MOSTOVI U BiH

KULTURNO - HISTORIJSKE ZNAMENITOSTI BOSNE I HERCEGOVINE

Bosna i Hercegovina obiluje kulturno historijskim znamenitostima i spomenicima. To su vjerski objekti, stari mostovi, groblja,stari gradovi, tvrave, pisani spomenici,steci, sahat kule i slino.

PRETHISTORIJA

U peini Badanj kod Stoca otkriven je prvi crte paleolitskog ovjeka u BiH star oko 10 hiljada god. On predstavlja jedan od najstarijih spomenika umjetnosti u BiH.

Najpoznatijim neolitskim nalazitem se smatra Butmir kod Sarajeva. Nalazita iz Butmira potjeu iz treeg milenija p.n.e.

Najpoznatije nalazite iz eljeznog doba je Glasinac kod Sokoca. Takoer, pronaena su i sojenika naselja iz ovog doba, tj. naselja na vodi, Ripa na Uni kod Bihaa, te Donja Dolina na obali Save kod Bosanske Gradike.

U bronano doba, neolitsko stanovnitvo su zamijeniliIliri. Oni su Bosni i Hercegovini dali trajno kulturno, etniko i politiko obiljeje.

Gabela kraj apljine je poznato arheoloko nalazite.

Tvrava Kastel se nalazi u Banjoj Luci i predstavlja jedan od najstarijih historijskih spomenika u ovom gradu.Najvjerovatnije su je sagradili Rimljani u II vijeku.

Tvrava je sa svih strana opasana kamenim zidinama, na kojima su podignute pukarnice i osmatranice, to govori da je u prolosti bila veoma snano vojniko utvrenje.

Tvrava Kastel

SREDNJOVJEKOVNI PERIOD

Najvrijedniji spomenici kulture srednjovjekovne Bosne su nadgrobni spomenici,steci. Oni su statusni simbol kulturnog i umjetnikog izraza tadanje Bosne. Na podruju Bosne i Hercegovine pa i ire ima velik brojnekropolas preko 50.000 ouvanihsteakana kojima se nalaze razni oblici, simboli (sunce, polumjesec,ljiljan, loza, vijenac itd.), ukrasi iepitafskeporuke. Najvea koncentracija steaka je u Hercegovini (Bilea,Stolac,Trebinje,Gacko, dolina Neretve), a najpoznatija nekropola jeRadimljakod Stoca.

Poznate srednjovjekovne utvrde se nalaze u Vranduku,Jajcu,Doboju,Gradacu,Bihau,Bobovcu,Kraljevoj Sutjesci...

Maglajska tvrava svrstava se meu vee i fortifikacijski jae objekte u dolini rijeke Bosne. Kao srednjovjekovna utvrda, Maglaj se prvi put spominje 18.09.1408.godine u povelji ugarskog kralja Sigismunda. Iako nastala u XIV. stoljeu da bi sluila odbrani Bosanskog kraljevstva

Kraljeva Sutjeska zajedno sa tvravomBobovacje bila sjedite dvaju bosanskih kraljeva dinastije KotromaniaTomaaiTvrtka.

Bosnaje uXIV.iXV.stoljeu doivjela snaan kulturni uspon, a jedan izrazito kulturni krug imao je svoje sredite naBobovcui u Kraljevoj Sutjesci.

Bobovac Kraljeva Sutjeska

Osmanski period

Najvie je spomenika islamske kulture ostalo u Bosni. Kultura se jae razvila u gradovima u kojima je bila vlast novih osvajaa i u kojima su u veem broju bili prisutni nositelji vojno-upravnog aparat i novopridoli kolonisti kao iritelji nove kulture. Upravo u razdoblju od sredine15. stoljeado kraja16. stoljeasagraene su najljepe bosanskedamije, poputGazi Husrev-begoveiAli-paineuSarajevu,FerhadijeuBanja LuciiAladeuFoi. Neke od njih bile su samo pregraene i prilagoene bive katolike crkve, kao onaSv. Anteu Bihau. Izgraene su i mnoge svjetovne zgrade kao to su vjerske kolemedreseod kojih je najpoznatija bilaGazi Husrev-begova medresau Sarajevu. Kao posebna vrijednost islamske kulturne batine na podruju Bosne istiu se mostovi, od kojih su najznamenitijiStari mostuMostaruiz1566.iMost Mehmed-pae SokoloviauViegraduiz1571.

Stari most u MostaruMost Mehmed pae Sokolovia Viegrad

Nadaleko je poznata Baarija iz osmanskog perioda to je starasarajevskaarijaihistorijskiikulturnicentar grada. Baarija je izgraena u15. vijekukad jeIsa-beg Ishakoviosnovao cijeli grad. Rije Baarija potie od rijei "ba", koja znai "glavna" naturskom, tako da Baarija znai "glavna arija

Baarija Sarajevo

AUSTROUGARSKI PERIOD

Graani Sarajeva, kao i ostali stanovnici Bosne i Hercegovine, 1878. godine supostali dio Austro-Ugarske.

Austrougarski period u historiji Sarajeva je okarakterisan kao period industrijalizacije, razvoja, prilagoavanja zapadnoj kulturi i drutvenih promjena. Arhitekti i ininjeri su poslani iz Bea kako bi modernizirali Sarajevo i prilagodili ga zapadnjakom stilu. Rezultat je bio jedinstvena mjeavina osmanlijskog trgovakog grada i zapadnjake arhitekture.

Arhitektura u Sarajevu se ubrzo razvila u irok spektar stilova i zgrada kao sto su : Zemaljski muzej, Sarajevska pivara, gradska Vijenica, Pota, Narodno pozorite i mnoge druge zgrade su izgraene u tom periodu. Pored toga, Austrougari su uinili Sarajevo prvim gradom u Evropi koji ima tramvaj.

Vijenica SarajevoNarodno pozorite Sarajevo

Prvi tramvaj na konjsku vuu Sarajevo 1885 god.Prvi elektrini tramvajSarajevo 1895 god.