Ky yeu hinh hoa

II Trng ai hoc My thuat Viet Nam - Vien My thuat

HNH HOA TRONG AO TAO

MY THUAT

Hnh hoa trong ao tao my thuat la cuon ky yeu tap hp 21 bai thamluan, cac y kien trao oi tai hoi thao va mot so bai hnh hoa xuat saccua cac the he sinh vien trng ai hoc My thuat Viet Nam t nam1955 en nam 2010. La mot trong nhng mon hoc c ban au tien cua trng My thuat ongDng, mon hoc hnh hoa a gan bo vi tat ca cac the he thay tro di maitrng 42 Yet Kieu cung nh vi tat ca nhng ai a tng hoc ve. Nham thietthc ky niem 85 nam thanh lap trng ai hoc My thuat Viet Nam (1925 -2010), Phong ao tao, Phong Quan ly Khoa hoc va Vien My thuat cua trngai hoc My thuat Viet Nam a phoi hp to chc Hoi thao Khoa hoc Van e hnhhoa vi ao tao My thuat. ay la hoat ong khoa hoc co s phoi hp gia cacn v cua nha trng, ieu nay khang nh them hieu qua cua mo hnh ganket ao tao vi nghien cu. ac biet hn, cung vi hoat ong hoi thao, lan autien mot phan bo su tap nhng bai hnh hoa cua cac the he sinh vien qua cacgiai oan a c nha trng tran trong gii thieu.Qua nhng y kien va minh hoa trong an pham nay, chung toi hy vong oc gia,ac biet la nhng ngi lam cong viec sang tac nghe thuat hieu ve bo mon hnhhoa va vai tro quan trong cua no trong ao tao va sang tac my thuat.Chung toi tran trong cam n cac hoa sy, nha nghien cu a nhiet tnh viet baiva tham gia ong gop y kien cho hoi thao. Nhng khiem khuyet ve noi dungcua cuon ky yeu nay la khong the tranh khoi, chung toi rat mong nhan c sthong cam va ong gop y kien cua ban oc yeu men my thuat.

PGS. NGND. Hoa sy Le Anh VanHieu trng Trng ai hoc My thuat Viet NamVien trng Vien My thuat

Li gii thieu

Ky niem 85 nam thanh lap TRNG AI HOC MY THUAT VIET NAM (1925 - 2010)

Hnh hoa trong ao tao My thuat 54 Trng ai hoc My thuat Viet Nam - Vien My thuat

Tr. 3. LI GII THIEU4. MUC LUC6. e dan Hoi thao khoa hoc: Van e Hnh hoa trong ao tao My thuat

11. PHAN 1: Nhng van e chung cua mon hoc Hnh hoa13. Hay goi ung ten

GS. Hoa sy Pham Cong Thanh21. Lai noi ve hnh hoa

Nha PBMT Quang Viet31. Lai lch Hnh hoa va Hnh hoa trong ao tao My thuat

PGS. Hoa sy o Hu Hue43. Ban ve ve Hnh trong ao tao va sang tac My thuat

PGS. NGND. Hoa s Le Anh Van53. Lt qua nhng van e cua ve hnh hoa

PGS. Hoa sy Tran Huy Oanh61. Vai tro cua mon hnh hoa trong ao tao my thuat

TS. Bui Th Thanh Mai73. e nghien cu hnh hoa thc s tr thanh mot khoa hoc cua nghe thuat th giac

ThS. Hoa sy Tran Hau Yen The93. Thuat ng ZEICHNUNG (Kunst)

NNC. Vu Huy Thong

105. PHAN 2: Thc trang mon hoc Hnh hoa Viet Nam107. Hnh hoa trong ao tao My thuat

PGS. NGND. Hoa sy Nguyen Thu113. Van e mon Hnh hoa trong My thuat

Hoa sy Quach Phong123. Nhng suy ngh tan man ve mon hoc Hnh hoa

PGS. NGND. Hoa sy Nguyen Lng Tieu Bach129. V sao sinh vien My thuat can hoc mon Hnh hoa

TS. Hoa sy Le Van Su

MUC LUC

139. Hnh hoa nghien cu trong moi quan he vi ao tao chuyen khoa TS. Hoa sy Nguyen Ngha Phng

147. Nhng bat cap trong viec day Hnh hoa Viet Nam ThS. Hoa sy Pham Bnh Chng

163. Hnh hoa trong chng trnh, giao trnh Cao ang S pham nganh My thuat Hoa sy Trieu Khac Le

171. PHAN 3: Nhng kinh nghiem cua the gii va Viet Nam trong viec duy tr va phat trien mon hoc Hnh hoa trong boi canh giao duc My thuat hien nay

173. Moi quan he gia nghien cu Hnh hoa va sang tac ThS. Hoa sy Chu Anh Phng

179. Khai thac nhp ieu trong nghien cu Hnh hoa Hoa sy Pham Thanh Liem

185. Vai tro cua Hnh hoa oi vi ngi sang tac va phe bnh my thuat NNC. Nguyen Hu c

191. Nghien cu Hnh hoa Nga Hoa sy Hoang Anh

195. Chng trnh day ai hoc cua trng Nghe thuat th giac va truyen thong,UQAM, Canada TS. Hoa sy ang Bch Ngan

201. PHAN 4: Nhng y kien trao oi trong Hoi thao

219. PHAN 5: Bai viet tham khao221. Anh hng cua hnh hoa phng Tay oi vi tranh Thuy mac nhan vat

Trung Quoc can hien ai ThS. Hoa sy Le Xuan Dung

229. PHAN 6: Anh t lieu cac lp hoc va bai hnh hoa cua hoc vien va sinh vien trng ai hoc My thuat Viet Nam qua cac thi ky

335. PHAN 7: Mot so hnh anh trong Trien lam va Hoi thao ve Hnh hoa to chc tai trng ai hoc My thuat Viet Nam, t ngay 11 thang 9 en ngay 18 thang 9 nam 2009


- S khac biet cua mot tac pham hnh hoa vi mot tac pham Hoi hoa vao hoa nam au?

- oi tng nghien cu hnh hoa la g?- Nha trng en nay a co hay cha co mot nh ngha chuan cho thuat

ng hnh hoa?- V sao mon hoc Hnh hoa Viet Nam co xu hng keo dai thi gian

trong khi cac nc khac lai co xu hng giam?- Chat lng giao trnh mon hoc Hnh hoa Viet Nam hien boc lo nhng

han che nao?- Viec xac nh gi hoc ly thuyet va thc hanh trong mon hoc Hnh hoa

gap nhng kho khan nao?- Viec chuan hoa va phat trien he thong tng mau cho mon hoc Hnh

hoa gap kho khan g?- He thong trnh t cac bai hoc hnh hoa hien nay a thc s khoa hoc

va cap nhat?- Phng phap th pham trong mon hoc Hnh hoa can at c nhng

tieu ch nao?- Sinh vien t hoc mon hnh hoa nh the nao?- Co bao nhieu chat lieu c s dung trong nghien cu hnh hoa?- Co bao nhieu chat lieu nen trong nghien cu hnh hoa?- Cac ky thuat x ly nen va khong gian trong hnh hoa la g? Nhan thc

ve tnh bieu cam cua anh sang?- Viec trao oi thao luan gia sinh vien trong gi hoc hnh hoa can c

ho tr nh the nao?- Nhng ieu kien vat chat cho mon hoc Hnh hoa la g?- Co nen xac nh viec nghien cu hnh hoa nh la mot giai oan chuan

b xay dng tac pham?- Co nen coi viec ren luyen ve hnh nh la muc ch duy nhat cua nghien

cu hnh hoa?

Hnh hoa la mot trong nhng mon hoc c ban au tien cua trng Mythuat ong Dng. ay la mon hoc gan bo vi tat ca the he thay trodi mai trng 42 Yet Kieu. 85 nam mot chang ng dai vi monhoc Hnh hoa. Vi mot be day lch s cua giao duc my thuat the gii, mon hocHnh hoa en nay van at cho chung ta rat nhieu cau hoi nh:

- Hnh hoa la g?- T khi nao hnh hoa tr thanh mot noi dung hoc?- Viet Nam, mon hoc Hnh hoa xuat hien sm nhat t bao gi.- Trong chng trnh cua trng My thuat ong Dng, mon hoc Hnh

hoa co ten goi la g, hien nay mon hoc nay khi dch ra tieng Anh, Phap se dchnh the nao?

- La mon hoc c ban cua cac trng chuyen nganh my thuat, hnh hoaem lai ky nang va kien thc c ban nao cho ngi hoc?

- Xuat hien cua may anh, may quay ky thuat so va may vi tnh a tacong the nao ti mon hoc Hnh hoa?

- Tai sao co cach goi nghien cu hnh hoa?- V sao mon hoc Hnh hoa khong con la mon hoc bat buoc bac ai hoc

va Cao hoc mot so nc?- S khac biet gia mot tac pham hnh hoa nghien cu vi mot bc ky hoa?

DE DAN HOI THAO KHOA HOC

VAN E HNH HOA VI AO TAO MY THUAT


- Kinh nghiem xay dng cac he thong tieu chuan cho mon hoc.- Kinh nghiem xay dng cau truc cac bai giang cho mon hoc.- Kinh nghiem phat trien nang lc nhan thc th giac thong qua cac bai

nghien cu Hnh hoa.- Kinh nghiem truyen at cac mo hnh tham my truyen thong cua dan

toc qua cac bai hoc Hnh hoa.- Xu hng phat trien cua mon hoc Hnh hoa tren the gii.Trong khong gian trien lam vi bao nhieu tac pham hnh hoa xuat sac

qua cac giai oan, s hien dien cua quy v ai bieu cung cac bai tham luansau sac, nhng y kien ong gop thang than chac chan se la mot s kien quantrong trong lch s ao tao cua trng cung nh lch s giao duc my thuatnc nha.

Ban to chc

- Ngoai the dang, ty le, hnh khoi, ta chat con co nhng tieu chuan naokhac cua mon hoc?

- Hnh hoa chuyen nghien cu cac oi tng cu the, vay gia tr trutng trong nghien cu hnh hoa la g?

- Co nen s dung tng co truyen phng ong trong viec nghien cuhnh hoa?

- Hien nay hoc hnh hoa khoa LL & LSMT, khoa S pham My thuatgan nh mo phong chng trnh cua khoa Hoi hoa. Co nen xay dng nhngchng trnh hnh hoa rieng cho nhng lp chuyen nganh nh Ly luan va Lchs My thuat, S pham My thuat?

- Cach hoc hnh hoa phng Tay trc ay co tuan thu mot so bcnh chep lai tac pham cua cac bac thay, ve phu ieu, tiep en ve tng tronva cuoi cung la ve mau ngi that. Cach hoc nay lieu con thch hp?

- ac iem chung nhat cho phng phap giang day hnh hoa tren thegii hien nay la g?

Nhng cau hoi quy tu lai trong ba van e chnh cua hoi thao la:Noi dung 1. Nhng van e chung cua mon hoc Hnh hoa.- Nhng c s ly thuyet nen tang cua mon hoc Hnh hoa.- ac iem va vai tro cua mon hoc Hnh hoa trong he thong cac mon hoc

chuyen nganh.Noi dung 2. Thc trang cua mon hoc Hnh hoa Viet Nam.- Thc trang va nhng van e at ra vi chng trnh mon hoc Hnh hoa- Thc trang va nhng van e at ra vi phng phap truyen at mon

hoc Hnh hoa.- Thc trang va nhng van e at ra vi sinh vien trong mon hoc Hnh hoa.Noi dung 3: Nhng kinh nghiem cua the gii va Viet Nam trong viec

duy tr va phat trien mon hoc Hnh hoa trong boi canh giao duc my thuathien nay.

- Kinh nghiem gan ket nghien cu Hnh hoa vi sang tac.

Phan 1

NHNG VAN E CHUNG CUA MON HOC HNH HOA

1. Hay goi ung ten (Tr. 13)GS. Hoa sy Pham Cong Thanh

2. Lai noi ve hnh hoa (Tr. 21)Nha PBMT. Quang Viet

3. Lai lch Hnh hoa va Hnh hoa trong ao tao My thuat (Tr. 31)PGS. Hoa sy o Hu Hue

4. Ban ve ve Hnh trong ao tao va sang tac My thuat (Tr. 43)PGS. NGND. Hoa s Le Anh Van

5. Lt qua nhng van e cua ve hnh hoa (Tr. 53)PGS. Hoa sy Tran Huy Oanh

6. Vai tro cua mon hnh hoa trong ao tao my thuat (Tr. 61)TS. Bui Th Thanh Mai

7. e nghien cu hnh hoa thc s tr thanh mot khoa hoc cua nghe thuat th giac (Tr. 73)ThS. Hoa sy Tran Hau Yen The

8. Thuat ng ZEICHNUNG (Kunst) (Tr. 93)NNC. Vu Huy Thong



HAY GOI UNG TENGiao s, Hoa sy Pham Cong Thanh

Noi rieng trong khuon kho hoc tap va sang tao hoi hoa, khai niemHnh va Hnh hoa a tr thanh nhng thuat ng my thuat ratquen thuoc nhng cach hieu th ti nay van con m ho, chanhat tr, nen khong tranh khoi s bat ong quan iem xung quanh nhngvan e t nhieu lien quan ti phng hng ao tao cua trng ai hocMy thuat Viet Nam.

e tien cho viec thao luan, toi xin phep c a ra nh ngha khailc nh sau ve hai thuat ng o:

Hnh la dang thai ben ngoai cua mot vat the cho thay no ang comat gia the gii hien hu, tam goi la hnh thc hay hnh trc mat;cung co the ch la bong dang phang phat trong y tng moi ngi, tamgoi la hnh ao hay hnh trong au.

Du la thc hay ao, ca hai eu co the truyen at hay tai hien trenmat phang bang phng phap o hoa hay hoi hoa. ay la nhng hnh ve(dessins, figurres), thng c chuyen ieu hoa thanh nhng danh t:

hnh anh, hnh bong, hnh dang, hnh the, hnh tng v.v... tuy theohieu qua ghi nhan cua ngi xem.

Mot hnh ve du chan phng hay meo mo, hoan chnh hay s lc,ta thc hay cach ieu hoa... eu gi lien tng t nhieu ve nhng ieu taa tng thay nh: ngi, vat, co cay, song nui, nha ca... hoac thngcam thay nh: ong, tnh, vui, buon, yeu, ghet v.v... di nhieu hnhthc phong phu a dang, em lai y v tham my cho ngi xem, neukhong th ch t cung la nhng thong tin th giac ang chu y.

Con hnh hoa, vi tnh cach la bai thc hanh ve chuyen mon oihoi ap dung nhng thu phap o hoa hay hoi hoa mot cach linh hoat ea len mat phang nhng g cam nhan c t mot oi tng sinh ongang hien dien trong khong gian trc mat, c coi la ngi mau, vinhng yeu cau nghiem ngat ve cau truc, ty le, hnh khoi, chat cam anhsang, khong gian, mau sac v.v... la mot th hnh ve chuyen biet nhamnghien cu that sau ve ep hnh thai cua c the ngi, goi la academie.

Trong cac t ien tieng Phap, danh t academie trc nay van cnh ngha nh sau: dessin, peinture eseecute d apres un model nu(hnh ve, bc ve c the hien theo mot ngi mau khoa than). Theotinh than ay th noi dung cua thuat ng Hnh hoa nh ta thng dunghien nay xet ra khong co g khac biet so vi khai niem academie trongtieng Phap. Vay co the noi Hnh hoa tc academie la bai hoc c ban trongcac trng My thuat, khong lien quan g en vien Han lam hay tnh chathan lam nen cung chang co ly do nao khien ta phai chap nhan cum tvo ngha la ve theo loi han lam.

e tranh ngo nhan, thiet tng cung nen noi oi chut ve goc gaccua hai ch han lam. ay la mot c quan hanh chnh co ten Han lamvien, c thiet lap vao i nha ng Trung Hoa (cach ay khoang1400 nam) chuyen gi viec khi thao chieu sac cua nha vua hoac lu tr,

14 Trng ai hoc My thuat Viet Nam - Vien My thuat Hnh hoa trong ao tao My thuat 15

bien soan cac loai giay t trong trieu. Con nc ta thi phong kien thay la mot quan ham hu danh vo thc, chia lam nhieu cap nh aichieu, cung phung, th giang, th oc v.v...

phng Tay, academie bat nguon t tieng Hy Lap: Academie, tenmot khu vn, ni Platon m trng day triet hoc au tien. Sau nayngi ta dung t academie e goi cac trng lp day nghe thuat, vien,hoc vien, hoi van hoc nghe thuat, khu giao duc, khu hoc xa v.v... Th du:

- Academie de dessin: lp day ve.- Academie de musique: lp day nhac.- Academie Suisse: lp day ve do ong Suisse lam ngi mau. (Mot

tai lieu viet ve my thuat nao o a dch lieu la han lam Thuy S).- Academie des Beaux arts: hoc vien my thuat.Nhng roi ngi ta ngay cang t dung va thay the dan bang nhng

t escole, cours, establissement, lycee, college, institut, iniversite, con-servatoire v.v..., ch gi lai t Academie (luon luon viet hoa) e goi motthiet che quoc gia, thanh lap Phap t thi Louis 13 (the ky 17) quy tumot so nha bac hoc au nganh, hoc gia noi tieng, nghe sy ln... e amnhiem viec bien soan t ien, chnh on ng phap, tham nh cac congtrnh khoa hoc, van hoa, nghe thuat va trao giai thng nh ky chonhng ca nhan co thanh tch xuat sac ve hoc thuat v.v.

V Academie cua Phap va Han lam vien cua Trung Quoc co nhngcho gan giong nhau ve c cau to chc nen khi chuyen sang Viet ng, tadch Academie la vien Han lam mot cach khien cng, v ay la nhngdanh t rieng.

Ngoai ra, vao the ky 19 Phap co mot trng phai menh danh laacademisme chu trng khong cai bien hay oi mi, ma trai lai luon luongan bo chat che vi truyen thong hoac qui c, goi ung ten la trng


phai kinh vien.Nh vay u chng to rang trong hoi hoa khong he co khai niem

han lam va cung khong co loi ve nao mang tnh chat han lam ca. Xin hayloai bo no ra khoi nep ngh cua chung ta.

S d phai noi ra ieu nay la v co mot so ngi thch suy dien aco tnh lam sai lech noi dung cua hai t ong am d ngha: academie(hnh ve khoa than) va academie (han lam) e lay o lam cai c nhamch trch phng phap ao tao cua trng ai hoc My thuat Viet Nam ttrc en nay. Co tnh hieu sai ng ngha, goi hnh hoa la ve theo loi hanlam, ho khong ngt li che bai cach day va hoc trong nha trng la cngnhac, bao thu, kho khan, han che oc sang tao, khong khuyen khch phathuy ca tnh, te hn na la xa ri ban sac dan toc (!) v.v... va v.v... khiencac sinh vien eu ve giong nhau, khong thoat ra khoi sc nen va sc ycua nhng mon hoc c ban.

Nhng li phat bieu vo trach nhiem va thieu xay dng nh vay ahuyen hoac mot so sinh vien ang hoc hoac a ra trng, tham ch congi con a kien ngh oi bo mon hnh hoa e thay the bang mon vet do. Ho thong bao rang ieu ay ang c thc hien nhieu nc tientien nhng lai khong biet rang trc khi nhap hoc cac sinh vien eu phaiqua mot thi gian thc tap nhng trung tam luyen hnh hoa.

Neu co ai tm c mot loi hoc va nhe nhang thoai mai, va t toncm gao, cong sc va thi gian ma lai chong thanh tai th c viec apdung, con nha trng au phai la mot san chi, muon lam g tuy thch.

Khong rieng trng ai hoc My thuat Viet Nam, bat ky c s aotao my thuat nao cung eu coi hnh hoa la mon hoc chu ao. the nhnghoc hnh hoa co nhat thiet phai ve ngi khoa than hay khong? Xin trali rang muon sang tao cai ep th trc het phai biet cam nhan no trongthien nhien, trong cuoc song va trong cai trat t cua the gii hu hnh.

Tren i nay khong the tm oi tng nao khac chuan mc hn conngi ve hnh trang cung nh ve than kh. ng nen coi khoa than ladung tuc. Trong T ien tieng Viet, khoa than c nh ngha la: bieudien ve ep cua c the khong can s ho tr cua quan ao. ay la mot veep thuan khiet ma ngi lam hoi hoa phai nghien cu va nam bat bangc. Bat au t mo phong en mieu ta, dien at, khac hoach tnh cachroi en thoi vao hnh ve mot luong sinh kh... la mot qua trnh tu dnglau dai.

en luc ay th hnh trc mat cung la hnh trong au, ky nang cangcao th ngi ve cang phat huy c noi lc sang tao nhn mat, hieu long, ng ra tay, hien ra but va luon luon phat lo mot pham chat goi la gutham my.

Tuy la mon chnh nhng khong phai duy nhat, hnh hoa can phoihp vi nhieu mon hoc khac mi co the phat huy hieu lc e chuyen hoathanh nhng hnh tng nghe thuat trong tac pham hoi hoa o la: kyhoa, giai phau tao hnh, trang tr, nghien cu von co, ac bieu kien truc,luat xa gan, phac thao bo cuc, ly luan, lch s my thuat VN va the gii,the nghiem chat lieu va ng dung vao sang tac. Khong the thieu vakhong c xem nhe mon nao.

Thc te cho thay co nhieu ngi gioi hnh hoa nhng khong sangtac c la do ch ve ngi trong t the tnh ma khong chu luyen ky hoa,theo doi va ghi chep nhng hoat ong ngoai thc te, khong biet vandung luat xa gan e tao khong gian tren mat phang, khong co y niemnhp ieu trong viec bo cuc, khong thiet lap c cac quan he hp ly trenmat tranh... Tom lai la b hut hang kien thc v khi hoc tap trong trnga qua l la nhng mon hoc noi tren.

Nha trng a chuan b cho sinh vien mot hanh trang ay u evao i lap nghiep. Suot 80 nam qua, cac hoa sy xuat than t trng ai


hoc My thuat Viet Nam a ong gop rat nhieu cho s phat trien nen mythuat nc ta. Chng trnh ao tao cua nha trng van co nhngchnh ly can thiet, nham nang cao chat lng day va hoc, nhng bao gicung ac biet coi trong mon hnh hoa. ay la mot phng phap ung,khong viec g phai xoay hng oi chieu.

P.C.T

Bai hnh hoa cua hoa sy Pham Cong Thanh, nam 1956


LAI NOI VE HNH HOANha PBMT. Quang Viet

Cach ay chng 6 7 nam, Hoi My thuat Viet Nam co to chc motcuoc trien lam hnh hoa, va kem theo o la mot cuoc toa amchuyen e ve hnh hoa. a co nhieu y kien khac nhau, song tatthay eu cha i en mot thong iep toi hau nao.

Trien lam mang ten Hnh hoa do trng ai hoc My thuat VietNam to chc nam nay, ve can ban, la trien lam hnh nghien cu(academie, etude), tc la ve mot mang cua hnh hoa noi chung.

1. Cac nh ngha: Co the noi, cac nh ngha ve hnh hoa(dessin), theo thi gian, a co nhieu thay oi. Chang han:

Larousse 1948: hnh hoa la s bieu th bang but ch, but sat hoacpanh-xo, nhng vat, o vat, hnh tng, phong canh,v.v...

Larousse 2009: hnh hoa la s bieu th tren mot be mat hnh thecua vat, o vat, hnh tng,v.v. (va tuy theo, vi ca nhng o sang toi) hn la bieu th mau sac cua chung.

ay, thay can lam ro them:Croquis (ky hoa): la hnh hoa nhanh, neu bat cai cot yeu (cai ban

chat) cua oi tng, motp, bang nhng net ai the.Esquisse (phac thao): tieng Y la schizzo, trong mot so trng hp,

y niem, mot ao anh bang nhng dau hieu c le; nhng dau hieu naykhac vi nhng dau hieu cua van t thong thng ma (e hieu c)chung ta khong can phai biet ngha cua chung (Francois Fosca, hoc giangi Phap, tac gia cua cuon sach Hoi hoa o la cai g?).

Th hai: Theo Salvador Dal Hnh hoa chnh la danh d cua ngi hoa sy.2. V tr cua hnh hoa: Trong bon yeu to can ban cua hoi hoa,

thong thng, hnh hoa ng v tr th hai, sau bo cuc, ng trc mausac (th ba) va s bieu cam (th t).

Hien biet co hai bang xep hang cac hoa sy da tren cac cap o hoan thien.Mot cua Roger de Piles, mot cua Salvador Dal (co the tham khao

chi tiet phan t lieu at cuoi bai viet).Bang cua Roger de Piles (lap nam 1708, c Elisabeth G. Holt

phuc hoi nam 1947, tai lieu hien lu Trng ai hoc Tong hpPrinceton), chon ra 57 hoa sy (chau Au) noi tieng nhat tnh en cuoi theky 17 va cham iem cho bon chuan (bo cuc, hnh hoa, mau sac, s bieucam), theo o, ve hnh hoa: Leonardo da Vinci 16/20, Michelangelo 17,Raffaello 18.

Va co hai ieu ang ngac nhien: Rembrandt 6 iem (xin nhac lai: 06,iem thap nhat); Vermeer th vang mat, ma co le bi v luc o ri vao ungthi ky ong b lang quen keo dai suot 200 nam (Vermeer sinh 1632, chet1675).

Bang cua Salvador Dal (in trong tap sach 50 ieu b mat huyenb cua ong, xuat ban 1947, ung vao nam Elisabeth G.Holt phuc hoi laibang xep hang cua Roger de Piles).

Dal a chon ra 11 hoa sy (chau Au) ke t thi Phuc hng en hienai, e cham cho chn chuan, theo o, ve hnh hoa: Leonardo da Vinci19/20 (cao hn bang cua Roger de Piles 3 iem), Raffaello 20 (at tuyetoi, cao hn bang Roger de Piles 2 iem)

Khong co mat Michelangelo, va cang khong co Rembrandt. Nhngco Vermeer, ngi at ti tam iem tuyet oi 20 (trong o co iem hnh

cung co the la mot hnh hoa (chang han mot so phac thao cua Rubens,Watteau, Nguyen Gia Tr).

Cac the hnh hoa: hnh hoa mo phong (dessin dimitation), hnhhoa theo t nhien (dessin d apres nature), hnh hoa theo tr nh (dessinde memoire), hnh hoa ba but ch (dessin aux trois crayons en, o,trang, tieu bieu Viet Nam la mot so tac pham cua Nam Sn).

Ngoai ra, co the ke them: hnh hoa en (ien hnh nh cuaDaumier, Seurat hoac Nguyen c Nung) va hnh hoa trang (nh cuaIngres va cac nghe sy chu anh hng cua Ingres).

Trong tieng Phap hoac tieng Anh, tranh ve cua thieu nhi thngc goi la dessin hoac drawing, ch khong goi la peinture hoacpainting nh mot so dch gia nc ta van lam tng khi dch ngc.

HNH HOA HIEN AIChu anh hng cua tranh khac go mau Nhat Ban, Van Gogh a

phat minh ra mot th hnh hoa th phap (dessin calligraphique), mach bang net, vach, cham en ong co the tao ra nhng hnh anh vihieu qua khong thua kem g nhng bc tranh sn dau cua ong.

Bang tr tng tng, bang mong thc, hoac bang s tiep canvi hnh thai hoc tam ly, khoa hoc vi mo, mot so hoa sy hien ai ave nen nhng hnh hu c (forme biomorphique), chang han Villemde Kooning; hoac hnh co dang hnh ngi, nhan hnh (formeanthropomorphique). Ho a tao ra mot th hnh hoa co the goi lahnh hoa sang tao.

My, ac biet co ngi ve nen nhng bc hnh hoa nh bang khaith, vo thc, ma khoa hoc goi la thong tin tho. Ngi nay co the veca mot thanh pho hien ai, toan canh, vi vo van chi tiet chnh xac nhmot tam anh chup t ve tinh.

Sau ay, xin dan ra hai nh ngha hay ve hnh hoa:Th nhat: Hnh hoa la mot s tru tng hoa, mot th ch viet

(van t) the hien nhng s vat, s kien nao o c nang cao thanh mot


se b bien dang ve mat quang hoc. Va Henry Moore co the a rat chuy en ieu nay.

4. Hnh hoa va giang day ve hnh hoa:Degas tng noi: neu ong lanh ao mot trng my thuat, ong se

cho dng len mot toa nha cao gom nhieu tang, ma theo o, ngi mause c at tang tren cung, va hoc tro nao hoc lp cang cao th cxep tang cang thap.

To Ngoc Van va Nguyen o Cung co xung ot, song ca hai ongeu thong nhat vi nhau mot quan iem: ve ma c ngh enacademie, ngh en bai hoc th khong ve c, khong thoat c.

Nguyen T Nghiem cung a tng noi: Ve academie, toi cha baogi ve ung chuan ca... Bui Xuan Phai th ve rat au. Neu trng lau(tc Trng Cao ang My thuat ong Dng), toi va Phai the nao cungb uoi... Toi ghet cai trng ay.

Ve Nguyen T Nghiem, khong nen hieu nh la mot hien tngpha cach hay bat tuan trong moi trng giao duc chnh qui. Quathc, ong, co mot t chat hoi hoa bam sinh cc ky ac biet, giau tnhthien cam. No tao nen cai nhat quan trong suot s nghiep cua ong.Nhieu ngi co tnh bat chc ong, nhng khong c.

Cuoi thap nien 1950 au 1960, khi hoa sy Kuznetsov sang lamchuyen gia Trng Cao ang My thuat Viet Nam, ong a che hnh hoacua Tran Van Can (bay gi ang la hieu trng), rang hnh hoa cua TranVan Can bao gi cung co t nhat mot loi nao o. Vay ma, Tran Van Canhien nhien van c tha nhan la mot tai nang, con Kuznetsov, neu chxem qua mot so tac pham cua ong ve tai Viet Nam, th qua nhien ong lamot hoa sy toi.

Hien My, nghe noi ngi ta tuyen my thuat chu yeu da tren bailuan van cua th sinh (khoang 1500 ch), ve au nh ch can mot tap(folio) oi ba hnh o an trnh bay y tng (the hien bang ch, than hoacthuoc nc, khong can giam sat).

hoa), ch rieng ve tnh oc ao cua Vermeer, theo Dal, at 19 iem.iem hnh hoa cho mot so hoa sy khac: Ingres 15, Dal (t cham)

17 (tc la bang Michelangelo, theo bang cua Rogor de Piles), Picasso 18(bang Raffaello, theo bang cua Roger de Piles).

ac biet: Mondrian, iem hnh hoa zero.Ve tong so, Dal t xep mnh ng th nam, ngay tren Picasso,

th sau!!!3. Quan he hnh mau: Thi co, quan he hnh mau la moi quan

he tng phan. S oi lap co tnh co ien cua hnh mau phan anhkhuynh hng kinh vien a keo dai cho en cuoi the ky 16.

Gan ay hn, mau sac khong con la mat cua mot tac pham hoihoa, ma la s truyen anh sang. Mau sac tham ch co the lam ao lon cacach to chc tri giac cua hoi hoa.

The ky 19, Gauguin a a ra mot quan iem ot pha. Tc la:khong ch co mau ton hnh, ma hnh cung ton mau. Ong con a ra motphep th cu the e chng minh cho ieu o. (Lieu anh co the lam chotoi thc s tin rang - Gauguin a viet vao nam 1890 hnh khong tonmau len va ngc lai? Va e chng thc, toi bat anh cung vi toi thu nhohoac phong to cung mot hnh ve theo mau sac ma toi se ien vao).

Theo Matisse: ty le cua cac mau oi khi oi hoi s bien oi ve hnhhoac ca s chuyen hoa ve bo cuc.

Mau sac va hnh khong nhat thiet phai gan lien vi nhau laquan iem cua Nguyen Gia Tr.

Co the noi: thien tai Matisse hoac mot Nguyen Phan Chanh, motNguyen Tien Chung, mot Nguyen T Nghiem va mot so hoa sy Viet Namkhac (nhat la cac hoa sy ve tranh lua, tranh khac go, tranh sn mai) aat en trnh o hnh hoa tong hp cao ve tnh ong Tay, trong o coca nhng sang tao hoa giai moi quan he hnh mau.

Theo ly thuyet: mot hnh c phong to len mot mc nao o, no



Ba khuon mat, vi hnh hoa tong hp ong Tay: Matisse (1950, mc nho); Nguyen Sang (1972), a sn mai; Nguyen TNghiem (1988, phac thao a sn mai)

Nguyen Gia Tr: Hnh hoa ch than Nguyen Gia Tr: Ben Ho Hoan Kiem, 1944, sn mai (hnh hoa theo loi phacthao, cac ng net hien len nh am ban.

Van Gogh: Canh ong lua my, 1888, hnh hoa (but ch, but say, mc nau tren giay) va tranh sn dau.


5. Ket luan: Lau nay, mot so hoa sy nh Bui Xuan Phai, Tran LuHau, thng noi: ve trung va ve ung nh la hai khai niem va oihoi, thach thc, tham ch oi lap, lai va tng hp lan nhau, nhat latrong lnh vc ve hnh.

Bui Xuan Phai cung tng neu khau hieu, mot khau hieu mang khaukh cua mot nghe sy A ong, ma sinh thi Lu Cong Nhan rat thch.

o la: Bay gi ch chi net thoi. Va, nen hieu cho ung rang netnoi ay chnh la net hnh hoa.

T LIEUBang xep hang cac hoa sy da tren cac cap o hoan thien cua Roger

de Piles c in trong cuon sach nhan e Tien trnh cua hoi hoa theocac nguyen ly, chng Can can cho cac hoa sy, xuat ban tai Paris nam1708 c Elisabeth G. Holt phuc hoi vao nam 1947, trong cuonNhng ngon nguon van hoc cua lch s nghe thuat, ai hoc Tong hpPrinceton.

Q.V


LAI LCH HNH HOA VA HNH HOA TRONG AO TAO MY THUATPGS. Hoa sy o Hu Hue

Tm hieu ve lch s loai ngi, chung ta biet rang: t ngi vnnguyen thuy phat trien thanh con ngi tinh khon, thong minhphai trai qua hn 10 trieu nam.Yeu cai ep, thch lam ra cai ep von la mot trong nhng thuoc

tnh bam sinh cua con ngi.Ngi vn hau ky mang ten Neanectan (Neanderthal) cach nay

t 1,5 trieu en 30 van nam a co la si am khi song trong hang ong.Ho vach khac len vach a ni hang ong hoac len at set mem roi mangnung cho kho cng.

Vi nhng net vach khac con tho vung, gian n nhng a mieu takha ro hnh thu nhng con thu, loai thu khac nhau nh: voi, bo, trau, hama, ho, bao, nga, canh la, con chim, con ca... Hnh anh ve con ngicung c t hoa mot cach ngo nghnh, that an tng.

Chung ta co the xem ay la nhng bc ve hnh hoa au tien cualoai ngi, cua con ngi nguyen thuy sang tao nen.

Ngi tinh khon cach nay 4 hoac 5 van nam a biet cach ve trang

th van nhn ve nghieng.Cung vi thi Ai Cap co ai, nhieu quoc gia khac chau A cung co

nen my thuat phat trien vo cung rc r nh: Trung Quoc, An o, NhatBan, Viet Nam, Inonexia, Campuchia v.v... Hnh tng con ngi vathien nhien c mieu ta vo cung phong phu, ac sac va song ong. Noibat mot phong cach phng ong, hai hoa gia triet hoc vi tnh thammy phng ong that ky dieu va oc ao.

Co the neu vai dan chng ac sac nh: loi ve quoc hoa Trung Hoa,tranh khac go Nhat Ban, nhng quan the en ai bang a o so vi chamkhac canh sinh hoat cua con ngi cung voi, nga, hoa la An o,Inonexia, trong ong Ngoc Lu cua Viet Nam, nhng nu ci a, nu ciBay On trong en Angko, Campuchia v.v... Cung nen biet rang: en TK19 va TK 20 a co nhieu nha nghien cu my thuat, nhieu nghe sy taohnh tai hoa bac thay phng Tay tm sang phng ong e nghiencu, hoc hoi va tiep thu cai tinh hoa cua nen my thuat phng ong.

Thi Phuc hng chau Au (TK 15), cac quoc gia co nen my thuatnoi troi nh: Y, Tay Ban Nha, Ha Lan, B, Phap va c... ong loat bcvao thi hoang kim cua van hoa nghe thuat Phuc hng.

My thuat Phuc hng a san sinh ra nhieu hoa sy va ieu khac gialn, bac thay. Tac pham tranh, tng va nhng cong trnh trang tr oso (hoanh trang) thi Phuc hng nhieu quoc gia thuoc chau Au at ennh cao cua nghe thuat tao hnh ng thi, khai sinh chu ngha coien cua my thuat. Co tnh chan, thien, my tien bo va tnh chat han lam,nhan van cua thi Phuc hng.

Nhieu quoc gia eu m trng ao tao my thuat. Co chng trnhgiang day that bai ban, he thong va khoa hoc. Hoat ong my thuat, aotao my thuat vi nhieu mau sac rieng... nhng cai ten: trng phaiVnid, Phlorangs, trng phai Bacslonna, trng phai Paris...

Trng My thuat ong Dng c ngi Phap m Viet Namt nam 1925 en 1945.

sc cho mnh. Boi mau sac, ve hoa van len au toc, khan kho, tay chanva toan than ngi. Lay than cui lam mau en, quang bot a lam maunau, o; nha la xanh, vang roi tron vi m ong vat thanh mot dungdch quanh ac lam mau e to ve. Cach nay 15 nghn nam, trong hangLatco (Lascaux) nc Phap, ngi ta em c 1.500 bc tranh khacnet co to mau, rat nhieu hnh bo tot. Mau sac tren tranh con ti trong.

4000 nam TCN, ngi Sume (Sumer) sang tao ra kieu ch o hoa,tng hnh e mieu ta ngoi sao tren tri, ta cay lng thc, ta muongthu, chim, ca v.v...

Thi co ai Ai Cap, cach nay 3000 nam TCN. Ngi tien s a venhieu tranh tng va phu ieu kho ln vo cung phong phu, ac sac.Cong nghe luyen kim, nau ong, thuy tinh phat trien, nhieu nganh nghethu cong my nghe ra i... phat trien trong ta nhieu loai cay lng thc,thuan dng muong thu, nuoi gia cam, phat trien giao thong, xay dng;ac biet la xay dng nhng kim t thap khong lo (oc nhat vo nh).

Tren nhng bch hoa va phu ieu kho ln ve canh Pharaon xongpha ni chien tran, Pharaon trong sinh hoat gia nh, vi hoang hau vacac nang hau, canh co nhieu ngi ang an hat, nhay mua... Thi kynay, hnh anh con ngi, muong thu, chim, ca, cay coi eu c dien tabang hnh hoa rat chan thc; c dien ta bang nhieu ng net memmai, cong phu, t m (nh ta mai toc co tet lon, nep trang phuc...). Ngiva con vat a trang thai ong nh: ngi dt uoi con thu, con thuvt bac; nhng gng mat ngi vi nhng bieu hien tnh cam vuibuon ro ret. Nhng bc bch hoa ln nay eu to ve mau sac co tngphan ro rang ti sang. Co bc phu ieu nhieu nhan vat n ang keu lathan khoc. T dang ngi, ieu bo toan than, bieu hien trang thai tnhcam au kho tren cac gng mat co bo cuc that hoan chnh sinh ong.Du a ve hnh hoa con ngi va muong thu thanh thao hn xa nhieunhng ngi Ai Cap co ai cha the ve ngi va con vat trong nhngt the kho. Ho thng ve ngi va con vat ve nhn nghieng; v nh:mat va than ngi nhn ve chnh dien nhng hai canh tay va hai chan


thuat. La mon hoc co tam quan trong bac nhat lam nen tang, c s ehoc tot cac mon chuyen nganh khac nh: trang tr, bo cuc, ve mau...

Nhieu hoa sy a v hnh hoa quan trong nh cay cot song cua thanthe con ngi. Cot song suy yeu, thoai hoa hoac chan thng nhe akhien cho con ngi bung nhung, dang i deu dao; ng ngoi au moibat an. Cot song b chan thng nang lap tc ban than bat toai, bai lietnhieu kha nang dan en tan phe, khong phuc hoi c.

Hoa sy ma khong co kha nang hnh hoa th nen lam nghe khac. Co trnh o hnh hoa, hoa sy mi co the dien at c hnh anh

ep, rat rieng biet cua: khom tre, khom chuoi, cay co, cay da, cayxoan v.v...

Co trnh o hnh hoa, hoa sy mi co the dien ta con trau, con ngheco voc dang, cai ep khac vi con nga, con de...

Co trnh o hnh hoa, hoa sy mi co the dien ta c tng conngi cu the A, B, C, anh bo oi, ch cong nhan, ong bac sy...

Hnh hoa trong bat ky giai oan lch s nao, bat ky hoan canh naocung eu la tam gng phan chieu chan thc va sinh ong nhat ve lchs phat trien cua gii t nhien va cua loai ngi. Hnh hoa gop phan taonen nhng dien mao tham my rieng: phong phu, ac sac, oc ao tngvung, mien lanh tho, tng dan toc; du co s giao thoa, hoi nhap vi nhaunhng khong the lu m coi nguon, goc re.

Trng My thuat pho Yet Kieu (t nam 1955). Cuoc khang chien cua nhan dan ta chong thc dan Phap ket thuc nam 1954.Nam 1955, chnh the he cac sinh vien trng CMTD trc kia

a tr ve Thu o Ha Noi, m trng Trung hoc My thuat (trong he thongnha trng XHCN).

Nam 1957 m trng Cao ang My thuat Viet Nam (tien thanTrng ai hoc My thuat VN hien nay). Chng trnh ao tao co ke thanhieu net khoa hoc, tien bo cua Trng CMTD xa; co tham khaochng trnh, cung cach ao tao cua Lien Xo cung mi thay Lien Xo sang

Ve chng trnh giang day tat nhien cac thay Phap co ke thanhng net tien bo, bai ban, khoa hoc cua thi Phuc hng chau Au. Thahng chng trnh ao tao, phng thc ao tao my thuat cua ncPhap. Nhng phep tac, han lam, mo pham c quan triet; trung thanhvi chu ngha co ien cua my thuat thi Phuc hng.

Nhng lp sinh vien CMTD thi ky ay a hang say, hao hnghoc tap, tiep thu cai tan ky, tinh hoa cua nen my thuat phng Tay kethp vi von tinh hoa nghe thuat truyen thong hang ngan nam cua chaong nham tm toi, the nghiem ky nang ky xao cua nghe nghiep.

Nhng nam 30 cua TK 20, hoc ket hp vi nghe nhan tai gioi cuanghe sn ta co truyen (cu pho Thanh) tm ra mot loai sn mi, ay la sncanh gian. Co sn canh gian, cac lp sinh vien trng CMTD a sangtao, khai sinh ra mot dong tranh nghe thuat mi vo cung oc ao =Tranh sn mai Viet Nam (en nay cha ay 80 tuoi khai sinh).

Ve trng CMTD, xa nay a co nhieu y kien cua gii chuyenmon khen va che (la chuyen bnh thng trong hoc thuat), bnh pham vechat lng ao tao, ve san pham c ao tao la nhng khoa sinh vien atot nghiep.

Noi g th noi... toi ngh rang: neu khong co cac the he sinh vientrng CMTD ngay ay, sau Cach mang thang 8 nam 1945 lp hoa sytien boi nay ro rang ho la nen mong e xay dng nen nen my thuat miViet Nam Dan chu Cong hoa. Nen my thuat cach mang, c ang vaBac Ho lanh ao; nen my thuat phung s nhan dan, hoa vi dan toc;chien au cho s nghiep giai phong dan toc, gianh oc lap, t do vathong nhat To quoc.

goc o noi dung cua cuoc hoi thao Van e hnh hoa. Toi muonac biet nhan manh rang: nhng lp sinh vien CMTD ngay khi controng khoa hoc va khi tot nghiep, ho a boc lo mot kha nang ve hnh hoathat xuat sac, co trnh o hnh hoa that vng vang.

Hnh hoa la mon hoc nhap mon, mon hoc khai tam e hoc my


mui, tai, tran, cam v.v.. Ngi ve can quan sat ky tng bo phan nh: mathp hay tro, mot m hay hai m. Mui tet hay hech, doc da hay mui cachua, s t... Mieng rong hay hep, moi day hay mong, moi dau haycong... Tai venh hay cup, tai chuot hay tai Phat... Toc en hay o hoe,hoa dam... Tran hoi, cam nhon, cam vuong.

Cai nhn nay c ren tap thng xuyen qua tng bai hnh hoa,tng nam hoc hnh hoa se tao thanh mot tap tnh t nhien ngihoc, se nhay ben khi nhn cac s vat gop phan hnh thanh: cach nhnmang tnh nghe nghiep cua ngi hoa sy. ay la cai nhn nong,khong nguoi lanh.

Qua trnh ren luyen mon hnh hoa, t n gian en phc tap, tde en kho (mieu ta con ngi la kho nhat) t ve en trang sang ve maucung la qua trnh cung co va nang cao dan s am hieu ung an tamquan trong can thiet cua mon hoc. Ngi hoc chn chu, nghiem tuc seco s chuyen hoa dan t cai ung, cai chuan xac sang cai ep, cai songong. Noi ngi hoa sy co trnh o hnh hoa vng vang tc la anh ta cou hai to chat va neu; phai ung va ep.

Hnh tng nghe thuat nang ve ly tr de kho cng, thieu rung camnhng neu nang ve con tim, ve tam hon ma hnh hai op ep cung khothuyet phuc, cam thu. Can co lieu lng thch hp gia khoi oc va contim khi lam nghien cu hnh hoa.

Qua trnh ren luyen mon hnh hoa, v vay cung la qua trnh hnhthanh va phat trien, tao nen th hieu tham my tot; ngi hoc se phattrien nhanh: au la ep, la xau, la phan cam vi cai ep.

Ngi hoc mon hnh hoa, nhieu khi t thay dng nh cang hoccang thay mnh van hong, van ngu dot... Khong nen bi quan, thay mnhcon dot co ngha la mnh khong t man ma la mnh a v vac nhan thcra nhng ieu mi me. Phai kien tr ren luyen bi hnh hoa la mon hockho. Hoa sy tai danh Hokusai (Nhat Ban) khi a ngoai 70 xuan mi tcho mnh la a co trnh o hnh hoa.

day. oi ngu cac thay day hoi hoa, ieu khac eu la nhng nghe sy cotay nghe vng vang, co qua trnh sang tac sung man, co nhieu tac phamat nh cao ve nghe thuat va hoat ong my thuat.

Lp hoc tro the he chung toi hao hc, hang say hoc tap. ac bietla mon hoc hnh hoa. Hoc nghiem tuc, bai ban, phep tac. S dungthanh thao que o, day doi khi phac dng hnh. ieu quan trong autien mon hoc hnh hoa, chnh la hoc cach nhn. Vang, chung toi hoccach nhn.

Ngi ta thng noi: nghe nhac va xem tranh, nh the co ngha:tranh, tng la san pham nghe thuat cua th giac, cua s nhn. Ngi tacung hay noi: nhac sy thnh tai, hoa sy tinh mat. Hnh nh mat cua hoasy thng co ch so nhn 10 phan 10 nen mat rat tinh, nhn nhanh,nhay, nhn thau ao khac ngi. Khong han la nh vay. S d hoa sy cooi mat nghe nghiep, oi mat khac ngi ay la do co s ren tap lien tuc,lau dai ve cach nhn e de dang tiep can thien nhien va the gii conngi.

Mon hnh hoa day ngi hoc cach nhn khong th , thu ong mala cai nhn tch cc, sinh ong, chu ong. Cai nhn luon luon co s sosanh ve cau truc hnh the thien nhien, van vat. T cai nhn chu ong,luon co s so o, oi chieu nay ma ngi hoc my thuat cung co dan cais nhn nhan biet s vat, thien nhien va con ngi ngay cang nhanh,nhay, tinh tng them mai len.

Ta thng noi: a nhan thay sai th hay kien tr sa sai. Ngi hochnh hoa khi a nhn thay cai ung, cai ep mau ve hoac ngi mauth cung phai kien tr phac dng cho bang c cai ep a nhn thay, caiung ay, cai tinh than ay; ngha la va ren tap cach nhn va ren tap sthao vat cua ban tay cam but ve. Ay la ren tap ky nang, ky xao cua bantay cho linh, cho hoat.

Cai nhn co s soi moi, so o ve tng quan nay la cai nhn co tnhchu ong, het sc quan trong. V du: tren mot gng mat ngi, co mat,


Luon quan xuyen cai nhn tong the va chi tiet. Thuoc nam long ve cautruc c the ngi (toan than) la rat tot. Ty le toan than ngi tnh bangn v au ngi. Cac dang, t the ngi khi ve nghien cu hnh hoa seho tr hu hieu khi thc hanh ky hoa.

Ky hoa co ngha la ve nhanh. Ve nhanh mot goc canh thien nhien khong kho, bi cay du co gio

lay ong ung a nhng cay khong di chuyen sang mot v tr khac. Veky hoa nhng hoat ong cua con ngi hoac ong vat th kho hn. Neuky hoa nhieu ngi hoat ong vi cac ong vat nh canh cay ba cay haith that la kho.

Ky hoa khong ch oi hoi ngi ve phai nhn cho nhanh, nhn tongthe ma ong thi ban tay cung can vach ve cho nhanh. Ky hoa can ve,ghi nhng net chung, v nh dang tong the ngi, con vat. Khongthe ghi cac chi tiet khi cha co tong the, v nh khong the ve mat muikhi cha co gng mat, au v.v...

Ve nhanh nhng cha xong mot dang th ngi ve phai ch, khi codang tng t th tc khac bo sung cho xong dang ay. C the ma quansat, ghi chep tiep tuc e co mot tong the ngi va ong vat hoa quyen,sinh ong. Tuy hoan canh, thi iem cho phep ngi ve ky hoa co theve, ghi chep t s dien, gian lc en ghi chep ay u, ky hn, thnggoi la tham dien.

Co trnh o hnh hoa tot de ng dung e hoan thien cai ep cua kyhoa. Ky hoa thanh thao giup nhn dang tong the khi ve hnh hoa. Ngimau ng ngoi, nam eu nhanh chong chon c nhng goc nhn codang chung ep; du ngi mau ngoi nhieu buoi van duy tr c the,dang mem mai, t nhien.

Ren tap ky hoa, can co mot quyen so va mot cay but nha mc trnchu; nhng th nay luon ben mnh. Nom na la: thay g ve nay, e luyennen khong cau ky; ve moi luc, moi ni. Ky hoa thng xuyen, kien trse nhanh chong len tay, tien ti thanh thao.

Hoc mon hnh hoa, ngoai s ren luyen cach nhn nh a ke tren,ngi hoc ong thi cung can quan triet cai nhn tong the (toan bo) vachi tiet (cuc bo).

ay cung la cach nhn ac thu cua hoa sy.Ngi ngoai ao thng khong co hoac khong quan tam en cach

nhn nay. V du bai tap hnh hoa, ngi hoc khong nen dien ta motcach gian trai eu moi cho, ma can co cai nhn tong the; can biet dienta e khoe cai ep nhng cho nao; v nh cau truc, than thai trengng mat, cai ep oi ban tay, ban chan v.v... Khong nen dien ta thatky cac nep vai cua y phuc v phan chi tiet nay khong ang c khoe raso vi gng mat, ban tay, ban chan. Ban tay ta ep ma khong noi thuanvi tong the cua canh tay th cung la hong (tay b tat nguyen).

Cai nhn tong the va chi tiet cua hoa sy luon tao ra cai ao giac trcquan ni ngi xem tranh, giup ho de cam thu cai ep cua my thuat. Caiep a c hoa sy tuyen la, tinh loc roi mi trnh ra cong chung.

Ren luyen hnh hoa song hanh vi ky hoa. Hai mon hoc nay la motcap bai trung co quan he tng ho mat thiet vi nhau. Ve hnh hoa (congoi la nghien cu hnh hoa) la ren luyen ve hnh trang thai tnh. Ngihoc trong buong ve rong, co anh sang t nhien chieu sang; gia ve,bang ve; ngi mau ng, ngoi, nam tren buc; mua ha co quat, muaong co si. Ngi hoc co thi gian nhieu buoi hoc, thoa sc quan sat,ve, dien at v.v... cham chu tnh tam. Co thay ch dan, giup ; co bantham khao. Hnh hoa ve ngi mau la mon hoc kho, no giup ngi hocngay cang am hieu ay u ve cau truc than the con ngi trong cac tthe ng, ngoi, nam, cac t the lao ong v.v... Hieu e ve, e dien attot con ngi vi ac iem hnh dang cung vi nhng trang thai tinhthan, tnh cam, noi tam cua ho.

Muon bt lung tung khi hoc hnh hoa ve ngi th ngi hoc canco s hieu biet thau ao ve mon giai phau ngi. Khi con cha ro cautruc bo phan nao th can en gan ngi mau, nhn cho ro ngon nguon.


Muon lam sang tac oi hoi hoa sy nhieu th trong o co mon kyhoa. Tai lieu ky hoa bao gi cung tao nen nhng rung cam rat an tng.Anh tai lieu khong the co s rung cam nh vay.

Nen my thuat cach mang Viet Nam co truyen thong rat ve vang vethe loai ky hoa. Gii hoa sy trong ca nc a sang tao ra mot khoi lngkhong lo tranh ky hoa. Tap trung phan anh ve hai cuoc khang chienchong xam lc cua dan toc ta suot 30 nam dong! Va san xuat vaanh giac; oanh liet, hao hung, bat khuat va i en thang li hoan toan.ac biet la: noi dung phong phu, sinh ong va at nh cao ve nghethuat. T so ky hoa khang chien nay a gop phan san sinh ra hang loattac pham tao hnh co gia tr nghe thuat cao c cong chung yeu mythuat Viet Nam trong nc va ban be the gii ngng mo.

* * *Cam n Ban Giam hieu trng ai hoc My thuat Viet Nam a tao

c hoi cho toi c phat bieu mot vai suy ngh cua mnh oi vi snghiep ao tao my thuat. Cam n quy v ai bieu va cac ban ong nghiepa quan tam, lang nghe. Ban tham luan co iem nao khiem khuyet,mong nhan c s ch bao, gop y cho.

.H.H


Ky hoa cua hoa sy o Hu Hue nam 1961

Ky hoa cua hoa sy o Hu Hue nam 1996


Ve hnh la mot mon hoc quan trong cho tat ca cac nganh hoc, nhhoi hoa, o hoa, ieu khac, thiet ke, kien truc... Khi chung tanhn mot con vat hay mot cai cay, chung ta thch thu va muonghi lai hnh anh cua no th ieu au tien la ta se s dung nhng dung cunh but ch, but bi, but mc hay than e ve nen nhng net au tien ghilai hnh anh o. ieu nay khien chung ta ngh en nhng ngi xa khiho con song trong hang ong a khac nen nhng hnh ve nh hangRitual Scone - Italy (11.000 nam TCN), nhng hnh bo hang Altamira Spain (15.000 nam TCN). Nhng hnh anh cach ieu, hnh ban tay,hnh au ngi, hnh con bo rng... chnh la nhng thong iep ma ngitao ra chung muon chia se vi moi ngi. Nhng hnh ve a co trc caphat minh ra ch viet va ban than nhng ch viet ban au cung khinguon t nhng he thong hnh ve nay. Nhu cau ve hnh la mot hientng rat t nhien, mot ban nang nguyen thuy. Moi ngi eu co khanang hoat ong sang tao trong nghe thuat th giac. Ngay t luc con benhu cau ve hnh a c boc lo. mot so a tre nhng net ve au tien

BAN VE VE HNH TRONG AOTAO VA SANG TAC MY THUATPGS. NGND. Hoa sy Le Anh Van


a la nhng bao hieu cho mot tai nang hoi hoa sau nay, cung co nhieungi khi be ve rat nhieu, cung khong phai ln len la thanh hoa sy, nghesy nhng ve a giup cho ho nhan thc the gii.

T khi co trng My thuat th viec au tien c quan tam la van eve hnh, ve hnh c quan tam het mc. Mon hoc hnh hoa a tr thanhmot trong nhng mon can ban nha trng. Hoc ve hnh a giup ngihoc lam song lai nhng ban nang san co t au th e roi tr thanh tnhyeu, tr thanh nghe nghiep. Nha trng la ni co ieu kien e ngi hocnam bat c phng phap ve hnh, phng phap s dung cac chat lieue ve hnh va khong gian tien en sang tao nen cac tac pham nghe thuat.

ieu au tien khi ban en ve hnh la ban en mot con mat bietnhn va mot ban tay co the the hien c tat ca nhng ieu ma ngi tanhn thay. Tuy nhien ve hnh co nghe thuat th khong phai la ch co ghilai ung hnh ta nhn thay. Ma ve hnh phai bieu hien c cam xuc cuangi ve the hien c tinh than cua oi tng bang ngon ng tao hnh.

Ve van c goi la nghe thuat cua th giac va khi noi ve th giac thngi ta chu y ti y ngha cua th giac vi tnh khach quan, vat chat vavi tnh cach la mot hien tng c nghien cu t ben ngoai. Noi enth giac ta cung phai noi en tri giac tc la ta nhan manh ti tnh cachtoan the cua hien tng o bang cach nhan manh ieu ma ngi ta goila nhan thc. Ta co the noi rang ngi ta nhn thay bang mat nhngnhan thc c thong qua bo oc. Ngi ta van noi rung ong la cua traitim nhng trai tim va khoi oc phai la mot. Nghe thuat tao hnh thc sa tr thanh mot nganh khoa hoc nam bat nhng qui luat cua cai ep.

Trc khi trng phai An tng c chap nhan, hau het cac hoasy eu mang mot quan niem ve cho ung cai g thay trc mat. ieu naycung thng thay nhng giai oan au cua ngi hoc ve. Ngi ve tuycung co nhng sang tao nhng hau nh khong xa ri oi tng nhnthay, het sc ton trong anh sang, hoa sac cua oi tng. Nhng hoa syAn tng a lam mot cuoc cach mang nghe thuat thay oi quan niem ve

hnh the va mau sac, ho hng hoi hoa ve yeu to chu quan hn. Canhvat, con ngi, oi tng ve khong con gia tr nh trc kia. ang le vecho ung cai g nhn thay trc mat th ngi ve lai s dung mau sacam nhat theo mot cach chu quan, oc oan hn e dien ta tam trangmanh me cua mnh.

Ke t ay viec ve hnh, ve mau a co nhng bc phat trien mi vacac sang tac tac pham a bay bong hn, sinh ong hn nhieu. Nginghe sy chu trong en cai g ho cam thay, y thc c, tng tng ra.Ho t chu y en cai ve be ngoai bnh thng cua s vat. Ho kham phasc song t ben trong cua hnh the. Ho s dung nhng hnh anh cua tnhien vi mot cach thc t do, ho di chuyen t bnh dien nay sang bnhdien khac, ho bien hnh theo cam xuc en noi ngi xem kho co thenhan ra c nhng th ma ho ve. Cai be ngoai cua vat the phai nhngcho cho y ngha cua cac yeu to tao hnh at ti va sc bieu hien cai bentrong cua vat the va cai the gii ben trong cua ngi nghe sy. Nghe thuatcua the ky 20 vi nhng ten tuoi, nhng trng phai a dang a khangnh s phat trien cua ngon ng tao hnh nh chu ngha Lap the, V lai,Bieu hien, Dada, trng phai Bieu hnh cua Anh. Neu chung ta co dpxem hnh hoa t trc cho ti nay, chung ta cung de dang thay c sthay oi ro ret ve quan niem giang day va quan niem ve hnh cua sinhvien trng ai hoc My thuat Viet Nam.

Khi a xac nh c quan niem, khi a tin vao con ng i cuamnh th ngi ve se de dang e thc hien viec ve cua ho. Tng bc,tng bc ho se co the nam bat c nhng qui luat cua hnh the, mausac, khong gian... T nhng ngay au tien khi thc hien nhng bc vehnh, ngi ve phai luyen tap kha nang quan sat e co the phan tchnhng yeu to tao nen hnh the, yeu to ng net la het sc quan trongkhi ve hnh. ng net c cu the hoa trong mot loat dau hieu nhatnh ma cac ac tnh phu thuoc ca tnh cua ngi ve. Trong giai oanhoc hnh hoa c ban ngoai nhng gi hoc giai phau, luat xa gan (mon

hoc ho tr quan trong cho viec ve hnh va khong gian) ngi ve a phailam quen vi cau truc hnh the thong qua cac bai dng cac khoi c bane roi tm hieu hnh dien va nen, tm hieu bo cuc va khong gian, anhsang va bong toi. Nam bat nhng qui luat can bang, oi xng, sc cang,nhng chuyen ong, nhp ieu... Nhng gi ve hnh trng la nhnggi hoc ay hng thu, mau ve c cac giang vien bay at, sap xep vaphan tch giup cho ngi hoc de dang e thc hien bc ve cua ho. Nhieukhi mau bay ep, ngi ta noi ch can chep c mot phan cua mau laa at roi. Tat nhien khong phai hoan toan nh vay. e co mot bc vetot, ep, song ong khong phai ch co nghe nghiep vng vang, nam batc cac ky nang ma ngay ca mot viec tng nh rat nho, nh tm hieuoi tng, tiep xuc, oi thoai cung oi tng ve cung rat can thiet. Hieusau oi tng ve cung la mot phan giup cho ngi ve hoan thanh cbc ve tot hn, giau sc bieu hien hn. ay cung la mot trong nhngphan thc te ngi hoa sy thng lam, ho cung phai tm hieu i song thc te ghi chep lai, tch luy von song. Co nh vay sau nay mi co thexay dng nen cac tac pham.

Chung ta eu co the nang cao nhan thc cua mnh ve hnh the.Thong qua viec ve hnh va tm hieu nhng nguyen tac ket cau, v ket cause xac nh hnh dang cua hnh the va t nhng phan tch ket cau hnhthe c to chc tren be mat, ta se phat hien ra c nhng yeu tokhong gian cua hnh the. Trong mot bc ve neu chung ta biet khai thacnhng yeu to cua ket cau hay yeu to khong gian bao quanh cung se lamthay oi hieu qua cua bc ve ma khong phai mat nhieu cong cho viectan man em tng chi tiet mot cua hnh the. Chung ta phat hien ket cau- hnh the nham tm hieu hnh dang ben ngoai c xay dng nh thenao. Khi chung ta nhan thc hnh dang cua khong gian bao quanh,chung ta se co kha nang nang cao ve hnh dang va y ngha cua no. Trongviec nghien cu hnh the va khong gian nhieu khi ngi ta khong chquan tam en cai nhn thay ma con quan tam en ca nhng cai khong


nhn thay, nhng cai cam thay... Nhng trc khi e at en nhng cainhn hnh the va the hien no vi tnh chu quan, ngi ve phai tng bct mnh luyen tap phan tch th giac nhieu hn vao nhng kha canh cban cua hnh the, ch ra vai kha canh nh cac ty le, nhng ac iem,nhp ieu, cac chieu hng van ong cua hnh va van e cau truc cuahnh the se hnh thanh sau khi ta thc hien nhng yeu to c ban tren.Trong qua trnh ren luyen ve hnh trng ai hoc My thuat Viet Nammc o nghien cu va thc hien viec ve hnh cang ngay cang c nangcao. Viec ve hnh khong con ch la ve, la ghi nhan lai hnh anh ma notng bc giup cho ngi ve nhan thc phng phap thc hien mot bcve hnh, phng phap s dung cac chat lieu e thc hien nen nhng bcve va cuoi cung cung tr thanh toan bo y ngha sang tao cua cai nhn.Viec ve hnh a giup cho ngi ve co ieu kien phat hien, nam bat cngon ng tao hnh cua rieng mnh va no la tien e cho nhng sang tactac pham sau nay.

Tren thc te, nhieu bc ve hnh a tr thanh nhng bc ve co chatlng cao va gan nh la mot tac pham hoi hoa oc lap bi ngi vekhong ch ve vi mot tinh than nghien cu bai tap, ma ho coi nh angthc hien tac pham, thc hien nhng y tng sang tao cua ca nhanthong qua nhng tiep can bang trc giac va nhng tr tng tng.

Co mot yeu to lien quan en viec ve hnh va anh hng en sangtac sau nay cua ngi hoc ve - o la tnh tham my cua hnh. Moi vat euco hnh the, hnh the cua s vat bao gom nhng yeu to hoan toan xacthc trong the gii t nhien va mot phan co trong y thc cua chung ta.Khi nham mat lai chung ta van co the tng tng ra va co the mo tabang xuc giac vat the o. Tham ch co nhng gi hoc ve trc ay, ngoainhng gi ve trc tiep trc mau, ngi ve con co the khong can mauna ma van ve lai hnh anh cua ngi mau va bo sung them nhieu yeuto tao hnh lam tang them hieu qua cho bc ve. Trong t nhien, conhng hnh the gay cho chung ta xuc ong, gay cho ta an tng ngay


lap tc, nhng co nhng hnh the chung ta kho co cam tnh, tham chthay ghe s. V nh khi chung ta i tren b bien nhat nhng vien a,nhng vo oc, co nhng hnh the lam chung ta phai thot len v ep quamac du khong noi len no la cai g nhng co nhng hnh the ta lai choit. Nhieu hnh the, vat the trong t nhien a at en s hoan my makhong the them bt hoac tc bo i chut t la at en s hoan thien. Nhkhi Mikenlangelo nhn khoi a trc khi sang tao ra tac pham Davit thong a cam nhan c ve ep va sc song nguyen thuy cua khoi a. Rorang la t s nguyen thuy va tron ven cua khoi a. Mikenlangero a camnhan va ch viec thoi them cho khoi a o mot chut y ngha, mot chutlinh hon la a lam cho ca nhan loai b loi cuon bi nhng ng net,nhng hnh the at en chuan mc va khang nh cho chuan mc cuamot thi ai nghe thuat. Viec ren luyen e co mot nhan quan tot la viecphai thng xuyen. So tay ky hoa a t lau c cac hoa sy s dung, nokhong ch la cuon so e cac hoa sy ghi tai lieu n thuan ma qua viecquan sat thng xuyen, phat hien hnh the trong t nhien, phat hiennhng ve ep, nhng net ac sac trong cuoc song a tao cho hoa sy coc nhng cai nhn sau sac, co nhng cai nhn rieng biet nh nha vanghi nhat ngon t, nhac sy th nghe va phat hien am thanh, giai ieu.Ngay nay may anh a tr nen rat pho bien, khong nhng the may anhlai qua tien li e ghi lai hnh anh khong kem nhng bc ve cua hoa syve tnh cach chu quan, co nhieu bc anh cung c cac nha nhiep anhchup nh mot bc hoa tru tng. Yeu to hoi hoa cung c ay cao.Hn the na t khi ien anh va may quay ra i viec mo ta nhng hnhanh lai de dang, hnh anh con chuyen ong va dien ta c i song motcach trc tiep nhat. Nhng hnh anh ma bc tranh cua hoa sy ch co thegi ta th ien anh cho ta trong thay hien nhien. ien anh lam chu schuyen ong, lam chu thi gian, khong gian. ien anh hoan toan ratthuan li khi muon dien at mot cau chuyen. Nh vay la so ky hoa ngaynay co ve cung khong con co ch lam vi hoa sy. Viec ve hnh khong con

c chu trong nh trc kia chang? Co nhng ngi sau khi co dp itham mot so trng my thuat nc ngoai trong t ngay ve co noi rangngay nay cac trng nc ngoai khong hoc hnh hoa na. ieu nay cungkhong hoan toan nh vay. Co the ho khong co nhieu gi ve hnh nhchung ta, nhng tren thc te ho van hoc ve hnh va ac biet nhngbac cao viec hoc hnh la dien ra thng xuyen khi ngi ve xac nh rooi tng sang tac la hnh the con ngi. Ho se thc hien viec ve hnhrat nhieu va theo mot quan niem ve hnh rieng cua ca nhan. Ve hnh vanem lai mot ve ep rieng, khong loai hnh nao thay the c. Co nhngbc ve ch vai net, nhng ngam nhn chung ta van thay xuc cam hnnhieu mot bc anh ghi tai lieu. Ngay nay quan niem nghe thuat co nhieuthay oi, vay van e ve hnh co con can thiet hay khong. ay la mot cauhoi c nhieu ngi at ra va c nhieu ngi quan tam. Trong nghethuat tao hnh ve hnh la hoc tap e co nhng nhan thc nam batnhng qui luat, xay dng nhng quan niem tham my, hieu sau nhngvan e hnh the, biet to chc be mat, to chc ket cau, to chc khonggian va hnh the. Ren luyen ve hnh la e co c kha nang the hiennhng g ma ta mong muon thong qua s nhn (th giac) va thong quat duy nghe sy. Ve hnh khong phai ch co ghi lai c hnh ma ngita con hoc nhng phng phap va ren luyen e co kha nang ve trunghnh, dien ta hay the hien sao cho song ong c hnh the trongkhong gian. Co nhieu khi ch mot vai net ngi ta a co the tao nen motbc ve het sc song ong. Trong khi o co nhng ngi bo ra rat nhieugi ve, tham ch ve rat u ca tng chi tiet ma bc ve van b kho cng...

Ngoai yeu to thien bam. Ve hnh giup chung ta thng xuyenquan sat, phat hien ra nhng ieu ma t ngi nhan ra, neu chung taduy tr ve thng xuyen va khong phai c ch ch co hng mi ve.Trong qua trnh thc hien mot bc ve t tnh cam, y tng en thchien se co nhng phut bc ve hien ra khong nh ta tng tng va lamchung ta chan nan. Neu ta bo i ma ch hng th kho ma hng se tr


lai, phai vt qua s chan ngay khi o va lam viec lien tuc, e en khixuat hien nhng khoanh khac xuat than, thang hoa ngi ve se lainam bat tr lai y tng ban au. Ngoi ch hng, ch e co nhngkhoanh khac xuat than th khong bao gi than hng xuat hien, laoong thng xuyen nhat nh cai ep khong bao gi ri bo chung ta.

Tom lai, viec ve hnh, hoc hnh la quan trong. Thong qua hoc hnhchung ta hoc c nhieu van e cua nghe thuat tao hnh t ket cau ento chc be mat, t hnh the en khong gian, t chuyen ong en chieuhng cua hnh, t mang en chat, t nhp ieu en tham my cuahnh, t khong gian ben trong en khong gian bao quanh cua hnhthe... Tat ca nhng ieu nay se la nhng von lieng giup cho ngi hocnam bat c ngon ng e co the t tin, chu ong trong ve hnh vatrong sang tac. ieu quan trong la ghi chep thng xuyen, ren luyenthng xuyen, se cang tang them tnh yeu, tang kha nang kham phaphat hien nhng s thay oi, s phong phu cua the gii ben trong vaben ngoai cua nhng nhan thc con ngi va e roi khong the ch layeu na ma se tr thanh mot cai nghiep khong the khong ve, khongsang tao.

L.A.V

Chan dung Co Hng, cua Le Anh Van ky hoa thang 5 nam 1974


1. Quan niem ve hnh hoa:Hnh hoa la ve hnh the cua van vat trong cuoc song trong thien

nhien, noi cach khac la ve ong thc vat trong the gii t nhien, ve conngi, ve o vat va dung cu, phng tien do con ngi sang tao ra.

2. Muc ch ve hnh hoa:Trao oi kha nang hieu biet ngon ng tao hnh, kha nang quan sat,

kha nang bieu hien cac oi tng trong xa hoi va trong thien nhien, khanang cam nhan e kham pha ban chat cua s vat trong cac moi quan he.Ren luyen ky nang, ky thuat, chat lieu ren luyen s kien nhan e thchien cong viec sang tao nghe thuat cua mnh.

Thc hien c muc ch o, la ca qua trnh ren luyen co phngphap, qua trnh hoc va t hoc, la qua trnh hieu biet va trao oi ky nang,ky xao, cung cac mon hoc khac, lien quan en thien nhien va cuoc songxa hoi cua con ngi.

LT QUA NHNG VAN E CUA VE HNH HOAPGS. Hoa sy Tran Huy Oanh

tao hnh, phai la ngi co tai nang, co tri thc, co lao ong kho luyen,co am me nghe nghiep.

4. Van e hnh, hnh the va vai tro quyet nh:Trong thien nhien nh ong thc vat va con ngi cung cac

phng tien dung cu do con ngi sang tao ra, eu co mot hnh the nhatnh, hnh the cua tng s vat cung rat a dang phong phu nh s vatvay, n c nh cai cay khac cai nha, con cho khac con ga... Nhng hnhthe o co cau truc cua cac khoi hnh, co the tch khac nhau. Co nhieubieu hien khac nhau qua s tac ong nhieu chieu cua anh sang, ta comot cau truc, trong mot hnh the luon luon ong va thay oi va biendang cua hnh, con tac ong bi anh sang oi vi cac chat khac nhau,hap thu anh sang khong giong nhau. Cung vi mot vat the, trong cungnhieu vat the th s bien dang o cang phc tap hn, cho ta cam nhanhnh the o khong giong vat the o, ma thay oi nhieu t, con do gocquan sat cua ta va s va ap anh sang trong khong gian cung nh tacong vao s thay oi o.

V vay, trong viec nghien cu hnh hoa ieu rat c ban la hnh hnh the, phai ren luyen trc tien v hnh la tat ca cua mot s vat, hnhtrong hnh co net, mang, khoi hnh, co am, nhat, sang, toi v.v... Hnhtng nh ch la cac bieu hien ben ngoai, nhng chnh no cung cho camnhan ban chat ben trong.

Hnh the cua van vat trong thien nhien, cung nh cuoc song cuacon ngi, eu t cac hnh khoi hnh hoc c ban bien dang trong motcau truc ma thanh. Nh cac hnh vuong, hnh tron, hnh tru, hnh tamgiac, hnh cau. Ngi hoc phai hoc cach phan tch chung nam layphng tien nay e phan tch cac vat the, cac oi tng nghien cu.Nghien cu cai n gian trong cai phc tap, nghien cu cai phc taptrong cai n gian. ay la nhng van e c ban nhat cua nghien cu banchat cua hnh hnh the. Nh phan tren a noi, ngi day va hoc, phaii t n gian en phc tap, i t de en kho. Nen bc au nghien cu

3. Day va hoc ve hnh hoa:e co kien thc tao hnh thc hien cac muc ch sang tao sau nay,

co c s khoa hoc va c s hieu biet xa hoi, tien trnh phai i t de enkho, i t n gian en phc tap, i t that en h (h h thc thc). Laqua trnh tch luy kien thc lau dai, t thap en cao, cung vi qua trnhren luyen ky nang, tay nghe e thc hien nhng tm kiem va sang taora nhng tac pham nghe thuat. Nh vay viec ve mi khong phai ch laky thuat n thuan ma va kho luyen, va suy ngam, hoc tap nghien cukhong ch nhng tri thc tao hnh co hieu biet nhat nh nhng kienthc cac nganh khoa hoc co lien quan, biet khai thac nhng tinh hoa cuanghe thuat truyen thong cha ong, phat minh sang tao nghe thuat thegii. Nh vay trong thc tien hoi hoa cung nh ieu khac va cac nganhkhac cua my thuat, lien quan en toan bo cac mat hoat ong xa hoi, keca ng x xa hoi va trong hoat ong cua ca cong ong, no ong hanh vis phat trien cua xa hoi, no co moi lien quan ln lao, no co nhiem vutrong ai trong cuoc song.

Nhng van e tren ay rat rong ln va phc tap, thc s no co thatnh vay trong xa hoi. Phng tien c ban e thc hien nhng mucch tren, phng tien c ban nhat va quyet nh nhat, e bieu hien ci song con ngi trong xa hoi va thien nhien bang ngon ng tao hnhla hnh va hnh the, nam bat c hnh hnh the, co kha nang bieuhien c cuoc song that va nhng s vat nhn thay. Kha nang bieu hientam trang tam linh, va tiem thc cung nh bieu hien nhng t duy trutng cua nghe sy trc cuoc song. ay la kha nang cua ngon ng taohnh, a chng minh trong thc tien cung nh lch s nghe thuat cuadan toc va cac nc tren the gii.

Mot kha nang do ac thu cua nghe thuat co nhng kham pha sangtao, co kha nang d bao, kha nang i trc cac nganh khac, thuc ay st duy cua xa hoi, khi tiep xuc, oi thoai vi cac tac pham nghe thuat,lam c nh tren la ngi nam bat c phng tien cua ngon ng


sang tao nghe thuat: hnh the, khong gian song, than thai cua s vat, tle hai hoa, cam nhan tham my, cam nhan cuoc song.

Nghien cu c the con ngi la oi tng, la phng tien e renluyen ngon ng tao hnh. Qua o co kien thc tao hnh, co nang lc sangtao, co hieu biet sau sac ve cac van e c ban cua tao hnh, co am hieuve khong gian va vai tro trong yeu cua khong gian, x ly khong gian trenmat phang cung nh x ly khong gian trong khong gian ba chieu...

Qua trnh nghien cu la qua trnh ren luyen cong phu, e at ketqua tng bc, tng giai oan, ren luyen kha nang nam bat, phan tch,hieu biet va the hien c cac yeu to c ban sau ay:

- ng net- Mang (dien)

Hnh the - Sang, toi (dien ta)Hnh khoi - am nhatKhong gian - Sac o c ban (en, trang, xam, trung gian)Cai chung - Bo cucCai rieng - Ket cauTrong o - ong tnh

- Cam nhan tham my- Cam nhan cuoc song xa hoi cua oi tng

e lam c nhng viec tren, song song vi qua trnh nghien cuphai co thi gian can thiet e trau doi cac mon hoc giai phau ngi, acbieu, thau th va cac mon hoc xa hoi khac co lien quan. Trong pham vibai viet nay, ch neu ra nhng van e c ban, nhng hieu biet can thietva nhng quan niem ve hnh hnh the. Neu len nhng tien trnhnghien cu t s khai dan dan tien en nhng van e cot loi cua ngonng hnh the phc tap, kho khan hn. Ngi hoc phai luyen tap rat congphu va trau doi kien thc song song vi ren luyen cac ky nang ky xao, sdung cac phng tien the hien trong nghe thuat tao hnh. Con nhng

hoc tap, tm hieu ve hnh the va the hien c chung th phng tien enghien cu la cac hnh hnh the c ban nh hnh lap phng, hnhvuong, hnh tron v.v... T phan tch ban chat cua mot hnh oc lap trongkhong gian hep, en to hp nhieu hnh c ban trong anh sang va khonggian cu the. T o ren luyen kha nang nhan biet, kha nang phan tch,kha nang the hien vat the o trong s cam nhan cua ngi ve. Nghiencu t cac hnh hoc c ban, e van dung vao nghien cu cac vat the, nhchai lo, hoa qua, ban ghe va cac to hp cua chung. T nhng bc i banau vng vang co s hieu biet sau co tao s cam nhan vat the tot, dandan luyen c cai nhn co tnh tham my. Qua phan ban au en phankho hn, nh nghien cu cac bo phan cua con ngi, la a i sau vao thegii vat chat, tiep can vi cac cau truc a chieu, tiep can vi khong gianva tac ong cua anh sang chong cheo len nhau, tiep can cac sac thai mi,khong ch vat chat ma con ca than thai tnh cam va cac quy luat cua anhsang, bong toi, ng net... phc tap hn, ve t cac vat tnh en cac vatthe ong nh cac ong vat va ngi v.v... Tuy vay, nhng bieu hien chuyeu s vat van la hnh hnh the, co to chc ket cau trong mot hnh therieng cua tng vat the, van la quan sat, phan tch chung qua phng tiennhng hnh khoi c ban c cau truc vi nhau. Nh nhng hnh khoilap the, cung phan tch va the hien, t n gian en phc tap hn. elam c viec nay, phai luyen tap nhieu mi co s cam nhan ung vathe hien c s vat la oi tng ma mnh nghien cu.

ay la qua trnh nghien cu de dang g nam bat c can phai cothi gian, lao ong can va u cho cong viec nay (th mi ngo ra, v ra).

5. Ve c the con ngi:Con ngi la oi tng quan trong nhat trong lnh vc nghien cu

hnh hoa, no hoi tu tat ca nhng yeu to trong t nhien va yeu to xa hoi,yeu to ong thai tnh cam, the chat. Tom lai la nghien cu vat chat vathan thai cua oi tng.

Nghien cu c the con ngi cho ta nhng can thiet cua cong viec


van e khac, day the nao, phng phap hoc va day, ky nang ky xao, vaphan tch cac yeu to tren nh: hnh khoi khong gian, cai chung, cairieng, trong o ng net, mang dien v.v... toi khong phan tch va e cap ay.

Knh tha quy v!a lau toi khong day ve hnh hoa en nay mi co dp ngh lai nhng

g ve day hnh hoa toi a trai qua, on lai nhng suy ngh cua mnh,nhng kinh nghiem thc te va nhng quan niem ve vai tro, v tr cua dayhnh hoa ma cai quyet nh nhat van la the hien c hnh hnh thetrong moi sang tao, moi phong cach va cac trao lu nghe thuat, khongthe ton tai ma vt qua hnh the, ke ca tac pham goi la sieu hnh th thcchat, linh hon cua no van la hnh the va khong gian.

Bai viet nay cung ch la lt qua nhng kinh nghiem, nhng suyngh, nhng ban au nh lai, cha thc s, cha suy ngam nhieu e ganloc, xau chuoi co he thong khoa hoc hn, sang sua hn. Toi ngh ay lagi ra nhng ieu a lam, chac chan con nhieu thieu sot. Rat mong cacban ong nghiep bo sung, gop y kien e suy ngh cua toi c hoanchnh hn.

T.H.O


Ky hoa chan dung bang mc nho cua Tran Huy Oanh , thang 3 nam 1969


Trong chng trnh ao tao trng ai hoc My thuat Viet Nam,hnh hoa la mot trong nhng mon hoc c ban. Tuy nhien muc chyeu cau va so lng thi gian hoc mon nay co s khac nhau tuy theochuyen nganh Hoi hoa, o hoa, S pham My thuat, hay Ly luan va Lchs My thuat. oi vi khoa Hoi hoa, ay c xem la mon hoc quan trong.Sinh vien nghien cu hnh hoa e co c kha nang phan tch, s camnhan va ky nang dien ta ve hnh, khoi, khong gian, anh sang, chat cam...Nhng kien thc c ban nay se giup ngi hoc trong qua trnh sang tachoi hoa ve sau. The nhng, khong phai ai cung hieu ro nhng van e lienquan en mon hoc va cung khong phai ai cung co the de dang tra li motcach thuyet phuc nhng cau hoi nh: Hnh hoa la g?, Tai sao lai canhoc hnh hoa?, T khi nao hnh hoa tr thanh mon hoc trong trngmy thuat?, hay Nen hay khong nen tiep tuc duy tr thi lng hoc hnhhoa dai trong khi mot so nc tren the gii co xu hng giam?...

Tm hieu ve khai niem hnh hoa va vai tro cua mon hoc nay tronglch s ao tao My thuat, cung nh v tr cua no trong boi canh nghe

VAI TRO CUA MON HNH HOA TRONG AO TAO MY THUATTS. Bui Th Thanh Mai

trng my thuat. Ngoai phan nh ngha ve hnh hoa, t ien nay conco phan viet ve Hnh hoa net va Hnh hoa nghien cu.

Qua v du va neu, co the thay rang gia mot so t ien cua canc ngoai va trong nc co s chenh nhau khi nh ngha ve thuat nghnh hoa. ieu nay co cai hay la ngi oc co the tra cu c caccach ly giai a chieu ve hnh hoa, nhng lai lam ngi ta ban khoan khimuon tm mot nh ngha chung, chuan xac. Da vao cac nh nghatren, co the tom tat s giai thch ve hnh hoa nh sau: hnh hoa la smo ta, phan anh oi tng khach quan ton tai trong gii t nhien lenmat phang hai chieu.

La trng chuyen nghiep ao tao ve my thuat tao hnh, trng aihoc My thuat Viet Nam a tng to chc nhng hoi thao ve hnh hoa. Vaokhoang nam 1985, co ngi neu cau hoi hoai nghi ve vai tro cua hnhhoa trong ao tao my thuat. Tuy nhien sau o, ve c ban chng trnhva phng phap hoc noi dung mon hoc hnh hoa van khong thay oi. Lamot trong cac mon thi tuyen vao trng my thuat t thi trng Mythuat ong Dng, hnh hoa c xem la mon hoc c ban, quan trongoi vi sinh vien hoi hoa. Chng trnh hoc trc kia c chia lam haigiai oan: ao tao c ban trong 3 nam au va ao tao chuyen khoa trong2 nam cuoi. Mon hnh hoa nghien cu ve theo mau nam trong giai oanao tao c ban. Cho du a co nhng ieu chnh cho phu hp vi tnggiai oan ao tao th nhn chung ve noi dung, phng phap, muc chhoc hnh hoa ngay nay van theo chng trnh cu.

Ve muc ch yeu cau cua mon hoc hnh hoa, cuon Trng ai hocMy thuat Ha Noi 1925 - 1990 cho rang:

Hnh hoa nghien cu va hoi hoa nghien cu la nhng noi dungc ban cua hoi hoa nham tao cho hoc sinh co kha nang nghien cu sauve t le, hnh thai, voc dang, ac iem, trang thai cua ngi va vattrong tng quan vi khong gian, vi moi trng bang am nhat, bangmau sac.

thuat tao hnh the gii nay sinh nhieu nghe thuat mi ma qua trnh sangtac dng nh chang lien quan g en hnh hoa nh Installation Art,Performance Art, Video Art, Sound Art..., se giup chung ta hieu ro cvai tro cua mon hoc hnh hoa trong ao tao my thuat.

nh ngha ve hnh hoaHnh hoa a c nh ngha theo nhieu cach. Trong tieng Anh t

drawing tng ng vi t hnh hoa cua tieng Viet. Trc het xinc n c mot vai v du ve nh ngha hnh hoa cua T ien OxfordUniversal va Encyclopedia of World Art. T ien Oxford Universal nhngha drawing la s mieu ta (s phac hoa, hnh phac hoa, hnh mo ta,hnh ve...) bang but ch, but sat hay mau sap, va e lam ro ngha hna bo sung s mo ta (s phac hoa, hnh phac hoa, hnh mo ta, hnh ve)khac vi hoi hoa. Con Encyclopedia of World Art (Bach khoa ve nghethuat the gii) th cho rang, T drawing co ngha la s mieu ta banghnh anh ghi lai, co the la n gian hoac phc tap tren mot mat phangtao thanh nen tranh2. Ch dessin trong tieng Phap ngoai ngha lamon hnh hoa, con co ngha la hnh ve, net ve, ng net.

Viet Nam, cung a co nhng t ien nh ngha ve hnh hoa.Chang han, theo T ien tieng Viet cua Trung tam t ien hoc xuat bannam 1997 th hnh hoa la the loai hoi hoa, ve mot vat co thc trc mat,phan biet vi tranh5. Con T ien Thuat ng m thuat pho thong do thacsy ang Th Bch Ngan (chu bien) va PGS. Tran Viet Sn, Nguyen TheHung, PGS. Nguyen Trong Cat bien soan th nh ngha hnh hoa la:hnh ve ngi hoac vat tng oi k va chnh xac c the hien bangnhieu ky thuat ve khac nhau nh ch en, than, sn dau, mau bot6.Khong ch giai thch the nao la hnh hoa; t ien nay con gii thieuthuat ng ve hnh hoa tng ng trong tieng Anh (drawing), trongtieng Phap (dessin); ong thi gii thieu cac chat lieu, ky thuat ve hnhhoa; khai quat ve muc ch va tam quan trong cua mon hoc trong


Ro rang, thc te la co sinh vien thch hoc hnh hoa, nhng cung cokhong t sinh vien coi hoc hnh hoa la go bo, cng nhac khong phat huyc ca tnh sang tao. The nhng, a t lau hnh hoa van c xem lamot trong nhng mon hoc c ban va quan trong nhat cua nganh mythuat. Ly do nao a khien hnh hoa co v tr oc ton nh vay?

e giai ap cau hoi nay, chung ta can phai tm hieu qua trnh hnhthanh mon hoc hnh hoa.

T khi nao hnh hoa tr thanh mot noi dung hocCong viec ve tranh, tac tng a gan lien cung vi s phat trien cua

cac chat lieu tao hnh. T thi tien s, con ngi a ve tranh cung nhsang tao ra nhng tac pham ieu khac. Sang thi co ai hien nhien cacnghe sy a phai co kha nang nghien cu hnh hoa rat tot. ieu nay thehien qua nhng tac pham ieu khac Hy Lap noi tieng, a c ngngmo nh nhng kieu mau hoan hao ve ve ep ly tng. Chung ta khongbiet nhieu ve cong viec cua cac hoa sy Hy Lap ngoai nhng g ma cacvan sy Hy Lap ke lai, nhng theo E.H. Gombrich tac gia cong trnh Cautruyen nghe thuat nhieu hoa sy Hy Lap sinh thi con noi tieng hn cacac nghe sy ieu khac1. Lieu hnh hoa co lien quan nao vi quan niemnghe thuat la s mo phong (Art as Imitation) do Platon va Aristotle era t thi co ai? Cau tra li la co. Aristotle a viet trong cuon Thi phapS mo phong von san co con ngi t th nho, va con ngi khacgiong vat cho ho co tai mo phong. Nh co s mo phong ma ho thunhan c nhng kien thc au tien. Quan niem nghe thuat la s mophong nay a keo dai s anh hng cua no trong sang tac nghe thuatphng Tay cho en tan the ky th 19, tr thi ky Trung co. giai oanTrung co, hoa sy khong quan tam en viec ve hien thc bang viec taonen nhng bieu tng cua ton giao. Thi Phuc hng chnh cai y tngtai sinh, phuc hng nhng gia tr tot ep cua thi Co ai a khien cachoa sy say me nghien cu nhng nguyen tac cua th giac, giai phau hocva luat phoi canh... Trong ghi chep cua Leonardo da Vinci a viet ve

Qua qua trnh nghien cu, dien ta, hoc sinh se nam c cacnguyen tac c ban cua hnh hoa en trang va sn dau, ong thi nangcao c nhan thc tham my. T o hoc sinh co the xay dng va thehien hnh tng cac nhan vat trong tranh vng chai va sinh ong4.

Khong ro khi viet hoi hoa nghien cu la do chu ch cua ngi viethay do loi bien tap. V no lam ngi oc thay kho hieu, do a khong phanbiet hai giai oan nghien cu va sang tac. Chung ta thng van noi hnhhoa nghien cu va sang tac hoi hoa, ch khong dung la hoi hoanghien cu.

oc en ay chac khong t ngi cho rang nh vay th a qua ro vemuc ch yeu cau cua mon hnh hoa, con co ieu g can phai ban cai haytranh luan na ve vai tro cua hnh hoa? Tuy nhien, thc te lai khong ngian nh vay. Do noi dung n ieu trong suot 5 nam hoc nen a bchnh sinh vien cua trng phan nan.

Nam 1986, chnh sach oi mi a tao ieu kien cho Viet Nam mca nhn ra the gii, nhieu lnh vc van hoa nghe thuat trong o conganh my thuat co c hoi phat trien m rong ve hnh thc, e tai vaphong cach sang tac. Trong boi canh ay, trng ai hoc My thuat VietNam (luc o la trng ai hoc My thuat Ha Noi) cung a co nhng giaolu trao oi vi ben ngoai. Nha trng a mi nghe sy nc ngoai enlam viec tai trng, giang day ve lch s nghe thuat cung nh to chclp hoc thc hanh ve cac ky thuat. Tren c s o, mot bo phan sinh viennay sinh tam ly so sanh gia nhng g c hoc theo chng trnh aotao cua nha trng vi lp hoc cua giang vien nc ngoai. Khoang nam1998, mot sinh vien khoa hoi hoa luc ay ang theo hoc nhng ky thuatcua cac bac thay the gii va nhng ngon ng ac trng cho tng the loainghe thuat khac nhau do Veronika Radulovic, giang vien ngi c phutrach, a nhan xet, hoc lp cua Veronika, sinh vien co c tac phamluon; con hoc lp cua trng th thay go bo, v ngay nao cung ve hnhhoa, roi lai trang tr va bo cuc chang hap dan g ca!


ai, ngi ta co the khen anh th kheo tay ch cha bao gi thc sknh phuc tri thc khoa hoc cua ho, khong trong vong ho nh van sy,hay toan hoc gia. Ch en khi anh ta thi vao Vien Han lam My thuat, choc khoa giai phau hoc (anatomy) thuoc moi khp xng bap tht va hocmon hnh hoc khong gian ba chieu ung qui luat toan hnh, th ngith ve mi c nang len thanh hoa sy. Vai tro cua hnh hoa, do ayac biet c e cao trong cac Vien Han lam nghe thuat. Theo quaniem nay, neu khong gioi hnh hoa khong the goi la hoa sy, khong thesanh vai vi nghe sy sang tac loai hnh nghe thuat khac nh van haynhac. Ngc lai, gioi hnh hoa tc la gioi hnh hoc, co kha nang trutng hoa, khai niem hoa, nam c qui luat cua khoa hoc. ieu naynhan manh vao yeu to tr tue c quan tam trong sang tac nghe thuat.

Thoat tien, ngi hoc sao chep hnh hoa t cac ban tranh khac(engravings) hay hnh hoa cua bac thay. Giai oan nay con c goi lachep mau phang (From the flat). Tiep theo la giai oan ve tng, ngihoc ve bat au phai hoc cach the hien mot vat trong khong gian ba chieulen mat phang giay ve ch co 2 chieu ngang va doc. Roi ngi hoc conluyen ve vi nhng tac pham ieu khac Hy Lap thi co ai, hoac tranhcua cac ai danh hoa thi Phuc hng nh Michelangelo va Raphael... Khisao chep t ban goc tac pham tao hnh cua cac bac thay, ngi hoc tuantheo nguyen tac chep ung mau sac, anh sang va hnh. Cuoi cung mila giai oan hoc ve nghien cu ngi mau khoa than. Bo mon nghiencu ve ngi la nhan hnh hoc (anatomy), ni ao tao hoa sy la Vien hanlam nghe thuat (Academy) - do o nhng bc hnh hoa ve ngi cungc goi la academies8.

V the cua mon hnh hoa lung lay khi tham quyen Vien Hanlam b chat van

ung vao luc hnh hoa c e cao nh mot mon hoc co nghiencu tren c s khoa hoc cung vi nhng nguyen tac chuan mc do cacnghe sy cua Vien Han lam khi xng, th cung la luc no boc lo nhng

nhng bc ban au can thiet oi vi ngi mi hoc ve nh sau: Hoasy thieu nien trc het phai hoc luat phoi canh va ty le cua moi vat, keo anh ta phai lam viec di s bao tr cua mot hoa s gioi e tap ve choquen hnh tay chan; roi tap ve theo mau e vng long tin vao nhng ieuanh ta a hoc, cuoi cung, anh ta phai nghien cu nhng tac pham cuanhng hoa s khac nhau trong mot thi gian e tap lam quen vi nghehoa3. Nh vay, co le viec hoc mon hnh hoa a xuat hien sm hn,nhng e tr thanh mot noi dung hoc c ban trong ao tao my thuatmang tnh trng qui cho cac nghe sy th no gan lien vi s ra i cacAcademy (a c dch la Vien Han lam trong tieng Viet) Chau Au vaothe ky th 16.

Academy au tien la Vien Han lam Nghe thuat Florence cthanh lap vao nam 1562, di thi Gran Duke Cosimo 1 de Medici chus anh hng cua G. Vasari. Tiep theo la Vien Han lam Nghe thuat quantrong th hai Rome ra i vao nam 1583, a c tai tr bi Giaohoang va s ieu hanh cua hoa sy Federico Zuccaro (1542-1609). Benngoai nc Y, Vien Han lam au tien c thanh lap nam 1583 Haarlem, Ha Lan, di thi Karen Van Manda (1548 - 1606). Phap,Vien Hoang gia Hoi hoa va ieu khac thanh lap au tien nam 1648. Gangui vi Vien Han lam Y, nhng Vien Han lam Hoang gia Phap a hoatong tch cc hn nhieu. No m cac chi nhanh cac thanh pho aphng, trao giai hoc bong nghien cu cua Vien Han lam Phap Romeva tr thanh kieu mau cho cac Vien Han lam hoang gia cua Bac Au.

Vien Han lam nghe thuat ban au a nhan c s tai tr cuanhng ngi giau, co the lc vi muc ch giao duc nghe sy tre nhngly thuyet nghe thuat co ien c hnh thanh trong thi ky Phuc hngY. o la s tiep tuc nhng no lc a c khi xng bi Leonardo DaVinci va Michelangelo, nham nang v the cua cac nghe sy va e phan bietvi cac th ve lao ong nh nhng th thu cong. Nh s e cao tri thckhoa hoc ma a v xa hoi cua nghe sy c nang cao han len. Thi Co


e quang ba mot hnh thc hoc tap nghe thuat kinh ien a loi thi nennhieu Vien han lam a mat lien lac vi cac xu hng nghe thuat ngthi. Phap, ca nghe sy Hien thc lan An tng a len an cach ve hoanhao, a dan en s suy tan tat yeu cua nghe thuat han lam vao thi kyhien ai. Khi phe phan cung cach lam viec cua Vien Han lam, GostaveCourbet a phai thot len rang: Tai sao ch huy nghe thuat? Neu nghethuat co the b ch huy, nghe thuat khong song con nc Phap. Lam thenao truyen lenh cho nghe thuat? Toi cho rang viec o khong the c trkhi Phap khong co ngi tai nang. Neu ngi ta co the truyen lenh chonghe thuat, o la do nghe thuat a b ch huy, do ngi ta coi la khuonmau nhng ieu c truyen thong nhn nhan.3

Mon hnh hoa trong ao tao my thuat hien nayNhng trao lu nghe thuat ra i trong giai oan hien ai va hau

hien ai a va ang lam thay oi sau sac noi dung cung nh phng phapao tao My thuat. phng Tay, mot so trng My thuat a ap dungnhng cai cach. Co trng m rong xu hng to chc cac lp hoc ve anhsang, am thanh, nhiep anh hay video... nham trang b cho sinh viennhieu ky thuat de ng dung trong sang tac nghe thuat ng ai angthnh hanh nh video art, sound art, performance. Ngi hoc co s t dochon la cac mon hoc tuy theo nhu cau va kha nang. Mot dau hieu denhan thay la nhng ni nay, s lep ve cua mon hnh hoa, giai phau valuat xa gan, cung nh s giam hng thu vi nhng mon van c coi lakhoa hoc c ban cua nghe thuat tao hnh.

Vi nhng g va trnh bay, dng nh khien chung ta ban khoanve viec hoc va day mon hnh hoa trong trng ai hoc My thuat VietNam. Khong t ngi hoc va tham ch ca giang vien a at ra nhngcau hoi: au la ch li cua mon hoc hnh hoa oi vi ngi hoc?, Cophai khong can gioi hnh hoa van co the sang tac tot?, Nen changtiep tuc keo dai thi gian hoc hnh hoa nh hien nay trong trng aihoc My thuat Viet Nam?...

nhc iem dan en tham quyen cua Vien Han lam b chat van bi nhngnghe sy co t tng canh tan, nhng ngi khong muon b go bo trongkhuon kho trng qui mang tnh kinh ien.

Cac Vien han lam hau Phuc hng nh Vien Han lam nghe thuatFlorentine, Vien Han lam di San Luca Rome a giang day nghe thuattheo phng phap co ien vi nhng qui nh rat nghiem ngat. Noichung, tranh va tng c sang tao di cac qui tac nghe thuat c aotao t cac hoc vien hay phong cach giang day va ren luyen c hngdan bi cac hoa sy, ieu khac gia han lam a c hieu la nghe thuat hanlam7. Ngay t khi mi ra i, Vien han lam a nam quyen lc rat lntrong sang tac nghe thuat. Ngoai viec kiem soat ve giao duc, con ocquyen to chc cac cuoc trien lam nghe thuat. Ca hai ieu nay eu chi phoitng lai cua ngi nghe sy. Kieu mau ien hnh nhat ve cach ao tao vakiem soat nghe thuat co le la Vien Han lam hoang gia Hoi hoa va ieukhac cua Phap.

c thanh lap vao nam 1648, Vien Han lam My thuat Phap ac biete cao mon hnh hoa, coi ay la mon hoc c ban cua hoi hoa. ieu nayxuat phat t quan iem, hnh hoa bieu hien tam linh, tri thc tru tng,trong khi o mau sac gi cam giac, xuc cam i thng. Quanh chu etam tr va cam giac cac nha ly luan tham my Phap the ky 17 a tieu tonbiet bao thi gian va giay mc. Co ngi a nhan nh, hnh nh cuoctranh luan ay co tnh canh tranh, do cac hoa sy Han lam Phap muon hathap s nghiep cua hoa sy Piter Paul Rubens - danh hoa x Flanders cobiet tai trong viec s dung mau sac. Ngng mo nghe thuat co ai, LouisDavid day hoc tro rang cai ep ly tng ngi Hy Lap a tm ra roi, do ayta phai lay tng thi co ai lam mau cho tac pham. Con Jean DominiqueIngres th quan niem, hnh hoa la can ban cua my thuat va mau sac chthem phan trang tr cho bc sn dau. Khi day hoc, ong nhan manh vaoquy luat ve o chnh xac tuyet oi trong gi ve t ngi mau that va coikhinh s ng tac.1 The ky th 19, do van tiep tuc go theo truyen thong


Tre. 1996.tr.130, 135, 252.4. Trng ai hoc My thuat Ha Noi 1925 - 1990. T lieu va trch dan. NXB My thuat. 1990. 5. T ien tieng Viet, NXB a Nang, Trung Tam T ien hoc, 1997. tr.169, 426. 6. ang Th Bch Ngan (chu bien) va PGS Tran Viet Sn, Nguyen The Hung, PGS

Nguyen Trong Cat bien soan, T ien thuat ng m thuat pho thong, Nha xuat ban Giao duc,2002. tr.83.

7. Academic Art Style: Painting Taught by European Academies. http://www.visual-arts-cork.com/history-of-art/academic-art.htm.

8. 70 danh hoa bac thay the gii, Bien dch Pham Cao Hoan, Khai Pham, NguyenKhoan Hong, NXB My thuat, 1999. tr.106.

Nhieu trao lu nghe thuat the ky 20 co chung xu hng muon oantuyet vi viec nghien cu hien thc (tat nhien khong phai la tat ca) vadng nh s thanh cong, tien bo a en vi nhng ngi dt khoat tbo truyen thong nhat. The nhng, theo E.H.Gombrrich, nhieu ngitrong so nay a quay ve vi nghe thuat bieu hnh, John Rusell Taylorcung am ch chnh ieu nay khi ong noi ve the gii a thanh phan, nima cai tien bo nhat... co the lai la truyen thong nhat...1 Danh hoaLeonardo da Vinci cung a khang nh ve mi thuoc tnh cua th giac,tat ca c the hien trong hoi hoa.3 Bat c nghe thuat nao, neu a langhe thuat th giac th eu tuan theo nhng qui luat chung cua nghethuat th giac. Do ay, mon hnh hoa thc s can thiet oi vi sinh vienMy thuat, ke ca nhng ngi muon sang tac loai hnh nghe thuat mi,khong phai la hoi hoa. Neu nam vng nhng nguyen ly c ban cua nghethuat th giac se giup ngi nghe sy t tin, chu ong trong qua trnhsang tao tac pham du o la Installation Art, Video Art, Performance Arthay Multimedia Art... Cung nen can nh rang mot so nghe thuat mi rai trong giai oan hau hien ai tuy thuoc lnh vc nghe thuat th giac,song lai khong phai la hoi hoa. Neu muc tieu cua khoa Hoi hoa la ao taosinh vien sau nay se tr thanh hoa sy, th viec hoc hnh hoa rat can cduy tr. Tuy nhien, nha trng nen co nhng oi mi ve noi dung vaphng phap hoc, cung nh co s lien he hnh hoa vi cac mon hoc khace nang cao hieu qua chat lng ao tao.

B.T.T.M

Tai lieu tham khao:1. E.H.Gombrrich. Cau truyen nghe thuat. Le Sy Tuan bien dch. NXB Van nghe thanh

pho Ho Ch Minh, 1997. tr.50, 399, 495.2. Daniel M. Mendelowitz. Drawing. Stanford, Calif.: Stanford University Press,

1980.tr.8.3. Jacques Charpier & Pierre Sedghers, Le Thanh Loc dch. Nghe thuat hoi hoa, NXB



Trong cac mon hoc khi au cua nghe thuat th giac th Hnh hoala mon hoc mang nhieu dau an tr tue nhat, ly tnh nhat. Mot trongcac ly do e cac hoa sy han lam trong cac hoc vien my thuat chauAu the ky 17 18 c tan phong Vien sy v ho la nhng ngi nghiencu hnh hoa mot tri thc ve nhan the (Hnh 1: Lp hoc hnh hoa cuaVien Han lam My thuat Phap). Mon Hnh hoa hay cung c goi laNghien cu hnh hoa xuat hien trong he thong giao duc Viet Nam vaonhng nam au cua the ky 20. Neu can c vao van ban thanh lap trngMy thuat ong Dng cua toan quyen Melin nam 1924 th t nhat cunga 85 nam. Tuy co mot lch s lau dai nh vay, nhng nghien cu hnhhoa Viet Nam c giang day nh mot tap hp cac ky nang thong quamot so oi tng cu the theo loi day nghe, kinh nghiem va mc otien khoa hoc. Trong bai viet nay, tac gia at lai van e ve ban chat cuahoat ong nghien cu trong mon hoc Hnh hoa. Gii han cua pham vinghien cu cua bai viet nay la tap trung khao sat no tren phng dienly thuyet.

E NGHIEN CU HNH HOA THC S TR THANH MOT KHOAHOC CUA NGHE THUAT TH GIACThS. Hoa sy Tran Hau Yen The

oi thanh Bc au hoc ve nghien cu th lch s giao duc my thuat VietNam co the cung a bc sang mot loi re khac. Mac du nghien cu hnhhoa cha c hp phap hoa trong cac van ban quy chuan co tnh quocgia nhng no luon xuat hien trong nhng buoi len lp cua cac thay giaotrng ai hoc My thuat Viet Nam. Trong mot so cuon luan van ve monhoc hnh hoa, t nghien cu hnh hoa c lap i lap lai vi mot tan xuatkha cao.

Viec goi ten mon hoc Nghien cu hnh hoa thay cho Hnh hoa co gia tr la:Nhan manh en tnh chat khoa hoc cua mon hoc.Coi ve hnh trc het la mot hoat ong nghien cu thc tai thong

qua nghe thuat.oi hoi cho no mot he thong ly thuyet tng ng, mot ty le ly thuyet

trong thi gian giang day.Can thiet xay dng he thong khai niem thuat ng.Cac khai niem cua mon hoc Nghien cu Hnh hoa.

e thc s tr thanh mot mon hoc co tnh han lam, viec chuan hoacac khai niem la cong viec phai lam trc tien3.

Hnh hoa (Y. Disegno / P. Dessin / A. Drawing) la nhng bc ve nsac mot hay nhieu oi tng thc.

Hnh hoa han lam (Y. Disegno accademico /P. Dessin academique/A. Academy drawing,) la nhng bc ve hnh hoa trong cac vien han lamnghe thuat chau Au tap trung nghien cu sau vao o am nhat, khoi vagiai phau. Cac trng my thuat cua Lien Xo cu tiep thu truyen thong nayva phat trien thanh mot the loai oc lap.

Hnh hoa nhan the (Y. Disegno corpo umano/ P. Dessin du corpshumain /A. figure drawing): La nhng bc hnh hoa ve c the ngi,thng la khoa than.

Nghien cu khoa than (Y. Studio di nudo / P. Etude de nu / A. nude

I. Nghien cu hnh hoa la mot thuat ng khoa hocHnh hoa la mot thuat ng my thuat c dch t Dessin trong tieng

Phap. ay la cach dch chuan mc, sat ngha, de hieu. Ngi Trung Quocdch no la to mieu nguyen do Quoc hoa Trung Hoa co mot phep ve tngt nh the goi la bach mieu. Bach mieu la loi ve ch dung net e mieu taoi tng. Han Quoc cung b anh hng Trung Quoc nen dch Dessinthanh Sumio (tieng Han to mieu oc la Sumiao). Chung ta phai cam nthe he cac hoa sy thi My thuat ong Dng a chuyen ng chnh xacthuat ng phng Tay sang tieng Viet 1.

Hnh hoa nghien cu (Y. Studio di disegno /P. etudes de dessin/A. drawing stud), trong nhieu van canh ngi ta ch noi tat la nghiencu. Co the hnh dung cac hoa sy bac thay nh Leonardo da Vinci ongthi la mot nha bac hoc, nha phat minh sang che. Nhng bc ve thai nhi,giai phau c the cua ong la nhng ghi chu th giac trong hoat ongnghien cu (Hnh 2). Mot bc nghien cu (Y. Studio/ P. etudes /A. study)chnh la mot bc ve hnh mot oi tng nao o trong qua trnh tm hieu,mo xe, phan tch, khao cu cai o la nghien cu. Phng Tay co motquan niem pho bien coi nghe thuat cung la mot hnh thc cua tri thc2.Tri thc at c thong qua hoat ong nghien cu.

Chung ta co may man ngay t buoi au a dch ung thuat ng nay. Trung Quoc dch study thanh hoc tap nen ngay ca cuon To mieunghien cu (tam dch la Nghien cu hnh hoa) cua Cu Bang Ba va MaDa, NXB My thuat Lieu Ninh, th cac tac gia cung khong coi cac bc vehnh hoa thi Phuc hng nh la san pham cua mot hoat ong nghiencu. Nghien cu hnh hoa la cach goi chnh xac nhat cho mot hoat ongnghe thuat co tnh chat khoa hoc. Cuon sach Thc hanh va khoa hoc cuaHnh hoa cua Harold Speede (The Practice and Science of Drawing) cungtrung thanh vi quan iem truyen thong coi ve nh la mot hanh trnhnghien cu. Gia nh cuon Bc au hoc ve cua hoa sy Nguyen Van T

74 Trng

Documents

Ky yeu hinh hoa