee bat eta uztaia, hirukotebakoitzeko.

Garapena: Erdian dagoen jokalariak uztai batieutsiko dio. Alboetako jokalariek, erdian dagoenuztaitik frisbee-a pasatuz, paseak egin.

Aldaerak: Uztaiaren altuera posizioa, tamaina,inklinazioa, distantzia... aldatu.

A URKIBIDEA « «


98/117

K I R O L U S K R Z

Paseak

Frisbee-a lagunari pasatuta ibilbidearen

bukaeraraino iritsi.Antolaketa: Bi taldetan banatuta, talde bietakopartaideak tartekatuta egongo diren bi lerrotanjarri.

Materiala: Bi frisbee.

Garapena: Lerro bakoitzeko azkenek frisbee banaizango dute. Frisbee-a paseen bitartez bestealdera eramatea lortu beharko da. Horretarako,pasea ondoan dagoenaren aurrekoari jaurtikodio eta korrika joango da lerroaren aurrekoaldera. Ezin izango da beste taldearen frisbee-a ukitu. Jaurtitzeko eta hartzeko era desberdinakerabiltzea aberasgarria izango da.

Eskuekin hartzea

Frisbee-a uztaitik pasatu ahala eskuekin hartu.Antolaketa: Binaka.

Materiala: Frisbee eta uztai bana bikoteko.

Garapena: Batek frisbee-a jaurtiko du eta lagunakeskuan duen uztaitik frisbee-a pasatzen saiatukoda. Uztaiari eusten diona, frisbee-a uztaiarenbarrutik pasatu ahala harrapatzen ahalegindukoda.

A URKIBIDEA « «



99/117

Bolo jolasa

Frisbee-a jaurtiaz boloak bota.Antolaketa: Taldeka.

Materiala: Frisbee bat eta boloak izandaitezkeen plastikozko botilak.

Garapena: Boloak jarri eta banaka jaurtikodute diskoa. Frisbee-arekin ahalik eta bologehien lurreratzen ahaleginduko dira.

Aldaerak:

1.- Boloak maila desberdinetan jarri.

2.- Oztopoak jarri.

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «


100/117

K I R O L U S K R Z

Saski mugikorra

Frisbee-a uztaitik pasatzea.Antolaketa: Kopuru berdineko bi talde.

Materiala: Frisbee bat eta uztai bat.

Garapena: Talde batek frisbee-a izango du etabesteak uztaia. Frisbee-a dutenek ezin izangodute korrika egin; jaurtiketen bitartez mugitubeharko dute diskoa eta mugitzen ari denuztaitik sartzen saiatu. Besteek, lurretik

biraka pasatuko diote uztaia elkarri,frisbee-a bertatik pasa ez dadin. Frisbee-a uztaitik pasatzea lortzen duenak aldekotantoa lortuko du. Bost puntura iritsitakoan edofrisbee-a elkarren artean pasatzean lurreraerortzen bada, taldeen rolak aldatu egingo dira.

Aldaerak:

1.- Frisbee eta uztai gehiago sartu.

2.- Hiru talde egin; talde bat uztaiarekin eta bestebiak frisbee-arekin.

A URKIBIDEA « «




101/117

K I R O L U S K R Z

5.1.3 JAURTITZEKO ETA HARTZEKO ERAK II

Pasea moztu

Airean doan frisbee-aren hegaldia moztu.

Antolaketa: Taldeka.

Materiala: Frisbee bat.

Garapena: Sei-zazpi uztai biribileanjarriko dira, elkarrengandik bost metrora.Uztai bakoitzaren barruan jokalari bat

egongo da; horiek jolasak irauten duenbitartean ezingo dira bertatik atera.Biribilaren zentroan beste jokalari bategongo da. Honen eginkizuna uztaietandauden jokalariek elkarri pasatzen diotenfrisbee-a harrapatzea izango da. Lortzen badu,pasea moztu dionaren rola hartuko du.

Aldaerak:

1.- Frisbee bat baino gehiago sartu.

2.- Jaurtiketa zehatz bat eginarazi.

A URKIBIDEA « «



102/117

K I R O L U S K R Z

Karanbola

Frisbee-arekin, airean dagoen beste diskoa jo.Antolaketa: Bikote bi.

Materiala: Bi frisbee.

Garapena: Elkarri paseak egiten ari den bikotearenfrisbee-a jotzen ahalegindu, gure bikoteari diskoapasatzen diogun bitartean.

Aldaerak: Bikote gehiago sartu jolasean.

Ibil hadi, adi

Frisbee-a datorren lekutik eta datorren moduanhartu.

Antolaketa: Zortzi-hamar pertsonako taldea.


Garapena: Biribilean jarrita elkarri frisbee-apasatzen hasiko dira. Jaurtiketak egitean ez dutehurrenkera zehatzik jarraitu behar, ez etajaurtitzeko eta hartzeko era zehatzik ere. Beraz,

denek erne egon beharko dute. Norbaiti diskoalurrera erortzen bazaio, biribilaren kanpo aldetikkorrika eman beharko du bira osoa bere lekurairitsi arte.

Aldaerak: Frisbee bat baino gehiago sartu.

A URKIBIDEA « «



103/117

Hamar pase

Hamar pase egitea lortu behar dute lurra ukitugabe.



Garapena: Jokalariak bi taldetan banatuko dira.Frisbee-ak lurra ukitu gabe, edo beste taldekoinork pasea moztu gabe, hamar pase jarraianegitea lortu behar du talde bakoitzak. Horrela ez

bada, jolasaren erdian jaurtiketa moztea lortzenbadu beste taldeak, edo lurrera erortzen badadiskoa, beste taldeak eskuratuko du hamar pasehoriek egiteko aukera. Bi eskuekin harrapatu ahalizango da diskoa, baina eskuetan izanda ezin da

korrika egin.

Tunela

Antolaketa: Talde guztia.


Garapena: Binaka, lerroan jarri elkarri eskutikhelduta eta tunel handi bat egin. Txandakajaurtiko dute frisbee-a eta tunelaren amaieratikirten dadin ahaleginduko dira.

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «


104/117

Saskiratzea

Frisbee-a dagokion saskian sartzea.Antolaketa: Taldeka.

Materiala: Frisbee bat eta saskiak izan daitezkeenkutxa, saskibaloiko saskia, zakarrontziak...

Garapena: Taldeak ezartzen dituen saskietandiskoa sartuarazi. Txandaka jaurti; saskiratzealortuz gero, jaurti duenak berak jarraituko du.

Aldaerak: Oztopoak jarri saskien aurrean.

Rugby errea

Talde batek, bestetaldeko guztiakkaleratzea lortubehar du.



Garapena: Bi taldetan banatzen dira jokalariguztiak. Behin jolasa hasita, frisbee-a duten

taldeko partaideak erasotzaileak izango dira etakontrako jokalari guztiak kanporatzen saiatu

beharko dute. Nola? Frisbee-arekin jota. Eremumugatu batean taldekideen artean pasatuzmugituko da frisbee-a. Diskoa lurrera erorizgero, beste taldearentzat izango da etakanporatuak zeuden guztiak jokoan sartuko

dira berriro ere. Frisbee-a duen jokalariakpibotatu dezake baina ezin da mugitu.Norbait kanporatzeko jaurtiketa batez frisbee-arekin jotzea nahikoa da. Frisbee-a ezin da

lapurtu ez eskuetatik ez eta airean ere.Esparrutik ateratzen dena kanporatua izango da.

Aldaerak: Frisbee gehiago sartu.

K I R O L U S K R Z

A URKIBIDEA « «



105/117

K I R O L U S K R Z

Bota konoak

Paseen bitartez aurkarien konoak botatzea.Antolaketa: Bi talde.

Materiala: Frisbee bat eta sei kono.

Garapena: Talde bakoitzak besteak defendatukodituen hiru konoak botatzea lortu behar du,bereak defendatzen dituen bitartean. Frisbee-apaseen bitartez mugituko da eta frisbee-a duen

jokalariak ezin izango du korrika egin. Diskoaerortzen bada edo jokalari batek korrika egiten

badu frisbee-a esku artean duela, falta izango daeta frisbee-a beste ekipoak eskuratuko du. Konoakbotatzeko orduan jaurtiketa gune bat zehaztuko daeta hortik ezingo da pasatu.

Aldaerak: Konoei puntuazio ezberdinak eman.

A URKIBIDEA « «


106/117

K I R O L U S K R Z

à

5.1.4 JOLAS EGITEKO ZENBAIT LEKU

JOLAS PARKEAN

Bertako inguruak aprobetxatuz, egin dezakegujolas.

Fresbee-GOLFean. Jolasteko eremua geuk ezardezakegu; aurrez ondo zehaztutako jopuntuak,alegia. Horiek izango dira frisbee-arekin jobeharrekoak. Ibilbidean zehar zeharkatu beharrekozailtasun eta oztopoak jartzea ere ez legoke txarto.

Jaurtitzeko momentuan jaurtiketa mota ezberdinakeginarazten dituzten jopuntuak beharko dute egonibilbidean. Imaginatu daitezkeen jaurtitzeko era

ezberdin guztiak onar daitezke.Hemezortzi jopuntu inguru izan ditzake ibilbideak.Hiruko taldetan, bata bestearen aurka arituko dira;jo-puntutik urrutien geratzen denak izango dulehenengo jaurtitzeko aukera.

HONDARTZAN

Hondartzan adibidez ederto asko planteatudaiteke Fresbee-RUGBYa.

Diskoa eskuan hartuta ezin daiteke korrika egin.Puntuak rugbyan bezala lortzen dira; diskoakentsaiu-eremuan utzita. Atzerantz egin beharkodira pase guztiak. Hamar jokalariz osatutakotaldeak izan daitezke: zortzi jolasten eta bestebiak, atseden hartzen duten bitartean, epailelanetan.

A URKIBIDEA « «



107/117

K I R O L U S K R Z

IGERILEKUAN

Hartu eta blaust !! Tranpolinetik salto egitendugun bitartean jaurtiketa mota ezberdinak egin.Harrapatzen duenak izango du gero, jaurtitzekoaukera.

Binaka, igerilekuaren ertz batetik bestera, elkarripaseak egin. Jaurtiketa bat iristenez bada, edo igerilekua zeharkatuduen frisbee-a harrapatzen ezduena sartuko da uretara diskoajasotzera.

Watter-polo antzeko bat ereproposatu dezakegu igerilekuertain batean... eta bi aldeetanuztai batzuk zintzilikatuz gero,saskibaloia ere bai.

Jolas horiek guztiak gauzatu ahala, arau etabaldintza ezberdinak erruz sar daitezke. Libre da

irakaslea, entrenatzailea edo jokalari taldea,taldera zein lekura egokitu behar izanez gero,arauak aldatzeko eta egokitzapenak egiteko.

A URKIBIDEA « «



108/117

5.1.5 TREBETASUN PROBAK

Distantzia

Jaurtitzaileak lau aldiz jaurti ahal izango dufrisbee-a. Jaurtiketa bakoitza egiteko bi minutuizango ditu. Jokalariak berak erabakiko du zeindisko mota erabili eta zein jaurtiketa egin.Jaurtiketa marraren kanpoko ertzetik, diskoa lehenaldiz erortzen den punturainoko distantzianeurtuko da.

ADD MTA)

(Airean dagoen denbora) Jokalariakhiru edo lau pertsonako taldeetanjarriko dira eta txandadagokienean

jaurtiko dute.Bakoitzak laujaurtiketa egiteko beta izangodu. Jaurtiketa bakoitza seinalea jasoondorengo hamabost segunduko tartean eginbeharko da. Froga honetan frisbee-a haizearenkontra jaurtiko da, airean ahalik eta denboragehien iraun dezan. Esku bakarrarekin harrapatubeharko da diskoa, gorputzeko beste atalekin

ukitu gabe. Diskoa jaurtitzailearen eskutik irtetenden unetik, harrapa

Documents

Kiro l Alterna Tib Oak 1