Ang Buhay ni Rizal

Ang Batas RizalAng Batas Rizal

Hunyo 12, 1956 Hunyo 12, 1956 – pinagtibay ang Batas – pinagtibay ang Batas ngng

Republika Blg. 1425 at tinawag itong Republika Blg. 1425 at tinawag itong BatasBatas

Rizal.Rizal.

Ayon sa batas, dapat maging bahagi ngAyon sa batas, dapat maging bahagi ngkurikulum ng lahat ng pamantasan kurikulum ng lahat ng pamantasan

magingmagingpampubliko at pambribadong paaralan pampubliko at pambribadong paaralan

angangkursong nauukol sa buhay, mga ginawa kursong nauukol sa buhay, mga ginawa

at mgaat mganaisulat ni Jose Rizal, lalo na ang naisulat ni Jose Rizal, lalo na ang

kanyangkanyangdalawang nobela, ang Noli at El Filidalawang nobela, ang Noli at El Fili

Jose Rizal

Ang Kapanganakan

Si Jose Protacio Mercado Rizal y Alonzo Realonda o mas kilala bilang Jose Rizal ay isinilang sa Calamba, Laguna noong Hunyo 19, 1861 sa pagitan ng 11-12 ng hatinggabi, araw ng Miyerkules

Ang Kanyang Binyag

Bininyagan siya sa Simbahang Katoliko noong Hunyo 22, 1861 ni Padre Rufino Collantes, isang Batangueno. Ang kanyang ninong ay si Padre Pedro Casanas, isang taga-Calamba.

Ano Ang Ibig Sabihin ng Kanyang Pangalan?

Jose – pangalan ng patron ng kanyang ina na si San Jose.

Protacio – ang pangalan ng patron sa kalendaryo kung saan natapat ang pista ni San Protacio sa kaarawan ni Jose.

Mercado –salitang Espanyol na ang ibig sabihin ay market o palengke.

Rizal – salitang Espanyol na Ricial na ibig sabihin ay luntiang bukirin.

Alonzo – ang unang apelyido ni Donya Teodora Alonzo Realonda.

Realonda – ang kinuhang bagong apelyido ni Donya Teodora noong ipinatupad ang utos ni Gobernador-Heneral Narciso Claveria na papalitan ang lahat ng apelyido at ang kinuha niya ay ang apelyido / pangalan ng kanyang ninang - Realonda

Ang Mga Magulang ni Rizal

Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro

Teodora Morales Alonzo Realonda y Quintos

Mga Magulang ni Rizal

Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro (1818-1898) – isinilang sa Binan, Laguna noong May 11,1818. Nag-aral sa Kolehyo ng San Jose sa Maynila. Noong bata pa, lumipat na siya sa Calamba, Laguna upang maging magsasaka sa asyenda ng mga paring Dominikano. Namatay siya sa Maynila noong Enero 5, 1898.

Teodora Morales Alonzo Realonda y Quintos (1826-1911)- isinilang sa Maynila noong Nobyembre 8, 1826 at nag-aral sa Kolehiyo ng Sta. Rosa. Namatay siya noong Agosto 6, 1911 sa Maynila.

Mga Kapatid

Mga Kapatid

Saturnina (1850-1913) – panganay sa magkakapatid, ang palayaw ay Neneng at ikinasal kay Manuel Higaldo.

Paciano (1851-1930) – ang nag-iisang kapatid na lalaki ni Jose at namatay noong Abril 23, 1930

Narcisa (1852-1939) – palayaw niya ay Sisa at ikinasal siya kay Antonio Lopez, isang guro sa Morong.

Olimpia (1855-1887) – palayaw niya ay Ypia at ikinasal siya kay Silvestre Ubaldo.

Lucia (1857-1919) – iknasal kay Mariano Herbosa ng Calamba na namatay sa sakit na kolera at ayaw bigyan ng Kristiyanong libing dahil bayaw siya ni Jose.

Maria (1857-1945) – Biang ang kanyang palayaw at ikinasal kay Daniel Faustino Cruz ng Binan, Laguna.

*Jose (1861-1896) – ang palayaw niya ay Pepe at napangasawa niya si Josephine Bracken.*

Concepcion (1862-1865) - ang kanyang palayaw ay Concha at ang kanyang pagkamatay ay nagdulot ng unang kalungkutan ni Jose.

Josefa (1865-1945) – ang palayaw niya ay Panggoy.

Trinidad (1868-1951) – Trining ang kanyang palayaw.

Soledad (1870-1929) – bunso sa magkakapatid; ang kanyang palayaw ay Choleng at napangasawa kay Pantaleon Quintero ng Calamba.

Ang Kuwento ng GamugamoAng Kuwento ng Gamugamo

Sa lahat ng mga kuwentong isinalaysaykay Rizal ng kaniyang ina, ang tungkolsa gamugamo ang nag-iwan ng alaalanghindi makatkat sa kanyang isipan. Samurang edad ang naitanim ang pagigingmartir ng batang gamugamo na hindiinalintana ang kamatayan masunodlamang ang pangarap na makita angliwanag.

Unang Tula Ni Rizal

Sa edad na walo, sinulat ni Jose ang una niyang tula na pinamagataang “Sa Aking Mga Kabata.” na isang isyu para kay Ambeth Ocampo

Impluwensiyang Namana

Mula sa Ama – tunay na pagpapahalaga sa sarili, pagmamahal sa paggawa, at malayang pagiisip.

Mula sa Ina – relihiyoso, diwa ng pamamalasakit, at pagmahal sa literatura.

Impluwensiya ng Kapaligiran

Tiyo Jose Alberto – sining Tiyo Manuel – palakasan Tiyo Gregorio – palabasa Mga kalungkutan - pagkamatay ni

Concha, pagkakapiit ni Dona Teodora, at pagbitay sa GomBurZa.

Pag-aaral

Mga Unang Guro Sa Binan Sa Ateneo Sa UST Sa Univercidad Central de Madrid

Mga Unang Guro

Kanyang Ina Maestro Celestino Maestro Lucas Padua Leon Monroy

Sa Binan

Si Jose ay nag-aral kay Maestro Justiniano Aquino Cruz ng isa’t kalahating taon. Si Maestro Justiniano Aquino Cruz ay naging guro rin ni Paciano.

Sa Ateneo

Sa Ateneo Municipal de Manila

natapos ng Bachilles en Artes labing-isang taong gulang nang pumasok –

nakatanggap ng pang-unang medalya at pitong sobresaliente.

Sa Unibersidad ng Sto. Tomas

Sa Unibersidad ng Sto Tomas

nag-aral ng Filosofia y Letras. nag-aral din ng Medisina ngunit di siya

nasiyahan sa pamamaraan ng pagtuturo kaya’t nagtungo sa Europa.

Sa Universidad Central de Madrid

Sa Universidad Central de Madrid

nag-aral siya rito noong magtungo siya sa Madrid, Espanya

nagtapos ng Medisina at Pilosopiya nag-aral ng Eskultura, Artes, Pagpinta, at

lengguwahe

Naging Pagibig

Naging Pagibig

Julia (Minyang) Segunda Katigbak –

unang pagibig, itinakdang ikasal kay Manuel Luz.

Binibining L. (Jacinta Ibardo Laza)

Leonor Valenzuela (Orang) – tinuruan ni Rizal magsulat gamit ng “invisible ink”.

Leonor Rivera (Taimis) – natatangi sa lahat, ikinasal kay Henry Kipping.

Seiko Usui (O-Sei-San) – siya rin ang tagaturo ni Jose tungkol sa Hapon.

Consuelo Ortiga y Perez – sinulatan ni Jose ng tulang “A La Senorita C.O.y. P.”.

Suzanne Jacoby – Belgian na nakatira sa Londres na umiibig kay Jose.

Nelly Boustead - naging sanhi ng muntik nang pakikipagduwelo ni Rizal kay Antonio Luna

Gertude Beckett – ang patawag para kay Gertude ay Gettie at para kay Jose naman at Pettie.

Josephine Bracken – pinakasalan ni Jose bago siya barilin.

Mga Wikang Alam

Tagalog Ilokano Bisaya Subanon Spanish Dutch German Portuguese English Hebrew Chinese

Latin Arabic Catalan Swedish Greek Malaysian Italian Russian French Sanskrit Japanese

Mga naging Propesyon

Manunulat Doktor (surihano sa mata) Makata Mandudula Mananalaysay Arkitekto Pintor Eskultor

Edukador Lingwista Musiko Naturalista Etnolohista Agremensor Inhinyero Magsasakang Negosyante

Ekonomista Heograpo Kartograpo Pilolohista Foklorista Pilosopo Tagapagsalin Imbentor

Mahikero Humorista Satirista Polemisista Manlalaro Manlalakbay Propeta Bayani Pulitikong Martir

Mga Mahahalagang Akda

Noli Me Tangere El Filibusterismo Mi Ultimo Adios

Noli Me Tangere

Noli Me TangereInspirasyon:•Circulo Hispano Filipino – hinangad ni Rizal na makasulat siya at ang mga kasama niya ng isang aklat tungkol sa iba’t ibang mukha ng buhay sa Pilipinas•Wandering Jew – hinangaan niya ang nobelang ito•Uncle Tom’s Cabin – nadama niya ang pagkaalipin ng mga Negro sa Amerika

Inalay para sa Inang Bayan. Isinulat sa Madrid, Paris at Berlin Tinulungan ni Maximo Viola at ni

Paciano para mapalimbag ang Noli Natapos ito isulat sa Berlin noong Marso

29, 1887 at ipinalimbag sa Berliner Buchdruckrei-Action Gesselschaft.

Katumbas sa English: The Social Cancer

Katumbas sa Filipino: Huwag Mo Akong Salingin

Nilalaman:Nobelang panlipunan na tumatalakay sa pamumuhay, pag-uugali at ang mga "sakit" ng mga mamamayan noon.

El Filibusterismo

Mi Ultimo Adios

Mi Ultimo Adios

Sinulat niya bago mamatay Nilagay sa lampara at ibinigay kay

Trinidad. Sinabi ni Rizal kay Trining, “There’s something inside.”

Isinulat nang walang pamagat.

Mga Sagisag Panulat

P. Jacinto – ginamit sa pagsulat ng “Mga Alaala Ng Isang Mag-aaral sa Maynila”

Laong-Laan – ginamit sa pagsulat ng “Amor Patrio”.

Dimasalang – ginamit sa pagsulat ng “La Vision de Fray Rodriguez”.

Ang Paglilitis

Ang kanyang abogado ay si Luis Taviel de Andrade.

Nilitis siya sa Cuartel de Espana. Hinatulan siya ng kamatayan.

Kamatayan ni Jose RizalKamatayan ni Jose RizalDisyembre 29, 1896

11:00-12:00 n.g. – kinuha ni Rizal ang kaniyang oras para itagoang ginawang tula sa loob ng isang lampara. Kailangan niyaitong gawin para hindi makahalata ang mga nagbabantay sakaniya. Malalaman na ang naturang tula ay ang ‘HulingPaalam’

Disyembre 30, 1896

5:00 – 6: 15 n.u. – naghilamos si Jose, kumain ngagahan at ginawa ang mga personal na gawain.Gumawa ng sulat para kay Josephine.6:15-7:00 n.u. – naglakad si Jose sa lugar kungsaan siya babarilin – Bagumbayan (Luneta/Rizal Park)7:00 – 7:03 – narinig ang tunog ng mga baril

- Namatay si Jose Rizal sa batang gulang na 35 taong gulang.

Huling Kataga: Consummatum Est (Naganap na.)