Klimaat voor Ruimte, Klimaat voor Ruimte,

Ruimte voor KlimaatRuimte voor Klimaat

ICES/KIS3, ICES/KIS3, Thema hoogwaardig ruimtegebruikThema hoogwaardig ruimtegebruikVROM, 11 Oktober 2002VROM, 11 Oktober 2002

Programma Klimaatplatform bijeenkomst (1)

09.30 - 10.00 Inloop, koffie

10.00 - 10.10 Welkom

10.10 - 10.20 Toelichting namens Adviesraad, Prof. Drs. Pieter Bouw (Swiss Airlines)

10:20 - 10:40 Toelichting vanuit VROM Mr. Tilly Zwartepoorte (VROM)

10:40 - 11:00 'Klimaat voor Ruimte, Ruimte voor Klimaat'Dr. Pavel Kabat (vz co-ordinatiegroep initiatief)

11.00 - 11.15 Koffiepauze11.15 - 11.35 UK Tyndall Centre for Climate Change Research11.35 - 11.40 Reactie NWO (Dr. John Marks)11.40 - 11.45 Uitleg parallelsessies Kennisvraag & -aanbod

Programma Klimaatplatform bijeenkomst (2)

11.45 - 12.45 Eerste ronde parallelle Deelsessies · Klimaat- en emissie scenario's in de ruimtelijke ordening · Adaptatie en ruimtelijke ordening· Duurzame Energie uit de Groene Ruimte? · De financiële sector en klimaatverandering

12.45 - 13.45 Lunch

13.45 - 14.45 Tweede ronde parallelle Deelsessies · Landgebruik & Mitigatie, o.a. Veenweidegebied· Kennisoverdracht, participatie en Onderwijs · Klimaat en de kustwateren/Nederlands Continentaal Plat 14.45 - 15.00 Pauze15.00 - 16.30 Terugkoppeling van de deelsessies16:30 Borrel

Klimaatverandering

Sociaal-Economische Dynamiek

Risico’s

KANSEN• Integraal adaptatie en mitigatie beleid• Multifunctioneel ruimtegebruik• Innovaties

Waterhuishouding

Visserij Ecosystemen Bodem

Recreatie

LandbouwBosbouw

Energie

Verzekering

RuimtegebruikRuimtegebruikMonitoring

CO

ST

BE

NE

FIT

AN

AL

YS

IS

IN

TE

GR

AT

ED

A

SS

ES

SM

EN

T

M

ON

ITO

RIN

G

SPATIAL PLANNING

Adaptation & Mitigation

options

Policy Objectives

Stakeholder consultation Dialogue

EconomicActivities

EMISSIONS

Climate Change

Vulnerabilityof land use

water resources

Klimaat voor Ruimte, Ruimte voor KlimaatKlimaat voor Ruimte, Ruimte voor Klimaat

• Het klimaatvraagstuk wordt Het klimaatvraagstuk wordt (mede)ordenend (mede)ordenend voor de voor de toekomstige (her)inrichting van Nederland en Europatoekomstige (her)inrichting van Nederland en Europa

•Hoge mate van Hoge mate van synergie en integratiesynergie en integratie is nodig om is nodig om klimaatdimensieklimaatdimensie van verschillende beleidslijnen en van verschillende beleidslijnen en maatschappelijke segmenten te kunnen realiserenmaatschappelijke segmenten te kunnen realiseren

•Klimaat- kennisinfrastructuur in NederlandKlimaat- kennisinfrastructuur in Nederland: goed : goed op onderdelen, maar grotendeels sectoraal gericht, op onderdelen, maar grotendeels sectoraal gericht, versnipperd en niet slagvaardigversnipperd en niet slagvaardig

Klimaatvoor Ruimte, Ruimte voor KlimaatKlimaatvoor Ruimte, Ruimte voor Klimaat

•Inrichting van een Inrichting van een geïntegreerd observatiesysteemgeïntegreerd observatiesysteem voor voor land, lucht en zee(kust): land, lucht en zee(kust): Nederland gidsland?Nederland gidsland?

•Internationale inbeddingInternationale inbedding klimaatvraagstuk geeft een klimaatvraagstuk geeft een belangrijke voorsprongbelangrijke voorsprong

•Van de beoogde integrale benadering van het Van de beoogde integrale benadering van het klimaatprobleem gaat een belangrijke klimaatprobleem gaat een belangrijke technologische en infrastructurele impulstechnologische en infrastructurele impuls uit: uit: kansrijke kruis-bestuivingen met private sectorkansrijke kruis-bestuivingen met private sector

Klimaat voor Ruimte, Ruimte voor KlimaatKlimaat voor Ruimte, Ruimte voor Klimaat

• Zowel op het gebied van mitigatie als adaptatie is een Zowel op het gebied van mitigatie als adaptatie is een investeringsimpuls noodzakelijk wil men de investeringsimpuls noodzakelijk wil men de doelstellingen van het klimaatbeleid op zowel doelstellingen van het klimaatbeleid op zowel kortekorte (2008-2012) als (2008-2012) als lange lange termijn (2050) bereiken.termijn (2050) bereiken.

• Mitigatie:Mitigatie: Korte termijn 6% emissie reductie Korte termijn 6% emissie reductie (50 Mton C eq tov 1990) te bereiken in 2008-2012; (50 Mton C eq tov 1990) te bereiken in 2008-2012; Lange termijn: 80% emissie reductie in 2050? Lange termijn: 80% emissie reductie in 2050?

•Adaptatie:Adaptatie: Anders omgaan met klimaatrisico’s in Anders omgaan met klimaatrisico’s in landgebruik & waterbeheer: een landgebruik & waterbeheer: een paradigma paradigma veranderingverandering is noodzakelijk is noodzakelijk

Klimaat voor Ruimte, Ruimte voor KlimaatKlimaat voor Ruimte, Ruimte voor Klimaat

* Soms is technisch/infrastructureel heel wat mogelijk, om de gevolgen van klimaatverandering te beperken:

MAAR:* De kost gaat voor de baat uit,* Het is moeilijk draagvlak te krijgen voor maatregelen die pas effect hebben in de toekomst,* Ruimte is schaars.

DUS:* Wil men de ambitieuze doelstellingen van het Nederlandse klimaatbeleid bereiken, zal er sociaal draagvlak gecreëerd moeten worden bij de private sector, regionale overheid en maatschapppij, dmv dialoog en investering in educatie.

33

Operationalisation ofOperationalisation of ADAPTATIONADAPTATION

policies & policies & managementmanagement

22

Operationalisation Operationalisation of of

MITIGATIONMITIGATION policies & policies &

managementmanagement

11

Understanding Understanding the NATURAL the NATURAL

SYSTEMSYSTEM

Socio-Economic support for implementation Socio-Economic support for implementation for adaptation & mitigation policies & managementfor adaptation & mitigation policies & management

Embedding the climate change issue within Embedding the climate change issue within spatial planning & infrastructurespatial planning & infrastructure

The framework:The framework:

Monitoring (policy & physical variables)Monitoring (policy & physical variables)

An (inter) national institutional framework An (inter) national institutional framework

Institionele en infrastructurele inkaderingInstitionele en infrastructurele inkadering

Huidige situatieHuidige situatie

BeleidsvragenBeleidsvragen KennisstructuurKennisstructuurVragen doorVragen doorwetenschapwetenschap

Geen Integrale oplossingenGeen Integrale oplossingen

Institionele en infrastructurele inkaderingInstitionele en infrastructurele inkaderingKlimaat voor Ruimte | Ruimte voor KlimaatKlimaat voor Ruimte | Ruimte voor Klimaat

Institionele en infrastructurele inkaderingInstitionele en infrastructurele inkaderingklimaatverandering en ruimtegebruikklimaatverandering en ruimtegebruik

• MultidisciplinariteitMultidisciplinariteit

• Integrale oplossingenIntegrale oplossingen

• Facility sharingFacility sharing

• Laagdrempeligheid in Laagdrempeligheid in samenwerking en samenwerking en aansturing aansturing

EuropeanEuropeanResearchResearch

AreaAreaVirtual Virtual CenterCenter

KennisKennis

Subprogramma’s (1):Subprogramma’s (1):

1) Climate scenarios (climate system & monitoring)1) Climate scenarios (climate system & monitoring)2) Greenhouse gases and aerosol emissions 2) Greenhouse gases and aerosol emissions 3) Spatial Strategies for climate change3) Spatial Strategies for climate change

- land use & mitigation- land use & mitigation- land use & adaptation- land use & adaptation- land use & energy- land use & energy- transport- transport- integrated assessment & dialogue- integrated assessment & dialogue

4) Innovative core projects:4) Innovative core projects:- Peatland areas (Veenweide gebied)- Peatland areas (Veenweide gebied)- The Northsea/coastal zone- The Northsea/coastal zone- Climate, rivers & spatial planning- Climate, rivers & spatial planning-Mitigation/adaptation abroad-Mitigation/adaptation abroad

5) New arrangements and new forms of risk assessment5) New arrangements and new forms of risk assessment6) Knowledge transfer & Education6) Knowledge transfer & Education7) Climate neutral entrepreneurship & multiple land use7) Climate neutral entrepreneurship & multiple land use8) International linkages8) International linkages

9) New projects9) New projects

Subprogramma’s (2):Subprogramma’s (2):

Tijdspad Tender & Toetsing ICES/KIS3

September 2002 (week 39) publicatie regeling, opening tender (uitgesteld naar medio oktober)

December 2002 (week 51) sluiting tender

(uitgesteld naar mid januari)

Januari 2003 (week 4) verzending projectvoorstellen naar KNAW, CPB en andere planbureaus

begin juni 2003 (week 23) toetsresultaten beschikbaar, verzending naar CvW

eind juni 2003 (week 26), advies CvW beschikbaar

half september 2003 (week 38), besluitvorming kabinet

uiterlijk 16 oktober 2003 (week 42):uitslag & beschikkingen gehonoreerde projecten

Het draaiboek voor het schrijven business plan

Juli - 11 oktober 2002 ,DRAFT1 businessplan (coördinatiegroep)

Oktober 2002

* Laatse fase inventarisatie Kennisvraag (o.a. VROM workshop 11 oktober)* Afstemming Kennisvraag & -aanbod (analyse workshop, * Verwerking resultaten in DRAFT2 & evaluatie)* Afstemming met ACHT VOOR RUIMTE (m.n. Water, Geo-Informatie)

1 November: Verzending verslag workshop & DRAFT2 naar deelnemers

18 November: Deadline voor geven commentaar DRAFT2 richting THEMATREKKERS

25 November: Coördinatie groep overleg December : Definitieve versie Businessplan

Januari 2003 : Drukker (week 1),verzending businessplan naar SENTER (week 4)

Juni 2003 (?) : Publieke Platformbijeenkomst