BRAHM BEYTER

- 1 -

TRK KLTR VE MEDENYET IKMI SORULAR

BRAHM BEYTER

KPSS-Lisans KPSS-nlisans

KPSS-Ortaretim SS-niversite Seme Snav

YS-renci Yerletirme Snav SS-renci Seme Snav

YGS-Yksek retime Gei Snav LYS-Lisans Yerletirme Snav

MS-zrl Memur Snav JANU- Uzman Jandarma Okulu Giri Snav

ALS- Askeri Liseler le Bando Astsubay Hazrlama Snav JANA- Jandarma Astsubay Temel Kursu Giri Snav

ALSS-Anadolu, Fen ve Sosyal Bilimler Liselerine retmen Seme Snav EKMYS-Eitim Kurumlarna Mdr ve Yardmcl Yerletirme Snav

YDGMYS-Yurt Dna Grevlendirilecek retmen Mesleki Yeterlik Snav HAS-Adli ve dari Yarg Avukatlk ve Hkim Adayl Snav

BRAHM BEYTER

- 2 -

SLAMYET NCES TRK TARH Trklerin, I. Geni corafi blgelere yaylmalar II. Gebe hayat srdrmeleri III. Maden ilemede yetkinlik kazanmalar durumlarndan hangilerinin Trk tarihinin incelenmesini zorlatrd savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III (2010-HAS)-CEVAP D

slamiyet ncesi Trk tarihini incelemede aadakilerden hangisinin kaynaklarndan en ok yararlanlabilir? A)in B)Msr C)Hint D)ran E)Arap

(2010-HAS) CEVAP A Trk ad ilk kez aadakilerden hangisinde kullanlmtr? A)Bizans kaynaklar B)Latin kaynaklar C)in kaynaklar

D) Roma kaynaklar E) slam kaynaklar (2012 KPSS-Ortaretim) CEVAP C

Aadakilerden hangisi tarih boyunca Trk adna verilen anlamlardan biri deildir? A) G B) Mifer C) Grz D) Treli E) Olgunluk

(2012-JANA) CEVAP C Aadakilerden hangisi, Orta Asyada yaayan Trk topluluklarna ait ilk yerel kltrlerden biri deildir? A) Anav B) Altay C) Karasuk D) Avar E) Andronova

(2012-HAS) CEVAP D BLM, DL VE EDEBYAT

Aadakilerden hangisi yazy ilk kullanan Trk devletidir? A)Hazarlar B)Uygurlar C)Gktrkler

D)Akhunlar E)Karluklar (1999-DMS) CEVAP C

Aadakilerden hangisi Gktrklerde, devlet adamlarnn millete hesap vermesi, devlet ve halkn karlkl olarak grevlerinin belirtilmesi konularn iermektedir? A) Orhun Yaztlar B) Ouz Kaan Destan C) Manas Destan D) ehname E) Karabalgasun Yaztlar

(1999 DMS) CEVAP A Aadakilerden hangisi, Orhun Yaztlarnn Trk tarihi asndan nemini belirleyen zelliklerden biri deildir? A) Trk adnn gemesi ve Trke yazlm olmas B) Hun tarihiyle ilgili ayrntl bilgi vermesi C) Trk yazsnn en eski alfabesiyle yazlm olmas D) Siyasi bir beyanname eklinde olmas E) VIII. yzylda yazlm olmas

(2000 - DMS) CEVAP B I. Orhun Kitabeleri II. Manas Destan III. Karabalasagun Yaztlar Yukardakilerden hangileri Gktrklere aittir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) II ve III

(2004-KPSS) ) CEVAP A

Aadaki alfabelerden hangisi Trklere zgdr? A) Sogd B) Kiril C) Orhon D) Latin E) Sanskrit

(2006-KPSS) CEVAP C Trk tarihi ve edebiyatnn ilk yazl belgeleri olan Orhun Kitabeleri, gnmzde hangi lkede bulunmaktadr? A) zbekistan B) Moolistan C) Kazakistan D) Macaristan

(2006- EKMYSS) CEVAP B slamiyetten nceki Trk destanlarndan Ergenekon hangi destan grubu iinde yer alr? A) Uygur B) Saka C) Gktrk D) Hun E) Ouz

(2007-ALSS) CEVAP C Orhun Kitabeleri, ilk olarak hangi Trkolog tarafndan okunmutur? A) Annemarie Von Gabain B) Wilhelm Thomsen C) Robert Dankoff D) Reit Rahmeti Arat

(2007-ALSS) CEVAP B Aadakilerden hangisinin Uygurlarn matbaalarnn olduuna ve bask yaptklarna bir kant olduu savunulabilir? A) Tahtadan yaplm harfler B) eviri eserler C) 18 harften oluan alfabe D)Ta kitabeler

E) Kt zerine yazlm belgeler (2008-KPSS) CEVAP A

I. Hareketli harf sistemi II. Orhun yaztlar III. Manas destan Yukardakilerden hangileri Gktrklere zgdr? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III (2008-HAS) CEVAP B

I. Kiril II. Uygur III. Orhun Yukardaki alfabelerden hangileri Trklere zgdr? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III (2009-HAS) CEVAP E

I. Alp-Er Tunga Destan II. G Destan III. Manas Destan Yukardakilerden hangileri Krgzlara aittir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) I, II ve III (2009-HAS) CEVAP C

Aadaki destanlardan hangisi Krgzlara aittir? A) Alp Er Tunga B)Bozkurt C)Manas

D)Ergenekon E)Ouz Kaan (2011-HAS) CEVAP C

I. Hicri II. Celali III. Rumi Yukardaki takvimlerden hangileri Trkler tarafndan kullanlmtr? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) I, II ve III (2010-HAS) CEVAP E

Aadakilerden hangisi, slamiyet ncesi Trklerde gk bilimi alannda bilgi birikimi olduuna kanttr? A) On iki hayvanl takvimin oluturulmas B) Tt Kanal'nn almas C) Balballarn dikilmesi D) Orhun Kitabelerinin yazlmas E) Balk ad verilen ehirlerin kurulmas

(2011-LYS) CEVAP A Destan, adn Gktrklerin drt yz yl kalp oaldklar blgeden alr. Hikyede, maden ilemeyi renen Gktrklerin dadaki demir madenini eriterek geit ap dadan klar ve eski yurtlarna dnerek atalarnn intikamn almalar anlatlr. Bu bilgiler, aadaki Trk destanlarndan hangisine aittir? A) Treyi B) Ergenekon C) G D) Bozkurt

(2011-YDGMYS) CEVAP D Trk tarihinde yer alan, I. Hun II. Gktrk III. Uygur devletlerinden hangileri kendi adlaryla bir alfabe oluturmutur? A)Yalnz I B)Yalnz II C)Yalnz III D)I ve II E) II ve III

(2011-JANU) CEVAP E Orhun Alfabesine yazlm Gktrk Kitabeleri'nde, I. Devletin ve halkn karlkl olarak grevlerinin belirtilmesi II. Hakann her ii halknn refah iin yapmasnn vurgulanmas III. Devlet adamlarnn milletine hesap vermesinden sz edilmesi durumlarndan hangilerinin adil devlet anlayyla benzerlik gsterdii savunulabilir? A) Yalnz I B)Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) I, II v e III

(2011-HAS) CEVAP C Orhun Yaztlarndaki Trkede yabanc dil elerinin oran ok azken Uygurlar Dnemi metinlerinde bu orann artt grlmtr. Bu durumda aadakilerden hangisinin etkili olduu sylenemez? A) Kltrel ilikilerin artmasnn B) Trke kurallar erevesinde szckler tretilmesinin C) Farkl dinlerin benimsenmesinin D) Yabanc dillerin Uygurca evrilmesiyle yeni terimlerin girmesinin D) Uygur lkesinde ticaretin artmasnn

(2012-YGS) CEVAP B Uygurlar alfabelerini olutururken, I. Arap II. Latin III. Sod alfabelerinin hangilerinden etkilenmitir? A)Yalnz I B)Yalnz II C)Yalnz III D)I ve II E)I, II ve III

(2012-HAS) CEVAP C I. Bilge Kaan II. Tonyukuk III. Bumin Kaan Orhun Yaztlar, yukardaki devlet adamlarndan hangilerinin dnemlerine ait bilgileri ierir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) II ve III

(2012-KPSS/nlisans) CEVAP D

BRAHM BEYTER

3

Aadakilerden hangisi, slamiyet ncesi Trk kltrne ait destanlardan biri deildir? A) Glgam B) Manas C) Treyi

D) Ergenekon E) Alp Er Tunga (2012-MSS) CEVAP A

Devlet yapsnda ve asker alanda yapt dzenlemeleri sonraki Trk devletlerine rnek olan ve Ouz Destanndaki Ouz Hanla zdeletirilen Hun hkmdar aadakilerden hangisidir? A) Teoman B) Mete C) Attila D) Bumin E)Kl Tigin

(2012-HAS) CEVAP B Uygur Trklerinin ulusal birliini koruyan tlsm bozulunca yurtlarn brakarak gney batya doru nasl gittiklerini anlatan destan, aadakilerden hangisidir? A) G B) Ergenekon C) u D) Treyi

(2012- YDGMYS) CEVAP A Gktrk Yaztlar ve Kutadgu Biligle ilgili olarak, I. Devlet idaresi konusunda tavsiyeler iermeleri II. Uygur alfabesi ile yazlm olmalar III. slami dnem Trk devlet anlayna k tutmalar zelliklerinden hangilerinin, her ikisi iin de ortak olduu sylenebilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve III E) I, II ve III

(2012-HAS) CEVAP A Orhun Yaztlar ile ilgili olarak aada verilen bilgilerden hangisi yanltr?

A) Uygurlar zamannda yazlmtr B) Orhun Irma vadisinde bulunmaktadr C) Danimarkal W. Thomsen tarafndan okunmutur D) Tonyukuk, Kl Tigin ve Bilge Kaan adna dikilmitir E) Trk dilinin ve tarihinin en eski yazl rneklerindendir

(2013-LYS-CEVAP A) Trk tarihinde fiziki bir mekn olarak ktphane kuran ilk topluluk aadakilerden hangisidir? A) Osmanllar B)Gktrkler C) Hunlar D)Byk Seluklular E)Uygurlar

(2013-LYS) CEVAP E slamiyet ncesi Dnemde Trklerin Orta Asyadaki varlna dair ipular, evre uygarlklarn yazl kaynaklarndan da elde edilmektedir. Buna gre, eski Trkler hakknda aadakilerden hangisinin kaynaklarndan yararlanld sylenemez? A) Msr B) in C)Arap D)Bizans E) ran

(2013-KPSS Tarih Alan) CEVAP A Eski Trk yaztlar Trkler iin en nemli kltrel miras arasnda yer alr. Bu eserleri ilk defa zerek anlalr hle gelmesini salayan Trkolog aadakilerden hangisidir?

A) V.V. Barthold B) Wilhelm Thomsen C) Laszlo Rasonyi D) W. Radloff E) Strahlenberg

(2013-KPSS Tarih Alan) CEVAP B

DEVLET YNETM Gktrk hkmdar Bilge Kaan ehirlerin surlarla evrilmesi, Budizm ve Taoizmin tantlmas gibi konular Meclise getirmi, fakat bu grler Mecliste reddedilmitir. Bu bilgiye dayanarak Gktrklerle ilgili aadaki yarglardan hangisine ulalamaz? A) Hkmdar baz inan sistemlerinin bilinmesini istemektedir B) Mecliste sadece belli konular tartlmaktadr C) Hkmdarn Meclise sunduu her neri kabul edilmemektedir D) Hkmdar demokratik bir tutum iindedir E) Hkmdar ehirlerin korunmasn istemitir (1996-SS) CEVAP B Gktrklerle ilgili bilgilerden bazlar unlardr: I. lk kez Trk adn tayan kavim olarak ortaya kmlardr II. Dou bat olmak zere iki koldan ynetilmilerdir III. Kendilerine zg yazya gemilerdir IV. Orta Asyada devlet kurmulardr V. Hkmdarlar, komu lke hanedanlaryla akrabalk kurmu Bu bilgilerden hangilerine dayanarak Gktrklerde ulusu bir devlet anlay olduu sylenebilir? A) I ve III B)II ve III C)II ve IV D)III ve IV E)IV ve V (1998-SS)CEVAP A Aadakilerden hangisi, Orta Asyada kurulan Trk devletlerinde ynetimin zelliklerinden biri deildir? A) Herkesin kurultaya katlma hakknn olmas B) lkenin blmler halinde ynetilmesi C) Devlet ynetiminde trelere uyma zorunluluunun olmas D) Hatunun kurultaya katlmas E)Devlet ynetme yetkisini hkmdara Tanrnn verdiine inanlmas

(1999 DMS) CEVAP A Orta Asyada kurulan Trk devletlerinde, I. Kaan II. Tudun III. Han IV. Hakan nvanlarndan hangileri hkmdarlar iin kullanlmamtr? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve III E) I ve IV (1999 DMS) CEVAP B

slamiyetten nceki Trk Devletlerinde, hkmdarn egemenlik hakk ile ilgili olarak aadakilerden hangisine inanlrd? A) Halk tarafndan verildiine B) Kurultay tarafndan verildiine C) Byk devletler tarafndan verildiine D) Bakalarndan zorla alndna E) Tanr tarafndan verildiine

(2000 - DMS) CEVAP E lk Trk devletlerinde Kurultayn sava, bar gibi nemli konularda ald kararlar kaan balamazd. Buna gre, Kurultay aadakilerden en ok hangisine benzemektedir? A) Meclis hkmeti B) Olaanst meclis C) Kurucu meclis D) Ulusal meclis E) Danma meclisi (2000-SS) CEVAP E

slamlktan nceki Trk devletlerinin geleneklerinden bazlar unlardr: I. Siyasi, ekonomik, kltrel ilerin kurultayda grlp karara balanmas II. Kimin kaan olacann belirlenmesinde baz zelliklerin lt alnmas III. Kaann belli bir ailenin yesi olmas IV. lkenin, kaan ailesinin ortak mal saylmas geleneklerinden hangileri, demokratik ynetimin zellikleriyle badaabilir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

(2001-SS) CEVAP A I. Toy II. Kurultay III. l Yukardakilerden hangileri slamiyetten nce kurulan Trk devletlerinde siyasi, ekonomik, kltrel ilerin grlp karara baland meclistir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D)I ve II E) I, II ve III

(2004-KPSS) CEVAP D slamiyet'ten nce Trk devletlerinde kaann eine "hatun" unvan verilirdi. Hatunun, I. Eliler kabul etmesi, II. Saraynn olmas, III. Olunun veliaht olmas durumlarndan hangileri, kaan temsil etme yetkisinin olduunu gsterir?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) II ve III

(2005-SS) CEVAP A slamiyetten nce Trkler gebe bir yaam srmekte ve bakentleri de hkmdarn bulunduu ehir olmakta idi. Hkmdar nereye konarsa ordu da onunla birlikte konard. Buna gre, gebe yaamn Trk devlet geleneinde hangi etkide bulunduu savunulmaktadr? A) Ordu tekilatnn bakentte topland B) Bakentin srekli deitii C) Hkmdarn seiminde bakentin etkili olduu D) Devletin bakentinin bulunmad

(2006- ALSS) CEVAP C Orhun Kitabelerinde geen ze kk tengri asra yagz yir klndukta ikin ara kii ogl klnm cmlesindeki tengri kelimesinin anlam aadakilerden hangisidir? A) Tanr B) Mavi C) Sahip D) Gk

(2007-MEBMYS) CEVAP A slamiyetten nceki Trk devletlerinde ilk devlet tekilatn kimler kurmutur? A)Gktrkler B)Karluklar C)Uygurlar D)Trgiler E)Hunlar

(2007-ALS) CEVAP E

BRAHM BEYTER

4

lk Trk devletlerinde yabgu i ilerinde serbest, d ilerinde doudaki hakana balyd. Bu durumun aadakilerden hangisine kant olduu savunulabilir? A) Hakann i ilerine, d ilerinden daha az nem verdiine B) Komu devletlerin gl olduuna C) lkenin federal bir yapya sahip olduuna D) Hakandan sonra tahta kma hakknn yabguya ait olduuna E) Trklerin Gktanr dndaki inanlara da ak olduuna

(2008-KPSS) CEVAP C skandinavya ve Volga boylarndan krk ve dier ticaret mallar, in ve Trkistandan eitli kumalar, Bizanstan birok sanat eseri, ss eyas Hazar ehirlerinde pazarlanrd. Yalnz bu bilgiyle Hazarlarla ilgili aadakilerden hangisine ulalamaz? A) Gmrk gelirlerinin olduuna B) Deiik kltrlerden etkilenildiine C) Ticaretin en fazla inle yapldna D) Ekonomide ticaretin nemli olduuna E) Dou ve Batdan ticaret mallarnn geldiine

(2008-ALS) CEVAP C slamiyetten nce kurulan Trk devletlerinde, devlet arazisi iki ksma ayrlr, bu arazilere sa-sol, dou-bat gibi adlar verilirdi. Hakan merkezde oturur, kanatlar ise, hakana bal hanedandan yeler ynetirdi. Bu blnmenin, I. Topraklarn genilemesi II. Geni topraklarn idare edilmesi zorluu III. lkenin hkmdar ailesinin ortak mal olmas durumlarndan hangilerinin gerei olduu savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) I, II ve III (2008-HAS) CEVAP E

Aadakilerden hangisi, Gktrklerle Seluklularn ortak zelliklerinden biridir? A) Ayn yzyllarda siyasi varlk gstermeleri B) lkenin, hkmdar ailesinin ortak mal olmas C) Hkmdarlarnn sultan unvan tamas D) slam dinini kabul etmeleri E) Alfabe birliinin olmas

(2008-HAS) CEVAP B Trk devletlerinde, hanedan bireylerinin eitli blgelerin ve vilayetlerin yneticileri olarak grevlendirilmelerinde aadakilerden hangisinin etkisi vardr? A) Snrlarn gvenliinin B) Egemenlik anlaynn C) Hanedan deiikliklerinin D) Gl bir merkez otoritenin E) Hanedan yelerinin sayca fazla olmasnn

(2008-HAS) CEVAP B

slamiyetten nce kurulan Trk devletlerinde geni topraklarn idare edilmesinin zorluu aadakilerin hangisiyle giderilmeye allmtr? A) lkede inan zgrlnn tannmas B) Yerleik hayatn yaygnlatrlmas C) lkenin ynetim alanlarna ayrlmas D) Evlilik yoluyla baka lkelerle yaknlk kurulmas E)Komularla barl ilikilerin kurulmasna zen gsterilmesi

(2008-KPSS/nlisans) CEVAP C Orhun yaztlarnn, I. Trk milleti adnn gemesi II. Devlet ve halkn grevlerinin belirtilmesi III. Hann yapt her ii halkn mutluluu iin yaptn belirtmesi zelliklerinden hangileri, Trklerde sosyal devlet anlaynn olduunun bir gstergesi olarak kabul edilebilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III (2008-HAS) CEVAP E

slamiyet ncesi Trk devlet ve topluluklarnda bamszlk alameti olan ve bayrak yerine de kullanlan sembol, aadakilerden hangisidir? A) Ota B) Kotuz C) Tu D) rgin

(2009- ALSS) CEVAP C slamiyet ncesi Trk Devletlerinde Hatunun, I. Kurultaya katlmas II. Elileri kabul etmesi III. Gerektiinde naip(vekil) olarak Devlet Bakanl yapmas zelliklerinden hangileri siyasi sorumluluklar olduunun gstergesidir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) I, II ve III

(2009-ALS) CEVAP E Trk devletlerinde grlen ikili ynetim tekilat, aadaki devletlerden hangisiyle uygulanmaya balanmtr? A) Gktrk B)Uygur C) Hun D) Tabga E)Hazar

(2009-HAS) CEVAP C slamiyet ncesi Trklerde devlet bakanlar eitli unvanlar tard. Aadakilerden hangisi bunlardan biridir? A) ad B)Kaan C)Tigin D)Tudun E)Sba

(2010-KPSS/ Ortaretim) CEVAP B Trk Devletlerinde, I. Taht kavgalarnn ortaya kmas II. Topraklarn, gelirlerine gre blmlere ayrlmas III. eitli dinlere inanlmas durumlarndan hangileri lkenin hkmdar ailesinin ortak mal olmas tresinin sonular arasndadr? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve III E) I, II ve III (2010-KPSS) CEVAP A

I. aman Gizli gleri olduuna inanlan din adam II. Esik

Kurgan Altn Adam zrhnn bulunduu Kazakistan'daki mezar

III. pek Yolu in'den balayp Orta Asya'y geerek Akdeniz ve Karadeniz'de sona eren ticaret yolu

IV. l

Belli topra ve hukuki dzeni olan siyasi topluluk

V. Ekberiyet Sistemi

Gl olann tahta gemesi usul

Yukardakilerden hangisinin aklamas karsnda yanl olarak verilmitir? A) I B) II C) III D) IV E) V

(2011-LYS) CEVAP E slamiyet ncesi Trk devletlerinde hkmdara ynetme yetkisinin tanr tarafndan verildiine inanlmtr. Aadakilerden hangisi bu inan yanstmaktadr? A) Kaan B) Kmz C) Kut D) Yu E) Tarkan

(2011-JANA) CEVAP C Eski Trk devletlerinde hkmdara, ynetme yetkisinin Tanr tarafndan verildiine inanlmtr. Aadakilerden hangisi, slamiyetten nce kurulan Trk devletlerinde bu yetkiye verilen addr? A)ad B)Kut C)Tekin D)Toy E)Balbal

(2012-KPSS) CEVAP B Aadakilerden hangisi, Trk kltrnn geleneksellemi hikyelerinden biridir? A) Dede Korkut B) Bremen Mzkaclar C) Noel Baba D) Krmz Balkl Kz E) Hansel ile Gratel

(2012-MS) CEVAP A Aadakilerden hangisinin, ilk Trk Devlet tekilatn oluturduu savunulabilir? A) Hun B) Uygur C)Gktrk D) Hazar E) Avar

(2012-KPSS/Ortaretim) CEVAP A slamiyet ncesi Orta Asya Trk devletlerinde idarecilik ve devlet ynetimi konusunda tecrbe kazanmak amacyla, bal boy ve oymaklarn bana gnderilen hakan ocuklarnn ald unvan aadakilerden hangisidir? A)Yabgu B)Atabey C)Ota D)ad E)nal

(2013-KPSS Tarih Alan) CEVAP D slamiyetin kabulnden nceki dnemde, din matem trenlerinde, sevilen bir kimsenin lmnden duyulan acnn ifade edildii ve len kiinin iyilikleriyle yiitliklerinin anlatld iir trne ne ad verilir? A) Destan B) Kouk C) Yu D)Sav E) Sagu

(2013- YDGMYS) CEVAP E

BRAHM BEYTER

5

lk Trk Devletlerinde veraset sistemi kesin bir kurala balanmasa da babadan oula, oul kk ise byk kardeten kk kardee gemitir. Ancak dier hanedan yeleri Kutun kendilerinde de mevcut olduu dncesiyle iktidar mcadelesine girmilerdir. Bu durumun, aadakilerden hangisine neden olduu savunulamaz? A) ekimelerin kmasna B) Fetih hareketlerinin yavalamasna C) Komu devletlerin, i ilerine karmasna D) Merkez yapnn glenmesine E) Ekonominin bozulmasna

(2013-Sosyal Bilgiler Alan) CEVAP D lk Trk devletlerinde, devlet ilerinin grlp karara baland kurultaya katlan yelere verilen isim, aadakilerden hangisidir? A) Kalng B) Yabgu C) ad D) Toygun E) Kam

(2013- YDGMYS) CEVAP D DN NANI VE SOSYAL HAYAT

Uygur Trkleri, basta Budizm olmak zere eitli dinlere bal deiik kltrlerle iliki kurduklar halde, dini terimlerin bile Trke karlklarn kullanmaya zen gstermilerdir. Uygurlar bu davranlaryla aadakilerden hangisini korumaya almlardr? A) Toprak btnln B) Ynetim biimlerini C) Milli benliklerini D) Toplumda eitlik anlayn

E) Eski inan sistemlerini (1995 - SS) CEVAP C

Hazar Devleti yneticilerinin Musevilii kabul etmelerine ramen, halk arasnda Mslman, Hristiyan ve amanist olanlar da vard. Halk arasndaki davalara Musevi, Mslman, Hristiyan ve amanistlerden oluan bir hakimler kurulu bakyordu. Bu durum, Hazar Devleti'nde aadakilerden hangisinin bir gstergesidir? A) Kurucularnn Musevi olduunun B) Halk arasndaki davalarn hzl sonulandrldnn C) Yneticilerinin seim yoluyla grevlendirildiinin D) Adalet ve hogrnn egemen olduunun E) Halk arasndaki sorunlarn dinsel nitelikli olduunun

(1996 - SS) CEVAP D Uygur ehirlerinden dikutta kervansaraylar ile Maniheist, Hristiyan, Budist mabetlerinin ve manastrlarn harabeleri yan yana bulunmutur. Bu bilgiye dayanarak Uygurlar hakknda aadaki yarglardan hangisine ulalabilir? A) Tek Tanr inancnda olanlar sayca fazladr B) nsanlar ibadetlerinde zgrdr C) Ticaretle uraanlarn says azdr D) Mimarinin dndaki sanatlar gelimemitir E) nsanlarn ounluu ehirlerde yaamaktadr

(1997-SS) CEVAP B

slamiyetten nceki Trk devletlerinin dini anlaylarnda aadakilerden hangisi yoktur? A) Gk Tanrya inanlmas B) lmden sonra yaama inanlmas C) Dinsel inanlara sayg gsterilmesi D) Kendi dinlerinden olmayanlardan cizye vergisi alnmas E) len kiinin mezarnn yanna, ldrd dman says kadar balbal (heykel) dikilmesi

(1999 DMS) CEVAP D slamiyet'ten nceki Trklerde, savatan dnen yiitlerin arland yoksullarn donatld, dini ve milli bakmdan nemli gnlerin hep birlikte kutland lenler yaplrd. Bu lenlerin aadakilerden hangisini salad savunulabilir? A) Toplumsal dayanmay B) Askerlik bilgisinin gelimesini C) nan zgrln D) Komu lkelerle ilikilerin gelimesini E) Yerleik hayata geiin hzlanmasn

(2003-SS) CEVAP A Aadakilerden hangisi ilk Trk devletlerinde din ve inanla ilgili kavramlardan biri deildir? A) Tamu B) Tengiri C) rgin D) Yu

(2007- YDGMYS) CEVAP C Maniheizm, Bg Kaan tarafndan benimsenerek Uygur lkesinde resm bir din haline getirilmitir. Bu durumun kant aadaki alanlardan hangisiyle ilgili kalntlarla gnmze kadar gelmitir? A) Ekonomi B)Tarm C)Sanat D) Ticaret E)Askerlik

(2007- JOK Astsb ) CEVAP C I. Bulgarlar II. Macarlar III. Gktrkler Yukardaki Trk kavimlerinden hangileri Hristiyanl kabul etmitir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

(2008-KPSS/Ortaretim) CEVAP C lk Trk devletlerinde, I. len dzenlenmesi II. Ceset mumyalanmas III. Kurganlara anak mlek konulmas durumlarndan hangilerinin lmden sonra yaamn devam ettiine inanldn gsterdii savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) II ve III

(2009-JANU) CEVAP E Gktrk Devletinde, Bilge Kaann Budist tapna yaptrma isteine Vezir Tonyukuk, Budizmi benimsemenin Trklerin mcadeleci ruhunu kaybetmelerine neden olaca dncesiyle kar kmtr. Yalnz bu bilgiyle, I. Toplumun din aray ierisinde olduu II. Kaann kararlarnn sorgulanabildii III. Din deitirmenin yaam biimini etkiledii

durumlarndan hangilerine ulalabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

(2009 KPSS) CEVAP D slamiyetten nce Trk devletlerinde halkn, I. Mlk edinebilmesi II. Kulland otlaklar ve yaylalar iin devlete vergi demesi III. Genelde soy ve dil birliine sahip boylar hlinde yaamas durumlarndan hangileri topran devlete ait olduunu gsterir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) I,II ve III

(2009-JANA) CEVAP B slamiyetten nce Trklerde, I. len kii iin yas tutulmas II. len kiinin atyla gmlmesi III. len kii iin merasim yaplmas durumlarndan hangilerinin lmden sonra hayat olduu inancn gsterdii savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III (2009-HAS)-CEVAP B

Trk devlet anlaynda ynetme yetkisi, kurucu hanedana zg saylmtr. Bu nedenle baka bir hanedan saltanat mcadelesinde bulunamamtr. Bu durumun nedeni aadakilerden hangisidir? A) Yaa byk hanedan yesinin tahta gemesi B) Hanedan yelerinin illere vali olarak atanmas C) Hkmdarln hukuksal kaynann tanrsal olduuna

inanlmas D) Ynetimin babadan oula gemesi E) Hkmdar elerinin devlet ynetiminde sz sahibi olabilmesi

(2010-LYS) CEVAP C rk devletlerinden Hazar Hakanl aadaki dinlerden hangisini benimsemitir? A) Hristiyanlk B)Musevilik C)Budizm D)amanizm E)Naturizm

(2010-JANU) CEVAP B Aadakilerden hangisi slamiyetten nce, Trklerde len kiinin eyalaryla birlikte gmld mezara verilen addr? A) Yu B) ad C) Kurgan D) Toy E) Tigin

(2011 KPSS) CEVAP C Aadakilerden hangisi slamiyetten nce Trk devletlerinde len kiinin ardndan yaplan trene verilen addr? A)ad B)Yu C)Tu D)Toy E)Yabgu

(2011-HAS) CEVAP B Aadakilerden hangisi, Gktrklerde yaygn olan Gk Tanr inancyla ilgili esaslardan biri deildir? A) yilerin umaa (cennete), ktlerin tamuya (cehenneme) gideceine inanlmas B) Yu ad verilen cenaze trenleri dzenlenmesi C) Din adamlarna yabgu ad verilmesi D) Hakann, yetkilerini Tanr'dan aldna inanlmas E) len kiinin, eyalaryla gmlmesi

(2011-LYS) CEVAP C

BRAHM BEYTER

6

Uygurlar, Mani dinini kabul ettikten sonra kaanlarnn unvanlarna, aadaki kavramlardan hangisini eklemilerdir? A) ge B) Kara C) Ay Tengri D) Gk Tengri

(2012- ALSS) CEVAP C I- Karluklar II- Macarlar III- Kumanlar IV- Peenekler Yukardaki Trk kavimlerinden hangileri Hristiyanl kabul etmitir? A) Yalnz I B) I - II IV C) II - III IV D) I - II - III - IV

(2012- YDGMYS) Devletler Din ve nan Sistemleri I. Gktrkler-Gk Tanr Dini II. Uygurlar-Manihaizm III. Hazarlar-Hristiyanlk IV. Macarlar-Musevilik V. Gazneliler-Mslmanlk Yukarda baz Trk devletleri ve onlarn din ve inan sistemlerine yer verilmitir. Bu elemede yaplan hata, hangi devletlerin yer deitirmesiyle giderilebilir? A) I ve III B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV E)II ve V

(2012-HAS) CEVAP D Aadakilerden hangisi slamiyetten nce, Trklerde lmden sonra hayatn var olduuna inanldna kant olarak gsterilebilir? A) Yu treni dzenlenmesi B) yi ve kt ruhlara inanlmas C) Baz hayvanlarn kutsal saylmas D) Toy meclisinin dzenlenmesi E) Kurganlara lnn eyalarnn konmas

(2012-KPSS/Ortaretim) CEVAP E Aadakilerden hangisi, Trklerdeki lmle ilgili sylem ve uygulamalardan biri deildir? A) Kurgan B) Yu C) Balbal D) Toy E)Tamu

(2012-HAS) CEVAP D EKONOM

I. Trk topluluklarnn farkl boylardan olumas II. Trk topluluklarnn genelde yerleik dzene ge gemeleri III. Trk topluluklarnn dini inanlar Orta Asyadaki Trk devletlerinin balangta, ekonomilerinin temelini hayvancln oluturmasnda yukardakilerden hangilerinin etkili olduu savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

(2004-SS) CEVAP B Orta Asyada kurulan Trk devletleri ile inliler arasndaki mcadelenin temel nedeni hangisidir? A) Ticaret B) inli Prensesler C) Tarm D) Kalabalk in nfusu

(2006- ALSS) CEVAP A

I. in II. Bizans III. Abbasi devletlerinden hangileriyle slamiyet ncesi Trkler ticari ilikilerde bulunmulardr? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) I, II ve III

(2006-HAS) CEVAP D Ticaret yollarndan biri olan pek Yolunun tarih boyunca farkl gzerghlar izlemesinde aadakilerden hangisinin etkisi olduu savunulabilir? A) Egemen glerin deimesinin B) Kabileler arasnda kltr farkllklar olmasnn C) pein ticari bir deiim arac olarak kullanlmasnn D) Ticari mallarn Avrupaya gtrlmesinin E) Kervan ticareti yaplmasnn

(2007-SOS-1) CEVAP A in'den balayp Orta Asya'y aarak Akdeniz ve Karadenizde sona eren pek Yolu'nun Orta Asya'da kurulan Trk devletlerinin bir sre denetiminde olmas bu devletleri, I. Ekonomik adan gelime II. Orta Asya siyasetinde sz sahibi olma III. Tarma ticaretten fazla nem verme durumlarndan hangileri ynnde etkiledii savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) I, II ve III (2010-YGS) CEVAP D

VI. yzylda gerekleen olaylardan bazlar unlardr: Orta Asya ipek ticaretinin bir blmn elinde tutan Akhunlara kar, Bat Gktrklerin yneticisi stemi Yabgu Sasanilerle anlat. Her iki devlet tarafndan zorlanan Akhunlar Devleti ykld. Sasaniler, Sodlu ipek tccarlarnn geiini yasaklad. stemi Yabgu bu kez Sasanilere kar Bizans'la i birlii yapt. Bizans'la Sasaniler arasnda sava oldu. Sava sonunda Sasaniler eski gcn kaybetti. Bu olaylara gre aadaki yarglardan hangisi doru deildir? A) pek Yolu Bizans iin nemlidir B) pek Yolu'nun Orta Asya ekonomisi iin nemi ok byktr C) Sasanilerin zayflamas ran' saldrya ak duruma getirmitir D) Bat Gktrk Yabgusu, devletin karlar iin deiken ittifak araylarna girmitir E) Bizans, Akhun topraklarn ele geirmitir

(2010-LYS) CEVAP E Uygurlar ekonomik alanda, tarma byk nem vermilerdir. Bu durumun nedeninin aadakilerden hangisi olduu savunulabilir? A) Devleti ynetme biimleri B) El sanatlaryla uramalar C) inlilerle mcadele etmeleri D) Yerleik hayata gemi olmalar E) Orta Asyada kurulmu olmalar

(2010-JANA) CEVAP D

slamiyetten nce Trklerde, I. Yn dokumaclnn yaplmas II. Ticarette inden alnan ipein koyun ve srla takas edilmesi III. Orduda ve ulamda atlardan yararlanlmas durumlarndan hangilerinin hayvancln toplumsal hayatta nemli bir yeri olduunu gsterdii savunulabilir? A)Yalnz II B)Yalnz III C)Yalnz I D) I ve II E) I, II ve III

(2011-YGS) CEVAP E 2005 ylnda yaplan kazlarda Gktrklere ait bir para bulunmutur. Parann n yznde kaan ve hatun birlikte gsterilmitir. Yalnz bu bilgiyle Gktrklerle ilgili olarak aadakilerden hangisine ulalabilir? A) in, Bizans ve Sasanilerle ticari ilikilerin gelitiine B) Kadnlarn devlet ynetiminde sz sahibi olduuna C) lkenin ikili tekilatla ynetildiine D) Boylarn birlemesiyle devletin olutuuna E) Devleti ynetme yetkisinin Tanr tarafndan verildiine

(2011-ALS) CEVAP B Orta Asya Trk devletleri iin ticaret nemli bir gelir kayna olmu, bu devletler blgeden geen pek Yoluna hkim olmak iin mcadele etmekten kanmamlardr. pek Yolunun bir ksmna hkim olmak isteyen Gktrkler, Sasanilerle ittifak yaparak aadaki devletlerden hangisine son vermilerdir? A)Uygur B)Karluk C)Akhun D) Hazar E) Sabar

( 2013 KPSS-Tarih Alan) CEVAP C

HUKUK Uygurlar dneminde, ticari ilikilerin gelimesiyle kiiler arasndaki anlamalar yazl hale getirilmitir. Bu durum, aadaki alanlardan hangisiyle ilgili belgelerin meydana getirilmesini zorunlu klmtr? A) Sanat B) Askerlik C) Siyaset D) Hukuk E) Din

(2005- KPSS) CEVAP D Uygurlar Dneminde ticari ilikilerin gelimesi sonucu, kiiler arasndaki anlamalarn yazl hle getirilmesi, aadaki alanlardan hangisiyle ilgili yazl belgelerin hazrlanmasna neden olmutur? A)Hukuk B)Siyaset C) Sanat D)Edebiyat E)Askerlik

(2010-JANU) CEVAP A Orta Asyada kurulan ilk Trk devletleriyle ilgili olarak, I. lke; tre ad verilen, yazl olmayan hukuk kurallarna gre ynetilmitir II. Toprak, yurt olarak adlandrlmtr III. Hkmdara devlet ynetimiyle ilgili konularda yardmc olmak zere danma meclisleri kurulmutur yarglarndan hangileri dorudur? A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

(2013-KPSS) CEVAP E

BRAHM BEYTER

7

ORDU ve ASKERLK Trklerin Orta Asya'da d tehlikelerle kar karya kalmalar ve topraklarnn doal snrlarla korunmam olmas, aadakilerin hangisinde yeteneklerinin gelimesine neden olmutur? A) Askerlik B) Ticaret C) Tarm

D) Dokumaclk E) Hayvanclk (1999-DMS) CEVAP A

Trklerin tarih boyunca deiik lkelerde yerlemeleri, eitli alanlarda farkl boyutlarda gelimeler gstermelerine neden olmutur. Aadaki alanlarn hangisinde, bu farklln en az olduu savunulabilir? A)Din B)Ekonomi C)Askerlik D)Sosyal yaam E)Sanat

(1999 DMS) CEVAP C lk dzenli Trk ordusunu kimler kurmutur? A) Avarlar B) Trgiler C) Gktrkler

D) Hunlar E) Uygurlar (2006-ALS) CEVAP D

Trk tarihinde ilk defa devletin asker gcn srekli ordu eklinde dzenleyerek 10lu sisteme gre tekilatlandran devlet adam, aadakilerden hangisidir? A) Kutluk Kaan B) Teoman C) Mete Han D) Attila

(2011- YDGMYS) CEVAP D SANAT/MMAR ve YERLEK HAYAT

Genel olarak Trklerde sanat Uygurlara kadar tanlabilir malzemeden deri, ahap, metal ve tas isiliine dayaldr. Uygurlarda ise sanat manastr, saray yapm ve bunlarn i donanm biiminde gelime gstermitir. Trklerde sanatta grlen bu gelime, aadakilerden hangisinin bir gstergesidir? A) Gebe hayattan yerleik hayata geildiinin B) lkenin snrlarnn genilediinin C) Komu devletlerle ilikilerin zayfladnn D) Ticaret anlaynn deitiinin E) lkenin istilalardan korunduunun

(1994 -SS) CEVAP A - slamiyetten nce Trk sanatnda, hayvanlar ve bu

hayvanlarn birbirleriyle mcadelelerini gsteren motifler n planda olmutur. Bu motifler kemer tokas, kl, haner kabzas, ss eyas, koum takm gibi tanabilir malzeme zerine ilenmitir.

- Eski Msrda aristokrat mezarlarnn duvarlarna yiyecek, iecek, tohum ekimi, ekmek frn, balk ve ku avn gsteren resimler yaplmtr. Bu iki durum aadakilerden hangisinin gstergesidir? A)Yer alt zenginlikleri bol olan yrelerde sanatn erken gelitiinin B)Sanatn yerleik yaama getikten sonra baladnn C)Sanatn toplumlarn yaam koullarn yansttnn D)El sanatlarnn gelimesinde ticaretin nemli bir rol olduunun E) Sanata verilen nemin toplumdan topluma deitiinin

(1999-SS) CEVAP C

Trkede buday, arpa, dar gibi tahl adlar ile altn, gm, bakr, kurun, demir gibi metal adlarnn bulunmas ve kurganlardan kl, sng, bak ve balta gibi silahlarn kmas, Trklerle ilgili olarak aadakilerden hangisine bir kant olamaz? A) Tarm rnlerini tandklarna B) Savunma amacyla kullanlabilecek aralar edindiklerine C) Mezarlara kiisel eyalarn da konulduuna D) Metal eyalardan yararlandklarna E) Komu lkelerle iyi ilikiler iinde olduklarna (1999-SS)CEVAP E I. Duvar resmi II. Dokuma III. Mimari Uygurlarn yukardaki sanat alanlarnn hangilerinde etkinlik gstermeleri, onlarn yerleik hayata getiklerine bir kant saylabilir? A) Yalnz I B) Yalnz III C)I ve III D) II ve III E) I, II ve III

(2001 - KMS) CEVAP C Selenga Nehri ile Baykal Gl kylarnda yaplan kazlarda, Hunlar Dneminde yaplm, I. Sulama kanallar II. Tahllar saklamak iin zel olarak alm ukurlar III. Tahllar tmek iin kullanlan talar IV. Saban demirleri ve oraklar bulunmutur. Bu buluntulardan hangileri, Hunlar Dneminde tarm yapldnn dorudan kantdr? A) Yalnz I B)Yalnz II C)I ve III D)I ve IV E)II, III ve IV

(2001-SS) CEVAP D Orta Asya Trk devletleri gebe yaamn getirdii zorunluluk nedeniyle yazl hukuk kurallar meydana getirememilerdir. Ancak, devlet ynetiminde ve gnlk ilikilerde hkmdarn vede halkn uymak zorunda olduu kurallar vard. Hatta Hakann millete kar sorumluluklarndan biri de bu kurallar uygulamakt. Yazl olmayan bu kurallara ne ad verilirdi? A) Toy B) Kurultay C)Toygun D) Ota E) Tr

(2002-KPSS) CEVAP E Aadakilerden hangisinin Trklerin eski ve kkl bir kltre sahip olduklarnn bir gstergesi olduu savunulabilir? A) Yerleik hayata gemeleri B) lk devletlerini Orta Asyada kurmalar C)eitli dini inanlar benimsemeleri ve bunlar yaantlarna yanstmalar D) Boylar halinde birlikte yaamalar E) slam dinini kabul etmelerine ramen z kimliklerini korumalar

(2006 - KPPS) CEVAP E I-Gktrkler II- Hunlar III-Uygurlar Yukardaki Trk devletlerinin hangilerinde ehirlerin kurulmasyla, gnmze kadar gelen evler, tapnaklar, saraylar ina edilmitir. A)Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D)I ve II E) II ve III

(2006-SOS-2) CEVAP C

Trklerin gebe bir hayat tarzndan yerleik toplum dzenine gemeleri, beraberinde pek ok deiiklik getirmitir. Aadakilerden hangilerinin bu deiikliklerden biri olduu savunulabilir? A) Ticaret yapmalar B) Sanata ilgi duymalar C) Ekip bime aletlerine, sahip olmalar D) Topluluklar halinde yaamalar E) Kendilerine zg dilleri kullanmalar

(2006-SS SOS-1) CEVAP C Uygurlarn yerleik hayata gemeleriyle aadakilerden hangisi uralar arasna girmitir? A) Heykel B) Mimarlk C) Mzik D) Ticaret E) Resim

(2006 KPPS - nlisans) CEVAP B I. Ta ileme II. Maden ileme III. Dokumaclk Yukardakilerden hangileri, slamiyetten nce Orta Asyada yaayan Trklerin uralar arasndadr? A)Yalnz I B)Yalnz II C)Yalnz III D)I ve II E)I, II ve III

(2006- JOK Astsb) CEVAP E Orta Asya Trk devletlerinde gebe yaam tarznn aadakilerden hangisine neden olduu sylenemez? A) Kltrlerinin fazla yaylmasna B) Tanabilir sanat eserlerinin varlna C) Mimarinin gelimesine D) Yazl eserlerin azlna

(2006- ALSS) CEVAP C slamiyetten nceki Trk devletlerinde,

I. Fresk II. Minyatr III. Heykel sanatlarndan hangileriyle ilgili yaptlar bulunmutur? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve III E) I, II ve III

(2007-HAS) CEVAP E slamiyetten nce Trklerin, I. Tarmda sulama kanallar yapma II. Hal kilim dokumacl yapma III. Silah, at koum takmlar, ss eyas imal etme uralarndan hangileri yerleik hayata getiklerinin kesin bir kantdr? A) Yalnz I B)Yalnz II C)Yalnz III D) I ve II E)II ve III

(2007 KPSS) CEVAP A Trk maden sanatnn en nemli rneklerinden biri olan Altn Elbiseli Adam aadaki kurganlardan hangisinde bulunmutur? A) Pazrk B) Esik C) ibe D) Katanda

(2007- ALSS) CEVAP B I. Madencilik II. Dokumaclk III. Mimarlk Yukardakilerden hangileriyle ilgili buluntular, Trklerin slamiyeti kabul etmelerinden nce, yerleik hayata gemi olduklarnn kant olabilir? A) Yalnz I B)Yalnz II C)Yalnz III D)I ve II E) I, II ve III

(2007-HAS) CEVAP C

BRAHM BEYTER

8

Akabat yaknlarnda Anavdaki bir kurganda yaplan kazda en alt katta evleri kerpiten yaplm bir ky bulunmutur. kan eyalar arasnda el deirmenleri ve evlerde kmr hline gelmi buday ve arpa taneleri, yine ayn katta zerleri boyanm ve ekillerle sslenmi kilden yaplma mlekler, insan ve hayvan heykelleri kmtr. Bu durumla ilgili olarak aadakilerden hangisi sylenemez? A) Sanatla urald B) Bir yerleim alan olduu C) Tahl rnlerinin tannd D) Topluluk hlinde yaanld

E) retim gerelerinin ortak kullanld (2008-SOS-1) CEVAP E

Aadakilerden hangisinin Uygurlarn matbaalarnn olduuna ve bask yaptklarna bir kant olduu savunulabilir? A) Tahtadan yaplm harfler B) eviri eserler C) 18 harften oluan alfabe D)Ta zerine yazlm kitabeler

E) Kt zerine yazlm belgeler (2008/KPSS Ortaretim) CEVAP A

Orta Asyada M 1200-700 yllarna ait Karasuk kltrnden drt tekerlekli araba, keeden adr, koyun yapandan eya; M 700-100 yllar arasndaki Tagar kltrnden ise ok sayda ok ular, toka, ta, bilezik gibi zerleri kabartma hayvan ba ilemeli ss eyalar ve hanerler bulunmutur. Yalnz bu bilgiler dorultusunda, I. Her iki kltre ait tm kalntlar bulunmutur. II. Tagar kltr zaman bakmndan Karasuk kltrnden sonradr. III. M 3. yzyln sonlarnda kurulduu bilinen Hun Devleti, Karasuk kltryle ayn dnemde siyasi varln srdrmtr. yarglarndan hangilerine ulalabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III (2009-SOS-1) CEVAP E

Orta Asya Trklerinde de grlen; - Kithara, evgan, timpani, kprge gibi kavramlar, aadaki sanat dallarndan hangisiyle ilgilidir? A) Resim B) Tiyatro C) Bale D) Mzik

(2009- ALSS) CEVAP D Uygurlarn yerleik hayata gemesiyle, I. Tarm II. Mimari III. Hayvanclk alanlarndan hangileri yeni uralar arasna girmitir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III (2009-JANU) CEVAP C

-Altaylarda Pazrk kurganlarnda bulunan hal -Kazakistanda Alma Ata ehri yaknlarndaki Esik kurganndaki altn elbiseli adam zrh Yukardaki buluntular aadakilerden hangisine aittir? A)Tabgalar B)Gktrkler C)Uygurlar D)Hunlar E)Krgzlar

(2009-SOS-2) CEVAP D

I. Turan (Hilal) taktii II. Hayvan figrleri III. kili tekilat Trk devletleriyle ilgili yukardaki kavramlarn sanatta betimleme, sava yntemi ve devlet ynetimi alanlarna gre doru sralan biimi aadakilerden hangisidir? A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III D) II, III, I E) III, I, II

(2010-LYS) CEVAP C in kaynaklarna gre, Orta Asyada kurulan Asya Hunlar evlerini topraktan yapm, Volga kylaryla Krm arasnda kurulan Hazarlarn evleriyse hep ahap olup yalnz hakan saray ve kale tatan yaplmtr. Yukarda verilen bu bilgilerle, I. Doa artlar insanlarn yaam biimini etkilemitir II. Trklerde daha ok gebe yaant vardr III. Trkler mimaride inlilerden etkilenmitir yarglarndan hangilerine ulalabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) I, II ve III

(2010 KPSS/nlisans) CEVAP A Uygurlarn Maniheizm dinini benimsemelerinin ve yerleik hayata gemelerinin, I. askerlik II. Ekonomi III. mimarlk alanlarndan hangilerinde bir deiiklie neden olduu savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) II ve III E) I, II ve III (2010-HAS) CEVAP E

Aadaki zelliklerden hangisi Uygurlar iin sylenemez? A) Devlet yaplar niterdir B) Kalc mimari eserler brakmlardr C) Yerleik hayata geen ilk Trk topluluudur D) Maniheizm ve Budizm gibi dinleri de benimsemilerdir

(2011- YDGMYS) CEVAP A I. Kitabe II. Minyatr III. Balbal Gktrkler Dneminden yukardakilerin hangilerine ait rnekler gnmze ulamtr? A) YalnzI B) Yalnz II C)Yalnz III D)I ve III E) II ve III

(2011-HAS) CEVAP D Trklerin yerleik hayata gemesiyle, I. Hayvanclk II. Ticaret III. Tarm alanlarndan hangilerinin ekonomik etkinlikleri arasna girdii savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C)Yalnz III D) II ve III E) I, II ve III

(2010-ALS) CEVAP C Aadakilerden hangisi, slamiyet ncesi gebe yaam srdren Trk topluluklarndan gnmze ulam arkeolojik buluntulardan biri olamaz? A) Kap kacak B) Kolye, bilezik gibi ss eyalar C) At koum takmlar D) Saray kalntlar

E) Kl kabzalar (2011-LYS) CEVAP D

Tand bir evrede geen olaylar anlatan, kiilerini oluturmada baar salayan Uygurlar Dneminden gnmze ulaan aadaki eserlerden hangisi, Uygurlarn yerleik hayata getiine bir kant olarak gsterilebilir? A) Tun kaplar B) Eyer takmlar C) Duvar resimleri D) Deri eyalar E) pekli kumalar

(2012-ALS) CEVAP C Gktrkler Dnemine ait orak, krek, demir sapan gibi eyalar bulunmu, ayrca Yenisey vadilerine kadar uzanan Tt Kanal gibi sulama kanallarna ulalmtr. Bu bilgiyle Gktrklerle ilgili olarak aadakilerden hangisine ulalabilir? A) Sosyal ve ekonomik hayat tarzlarnn deitiine B) Gebe hayat tarzn srdrdklerine C) Bozkr kltrnden etkilendiklerine D) lke topraklarnn hana ait olduuna E) Boylar eklinde tekilatlandklarna

(2013-KPSS Tarih Alan) CEVAP A

SYAS TARH Orta Asyada kurulan Trk devletlerinin [Hun-Gktrk-Kutluk] ksa srede yklmalarnda aadakilerden hangisi dierlerinden daha etkili olmutur? A) Trklere komu olan inin saldrlar B) Orta Asyann corafi durumu C) Geleneklere gre devletin prensler arasnda blnmesi D) yi bir devlet rgtnn kurulamam olmas E) Trklerin boylar halinde yaamalar

(1974-SS) CEVAP C Orta Asya'da Avar egemenliinin sona ermesinden sonra 552 ylnda kurulmu olan devlet aadakilerden hangisidir? A)Gktrk B)Uygur C)Hun D)Mool E)Akhun

(YS 1991) CEVAP A Aadakilerden hangisi bir Trk topluluu deildir? A) Kpaklar B)Vandallar C)Sabirler D)Karluklar E)Avarlar

(YS-1994) CEVAP B I. Karluklar II. Hazarlar III. Avarlar IV. Hunlar Yukardaki Trk topluluklarndan hangileri Orta Avrupada tekilatl bir devlet kurmulardr? A)Yalnz I B)Yalnz II C)Yalnz IV D)II ve III E)III ve IV

(1999 DMS) CEVAP E Aadakilerden hangisi Gktrklere ait bir zellik deildir? A) Kendilerine ait alfabe bulunmas B) Bizans ile ilikiler C) Yerleik hayata gei D) Trk adnn devlet ismi olarak ilk defa kullanlmas

(2006- ALSS) CEVAP C

BRAHM BEYTER

9

Roma Medeniyetinin kmesini hazrlayan gelime aadakilerden hangisidir? A) Kavimler Gnn balamas B) Attila'nn Roma zerine yrmesi C) Katolikliin devletteki etkinliinin artmas D) Dou Roma'nn Ortodoksluu benimsemesi

(2006- ALSS) CEVAP A 121. Kavimler Gnn balamasnda etkili olan Trk topluluu, aadakilerden hangisidir? A) Peenekler B) Karluklar C) Avarlar D) Hunlar

(2006- ALSS) CEVAP D I. Lebenium II. Pn Savalar III. Miryokefalon IV. Malazgirt V. Dra Sava Yukardaki muharebe ve savalardan Trk-Roma Sava olarak bilinenleri hangisinde bir arada verilmitir? A)I - II - IV B)IV - III II C)II - III - V D)I - III IV

(2006- ALSS) CEVAP D Aadakilerden hangisi Uygurlar ve Gktrklerin ortak zelliklerinden biridir? A) Kendilerine zg alfabelerinin olmas B) Hakanlarnn idikut unvan tamas C) Kt retmeleri D) Baskda, hareketli harf sistemini kullanmalar E) Mani dinini resm din olarak kabul etmeleri

(2007-SOS-2) CEVAP A Asya ve Avrupann siyasi ve kltrel yapsnn deimesinde, I. Trgi II. Avar III. Hun devletlerinden hangileri etkili olmutur? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) II ve III

(2007-SOS-2) CEVAP E Aadakilerden hangisi Avrupa Hun Devleti hkmdarlarndan deildir? A) Bumin B) Uldz C) Rua D) Attila

(2007-ALSS) CEVAP A Mool hkimiyetine giren ilk Trk kavmi aadakilerden hangisidir? A) Karluklar B) Kpaklar C) Uzlar D) Krgzlar

(2007- YDGMYS) CEVAP D skit Trklerinin en nemli hkmdar olarak bilinen ve adna sagu dzenlenen Trk by, aadakilerden hangisidir? A) Baa Tarkan B)Arpad C)Mete Han D)Alp Er Tunga

(2007- YDGMYS) CEVAP D

I-Tarihte bilinen ilk Trk devletidir. II-Tarihte Trk adyla kurulan ilk devlettir. III-Yerleik yaama geen ilk Trk devletidir. Baz tarihsel zellikleri verilen Trk devletleri aadakilerden hangisinde doru olarak sralanmtr?

I II III A) Uygurlar Trgiler Hunlar B) Hunlar Gktrkler Uygurlar C) Uygurlar Hunlar Gktrkler D) Gktrkler Karahanllar Trgiler

(2007- YDGMYS) CEVAP B Aadakilerden hangisinde ikinci olay, birinci olayn sonucudur?

A) Hunlarn Volga Nehrini gemeleri

Kavimler Gnn balamas

B) Uygur Devletinin kurulmas Orhun Kitabelerinin dikilmesi C) Tuna Bulgar Devletinin kurulmas

Avrupada ilk Mslman Trk devletinin ortaya k

D) Kutlukun balatt bamszlk mcadelesi

I. Gktrk Devletinin kurulmas

(2007- ALSS) CEVAP A -Avrupa'nn bugnk etnik yaps olutu. -Avrupa'da feodalite ortaya kt. -Avrupa'da kilise nem kazand. 130. Verilen bilgiler ile aadaki tarih olaylardan hangisi arasnda dorudan balant kurulabilir? A) Reform Hareketleri B) Hal Seferleri C) Kavimler G D) Yz Yl Savalar

(2008- ALSS) CEVAP C Aadaki bilgilerden hangisi Uygurlara ait deildir? A) Dnemlerinde in Seddinin yaplmas B) Tapnak yapmna nem verilmesi C) Karabalgasun yaztlarnn dikilmesi D) Maniheizm dininin kabul edilmesi E) Yerleik hayata geilmesi

(2008-HAS)CEVAP A Orta Asya hkimiyeti iin inlilerle Araplar arasnda yaplan Talas Sava srasnda Uygurlarn banda bulunan hkmdar, aadakilerden hangisidir? A) Bg Kaan B) Moyen - ur Kaan C) Kutluk Bilge Kl Kaan D) Baga Tarkan

(2008- ALSS) CEVAP B Orta Asyada Trk boylar arasndaki siyasi anlamazlklar ve bunun yol at savalar Trk glerine neden olan olaylardan biridir. Yalnz bu bilgiyle aadakilerden hangisine ulalamaz? A) Glere Trk boylarnn hepsinin katldna B) Trk glerinde kltrel etkileim olduuna C) Boylar arasnda kar atmalar olduuna D) Sava kaybeden tarafn egemenlik altna girmek istemediine E) Orta Asyada kurulan Trk devletlerinin boylar hlinde yaadna

(2008- JOK Astsb ) CEVAP A

I. Tarihte ilk defa Macaristan'da siyasi bir g oluturdular. II. Gnmzdeki Karaim Trklerinin atalardrlar. III. Sasanilerle birlikte 619-626 yllarnda stanbul'u iki kez kuattlar. IV. Orta a balarnda Ruslar, ordu ve devlet rgtlenmesi alanlarnda etkilediler. Verilen zelliklerden hangisi/hangileri Avarlara aittir? A) I - III IV B) II III C) Yalnz I D) Yalnz III

(2008- ALSS) CEVAP A Orhun Antlarnda, --- baka kaanl uluslar arasnda onlar (Trk ulusu) pek stn kldm. Drt bucaktaki btn uluslar hep bara mecbur ettim ve dmanlktan vazgeirdim. bilgisini veren Bilge Kaan, I. Dneminin gl olduu II. Diplomatik ilikilerin ok youn olduu III. Dier uluslarn kendisini savamak zorunda brakt durumlarndan hangilerini dile getirmitir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve III E) I, II ve III

(2008- JOK Astsb ) CEVAP D Aadaki Trk topluluklarndan hangisi devlet kuramamtr? A)Peenekler B)Trgiler C)Karluklar D)Hazarlar E)Avarlar

(2008-ALS) CEVAP A Aadakilerden hangisi Avarlarn tarihteki etkilerinden biridir? A) Dede Korkut Hikyelerinin ortaya kmas B) Anadolunun kaplarnn Trklere almas C) Slav topluluklarnn birbirleriyle kaynap btnlemesi D) Trkler arasnda slamiyetin yaylmaya balamas E) Kurulduklar blgenin adnn, onlarn adyla anlmas

(2008-SOS-2) CEVAP C Trk tarihinde, I. Dzenli ordunun kurulmas II. Devlet tekilatnn kurulmas III. Hareketli harf sistemine dayanan matbaann bulunmas gelimelerinden hangileri Hunlar Dnemine aittir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) II ve III

(2008-SOS-2) CEVAP D Aadaki gelimelerin hangisinde Karluklarn etkisi vardr? A) Avrupada kurulan Avar Devletinin yklmasnda B) inin Orta Asyaya egemen olmasnda C) stanbulun Sasanilerle birlikte kuatlmasnda D) Hun Devletinin ikiye ayrlmasnda E) Talas Savan Mslmanlarn kazanmasnda

(2009-SOS-2) CEVAP E Slav topluluklar arasna girerek, onlarn birlik oluturmalarn nlediler. Almanlarn, douya doru yaylmalarn durdurarak, Balkan kavimlerinin Almanlamasna engel oldular. Bilgisi verilen Trk topluluu aadakilerden hangisidir? A) Macarlar B) Trgiler C) Hazarlar D)Sibirler

(2009- ALSS) CEVAP A

BRAHM BEYTER

10

I- Mete Han Chn-Chen II- Bumin Kaan Ko-lo Kaan III- Attila Bleda IV- Moyen or Bg Kaan V- Ho-han-yeh i-i

Yukardakilerden hangisinde karde Trk hkmdarlar birlikte verilmitir? A) I - II B) III - V C) II - IV - V D) I - III - IV

(2009- ALSS) CEVAP B Trk tarihinde grlen Krad Ayaklanmas'yla ilgili olarak aada verilen,

I. Trklerin, bamszl amalayan hareketlerinden biridir. II. Dou Gktrk Devleti'nin in egemenlii altnda bulunduu

dnemde gereklemitir. III. Trklerin, slamiyeti kabul etmelerinde etkili olmutur. bilgilerinden hangileri dorudur?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) I, II ve III

(2010-LYS) CEVAP D Trk tarihiyle ilgili aada verilen bilgilerden hangisi dorudur? A) Trkistan'n Sincan zerk blgesinde yaayan topluluklardan biri

Uygurlardr. B) Orta Asya'da kurulan ilk Trk Devleti Gktrklerdir. C) Avrupa Hunlarnn kurucusu Mete Han'dr. D) Karluklar Avrupa'da devlet kurmutur. E) Alparslan Malazgirt Sava'n Hallara kar kazanmtr.

(2010-LYS) CEVAP A Dier ad Eftalitler olan Trk devleti, aadakilerden hangisidir? A) Uygur B) Kutluk C) Akhun D)Kpak

(2010- YDGMYS) CEVAP C Aadakilerden hangisinin Orta Asya Trk glerinin sonularndan biri olduu savunulamaz? A) Trklerden bir ksmnn Orta Asyada kalmas B) Dnyada nfus artnn olmas C) Kavimlerin yer deitirmesi D) Yeni devletlerin kurulmas E) Kltrel yapnn deimesi

(2010-ALS) CEVAP B Aadakilerden hangisi, Hunlarn neden olduu Kavimler G'nn sonularndan biri deildir? A) Avrupa'nn etnik yapsnn deimesi B) Avrupa'da bir Hun Devleti kurulmas C) Roma mparatorluu'nun btnln ve stnln yitirmesi D) Avrupa'da skolstik dncenin egemen olmas E) Gktrk Devleti'nin yklmas

(2011 - KPSS) CEVAP E Aadakilerden hangisi stanbulu kuatan ilk Trk devleti olarak bilinmektedir?

A)Avar B)Bulgar C) Kuman D) skit E) Karluk (2011-HAS) CEVAP A

Attilay kt talya Seferinden vazgeirerek Romann ve Dou Avrupann Hun igaline uramasn engelleyen papa, aadakilerden hangisidir? A) I. Leo B) II. Leo C) III. Leo D) IV. Leo

(2012- ALSS) CEVAP A Aadaki Trk topluluklarndan hangisi, Avrupa topraklarna g etmemitir? A) Krgzlar B) Sabirler C) Ouzlar D) Peenekler E)Kpaklar

(2012-HAS) CEVAP A Trge hakan Su-lu Kaann, Maverannehirdeki Emevi nfuzunu krmak ve blgeyi yeniden Trk hkimiyeti altna almak iin yapt mcadelede; ordusundaki baz beylerin taraf deitirmesi, Czcan hkmdarnn da Araplarla birlikte hareket etmesi sonucunda ihanete urad ve Emeviler karsnda yenildii sava, aadakilerden hangisidir? A) Serahs Sava B) Cella Sava C) Haristan Sava D) Vakat-ib Sava

(2012 ALSS) CEVAP C Aadakilerden hangisi, Avrupada kurulan Trk devletlerinden biridir? A) Gktrk B) Uygur C) Hazar D)Macar E)Karluk

(2012-MSS) CEVAP D inliler, aadaki Trk devletlerinden hangisinin aknlarn durdurmak iin in Seddini ina etmitir? A) Gktrk B) Asya Hun C) Uygur D) Trgi E) Akhun

(2012-MSS) CEVAP D Trk kelimesini kendi adnda kullanan ilk devlet aadakilerden hangisidir? A) Avar B) Uygur C) Hun D) Karahanl E) Gktrk

(2012-MSS) CEVAP E Orhun Abideleri hangi Trk devleti dneminde dikilmitir? A) Krgzlar B) Uygurlar C) Avarlar D) Gktrkler

(2010- YDGMYS) CEVAP D Uygurlar, 745 ylnda Karluk ve Basmillerle birleip Gktrk Devleti'ni ykarak yerine Orhun Nehri kylarnda bakent tken olmak zere yeni bir devlet kurmulardr. Dokuz aile birliinden oluan Uygurlar, Karluk ve Basmil topluluklarn da itaatleri altna alarak bu sayy on bire karmlardr. Yalnz bu bilgiyle aadaki yarglardan hangisine ulalabilir? A) Gebe yaam srdrlmtr. B) Uygurlar, farkl topluluklar bir araya getirmilerdir. C) in'in basksyla batya gler olmutur. D) Karluklar Uygurlardan nce devlet kurmutur. E) Karluklar Orta Asya'nn Trk egemenliinde kalmasnda etkili

olmutur. (2010-LYS) CEVAP B

Devlet zellik I. Asya Hun Bilinen ilk Trk devleti olmas II. Gktrk Orhun Kitabelerinin yazlmas III. Avar Hristiyanl kabul eden ilk Trk

devleti olmas IV. Uygur Yerleik hayata geen ilk Trk devleti

olmas V. Avrupa Hun Musevilii kabul eden ilk Trk devleti

olmas Trk devletleriyle ilgili yukardaki eletirmelerden hangisi yanltr? A) I B) II C) III D) IV E) V

(2011-LYS) CEVAP E Hristiyanlarn, gnahlarndan dolay Tanr'nn kendilerini cezalandrmak amacyla gnderdiini dndkleri ve "Tanr'nn Kams" olarak niteledikleri, dneminde Avrupa Hun Devleti'nin en parlak zamann yaad Trk hkmdar aadakilerden hangisidir? A) Mete B)Balami C) Teoman

D)Attila E) Bumin Kaan (2012-LYS) CEVAP D

Aadakilerden hangisi Karluklar iin sylenemez? A) Ural Dalar evresinde yaadlar B) Cengiz Hana itaat eden Mslman Trk topluluklarndandrlar C) Talas Savanda inlilere kar Mslmanlarn yannda yer aldlar D) II. Gktrk Devletinin yklmasnda etkili oldular E) Trgilerin siyasi varlklarna son verdiler

(2012-HAS) CEVAP A Yapt krk alt seferle ini bask altnda tutan Kutluk hakan, aadakilerden hangisidir? A) Bilge Kaan B) lteri Kaan C) Kapgan Kaan D) Trk Bilge Kaan

(2012- ALSS) CEVAP B lk Trk devletleriyle ilgili olarak aada verilen eletirmelerden hangisi dorudur? A) Asya Hun Devletinin bilinen ilk hkmdardrAttila B) tkeni I. Gktrk Devletinin merkezi yapmtr Bilge Kaan C) Trklerde ordu tekilatnn kurucusudurTeoman D)II. Gktrk Devletinin kurucusudurKutluk lteri Kaan E)Dou Roma mparatorluu ile Margos Anlamasn yapmtr Mete

(2012-HAS) CEVAP D 744-840 yllar arasnda hkm sren, bakentleri tken olan, hkmdarlar arasnda Kutluk Bilge Kl Kaan, Moyen-ur, Bg Kaan bulunan ve kltrel faaliyetler asndan zengin Trk devleti aadakilerden hangisidir? A)Hun B)Gktrk C) Uygur D)Bat Hun E)Avar

(2012-JANA) CEVAP C

BRAHM BEYTER

11

Trk topluluklarndan biri olan Peeneklerle ilgili olarak aada verilen bilgilerden hangisi dorudur? A) Bizans ordusundan Seluklu ordusuna geerek Malazgirt Savann kazanlmasnda etkili olmulardr. B) Eyyubi ve Memlk ordusunda grev almlardr. C) Issk Gl civarnda Asya Hun Devletine bal olarak yaamlardr. D) En uzun destan olarak bilinen Manas Destan, halk edebiyatlarnn gstergesidir. E) Emevi ordularna kar mcadele ederek Orta Asyann Araplarn eline gemesine engel olmulardr.

(2012-HAS) CEVAP A IV. yzyl sonundan XV. yzyl ortasna kadar varln srdren Dou Roma mparatorluu aadaki Trk devletlerinden hangisiyle ada olmamtr? A)Asya Hun B)Avar C) Uygur D)Akhun E)Hazar

(2012-LYS) CEVAP A Hristiyanlar tarafndan Tanrnn Kams unvan verilen Trk hakan, aadakilerden hangisidir? A) Attila B) Babr C) Mete D) Alparslan

(2012- YDGMYS) CEVAP A Aadakilerden hangisi, Avrupa Hunlar hakknda yaplabilecek bir deerlendirme olamaz? A) Balkanlara inerek Bizans zerinde bask oluturmulardr B) Trk kltrnn Avrupa'ya tanmasnda etkili olmulardr C) Ruslarn siyasi bir g olarak tarih sahnesine klarn salamlardr D) Kavimler G'ne yol aarak Avrupa'nn etnik corafyasnn deimesine sebep olmulardr E) Avrupa'nn siyasi yapsn deitirerek Bat Roma'nn zayflamasna neden olmulardr

(2013-LYS) CEVAP C Avrupa'da Kavimler G, Roma mparatorluu'nun ikiye ayrlmas ve sonrasnda Bat Roma mparatorluu'nun yklmasnn getirdii karklklar devam ederken insanlar kendilerini emniyette hissetmedikleri iin gl kiilerin korumas altna girme ihtiyac duymutur. Bu durum aadakilerden hangisine neden olmutur? A) Katolik Kilisesi'nin gcnn azalmasna B) Merkez krallklarn kurulmasna C) Cumhuriyet ynetimlerinin balamasna D) Feodalite rejiminin olumasna E) Corafi keiflerin yaplmasna

(2013-LYS) CEVAP D

-Sasani mparatorluuna kar Bizans mparatorluu ile ittifak kurmutur. -Kafkasyada slam-Arap ordularn durdurmutur. - 965 ylnda Kiyef (Kiev) Rus Knezlii tarafndan yklmtr. zellikleri verilen Trk devleti aadakilerden hangisidir? A) Avarlar B) Avrupa Hunlar C) Hazarlar

D) Bulgarlar E) Akhunlar (2013-Sosyal Bilgiler Alan) CEVAP C

Basmil, Karluk ve Uygurlarn birleerek hkimiyetine son verdikleri devlet, aadakilerden hangisidir? A) Hazar Devleti B) Kutluk Devleti C)Ak Hun Devleti D) Asya Hun Devleti E) Avrupa Hun Devleti

(2013- YDGMYS) CEVAP B

SOSYALA HAYAT Aadakilerden hangisi ilk Trk devletleri dneminde aile yaps ile ilgili doru bir aklama deildir? A) Aile sosyal hayatn ve toplumun en kk birimiydi B) Evlenen ocuklar ayr bir ev kurarlard C) Erkeklerin tek kadnla evlenmesi yaygnd D) Kadnlarn sosyal hayatta yeri yoktu

(2007- ALSS) CEVAP D

BRAHM BEYTER

12

TRK SLAM DEVLETLER TARH TRKLERN SLAMYET KABUL ETMES

inlilerle Araplar arasnda yaplan Talas Savann dnya kltr tarihi asndan en nemli sonucu aadakilerden hangisidir? A) Bat Trkistann in basksndan kurtulmas B) Karluklarn bamsz devlet olmalar C) Trk - Arap mcadelesinin sona ermesi D) Kt retiminin inin dnda yaygnlamas E) Trklerin slam dinini yakndan tanmalar

(1990 SS) CEVAP D Tanm: Tarih, insan topluluklarnn gemiteki yaaylarn, uralarn, birbirleriyle olan ilikilerini, yer ve zaman gstererek neden-sonu ilikileri ierisinde inceleyen bir bilimdir. Durum: slamiyetin hzl yaylmasnda dier din ve inanlara kar gsterilen hogrnn pay byktr. Avrupada ve Asyada ezilmi ve horlanm insanlar Mslmanlar kurtarc olarak karladlar. Yukarda verilen durumda tarihin tanmnda yer alan elerden hangisinde deinilmemitir? A) nsan likileri B) Neden-sonu ilikileri C) Yer D) nsan topluluklarnn yaaylar E) Zaman (1996-SS) CEVAP E slamiyeti kabul eden Msr ve Kuzey Afrikann Arap olmayan yerli halk sadece din deitirmekle kalmayarak zamanla yeni bir kimlik de kazandlar. Trkler ve ranllar ise din deitirmelerine karn kimliklerini korudular. Trklerin ve ranllarn kimlikleri korumalar aadakilerden hangisinin bir sonucudur? A) Arapay dili olarak kabul etmelerinin B)slamiyeti gruplar halinde kabul etmelerinin C)Araplarla siyasal ilikilerinin ge balamasnn D) lkelerinin Arabistana daha uzak konumda olmasnn E)Eski ve kkl bir kltre sahip olmalarnn (1996-SS) CEVAP E slamiyette dini yaymak iin yaplan savalar kutsal saylm, dier yandan slam devletlerinde Mslman olmayan tebaaya, zel vergiler gibi belli koullarda, din serbestlii tannmtr. Bu durum aadakilerden hangisinin bir gstergesi olamaz? A) Devlet ynetiminde hogr olduunun B) Devlet gelirlerinin artrldnn C) eitli vergilerin alndnn D) slamiyetin yaylmas iin aba harcandnn E) Mslman olmayanlarn ynetimine katldklarnn

(1997-SS) CEVAP E

slamiyeti kabul eden milletler, kutsal kitaplarn okuyabilmek iin Arap dilini ve alfabesini renmeye balamlardr. Aadakilerden hangisi, bu durumun sonularndan biri deildir? A) Baz toplumlarda, slamlamann Araplama eklinde ortaya kmas B) slamiyetin slam lkeleri arasnda farkl alglanmas C) slamiyetin kutsal kitabnn, zgn biimini korumas D) Arap kltrnn, dier kltrleri etkilemesi E) Arapa szcklerin dier dillerde de kullanlr hale gelmesi

(1999-SS) CEVAP C Trklerin slamiyete hizmetleri hangi dnemde nem kazanmtr? A) Drt Halife Dnemi B) Emeviler C) Abbasiler D) Gazneliler E) Karahanllar

(1999 - DMS) CEVAP C Karluklar, Mslman olmamalarna ramen Mslman ordularyla birleip 751 ylnda Talasda Araplarn yannda savaa girmiler; inlilerin yenilgiye uratlmasnda nemli rol oynamlardr Karluklarn Talas Savanda Araplar desteklemelerinde. I-slam Devletinde saltanat sisteminin devam etmesi II. inin Asyadaki Trk egemenliine son vermek istemesi III- Trgi Devletinin yklm olmas Durumlarndan hangileri etkili olmutur? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III (2006 SOS-2) CEVAP E

Talas Sava'ndan(751) sonra slam dinini ilk kabul eden ve Trkler arasnda slamiyetin yaylmasnda etkili olan Trk boyu aadakilerden hangisidir? A) Kala B) Knk C) Basmil D) Karluk

(2006- ALSS) CEVAP D Trkler uzun sre direndikten sonra, ancak X. Yzylda topluca slamiyete girmilerdir. Aadakilerden hangisi bu direnmeyi douran nedenler arasnda saylamaz? A) Din deitirmenin toplumsal deiiklii de beraberinde getirmesi B) Mslman olmayanlardan hara ve cizye vergisi alnmas C) slamiyetin kl zoruyla kabul ettirilmek istenmesi D) Emevilerin gtt Arap milliyetilii E) Bamszl kaybetme korkusu

(2008-SOS-1) CEVAP B Talas Savandan ksa bir sre sonra slamiyeti kabul eden Trk boyu aadakilerden hangisidir? A) Hazarlar B) Karluklar C) Trgiler D) Avarlar

(2009-MEB EKMYSS) CEVAP B

I- Kervansaray II- Cami III- Darifa IV- Medrese Gibi mimari eserlerden hangileri, Trklerin Mslman olduuna dorudan kant saylabilir? A) Yalnz I B) Yalnz IV C) II III D) II IV

(2010- YDGMYS) CEVAP D slamiyeti kabul eden ilk Trk devletlerinden biri olan Karahanllarda; hkmdarlk halife tarafndan tasdik edilmi, lkede halife adna hutbe okutulup para bastrlmtr. Byle olmakla birlikte slamiyet ncesi ynetim gelenekleri de byk lde devam ettirilmitir. Buna gre, Karahanllar,

I. slamiyet'i kendi kltrleriyle kaynatran bir siyasi yap oluturmulardr.

II. Din ve devlet ilerini birbirinden ayrmlardr. III. Arap kltrn btnyle benimsemilerdir,

yarglarndan hangilerinin doru olduu savunulabilir? A)Yalnz I B)Yalnz II C)Yalnz III D)I ve I E)I, II ve III

(2012-YGS) CEVAP A Satuk Bura Han, amcas Oulcak Kadr Han devletin bandayken slamiyeti benimsemi, amcasndan sonra hkmdar olunca da slamiyeti resm din olarak kabul etmitir. Bu bilgiyle Karahanllarda, I. Devleti ynetme yetkisinin hanedana ait olduu, II. slamiyetin Trkler arasnda yaylmasnn hzland, III. Arapann resm dil olarak kabul edildii yarglarndan hangilerine ulalabilir? A) Yalnz I B)Yalnz II C)Yalnz III D)I ve II E)I, II ve III

(2012-KPSS) CEVAP D Voltaire "Eer ki biri, dnya zerinde olup biteni anlamak istiyorsa nce btn sanatlarn beii, Bat'nn her eyini borlu olduu Dou'ya bakmaldr." demitir. Aadakilerden hangisi, bu duruma bir rnek olarak gsterilebilir? A) Talas Sava'nn ardndan Trkler arasnda slamiyet'in

yaylmas B) Avrupa'da krallarn papalara kar glenmesi C) Anadolu Seluklularndaki ikta sisteminin Osmanllar

tarafndan gelitirilerek timar sistemi adyla uygulanmas D) Hal Seferleriyle, slam dnyasndan birok buluun

Avrupa'ya tanmas E) ngiltere'de ki Gl Sava sonrasnda feodalitenin zayflayarak

mutlakiyet rejiminin ortaya kmas (2013-LYS) CEVAP D

BRAHM BEYTER

13

slam ordularna kar, I. Hazar II. Trgi III. Avar devletlerinden hangileri mcadele etmitir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) I, II ve III (2013-LYS) CEVAP D

lk Trk-slam Devletlerinden olan Karahanllarda, slamiyeti ilk kez resm din olarak kabul eden hkmdar aadakilerden hangisidir? A) Ebu Nasr Ahmet B) Bilge Kl Kadir Han C) Satuk Bura Han D) Tamga Bura Han E) Ahmet Arslan Han

(2013 Sosyal Bilgiler Alan) CEVAP C Aadakilerden hangisi tarihe, Dou Avrupada kurulan ilk Mslman Trk devleti olarak gemitir? A) Gazne Devleti B) Karahanl Devleti C) Tuna Bulgar Devleti D) Volga Bulgar Devleti E) Tolunoullar Devleti

(2013- YDGMYS ) CEVAP D Abbasi halifesi tarafndan slam hkmdar olarak tannan ilk Karahanl han, aadakilerden hangisidir? A) Ahmet Arslan Han B) Bilge Kl Kadir Han C) Ebu Nasr Ahmet Han D) Celleddin Harzemah

E) Abdlkerim Satuk Bura Han (2013- YDGMYS) CEVAP E

BLM, DL VE EDEBYAT Mimar Sinan ve Yunus Emre gibi kiilerin saygnlklarn gnmzde de srdrmeleri nereden kaynaklanmaktadr? A) ok eser brakm olmalarndan B Yaadklar dnemde sayg grm olmalarndan C) Eserlerinin bugnk gereksinimleri bile karlayabilmesinden D)Eserlerinin, kendi dnemlerindeki sorunlarla ilgili olmasndan E)Trk ve slam olmalarndan

(1982-SS) CEVAP C Ortaada Mslman bilim adamlarnn eski Yunan filozoflarnn eserlerinden yaptklar eviriler, daha sonra Avrupallarn Ortaa anlayndan kurtulmalarnda nemli bir etken olmutur. Bu bilgiye dayanarak, aadaki yarglardan hangisine ulalamaz? A) Avrupallar slam kaynaklarndan yararlanmtr. B) evirilerin yapld dnemde slam dnyasnda Avrupa'dan daha aydn bir dnce ortam vardr. C) Eskia Yunan dnrleri Ortaadaki Avrupa dnrlerinden farkl bir anlay iindedirler. D) Ortaada Mslman-Hristiyan atmas sona ermitir. E) slamiyet bilime, pozitif ve aklc dnceye kar deildir. (1994-SS)CEVAP D

slam dnyasnn nl bilginlerinden bni Sinann Kanun adli eseri Batllar tarafndan on be defa Latinceye evrilerek tp retiminde kullanlmtr Bu durum aadaki genellemelerden hangisini dorulamaz? A) slam dini bilimsel gelimelere aktr B) Pozitif bilimlerde slam bilginlerinin de hizmetleri vardr C) Tp alannda da slam bilgini yetimitir. D) Pozitif bilimler slamiyetle birlikle domutur. E) Bat dnyas slam bilginlerinden yararlanmtr.

(1995 SS) CEVAP D Byk Seluklu Sultan Melikah Dneminde; I. Yeni bir mezhep olan Btnilerin vezir Nizaml-Mlk ldrmeleri II. Badatta Nizamiye Medreselerinin kurulmas, III. Medreselerde din bilimlerinin yannda pozitif bilimlerinin de okutulmas, IV. Yeni bir takvimin dzenlenmesi, gelimelerinden hangisi sosyal hayat olumlu ynde etkilemitir? A)Yalnz IV B)I ve II C)I, II ve III D)II, III ve IV E)I, II, III ve IV

(2000 DMS) CEVAP D Trk - slam dnyasnda pozitif bilimler aada verilen bilim adamlarndan hangisi ile balamtr? A) Vasiti B)Farabi C) bn Heysem D)Ulu Bey E) dris-i Bitlisi

(2002 - KPSS) CEVAP C Kutadgu Bilig hakknda verilen bilgilerden hangisi yanltr? A) XI. yy.da Kagarl Mahmut tarafndan yazlmtr B) Mesnevi biiminde ve beyitler halinde yazlmtr C) Aruz ls kullan olarak yazlmtr. D) Sade bir Trke kullanlarak yazlmtr.

(2006-ALSS) CEVAP A Byk Seluklular Dneminde, I. Seluklu sultanlarnn halife ann almamas II. Ynetici saysnn artrlmasna gerek duyulmas III.Yetenekli rencilerin okutulmasnn ve topluma kazandrlmasnn amalanmas durumlarndan hangilerinin, Seluklu sultanlarnn medreselerin kurulup yaygnlatrlmasna nem vermelerinde etkili olduu savunabilir? A) Yalnz I B)Yalnz II C)Yalnz III D) I ve III E) II ve III

(2002-SS) CEVAP E -lk Trke ansiklopedik szlk ve dil bilgisi kitabdr. -Trklerin tarihini, kltrn, destanlarn ve efsanelerini tantr. -lk Trk dnyas haritas bu kitapta yer almaktadr. - 1074de Kagarl Mahmut tarafndan yazlmtr. zellikleri verilen eser, aadakilerden hangisidir? A) Kutadgu Bilig B) Divan- Lgatit-Trk C) Divan- Hikmet D) Atabetl Hakayk

(2006- EKMYSS) CEVAP D

Mesnevi tarznda kaleme alnm, alt bin alt yz krk be beyitlik siyasetnamedir. Drt kavram karlayan drt simge vardr. Tantlan bu eser aadakilerden hangisidir? A) Divan- Lgatit Trk B) Divan- Hikmet C) Kutadgu Bilig D) Atabetl-Hakayk

(2006-ALSS) CEVAP C "ecere-i Trk" ve "ecere-i Terkime" adl iki nl tarih kitabnn yazar olan devlet adam aadakilerden hangisidir? A) Babr ah B)l-Bars C) Eb'l Gazi Bahadr Han D) Baki Muhammed Han

(2006-ALSS) CEVAP C slam medeniyetinin gelimesinde Trklerin byk katklar vardr. Trklerin tp alannda slam medeniyetine en byk katksn aadaki bilim adamlarndan hangisi salamtr? A)Harezmi B)Birni C)Farabi D) Gazali E) bni Sina

(2007-SOS-2) CEVAP E I. Samanoullar II. Karamanoullar III. Byk Seluklular Yukardaki devletlerden hangilerinin resm dili Trkeydi? A) Yalnz I B) Yalnz II C)Yalnz III D)I ve II E)II ve III

(2007-KPSS) CEVAP B Kasideleriyle tannan Enver adl air, aadaki devletlerden hangisinin dneminde yaamtr? A) Karahanllar B) Gazneliler C) Byk Seluklular D) Tolunoullar

(2007- ALSS) CEVAP C 1077de yazlm ansiklopedik bir Trk dili szldr. slamiyet ncesi Trk Edebiyatnn szl rnlerine oka yer verdii iin antoloji olarak deerlendirilir. Bu parada sz edilen eser aadakilerden hangisidir? A) Divn Lgatit Trk B) Kutadgu Bilig C) Nehcl Feradis D) Altun Yaruk

(2007 ALSS) CEVAP A Trkenin Farsa kadar zengin bir dil olduunu ispatlamak iin yazlan eser aadakilerden hangisidir? A) Kutadgu Bilig B) Divan Lgatit - Trk C) Muhakemetl Lgateyn D) ecere-i Trk

(2007- MEB EKMYSS) CEVAP C Aadakilerden hangisi, Byk Seluklular Dnemine aittir? A) Nizamiye Medresesi B) Karatay Medresesi C) inili Kk D) Muradiye Camisi E) shak Paa Saray

(2008 KPSS/nlisans) CEVAP A hsl-Ulm adl kitab ile ilimleri ilk defa snflandran bilim insan, aadakilerden hangisidir? A) Farabi B) Biruni C) bn-i Sina D)mer Hayyam

(2009- ALSS) CEVAP A Trk dilinin zenginliini ve gzelliini gstermek ve zellikle de Araplara bu dili retmek amacyla Kagarl Mahmutun yazd ilk Trke ansiklopedik szlk ve dil kitab, aadakilerden hangisidir? A) Siyasetname B) Kutadgu Bilig C) Divan- Lgatit-Trk D) Divan- Hikmet

(2009- MEB EKMYSS) CEVAP C

BRAHM BEYTER

14

Nizaml-Mlkn Siyasetname adl eserinin Trk-slam Tarihindeki neminin, I. Yazarnn Seluklu devlet ynetiminde sz sahibi olmas, II. Devlet ynetimine ilikin bilgiler vermesi, III. Trklerin slamiyeti kabulnden sonra kendi trnde yazlan ilk eser olmas Durumlar hangilerinden kaynakland savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) I, II ve III (2010-KPSS /nlisans) CEVAP D

Seluklularda, medrese yapmna nem verilmesinde, I. slam Dnyasnda din bilginlerine gereksinim duyulmas, II. Devlet ynetiminde grev alacak kiilere gerek duyulmas, III. Eitim ve retime nem verilmesi durumlarndan hangileri etkili olmutur? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) II ve III E) I, II ve III (2010/KPSS Ortaretim) CEVAP E

Timurlular Devleti Dneminde bilim adamlarna nem verilmi, hkmdarlar bilim ve edebiyat almalarn bizzat desteklemitir. Bu dnemde yaam, Semerkant'ta kendi adna yaptrd rasathanesiyle nl astronomi bilgini ve devlet adam aadakilerden hangisidir? A) Ulu Bey B) Ali Kuu C) Hseyin Baykara D) Ali ir Neva E) ahruh

(2010-LYS) CEVAP A Muallim-i Sani unvanyla bilinen, eserleri Bat dillerine evrilerek Avrupa bilim dnyasn etkileyen bilgin aadakilerden hangisidir? A) Farabi B) Gazali C) Harezmi

D) Cveyni E) Biruni (2010-KPSS /Ortaretim) CEVAP A

Divan- Lgatit-Trk adl eserle ilgili olarak aadaki bilgilerden hangisi dorudur? A) Trklerle inlilerin asker mcadelelerini anlatr. B) Devlet ynetimine ilikin tler verir. C) lk Trke ansiklopedik szlktr. D) Mesnevi tarznda yazlan bir ahlak kitabdr.

(2010- YDGMYS) CEVAP C Karahanllar Dneminde Kagarl Mahmut tarafndan yazlan Divanu Lgatit-Trk adl eserin Trk kltr asndan neminin, aadakilerin hangisinden kaynakland sylenemez? A) Trk dilinin zenginliinin ve gzelliinin gsterilmesinin

amalanmas B) lk Trke ansiklopedik szlk ve dil bilgisi kitab olmas C) Dnemiyle ilgili pek ok alanda nemli bilgiler iermesi D) Trk destan ve efsaneleri hakknda bilgi sunmas E) Eserin adnn "mutluluk veren bilgi, kutlu bilgi" anlamna gelmesi

(2011-LYS) CEVAP E

ecere-i Trk adl eseri yazan Hive Han, aadakilerden hangisidir? A) l Bars B) Hak Nazar Han C) Baki Muhammed Han D) Ebl Gazi Bahadr Han

(2011- YDGMYS) CEVAP D Byk Seluklular Dneminde yaam; edebiyat, matematik ve astronomi alanlarnda eserler vermi nl bilim ve edebiyat adam aadakilerden hangisidir? A) Enver B) Yusuf Has Hacip C) mer Hayam D) Firdevsi E) Necmeddin-i Kbra

(2011-HAS) CEVAP C Karahanllar Dnemi'nde fermanlarda kullanld bilinen ve Trklerin slamiyet'i kabulnden sonraki ilk edeb eser olan Kutadgu Bilig'in de yazld alfabe aadakilerden hangisidir?

A) Gktrk B)Sogd C)Uygur D)Kril E) Arap (2012-LYS) CEVAP C

I. Karahanllar II. Gazneliler III. Byk Seluklular Yukardaki Trk-slam devletlerinin hangilerinde resm yazmalarda ve edeb eserlerde Trkenin kullanlmasna nem verilmitir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) II ve III

(2012-JANA) CEVAP A Aadakilerden hangisinin, Byk Seluklu Devleti'nde bilim ve eitim ortamnn gelitirilmesi amacyla yapld sylenemez? A) Sultanlarn, lim ve sanatkrlar saraylarnda himaye etmesi B) Farkl ehirlerde medreseler almas C) Medreselerde din eitimin yannda tp, matematik gibi alanlarda da eitim verilmesi D) Tccar ve yolcularn dinlenmesi iin yollar zerinde kervansaraylar yaplmas E) Rasathane kurularak gk cisimlerinin gzlenmesi

(2012-ALS) CEVAP D Byk Seluklular Dnemi'nde grlen aadaki gelime ve olaylarn hangisinde, kurulan rasathanede gk cisimlerinin gzlenmesinin etkisi olduu savunulabilir? A) Nizamiye Medresesinin almasnda B)Malazgirt Sava'nn kazanlmasnda C)Kuds ve am'n ele geirilmesinde D)Atabeylik uygulamasnn balamasnda E)Cell Takvimi'nin hazrlanmasnda

(2012-LYS) CEVAP E Aadakilerden hangisi, Trk-slam dnyasnn nde gelen bilim adamlarndan biri deildir? A) bn-i Sina B) Farabi C) Biruni D) mer Hayyam E) Kuyucu Murat Paa

(2012-MSS) CEVAP E Trk tarihinde bilinen ilk ktphane, aadaki devletlerden hangisi zamannda kurulmutur? A)Uygur B)Gktrk C)Hazar D)Karahanl E)Byk Seluklu

(2012-MSS) CEVAP A

Yusuf Has Hacip Kutadgu Bilig adl eserini hangi Trk devleti dneminde, kime takdim etmitir? A) Hun Devleti- Attila B) Karahanl Devleti - Ulu Kara Bura Han C) Gazneli Devleti - Sultan Mahmut D) Gazneli Devleti - Sultan Mesut E) Karahanl Devleti - Satuk Bura Han

(2012-KPSS/nlisans) CEVAP B Kgarl Mahmut tarafndan 11. yyda yazlan Divan Lgatit-Trk nitelik ve ierik olarak aadaki trlerden hangisine girer? A) An kitab B) Ansiklopedik szlk C) Biyografi D) iir antolojisi E) Vakayiname

(2012-HAS) CEVAP B (...) yalnz bir szlk deil, slamiyet ncesi Trk edebiyatn, tarihini, folklorunu, mitolojisini aydnlatan ansiklopedik bir eserdir. Kgarl Mahmut tarafndan yabanclara Trke retmek amacyla yazlmtr. Bu parada bo braklan yere, aadakilerden hangisi getirilmelidir? A) Kutadgu Bilig B) Divan- Hikmet C) Atabetl-Hakayk D) Divan Lgatit-Trk

(2012- YDGMYS) CEVAP D Byk Seluklular Dneminin en byk medresesi olarak bilinen, Vezir Nizaml-Mlk tarafndan Badatta alan medrese aadakilerden hangisidir? A) Hatuniye B) Karatay C) Yakutiye D) Nizamiye E) nce Minareli

(2012-MSS) CEVAP D Aadakilerden hangisi Byk Seluklular Dnemi'nin eitim kurumudur? A) dadi B) Rtiye C) Medrese D) Darlfnun E) Enderun

(2013-LYS) CEVAP C ran-Fars edebiyatnn nl ismi Firdevsnin mehur eseri ehname, aadaki Trk hkmdarlarndan hangisine sunulmutur? A) Karahanl Hkmdar Satuk Bura Han B) Gazneli Sultan Mahmut C) Byk Seluklu Sultan Melikah D) Gazneli Sultan Mesut E) Karahanl Hkmdar Bilge Kl Kadir Han

(2013 KPSS Tarih Alan ) CEVAP E Yknekli Edip Ahmetin Karahanl Trkesiyle 12. yzylda yazd 484 msralk eseridir. Bir ahlak kitab olan bu eserde, Mslman Trklerin kltr anlay erevesinde bireylerin ahlaki eitimini amalayan kurallar, dnemi iin anlalr bir Trke ile manzum olarak verilmitir. Bu paragrafta tantlan eser, aadakilerden hangisidir? A) Kutadgu Bilig B) Divan- Hikmet C) Ksasl-Enbiya D) Atabetl-Hakayk E) Divan Lgatit-Trk

(2013- YDGMYS) CEVAP D

BRAHM BEYTER

15

DEVLET YNETM Memlkler Devletinin siyasi varl Osmanl Devletinden daha ksa srd halde, Memlklerde tahta geen hkmdar says Osmanllardan daha oktur. Memlklerde hkmdar deiikliklerinin Osmanllardan daha fazla olmasnn nedeni aadakilerden hangisidir? A) Toplumun eitli etnik gruplardan olumas B) Her emirin sultan olma hakkna sahip olmas C) Trke bilenlerin imtiyazl olmas D) Osmanl Devletinden nce kurulmu olmas E) Hkmdarln, halifenin onayna bal olmas

(1991 SS) CEVAP B Ortaada kurulan devletlerin birounda hkmdarlar egemenliklerini dine dayandrmlar ve din adamlar devlet ynetiminde etkili olmulardr. Bu durum aadakilerden hangisinin bir gstergesidir? A) ehir devleti anlaynn B) Tutsaklk uygulamasnn C) Lonca sisteminin D) Feodal sistemin E) Laik olmayan devlet anlaynn (1994-SS) CEVAP E Aadaki Trk - slam Devletlerinden hangisinde, hkmdar din ilerini halifeye brakarak devlet ilerini ise tmyle kendi zerine alarak laik bir uygulama balatmtr? A) Osmanllar B) Gazneliler C) Karahanllar D) Memlklar E) Seluklular

(1999-DMS) CEVAP E Seluklular; blge ve eyaletlerin bana idareci olarak atadklar ehzadelerin yanna Atabey unvan olan kiiler de verirlerdi. Bu uygulamadaki temel ama aadakilerden hangisidir? A) ehzadeler arasndaki taht kavgalarn nlemek B) Atabeylerin merkeze balln arttrmak C) Eyalet gvenliini salamak D) ehzadeleri devlet ynetimi asndan yetitirmek E) Orduyu glendirmek

(1999-DMS) CEVAP D Byk Seluklular Dneminde, I. Seluklu sultanlarnn halife ann almamas II. Ynetici saysnn artrlmasna gerek duyulmas III. Yetenekli rencilerin okutulmasnn ve topluma kazandrlmasnn amalanmas Durumlarndan hangilerinin, Seluklu sultanlarnn medreselerin kurulup yaygnlatrlmasna nem vermelerinde etkili olduu savunabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve III E) II ve III

(2002-SS) CEVAP E

Seluklularda erkek hanedan yelerinin, yanlarna bilgili devlet grevlileri verilerek eyalet veya vilayetlere ynetici olarak gnderilmeleri aadakilerden hangisinin gstergesidir? A) Devlet ynetiminde deneyim kazanlmasna nem verildiinin B) Ynetim birimlerinin sayca az olduunun C) Askerlie nem verildiinin D) Merkezi otoritenin korunmak istendiinin E) Yerleik hayata geiin hzlandrlmak istendiinin

(2006-KPSS/Ortaretim) CEVAP A Aadakilerden hangisi Karahanllar Dneminde Vezire verilen Trke addr? A) Baymirza B) Mirza C) Aytutmu D) Yuru

(2006- ALSS) CEVAP D Karahanl, Gazneli ve Seluklu saraylarnda hkmdarn hizmetlileri belli bal gruplara ayrlmt ve balarnda Ulu Hacib bulunmaktayd. Aadakilerden hangisi Ulu Hacibin emri altnda bulunan grevlilerden deildir? A)Emir-i Dad B)Camedar C)Havayic Slr D)Emir-i Ahur

(2006- ALSS) CEVAP A Byk Seluklularn devlet ynetiminde bulunmayan divan tr aadakilerden hangisidir? A) Divan- la B) Divan- n C) Divan- Mezalim D) Divan- Berid

(2006- ALSS) CEVAP D I. Seluklu Devleti II. Gktrk Devleti III. Uygur Devleti Yukardaki Trk devletlerinden hangileri kurucularnn adn almtr? A)Yalnz I B)Yalnz II C)Yalnz III D)I ve II E)I, II ve III

(2006- JOK Astsb ) CEVAP E Seluklular hanedan olarak dier Trk hanedanlar ile akraba olmulardr. Turul Bey, Alparslan ve Melikahta bu grlr. Trk tarihinde byle bir gelenein olmas daha ok hangi sebebe dayanr? A) Devletin gcn artrmak istei B) Komularla bar iinde yaama istei C) slam dnyasndaki nfuzunu artrmak dncesi D) Cihanmul devlet politikas

(2006- ALSS) CEVAP A Aadakilerden hangisi, Karahanl hkmdarlarnn tad unvanlardan biri deildir? A) Hakan B) lteber C) Han D) Kadr

(2006- ALSS) CEVAP B Byk Seluklularda kadlar, aadaki konulardan hangisinde karar verme yetkisine sahip deildir? A) Fetva verme B) Nikh kyma C) Miras paylatrma D) Vakflar denetleme E) Ticari anlamazlklar zme

(2007- JOK Astsb ) CEVAP A Aadakilerden hangisi, Trk-slam Devletlerinde hkmdarlk sembollerinden biri deildir? A) Hilat (giysi) B) Asa C) Bayrak (alem) D) etr (saltanat emsiyesi) E) Ok

(2008 - KPSS/nlisans) CEVAP E

Moollarn, I. En nemli devlet organlarnn Kurultay olmas, II. lke topraklarnn hanedan yeleri arasnda paylatrlmas, III. Ordularnn onlu sisteme gre oluturulmas durumlarndan hangileri Trklerden etkilendiklerini gsterir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) I, II ve III (2008-HAS)CEVAP E

Devlet ynetimini hanedann erkek ocuklarna retmeyi amalayan atabeylik, aadaki Trk devletlerinin hangisi zamannda ortaya kmtr? A) Karahanllar B) Gazneliler C) Byk Seluklular D) Memluklar E) Harzemahlar

(2008-HAS)CEVAP C I- Ouz Destanndaki ok motifi II- Uygur efsanesindeki kardelerin belli blgelere sevk edilmesi III- Gktrk kitabelerindeki, zapt dnlen istikamete ehzadeler tayin edilmesi IV-Seluklularn, Dandanakan Savandan sonra topladklar mecliste fthat ynlerinin ve buralarda vazife alacak babularn seilmesi olgular, Trk devletlerinde slamiyetin kabulnden nce ve sonra var olan aadaki anlaylardan hangisinin bir gstergesidir? A) lke topraklarn treye gre paylatrmann B) Cihan hkimiyeti dncesinin C) Dou - Bat idari tekilatlanmasnn D) Gebe yaam tarznn

(2007- ALSS) CEVAP B Mslman Trk devletlerinde devlet memurluu ounlukla babadan oula geer, iktidar deimelerinde de iktidar ou kez ayn ailede kalrd. Aadakilerden hangisi bu durumun sonularndan biridir? A) Devletin iyi ynetilmesi B) sizliin nnn kapanmas C) Baarl bir d siyaset izlenmesi D) Yeni mesleklerin nnn kapanmas E) Brokraside egemen bir snfn ortaya kmas

(2008 - KPSS) CEVAP E Seluklu hkmdarlarnn halifenin stnln tanmalarna, I. Halife adna hutbe okutulmas, II. Halifeden aldklar yetkiyle devleti ynetmeleri, III. Turul Beyin halifeyi Bveyhoullarnn basksndan kurtarmas durumlarndan hangilerinin kant olduu savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III (2008-HAS)CEVAP D

Aadakilerden hangisi, Trklerin slam toplumuna katlmasndan sonra uyguladklar arasnda deildir? A) Ahilik tekilat B) Kmbet mimarisi C) Arap alfabesi D) Vakf sistemi E) Veraset sistemi

(2010-KPSS/Lisans) CEVAP E

BRAHM BEYTER

16

Seluklularda, I. Hkmdarn Tanr adna insanlar ynetmekle grevli olmas II. lkenin, hanedan yelerinin ortak mal saylmas, III. Din ilerinin halifeye, dnya ilerinin sultana ait olmas durumlarndan hangilerinin taht kavgalarna neden olduu savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III (2009 - KPSS) CEVAP B

Aadakilerden hangisi, ilk Mslman Trk Devletlerinde, hkmdarn ocuk yata olmas hlinde devleti ynetme yetkisi verilenin unvandr? A) Atabey B)Naib C)ahne D)Melik E)Ulak

(2010-JANA) CEVAP B Turul Bey, Badat alarak Halife Kaim bi Emrillah Bveyhoullarnn elinden kurtarmtr. Bunun zerine Halife, Turul Beyi Dounun ve Batnn sultan ilan etmitir. Buna gre, I. Halife dnyevi yetkilerini Turul Beye vermitir. II. Halifelik sadece din bir makam hline gelmitir. III. Seluklular slam dnyasnn liderlii ve koruyuculuunu fiilen stlenmitir. yarglarndan hangilerine ulalabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) I, II ve III

(2010-HAS) CEVAP E Trk-slam devletlerinde Mslman olmayan devletlere snr olan blgelere uc denilirdi. Uclar, gvenilir, blgeyi tanyan, asker gc olan beylerin ynetimine verilirdi. Beyler snrlara ynelik saldrlar olduunda ya da bir dman kalesinin ele geirilmesinde sultana sormadan hareket edebilirlerdi. Yalnz bu bilgiyle, I. Uc beyleri sivil ynetimden sorumlu deildir. II. Uc beyleri merkez otoriteye baz durumlar dnda baldr. III. Uclar, ounlukla savalarn yapld yerlerdir. IV. Uc beyleri ldnde beylie ounlukla vrisleri getirilmitir. yarglarndan hangilerine ulalabilir? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV

D) I, II ve III E) II, III ve IV (2010-LYS) CEVAP B

Aadakilerden hangisi Anadolu Seluklulannda belediye ilerine bakan grevlinin addr? A) Emir-i dd B)Atabey C)Mstevfi D)Pervane E)Muhtesip

(2011-HAS) CEVAP E Aadakilerden hangisi, Trk-slam devletlerinde pazarlarda fiyatlar, tart ve l aletlerini, retilen ve satlan mallarn kalitesini denetleyen grevlidir? A) Ulak B) Silahtar C) diba D) Muhtesip E)Cmedr

(2011 KPSS) CEVAP D Aadakilerden hangisi Byk Seluklu Devletinde bir blgenin ynetimi ile grevlendirilen hanedan yelerine verilen unvandr? A) Atabey B) Melik C) Serhenk D) Sba E) mil

(2012-HAS) CEVAP B

Byk Seluklular, Anadolunun Trklemesinde aadaki uygulamalardan hangisini kullanmamlardr? A) mar B) r C) Fetih D) skn

(2012- YDGMYS) CEVAP B Nizamlmlk, Siyasetname adl eserinde asker ve idari grevlilerin kendilerine verilen iktalarda srekli tutulmayp belirli srelerle deitirilmesini nermitir.

Nizamlmlk'n bu nerisiyle, I. lkede feodal glerin ortaya kmasn nlemek, II. kta sahiplerinin halka bask yapmasn engellemek, III. Tarm rn eitlerini artrmak durumlarndan hangilerini amalad savunulabilir? A) Yalnz I B)Yalnz II C)Yalnz III D) I ve II E) I, II ve III

(2013-LYS) CEVAP D

EKONOM Trk-slam Devletlerinde ekonomi, I. ticaret, II. hayvanclk, III. tarm alanlarndan hangilerine dayanyordu? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) I ve II E) I, II ve III

(2008-HAS )CEVAP I. Cizye II. Hara III. r Yukardaki vergilerden hangileri Trk-slam Devletlerinde yalnz Mslman olmayanlardan alnan vergilerdir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III (2009-HAS) CEVAP d

Byk Seluklular Dneminde, I. Mslman olmayan tccarlarn can ve malnn devlet gvencesine alnmas, II. Kervanlarn konaklamas iin kervansaraylar yaplmas, III. Turul Bey ve dier Seluklu sultanlarnn kendi adlarna para bastrmas durumlarndan hangilerinin ticaretin gelimesinde etkili olduu savunulabilir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III (2010-HAS) CEVAP C

HUKUK Aadakilerden hangisi Seluklularda hukuk ileriyle ilgili bir grevli deildir? A) Kadl-Kuzat B) eyhlislam C) Kad D) Naib-i Kad

(2006- ALSS) CEVAP B

ORDU TEKLATI Karahanllarda Hassa Ordusu kk yata esir edilen veya para ile satn alnan genlerden oluturulurdu. Hassa ordusunun oluturulma biiminin Osmanllarda aadakilerden hangisinde temel olduu savunulabilir? A) ltizam sistemine B) Tmar sistemine C) Devirme sistemine D) Eyalet sistemine E) Merkezi devlet sistemine

(1999 - DMS) CEVAP C I. Harzemahlar II. Hazarlar III. Seluklular Yukardaki devletlerin hangilerinde ikta sistemi uygulanmtr? A)Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II D)I ve III E) II ve III

(2006-SOS-2) CEVAP D Aadakilerden hangisi, Byk Seluklu ordusunda sultana bal olup hizmetlerinin karlnda kendilerine ikta denilen belirli bir arazi tahsis edilen zel birliklerdir? A) Saray glmanlar B) Hassa askerleri C) Eyalet askerleri

D) Sipahiler E) Yardmc kuvvetler (2012-HAS) CEVAP B

SANAT VE MMAR Trk-slam uygarlnda aadakilerden hangisinin yasaklanmas, oymaclk, kakmaclk nakkalk gibi ssleme sanatlarnn gelimesinde etkili olmutur? A)Yaz (hat) sanat B) Resim ve heykelcilik C) Duvar inicilii D) Figrl plastik sanat E) Minyatr sanat

(1986-SS) CEVAP B Trk - slam mimarisinde eitli amalara hizmet eden yap topluluuna verilen isim aadakilerden hangisidir? A) Kmbet B) Han C) Medrese D) Klliye E) Camii

(1999 - DMS) CEVAP D Trk mimarisinde, I. Klliye II. Medrese III. Kmbet tr yaplardan hangileri antmezar niteliindedir? A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) II ve III E) I ve III

(2003 - KPSS) CEVAP C I. Bitki motifleri II. Hayvan figrleri III. Yaz trleri Seluklu mimarisinde yukardakilerden hangileri ssleme amacyla kullanlmtr? A) Yalnz I B)Yalnz II C)