35
Kuatia moñe’êrâ guaraníme 1 HAI, ÑEMOÑE’Ê HA MBOSA’Y HAGUÂ Jorge Román Gómez (El Kunumi)

Lengua Guarani

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Compendio de la lengua guarani,hablada en Paraguay

Citation preview

Page 1: Lengua Guarani

Kuatia moñe’êrâ guaraníme

1

HAI, ÑEMOÑE’Ê HA MBOSA’Y HAGUÂ

Jorge Román Gómez (El Kunumi)

Apohára

Ituzaingó – Corrientes

Page 2: Lengua Guarani

Argentina

Kuatia moñe’êrâ

KO’ÊJUHAI, ÑEMOÑE’Ê HA MBOSA’Y HAGUÂ

Para escribir, leer y pintar

1

Jorge Román Gómez – El kunumiOhai ha omoha’angaha

Hova tembiapo: Jorge Román Gómez

25 jasypo 2006Ituzaingo – Corrientes

Page 3: Lengua Guarani

Aníke ñande resaráiñande rapógui

amo oiko ñande ypykueava sapukái

ombopu ñande py’akaruguápe ha ka’aguýpe

oikóva gueteripe guarani mbarete

oñembohéra karaieteyvyra ha yvytu

oñangareko ñe’êreokañy’ÿ hagûa ára pukuévo

aníke pepytu’u tapicha memby kuéra oikuaava’erâ

itaju guaícha ñane ñe’êovera ñande jurúpe

máramo mba’e vairâtapia mba’e iporâvarâ

Jorge Román Gómez El kunumi

Page 4: Lengua Guarani

1 peteî

Jajokuaa haguâPara conocernos

che réra: mi nombre esmba’éichapa nde réra: como te llamas?

Page 5: Lengua Guarani

Che ru héra: mi papá se llama

2 mokõi

Amoñe’ê ha amoimbaLeo y completo

Ñemongeta

- Mba’éichapa nde réra- Che réra ……………-Mba’éichapa héra nde sy- Che sy héra .................

Page 6: Lengua Guarani

3 mbohapy

Maitei

Maitei nde sýpe

Che maitei nde rúpe

Ambue maitei

Mba’éichapa ne ko’ê ____________ che ko’ê porâComo amamneciste ? ama-neci bien

Mba’éichapa nde pyhareve _______ porâ ha nde

Como estas esta mañana ? bien y tu

Mba’éichapa nde asaje __________ che asaje porâ

Page 7: Lengua Guarani

Mba’éichapa nde ka’aru _________ che ka’aru porâ

Como esta tu tarde mi tarde es buena

Mba’éichapa nde pyhare ________ che py-hare porâ

Como esta tu noche mi noche es buena

4 irundy

AmbojoajuUno

Page 8: Lengua Guarani

5 po

Aipapa po peve (cuento hasta 5)

Page 9: Lengua Guarani

6 poteî

Aipapa ha ahai

Page 10: Lengua Guarani

Cuento y escribo

7 pokõi

Page 11: Lengua Guarani

Sa’y kuéra - colores

Morotî Hû

Pytâ Hovy Sa’yju

Ambosa’y - pinto

Page 12: Lengua Guarani

8 poapy

Mba’éichapa ja’e yo tengo, tu tie-nes, el tiene guaraníme

Page 13: Lengua Guarani

9 porundy

Amoñe’ê ko’â ñe’êjoajuLeo estas oraciones

Page 14: Lengua Guarani

1. Nde ru oguereko mokõi jagua hû Tu papá tiene dos perros negros

2. Che areko irundy kure Tengo cuatros chanchos

3. Ha’e oguereko peteî yvoty pytâ El tiene una flor roja

4. Nde reguereko mbohapy ovecha morotî Tu tienes tres ovejas blancas

Amoimba - completo

Juan ogue-reko

…………………… 1

Che rú ogue-reko …………………….

2

Luis ogue-reko …………………….

5 Nde regue-

reko …………………….3

Che areko……………………. 4

10 pa

Japurahéi

Page 15: Lengua Guarani

Che areko (apohára Jorge Román Gómez)

Che areko peteî jaguache areko peteî jagua

nde reguereko mokõi yvotyche sy ndoguerekói mba’eve

Che areko po mbarakaja Che areko po mbarakaja

che ru oguereko irundy guyraNde ndereguerekói mba’eve

Nde reguereko mbohapy ovechande reguereko mbohapy ovecha

che sy oguereko hetaite kureha che ndaguerekói mba’éve

Che areko peteî jaguande reguereko mbohapy ovecha

ha’e oguereko mokõi yvotyche ru ndoguerekói mba’eve

11 pateî

Japurahéi

Page 16: Lengua Guarani

12 pakõi

Che rete – mi cuerpo

Page 17: Lengua Guarani

( tete – hete )

13 paapy

Amoimba ha ambosa’y

Page 18: Lengua Guarani

Completo y pinto

juru: boca; tî: nariz; nambi: oreja; tesa: ojo; Tâi: diente; akârague: pelo; ajúra: cuello

14 parundy

Page 19: Lengua Guarani

Ambojoajuuno

Aheka pokõi ñe’ê oîva cheretépe busco 7 palabras que estan en mi cuerpo

a k â v t j ne m g s n p as o ñ h i y m

mb j u r u s by u ñ â nd h ik nt p m ê e nõ m y j p s kp o r s t a mt e o k r p vm v a j u r a

15 papo

akânambi pyhâi

Ku’a tî

juru

jyva

syva akâra-gue

Page 20: Lengua Guarani

Che rogayguaMi familia

Che sy héra Ramona ha che ru héra AntonioMi mamá se llama Ramona y mi papá AntonioChe jarýi ha che taita oikóva YtusaingópeMi abuela y mi abuelo viven en ItuzaingoTaita omba’apo ñúme ha che jarýi ojapo chipa oñemu haguâMi abuelo trabaja en el campo y mi abuela hace chipa para venderChe avy’aite che rogaygua ndiveSoy feliz con mi familia

Page 21: Lengua Guarani

16 papoteî

Aporandu ha ambohováiPregunto y respondo

Mba’éichapa héra nde jarýi

…………………………………..

Mba’éichapa héra nde taita

………………………………….

Mamópa omba’apo nde ru

…………………………………..

Mba’éichapa héra nde sy

………………………………….

Amoimba - completo

Page 22: Lengua Guarani

17 papokõi

Che róga Mi casa

( óga – hóga )

Che róga oguereko mokõi ovetâMi casa tiene dos ventanas

Nde róga oguereko peteî okêTu casa tiene una puerta

Ko óga oguereko ogyke hovyEsta casa tiene pared azul

Che róga oguereko ogahoja pytâMi casa tiene techo rojo

Page 23: Lengua Guarani

18 papoapy

Ambojoajuuno

Ahai mba’éicha che róga – escribo como es mi casa……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 24: Lengua Guarani

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

19 paporundy

Page 25: Lengua Guarani

ko: este; pe: ese; amo: aquel

20 mokõipa

Amoñe’ê ha amoha’anga – leo y dibujoKo kure ipiru – este chancho es flaco

Pe apyka chemba’e – esa silla es mia

Amo mitâ oñembosarái – aquel niño juega

Page 26: Lengua Guarani

21 mokõipa peteî

Pu’ae jurugua – vocales orales

a Angujaratón

e Eiruabeja

i Itapucampana

o Ógacasa

u urutau

Page 27: Lengua Guarani

y Yvotyflor

22 mokõipa mokõi

Aheka che rógape mba’e oñepy-rûva ko’â pu’ae ndive – busco en mi ca-sa cosas que comiencen con estos sonidos

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

a

e

i

o

u

Page 28: Lengua Guarani

23 mokõipa mbohapy

Aheka ko’â ne’êBusco estas palabras

Kuatia – hû – óga – mitâ – arai – kuarahy – kururu –

py – puka – tî

h û mb h ñ a t p l kt nd r p v r n y v um r t î m a g h r ah p j u mb i nt t k tm i t â s nd j m u ir ñ k u r u r u a ant o ñ ê t h r ñ r hh p u k a v ó h a gv k y v nt m g j h np u k a h r a n y j

Ama’ê ko ta’anga ha ahai – miro este dibujo y escribo

………………………………………………………………………………………………………………………………………………y

1 – Mboy po ahecha: …….Cuantas manos veo2 – Mboy tî ahecha: ………cuantas nariz veo3 – Mboy hesa ahecha:……cuantos ojos veo4 – Mboy juru ahecha:……cuantas bocas veo5 – Mboy syva ahecha:……cuantas frentes veo6 – Mboy jyva ahecha:……cuantos brazos veo7 – Mboy nambi ahecha:….Cuantas orejas veo

Page 29: Lengua Guarani

24 mokõipa irundy

Ambosa’y ha ha’e mba’e sa’y osê

Pinto y digo que color se forma

Page 30: Lengua Guarani

Ajapo ko Katia ñe’ê guaraníme 1. Corrientes he’í Ley 5598pe guarani ha’eha, ko tetâ ñe’êtee caste-llano ndive.2. Oipytyvô haguâ Ituzaingógui Ñe’êkôi Tekombo’épe.3. Oipytyvô haguâ umi moñe’êhára guarani ñe’êmegua, mbo’ehára, te-mimbo’e, ha ambuéva ndoguerekóiva peteî kuatia ko ñe’ême omoñe’ê haguâ térâ oñemoaranduve.4. Umi avápe guarâ oguahêva Corrientespe oporandúva oîpa kuatia guaraníme.Jajojuhu ambue kuatiápe KO’ÊJU.

Jorge Román Gómez El Kunumi apohára

25 mokõipa po

Ko’êju 1

kuatia moñe’êrâ guaraníme. Hai, ñemoñe’ê ha mbosa’y haguâ

Page 31: Lengua Guarani

ambue tembiapoLengua Guarani. Introducción a la lectura, escritura y pronunciaciónLas aventuras de Súper mandi’o (Declarado de Interés Municipal en la Ciudad de Ituzaingó – Corrientes)Arrimando los esteros. Poesías con rimasJeruti saite. Kuatia ñe’êpoty guarníme ha castellano-peRevista de divulgación cultural “Ko’ê porâ”Ko’êju – kuatia moñe’êrâ guaraníme. Ñemoñe’ê ha mbosa’y haguâKo’êju 1 - kuatia moñe’êrâ guaraníme. Hai, ñemo-ñe’ê ha mbosa’y haguâKo’êju 2 - kuatia moñe’êrâ guaraníme. Hai, ñemo-ñe’ê ha mbosa’y haguâKo’êju 3 - kuatia moñe’êrâ guaraníme. Hai, ñemo-ñe’ê ha mbosa’y haguâComposiciones musicales para niños.Carpincho Tincho. Che mandu’a porâite. La fiesta de San Juan. Ejumína chamigo taraguípe. La taza de leche. El esquercero. Kururu kyra. América Latina. Río Paraná. Mitâ’i correntino. Mundo Feliz. CD: Con Alma de niño

Página web acerca de la lengua guarani en el sitio www.educar.org/kunumi (Declarado de Interés Municipal en la

Ciudad de Ituzaingó – Corrientes)