Embed Size (px)
Citation preview
Lees! Meer tijd voor kinderboeken
15 april 2019
Even voorstellen..
interim directeur
leerkracht
onderwijsadviseur
directeur
“vliegenier”
leesspecialistNetwerken
leesbevordering
Inhouden
• Lezen lijkt niet meer van deze tijd
• Maar lezen is belangrijk.. Toch?
• Het programma van de basisschool barst uit zijn voegen: er is geen tijd voor leesbevordering
• Een aanpak die werkt
Is lezen nog van deze tijd?
• Informatie is altijd en overal digitaal beschikbaar
• Fictie en non-fictie is in beelden compacter en meer to the point
• Het gaat om het leren gebruiken van de digitale bronnen.
Hoe verklaar je dit?
Deze kaart laat zien hoeveel procent van de bevolking (tussen de 16 en 65 jaar) in verschillende gemeenten laaggeletterd is.
Pleidooi van de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur’Interview in Trouw 25-06-2019, 4 citaten:
• “Eén op de drie jongeren vindt lezen niet leuk en de helft van de scholieren leest nooit.”
• “Als je het leesplezier vergroot pak je meerdere problemen aan, zeggen ze beiden.”
• “Eén op vijf veertienjarigen heeft een taalachterstand.”
• “Door plezier gaan kinderen meer diep lezen en dat vergroot de woordenschat en het inzicht. Zo pak je automatisch laaggeletterdheid aan..”
Wat kan er anders?
Als je doet wat je
deed dan krijg je
wat je kreeg…
Marijke van Hees,
Raad voor Cultuur
Edith Hooge
Onderwijsraad
Meten is weten?
• Focus op DMT en AVI Idee → zorg eerst voor de technische vaardigheid zodat kinderen kúnnen lezen
• Begrijpend lezen door aandacht voor leesstrategieënIdee →modelling vertaald naar een methodische aanpak
• Nog nooit zoveel kinderen met dyslexie
• Losse aandacht voor leesstrategieën leidt niet tot beter leesbegrip!
“het begrijpend leesonderwijs moet anders!”
• Achtergrondkennis kan opgebouwd worden door leerlingen in de gelegenheid te stellen veel en langdurig te lezen over één thema (‘topic-focused wide-reading’).
• Het is aan te bevelen het begrijpend-leesonderwijs te verbinden met dan wel te integreren in het zaakvakonderwijs.
• Het is aan te bevelen aandacht te besteden aan het aanbrengen van achtergrondkennis bij teksten die gebruikt worden in het begrijpend-leesonderwijs.
• Woordenschatontwikkeling komt grotendeels tot stand door het onderdompelen van leerlingen in rijke taal. Deze onderdompeling vindt plaats door voorlezen, zelf lezen van boeken en mondelinge interactie met volwassenen. Deze impliciete vorm van woordenschatonderwijs is daarom ook voor het tot stand komen van leesbegrip het meest belangrijk.
• Zorg ervoor de leerlingen met uiteenlopende genres in aanraking komen.
Van de adviezen van Dr. A.A.M. Houtveen, Prof. Dr. R.C.M. van Steensel en Dr. S. de la Rie naar de onderwijspraktijk…
Meer tijd voor (voor-) lezen, heeft een grotere groei van de woordenschat tot gevolg
Onderzoek Renaissance, 2015
Veel (voor-) lezen!!
• Drie dimensies van lezen:• Recreatief
• Explorerend
• Reflectief
Hoe lezen (nog meer) zorgt voor betere opbrengsten..• Lezen is ook leren denken, zelf verbindingen maken in je hoofd tussen
stukken tekst, met wat je al weet, vanuit beeldspraak, enz.
• Bijna alle leren vraagt ook om leesvaardigheid. Opgaven rekenen worden vaker niet begrepen door gebrek aan tekstbegrip dan vanwege de kale som.
• (Voor-) Lezen verbetert de woordenschat effectiever dan op welke andere manier dan ook → woordenschat = kennis van de wereld → woordenschat en achtergrondkennis zijn zeer belangrijke voorwaarden voor begrijpend lezen
• Veel verschillende soorten teksten lezen (óók fictie!) helpt tekstkenmerken te herkennen en van daaruit meer begrip te ontwikkelen.
Hoe worden kinderen een lezer?
• Eerst is er LEESPLEZIER dat ontstaat door voorlezen. Wat een fijn moment, wat een mooie verhalen, wat een mooie beelden!
• Dan ontstaat er LEESINTERESSE. Meer voorgelezen willen worden, boeken interessant vinden.
• En dan kan LEESMOTIVATIE groeien. Het zelf willen lezen van boeken.
• Om de motivatie vast te houden zijn VAARDIGHEID en SMAAK noodzakelijk. Beide ontwikkelen meestal niet vanzelf!
Maar wannéér dan…?
Doe (voor-) leesactiviteiten
IN PLAATS VAN
methodisch technisch lezen en/of begrijpend lezen
en
INTEGREER
(voor-) leesactiviteiten in zaakvakonderwijs
Kritisch denken, burgerschap & integratie…
• Luister naar het verhaal en bedenk wat dit te maken heeft met kritisch denken, burgerschap en integratie
• Voor welke leeftijd is dit geschikt?
• Zou je dit aanpakken?
• Hoe dan?
Kritisch denken…
• Voor welke leeftijd is dit geschikt?
• Zou je dit aanpakken?
• Hoe dan?
Rust, stilstaan bij een inhoud is makkelijker
via een boek
Tip!
• Ga niet te snel vragen naar eigen meningen of ervaringen.
• Houd je bij het praten vanuit en over een boek zoveel mogelijk aan het verhaal!• Wat voelt de prins?
• Hoe zou de prins het vinden als hij niet verliefd zou mogen zijn op een andere prins?
• Laat de kinderen hun eigen ideeën scherpen via het verhaal!
Gaat heen en…
• Hoeveel ruimte is er op scholen?
• Welke informatie uit deze lezing kun je inzetten om concreet aan de slag te gaan?
• Wat hebben leerkrachten vooral nodig en van wie?
