lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    1/37

    MATERI

    HUKUM LINGKUNGAN

    PENGAJAR:

    - Dr. Andri G. Wibisana, SH, LLM (AGW),

    - Bono Priambodo (BP),

    - Dr. R. Bambang Prabowo Sudarso, SH, MES (BPS),

    Dr. Harsanto Nursadi, SH, M.Si (HN—Penanggungjawab kelas A),- Mas Achmad Santosa, SH, LL.M. (MAS),

    - Wiwiek Awiati, SH, M.Hum (WA—Penanggungjawab Kelas B), 

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    2/37

    PRINSIP-PRINSIP

    HUKUM LINGKUNGAN

    SESSION 1

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    3/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    Outline

    !"  #$%&'( *'+,-%./%-% 0'12'3-%4/5-%

    0" 

    0','1-(- (16%&6( 7/2/+ 36%.2/%.-% 6%5'1%-&6$%-3

    8$2/& (-9-:;

     

    !"#"$ &$'()*'+,+-+".

    ;  /0+*1+(-$' )2 /0$3$*43$ #*5

    ;  67$ /0$1#84)*#0. (0+*1+(-$

    ;  /)--8"$0 /#.' /0+*1+(-$

    ;  9*"0#:;$*$0#4)*#- $

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    4/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

     A. KONSEP PEMBANGUNAN

    BERKELANJUTAN

    ?/&5-6%-,3'

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    5/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    PENGAKUAN TERHADAP SD

     A 

    ?$E F-G:

    ;  HIJ< 1'($15 >K/1 I$++$% 8/5/1'B

    ;  MNNNB

     A  */3( ]633& $% 57' L6@'1 S1/./-D >OQMQB

    ;  */5/&-% ,-9-% -1,651-&' 0'3.6-Z0'3-%9-^ 9-3-+ 2-&/& X1$% L76%' L-63G-D

    >OQQ_B

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    6/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    PENGERTIAN PENGERTIAN SD

    ;  H'-2 &/&5-6%-,6365D: W$%&5-%5 W$%&/+(C$% $@'1 C+'! 

    51-9'Z$` -%5-1- +-%Z+-9' W-(65-3 >+WB 9'%.-% %-5/1-3

    W-(65-3 >%WB

    ;  ?51$%. &/&5-6%-,6365D: (1$5'WC$% $V %W! %$%Z9'.1-9-,3' %W

    >%W C9-2 9-(-5 96&/,&C5/&6 9.% +WB"

    I16CW-3 %-5/1-3 W-(65-3

     A  J251-2&6 579 1'%'G-,3' %W 7-1/& 963-2/2-% &''=&6'% +/%.26%^ &'76%..-

    +'+/%.26%2-% %W /%5/2 2'+,-36 3-.6

     A 

    R-&63 9-16 '2&51-2&6 579 %$%Z1'%'G-,3' %W 7-1/& 96-1-72-% /%5/2+'+,6-D-6 2$%&'1@-&6 %W"

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    7/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    SAFE MINIMUM STANDARD & RENEABLE

    NATURAL RESOURCES

      "  #  ?5$W2 $V 1'&$/1W'

       $   %   &   '   (   )    *   +   ,   -   .   ,

        /

       %   .   0   ,   1   %   (   .

    23%.03,*4 )-4 (%&'()* +,-.

      a: JW$%$+6W a71'&7$39b c: ?-V' ]6%6+/+ ?5-%9-19

       )   (   (   .   5   2   )    6    *   .

       1   -   )   (   (   .   5   2   )    6    *   .

    I$&5 $V1'@'1&-3

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    8/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    SUSTAINABLE DEVELOPMENT SBG

    PRINSIP?

    ;  #-&/& Y-,W62$@$ZT-.D+-1$&

    ;  P/9.' H''1-+-%51D:

     A  R-9 57' ($&&6,6365D $V '%@61$%'+%5-3 7-1+ ,''% 57' $%3D

    W$%&69'1-C$%d57' W$%5'%C$%& $V R/%.-1D W$/39 G'33 7-@' (1$@'9

    W$%W3/&6@'

     A  da7' W$/15 +/&5 7$39 57' ,-3-%W'd,'5G''% 57' '%@61$%+'%5-3

    W$%&69'1-C$%& -%9 57' 9'@'3$(+'%5-3 W$%&69'1-C$%&da7' (16%W6(3'

    57-5 '%-,3'& 57' I$/15 5$ 9$ &$ 6& 57' (16%W6(3' $V &/&5-6%-,3'

    9'@'3$(+'%5

     A 

    0-62 R$%.-16- 9-% ?3$@-26- &'5/4/ 9'%.-% ?/&"

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    9/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    SUSTAINABLE DEVELOPMENT SBG

    PRINSIP?

    ;  P/9.' H''1-+-%51D >3-%4/5-%B:

     A  J@69'%W' -(('-16%. 6% 6%5g3 6%&51/+'%5& -%9 &5-5' (1-WCW'd362'G6&'

    -+(3D &/(($15& - W$%5'+($1-1D .'%'1-3 -WW'(5-%W' $V 57' W$%W'(5 h$V

    &/&5-6%-,3' 9'@'3$(+'%5i

     A 

    L'W$.%6C$% $V 57' W$%W'(5 h$V &/&5-6%-,3' 9'@'3$(+'%5i W$/39 57/&^V-613D^ ,' &-69 5$ ,' G$139G69'

     A  ?/&5-6%-,3' 9'@'3$(+'%5 6& 57/& %$5 +'1'3D - (16%W6(3' $V +$9'1%

    6%5'1%-C$%-3 3-G" X5 6& $%' $V 57' +$&5 -%W6'%5 $V 69'-& 6% 57' 7/+-%

    7'165-.'d65 7-& -% 6+($15-%5 (-15 5$ (3-D 6% 57' &'1@6W' $V 6%5g3 3-G

     A  H''1-+-%51D: ?< -9-3-7 (16%&6( 7/2/+ D. +'+63626 &6V-5 %$1+-CV

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    10/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    SUSTAINABLE DEVELOPMENT SBG

    PRINSIP? (LANJUTAN)

    ;  F$G': ?< +'1/(-2-% (16%&6( 7/2/+^ 5-(6 C9-2 +'+63626 e*)0=:10$#4*;

    17#0#1"$0 j^ &'76%..- ?< C9-2 9-(-5 +'+,'162-% ,-5-&-% ,-.6 ('1,/-5-%

    &'&'$1-%.\%'.-1-" ?< 7-%D- +'1/(-2-% e=$"#:(0+*1+(-$ >+"7 +*"$0'44#-

    *)0=j^ D-%. ,'1V/%.&6 96 9-3-+ (1$&'& ('1-963-% &',-.-6 W-1- /%5/2

    +'%.-5-&6 2$%k62 96 -%5-1- ,','1-(- (16%&6( -5-/ -5/1-% >+6&-3%D- -%5-1-2'G-46,-% /%5/2 +'%W'.-7 ('%W'+-1-% 9'%.-% 7-2 -5-&

    ('+,-%./%.-%B"

    ;  ]-1$%.: ?< &',-.-6 -1-7-%^ D-%. 96W-(-6 +'3-3/6 6+(3'+'%5-&6 ,'1,-.-6

    (16%&6( 7/2/+ 

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    11/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    SUSTAINABLE DEVELOPMENT SBG

    PRINSIP? (LANJUTAN)

    ;  0-62 F$G' +-/(/% ]-1$%.^ &'(-2-5 ,-7G- ?/& 5-+,-7-%B: ()--8"$0 (#.' (0+*1+(-$

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    12/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    SUSTAINABLE DEVELOPMENT SBG

    PRINSIP? (LANJUTAN)

    m-%. -2-% 96,-7-& 9-3-+ 2/36-7 6%6:

     A  !"#"$ &$'()*'+,+-+".

     A  /0+*1+(-$' )2 /0$3$*43$ #*5

     A 

    67$ /0$1#84)*#0. (0+*1+(-$ A  /)--8"$0 /#.' /0+*1+(-$

     A  9*"0#:;$*$0#4)*#- $

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    13/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    B. BEBERAPA PRINSIP HUKUM

    LINGKUNGAN

    ;  Y'%'1-3 (16%W6(3'& $V 3-G 1'W$.%6n'9 ,D W6@636n'9 %-C$%&

     A  a69-2 7-%D- (16%&6( D-%. 96-2/6 $3'7 93+ 2$%@'%&6

     A  P/.- (16%&6( D-%. 965'16+- &',-.-6 7/2/+ 96 &'C-( %'.-1- ,'1-9-,

     A  *$&6C@6&: 5'1W'1+6% 9-3-+ 7/2/+ 6%5'1%-&6$%-3 ($&6CV

    *16%W6(3' @&" 1/3'&

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    14/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    X" #J

     A  #$%&'( 2'9-/3-5-% 5'165$16-3^ 5'11- %/336/&^ 5'11- W$++/%6&

    XX" R!# !a!? *J]0!TYST!T

     A  a'19616 9-16 9/- 2$+($%'%:

    a6-( %'.-1- +'+63626 7-2 /%5/2 +'3-2&-%-2-% 2$%51$3 -5-& ?

    ;  ?'C-( $1-%. +'+63626 7-2 -5-& C%.2-5 ('+,-%./%-% +6%6+/+

     A  *16%&6( o L6$: ea7' 16.75 5$ 9'@'3$(+'%5 +/&5 ,' V/3=33'9 &$ -& 5$

    'p/65-,3D +''5 9'@'3$(+'%5-3 -%9 '%@61$%+'%5-3 %''9& $V (1'&'%5

    -%9 V/5/1' .'%'1-C$%j

     A 

    *16%&6( q L6$: eX% $19'1 5$ -W76'@' &/&5-6%-,3' 9'@'3$(+'%5^'%@61$%+'%5-3 (1$5'WC$% &7-33 W$%&C5/5' -% 6%5'.1-3 (-15 $V 57'

    9'@'3$(+'%5 (1$W'&& -%9 W-%%$5 ,' W$%&69'1'9 6% 6&$3-C$% V1$+ 65j

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    15/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    XXX" IK]]KT RJLXa!YJ K8 ]!T#XT<

     A 

    a'1,-5-& (-9- G63-D-7 !%5-1C2-^ $/5'1 &(-W'^ ,/3-%^ ,','1-(- 7-&63

    2',/9-D--%^ &/+,'1 9-D- .'%'C2- 5'15'%5/

     A  STJ?IK I$%@'%C$% $% H$139 R'165-.': e

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    16/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    Xc" IK]]KT IKTIJLT K8 ]!T#XT<

    ;  XSIT

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    17/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    c" K0FXY!aXKT TKa aK I!S?J JTcXLKT]JTa!F R!L]

     A 

    !+1 8"$0$ ")8 8" #-+$*8= *)* -#$58'

     A  *-&-3 OM ?5$W27$3+: e?5-5'& 7-@'d57' &$@'1'6.% 16.75 5$ 'f(3$65 57'61 $G%

    1'&$/1W'& (/1&/-%5 5$ 57'61 $G% '%@61$%+'%5-3 ($36W6'&^ -%9 57' 1'&($%&6,6365D 5$

    '%&/1' 57-5 -WC@6C'& G6576% 57'61 4/16&96WC$% $1 W$%51$3 9$ %$5 W-/&' 9-+-.' 5$ 57'

    '%@61$%+'%5 $V $57'1 ?5-5'& $1 $V -1'-& ,'D$%9 57' 36+65& $V %-C$%-3 4/16&96WC$%j

     A  *-&-3 O L6$

     A  a1-63 ?+'35'1 !1,651-C$% 5-7/% MNqM >&',/-7 (-,162 96 #-%-9-

    +'%6+,/32-% 2'1/.6-% (-9- +-&D-1-2-5 9-% (1$('1C D-%. ,'1-9- 96

    G63-D- !?B:

    ;  T$ &5-5' 7-& 57' 16.75 5$ /&' $1 ('1+65 57' /&' $V 65& 5'1165$1D 6% &/W7 - +-%%'1

    -& 5$ W-/&' 6%4/1D ,D V/+'& 6% $1 5$ 57' 5'1165$1D $V -%$57'1 $1 57' (1$('1C'& $1

    ('1&$%& 57'1'6%^ G7'% 57' W-&' 6& $V &'16$/& W$%&'p/'%W' -%9 57' 6%4/1D 6&'&5-,36&7'9 ,D W3'-1 -%9 W$%@6%W6%. '@69'%W'

     A  XIP (-9- 2-&/& I$1V/ I7-%%'3 5-7/% MNqN: e-%9 '@'1D &5-5'g& $,36.-C$% %$5 5$ -33$G2%$G6%.3D 65& 5'1165$1D 5$ ,' /&'9 V$1 -W5& W$%51-1D 5$ 57' 16.75& $V $57'1 &5-5'&j

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    18/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    cX" IK]]KT 0Sa

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    19/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    cXX" *KFFSaJL !T< S?JL *!m? *LXTIX*FJ >***B

    Z  *16%&6( 6%6 +'1/(-2-% ('%4-,-1-% 9-16 5'$16Z5'$16 '2$%$+6 5'%5-%.36%.2/%.-% >'%@61$%+'%5-3 'W$%$+6W&B^ 96 +-%- ('%W'+-1-%\2'1/&-2-%36%.2/%.-% 96-%..-( &',-.-6 &',/-7 ,'%5/2 2'.-.-3-% (-&-1 >=#0B$" 2#+-80$B D-%. +'%6+,/32-% 6%'=&6'%&6"

    ('%W'+-1-% 36%.2/%.-% +'%/%4/22-%: (16@-5' W$&5& ! &$W6-3 W$&5&^ D-65/,-7G- ,6-D-Z,6-D- 36%.2/%.-% C9-2 96('1C+,-%.2-% 9-3-+ ('%.-+,63-%2'(/5/&-%

    Z  R-3 6%6 D-%. 96&',/5 &',-.-6 '2&5'1%-365-& 

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    20/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    0'19-&-12-% 5'$16 '2$%$+6 36%.2/%.-%^ 5/4/-% /5-+- 9-162',64-2-%\7/2/+ 36%.2/%.-% -9-3-7 /%5/2 +'+('1,-626 2'.-.-3-%(-&-1 9'%.-% 4-3-% +'%9$1$%. &'C-( $1-%.\('3-2/ /&-7- /%5/2+'3-2/2-% 6%5'1%-36&-&6 '2&5'1%-365-& &'76%..- C9-2 -9- 3-.6('1,'9--% -%5-1- >+-146%-3B &$W6-3 W$&5& 9'%.-% >+-146%-3B (16@-5'W$&5&

    !(-,63- *** 965'1-(2-% &'W-1- 'V'2CV^ +-2- 7-1.- D-%. 96,-D-1$3'7 2$%&/+'% 5'3-7 +'1'k'2&6-2-% ,6-D- &$&6-3 >"7$ "08$ C')1+#-D1)'"'B!,-1-%. D-%. C9-2 1-+-7 36%.2/%.-% +'%4-96 3',67 +-7-396,-%96%.2-% 9'%.-% ,-1-%. 1-+-7 36%.2/%.-%

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    21/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    XT?aLS]JT STaS# ]JTJL!*#!T ***

    1. 

    Sistem pertanggung jawaban: negligence versus strict

    liability

     –  Tujuan:

    Ganti rugi harus memberikan harus mampu melindungi

    kepentingan para korban dan memberikan insentif kepadacalon pencemar untuk bertindak secara hati-hati

    Negligence (PMH)

    Pencemar bertanggungjawab jika ia tidak optimal

    mengambil langkah-langkah pencegahan (optimal

    care)!pencemar yang rasional akan mengambil langkahoptimal sepanjang biaya biaya ganti rugi lebih besar dari

    pada biaya pencegahan optimal

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    22/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    XT?aLS]JT STaS# ]JTJL!*#!T ***>F!TPSa!TB

    ?516W5 36-,6365D

    ;  *'%W'+-1 ,'15-%../%.4-G-, +-%-2-3- C+,/3 2'1/.6-% >5-%(- +'367-5

    -(-2-7 6- 5'3-7 +'%.-+,63 3-%.2-7 ('%W'.-7-% &'W-1- $(C+-3 -5-/

    C9-2B

    ;  *'%W'+-1 -2-% +'3-2/2-% ('%W'.-7-% &',-%D-2 +/%.26%^ 2-1'%-

    2'1/.6-% -2-% &'+-26% ,'12/1-%. 2'C2- ('%W'.-7-% &'+-26% ,-%D-2

    963-2/2-% 963-2/2-%

    O" L'./3-&6:

     A  ?5-%9-1

     A 

    Xn6%

     A  *16$1 -((1$@-3

     A  #'G-46,-% +'+,/2- 6%V$1+-&6

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    23/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    L'./3-&6 -5-/ ('15-%../%.4-G-,-% ('19-5-l 

    #165'16- 9-16 ?5'@'% ?7-@'33: A  X%V$1+-C$% *1$,3'+: 462- ('+,/-5 2',64-2-% 3',67 5-7/ +-2- 1'./3-&6

    3',67 ,-62

     A  a7' P/9.'+'%5 (1$$V (1$,3'+: 462- -9- 2'+/%.26%-% -&'5

    ('1/&-7--% C9-2 +'%W/2/(6 /52 +'+,-D-1 .-%C^ +-2- 1'./3-&6 3',67

    ,-62 >&'+-26% ,-%D-2 .-%C 1/.6 D-%. 7-1/& 96,-D-1^ &'+-26% C%..6

    C%.2-5 ('%W'.-7-% -2-% 963-2/2-%B

     A  a7' ($&&6,6365D $V ,'6%. &/'9: -(-,63- -9- 2'+/%.26%-% &-%.-5 ,'&-1

    ,-7G- ('%W'+-1 C9-2 -2-% 96./.-5 >+6&" #-1'%- &/&-7%D-

    ('+,/2C-% -5-/ 2-1'%- C9-2 -9- (67-2 D-%. ,'1+6%-5 +'%../.-5B^

    +-2- 1'./3-&6 3',67 ,-62

     A 

    !9+6%6&51-C@' W$&5: ('15-%../%.4-G-,-% ('19-5- 3',67 ,-62^ 2-1'%-,6-D- -9+6%6&51-CV 7-%D- -2-% +/%W/3 462- +/%W/3 ./.-5-% >+/%W/3

    2-&/& ('%W'+-1-%B^ &'9-%.2-% 1'./3-&6 +'+'13/2-% ,6-D-

    -9+6%6&51-CV >+6&" 0'1/(- ,6-D- ('%.-G-&-%B +'&26(/% 2-&/& ,'3/+

    +/%W/3

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    24/37

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    25/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    PPP MENURUT UU 23/1997

    ;  ]'%/1/5 ('%4'3-&-% 9-16 (-&-3 oq SS" T$" Oo\MNN[: *-&-3 6%6 +'1/(-2-%

    9-16 1'-36&-&6 ***"

    ;  *-&-3 oq 5'%5-%. -(-l *-&-3 oq 5'%5-%. .-%C 1/.6 ,'19-&-12-% *]R^

    96+-%-:

     A 

    #'&-3-7-% 96-1C2-% &',-.-6 ('3-%..-1-% 5'17-9-( 7/2/+ >/%3-GV/3-W5B

     A  *'15-%../%.4-G-,-% 7-%D- +/%W/3 462- ('3-2/ +'3-2/2-% *]R 9-%

    ('1,/-5-% *]R 5'1&',/5 +'%6+,/32-% 2'1/.6-% ,-.6 (67-2 3-6%

    ;  !(-2-7 ('%-V&61-% SS" Oo 5-7/% MNN[ 5'17-9-( *** 5'(-5l

    ;  0-.-6+-%- 9'%.-% SS oO\OQQNl

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    26/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    VIII. STATE RESPONSIBILITY

     A  *16%&6( OM a7' *1'@'%C$% *16%W6(3'B

     A  aYPH T'.-1- : e?5-5'& 7-@'d57' &$@'1'6.% 16.75 5$ 'f(3$65 57'61 $G%

    1'&$/1W'& (/1&/-%5 5$ 57'61 $G% '%@61$%+'%5-3 -%9 9'@'3$(+'%5-3($36W6'&^ -%9 57' 1'&($%&6,6365D 5$ '%&/1' 57-5 -WC@6C'& G6576% 57'61

     4/16&96WC$% $1 W$%51$3 9$ %$5 W-/&' 9-+-.' 5$ 57' '%@61$%+'%5 $V

    $57'1 ?5-5'& $V $V -1'-& ,'D$%9 57' 36+65& $V %-C$%-3

     4/16&96WC$%j >*16%&6( O L6$

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    27/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    cXXX" ?a!aJ LJ?*KT?X0XFXam >F-%4/5-%B 

     A  X%5'1%-C$%-3 F-G I$++6&&6$% >3-($1-% c6W/t- MNNuB:

    1/3'&B /%5/2 +'%'1-(2-% ?5-5'

    L'&($%&6,6365D:

     A 

    /0+=#0. 08-$': 2'G-46,-% &/,&5-%CV &'C-( %'.-1-

    D-%. 96W6(5-2-% $3'7 7/2/+ 6%5'1%-&6$%-3"

    ]6&-3%D-: 2'G-46,-% /%5/2 +'%4-+6% -2C@65-& 265-

    C9-2 +'%D',-,2-% ('%W'+-1-% 96 %'.-1- 3-6%

    !(1'@'%CV

     A 

    !$1)*5#0. 08-$': -5/1-% 5'%5-%. 2$%&'2/'%&6 9-16('3-%..-1-% -5-& (16+-1D 1/3'&

    !1'(1'&6V

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    28/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    cXXX" ?a!aJ LJ?*KT?X0XFXam >F-%4/5-%B  A  !$1)*5#0. 08-$'^ 5'1W'1+6% 9-16 (/5/&-% *IXP 9-3-+ 2-&/&

    E7)0F)> G#1")0. >MNOuB^ D-%. +'%D-5-2-%:

    e67$ $''$*4#- (0+*1+(-$ 1)*"#+*$5 +* "7$ #1"8#- *)4)* )2 #*

    +--$;#- #1" : # (0+*1+(-$ >7+17 '$$=' ") ,$ $'"#,-+'7$5 ,.

    +*"$0*#4)*#- (0#141$ #*5 +* (#0418-#0 ,. "7$ 5$1+'+)*' )2

    #0,+"0#- "0+,8*#-' : +' "7#" 0$(#0#4)* =8'"A #' 2#0 #' ()''+,-$A

    >+($:)8" #-- "7$ 1)*'$)8-5 ,$#0 b

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    29/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    cXXX" ?a!aJ LJ?*KT?X0XFXam >F-%4/5-%B 

    ;  0'19-&-12-% ST Y!KL !\_r\MQB

    ;  *-&-3 M: K3$0. +*"$0*#4)*#--. >0)*;28- #1" )2 # !"#"$

    $*"#+-' "7$ +*"$0*#4)*#- 0$'()*'+,+-+". )2 "7#" !"#"$"

    ;  *-&-3 O: 67$0$ +' #* +*"$0*#4)*#--. >0)*;28- #1" )2 #

    !"#"$ >7$* 1)*581" 1)*'+'4*; )2 #* #14)* )0 )=+''+)*L

    #D 

    +' #I0+,8"#,-$ ") "7$ !"#"$ 8*5$0 +*"$0*#4)*#- -#>M #*5

    ,D  1)*'4"8"$' # ,0$#17 )2 #* +*"$0*#4)*#- ),-+;#4)* )2 "7$ !"#"$J

    • 

    *-&-3 oQ: 67$ !"#"$ 0$'()*'+,-$ 2)0 "7$ +*"$0*#4)*#--. >0)*;28- #1" +' 8*5$0 #*

    ),-+;#4)*L

    #D  ") 1$#'$ "7#" #1"A +2 +" +' 1)*4*8+*;M

    ,D  ") )?$0 #((0)(0+#"$ #''80#*1$' #*5 ;8#0#*"$$' )2 *)*:0$($44)*A +2

    1+018='"#*1$' ') 0$

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    30/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    cXXX" ?a!aJ LJ?*KT?X0XFXam >F-%4/5-%B 

     A  XFI 9'%.-% 9'+626-% +'%.-1C2-% ?5-5' 1'&($%&6,6365D &',-.-6:

    ;  a-%../%. 4-G-, &'W-1- 3/-& >5'1+-&/2 /(-D- (1'@'%CVB! (16+-1D 1/3'&

    ;  *'15-%../%.4-G-,-% -5-& >0)*;28- #1"' >('3-%..-1-% (16+-1D 1/3'&B

     A  ('15-%../%.4-G-,-%D-%. C+,/3 -5-& ('1,/-5-% D-%. C9-2 5'1+-&/2 >0)*;28-

    #1"'B

    v  ?5-5' 36-,6365D 961/+/&2-% $3'7 XFI 9-3-+ N0#O

     (0+*1+(-$' )* "7$ #--)1#4)* )2 -)'' +* "7$ 1#'$ )2

    "0#*',)8*5#0. 7#0= #0+'+*; )8" )2 7#F#05)8'#143+4$' >ST Y!KL !\_N\MQB 5-7/% OQQq 

     A 

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    31/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    IX. PRINCIPLE OF PREVENTIVE ACTION

     A  *16%&6( ('%W'.-7-%: ea7' 96&W7-1.' $V 5$f6W &/,&5-%W'& $1 $V $57'1

    &/,&5-%W'& -%9 57' 1'3'-&' $V 7'-5^ 6% &/W7 p/-%CC'& $1

    W$%W'%51-C$%& -& 5$ 'fW''9 57' W-(-W65D $V 57' '%@61$%+'%5 5$ 1'%9'1

    57'+ 7-1+3'&&^ +/&5 ,' 7-35'9 6% $19'1 5$ '%&/1' 57-5 &'16$/& $1

    611'@'1&6,3' 9-+-.' 6& %$5 6%k6W5'9 /($% 'W$&D&5'+&j >*16%&6( r+00$3$0'+,-$B 9-% 2-1'%- -9-%D- 2'5'1,-5-&-% 2'+-+(/-% 265- /%5/2

    +'+/367-% 2'1/&-2-% 36%.2/%.-% 462- 7-3 65/ 5'14-96

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    32/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    IX. PRINCIPLE OF PREVENTIVE ACTION (Lanjutan)  A  ?',/-7 %'.-1- C9-2 ,6&- 965/%5/5 /52 ,5.4G -5-& ('%W'+-1-% 36%5-&

    %'.-1- -(-,63- %'.-1- 5'1&',/5 5'3-7 +'3-2/2-% /(-D- D-%. 3-D-2/%5/2 +'%W'.-7 C+,/3%D- ('%W'+-1-% 5'1&',/5

     A  !(-2-7 /(-D-% ('%W'.-7-% D-%. 3-D-2 >58$ 1#0$\58$ 5+-+;$*1$Bl

    0','1-(- (-2-1 +'%D',/52-% ,-7G- 5'1+-&/2 2' 9-3-+ 58$ 1#0$ -9-3-7 2'G-46,-% -+9-3^ ('%.-G-&-%^ 2$%&/35-&6^ +6%6+-&6 36+,-7^-5-/ ('%../%--% 5'2%$3$.6 5'1,-62"

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    33/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    X. KEHATI-HATIAN (THE PRECAUTIONARY PRINCIPLE ) A  #/1-%.%D- ,/2C\2'(-&C-% 63+6-7 >Q#1B )2 '1+$*4R1 1$0"#+*".D  C9-2

    ,6&- 964-962-% -3-&-% /%5/2 +'%/%9- 963-2/2-%%D- C%9-2-%

    ('%W'.-7-%

     A  0-%96%.2-% 9'%.-% SS T$" oO 5-7/% OQQN

     A 

    a7' -,&'%W' $V (1$$V 6& %$5 57' (1$$V $V -,&'%W'

     A  *'1&-+--% 9'%.-% (16%&6( ('%W'.-7-%: &-+-Z&-+- +'%.7-1/&2-%

    963-2/2-%%D- C%9-2-% ('%W'.-7-%

     A  *'1,'9--%: ('%W'.-7-% ,'13-2/ /%5/2 1'&62$ >0+'BD &'9-%.2-% **

    /%5/2 ,'%5/2O 2'C9-2(-&C-% 63+6-7 &'3-6% 9-16 1'&62$.

    @.0&A, B 5%,6)6&*&2)0 = '-;A)2 6)3)C)

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    34/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    THE PRECAUTIONARY PRINCIPLE (lanjutan)

    Knowledge about outcomes

    Well-defined outcomes Poorly-defined outcomes

    Risk Ambiguity

    “INCERTITUDE”

    Uncertainy Ignorance

    Some basis for

     probabilities 

     No basis for

     probabilities

       K  n  o  w   l  e   d  g  e  a   b  o  u   t

       l   i   k  e   l   i   h  o  o   d

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    35/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    XI. INTRA- and INTER-GENERATIONAL EQUITY

     A  a'15/-%. 96 9-3-+ (16%&6( o

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    36/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    XII. DUTY NOT TO DISCRIMINATE REGARDING

    ENVIRONMENTAL HARMS  

     A  KJI< (16%W6(3'& W$%W'1%6%. 51-%&V1$%C'1 ($33/C$%

    ;  *$33/5'1& W-/&6%. 51-%&V1$%C'1 ($33/C$% &7$/39 ,' &/,4'W5 5$ 3'.-3 $1

    &5-5/5$1D (1$@6&6$%& %$ 3'&& &'@'1' 57-% 57$&' G76W7 G$/39 -((3D V$1

    -%D 'p/6@-3'%5 ($33/C$% $WW/116%. G6576% 57'61 W$/%51D

    ;  !%D W$/%51D G7'%'@'1 65 -((36'& 57' ($33/5'1Z(-D& (16%W6(3' &7$/39 -((3D

    65 5$ -33 ($33/5'1& G6576% 576& W$/%51D G657$/5 +-26%. 96`'1'%W'

    -WW$196%. 5$ G7'57'1 ($33/C$% -`'W5& 576& W$/%51D $1 -%$57'1 W$/%51D

  • 8/16/2019 lingkungan-prinsip-hukum-lingkungan ui.pdf

    37/37

    Materi Ajar Hukum Lingkungan FHUI

    XIII. EQUAL RIGHT OF ACCESS TO JUSTICE

    Z  KJI