Upload
gilang-rund
View
240
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
1/31
LAPORAN PRAKTIKUM
TEKNOLOGI BIOMASSA
PEMBUATAN BIODIESEL DARI MINYAK JELANTAH
KELOMPOK I
Derryl Tri Jaya 061340411682
Dody Saa!"ra 061340411683
D#i P!"ri A 061340411684$erali%a &ida'"i 061340411686
$ir(a')ya* 06134041168+
,ila'- Ri'di"ya 061340411688
,i"a M!)"i.a 06134041168/
Kela) 6E,D
Do)e' Pe(i(i'- A*(ad i.ri ST MT
PRO,RAM STUDI TEKNIK ENER,I
JURUSAN TEKNIK KIMIA
POLITEKNIK NE,ERI SRI&IJA5A
PALEMAN,
2016
1
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
2/31
PEMUATAN IODIESEL DARI MIN5AK JELANTA7
I T!!a' Per9oaa'
a Daa" (e(!a" iodie)el dari (i'ya. ela'"a*
Daa" (e'-a'ali)a .!ali"a) rod!. :iodie)el; ya'- di*a)il.a' dari
(i'ya. ela'"a*
9 Daa" (e(eda.a' ro)e) e)"eri
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
3/31
•
a*a' ya'- di-!'a.a'
• Mi'ya. ela'"a*
• Me"*a'ol
• NaO7
• I'di.a"or
• A!ade)"
•
III Da)ar Teori
• iodie)el (er!a.a' )!a"! 'a(a dari al.yl e)"er a"a! ra'"ai a'a'-
a)a( le(a. ya'- era)al dari (i'ya. 'aa"i (a!!' le(a. *e#a' iodie)el daa"
di-!'a.a' )ea-ai a*a' a.ar ada (e)i' ya'- (e'--!'a.a' die)el )ea-ai a*a'
a.ar'ya "a'a (e(erl!.a' (odiO >O2 SO2;
• Me'-*ila'-.a' a)a *i"a(
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
4/31
• Si73; di-!'a.a' )ea-ai .a"ali) :%a" ya'- di-!'a.a'!'"!. (e(er9ea" rea.)i; (er!a.a' .a"ali) a)a .are'a (e'-a'd!'-
al.ali'i"y 30B
• P*o)ori9 a9id :73PO4; di-!'a.a' )ea-ai %a" ya'- a.a' (e'-!ra'-i .adar
)a!' dala( iodie)el (e'-i.a" -e"a*=-e"a* :-!(; dala( iodie)el er)i(e(i)a*.a'
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
5/31
(e"oda e'i'-.a"a' air .o'?er)i )e(!r'a a)a(=a)a( le(a. .e e)"er (e"il 'ya daa"
di"!'"a).a' dala( #a."! 1 )a(ai eeraa a(
• Rea.)i e)"eriOO7 F >73O7 R>OO>73
F 72O
• :Rea.)i e)"eri
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
6/31
•
• O
• R 1 > O >72 7O>72
•
• O O
• R 2 > O >7 F 3>73O7 7O>7 F 3
R> O >73
•
• O
• R 3 > O >72 7O>72
• Tri-li)erida (e"a'ol -li)erol
iodie)el
•
•
•
• $a."or !"a(a ya'- (e(e'-ar!*i re'de(e' e)"er ya'- di*a)il.a' ada
rea.)i "ra')e)"eri
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
7/31
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
• Ta*a Tra')e)"eri )ela(a 1 a(
Pe'di'-i'a' da' e(i)a*a' air de'-a'9oro'- e(i)a*
Lai)a' a"a) adala* (e"il
e)"er :iodie)el;
NaO7 : 0B era" )a(el; F
(e"a'ol:1=3B era" )a(el;
Lai)a' a#a*
-il)erol
Pe'di'-i'a' da' e(i)a*a'
-li)erol de'-a' 9oro'- i)a*
Pe'-ad!.a' da' e(a'a)a' ada )!*! 60>
)ela(a 1 a(
iodie)el *a)il dari
e)"eri
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
8/31
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
• Pro)e) Pe'9!9ia'
• iodie)el ya'- dierole* (a)i* (e'-a'd!'- re)id! a'"ara lai' )i)a
.a"ali) )oa )"o9. :)a!' )i)a; (e"a'ol ya'- "ida. erea.)i da' )i)a -li)erol ya'- "ida.
"eri)a* )e"ela* e(i)a*a' a#al de'-a' 9oro'- e(i)a*
• Me"ode e'9!9ia'
• &a"er #a)*i'-
•
S"ir #a)*i'-
• Pe'9!9ia' iodie)el (e'--!'a.a' air di)er"ai e'-ad!.a'
• Me'9a(!r.a' air de'-a' iodie)el )e*i'--a i(!ri"ie) "erlea) dari
iodie)el da' lar!" dala( air
• !le #a)*i'-
• Pe'9!9ia' iodie)el (e'--!'a.a' -ele(!'- !dara ya'- di*a)il.a'
ole* o(a aera"or ,ele(!'- !dara "i(!l (elal!i air (e'!! iodie)el
Lar!"a' )odi!( (e"o.)ida :>73O'a;
Lai)a' a"a) (e"il
e)"er :iodie)el;
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
9/31
dilai)a' a"a) (e(a#a !la air di)e.i"ar'ya ya'- er
di)e.i"ar -ele(!'-
•
• Dry #a)*i'- H (e'--!'a.a' ad)ore'
• Tida. (e(!"!*.a' air (elai'.a' (e'--!'a.a' ad)orer !'"!.
(e'yera i(!ri"ie) dala( iodie)el Ad)orer ya'- ia)a di-!'a.a' a'"ara lai'
(a-'e)i!( )ili.a" %eoli" da' re)i'
•
• Pe'9!9ia' iodie)el dila.!.a' de'-a' e'a(a*a' air *a'-a" 60>
de'-a' ?ol!(e ya'- )a(a de'-a' era" iodie)el ya'- di*a)il.a' .e(!dia' diad!.
dia"a) *o" la"e ada .e9ea"a' 300r( Se"ela* i"! dila.!.a' e(i)a*a' air de'-a'
ioe"a'ol Pro)e) e'9!9ia' dila.!.a' er!la'- .ali :3=4 .ali; *i'--a air e'9!9ia'
er#ar'a e'i'- Ke(!dia' iodie)el .e(ali dia'a).a' ada )!*! 10> )ela(a 2
a( !'"!. (e'-*ila'-.a' air ya'- (a)i* "erera'-.a dala( iodie)el )e"ela* i"!
iodie)el ya'- di*a)il.a' di"i(a'-
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
I@ La'-.a* Kera
A Te) $$A :a)a( le(a. ea);
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
10/31
• Aaila a)a( le(a. ea) C B ro)e) e)"eri da' diad!. de'-a' .e9ea"a' 300 r(
4 Me(a)!..a' 9a(!ra' (e"a'ol da' a)a( )!l
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
11/31
+ Me(i)a*.a' 9a(!ra' e)"er da' air
8 Me'dia(.a''ya )ela(a 1 a(
•
• Pro)e) Tra'e)"eri
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
12/31
3 Me'-*i"!'- ?ol!(e i.'o(e"er
4 Me'i(a'- i.'o(e"er F iodie)el
Me'-*i"!'- era" iodie)el
6 Me'-*i"!'- de')i"a) iodie)el
•
• Pe'-!ia' ?i).o)i"a)
1 Di"e'"!.a' (a))a e'i) ola da' (a))a e'i) iodie)el
2 Di(a)!.a' iodie)el .e dala( "a!'- ?i).o(e"er
3 Di(a)!.a' ola .e dala( "a!'- ya'- "ela* eri)i iodie)el da' dia-a
a'-a' )a(ai ada -ele(!'- !dara Pada )aa" ola )a(ai "a'da ali'-
a"a) stopwatch di*id!.a' da' di(a"i.a' ada )aa" ola )a(ai "a'da
a-ia' a#a*
4 Di9a"a" #a."! ya'- di-!'a.a' yai"! -era.a' ola dari "a'da a-ia' a"a)
)a(ai "a'da a-ia' a#a*
Diali. "a!'- "er)e!" da' (e'-!la'-i e'-i.!ra' *i'--a di9aai *ar-a
?i).o)i"a) ya'- "ea"
6 Di*i"!'- ?i).o)i"a) de'-a' r!(!) H K :1 2 ;"
•
• Pe'-!ia' .adar a)a( iodie)el
1 Me(ie" 10 -r )a(el .edala( erle'(eyer
2 Me'a(a*.a' 0 (l (e"a'ol da' 3 "e"e) i'di.a"or
3 Me'"i"ra)i lar!"a' "er)e!" de'-a' NaO7 01 N
4 Me'9a"a" ?ol!(e "i"ra'
Me'-*i"!'- .adar a)a( iodie)el
•
• Pe'-!ia' "i"i. 'yala iodie)el
1 Dii)i ea'a lo-a( de'-a' iodie)el ya'- a.a' di.e"a*!i "i"i. 'yala'ya
)a(ai de'-a' "a'da a"a) da' dia)a'- "er(o(e"er dia"a) 9a#a' )a(ai
(e'ye'"!* )a(el
2 Dia)a'- )ela'- -a) e(a.ar
3 Di*id!.a' e(a'a) da' e(a'a)a' dia"!r a-ar .e'ai.a' )!*! e(a'a)a'
.ira=.ira 0 >(e'i"
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
13/31
4 Dia'a).a' )a(el )a(ai "era.ar aaila dide.a" de'-a' ai
Di9a"a" "e(era"!r ada )aa" )a(el "era.ar Te(era"!r "er)e!"
(e'!'!.a' "i"i. 'yala dari iodie)el "er)e!"
•
@ Da"a Pe'-a(a"a'
• Pe(!a"a' iodie)el
• Ko(o'e' •
•
@
• Mi'ya.
ela'"a*
(!la=(!la
•
1
•
1
• Mi'ya.
ela'"a*
)a(el 1
•
4
•
• Mi'ya.
ela'"a*
)a(el 2
•
4
•
• Mi'ya.
ela'"a*
)a(el 3
•
4
•
• Si)a
(i'ya.
ela'"a*
•
1
•
2
• Me"a'ol
)a(el 1
:11B;
•
•
• Me"a'ol
)a(el 2
:13B;
•
•
• Me"a'ol
)a(el 3
:1B;
•
6
•
•
KO7 • •
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
14/31
/
• Me"a'ol •
6
•
•
• Ko(o'e' •
•
@
• ,li)erol
dari
)a(el 1
•
1
•
1
• iodie)el
dari
)a(el 1
•
2
•
4
• Pe'-o"or
dari
)a(el 1
•
8
•
• ,li)erol
dari
)a(el 2
•
1
•
/
• iodie)el
dari
)a(el 2
•
3
•
4
• Pe'-o"or
dari
)a(el 2
•
0
•
• ,li)erol
dari
)a(el 3
•
1
•
+
• iodie)el
dari
)a(el 3
•
3
•
4
• Pe'-o"or
dari
)a(el 3
•
1
•
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
15/31
•
•
• Ui .adar $$A
• Ko(o'e' • •
@
• Sa(el (i'ya.
• •
• NaO7 ya'- di-!'a.a' ada
e(!a"a' lar!"a' "i"ra'
• •
• NaO7 ya'- "era.ai
• •
1
•
• Pada ro)e) e(i)a*a'
• K
o
(
o
'e
'
• era" :-r;
• I'
!"
•
O
• Sa(el 1
• >a
(
•
2
•
=
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
16/31
!
ra
'
0
6
• ,l
i)e
rol
• =
•
1
• i
od
ie)
el
• =
•
2
• Pe
'-
o"
or
• =
•
/
• 7i
la
'-
:lo
));
• =
•
6
• Sa(el 2
• >a
(
!
ra
'
•
0
6
/
4
•
=
• ,l
i)e
rol
• =
•
1
• i
od
ie)
el
• =
•
3
• Pe
'-
• = •
0
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
17/31
o"
or
• 7i
la
'-
:lo
));
• =
•
0
• Sa(el 3
• >a
(
!
ra
'
•
1
6
+
•
=
• ,l
i)e
rol
• =
•
1
• i
od
ie)el
• =
•
3
• Pe
'-
o"
or
• =
•
1
• 7i
la
'-
:lo
));
• =
•
0
• To
"al
.e
)el
!r
• 1
4
8
•
1
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
18/31
!*
a'+
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
• Da"a A'ali)a
•
• Ko(o'e
'
•
K
• Pe'e'"!a' De')i"a)
•
• era"
-ela)
.i(ia
.o)o'-
•
3
•
• era"
-ela)
.i(ia F
)a(el
•
4
•
• @ol!(e
)a(el
•
1
• Pe'e'"!a' @i).o)i"a)
•
• &a."!
"e(!*
•
1
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
19/31
• Pe'e'"!a' $la)* Poi'"
•
• Per9oaa
' er"a(a
•
8
•
• Per9oaa
' .ed!a
•
+
• Pe'e'"!a' 7
• • 7•
+
•
•
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
20/31
@I Per*i"!'-a'
A Pe'-!ia' $$A
• Ma))a )a(el (i'ya. 06 -
• Ko')e'"ar)i lar!"a' NaO7 01 (e.(l
• @ol!(e NaO7 ya'- "era.ai 13 (l
• FFA=
25,6 g
mol .V .N
m
• FFA=
25,6 g
mol.13,5ml .0,1
mek
ml
5,06 g
=6,83
•
Pe(!a"a' iodie)el
• Pe'e'"!a' (e"a'ol ya'- di)ia.a' : )a(el 1;
• Ma))a )a(el (i'ya. 4/36 -
• @ol!(e )a(el (i'ya. 00 (l
• B Ko')e'"ra)i (e"a'ol 11 B
• Ma))a (e"a'ol H konsentrasi x massa sampel
• H 11 B 4/36 -
• H 02 -
•
• Pe'e'"!a' (e"a'ol ya'- di)ia.a' :)a(el 2;
• Ma))a )a(el (i'ya. 431/ -
• @ol!(e )a(el (i'ya. 00 (l
• B Ko')e'"ra)i (e"a'ol 13 B
• Ma))a (e"a'ol H B .o')e'"ra)i (a))a )a(el
• H 13 B 431/ -
• H 64 -
•
• Pe'e'"!a' (e"a'ol ya'- di)ia.a' :)a(el 3;
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
21/31
• Ma))a )a(el (i'ya. 43// -
• @ol!(e )a(el (i'ya. 00 (l
• B Ko')e'"ra)i (e"a'ol 1 B
• Ma))a (e"a'ol H B .o')e'"ra)i (a))a )a(el
• H 1 B 43// -
• H 640 -
•
• Pe'e'"!a' KO7 ya'- di-!'a.a'
• Ma))a )a(el (i'ya. 4336 -
• B Ko')e'"ra)i KO7 2
• Ma))a (e"a'ol H B .o')e'"ra)i (a))a )a(el
• H 2 B 4336 -
• H /18+2 -
•
• Pe'e'"!a' (e"a'ol ya'- di-!'a.a' !'"!. .a"ali) :(e"o.)ida;
•Ma))a KO7 /18+2 -
• M KO7 6 -(ol
• M Me"a'ol 32 -(ol
• Ma))a Me"a'ol di!"!*.a'
• KO7 F >73O7 >73OK F 72O
• Mol KO7 H -rM
• H
9,1872g
56 gmol
• H 01641 (ol
•
• Mol KO7 H (ol >73O7
• 01641 (ol H (a))a >73O7 M (e"a'ol
• Ma))a >73O7 H 01641 (ol 32 -(ol
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
22/31
• H 212 -
• Ma))a >73O7 dilei*.a' (e'adi 6 -
•
•
> A'ali)a
• Pe'e'"!a' De')i"a)
• Ma))a -ela) .i(ia .o)o'- 332/ -
• Ma))a -ela) .i(ia F i)i 4184 -
• @ol!(e iodie)el 10 (l
• ρ=m
v
• ρ=
8,55 g
10ml
• ρ=0,855 g /ml
•
•
Pe'e'"!a' @i).o)i"a)• &a."! "e(!* ola 1/10 de"i.
• Ma))a e'i) ola 802 -(l
• Ma))a e'i) iodie)el 08 -(l
• Koe
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
23/31
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
24/31
@II A'ali)a Da"a
• Pada er9oaa' ya'- dila.!.a' yai"! e(!a"a' iodie)el dari (i'ya.
ela'"a* De'-a' "!!a' daa" (e(!a" iodie)el dari (i'ya. ela'"a* da' daa"
(e'-a'ali)a .!ali"a) rod!. :iodie)el; ya'- di*a)il.a' dari (i'ya. ela'"a*
Pe(!a"a' iodie)el dila.!.a' (elal!i rea.)i "ra')e)"eriOO>73 F ,li)erol
•
• a*a' a.! !"a(a !'"!. e(!a"a' iodie)el a'"ara lai' (i'ya.
ela'"a* :(i'ya. 'aa"i; )eda'-.a' )ea-ai a*a' a.! e'!'a'- yai"! al.o*ol Pada
e(!a"a' iodie)el di!"!*.a' .a"ali) !'"!. ro)e) e)"eri
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
25/31
Ele."oli)i) adala* eri)"i#a "eradi'ya er!a*a' .i(ia .are'a (e'-alir'ya ar!) li)"ri.
(elal!i lar!"a' ele."roli" &a."! ya'- di-!'a.a' !'"!. ro)e) ele."roli)i) i'i adala* 1
(e'i" )e(a.i' la(a #a."! ele."roli)i) (a.a )e(a.i' a'ya. iodie)el ya'- "eri)a*
dari e'-o"or
• Sela'!"'ya dila.!.a' e(i)a*a' erda)ar.a' 9oro'- i)a* di(a'a
a.a' "ere'"!. 3 lai)a' yai"! -li)erol (e"il e)"er da' e'-o"or a"a! )i)a )a!' Pada
er9oaa' i'i (e'--!'a.a' 3 )a(el ya'- ereda de'-a' ?aria)i (e"*a'ol Sa(el
?aria)i 1B (e"*a'ol ya'- ali'- a'ya. (e'-*a)il.a' iodie)el yai"! 3+6/2 -r a"a!
43 (L *al i'i di.are'a.a' ra)io era'di'-a' (e"*a'ol de'-a' (i'ya. ela'"a* lei*
e)ar dia'di'-.a' de'-a' .ed!a )a(el lai' )e*i'--a .o'?er)i e)"er ya'- di*a)il.a'
a.a' lei* a'ya.
• Sela'!"'ya dila.!.a' ro)e) e'-!ia' .!ali"a) dari rod!. iodie)el
ya'- di*a)il.a' Para(e"er ya'- di!i ada 4yai"! 7 de')i"a) ?i).o)i"a) da'
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
26/31
•
@III Ke)i(!la'
• Dari er9oaa' ya'- "ela* dila.!.a' daa" d)i(!l.a' a*#a
• Per9oaa' i'i er*a)il )e)!ai de'-a' "!!a' er9oaa' yai"! (e(!a" iodie)el
dari (i'ya. ela'"a* (e'-a'ali)a .!ali"a) rod!. :iodie)el; ya'- di*a)il.a'
dari (i'ya. ela'"a*
•
• iodie)el adala* )e'ya#a (o'oal.yl e)"er ya'- dirod!.)i (elal!i rea.)i
"ra')e)"eri
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
27/31
•
•
•
• DA$TAR PUSTAKA
•
•
• A'--i5!di2013 Laporan Praktikum Biodiesel o'li'e
:*""9*e(e'-2301lo-)o"9oid dia.)e) 1 Aril 2016;
•
• E-e'200/ Pembuatan Biodiesel dari Minyak Goreng Bekas, o'li'e
:*""e-e'1//1
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
28/31
•
•
•
•
•
• ,AMAR ALAT
•
• >oro'- ola .are" 7ea"er
•
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
29/31
•
• a"a'- Pe'-ad!. !re" ,ela) Ki(ia
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
30/31
•
• @i).o(e"er Ka9a Arloi Erle'(eyer
8/16/2019 Laporan Tetap Biodiesel
31/31
•
• La! U.!r Pie" Te"e) Pie" U.!r
•
•
• Sa"!la Nera9a A'ali"i.