Landschap op de lokale agenda

Hou houden we ons buitengebied mooi, karakteristiek en uniek ?

Landschap verbindt

DORPENDAG LIMBURG 200913-6-2009

Gertjan van Elk Stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg, IKL

Aantrekkelijke provincie vanwege afwisselende landschap

Landschap is niet alleen een plaatje

Wordt ook gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Het is van en voor iedereen. Er is een verschil tussen waarnemen, waarderen en wensen én mogelijkheden.

Ruimteclaims: bedrijven, woningbouw, intensivering landbouw, infrastructuur, versnipperde groene ruimte. Veel belangstelling voor binnendoor-buitenom wandelingen.

Streekeigen verscheidenheid ook in groene patronen en elementen

Houtwallen Landweggen en heggen Poelen Landwegen Boomgaarden Bosjes Knotbomen Kapellen, kruisen Grafheuvels kasteelbergen Ook bron van biodiversiteit en beleving

Identiteit

Landschap is ook bepalend voor het welzijn en identiteit van mensen.

Mensen oriënteren zich in tijd en ruimte op “bakens in het landschap”.

Mensen ontlenen belangrijk deel van wie en wat ze zijn in het landschap van hun jeugd.

Mensen willen zich inzetten voor een omgeving waar ze trots op zijn.

IKL investeert met Provincie Limburg in een mooier platteland

IKL-Limburg Stichting Instandhouding Kleine

Landschapselementen in Limburg, IKL.

Werkt al 30 jaar actief aan behoud en herstel van elementen: landschapsbeheer eigen dienst

Ondersteunt daarnaast uiteenlopende particuliere initiatieven (o.a. vrijwilligerswerk)

IKL bouwt groene bruggen: stimuleert mensen die binding hebben met buitengebied.

IKL : Cultuurhistorie, archeologie en aardkunde: zicht- en beleefbaar maken

Maatregelen voor bedreigde planten en dieren (soortbescherming).

Vrijwilligerswerk

Landschapsbeheer een uitdaging

Positief en concrete bijdrage aan kwaliteit landschap

Constructief: samen werken aan herstel van omgeving, flora en fauna of cultuurhistorie

Geef jeugd een rol. Maak het duurzaam!

Resultaatgericht, zichtbaar Krijgt oog voor andere dingen Bovenal leuk om met anderen te doen

IKL

Projecten op snijvlak landschap-cultuurhistorie en natuur

Geen terreinen in eigendom

Bouwt groene bruggen (landschapsmakelaar)

Mensen hebben landschap in het verleden gemaakt. In toekomst zal dat niet anders zijn

Samenhangend pakket om Limburg mooi en leefbaar te houden in nauwe samenwerking met:

Gemeenten Dorpsraden Jongerenorganisaties scholen Vrijwilligersgroepen

natuur en cultuurhistorie landbouwers

Groene bruggen

20 ha nieuwe groene verbindingszones 12 dorpen in het groen verspreid over limburg Versterking groene zones steden Aanleg nieuwe wandelpaden Inrichting struinboomgaarden

IKL als uitvoerder

Concreet en op uitvoering gericht werk

Periode 2008-2013 herstel aan 235 ha aan landschapselementen

Herstel van leefgebieden bedreigde flora en fauna

Aanleg faunavoorzieningen Zicht- en beleefbaar maken van

archeologische objecten Uitbouw van de steun aan 6000

vrijwilligers via werkdagen, cursussen en gereedschap

Kennis uitdragen

Cursussen o.m. gericht op beheer landschap door particuliere vrijwilligers- hoogstam

Werkdagen in het landschap: instructies veilig werken o.a. voor scouting Limburg

Advisering landschapsontwikkelingsplannen en landschapsbeheer

Ruimtelijke trends Bereikbaarheid groen neemt af. Verschil tussen stad en land

verdwijnt. Toegankelijk landelijk gebied en

beschikbaarheid groen houdt geen gelijke trend: 1950-1980 verdween 30.000 km aan onverharde paden uit het boerenland.

Boeren leveren meerwaarde door duurzame productie te koppelen met verbinding mensen uit de streek

Kwaliteit en identiteit wordt bepaald door cultuurhistorie: de brug tussen verleden en heden. Gevoel van herkenbaarheid en identiteit verdient versterking.

Dorpen aan zet

Dorpsbewoners hebben nog een binding met het landschap. Zijn zich bewust van de seizoensveranderingen. Wandelingen horen er nog bij

Kennen het samenspel tussen mens en natuur. Ook als spiegel van de samenleving: vertelt ons wat de voorouders hier deden. Wat nu en in de toekomst van belang is.

Opgave Landschap

Zorgvuldige omgang met ruimte met betrokken boeren, burgers en buitenlui

Roep van overheid en burgers om toegankelijk en recreatieve mogelijkheden neemt toe.

Iedereen kan een rol en bijdrage spelen. Ook bedrijven en burgers. Investering in een groene ruimte en een goed onderhoud en beheer maakt het aantrekkelijk voor iedereen

Maatschappelijke organisaties maken de verbinding tussen partijen.

Opgave : laat anderen meedoen en meedenken onderscheid tussen boeren, burgers en

buitenlui verdwijnt steeds meer. Jeugd moet ook haar wortels in het

landschap kunenn ontdekken: adoptieproject basisscholen.

Aankleding dorpsgroen. Hoogstambrigades. Landschap verbindt = sleutel tot de verhoging

leefbaarheid, sociale verbondenheid en collectieve waarden.

Verbetering landschapVeel rollen te spelen bij verbetering leefbaarheid.

Kunt zich richten op karakteristieken landschap.

Bescherming plant en dier Schoonheid Verbetering

afzetmogelijkheden (streekproducten)

Cultuurhistorie Toegankelijkheid Kennis en ervaring

overdragen

Betrekken van mensen Betrekken van jeugd,

jongerenverenigingen Ook als decor voor culturele

activiteiten Advies : meervoudige

benadering van landschap als collectief goed: productieruimte is ook de ruimte voor rust, ruimte, groen, zorg en welzijn.

Methode JabeekLaat anderen meedoen

Waarnemen. Wat ziet u. Onthoudt dat ouderen veel meer zien.

Wat waardeert u. Waardeert een ander dat ook?

Heeft u wensen. Ziet u mogelijkheden om die samen met anderen te verwezenlijken.

Rollen als kennis-leverancier

Enthousiasmeerder Geldronselaar Procesbegeleider Lobbyist, voorlichters Betrek waar mogelijk de

jeugd : zeer dankbare groep

Dorpen in het Groen 2008-2010

Aanleg – herstel groen rond het dorpen

Adoptieprojecten basisonderwijsMaak het landschap mee

Begeleiders van scholen gezocht

Met mensen uit het dorp wordt het nog leuker

Maatschappelijke stages

IKL voor advies – instructies – gereedschap – begeleiding - cursussen

Ommetjes Limburg

Prijsvraag

Landelijke wedstrijd

Limburg 26 inzendingen Provincie bereid tot

medefinanciering 16 ommetjes.

Voorzien van markeringen, routebeschrijving, aankleding of infopanelen in combinatie met herstel landschap.

Meer ommetjes rond stad en dorp

Nieuwe wedstrijd vanaf september 2009 voor bewoners dorpen, heem- en natuurverenigingen

20 x bijdrage € 6000 te winnen voor verbetering of aanleg wandelvoorzieningen in combinatie met herstel elementen

Voorwaarde plan moet concreet en uitvoerbaar zijn: draagvlak en medewerking gegarandeerd. IKL steun bij landschapsherstel.

Ommetje

Maakt cultuurhistorie of archeologie zicht- en beleefbaar.

Maakt inrichting mensgerichte natuur mogelijk

Aanleg van groene verbindingen als hagen, knotbomen, singels of poelen.

De nieuwe vrijwilliger (SCP)

Mensen maken steeds meer gebruik van tijdelijke netwerken (individualisering)

Betekent oog hebben en krijgen voor mensen en hun motieven

Lobbyende prof (kenner, is bezig vóór en namens passieve steunverleners

Politiek knutselaar gaat problemen te lijf. Kent de krachtenvelden, verdwijnt vaak na boeken resultaat

Participatienomaden: die vanuit persoonlijke interesse en actuele agenda “door een onzichtbare hand gedreven het beste van zichzelf geven”

Denk eens mee: Landschapsbeheer, iets voor U ? 75% Ndl is gehecht aan landschap. Ze

vertoeven er graag. Liefst in eigen leefomgeving.

Wat is voor u van belang in het buitengebied. Bakens in de ruimte – in de tijd. Wie herkent de verbondenheid van mensen

met hun landschap. Welke rollen zou u met anderen kunnen

spelen

Opgave 21ste eeuwMEEDOEN Signalen en wensen van mensen

kanaliseren, o.a. via dorpen in het groen, ommetjes, hoogstambrigades, maatschappelijke stages, reïntegratieprojecten:

Landschap opknappen; nieuw ontwikkelen Jeugd actief betrekken bij omgeving

(adoptieprojecten- maatschappelijke stages)

Meedoen

Landschap en recreatiesector Voorlopers richten zich op een aantrekkelijke

hoogwaardige omgeving om klanten vast te houden.

Investeren in landshap loont. Toegankelijkheid: waar mensen zich vrij

kunnen bewegen, voelen ze zich betrokken. Toegankelijkheid is een verrijking.

Knelpunten bij wandelen worden opgeheven

Gezondheidslandschappen

Landelijk gebied is interessant voor zorg die mensen buiten de instellingen willen opvangen. Bepaalde patiënten hebben baat bij groen.

Hoe houden we ons buitengebied mooi,karakteristiek en uniek:

leg verbindingen Tussen mensen Oud en jong verenigingen Tussen ecologie en

cultuurhistorie Tussen wens en daad Tussen toponiemen en

plekgebonden verhalen

Laat mensen ervaren, avonturen beleven, genieten

Landschap begint kijken en enige kennis, maar het begrip neemt toe met de verhalen, het avontuur en genieten.

Nodig lokale ervaringsdeskundigen uit

Laat ze individueel of in groepsverband aan de gang gaan.