Upload
stuart-berry
View
38
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Koło Naukowe Towaroznawców Wydział Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów. Etyka XIX – wiecznej Łodzi- pionierzy przemysłu włókienniczego Autorzy: Agnieszka Szałek, Beata Szałek, Paulina Mastalerz, Marta Ociepa Opiekunowie Koła : dr Marina Michalak, dr inż. Tomasz Czajkowski. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Koło Naukowe TowaroznawcówWydział Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów
Etyka XIX – wiecznej Łodzi- pionierzy przemysłu włókienniczego
Autorzy:Agnieszka Szałek, Beata Szałek, Paulina Mastalerz, Marta Ociepa
Opiekunowie Koła :dr Marina Michalak, dr inż. Tomasz Czajkowski
Kto założył osadę zwaną Łodzią, pozostaje to do tej pory tajemnicą. W to że jeszcze 200 lat temu była tu puszcza nie każdy
uwierzy. Jednak potwierdza to dzisiejsza rzeczywistość gdyż zachowały się do dziś fragmenty dawnych lasów w parku na Zdrowiu, parku im. 3-go maja, parku Źródliska czy w lesie
Łagiewnickim.
Park na Zdrowiu
Początki Łodzi sięgają 30 stycznia 1821r. Wtedy to Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Policji na wniosek
Rajmunda Rembelińskiego zezwoliła na utworzenie osady przemysłowej w Łodzi.
I tak do Łodzi zaczęli przybywać fabrykanci …
Izrael Poznański był przedsiębiorcą pochodzenia żydowskiego. Był on tzw. Królem Bawełny i
drugim potężnym producentem wyrobów bawełnianych na rynku łódzkim.
W 1872r. wykupił działki wokół ulicy Ogrodowej, na której wybudował kompleks przemysłowy, na terenie którego
postawił tkalnię bawełny, przędzalnię, bielnik, apreturę, farbiarnię i drukarnię.
Dawne zakłady I.K Poznańskiego
Fabrykant jako pierwszy wybudował dla swoich pracowników domy mieszkalne przy ulicy Ogrodowej, szpital
fabryczny przy ulicy Sterlinga oraz szkołę. Wspierał finansowo przytułki, ochronki i domy opieki. Wykładał pieniądze na obiekty sakralne i finansował kolonie dla
biednych dzieci.
Szpital przy ulicy Sterlinga
Karol Scheibler
Karol Wilhelm Scheibler był jednym z największych łódzkich przemysłowców. W 1848r. przybył do Królestwa Polskiego,
obejmując posadę dyrektora przędzalni bawełnianej w Ozorkowie.
W 1853r. podpisał kontrakt, na mocy którego otrzymał dzierżawę placu w Nowej dzielnicy przy Wodnym Rynku.
Dwa lata później otworzył pierwszą w pełni zmechanizowaną
przędzalnię bawełny.
Dawne zakłady Karola Scheiblera
Fabrykant wybudował między innymi kompleks mieszkalny dla swoich pracowników i szkołę przy ulicy
Przędzalnianej, szpital na Księżym Młynie oraz kościół. Wraz z żoną Anną ufundował szpital im. Korczaka dla dzieci przy
ulicy Piłsudskiego w Łodzi.
Szkoła na Księżym MłynieSzpital im. Korczaka
Domy dla robotników
Leopold Kindermann
Leopold Kindermann przyjechał do Łodzi w XIX wieku z Saksonii. Był fabrykantem pochodzenia niemieckiego. W swoim zakładzie produkował chusty wełniane, tkaniny i
różnego rodzaju sukna.
Dawne zakłady Kindermana
Tak jak inni przemysłowcy wybudował on także dla swoich pracowników osiedle mieszkalne. Kindermann oprócz
działalności w Łódzkim Chrześcijańskim Towarzystwie Dobroczynnym i innych stowarzyszeniach charytatywnych, fundował również dzieciom z najuboższych rodzin kolonie i
książki do bibliotek publicznych. Jako pierwszy utworzył też dla swoich pracowników Kasę Pożyczkową i
Oszczędnościową.
Karol Rajmund Eisert
Karol Rajmund Eisert był właścicielem warsztatu tkackiego. Wraz z bratem objął kierownictwo w zakładzie
ojca. Rozbudowując go z czasem do rozmiarów dużego przedsiębiorstwa, które później przekształcił w spółkę
akcyjną.
Dawne zakłady Karola Eiserta
W 1894roku wykupił fabrykę od Izydora Barego przy ulicy Karola. Fabryka ta została później przekształcona w Zakłady Przemysłu Wełnianego im. Norberta Barlickiego
„Norbelana”. Na terenie zakładu w 1910r. wybudował pięciokondygnacyjną przędzalnię. Kompleks fabryczny, który składał się z przędzalni wełny, tkalni, farbiarni i
wykańczalni.
Zakład Karola Eiserta ,, Norbelana’’
Był aktywnym działaczem społecznym i współzałożyciel szpitala dla nerwowo i psychicznie chorych przy ulicy
Aleksandrowskiej w Łodzi. Ufundował dom sióstr Diakonis w Łodzi, a poza tym był też prezesem kuratorium ,,Domu
Miłosierdzia” (szpital ewangelicki przy ulicy Północnej w Łodzi) i kuratorem szpitala świętego Aleksandra.
Szpital ewangelicki przy ulicy Północnej
Ludwik Grohman
Ludwik Grohman urodził się 28 sierpnia 1826roku w Warszawie. W 1842r. Ojciec Ludwika wykupił dzierżawę
placu zwanego Młyn Lamus, gdzie wybudował fabrykę bawełny.
U podstawy fabryki znajdują się do dnia dzisiejszego charakterystyczne dwie szerokie kolumny zwane „Beczkami
Grohmana”, które przypominają szpule nici wykorzystywane w fabryce.
Słynne „Beczki Grohmana”
Grohman był założycielem pierwszej fabrycznej Straży Ogniowej w swojej fabryce, oraz współzałożycielem Łódzkiej
Ochotniczej Straży Pożarnej. Uczestniczył w stowarzyszeniach charytatywnych, wspierał finansowo
przytułki i domy miłosierdzia.
Dawny pojazd straży ogniowej
Juliusz Heinzl
Juliusz Heinzl był synem łódzkiego przemysłowca i fabrykanta Johanna Heinzla. W 1855r. odziedziczył po ojcu
tkalnię ręczną. A w 1861 roku otworzył na ulicy Piotrkowskiej własną mechaniczną tkalnię towarów
wełnianych, a kilka lat później został nazwany „królem wełny”.
Widzewska manufaktura WiMa
Juliusz brał czynny udział w stowarzyszeniach charytatywnych. Był współzałożycielem sierocińca dla dzieci i
przytułku dla chorych. Fundował kolonie dla najbiedniejszych dzieci oraz wspomagał finansowo
najuboższe rodziny swoich pracowników.
Jakub Hertz
Jakub Hertz urodził się 8 sierpnia 1846 roku w Warszawie. Był przemysłowcem, społecznikiem i filantropem. W latach 1882- 1901r. powołał i prowadził własną fundację na rzecz
sierot.
Wraz z żoną założył ochronkę dla dziewcząt i dom dla sierot. Fundował także stypendia dla najuboższych artystów
plastyków.
Dawny pałac Hertza
Hertz był prezesem Łódzkiego Żydowskiego Towarzystwa Dobroczynności, członkiem Towarzystwa Pielęgnowania Chorych, a od 1909 roku prezesem zarządu Żydowskiego
Szpitala im. małżonków Izraela i Leony Poznańskich.
Szpital im. Poznańskich obecnie rektorat Uniwersytetu Medycznego
Podsumowanie
Przedstawiłyśmy największych pionierów przemysłu włókienniczego, którzy wpisali się w historię Łodzi
pozostawiając po sobie oprócz majątków i wielkich fabryk, które obecnie niekiedy popadają w ruinę, także domy dla swoich pracowników, szpitale przyfabryczne, szkoły dla
dzieci, przytułki i domy miłosierdzia, które często jeszcze do tej pory spełniają swoje funkcje.
Dali tym samym świadectwo etycznej postawy wobec pracowników, pokazując że w XIX - wiecznej Łodzi, w
czasach kiedy wyzysk był na porządku dziennym, można było również dbać o biednych robotników, którzy swoją ciężką
pracą, często w bardzo trudnych warunkach, przyczyniali się do rozwoju ich imperiów.
,, Łódź- miasto czterech kultur’’
Łódź miasto czterech kultur,
Gdzie wpływy różnych narodów wpisane są w jej historię,
Wmalowane w mapę miasta,
wille i pałace dawnych fabrykantów.
Idąc ulicą Ogrodową oczy me zadziwia,
czerwoną cegłą malowane dawne imperium Poznańskiego.
Przechodząc zaś ulica Piotrkowską,
widzę wpisaną w pejzaż Białą fabrykę.
W szukaniu historii dawnej Łodzi,
spaceruję wzdłuż dawnych familiaków na Księżym Młynie,
wiele jest zabytków w mieście Łodzi.
W tym znane Beczki Grohmana, czy Grand Hotel Meyera,
stary cmentarz na Ogrodowej, czy kamienice Piotrkowskiej.
Gdy w sercu tęsknota rozkwita,
za zielenią traw, cieniem drzew i krzewów,
liczne wtedy parki witają wędrowca,
w tym park Źródliska, park na Zdrowiu,
park im. 3 maja, czy park Śledzia.
Znane są również rzeki płynące przez Łódź,
Jasień, Łódka, Bałutka, zaś na północy miasta,
Bzura i Ner płynąca z południa.
Wiele jest legend ukrytych w Łodzi,
które dodają miastu uroku,
wszystkich zaś Łodzian starych czy młodych,
cieszą najpiękniejsze zabytki miasta Łodzi.
Beata Szałek