Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
KÖK HÜC RE NA KLİNDE HA STA GÜV ENLİĞİ
Yrd Doç.Dr.Özlem CEYHAN
Sağlık hizmeti veren kurumlarda hasta ve ailesinin
güvenliğini olumsuz etkileyen faktörlerin engellenmesi
ve ortadan kaldırılmasıdır.
Hasta Güvenliği
Institute of Medicine (IOM)2000
Tıbbi hatalar sonucu ortaya çıkan ölümlerin beşinci sıradaki ölüm nedeni
olarak görüldüğü sunulmuştur.
Hastalıklar Ölüm Nedenleri
Kalp hastalıkları 726,974
Kanser 539,577
Serebrovasküler hastalık 159,791
KOAH (COPD) 109,029
Tıbbi hatalar 98,000
Kazalar 95,644
Pneumonia/influenza 86,449
Diabetes 62,636
İntihar 30,535
Böbrek hastalıkları 25,331
Karaciğer hastalıkları 25,175
Institue of Medicine, «To Err is Human» raporu
Hastaneye Yatan Hastalarda
• Görülme sıklığı
Tıbbi Hata
• %3.7
• Maliyeti
• 37.6-50 milyar dolar
Önlenebilir Tıbbi Hata
• %53-%58
• Maliyeti
• 17-19 milyar dolar
Tıbbi Hata Yapıldığına İnanma
Ülke %
Amerika Birleşik Devletleri 34
Kanada 30
Avustralya 27
Yeni Zelanda 25
Almanya 23
Birleşik Krallık (UK) 22
C Schoen. Taking the pulse of health care systems: Experiences of patients
with health problems in six countries, Health Affairs 2005; November issue
Tıbbi uygulama hatası yapılma algılaması %10
Türkiye’de
12 bölge 6354 gönüllü
Füsun sayek ttb raporları / kitapları – 2010,Hasta güvenliği: Türkiye ve Dünya
Tıbbi uygulama hatası ile ilgili kendilerine bilgi verilen %17.0
Kendisine veya bir yakınına
tıbbi uygulama hatası yapıldığına inanan
Bu hataların;
- %37„si major
- %33„ü minör
462 Gönüllü Sağlık Çalışanı
Füsun sayek ttb raporları / kitapları – 2010,Hasta güvenliği: Türkiye ve Dünya
%69.0
Ġlaç yanlıĢları
Hastane enfeksiyonları
Ameliyat komplikasyonları
Klinik hataları
DüĢmeler
Tedavinin geciktirilmesi
Transfüzyon hataları
Tıbbi Hataların Nedenleri
KiĢisel sonuçlar
Toplumsal sonuçlar
Artan sağlık harcamaları
Üretim ve verim kaybı
Sakatlık maliyetleri
Gelir azalması
Tıbbi hataların sonuçları
IOM 2001
«21.yüzyıl için sağlık sisteminin iyileĢtirilmesi»
Hasta bakımında altı spesifik alanda iyileştirme öngörmüştür
Güvenli bir
sağlık hizmeti
Etkili bir sağlık hizmeti
Hasta-odaklı sağlık hizmeti
Zamanında verilen sağlık hizmeti
Verimli sunulan sağlık hizmeti
EĢit dağılım
IOM raporunda da ilk konu olarak ele alınan
Güvenli sağlık hizmeti = Hasta güvenliği
Sağlık hizmeti sunumunda
Kalite iyileĢtirme = Hasta güvenliği
37 milyon hastaneye yatıĢta 1.14 milyon (%3.08) hasta güvenliği ihlali
Zamanında tanı koyma ve tedaviye baĢlama
Dekübitus ülserleri geliĢmesi
Post-operatif sepsis
Yılda 195,000 hasta önlenebilir hatalardan dolayı ölebilmektedir.
Amerikan Hastanelerinde Hasta Güvenliği
“Medicare” 2000 ile 2002
Health Grades Quality Study, Patient Safety in American Hospitals, July 2004
%60.0
ĠletiĢim
Sağlık informasyon teknolojisi
Tüm sağlık çalıĢanlarının hasta güvenliği konusunda
bilgilendirilmeleri
Hasta güvenliği kültürünün yaratılması
Hasta güvenliği konusunda araĢtırmaların teĢvik edilmesi
IOM 2004
“Patient Safety, Achieving a new standard for care”-1
Hasta güvenliğinin iyileĢtirilmesi için gereken en önemli konular
Yüksek riskli hasta gruplarının belirlenmesi,
ĠyileĢtirme yöntemlerinin geliĢtirilmesi,
Verimlilik analizlerinin yapılması ve
Elde edilen bilgilerin tüm sağlık çalıĢanlarına aktarılması
IOM 2004
“Patient Safety, Achieving a new standard for care”-2
Joint Commission on Acreditation of Health Care
Organizations
(JCAHO)2005
3,548 hasta güvenliği
Ġntihar eden 464
Ameliyat ve ameliyat sonrası komplikasyonlar
455
YanlıĢ taraf cerrahisi 444
Ġlaç hataları 358
Tedavide gecikme 269
2,450 (74%) ölüm
Hasta kimliği
ĠletiĢim
Medikasyon güvenliği
Sağlık hizmeti ile ilgili infeksiyonlar (Hastane infeksiyonları)
Medikasyon uyumunun sağlanması
DüĢmelerin azaltılması
Ġnfluenza ve pnömokokkal hastalıkların azaltılması
Cerrahi yangınların azaltılması
Hastaların katılımı
Bası ülserlerinin önlenmesi
JCAHO 2006
« National Patient Safety Goals »
HASTA VE ÇALIġAN GÜVENLĠĞĠNĠN SAĞLANMASINA
DAĠR YÖNETMELĠK
Resmi Gazete: 6.4.2011-27897
Ülkemizde
Hasta kimlik bilgilerinin tanımlanması ve doğrulanması,
Hastaya uygulanacak giriĢimsel iĢlemler için hastanın rızasının alınması,
Sağlık hizmeti sunumunda iletiĢim güvenliğinin sağlanması,
Ġlaç güvenliğinin sağlanması,
Kan ve kan ürünlerinin transfüzyon güvenliğinin sağlanması,
Yönetmelikte
Hasta güvenliği uygulamaları-1
Cerrahi güvenliğin sağlanması,
Hasta düĢmelerinin önlenmesi,
Radyasyon güvenliğinin sağlanması,
Engelli hastalara yönelik düzenlemelerin yapılması,
Hasta güvenliği uygulamaları-2
Hasta ve çalıĢan güvenliği ortak uygulamaları
Hasta ve çalıĢan
güvenliği
Enfeksiyonların kontrolü ve önlenmesi
Laboratuvar güvenliği
Radyasyon güvenliği
Güvenlik raporlama sistemi
Yapılan bir çalıĢmada, hastanede yaralanmaların büyük
kısmının silmekten dolayı olan kayganlıktan kaynaklandığı
saptanmıĢ, hastanede düĢme sonucu yaralanmanın en sık hasta
güvenliği ihlali olduğu görülmüĢtür.
Ülkemizde-1
HemĢirelerde yapılan bir çalıĢmada, HemĢirelerin
%96.9‟unun hasta güvenliği uygulamalarını gerekli gördüğü
%93.3‟ünün bu uygulamalardan haberdar olduğu
%92.3‟ünün uygulamalarda görev aldıkları
HemĢirelerin uygulamalarda karĢılaĢtıkları hatalar arasında % 57.0
oranıyla ilaç uygulama hataları ilk sırada bulunmuĢtur.
ÇIRPI F ve ark. Hasta Güvenliğine Yönelik Hemşirelik Uygulamalarının Ve Hemşirelerin Bu
Konudaki Görüşlerinin Belirlenmesi, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi,
Cilt:2,Say ı:3.2009
Ülkemizde-2
Hastanemizde yapılan bir çalıĢmada, HemĢirelerin
% 93,5‟i çalıĢma birimlerindeki hasta güvenliği derecesini iyi
bulurken,
% 6,5‟i zayıf ve baĢarısız bulmuĢtur.
HemĢirelerin %86.0‟ı hasta güvenliği ile ilgili hatalı olayları hiç
raporlamadıklarını belirtmiĢlerdir.
Ülkemizde-3
Ceyhan Ö, Kartın PT, Göriş S, Sungur G, Başaran M, Uğur A, Taşcı S. Hemşireler hasta güvenliğini nasıl algılıyor? 11. Ulusal İç
Hastalıkları Kongresi Kongre Kitabı. Antalya, 30 Eylül-4 Ekim 2009: 382.
HEMġĠRELĠK VE HASTA
GÜVENLĠĞĠ
Hasta Güvenliği Önemli mi?
VanGeest and Cummins, An educational needs assessment for improving patient safety,
National Patient Safety Foundation, White Paper Report 3, 2003.
Hekimler
Çok Önemli % 81.7
Önemli % 16.7
Önemsiz % 1.6
HemĢireler Çok Önemli % 95.2
Önemli %3.7
Önemsiz % 1.1
ICN
Hasta Güvenliği
Durum Bildirgesi
Hasta güvenliği, hasta bakımı ve hemĢirelik
hizmetlerinin kalitesinin baĢlıca
unsurudur
Hasta güvenliğinin artırılması için,
Profesyonel sağlık bakım personelinin işe alınması , eğitimi ve meslekte tutulması
Performanslarının iyileştirilmesi
Enfeksiyonla mücadele
Cihaz emniyeti
İlaçların güvenli kullanımı
Sağlıklı klinik uygulamalar
Sağlıklı bakım ortamı
Çevre güvenliği ve risk yönetimi alanlarında geniş kapsamlı önlemler
Hasta güvenliği üzerinde odaklanmış bilimsel bilgi
I
C
N
HemĢirelik Hizmetleri Yönetimi
ve
Hasta Güvenliği
Hasta güvenliği kültürünün oluĢturulması,
geliĢtirilmesi ve
hemĢirelik hizmetlerinin sunumuna
yansıtılması için stratejiler
geliĢtirmelidir.
Stratejiler-1
Hasta güvenliği odaklı kültür oluĢturmak
HemĢirelik hizmetlerinde hasta güvenliğinin sağlanmasında
liderlik oluĢturmak
Hasta güvenliği odaklı süreç tasarımları yapmak ve
güvenirliliğini geliĢtirmek
Hasta güvenliği bilgilerini paylaĢmak ve farkındalık
yaratmak
Stratejiler-2
Raporlama sistemi ile ilgili çalıĢanların desteklemek ve
cezalandırıcı olmayan iletiĢim yolları kurmak
Tüm diğer bölümlerle ve disiplinlerle iletiĢim ve
iĢbirliği sağlamak
Bölüm içi hemĢirelik bakım süreçlerini rutin izlemek
Eğitim konuları
Etik-Ģeffaflık ve
açık sözlülük Sağlık
hizmetinde hatalara yaklaĢım
Hataların belirlenmesi: Sistem-kiĢisel
Hataların bildirilmesi ve izlenmesi
Hatalardan öğrenme-ders
alma
Personel sayısı/dağılımı ve tıbbi
hatalar
Teknoloji ve tıbbi hatalar
Hasta eğitimi
KÖK HÜCRE NAKLĠNDE HASTA GÜVENLĠĞĠ
UYGULAMALARI
Üniversite eğitim hastanelerinde antineoplastik tedavilerde
1000 ilaç isteminin 15‟inde hatalı istem yapılmaktadır.
Bu vakaların %62,9‟da
ciddi veya çok ciddi potansiyel klinik
etki görülmektedir
Füsun sayek ttb raporları / kitapları - 2010 ,
Hasta güvenliği: Türkiye ve dünya
Ġmmünsüpresif hasta
IOM JCI
BAKIM BAKIM
Hastaneye kabul edilen hastalara „Hasta Ġsim Bileziği‟ takılır.
Hastaya her türlü tedavi prosedürü uygulamasında en az iki kimlik bilgisi kullanılır.
Hastanın oda numarası kimlik tanılanmasında kullanılmaz
Hasta cinsiyeti kimlik doğrulamada kullanılmaz
Hasta tetkik ve tedavi nedeni ile bulunduğu servis dıĢına çıkacak ise hemĢire/portör tarafından götürülür
TaĢıma sırasında hasta sürekli gözlenir
Transferden önce bakımın devamını sağlayacak cihaz ve aletlerin kullanılabilirliği kontrol edilir
Hastanın transferi sırasında hastaya ait bilgilerin iletilmesi sağlanır
2.HASTA TRANSFERĠ
.
3. ETKĠN ĠLETĠġĠM-1
Hangi durumlarda sözel direktif alınacağı/alınmayacağı belirlenir
Sözel direktifin alınma Ģekli belirlenir
Kullanılacak kısaltmalar listelenerek standart hale getirilir ve ortak dil oluĢturulur
Laboratuvarlarda test sonuçlarının iletilmesi ile ilgili etkin raporlama sistemi oluĢturur
ETKĠN ĠLETĠġĠM-2
Kurum acil kritik test sonuçlarının bildirilmesi (tel.-e mail vb.) ile ilgili süreci tanımlar
HemĢire/doktor test sonuçlarını telefonda alıyorsa iki kimlik doğrulayıcı kullanır
Testlerde hasta güvenliğini tehlikeye atabilecek sonuçlar elde edildiğinde ilgili hekimin veya hemĢirenin en kısa zamanda bilgilendirilmesi sağlanır
Servislerde yatak baĢı bağlantılı ve hastaların kullandığı tüm banyo ve tuvaletlerde çağrı sistemi bulundurulur
Allerjisi olan hastaya zarar vermemek için, hastanın ilk
geldiğinde herhangi bir ilaca ve bir maddeye alerjisi olup
olmadığı personel tarafından sorgulanır ve kayıt edilir
Eğer hastanın herhangi bir alerjisi var ise hastaya renkli
bilezik verilir
Alerjisi olduğu bileziğe yazılır ve forma kaydedilir.
4. ALLERJĠ
Acil tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyulan hallerde ilgili sorumlu
ekibin ve cihazların en kısa zamanda olay yerine ulaĢmasını
temin etmek
Kod sisteminin hastane içerisinde etkin halde iĢlemesinin
sağlanmasıdır
5. ACĠL MÜDAHALE RĠSKLERĠNĠ AZALTMAK
6. MEDĠKAL EKĠPMANLAR
Cihazların bakım ve kalibrasyonu belirlenen tarihte yapılır
Bozulan ve hasar gören cihazların ilgili talimat doğrultusunda onarımı sağlanır
Tekerlekli sandalye ve sedyelerin uygun Ģekilde çalıĢtığı kontrolü yapılır
Cihaz alarm sistemlerinin çalıĢırlığı kontrol edilir
Hastanın kabulü sırasında düĢme riski değerlendirilir
Hastanın düĢme riski ilgili forma kaydedilir
ÇalıĢanlar düĢme riski yüksek olan hastalar konusunda
bilgilendirilir.
Hasta zili hastanın kolay ulaĢabileceği yere konulur
Hastanın düĢme riski varsa, hasta yakınlarına alınacak önlemlerle
ilgili bilgi verilir, iĢbirliği yapılır.
Uzun süre yatak istirahati sonrası, ameliyat sonrası ilk defa ayağa
kalkıyorsa çalıĢanlar hastalara mutlaka eĢlik eder
Yatak ve tekerlekli sandalyeler kullanılmadığı zamanlar kilitlenir
Hasta yatakları en düĢük seviyede tutulur ve hasta yatakları,
sedyeleri ve diğer hasta taĢıma araçlarında düĢmelere engel
olacak korkuluk ve kemerler kullanılır
HASTA DÜġMELERĠNĠN ÖNLENMESĠ-2
Sedye ve yatak korkulukları periyodik olarak servis sorumlu hemĢiresi
tarafından kontrol edilir
Hasta odalarında gereksiz eĢyalar , yerlerde kablo vs. bulundurulmamalıdır
DüĢme riskinin yüksek olduğu bölgelere uyarıcı tabela, resimler ile uyarı levhaları(ıslak zemin, alt yapı çalıĢması vb.)konulmalıdır
Tuvaletlerde tutunma kolları bulundurulmalıdır
Zeminler kaygan olmayan malzeme ile döĢenmelidir
HASTA DÜġMELERĠNĠN ÖNLENMESĠ-3
Hasta yalnız ise, Konfüzyon, disoryante, halusinasyonları varsa, 65 yaş
üstü, uyumsuz, kooperasyonu bozuksa; yukarıdaki önlemlere ilave
olarak
o Hasta hemĢire deskine yakın bir odaya alınır
o Hasta yakınlarından, hasta yanından ayrılacakları
zaman hemĢireye bilgi vermeleri istenir
o Hasta ajite ise, yukarıdaki önlemler yetersiz
kalıyorsa, doktoru ile iletiĢime geçilerek hasta
kısıtlanır. Kısıtlama prosedürü doğrultusunda
hareket edilir.
Ġtaki düĢme riski ölçeği
8.KAN ve KAN ÜRÜNLERĠNĠN TRANSFÜZYONU
Kan istem formunun ayrıntılı doldurulması sağlanır KAN TRANSFÜZYONU
KAN TRANSFÜZYONU
Hasta baĢı cross-match yapılır
KAN TRANSFÜZYONU Hastaya uygulanacak olan kan veya bileĢenlerinin order‟a ayrıntılı (miktar,ürün adı gideceği süre vs) olarak hekim tarafından yazılması sağlanır
9. ĠLAÇ UYGULAMALARI
Servislerde aynı isim ve farklı dozlardaki ilaçlar yan yana bulundurulmaz
Ġlaç isimlerinde benzerlik olan ilaçlar aynı yerde bulundurulmaz ve bu ilaçların listesi çalıĢanlar tarafından bilinir
Özel hazırlık gerektiren ilaçların hazırlanması, uygulaması ve takibinde talimat doğrultusunda hareket edilir
Hastaya verilecek ilaçlar ilaç-ilaç, ilaç besin etkileĢimi yönünden değerlendirilir, kullanıldığında bir uyarı sisteminin geliĢtirilmesi sağlanır
Ġlaç yan etkileriyle beklenenden sık veya Ģiddetli karĢılaĢılırsa ilaç yan etkilerinin takibi ile ilgili talimat doğrultusunda hareket edilir
Hastanın yanında getirdiği ilaçlar alınır ve bu konuya iliĢkin talimat doğrultusunda hareket edilir
Narkotik ilaçların güvenliği için konuyla ilgili talimata uygun davranılır
ĠLAÇ UYGULAMALARI-2
Buzdolabında saklanması gereken ilaçlar (+2 / +8 C) aralığında saklanır ve kontrol listesinde belirtilir
IĢıktan etkilenen ilaçların listesinin yapılması sağlanır ve ilaçlar ıĢıktan korunaklı Ģekilde saklanır
Ġlaçların bulunduğu ortamların ısı ve nem takibi yapılır
Hastanın taburculuğunda ilaçların doğru ve güvenli kullanımı için hasta ve yakını eğitilir
ĠLAÇ UYGULAMALARI-3
PYXĠS ĠLAÇ YÖNETĠM SĠSTEMĠ
Ġmmun sistemi zayıf hastaları infeksiyonlardan korumak amacı
ile Koruyucu Ġzolasyon Talimatı uygulanır
Ġzole hastaların ayrı odaya alınması, ziyaret kuralların
belirlenmesi,
Ġzole hasta olduğunu belirten uyarıcı kartların asılması
sağlanmalıdır
10. ĠNFEKSĠYONLARIN ÖNLENMESĠ
Ġzole hasta odası için gerekli olan ekipmanların
giyilmesi, giriĢ çıkıĢ kurallarına uyulması,
Odanın ve kullanılan malzemelerin temizlik ve
dezenfeksiyonunun enfeksiyon komitesinin
belirlediği talimatlar doğrultusunda yapılması,
Ġzolasyon önlemleri ile ilgili enfeksiyon komitesi
tarafından eğitim yapılması sağlanmalıdır.
ĠNFEKSĠYONLARIN ÖNLENMESĠ-2
11.ÇEVRE
Koridorlar geçiĢi engellemeyecek Ģekilde açık bulundurulur
Sarı tıbbi atık kovaları 2/3‟den fazlası doldurulmaz
Kirli odası ve temiz çamaĢır odası kapalı tutulur
Yiyecek ve içecekler çalıĢma alanlarında bulundurulmaz
Hasta odalarında çiçek ve balon bulundurulmaz
Belirlenen riskler ya da uygun olmayan durumlarla ilgili belirtilen periyodlarda tanımlanan esaslara göre bina turları yapılır
Hasta güvenliğini tehlikeye sokacak bir durum olmuşsa
uygun olmayan durum için
Sentinel ( Beklenmedik) Olaylar Takip Formu
doldurulur ve kurum tarafından belirlenen bildirim
kuralları doğrultusunda uygulama yapılır.
12. RAPORLAMA
RAPORLAMA-2
HASTA GÜVENLİĞİ ÖNERİ DEĞERLENDİRME KUTUSU