Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor logo
Klimaatadaptatie
Hoe nemen we dat mee in de Aanpak Duurzaam GWW?
Duurzaam GWW café, 25 november 2019
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
1
Programma
• Klimaatverandering en – adaptatie: Janette Bessembinder, KNMI
• Hoe doet ProRail het? Handreiking klimaat adaptatie, borging in
DzGWW aanpak: Stefan Jak, ProRail
• Zelf aan de slag met de handreiking
• Meer over klimaatadaptatie en systeemaanpak, Vincent Grond,
GrondRR
• 17:00 uur Borrel
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor logo
Handreiking klimaatadaptatie bij projecten
Voor bepalen ambities, werkwijze Duurzaam GWW
Datum sessie: 25 novenber 2019Presentator: Stefan Jak
VakspecialistKlimaatadaptatie
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
3
1. Aanleiding Klimaatverandering is gaande!
• Spoorsysteem ervaart problemen door meer extreme piekbuien,
droogte, hitte, onweer/wind.
• KNMI scenario’s leidend.
• Bij spoorinfra, stations, op en in de treinen.
• Verstoringen (TAO’s), hinder/vertraging, kosten herstel.
EN: spoorsysteem heeft effect op klimaat in de omgeving
4
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
Weersextremen
Merkbaar op
en rond het spoor
Meer en heftiger
5
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
Opgave vanuit o.a. IenW
IenW wil klimaatbestendig spoor in 2050 (beleids-prio brief/ beheerplan)
MIRT stelt eisen per project; hoe ga je om met klimaatverandering?
Gecombineerde actie AM en LJV: programmaplan in de maak.
Veel interactie met IenW en partners.
Acties op 3 niveaus:
1. Logistiek (het hier en nu), lokale acties en landelijke maatregelen
2. Projecten (voor nu tientallen jaren), lokaal/tracé handreiking
3. Aanpassingen hele netwerk/assets, adaptatie (en acceptatie) als geheel
in t land. O.a. stress-test.
6
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
2. Toelichting Handreiking Klimaatadaptatie Projecten
• Onderdeel Aanpak Duurzaam Werken.
• Ingenieursbureau voert alle stappen uit de Handreiking Klimaatadaptatie uit.
• Maakt daarmee inzichtelijk klimaateffecten voor het project en oplossingsrichtingen.
• ProRailers bepalen hiermee met stakeholders de ambitie, voor vervolg project.
Implementatie oplossingsrichtingen valt buiten scope
Handreiking.
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
7
Het Ambitieweb
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
8
Handreiking Klimaatadaptatie. Zes stappen, ‘zes’ elementen
Stappen Elementen
Bepaal contour plangebied Wateroverlast (regen)
Bepaal impact huidige situatie Overstroming (van oppervlaktewater)
Bepaal impact na realisatie project Hittestress
Oriënteer je op kansen Bliksem- en stormschade
Maak voorstel ambitie klimaatadaptatie Natuur- en bermbranden
Bepaal ambitie klimaatadaptatie
(stakeholders)
Verzakking
Evt. Speciaal effect (denk aan: erosie,
verzilting)
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
9
Stap 1 – 3: Bepalen schaalniveau en impact (I)
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
10
Stap 1 – 3: Bepalen schaalniveau en impact (II)
A. Check voor 6
aandachtspunten
adhv kaarten uit
Klimaateffect-atlas
Met én zonder
project, anno 2050
WH scenario
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
11
Stap 4: oriënteren op kansen
Kansen bij projecten
• Opvang /gebruik regenwater.
• Aanbrengen schaduw.
• Beschermen tegen water(overlast).
• Plek voor groen. Etc.
• Samen met andere maatregelen, ook om energie te besparen (klimaat-mitigatie).
• No-regret opties.
• Handreiking wordt ingevuld voor tal van praktijkprojecten.
• Meer ervaringen beschikbaar verzameling goede voorbeelden, gericht op de Projecttypologieën van
ProRail.
• Bij de voorbereiding de overwegingen goed documenteren!
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
12
Stap 5 – 6: ambitiebepaling
Ambitieniveaus:
1. Effecten worden niet verergerd
2. Verminderen overlast of schade van de klimaateffecten
3. Reduceren klimaatschade en bereiken meerwaarde
(ruimtelijk en functies) voor omgeving en/of regio
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
13
Klimaatcase Ede-Wageningen > 30 cm water
locatie
Hoog risico op natuur en bermbranden 40 -50 tropische dagen per jaar
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
14
Voorbeelden
Handreiking getest voor:
• Waalhaven Zuid
• Spoorverdubbeling Landgraaf
• Fietsenstalling Dordrecht
10
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
15
3. Wat levert het op?
Ontzorgt ons van veel vragen bij start project ‘wat is hier nodig vanwege
klimaatverandering?’
Voorkomt moeilijk in te passen maatregelen in een te laat stadium van een
project
Het daagt iedereen uit voor vervolg; maatregelen/ontwerp
• Extra aandacht op dit aspect nodig bij iedereen: tijd en kennis, mogelijk
financiën.
• Klimaatrobuuste projecten (bewuste keuze), vermeden ‘schade’ etc.
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor logo
Stefan Jak, vakspecialist (o.a. Klimaataspecten) LJV, en Programmaleider
Implementatie Omgevingswet, ProRail.
088 231 5820 I 06 31756441
Meer over impact weer op het spoor:
https://www.prorail.nl/reizigers/weersinvloeden
De handreiking klimaatadaptatie is te vinden op website van GrondRR:
https://www.grondrr.nl/handreiking-klimaatadaptatie-prorail/
Aan de handreiking werkten ook mee: ORG-ID en Stichting CAS
4. Meer informatie & contactpersonen
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
17
Korte demonstratie digitale handreiking
Ruimte onder deze
hulplijn vrij houden
voor subtitel
18
Zelf aan de slag met de handreiking
• Maak groepjes van ca. 5 personen
• Werk het volgende uit:
1. Bestudeer de kaarten uit de klimaateffectatlas voor de
projectlocatie in Amersfoort (stationsplein / nieuwe fietsenkelder)
2. Beoordeel de aspecten wateroverlast en hitte (keuze: of een van
beiden als de tijd kort is).
3. Vul het scoreboard
• Koppel de bevindingen plenair terug