Upload
plan-nederland
View
213
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Het lespakket Schaatsen en Zwemmen voor Water leert kinderen alles over het belang van schoon en veilig drinkwater, over de waterproblematiek in Afrika maar ook over watergebruik hier in Nederland.
Citation preview
Schaatsen en Zwemmen voor Water Docentenhandleiding groep 7 & 8 1
Docentenhandleiding groep 7 & 8Inhoud• Inleiding
• Doelstellingen
• Benodigdematerialen
• SchaatsenenZwemmenvoorWater2011
• Aandeslag!
Schaatsen en Zwemmen voor Water Docentenhandleiding groep 7 & 8 2
InleidingLeukdatjeinjouwgroepaandachtgaatbestedenaanhetbelang
vanschoonwaterinAfrikaendebetekenisvanwaterinNederland.
Ditlesprogrammaiseengoedekwalitatieveaanvullingopdeactie
‘SchaatsenenZwemmenvoorWater’,eenlandelijketweejaarlijkse
actievanPlan.Hetlesmateriaalkanooklosvandezeactieindeklas
wordenbehandeld.Jouwleerlingenkunnenditjaarweerfanatiek
baantjeszwemmenenrondjesschaatsenvoorschoonenveiligdrink-
waterinAfrikaanselanden.Ookkunnenzijmethetthemawateraan
deslagmetbehulpvandigitalelesmoduleseneenfilm.Uwleerlin-
gendoenalgemenekennisopoverhetonderwerpwaterenervaren
watdebetekenisisvanwaterinhundagelijksleven.Daarnaastleren
zijoverdeproblematiekrondomwaterinAfrika.Hetlespakket
leentzichdanookuitstekendvooreenschoolbreedprojectoverhet
belangvanwater.
DoelstellingenNahetbekijkenvandefilmenhetwerkenmethetlesmateriaalkun-
nendeleerlingen:
• opdekaartAfrikaanselandenaanwijzenwaarwaterschaarsteen
gebrekaantoegangtotveiligdrinkwateraandeordevandedagis;
• redenenaangevenvoorhetbestaanvanwaterschaarsteengebrek
aantoegangtotveiligdrinkwater;
• begrijpenwatwaterschaarsteenonveiligheidbetekentvoor
kinderenvanhunleeftijdinontwikkelingslandenalsMali,Kenia,
ZambiaenBurkinaFaso;
• aangevenwatmensenindezeontwikkelingslandendaadwerkelijk
kunnendoenomdesituatieteverbeteren;
• aangevenhoewijinNederlandkunnenbijdragenaanduurzame
oplossingen;
• informatieverzamelenoverhetonderwerpenereenwerkstuk
overmakenofereenspreekbeurtoverhouden.
Benodigde materialen:• digiborden/ofcomputers;
• voorhetlesonderdeel‘Dejongenstegendemeisjes’:
- rekenmachines;
- grotevellenpapier;
- kleurpotloden;
- tweeemmersofplasticbekers;
- twee(waterdichte)tonnenofgroteemmers;
- stopwatch;
- scheidsrechtersfluitje.
Schaatsen en Zwemmen voor Water 2011, doet u mee?Omdatiederkindrechtheeftopveilig(drink)waterorganiseertPlan
ditjaarvoorde12ekeerdelandelijkescholierenactieSchaatsenen
ZwemmenvoorWater,voorkindereninAfrika.Wantvoormiljoenen
Afrikaansekinderenisveiligwaternietzovanzelfsprekendalsvoor
ons.Planwildaarsamenmetjouwschoolietsaandoendoortegaan
schaatsenenzwemmenvoorwater!
ProjectenDeopbrengstvandeactiekomttengoedeaangrote(drink)water-
projecten.Dezeprojectenrichtenzichopzowelwater,sanitairals
hygiëne.Bekijkopdewebsitewaardeopbrengstenditjaarnaartoe
gaan.
Wat kan Plan doen voor een geslaagde educatieve actie op uw school?Mochtjemetjouwklaswillenmeedoenaandeactie,danreserveert
Plandeijsbanenenzwembaden,zorgtvooreducatieveactiemateria-
lenenregeltbusvervoeralsdeijsbaanofhetzwembadbijjouinde
buurtnietoploop-offietsafstandis.VrijwilligersvanPlanondersteu-
nenjebijhetopzettenvandeactie.
Tijdensdeleskunjedrinkwaterproblematiekopeenspeelsemanier
aandeordestellenmethetlesmateriaal‘SchaatsenenZwemmen
voorWater’.Eengastlesofeenpresentatievandevrijwilligersvan
Planisookmogelijk!PlanNederlanddraagtgraagideeënaanalsje
ookdeonderbouwwiltbetrekkenbijdeactie.
Melduwschoolnuaanviawww.plan.nl/voorwater
Aan de slag!Hetdigitalelesmateriaalbestaatuit:
• eenintroductiefilmvandecharactersNiels&Natoma;
• eenstartquiz;
• filmvragen;
• doe-opdrachten;
• eeneindquiz.
IntroductieOmdekinderenvoortebereiden,houdtueenvoorgesprekoverhet
gebruikvanwater.Maakdekindereneropattentdathetvoorhen
denormaalstezaakvandewereldisdaterineenhuiskranenaan-
wezigzijnwaarschoondrinkwateruitkomt.Ookheeftiederewoning
eenwc(meestalzelfsmeerdanéénwc)eneenbadkamer(somsook
meerdere)meteendoucheensomsookeenbad.Daarnaastbeschik-
kendemeestehuishoudensovereenwasmachine.Tegenwoordig
Schaatsen en Zwemmen voor Water Docentenhandleiding groep 7 & 8 3
beschikkenookdemeestemensenovereenvaatwasser.Kortom:in
Nederlandhebbenweoveralomonsheenschoon(drink)water.Vraag
dekinderenofzekunnenradenhoeveelwaterzegemiddeldperdag
gebruiken.(Ditisca.150liter.Hoeveelliterisdatperjaar?)
Waterisooknodigvoordeindustrieendelandbouw.Ineen
elektriciteitscentralewordenbijvoorbeelddagelijksduizendenliters
koelwatergebruikt.Enomlandbouwproductentelatengroeien
enveetevoeden,hebbenweookveelwaternodig.Vraagofde
kinderenzichkunnenvoorstellenwathetzoubetekenenalsergeen
watermeeruitdekraanzoukomen.Verteldaterlandenzijnwaar
mensenbijnageenofhelemaalgeenschoonwaterhebben.Vertelde
kinderendatzeeenfilmgaanzien(drink)waterinAfrika.Verteldat
veelAfrikaanselandeneengebrekaanschoondrinkwaterhebbenen
laatuwleerlingenalvastnadenkenwatwezoudenkunnendoenom
desituatieteverbeteren.
Niels & NatomaNielsenNatomazijnde‘characters’/mascottesvanhetschool-
programma‘SchaatsenenZwemmenvoorWater’.Natomaisvan
Afrikaanseorigineeniseenfanatiekzwemster.NielsisvanHollandse
bodemenschaatstalent.Samenpresenterenzijdeshow‘Schaatsen
enZwemmenvoorWater’waarinzijdeleerlingendoordelesstof
voeren.Inhetintroductiefilmpjevertellenzijoverwaterinontwik-
kelingslandenenoverdesponsoractie.Nadatdeleerlingenditfilmpje
hebbenbekeken,beginnenzemetdestartquiz.
StartquizDestartquizbetrefteennulmetingoverhetonderwerpwater.
Wetendeleerlingendathetmenselijklichaamvoorhetgrootste
deeluitwaterbestaat?Wetendeleerlingenhetverschiltussen
grond-enoppervlaktewater?Bijdelaatstevragenvandequiz
verschuifthetaandachtsgebiednaarwaterinontwikkelingslanden.
Hetverdientdevoorkeurdeleerlingendestartquizindividueelte
latenmaken.Mochtunietbeschikkenoverpc’smaarwelovereen
digibord,dankuntudestartquizookklassikaalbehandelen.
Leerdoel
• Deleerlingendoenalgemenekennisopoverhetonderwerp
water.
Antwoorden
1. Hetlichaamvaneenmensbestaatvoorhetgrootstedeeluit
water.Welklichaamsdeelbestaatvoorwel85%uitwater?
Goede antwoord:C.hersenen
2. Bevrorenwater(ijs)weegt:
Goede antwoord:B.preciesevenveelalswaterinvloeibare
vorm
3. Alswaterverdampt,stijgtdewaterdampop.Hoogindelucht
koeltdewaterdampweerafenverandertinkleinedruppeltjes.
Hoenoemenwedit?
Goede antwoord:C.condensatie
4. Hoelangkaneenmenslevenzonderwater?
Goede antwoord:A.eenpaardagen
5. Hoeveelliterwatermoetjeongeveeropeendagdrinkenom
gezondteblijven?
Goede antwoord: B.2,5literwater
6. Alsjeziekbent,moetje:
Goede antwoord:C.meerwaterdrinkendanjenormaaldoet.
7. Hoeheethetsysteemvoordeafvoervangebruiktwater?
Goede antwoord:B.riolering
8. Eendeelvanhetwaterindewereldisdrinkwater.
Hoegrootisdatdeel?
Goede antwoord:A.minderdan1%vanalhetwaterisdrink-
water
9. Welkwaterwordtviaeenwaterputomhooggehaald?
Goede antwoord:B.grondwater
Schaatsen en Zwemmen voor Water Docentenhandleiding groep 7 & 8 4
10.Schoondrinkwateriseeneerstelevensbehoefte.Hoeveelmen-
senopaardehebbenteweinigtoegangtotschoondrinkwater?
Goede antwoord: C.ongeveer1miljardmensen
11.HoelangdoetiemanduitMaliergemiddeldoveromaanwater
tekomen?
Goede antwoord: C.zo’n30minuten
12.InAfrikawordenvaakkinderenerdoorhunoudersopuitge-
stuurdomwatertehalen.Meestalmoetendemeisjesdatdoen.
Waarommoetendemeisjesvakerwaterhalendandejongens?
Goede antwoord:A.Omdatdemeisjesminderbelangrijkwor-
dengevondendandejongens.Dejongensmogennaarschool
terwijldemeisjeswatermoetenhalen.
13.Inontwikkelingslandenwordenerdagelijksmensenziekomdat
zevervuilddrinkwaterhebbengedronken.Somsmetdedood
totgevolg.Kunjealtijdzienofdrinkwatervervuildis?
Goede antwoord: B.nee,jekuntnietaltijdzienofdrinkwater
vervuildis.
FilmquizDeleerlingenkijkensteedsnaareenkortfilmfragmentenbeant-
woordendaarnaeenvraag.
Leerdoelen
• Deleerlingenlerenover(drink)waterproblematiekinontwik-
kelingslanden.
• Deleerlingenontdekkenwelkeoplossingenerzijn.
• DeleerlingenlerenwatPlanviadeactie‘SchaatsenenZwem-
menvoorWater’kandoentegenwaterproblematiekinontwik-
kelingslanden.
Antwoorden
1. Waaromhalendekinderenlievergeendrinkwatermeeruitde
rivier?Kruisdegoedeantwoordenaan.
Goede antwoorden:
• Hetkostveeltijdomnaarderiviertelopenenwaterte
halen.Daardoormissenzelessenopschool.
• Hetrivierwaterisvervuild.Jekunterergziekvanworden.
2. Waardenkjedatveelmenseninontwikkelingslandenrivierwa-
terallemaalvoorgebruiken?
Goede antwoorden: alleantwoordenzijngoed
3. Vulachteriederebeweringinofdezewaarofnietwaaris.
Goede antwoorden:
1.InNederlandstroomtrioolwaterrechtstreeksnaarderivie-
ren.[nietwaar]
2.AlsjeineenAfrikaanserivierzwemt,isdekansgrootdatje
ookinwc-water
zwemt.[waar]
3.Rioolwaterinrivierenisslechtvoordedierenenplanten.
[waar]
4.Openriolenzijnbronnenbijverspreidingvanallerleiziektes.
[waar]
4. Vuldeontbrekendewoordenin.
Goede antwoorden:
Eenwaterpompzorgtervoordatgrondwateromhoogwordt
[gepompt/gehaald].Grondwaterisveiligeromtedrinkendan
[rivierwater/oppervlaktewater].Hetisnamelijkvanzichzelf
eenstukschonerenjehoeftnietoptepassenvoorgevaarlijke
[dieren/beesten/krokodillen/nijlpaarden/slangen].
5. Waaromkunnenerdooraldezewaterprojectenmeerkinderen
envooralmeisjesnaarschool?
Goede antwoord:
Vroegermoestendekinderen,vooraldemeisjes,vaaklange
afstandenafleggenomwatervoorhunouderstehalen.Dit
kostteveeltijdwaardoorzenietaltijdnaarschoolkonden.Nu
iservoldoendeschoonenveiligdrinkwaterbijdemenseninde
buurt.
6. Opdevierfoto’skunjezienwatermetdeopbrengstvande
actieisgedaan.Welkefotohoortbijwelkproject?Sleephet
fotonummernaarhetjuisteproject.
Goede antwoorden:
• latrinesbouwenfoto2
• voorlichtingoverschoonenveiligwatergevenaanmensen
uitdedorpenfoto3
• moestuintjesbijscholenaanleggenfoto1
• waterpompsystemenaanleggenfoto4
7. Watzeggendekindereninhetfilmfragment?
Goede antwoord: Doemeemetschaatsenenzwemmenvoor
water!
Schaatsen en Zwemmen voor Water Docentenhandleiding groep 7 & 8 5
De jongens tegen de meisjesInhetonderdeel‘Dejongenstegendemeisjes’lerendeleerlingen
opeenspeelsemaniermeeroverhetonderwerpwater.Hetfeit
datinveelAfrikaanselandenvrouwen(enmeisjesinhetbijzonder)
vaakeenondergeschikterolhebbenomdatzealsminderwaardig
wordenbeschouwd,vormtdeaanleidingomdejongenstegen-
overdemeisjesteplaatsen.Vanzelfsprekendisdewedstrijdniet
bedoeldomtetestenofvrouwendiscriminatieterechtis.Door
tweegelijkwaardigeteamstegenoverelkaartezetten,wordtjuist
deabsurditeitvandiscriminatievanvrouwen/meisjesbenadrukt.
Dewedstrijdbestaatuitdrieonderdelen,namelijk:
1. eenrekenopdracht
2. eeninzichtopdracht
3. eendoe-opdracht
Ubentdespelleider.Uhoudtdetijdindegaten(iedereopdracht
moetbinneneenbepaaldetijdwordenuitgevoerd)enbeoordeelt
iederekeerwelkteamheeftgewonnen.
Opdracht 1: WaterverbruikLeerdoelen
• Deleerlingenontdekkendatmenseninrijkelandendagelijks
velelitersschoondrinkwatergebruikenzonderdatzijhetinde
gatenhebben.
• Deleerlingenbegrijpendatschoondrinkwatereigenlijkheel
kostbaarisendatdeaanwezigheidervanvoorveelmensenin
dewereldhelemaalnietvanzelfsprekendis.
• Deleerlingenbegrijpendatzijzelfzuinigmoetenomgaanmet
hetgebruikvan(drink)water.
Antwoord
Nielswordtzaterdagochtendwakkervanhetgeluidvandewc
diewordtdoorgetrokken[6liter].Hetiseenbelangrijkedag
voorNielswanthijschaatst’smiddagsindefinalevaneengroot
schaatstoernooi.Kennelijkwashetzijnzusdiezojuistopdewc
zat.Wanthijhoortnudatzijinbadligt[115liter]tezingen,met
koptelefoonop.Slapenziternunietmeerinwantzijnzuszingt
ontzettendhardenvals.Danmaaropstaan.Hijdrinkthetglas
waterleeg[0,3liter/300milliliter]datophetkastjenaastzijn
bedstaatengaatnaardewc[6liter].Nadathijzijnhandenheeft
gewassen[1liter]gaathijnaardewoonkameromeencomputer-
speltespelen.Naeentijdjehoorthijzijnoudersdetrapafkomen.
Kennelijkheefteenvanhenzojuistdewasmachine[60liter]
aangezet.Hopelijkzittenzijnschaatsklerendaarin,wantdieheeft
hijvandaagnodig.Zijnvaderbegintdedagaltijdmeteenkopkof-
fie[0,2liter/200milliliter].Zijnmoederzeteenpotthee[1liter].
NahetontbijtgaatNielsnaardebadkamerendouchtongeveer
7½minuut[60liter].
6+115+0,3+6+1+60+0,2+1+60=249,5liter(of249
literen500milliliter)
NB:inprincipeis249,5literhetgoedeantwoord.Maaralseen
teameenanderantwoordgoedweettebeargumenteren,isdat
ookgoed.Tedenkenvaltdanbijvoorbeeldaan:
• deoudersvanNielszijnwaarschijnlijkooknaardewcgeweest
enhebbenhiernabeidenhunhandengewassen:249,5+14
liter=totaal:263,5liter;
• dewasmachinestaatnognietzolangaan.Dusslechtseendeel
vande60literisverbruikt.
Indiengeendevanteamsdevraagcorrectweettebeantwoorden,
winthetteammethetantwoorddathetdichtstbij249,5literin
debuurtkomt.
Opdracht 2: WaterzuiverenDoordezeopdrachtzullenleerlingendetechniekvanwaterzuive-
renbeterbegrijpen.Bekijknadezeopdrachtenmetuwleerlingen
naareenfilmpjeopinternethttp://www.schooltv.nl/beeldbank/
clip/20110519_drinkwater01waarintezienishoeschoondrinkwa-
terwordtgemaaktineenNederlandsewaterzuiveringsfabriek.
Leerdoelen
• Deleerlingenwordenzichervanbewustdatschoondrinkwater
nietvanzelfsprekendis.
Antwoord
6.Dewaterpomppompthetruwegrondwaternaarboven.
7. Desproeierszorgenervoordathetwatervoorheteerstin
contactkomtmetdelucht.
2.Devoorfilterbestaatuitgrindenzorgtervoordatderoest
achterblijft.
4. Hetwaterkomtvoordetweedekeermetluchtincontact.Dit
gebeurtombijvoorbeeldkalkteverwijderen.
1.Hetwaterwordtnógeenkeergefilterd.
5.Hetschonewaterwordtopgeslagen.
3.Dewaterpomppompthetdrinkwaterdoordeleidingennaar
dehuizen.
6
7
24
1
5 3
Schaatsen en Zwemmen voor Water Docentenhandleiding groep 7 & 8 6
Opdracht 3: WaterestafetteLeerdoelen
• Deleerlingenontdekkendatkinderen(envooralmeisjes)in
ontwikkelingslandenvaaklangeafstandenmoetenafleggenom
aan(drink)watertekomen.Vaakisditwaternieteensschoon.
• Deleerlingenlerendatwaterhaleneenfysiekzwareinspanning
isdieooknogtijdrovendis.Hierdoorkunnenveelkinderenniet
altijdnaarschool.
Ukuntdewaterestafettegoeduitvoerenophetschoonpleininde
buurtvaneen(buiten)kraan.Uheeftdantweetonnen/bakken/
groteemmersnodigwaarindeleerlingensteedshunemmerwater
leegkunnenkieperen.
Indiendezebuitenopdrachtteveeltijdengedoevergt,kuntude
opdrachtookuitvoereninuwklaslokaalofandereruimtebinnen
uwschool.Omeenwaterballettevoorkomen,kuntudetwee
tonnen/bakken/groteemmerswaarinhetwatermoetwordenver-
zameld,vervangendoortuiltjesof‘normale’emmers.Deemmers
waterdiedeleerlingenmoetenvervoerenkuntudanvervangen
doorplasticbekertjes.
Nadewaterestafettewordtduidelijkwelketeamdebattleheeft
gewonnen.
EindquizTerafsluitingmakendeleerlingendeeindquiz.Indienudeleer-
lingendestartquizindividueelhebtlatenmaken,kuntuhende
eindquizookhetbestindividueellatenmaken.
Deeindquizbetreftgrotendeelseenherhalingvandelesstofover
waterinontwikkelingslanden.Indiendeleerlingengoedhebben
opgeletbijdeverschillendelesonderdelenzoudenzedeeindquiz
foutloosmoetenkunnenmaken.Bijdeslotvragenwordenze
ertoeaangezetnatedenkenoverhundeelnameaandeactie
‘SchaatsenenZwemmenvoorWater’.
Antwoorden
1. Inveelontwikkelingslandenzijndesanitairevoorzieningen
nietgoed.Kruisaanwatweondersanitairevoorzieningen
verstaan?
Goede antwoorden: alleantwoordenzijngoed(wc’s,douches,
wasbakken).
2. Alssanitairevoorzieningenheelslechtzijn,moetenmensen
andereoplossingenbedenkenomzichschoontehouden.Ze
wassenzichdanbijvoorbeeldinmerenofrivieren.Welkegeva-
renkanditmetzichmeebrengen?
Goede antwoorden:alleantwoordenzijngoed.
3. Zetdezinnenindegoedevolgorde.
Goede antwoord:1–3–6–2–4–5.
4. Indeteksthieronderontbrekenenkelewoorden.Typdejuiste
woordenindetekst.Kiesuit:woestijn–drinkwater–neerslag
–regenseizoen–Sahara-plantjes
Goede antwoorden: Maliiseenvandearmstelandenter
wereld.Hetligttenzuidenvande[Sahara].InMalivaltmaar
weinig[neerslag/regen].Demeesteregenvaltinhet[regen-
seizoen].Doordatdegroeiendebevolkingveel(brand)hout
gebruiktenkuddendieren[plantjes]opeten,wordtdegrond
steedskalerenverandertin[woestijn].Voorveelmensenishet
eengrootprobleemomgeschikt[drinkwater]tevinden.
5. DoordaterindrogelandenalsMali,BurkinaFasoenZambia
steedsmeerbomenenplantenverdwijnen,breiddewoestijn
zichuit.Hierdoorwordthetnógmoeilijkeromaandrinkwater
tekomen.Hoekomtdat?
Goede antwoord: Erzijngeenbomenenplantenmeerdiehet
watereentijdjekunnenvasthouden.Nadathetheeftgeregend,
zakthetwaterveeltesneldiepwegindegrond.
6. InAfrikawordenveelkindereningezetomhunouderstehelpen
methunwerkofinhethuishouden.Sommigekinderenmoeten
bijvoorbeeldeenpaarkeerperdageenlangetochtmakenom
watertehalen.Welkgroteprobleembrengtdatmetzichmee?
Goede antwoord: B.Dekinderenkunnenteweinigofhelemaal
nietnaarschoolomdatzedaargeentijdmeervoorhebben.Ze
hebbendaardoormaarweinigkansopeengoedetoekomst.
7. Sleepdewoordennaardejuisteomschrijvingen.
Goede antwoorden:
• uitdroging;eenernstiggevolgvanhevigediarree:jeverliest
veelvocht;
• kindersterfte;hetergstewaterkangebeurenbijgebrekaan
schoonenveiligdrinkwater;
• bacteriënenvirussen;ziekteverwekkersdieinvervuilddrink-
wateraanwezigzijn;
• cholera;ziektediejekuntoplopendoorhetdrinkenvan
vervuilddrinkwater.
8. Indeteksthieronderontbrekenenkelewoorden.Typdejuiste
woordenindetekst.Kiesuit:dorpen-drinkwater-arme-scho-
len-kinderen-Afrika
Goede antwoorden:
•Planiseenontwikkelingsorganisatie.DatbetekentdatPlan
zichinzetvoormensenuit[arme]landen.Planrichtzich
vooralop[kinderen],omdatzijdetoekomsthebben.Maarhun
familieledenenmensenuithun[dorpen]profiterenmee.Plan
zorgtbijvoorbeeldvoordebouwvan[scholen]enhetontwik-
kelenvansystemenvoorschoonenveilig[drinkwater].
•PlanNederlandisactiefin48landenin[Afrika],Aziëen
Zuid-Amerika.
Schaatsen en Zwemmen voor Water Docentenhandleiding groep 7 & 8 7
9. Metdeopbrengstvandeactie‘SchaatsenenZwemmenvoor
Water’verzorgtPlanverschillende(drink)waterprojecten..Kruis
aanwelke.
Goede antwoorden: alleantwoordenzijngoed.
10.Planzorgterookvoordatmenseninontwikkelingslanden
trainingenkrijgenoverhygiëne.
Welkedrievoorbeeldengaanoverhygiëne?
Goede antwoorden:
-hetwassenvanjehanden
-poepenopdewcinplaatsvanindebosjes
-schoonwatergebruikenbijhetbereidenvaneten
ColofonHetlesmateriaal‘SchaatsenenZwemmenvoorWater’kwamtotstandinopdrachtvanPlan
enwerdgeproduceerddoorZornUitgeverijinsamenwerkingmetPlan.