Për ata nga brezi i ri, që nuk e përjetuan ose ishin shumë të

vegjël për të kuptuar breshëritë e kallashnikovëve çdo natë në marsin e vitit 1997 në ...

Viti XXVI - Nr. 7915 E diel 16 Qershor 2019 Çmimi, 50 lekë (1.5 euro)

META: KUVENDI, MOCION I “ÇUNAVE TE SHIJAKUT”

“Reuters”: Shkupi “parakalon” Tiranën

Pendarovski kërkon që Brukseli të mos Pendarovski kërkon që Brukseli të mos e pengojë vendin e tij prej Shqipërisë e pengojë vendin e tij prej Shqipërisë

Edi Rama, replikë me presidentin maqedonas:

Kemi kontribut për rrugën tuaj drejt BE

“Skeptri letrar 2019”, çmimi ndërkombëtar

shkon për shkrimtarin Arian Leka

“MILOSAO”

Suplement

Kryeredaktor: Erl MURATIZv/kryeredaktore - Rezarta DELISULA

Tel:(04)2359-104, Fax:(04) 2359-116 E-mail:gazetashqiptare@hotmail.com

KRYEMINISTRI: KENI FRIKE NGA DREJTESIA. PRESIDENCA: PERGJIGJE NGA QYTETARET

Vijon në faqen 21

Nga FATOS ÇOÇOLI

Do të kemi një ‘97-të të dytë?

Opinioni Ditësi

NGA VALENTINA MADANI

MES TYRE, BIRRA “KORÇA”

Në faqet 2-3

Rama pritet me protesta në Devoll, Salianji përplaset me drejtuesin e policisë: Je njeri i Bajrëve. Voltana Ademi: Prokuroria po provokon Bashkinë e Shkodrës

Deklarata e Presidentit të Maqedonisë së Veriut, Stevo Penda-rovski, se vendi i tij e meriton hapjen e negociatave ndryshe nga Shqipëria, nxiti dje reagimin e kryeministrit Edi Rama. Në një postim në “Twitter”, kreu i qeverisë shprehet ...

Në faqen 4

(Në foto) Presidenti Ilir Meta dhe zëdhënësi i tij, Tedi Blushi. Protesta e opozitës në Devoll. Kryetarja e Bashkisë Shkodër, Voltana Ademi

Në faqen 6

“Një vend krenar”, filmi austriak

për “Shqipërinë e ndritshme”

KUSHTET E REJA

KINEMATOGRAFI

Arbitrazhet për çështjet mbi 100

milionë lekë, nga zyra private

PRANGA 48-VJEÇARIT

Në faqen 9

Grabitja e Rinasit, bashkëpunëtorit i gjenden 100 mijë

euro në shtëpi

Vijon në faqen 22

Nga KLODIAN MUÇO

Importojmë pensionistë të huaj dhe eksportojmë të rinj brilantë dhe in-

telektualë”. Të bën të ndihesh keq ta thuash, por shkatërrimi i Shqipërisë po ...

Importojmë pensionistë dhe eksportojmë të rinj brilantë dhe intelektualë…

Opinioni Ditësi

Në faqen 12

Afati, deri në 30 qershor. Farmacistët e dentistët që kanë plotësuar kreditet

Lista, mjekët që rrezikojnë vendin e punës

Në faqet 10-11

Kush s’ka emrin në tabelë, duhet të kryejë provimin e certifikimit trohen brenda 30 qershorit për provimin e certifi kimit. “Gazeta Shqiptare” publikon sot listën me emrat e 3424 mjekëve që kanë plotësuar kreditet. Në këtë mënyrë të interesuarit mund të veri-fi kojnë nëse mund të hum-basin apo jo vendin ...

Nëse nuk kanë plotësu-ar numrin e caktuar

të krediteve, punonjësit e shëndetësisë mund të hum-basin vendin e punës. Për të kaluar këtë rrezik, të gjithë mjekët,farmacistët dhe stomatologët duhet të kontrollojnë listat dhe nëse e gjejnë emrin, duhet të regjis-

DATA E SKADENCES

Në faqen 8

Kontrolle në Tiranë, Lushnjë e Korçë,

AKU vendos gjoba tek ushqimoret

E diel 16 Qershor 20192 -

REDAKSIA: Redaktor i Suplementeve dhe Sociales: Rezarta Delisula, Dossier: Iv Kaloçi, Redaktor i Rretheve: Trëndafile VISHA, Redaktor i Kulturës: Fatmira Nikolli, Art Designer: Nevila SAMARXHI. ADMINISTRATA: Përgjegjëse e Financës: Alma Smokthina 0682074397, Shpërndarja: Elvis Llaka Cel 0682074416 , Marketingu: Cel:0682074415-email:marketing@gazetashqiptare.com, ADRESA: Ish-Drejtoria e Uzinës

së Autotraktorëve, Tiranë - Tel:(04) 2359-104 Tel&Fax:(04) 2359-116 Marketingu: Tel:(04) 2359-104/359-123. Tiranë, Internet: www.balkanweb.com, Email: gazetashqiptare@hotmail.com; redaksia@gazetashqiptare.com, SHTYPUR në “Klasik”Shpk

FAQJA E PARE

BLLOKIMIZGJEDHJET

Kryebashkiakja: Të ndalë menjëherë provokimi ndaj Bashkisë së Shkodrës

Zgjedhjet, Ademi: Asnjë kërcënim s'mëndal, do të zbatoj dekretin e Metës

"Denoncimi, po na shantazhojnë, por nuk ndalemi"

Gjatë një seance parlamentareKryetarja e Bashkisë sëShkodrës, VoltanaAdemi, përmes një

konference të jashtëzakon-shme denoncoi se disa perso-na të prezantuar si punonjëstë Policisë së Shtetit kanëshantazhuar punonjësit ebashkisë, të cilët ishin dukeruajtur objektin në adminis-trim të bashkisë, pallatin esportit "Qazim Dervishi".Ademi bëri të qartë se ështëe vendosur për ta respektuarderi në fund dekretin e Presi-dentit të Republikës, IlirMeta, në lidhje me zgjedhjete 30 qershorit. Ajo u shprehse çdo provokim apo presionnga vartësit e Edi Ramës nukdo ta trembin atë dhe askolegët e saj opozitarë. "Nëushtrim të detyrës së vet lig-jore, punonjësit e PolicisëBashkiake kanë marrë masatpër të ruajtur objektet nënpronësinë dhe administrimine Bashkisë Shkodër. Gjatëushtrimit të detyrës, punon-jësit e Policisë Bashkiake,gjatë ditës së sotme,(djeshme) janë shantazhuarnga disa persona civilë, qëjanë prezantuar si punonjëssë Policisë së Shtetit. Atandër të tjera u kanë kërkuarverbalisht që në orën 15:30 tëparaqiten në zyrën e oficeressë Policisë Gjyqësore, SulelaGerxhaliu. Ky është një vep-rim i paligjshëm dhe që nxitkonflikt. Ky është një veprimqë i trajton zyrat e shtetit sisekretarë privatë të EdiRamës dhe punën shtetëroresi punë partie. Nëse organi iprokurorisë ka ndonjëkërkesë ligjore lidhur me ve-primtarinë e Bashkisë Sh-kodër, i kërkoj zyrtarisht të nainformojë", deklaroi zj.Ademi.Ajo denoncoi më tej: "Nësepersonat civilë të prezantuarsi punonjës policie kanëkeqpërdorur emrin eprokurorisë, i bëj thirrjeoficeres së Policisë Gjyqësore,Suela Gerxhaliut, të zbatojëmenjëherë ligjin dhe të mar-

rë nën përgjegjësi penale per-sonat që kanë abuzuar medetyrën, nën emrin e saj.Bashkia Shkodër është e ven-dosur të zbatojë ligjin dhe ikërkon policisë dhe sipas ras-tit prokurorisë, të ndal men-jëherë provokimin ndaj Bash-kisë Shkodër. Nxitja e konflik-tit nga vartësit e Edi Ramësnuk i shërben stabilitetit tëvendit". Sipas Voltana Ade-mit, "cenimi dhe shantazhimi

i Bashkisë së Shkodrës ështëprovokim i rëndë, që u bëhetvetë qytetarëve të lirë e tëndershëm të Shkodrës, që eduan dhe janë të vendosur përtë mbrojtur demokracinë. Sikryetare e Bashkisë së Shko-drës jam e vendosur të zbatojdekretin e Presidentit të Re-publikës për shfuqizimin edatës 30 qershor. Asnjëkërcënim nuk më ndal, asmua dhe as kolegët e mi në të

gjithë Shqipërinë që të ve-projnë në respekt të ligjit dheshtetit të së drejtës. Shtetinpersonal, me institucione per-sonale, Edi Rama nuk ka përta ndërtuar dot në Shkodër.Ai ka asgjësuar çdo institu-cion, por nuk do të mund tëasgjësojë dot Bashkinë Sh-kodër. Ajo është e qytetarëve,që e kanë zgjedhur dhe do ezgjedhin, në zgjedhje të lira",- tha Ademi.

PD, Alibeaj: Nëse shkarkohetMeta, të shpërndahet parlamenti

Ish-deputetit i PartisëDemokratike, Enkelejd

Alibeaj, foli dje në "News 24"për situatën politike, krizëndhe retorikën e ashpër mesopozitës, qeverisë, por edhepër rolin e presidentit të ven-dit. Sipas tij, nëse maxhoran-ca do të përpiqet për të sh-karkuar presidentin, ky ifundit duhet të përgjigjetme të njëjtën monedhë dheduhet të shpërndajë parla-mentin. Ai tha se Kuvendi iShqipërisë sot është il-egjitim në të gjithë konturine tij. "Akti i fundit është kyqë presidenti kërkoi nëmënyrë zyrtare listën e plotëtë deputetëve, që sot milito-jnë brenda Kuvendit të Sh-qipërisë. Kushtetua nuk zëv-endëson në bllok deputetë.Këta nuk janë njerëz të vo-

tuar nga publiku. Mirë a pokeq, ishim ne që dolëm për-ballë publikut. Presidentimendon që do të duhet tëndërmarrë një akt të fortëndaj publikut. A kemi sot nënjë Kuvend që të ketë dalë nganjë proces i rregullt, ku sh-qiptarët të kenë shprehur vull-netin, unë besoj që jo dhe pres-identi është shprehur për këtërast. Në një konkluzion mund

të arrijmë, nuk ështëlegjitim në të gjithë konturine tij", deklaroi z.Alibeaj. Aishtoi se: "Ka ndërkombëtarëtë mirinformuar, që endenuk janë shprehur. Ka qëjanë të keqinformuar dhe tëpainformuara. Unë di tëthem faktin. Ne po përje-tojmë këto ditë një aksionagresiv nga ana e max-horancës. I fundit që ka mbe-tur pa rënë është presiden-ti. Në këto kushte, nëse ësh-të e dukshme etja dhe uriapër të gllabëruar edhecopëzën e fundit të repub-likës, do të duhet tëpërgjigjesh me të njëjtënmonedhë. Presidenti duhett'i përgjigjet duke ushtruartë gjitha kompetencat kush-tetuese. Nëse e shkarkojnë,të shpërndajë parlamentin".

Valentina Madani

Meta do të shpërndajë parlamentin?Balla: Të mos të të hyftë vetja në qejf!

Mocioni i mazhorancës për të shkarkuar PresidentinIlir Meta deri tani ka marrë 34 firma deputetësh.

Në krye të listës është Taulant Balla dhe Erjon Braçe,por vihet re mungesa e emrit të kryeministrit Edi Rama.Mazhoranca miratoi të enjten në parlament edhe një re-zolutë, kundër vendimit të Presidentit Ilir Meta, i cilishfuqizoi dekretin për zgjedhjet e 30 qershorit. Kryemi-nistri Rama dhe mazhoranca e quajnë vendimin e Presi-dentit Meta antikushtetues. Taulant Balla Erjon Braçe Eduard Shalsi Ervin Bushati Bledar Çuçi Antoneta Dhima Almira Xhembulla Adelina Rista Blerina Gjylameti Edlira Bode Eglantina Gjermeni Elisa Spiropali Elona Hoxha Evis Kushi Klodiana Spahiu Lindita Nikolla Milva Ekonomi Mimi Kodheli Mirela Kumbaro Ogerta Manastirliu Olta Xhaçka Senida Mesi Titiana Piro Vasilika Hysi Vilma Bello Ardiana Jaku Xhavit Busha Luan Duzha Bujar Çela Arben Kamami Anduel Xhindi Ilirjan Pendavini Ardit Konomi Florenc Spaho

Kreu i grupit të PS-së, Taulant Balla përdori një shprehje për t'iu përgjigjur Presidentit të Republikës për të

verifikuar numrin e deputetëve në parlament. Nga Bra-dasheshi, Balla tha se nuk e di cilës Kushtetutë i referohetpresidenti kur hap fjalë se do të shpërndajë parlamentin."Pavarësisht se çfarë thonë gojët e liga, zgjedhjet do tëmbahen në 30 qershor. Shkodranët kanë një shprehje, ' tëmos të të hyftë vetja në qejf, ose të hyftë vetja në qejf', se esheh pastaj. Presidentit, për fat të keq i ka hyrë vetja nëqejf dhe ka hap haberin se gjoja do të shpërndajë parla-mentin. Se çfarë Kushtetute ka presidenti, nuk e di, porkam frikë mos ka ngatërruar Kushtetutën me bllokun e zi",tha ai. Balla nuk la pa akuzuar edhe kreun e PD-së, LulzimBasha, lidhur me hetimet për financimet e fushatës.

Emrat e deputetëve që firmosën përshkarkimin e Metës, mungon Rama

DEKRETI"Si kryetare eBashkisë seShkodrës jam evendosur të zbatojdekretin e Presidentittë Republikës përshfuqizimin e datës30 qershor. Asnjëkërcënim nuk mëndal as mua dhe askolegët e mi në tëgjithë Shqipërinë qëtë veprojnë nërespekt të ligjit dheshtetit të së drejtës",theksoi zj.VoltanaAdemi.

Kryetarja e Bashkisë sëShkodrës, Voltana Ademi

E diel 16 Qershor 2019 - 3 FAQJA E PARE

Shtyrja e zgjedhjeve, kryeministri: Në kohën e Saliut kërciste plumbi. Duan kokën time

Presidenca: Parlamenti votoimocionin e ‘çunave të Shijakut’

Blushi: Narkorepublika, përgjigje nga qytetarëtZëdhënësi i Presidentit,

Tedi Blushi, reagoi djenë lidhje me mocion-

in e shkarkimit që max-horanca kërkon të bëjëndaj presidentit. Në njëreagim në "Facebook", aishprehet se që nga momen-ti që Presidenti i Repub-likës është betuar me dorënmbi Kushtetutë, ai i përketvetëm republikës dhe se"mocioni i çunave të Shi-jakut" që kërkon të instalojënarko republikën do të mar-rë përgjigjen e merituar."Ilir Meta është zgjedhurpresident nga një parlamentplotësisht legjitim, jo nga kyi sotmi. Nga momenti që aiështë betuar me dorën mbiKushtetutë, i përket vetëmrepublikës. Mocioni i'çunave të Shijakut', qëkërkon të instalojë 'narko-republikën' e bandave dheoligarkëve do të marrëpërgjigjen e merituar ngaqytetarët e Republikës sëShqipërisë. Shqipëria epara! Shqipëria si gjithëEuropa!", deklaroi zëdhënë-si i z.Meta.KRYEMINISTRIKryeministri Edi Rama ngaErseka dhe Devolli pranoi sezgjedhjet e 30 qershorit janëtë çuditshme, duke qenë sezhvillohen pa pjesëmarrjene opozitës. Sipas tij, kjo nukështë gjëja e mirë, kur Sh-qipëria pret hapjen e nego-ciatave. Megjithatë, Ramatha se zgjedhjet në 30 qer-shor do të zhvillohen. "Nenuk ndihemi mirë me këtësituatë. Nuk diskutohet qëkëto zgjedhje janë të çudit-shme në një kuptim, sepsejanë zgjedhje pa kundërsh-tarët tanë kryesorë. Edhepse ju këtu do të kenizgjedhje mes Erionit dhedikujt tjetër që kandidonpër një tjetër parti, BindjaDemokratike. Por sidoqoftë,janë zgjedhje pa kundërsh-tarët tanë kryesore. Nukjanë gjëja më e mira qëmund t'i ndodhte Sh-qipërisë, sidomos kur Sh-qipëria pret me të drejtëdhe meritë të çelë negociatatpër t'u anëtarësuar në BE",deklaroi kryeministri.Rama akuzoi opozitën: "Aty-re fajin ua ka mendja e tyre,por çfarë borxhi i ka popul-li?! Ata dolën dhe thanë nejemi popull dhe do shkri-hemi me popullin, por nëfakt u futën në mes turmës,u fshehën në mes të turmëspër të vënë përpara më bu-dallenjtë ose më të sinqer-

tit, duke i nxitur të vënëzjarr, të godasin policinë e tëpërfundojnë burgjeve përllogari të këtyre". Ai bëri tëqartë se: "Që pushteti nëdemokraci nuk merret dotme dhunë, kjo dihet. Qëpushteti në demokraci nukjanë godinat fizike, kjo di-het, por pushteti nëdemokraci buron nga vota epopullit dhe për sa kohë qëvotën e popullit nuk e ke, aspushtetin nuk ke si ta kesh.Po ata e kanë me mua sakohë që unë jam pengesa etyre për të realizuarqëllimin, që ta përmbysinreformën në drejtësi dhe tëvijë në pushtet, se ata ekanë thënë vetë që ai namund, pavarësisht se fil-lojnë me 'na mund me këtë,se ka atë'…", theksoi kryem-inistri. Z.Rama kishte edhenjë përgjigje për NeritanCekën. "Fallxhorja që e njehtërë Shqipëria dhe tërë Sh-qipëria e di sesa e shenjtëështë. Me filxhanin e sajmori në qafë kompletopozitën. Çohu Ilir se pashënjë 'i' këtu, anulo datën ezgjedhjeve. Një grua që

udhëheq një parti që bënmitingje me mallkime këtënuk e kishim parë. U futmallkimi si kategori politikedhe filloi të infektojë edhe tëtjerët. Pashë që e kishte zënëtartakuti Neritan Cekën.Mallkonte Neritani, sikurkishte gërmuar tërë natënnë filxhanin e Monikës. 70 eca vjet burrë, profesor, arke-olog, njeri i kulturuar ishtebërë që... Po të mos i kishteflokët e bardha, do të dukejtamam sikur kishte dalëxhindi nga filxhani dhe ul-ërinte", tha z.Rama. Kryemi-nistri fajësoi opozitën për sit-uatën e krijuar në vend. "PD-ja është me keq se ç'ka qenë.Ka keq, por ka edhe më keq.Këto zgjedhje janë të çudit-shme në një kuptim, sepsenuk janë kundërshtarët krye-sorë. Nuk janë gjëja më e mirëqë mund t'i ndodhte Sh-qipërisë para se të marrë ven-dimin për çeljen e negociat-ave. Atyre ua ka fajin mend-ja e tyre", theksoi z.Rama.Kryeministri përshkroi menga disa fjalë kundërshtarëte tij politikë, duke filluar ngaSali Berisha dhe deri të Mon-

SHKURT

Fushata e PS, opozitaprotestë kundër Ramës në KorçëKryeministri Edi Rama u prit me protesta dje gjatë

takimeve në juglindje të vendit, në kuadër tëzgjedhjeve të 30 qershorit. Qytetarët dhe simpatizantëtë opozitës u grumbulluan në aksin Korçë-Bilisht, kutentuan bllokimin e eskortës që e shoqëronte. Nëmbështetje të qytetarëve ishin edhe tre ish-deputetëte opozitës Ervin Salianji, Klevis Balliu nga radhët ePD dhe Endrit Braimllari nga LSI. Forca të shumtapolicie ishin në aksin Korçë-Bilisht, e cila u mbajt ebllokuar nga mbështetësit e opozitës. Së bashku mePolicinë e Korçës dhe FNSH ishte edhe zv.drejtori iPolicisë së Shtetit, Gjovalin Loka, i cili u përplas ash-për me ish-deputetin Salianji, ndërsa nuk munguan asakuzat ndaj njëri-tjetrit. "Je i tredhur nga krimi dhenga Bajrët, mos bëj të fortin me qytetarët. Të ishtepersonalisht të heq pantallonat nga koka, respektoligjin dhe mu drejto me respekt. Je servil i pushtetit,nga shërbëtor i Bajrëve përfundove në rrugë si shër-bëtor i Ramës", i tha Salianji Lokës. Ndërkohë, ky i fun-dit iu përgjigj: "Je marrë me të gjithë, por mua më njehndryshe".

Veliaj: Nëse provojnë trazira,do të përfundojnë në burg

Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, vijoidje me takimet për fushatën elektorale, duke u

ndalur në zonën e Ndroqit. Duke iu drejtuar opozitës,kryebashkiaku akuzoi se kërkesa e tyre e vetme ështëpër të bllokuar reformën në drejtësi dhe për të mbaj-tur peng Shqipërinë. "Do ta mbajë peng Shqipërinë,pse? Sepse Saliut nuk i japin vizë amerikane. Do tëbllokojë reformën në drejtësi. Nuk duan të japin llog-ari për të gjitha të këqijat që i kanë bërë këtij vendi.Nuk i dhanë pastaj vizë Petrit Vasilit. Një tjetër per-sonazh komik, një plak që nuk do të plaket. Ndaj, në30 qershor thirrja është le të bëjmë gjënë e duhur, tëshkojmë të votojmë për PS-në", tha z.Veliaj. Me fokusinte zhvillimi edhe i zonave rurale, Veliaj tha se tanimëka filluar riparimi rrugës Tiranë-Ndroq-Plepa dhe sekrahas përmirësimit të infrastrukturës kryesore, dotë vijojë puna edhe për projektin e rrugëve tëbrendshme të Ndroqit. "Do vijojë projekti i rrugëve tëbrendshme të fshatit Ndroq", u shpreh Veliaj.Gjatëtakimit elektoral në zonën e Kasharit, nga ku premtoise edhe mandati i dytë do të jetë një tjetër katërvjeçarinvestimesh, si ndërtimi i “Unazës së Madhe”, Veliaj ibëri të qartë opozitës se nëse provojnë trazira në 30qershor, do të përfundojnë në burg.

Kryeministri Edi Rama dje në Ersekë

ika Kryemadhi. "Iliri herëkthjellohet, herë jo; herë nor-mal herë, jo normal. Pastajështë Lulzim Basha, një njerillafazan, dembel dhe gju-mash. Fallxhorja që njeh egjithë Shqipëria sesa e shen-jtë është. Një grua qëudhëheq një parti dhe bënmiting me mallkime s'ekishim parë. E kishte zënëtartakuti Neritan Cekën,mallkonte sikur kishte gër-muar gjithë natën te filxhanii Monikës. Nga një njeri i lex-uar, duket po të mos kishteflokë të bardha, dukej si xhin-di nga filxhani dhe ulërinte.Saliu i mbaruar, edhe pse s'epranon, mbarimi i tij ështënë proces e sipër", u shprehRama.

Zëdhënësi i Presidentit, Tedi Blushi

MONIKA KRYEMADHI"Edi, sa keq më vjen për ty! Je bërë si Kizi dikur.Merr nëpër gojë, shan e pështyn këdo që tëfanepset në ëndrra dhe të prish rehatinë epushtetit tënd kriminal. Hiq dorë nga mbjellja epërçarjes mes shqiptareve, se kush është munduarta bëjë, ka korrur një fund të tmerrshëm", - thaKryemadhi.

LULZIM BASHA"30 qershori ështëvarreza politike eEdi Ramës, shokuttë Avdylajve dhebandave të krimit.Shqiptarët janëngritur në këmbë,në betejënkombëtare përShqipërinë si egjithë Europa. Bollmë me Shqipërinëqë duan vetëm ata!Tani është koha përShqipërinë e tëgjithë shqiptarëve!Asnjë hap pas! 21qershor", shkruanBasha.

E diel 16 Qershor 20194 - POLITIKE

REAGIMETNEGOCIATAT

Presidenti: Paketa dyshe mund të dëmtojë Maqedoninë, reagon kryeministri shqiptar

Pendarovski, thirrje BE-së: Na shkëpusninga Shqipëria! Rama: Çudi kjo qasje!

"Ndarja e Shqipërisë nga Maqedonia e Veriut, e padrejtë"

Deklarata e Presidentittë Maqedonisë së Veriut, Stevo Pendarovski,

se vendi i tij e meriton hapjene negociatave ndryshe nga Sh-qipëria, nxiti dje reagimin ekryeministrit Edi Rama. Nënjë postim në "Twitter", kreui qeverisë shprehet se kjo dek-laratë i duket e çuditshme,pasi nuk është e drejtë. Ramashkruan se kjo nuk është aspraktike, duke pasur parasyshkonsideratën për kontributine faktorit shqiptar në proces-et integruese të Maqedonisësë Veriut. "Presidenti Pen-darovski nënkupton favoriz-imin e ndarjes nga Shqipërianë vendimin për negociatat?Çudi kjo qasje, sidomos kurkonsideron kontributin kyç tëShqipërisë dhe shqiptarëve nëzhvillimet demokratike dherrugën europiane të shtetitmik. S'duket as e drejtë, aspraktike faktikisht!", shprehetkryeministri i Shqipërisë. Ko-misioni Europian rekomandoinë datë 29 maj të këtij vitihapjen e negociatave pa kush-te për anëtarësimin në Bash-kimin Evropian të Shqipërisëdhe Maqedonisë së Veriut. Nëprezantimin e progres-raportitpër ecurinë e vendit tonë nësajë të 5 prioriteteve kyçe përnegociatat, eurokomisioneriJohannes Hahn tha se Sh-qipëria ka bërë progres dhe kapërmbushur reforma, të cilatduhen shpërblyer nga Bashki-mi Europian.DEKLARATA

Presidenti i Maqedonisë sëVeriut, Stevo Pendarovski, nënjë intervistë në Bruksel për"Euroactiv", dy ditë më parëkërkoi që Maqedonia të mostrajtohet në bllok me Sh-qipërinë, por veçmas. Droja etij është se kur Bundestagu tëshqyrtojë çështjen, atëherë"pakoja dyshe" do të dëmtojëMaqedoninë. Pendarovski katheksuar se shkëputja nukështë një gjë e mirë, por ështëe vetmja rrugë përpara. "Prob-lemi më i madh tani nuk ësh-të përjashtimi me Shqipërinë.Shqipëria tani është njërrëmujë. Opozita ka dalë jash-të institucioneve dhe situatavjen duke u tensionuar. Çfarëmund të themi në këtë rast?

Kemi pasur rekomandimepozitive nga komisioni edhemë parë dhe kemi qenë të për-jashtuar edhe më parë", thaPendarovski. Në vitin 2011,Malit të Zi iu hap rruga për tëecur përpara, ndërsa Maqe-donia e Veriut u bllokua përshkak të vetos greke. Në vitin2013 iu hapën negociatat Ser-bisë, ndërkaq Shkupi mbetipas, pa marrë parasysh reko-mandimin pozitiv. "Ne jemi sh-

këputur njëherë nga Mali i Zinë vitin 2011 dhe nga Serbianë vitin 2013, të dyja vendet

Valentina Madani

EDI RAMA"PresidentiPendarovskinënkuptonfavorizimin e ndarjesnga Shqipëria nëvendimin përnegociatat? Çudi,kjo qasje, sidomoskur konsideronkontributin kyç tëShqipërisë dheshqiptarëve nëzhvillimetdemokratike dherrugën europiane tështetit mik. S'duketas e drejtë, aspraktike faktikisht!",shprehet kryeministrii Shqipërisë.

kanë filluar negociatat, që ësh-të gjë e mirë, ndërsa ne na ësh-të dashur të presim, pavarë-

LSI, Gjosha: Dështimi i Ramës s'mbulohetduke bërë fajtor Pendarovskin

Ish-ministrja e Integrimit,Klajda Gjosh, reagoi

përmes një postimi në "Fa-cebook" lidhur me debatinnë distancë mes Presiden-tit të Maqedonisë së Veriutdhe kryeministrit Rama. "Ekuptoj që kryeministri ynëmund të jetë i shqetësuarpër shumë arsye, por asgjënuk e justifikon debatin mePresidentin e Maqedonisësë Veriut mbi integrimin.Ndarja e Shqipërisë ngaMaqedonia e Veriut për çel-jen e negociatave është metë vërtetë e rëndë, sepse dotë thotë që Shqipëria do tëhumbasë një mundësi his-torike për të vazhduar këtëperspektivë me ritmet efqinjëve tanë, por kjo jo përfaj të Maqedonisë së Veriut.

Një shtetar i përgjegjshëm dotë ishte ai, që do të analizonteshkaqet që e çuan Shqipërinënë këtë pikë", - shkruanGjosha ndërsa shton se inte-grimi nuk arrihet as me lobimdhe as me propagandë. "Inte-grim do të thotë reforma sh-tetndërtuese dhe moderni-zuese, mentalitet i eman-cipuar në qeverisje duke res-pektuar ligjet dhe Kush-

tetutën, luftë e pa kompro-mis ndaj krimit dhe korrup-sionit, do të thotë njëekonomi e fortë dhekonkurruese, do të thotë re-spekt ndaj të drejtavethemelore të njeriut! Inte-grimi nuk arrihet as me lo-bim dhe as me propagandë.Dështimi i Ramës nuk mb-ulohet duke bërë fajtoreMaqedoninë e Veriut, ven-det anëtare dhe as opozitëndhe qytetarët. Vendi ndod-het në një udhëkryq të rrez-ikshëm, por unë dua endetë besoj se ky vend kanjerëz me vlera, që mundta ndërtojnë Shqipërinëeuropiane me meritë, ash-tu siç Shqipëria dhe sh-qiptarët e meritojnë", -shprehet zj.Gjosha.

Shqipëria humb shansin, "Reuters":S'e merr ftesën as në shtator

Bruksel - As Shqipëria dhe as Maqedonia e Veriut nuk dotë marrin miratimin e Këshillit Ministrave të Bashkim-

it Europian më 18 qershor për çeljen e negociatave të anëtarë-simit. Të dyja vendet prisnin miratimin e këshillit në 18qershor, në mënyrë që vendimi më pas të miratohej nësamitin e udhëheqësve më 20 dhe 21 qershor. Diplomatë dhezyrtarët të Bashkimit Europian e kanë konfirmuar lajminnegativ për agjencinë "Reuters", pavarësisht thirrjes së 13vendeve të bllokut dhe të kreut të këshillit, Donald Tusk.Takimi i radhës mes qeverisë të vendeve të BE-së ku do tëmerret një vendim do të mbahet në shtator, por edhe atëherëlajm pozitiv do të ketë vetëm për Maqedoninë e Veriut, qëgjithashtu synon t'i bashkohet NATO-s në vitin 2020. Kjo dotë thotë se Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut do të ndahennë rrugën e integrimit, pavarësisht thirrjeve të Brukselitpër të parë efektin gjeostrategjik. "Maqedonia e Veriut kanjë shans të mirë për çeljen e bisedimeve të anëtarësimit,sidomos pas arritjes së marrëveshjes për emrin me Greqinë.Ndërsa Shqipëria shihet me dyshim nga shumë qeveri eu-ropiane dhe e ardhmja nuk duket premtuese", i tha një dip-lomat agjencisë "Reuters". Pavarësisht se një vend anëtar iNATO-s, Shqipëria shihet si një prej vendeve më të korrup-tuara të Europës dhe sipas zyrtarëve të SHBA-ve dhe të BE-së, ka shënuar pak përparim në lidhje me luftimin e pastrimittë parave dhe korrupsionit, pavarësisht procesit të vetingut,që ka sjellë shkarkimin e disa gjyqtarëve dhe prokurorëve.

sisht rekomandimit pozitiv.Para zgjedhjeve, ne në rajonkishim frikë se do të rritej num-ri i euroskeptikëve, por kjo nukndodhi. Një numër i madh ieurodeputetëve nuk e kundër-shtuan zgjerimin. Në të dyjarastet ishin lajme të mira përrajonin që u hapën negociatat.Por tani ne i kemi bërë detyrate shtëpisë, kemi nënshkruarmarrëveshje me Greqinë, qëishte një mrekulli politike", tha

presidenti maqedonas.Megjithatë, derisa vendi t'ibashkohet NATO-s, në dhjetor,"ose më vonë, në tremujorin eparë të vitit të ardhshëm", per-spektivat e BE-së janë ende tëpaqarta. Liderët e BE-së janë tëdetyruar të thonë 'po' ose 'jo'rreth rekomandimit të Komi-sionit të Evropës për hapjen enegociatave me Maqedoninë eVeriut dhe më Shqipërinë, sh-kruan "Euroactiv".

Gjatë një proteste të opozitës

Kryeministri Edi RamaPresidenti i Maqedonisë sëVeriut, Stevo Pendarovski

Nga ana e Shoqerise "Sherbimi Permbarimore AB" Shpk eshte shpallur ankandi fazae dyte per pasurite e meposhtme:1-“Truall+Ndertese” me siperfaqe trualli 1328 m2 dhe siperfaqe ndertese 508 m2 (peseqinde tete) me Nr.Pasurie 691/31 ne Zonen Kadastrale 1167, Volumi 8, Faqe 94 me adreseKomuna Berxhulle, Tirane.Cmimi fillestar per shitjen ne ankand te pasurise eshte 617,120 (gjashteqind eshtatembedhjete mije e njeqind e njezet) Euro. 2-“Truall+Ndertese” me siperfaqe trualli 3,761 m2 dhe siperfaqe ndertese 600 m2 meNr.Pasurie 691/30 ne Zonen Kadastrale 1167, Volumi 10, Faqe 68 me adrese KomunaBerxhulle, Tirane.Cmimi fillestar per shitjen ne ankand te pasurise eshte 896,000 (teteqind e nentedhjete egjashte mije) Euro.Ankandi do te zhvillohet ne date 05.07.2019 ne oren 16:00 prane zyres se shoqerise"Sherbimi Permbarimore AB" Shpk me Permbarues Gjyqesor Privat Admir Beqiri te ndodhurne adresen Rr.Bul Zhan Dark Pall.Kulla.1Teknoprojekt Shk.1 Kat.4 Ap.10 Tirane.

SHPALLJE ANKANDIZyra Permbarimore "E.G Bailiff Service" me Përmbarues Gjyqësor Enuar Merkome adresë, Rruga "Ibrahim Rrugova", Pallati 64, Hyrja 8, Apartamenti 1, Tiranë,njofton se më datë 11.07.2019 ora 8ºº - 16ºº në ambientet e saj, do të zhvillohet:Ankandi i III - të për shitjen e pasurisë së paluajtshme, Truall me sipërfaqe totale 3104m², rregjistruar në Z.V.R.P.P Durrës, me Nr.pasurie 16/131, Volumi 11, Faqe 10, ZonaKadastrale 8516, në pronësi të Shoqërisë "ADRIATIKA BETON" sh.p.k, me vlerë fillestarenë ankand 203’374 (Dyqind e tre mijë e treqind e shtatëdhjetë e katër) Euro.

Të interesuarit të kontaktojnë në nr.e telefonit 0672027580, + 355 4 22 31 888. emailenuar.merko@gmail.com

E diel 16 Qershor 2019 - 5POLITIKE

Bardhi: Boll më me Shqipërinë që duan një grusht pushtetarësh e oligarkësh!

PD rikthen përgjimet e "Bild": Ramatë largohet me sa më pak kosto

"Më i korruptuari në botë, ikja zgjidh krizën"

Partia Demokratikeriktheu dje në vëmendje përgjimet e

publikuara nga gazeta gjer-mane "Bild". Sekretari ipërgjithshëm, GazmendBardhi, ftoi shqiptarët qët'i bashkohen protestës së21 qershorit, duke i bërëthirrje Edi Ramës të largo-het me sa më pak kosto sikryeministri që bleuzgjedhjet me krimin dhepërgjegjësi kryesor përmbylljen e derës sëEvropës për të tretën herë."Përgjimet e publikuarapak ditë më parë nëgazetën gjer mane 'Bild',me qarkullimin më tëmadh në Europë provuansi plotësisht të vërtetë çdodenoncim të PartisëDemokratike se Edi Ramanuk ka vullnet për të bërëzgjedhje të lira e të nder-shme, se Edi Rama përpushtetin dhe pasurinë etij personale bën pakt edheme djallin. Në përgjimet egazetës gjer mane 'Bild 'gjendet arsyeja përse Eu-ropa refuzon të pranojë nëfamiljen e vet një vend, kubandat dhe krimi i organi-zuar janë zotë të partisë nëpushtet, Partisë Socialiste.Blejnë vota dhe kërcënojnëkundërshtarët politikë përllogari të kryeministrit EdiRama", u shpreh z.Bardhi.Sekretari i përgjithshëm iPD-së drejtoi gishtin ngakreu i qeverisë si fajtor ikësaj situate ku ndodhetvendi, por me një akuzë tëvjetër. Ai deklaroi: "Ramanjihet si kryeministri më ikorruptuar në Europë. Porisjellim edhe një herë nëvëmendjen e publikutpërgjimet e publikuara ngae përditshmja gjer mane'Bild', përgjime të cilat poe detyrojnë Edi Ramën tësajojë çdo marrëzi për tëlarguar vëmendjen prej tëvërtetës. Edi Rama ka blerëpushtetin me krimin, aiështë kryeministër il -egjitim dhe duhet të largo-het me sa më pak kosto përvendin". Në emër të PD-së,z.Bardhi kërkoi largimin eRamës nga posti i kryemi-nistrit, teksa bëri thirrjepër një pjesëmarrje sa mëtë madhe në protestën eradhës të opozitës së bash-kuar, e cila është vendosur

Valentina Madani

që të mbahet më 21 qer-shor. "Me këtë qëllim,qytetarët do të bashkohentë premten e ardhshme,

AKUZA"Po risjellim edhenjë herë nëvëmendjen epublikut përgjimet epublikuara nga epërditshmjagjermane 'Bild',përgjime të cilat poe detyrojnë EdiRamën të sajojëçdo marrëzi për tëlarguar vëmendjenprej të vërtetës. EdiRama ka blerëpushtetin mekrimin, ai ështëkryeministërilegjitim dhe duhettë largohet me samë pak kosto përvendin", thaz.Bardhi.

më 21 qershor, si kurrë mëparë në histori për t ' itreguar botës mbarë ven-dosmërinë e palëkundur se

ne, shqiptarët, nuk heqimdorë nga aspirata për tabërë Shqipërinë si e gjithëEuropa. Asnjë hap pas!Boll më me Shqipërinë qëduan Edi Rama, një grushtpushtetarësh të korruptu-ar në palcë, një grushtkriminelësh dhe oli -garkësh grabitqarë! Taniështë koha për Shqipërinëe të gjithë shqiptarëve!",theksoi z.Bardhi.

SHKURT

Arrestimi i mbështetësve, PD: Ramakërkon të mbajë pushtetin me forcë

Arrestimin e pesë zyrtarëve të Partisë Demokratiketë degës së Librazhdit dhe Përrenjasit, kryetari i

PD-së në Elbasan e cilësoi përpjekje dëshpëruese tëkryeministrit Edi Rama për të qëndruar me forcë nëpushtet. Nga selia blu, Isaj apeloi lirimin e personavetë ndaluar. "Gjatë këtyre ditëve ai ka shpartalluar tëgjitha institucionet e shtetit dhe i ktheu në funksiontë vetes duke kapur gjithçka, policinë, drejtësinë,gjykatat, prokurorinë për ta pasur më të lehtë", thaz.Isaj. Si kundërpërgjigje ndaj arrestimeve, Eugen Isajftoi qytetarët në protestën e 9 kombëtare, që do tëmbahet me 21 qershor. "Në BE po na mbylli derën njënga një shtetet anëtare dhe për këtë përgjegjës ështëEdi Rama. Por, ai nuk mund ta ndalë zemërimin dherevoltën qytetare", u shpreh z.Isaj. Në një reagim përnjë status të ish-kryeministrit Berisha, ministri iBrendshëm, Sandër Lleshaj e quajti tentativë krimi-nale për të mashtruar shqiptarët se një truprojë i kreuttë qeverisë kishte mbetur viktimë në këtë protestë.

Nishani: Gjendja kritike, mund tëkëtë përplasje të rrezikshme

Degradimi i një ekuilibri në mes funksioneve të in stitucioneve që veprojnë në Shqipëri, shtetin sh-

qiptar e ka çuar drejt një krize të madhe instituciona-le, politike dhe ekonomike, të cilën asnjëherë nuk eka pasur deri tani. Ndërsa, çdo nënvlerësim i përgjegjë-sisë mund të sjellë situata të rrezikshme". Kështu ushpreh ish-presidenti Bujar Nishani për "Kosova-Press", teksa foli për gjendjen aktuale në Shqipëri dhepërplasjet mes Presidentit Ilir Meta dhe kryeministritshqiptar, Edi Rama, lidhur me zgjedhjet lokale. SipasNishanit, Shqipëria sot ka institucionet më të dobëtaqë kishte ndonjëherë, pasi siç thotë ai, krimi i organi-zuar dhe korrupsioni janë bërë pjesë e politikës. Përtejkalim të kësaj situate të krijuar në shtetin shqiptar,ish-presidenti Bujar Nishani kërkon që të merren mëme seriozitet. Ish-kreu i shtetit shqiptar e cilësongjendjen në vendin tonë si tejet kritike, ndërsa shtonse një neglizhencë e shtuar mund të prodhojë një për-plasje të fortë. Sipas tij, integrimi i Shqipërisë në Bash-kimi Evropian është bllokuar. Ndërkohë, fajtor krye-sor për këtë bën politikën aktuale të Shqipërisë tëudhëhequr nga Edi Rama. Nishani ka shtuar se kjoklasë politike është duke rrezikuar edhe lëvizjen e lirëtë popullit shqiptar.

PERGJIMET"Përgjimet e publikuara pak ditë më parë në gazetën gjermane'Bild', me qarkullimin më të madh në Europë provuan siplotësisht të vërtetë çdo denoncim të PD-së se Edi Rama nukka vullnet për të bërë zgjedhje të lira e të ndershme, se EdiRama për pushtetin dhe pasurinë e tij personale bën paktedhe me djallin, tha Bardhi.

Sekretari i përgjithshëm i PD-së,Gazmend Bardhi

TENDER I HAPUR KOMBËTAR

REPUBLIKA E SHQIPERISEBANKA E SHQIPERISEDEPARTAMENTI I ADMINISTRIMITSEKTORI I PROKURIMIT

Banka e Shqipërisë kërkon të realizojë objektin e prokurimit: “Blerje dhe instalim i një çiller mepompë nxehtësie dhe një çiller me regjim ftohës për nevojat e Bankës se Shqipërisë”

‘Banka e Shqipërisë fton kandidatët e interesuar, të marrin pjesë në procedurën e prokurimit “Tender ihapur kombëtar”, për realizimin e objektit të prokurimit si më sipër, me fond limit 14,500,000 Lekë”.

Dokumentet e tenderit mund të tërhiqen pranë Sektorit të Prokurimeve të Departamentit të Administrimit,të Bankës së Shqipërisë, me adresë: Rruga e Dibrës, Kompleksi “Halili”, Kulla A, Tiranë, Tel. 042419411(ext.1844), çdo ditë nga çdo person i autorizuar, me paraqitjen e një kërkese me shkrim. Tërheqja e dokumentevemund të bëhet vetëm pasi të keni bërë paraprakisht pagesën e pakthyeshme prej 500 Lekë, pranë njëbanke tregtare në llogarinë e Bankës së Shqipërisë sipas detajeve të mëposhtme:

Përfituesi: Banka e ShqipërisëBIC: STANALTRIBAN: AL68 1011 1008 0000 0000 2222 222L; BIC

Përshkrimi: Blerje dokumente tenderi për tenderin me objekt: “Blerje dhe instalim i një çiller mepompë nxehtësie dhe një çiller me regjim ftohës për nevojat e Bankës se Shqipërisë”

Oferta duhet të paraqitet në zyrën e Sektorit të Prokurimeve, pranë Departamentit të Administrimit, nëBankën e Shqipërisë, deri më datë 17 Korrik 2019, ora 11:00, kohë në të cilën do të hapet edhe tenderi,ku ftohen të marrin pjesë kandidatët ose përfaqësuesit e autorizuar të tyre.

E diel 16 Qershor 20196 - EKONOMI

Avokatët dhe studiotvendëse, ashtu siedhe ato të huajat do

të kenë të drejtë të aplikojnëpër të mbrojtur institucio-net shqiptare në gjyqet e ar-bitrazhit apo në përplasjejashtë kufijve. Një vendim iKëshillit të Ministrave për-cakton se Avokatura e Sh-tetit do të kontraktojëavokatë apo studio për çdoçështje dëmshpërblimi që ikushton shtetit shqiptarmbi 100 milionë lekë. Vendi-mi është botuar në FletorenZyrtare dhe objekt i vendim-it është përcaktimi i proce-durave dhe i kritereve përpërzgjedhjen, kontraktimindhe pagesën e avokatëve osezyrave të avokatisë vendëseose të huaja. Procedura dohartohet e do të mbikëqyretnga një komision i përbërënga 5 veta. Komisioni zba-ton kriteret e vlerësimit meqëllim vlerësimin e ofertësnga pikëpamja ekonomiko-teknike, si ofertaekonomike, përvoja profe-sionale e ofertuesit, eksperi-enca të ngjashme të stafitkryesor të propozuar menatyrën e mosmarrëveshjesdhe/ose të shërbimit tëkërkuar si dhe raste të suk-sesit në procedime të ngjas-hme me objektin e proce-durës së konkurrimit.Ndërkohë, Avokati iPërgjithshëm i Shtetit auto-rizon një avokat shteti përndjekjen e çështjes deri nëpërfundim të saj, i cili do tëketë kryesisht funksionembikëqyrjeje, koordinimidhe komunikimi me avoka-

tin ose zyrën e avokatisë sëpërzgjedhur, si dhe personinjuridik përkatës. Pas lidhjessë kontratës, Avokati iPërgjithshëm i Shtetit merrmasa për të pajisur avoka-tin ose zyrën e avokatisë sëpërzgjedhur me autoriziminpërkatës.PËRZGJEDHJA

Avokati i Përgjithshëm iShtetit shprehet lidhur mekërkesën e paraqitur ngaana e personit juridik bren-da 5 ditëve nga marrja e saj,duke arsyetuar vendimmar-rjen e tij, mbështetur në këtokritere: çështja është merëndësi të veçantë për inter-esat pasurore të personit ju-ridik apo të Republikës sëShqipërisë, b) çështja ka njënatyrë të veçantë e të ndër-likuar juridike dhe kërkonnjohuri juridike të speciali-zuara në një fushë apolegjislacion të caktuar, b)çështja ka një natyrë të

veçantë e të ndërlikuar ju-ridike dhe kërkon njohurijuridike të specializuara nënjë fushë apo legjislacion tëcaktuar, c) çështja ka si ob-jekt dëmshpërblimin përshuma më të mëdha se 100000 000 (njëqind milionë) lekëdhe ç) në raste të tjera tëveçanta, të çmuara nga per-soni juridik ose Avokati iPërgjithshëm i Shtetit.URDHRI

Sipas vendimit të qever-isë, Avokati i Përgjithshëm iShtetit nxjerr urdhër përfillimin e procedurës sëkonkurrimit përpërzgjedhjen dhe kontrak-timin e avokatit ose të zyrëssë avokatisë vendëse ose tëhuaj, duke përcaktuar, nëçdo rast: a) nevojën për asis-tencë juridike dhe kontrak-timin e avokatit ose të zyrëssë avokatisë vendase ose tëhuaj, b) objektin e proce-durës së konkurrimit, si dhe

Të dhënat e Bashkisë së Tiranës

Rreth 41 mijë biznesedrejtohen nga femratMbi 15 mijë e bi

zneseve në Tiranëdrejtohen nga femrat.Ndërsa numri i subjek-teve në kryeqytet kaardhur në rritje ngaviti në vit, po ashtu njëpjesë e konsiderueshmee tyre kanë një shefe,pavarësisht se shumicadrejtohet nga mesh-kujt. Konkretisht 15.467biznese kanë adminis-tratore, ndërsa 31.090janë në pronësi tëgjinisë mashkullore.Referuar të dhënave tëpublikuara nga Bash-kia e Tiranës, duke bërënjë analizë që nga viti2010, sipërmarrjet edrejtuara nga mesh-

rritje, ku llogariten 31.090biznese të drejtuara ngagjinia mashkullore. Por,ndryshe ka ndodhur meato ndërmarrje që drejto-hen nga femrat. Kështu,nga 10.936 subjekte nëvitin 2010, rritja ka qenëprogresive nga vitit në vit,ndërsa në 2018-ën ka pasurnjë rënie krahasimisht mevitin paraardhës. Në rangkombëtar, rreth 121 mijësubjekte janë në pronësi tëgjinisë mashkullore dherreth 1/3 apo 41.825 prejtyre në pronësi të femrave.

Fermerët heqin dorë nga mbjellja,sasia më e ulët e prodhuar në 5 vjetFermerët shqiptarë

kanë ulur tempin sai përket prodhimit tëdrithërave në vend, pasi2018-ta është vitit më idobët në këtë drejtim.Sipas shifrave zyrtare tëInstitutit të Statis-tikave, në vitin që lamëpas janë prodhuar 678,2mijë tonë, duke pësuarnjë rënie drastike ngaviti 2017, i cili shënondhe vlerën më të lartënë 5 vite, në 701,7 mijëtonë. Po ashtu, prodhimnë nivele të kënaqshmeka pasur edhe viti 2014.Ndërkohë që importi idrithërave si gruri,thekra e misri është në

bia, çka tregon se rënia eshifrave të prodhimit nëvend u jep më shumë hapë-sirë këtyre vendeve për tësjellë drithëra në Shqipëri.Shqipëria importon mesa-tarisht 260,000-300,000tonë grurë në vit, 49% e tëcilit nga Rusia dhe men-jëherë pas saj, 28% ngaSerbia. Shqipëria prodhonsasi misri më së shumtipër ushqim për kafshët,megjithatë në një vit im-porton rreth 150 mijë tonëmisër dhe ushqim për kaf-shët. Për kultivimin edrithërave nuk ka asnjëpolitikë mbështesë mesubvencione nga ana eqeverisë.

kujt kanë pasur luhatje tëvazhdueshme, ndërsa nëvitin 2018 kanë pësuar

nivele shumë të larta, shte-ti kryesor që na furnizonështë Rusia dhe më pas Ser-

llojin e shërbimit tëkërkuar; c) komisionin përhartimin e ftesës për ofertëdhe zhvillimin e procedurëssë konkurrimit e tëpërzgjedhjes së ofertuesit.Vendimi përcakton se komi-sioni përbëhet nga 5 anëtarëme përfaqësues të Avoka-turës së Shtetit, ku njëri prejtyre është kryetari. Komisio-ni brenda 5 ditëve pune ngadata e hyrjes në fuqi e ur-dhrit të Avokatit tëPërgjithshëm të Shtetit idërgon me shkrim ose elek-tronikisht ftesën për ofertëavokatit apo zyrave tëavokatisë vendëse apo tëhuaja që janë renditur nëudhërrëfyes ndërkombëtarëtë njohur në këtë fushë. Ko-misioni publikon gjithashtunë faqen zyrtare të Avoka-turës së Shtetit njoftiminpër nevojën për kontrak-timin e avokatëve apo tëzyrave të avokatisë. Njofti-

mi përmban të gjithë infor-macionin e nevojshëm që ujep mundësi subjekteve tëinteresuara të shprehin in-teresin, nëse do të marrinpjesë ose jo në këtë proce-durë konkurrimi. Në vijimtë shprehjes së interesit përtë marrë pjesë në këtë pro-cedurë konkurrimi, komi-sioni i dërgon me shkrim/elektronikisht ftesën për of-ertë subjektit të interesuar.AFATET

Afati kohor minimal përdorëzimin e ofertave është 5ditë pune nga dita kur ështëshpallur njoftimi në faqenzyrtare të Avokaturës së Sh-

Qeveria përcakton kushtet për përfaqësuesit ligjorë në gjykatat ndërkombëtare

Arbitrazhet për çështjet mbi100 milionë, nga zyra privateStudio shqiptare e të huaja për gjyqet jashtë kufijve

tetit. Megjithatë, në varësitë natyrës e të llojit të shër-bimit, objekt i procedurës sëkonkurrimit, komisionimund të caktojë një afat mëtë gjatë për dorëzimin dhehapjen e ofertave. Subjektete interesuara mund tëkërkojnë sqarime për infor-macionet e dhëna në ftesënpër ofertë. Komisioni i jepkëto sqarime dhe ua dërgontë gjitha subjekteve me sh-krim/elektronikisht, tëcilave u është dërguar ftesapër ofertë. Nëse është enevojshme, komisioni zgjatafatin kohor për dorëzimine ofertave.

OFERTAT

Ftesa për ofertë duhet të përmbajë të gjithëinformacionin e nevojshëm, në mënyrë që t'umundësojë subjekteve të interesuara të dorëzojnëofertat e tyre. Ky informacion duhet të përmbajë:a) Një referencë për njoftimin e publikuar tëprocedurës së konkurrimit.b) Objektin e procedurës së konkurrimit, si dhellojin e shërbimit të kërkuar.c) Kriteret e kualifikimit që duhet të plotësohen ngaavokatët apo zyrat e avokatisë në kuadër të këtijprocesi konkurrimi, si dhe kriteret e vlerësimit përpërzgjedhjen e ofertës fituese.ç) Vendin, datën dhe orën për dorëzimin e hapjen eofertave.d) Gjuhën/gjuhët e ofertave dhe të dokumentacionitshoqërues.dh) Informacione të tjera që komisioni i vlerëson tënevojshme.Komisioni pas përfundimit të procedurave dhe tëafateve të ankimit, përgatit një raport përmbledhësdhe ia dërgon për miratim Avokatit të Përgjithshëmtë Shtetit.Raporti përmbledhës duhet të përmbajë të paktën:a) Referencën për njoftimin e publikuar tëprocedurës së konkurrimit.b) Objektin e procedurës së konkurrimit, si dhellojin e shërbimit të kërkuar.c) Ofertuesit e shkualifikuar dhe arsyet eshkualifikimit.ç) Ofertuesit e kualifikuar dhe mënyrën e vlerësimittë ofertave.d) Renditjen e ofertuesve dhe informacion, nëse kapasur ankesa lidhur me to.

E diel 16 Qershor 2019 - 7EKONOMI

Ministria e Infrastrukturës kamiratuar një rreg-

ullore të re "Për kushtet,kriteret dhe programet përpërgatitjen teorike-praktiketë kandidatëve, si dhedhënien e dëshmisë së aftë-sisë profesionale për për-doruesit e makinerive të rën-da për punime ndërtimi dhetoke, si dhe disiplinimi i për-dorimit të makinerive tëndërtimit". Një nga kushtete vendosura është fakti qëçdo subjekt juridik ose sub-jekt ndërtues duhet të ketëinstruktorin e praktikës, icili të jetë pajisur me Dësh-minë e Aftësisë Profesionalepërkatëse dhe me eksperi-encë pune jo më të vogël se 5vjet. Instruktorët e prak-tikës zhvillojnë sipas pro-gramit të miratuar, kursetpërkatës dhe vijueshmërinëdhe përgatitjen e kur-santëve e dokumentojnë nëregjistrin e zhvillimit të kur-sit praktik. Koha e për-gatitjes për kursin praktik,për çdo kandidat të jetë 8,pra 1 orë në ditë, i cili duhettë zhvillohet pas mësimitteorik. Numri maksimal ikandidatëve që lejohen tëushtrohen në një cikël menjë mjet (makineri të rëndandërtimi) dhe një instruktorpër çdo lloj makinerie nukduhet të jetë më shumë se 8veta. Sektori i lejeve tëdrejtimit në drejtorinë rajo-nale duhet t'i evidentojë nënjë regjistër të veçantë.RREGULLORJA

Rregullorja është pub-likuar në Fletoren Zyrtaredhe ka për qëllim vendosjenmbi baza ligjore të aktivi-tetit, administrimit dhe për-dorimit të makinerive të rën-da për punime ndërtimi dhetoke, si dhe disiplinimi i për-dorimit të tyre në zbatim tërregullave të sigurimitteknik dhe mbrojtjes ngaaksidentet. Rregullorja për-cakton kushtet, kriteret dherregullat për: përgatitjenteorike dhe praktike të sh-tetasve që kërkojnë të pajis-en me Dëshminë e AftësisëProfesionale DAP, të për-doruesit të makinerive tërënda për punime ndërtimidhe toke; vendosjen e rreg-ullave të administrimit, or-ganizimit dhe përdorimit tëmakinerive të rënda përpunime ndërtimi dhe tokenga subjekte ose persona qëi kanë në posedim. Sipasrregullores së re, trajnimi nëkursin teorik kryhet ngainxhinierë mekanikë, osespecialistë të punësuarpranë subjekteve juridikedhe ka të bëjë me përvetë-simin e njohurive të plotateorike në funksionimin ekëtyre makinerive, përrreziqet në punë dhe masate sigurimit teknik për eviti-min e tyre. Për realizimin epërgatitjes praktike, subjek-tet juridike të ndryshme ngaata ndërtues apo bon-ifikues, duhet të sigurojnëambiente të përshtatshme,

të miratuara për punimegërmimi, nivelimi aposistemimi toke ose në mung-esë të tyre, të bash-këpunojnë me subjektetndërtuese, për shfrytëzimine ambienteve dhe kantierevetë tyre të ndërtimit, meqëllim praktikimin e kandi-datëve si dhe kontrollin eaftësive në përdorimin etyre.ZHVILLIMI I KURSITPRAKTIK

Subjektet juridike osesubjektet ndërtuese duhettë posedojnë me një nga for-mat e pronësisë, makineri tëndryshme ndërtimi dhe tëpunimeve në tokë, që plotë-sojnë kushtet për kursinpraktik të kandidatëve, sipërdorues të makinerive tërënda të ndërtimit dhe puni-meve në tokë, sipas nenit 8të kësaj rregulloreje. Nërregullore saktësohet semakineritë e rënda, që plotë-sojnë kriteret sipas pikës 1të këtij neni duhet të jenë tëpajisur nga Drejtoria Rajo-nale e Shërbimeve të Trans-portit Rrugor me autoriz-imin përkatës për t'u për-dorur si mjete mësimore nëzhvillimin e kursit praktiktë aplikantëve për për-dorues të makinerive të rën-da për punime ndërtimi dhetoke, si dhe të jenë të eviden-tuara në regjistrin përkatëstë drejtorisë rajonale sipasmodelit të hartuar nga DP-SHTRR-ja. Këto mjete, tëndryshme nga ato që për-doren për ushtrimin prak-tik për kategoritë e leje-drejtimit nuk do kenë shën-imin autoshkollë, pasi usht-rimi praktik në këtë rastështë i lidhur me pajisjet apomekanizmat të cilat atombartin për realizimin epunimeve të ndërtimit apoedhe të tokës dhe jo përdrejtimin e tyre si mjeterrugore. Sipas rregulloressë re, çdo subjekt juridik osesubjekt ndërtues duhet tëketë instruktorin e prak-tikës, i cili të jetë pajisur meDëshminë e Aftësisë Profe-sionale përkatëse dhe meeksperiencë pune jo më tëvogël se 5 vjet. Instruktorëte praktikës zhvillojnë sipasprogramit të miratuar, kur-set përkatës dhe vijuesh-mërinë dhe përgatitjen ekursantëve e dokumentojnënë regjistrin e zhvillimit tëkursit praktik.

Përgatitja praktike ePërgatitja praktike ePërgatitja praktike ePërgatitja praktike ePërgatitja praktike ekandidatëve në të gjithakandidatëve në të gjithakandidatëve në të gjithakandidatëve në të gjithakandidatëve në të gjitharastet do të bëhet në ambi-rastet do të bëhet në ambi-rastet do të bëhet në ambi-rastet do të bëhet në ambi-rastet do të bëhet në ambi-ente të përshtatshme si mëente të përshtatshme si mëente të përshtatshme si mëente të përshtatshme si mëente të përshtatshme si mëposhtë:poshtë:poshtë:poshtë:poshtë:

a) Fillimisht në fushë,

rrugë e mjedise të pa banu-ara, ku nuk ka lëvizje të den-dura për të praktikuar ko-mandat bazë në lëvizjen emakinerive para dhe mbra-pa, kthimet në vend dhe nëlëvizje, komandimin e lehtëtë agregatëve të makinerivepa ngarkesë, pozicionimin etyre sipas punimeve që dokryejnë.

b) Për të garantuar njëlëvizje të sigurt nga ambien-tet e strehimit në kantierete punës, kur nuk është inevojshëm transporti merimorkiator, do të praktiko-het fillimisht lëvizja e tyrenë rrugë jashtë qendrave tëbanuara, ditën dhe natën;kur do të jetë i nevojshëmtransporti me rimorkiatorapo me mjete të tjera do tëpraktikohet ngarkimi i tyrenë këto mjete, fiksimi dhesigurimi dhe zbritja pa av-ari.

c) Në kantieret e ndërtim-it për të praktikuar lëvizjet,pozicionimin dhe për-

gatitjen e mjetit për të fillu-ar procedurën e punimit për-katës; gërmimet për thellimtë sipërfaqes, rilevimit,spostimit dhe transportit tëdherave, për kanale dhethemele etj.; ngarkimin emjeteve me mbeturina tëngurta apo inerte; për-gatitjen dhe transportin ebetoneve nga fabrikat e pro-dhimit në objektin që ndër-tohet etj.

"Dëshmia e Aftësisë Pro-fesionale" (DAP), dokumentqë provon se personizotëron njohuri të mjaf-tueshme teorike dhe prak-tike mbi përcaktimin e rreg-ullave të sigurimit teknikdhe mbrojtjes nga aksident-et në punë dhe njohuriveteknike dhe profesionale përpërdorimin e makinerive tërënda për punime ndërtimidhe toke.

Makineritë e rënda tëndërtimit dhe emërtimetbëhen sipas Dëshmive të Af-tësive Profesionale (DAP), të

cilat ndahen si më poshtë:a) Ekskavator gërmimi e

ngarkimi dherash të tëgjitha llojeve si dhe fadro-mat e të gjitha llojeve (megoma dhe me zinxhirë),manovratorëve u jepet dësh-mi për ekskavatorist.

b) Buldozer gërmimi, sh-tyrje, nivelimi e ngjeshjedherash apo shpim toke: tëgjithë llojet e traktorëve methikë (ruspë), ose që tërhe-qin skreper, grejder apo nive-lues, rul vibrues, shtrueseasfalto-betoni, skreperët,grejderët dhe niveluesit kurjanë vetëlëvizës, të gjithë llo-jet e traktorëve, me pajisjeshtesë për ngritjen e pe-shave, shpimin e puseve etj.manovratorëve u jepet dësh-mi për buldozerist.

c)-Automjete për për-dorim të veçantë (APV) si-pas pikës "g", të nenit 54, tëKodit Rrugor, makinerindërtimi mbi bazë automje-ti:-autovinça, autobetonierë,autopompa betoni, autobi-

Kriteret dhe programet për përgatitjen teorike e praktike për dhënien e dëshmisë së aftësisë

Patenta, rregullat e rejapër makineritë e rënda

Ministria e Transporteve: Kusht, eksperienca jo më pak se 5 vitetumatriçe, autosonda, auto-tokmak manovratorëve ujepet dëshmi për automa-kinist.ZHVILLIMI I KURSITPRAKTIK

1. Subjektet juridike osesubjektet ndërtuese duhettë posedojnë me një nga for-mat e pronësisë, makineri tëndryshme ndërtimi dhe tëpunimeve në tokë, që plotë-sojnë kushtet për kursinpraktik të kandidatëve, sipërdorues të makinerive tërënda të ndërtimit dhe pun-imeve në tokë, sipas nenit 8të kësaj rregulloreje.

2. Makineritë e rënda qëplotësojnë kriteret sipaspikës 1 të këtij neni duhet tëjenë të pajisura nga Drejto-ria Rajonale e Shërbimeve tëTransportit Rrugor me au-torizimin përkatës për t'upërdorur si mjete mësimorenë zhvillimin e kursit prak-tik të aplikantëve për për-dorues të makinerive të rën-da për punime ndërtimi dhetoke, si dhe të jenë të eviden-tuara në regjistrin për-katës të drejtorisë rajo-nale sipas modelit të har-tuar nga DPSHTRR-ja.Këto mjete, të ndryshmenga ato që përdoren përushtrimin praktik për kat-egoritë e leje drejtimit nukdo kenë shënimin autosh-kollë, pasi ushtrimi prak-tik në këtë rast është ilidhur me pajisjet apo me-kanizmat, të cilat ato mbar-tin për realizimin e puni-meve të ndërtimit apo edhetë tokës dhe jo për drejtimine tyre si mjete rrugore.

Raporti i Bankës së Shqipërisë

"Kredia për shtëpi uzgjerua me 11%"

Të dhënat nga Bankae Shqipërisë tregojnë

se kredia për shtëpi urrit me 11%, krahasuarme një vit më parë. Nëfund të muajit mars,stoku i huave të dhënapër blerje shtëpie në lekëishte 57.5 mld lekë, ndër-sa stoku i kredisë përblerje banese në mon-edhën euro, sipas statis-tikave të Bankës së Sh-qipërisë ishte 53.8 miliar-dë lekë. Kredia e dhënë nëeuro shënoi rënie përshkak të nënçmimit tëvalutës, por edhe si pa-sojë e politikës sëdeeuroizimit që ka nd-jekur Banka e Sh-qipërisë, për të ulur për-dorimin e monedhës së

përbashkët në ekonomi.Banka e Shqipërisë karaportuar se çmimet e bane-save janë rritur me 15.2%gjatë periudhës 2013-2018.Indeksi është përllogariturmbi bazën e informacionittë raportuar nga shoqëritëe ndërtimit dhe agjentët qëoperojnë në tregun e pasur-ive të paluajtshme. Krediapër ekonominë është rriturme 6% në tremujorin e parë,e zhveshur nga kursi i këm-bimit dhe efekti i fshirjesnga bilancet të kredive tëk ë q i j a . Z h v i l l i m e t

ekonomike në vend janëmbështetur, ndër të tjeranga politika monetare lehtë-suese. Niveli i normës bazëtë interesit, orientimi itregjeve mbi ecurinë e ardhs-hme të politikës monetaredhe injektimi i vazh-dueshëm i likuiditetit në tre-gun ndërbankar kanë ulurkostot e financimit të sek-torit privat, duke nxiturrritjen e konsumit dhe tëinvestimeve. Gjithashtu,gjatë kësaj periudhe edhestandardet e kreditimit përindividët vijuan të raporto-

hen të lehtësuara edhe nëtremujorin e tretë të vitit.Ky lehtësim u manifestuanë të dyja kategoritë, si përkreditë për blerje banese,ashtu edhe për kreditëkonsumatore. Bankat ushprehën për një lehtësimtë mëtejshëm të pritur tëstandardeve të kreditimitpër individët për të dyjakategoritë, në tremujorine fundit të vitit. Faktorëtqë diktuan standarde të le-htësuara për individët nëtremujorin e tretë ishin: tol-eranca më e lartë e bankavendaj rrezikut, perceptimimë i ulët i rrezikut lidhurme aftësinë paguese tëkredimarrësit si dhe kostomë të ulëta nga pozicioni ikapitalit të bankave.

E diel 16 Qershor 20198 - AKTUALITET

Zbardhet skema, si u korruptua 60-vjeçari në Kakavijë

Pije energjike dhe qumësht pa doganë, nëpranga dy kontrabandistët dhe doganieri

Djathë, çokollata, llokume me arra jashtë standardit, asgjësohen 49 tonë farë misri

Kontrollet në Tiranë, Lushnjë e Korçë, AKUndëshkon me 2.4 mln lekë gjobë 5 subjekte Pazare droge me

shqiptarët,shkatërrohet grupi

mafioz italian

Aksidentoi dhe la nërrugë 48-vjeçarin,

shpallet në kërkim autori

GJIROKASTËRGJIROKASTËRGJIROKASTËRGJIROKASTËRGJIROKASTËR - Tre per-sona, njëri prej të cilëvedoganier në pikën kufit-are të Kakavijës janë ar-restuar nga policia eGjirokastrës për kontra-bandë mallrash. Mësohetse doganieri i arrestuarështë M. Mullai, ndërsaështë shpallur në kërkim,Ardit Cani. Sipas policisë,në kuadër të operacionittë koduar "Befasia" ështëbërë e mundur të zbard-het skema e tyre, ku dys-hohet se dy personapër mes "joshjes" sëdoganierit me para kanëarritur të fusin kontra-bandë pije energjike dhenjë sasi qumështi papaguar detyrimet dogan-ore. "Në vijim të punës për

tuan në flagrancë shteta-sit: M.B.,31 vjeç, banues nëDevoll, Xh.M., 28 vjeç, ban-ues në Bilisht dhe M.M., 60vjeç, banues në Tiranë,(me detyrë doganier nëDegën Doganore Kakavijë).Arrestimi i shtetasve tëmësipërm u bë pasi, në

goditjen e aktivitetit tëkontrabandës së mallrave,specialistët e Seksionit përHetimin e KrimitEkonomik e Financiar nëD.V.P. Gjirokastër organi-zuan dhe zhvilluan opera-cionin 'Befasia'. Si rezultati këtij operacioni u arres-

aksin nacional Gjirokastër-Kakavijë, shërbimet e pol-icisë kanë ushtruar kon-troll në mjetin që drejtohejnga shtetasi M.B. dhepasagjer shtetasi Xh.M.,dhe gjetën një sasi mall-rash të konsiderueshmeme pije energjike dhequmësht, për të cilat nukkishin paguar detyrimetdoganore", njoftoi policia.Ndërkohë, pohohet se ngahetimet e kryera rezultoise doganieri M.M. kun-drejt një sasie parash kalejuar që shtetasit M.B.dhe Xh.M. të kalonin mall-rat në hyrjen e Republikëssë Shqipërisë pa paguar

AKUZATTre personat e arrestuar nga policia e Gjirokastrësditën e djeshme akuzohen për veprat penale"Kontrabanda me mallra të tjera", "Shpërdorimi idetyrës", "Korrupsion pasiv i personave qëushtrojnë funksione publike" dhe "Korrupsion aktivi personave që ushtrojnë funksione publike".

detyrimet doganore. Mall-rat u sekuestruan në cilës-inë e provës materiale.Materialet i kaluanProkurorisë pranëGjykatës së Shkallës sëParë Gjirokastër për ve-prat penale "Kontrabanda

me mallra të tjera","Shpërdorimi i detyrës","Korrupsion pasiv i per-sonave që ushtrojnë funk-sione publike" dhe "Kor-rupsion aktiv i personaveqë ushtrojnë funksionepublike".

AKU-ja ka vijuar kontrollet e rrepta në tëgjithë vendin duke

ndëshkuar 5 subjekte me 2.4milionë lekë për shkeljet lig-jore, (2 prej cilave iu ështëndërprerë aktiviteti) dhejanë asgjësuar 49 tonë inputebujqësore. Autoriteti Ko-mbëtar i Ushqimit vijon mekontrollet rigoroze të opera-torëve të biznesit për të ga-rantuar përmbushjen ekërkesave ligjore të sigurisëushqimore, mbrojtjen ekonkurrencës së ndershmedhe interesave të konsuma-torëve.

1. Kontrolli i ushtruar ngaAKU Tiranë n? subjektin"Sami Cerri" evidentoi sesubjekti ushtronte aktivite-tin "Prodhim dhe tregtim t?produkteve t? pastiçeris?" palicencë përkatëse dhe paregjistër shitjesh. Gjithash-tu, u konstatuan 225 kgprodukte me etiketa t? pano-tifikuara dhe q? nuk përm-bushin kërkesat ligjore (sux-huk me arra, llokume). Përshkeljet e konstatuara ndajsubjektit u morën masa ad-ministrative: a). Gjobë1,000,000 lekë për ushtrim tëaktivitetit pa disponuar li-cencën përkatëse.

b). Gjobë 100,000 lekë përmungesë të sistemit të gjur-mueshmërisë.

c). Gjobë 100,000 lekë përetiketim në kundërshtim meligjin.

d). Bllokim për asgjësim i225 kg produkte ushqimoredhe e). ndërprerje e aktivi-tetit.

2. Kontrolli i ushtruar ngaAKU Fier në subjektin "Lin-

dita Gjini" me aktivitet "Mar-ket" në qytetin e Lushnjësevidentoi tregtim të mallraveme afat të kaluar përdorimi(amareta, djathë, kroasan,kek, çarja, çokollata, pije en-ergjike, vafer etj.). Për shkel-jet e kontatuara ndaj subjek-tit u mor masa administra-tive: a). Gjobë 300,000 lekë përtregtim të mallrave të cilëveu ka kaluar afati i përdorimitdhe

b). bllokim për asgjësim tëmallrave me afat përdorimi tëkaluar.

3. Kontrollet e kryera ngaAKU Korçë në subjektet "Pe-traq Zhidro" dhe "Lico A+B"me aktivitet "Përpunimqumështi" dhe analizat labo-ratorike të mostrave për-katëse (djathë të bardhë dhedjathë kaçkavall) evidentuanmospërmbushje të kërkesaveligjore për treguesit e sig-urisë së ushqimit. Për shkel-jet e konstatuara ndaj secilitprej subjekteve u mor masaadministrative: a). gjobë

300,000 lekë për ushqim tëpasigurt dhe b). bllokim përasgjësim te sasisë 500 kgdjathë i papërshtatshëm përkonsum.

4. Kontrolli i ushtruar ngaAKU Korçë në subjektin "Flo-rent Dikellari" me aktivitet"Njësi tregtimi" evidentoikushte të papërshtatshmehigjieno-sanitare. Për këtëshkelje AKU mori masat ad-ministrative: a) gjobë nevlerën 300,000 lekë për mung-esë të kushteve higjieno-san-itare dhe b). Ndërprerja e ak-tivitetit deri në plotësimin ekëtyre kushteve.

5. Drejtoria Rajonale eAKU Shkodër në kuadër tëmasave administrative të mar-ra gjatë kontrolleve të kryera,ka bërë asgjësimin e rreth48.7 tonë farë misri të papër-shtatshme për mbjellje. Pro-cesi i asgjësimit u krye mepjesëmarrjen e inspektorevetë AKU-së, të InspektoratitShtetëror të Mjedisit dhe tëDrejtorisë të Tatimeve.

KKKKKORÇËORÇËORÇËORÇËORÇË - Një aksident rrugorme pasojë plagosjen e një per-soni ka ndodhur të premtennë fshatin Ravonik të Korçës.Sipas policisë, drejtuesi imjetit me iniciale V.Z. ka për-plasur këmbësorin i identi-fikuar si Ylli Muça, 48 vjeç.Ky i fundit ndodhet në spi-talin e Tiranës në gjendje tërëndë për jetën. Autori i ak-sidentit është larguar ngavendi i ngjarjes, duke e lënëtë plagosurin në mes të rrugës. Grupi hetimor dhe poli-cia po punojnë për kapjen e autorit dhe zbardhjen e rre-thanave të ngjarjes. Materialet i kaluan Prokurorisëpranë Gjykatës së Shkallës së Parë Korçë për vepratpenale "Shkelja e rregullave të qarkullimit rrugor" dhe"Largimi nga vendi i aksidentit", - njoftoi policia.

IIIIITTTTTALIALIALIALIALI - Policia italiane kaarrestuar 12 persona, sh-tetas italianë, të dyshuarpër veprimtari mafioze,grup të strukturuar krimi-nal në fushën e trafikut tëdrogës. Ata ishin një grupqë synonte marrjen e mono-polit dhe kontrollit mbi ter-ritorin e San Giovanni Gal-ermo dhe Lineri në Catania.Udhëheqësi i organizatësbesohet se është Orazio Cop-pola, që i atribuohet klanitMazzei-Carcagnusi, pjesë efamiljes Santapaola-Ercol-ano. Pranë tij kishte burrabesnikë, të gatshëm të hid-hen në rrezik për veprim-tari të ndryshme ilegale.Hetimet kanë zbuluar sepjesëmarrësit në organizatëmerreshin me zhvatje etrafik droge, raportojnë me-diat italiane. Organizata nëfakt nuk kishte si qëllimvetëm trafikun e drogës, poredhe pasurimin me mënyrasi zhvatja dhe presioni mbibiznesmenë lokalë. Kjo or-ganizatë shpërndante dylloje drogash: marijuanëdhe kokainë. Banda kishteshtrirë aktivitetin edhe nëBari, ku në një rast gjatëhetimeve ishin takuar medy shqiptarë, të cilëve iukishin borxhe droge. Ngahetimet u zbulua edhe njërast grabitjeje nga ana eAntonino Nicolosi, i cili uvendos në arrest shtëpie. Tëgjithë të tjerët, italianë,janë dërguar nëparaburgim në Katania.

Kontrollet e AKU-së

Dogana e Kakavijës

E diel 16 Qershor 2019 - 9AKTUALITET

Policia dhe prokuroria: Ja 5 akuzat që rëndojnë mbi 48-vjeçarin nga Tirana

Grabitja spektakolare, arrestohet personiqë informoi autorët nga brenda aeroportitHasan Kanaçi u kap në banesën e tij, i gjenden100 mijë euro nga paratë e grabitura në Rinas

MIJË EUROHasan Kanaçi u kap nga policiambrëmjen e së premtes nëbanesën e tij, brenda së cilës ugjetën kartëmonedha të prerjeve tëndryshme në paund, dollarë dheeuro. Shuma përllogaritet në mbi100 mijë euro, që dyshohet të jetëpjesë e parave të grabitura nëbarkun e avionit që do të fluturontenga Tirana drejt Vjenës.

100

AKUZATSipas burimeve nga Prokuroria e Krimeve tëRënda dhe nga policia, 48-vjeçari Hasan Kanaçi, icili u kap mbrëmjen e së premtes në banesën e tijakuzohet për disa vepra penale. Konkretisht, aiakuzohet për "Vjedhje me armë kryer nëbashkëpunim", "Grupi i strukturuar kriminal","Prodhim dhe mbajtje pa leje e armëve të ftohta","Mbajtje pa leje e armëve, armëve shpërthyese dhemunicioneve luftarake" si dhe "Vrasje e punonjësvetë Policisë së Shtetit e kryer në bashkëpunim embetur në tentativë".

Rrëfehet shqiptari idëbuar 13 herë ngaItalia: Kam kaluar

male me arinj

Të pandehurit mohojnë akuzat në sallën e gjyqit

Vrasja e kryeadministratorit të Kotës,gjykata lë në burg pa afat 3 autorët

TIRANËTIRANËTIRANËTIRANËTIRANË

Pas më shumë se dy muajhetimesh intensive, njëtjetër person është ar-

restuar si i dyshuar në lidhjeme grabitjen e Rinasit, ku nëbarkun e avionit që kishte sidestinacion Vjenën u grabitënmiliona euro. Në lidhje me ng-jarjen e ndodhur pasditen e 9prillit të këtij viti, ku gjatë për-plasjes me armë zjarri mbeti ivrarë Admir Murataj, ka për-funduar në pranga 48-vjeçariHasan Kanaçi. Lajmi ështëbërë me dije dje nga burimezyrtare të Prokurorisë së Kri-meve të Rënda. Sipas këtyreburimeve, por edhe policisë,gjatë ndalimit të tij janësekuestruar një sasi e kon-siderueshme vlere monetarenë valutë (euro, paund, dol-larë) dhe në lekë, e cila dysho-het se është një pjesë nga shu-ma e parave të grabitura nëRinas. Ndërkohë mësohet se48-vjeçari nga Tirana, i pran-gosur si bashkëpunëtor i gra-bitësve është një pjesëtar istafit në pjesën cargo (zona kupërpunohen mallrat dhe lekëte bankave). Dyshohet se ai(merrej me ngarkimin e valix-heve në avion) ka furnizuarme informacion bandën e gra-bitjes, duke i njoftuar për fu-tjen e parave në pistë, orarindhe lëvizjet, numrin e au-toblindave me para dhe deta-je të tjera në lidhje forcat e sig-urisë që ndodheshin në pistë.Të njëjtat burime shtuan sedyshohen të jenë përfshirë nësupergrabitje edhe persona tëtjerë. Hasan Kanaçi u kap ngapolicia mbrëmjen e sëpremtes, në banesën e tij,brenda së cilës u gjetën kartë-monedha të prerjeve të ndry-shme në paund, dollarë dheeuro. Shuma përllogaritet nëmbi 100 mijë euro, që dysho-het të jetë pjesë e parave tëgrabitura në barkun e avionitqë do të fluturonte nga Tiranadrejt Vjenës. Prokurorët ekësaj dosjeje prej disa ditëshjanë duke marrë në pyetjepjesëtarë të stafit në aeroportdhe kompanisë së sigurisë nëaeroport (ICTS). Operacioni inisur që nga pasditja e tëpremtes dhe ka vijuar dhegjatë ditës së djeshme. Policiae Shtetit ka dhënë detaje përarrestimin e autorit të dys-huar. "Vihet në pranga njëtjetër i dyshuar si bash-këpunëtor në ngjarjen e datës09.04.2019, ku u vodh mearmë një sasi e kon-siderueshme vlerash mone-tare në aeroportin e Rinas.Sekuestrohen sasi të kon-siderueshme vlerash mone-tare në valutë (euro, paund,dollarë) dhe në lekë. Nga Sek-tori për Krime të Rënda nëDrejtorinë Vendore të Policisësë Tiranë në bashkëpunimme Prokurorinë pranëGjykatës Shkallës Parë përKrime të Rënda, në bazë tëveprimeve hetimore të kry-era, informacioneve të marranë rruge operative si dheprovave të siguruara gjatëhetimit është bërë i mundurzbulimi, dokumentimi dhendalimi një tjetri autor të dy-shuar të kësaj ngjarjeje krim-inale e konkretisht i shtetasit

H.K., lindur dhe banues në Ti-ranë. Vijon puna për kapjene personave të tjerë të përf-shirë në këtë ngjarje. Materi-alet procedurale i kaluanProkurorisë Pranë GjykatësShkallës Parë për Krime tëRënda Tiranë për veprat pe-nale 'Vjedhje me armë kryernë bashkëpunim', 'Grupi istrukturuar kriminal', 'Pro-dhim dhe mbajtje pa leje earmëve të ftohta', 'Mbajtje paleje e armëve, armëve shpër-thyese dhe municioneve luft-arake' si dhe 'Vrasje e punon-jësve të Policisë së Shtetit' ekryer në bashkëpunim e mbe-tur në tentativë", - njoftoi poli-cia. Grabitja spektakolare ndo-dhi brenda aeroportit të Rina-sit, teksa paratë ngarkoheshinnë avion. Autorët morën thasëtme miliona euro dhe u larguan,por u përplasën me armë mepolicinë. Gjatë shkëmbimit tëzjarrit, mbeti i vrarë AdmirMurataj. Ndërkohë, nga policiajanë arrestuar gjashtë personatë dyshuar dhe konkretisht Ol-tion Veseli, Alkond Bengasi,Renaldo Sula, Elton Pikli,Saimir Çela dhe shtetasi ngaKosova, Ragip Hajdini. AlkondBengasi është bërë dëshmitari drejtësisë dhe ka dhënë dësh-mi që i shërbejnë zbardhjes sësupergrabitjes.

VLORËVLORËVLORËVLORËVLORË - Gjykata e Vlorëska lënë në burg tre autorëte dyshuar për vrasjen meplumb në gjoks të kreut tënjësisë administrativë Kotë,Argjil Gjoka. Ngjarje kjo endodhur pasditen e 11 qer-shorit në fshatin Petë tëVlorës. Ata janë Arif, Jaçedhe Namik Bejtaj, të cilëtrezultojnë të afërm me njëri-tjetrin. Gjatë seancës gjyqë-sore për vendosjen e masëssë sigurisë, Namik dhe JaçeBejtaj mohuan të kishin qël-luar me armë duke thënëpara trupit gjykues së atakanë shkuar në vendin e ng-jarjes pas krismave. Ndërsa,19-vjeçari Arif Bejtaj sqaroise kishte shkuar në momen-tin e përleshjes, ku dhe morinjë plumb në krah, duke uplagosur lehtë. Për këtë ngjar-je është shpallur në kërkimMersin Bejtja, i cili kishte

pasur një konflikt me dypunonjës të njësisë adminis-trative për hapjen e një rrugënë fshatin Mavrovë. Passherrit verbal, ai qëlloi nëdrejtim të punëtorëve, porplumbi kishte kapur kryead-

ministratorin e Kotës, ArgjilGjokën, i cili kishte ndë-rhyrë për të shuar konflik-tin. 60-vjeçari humbi jetënnë spitalin e Vlorës për sh-kak të plagës që kishte mar-rë në kraharor.

ITITITITITALIALIALIALIALI - Lajmi për një sh-qiptar të dëbuar 13 herë ngaItalia "pushtoi" lajmet në me-diat "online" në mbarë ven-din para pak ditëve. Teksaështë në pritje të depërtimittë 14, 36-vjeçari EmiljanoFejzo ka rrëfyer historinë etij për programin televizivitalian, "Drito e Rovescio". "Ekam bërë shumë shpesh va-jtje-ardhje këtë rrugë, dukerrezikuar jetën time për tëardhur këtu, duke kaluarShqipërinë nëpër male. Jamfshehur në një kamion, kamardhur në Itali dhe jam rik-thyer në Ancona", ka dek-laruar shqiptari "rekord-men", siç e quajnë mediatfqinje. Përballë gazetaritFrancesco Selvi, Fejzo rrëfeuse ka një arsye shumë tëfortë që e shtyn të udhëtojëdrejt Italisë me çdo kusht. 36-vjeçari shqiptar e vijonrrëfimin e tij duke u shpre-hur se nuk do të donte t'ikthehej veprimtarisë sëdikurshme të jash-tëligjshme. Ai thotë se do tëdonte një punë si gjithë tëtjerët, e këtë kërkesë ai e kadrejtpërdrejt për ministrin eBrendshëm italian, MatteoSalvini. "Nuk mund t'juathem se si kam hyrë ilegal-isht, por gjithmonë kam rrez-ikuar jetën. Kam kaluar malei vetëm kur kishte arinj, jamfshehur në një kamion dhearrita në Ancona. Kthehemgjithmonë sepse e duashumë partneren time, e cilaështë e sëmurë me parkin-son, nuk ecën dhe ka nevojëpër kujdes mjekësor. Nëseduan të më ndihmojnë,përse nuk më japin njëpunë? Kur kam qenë i ri, kamtentuar të grabis, por taninuk bëj asgjë të jash-tëligjshme. U premtoj tëgjithëve se nuk do të bëjasgjë. I kërkoj Salvinit qëtë më japë dokumentetdhe të më gjejë një punë sigjithë të tjerëve", ështëshprehur Fejzo.

I arrestuari Hasan Kanaçi Grabitja në Rinas

Tre të rinjtë e arrestuar në gjykatë

E diel 16 Qershor 201910 - SOCIALE

NrNrNrNrNr Emer Emer Emer Emer Emer MbiemerMbiemerMbiemerMbiemerMbiemer1 Abaz Quka2 Abdulla Subashi3 Abdyl Myzyri4 Abedin Isaku5 ABIKELA PREJSI6 ADA BICO7 Ada Mardeda8 Ada Ndreka9 Ada Simeoni10 Adela Perolla11 Adela Shkurti12 Adela Vasili-Llagani13 ADELAIDA BALANI(GJUZI)14 Adelina Bejleri15 Adelina Elezi16 Adelina Galica17 Adelina Kovaçi Bego18 Adelina Kumanaku19 Adelina Lika-Daizi20 Adelina Ndini21 Adelina Nikolla22 Adelina Selimi Qose23 Adeline Musliu24 ADENISA GREMBI25 Adilta Bejko Hajdari26 Adlei Basha27 Admir Hamataj28 Admir Harizaj29 Admir Nake30 Admir Sinamati31 Admirim Bame32 Adnan Monka33 Adnand Demrozi34 Adrian Anagnosti35 Adrian Bajraktari36 Adrian Beqiraj37 Adrian Gorana38 Adrian Gurma39 Adrian Hoti40 Adrian Hoxha41 Adrian Hyska42 Adrian Jance43 Adrian Jorgji44 Adrian Kristo45 Adrian Malkja46 Adrian Mataj47 Adrian Misha48 Adriana Babameto49 Adriana Bejleri50 Adriana Cano51 Adriana Hatellari52 Adriana Lapardhaja53 Adriana Misja54 Adriana Prifti55 Adriana Shkira-Koleshi56 Adriatik Belshi57 Adriatik Ceka58 Adriatik Daku59 Adriatik Gabrani60 Aferdita Dako61 Aferdita Goxhaj62 Aferdita Kristidhi Terpo63 Aferdita Kruja64 Aferdita Manaj-Muhametaj65 Aferdita Murataj66 Aferdita Murati67 Aferdita Sinani68 Aferdita Tako69 Aferdita Veseli70 Aferdita Zhutaj71 Afrim Kastrioti72 Afrim Lala73 Afrim Marqeshi74 Afrim Pirraci75 Afrim Shira76 Afrim Sula77 Afrim Yzeiraj78 Afroviti Ilo-Dervishi79 Age Gjeloshgjoka80 Age Gjergji81 Age Hodaj82 Age Zekaj83 Agim Dokaj84 Agim Gjikopulli85 Agim Hasko86 Agim Muhameti-Mbistro87 Agim Qyrku88 Agim Shehi89 Agim Sulaj

90 Agron Abazaj91 Agron Bashllari92 Agron Beu93 Agron Delilaj94 Agron Dogjani95 Agron Domi96 Agron Hoxha97 Agron Karaj98 Agron Kurro99 Agron Lala100 Agron Luli101 Agron Memia102 Agron Meshi103 Agron Sejdini104 Agron Sula105 Agron Toska106 Agron Xheta107 Agron Ylli108 Agustin Suma109 Ahmet Kamberi110 Ahmet Ponari111 Aida Agolli112 Aida Bajri113 Aida Bushati114 Aida Dema-Mara115 Aida Demo116 AIDA GJONI117 Aida Hoxha118 Aida Isaj119 Aida Koka_120 Aida Ndrea121 Aida Nica122 Aida Quka123 Aida Veliu-Rreza124 Ajet Cuedari125 Ajmona Troshani126 AJOLA BELBA127 Ajola Brako128 Akela Beqaj129 Alba Bushaj130 Alba Domi131 Alba LLupo132 ALBA OSMANI133 Alban Dana134 Alban Dibra135 Alban Hatibi136 Alban Hoxha137 ALBAN MALAJ138 Alban Sterio139 Alban Ylli140 Albana Aleksi-Myftia141 Albana Bebaj142 Albana Cami143 Albana Cela144 Albana Cuko145 Albana Daka Priftaj146 Albana Doko-Banushi147 Albana Duni148 Albana Dyli-Kajo149 Albana Fico150 Albana Fishta151 Albana Gjeli152 Albana Gjyzari153 Albana Greca-Sejdini154 Albana Kapxhillari155 Albana Karaj156 Albana Kenga157 Albana Kodra-Meci158 Albana Lufi159 Albana Rrugeja160 Albana Shahini161 Albana Vata162 Albana Zerba163 Alberina Vallja164 Albert Cakoni165 Albert Grykshi166 Albert Hoxha167 Albert Koja168 Albert Kolaveri169 Albert Lama170 Albert Leka171 Albert Pesha172 Albert Shehu173 Albert Shpata174 Alberto Dyrma175 Albi Arkaxhiu176 Albina Ndoja177 Albiona Lamaj178 Albiona Poci179 Alda Abdyli Goxho

180 Alda Hadaj181 Aldi Shehu182 Aldion Bame183 Aldjona Seiti184 Aldo Gjoka185 Aldo Konda186 Aldo Nishku187 Aleks Qosja188 Aleks Sulejmani189 Aleksander Allkaj190 Aleksander Cami191 Aleksander Dodaj192 Aleksander Hoxha193 Aleksander Isufi194 Aleksander Koka195 Aleksander Picaku196 Aleksandra Alla-Prence197 Aleksandra Xhani-Kociko198 Alert Xhaja199 alfred Aga200 Alfred Bocova201 Alfred Gega202 Alfred Gjeloshi203 Alfred Gjinaj204 Alfred Ibrahimi205 Alfred Lulo206 Alfred Nona207 Alfred Priftanji208 Alfred Robo209 Alfred Xhixha210 Ali Ceni211 Ali Refatllari212 Ali Tonuzi213 Alina Karaj214 Alind Shehu215 Alisa Stafa216 Alkerta Ibranji217 Alket Mema218 Alketa Bakiri219 Alketa Curri220 Alketa Gjana221 Alketa Hoxha Qosja222 Alketa Koroshi223 Alketa Rusha224 Alketa Sota225 Alketa Spahiu226 ALKETA STRONI227 Alketa Tandili228 Alketa Ymeri229 Alkida Deda230 Alma Ago231 Alma Andoni232 Alma Banaj - Mustafa233 Alma Barbullushi234 Alma Bashvogli235 Alma Caka-Demo236 Alma Cani237 Alma Celmeta238 Alma Damzi239 Alma Drishti Robo240 Alma Duro241 Alma Frangu-Voshi242 Alma Hallulli243 Alma Hoxhaj-Koci244 Alma Idrizi245 Alma Kamberi246 Alma Kuqali247 Alma Llukacaj248 Alma Luniku Kuqi249 Alma Manoli250 Alma Mijo251 Alma Mustafaj252 Alma Nurce253 Alma Peri-Dautaj254 Alma Pirro255 Alma Pura256 Alma Qordja257 Alma Soxhuku Isufi258 Alma Teferici259 Almenda Kote Zaka260 Almida Llapaj261 Almir Keli262 Alojva Xhelilaj-Haloci263 Altida Alushani264 Altin Bila265 Altin Cane266 Altin Cekodhima267 Altin Gazidede268 Altin Gjata269 Altin Goxharaj

270 Altin Habazaj271 Altin Hysa272 Altin Jusufati273 Altin Kuqo274 Altin Ngjeçi275 Altin Papa276 Altin Ruka277 Altin Veshti278 Altina Hajdari Sulku279 Altina Xhaferi280 Alverita Zahoaliaj

(Toska)281 Alvi Naum282 AMANDA ZEKO283 Amarda Gashi284 Amarda Gica285 Amarda Pihoni286 Amarilda Alushaj287 Amarilda Dyrmishi-

Hoxha288 AMARILDA KALANXHI289 Amarilda Kapxhiu290 Amarildo Belshi291 Amarildo Hoxha292 Amela Bushati293 AMELA DOBJANI294 Ameli Shtylla295 Ana Adri296 Ana Koxhaku297 Ana Mandi298 Ana Ndoj Manci299 Ana Preka-Doku300 Ana Sula301 Anairta Petani302 Andi Abeshi303 Andi Andoni304 Andi Davidhi305 Andi Duka306 Andi Durra307 Andi Kacani308 Andi Koraqi309 Andis Karagjozi310 Andis Qendro311 Andrea Dollakaj312 Andrin Tahiri313 Anduela Sako314 Anesti Kamburi315 Aneta Gjonaj316 Angjelina Mana317 Anibal Byberi318 Anida Medolli319 Anika Dokle320 Anila Aliko321 Anila Allushi-Kalus322 Anila Babameto-Laku323 Anila Basha324 Anila Bejko-Bardhoshi325 Anila Beqja-Lika326 Anila Dervishi-Beqiri327 Anila Domi328 Anila Gambeta Pina329 Anila Gjokutaj-Starja330 Anila Gjoshe331 Anila Godo332 Anila Guri333 Anila Hashorva-Tasho334 Anila Hoxha335 Anila Hysenbregasi336 Anila Karameta337 Anila Kavaja338 Anila Kristo Shuka339 Anila Kulla-Mukaj340 Anila Licaj341 Anila Lleshi342 Anila Manga343 Anila Marku344 Anila Memini Kolila345 Anila Moci346 Anila Monka347 Anila Nano-Lamaj348 Anila Popa349 Anila Prifti350 Anila Rrupulli351 Anila Sevdari352 Anila Shahini-Rexha353 Anila Shkurti-Toka354 Anila Thaci355 Anila Velo356 Anilda Rista357 Anisa Bako

358 Anisa Begaj359 Anisa Buzi360 Anisa Cenaj361 Anisa Doko-Semeu362 Anisa Duhanxhiu363 Anisa Galicaj Arkaxhiu364 ANISA HILA365 Anisa Lapi366 Anisa Murati367 Anisa Piperi368 Anisa Ramaliu369 Anita Cela Vane370 Anita Celaj Pollozhani371 Anita Krrashi372 Anita Pilika373 Anita Zefi-Thomaj374 Anjeta Kanani375 Anjeza Abedinaj376 ANJEZA BARJAMI377 Anjeza Dajlani378 Anjeza Damazeti-Hoxha379 Anjeza Fatia380 Anjeza Frakulla381 Anjeza Gjino-Tafaj382 Anjeza Kuci383 Anjeza Shaqiri384 Anton Milo385 Anton Ndoj386 Antonela Agaj387 Antoneta Cota388 Antoneta Kerpi389 Antoneta Zotaj390 Antuela Sulaj391 Anxhela Gurakuqi-Qirko392 Anxhela Hushi393 Anyla Bulo394 Aranit Bukaci395 Arbana Shyti Zenelaj396 Arben Ademi397 Arben Alla398 Arben Baboci399 Arben Banushi400 Arben Beqiri401 Arben Bruka402 Arben Celiku403 Arben Dhima404 Arben Dine405 Arben Disha406 Arben Duka407 Arben Gjata408 Arben Guga409 Arben Halili410 Arben Haxhihyseni411 Arben Ivanaj412 Arben Konomi413 Arben Metka414 Arben Mitrushi415 Arben Murataj416 Arben Murati417 Arben Ndreu418 Arben Paralloi419 Arben Pepa420 Arben Preza421 Arben Rroji422 Arben Rrugia423 Arben Ruci424 Arben Saraci425 Arben Stafa426 Arben Stepa427 Arben Tanka428 Arben Todhri429 Arben Zenelaj430 Arber Aliu431 Arber Jano432 Arber Meti433 Arbi Pecani434 Arbiona Bullari-Gorica435 Ardi Bardhi436 Ardian Bitri437 Ardian Dedi438 Ardian Doci439 Ardian Hajderi440 Ardian Nelaj441 Ardian Preli442 Ardian Prifti443 Ardian Xhuli444 Ardian Ymeri445 Ardiana Kurtaj446 Ardiana Sinani-Lico447 Ardida Zekaj Ibraj

448 Ardit Kola449 Ardit Meta450 Ardita Bushati451 ARDITA MUJA452 Ardjan Braho453 Ardjan Gjini454 Ardjan Kadaifciu455 Areda Cara456 Arenc Brahimi457 Argjend Tafaj458 Argjir Taka459 Arian Alikaj460 Arian Brahimi461 Arian Celaj462 Arian Thomaj463 Ariana Hylviu-Ceka464 Ariana Mehmeti465 Ariana Papajani466 Ariana Zaka Dragoti467 Ariel Como468 Arif Lala469 Ariola Gjyshka470 ariola Jusufi471 Ariola Kosta Zeqillari472 Ariola Polici473 Ariola Xheblati Softa474 Arjan Bregu475 Arjan Cabja476 Arjan Deveja477 Arjan Harxhi478 Arjan Kashami479 Arjan Mezini480 Arjan Peci481 Arjan Pushi482 Arjan Sadedini483 Arjan Shtylla484 Arjan Vyshka485 Arjana Durbaku486 Arjana Haxhiu487 Arjana Reli488 Arjana Sina489 Arjana Stojku490 Arjana Strakosha491 Arjana Zerja492 Arjeta Dedej493 Arjeta Grezda494 Arjeta Islamaj495 Arjola Alla496 Arjola Gorica497 Arjola Naci498 Arkand Lula499 Arkel Duka500 Arketa Pllumi Guli501 Arlendi Mehmeti502 Arlind Maliqati503 Arlind Nikollari504 Arlinda Polo-Caushi505 Arlinda Rada506 Armalind Doda507 Armand Basha508 Armand Borici509 Armand Miraka510 Armand Shehu511 Armando Hoxha512 Armando Mersini513 Armando Mulla514 Armela Cuko515 Armela Hebaj516 Armela Spahiu517 Armilda Hysa518 Arminda Mema519 Armonela Gremi520 Arnold Pasho521 Arqile Apostoli522 Arqile Lala523 Arqile Vasili524 Arqile Zhapa525 Arsen Hoxha526 Arsen Seferi527 Arsilda Gjataj528 Arsiola Reci529 Arta Ago530 Arta Hoxha Neli531 Artan Asllanaj532 Artan Bego533 Artan Bitri534 Artan Bodeci535 Artan Como536 Artan Dafa537 Artan Dhima538 Artan Gjika539 Artan Goda

QKEV: Farmacistët e stomatologët që nuk kanë plotësuar numrin e krediteve

Lista me emrat e 3424 mjekëve,verifikoni nëse rrezikoni vendin e punës"Duhet të regjistroheni për provimin e certifikimit, afati"

Nëse nuk kanë plotësuar numrin e caktuar të krediteve,

punonjësit e shëndetësisëmund të humbasin vendine punës. Për të kaluar këtërrezik, të gjithë mjekët,f ar macistët dhe stoma-tologët duhet të kontrol-lojnë listat dhe nëse e gje-jnë emrin, duhet të regjis-trohen brenda 30 qer-

shorit për provimin e cer-ti f ikimit . 'Gazeta Sh-qiptare ' publikon sotlistën me emrat e 3424mjekëve që kanë plotë-

suar kreditet . Në këtëmënyrë të interesuaritmund të verifikojnë nësemund të humbasin apo jovendin e punës. "Njof -

tojmë të gjithë profesion-istët e shëndetësisë qënuk kanë plotësuar num-rin e nevojshëm të kred-iteve, në për mbushje të

detyrimit të Programit tëCertifikimit, për ciklin2015 - 2018, se duhet tëregjistrohen për Provimine Certifikimit pranë

zyrave të QKEV-së, brendadatës 30 qershor 2019",-thekson Qendra Ko-mbëtare e Edukimit nëVazhdim.

Voltiza Duro

LISTA ME EMRAT E 3424 MJEKËVE QË KANË PLOTËSUAR NUMRIN E KREDITEVE

E diel 16 Qershor 2019 - 11SOCIALE540 Artan Haruni541 Artan Haska542 Artan Jahollari543 Artan Koni544 Artan Kristo545 Artan Lleshi546 Artan Llufi547 Artan Mihali548 Artan Mitro549 Artan Molla550 Artan Prifti551 Artan Shkoza552 Artan Shkurti553 Artan Simaku554 Artan Veizaj555 Artemis Haxhaj556 Artemona Sulaj-Yzeiri557 Artenca Collaku558 Artenisa Kishta559 Arti Qosja560 Arti Tare561 Artid Duni562 Artid Lame563 Artila Dhori564 Artiola Jaupaj565 Artiola Xhafaj (Tahiri)566 Artor Leka567 Artur Alimani568 Artur Bani569 Artur Habili570 Artur Hafizi571 Artur Hoxha572 Artur Kollcaku573 Artur Kristani574 Artur Laceja575 Artur Serani576 Artur Shehu577 Artur Shqerra578 Artur Vukatana579 Artur Xhumari580 Artur Zoto581 Arvin Dibra582 Arvit Llazani583 Arzen Kashari584 Asead Abdyli585 Asim Sinani586 Asjada Ndreka587 Asllan Haxhiu588 Astrit Agastra589 Astrit Beci590 Astrit Bimbashi591 Astrit Lahi592 Astrit Memini593 Astrit Mustafaj594 Astrit Xheka595 Astrit Xhemali596 Astrit Zeneli597 Athanas Prifti598 Athina Doka-Bani599 Atlira Gjylsheni600 Aulona Metaj601 Aurel Demiraj602 Aurel Janko603 Aurel Musta604 Aurel Zaimi605 Aurela Bala606 AURORA LIKA607 Aurora Pirani608 Aurora Xhixha609 Avenir Balili610 Avni Boshnjaku611 Avni Doka612 Avni Koci613 Avni Lami614 Avni Marta615 Azhena Shehu616 Bahrie Dyrmishi617 Bajram Bega618 Bajram Koci619 Bajram Lami620 Bajram Morina621 Bajram Nela622 Balluk Troka623 Banuela Rapos624 Bardhok Gjoka625 Bardhok Pecnikaj626 Bardhyl Cipi627 Bardhyl Kurti628 Bardhyl Popa629 Bardhyl Toka630 Bardhyl Veizaj631 Barie Karasani-Borishi632 Bashkim ibi633 Bashkim Isaku634 Bashkim Kocia635 Bashkim Kraja636 Bashkim Kullesi637 Bashkim Nezaj638 Bashkim Vasku639 Bashkim Xhafa640 Bastri Kokona641 Bastrije Dushi642 Bedrie Axhami643 Behar Greca644 Behar Kastrioti645 Behar Sina646 Behar Tocilla647 Behxhet Neziri648 Bejkush Shehaj649 Bekim Bendo650 Bektash Mandri651 BELINA HOXHA652 Benard Shehu653 Benereta Hoxha654 Bensar Shuteriqi655 Beqir Gelaj656 Beqir Plaku657 Bernarda Hoxha658 Berti Agalliu659 Besa Gjoni660 Besa Hidri661 Besa Hyka662 Besa Vukatana663 Besa Zela Shehu664 Besar Hysi665 Besart Balani666 Besfort Osmanaj667 Besian Gega668 Besiana Balla669 Besim Boci

670 Besim Lama671 BESIONA AZIZAJ672 Besjan Hadaj673 Besjana Fafa-Velo674 Besjana Mahmutaj675 Besjana Tupe676 Besmir Alliu677 Besmir Baci678 Besmir Grizhja679 Besmir Kaci680 Besmir Mucaj681 Besmir Nezha682 Besmira Zama683 Besnik Binjaku684 Besnik Cela685 Besnik Cullhaj686 Besnik Elezi687 Besnik Faskaj688 Besnik Filaj689 Besnik Haxhia690 Besnik Kroji691 Besnik Lleshi692 Besnik Mustafaj693 Besnik Sula694 Besnike Dedi695 Besnike Qoshja696 Bexhet Lickollari697 Bianka Lumi698 Bianka Shima699 Bilal Mema700 Bilbil Hoxha701 Bilbil Rakipi702 Bjanka Salliu (Cani)703 Bledar Ajdini704 Bledar Bakia705 Bledar Basha706 Bledar Benja707 Bledar Berdufi708 Bledar Hysenbelli709 Bledar Kola710 Bledar Kraja711 Bledar Kruja712 Bledar Mezini713 Bledar Nushi714 Bledar Pine715 Bledar Xhemali716 Bledar Zaja717 Bledi Cekrezi718 Bledi Celo719 Bledi Dhespollari720 Bledi Kalaja721 Bledi Kreko722 Blegina Arapi723 Blenard Nonaj724 Blenard Qama725 Blendi Horjeti726 Blendi Lezha727 Blerim Arapi728 Blerim Buçpapaj729 Blerim Cibaku730 Blerim Mandri731 Blerina Allkaj732 Blerina Bani733 Blerina Bregu Hoxha734 Blerina Buzi735 Blerina Cela736 Blerina Dhamo737 Blerina Gjoni738 Blerina Hebibas Salice739 Blerina Kambo740 Blerina Kertusha741 Blerina Koprencka742 Blerina Lufo743 Blerina Pasho Gjoci744 Blerina Pepi745 Blerina Saraci746 Blerina Sina747 Blerina Sula748 Blerina Zoto-Nathanaili749 Blerta Berberi750 Blerta Brati KIKA751 Blerta Bucpapaj752 Blerta Deda753 Blerta Dilka754 Blerta Koci Nallbani755 Blerta Ndrekaj756 Blerti Cami757 Blertina Dyrmishi758 Bora Ballta759 Borana Gjoshi760 Borana Kozi761 Borjana Jahaj762 Brahim Aliaj763 Brela Xhaferraj764 Brikena Allkoja Kurti765 Brikena Bezati766 Brikena Danaj767 Brikena Dautaj768 Brikena Dedo769 Brikena Limaj770 Brikena Qirjazi771 Brikena Selimi772 Brikena Sukaj Beja773 Briseida Ziu774 Brisida Hafizi-Capeli775 Brizida Refatllari-Furxhi776 Brizida Zalla777 Bruna Hyseni Tocila778 Brunela Sokoli779 Brunilda Balla-Gishti780 Brunilda Bardhi781 Brunilda Cora Miftari782 Brunilda Hyseni783 Brunilda Kekezi784 Brunilda Mira785 Brunilda Sejdini786 Brunilda Shiroka787 Brunilda Vullnetari788 Brunilda Xibraku-Elezi789 Brunilda Zllami790 Brunkita Rama791 Bujar Blloku792 Bujar Braho793 Bujar Cakani794 Bujar Elezi795 Bujar Laci796 Bujar Mema797 Burbuqe Rusta798 Celnik Fetollari799 Cesk Gjergji

800 Ciljeta Malaj801 Dafina Jaho-Shtylla802 Dafina Todri803 Dajana Shallari804 Dalina Metko-Davidhi805 Dalina Muharemi (Raseni)806 Dallandyshe Alla-Hoxha807 Dallandyshe Kaja808 Dallendyshe Gjoka809 Damiana Osmanlli810 DANIELA BEGA811 Daniela Gjeliani812 Daniela Nika813 Daniela Teferici814 Daniela Xhemalaj815 Dariel Thereska816 Dasareta Salillari-Veliaj817 Dashamir Banaj818 Dashamir Bardhi819 Dashamir Demiri820 Dashamir Gjergji821 Dashamir Krasniqi822 Dashamir Malosmani823 Dashamir Qyra824 Dashamira Agolli825 Dashnor Lisha826 Dashnor Yzeiraj827 Dashuri Cela828 David Malci829 DEA QIRJAQI830 Deana Sula831 Denada Hoxha832 Denada Xole Hadri833 Deniona Nunci834 Denis Fasllia835 Denis Qirinxhi836 Denisa Asqeriu Cipi837 Denisa Bajraktari838 Denisa Keri839 Desantila Tahiraj840 Deshira Masupaj-Tare841 Detjona Suma842 Devid Belalla843 Dhimiter Kraja844 Dhimitraq Argjiri845 Dhimitraq Prifti846 Dhurata Abazaj847 Dhurata Aliaj848 Dhurata Golemi849 Dhurata Hysa850 Dhurata Kuci851 Dhurata Meta852 Dhurata Murrizi-Isufi853 Dhurata Tarifa-Ko

roveshi854 Dhurata Torba855 Dhurata Troplini856 Dhurata Uruçi857 Dhurata Vukatana-Kast

rati858 Diamant Shtiza859 Diana Alickolli860 Diana Hako861 Diana Hysi862 Diana Muja863 Diana Naco864 Diana Nushi865 Diana Qama866 Diana Shtembari867 Dijamant Muslija868 dionis ziu869 Ditila Doracaj870 Dod Boci871 Dod Ndokaj872 Doloresa Mullaliu-Koka873 Domenika Gjekmarkaj-Ka

pllaj874 DONALD Caca875 Donika Alushani-Canaj876 Donika Bardhi Mema877 Donika Hoxha878 Donika Jorga879 Donika Kalaj880 Donika Mecollari881 Donika Naqi-Gjika882 Donjeta Bali-Alia883 Dorela Dajti884 Dorela Gjoni Vasha885 Dorela Harka886 Dorentina Laci887 Dorian Bozaxhiu888 Dorian Skenderaj889 Doriana Shabani890 Doriana Xhaxha891 Dorina Billa892 Dorina Gjini-Mato893 Dorina Gurabardhi894 Dorina Kamani895 Dorina Leka - Luku896 Dorina Minxuri897 Dorina Oga898 DORINA OSMANAJ899 Dorina Qerimi900 Dorina Ruka-Aliu901 Dorina Serani-Ruci902 Dorina Shqalshi903 Dorina Shtjefni-Vushaj904 Dorina Shtylla905 Dorina Taullaj906 Dorina Ylli907 Dorinela Saliaj Kokona908 Dorisa Meta-Bletaj909 Dorjan Habili910 Drane Kola911 Driada Harja-Preza912 Drilona Dermyshi- Keci913 Drilona Dushaj-Hoxha914 Drilona Kenga915 Drin Bardhi916 Drini Dobi917 Drini Shehi918 Drita Bujari919 Drita Haskurti920 Drita Hina921 Drita Jaka922 Drita Mitrushi923 Dritan Agolli924 Dritan Alushani925 Dritan Andoni926 Dritan Bala

927 Dritan Barbullushi928 Dritan Cela929 Dritan Cobani930 Dritan Dushaj931 Dritan Golemi932 Dritan Hila933 Dritan Hoxha934 Dritan Hoxha935 Dritan Jani936 Dritan Kociaj937 Dritan Mema938 Dritan Muzha939 Dritan Reovica940 Dritan Rexhepi941 Dritan Shpati942 Dritan Subashi943 Dritan Todhe944 Dritan Vasili945 Dritan Xhangolli946 Durim Cela947 Durim Herri948 Eda Luzaj949 Eda Muka Abazi950 Eda Postoli-Jazexhiu951 Edi Grabocka952 Edi Polena953 Edi Smajlaj954 Ediola Dafa955 Ediola Hysa Miraka956 Ediola Naqellari957 Edis Kola958 Edis Ramo959 Edison Halili960 Edite Sadiku961 Edjon Kollcinaku962 Edlir Shuke963 Edlira Bode964 Edlira Bylykbashi965 Edlira Cenko966 Edlira Elezaj967 Edlira Elezi Bucpapaj968 Edlira Harizi-Shemsi969 Edlira Horjeti970 Edlira Kokonozi971 Edlira Kolea972 Edlira Kukeli973 Edlira Lashi974 Edlira Mehmeti-Klosi975 Edlira Meta976 Edlira Mullaliu977 Edlira Ndreu978 Edlira Papaj979 Edlira Plaka980 Edlira Rruci Hysi981 Edlira Selenica-Dautaj982 Edlira Spaho983 Edmond Bizbiqi984 Edmond Breshanaj985 Edmond Bulku986 Edmond Bungaja987 Edmond Demo988 Edmond Drici989 Edmond Gashi990 Edmond Hysenbelli991 Edmond Kotoni992 Edmond Laho993 Edmond Mukja994 Edmond Nica995 Edmond Nuellari996 Edmond Pajo997 Edmond Pistuli998 Edmond Puca999 Edmond Rama1000 Edmond Rrushi1001 Edmond Simoni1002 Edmond Toska1003 Edmond Zaimi1004 Edmond Zefi1005 Edmond Zylyftari1006 Edona Ymaj1007 Edra Shkurti Sula1008 Edri Stafa1009 Eduard Kakarriqi1010 Eduard Mustafai1011 Eduard Muzhaqi1012 Eduart Bajraktari1013 Eduart Bejko1014 Eduart Haxhihyseni1015 Eduart Kapaj1016 Eduart Mone1017 Eduart Ripaj1018 Eduart Shehu1019 Eduart Shota1020 Eduart Shuaipi1021 Eduart Shyti1022 Eduart Spahiu1023 Eduart Tushe1024 Edvin Dado1025 Edvin Hallulli1026 Edvin Kovaci1027 Edvin Prifti1028 Edvin Selmani1029 Efrosina Kajo1030 Eftali Paco1031 Egesta Kordhishti Gorani1032 Egir Lezha1033 Eglant Feraizi1034 Eglantina Bega (Zhegaj)1035 Eglantina Bulica Sinemati1036 Eglantina Dema1037 Eglantina Ruco Caka1038 Eglantina Shehu1039 Egzona Sulollari1040 EJONA BRAHO1041 Ejona Celiku1042 Ekaterina Zoto1043 Ekleva Gusho1044 Ela Ali1045 Ela Peto1046 Ela Smajlaj1047 Elbarina Koco-Papa1048 Elda Caushllari1049 Elda Cule Saveta1050 Elda Gjevori1051 Elda Kodra1052 Elda Lleshi1053 Elda Mema1054 Elda Qyra1055 Elda Semanjaku1056 Elda Shehu-Cerepi vijon nesërvijon nesërvijon nesërvijon nesërvijon nesër

1057 Elda Skenderi-Sulovari1058 Elda Ziu1059 Elena Molla1060 Elena Xhaxha1061 Eleni Nastas-Thoma1062 Elerta Kolimja1063 Elfrida Ollomani Kote1064 Elga Cicaku-Spaho1065 Eli Foto-Kallfa1066 Elida Mata1067 Elida Mici1068 Elida Mjekaj1069 Elida Nikolla1070 Elida Shahini1071 Elidon Gelaj1072 Elinda Gjata1073 Eliona Gjermeni-Skura1074 Eliona Harushaj1075 Eliona Murati1076 Eliot Cule1077 Elira Mata Tashi1078 Elira Molla1079 Elira Myrtaj1080 Elisa Hatellari1081 Elisabeta Bushi1082 Eliverta Kanina1083 Eliverta Majko-Konda1084 Eliverta Zera1085 Eliziana Petrela1086 Eljana Shima1087 Eljona Dine1088 Eljona Plaka-Shllaku1089 Elma Xhokaxhiu-Papa1090 Elmas Shaqiri1091 Elmijola Janushaj Lame1092 Elmira Kola1093 Elna Cano1094 Elona Abdiu1095 Elona Andrea-Dhima1096 Elona Dashi1097 Elona Gjoka1098 Elona Gjylbegaj1099 Elona Greca1100 Elona Hila1101 Elona Jongari1102 Elona Kodra1103 Elona Kreku-Papa1104 Elona Kureta1105 Elona Misrasi1106 Elona Naco1107 Elona Note1108 Elona Reci Balliu1109 Elona Stafuka1110 Elona Veliu1111 Elona Xhardo-Hysenbelli1112 Elsa Alliu1113 Elsa Alushi Filaj1114 Elsa Cela Dybeli1115 Elsa Kraja1116 ELSA SHEHU1117 Elsa Sufaj1118 Elsa Zotaj-Muzhaj1119 Elsida Kalemi1120 Elsuarta Calliku Jusufaj1121 Eltion Xhafaj1122 Elton Bodlli1123 Elton Calliku1124 Elton Dervishi1125 Elton Halili1126 Elton Koroveshi1127 Elton Pana1128 Elton Peci1129 Elton Qeli1130 Elton Sula1131 Elva Seci1132 Elvana Ceco-Stafa1133 Elvana Rista1134 Elvana Toska1135 Elveta Lela-Abazi1136 Elvin Hila1137 Elvira Cela1138 Elvira Frangu1139 Elvira Lamce-Ago1140 Elvira Mosko1141 Elvira Qirinxhi1142 Elvira Shehu-Kllapi1143 Elvis Dervishi1144 Elvis Pavli1145 Elvisa Kozma1146 Ema Lumi1147 Emanuel Dungu1148 Emanuela Haxhiu1149 Emanuela Reci Shahini1150 Emanuela Zejnuni-Vela1151 EMARJOLA ASANBEJLLI1152 Emielda Aliaj1153 Emigena Kula1154 Emiliano Myrtaj1155 Emiljana Huti Kolgjini1156 Emin Ferati1157 EMIOLA HYKA1158 Emira Hysa1159 Emirjeta Deti1160 Emirjeta Kuniqi1161 Emirjona Kraja1162 Emirjona Vajushi1163 Emirlanda Cela1164 Emirvina Kolici1165 Emona Marubi Mhilli1166 Emrie Bruci1167 Enada Bishtaja1168 Enalda Demaj1169 Endri Harja1170 Endri Shullazi1171 Endrin Ahmeti1172 Endrit Cili1173 Endrit Shehi1174 Endrit Shehu1175 Enea Belicari1176 Enea Grazhdani1177 Ened Kacori1178 Eneda Rustemi-Balliu1179 Eneida Bozaxhiu1180 Eneida Buzi1181 Eneida Hoxha1182 Eneida Toska1183 Enejda Pipero1184 Enela Maliqaj1185 Enela Papa1186 Enerinda Derraj

1187 Enes Hafizi1188 ENGJELL BEJTAJ1189 Engjell Lazaj1190 Engjellushe Gjonku1191 Engjellushe Hasani1192 Engjellushe Jonuzi-

Shalari1193 Englantina Sinanaj1194 Eni Tresa1195 Eniada Kokona1196 Enida Kosova1197 Enida Xhaferi1198 Enisa Xhavara1199 Enkel Collaku1200 Enkeleda Hakani Preni1201 Enkeleda Nelaj1202 Enkeleda Prifti1203 Enkeleda Shkurti1204 Enkeleda Xinxifi1205 Enkeleda Zekthi-

Kryeziu1206 Enkeleida Pasha-Kam

beri1207 Enkelejda Cuedari-

Toska1208 Enkelejda Dervishi1209 Enkelejda Gjata-

Loshe1210 Enkelejda Gjicali1211 Enkelejda Labi1212 Enkelejda Saraci-

Cukalla1213 Enkelejda Seranaj-

Afiani1214 Enkelejda Trebicka1215 Enno Qerimi1216 Eno Kanani1217 Eno Naco1218 Eno Qano1219 Enrik Haxhiraj1220 Enriketa Doksani1221 Enriketa Jaho1222 Enriketa Kroi1223 Enriketa Rexho1224 Entela Demerxhiu1225 Entela Dhima1226 Entela Domi-Halilaj1227 Entela Greca1228 Entela Ibrahimi1229 Entela Kapaj1230 Entela Kolovani

Ramosaca1231 Entela Kostaqi Kosturi1232 Entela Labaj1233 Entela Nako1234 Entela Panganika-

Mitroll1235 Entela Pere1236 Entela Pjetri1237 Entela Prence1238 Entela Prifti1239 Entela Puca LAMCAJ1240 Entela Rumani1241 Entela Shkodrani-Hax

hiym1242 Entela Shtika1243 Entela Yzeiraj1244 Enton Bollano1245 Enton Bregasi1246 Enton Dore1247 Enton Kaculini1248 Entoni Simeoni1249 Enver Bami1250 Enver Carciu1251 Enver Hoxhaj1252 Enver Roshi1253 Enza Ferrara1254 Eqerem Baxhia1255 Eqerem Hasani1256 Eqerem Zyferi1257 Erald Gega1258 Erald Gega1259 Erald Gogu1260 Erald Gripshi1261 Erald Karaulli1262 Erald Topciu1263 Eralda Rapushi1264 Eralda Shijaku1265 Eraldo Kociaj1266 Erand Gishti1267 Eranda Andoni1268 Eranda Dervishi1269 Erblin Dollakaj1270 Erenato Bushaj1271 Ergeta Ktona1272 Ergi Kafazi1273 Ergida Prendi- Iljazi1274 Ergin Cikopana1275 Ergina Beja1276 Ergita Nelaj1277 Ergys Mici1278 Ergys Rabeta1279 Ergys Ramasaco1280 Ergys Sulku1281 Eridana Rusi1282 Eriketa Luzi Kola1283 Erilda Ndreka1284 Erind Cafi1285 Erinda Hoxha1286 Erinda Hoxhallari1287 Erinda Kosturi1288 Erinda Lena1289 Erinda Rapushi1290 Eriola Aliaj1291 Eriola Bolleku-

Lika1292 Erion Abazi1293 Erion Dushi1294 ERION GJOSHI1295 Erion Kurti1296 Erion Ostreni1297 Erion Podo1298 Erion Qato1299 Erion Sula1300 Erion Thengjilli1301 Eriona Cuko1302 Eriona Laci Hereni1303 Eris Mesonjesi-Gjeci1304 Eris Ranxha

E diel 16 Qershor 201912 - KULTURE

DUKUMENTARI

Dokumentari që ngre imazhin e vendit nëEuropë, përmes historisë e kulturës

Fatmira Nikolli

Një vëzhgim austriak, filmiqë tregon Shqipërinë e ndritshme

Mes komunizmit dhe kapitalizmit, lindjes dheperëndimit, bankave dhe

bunkerëve. Një vend krenar. Dhenjë vend shpesh i keqkuptuar.Paragjykimet dhe hija e gjatë ediktaturës komuniste janë ende tëdukshme në të gjithë vendin. Përshumë, Shqipëria është një vend ipanjohur. Një diamant i papër-punuar shpesh i nënvlerësuar.Vitet e fundit ka shumë ndry-shime: arti dhe jeta kulturore lulë-zon. Një brez i ri artistësh kanëpushtuar vendin. Në kryeqytetinTiranë, arti i egër politik ndeshetme patosin socialist. Metropoliballkanas është një 'work inprogress' i pandërprerë. I larm-ishëm, jo konvencional dhe gjith-monë i mirë për surpriza".

Ky që ishte teksti prezantues ifilmit dokumentar "Shqipëria - Njëvend në lëvizje", qe një përm-bledhje besnike e asaj që u shfaqnë 45 minuta. Shfaqja e tij u para-pri ditë më parë nga fjala e ambas-adorit austriak Johanes Sattler,ministrja e Kulturës Elva Marga-riti dhe Kujtim Çashku, në sh-kollën e të cilit në një kinema ver-ore, bezja e bardhë mori ngjyra."Mirë se keni ardhur në fund tëbotës!", - tha me humor diplomatiaustriak, duke kujtuar vështirës-inë tonë për të ndjekur ngjarjekulturore, që e kalojnë sheshin eTiranës. Për Sattlerin, që në këtëvite si ambasador ka njohur sh-qiptarët duke gjurmuar edhe fs-hatrat sipas shënimeve të lëna 100vite më parë nga bashkëkombëstë tij që patën ardhur siantropologë, Shqipëria e sotmeështë ndryshe. Ai flet për talentee art dhe vlerëson ç'është për t'uvlerësuar, duke lënë mënjanëmbase me dashje protestat,kaosin, mosfunksionimin e sh-tetit dhe institucioneve, siç janë

jashtë filmit dokumentar.Qasja pozitive e Austrisë ndaj

Shqipërisë është një e dhënë his-torike, që vijon udhëtimin e sajedhe në këtë film, ku shfaqet Sh-qipëria e ndritshme që ka tejkalu-ar: kohët e lavdishme dhe tëtmerrshme me Skënderbeun esundimin osman, që ka tejkaluarkomunizmin, 1997-ën, që ka te-jkaluar vitet e para te tranzicion-ion për të bërë siç shfaqet në do-kumentar: një vend i kulturës,koncerteve, muzeve e qytetevehistorike. Reportazhi 45-minutësh

u prodhua në kuadër të Vitit Kul-turor Austri-Shqipëri 2018 në part-neritet me Ministrinë Federale përEvropën, Integrimin dhe Punët eJashtme të Austrisë dhe ështëshfaqur në televizionin shtetëroraustriak.

Artistë si Edi Hila rrëfejnë ar-tin e jetën e tyre, raportin me sh-tetin dhe problemet sociale. Ko-mpozitorë si Zef Çoba, kineastë siKujtim Çashku, apo emra të tjerëqë merren me art si ValentinaKoçi e Ardian Isufi.

Kalimet historike që e kanë

Pasditen e datës 14 qershor,në ambientet e portit të

Durrësit, në prani të trupitdiplomatik në Shqipëri u pre-zantuan kërkimet nënujorenë ujërat shqiptare nga dyprej institucioneve më tërëndësishme botërore në këtëfushë, "RPM Nautical Founda-tion" dhe "INA Instituti Na-val" i arkeologjisë në Univer-sitetin e Teksasit. Këto dy in-stitucione amerikane lider nëteknologjinë e kërkimevenënujore janë prezente edhenë detin shqiptar prej 12vitesh, duke krijuar hartatshkencore nënujore. Prezan-timi u hap nga kryetari iKëshillit Shkencor tëUNESCO për pasuritë nënu-jore botërore, Auron Tare, menjë historik të shkurtër tëkërkimeve detare në Shqipëri,duke përmendur në veçantipërpjekjet e arkeologëve sh-qiptarë, Mokom Zeqo dhe Ner-

KËRKIMET NËNUJORENË UJËRAT SHQIPTARE

itan Ceka në kërkimet e tyre nënu-jore si dhe krijimin e të paritbatiskaf në vitet '70, si një për-pjekje për të eksploruar historinëe brigjeve shqiptare. Anija"Herkules", e cila me teknologjinëe saj të sofistikuar ka skanuar njëtë tretën e territorit shqiptar dukekrijuar hartat tredimensionale tëfunddetit, ka zbuluar mbi 41 relikehistorike duke filluar nga shek. VIpara Krishtit e deri në bashin eanijes britanike "Volage", e cilahapi siparin e historisë së famshmetë incidentit të Kanalit të Korfuz-it. Mbi këto zbulime foli kryetari i"RPM Nautical Foundation",James Goold, një prej figuravekryesore ndërkombëtare në fush-ën e së drejtës ndërkombëtare de-tare, duke theksuar rëndësinë emadhe që kanë këto zbulime jovetëm për historinë detare të Sh-

qipërisë, por në kontekstin mesd-hetar. Në veçanti James Gooldpërsëriti faktin se në incidentin eKanalit të Korfuzit, Shqipëria ësh-të e pafajshme pasi zbulimet e kry-era nga ekspedita amerikane tre-gojnë qartë se anijet britanike nukkanë qenë në kursin e deklaruar,por kanë shkelur sovranitetin eujërave shqiptare, duke e bërë këtëincident një provokim ushtarakdhe jo një kalim paqësor. Anija"Herkules", e cila ka qëndruar përdisa ditë në portin e Durrësit përtë ndihmuar autoritetet shqiptarenë skanimin e portit do të vazh-dojë kërkimet e saj, duke sjellë tëreja shkencore nga fundi i detit dhepër të hedhur dritë në rëndësinë emadhe që kanë zbulimet detare jovetëm për historinë, por edhe përzhvillimin e turizmit kulturor përg-jatë brigjeve tona.

të Shqipërisë, i njohur me emrinKultusprotektorat, Vjena me kal-imin e viteve do ta zgjeronte in-teresin e vet për shqiptarët, saqënë mesin e shekullit XIX do tëthemelohej një shkollë austriakemendimi mbi origjinën, kulturëndhe antropologjinë e shqiptarëve.Janë të asaj shkolle bazat e alban-ologjisë me emra të tillë referuesedhe sot për kontributet e tyre sikonsulli austriak në Janinë, Jo-hann Georg von Hahn, gjuhëtariJokl, arkeologët Karl Paç, Camil-lo Prashniker e Arnold Shober,Teodor Ipen a konsulli Lippich.

Pas interesit religjioz e atij stu-dimor, 100 vite më parë, nga 1916deri më 1918 dy të tretat e Sh-qipërisë gjendej nën kontrollinaustro-hungarez.

100 vite më pas, Austria dhemedia e saj shkon në Valbonë, nëShkodër, në Tiranë, në Universite-tin e Arteve, në sheshin ku pro-testohet për lumin e Valbonës, nëmuzeun 'Marubi', te Piramida dhesjell në vetëm 45 minuta historinëe Shqipërisë, pak a shumë siç ësh-të, por duke e ruajtur fytyrën esaj, të pastër.

"Muzeu" i Enverit, hija e tij,sistemi që ndërtoi dhe që zhbërishqiptarët, gjur mët e errëta,trashëgimia me bunkerë dhe tëshfaqurit e asaj që u la pas nëmuze të ndryshëm sjell një Sh-qipëria plotë ngjyra, jo prej ekzo-tizmit që kërkojnë shpesh europi-anët te ne, por prej asaj që duketse është dëshirë për të jetuar dhedëshirë për të ndërtuar jetë tëreja.

Ja pse filmi dokumentar "Sh-qipëria - Një vend në lëvizje" natregon ne një vend më të bukur emë të mirë se ç'e shohim veten.

shndërruar e i kanë dhënë formëvendit nuk lihen mënjanë, ashtusikundër një vend te veçantë zë nëto, edhe raporti me Austro-Hun-garinë e dikurshme, gjurmë të sëcilës po ndiqen ende sot nga am-basada austriake. Për shikuesit efilmit dokumentar del në pah edhenjëherë edhe ruajtja në Vjenë earmëve të heroit kombëtar të sh-qiptarëve, Gjergj KastriotiSkënderbeu.

Ajo që pati nisur në fillimin e1900-ës si një interes religjioz,kryesisht mbi katolikët e veriut

E DIEL

16 Qershor2019

Në këtë numërNë këtë numërNë këtë numërNë këtë numërNë këtë numër: : : : : ARIAN LEKA, REXHEP FERRI, GJERGJ SINANI, ERINA ÇOKU ETJ... }}

Reda

ktor

: Be

n A

ndon

i; G

rafi

ka A

rtan

Buc

a. 3

92

Vijon nga faqja 14

Presidenca e Shoqatëssë Shkrimtarëve tëMaqedonisë dhe Juria e ngritur prej sajka vlerësuar me

çmimin ndërkombëtar pres-tigjioz “Skeptri letrar 2019” po-etin Arian Leka, si autorin për-faqësues nga poezia e sotme eu-ropiane. “Skeptri letrar” ështëçmimi më i rëndësishëm i Sho-qatës së Shkrimtarëve të Maqe-donisë dhe u ofrohet atyre au-torëve që në veprën e tyre kanëprurje me vlera të larta este-tike. Përveç trofeut, poetit Ari-an Leka ky çmim i sjell edhebotimin e një libri me poezi tëzgjedhura përkthyer në gjuhënmaqedonase, në gjuhën an-gleze, përballë tekstit në gju-hën shqipe. Krijimtaria e Ari-an Lekës është botuar edhe mëherët në gjuhën maqedonase. Nëvitin 2016 romani i tij me titull“Gjarpri i shtëpisë” u publikuanga shtëpia botuese e suk-sesshme “Goten”. Ky botim ushoqërua me një pasthënie ngaAkademiku dhe shkrimtari ishquar Luan Starova, i mbajtiedhe fjalën ceremoniale në dorë-zimin e çmimit “Skeptri letrar2019”, cili mes të tjerave shkru-an: “Arian Leka, me veprën e tijpoligrafe letrare si poet,tregimtar dhe romancier, eseist,përbën gjeneratën më të re të sh-krimtarëve shqiptarë e cila çliro-het në mënyrë radikale nga soc-realizmi, duke iu afruar poetikëssë romanit modern europian”.

Më fort sesa fjalëtFjala e mbajtur nga shkrimtari Arian Leka në ceremoninë e marrjes

së çmimit ndërkombëtar “Skeptri Poetik”, Shkup, qershor 2019.

“Skeptri letrar 2019”

Çmimi ndërkombëtar shkon përshkrimtarin shqiptar Arian Leka

Atëherë kur, sipas babait, kishaarritur moshën e duhur për tëmbajtur në kyçin e dorës një orë tëgjallë - siç babai quante vetëm orëtme kurdisje - ai më dhuroi një Zep-pelin.

Ishte mekanike. Nga ato që, përt’i dalluar nga orët vetëkurdisëseapo nga orët elektronike, i quajmësahatë. Kishte një fushë me ngjyrësi prej argjendi. Numra të duk-

shëm, ku dymbëdhjeta dhe gjash-ta vërtet mungonte, por data dal-lohej mirë. Thua se e vetmja gjë erëndësishme brenda asaj hapësiretë përsosur rrethore ajo ditë.

Nuk e bleu. Thjesht e hoqi ngakyçi i dorës së tij dhe ma dha. Evendosa në kyçin tim, duke e mbër-thyer fort te pulsi, pa e ditur se meisha futur midis dy kundërsh-tarëve të fuqishëm: durimit (që

dikur sos) dhe kohës (që gjithmonëshkon).

Prej vitesh jam përpjekur tëkuptoj domethënien e atyre pakfjalëve që babai tha, në çastin kure la në dorën time orën e tij. Folime zë aq të ulët, sa duhet t’i merrjavetë me mend se për çfarë bëhejfjalë:

– Si Zeppelin!

E diel 16 Qershor 201914 -LETËRSIA

CÇMIMI

Presidenca e Shoqatës së Shkrimtarëve të Maqedonisë dhe juria e ngritur prej saj ka vlerësuar me çmimin ndërko-mbëtar prestigjioz "Skeptri letrar 2019" poetin Arian Leka, si autorin përfaqësues nga poezia e sotme evropiane."Skeptri letrar" është çmimi më i rëndësishëm i Shoqatës së Shkrimtarëve të Maqedonisë dhe u ofrohet atyre au-torëve, që në veprën e tyre kanë prurje me vlera të larta estetike. Përveç trofeut, poetit Arian Leka ky çmim i sjelledhe botimin e një libri me poezi të zgjedhura përkthyer në gjuhën maqedonase, në gjuhën angleze, përballë tekstitnë gjuhën shqipe.

MË FORT SESA FJALËTFjala e mbajtur nga shkrimtari Arian Leka në ceremoninë e marrjes së Çmimit Ndërkombëtar

"Skeptri Poetik", Shkup, qershor 2019.

Atëherë kur, sipas babait, kisha arritur moshën e duhur për të mbajturnë kyçin e dorës një orë të gjallë - siçbabai quante vetëm orët me kurdisje -ai më dhuroi një Zeppelin.

Ishte mekanike. Nga ato që, për t'i dalluar ngaorët vetëkurdisëse apo nga orët elektronike, i qua-jmë sahatë. Kishte një fushë me ngjyrë si prejargjendi. Numra të dukshëm, ku dymbëdhjeta dhegjashta vërtet mungonte, por data dallohej mirë.Thua se e vetmja gjë e rëndësishme brenda asajhapësire të përsosur rrethore ajo ditë.

Nuk e bleu. Thjesht e hoqi nga kyçi i dorës së tijdhe ma dha. E vendosa në kyçin tim, duke e mbër-thyer fort te pulsi, pa e ditur se me isha futur mi-dis dy kundërshtarëve të fuqishëm: durimit (qëdikur sos) dhe kohës (që gjithmonë shkon).

Prej vitesh jam përpjekur të kuptoj domethëniene atyre pak fjalëve që babai tha, në çastin kur e lanë dorën time orën e tij. Foli me zë aq të ulët, saduhet t'i merrja vetë me mend se për çfarë bëhejfjalë:

- Si Zeppelin!Kaq!- Si Zeppelini..?!Thua se Zeppelini nuk ishte një orë dore me

akrepa që maste kohën, por ndonjë pelikan mekrahë të rëndë prej metali, ndehur mes 9-ës dhe 3-shit për fluturime të largta përmes detit, si ato tëbabait apo midis 1-shit dhe 2-shit, si kthimet e mianga shkolla.

Babai nuk foli. Çfarë kishte për të më dhënë makishte dhënë. Dhe çfarë kishte për të më thënë makishte thënë. Siç dinte ai. Pa shumë fjalë. Mbajmend se vura veshin mbi orën për të dëgjuar tik-takun si të mos besoja se Zeppelini ishte i gjallë.Akrepat vëriteshin, data ndërrohej, por me-kanizmi i brendshëm nuk lëshonte zë.

Kalimi nga zemra e tim eti, që sot nuk rreh më,tek zembereku i Zeppelinit, që vazhdon të punojëpër bukuri, duket si fluturim drejt bukurisë me-kanike të futuristëve. Por gjithë sa kam kuptuarderi më sot nga heshtja që pllakosi kur im atë mëdhuroi orën e vet të fundit / orën time të parë -mund të përmblidhet me fjalët, që i atij shkoninpërshtat:

- Ngrihu, po të duash, lart. Bëj ç'ke për të bërë,por pa zhurmë. Dhe mos ia lodh kokën njeriu mefjalë.

Por a është e mundur që, nisur nga kjo epikë epërkorjes, ta shprehësh mirënjohjen përmes fja-leve që nuk bëjnë zhurmë? A mund ta them pafjalë të bujshme se jam i gëzuar që e ndaj me jukëtë çast vlerësimi dhe që ndodhem në këtë sallëtë mbushur me njerëz të dashur dhe ku nga skulp-turat dhe portretet e varura në mure na vështrojësytë e poetëve më të mirë të një vendi fqinj? A mun-dem ta shpreh përzemërsinë pa fjalë të mëdha, përnderin që Juria më ka bërë, duke i dhënë krijim-tarisë sime çmimin ndërkombëtar "Skeptri poet-ik" për vitin 2019? A vlen ende sot modeli i fluturim-it të heshur të Zeppelinit, kur gjithçka është bërëmë të zhurmshme, kur gjithkush, siç A.Warholparalajmëronte, bëhet i famshëm në 15 minuta,duke krijuar rreth vetes gjithmonë e më shumëzhurmë?

Shpjegohem disi po të them se kam lindur nëvitin 1966, si pjesë e atij brezi, të cilit i mësonin tashprehte mirënjohjen heshturazi, me vepra, jo me

fjalë. Ky modelim i të shprehurit të kënaqësisë pafjalë shungulluese krijon në kujtesën time një bat-icë, e cila përpiqet të fshijë gjurmët e fëmijës, që ilidh përherë kujtimet me emrin e atij qytetimijëvjeçar, Durrësit, me historinë, me njerëzit dheme detin e tij.

Çfarë ndodhi një vit pas lindjes sime? Viti 1967 -ateizmi. Viti 1968 - dalja e Shqipërisë nga Traktatii Varshavës dhe fillimi i izolimit, i mbylljes ndajprej botës që fillonte nga deti që m'u gjend përballë.Pastaj një heshtje e gjatë. Nga vendasit dhe të hua-jt mbi atë që po ndodhte brenda kampit të shpallurkopësht i lulëzuar.

Por njeriu e kupton me vonesë se peizazhi për-ballë ndikon fort tek ai. Në rastin tim peizazhi për-ballë ishte deti. Deti u bë korniza edhe peizazhibrenda saj. Por shtetet, sidomos ato me fytyrë to-talitare, kujdesen për kornizën, jo për peizazhin.Ndaj deti për mua merrte gjithmonë e më shumëformën e tejqyrës që afron pamjet. Ajo që pashënga ky zmadhim nuk ishte ajo që do të kishadashur të kisha parë.

Deti im nuk ishte i bukuri i deteve, të cilit poet-ët i thurnin vargje dhe prozatorët e përshkruar sihapësirë lirie. Deti im ishte ndryshe. Fondi i gju-hës shqipe nuk është i varfër në fjalë që shënjojnëemra me llojet e valëve, por deti i fëmijërisë simedukej se nuk ishte i zoti të prodhonte as dallgë tëfuqishme me kreshta të mëdha dhe as tallaze.Vetëm valë, dallgëzime të vogla e sulavëza mund tëkrijonte ai. Edhe këto deti im i krijonte heshturazi,pa zhurmë, pa fjalë, sikur dikush i kishte mbyllur

gojën duke e kthyer nga gjëmues në vuv apo sikurdiçka e pengonte ta nxirrte jashtë klithmën ebrengës së një deti pa të drejta, një deti të shndër-ruar në skllav, që mbante mbi shpinë vetëm maunedhe anije të rënda pune, si hamall.

Michel Foucault gjykon rreptë, por drejtë, kurshkruan se në qytetërimet pa anije, ëndrrat tha-hen, spiunazhi zë vendin e aventurës dhe policiamerr rolin e piratëve. I tillë ngjante deti i fëmijërisësime. I nënshtruar. Det kokulur dhe fajtor. Det ishfrytëzuar deri në palcë. Det që punoi me treturne, si prindërit, për të sjellë pak më shumëmirëqenie e gëzim në shtëpi. Prej të njëjtit det kish-in mbërritur edhe armiqtë. Ndaj ishte rrethuarme tela gjembash dhe ruhej me ushtarë, sikur detitë ishte kazermë apo repart ushtarak.

Kujtoj një video të Pink Floyd, Louder thanWords, ku shfaqet një popull të cilit i ka humburdeti. Mes atij populli gjendet edhe një fëmijë. Mbiletër prindërit i kanë pikturuar një hartë, brendatë cilës duket edhe një pellg me ngjyrë blu. Ngjas-on me Mesdheun. Mare Nostrum - shndërruar nëMare Mortum nga emigrantët e mbytur gjatë de-kadave të fundit, mes të cilëve kanë qenë të shumtëedhe shqiptarët, për të cilët ky det u shndërruavarr. Fëmija zbraz mbi pellgun e pikturuar njëgrusht me kripë, që pellgu t'i ngjajë detit, të bëheti hidhur, si lotët që derdhëm për të mbyturit tanë.

Krijimtaria e Lekës nëgjuhën maqedonase

Krijimtaria e ArianLekës është botuaredhe më herët nëgjuhën maqedonase.Në vitin 2016 romanii tij me titull "Gjarprii shtëpisë" upublikua nga shtëpiabotuese e suk-sesshme "Goten".Ky botim u shoqëruame një pasthënienga akademiku dheshkrimtari i shquarLuan Starova, imbajti edhe fjalënceremoniale nëdorëzimin e çmimit"Skeptri letrar 2019",cili mes të tjeraveshkruan: "ArianLeka, me veprën e tijpoligrafe letrare sipoet, tregimtar dheromancier, eseist,përbën gjeneratënmë të re të sh-krimtarëve sh-qiptarë, e cilaçlirohet në mënyrëradikale ngasocrealizmi, duke iuafruar poetikës sëromanit modern

Arian Leka duke marrë çmimin ndërkombëtar prestigjioz "Skeptri letrar 2019"

E diel 16 Qershor 2019 - 15MEA CULPA

...nga numri i shkuar

“Milosao” e këtij numri ishte relativisht e mirë. Shkrimi kryesor iu la një argumenti tësjellë nga Ndrek Gjini, bashkëpunëtori i njohur i suplementit. Gati një histori e panjo-hur në vendin tonë, e gjithashtu kaluar pothuaj gati pa shumë impakt, ngërthyer nënjë krizë idiote politike. Në të gjallë Pjetër Arbnori, në funksionin ekreut të parlamentit, i shkroi një lordi anglez, që vlefta e relikeve tëKim Filbit të cilat po shiteshin në shtëpinë më të madhe të an-kandeve në botë të shkonte për llogari të viktimave shqiptare, që aikishte spiunuar. Lordi anglez e botoi këtë menjëherë në organetprestigjioze britanike, por rezultati ishte pothuaj nul. E vlerësojmëNdrekën për këtë ide, por më shumë aktin e Pjetër Arbnorit.

Redaktori bëri të njohur dhe aktin e Maks Velos, që i dhuroiFondacionit M&M Ivanaj një seri punës së tij kushtuar dy vëllezërve.Një akt gati i panjohur në ditët tona dhe që duhet vlerësuar shumëprej mënyrës sesi ato u dhuruan. Redaktori ishte i kënaqur person-alisht pasi negocioi për arritjen e këtij akti jo fare të rrallë. Maks Veloka dhuruar 7 vepra të realizuara në kohë ndryshme që, sipas tij, ufrymëzuan nga personaliteti i Mirash Ivanaj, me jetën e të cilit lidhet vuajtja e përbash-kët si një ish të burgosur politik gjatë ditëve të errëta të Shqipërisë. Veprat ndryshojnënë madhësi dhe në llojin e artit, nga skica të vogla me laps mbi letër, tek dy të mëdhate skicuar me qymyr druri dhe bojë vaji.

Redaktori vlerësoi jashtëzakonisht një tregim të shkurtër, ardhur prej Enver Kushitme titull: Pesë minuta pas ndërrimorës. Për atë shkroi se: Një tregim i zgjidhur

jashtëzakonisht këndshëm teknikisht nga autori, duke na treguar aftësitë e tij në prozën eshkurtër por edhe aftësitë krijuese.

Në këtë numër u pa e mëndur botimi i një shkrimi të një kritiku të njohur holandez, që ushpreh për poezinë e Flutura Açkës. Paralele mbi vëllimin “Roja i dritës”, botu-ar tashmë edhe në holandisht. Flutura ishte vetmja që bëri një reagim pozitiv,krahasuar me të tjerët.

Ana Barton dhe Luan Topçiu na sollën një speciale kushtuar poetit VisarZhiti. Ata u shprehën se: “Visar Zhiti nuk bën “pronarin e fjalës’, por të dashurinintim të saj, ai është vena e zgjedhur e gjakut, përmes të cilit fjala i shpërnda-het botës në formën e pastër dhe në formën primare të poezisë. Visar Zhitiështë vendi prej mishi, gjaku, eshtrash dhe emocionesh në të cilin fjala trupë-zohet dhe rritet, rrumbullakësohet, bëhet e plotë, që më pas t’i shpërndahetbotës”. Redaktori është i dëshiruar të ketë një shkrim kritik për ndonjë autor,sepse të gjithë janë të jashtëzakonshëm tek ne...

Eshref Ymeri na solli një shkrim për një vepër të fundit të Mira Meksit, për tëcilën ai shkroi se: tregimet janë njëri më joshës se tjetri, lexuesi i vëmend-

shëm dhe me kulturë filologjike rri e përsiat, duke arritur në përfundimin se vepra artistike ekësaj shkrimtareje të talentuar është mishërim i përgatitjes enciklopedike, i erudicionit dhe ikulturës së lartë gjuhësore, e cila është e pamundur pa zotërimin e universit të pasur të le-ksikut. Dhe Mira Meksi e zotëron në përsosmëri këtë univers...Numri ishte relativisht i mirë dhei këndshëm, por jo në lartësinë që e duam. Nuk iu shmangëm dot patetizmit, por tregimi i Kushit,poezitë e dikurshme të Zhitit dhe shkrimi i Gjinit i dhanë shumë frymëmarrje.

Mbi këtë det, mbi detin - hartë, të sajuar mbi letër,fëmija lëshon një anije prej prej letre dhe fillon tëimitojë lundrimin: aventurën që i ka munguar nëjetë.

Fëmija të cilit i ka humbur deti jam unë. Sa herëqë e gjej, e tregoj. Më kishe mbetur vetëm njëmundësi. Ta rikrijoja. Më vetmi. Në heshtje, sido-mos. Një det për vete, për paraardhësit, përpasardhësit dhe për të ngjashmit e mi. Një detpengesë, por edhe një det mundësish. Nisur ngavetja, për të mbërritur drejt fatit të vendit, duhetta ribëja si hapësirë lirie detin tim të brendshëm.

Prej këtej mund të them se asnjë kulture tjetërdetare në Evropë, veç kulturës shqiptare, nuk iështë vënë aq shumë në pikëpyetje dhe madje mo-huar marrëdhënia si me detin e përgjithshëm ash-tu edhe me detin intim. Ja përse venë në det men-dimet dhe ja përse kujtimet për këtë det të kyçur,sidomos kujtimet që nuk bëjnë zhurmë, vrasinnjëlloj si arma me silenciator, duke të krijuarnjëkohësisht ndjenjën e fajit edhe pa qenë fajtor.

Kur më dhuroi Zeppelinin e tij të dorës im atëndoshta nuk e ka ditur se Lasgush Poradeci, kypoet i mrekullueshëm shqiptar nga bregu përballëliqenit tonë të përbashkët, mendonte se poeti mbanpërgjegjësi për gjithçka që ndodh. Edhe psepërpiqem t'i shmang ndaj pyetjes "pse shkruaj",ndonjëherë e besoj edhe vetë se mw gjasë shkruajngaqë nuk kam kujtesë fort të mirë; se e shkruarae mbron asgjësimin e kujtesës, duke e ruajtur

vetëdijes dhe pranimin e Tjetrit në Ballkan.Kujtoj gjithashtu edhe mëngjesin e një dite jan-

ari, kur Prof. Sonja Stojmenska-Elzeser më tele-fonoi për të më njoftuar vendimin e Jurisë se ishashpallur fitues i këtij çmimi me domethënie përjetën time si dhe për të më pyetur (siç protokolli imirësjelljes në raste si ky e kërkon) nëse e pranojaçmimin.

Ndjesia e parë pas këtij komunikimi lidhej menevojën për ta ndarë me dikë Tjetër lajmin e mirë.Po me kë? A janë ende të shumtë ata që arrijnë tëgëzojnë për Tjetrin, sidomos kur ky Tjetri ështënjë l'étranger / overseas - ardhur nga dete të huaj?Tingëllonte sikur përndiqesha nga vargu "sot kamgjithçka, por s'kam me kë e ndaj." Përpiqem tëkuptoj. Pasi mezi kanë dalë, por jo edhe shkëpu-tur krejtësisht nga fatet tragjike, për të kapur memundim ritmin e kohërave moderne, popujt e lash-të të Ballkan e krijuan si vetëmbrojtje një mendë-si. Për këta popuj vetëm dhimbja dhe brenga janëtë rënda dhe se se për t'i mbajtur e përballuar atoduhen miq dhe dashamirë.

Ndryshe nga sa besohet edhe gëzimi peshon.Madje rëndë. Për ta përballuar edhe gëzimi duhetndarë në pjesë më të vogla. Gëzimi duhet ndarë.Me ata që gëzojnë për Tjetrin, për të panjohurin,të huajin, të ndryshmin nga ne. Por gëzimi duhetndarë edhe me ata që nuk e kanë njohur gëziminpër Tjetrin. Gëzimi duhet ndarë me sivëllezër e sim-otra të besimit se Bukuria mundet ta shpëtojëbotën, siç Dostojevski besonte. Në një kohë ku eshkuara po zhduket dhe e ardhmja është larg, nambetet të çmojmë të tashmen, këtë çast, ditën qëpo shkon pa zhurmë teksa ne jemi përballë.

Ndaj edhe sot ndihem thellësisht mirënjohëskundrejt fjalëve vlerësuese ndaj poezisë sime dheveprës së paraardhësve që ngritën ura, që shkrim-tari i shquar, Akademiku Luan Starova, i cili mëmirë se kushdo tjetër i ka shprehur metaforat eemigrimit dhe mundimeve ballkanike. E ndaj këtëkënaqësi me Robert Alagjozovskin, mikun e her-shëm, njeriun mendjehapur, përkrahësin e vleravedhe bashkëpunimit mes fqinjëve dhe botuesin timtë parë në gjuhën maqedonisht. E ndaj gëzimin meMirjana Ilieva-Jasharin dhe me përkthyesin e lib-rit të botuar enkas për këtë rast, të nderuarin Re-sul Shabani. Ky skeptër i përket gjithashtu gju-hës shqipe dhe poezisë shqiptare, që edhe pa zhur-më ia ka dalë të ketë kulme poetike dhe emra tëspikatur që, për ju, fat të mirë, i keni përkthyer,duke i bërë pjesë të kulturës suaj.

Shpreh nderim ndaj Lidhjes së Shkrimtarëve tëMaqedonisë së Veriut, por veçanërisht ndaj Jurisëqë, pa më njohur në rrugë të tjera, veç njohjespërmes poezisë, pati mirësinë të përzgjidhnin kr-ijimtarisë time mes krijimtarisë së poetëve po aqtë çmuar ndërkombëtarë. Në fund, si formë lutje-je, sjell nëpër mend një dialog nga eposi ballkanik,ku njëri nga heronjtë e përbashkët kulturorë, lutetqë fitorja e tij të mos ketë "lënduar" ndonjë më tëmirë se vetë ai.

Për ta mbyllur po me fjalë që nuk bëjnë zhurmë,siç do pëlqente im atë, njeriu që dikur më dhuroinjë Zeppelin jo fluturues, perifrazoj në mënyrë tëlirë vargun e poetit të romantizmit shqiptar, NaimFrashëri, kur shkruan: Tani jam në mesin tuaj -mos më merrni për një Tjetër: për të huaj! Përmeskëtij libri dhe falë lexuesit, do të kem mundësinëtë qëndroj pak më gjatë e të kthehem pak mëshpesh në këtë qytet.

Faleminderit!

Mjedisi imDeti im nuk ishte ibukuri i deteve, tëcilit poetët i thurninvargje dhe proza-torët e përshkruar sihapësirë lirie. Detiim ishte ndryshe.Fondi i gjuhësshqipe nuk është ivarfër në fjalë qëshënjojnë emra mellojet e valëve, pordeti i fëmijërisë simedukej se nuk ishte izoti të prodhonte asdallgë të fuqishmeme kreshta të mëdhadhe as tallaze.Vetëm valë, dallgëz-ime të vogla esulavëza mund tëkrijonte ai. Edhekëto deti im i krijonteheshturazi, pazhurmë, pa fjalë,sikur dikush i kishtembyllur gojën duke ekthyer nga gjëmuesnë vuv apo sikurdiçka e pengonte tanxirrte jashtëklithmën e brengëssë një deti pa tëdrejta, një deti tëshndërruar nëskllav, që mbantembi shpinë vetëmmaune dhe anije tërënda pune, sihamall.

njëkohësisht edhe nga manipulimet e bashkëko-hësve dhe të pasardhësve. Nuk dua që të tjerët t'iharrojnë, sidomos disa nga pamjet që pashë nëkohën kur fëmija nis të plotësohet si njeri.

Dhe një nga kujtimet e pashlyeshme të asajkohe lidhet me mungesën e lirisë. Ishin të burgo-surit. U shfaqën befas në mes të lagjes ku banojame familjen, kur unë isha ende 7 vjeçar. I pashëkur hëngrën ushqim. Kërkuan ujë. U dhamë.Pastaj u kthyen për të vazhduar punën, duke kon-trolluar se mos kishin plumbçat që tregonindrejtësinë e murit luajtur vendit. Me ato mjete atasajuan banjat, ndanë dhomat e gjumit nga dhomate ndenjes, ku ne dhe fqinjët e ardhshëm do uleshinpër të parë në ekran lajmet me fitore, me armiqdhe me tradhtarë të atdheut dhe të shtetit. Nga tërriturit dëgjova se ata njerëz kishin rënë. Procesiishte besueshëm dhe i njëkohshëm. Ata kishinrënë në burg. Unë kisha rënë në i mësime. Kisharënë për herë të parë edhe në dashuri. I rrethuarnga zhurmat shkruaj, që ta rifitoj heshturazi, ngapak dhe për çdo ditë lirinë e mendjes, në një sho-qëri që nuk është çliruar ende nga e kaluara dheku e përditshmja nuk ofron shpesh diçka të re.

Ndaj dhe mes tallazitjesh të tilla të kujtesësSkeptri i sotëm poetik më bëhet i afërt me tri-furkun e zotit të detrave, Poseidonit, i cili në mi-tologjinë detare të shqiptarëve njihet si Redon.Me atë skeptër tridhëmbësh zoti i detit krijoi ka-lin, kalin që shfaqet në Skeptër dhe që nuk ngjanaspak me kuajt e ngrirë në sheshet e parqet eqyteteve ballkanike të mbipopulluar nga kalorësit,por me kalin si simbol universal i shpirtit të lirë,metaforë turfulluese e çlirimit dhe e rendjes sëpërhershme drejt lirisë.

Veçse ende nuk di se si imazhet e kujtimeve tëtilla, së bashku me kujtimin e një biblioteke bren-da barkut të një anijeje, u shndërruan në poezitëqë ju keni sot në duar, si pjesë e këtij botimi tëbukur, ku dy poetë rrinë përballë si totemet e gd-hendura në këtë Skeptër. Më shumë sesa me au-toritetin apo sundimin, simbolikën e veçantë tënjë skeptri poetik dua ta lidh me zgjerimit të

Akademik Luan Starova,Ministri Robert Alagjozovski,shkrimtarja Frosina Parmakovska,poe ti Arian Leka

E diel 16 Qershor 201916 -FILOZOFI

Autori na prezanton një nga filozofët më të mëdhenj të shekujve të shkuar, bashkë me një argument shumë intere-sant, që lidhet me matematikën.A

ARGUMENT

NGA PROF. DR. GJERGJ SINANI

Osvald Shpengler (29 Maj1880 - 8 Maj 1936) lindi nëBlakenburg. Ai studjoi në

shumë universitete, Halle, Mynih,Berlin. Pasi e braktisi matema-tikën, ai iu përkushtua veprës sëtij që e bëri të famshëm në Europë"Rënia e Perëndimit", që u shkruapara vitit 1914, duke e bërë kësh-tu një nga doktrinarët më të mëd-henj të "revolucionit konserva-tor" në Gjermani. Që në vitin 1920ai u pozicionua në debatet politikeduke ju bërë thirrje gjermanëveqë t'u ktheheshin virtyteve pru-siane. Nacional-socialistët i për-dorën shumë ide të tij, por ai nukngurroi t'i kritikonjte tezatthemelore hitleriane, sidomosracizmin. Madje ai Hitlerin e kon-sideronte një Cezar të turmave. Aize një vend të rëndësishëm në filo-zofinë e historisë për shkak të njëkëndvështrimi të veçantë që ai ibëri historisë. Ai ishte një "histo-rian me kokë filozofike", nëse dotë përdornim shprehjen e Kantit,për domosdoshmërinë e filozofisënë trajtimin e historisë. PërShpenglerin nuk ka histori uni-versale, por një ndërrimqytetërimesh heterogjene dhe kuçdo qytetërim mishëron një"shpirt", ose një "fat" të veçantëqë kurrë nuk do të ripërsëritet.Pra, mund të flasim për një larmiqytetërimesh, të cilat mund t'istudjojmë, siç bëjnë botanistët dhezoologët, domethënë duke stud-juar në mënyrë krahasuese struk-turat e tyre.

Sipas tij, universi-histori, i parënë opozicion me universin-natyrë,intuitivisht, përmes formës, ësh-të një aspekt i ri i qenies njerëzorembi këtë tokë, që shkenca endenuk e ka zgjidhur këtë çështje.Shqetësimi i tij është se si mundta jetojë së brendshmi njeriu am-bientin e tij. Ai, duke kritikuarKantin, ndalet në një antitezëmjaft të pasur, fushën e numravekronologjikë dhe atë të numravematematikë. Sipas tij Kanti kabërë një gabim duke e lidhur, nënjë mënyrë skematike, së pari nje-riun e jashtëm dhe të brendshëmme konceptet mjaft të gjera dhesidomos jo të pandryshueshëm tëhapsirës dhe kohës dhe më pas,duke u nisur nga një mënyrë egabuar, gjeometrinë dhe arithme-tikën, në vend të të cilave duhetzëvendësuar, të paktën antitezashumë më e thellë e numrit matem-atik dhe të numrit kronologjik.Arithmetika dhe gjeometria janëtë dyja llogaritje hapsinore, tëpamundura të ndahen në zonat e

tyre më të larta në përgjithësi. Njëkoncept kronologjik, absolutishti kapshëm për njeriun naivpërmes ndijimit, e zgjidh problem-in duke shtruar pyetjen kur, jopyetjen çfarë, as sa. Përmes kësajkritike ai kërkon një art tëkërkimit historik teorikisht tëndriçuar dhe të mos reduktohejnë modelin fizik të shkakut dhepasojës. "Besohet se bëhet sh-kencë historike duke ndjekurmarrëdhëniet objektive të sh-kakut dhe pasojës. Është intere-sante se filozofia e stilit të vjetërnuk ka menduar kurrë për ekzis-tencën e marrëdhënieve të reja tëmundshme ndërmjet qenies njerë-zore inteligjente dhe universit rre-thues" , shkruan ai në Hyrjen eveprës së tij "Rënia e perëndimit".Në këndvështrimin e tij, përmeskritikës së Kantit dhe Shopen-hauerit, matematika dhe parimi ishkakësisë shpien në një klas-ifikim natyror, kronologjia dheideja e fatit në një klasifikim his-torik të fakteve. Secili nga këto dygrupe përfshin në vetvete tërëuniversin. Edhe matematika lid-het me të jetuarit së brendshmi tëambientit rrethues. Për këtë aibën një krahasim ndërmjetmatematikës antike dhe asaj tëPerëndimit. Mendimi numerikantik i konceptonte gjërat ashtusiç janë, si madhësi, atemporale,pastërtisht prezente. Nga ku doligjeometria e Euklidit, statikamatematike dhe formimi përfun-dimtar i një sistemi shpirtërorpërmes teorisë së seksioneve kon-ike. Përkundrazi, ne i koncep-tojmë gjërat të tilla siç ato bëhendhe sillen, si funksione. Nga ku

dinamika, gjeometria analitikedhe llogaritja diferenciale. Teoriamoderne e funksioneve është or-ganizim i madh i kësaj mase men-dimesh. Entelekia e Aristotelitishte i vetmi koncept atemporal -ahistorik - i evolucionit që ekzis-tonte.

Pas kësaj paraqitje tëpërgjithshme, le të ndalemi mënga afër në kuptimin e numrave,me të cilin fillon edhe kapitulli iparë i veprës së tij. Sigurisht, kup-timi i numrave nuk mund të zbu-lohet pa u ndalur mbi dallimin qëbën Shpengleri ndërmjet kul-turës së mundshme dhe kulturësreale, kulturës si ide e qenies, epërgjithshme ose e përveçme, dhekulturës si trup i kësaj ideje, sishumë e shprehjeve të saj të bëra

shqisore, të bëra në mënyrë hapsi-nore dhe konkretisht. Ka edhe njëdallim tjetër, ai ndërmjet të jetu-arit dhe të njohurit në mënyrëeksperimentale. E para përdor, përtë komunikuar, krahasimin,imazhin, simbolin; e dyta, for-mulën; ligjin, skemën. Në këtëkontekst të përgjithshëm, si shem-bull të mënyrës se si një shpirtkërkon të realizohet në imazhin euniversit të tij rrethues, për pa-sojë edhe të masës si një kulturë ebërë shpreh dhe riprodhon një idetë qenies njerëzore, ai merr num-rin si baza e çdo matematike, njëe dhënë e parë absolute.

Sipas tij, origjina e numravengjan me atë të mitit. Njeriu prim-itiv ngre në rangun e hyjnive, nu-mina, përshtypjet natyrore të pa-mundura të përcaktohen, duke ilimituar, duke i kapur përmes njëemri. Po kështu, numrat janë ele-mente për të delimituar dhe, pra,për të kapur përshtypjet natyrore.Përmes emrit dhe numrit, in-teligjenca njerëzore merr pushtetndaj universit. Gjuha e shenjavetë një matematike dhe gramatikae një gjuhe të folur, në thelb, kanëtë njejtën strukturë. Kështu, edhelogjika është një lloj matematikedhe anasjelltas. Pra, në çdo ak-sion të inteligjencës njerëzore, nëmarrëdhënie me numrin matem-atik - matja, llogaritja, skicimi,peshimi, organizimi, ndarja, - ësh-të prirja për të delimituar shtrir-jen, të paraqitur përmes formavelinguistike të demonstrimit, tëdeduktimit, të parimit, të sistemitdhe përmes këtyre akteve përpiqettë kapë strukturën e këtij imazhi

të universit që ai e quan "natyrë"dhe e "njeh" si të tillë. "Ështënatyrë, shkruan Shpengler, ajo qëmund të llogaritet, është histori,totaliteti i asaj që është pa mar-rëdhënie me matematikën. Ja nëçfarë i duhet dhënë siguriamatematike ligjeve të natyrës,gjykimi i çuditshëm i Galileut qëe gjen natyrën "scritte in linguamatematika" dhe faktin e nënvi-zuar nga Kanti se shkenca naty-rore ekzakte është, në mënyrëstrikte, e limituar nga mundësiae përdorimit të metodave matem-atike" .

Pra, te numri, si shenjë e njëlimiti të kryer, shprehet, siç e kup-toi Pitagora me një siguri tëbrendshme të thellë, që rezultonnga një intuitë e madhe, absolut-isht fetare, natyra e çdo gjëje re-ale njëherazi të bërë, të njohur, tëlimituar. Megjithatë, sipas tij,këtu nuk duhet ngatërruarmatematika praktike, aftësia përtë menduar me numra, me matem-atikën shkencore shumë më tëngushtë, ose teorinë e numrave,të zhvilluar përmes fjalës dhe sh-krimit. Por, ka edhe rrugë të tjerapër të konkretizuar ndijimin fille-star që është në bazë të numrave.Në fillim të çdo kulture gjejmë njëstil arkaik, që mund të quhetgjeometrike diku gjtkë nga kul-tura e lashtë helene. Sipas tij, kadiçka të përbashkët të shprehjesmatematike në stilin antik tëshek. X, me atë të tempujve të di-nastisë së IV egjyptiane, me thek-simin absolut të vijës dhe të kën-dit të drejtë, me relievin e sarkof-agëve të krishtërimit primitiv, mearkitekturën dhe dekorimin ro-mak. Çdo vijë, çdo figurë njerëzoreose shtazore, me qëllim të pastërimitues, na zbulon një mendim nu-merik mistik në marrëdhënie tëdrejtpërdrejtë me misterin e vde-kjes (të të ngrirës). Kështu, kate-dralja gotike dhe tempulli dorikjanë një matematikë e ngurosur.Sigurisht, ishte Pitagora i pari qëi konceptoi në mënyrë shkencorenumrat antikë, si parim të një ren-di universal të gjërave konkrete,si masë ose si madhësi. Por, rreg-ullat strikte të statujave dhe or-ganizimi i kolonës dorike na tre-gojnë, përmes numrit, rendin ebukur të njësive shqisore dhetrupore. Prandaj, të gjitha artet emëdha janë mënyra të limitimitnumerik dhe kuptimor.

Duke e ilustruar këtë ide meshembuj nga kulturat e ndry-shme, ai nxjerr një fakt tepër tërëndësishëm, që ka qenë injoruarnga matematikënët. Ky fakt ësh-të se numri në vetvete nuk ekzis-

Matematika në këndvështrimin eFilozofisë së Historisë së Shpenglerit

Matematika dhe filozofiaËshtë natyrë, shkruanShpengler, ajo që mund tëllogaritet, është histori,totaliteti i asaj që është pamarrëdhënie me matema-tikën. Ja në çfarë i duhetdhënë siguria matematikeligjeve të natyrës, gjykimi içuditshëm i Galileut që egjen natyrën "scritte inlingua matematika" dhefaktin e nënvizuar nga Kantise shkenca natyroreekzakte është, në mënyrëstrikte, e limituar ngamundësia e përdorimit tëmetodave matematike".

E diel 16 Qershor 2019 - 17MEA CULPA

ton dhe nuk mund të ekzistojë,pasi ka shumë universe numrash,sepse ka disa kultura. Kështu, negjejmë një tip hindu, arab, antik,perëndimor të mendimit matema-tik dhe, për pasojë edhe për num-rin, secili special dhe unik që nëorigjinë, secili simbol i një vlereekzakte si dhe shkencërisht tëkufizuar, parim i një organizimitë të bërit, ose pasqyrim i natyrësintime të një shpirti të vetëm dhetë asnjë tjetri, pikërisht të asaj qëështë pika qendrore e kësaj kul-ture dhe e asnjë tjetri. Prandajekziston më shumë se një matem-atikë. Prandaj, struktura egjeometrisë euklidiane ndryshontotalisht nga ajo e Dekartit, anal-iza e Arkimedit nga ajo e Gausit,jo vetëm nga gjuha e tyre formale,qëllimi dhe mënyrat e tyre, por si-domos nga thelbi, nga sensi origi-nal i numrit, i cili përfaqson evolu-cionin shkencor. Në përputhje mekoncepsionin e tij filozofik mbikulturat edhe matematika i karrënjët te kultura nga ngjizet njëqytetërim, nga lloji i njerëzve qëreflektojnë rreth saj.

Me interes është të ndalemiedhe në trajtimin krahasues qëShpengleri u bën matematikave,dhe një morfologjie krahasuese eformave të njohjes, që është njëproblem që i takon mendimitperëndimor. Për më tepër, rrethmatematikave duhet arsyetuar nëmënyrë historike. Shpirti antikkrijoi matematikën e vet pothua-jse nga hiçi; shpirti perëndimor, ipajisur me të menduarit historik,duke zotëruar tashmë shkencëne mësuar - së jashtmi dhe jo sëbrendshmi - ishte e detyruar tëpërftonte të vetën përmes modi-fikimit dhe korrektimit, përmesnjë shkatërrimi real të matema-tikës antike, e huaj për të nganatyra. Krijimi i parë ishte ai iPitagorës, i dyti ai i Dekartit. Ngamatematika antike u kalua te ajoarabe. Ajo që ne dimë nga matem-atika aleksandrine është se u zh-villua në universitetet e Edesës,Xhondisaburit dhe Ktesifonit.Pavarësisht nga emrat grekë - Ze-nodori që u mor me figurat izope-rimetrike, Serenos që u mor mevetitë e një rreze drite harmonikenë hapsirë, Hipsikles që futi ndar-jen kaldene të rrethit, sidomosDiofantin - matematicienët e Ale-ksandrisë ishin të gjithë aramenëdhe literatura e shpëtuar nga ve-prat e tyre ishte shkruar në gju-hën siriake. Kjo matematikë e gje-ti zhvillimin më të madh në sh-kencën arabo-islamike dhe u pa-sua nga një krijim, pothuajse i ripas një intervali të gjatë, ngamatematika perëndimore.

Për ta ilustruar më mirë, le tëndalemi në një krahasim qëShpengler bën ndërmjet Diofantitdhe Dekartit. Duke lënë mënjanëdetajet historike dhe lidhjet ematematikës me artin, që do tëkërkonin një analizë më vete, letë shohim koncepsionet matema-tike përkatëse. Diofanti qe i pariqë e çliroi matematikën antikenga zinxhirët shqisorë. Ideja enumrit si madhësi nuk u zgjeruamë tej prej tij, por u shkatërrua.Diofanti nuk shikonte te numratmasën dhe substancën e gjëraveplastike prej nga buronte dhe artii trupave të bukur grekë, por aipërpunoi matematikën magjike,sipas shprehjes së Shpenglerit, ecila do të ishte në bazë të algje-brës arabe. Për të treguar këtëzhvillim ai përdor një krahasimme artin e objekteve të kultit: "Al-gjebra është ndaj matematikësantike dhe analizës perëndimore,

ashtu si kisha me kupolë ështëndaj tempullit dorik dhe kate-drales gotike" .

Sipas Shpenglerit, akti decisivi Dekartit, gjeometria e të cilit ubotua më 1637, nuk ishte se futinjë metodë ose një intuitë të re nëkuadrin e gjeometrisë ekzistuese,por sepse konceptoi përfundi-misht një ide të re të numrit, qëkonsistonte për ta çliruargjeometrinë nga manipulimi op-tik i ndërtimit, si të hapsirës sëmatur dhe atë të matshme. PërDekartin, analiza e të pafundmesishte bërë një realitet. Dekartishkatërroi konceptin, të trasmet-uara nga tekstet antike dhe tra-dita arabe, të madhësisë ose di-mensionit shqisor dhe e zëvendë-soi me atë të raportit variabël tësituatave në hapsirë. Duke nisurnga Dekarti, e ashtuquajtura"gjeometri moderne" u bë ose njëaktivitet sintetik, që përcaktontepërmes numrave situatën epikave në një hapsirë që nuk kamë domosdoshmërisht tre dimen-sione, ose një aktivitet analitik qëi përcakton numrat përmes situ-atës së pikave. "Por, shkruanShpengler, të zëvendësosh vijat mesituatat, kjo do të thotë të kon-ceptosh idenë e shtrirjes si pastër-tisht hapsinore dhe jo më trupore". Si shembull të këtij revolucionimatematik të shkatërrimit tëgjeometrisë si një trashëgimi op-tike të përcaktuar, Shpengleri sjellfutjen e funksioneve të këndevenë funksione ciklometrike, pastajreduktimin e tyre në seri, të cilatngë vetia e numrave të pafundëmtë analizës algjebrike, e humbënedhe gjurmën më të lehtë të fig-urave gjeometrike të stilit euklid-ian. "Kështu, historia e shkencësperëndimore, shkruan Shpengler,është ajo e emancipimit tonë pro-gresiv të mendimit antik, eman-cipim që madje nuk është dashur,që u shkëput me forcë ngathellësitë e të pandërgjegjshmes.Prandaj, evolucioni i matema-tikës moderne u transformua nënjë luftë të fshehtë, të gjatë dhepërfundimisht fitimtare, kundërkonceptit të madhësisë" .

Në qoftë se për antikët pikënis-ja e çdo figurimi ishte organizimii të bërit në masë ku ai ishtepresent, ose mund ta percepton-

te, ta maste dhe ta llogariste, ndje-sia perëndimore gotike e formës,që është ai i një shpirti të pabash-kmatshëm, i një vullneti të fortëqë shtrihet në të gjitha distancate largëta, ka zgjedhur shenjën ehapsirës së kulluar, abstrakte tëpafundme. Matematikat perëndi-more, sapo u çliruan ngaparagjykimet antike, depërtuannë rajone tërësisht abstrakte tënjë larmie të pafundme numrashme n dimensione - jo më me 3 - bren-da së cilës nuk kemi elemente tëdukshme. Algjebra arabe, trigo-nometria hindu, mekanika anti-ke u inkorporuan te analiza. Qenëpikërisht parimet më të qarta tëllogaritjes elementare (si 2 x 2 =4), të cilat, të studjuara nga pikë-pamja e analizës, u bënë problem,zgjidhja e të cilave u gjet mendërmjetësinë e teorisë së sasive.Kështu, marrëdhënia e madhësisëu quajt proporcion, ajo e mar-rëdhënies (relacionit) u përfshi nëkonceptin e funksionit. Në qoftëse matematika antike llogaristeproblemin e përcaktuar, matema-tika e të pafundmes trajton klasatë tëra mundësish formale, grupefunksionesh, operacionesh, ekua-cionesh, kurbash, jo më sipaskëtij apo atij rezultati, por sipaslëvizjes së tyre. Kështu, lindi ide-ja e një morfologjie operacioneshmatematike dhe që përbën tiparinkryesor të çdo matematike mod-erne. "Çlirimi i gjeometrisë ngaintuita shqisore, algjebrës ngakoncepti i madhësisë dhe t'i bash-koje të dyja në godinën e fuqishmetë teorisë së funksioneve, përtejkufijve elementarë të konstruk-sionit dhe të kalkulimit: e tillë ish-te rruga e matematikave perëndi-more. Kështu, numri antik kon-stant u shkri te numri variabël" ,kjo është pasqyra e evolucionitmatematik në qytetërimin perën-dimor, sipas Shpenglerit.

Duke u bërë analitike, sipas tij,gjeometria i shkriu të gjitha for-mat konkrete. Ajo i zëvendësoitrupat matematikë me raporte ab-strakte hapsinore. Ajo më së parizëvendësoi figurat optike të Euk-lidit me vendet gjeometrike, që lid-hen me një sistem koordinatash,pikënisja e të cilave mund të zgjid-het arbitrarisht dhe e reduktoiekzistencën reale të objektit

gjeometrik në pandryshuesh-mërinë e sistemit gjatë operacion-it, e cila nuk qëndron më te ma-sat, por te ekuacionet. Shpejt,koordinatat u konceptuan si vleratë kulluara, të cilat nuk përfaqë-sojnë më shumë nga sa shfaqinose zëvendësojnë situatën epikave si elemente hapsinorë ab-straktë. Numri, si limit i të bërit,nuk paraqitej simbolikishtpërmes imazhit të një figure, porpërmes atij të një ekuacioni. Kësh-tu, kuptimi i gjeometrisë u përm-bys; sistemi i koordonatave u zh-duk si imazh dhe atëherë pika ubë plotësisht një grup numrashabstraktë. Edhe në metafizikë dokemi pasoja, pasi ideali i shtrirjestranscendente hyri në kontradik-të me mundësitë e ngushta të vësh-trimit të drejtpërdrejtë, por kjoçështje do të kërkonte një analizëtë veçantë dhe më të detajuar, qëdel jashtë hapsirës së kësaj kum-tese. "Por, thekson Shpengler, nëqoftë se numri i Pitagorës zbulo-het në natyrë në formën e objek-teve të veçantë të dhënë, ai i De-kartit dhe pasuesve ishte një gjëqë ai duhej ta fitonte me luftë tëlartë, një raport abstrakt tiranik,i pavarur nga çdo e dhënë sh-qisore dhe gjithmonë gati për tavlerësuar këtë pavarësi kundërnatyrës" . Nga momenti që elemen-ti hapsinor i pikës e humbi kar-akterin e seksionit të koordinat-ave në një sistem intuitivisht tëshfaqshëm, atëherë nuk kishteasnjë vështirësi të zëvendësohejnumri 3 me numrin e përgjithshëmn. Tashmë nuk janë më numratmatës që tregojnë cilësitë optiketë një pike në raport me vendin esaj në një sistem, por përmasat nënumra të pakufizuar që përfaqë-sojnë plotësisht cilësitë abstraktetë një grupi numrash.

"Pasojë e kësaj intuite të mad-he të universeve hapsinore sim-bolike, shkruan Shpengler, ështëkoncepti i fundit dhe definitiv imatematikës perëndimore: ai qëzgjeron dhe spiritualizon teorinëe funksioneve duke e transfor-muar në teorinë e grupeve" .

Në vend të konkluzionit, mundtë paraqesim këtë skemë historikeqë e ka përpunuar vetë Shpengleri.

AtikitetiPerëndimi (Oksidenti)

1. Konceptimi i një numri të riRreth 540, numri-madhësi i pi-

tagorianëve Rreth 1630,numri-funksion i Dekartit, Fer-mat, Paskalit, Njutonit dhe Laib-nicit (1670).

(Rreth 470, fitorja e plastikësndaj afreskut). (Rreth 1670, fi-torja e muzikës ndaj pikturës nëvaj).

2. Apogjeja e zhvillimit sistem-atik.

450-350, Platoni, Arkitas, Eudok-si 1750-1800, Euler, Lagranzhë,Laplacë (Gluk, Haiden, Moxart).

(Fidias, Praksiteli).3. Universi matematik i për-

funduar së brendshmi300-250, Euklidi, Apollonius,

Arkimedi Pas 1800,Gaus, Goshi, Raiman (Bethpven).

(Lisipi, Leokares).

Prof.Dr. Gjergj Sinani***Shënime1-Oswald Spengler, Le déclin de

l'Occident, Gallimard, 1948, f. 19.2-Spengler, po aty, f. 67.3-Spengler, po aty, f. 82.4-Spengler, po aty, f. 84.5- Spengler, po aty, f. 85.6-Spengler, po aty, f. 96.7- Spengler, po aty, f. 97.8- Spengler, po aty, f. 99.

Një ilustrim i idesë Shpengler bën një dallimndërmjet Diofantit dheDekartit. Duke lënë mënjanëdetajet historike dhe lidhjete matematikës me artin, qëdo të kërkonin një analizëmë vete, le të shohimkoncepsionet matematikepërkatëse. Diofanti qe i pariqë e çliroi matematikënantike nga zinxhirët sh-qisorë. Ideja e numrit simadhësi nuk u zgjerua mëtej prej tij, por u shkatërrua.Diofanti nuk shikonte tenumrat masën dhe sub-stancën e gjërave plastikeprej nga buronte dhe arti itrupave të bukur grekë, porai përpunoi matematikënmagjike, sipas shprehjes sëShpenglerit, e cila do tëishte në bazë të algjebrësarabe. Për të treguar këtëzhvillim, ai përdor njëkrahasim me artin eobjekteve të kultit: "Algjebraështë ndaj matematikësantike dhe analizës perëndi-more, ashtu si kisha mekupolë është ndaj tempullitdorik dhe katedrales gotike".

E diel 16 Qershor 201918 - LETËRSIA E KOSOVËS

EESSE

Autori i njohur nga Kosova vjen me një esse, ku notat ekzistenciale e bëjnë që të japë dhe një përshkrim të një shpirti qëndjen gjithnjë e më shumë zhgënjim. Ëndrrat që nuk u realizuan, por edhe shumë nga paradokset e kohës, të cilat e kanëbërë qenien e sotme të jetë shumë mosmirënjohëse ndaj normalitetit... e hidhërojnë mendimtarin e njohur.

KAM SHITUR GJAKPËR TË BLERË ËNDRRA

NGA REXHEP FERRI

1.Nuk kam se ku të shkoj më larg. Më larg e mëthellë nuk besoj në asgjë... Të shohim a kemi qenëndonjëherë normal.Nga një idiotllëk i paparë, me njerëzit peshkaqen,unë e urrej lojën me sy të mbyllur.Dua të kthehem te qumështi i nënës.Isha i ri.Ajo moshë është si pema.Me buzë ta prek faqen.Sikur të mos ishte hera e parë do të ishte hera edytë.Jeta qenka udhëtim drejt vetës.Më bënë te kuptoj kush isha e kush jam.Duhet ta kisha ditur më kohë.Ndoshta më besoni.Legjenda thotë se jam pak i vonuar.Historinë nuk e kemi të shkruar.Për ta kaluar edhe një sfidë ndalem.E ndeza një cigare dhe ironinë e pashkruar e har-rova.Kush është afër mund të rri anash e të shikojë sipo luhet loja.Jeta bën magjinë e vet.Përtej së mirës përtej së keqes kam shitur gjak përtë blerë ëndrra.

2.Qielli ra në tokë.Dita e tokës në oqean.Nga fundi i oqeanit lindin malet e ardhshme.Malet e reja.Nga toka deri në qiell njeriu është larguar nganjeriu.Njeriu armik i njeriut.Ka harruar se jeta është jetë.Pse mundohemi të themi po.Me premtime e pa premtime shpesh më vjen të be-soj.Pak më shumë e pak më pak, Mbreti Plak, pasi idoli pija veten e pa në skaj të botës.Nëse e kuptoni, për herë të dytë mos t'i bimë rrethe rrotull atij muhabeti.Besueshmëria ka rënë aq poshtë sa që kemi filluartë mos i besojmë as vetvetes.Tani duke ju gjujtur në shpinë historisë mash-truese i lutemi zotit vetëm me një arsye, thjeshtëtë mos bëjmë vetëvrasje.

3.Më duket se po njihemi.Pa e ditur çfarë vlere ka një lum, një malKoha reale shumë reale me një lloj pasigurie shkelmbi varreNuk është lehtë për ta kuptuarUdhëtimin me karrocë e me kaprroj e kemi harru-ar.Jemi të maskuar.Për hapat e fundit, që janë si re në qiell, jemi pjesëe terapisë.Pse mos të besojmë!?Për gjërat e tmerrshme, me rrudha rreth syve dhepër hapat e fundit mos u prekni.Bota është larguar nga njeriu.Thjesht: njeriu armik i njeriut.Për ta kuptuar largësinë mes piramidave të Egjip-tit dhe Kullës së BabilonisëNga njëri kontinent në tjetrin, duhet të më besoni.Nga njëri breg në tjetrin.Një orë që punon.

Një orë që tregon kohëne saktë.Dhe një ditë që vjen eshkon pa pikë turpi.Pse kemi turp?Turpi ka vdekur.Kur jemi më shumë nëatë botë, thonë se jeminë këtë botë.Edhe pse nuk është përtë besuar, unë të gjithangjarjet po i lexoj sikurtë ishin rrëfema nga Bi-bla e nga Kurani.

4.Më në fund u pa: Çdo gjëdoli në shitje.Për një fije floku.Për një ushkur të këpu-tur.Historia përsëritet.Nuk është e lehtë tëkuptohet.Jemi të pasur, mrekulliae Zotit, të pasur.Pse jemi kaq të lumturkemi harruar të pyesim.Sillemi vërdallë.Çdo polic na ndalë.U themi: S'kemi ku tëshkojmë!As vend pune ku tëpunojmë.As para për të mbijetu-

të Mikromegas1.Kur njerëzit qesin flakënga goja.Hapat e fundit nukkanë nevojë për dëshmi-tarë as për gurët kilo-metrik të rrugëve.

5.Kur dielli i natës të bënsi të paqenë.Më mirë se gjithçkatjetër, jeta ka më shumëse një të kaluar, se një tëtashme, e një të ardhmeku s'mund të ndalemidhe ku s'mund të arr-ijmë.Në studion time, në tav-olinën time gjithëmonmbetet diçka e pakryer,e paparë dhe e dyta dhee fundit, që kanë qenëafër, shumë afër.Pse kemi kaq shumëfrikë nuk e kuptoj.Koha e tashme ka edhediçka tjetër, që na pretsa herë i afrohemi për tanjohur.A duhet të largohemiapo duhet t'i mbyllimsytë?Ajo që ne s'e shohim pona i terron sytë.

Përpara se të na merr koka erë, ndoshta do ta kup-tojmë se asnjëherë si sot nuk kishim kaq shumëkeqkuptime.Të besueshme.Të pabesueshme;Për gjërat që nuk harrohen.Numrat janë gjithçka.Unë u ndala te rrënja katrore e dyshit.Fitore. Humbje, o barazi.

6.Kë të pyes, kë ta bëjë fajtor për çmendurinë?Le të mendojë kush çka të dojë. Njeriu nuk e ka mëatë autoritet e nderim që kishte.Vetmia njerëzore flet kot.Nuk e di as vet ç'thotë.Nëse jeni filozofë mendjelehtë, mendoni diçka sotpër sot.Na duhen vite e vite për ta harruar të kaluarën.Koha dredh e përdredh gjuhën.Dredh e përdredh këngën.Dredh e përdredh konopin.Dredh e përdredh qafën.Legjenda thotë: Një grua ishte në mes.Pas një "Darke të fshehtë" larg e afër mistereve tërealitetit.Ajo grua, ajo nënë, duke kërkuar fatin, merrpërgjigjen e fatit, lutet për shpirtin e djalit."Rrugën e Kryqit" s'e pati të lehtë.Tri ditë pas kryqëzimit të Jezu Krishtit, kur e keq-ja largohet. Kur e keqja kalon.Për më shume se kaq, gjithë ajo dramë, i gjithë aitmerr që gjatë "Rrugës së Kryqit" e përjetoi JezuKrishti, ishte një marifet, një tradhti.Pas Darkës së Fshehtë, pas darkës së gabuar, ng-jarje e tmerrshme nuk ishin vetëm të atyre që undodhën as jo vetëm të vendeve ku ndodhin.Nuk e di a guxoj ta them: E ardhmja doli ndryshe,Për t'u mbajtur mend, me Jezu Krishtin ka filluarnumërimi i kohës në vite e shekuj; në atë të kohësë para-Krishtit dhe kohës së pas-Krishtit.

7.A ka edhe diçka tjetër.Kur u bëmë kaq të pasur?S'kemi më kohë të mendojmë.Me kuptimin e parë do të na merr djalli.Pse jo,Vetëm djall nuk kemi qenë.Jo njëherë, po shumë herë, jeta vjen e shkon përnjë bisht sorre.Me shtrirjen e fundit, futjani lapsin.Sipas një njoftimi për gazetë, koha me premtimeposhtë e lart kot sillet.Sa për sy e faqe, njeriu ynë kërkon falje.Për rrënimin e patriotizmit.Me jo pa jo, me po pa po, sojlinjtë tanë me dorën ehajdutit e gjejnë mashtrimin.Pa humbur kohë po na mësojnë si të presim, si tëqeshim, si të durojmë. Dhe me zë të lartë si t'i thër-rasim e si t'i përshëndesim.Historia do të tregojë ose do të harrojë se kushjemiKoha e tashme hapi një gropë.Kurrë nuk do të dihet çka është varrosur në atëgropë.Koha me brira i kreh flokët.E verbuar nga shkëlqimi bie në sy dhe bën figura.

Prill, 2019Prill, 2019Prill, 2019Prill, 2019Prill, 2019

Shënime1-(greqisht) I vogël- i madh

ar.Te Ura e Vezirit që i lidhdy vilajete: atë të Shko-drës me atë të Kosovës.Me jetë e shtëpi në faqetë malit.Me rrugë e flamur.E me ngjarje që jehojnëkëtyre anëve.Historia e fatit çdo nje-riu i bie mbi kokë.Me pasqyrën e mjesh-trit bizantin, kjo humb-je çdo ditë dyfishohet.Pushim mes seancave tëkuvendit të zotëve, ësh-

E diel 16 Qershor 2019 - 19LETËRSIA SHQIPTARE

FRAGMENT IDiell i vonë në stinëasnjë fjalë si do të rrijë.

Asgjë në qiellshpend, re, sy a duar,trupi mban dritë, lëshon hije,gjithsej në rregull.

Asnjë rrëfim atje.Si ngashërej mesnatemërmërimat e fëmijëve në gjumë.dorën në dorë të atit e nënës.plasaritjen e kockës që vazhdon.

Asgjë në qiell, asnjë ndodhi.

SEGMENTE JETE PANUMËR

Pres të dielën të mblidhet në pre-hrin e Zotitqë të them: mbaroi dhe kjo vijë jete,e minus në kalendar të shënoj orëte ikurame pengje, pa pengje, sidoqofshin.Mangut llogaritë, ditët, netët,koha, jetamangut përqafimet, puthjet,ledhat, fati, dëshirat.Kur ëndërruam na u tha se gabimijanë ëndrratkur dashuruam na u tha se dashu-ria nuk ekzistonkur ecëm shpejt na u shpjegua pseu rrëzuamkur ecëm ngadalë na u sqarua psembërritëm vonë.Si e qëndisëm jetën me duar të pam-ësuara, kështu?Lëkura na dhemb prej penjve qëprej saj i shkulëm.Pres të dielën t'i ndërmendem Zotite të më pyesë, pse numërimin eharroj çdo të hënë.

KËNGËE kam një këngë në lukth,një këngë në mish, në ashtqë çmendet brenda kafkeqë s'ndihet tutje, jashtë.

E imja jo nuk është(e jotja jo se jo),më sillet nëpër gjak,këndo më thotë, këndo.

E kam një këngë në mendnjë këngë që më kaqë frymën krejt ma merrqë zemrën po ma ha.

E imja vallë të jetë?E jotja ndoshta pak?Një notë shumë e ulët,një notë shumë e lartë.

E kam një këngë në buzë,një këngë në palcë, në venëqë pulsin shpesh ma humbqë tingujt rrallë m'i gjen.

KLIMË E BUTËPse hesht? më thotë.Pse flet aq shumë? i them.

Habitem, pse fjalët e mia nuk iaçajnë heshtjen.Habitet, pse heshtja e tij nuk m'igjen fjalët.Sesi flet, më thotë.Sesi heshtesh, i them.

Dhe fjalët e tij pezullohen në tëmiat.

GJALLËVetmia sillet rreth si një hijenë.Kë do të hajë të parin, mua apo ty?Dëshira, ky shpend i rrezikshëmmishin e kujt do të shqyejë mëmirë?

Cilit prej nesh do t'i gjakoset gojakur dashurinë ta dëshmojë?Jemi pre e mbijetesës apo të flijua-rit e frikës?Mos më thuaj.

Ne jemi gjallë, ende gjallë.Akoma nuk e dimë kush do të kaf-shojë, kë.Kush do të ushqejë, kë.Dhe kujt do t'i ndihet zëri në këtëshkreti të mallkuar.

Rrethi është i ngushtë, por ne jemigjallë.Ende gjallë, ende të ngrohtë.

THANË E PATHANËdu me t'ba landë(fjalë e za)prej fyti tingujt gatiten(gojën çel)heshtja del e para.

sh-sh, asgja.

du' me t'dashtëpse sa herë unë qeshftyrës tande bie dritë(sa andje me t'pa)pse sa herë ti qeshftyra ime t'ngrin(me andje me t'pa).

sh-sh, kurrgja.

du' me t'emnudiçka t'andshmee mu kujtu nji thanë(e kuqe thanë)si kurr' s'e kam thanë.

du' pranej t'du.

SHNA VAKUHân moj, ti faqedritdu me t'hânger regj' m'krip.

Du me t'hanger vak pa vakdu me t'hanger un ty sak.

Bashk me ujn e par' me t'pim'driten tande tuj u ngi'.

Me dur t'mija me t'kputë n'mgjespêm e amel me m'bâ fresk.

Mandej n'dreke me t'fergueme do voj ty me t'percllue.

N'darke leht, pa u trazueme do uj ty mir me t'vlue.

Hân moj, ti faqebardhëbanu bukë për pshesh me dhallë.

Du nder gishta me t'therrmuegrim mas grime me t'ngjerue.

Du me t'ba moj me pak hîth'me t'gatue me shum' drîth.

Rrumbullake moj si petullveç t'ha syt, e veç t'ha vetull.

Krejt kadal e me pirunsikur din se baj un'.

Her e atht e pak e ftofther e plot e shum e ngroft.

Hân moj, ti rrumbullakedu me t'pas tamel n'kafe.

Du me t'pas mjalt n'çajlug t'amel, lug t'bardh.

Se m'at qiell ti m'je mjaltuee m'at qiell ti m'je njelmue.

Hân moj, ti faqedritemerre vesht du me t'gatitë.

Pse e zonja kam qelluegjâna t'mira me gatue.

Hân moj, ti rrumbullakeher e verdh, her bardhake.

N'buzen time ke m'u tretën'emen t'ûnit e t'etit t'shenjt.

Pse kot qiella na ka krijue?Un per ty, e ti per mue.

MUZGUT QË VJEN,MUZGUT QË SHKON

Drita fijet i vari ndërtesavehijet i mbledh, hijet i shtonfilli i majtë turret kah e errëtafilli i djathtë ngjyrat ndërron.

Dhe mbylli të qeta ti kutitëse nata zërin kund s'ta gjendhe vëri zemrës bukur pritëmuzgut që vjen, muzgut që vjen.

Drita fijet i mblodhi terre nata zgjati një hap a dyka dalë mbrëmja pa asnjë petkka dalë mbrëmja dhjetë herë pa ty.

Dora mbi dorë kinse s'qëndronninëza në ninëz kinse s'shikonbuza mbi buzë kinse s'kujtonmuzgut që shkon, muzgut që sh-kon.

Kështu qetë përhitjen mbjelle në shpinë të natës frymën çonkështu qetë natën sjellmuzgut që vjen, muzgut që shkon.

Dhe sytë uli, asgjë s'ndijondhe sytë ngriji, asgjë s'pushtondhe muzgu sjell, dhe muzgu çondhe muzgu vjen, dhe muzgu shkon.

RRUZAREPLOT ME AVE

Ave, gjumit tand Shnâ Menje!

Bjer n'shesh pingul prej kreje,knaqu pemve si janë tu nejtëlenma kafken pushim nji herë.

Ave, gjumit tand Shnâ Zemer!Fli krahanorit si fmija n'prehenfuti durt per fresk mes brinjveme mbrritë flladin e menjes'ngrime.

Ave, gjumit tand Shnâ Trup!Uli temperaturat butëpa i bâ zemres s'fjetun vapëlene t'shtriqet gjân e gjatë.

Ave, gjumit tand Shnâ Frymae padukshmja, po ma e vyemja,flej se kam me t'knu' ninull'me mend zemre mrena n'trup.

Fleni bre ju pa u tanu'Shif sa ândshem jam tu knu'!Ave, avja t'marrtë ty, bre!Ave, ave... Uhhh! Çka ke?

Ç'ave, ç'ave, he Shnâ Muza?Shif tân bota u mbush me rruzashifi gishtat m'u bânë gjak!Flladi i muzgut moj t'perlaft!

Ave knoj e ave hesht,kurrgja imja s'din me fjetë.A sak pra, 'ikshu po bâni?Zhurm e kâng s'po i prani?

Mirë pra, mirë! Knoni, knoni!Ju pushimit mos ja thoni!Mu per vete, si m'ka plas buza,do m'zejë gjumi dikur, mbi rruza.

EJAEja,i qetësi fije bari mbi ujë.

Eja,i paqtësi aht deti në guaskë.

Eja,ngadalësi frymë e ngrohtë në qafë.

Eja,përmallshëmsi fjalë e harruar në erë.

Eja,i largëtsi orë muzgu.

Eja,i afërtsi muzë shiu.

Eja,i heshtursi fillesa e botës.

Eja,i lehtësi dritë në ag.

Eja,i lirë,

PPOEZIA

Autorja ka një figuracion shumë interesant dhe përbën zërin e një brezi që po sjell risi në poezinë tonë. Është për t'uvlerësuar se përshtatet edhe në dialekt dhe këtu loja shkon më shumë me ritmin, fakt që e vlerëson autoren...

Vijon në faqen 20

MUZGUT QË VJEN,MUZGUT QË SHKONNGA ERINA ÇOKU

E diel 16 Qershor 201920 -LETËRSIA

AARGUMENT

Për fatin e madh po krijohet një grup përkthyesish nga vende të ndryshme që janë të lidhur ngushtësisht me gjuhën shqipe.Një fond, i cili ekzistoi me ministren Kumbaro dha rezultat, por tashmë ai po zbëhet, ndërsa sensi i promovimit të përk-thyesve të huaj që përçojnë letrat shqipe duket se ka rënë. Mbështetja përmes tij është një lloj ndihme për përkthyesit e huajdhe shtëpitë e huaja botuese, që njohin procedurat sesi aplikohet prej kohësh në të gjitha vendet e Evropës...

si shpirti.

SHI SHTRIGEKur dashuria na zë fill,lemza na nget po ç't'i zëmë besëajo është krejt si një shtrigë,shtriga e bukur mbi një fshesë.

Përflasin retë me sytë nga ne,unë nuk jam ti, ti unë nuk je,vija u bë rrjedhë e shkoi rrëkeuji që nuk kam, uji që nuk ke.

Kur dashuria trutë na nxehflatra na dalin mbi kurriz,mbaje moj, mbaje mirë në fredragoin me luspa majë çatisë.

O ruaji retë e mos i ha,o në ujë rënsh për atë zjarr,o mblidhi retë e mos e ngafrymën e nxehtë për të gjallë.

Kur trupit valë na shkruhen retë,ti bëhesh unë, unë ndoshta tidhe kockash natën në të thertëdije se shtriga do të sjellë shi.

NGA BEN ANDONI

Letërsia shqipe ështëduke përçuar vlerat esaj në botën e madhe tëletrave. Por duket sefamën dhe emrin e Is-

mail Kadaresë nuk po mundetkurrsesi askush t'i afrohet. Kjo, josepse në Shqipëri, diasporë dheKosovë nuk bëhet letërsi e mirë,por niveli i menaxhimit të letravetona mungon krejtësisht. Janëgjithnjë e më shumë shqiptarë qëpo bëjnë letërsi bashkëkohore, porpamundësia e promovimit të tyreështë e frikshme. Po kjo përbën njëtemë krejtësisht tjetër.

Kadare, i mbathur me çmime tëshumta, ku mungon vetëm NO-BEL-i, është kthyer në simbolin eletrave tona, por njëkohësisht edhehija e të gjithë shkrimtarëvesëbashku shqiptarë. Për fatin e tijtë madh por aspak për fajin, ai kapasur pranë vetes disa nga përk-thyesit më të mirë të kohës, kukulmon i ndjeri Vrioni, një punë-tor i gjuhës gati i panjohur për viteme radhë de jure dhe de facto (emrii tij nuk pasqyrohej në frontespic)dhe që e lëvronte frëngjishten nëlartësi vërtetë sipërore. Nuk mundtë thuhet se të njëjtët ishin edheata të gjuhëve të tjera, paçka ar-ritjeve, por për një gjë duhet të jemitë ndërgjegjshëm: Vrioni e bëri ve-prën e Kadaresë të tingëllontemrekullisht në një gjuhë të madhesi frëngjishtja nga ku kjo vepërbëri historinë e saj. Një shembull ibukur i kohëve tona po vjen meLuljeta Lleshanakun dhe përk-thyesen e saj po shqiptare Ani Gji-ka, e cila me punën e saj të jash-tëzakonshme e ka përcjellë njëletërsi të tillë në mes të veprave më

të mëdha të njohura.Të tillë mund të përmendim dhe

një grup të tjerë autorësh-përk-thyes tanë, por që gjithsesi nukmund të zëvendësojnë kontributinqë mund të japin familjen e përk-thyesve të huaj, që duhet të përga-titen realisht për letërsinë shqipe.Një pjesë e tyre po ndihet nga au-toritetet shqiptare, por që gjithse-si janë të pamjaftueshëm për kërke-sat që ka letërsia jonë. Dhe, ndodh,se një pjesë e autorëve mundohene futen gati në lidhje private mepërkthyes, ndërsa këta të funditnuk arrijnë të zgjedhin porpërçojnë sipas gjykimeve jo insti-tucionale.

Për fatin e madh po krijohet njëgrup përkthyesish nga vende tëndryshme që janë të lidhur ngush-tësisht me gjuhën shqipe. Një fond,i cili ekzistoi me Ministren Kum-baro dha rezultat, por tashmë aipo zbehet, ndërsa sensi i promov-imit duket se ka rënë. Mbështetjapërmes tij është një lloj ndihme përpërkthyesit e huaj dhe shtëpitë ehuaja botuese që njohin proce-durat sesi aplikohet prej kohëshnë të gjitha vendet e Evropës.

Kjo mënyrë ishte shumë fryt-dhënëse, pasi shtëpitë botuesemundeshin dhe mund të hartoninnjë plan afatgjatë botimi, e nëse dokishin planifikuar botimin e një

libri nga gjuha shqipe, do kishingati një kontratë blerjeje të tëdrejtave dhe një kontratë me përk-thyesin.

***Shqipëria nuk duhet të braktisë

fondin e përkthimit, por edhe kr-ijimin e një politike me institucio-nale për krijimin e një familje tëhuaj përkthyesish nga të gjithagjuhët. Shqipja është një gjuhë emrekullueshme, e aftë të përkthe-jë dhe të përkthehet, por e një ven-di të vogël dhe të pafuqishëm. Naduhen ata përkthyesit e huaj, qëtë përçojnë shqipen ngado. Duketsikur janë të kushtueshëm, porpuna e tyre është e pamatë.

A do mundemi të krijojmë njëfamilje përkthyesish të huaj që

t'i shërbejnë letërsisë sonë?Shqipëria dhe përkthyesitShqipëria nuk duhet të braktisëfondin e përkthimit, por edhekrijimin e një politike me institu-cionale për krijimin e një familjejetë huaj përkthyesish nga të gjithagjuhët. Shqipja është një gjuhë emrekullueshme, e aftë të përkthejëdhe të përkthehet, por e një venditë vogël dhe të pafuqishëm. Naduhen ata përkthyesit e huaj, që tëpërçojnë shqipen ngado. Duketsikur janë të kushtueshëm, porpuna e tyre është e pamatë përimpaktin e kulturës sonë...

FJETJA E FJALËVEKur ai fle, unë bares zbathurstinën e majit.Ai përhiret në perandorinë egjumitdhe unë i numëroj qerpikët gjersakëputem(të dua, s'të dua, të dua, s'të dua),pa mbërritur lëfytin e ninëzës sëtij.Aty kroi i lotit nuk ka derdhurshpirt ende.

Fjalët e vështira thuhen ose shumëherët, ose shumë vonë.

Kur ai është zgjuar, unë fle.Qerpikët e mi nuk numërohenndonjëherë,gjumin e marr në krahëdhe qepallat më bëhen flatra tëshenjta dylli,hëna nuk m'i shkrin e dielli nukm'i tret.Gishtat e tij numërojnë diçkatjetër.

Fjalët e mia janë të gjata për veshëte tij të shkurtër.

Këtu në natën time çfarë shoh unë

në ditën e tij?Atje në natën e tij, i sati qerpik iditës sime ka mbetur?Kur unë nuk fle dhe ai është zgjuarjeta ngre velat, zgjidh fijet dhe se-cili sheha një varkë të ngadaltë në ujë a njëbalonë të menduar në ajër.

Fjalë fryjnë kah shkon era, po rrën-

jët e tyre dhembin në fyt ende.

O sy i tij i ujit, i dritës, i qelqit e ishpirtit të pastërkur të theu nata e kur të plasidita?Eja të të numëroj therjet e mish-it,gishtat e mi do të lëmohen vijavetë shpirtit tëndqë dhembin sa herë ndërrojnëmotet.

Fjalë e mia nuk besohen sa janëtë gjallapo grahmat e tyre do ta përnd-jekin njeriun në të gjitha jetët.

O dorë e tij e ethshme që mbledhdëshirën e trupitdhe e këput me aht si liri të re,kur t'i dogji zjarri të gjitha venat?Kur dega e kurmit tënd nuk patimë limfë për të dhënë?Eja tek unë, si rrënja për ujëtë mësosh udhë të reja që shëro-hen me vlagë të vjetër.

Fjalët flenë, fjalët zgjohen dhe nje-riu vërtitet tejzave të trupit.

Kur unë fle i ndiej plagët e zgjimit

si kore të buta gati për t'u çarëkurse atij i merret fryma gjithnjënë një orë të mbrapshtëqerpikët e mi të gjatë e shpojnë nëvenë të qafësdhe kraharori i bëhet i kuq merrjedha të ftohtaaq sa këmishët kanë nisur ta mo-hojnë,aq sa shtrojat e shtratit duan t'ilargohen.Fjalët e kanë lënë lakuriq dhe unë içoj ëndrrën e zhveshur.Asgjë nuk përkon, unë zgjohem qëtë flejë ai.

Fjalët brejnë si tenja të vogla trarëte heshtjes.

Kur nuk flemë, por zgjimi është aq ilargëtkujtesa e fjetjes së madhe ruandritën mbi dhe.Në sytë e mbyllur ne shohim vijat efatit asnjëherë njësoj,në sytë e hapur ne shkruajmë lig-jet e reja të shpirtit.Zgjuar jemi, mbaje mend këtë.

Fjalët që s'thuhen rrinë brendafjalëve që thuhen.

Vijon nga faqja 19

E diel 16 Qershor 2019 - 21OPINION

Pjesa më e madhe e planeve tuaja për këtë tëdiel do të realizohet. Nuk ka gjasa që sot tëpërballeni me telashe apo surpriza të pakënd-shme. E vetmja gjë që mund t'ju shqetësojë dotë jetë paraqitja, që sipas jush, nuk do të jetëashtu sikurse do të dëshironit.

DEMI

Të lindurit e kësaj shenje duhet të bëjnëpërpjekje maksimale për të shmangurproblemet gjatë ditës së sotme. Bënikujdes gjatë bisedave, pasi kërkohetvëmendje maksimale, teksa dikush dotë flasë shumë sinqerisht me ju.

UJORI

BRICJAPI

SHIGJETARI

AKREPI

PESHORJA

LUANI

V I R G J E R E S H A

GAFORJA

BINJAKET

DASHI

PESHQIT

Ekziston mundësia që sot pa dashur t'i zbulo-ni sekretin dikujt. Mund ta evitoni këtë, nësetregoheni të kujdesshëm gjatë bisedave. Pje-sa tjetër e ditës do të jetë mjaft e këndshmedhe argëtuese. Do të keni kohë mjaftueshëmpër të qëndruar pranë partneri/partneres suaj.

Rrezikoni të përfshiheni në një konfliktme një prej të miqve tuaj. Mbani vetennën kontroll dhe shmangni agresivite-tin dhe kritikat ndaj personave pranëjush. Qëndroni pranë atyre që ju duanmë shumë dhe që kujdesen për ju.

Mos u mbyllni në vetvete. Fshehja nga të tjerët mundt'ju çojë drejt depresionit. Është më e përshtatshmet'i diskutoni problemet me mikun tuaj të ngushtë sesatë qëndroni në heshtje. Megjithatë, pavarësisht tëgjithave, është mjaft e rëndësishme t'i kushtoni vetesdisa momente relaksi këtë të diel.

Nuk është koha e duhur për të nisurndonjë projekt të rëndësishëm. Vijimi i tijdo të jetë mjaft i vështirë, për shkak tëdisa rrethanave të caktuara. Prioritet përju sot duhet të jenë punët e shtëpisë, li-brat ose shëtitjet.

Do të kërkoni qetësi dhe të qëndroni vetëmgjatë kësaj dite. Kjo do të jetë e nevojshmepas një jave tejet të lodhshme që mund tëkeni kaluar. Megjithatë, në mbrëmje mund t'jushfaqet dëshira për të shkuar te një mik apokushëriri juaj. Edhe dëshira për të bërë bler-je pasdite nuk do të mungojë.

Sot mund t'ju vijë një surprizë mjaft ekëndshme. Ka gjasa që dikush shumëi veçantë për ju t'ju bëjë një dhuratë tëvlefshme. Sa i përket marrëdhëniessuaj romantike, do të kaloni një ditë tëpaharrueshme dhe do të keni plotë-sisht vëmendjen e tij/saj.

Ka gjasa të kaloni një ditë monotone.Ndoshta do të jetë e nevojshme të përf-shiheni në punë të ndryshme. Mbrëmjenka gjasa ta kaloni me miqtë, me bisedaromantike ose mund të keni një takim mjafttë veçantë me personin që ju pëlqeni.

Do të përjetoni një gjendje të luhatshmeemocionale. Rrezikoni të humbisni vë-mendjen e dikujt që ju e konsideroni tërëndësishëm. Rekomandohet që gjatëkësaj dite, nëse do të jetë e mundur, tëndihmoni të pastrehët.

Të lindurit e kësaj shenje mund të eksperi-mentojnë sot në fusha të ndryshme. Megjith-atë, nuk përjashtohet mundësia që sot tëlodheni në vend që të relaksoheni. Nësejeni në kërkim të dashurisë, ndoshta mundtë t'u riktheheni takimeve më miqtë e vjetër.

Sot duhet të shmangni çdo kërkesë dhet'i përkushtoheni vetes. Mund të realizoninjë udhëtim të shkurtër, ose të organizonidiçka me miqtë. Megjithatë, nëse nuk pref-eroni këto, mund të qëndroni në shtëpidhe t'i dedikoheni totalisht vetvetes.

Do të kemi një'97-të të dytë?

Mbi 25 mijë familje shitën shtëpitë për t'ingrirë paratë tek firmat piramidale.

Sidomos në vitin 1996, me shpresë se dotë arrinin të paktën t'i dyfishonin. Në të

kundërt, panë paratë e shtëpive të shituraapo kursimet e gjithë jetës të

avulloheshin sa hap e mbyll sytë. Kjosolli dëshpërimin dhe tronditjen më tëmadhe që kemi pësuar si popull, pas dy

luftërave botërore.

Nga Fatos Çoçoli

(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)

... të gjithë vendin është e vësh-tirë të kuptohet viti 1997. Në qer-shor të vitit 1996, investues italianënë fabrika të prodhimit të veshjeveme material porositësi kudo nëLezhë, Shkodër, Durrës, Vlorë e meradhë habiteshin. U ofroninnjerëzve punë me 20 mijë lekë tëvjetra në ditë dhe shumë prej tyrepërgjigjeshin "Po, unë fitoj 25 mijëlekë në ditë nga paratë që kam tek'Sudja' e 'Gjallica'. Përse ta duapunën tënde?". Vendi ishte si ndërethe nga eldorado e parave pirami-dale. Si i ngrirë në hipnozë. Ishtehipnoza e fitimit të lehtë dhe pa-surimit të menjëhershëm. Mirëponë janar-shkurt të vitit të mbrap-shtë 1997, 80 mijë familje shqiptarengecën në firmat "Sudja", "Vefa",Gjallica", "Populli" me mbi 1 mil-iard dollarë. Këto firma, të cilat në3-4 vite (marrëzia nisi në vitin 1994)u frynë si tullumbace, me sporteletë përmbytura nga njerëz që pris-nin që në një të natës radhën të de-pozitonin lekë dhe dollarë, nisën tëshfaqnin problemet e para me pag-esat në periudhën tetor-nëntor 1996.Po afrohej momenti i plasjes së ske-mave Ponci (skemave piramidale tënjohura në shumë vende të botës).Aq shumë para morën borxh (pra-nonin çdo qytetar që u vinte dhe nëshuma pa kufi), sa në dhjetor 1996nisën të mos kishin më mundësi tëpaguanin jo vetëm kërkesat përkthim të menjëhershëm të depozi-tave të qytetareve tek ata, por asedhe përqindjet e interesave qëmaturoheshin (bëheshin gati përt'u paguar). Mbi 25 mijë familjeshitën shtëpitë për t'i ngrirë paratëtek firmat piramidale. Sidomos nëvitin 1996, me shpresë se do të arri-nin të paktën t'i dyfishonin. Në tëkundërt, panë paratë e shtëpive tëshitura apo kursimet e gjithë jetëstë avulloheshin sa hap e mbyll sytë.Kjo solli dëshpërimin dhe tron-ditjen më të madhe që kemi pësuarsi popull, pas dy luftërave botërore.Ky dëshpërim u kthye në të zi, kurhumbën përfundimisht shpresat separatë mund të rikuperoheshin.Dhe me qindra-mijëra njerëz nisëntë fajësonin qeverinë që mbylli faj-det. Pastaj ndodhi kataklizma qënjohim dhe që ka hyrë në kujtesëntonë kolektive, krahas xhiros në tëgjitha mediat e botës në mars 1997.Po sot? Sot kemi varfëri të përhapuredhe fshatrave të bregdetit. Kemi 50-60 mijë prej nesh që ikin çdo vit ngasytë këmbët në emigrim. Sidomosnë Gjermani, me shpresë për njëjetë më të mirë. Kemi një në tetë vetëqë aplikon për lotarinë amerikane.Kemi sipërmarrës që ikin duke tur-fulluar "ky vend nuk bëhet!". Pornuk kemi dëshpërimin e zi të 22viteve më parë. Dëshpërim dhe re-

Opinioni i Ditës

voltë që shkërmoqi shtetin dhe ar-matosi me kallashnikov mbi 80mijë shqiptarë (shumica i morënarmët për të mbrojtur familjet etyre). Sot kemi shumë njerëz të pa-kënaqur, madje të revoltuar ngaqeverisja e sotme. Janë mes tyre memijëra nga biznesi i vogël. Por jo tëgjithë kanë përqafuar kauzën eopozitës reale të vendit, që qëndronjashtë parlamentit. Dhuna e

shfaqur në shumicën e protestaveka larguar një pjesë të mirë të tëpakënaqurve me shumicën e sotmeqeverisëse. Në protestat e opozitëskemi parë me mijëra të pakënaqurdhe me qindra të revoltuar. Por joatë masë që të bën të bindesh seopozita i ka numrat për të fituar nëgarën zgjedhore. Se ka jo vetëm njëkauzë të fortë, por edhe frymë opozi-tare. Besimin e pjesës më të madhe

të qytetarëve se ajo është e aftë tësjellë ndryshimin për më mirë nëjetët e tyre. Prej këtej, edhe mossuk-sesi i protestave të njëpasnjëshme.Sigurisht që rreziku për incidentedhe përplasje mes militantëve tëopozitës dhe organizuesve të voti-meve dhe atyre që do të dalin të vo-tojnë më 30 qershor do të jetë i lartëdhe i pranishëm gjithkund. Sido-mos më i lartë në zonat më të thellatë vendit, ku edhe kontrolli dhembikëqyrja mbi zgjedhjet do të jenëmë të dobët. Por një '97-të e dytë nukvjen më në 30 qershor 2019. As atëditë, as edhe më përpara, ose më pas.'97-a përsëritet vetëm nëse qindra-mijëra njerëz humbin edhe njëherësa humbën 22 vite më parë dhe nëmënyrë të pakthyeshme. Prandajdhe situata, nëse shumica tregohetkokëfortë dhe shkon në zgjedhjet e30 qershorit, do të jetë shumë enderë dhe delikate. Do të ketë medhjetëra e ndoshta edhe më shumëincidente. Por, një apokalips si ai qëpërjetuam në vitin 1997 nuk do tëndodhë më.

E diel 16 Qershor 201922 - OPINION

Importojmë pensionistë të huaj dheeksportojmë të rinj brilantë dhe intelektualë…

Opinioni i Ditës

Nga Dr. Klodian Muço

(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)

... bazohet mbi këtë shkëmbim.Shkëmbim, i cili është provokuarnga paaftësia jonë për të vlerësuarmeritat.

Përgjatë tranzicionit ekonomikShqiptar, administrata shqiptarepo mbushet gjithmonë e më tepërme militantë parazitë, të cilët tëvetmet aftësi që kanë janë: servi-lizmi dhe shpërdorimi i financavepublike. Punësimi i tyre po ashtu"vret" shpresën për të ardhmen,pasi Shqipëria sot promovon injo-rancën dhe traskuron intelektu-alët. Duhet qartësuar fakti që përintelektualë nuk nënkuptoj vetëmdrejtuesit apo profesorët, por per-sonat që mbartin kapacitete pro-fesionale e motivacionale mbinormën mesatare të çdo aktivite-ti, nga mjekësia tek ekonomia, ngainxhinieria tek akademia.

Jemi i vetmi vend që nuk keminjë sistem për të matur talentin.Nëse nuk kemi një sistem të tillë,atëherë nuk ka sesi të ekzistojnëstimuj për t'u bërë.

Te ne nuk ka më stimuj të "stu-diosh", në të tilla kushte nuk kasens as të shpenzosh për arsimim-in.

Pse të çosh fëmijën në një uni-versitet të mirë e të vështirë për tëarritur rezultate të larta kur shte-ti nuk ka një vlerësim për cilësinëe arsimit?

Pse të studiosh kur vendin epunës nuk ta jep studimi që kebërë, por njohjet apo lobimi?

Pse të studiosh kur drejtor, de-

putet, kryetar bashkie apo min-istër bëhesh edhe me një diplomëtë përfituar nga universitetet qëvetëm emri u ka ngelur i tillë?

Por kur nuk ka vlerë të stu-diosh, ngelet pa përgjigje pyetja: simund të zhvillohemi ekonomik-isht?

Mund të quhet ndryshe si evazi-oni, por çdo vit gati 20% e mat-urantëve më të mirë aplikojnë përtë studiuar jashtë shtetit, pa har-ruar këtu edhe dhjetëra mijë tëtjerë të rinj shqiptarë të arsimuarmirë, që kërkojnë fatin e tyre jash-

të Shqipërisë.Ikja e të rinjve dhe e të diplo-

muarve është problem mbi prob-lemet në Shqipëri, është një krizëpa dalje që po shkatërron gjithç-ka.

Studime të shumta empirike ekonsiderojnë kapitalin human,faktorin primar për zhvilliminekonomik të një vendi. Kapitalihuman karakterizohet nga nivelii arsimimit, moshës dhe shëndetit.

Sipas një studimi të Univer-sitetit të Uashingtonit, mbi kon-frontimin e zhvillimit të kapitalit

human në nivel global për peri-udhën 1990-2016, rezultoi se Sh-qipëria është vendi me regresion-in më të madh, jo vetëm në niveleuropian, por në nivel global nëkëto 26 vjet. Në 1990, Shqipëria ren-ditej e 75-ta në botë për zhvillimine kapitalit human, ndërsa në 2016u rendit në vendin e 91, duke hum-bur plot 16 pozicione.

Përsa i përket kapitalit human,jo vetëm që jemi të fundit në rajon,por mund të krahasohemi pa frikëme shumë vende afrikane.

Përsa i përket inovacionit, në

një listë me 110 vende ne renditemitë 68-tët, duke lënë vetëm Maqedon-inë mbrapa.

Jemi vendi që prodhojmë dok-tor shkencash pa fund, të cilët nukprodhojnë vlerë të shtuar për sh-kencën.

Jemi vendi ku fondet përkërkimin shkencor jo vetëm qëjanë të papërfillshme për të mosthënë inekzistente. Por edhe kurkërkimi shkencor apo formimi ikapitalit human në kompleks fi-nancohet nga të huajt, ne nuk jeminë gjendje ta rivlerësojmë atë.

Vallë nuk ka nevojë një vend ivarfër për t'u ofruar mundësi punë-simi të rinjve shqiptarë që diplo-mohen në universitetet e huaja?

Mendoni për një moment përGDP-në e Shqipërisë si fryt i njëpërzierjeje të faktorëve prodhues:makineri, terren, njohuriteknologjike, punë e pakuali-fikuar, profesionalitet individualetj. Kjo përzierje komplekse bëhetsipas disa rregullash, normashkulturore, institucionet qëpërkufizohen si "sistemekonomik", që shpërndan produk-tin për secilin faktor dhe nxjerr nëpah efiçencën për secilin faktor.Tashmë është shumë e thjeshtë përtë kuptuar se rregullat socio-ekonomike dhe karakteristikat efaktorëve prodhues përcaktojnëefekte komplementare apo tërhe-qin drejt vetes faktorë të caktuar.Një vend me toka do të tërheqëbujq, një vend me universitete tëmira do të tërheqë aspirantë shken-corë. Ndërsa një vend që nuk pro-movon meritat, do të tërheqë drejtvetes vetëm të paaftë, mediokërdhe servilë.

E diel 16 Qershor 2019 - 23

Gjeni ndryshimin

Dy figurat kanë ndryshime nga njëra-tjetra

Përgjigja, ja cilat janë ndryshimet e figurave

TTTTThënie tëhënie tëhënie tëhënie tëhënie tëmençuramençuramençuramençuramençura

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

AAAA Argët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikFJ

ALEK

RYQI

(1)

FJAL

EKRY

QI (2

)

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo kolonë të ketë numrat nga 1-9

SUDOK Përgjigje e sudokut të numrit të kaluar

AAAAArgëtimrgëtimrgëtimrgëtimrgëtimfilozofikfilozofikfilozofikfilozofikfilozofik

KRIPTOSKEMEPërgjigja e numrit të djeshëmKRIPTOSKEME

Fjalëkryqi (1) Fjalëkryqi (2)HORIZONTAL1. Një doktor... i Fritz Lang6. U paraprinë hoteleve.11. Kush nuk ka... nuk ha13. Eshtë djall14. Një mund të ketë i rrallë.15. Ishin perëndi të Samotrakias.17. Institucione Botuese Autonome.18. Eshtë infeksion në bark20. Fundi i një samurai.21. Një markë kafeje.22. Mbyllin një hark.23. Mund të jetë emërore.25. Ishte muzikanti që nuk përsriste.28. Në krye të avokatëve.29. Qerre pa qe.30. Një pjesë e adoleshentëve.32. Një banor imagjinar i planetit të kuq.

HORIZONTAL1. Riza aktor.7. Një fjalë si hiç.11. Një mund të jetë diplomatik.12. Premton të bëhet as.14. Janë felinë... të zinj.16. Ami i Maupassant.18. Heroi i Emilio Salgarit.19. Qe anarkist i famshëm rus21. Një mungesë gjaku.22. Susanna shkrimtare23. Të parat në cilësi.25. Mbyllin një shtëpi.26. Mbeten në fund.27. Qendër në kaos.28. Ka brirë piktoreskë një i tillë30. Inicialet e Camus.31. Motra...e Kolë Idromenos33. Një konfuzion total.

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo kolonë të ketë numrat nga 1-9

35. Nuk shuhej dot nga Tantali.36. Desnuda e Goya-s.37. Ruhet ajo sportive.39. Vetëvrasja e samurait.41. Drita pa kufizj.43. Eshtë yll i skuadrës.44. I dashuri i Aidas.46. Eshtë zhurmë47. Ishte lulja e harresës.

VERTIKAL

1. James, armiku i Sherlock Holmes.2. Eshtë edhe ajo saudite.3. Imami aktore4. I kanë çift turket.5. Inicialet e Seagal aktor.6. Eshtë dëshmore... çudibërëse.

7. Në fund të lutjes.8. Eshtë sporti me stil të lirë.9. Mbeten në fund.10. Eshtë rasti i veçantë, karakteristik.12. Conan ai i Schwarzenegger.13. Gjysmë ditari.15. Mario, që qe bomber argjentinas.16. Mund të prishej nga një... kleçkë.18. Në hyrje të pistës.19. Një numër... femrash.21. Eshtë qyteti i Besës24. Qyteti që quhej edhe Sebaste.26. Njëlloj për latinët.27. Mund të bëjnë stil të lirë.31. Damon aktor.33. Eshtë pije e jona.34. Në krye të noterëve.36. Film i Robert Altman.38. Skuadra merengue.39. Një pjesë e hasmërisë.40. Rrallë është përgjysmë.42. Nisur pa kufij.45. Fillojnë mobilizimin.

- Që të kesh të ardhme,duhet të braktisësh shpresënse do të jesh në gjendje përtë ndryshuar të kaluarën.nëlidhje me atë që bëj. Kyështë karakteri!- Është më mirë të të njohin6 njerëz për diçka që jenikrenar, se sa të të njohin 60milionë për diçka që nukjeni.- Në qoftë se para çdoshërbimi miqësormenjëherë mendonfalenderimin, atëhere nukke dhuruar, por ke shitur.

ZBAVITJE

- Pse të shkatërrojmë jetën e një vajze tëre, kur mund të bëjmë një grua të madhetë ndjehet e lumtur.- Makiazhi më i bukur për një grua ështëpasioni. Por është më e lehtë për dikë tëblejë kozmetikë.

- Gjërat e bukura nuk e përballojnëpërshkrimin.- Pesimizmi është çështje e gjendjesshpirtërore. Optimizmi është çështje evullnetit

34. Rastet pa set.36. Rastisin në krye.

37. Fillojnë detyrën.38. Bektashi këngëtare.39. Andrea aktore.41. Sampras i tenisit.43. Shkroi Korbi (indic).44. Triolet e Trëndafilë me kredi.46. Kilmer aktor.47. Në krye të robotëve.49. Unë dhe ti.50. Një mund të jetë fetar.51. Stephane poet francez

VERTIKAL.1. Fillojnë praktikën.2. Britma e Arkimedit.3. Ekstreme në trap.4. Në fund të fundit.5. Janë fjetoret e ushtarëve6. Parker regjisor.7. Vivaldi kompozitor.8. Një shkop për karambol.9. Janë firmat rentiere.10. Një i fundit mbi të gjithë11. Kufizojnë tatimet

13. Janë nomadë.15. Panik pa kufij.16. Fryn detin17. Sidney regjisori i Serpico.18. Jep alarmin.20. Fillojnë nazet.24. Janë llogari.25. Alan regjisor.29. Roman regjisor.32. Eshtë X ajo e sulmit.33. Kapen të parat.35. Një provë... inteligjence.37. Një markë lap top.40. Fillojnë matjet.41. Rruga e Ferenc Molnar.42. Qerre pa qe.45. Fillojnë lirinë.46. Fillojnë vallen.48. Në mes të dhomës.

PËRG

JIGJ

ET E

FJA

LËKR

YQEV

E TË

NUM

RIT

TË K

ALUA

R

1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13

14 15

16 17 18

19 20 21

22 23 24

25 26 27 28 29

30 31 32 33

34 35 36 37 38

39 40 41 42 43

44 45 46 47 48 49

50 51

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13

14 15 16

17 18 19

20 21 22

23 24 25 26 27

28 29 30 31

32 33 34 35

36 37 38

39 40 41 42

43 44 45

46 47

A P M P K A G I M

T I K M O D E L E T R I

K A P I T E N E T R I Z

P I R A T E R I A S O

P A R A K A L I M E T R

E R C G E R O R A R I

N O I R E T P E L L E A

M T N M A L O R E T

L E E D S K A R A G O N A

A T T D A T E E S T E R

N E E S O N R O R S E A T

G U T T U S O T E D I T I

E D L T E C M A F I A

C K O P E R R A D E R R

O H A R A D I A M A N T I

E P E R D I T S H M E R A

S T A D I U M E T I R A N

D I K A S T E R I R R A

M E N I N I S S A N L

N O T A A A S U E L E N A

O R T R I M A B O N E

V E S S I M O S T E N D

A M A M E N E T R E N E

K A R A K T E R E T T R

P U S I K U P T O P

U R A R O A S L I

S I P E L E R I N A T

H P A N O R A M A T

T R I P A N O Z O M A

E P A T A T I N A T

T E S A I T T O D

I A R P R A N I M E

R I C H T E R S I L

S T I L E T E U K E

R U Z A T R E

R I C H A R D T A

6 2 9 13 15 11 7 2 5 P 1 11 2 7

4 9 12 4 11 2 14 13 15 8 2

1 12 4 2 12 4 11 6 1 8

4 11 2 1 5 10 3 1 15 12 2

7 4 12 5 10 3 4 6 1 7 2 12

3 5 10 3 1 14 4 6 1

4 12 2 5 1 7 2 12 2 11 4 3

7 10 6 10 1 14 4 8 12 10 7 4

12 11 1 9 4 12 6 8 15 8

1 12 12 15 12 15 1 1 12 1 14

7 2 14 4 12 7 K 10O 9 S 13H 3 4

4 12 1 7 9 4 7 9 4 11 4 12

E diel 16 Qershor 201924 - REKLAME