KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİTIP FAKÜLTESİ

TOPLUMSAL DUYARLILIK PROJESİTOPLUMSAL DUYARLILIK PROJESİ

CLASSİS CLASSİS 90+390+3

““Saniyeler bizim için Saniyeler bizim için değerlidir!”değerlidir!”

CLASSİS 90+3 ÜYELERİCLASSİS 90+3 ÜYELERİ

• Sibel GÖKMENSibel GÖKMEN

• Mehmet KILIÇMehmet KILIÇ

• Didem YILDIZDidem YILDIZ

• Ersin ERGÜLErsin ERGÜL

• Can KOSKACan KOSKA

• Yazgı İSKENDERYazgı İSKENDER

• Atakan EMENGENAtakan EMENGEN

• Erdi ULUTAŞErdi ULUTAŞ

• DANIŞMANIMIZ: ACİL TIP AD BAŞKANI DANIŞMANIMIZ: ACİL TIP AD BAŞKANI YRD.DOÇ.DR. SERKAN YILMAZYRD.DOÇ.DR. SERKAN YILMAZ

• LİDER ÖĞRENCİ: Gözde ÇELİKLİDER ÖĞRENCİ: Gözde ÇELİK

ACİL TIPACİL TIP

• ACİL DURUM: BEKLENMEDİK ANDA GELİŞEN, MÜDAHELE ACİL DURUM: BEKLENMEDİK ANDA GELİŞEN, MÜDAHELE EDİLMESSE ÖLÜM VEYA KALICI SAKATLIKLAR İLE EDİLMESSE ÖLÜM VEYA KALICI SAKATLIKLAR İLE SONLANABİLECEK DURUMDUR.SONLANABİLECEK DURUMDUR.

• ACİL SERVİSLERİN İKİ MODELİ VARDIR:ACİL SERVİSLERİN İKİ MODELİ VARDIR:ANGLO-SAKSON MODELANGLO-SAKSON MODELFRANKO-GERMAN MODELFRANKO-GERMAN MODEL

AMACIMIZAMACIMIZ• Halkın ve sağlık çalışanlarının acil Halkın ve sağlık çalışanlarının acil

servisler hakkında bildikleri, bakış servisler hakkında bildikleri, bakış açıları, eleştirilerini ve beklentilerini açıları, eleştirilerini ve beklentilerini incelemeyi amaçladıkincelemeyi amaçladık

ÜLKEMİZDE ACİL TIPÜLKEMİZDE ACİL TIP

•Son 15 yılda 112 acil ambulans Son 15 yılda 112 acil ambulans sisteminin kurulması ve acil tıp sisteminin kurulması ve acil tıp anabilim dalının açılmasıyla anabilim dalının açılmasıyla geliştirilmeye çalışılmıştırgeliştirilmeye çalışılmıştır..

METODMETOD

• ANKET UYGULAMASI ANKET UYGULAMASI

• ANKETİN SONUÇLARININ ANKETİN SONUÇLARININ İSTATİSTİKSEL OLARAK İSTATİSTİKSEL OLARAK YORUMLANMASI YORUMLANMASI

ÖĞRENMEK İSTEDİKLERİMİZÖĞRENMEK İSTEDİKLERİMİZ

• ACİL SERViSTE HANGİ HASTALARA ACİL SERViSTE HANGİ HASTALARA BAKILMALIDIR?BAKILMALIDIR?

• ACİL TIP NEDİR?ACİL TIP NEDİR?

• ACİL SERVİSİN, NE KADAR YARARLI ACİL SERVİSİN, NE KADAR YARARLI OLABİLDİĞİOLABİLDİĞİ

• ELEŞTİRİLER VE ÖNERİLERELEŞTİRİLER VE ÖNERİLER

• Toplam 423 kişi ile anket yapıldı.Toplam 423 kişi ile anket yapıldı.

• Yaş: 16-57Yaş: 16-57

• Üniversite mezunu:%79.4(n=336)Üniversite mezunu:%79.4(n=336)Lise Mezunu:%13.2(n=56)Lise Mezunu:%13.2(n=56)İlkokul mezunu:%4.7(n=20)İlkokul mezunu:%4.7(n=20)geriye kalan 11 kişi (%3.7) geriye kalan 11 kişi (%3.7) herhangi bir eğitimi yokherhangi bir eğitimi yok

• %52,4’ü erkek (n=222), %47,6’sı %52,4’ü erkek (n=222), %47,6’sı kadındı (n=201). kadındı (n=201).

SONUÇLAR

ACİL TIP NEDİR?ACİL TIP NEDİR?

• Tıbbın bir dalıdır.Tıbbın bir dalıdır.

• Normal ciddiyeti olan tüm hastalar Normal ciddiyeti olan tüm hastalar bakılabilirbakılabilir

• Hızlı tanı ve tedaviHızlı tanı ve tedavi

• Tıbbın ilk basamağıdır buradan Tıbbın ilk basamağıdır buradan hastanenin gerekli bölümlerine hastanenin gerekli bölümlerine dağılabilirdağılabilir

• İlkyardımdırİlkyardımdır

• %75,7 (n=330) katılımcı daha önce acil %75,7 (n=330) katılımcı daha önce acil servise çeşitli nedenlerle başvurmuştu.servise çeşitli nedenlerle başvurmuştu.

• Bu başvurularından %57,3’ü memnun Bu başvurularından %57,3’ü memnun ayrılırken (n=189), %42,7’si memnun ayrılırken (n=189), %42,7’si memnun olmadığını ifade etti (n=131). olmadığını ifade etti (n=131).

• % 57,4 (n=247) kalabalık % 57,4 (n=247) kalabalık

• % 66,2 (n=280) personel yetersizliği% 66,2 (n=280) personel yetersizliği

• % 43,7 (n=185) acil serviste kapasite % 43,7 (n=185) acil serviste kapasite azlığıazlığı

• % 19,1 (n=81) ekipman yetersizliği% 19,1 (n=81) ekipman yetersizliği

• % 40,4 (n=171) gereksiz hasta % 40,4 (n=171) gereksiz hasta başvurusu ve uzun hasta takipleribaşvurusu ve uzun hasta takipleri

BAKILMASI GEREKEN BAKILMASI GEREKEN HASTALARHASTALAR

• Acil hastalara bakılmalı diyen:Acil hastalara bakılmalı diyen:%71.2(n=301)%71.2(n=301)Her hasta bakılmalı diyen:Her hasta bakılmalı diyen:%20.3(n=86)%20.3(n=86)Muayene olmak isteyen herkes Muayene olmak isteyen herkes bakılmalı diyen:%6.4(n=23)bakılmalı diyen:%6.4(n=23)

FİZİKSEL YAPIFİZİKSEL YAPI

• %46.8(n=189) yeterli bulurken%46.8(n=189) yeterli bulurken

• %29.3(n=124) yetersiz bulmuştur.%29.3(n=124) yetersiz bulmuştur.

• %24.9(n=110) fikri olmadığını %24.9(n=110) fikri olmadığını söylemiştirsöylemiştir

Acil servis çalışanlarına Acil servis çalışanlarına yönelik şiddetin sebebiyönelik şiddetin sebebi• % 56 (n=237) gereğinden uzun bekleme % 56 (n=237) gereğinden uzun bekleme

• % 23,6 (n=100) yetersiz tıbbi bakım% 23,6 (n=100) yetersiz tıbbi bakım

• % 46,1 (n=195) sağlık sisteminin hantallığı% 46,1 (n=195) sağlık sisteminin hantallığı

• % 48,2 (n=204) sabırsız hasta ve hasta % 48,2 (n=204) sabırsız hasta ve hasta yakınlarıyakınları

• % 40,4 (n=171) gereksiz hasta başvurusu % 40,4 (n=171) gereksiz hasta başvurusu ve uzun hasta takiplerive uzun hasta takipleri

ÖnerilerÖneriler

• %68,5 (n=290) katılımcı acil serviste %68,5 (n=290) katılımcı acil serviste bütün branşlardan doktorun bütün branşlardan doktorun bulunması gerektiğinibulunması gerektiğini

• %73,3 (n=310) katılımcı acil serviste %73,3 (n=310) katılımcı acil serviste yataklı ünitelerin bulunması yataklı ünitelerin bulunması gerektiğini ifade ettilergerektiğini ifade ettiler

Ayrı odalarAyrı odalar

• %67 katılımcı (n=283) hastaların ayrı ayrı odalarda %67 katılımcı (n=283) hastaların ayrı ayrı odalarda bakılması gerektiğinibakılması gerektiğini

• %7,7’si (n=22) Erkek ve kadınların ayrı odalarda bakılması %7,7’si (n=22) Erkek ve kadınların ayrı odalarda bakılması gerektiğinigerektiğini

• %12’si (n=34) Ağır yaralıların ayrı odalarda bakılması %12’si (n=34) Ağır yaralıların ayrı odalarda bakılması gerektiğinigerektiğini

• %9,8’i (n=28) Psikiyatrik hastaların ayrı odalarda %9,8’i (n=28) Psikiyatrik hastaların ayrı odalarda bakılması gerektiğinibakılması gerektiğini

• %11’i (n=31) Bulaşıcı hastalığı olanların hastaların ayrı %11’i (n=31) Bulaşıcı hastalığı olanların hastaların ayrı odalarda bakılması gerektiğiniodalarda bakılması gerektiğini

• % 62 ‘si ise bütün hastaların ayrı odalarda bakılması % 62 ‘si ise bütün hastaların ayrı odalarda bakılması gerektiğini söyledi.gerektiğini söyledi.

TARTIŞMATARTIŞMA

• Her ne kadar halkın %71,2’si acil Her ne kadar halkın %71,2’si acil servislerin sadece acil durumdaki servislerin sadece acil durumdaki hastaya hizmet vermesi gerektiğini hastaya hizmet vermesi gerektiğini ifade etse de geri kalan katılımcıların ifade etse de geri kalan katılımcıların acil servise bakışı polikliniklerden acil servise bakışı polikliniklerden farksızdır. farksızdır.

Acil tıp sistemleriAcil tıp sistemleri

• Katılımcıların talepleri Anglo-sakson Katılımcıların talepleri Anglo-sakson ve franko-german modelleri ve franko-german modelleri arasındaki önemli farklılıklardır. arasındaki önemli farklılıklardır. Ancak bu iki model arasında yapılan Ancak bu iki model arasında yapılan karşılaştırmalı çalışmalarda karşılaştırmalı çalışmalarda Anglosakson model daha üstün Anglosakson model daha üstün bulunmuştur. bulunmuştur.

• Bu durumu açıklayan en iyi örnek Lady Bu durumu açıklayan en iyi örnek Lady Diana’dır. Diana’dır.

• Franko-german modelin (stay and play) Franko-german modelin (stay and play) ürünü Fransız acil Sağlık Hizmetleri ürünü Fransız acil Sağlık Hizmetleri (SAMU), kaza yapan araçtan çıkarılan Lady (SAMU), kaza yapan araçtan çıkarılan Lady Diana’ya “hastaneyi hastanın ayağına Diana’ya “hastaneyi hastanın ayağına getirmek” mantığı ile 1,5 saat olay yerinde getirmek” mantığı ile 1,5 saat olay yerinde tedavi uygulamış tedavi uygulamış

• Hastaneye getirilen Diana akciğer Hastaneye getirilen Diana akciğer damarında meydana gelen yırtık ve damarında meydana gelen yırtık ve kanama sonucu kaybedilmiştirkanama sonucu kaybedilmiştir

• Scoop and Run (yakala ve koş) modeli ile Scoop and Run (yakala ve koş) modeli ile çalışan Anglo-sakson modelinde ise hastane çalışan Anglo-sakson modelinde ise hastane öncesi ve hastanede hızlı değerlendirme ve öncesi ve hastanede hızlı değerlendirme ve kesin tedaviye hızlı gidiş amaçlanmaktadır ki kesin tedaviye hızlı gidiş amaçlanmaktadır ki ülkemizde bu gün uygulanan model de budur. ülkemizde bu gün uygulanan model de budur.

• Ancak bu modelin tam olarak işleyebilmesi Ancak bu modelin tam olarak işleyebilmesi için hastane öncesi ve acil servisler ile birlikte için hastane öncesi ve acil servisler ile birlikte tüm sağlık sistemi ve hizmet sunulanlar da tüm sağlık sistemi ve hizmet sunulanlar da uygulanan bu sisteme uyum göstermelidir. uygulanan bu sisteme uyum göstermelidir.

• Bu gün pratikte Anglo-sakson model ile Bu gün pratikte Anglo-sakson model ile hastanelere naklettiğimiz ve acil servite hastanelere naklettiğimiz ve acil servite değerlendirdiğimiz hasta ve yaralılar bundan değerlendirdiğimiz hasta ve yaralılar bundan sonraki bölümde Franko-german model ile sonraki bölümde Franko-german model ile tedavi ediyor gibi bir karma sistem tedavi ediyor gibi bir karma sistem uygulanmaktadıruygulanmaktadır

• Hastaların %40,1 acil servislerin Hastaların %40,1 acil servislerin kötüye kullanıldığını düşünmektedir. kötüye kullanıldığını düşünmektedir.

• Sadece Sağlık Bakanlığı’na bağlı Sadece Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde 2006 yılında yapılan hastanelerde 2006 yılında yapılan poliklinik sayısı 189 milyon 422 bin poliklinik sayısı 189 milyon 422 bin 137 iken, bu hastanelerin acil 137 iken, bu hastanelerin acil servislerinde 48 milyon 783 bin 82 servislerinde 48 milyon 783 bin 82 hastaya hizmet verilmiştir. hastaya hizmet verilmiştir.

• İnsanların sistemi ne olursa olsun acil İnsanların sistemi ne olursa olsun acil servislerin kullanımı konusunda servislerin kullanımı konusunda bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. bilinçlendirilmeleri gerekmektedir.

ÖzetÖzet

• Tıbbi bakımın olmazsa olmaz, en önemli Tıbbi bakımın olmazsa olmaz, en önemli parçalarından biri olan acil servislerin personel, parçalarından biri olan acil servislerin personel, donanım ve mimari olarak yeterli düzeye ulaşmaları, donanım ve mimari olarak yeterli düzeye ulaşmaları,

• halkımızın acil sağlık hizmetlerine hangi durumlarda, halkımızın acil sağlık hizmetlerine hangi durumlarda, nasıl ulaşacağı konusunda yeterince bilgi sahibi nasıl ulaşacağı konusunda yeterince bilgi sahibi olması, olması,

• acil servislerde görev yapan hekim ve yardımcı acil servislerde görev yapan hekim ve yardımcı sağlık personelinin tecrübeli olması, hem işlerinde sağlık personelinin tecrübeli olması, hem işlerinde hem de insan ilişkileri konusunda özel eğitim almış hem de insan ilişkileri konusunda özel eğitim almış bireylerden seçilmesi acil servislerde memnuniyetin bireylerden seçilmesi acil servislerde memnuniyetin arttırılması için sağlanmalıdır. arttırılması için sağlanmalıdır.

• Herkesin üzerinde uyum sağlayacağı bir model Herkesin üzerinde uyum sağlayacağı bir model geliştirilmelidirgeliştirilmelidir

KAYNAKLARKAYNAKLAR

•

• Definition of Emergency Medicine and the Definition of Emergency Medicine and the Emergency Physician Ann Emerg Med. Emergency Physician Ann Emerg Med. 2008;52:189-1902008;52:189-190

• Soysal S, Karcõoğlu Ö, Topaçoğlu H. Emergency Soysal S, Karcõoğlu Ö, Topaçoğlu H. Emergency medical, prehospital care. Cerrahpaşa J Med 2003; medical, prehospital care. Cerrahpaşa J Med 2003; 34: 51-57.34: 51-57.

• Oktay C. Acil Servis Çalışanlarının Özlük Hakları. Oktay C. Acil Servis Çalışanlarının Özlük Hakları. 2008; 336. 2008; 336.

• King SG.Stay & play vs. scoop & run. JEMS. 2003 King SG.Stay & play vs. scoop & run. JEMS. 2003 Jun;28(6):14.Jun;28(6):14.

• Hoejenbos MJ, McManus J, Hodgetts T. Is there Hoejenbos MJ, McManus J, Hodgetts T. Is there one optimal medical treatment and evacuation one optimal medical treatment and evacuation chain for all situations: "scoop-and-run" or chain for all situations: "scoop-and-run" or "stay-and-play". "stay-and-play".

• Prehosp Disaster Med. 2008 Jul-Aug;23(4):s74-Prehosp Disaster Med. 2008 Jul-Aug;23(4):s74-8.8.

• Haas B, Nathens AB.Pro/con debate: is the Haas B, Nathens AB.Pro/con debate: is the scoop and run approach the best approach to scoop and run approach the best approach to trauma services organization? Crit Care. trauma services organization? Crit Care. 2008;12(5):224. Epub 2008 Sep 10. 2008;12(5):224. Epub 2008 Sep 10.

• Rodoplu Ü. Acil Serviste Travma Hastasına Rodoplu Ü. Acil Serviste Travma Hastasına Yaklaşım. Yaklaşım. www.ukumenrodoplu.comwww.ukumenrodoplu.com. Erişim . Erişim tarihi: 19.05.2009tarihi: 19.05.2009