Upload
sab-michtitya
View
242
Download
6
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Lesson 01 water
Citation preview
1
មេម ៀនទី១
សាស្រ្សាា ចា យ ង បណ្ឌិ ត ហួន ថាវ ៈ
២០១៤ - ២០១៥
ទឹកគឺជាគរគឿងផសនំនអាហារដស៏ាមញ្ញ បំផុត ទឹក រតូវបានសំអាតមនុនឹងយកមកគរបើរបាស់កនុងឧសាហកមមចំណីអាហារ
គរោយពីគរបើរបាស់ ោកសំណល់រាវរតូវបានសំអាតមនុនឹងចាក់បងហូរចូលរបពន័ធបរសិាា ន
គពលគយើងបរគិោគចំណីអាហារ ទឹកបានជយួ គយើងកនុងោរបំបបកចំណីអាហារ រលំាយអាហារ ដឹកនអំាហារ រសូបយក និងដឹកជញ្ជូ នសារធាតុចិញ្ច ឹមគៅរគបស់ររីាងគ
១. ទំ ង់េ ៉ូមេគុេទឹក
2
ទឹកជួយ hydrolyze, oxidize និងគរបើរបាស់សារធាតុចិញ្ច ឹម គដើមបផីតល់ថាមពលសរាបគ់ោសិោគផសងៗ
សូមបបីត ោរនយំកោកសំណល់ និងកំគៅគចញពីកនុងខ្លួនរបាណរបស់មនុសស
អុកសីុតកមមននចំណីអាហារនីមយួៗ កប៏គងកើតបានជាទឹកផងបដរ
3
ទឹកានគ ម្ ោះគីម ីគឺ Hydrogen oxide ឬ Dihydrogen monoxide
ទឹកានសាសធាតុផស ំ២ អាតូម Hydrogen និង ១ អាតូម Oxygen
អាតូម Hydrogenនីមយួៗោជ បគ់ៅនឹងអាតូម Oxygen គោយ Covalent bond
២. Noncovalent Bonding ២.១. ចំណ្ងអុីររូសែន (Hydrogen Bonds) Hydrogen Bonds គខ្ាយជាង Covalent Bonds កប៏ បុនតវាគៅបតខ្ល ងំជាងរបគភទជាគរចើនគៅកនុង Noncovalent Bonds
4
5
ទឹករាវគៅសីតុណហ ោពធមមតា និងគរោមសំពាធបរយិាោស ជាមធយម ម ូគលគុលទឹកនីមយួៗបគងកើត 3.4 Hydrogen Bond
ចំបណកទឹកកក ម ូគលគុលទឹកនីមយួៗានគំលាតមនិបរបរបួល និងបគងកើត 4 Hydrogen Bonds
Hydrogen bonding between water molecules in ice
6
២.២. របតិកេមមអឡចិរតូសាា ទិច(Electrostatic Interactions) Electrostatic Interactionsគកើតានគឡើង
រវាងអាតូមឬរកុមបដលានប ូលផទុយគ្នន
២.៣. របមេទននសា ធាតុគីេ ី
Hydrophobic: Water-hating e.g. Hydrocarbons, Hexane,… Hydrophilic: Water-loving e.g. NaCl, Ethanol,… Amphipatic: Polar & nonpolar e.g. Fatty acid, Phenylalanine,…
7
8
Hydrolytic
reaction (ប្រតិកម្មអ ៊ីប្រូល៊ីស)
៣. ទឹកជាអងគធាតុរបតិក
9
% (w/w) = x 100
mរលាយ
mសូ
mរលាយ : ម៉ាសអង្គធាតុរលាយគិតជារាម (g) mសូ : ម៉ាសសូលុយសយុង្គិតជារាម (g) (ម៉ាសអង្គធាតុរលាយ + ម៉ាសទឹក ឬម៉ាសអង្គធាតុរលំាយ)
៤.១. ភាគ យជាម ែ (Mass Percent)
៤. កំហាប់ែ៉ូេយុែយងុ
% (w/v) = x 100
mរលាយ
Vសូ
mរលាយ : ម៉ាសអង្គធាតុរលាយគិតជារាម (g) Vសូ : មឌសូលុយសយុង្គិតជាមីលលីលីរត (mL)
៤.២. ភាគ យជាម ែ -មឌ (Mass-Volume Percent)
10
៤.៣. ភាគ យជាមឌ (Volume Percent)
% (v/v) = x 100
Vរលាយ
Vសូ
Vរលាយ : មឌអង្គធាតុរលាយគិតជាមីលលីលីរត (mL) Vសូ : មឌសូលុយសយុង្គិតជាមីលលីលីរត (mL)
៤.៤. កំហាប់ជា mole ឬ កំហាប់ Molarity (Concentration of Molarity)
CM : កំហាប់ជាmole ឬ កំហាប់ Molarity គិតជា M ឬ mol/L n : ចំនួនម៉ាូលអង្គធាតុរលាយគិតជាម៉ាូល(mol) Vសូ : មឌសូលុយសយុង្គិតជាលីរត(L)
CM =
n
Vសូ
11
ចំនួនម៉ាូលអង្គធាតុរលាយ
n = CM x Vសូ ឬ n =
m
M
m : ម៉ាសអង្គធាតុរលាយគិតជារាម (g) M : ម៉ាសម៉ាូលលគុលអង្គធាតុរលាយគិតជា g/mol
ម៉ាសអង្គធាតុរលាយ
m = n x M m = CM x Vសូ x M ឬ
ដង់្សីុលតននសារធាតុគីមី
d =
m
v
d : ដងសីុ់គតននសារធាតុគីម ី(g/mL ឬ kg/L) m : ា សននសារធាតុគីម ីv: ាឌននសារធាតុគីម ី
12
កា ពរាវែ៉ូេយុែយងុ
ចំនួនmole អង្គធាតុរលាយ មុនពរាវ
ចំនួនmole អង្គធាតុរលាយ លរាយពរាវ =
ni = nf CM (i) x V(i) = CM (f) x V(f)
ni : ចំនួនម ូលអងគធាតុរលាយគដើម nf : ចំនួនម ូលអងគធាតុរលាយបញ្ចប ់ CM (i) : កំហាបជ់ាម ូលគដើម CM (f) : កំហាបជ់ាម ូលបញ្ចប ់ V(i) : ាឌសូលុយសយុងគដើម V(f) : ាឌសូលុយសយុងបញ្ចប ់
៤.៥. កំហាប់ធេមតា ឬ កំហាប់ Normality (Concentration of Normality)
N : កំហាបN់ormality CM : កំហាបM់olarity M : ា សមូគលគុល
13
Ex1) ចូរគណនកហំាបខ់្ងគរោមគៅជាកហំាប់Normality? a) 2M H2SO4
b) 3M H3PO4
a) 2M H2SO4
2M x 2 អីុយ ុងអីុរដូបសន = 4N ដូគចនោះ 2M H2SO4 = 4N H2SO4 b) 3M H3PO4
3M x 3 អីុយ ុងអីុរដូបសន = 9N ដូគចនោះ 3M H3PO4 = 9N H3PO4
Ex2) ចូរគណន equivalent mass ននសារធាតុគីមីដូចខ្ងគរោម?
a) H2SO4 បដលានា សម គូលគុលគសមើនឹង 98 b) NaOH បដលានា សម គូលគុលគសមើនឹង 40
a) equivalent mass ននH2SO4 = 98/2 = 49
b) equivalent mass ននNaOH = 40/1 = 40
14
Ex3) ចូរគណនា ស NaOH បដលគរបើរបាស់សរាប់គរៀបចសូំលុយសយុង 2N NaOH បរាិណ ១ លីរត?
ា ស NaOH = (2N) x (eq. mass) x (1 L) ា ស NaOH = 2 x 40 x 1 ា ស NaOH = 80 g
៥. pH ននែ៉ូេយុែយងុ សូលុយសយុងណឺត៖ pH = 7.0 សូលុយសយុងអាសីុត៖ pH < 7.0 សូលុយសយុងបាស៖ pH > 7.0
15
pH នៃសូលុយសយងុមយួត្រូវបាៃវាស់ដោយ pH មម៉ារត ឬ រកដាស pH
16
pH ននសារធាតុ ឬតរមូវោរ pH ននរកុខជាតមិយួចនំនួ •ទឹករកូចឆ្មម រាន pH = 2.2 – 2.4 •រសាទំពាងំបាយជូាន pH = 2.8 – 3.8 •ទឹកគខ្មោះាន pH = 3.0 •ទឹកគប ងគបាោះាន pH = 4.0 •រសាគបៀានpH = 4.0 – 5.0 •ទឹកគោោះគគ្នានpH = 6.3 – 6.6 •ទឹកផឹកាន pH = 5.5 – 8.0
17
៦. Buffer Buffer គឺជាសូលុយសយុង្១មដលមន pH ចាស់លាស់ លោលគឺជាសូលុយសយុង្មដលធន់នឹង្ារមរបរបួល pH លៅលពលលយើង្បមនែមបរមិណអាសីុតខ្ល ំង្ ឬបាសខ្ល ំង្បនតិចបនតួចចូលកនុង្សូលុយសយុង្ល ោះ។
៦.១. Buffer អាែុតី •ជាធមមតា Buffer អាសីុតមន pH < 7 •ជាទូលៅ Buffer អាសីុតជាអាសីុតលសោយ
Ex) CH3COOH(aq) CH3COO-(aq) + H+(aq)
18
លៅលពលបមនែមអាសីុតខ្ល ំង្កនុង្Buffer អាសីុតអាលសទិច សូលុយសយុង្លនោះរតូវមតបំបាត់ H+ ថមីលសទើរមតទំង្អស់
Ex) CH3COO-(aq) + H+(aq) CH3COOH(aq)
លៅលពលបមនែមបាសខ្ល ំង្កនុង្Buffer អាសីុតអាលសទិច សូលុយសយុង្លនោះរតូវមតបំបាត់ OH- លសទើរមតទំង្អស់
Ex) CH3COOH(aq) + OH-(aq) CH3COO-(aq) + H2O
19
៦.២. Buffer បាែអាេក់ាេ ី•ជាធមមតា Buffer បាសអាល់ាលីមន pH > 7 •ជាទូលៅ Bufferបាសអាល់ាលីជាបាសលសោយ
Ex) NH3(aq) + H2O NH4+(aq) + OH-(aq)
លៅលពលបមនែមអាសីុតខ្ល ំង្កនុង្ Buffer អាម៉ាូញាក់ មនរបតិកមម២លកើតល ើង្មដលអាចបំបាត់ H+៖ 1)-របតិកមមជាមួយអាម៉ាូញាក់ 2)-របតិកមមជាមួយនឹង្ OH-
NH3(aq) + H+(aq) NH4+(aq)
NH3(aq) + H2O NH4+(aq) + OH-(aq)
20
លៅលពលបមនែមបាសខ្ល ំង្កនុង្ Buffer អាម៉ាូញាក់ OH- ពីបាសរតូវបានបំបាត់លដាយរបតិកមមជាមួយនឹង្ NH4+
NH4+(aq) + OH-(aq) NH3(aq) + H2O