Ko te Whakangungu me te Arataki i ngä wähi Mätauranga Mäori...Hei Wänanga Ko te pätai arotahi o te akoako. Hei Tauira Tauira taunakitanga hei whakaaro. Te Wähanga whitu

Ngä Ähuatanga

Ngä Ara Whakaakoranga Ngaiotanga

Te Häpai Ö Ko te Whakangungu me te Arataki i

ngä wähi Mätauranga Mäori 2012

Ngä Ara Whakaakoranga NgaiotangaTe Häpai Ö – Ko te Whakangungu me te Arataki i ngä wähi Mätauranga Mäori

Education Council Matatū Aotearoa

Ngä Ihirangi Kupu Whakataki .......................................................................... 1

Ähuatanga: Whanaungatanga ................................................... 2

Ähuatanga: Manaakitanga ......................................................... 4

Ähuatanga: Kaitiakitanga ....................................................... 6-9

Ähuatanga: Rangatiratanga ...................................................... 10

Ähuatanga: Kotahitanga ...................................................... 12-15

Ähuatanga: Mätauranga ..................................................... 16-23

Ähuatanga: Wairuatanga ......................................................... 24

Ngä Tauira Aromatawai ............................................................ 26

Ngä tohu mahi: Rärangi Arowhai 1 ......................................... 27

Ngä tohu mahi: Rärangi Arowhai 2 ........................................ 28

He Körero Mätai: Papa tauira 1 ............................................... 29

He Körero Mätai: Papa tauira 2 ................................................ 30


Education Council Matatū Aotearoa1

Kupu WhakatakiTe Häpai ÖKua whakawhanakehia ngä papa tauira e whai ake nei hei tautoko i te whakatinanatanga o tö te Te Amorangi ki Mua tauira

whakangungu, arataki ki ngä wähi mätauranga Mäori. He wähanga hoki ënei nö Te Häpai Ö – he whakarato rauemi hei tau toko i te

Pia. Ahakoa i ahu mai te ähua o ngä papa tauira nei i ngä tautake e häpai ana i Te Amorangi ki Mua, he aratohu noa iho i runga anö

i te whakaaro mä ia wähi mätauranga Mäori e whakahängai atu kia noho pai ai ki tö rätou ake horopaki motuhake. He pai ake ina

whakahängaitia ngä papa tauira kia whai wähi ai ngä Pou Tautoko me ëtahi atu tängata e whai take ana ki Te Amorangi ki Mua përä i

ngä kaitohutohu, ngä tumuaki, kaiärahi hapori, ngä rangatira, kuia me ngä kaumätua mäna nei te arotakenga ä-aropä e whakarato me

ngä tauira tika mä ngä Pia.

Kei te pae tukutuku a Education Council Matatū Aotearoa ngä papa tauira katoa.

Ngä Ähuatanga me ngä Paearu mö ngä Kaiako kua RëhitatiaKo tä te kohinga papa tauira tuatahi he whakaatu e pëhea ngä ähuatanga e whitu1 e whakarato ai i tëtahi anga pai mö te

whakangungu me te arataki. Ina meatia tahitia me ngä taputapu ä-horopaki e whakaahuatia ana i te ripanga i raro iho nei, ka taea ngä

ähuatanga te whakamahi hei tautoko i roto i Te Amorangi ki Mua. Ka taea ngä taputapu ä-horopaki me ngä ähuatanga te ‘whakatöpü’

te whakamahi noa hoki hei tautoko i te ako ngaio me te whanaketanga o te Pia.

WhakatauäkïNgä whakatauäkï e whakarato ana i ngä huahuatau kia whakamahia e te Pou Tautoko me te Pia hei

rauemi tautake e whakamäori ai i ngä ähuatanga ki roto i ngä horopaki huhua.

Hei Ako Ngä tohu matua e whakaatu atu ai i ngä Paearu mö ngä Pouaka kua Rehitatia.

Ngä Paearu mo ngä

Pouako kua Rëhitatia

Ko ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rehitatia (PPR) mö te ‘whakaako ä-kounga i Aotearoa’2 e märama te

kitea no roto i tënä ähuatanga Mäori me tënä.

AkoKo tä ngä pätai whakaako, huritao e hängai ana ki ia ähuatanga Mäori he ärahi i te Pou Tautoko ki te

ärotake i te mahi whakaako a te Pia.

Hei Wänanga Ko te pätai arotahi o te akoako.

Hei Tauira Tauira taunakitanga hei whakaaro.

Te Wähanga whitu

Te HäpaI Ö KI MurI

Web ref4 www.educationcouncil.org.nz

1 Tirohia wähanga whä o tënei puka.

2 Te Pouherenga Kaiako o Aotearoa (2010). Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia. Wellington: New Zealand Teachers Council.


continued…


TAu 1/2 AKO: WHANAuNGATANGA RA WHAKAOTi

He aha ngä momo tautoko i te Pia kia

whakaritea e ia ngä hononga mahi tahi,

tautoko me ngä mea ngaio e mauritau

ana. (Whanaungatanga)

/ /

He aha ö te kura mahi hei tautoko i ngä

hononga papai i waenga i te Pia me ëtahi

atu tangata ngaio, me te hapori o te

kura? (Manaakitanga)

/ /

Me kaha hono atu te Pia ki a wai kia

pai ai te oranga o ngä äkonga katoa?

(Kaitiakitanga)

/ /

Ko wai hei rangatira mä te Pia, ko wai

hei rangatira mö te Pia? Ka pëhea

ënei haepapa e whakatinanahia?

(Rangatiratanga)

/ /

Me pëhea e körero atu ai te kura ki te

Pia mö öna whakaritenga wawata mö

te häora me te angitu o ngä äkonga?

(Wairuatanga)

/ /

ähuatanga: WhanaungatangaWhakatauäkï: Unuhia te rito o te harakeke kei whea te kömako e kö?

Whakatairangatia – rere ki uta, rere ki tai;

Ui mai koe ki ahau he aha te mea nui o te ao?

Mäku e kï atu, he tangata, he tangata, he tangata!

Hei Ako: Äwhinatia te Pia ki te whai i te whakatauäkï kia uru ki ngä hononga ngaio katoa, arä, matatika, wairua koha, wairua pai, tauawhiawhi

me ngä:

• äkonga ö rätou whänau

• tumuaki me ngä hoa kaiako

• te hapori whakaako.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä te pouako kua rëhitatia he whiri, he whakapümau hoki i ngä hononga ngaio e tika ana, e arotahi ana ki te ako me te

noho-ora o ngä äkonga katoa. (PPR 1)

• Fully registered teachers establish and maintain effective professional relationships focused on the learning and well-being of all äkonga. (PTC 1)


Rä Whakaoti: / /

Pou Tautoko: Pia: Tumuaki:


TAu 1/2 AKO: WHANAuNGATANGA RA WHAKAOTi

He aha ngä tü hononga ngaio me takatü

e te Pia e angitu ai äna mahi kia tutuki

pai ngä whäinga paetae mö ngä äkonga

me ngä whäinga rautaki o te Kura?

(Kotahitanga)

/ /

E pëhea te whänau e äwhina mai ai

i te ähua o te ako a te äkonga me te

whakaako i a ia? (Mätauranga)

/ /

Hei Wänanga

He aha täu i mahi ai kia möhiotia te kura kia märama

hoki ki ngä tikanga? Me homai taunakitanga.

E pëhea koe e whakawhanaunga atu ai ki ngä

äkonga? Me homai taunakitanga.

E pëhea koe e whakawhanaunga atu ai ki te tumuaki?

Me homai taunakitanga.

E pëhea koe e whakawhanaunga atu ai ki öu hoa

mahi? Me homai taunakitanga.

Hei TauiraKo ngä tü taunakitanga: ko te tae ä-tinana atu, puta whakaaro hoki i ngä hui (ä-kura, ä-hapori); ngä hononga mauritau i takatü atu ki

tä te kura e tohu ai, ki Ngä Tikanga Matatika mö ngä Pouako kua Rëhitatia (Code of Ethics for Registered Teachers) nä Education

Council Matatū Aotearoa, ki tä te Riu Roa e pänui ai, ki tä ngä kirimana mahi; tuku whakaaro mö ngä pänui ä-kura, whakaahua,

whitiata o ngä tü hui ä-kura; äwhina i ngä häkinakina, ngä mahi ä-rëhia, kapa haka, ngohe ä-waho i te kura, uiuitanga mätua, ngä

puni ä-kura, te mahi moni, rangi hokohoko me ngä konohete.

ähuatanga: Whanaungatanga continued


continued…


TAu 1/2 AKO: MANAAKiTANGA RA WHAKAOTi

E pëhea te Pia e waihanga ai i tëtahi taiao

atawhai e whakaatu ana i te kauanuanu

ki ngä äkonga katoa? (Whanaungatanga/

Manaakitanga)

/ /

He aha koia ngä rautaki whakaako whai

mahara hei whakatairanga i te oranga pai

o ngä äkonga katoa? (Kaitiakitanga)

/ /

E pëhea te Pia e tautohu atu ai me te

häpai i ngä ähua kaiarataki o ngä äkonga?

(Rangatiratanga)

/ /

E pëhea te Pia e whakaatu ai i töna

möhiotanga kia tatü ai te ngäkau o te

äkonga ki te ako? (Wairuatanga)

/ /

E pëhea te Pia e mahi ai kia möhio ngä

äkonga he taonga rätou e kauanuanutia

ana? (Kotahitanga)

/ /

He aha te tümomo ako ngaio hei äwhina

i te Pia kia mauritau te häpai o te oranga

pai o ngä äkonga katoa? (Mätauranga)

/ /

ähuatanga: ManaakitangaWhakatauäkï: He käkano i ruia mai i Rangiätea.

Hei Ako: Äwhinatia te Pia ki te whai i te whakatauäkï hei:

• whakarato me te tiaki haere i tëtahi taiao ako e haumaru ana, ä-tinana, ä-ahurea, ä-wairua, ä-ngäkau

• whakamihi kau atu me te whai ngäkau atu ki te reo, ngä taonga tuku iho, te ahurea hoki o ngä äkonga katoa

• whakaü ki ngä ture e tika ana me ngä tikanga.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä ngä poako kua rëhitatia he whakaatu mai i töna whai kia noho ora ngä äkonga katoa. (PPR 2)

• Fully registered teachers demonstrate commitment to promoting the wellbeing of all äkonga. (PTC 2)


Rä Whakaoti: / /



Hei Wänanga

Me pëhea e whakaatu ai o roto o aku mahi taku kaha

häpai i te oranga pai o ngä äkonga katoa nöku te

haepapa ki a rätou? Me homai taunakitanga.

E pëhea e aro atu ki ngä tini pümanawa, ngä tini ähua

o ngä äkoanga i te akomanga, te kura me te hapori?


He aha ngä rautaki e mahia ai hei whai ngäkau atu ki

te horopaki ä-papori, ä-ahurea o te äkonga? Me homai

taunakitanga.

Hei TauiraKo ngä tü taunakitanga: tauira o ä te äkonga mahi/kahua/whakapümahara; tauira mahi hei whakanui äkonga; whakaahua o te

akomanga taiao; tauira o te noho tuakana/teina; mahere whakahaere (ohotata, rongoa, aitua, tae ä-tinana/ngaro, ako ä-waho).

ähuatanga: Manaakitanga continued


continued…


TAu 1/2 AKO: KAiTiAKiTANGA RA WHAKAOTi

E pëhea te Pia e häpai ai i ngä hononga

pai i waenga i te Mäori me ngä Päkehä?

(Whanaungatanga)

/ /

E pëhea te kura e pöhiri atu ki ërä atu

ahurea, reo me ngä tuku ihotanga,

ä, mënä äe, he pëhea te kaha?

(Manaakitanga)

/ /

He aha tä te kura hei häpai i te hononga

käkano rua i kawenata ai i te Tiriti o

Waitangi? (Kaitiakitanga)

/ /

E pëhea te Pia e whakatauira atu ai ki öna

äkonga ngä ähua tika o tëtahi tangata

käkano rua? (Rangatiratanga)

/ /

E pëhea e whakamihia ai e te Pia ngä

uara me ngä tikanga o ëtahi atu?

(Wairuatanga)

/ /

E pëhea te kura e häpai ai i öna haepapa i

raro i Te Titiri o Waitangi? (Kotahitanga)/ /

E pëhea te Pia e mahi ai kia örite pü

ngä putanga ako o ngä äkonga katoa?

(Mätauranga)

/ /

ähuatanga: Kaitiakitanga Whakatauäkï: Mä whero, mä pango ka oti te mahi.

Hei Ako:Äwhinatia te Pia ki te whai i te whakatauäkï hei whakaatu i töna whai ngäkau ki ngä tuku ihotanga, ngä reo me ngä ahurea o ngä hoa

tokorua o te Tiriti o Waitangi.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä ngä pouako kua rëhitatia he whakaatu i töna ü ki te hononga käkano rua ki Aotearoa. (PPR 3)

• Fully registered teachers demonstrate commitment to bicultural partnership in Aotearoa New Zealand. (PTC 3)


Rä Whakaoti: / /



Hei Wänanga

E pëhea au i roto i äku mahi ngaio e whakatauira atu

ai i te whai ngäkau atu ki ngä tikanga ahurea o ngä

hoa Tiriti i Aotearoa? Me homai taunakitanga.

Hei TauiraKo ngä tü taunakitanga: waiata kua hopukia ä-reo mai, ä-whitiata mai, püräkau/pakiwaitara, kanikani; ngohe tikanga ä-iwi;

whakamahere marautanga me ngä ngohe.

ähuatanga: Kaitiakitanga continued


continued…


TAu 1/2 AKO: KAiTiAKiTANGA RA WHAKAOTi

He aha ngä hononga me takatü e te Pia

me pümau hoki ränei kia mauritau te

mahi nö roto i te horopaki käkano rua o

Aotearoa? (Whanaungatanga)

/ /

He aha te momo tautoko o te Pia e

tutuki ai i a ia ngä wawata o te whänau,

hapü me te iwi mö ö rätou tamariki?

(Manaakitanga)

/ /

E pëhea e kaha ai te whäi ngäkau

atu o te Pia ki ngä reo tuku iho o ngä

hoa tüturu o Te Titiri o Waitangi?

(Kaitiakitanga)

/ /

E pëhea te Pia e whakatauira i te taumata

angitu o te ako me te whakaako?

(Rangatiratanga)

/ /

E pëhea te Pou Tautoko i tautoko atu ai i

te Pia kia tätari i äna mahi hei whakaata

i te horopaki käkano rua i Aotearoa?

(Wairuatanga)

/ /

E hängai pai ränei ngä wawata o te Pia

me te kura hei whakatutuki i te angitu o

ngä äkonga Mäori? (Kotahitanga)

/ /

ähuatanga: KaitiakitangaWhakatauäkï: Toi te kupu, toi te mana, toi te whenua.

Hei Ako: Äwhinatia te Pia kia whai i te whakatauäkï i tana mahi whakaako me töna akomanga hei:

• körero me te whakawhanake i te reo me ngä tikanga ä-iwi kia tika ai

• tautoko kau i ngä wawata ä-mätauranga o ngä äkonga Mäori

• whakatauira atu i te tihi angitu o te ako me te whakaako.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä ngä pouako kua rëhitatia he mahi tika, he mah pai i roto i horopaki käkano rua o Aotearoa. (PPR 10)

• Fully registered teachers work effectively within the bicultural context of Aotearoa New Zealand. (PTC 10)


Rä Whakaoti: / /



E pëhea te Pia e uru ai ki ngä matapaki

ngaio e aro atu ana me te tautkoko i te

whakaako me te ako i roro i te horoapaki

käkano rua o Aotearoa? (Mätauranga)

/ /

Hei Wänanga

E pëhea te whakatauäkï, ‘Toi te kupu, toi te mana,

toi te whenua’ e tautoko ana i te horopaki käkano

rua i te whakaako me te ako i Aotearoa? Me homai

taunakitanga.

He aha ngä rautaki ‘toi te kupu’ kua angitu i roto i äu

mahi? Me homai taunakitanga.

He aha ngä rautaki e hängai ana ki ‘toi te mana’ kia

whai hua ai ngä äkonga? Me homai taunakitanga.

Tautohua ërä ngohe i täu hötaka whakaako, ako e

häpai ana i ‘toi te whenua’. Me homai taunakitanga.

Hei TauiraKo ngä tü taunakitanga: puringa körero mö ngä äkonga; whäinga paetae/wawata; kape o ngä kahua; puringa körero reo mai, whitiata

mai mö te matatau o ngä äkonga; ako ä-waho i te kura; hautaka whakapümahara; huihui (mätua, äkonga, kaiako, tängata ngaio); ngä

mëneti o ngä hui whänau.

ähuatanga: Kaitiakitanga continued


continued…


TAu 1/2 AKO: RANGATiRATANGA RA WHAKAOTi

E pëhea te kaha o te Pia ki te

whakawhänui i töna puna tangata ngaio

kia whai hua i tana mahi whakaako me

tana ako? (Whanaungatanga)

/ /

He aha ngä mahi ka meatia e te Pia

kia hiki ake i ngä mahi kaihautü,

ngä haepapa nö roto o te kura?

(Manaakitanga)

/ /

E pëhea e taea ai e te Pia te tuku

whakaaro ki ngä kaupapa here

marautanga o te kura, ki ö te rohe/ö

te motu kaupapa whakapai ako ränei?

(Kaitiakitanga)

/ /

E pëhea te Pia e whakatauira ai i ‘te tü

pakari, te tü rangatira’ i roto i te kura?

(Rangatiratanga)

/ /

E pëhea te Pia e whakamärama ai i töna

ake ähua hautü? (Wairuatanga)/ /

E pëhea te kaha o te Pia ki te häpai i ngä

haepapa arataki mö te whakaako me te

ako? (Kotahitanga)

/ /

ähuatanga: rangatiratangaWhakatauäkï: Ina te mahi, he rangatira.

Hei Ako: Äwhinatia te Pia ki te whai i te whakatauäkï hei whakaatu i te rangatiratanga mä:

• te tuku whakaaro ki te hapori ngaio

• te kawe tika i ngä haepapa

• te whakahaere tika i äna mahi

• töna haepapa ki te whakarite haere i tana ake ako ngaio.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä te pouako kua rëhitatia he tü hei kaihautü, hei kaiärahi pai e whaihua ai te whakaako me te ako. (PPR 5)

• Fully registered teachers show leadership that contributes to effective teaching and learning. (PTC 5)


Rä Whakaoti: / /



E pëhea te Pia e whakamana ai, e mahi ai

hoki te mätauranga tahito, mätauranga

hoki o äianei hei tautoko i tana ake ako

me te ako o äna äkonga? (Mätauranga)

/ /

Hei Wänanga

He aha ngä pükenga, mätauranga me ngä whanonga

o tëtahi kaihautü e monoa ana koe, ä, hei tautoko i

‘Ina te mahi, he rangatira’? Me homai taunakitanga.

E pëhea koe e whakatinana ai i ‘Ina te mahi, he

rangatira’? Me homai taunakitanga.

Hei TauiraKo ngä tü taunakitanga: kaiwhakawä/kaitätaki kapa haka; pae tangata ä-motu; ngä hui ako kaihautü; kaiärahi kaupapa përä i te

huaräkau mö te kura me ngä ngohe mahi moni; kaihautü marautanga; mängai mö tëtahi räpoi kaiako; kanohi mö te kura, mö te

umanga kaiako, mö te hapori ränei.

ähuatanga: rangatiratanga continued


continued…


TAu 1/2 AKO: KOTAHiTANGA RA WHAKAOTi

He aha ngä hononga o te Pia (ki te

whänau me ngä röpü hapori) hei

whakanui tika i ngä ähua rerekë

ngä ähua örite o ngä röpü äkonga?

(Whanaungatanga)

/ /

E pëhea he mahi ai te Pia i tëtahi

rautaki whai pükenga i roto i tana mahi

whakaako? (Manaakitanga)

/ /

E pëhea te Pia e whakaatu ai i töna

ngäkau nui ki ngä tängata, ö rätou

wheako, ahurea me ö rätou reo; hei

tauira, ngäkau nui ki te tikanga ä-iwi reo

ä-iwi ränei? (Kaitiakitanga)

/ /

E pëhea te Pia e tautoko ai i ngä äkonga

kia äwhina tëtahi i tëtahi ä-pükenga

nei, ä-rëhia nei; hei tauira whakaröpü

tuakana/teina kia ea ai te taha kaihautü?

(Rangatiratanga)

/ /

He aha ngä matatika hei whakaaro mä

te Pia i a ia e mahi tahi ana me ëtahi atu

ahurea, reo? (Wairuatanga)

/ /

ähuatanga: KotahitangaWhakatauäkï: Töku reo, töku ohooho,

Töku reo, töku mäpihi maurea.

Hei Ako: Mahi tahi me te Pia kia whakatinanahia te whakatauäkï mä te:

• mauritau o te mahi i te kura e whakatauira atu ana i te möhiotanga me te märamatanga ki ngä awenga ä-päpori, ä-ahurea ki

te ako

• köwhiri i ngä rautaki whakaako, ngä rauemi, ngä mea hangarau, ngä ngohe ako me ngä ngohe aromatawai e kauawhi ana, e

mauritau ana mä ngä äkonga katoa

• whakahou i ngä rautaki whakaako kia hängai ki ngä matea ako o te äkonga takitahi mai, takiröpü mai.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä te pouako kua rëhitatia he urupare tika ki te whänui o ngä wheako reo, ngä wheako ahurea, ngä pümanawa, ngä mea e

pärekareka ana, ngä mea hoki e matea ana e ngä äkonga – takitahi mai, röpü mai. (PPR 9)

• Fully registered teachers respond effectively to the diverse language and cultural experiences, and the varied strengths, interests, and needs of individuals and groups of äkonga. (PTC 9)


Rä Whakaoti: / /



Ka tü pakari te Pia ina mahi tahi ana

me ngä röpü aronga matahuhua?

(Kotahitanga)

/ /

He aha ngä ako ngaio hei tautoko i te Pia

kia kite ia o tua o ngä here o töna ake

ahurea, töna ake reo kia märama ki ngä

ähua matahuhua o te whakaako me te

ako? (Mätauranga)

/ /

Hei Wänanga

He aha ngä rautaki ka mahia e koe kia taea ai e ngä

äkonga te mau mai ö rätou ake tirohanga ki te ao

(ahurea, reo, wairua) ki tö rätou ako? Me homai

taunakitanga.

Hei TauiraNgä tü taunakitanga: ako pakiwaitara, whitiata, whakaahua o ngä ngohe o te akomanga; te mätai; whakamahere o ngä rautaki;

ako pakirehua; whakaoti rapanga; te mahi a te whänau; karanga i ngä tohunga o te hapori me ngä möhio ä-rohe; waihanga tahi i

ngä ngohe.

ähuatanga: Kotahitanga continued


continued…


TAu 1/2 AKO: KOTAHiTANGA RA WHAKAOTi

He aha ngä hononga me ngä kötuitui

me whai e te Pia kia whakaritea he taiao

ako e kauawhi ai, e tautoko ai hoki i ngä

äkonga katoa? (Whanaungatanga)

/ /

He aha ngä tikanga (kawa, rautaki) e

mahia ai e te Pia kia whakaaro atu ai ki

ngä matea ako, ngä matea ahurea me

ngä matea whakahoahoa o ia äkonga?

(Manaakitanga)

/ /

E pëhea te pia e tiaki ai i ngä mötika me

ngä uara o ia äkonga? (Kaitiakitanga)/ /

E pëhea te Pia e whakatauira atu i te

kauanuanu, te mahi tahi me te pono ki

ngä äkonga? (Rangatiratanga)

/ /

He aha ö te Pia uara ake hei tautoko i

te mahi tahi me te kauawhi i töna taiao

ako? (Wairuatanga)

/ /

E pëhea te Pou Tautoko te Pia me te

whänau e mahi tahi ai kia tino kitea

ngä pünaha o te kahua tangata hei

putanga ako mö ngä äkonga i te kura?

(Kotahitanga)

/ /

ähuatanga: Kotahitanga Whakatauäkï: Tangata i akona ki te käinga, tünga ki te marae, tau ana.

Hei Ako: Äwhinatia te Pia kia whakahängai i te whakatauäkï ki te:

• whakaatu atu i te whakahaeretanga mauritau o te wähi ako e mahia ai ngä rautaki angitu hei mahi mä ngä äkonga hei akiaki

hoki i a rätou

• poipoi i te ngäkau pono, te kauanuanu, te mahi tahi me ngä äkonga.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä te pouako kua rëhitatia he whakarite i tëtahi taiao ako e häpai ana i te mahi tahi, i te kauawhi, i te tautoko tahi. (PPR 7)

• Fully registered teachers promote a collaborative, inclusive, and supportive learning environment. (PTC 7)


Rä Whakaoti: / /



He aha te momo tautoko ngaio i te Pia

kia angitu te akiaki i ngä äkonga katoa ki

te ako? (Mätauranga)

/ /

Hei Wänanga

E pëhea tëtahi kaiako e hanga ai i tëtahi taiao ako ki

reira ngä äkonga katoa e kauanuanutia ai? Homai he

taunakitanga.

Hei TauiraNgä tü taunakitanga me homai: whakaahua; mahere whanonga ä-akomanga, ä-kura; puhana whakamihi; rautaki whakatau;

whakaahua o te takoto o te akomanga e whakamärama ana i te kauawhitanga; whakaröpü tuakana/teina, ä-aropä; äwhina i ngä pöhiri,

poroaki, karakia ränei.

ähuatanga: Kotahitanga continued


continued…


TAu 1/2 AKO: MÄTAuRANGA RA WHAKAOTi

He aha hei tautoko i te Pia ki te

whakawhanake i tëtahi kötuitui ako

ngaio kia whai wähi ki ngä painga o ‘te

mahi ngätahi’? (Whanaungatanga)

/ /

He aha ngä huarahi e wätea ana ki te Pia

hei ako, hei äwhina i te ako o ëtahi atu o

te rängai? (Manaakitanga)

/ /

Mä wai te Pia e ärahi, e tautoko kia

tautohu i öna matea ako ngaio?

(Kaitiakitanga)

/ /

E pëhea te kaha o tö te Pia haepapa

ki töna ake ako ngaio, ä, haere ake?

(Rangatiratanga)

/ /

E pëhea e tautoko ai i te Pia hei

whakawhanake i tëtahi mahere umanga

e hängai ana ki te whare tapawhä; arä,

kia whärite te whanake ngaiotanga me

töna ake whanaketanga? (Wairuatanga)

/ /

ähuatanga: Mätauranga Whakatauäkï: Mä te whakaaro nui e hanga te whare; mä te mätauranga e whakaü.

Hei Ako: Äwhinatia te Pia kia meatia te whakatauäkï ki te:

• tautohu tahi me ngä hoa kaiako i ngä whäinga ako ngaio

• mahi kau ina whai wähi ki ngä ako ngaio nö roto i te hapori ako

• takatü i ngä ähua ako hei kökiri i töna ake mätauranga ngaio me öna ake pükenga.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä te pouako kua rëhitatia he whakapau kaha kia haere tonu ana akoranga ngaio, me te whakawhanake i töna ake

ngaiotanga. (PPR 4)

• Fully registered teachers demonstrate commitment to ongoing professional learning and development of personal professional practice. (PTC 4)


Rä Whakaoti: / /



E pëhea e hängai ai ngä matea ako ngaio

i tautohua ai o te Pia ki ngä whäinga

whänui o te kura? (Kotahitanga)

/ /

E pëhea ana te mätauranga o Pia i

äianei, ä, he aha ngä ähuatanga o te

whakaako me te ako me ako tonu e ia?

(Mätauranga)

/ /

Hei Wänanga

E pëhea koe i kawe haepapa mö töu ake ako ngaio

kia whakawhanake i töu ake tautake mö te mahi

whakaako? Me homai taunakitanga.

E pëhea ngä matapaki ngaio e tautoko ai i te mahi me

te pakirehua? Me homai taunakitanga.

Hei TauiraKo ngä tü taunakitanga; taunakitanga o ngä hui whanake ngaio i tae atu; ngä körero ä-tuhi o ngä körerorero ngaio tae atu ki ngä

whakahokinga körero/tirohanga whakamua; te ähua o ngä mahi kaihautü; he mahere umanga; ngä hautaka whakapümahara,

taunakitanga mö te rangahau.

ähuatanga: Mätauranga continued


continued…



E pëhea te kaha o te mahi tahi

a Te Pia me öna hoa kaiako ki te

whakawhanake me te whakamahere i

ngä hötaka whakaako, hötaka ako hoki?

(Whanaungatanga)

/ /

E pëhea e taea ai e te Pou Tautoko

te noho hei hoa arohaehae me te

kaiarataki i ngä körerorero ngaio mö

te whakamahere hötaka ako me te

whakatinana? (Manaakitanga)

/ /

E pëhea e tautoko ai ngä punaha me

ngä tukanga o te kura i te Pia ki te

whakamahere ngätahi? (Kaitiakitanga)

/ /

E pëhea e mahi ai te Pia i öna pümanawa

me öna mea ä-rëhia hei arataki i te ako

me ngä take marautanga o te kura?

(Rangatiratanga)

/ /

E pëhea te Pia e whakamahere ai i ngä

hötaka ako angitu e whai whakaaro ana

ki ngä matea ako huhua matea ahurea o

äna äkonga? (Wairuatanga)

/ /

ähuatanga: Mätauranga Whakatauäkï: Ko te manu e kai ana i te miro, nöna te ngahere,

Ko te manu e kai ana te mätauranga, nöna te ao.

Hei Ako: Äwhinatia te Pia ki te whakamahi i te whakatauäkï hei:

• äta whakamärama i öna whäinga whakaako, me ngä tikanga ngaio hei tautoko i aua whäinga me te whakatinana i roto i te

akomanga

• whakaatu atu mä roto i äna whakamahere me tana mahi whakaako töna möhio me töna märama ki ngä horopaki tika, ngä mahi

tika, me ngä tauäki marautanga.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä te pouako kua rëhitatia he äta wänanga, he whakamahere, he whakatinana hoki i tëtahi hötaka ako e tika ana. (PPR 6)

• Fully registered teachers conceptualise, plan, and implement an appropriate learning programme. (PTC 6)


Rä Whakaoti: / /



E pëhea te kaha o te Pia ki te

whakamahere me te whakahaere i ngä

hötaka ako tika e whakatutuki ai i ngä

whäinga whänui o te kura? (Kotahitanga)

/ /

E pëhea te Pia e mahi ai i töna

mätauranga ngäio o ngä äkonga i

roto i äna mahi whakamahere e eke

ai i ia äkonga töna puäwaitanga?

(Mätauranga)

/ /

Hei Wänanga

Ko ëhea mätauranga hei whakaaro ina whakamahere

ana i tëtahi hötaka ako? Me homai taunakitanga.

Ko ëhea mätauranga hei whakaaro ina whakahaere

ana i tëtahi hötaka ako? Me homai taunakitanga.

Ko tëhea mätauranga hei whakaaro ina whakamahere

ana me te whakahaere i ngä hötaka ako kia nui rawa

atu te angitu o te äkonga? Me homai taunakitanga.

Hei TauiraKo ngä tü taunakitanga: taunakitanga i whakaatu ana i te tö te Pia wähanga ki ngä whakamahere whänui o te kura, whäinga roa,

mahere ako me tana whakamahi atu; tuku whakaaro mö te tirohanga whakamua o te kura; ako i ngä pakiwaitara; pürongo mätai

kaiako; täna mahi hei whakawhanake i te marautanga o te kura.



continued…



E pëhea te Pia e tiki atu ai i ngä pükenga

me te mätauranga o ëtahi atu hei äwhina

i tö rätou ake märamatanga ki te ako a te

äkonga? (Whanaungatanga)

/ /

E pëhea te kura e whakarato ai i ngä

huarahi hei whakawhitiwhiti pono i

ngä märamatanga whaiaro me ngä

märamatanga ngaio o te mahi whakaako

me te ako? (Manaakitanga)

/ /

E pëhea te Pia e whakamahi ai i

ngä rautaki ako whäiti hei tautoko

i ngä äkonga me te ‘pëhea te ako’?

(Kaitiakitanga)

/ /

E pëhea te kaha o te märama o te Pia ki

töna ake ähua ako? - he äkonga kaha te

tohunga (Rangatiratanga)

/ /

He aha ngä uara hei tüäpapa mö tö te Pia

märamatanga ki te ako me te mahi a te

kaiako i taua tukanga? (Wairuatanga)

/ /

ähuatanga: Mätauranga Whakatauäkï: Mä te huruhuru te manu ka rere.

Hei Ako: Äwhinatia te Pia kia meatia ai te whakatauäkï ki te:

• äwhina i ngä äkonga ki te tühono atu i ö rätou wheako me ä rätou ako o mua ki ä rätou ngohe ako o äianei

• tautoko i ngä äkonga ki te uru ki te ako hou, te haratau me te mahi atu i ngä horopaki rerekë (mä te huruhuru)

• whakatïtina i ngä äkonga kia kawe haepapa mö ä rätou ake ako (te manu ka rere)

• tautoko i ngä äkonga ki te äta tätari möhiohio me ngä whakaaro hei whakahängai ki ä rätou ako.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä te pouako kua rëhitatia he whakaatu mai mä roto i äna mahi töna möhio, töna märama ki te ähua o te ako haere a te

äkonga. (PPR 8)

• Fully registered teachers demonstrate in practice their knowledge and understanding of how äkonga learn. (PTC 8)


Rä Whakaoti: / /



E pëhea te Pou Tautoko räua tahi ko

te Pia e whakaae atu kia whäia e räua

tëtahi rautaki whakaako kotahi, ako

kotahi hoki; e pëhea hoki e hängai

ai ki te tirohanga whanui o te kura?

(Kotahitanga)

/ /

E pëhea e meatia ai e te Pia te

whakapümahara, te aroatake whaiaro

me ngä körerorero ako hei whakapai

ake i äna ake mahi whakaako me töna

märama ki ngä rautaki ako a te äkonga?

(Mätauranga)

/ /

Hei Wänanga

E pëhea tö märama ki a ‘Ako’, ä, e pëhea e

whakahängai ai i tënei mätäpono ki tö mahi

whakaako? Me homai taunakitanga.

Kohia ngä taunakitanga mö ngä rautaki ako a ngä

äkonga o tö akomanga.

He aha ngä rautaki e meatia ai e koe hei whakaata i te

mätauranga me te märamatanga ki ngä rautaki ako a

ngä äkonga?

Hei TauiraKo ngä tü taunakitanga: whakahïkoi i te körero përä i tö Rose Pere aroro o ‘Ako’, tö Howard Gardner’s ariä o Multiple Intelligences, tä

Benjamin Bloom’s Taxonomy, Inquiry Models of Learning, Fogarty’s Intellect, Thinker’s Keys, De Bono’s Hats, Habits of the Mind, Kolb’s

Theory of Learning Styles ränei.



continued…



E pëhea te kaha o te Pia kia tohatoha i

te möhiohio aromatawai ki ëtahi atu?

(Whanaungatanga)

/ /

E pëhea ngä Pou Tautoko e whakatauira

tika ai i te kohi raraunga, te tätari me te

whakamahi, ä, me te akiaki haere i te

Pia kia kohia ngä raraunga aromatawai

whänui? (Manaakitanga)

/ /

E pëhea te Pia e whakamana ai i te

möhiohio aromatawai me te äta tiaki

hoki? (Kaitiakitanga)

/ /

E pëhea te Pia e whakaatu ai i te

kaihautütanga i roto i ngä mahi

aromatawai? (Rangatiratanga)

/ /

E pëhe a ngä whakaaro o te Pia ki tana

mahi takatü pürongo kia tika ai, kia

whakakaha ai hoki i te mana o ngä

tängata o roto? (Wairuatanga)

/ /

ähuatanga: Mätauranga Whakatauäkï: Ka mate käinga tahi, ka ora käinga rua.

Hei Ako: Äwhinatia te Pia kia meatia te whakatauäkï hei tätari möhiohio paetae kia:

• tautohua te kauneke whakamua me ngä matea ako o ngä äkonga

• whakaratoa te whakapümahara i ia wä, ä, haere ake me te ärahi me te tautoko i ëtahi atu ako

• whai wähi te whänau ki te hötaka whakaako me te mea ako

• whakahoki möhiohio aromatawai, möhiohio paetae ki ngä äkonga, te whänau, me te hapori ako.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä te pouako kua rëhitatia he äta tätari, he whakamahi tika i ngä möhiohio aromatawai i kohia mai i ngä mahi ökawa, mahi

öpaki hoki. (PPR 11)

• Fully registered teachers analyse, and appropriately use assessment information, which has been gathered formally and

informally.(PTC 11).


Rä Whakaoti: / /



Ka puta i ä te Pia aromatawai ökawa,

öpaki ëtahi möhiohio papai mö te mahi

aroturuki me te tuhi pürongo mö ngä

whäinga paetae ä-tau o te kura mö ngä

äkonga? (Kotahitanga)

/ /

He aha ngä ako ngaio, whakawhanake

ngaio mö te Pia kia kohi ai me te

whakamahi möhiohio aromatawai hei

whakatere ake i te ako o äna äkonga?

(Mätauranga)

/ /

Hei Wänanga

E pëhea koe e kohi ai i ngä raraunga äromatawai? Me

homai taunakitanga.

E pëhea koe e tätari ai i ngä raraunga äromatawai?


E pëhea e meatia ai e koe ngä raraunga äromatawai?


Hei TauiraKo ngä tü taunakitanga: ngohe aromatawai - arataki, whakakapi; kahua äkonga; arotakenga; tuhinga noa; taunakitanga e tautoko ana

i ngä whakapae a te kaiako mö te angitu o te äkonga (OTJs).



continued…


TAu 1/2 AKO: WAiRuATANGA RA WHAKAOTi

Ka äwhina mai ngä hononga o te Pia ki

ngä äkonga, te whänau me te hapori

ako i äna mahi me äna whakahokinga

körero? (Whanaungatanga)

/ /

E pëhea e tautoko ai te Pou Tautoko

i te Pia kia ärohi atu i ngä pänga o

öna whakapono ki äna mahi ngaio?

(Manaakitanga)

/ /

E pëhea e arataki ai ‘Te Amorangi ki Mua’

i te Pia kia mahia te tino pakirehua me te

whakaoti rapanga hei wähanga Mäori o

äna mahi ngaio? (Kaitiakitanga)

/ /

Hei kaihautü ako, e pëhea te Pia e mahi

ai i te whakapümahara, te tätari, me te

tino whakaaro hei whakatere ake i te ako

o äna äkonga? (Rangatiratanga)

/ /

E pëhea e tatü ai i te Pia ngä

take matatika i äna mahi ngaio?

(Wairuatanga)

/ /

ähuatanga: Wairuatanga Whakatauäkï: He kokonga whare e kitea, he kokonga ngäkau e kore e kitea.

Hei Ako: Whakatütuna i te Pia kia whakaarohia te whakatauäkï ina:

• tätari ana i te taunakitanga me ngä tuhinga ngaio hei whakapümahara me te whakahou i äna mahi whakaako

• urupare ngaio ana ki ngä whakahokinga körero a ngä äkonga, te whänau, ngä hoa mahi me te häpori ako whänui

• ärohi ana i öna ake whakapono, tae atu ki öna whakapono ahurea me ngä pänga ki tana mahi ngaio me te paetae o

ngä äkonga.

Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia: • Ko tä te pouako kua rëhitatia he mahi tika i te uiui arohaehae me te whakaoti rapanga i roto i ana mahi ngaio. (PPR 12)

• Fully registered teachers use critical inquiry and problem-solving effectively in their professional practice. (PTC 12)


Rä Whakaoti: / /



E pëhea e whai wähi ai te Pia ki te

pakirehua ngätahitanga me te whakaoti

rapanga i te kura? (Kotahitanga)

/ /

E pëhea te kaha o te Pia kia

whakapümahara atu, me te whakahou

i äna mahi ngaio mai i te tirotiro

taunakitanga me ngä tuhinga ngaio?

(Mätauranga)

/ /

Hei Wänanga

E pëhea te whakatauäkï ‘He kokonga whare e

kitea, he kokonga ngäkau e kore e kitea’ e äwhina

atu ai i a koe ki te whakawhanake i ngä pükenga

tino pakirehua i äu nä mahi ngaio? Me homai

taunakitanga.

E pëhea te whakatauäkï ‘He kokonga whare e kitea,

he kokonga ngäkau e kore e kitea’ e äwhina atu ai i a

koe ki te whakawhanake i ngä pükenga tino whakaoti

rapanga i äu nä mahi ngaio? Me homai taunakitanga.

Hei TauiraKo ngä tü taunakitanga; tä te Pia tuhinga mätai; he mahere whakawhanake ngaio; hautaka whakapümahara; arotakenga tuhinga

ngaio; matapakinga ngaio; pänuitanga ngaio; tae ä-tinana ki ngä hui.




Ngä Tauira Aromatawai Ka taea ngä papa tauira e whai ake nei te whakamahi e te Pia räua tahi ko te Pou Tautoko hei tauira aromatawai. He tauria noa iho

ënei me whakawhanake anö me te whakahängai hoki ki tënä horopaki kura me tënä, me te hötaka whakangungu, arataki. Ehara ënei

papa tauira i te katoa o te möhiohio hei hanga hötaka whakangungu, arataki. Mä te kohikohi haere i ngä möhiohio whänui me ngä

taunakitanga e hängai ana ki tënä Ähuatanga me tënä, ki Ngä Paearu mö ngä Pouako kua Rëhitatia hoki tëtahi hötaka kaha e hanga

ai. Ka hiahia pea koe ki te whakamahi i ënei papa tauira hei tïmatanga kia whakawhanake i täu ake huarahi hei kohi möhiohio me

te whakapükete.

Kei te pae tukutuku a Education Council Matatū Aotearoa ngä papa tauira katoa.

Te Wähanga whitu

Te HäpaI Ö KI MurI

Web ref4 www.educationcouncil.org.nz



Ngä tohu mahi: rärangi arowhai 1 KIA MÖHIO KOE KI TÖ KURA

Ngä ture me ngä tikanga

WiKi 1-5 – NGÄ TiKANGA WHÄNui (GeNeRAl)

1Me möhio ki ngä kaiako katoa me ö rätou tünga kei te kura.

(Know all the staff members and their positions in the kura.)

2Me möhio ki ngä whakapapa ä ngä äkonga i tö akomanga me ö rätou whänau.

(Know all the children in your class and their parents and their backgrounds.)

3Me möhio ki ngä whare me ngä tawhä o te kura.

(Know the school settings and boundaries.)

4Me möhio ki te pünaha whakamaru o te kura.

(Know the school’s security system.)

5Me möhio kei hea ngä papawaka mö ngä kaiako.

(Know where staff parking areas are.)

6

Me möhio ki ngä tikanga e whakaeke mai ai he manuhiri, e uru mai ai ngä whänau/ngä kaitiaki

tamariki ki te kura.

(Know the procedure for visitors/guardians/caregivers entering the school.)

7

Me möhio ko wai e whakaaetia ana kia heri atu i ngä äkonga o tö akomanga ki waho o te karaehe/

kura.

(Know who has access to withdraw students from your class/the school.)

8Me möhio ki ngä ture a te kura.

(Know the school rules.)

NGÄ TiKANGA Mö ROTO i Tö AKOMANGA (iN THe ClAssROOM)

AMe möhio ki ngä äkonga kei tö akomanga.

(Know the students on your class list)

BWhakaritea he rëhita ko ngä ingoa o ö äkonga kei runga, ä, e hia ngä tau o tënä, o tënä.

(Prepare a class register.)

CMe möhio ko wai ngä mätua, ngä kaitiaki ränei o ngä äkonga o tö akomanga.

(Know the parents and/or guardians of your students.)

D

Me möhio ki ngä wähi noho, ngä nama waea, tae atu ki ngä waea pükoro, me ngä ïmëra o ngä

mätua.

(Know parents’ home addresses, phone numbers, cellphone numbers, and email addresses.)

EMe möhio ki ngä take hauora o ngä äkonga.

(Know about any health issues your students have.)

FWhakaritea ngä wähi noho mö ngä äkonga i tö akomanga.

(Prepare the class layout for the students.)



Ngä tohu mahi: rärangi arowhai 2 KIA MÖHIO KOE KI TÖ KURA

Ngä ture me ngä tikanga

WiKi 1-5 – NGÄ TiKANGA WHÄNui (GeNeRAl)

9Me möhio ki ngä wä e tü ai ngä hui a ngä kaimahi.

(Know when all the staff meetings are.)

10

Me möhio ki ngä wä ko koe te tütei i te papa täkaro, i te tünga pahi, me ërä atu kawenga a ngä

kaimahi, ä, he aha te mahi mäu i aua wähi.

(Know when your playground, bus, and other duties are and what they involve.)

11Me möhio ki ngä tikanga ka whäia i te wä takaro me te wä tina.

(Know the procedure for interval and lunch times).

12Me möhio ki ngä ture hoko kai a te kura.

(Know how the school’s lunch ordering system works.)

13Me möhio he aha ngä tikanga ka whäia i ngä rä e ua ana, e kaha mäkü ana a waho ränei.

(Know what the wet day routines are.)

14Me möhio ki ngä tikanga kia whäia ina tüpono pä mai he mate whawhati tata.

(Know the emergency procedures.)

15

Me möhio he aha ngä kawenga a te kaiako – mö te wähi ki te marautanga, te häkinakina, te tiaki

rauemi, me te whakarite i ngä haere ki te rüma rorohiko, te whare pukapuka, me te höpua kaukau.

(Know the teachers’ responsibilities - curriculum, sports, resources management, and planning for

computer, library, and swimming times.)

16Me möhio ki ngä wä e tü ai ngä akoranga hähi, ä, he pëhea te ähua o ngä akoranga.

(Know when classes have religious instruction and what is covered.)

NGÄ TiKANGA Mö ROTO i Tö AKOMANGA (iN THe ClAssROOM)

GMe möhio ki ngä körero o roto i te marautanga Mäori me te marautanga Päkehä.

(Know the Mäori and English curriculum.)

H

Me möhio ka pëhea te whakarite i ngä mahi o ia wähanga ako o te marautanga kia hängai ki ngä

aumata o ngä äkonga o tö akomanga.

(Know how to plan lessons for each curriculum area for your class levels.)

I

Me möhio ki ngä wä kua tohua e haere ai tö akomanga ki te whare pukapuka, ki te rüma rorohiko,

ki te höpua kaukau, me ërä atu wähi.

(Know your library, computer, swimming, and other ‘outside the classroom’ timetables.)

JMe möhio he aha te/ngä wä ka hui katoa ngä äkonga, ngä kaiako, me ngä kaiäwhina o te kura.

(Know the times for assemblies and meetings.)

KMe möhio ähea ka wätea ki a koe te pürere whakaahua, ngä rorohiko, me ngä waea.

(Know when you have access to the photocopier, computers, and phones.)

LMe möhio ka pëhea te tango/hoko rauemi, pene, aha ränei mä ngä äkonga.

(Know how to acquire resources and stationery for students.)


Rä Whakaoti: / /



He Körero Mätai: papa tauira 1 He KöReRO MÄTAi

pia (prT): pou Tautoko (Mentor):

rä (Date): Wä Mätai (Time of Observation):

Te Marautanga: Pängarau, Taumata 1, Te Ine me te Ähuahanga

(7): Ka whakaröpü taonga i runga i te ähua o ngä taonga, përä i

te tae, i te nui, me te maha o nga tapa.

He paearu (PTC): (8) He whakaatu mai mä roto i äna mahi

töna möhio, töna märama ki te ähua ki te ako haere a te

äkonga.

Hei tirohanga: Kia möhio te äkonga ki: te tautohu, ki te whakaahua ki äna anö kupu, i ngä ähua ahu-2, ahu-3, e whai ake nei: te

tapatoru, te tapawhä rite, te tapawhä, te porowhita, te pororapa, te taparima, te tapaono, te taimana, te pouaka, te rango, me te

poi.

Te Mätaitanga a te pou Tautoko (Mentor observation): He aha ngä rautaki whakaako pai i whakamahia? (What were the

effective teaching strategies used?). He aha ake anö ëtahi rautaki pai hei whakamahi? (What else could be used?).

Ngä Whakaaro Huritao o te pia (prT reflection): He aha ngä mea i whai hua? (What went well?) He aha ngä mea me

whakapakari ake? (What needs improvement?) Ki hea inäianei? (What next?)

Hei tirohanga anö (agreed focus of next observation):

He aha ngä tautoko e hiahiatia ana? (What support is needed?):


Rä Whakaoti: / /



He Körero Mätai: papa tauira 2He KöReRO MÄTAi

pia (prT): pou Tautoko (Mentor):

rä (Date): Wä Mätai (Time of Observation):

Te Marautanga: Te Reo Mäori, Taumata 2, ä-Tä, (1): Ka

whakaputa i öna whakaaro me ngä whakaaro o ëtahi atu i roto i

äna tuhinga me äna tänga.

He paearu (PTC): (6) He äta wänanga, he whakamahere,

he whakatinana hoki i tëtahi hötaka ako e tika ana.

Hei tirohanga: Kia möhio te äkonga ki: te whakaatu i öna whakaaro me ngä whakaaro o tëtahi atu i roto i ngä momo reo tuhi pënei

i te reta, te ïmera; te ako i ngä tikanga o te tuhi reta, tuhi ïmera ränei.

Te Mätaitanga a te pou Tautoko (Mentor Observation): He aha ngä rautaki whakaako pai i kawea ake? (What were the

effective teaching strategies used?). He aha ake anö ëtahi rautaki pai hei whakamahi? (What else could be used?).

Ngä Whakaaro Huritao o te pia (prT reflection): He aha ngä mea i whai hua? (What went well?) He aha ngä mea me whakapai

ake? (What needs improvement?) Ki hea inäianei? (What next?)

Hei tirohanga anö (agreed focus of next observation):

He aha ngä tautoko e hiahiatia ana? (What support is needed?):

Documents

Ko te Whakangungu me te Arataki i ngä wähi Mätauranga Mäori...Hei Wänanga Ko te pätai arotahi o te akoako. Hei Tauira Tauira taunakitanga hei whakaaro. Te Wähanga whitu