Upload
cvo-ssh
View
895
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
Denken over de mens
Mensbeelden in hun context
Ter overweging mens en dier volgens Nietzsche
‘De mens is een koord, geknoopt tussen dier en
Übermensch, - een koord boven een afgrond.(...) Het grote in de mens is: dat hij een brug is en geen doel; wat bemind kan worden in de mens, is dat hij een overgang is en een ondergang’
Ter overweging mens en dier volgens Bronowski
De mens is een onaangepast dier- weinig/geen instincten- ruwe gereedschapskist: verbeelding, rede,
emotionele subtiliteit, taaiheid.
Terminologie Moderniteit: vanaf einde 16de tot 20ste eeuw- Verlichting: klemtoon op rationele ordening
van de samenleving + individuele vrijheid. - Barsten in het moderne mensbeeld sinds
tweede helft 19de eeuw (Marx, Nietzsche, Freud)
Hedendaags: tijdsaanduiding én andere mensvisie
Terminologie Modernisme: literair-artistieke stroming van
1890 tot ca. 1930 Postmodernisme: einde van moderniteit, of
het einde van ‘de grote verhalen’ (p. 36) Jean-Francois Lyotard (1924-1998)- verhaal van vrijheid en gelijkheid- verhaal van vooruitgang- verhaal van ontstaan klassenloze
maatschappij
Lyotard
Deze verhalen zijn - ongeloofwaardig- achterhaald- (soms) totalitair
Moderniteit is dood
Kenmerken postmodernisme Doorbreken van de canon
Kenmerken postmodernisme Het doorbreken van de grenzen tussen
genres. Bvb U. Eco, De naam van de roos
Karnavaliseren van waarden
Kenmerken
Kenmerken
Kenmerken postmodernisme Klemtoon op meerzinnigheid
Aandacht voor het niet-representeerbare
Assemblage, montage en collage
Kenmerken
Premodern en modern Wereld is een eenheid -
verwevenheid van verschillende levenssferen
Kennis is vooral contemplatie: het schouwen van de waarheid. Het ideaal is rust en gelukzaligheid. Nieuwsgierigheid is een ondeugd.
Wereld is gefragmentariseerd – differentiatie
Kennis via natuurwetenschappen – nieuwe methodologie – doel is ingrijpen in de natuur. Het ideaal is zoeken om te zoeken. Nieuwsgierigheid is deugd.
Voorbeelden van andere blik op de natuur Copernicus (1473-1543)
Heliocentrisme
Voorbeelden van andere blik op de natuur
Galileo Galilei (1564-1642)
Verdediging copernicaans systeem (en vervolging door Inquisitie)
Voorbeelden van andere blik op de natuur Johannes Kepler (1571-1630)
Voorbeelden van andere blik op de natuur Isaac Newton (1643-1729)Philosophiae Naturalis Principia
Mathematica
Premodern en modern Natuur wordt opgevat als
een organische eenheid met een sacraal karakter
De blik van de mens is betrokken. De werkelijkheid verschijnt antropomorf.
Natuur wordt opgevat als mechanisch geheel. De natuur is onttoverd en geobjectiveerd
De blik is afstandelijk. Samen met de distantiëring komt er een eis dat alles kwantificeerbaar, meetbaar en mathematiseerbaar is.
Premodern en modern De mens wordt een
funderend SUBJECT= centrum van de
werkelijkheid- afstandeljk- objectief- constructivistisch- activistisch- individualistisch