www.storlann.co.uk

Notaichean an Tidseir

Leugh agus Leasaich

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Leugh agus LeasaichTha LEUGH agus LEASAICH a’ toirt cothrom leasachadh a dhèanamh air KASPAR PRIONNSA NAN CAT le MICHAEL MORPURGO anns na sgilean a leanas;

• leughadh• èisteachdaguslabhairt• sgrìobhadh• cuspaireansòisealta/eachdraidh• teicneòlas

Curraicealam airson sàr-mhathais – An Dàrna Ìre

Thananotaicheanseoairsonbeagancuideachaidhathoirtdhuibhathaobhsgileanleughaidhnacloinne.Thamolaidheananncuideachdairgnìomhancòmhraidh,èisteachdagussgrìobhaidh.Thaceangalannriteicneòlasaguseachdraidh.

Eòlasan agus builean

ÈisteachdagusLabhairt

Fhad’sathamiagèisteachd’surrainndhomhadhbharanteacsa,naprìomhbheachdanagusamfiosrachadhathaa’curtaicriuthaaithneachadhagusbruidhinnorra,agus’surrainndhomhamfiosrachadhseoachleachdadhairsondiofaradhbharan.LIT 2 – 04a

’Surrainndhomhsealltainngubheilmia’tuigsinnnathamiagèisteachdnoa’coimheadlebhitha’freagairtcheisteanlitireil,ceisteana’sireadhbrìgh,ceisteanmeasaidhnoseòrsaicheancheisteile,agusabhitha’faighneachdcheisteandedhiofarseòrsaicheanbhuamfhìn.LIT 2-079a

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Leughadh

Trobhitha’toirtairadharteòlasairtaicco-theacsa,puingeachadh,gràmaraguscoltasduilleig,isurrainndhomhteacsaicheanairnacheilmieòlachaleughadhnassiùbhlaicheagusletuigseisfaireachdainnathaa’sìorfhàs. GAI 2-12a

’Surrainndhomh;bruidhinnairstructar,caractaranagus/nosuidheachadh,tuigsinndèchofreagarrach’sathacuspairansgrìobhaicheagusmarathaseoa’buntainnrimeòlasanfhìnaguseòlasandhaoineeilebruidhinnairstoidhleansgrìobhadairagusfeartaneilea’buntainnrigenreGAI 2-19a

Sgrìobhadh

Lebhitha’beachdachadhairant-seòrsateacsaathamia’cruthachadh,’surrainndhomhsmuainteanagusfiosrachadhiomchaidhathaghadh,achuranòrdughannandòighathaa’freagairtairm’adhbhar,agusfacailachleachdadharèirmoluchd-amais.LIT 2-26a

Thamia’smaoineachadhaira’bhuaidhabhiosaigcruthaguscoltasanteacsaagus’surrainndhomhstoidhlicheanlitreach,grafaigsagusfeartaneileachuranlùibachèileairsonansgrìobhadhadhèanamhtarraingeachdon leughadair.LIT 2- 24a

Teicneòlas

Marabhiosmia’leudachadhagusagàrdachadheòlasairfeartanco-cheangailteridiofarsheòrsaicheanbatharbog,a’gabhaila-steachfeadhainnabhiosa’cuideachadhlefiosrachadhalorg,eagrachadh,a’làimhseachadhagusa’ruighinn,’surrainndhomhnathamiagionnsachadhachurangnìomhannandiofarshuidheachaidhean.TCH 2 – 03a

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Kaspar,PrionnsananCatleMichaelMorpurgo

Coimheadaibhcòmhlaaircòmhdachanleabhair.Faighnichdhanchloinncòsgrìobhanleabharaguscòmudheidhinnathaanstòiridh.AbheilfiosrachadhsambithacamunTitanic?Andoleughduinedhiubhleabharsambitheileleisanùghdarseo?

Thoirsùilaircùlanleabhair.Leughnathaairaràdhmunleabhar.Abheileaginnsenasgeulachdnoabheilegacumailcardìomhair?

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Caibideil 1: Kaspar a’ tighinn dhan SavoyBrosnaicha’chlanngubhitha’leughadhlefaireachdainn.

• Coimheadmarathaanstòiridha’tòiseachadh.Abheiletarraingeach?

• Thoirsùilairadhànotrìleabhraicheaneileagusbeachdaichmaratha iadsana’tòiseachadh.

• Dèthaùghdaragiarraidhairanleughadairsmaoineachadhnuairaleughase/ia’chiaddhuilleag?

• Còancaractarathaaginnsenasgeòil?Dèanobairabh’aige?

• Bruidhinnmunacaractaranathaa’nochdadhannancaibideil1? Bruidhinnmunah-obraicheanabh’aca.

Beachdaichairfaclan;dabhdail,ladarnas,a’rùsladh.

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

STÒRFHACLAN(duilleag-obrach)

Maids iad seo:

naoidhean luchd-tadhailcliùitich bèibidhmàileid rud nach eil rèidhcocannta daoine ainmeilaoighean bagaag aomadh rudanabhaanurrariumadhèanamhdleastanasan a’lùbadh

Eadar-sgaradhIarrairnasgoilearanassine/asmisneachailefaclairean,me,Dwelly, achleachdadhairsonfuasgladhfhaighinnaira’ghnìomh.Iarraira’chloinnasòige/adh’fheumasmisneachdcoimheadairnafaclannaoidhean agus aoigheansanStòrFhaclan,agusanciallionnsachadh.

• Innsdhanchloinndèthaamfacaltelegrama’ciallachadh. Lorgeisimpleirdethelegramairaneadar-lìon.

• Dèamfar-ainmabh’acaaira’Bh-uasalBlaise?Carson?

D18Lorg4buadhaireanathaaginnsecòrisabhaKasparcoltach.

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Caibideil 2: Chan e Seonaidh Trott idirMusleughsibhCaibideil2,beachdaichairant-seòrsacòmhdhailath’annsandealbh.Abheileaginnsedhuibhdèanlinnannsandeachanstòiridhasgrìobhadh?Anesgilsgrìobhaidhshònraichteathaseo?

• Dènafaireachdainneanathaant-ùghdara’dùsgadhannadaig toiseachcaibideil2?

• Saoilcòrisabhiodhecoltachabhitha’fàssuasannandachaigh- chloinne?

• Dèaniomhaighabh’aigSeonaidhdeamhàthair?

• Càite,sachaibideil,abheileaginnsegunrobhearbsaaigSeonaidh annamFreddie?

• Mìnichamfacaldùraig. Cleachd Faclair na Sgoile airson do chuideachadh.

• CiamarabhaSeonaidha’feuchainnritoirtairKasparmeasabhith aigeair?

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Caibideil 3: Taibhse san sgàthan• Dènafaireachdainneanathaant-ùghdara’nochdadhannan caibideil3?

• CiamarachuidichFreddieSeonaidhdèiligeadhrisna faireachdainneanaigefhèin/aigKaspar?

• SmaoinichSeonaidhairrudeiginachuidicheadhKaspar.Dèbh’ann aguscarsonabhaseogubhithnathrioblaiddoSheonaidh?

• Andodh’atharraichcùiseanairsgàthsin?

• Mìnichdèth’annancaviar.Cleachdfaclairnoant-eadar-lìongusdo chuideachadh.

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Caibideil 4: Coma co-aca• Dèa’bhuaidhabh’aigEalasaidairbeathaKhaspair?

• AnrobhsuidheachadhSheonaidhnabushoirbhe/nabudhoirbheleis gundoghabhEalasaidcùramKhaspair?Mìnich.

• Dèb’fheàrrleEalasaidaghabhadhdaoineoirre?

• Abharrachdairabhitha’coimheadàsdèidh PrionnsananCat,dèeileabutoighleLizziebeth abhitha’dèanamh?

• Gnàthas-cainnt–‘gheibhmimoleabhraichean’(d78) Dh’fhaodadhiaddealbhèibhinnadhèanamhdenghnàthas-cainnt airson a chumail nan cuimhne.

• Saoilcarsonise‘Comaco-aca’athaaira’chaibideilseo?

• DèthaairinnsemuLizziebethsachaibideilseoathaa’sealltainncho measail’sathaiairbeathaichean/eòin?

• Dèthaant-ùghdara’dèanamhaigdeireadhnacaibideilairsonairean leughadairachumail?

Abheilthueòlasairnafaclanseo?Sgrìobhnadleabhariadaguslorgiadsanfhaclair.

sùrdag cagair aoibhneas uallach suaicheantas casa-gobhlach ban-taoitear sgeul-rùin diombach a’ caoidh piseach

Eadar-sgaradhIarraira’chloinnassine/asmisneachailelitreachadhgachfacal ionnsachadh.Iarraira’chloinnasòige/adh’fheumasmisneachdsealltainndhut, lebhithgadhèanamhgudèth’annansùrdag,casa-gobhlach,aoibhneas, a’ caoidh.

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Caibideil 5: A’ gabhail a saorsaLorgdèthanagnìomhaireanaleanasa’ciallachadh?

Mìneachadh Dealbh

a’plosgartaich

a’burralaich

a’crònan

a’ tuisleachadh

a’piocadh

Eadar-sgaradhIarraira’chloinnassine/asmisneachaileciallgachgnìomhairfhaighinn a-mach.Iarraira’chloinnasòige/adh’fheumasmisneachdnadealbhana dhèanamhàsdèidhdhutbruidhinnriuthamunafaclan.

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

• DèrinnLizziebethgusnachbiodhfhiosaiga’Chlaigeanngunrobh KasparannanrùmSheonaidh?

• Thaant-ùghdara’sealltainnguregaisgeachabh’annanSeonaidh. Ciamarashealleseo?

• Cònachrobhtoilichtemunathachair?Innscarson.

• Lorg5gnìomhaireanannsantràth chaithte.meshreap,ghabh

Facalùr–meantraig–definition

WORDSEARCH leis na faclan a leanas;

Eadar-sgaradhIarraira’chloinnassine/asmisneachailenafaclanairnacheiliadeòlach alorgsanfhaclair.Iarraira’chloinnasòige/adh’fheumasmisneachd6denafaclananns a’ chlàr a lorg.

BURRALAICHCALMANCRIOMAGANFIARADH

GAISGEACHLIÙGMIALSEONAIDH

PÀISTESAVOYTAIDHLETITANIC

C Z C L S M L L O E M B M U D J B C G Q E Z D K S K N L I X A Q V U X A O Q V W L I Y V R F I A R A D H N N X F I I A G H F M X C A L M A N W I Ù U J G A I S G E A C H I B C Y G C E A E Z Y B Q O T N D H B I J T X P À I S T E A V J H N L X M O N M W F H G W C C A N Y T B U R R A L A I C H T T O X A A W K X N M M G M I E V Z M I Y Q K B O D I U T S A J N L D U M C I W B A G E S R Z M A H K D R T L T L M T K N N Z T L R C U F H P M H D Q F Z R R E

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Caibideil 6: Falaiche• CarsonabhaSeonaidha’faireachdainncaranmì-thoilichteabhith a’gabhailanairgid?

• Cònachrobha’creidsinnannantuiteamas?

• DèanroghainnathuganClaigeanndoSheonaidh? Abheiliaddenbheachdgunrobhsincothromach?

• Dènafaireachdainneanabh’aigSeonaidhmun roghainn?

Nota tidseirBhonathaiadairaleughadhguruigeseo,iarraira’chloinn coimeasadhèanamheadarbeathaSheonaidhagusbeatha Lizziebeth.

• CiamarafhuairLizziebetha-machmunairgeadathugah-athairdo Sheonaidh?

• FhuairSeonaidhceadadholaSouthampton.Ciamar?

• Dènafaireachdainneaneadar-dhealaichteathaant-ùghdara’toirtfar comhairsachaibideilseo?

• Thaa’chaibideila’crìochnachadhle‘tionndadh’annsanstòiridh. Carsonathaseocudromachdhanleughadair/ùghdar?

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Caibideil 7: “Chan eil ann ach Beinn-deighe”Coimheadaibhairandealbhcòmhla.

• Dèa’chiadrudasheallnachb’eaondenchriuthaabh’annan Seonaidh?

• Còanfheadhainnaira’bhàta,annambeachdSheonaidh,abu choltaicherisfhèin?

• DèrinnSeonaidhaleigfhaicinndhanaseòladaireangumb’efalaiche abh’ann?

• td149‘chatugiadmòranfeairtorm.’Bruidhinnmunfhacal‘feairt’.

• CiamarachoinnichSeonaidhriMitchBeag?

• Bruidhinnmunobairafhuairnafalaichean.Ciamarabhaiadcoltach/ ao-coltachrisanluchd-obracheile?

• CarsonnachrobhSeonaidhairanteaghlachStantonfhaicinnguruige seo?

• Ciamarabhaea’faireachdainnmunseo?

• Dèanceangalarinnant-ùghdareadaraislingSheonaidhagusan tubaist?

Coimheadairnafaclan‘criothnachadhaguscrathadh’agus‘turaraichistartaraich’.

’Seuaimachanassinnrisanseonuairathafaclana’tòiseachadhleisanaonlitir/litrichean.Dèanseòrsasgrìobhaidhannsamfaicthuseotric?

Ceann-naidheachd.

• ‘Chan eil ann ach beinn-deighe’Dèamfacalcudromachathaan t-ùghdara’cleachdadhanseo? Mìnichcarsonathaecudromach.

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

• Anuairathaant-ùghdara’sgrìobhadhtuairisgeul,abheilea’ cleachdadhsheantansanfadanogoirid?Cuinathaea’cleachdadh sheantansangoiridagusdèa’bhuaidhath’aigseantansangoirid. (d149agusd162)

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Caibideil 8: Boireannaich is clann an toiseach• Ciamarathanadealbhannancuideachadhdonmhac-meanmna?

• Aigtoiseachnacaibideil,thaant-ùghdara’toirtdhuinndealbhde shuidheachadhneo-èiginneach.Carsonashaoilmuinntirnasgeòil nachrobhèiginnsachùis?

• CuinafhuairnaStantonsa-machgunrobhSeonaidhairbòrd?

• (d173)Ciamarathaant-ùghdara’sealltainnnachrobhcusùpraidno clisgeadhann?

• (d188)Thaea’sealltainndealbheadar-dhealaichteairan t-suidheachadh.Dènafaclanathaaginnseseo?

• ShuainSeonaidhKasparannamplaide.Thoirdàadhbharairsonseo.

• CiamarathafiosagadnachdorinnSeonaidhstrìairsonfaighinnair bàta-teasarginn?

• Cò,annambeachdSheonaidh,abhanafhìorghaisgeachanoidhche ud?

Abheilthueòlachairnafaclanseo?

stòlda imcheistnan tost cagar a’ dùrachdainn.

Sgrìobhnadleabhariadaguslorgiadsanfhaclair. CleachdFaclairnaSgoilenoAmFaclairBeagair-loidhne.

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Caibideil 9: “Gur math a thèid dhuibh, agus gum beannaicheadh Dia sibh”Ciamarathaandealbhaigtoiseachnacaibideila’currico-fhaireachdainnnacloinne?

Leughcaibideil9.

Carsonnachb’urrainndhanafirambàta-teasarginnachurairbhog?

Dènafaireachdainneanabh’aiga’chloinnnuairaleughiadeadard193agusd204?

Coimheadairandealbhaird198/199.Smaoinichairgnìomhaireanagusbuadhaireanabhiodhfreagarrachairason.

(Dèan clàr le gnìomhairean air aon taobh agus buadhairean air an taobh eile) Gnìomhairean Buadhairean

Eadar-sgaradhIarraira’chloinnassine/asmisneachaileFaclairnaSgoilenoAmFaclair Beagachleachdadhairsondèanamhcinnteachgubheilnafaclansanàite cheart.Iarraira’chloinnasòige/adh’fheumasmisneachdbruidhinnriutmuna thaa’tachairtannsandealbh(gnìomhairean)agusmufhaireachdainnean(buadhairean).

CiamarashàbhailMitchBeagnadaoineabh’annsa’bhàta-teasarginncòmhlaris?Dèthaseoa’sealltainndhuinnmuncharactarseo?

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Caibideil 10: Beatha ùr• Carsonadh’fheumadh‘còmhradh’abhitheadarMgrStantonagus ùghdarrasnanin-imricheanmuSheonaidh?

• Gnàthas-cainnt An car a th’ anns an t-seana mhaide, is duilich a thoirt às. Dèthaseoa’ciallachadh?Coimheadairnathasgrìobhteroimheagus às a dhèidh.

• Dh’fhàsLizziebethtinn.Dèbhaceàrroirre?Bhaancaractaraicegu mathlàidirannandòigheile.Ciamarathafiosagainnairanseo?

Coimhead,air-loidhne,airnah-àiteachandhantuganteaghlachStantonSeonaidh annanNewYork.Sgrìobh3pìosanfiosrachaidhmugachrudnadleabhar.

• TogalachStàitnah-Ìompaireachd• ÌomhaighnaSaorsa• Ant-EileanFada• Pàirca’Mheadhain

• Antàiniganaonrudabhaa’curdraghairSeonaidhannan Ameireagagubuil?Mìnichcarson.• CòrisachoinnichSeonaidhaiganloidhne-aghaidhsanFhraingann an1917?• Dèanobairabh’acanuairathilliadadh’Ameireaga?• InnsdèbhaLizziebethagiarraidhadhèanamhairsonacò-là-breith?• Dènafaireachdainneanabh’acaa’doltarsainnanAtlantaig/aigan Savoy?• Bruidhinnairmarachrìochnaichanstòiridh.Anannmarseoabhaiad ambeachdachrìochnaicheadhi?Sgrìobhadhiadfhèindeireadhùr dhan sgeulachd.

Eadar-sgaradhIarraira’chloinnassine/asmisneachailecaibideileileasgrìobhadh a’cumailnanaoncharactaran/shuidheachaidhean.Iarraira’chloinnasòige/adh’fheumastaicinnsedhanchlas3rudan a dh’ionnsaich iad mun Titanic.

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Faodaidh na duilleagan a leanas a bhith air an cur ann an àite freagarrach tron leabhar no aig an deireadh.

SGRÌOBHADHDh’fhaodadha’chlannnotaicheanasgrìobhadhmunfhiosrachadhalorgiadmunTitanicaguspìossgrìobhaidhadhèanamha’cleachdadhnannotaichean.

’Sdòchagumb’urrainndhaibhcòmhdachaghaidhaguscùilùradhèanamhairsonanleabhairlebhitha’cleachdadhpàipearA4paisgte.

Eadar-sgaradhIarraira’chloinnassine/asmisneachaileplanaadhèanamhairson aithisg-naidheachdlebhitha’coimheadairpàipearan.Iarraira’chloinnasòige/adh’fheumasmisneachdplanaachaidh adhèanamhdhaibhalìonadh.

CARACTARANCaractar Cò ris a bha iad coltach Far an a bheil

dearbhadh san leabharSeonaidhA’Bhan-iarlaKandinskyKasparAn ClaigeannLizziebethMitch BeagLuchd-siubhailan Titanic

Eadar-sgaradhIarraira’chloinnassine/asmisneachaileanclàralìonadhleglèbheag de thaic.Iarraira’chloinnasòige/adh’fheumasmisneachdanclàralìonadh còmhlarisgoilearathanassine/nasmisneachailenocòmhlarisantidsear.

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

LABHAIRTCiamarabhiodhanstòiridhàsaonaisSheonaidh,Kaspar,a’Bhan-iarla,Lizziebeth,anTitanic?Bruidhinnairchocudromach’sathacaractaranlàidirannanstòiridh.

Annambuidhnean,anurrainndhaibhsmaoineachadhair4ceisteanachuireadhiadairSeonaidh/nacaractaraneile.

Dh’fhaodadhcuiddhenchloinnàitenancaractaranaghabhailagusfeuchainnrisnaceisteanafhreagairt.GAI 2-17a

SgrìobhòraidghoiridmunTitanic–nanaonarnoannambuidhnean.LIT 2-06a

Eadar-sgaradhIarraira’chloinnassine/asmisneachaileòraidadhèanamha’cleachdadhSmartboardairsonalìbhrigeadh.Iarraira’chloinnasòige/adh’fheumasmisneachd3rudanadh’ionnsaich iad mun Titanic innse do chàch sa chlas.

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Dèanaithisgleabhair.

Tiotal

Ùghdar

Dealbhadair

Geàrr-chunntasairanstòiridh

Ampìosab’fheàrrleam

oir

Ampìosnachdochòrdrium

oir

Ammoladhtuanstòiridhdosgoilearaneile?Innscarson.

MeasadhCiamheudrionnagabheireadh tudhanleabhara-machà5

Stiùireadh

www.storlann.co.uk

Eadar-sgaradhIarraira’chloinnassine/asmisneachaileabhithmothachailairna sgrìobhasiadsagheàrr-chunntas.Iarraira’chloinnasòige/adh’fheumasmisneachdanclàralìonadh còmhlaricaraid.