การใช Basic Linux Command

การใชคำาสง Basic Linux Command หรอ Unixเบองตน ทสำ�คญมดงน cat คำ�สงแสดงขอมลในไฟล chmod คำ�สงกำ�หนดสทธ (permission) ก�รใชง�นไฟลหรอ

ไดเรคทอร cd คำ�สงเปลยนไดเรคทอร pwd คำ�สงแสดงไดเรคทอรปจจบน cp คำ�สงสำ�เน�ไฟล echo คำ�สงแสดงขอคว�ม ls คำ�สงแสดงชอไฟลและไดเรคทอร more คำ�สงหยดก�รแสดงผลทละหน� mkdir คำ�สงสร�งไดเรคทอร mv คำ�สงเปลยนชอไฟลหรอไดเรคทอร rm คำ�สงลบไฟล rmdir คำ�สงลบไดเรคทอร telnet คำ�สง Remote Login ftp คำ�สงโอนย�ยขอมล vi คำ�สง editor แบบจอภ�พ pico คำ�สง editor อย�งง�ยของ Unix df คำ�สงแสดงพนท disk ทเหลอ du คำ�สงแสดงก�รใชพนท disk หนวยเปนกโลไบท mountคำ�สงก�รตดตอ File System umount คำ�สงยกเลกก�รตดตอ File System ifconfig network interface configuration tool netstat คำ�สงดขอมลบน network interfaces rpm คำ�สงก�รจดก�รโปรแกรม ของ Red Hat (Red Hat’s

Package Manager)

1

คำาสง cat คำ�สง cat ใชสำ�หรบก�รแสดงขอมลในไฟล cat ยอม�

จ�กคำ�ว� concatenate ซงหม�ยถงก�รนำ�ม�ตอกน รปแบบ: cat <file_name>

file_name คอ ชอไฟลทตองก�รแสดงผลตวอย�ง: ก�รนำ�ไฟล /etc/motd เพยงไฟลเดยว

ม�แสดงผล $ cat /etc/motd

ตวอย�ง: ก�รนำ�เอ�ไฟล /etc/passwd ม�ตอท�ยไฟล /etc/motd แลวแสดง

ผลลพธออกม�ท�งจอภ�พ $ cat /etc/motd

/etc/passwdตวอย�ง: ก�รนำ�ไฟล /etc/motd เพยงไฟลเดยว

ม�แสดงผลและตองก�รเบยงเบนผลลพธไปเกบทไฟลอน

$ cat /etc/motd > bookตวอย�ง: ก�รนำ�เอ�ขอมลในไฟล chapter1 ตอ

ดวย chapter2 และ chapter3 ไปเกบไวในไฟล book

$ cat chapter1 chapter2 chapter3 > book

ตวอย�ง: ก�รนำ�เอ�ขอมลในไฟล chapter1 ตอดวย chapter2 และ chapter3

ไปเกบไวในไฟล book โดยก�รเขยนคำ�สง cat ใหสนลง

$ cat chapter[123] > book

หรอ$ cat chapter? > book

หรอ

2

$ cat chapter* > bookตวอย�ง: ก�รใชคำ�สง cat ในก�รสร�งขอคว�ม

บรรจลงในไฟลสำ�หรบกรณทขอคว�มม ขน�ดสน ๆ เพยง 2-3 ประโยค คอ แทนทจะใชโปรแกรม editor ในก�รสร�ง

ไฟล ส�ม�รถใช cat แทนได ซงจะใหผลรวดเรวกว�ม�ก ดงน

$ cat > quickthis is the first linethis is the second linethis is the last line^D$

ต�มตวอย�งน คำ�สง cat จะเตรยมรบขอมลจ�กเทอรมนล เพอเบยงเบนขอมลนไปเกบไวในไฟล quick โดยเร�จะตองพมพขอมลลงไป และจบก�รพมพดวยก�รกดปม ctrl-d ซงเปนก�รแสดงจดสนสดของไฟล ถงแมว�ก�รสร�งขอมลลงไฟลแบบนจะรวดเรวกว�ก�รใชโปรแกรมเอดเตอร แตตองทร�บไวว�เร�ไมส�ม�รถยอนกลบไปแกคำ�ผดในบรรทดกอนได จงตองระมดระวง ขณะ พมพใหด นนกคอก�รใช cat ในกรณนจะเหม�ะสมเฉพ�ะก�รสร�งไฟลขอมลขน�ดสนเท�นน

คำาสง chmodคำ�สง chmod ใชสำ�หรบก�รกำ�หนดสทธ (permission)

ก�รใชง�นไฟลหรอไดเรคทอร

รปแบบ: chmod [option] mode <file_name> file_name คอ ชอไฟลทจะกำ�หนด permission

mode คอ ค�ในก�รกำ�หนด permission ก�รใชง�นของไฟล ซงมก�รแบงกลม

ก�รให permission ไว 3 กลมดงน

3

- user (u) ผ ใช (Username) ทเปนเจ�ของไฟล

- group (g) ผ ใช (Username) ทอยใน group เดยวกน

- others (o) ผ ใชคนอนๆห�กเร�ใชคำ�สง “$ ls mycommand” จะเหน permission ของไฟล mycommand มรปแบบดงน

-rwxrwxrwx 1 train1 users 0 Apr, 25 09:23 mycommand

จะเหนว�ในคอลมนแรกจะแสดงค� permission ของไฟล mycommand เปน 3 กลม

กลมท 1 คอ permission ของ user(u) กลมท 2 คอ group (g) กลมท 3 คอ others(o)

แตละกลมจะมค� permission 3 ตวดงนr กำ�หนด permission ในก�ร read เรยกดและอ�นไฟลw กำ�หนด permission ในก�ร write เปลยนแปลงแกไขขอมลในไฟลx กำ�หนด permission ในก�ร execute ไฟลนนเปนโปรแกรม

ตวอย�ง: ก�รกำ�หนด permission ของไฟล mycommand ใหส�ม�รถ read ไดทกคน $ chmod a+r mycommand

ตวอย�ง: ก�รกำ�หนด permission ของไฟล mycommand ใหส�ม�รถ execute

ซงจะทำ�ใหเร�จะส�ม�รถเรยก mycommand เปนคำ�สงได $ chmod +x mycommand

4

คำาสง cd และ pwdคำ�สง cd ใชสำ�หรบก�รเปลยนไดเรคทอร คำ�สง pwd ใชสำ�หรบก�รแสดงไดเรคทอรปจจบน

โดยปกตจะใชง�นรวมกน จงขออธบ�ยรวมกนในทนเลยรปแบบ: cd <directory_name>รปแบบ: pwdก�รเคลอนย�ยพนทในก�รใชง�น ทำ�ไดโดยใชคำ�สง cd ต�ม

ดวยชอไดเรคทอรทเปนจดหม�ยปล�ยท�ง โดยจะเขยนชอของไดเรคทอรแบบสมบรณ หรอแบบสมพนธกได สวนคำ�สง pwd ใชในก�รแสดงผลชอของไดเรคทอรทเร�กำ�ลงอยในปจจบน เชน

ตวอย�ง: ก�รแสดงว�ขณะนเร�ทำ�ง�นอยทไดเรคทอรใด$ pwd/home/train1

ตวอย�ง: เคลอนไปไดเรคทอร bin ซงอยภ�ยใตไดเรคทอรปจจบน

$ cd binตวอย�ง: ก�รแสดงว�ขณะนเร�ทำ�ง�นอยทไดเรคทอรใด

$ pwd/root

ตวอย�ง: แสดงก�รใชเสนท�งแบบสมบรณระบจดหม�ยปล�ยท�ง

$ cd /rootตวอย�ง: ก�รแสดงว�ขณะนเร�ทำ�ง�นอยทไดเรคทอรใด

$ pwd/root

ตวอย�ง: กลบไปยง Home ไดเรคทอร$ cd

ตวอย�ง: ก�รแสดงว�ขณะนเร�ทำ�ง�นอยทไดเรคทอรใด$ pwd/home/train1

5

ในตวอย�งนคงจะเหนว� ถ�ใชคำ�สง cd เฉย ๆ คอก�รระบใหกลบไปยงไดเรคทอรบ�น อนไดแก ไดเรคทอรแรกทเข�ม�เมอเรมเข�สระบบ ซงส�ม�รถเปลยนค�ของไดเรคทอรบ�นไดดวยก�รเปลยนค�ของตวแปรเชลลทชอ HOME สวน “..” คอสญญลกษณทแสดงถงไดเรคทอร พอ“ ” อนไดแก ชนทอยข�งบนชนปจจบนคำาสง cp

คำ�สง cp เปนคำ�สงสำ�หรบก�รสำ�เน�ไฟล (copy)รปแบบ: cp [option] <source>

<destination>source คอ ชอไฟลตนท�งท

ตองก�รทำ�สำ�เน�destination คอ ชอไฟลปล�ยท�งท

ตองก�รสำ�เน�ไปตวอย�ง: oldname เปนชอไฟลทตองก�ร copy และจะ

สร�งไฟลใหมชอ newname และมขอมลเหมอนตนฉบบ

$ cp oldname newname

คำาสง echoคำ�สง echo ใชในก�รแสดงขอคว�มทระบไวใน

argument เชน ถ�เร�ออกคำ�สงรปแบบ: echo [argument]argument คอ ขอคว�มหรอตวแปรท

ตองก�รใหแสดงผลตวอย�ง: ก�รแสดงขอคว�มท�งจอภ�พ

$ echo Hello world!Hello world!

ตวอย�ง: ก�รแสดงค�ของตวแปรเชลล โดยใสเครองหม�ย “$” ข�งหน�ชอตวแปร

$ echo $HOME

6

/home/train1ตวอย�ง: นอกจ�กนยงใชตรวจสอบค�ของ argument

ทเกดจ�กคำ�ยอ$ echo c*

คำาสง lsคำ�สง ls เปนคำ�สงทใชในก�รแสดงชอไฟลหรอไดเรคทอร

ยอยต�ง ๆ ทอยภ�ยใตไดเรคทอรปจจบนหรอไดเรคทอรทระบรปแบบ: ls [option] [file_name |

directory_name]file_name คอ ชอไฟลทตองก�รแสดง ในกรณท

ตองก�รระบชอไฟลdirectory_name คอ ชอไดเรคทอรทตองก�ร

แสดง ในกรณทตองก�รระบชอไดเรคทอรoption คอ ท�งเลอกอนๆ ในก�รแสดงชอไฟล ท

สำ�คญมดงน-l คอ ก�รแสดงร�ยชอไฟลแบบย�ว ขอมลทแสดงดวยท�ง

เลอกนจ�กซ�ยไปขว� ไดแก ชนดและโหมดของไฟล จำ�นวนลงค ชอเจ�ของ ขน�ดของไฟล วนททมก�รแกไขไฟลครงล�สด และชอของไฟล ซงถ�ไมใสท�งเลอกนแลว คำ�สง ls กจะแสดงเฉพ�ะชอของไฟลออกม�ก

-t แสดงชอของไฟล โดยเรยงลำ�ดบทแกไขไฟลครงสดท�ย โดยจะแสดงชอของไฟลทไดรบก�รแกไขหลงสดกอน ถ�ไมใสท�งเลอกน ls กจะพมพร�ยชอ ของไฟลเรยงต�มลำ�ดบตวอกษร

-d ใชในก�รบงคบใหแสดงขอมลของไดเรคทอรทระบไวในสวนของ argument ซงถ�ไมใชท�งเลอกนแลว คำ�สง ls จะแสดงร�ยชอไฟล ภ�ยใต“ ” ไดเรคทอรทระบแทน

-a โดยปรกตแลว คำ�สง ls จะไมแสดงชอของไฟลทมชอขนตนดวย “.” ออกม�ก�รใชท�งเลอกนเพอทจะใหแสดงร�ยชอไฟลทกไฟล เชน “.profile”

7

ตวอย�ง: ก�รใชคำ�สง ls กบ option -l$ ls –l /usr/acct/dks/book

-rw-rw-r- - l dks usr 4680 Nov 9 14:51 /usr/acct/dks/book/chapter1

-rw-rw-r- - l dks usr 3178 Nov 10 12:58 /usr/acct/dks/book/chapter2

-rw-rw-r- - l dks usr 1685 Nov 10 16:07 /usr/acct/dks/book/chapter3

ตวอย�ง: ก�รใชคำ�สง ls กบ option -l และ -d$ ls –ld /usr/acct/dks/book

drwxrwxr-x 2 dks usr 80 Nov 8 12:27 /usr/acct/dks/book

ls eg

คำาสง moreคำ�สง more ใชในกรณทตองก�รหยดก�รแสดงผลขอมลทละ 1

หน�รปแบบ: more <file_name>

file_name คอ ชอไฟลทตองก�รแสดงผลตวอย�ง: ก�รใชคำ�สง more อ�นเทกซไฟล

$ more poemsถ�ไมส�ม�รถดใหจบไดใน 1 หน�จอ, ใหใชคำ�สงตอไปนเพอดหน�

ตอไป spacebar อ�นหน�ถดไป return หรอ enter อ�นบรรทดตอไป b กลบไปหนงหน� q ออกจ�ก more

คำาสง mkdirคำ�สง mkdir ใชสำ�หรบสร�งไดเรคทอร

รปแบบ: mkdir <directory_name>

8

ตวอย�ง: ก�รสร�งไดเรคทอรชอ mydir อยในไดเรคทอรปจจบน

$ mkdir mydir

คำาสง mvคำาสง mv เปนคำาสงสำาหรบการเปลยนชอไฟลหรอ

ไดเรคทอร รปแบบ: mv <source> <destination>source คอ ชอไฟลหรอชอไดเรคทอรตนท�งdestination คอ ชอไฟลหรอชอไดเรคทอรปล�ย

ท�งตวอย�ง: ก�รเปลยนชอไฟล oldname ไปเปน

newname $ mv oldname newname

คำาสง rmคำ�สง rm คำ�สงสำ�หรบก�รลบไฟล รปแบบ: rm [option] <file_name |

directory_name>option คอทางเลอกทจะใชกบคำาสง rm โดยจะยก

ตวอยางทใชบอยๆ ไดแก-r คอ การสงใหลบไดเรคทอรและไฟลภ�ยใตไดเรคทอร

(recursive)-f คอ การสงยนยนการลบ (force) จะไมขน prompt

ถามยนยนการลบfile_name คอ ชอไฟลทตองการลบdirectory_name คอ ชอไดเรคทอรทตองการลบตวอย�ง ก�รลบม�กกว� 1 ไฟล

$ rm oldbills oldnotes badjokes

ตวอย�ง ก�รลบไดเรคทอรและไฟลภ�ยใตไดเรคทอร

9

$ rm -r ./binตวอย�ง ก�รลบแบบยนยนก�รลบ

$ rm –f oldbills oldnotes badjokes

คำาสง rmdirคำ�สง rmdir เปนคำ�สงสำ�หรบก�รลบไดเรคทอร

รปแบบ: rmdir <directory_name>directory_name คอ ชอไดเรคทอรท

ตองก�รลบตวอย�ง: ก�รลบไดเรคทอร essays

$ rmdir essaysหม�ยเหต: ไดเรคทอรทตองก�รลบตองว�งกอนทจะลบ ก�รทำ�ให

ไดเรคทอรว�งใหใชคำ�สง rm ลบไฟลภ�ยในไดเรคทอรนนๆ กอน

คำาสง telnetคำ�สง telnet สำ�หรบก�ร Remote login

รปแบบ: telnet <hostname> [port]ตวอย�ง: ก�ร telnet เข�สเครอง health.moph.go.th

port 23 จะได prompt login เข�สระบบ Unix$ telnet health.moph.go.th 23

คำาสง FTPคำาสง FTP เปนคำาสงสำาหรบการโอนยายขอมลผาน

ระบบเครอขาย TCP/IP (upload หรอ download files)รปแบบ: ftp <hostname> [port]

ตวอย�ง: ก�รตดตอไปทเครอง fubar.net แลวเปลยนไดเรคทอรเปน mystuff เพอด�วนโหลดไฟล homework11

$ ftp solitudeConnected to fubar.net.

10

220 fubar.net FTP server (Version wu- 2 4 11. ( ) Mon Apr 18

172633: : MDT 1994)ready.

Name (solitude:carlson ): jeremy31 Password required for jeremy.Password :230 User jeremy logged in.ftp> cd mystuff250 CWD command successful.ftp> get homework11ftp> quit

ตวอย�ง: ก�รตดตอไปทเครอง fubar.net แลวเปลยนไดเรคทอรเปน mystuff เพออพโหลดไฟล collected-letters

$ ftp solitudeConnected to fubar.net.

220 fubar.net FTP server (Version wu- 2 4 11. ( ) Mon Apr 18172633: : MDT

1994) ready.Name (solitude:carlson ): jeremy331 Password required for

jeremy.Password: 230 User jeremy logged in.ftp> cd mystuff250 CWD command successful.ftp> put collected-lettersftp> quit

หม�ยเหต: โปรแกรม ftp จะรบ/สงไฟลรปแบบ ascii แตส�ม�รถระบคำ�สง binary หรอ ascii ในก�รเปลยนโหมดก�รรบสงขอมล กอนก�รสงคำ�สง get หรอ put

11

คำาสง viคำ�สง vi (visual editor) editor แบบจอภ�พทนยมใชทสดใน

ระบบ unix ในก�รทำ�ง�นน vi จะแสดงขอมลในไฟลพรอมกนทละ 22 บรรทดบนจอภ�พ คำ�สงใน vi คล�ยกบ ed คอเปนตวอกษรเด ยวๆ ทใชในก�รเลอน cursor เพ ม/ลบ แกไขขอมล ค นห�ขอมล และอน ๆแทจรงแล ว vi กค อโปรแกรมเดยวกบ ex ซงเปน editor แบบบรรทด ดงนน ผใชจงส�ม�รถใชคำ�สงททำ�ง�นกบ ex ใน vi ได ก�รทำ�ง�นของ vi แบงออกเปน 2 โหมด คอ โหมดคำ�สง (comand mode) และ โหมดใสขอคว�ม (text entry mode) ก�รออกค ำ�ส งจ ะต องอย ใน command mode ซงมก�รแบงกลมของคำ�สงออกเปน 2 ชนด คอ คำ�สงแบบบรรท ด (line oriented command) และ ค ำ�ส งแบบจอภ�พ (visual oriented command)

รปแบบ: vi [file_name]file_name คอชอไฟลทตองก�รสร�งหรอแกไขซงกจะทำ�ก�รเชคดว�ไฟลทเร�ระบชอไวนนมตวตนอยหรอไม ถ�ม

vi กจะเรยกไฟลนนออกม�แกไข ถ�ไมมไฟลนเนอย vi กจะทำ�ก�รสร�งไฟลใหใหมโดยอตโนมต เร�ส�ม�รถใสชอของไฟลไดม�กกว� 1 ชอ ซงหม�ยคว�มว� vi จะเรมทำ�ก�รแกไขไฟลแรกกอน และเมอผใชออกคำ�สง :n กจะเปนก�รเรยกไฟลชอถดไปม�ทำ�ก�รแกไข

เม อแรกเร มท ำ�ง�นนน vi จะเข�ไปอยในโหมดคำ�ส ง ซ งผใช ส�ม�รถเปลยนใหเปนโหมดใสขอคว�มได ดวยก�รออกคำ�สงทใชในก�รเพมเตม หรอแกไขขอคว�ม อนไดแก คำ�สง a,i,c,o, หรอ s เมอเร�เพมเตมหรอแกไขขอคว�มเสรจแลวกตองกลบไปสโหมดคำ�สงใหม โดยก�รกดปม Esc หรอ กดปม Del สวนก�รเปลยนจ�กโหมดคำ�ส งแบบจอภ�พใหเปนแบบบรรทดโดยก�รกดปม “:” หรอ “Q” ซงหลงจ�กททำ�คำ�สงแบบบรรทดเสรจแลว กจะกลบบเข�ส โหมดแบบจอภ�พโดยอตโนมต สวนวธก�รเกบขอคว�มทแกไขเสรจแลวกลบลงในไฟล กทำ�ไดดวยก�รออกคำ�สง zz หรอ :wq

12

โครงสรางของคำาสงใน vi คอ [จำานวนเลข] คำาสง [จำานวนเลข] operand

ทำ�ใหเร�ส�ม�รถระบจำ�นวนครงทตองก�รกระทำ�คำ�สงนนได โดยก�รใสจำ�นวนเลขไวข�งหน� หรอตรงกล�ง หรอทง 2 แหงเลยกได ซงถ�เร�ระบไวทง 2 แหงกจะกระทำ�คำ�สงเปนจำ�นวนครงเท�กบผลคณของจำ�นวนเลขทง 2 สวน operand คอ ก�รระบสวนของขอมลทจะกระทำ�คำ�สง เชน ระบใหทำ�กบคำ� หรอประโยค เปนตน เชน ก�รออกคำ�สง 3 dw หรอ d3w จะเปฯก�รลบคำ�ไป 3 คำ� (d คอ delete, w คอ word) และถ�ออกคำ�สง 3d2w กจะลบออกไป 6 คำ� เปนตน

การเลอน cursorh เลอน cursor ไปท�งซ�ย 1 ตวอกษรj เลอน cursor ไปบรรทดถดไปk เลอน cursor บรรทดทอยข�งบนl เลอน cursor ไปท�งขว� 1 ตวอกษร^ เลอน cursor ไปยงตนบรรทดทเปนตวอกษรo เลอน cursor ไปยงตนบรรทดไมว�ตนบรรทดจะเปนตวอกษรหรอไม$ เลอน cursor ไปยงปล�ยบรรทดw เลอน cursor ไปยงตวอกษรแรกของคำ�ถดไป

13

โหมดคำ�สงแบบ

โหมดคำ�สงแบบ

โหมดใสขอคว�ม

เชล

b เลอน cursor ไปยงตวอกษรแรกของคำ�ปจจบน แตถ�ในปจจบนเคอรเซอรอยทตำ�แหนงตวอกษรแรกอยแลวกจะเลอนไปยงตวอกษรแรกของคำ�ทแลวe เลอน cursor ไปยงวตวอกษรสดท�ยของคำ�ในปจจบน แตถ�ในปจจบน cursor

อยทตำ�แหนงตวอกษรสดท�ยอยแลว กจะเลอนไปยงตวอกษรสดท�ยของคำ�ถดไป

( เลอน cursor ไปยงตวอกษรแรกของประโยคถดไป) เลอน cursor ไปยงตวอกษรแรกของประโยคปจจบน หรอ

ประโยคทแลว ถ�เร�กำ�ลงอยทตวอกษรแรกของประโยคอยแลว

} เลอน cursor ไปยงตวอกษรแรกของยอหน�ถดไป{ เลอน cursor ไปยงตวอกษรแรกของยอหน�H เลอน cursor ไปยงตำ�แหนงแรกของจอภ�พM เลอน cursor ไปยงตำ�แหนงกล�งของจอภ�พL เลอน cursor ไปยงตำ�แหนงสดท�ยของจอภ�พ^D หมนจอภ�พลงครงจอ^U หมนจอภ�พขนครงจอ^F หมนจอภ�พไปข�งหน� 1 จอ^B หมนจอภ�พไปข�งหลง 1 จอ

ก�รแกไขขอคว�มในโหมดคำ�สงแบบจอภ�พx ลบตวอกษร ณ ตำ�แหนง cursorc แกไขตวอกษรใหเปนตวอกษรใหมs แกไขตวอกษรใหเปนขอคว�มใหม กดปม Esc เมอใส

ขอคว�มใหมเรยบรอยแลวก�รคนห�ขอคว�มในโหมดคำ�สงแบบจอภ�พ

/ขอคว�ม คนห�ขอคว�มจ�กตำ�แหนง cursor เปนตนไป? ขอคว�ม คนห�ขอคว�มจ�กตำ�แหนง cursor ยอนหลง/^ขอคว�ม คนห�ขอคว�มจ�กตำ�แหนง cursor เปนตนไป

14

/ขอคว�ม$ คนห�ขอคว�มจ�กตำ�แหนง cursor เปนตนไป แตขอคว�มจะอยในสวนสดท�ยของบรรทด

?^ ขอคว�ม คนห�ขอคว�มจ�กตำ�แหนง cursor เปนตนไปแตเปนก�รคนห�จ�กตำ�แหนง Cursor ยอนหลง

? ขอคว�ม$ คนห�ขอคว�มจ�กตำ�แหนง cursor เปนตนไป แตขอคว�มจะอยในสวนสดท�ยของบรรทดเปนก�รคนห�ยอนหลง

/ คนห�ขอคว�มทระบไวแลวตอไป? คนห�ขอคว�มทระบไวแลวยอนหลงตอไปn คนห�ขอคว�มในทศท�งเดมN คนห�ขอคว�มเดมในทศท�งทสลบกบของเดม“ ยกเลกก�รคน โดยให cursor กลบไปอยทตำ�แหนงเดมกอนทจะเรมมก�รคนห�

ก�รเพมเตมขอคว�มa เตมขอคว�มใหมตอท�ยตำ�แหนง cursor

i เตมขอคว�มใหมตอนหน�ตำ�แหนง cursorA หรอ $a เตมขอคว�มใหมตอนท�ยของบรรทดปจจบนI หรอ ^i เตมขอคว�มตอนหน�ของบรรทดปจจบนo เตมบรรทดใหมตอนล�งของบรรทดปจจบนO เตมขอคว�มใหมตอนบนของบรรทดปจจบน

ก�รแกไขขอคว�มในโหมดใสขอคว�มใชตวลบ # หรอตวฆ� @ หรอ ^h ถอยหลง 1 ตวอกษร ^w

ถอยหลงไป 1 คำ�คำ�สงในโหมดแบบบรรทด

กลมของบรรทด คำ�สงก�รแกไขขอคว�มในโหมดคำ�สงแบบบรรทด

s/ขอคว�มเก�/ขอคว�มใหมตวอย�ง

: 2, 5s/the/this

15

: 2, 5s/the/this/g: 2, 5s/^the/this

ก�รใชอกษรพเศษละก�รหลกเลยงโหมดบรรทดตวอย�ง 4s/.ow/now/g

การเคลอนยายบรรทดรปแบบ n1,n2mn3

ตวอยาง : $-3, $0ก�รเกบขอมลลงในโหมดแบบบรรทด

ใช w ต�มดวยชอไฟลถ�ตองก�รยกเลกก�รใชง�น ใช qถ�ตองก�รยกเลกก�รใชง�นขณะทมก�รแกไขไปแลว ใช q!กลบไปจดตงตนกอนแกไข ใช e!

ก�ร copy และเคลอนย�ยขอคว�ม : ก�รใชคำ�สงแบบจอภ�พd ลบc แกไขy yankoperand เปนตวกำ�หนดว�จะทำ�คำ�สงนนกบขอมลใหญแค

ไหนw สำ�หรบคำ�ปจจบนb สำ�หรบคำ�ทแลว) สำ�หรบประโยคปจจบน( สำ�หรบประโยคทแลว} สำ�หรบยอหน�ปจจบน{ สำ�หรบยอหน�ทแลว

ก�รยกเลกคำ�สงและก�รทำ�คำ�สงซำ�u ยกเลกคำ�สงทแลวทเพมทำ�ไปU ยกเลกคำ�สงทงหมดททำ�กบบรรทดนน แตมขอแมว�

เร�จะตองอยในบรรทดเดม

16

หลงจ�กทออกคำ�สงแลว โดยไมไดเคลอนไปทไหนกอน กระทำ�คำ�สงททำ�ไปแลวซำ� โดยอ�จจะทำ�ซำ�กบสวนอน ๆ ของไฟลกไดก�รรวมและแยกบรรทด

ก�รรวมบรรทดใน vi นใชคำ�สง Jก�รเรยกคำ�สงเชลลจ�ก vi

กดปม :! ต�มดวยคำ�สงทเร�ตองก�รoption ในก�รใช vi

ก�รกำ�หนด option ใชคำ�สง set หรอ se ในโหมดคำ�สงแบบบรรทด

:se option:se no option

คำาสง picoคำ�สง pico เปน text editor อย�งง�ยของ Unix

User ของ pine นยมใช pico เพร�ะเปน editor สำ�หรบโปรแกรม pine ส�ม�รถใช menu เปนคำ�สงอยทด�นล�งของหน�จอ

รปแบบ: pico [file_name]file_name คอชอไฟลทตองก�รสร�ง เรยกด

หรอแกไขตวอย�ง: แสดงก�รเรมใช pico โดยพมพ pico ท $

prompt. $ pico

ในทกคำ�สงใช, ^ เปน "ctrl" key, กด ctrl key แลวกดตวอกษรคำ�สง:

^V - ย�ยไปหน�จอถดไป ^Y - ย�ยไปหน�จอกอนหน�น Ctrl^ - marks text เรมตน ทตองก�ร cut และ/หรอ paste ^K - copies หรอ deletes highlighted text หรอ text ท cursor อย

17

^U - uncuts or pastes text ทอยใน buffer ^O - Saves text ^X - Exits pico

คำาสง df คำ�สง df (disk free) แสดงพนท disk ทเหลอ

คำาสง duคำ�สง du (disk usage) เปนคำ�สงแสดงก�รใชง�น disk ทใช

ไปแลว หนวยเปนกโลไบท รปแบบ: du [option]

option:-a แสดงขอมลก�รใชพนท disk ของไฟลดวย (ปกตจะแสดง

เฉพ�ะของไดเรคทอร)-b แสดงขอมลก�รใชพนท disk หนวยเปนไบท-s แสดงเฉพ�ะผลรวม (summarize) ของก�รใชง�น disk

แตละไฟลหรอไดเรคทอรเท�นนตวอย�ง: ก�รแสดงก�รใชง�น disk จ�ก Home ไดเรคทอ

ร $ du -s *

คำาสง mountคำ�สงสำ�หรบเรยกใช File System โดยปกต Linux จะม

ก�ร mounting และ ก�ร umount ของ filesystems โดยอตโนมต โดยผใชไมตองจดก�รอะไรแตเมอตองก�ร mount devices ไปท file system เอง, เชน เมอจะเรยกใช floppy drive หรอ CD-ROM เร�จะตองใชคำ�สง mount

รปแบบ: mount -t fstype device mountpoint

18

fstype หม�ยถง ชนดของ filesystem บน device ทจะ mount; เชน floppy disk มไฟล Windows 95 ชนด "vfat"

device หม�ยถง special device file ซงชไปท device ต�มดวย floppy เชน, /dev/fd0 device

mountpoint หม�ยถง location ของ filesystem ท device จะถก mount ;location อยไดทกทใน system แตสำ�หรบ floppies จะอยท /mnt/floppy ดงนนก�ร mount Windows 95 floppy disk ใน drive "A:" และทำ�ให readable จ�ก Linux, ใชคำ�สง: $ mount -t vfat /dev/fd 0 /mnt/floppyแลวจะส�ม�รถแสดงชอไฟลใน drive “A:” ไดโดยคำ�สง : $ ls /mnt/floppy

CD-ROM Drives ก�ร Mount CD-ROM drive ทำ�ไดเหมอนกบ ก�ร mount

floppy disk หรอ cartridge เพร�ะ CD-ROM discs มกใช "high Sierra" ISO-9660 file format, อย�งไรกดตองบอก Linux ว�จะใช "iso9660" filesystem format: $ mount -t iso 9660 /dev/cdrom /mnt/cdromfile บน CD-ROM disc ส�ม�รถ access โดยก�ร copy จ�ก directory /mnt/cdrom แต Linux ไมอนญ�ตให copy ไปท directory /mnt/cdrom เนองจ�ก CD-ROM disc เปน read-only medium!

19

การ Copy File จาก Windows 95/98 ไปท Linux ก�ร Copy file จ�ก operating system แรกใน dual-boot

machine ไปท Linux partition เร�ตองสร�ง mount point ไปท mount Windows disk : $ mkdir /DriveCแลวใชคำ�สง mount เพอ mount device ทจำ�เปน , ใช filesystem ชนด "vfat" (Windows 95) ต�ร�ง common disk devices

Special FileDevice/dev/fd0 First floppy drive/dev/fd1 Second floppy drive/dev/cdromCD-ROM drive/dev/hda[1-16]

First hard drive (IDE 1,1) and partitions 1-16

/dev/hdb[1-16]

Second hard drive (IDE 1,2) and partitions 1-16

/dev/sda[1-16]

First hard drive (SCSI 0) and partitions 1-16

/dev/sdb[1-16]

Second hard drive (SCSI 1) and partitions 1-16

/dev/sdc[1-16]

Third hard drive (SCSI 2) and partitions 1-16

/dev/sdd[1-16]

Fourth hard drive (SCSI 3) and partitions 1-16

สมมตว� Windows อยบน IDE hard drive แรกใน computer system บน partition แรก ก�ร mount Windows hard drive ใน Linux ใช :

$ mount -t vfat /dev/hda1 /DriveCWindows drive ถก mount แลว ส�ม�รถ list content ภ�ยใน drive โดยพมพ :

$ ls /DriveCหรอ จะ list file ทงหมด ใน directory "C:Windows" ใช :

$ ls /DriveC/windows

20

คำาสง umountคำ�สง umount เปนคำ�สงทใชในก�รเลกตดตอ (umount)

File System รปแบบ: umount [option] [device |

dir]option คอ ท�งเลอกสำ�หรบก�ร unmount โดยมท�งเลอกทสำ�คญจะยกตวอย�งดงน

-h พมพ Help-a สงเลกตดตอ File System ทมร�ยก�รอยในไฟล

/dev/mtab ทงหมด-f บงคบใชคำ�สง umountdevice คอ File System ทตองก�ร unmount เชน

/dev/hda1 , /dev/hda2, /dev/hdb1, /dev/hdc1

dir คอ ไดเรคทอรทสงใหตดตอกบ File Systemก�รใชคำ�สง umount ส�ม�รถระบไดเรคทอรทตดตอกบ File

System หรอ ระบชอ File System โดยตรงกไดตวอย�ง: ก�รเลกก�รตดตอกบ File System (unmount)

โดยระบชออปกรณ (device)$ umount /dev/hdc1

ตวอย�ง: ก�รเลกก�รตดตอกบ File System (unmount) โดยระบชอไดเรคทอร

$ umount /mnt/DOS_hdc1

คำาสง ifconfig

21

คำ�สง ifconfig เปน network interface configuration tool

ตวอย�ง: ก�รตรวจสอบ status ของ sl1 interface:1. พมพคำ�สง netstat -i และด output แลวเลอก sl#

interface ตวอย�ง sl0, sl1, sl2 เปนตน 2. พมพคำ�สง ifconfig sl# และ ตรวจสอบ ifconfig

output ม key fields ดงน :

Point To Point Flag

flag น อยบน operational SLIP linkถ�ไมอย, link จะอยสถ�นะ down หรอ disconnect ใช ifconfig sl# up และ ifconfig sl# เพอดก�รเปลยนแปลง

UP Flag ชว� network sl# interface activate อย และควรจะเปน operational

Running Flag

ชว�คำ�สง slattach สำ�เรจขณะน link ถก access อย dial ไดสมบรณ และสงอน ๆ ไดรบก�รตอบกลบ และ remote end ถก return สถ�นะ CARRIER DETECT เมอสถ�นะ CD เกด flags จะถก update ดวย running bit

คำาสง netstatคำ�สง netstat ทำ�ง�นรวมกบคำ�สง ifconfig เพอแสดงสถ�นะ

ของ TCP/IP network interface รปแบบ : netstat -in

-i flag เพอดขอมลบน network interfaces -n flag พมพ the IP addresses แทน host

name

22

ใชคำ�สง verify SLIP interfaces, addresses, and hostnames ตอไปจะกล�วถง netstat -in output

ตวอย�ง แสดงว� program และ save basic settings ของ a Hayes-compatible modem เปนดงน :

Name Mtu Network Address lpkts Ierrs Opkts Oerrs Col

lo 0 1536 <Link> 2462 0 2462 0 0

lo 0 1536 127 localhost.austi 2462 0 2462 0 0

tr 0 1492 <Link> 1914560 0 21000 0

0

tr 0 1492 1293516. . glad.austin.ibm 1914560 0

21000 0 0sl 0 552 1110 1111. . . . . . 48035 0 54963 0 0sl 1* 552 1402521. .

14025215. . . 48035 0

54963 0 0netstat -in Command Output

สงเกต เครองหม�ย * ถดจ�ก sl1 interface จะแสดงว� network interface จะลง down)หรอไมส�ม�รถใชได user ส�ม�รถแกไขโดยใช คำ�สง ifconfig sl1 up ถ�เปน SLIP interface ทถกตอง

netstat ม statistics เกยวของกบ input และ output packet counts เหมอนกบ input และ output errors ท มประโยชนเมอเกด

ปญห� SLIP connections

23

ตวอย�งuser ใช ping เพอ remote host ไปท SLIP link และ

คำ�สง ping ปร�กฏ hangจงใช คำ�สง netstat -in จ�ก command shell อน and สงเกตว� Opkts เพมขน แตไมม Ipkts จ�ก remote host เปนก�รชใหเหนว� remote system ไมมก�ร return (หรอไม receive) informationตอง run คำ�สง netstat เดยวกน บน remote system เพอตรวจสอบ receipt ของ ping packets หรอ error count

translation ของ hostnames กบ Internet numbers เกยวของกบ name resolution และรวม critical ทเกยวของกบ operation ของ SLIP line

สำ�หรบก�ร debug hostname, aliases, และ routing ปญห�, ใชคำ�สง netstat -rn basename ของ host หรอ hostname เปนชอทควร return จ�ก /etc/hosts file ถ� machine ถกบรก�รโดย nameserver (เชน /etc/resolv.conf), แลว name-server จะ return qualified-domain name เตมในคำ�สงน

คำาสง rpmRed Hat Package Manager (RPM) คอ โปรแกรมสำ�หรบ

จดก�ร Package ของ Red Hat ใชสำ�หรบตดตง ลบ เรยกด และตรวจสอบ Package ต�งๆ ของ Red Hat

รปแบบ: rpm [option] ตวอย�ง: ก�รตดตง Package ใหม

$ rpm -i xsnow-1.40-5.i386.rpm-i คอท�งเลอกทใชในก�รตดตง Package-v คอท�งเลอกทใชในก�รแสดงผลก�รทำ�ง�นของคำ�สง

rpm

24

ตวอย�ง: ก�รเรยกดว�ม Package ใดตดตงไวแลวบ�ง โดยแสดงผลทละ 1 หน�

$ rpm -qa | moreตวอย�ง: ก�รเรยกดว�ม Package ชอ faq ตดตงไวแลวหรอ

ยง$ rpm -qi faq

ตวอย�ง: ก�รแสดงร�ยชอไฟลทอยใน Package ชอ faq$ rpm -ql faq

ตวอย�ง: ก�รลบ (erase) Package ชอ faq$ rpm -e faq

ตวอย�ง: ก�รตรวจสอบว�ไฟล /usr/bin/uptime ม�จ�ก Package ใด

$ rpm -qf /usr/bin/uptime

คำาสงสลบหนาจอเสมอน (Virtual Console)

คำ�สงสลบหน�จอเสมอน (Virtual Console) เพอชวยในก�รลอกอนแบบหล�ยหน�จอ โดยก�รปม <Alt> พรอมกบปมฟงกช <F1> ถง <F12> ทำ�ใหมจอภ�พใชง�นถง 12 หน�จอ

รปแบบคำ�สง (กดปมคำ�สง)

<Alt><F1>, <Alt><F2>, ... <Alt><F12>

คำาสงดเนอหาของแฟมขอความ (Text file)

คำ�สงดเนอห�ของแฟมขอคว�ม (Text file)

รปแบบคำ�สง

cat -ve ชอไฟล <Enter>

25

แสดงเนอห�ของไฟลทระบ โดยใหใสเครองหม�ย "$" เมอจบแตละหนงบรรทด เชน cat -ve sample.txt เปนตน

คำาสงเปลยนไดเรกทรอร (Change Directory)

คำ�สงเปลยนไดเรกทรอร (Change Directory)

รปแบบคำ�สง

cd <Enter>

ย�ยก�รทำ�ง�นไปยง Home Directory ของผใช

รปแบบคำ�สง

cd ชอไดเรกทรอร <Enter>

ย�ยก�รทำ�ง�นไปยง Directory ทระบ เชน cd /usr/bin

รปแบบคำ�สง

cd .. <Enter>

ย�ยไดเรกทรอรลงม� 1 ลำ�ดบ เชน ถ�อยท /usr/bin แลวใชคำ�สง cd .. กจะย�ยม�อยท /usr

คำาสงยกเลกการใชงานระบบ

คำ�สงยกเลกก�รใชง�นระบบ ส�ม�รถใชคำ�สง logout หรอ <Ctrl><D> กได ในบ�งระบบ

รปแบบคำ�สง

exit <Enter>

รปแบบคำ�สง

26

logout <Enter>

คำาสงดรายการในสารระบบ

คำ�สงดร�ยก�รในส�รระบบ (List)

รปแบบคำ�สง

ls <Enter>

ดร�ยก�รต�งๆ ในไดเรกทรอรปจจบน เฉพ�ะไฟลทไมไดถกซอน (Hidden File)

รปแบบคำ�สง

ls -a <Enter>

ดร�ยก�รต�งๆ ในไดเรกทรอรปจจบน ทกร�ยก�ร รวมถงไฟลทถกซอน

รปแบบคำ�สง

ls -l <Enter>

ดร�ยก�รต�งๆ ในไดเรกทรอรปจจบน แบบแสดงร�ยละเอยดครบ (long format)

รปแบบคำ�สง

ls -d ชอไดเรกทรอร <Enter>

ดร�ยละเอยดของไดเรกทรอรทระบ

รปแบบคำ�สง

ls ชอไดเรกทรอรหรอไฟล <Enter>

27

ดว�มไฟล หรอไดเรกทรอรทระบหรอไม

รปแบบคำ�สง

ls -c <Enter>

ดร�ยละเอยดของร�ยก�ร เรยงต�มเวล�ทสร�ง/แกไขครงสดท�ย

รปแบบคำ�สง

ls -t <Enter>

ดร�ยละเอยดของร�ยก�รต�มเวล�ทแกไขล�สด

รปแบบคำ�สง

ls -u <Enter>

ดร�ยละเอยดของร�ยก�รเรยงต�มเวล�ทเข�ใชแฟมครงล�สด

รปแบบคำ�สง

ls -F <Enter>

ดร�ยละเอยดของร�ยก�ร โดยแสดงลกษณะเฉพ�ะของร�ยก�รดวย เชน เพม "/" ท�ยชอร�ยก�รทเปน ไดเรกทรอร "*" ท�ยชอร�ยก�รทรนได "@" ท�ยชอร�ยก�รทเปน symbolic link

Options ต�งๆ ของ ls ส�ม�รถใชรวมกนได เชน ls -la เพอแสดงร�ยก�รแบบเตม รวมถงไฟลทซอน เปนตน นอกนส�ม�รถใช wildcard ผสมกบชอไฟลหรอไดเรกทรอร เชน

* แทนอกขระใดๆ

28

? แทนอกขระใดๆ หนงอกขระ

[ ] แทนอกขระทระบ เชน a[0-3] เท�กบ a0, a1, a2. a3 หรอ [a-c]1 เท�กบ a1, b1, c1 เปนตน

คำาสงสรางไดเรกทรอร

คำ�สงสร�งไดเรกทรอร (Make Directory)

รปแบบคำ�สง

mkdir ชอไดเรกทรอร <Enter>

สร�งไดเรกทรอรภ�ยใต ไดเรกทรอรปจจบน เชน mkdir homework

รปแบบคำ�สง

mkdir -p ชอไดเรกทรอร <Enter>

สร�งไดเรกทรอรเปนลำ�ดบขน เชน mkdir -p work/homework/math ซงมค�เท�กบคำ�สง

mkdir workcd workmkdir homeworkcd homework

mkdir math นนเอง

คำาสงดเนอหาของแฟมขอความ

29

คำ�สงดเนอห�ของแฟมขอคว�ม (Text file)

รปแบบคำ�สง

more [option] ชอไฟล <Enter>

แสดงเนอห�ของไฟลทระบ โดยห�กตองก�รดหน�ถดไป ใหกดปม <Spacebar> ตองก�รดบรรทดถดไป กดปม <Enter> ตองก�รดระบบคว�มชวยเหลอกด <h> หรอตองก�รจบก�รใชคำ�สง กกด <q>

Option ทส�ม�รถใชได คอ

-c แสดงแตละหน�จอ และใหลบหน�จอเก� เพอขนหน�จอใหม จะทำ�ง�นไดเรวกว�ก�รเลอนหน�จอ

-d แสดงขอคว�ม "Press space to continue, 'q' to quit"

-n แสดงจำ�นวน n บรรทด ตอหนงหน�จอ เชน -10 แสดงทละ 10 บรรทดนนเอง

+num เรมแสดงตงแตบรรทดทระบ (num)

คำาสงเปลยนรหสผาน

รปแบบคำ�สง

passwd <Enter>

คำาสงแสดงไดเรกทอรปจจบน

รปแบบคำ�สง

pwd <Enter>

30

คำาสงปดเครอง

คำ�สงปดเครอง ใชไดเฉพ�ะ root หรอ Super User เท�นน คำ�สงนมรปแบบหล�ยลกษณะไดแก

รปแบบคำ�สง

shutdown -h now <Enter>

ใหปดระบบ และปดเครองทนท (-h = halt)

รปแบบคำ�สง

shutdown -r +5 <Enter>

จะทำ�ก�รบตเครองใหมในอก 5 น�ทข�งหน� (-r = reboot)

รปแบบคำ�สง

shutdown -r now <Enter>

ใหบตเครองใหมทนท

รปแบบคำ�สง

shutdown -r เวลา<Enter>

ใหบตเครอง เมอถงเวล�ทระบ เชน shutdown -r 3:00 ใหบตเครองเมอถงเวล� 3 น�ฬก�

แนะนำาลนกซเบองตน และประวตความเปนมา

ลนกซคออะไร

31

ลนกซระบบปฏบตก�รแบบ 32 บต ทเปนยนกซโคลน สำ�หรบเครองพซ และแจกจ�ยใหใชฟร สนบสนนก�รใชง�นแบบหล�กง�น หล�ยผใช (MultiUser-MultiTasking) มระบบ X วนโดวส ซ งเปนระบบก�รตดตอผใชแบบกร�ฟฟก ทไมขนกบโอเอสหรอฮ�รดแวรใดๆ (มกใชกนม�กในระบบยนกซ) และม�ตรฐ�นก�รสอส�ร TCP/IP ทใชเปนม�ตรฐ�นก�รสอส�รในอนเทอรเนตม�ใหในตว

ลนกซมคว�มเข�กนได (compatible) กบ ม�ตรฐ�น POSIX ซงเปนม�ตรฐ�นอนเทอรเฟสทระบบยนกซสวนใหญจะตองมและมรปแบบบ�งสวนท คล �ยก บระบบปฏ บต ก �รย น กซจ�กค �ย Berkeley และ System V

โดยคว�มหม�ยท�งเทคนคแลวลนกซ เปนเพยงเคอรเนล (kernel) ของระบบปฏบตก�ร ซงจะทำ�หน�ทในด�นของก�รจดสรรและบรห�รโพรเซสง�น ก�รจดก�รไฟลและอปกรณ I/O ต�งๆ แตผใชทวๆไปจะรจกลนกซผ�นท�งแอพพลเคชนและระบบอนเทอรเฟสทเข�เหล�นนเหน (เชน Shell หรอ X วนโดวส)

ถ�คณรนลนกซบนเครอง 386 หรอ 486 ของคณ มนจะเปลยนพซของคณใหกล�ยเปนยนกซเวอรกสเตชนทมคว�มส�ม�รถสง เคยมผเทยบประสทธภ�พระหว�งลนกซบนเครองเพนเทยม และเครองเวอรกสเตชนของซนในระดบกล�ง และไดผลออกม�ว�ใหประสทธภ�พทใกลเคยงกน

และนอกจ�กแพลตฟอรมอนเทลแลว ปจจบนลนกซยงไดทำ�ก�รพฒน�ระบบเพอใหส�ม�รถใชง�นไดบนแพลตฟอรมอนๆดวย เชน DEC Alpha , Motorolla Power-PC , MIPS เมอคณสร�งแอพพลเคชนข นม�บนแพลตฟอรมใดแพลตฟอรมหนงแลว คณกส�ม�รถย�ยแอพพลเคชนของคณไปวงบนแพลตฟอรมอนไดไมย�ก

ลนกซมทมพฒน�โปรแกรมทตอเนอง ไมจำ�กดจำ�นวนของอ�ส�สมครผรวมง�น และสวนใหญจะตดตอกนผ�นท�งอนเทอรเนต เพร�ะทอยอ�ศย

32

จรงๆของแตละคนอ�จจะอยไกลคนละซกโลกกได และมแผนง�นก�รพฒน�ในระยะย�ว ทำ�ใหเร�มนใจไดว� ลนกซเปนระบบปฏบตก�รทมอน�คต และจะยงคงพฒน�ตอไปไดตร�บน�นเท�น�น

ประวตของลนกซ

ลนกซถ อกำ�เนดขนในฟนแลนด ป คศ. 1980 โดยลนส โทรวลดส (Linus Trovalds) น ก ศ ก ษ � ภ � ค ว ช � ว ท ย � ก � ร ค อ ม พ ว เ ต อ ร (Computer Science) ในมห�วทย�ลยเฮลซงก

ลนส เหนว�ระบบมนกซ (Minix) ทเปนระบบยนกซบนพซในขณะนน ซงท ำ� ก � ร พ ฒ น � โ ด ย ศ .แ อ น ด ร ว ท � เ น น บ � ว ม (Andrew S. Tanenbaum) ยงมคว�มส�ม�รถไมเพยงพอแกคว�มตองก�ร จงไดเร มตนทำ�ก�รพฒน�ระบบยนกซของตนเองขนม� โดยจดประสงคอกประก�ร คอตองก�รทำ�คว�มเข�ใจในวช�ระบบปฏบตก�รคอมพวเตอร ดวยเมอเข�เรมพฒน�ลนกซไปชวงหนงแลว เข�กไดทำ�ก�รชกชวนใหนกพฒน�โปรแกรมอนๆม�ชวยทำ�ก�รพฒน�ลนกซ ซงคว�มรวมมอสวนใหญกจะเปนคว�มรวมมอผ�นท�งอนเทอรเนต

ลนสจะเปนคนรวบรวมโปรแกรมทผพฒน�ต�งๆไดรวมกนทำ�ก�รพฒน�ขนม�และแจกจ�ยใหทดลองใชเพอทดสอบห�ขอบกพรอง ทน�สนใจกคอง�นต�งๆเหล�นผคนทงหมดต�งกทำ�ง�นโดยไมคดค�ตอบแทน และทำ�ง�นผ�นอนเทอรเนตทงหมด

ปจจบนเวอรชนล�สดของระบบลนกซทไดประก�ศออกม�คอเวอรชน 2.0.13 ขอสงเกตในเร องเลขรหสเวอรชนนกคอ ถ�รหสเวอรชนหลงทศนยมตวแรกเปนเลขคเชน 1.0.x,1.2.x เวอรชนเหล�นจะถอว�เปนเวอรชนทเสถยรแลวและมคว�มมนคงในระดบหนง แตถ�เปนเลขคเชน 1.1.x, 1.3.x จะถอว�เปนเวอรชนทดสอบ ซงในเวอรชนเหล�นจะมก�รเพมเตมคว�มส�ม�รถใหมๆ ลงไป และยงตองทำ�ก�รทดสอบห�ขอผดพล�ดต�งๆอย

33

ทำาไมถงตองเปนลนกซ

ขอคว�มบ�งสวนจ�กหนงสอ "Running Linux" ของ Matt Welsh and Lar Kaufman

เนองจ�กเปนระบบปฏบตก�รทฟร คณส�ม�รถจะขอจ�กผทมลนกซ หรอจะด�วนโหลดจ�กอนเทอรเนต หรอบบเอสไดโดยไมผดกฏหม�ย

เนองจ�กมผนยมใชม�ก ทำ�ใหมผนำ�ลนกซไปแกไขใหส�ม�รถใชง�นไดบนตวประมวลผลกล�งหล�กหล�ยตงแตอนเทล , โมโตโรล�, ดจตอลอลฟ�, พ�วเวอรพซ, ไปจนถง สป�รคของซน นอกจ�กนยงมผพฒน�โปรแกรมประยกตออกม�กนม�กม�ย มประสทธภ�พและมคณภ�พสง ลนกซเปนระบบปฏบตก�ร 32 บตเตมรปแบบ ซง ส�ม�รถจะดงเอ�พลงของเครองคอมพวเตอรออกม�ไดอย�งเตมกำ�ลง ลนกซถกพฒน� จ�กผพฒน�นบรอยทวโลก แต Linus จะเปนคนว�งทศท�งในก�รพฒน�ดวยตวเอง

มคณลกษณะของระบบ UNIX เตมรปแบบ และเปนระบบหล�กผใช หล�ยง�นอย�ง แทจรง ลนกซมระบบอนเทอรเฟสแบบกร�ฟฟคทเรยกกนว� X Windows ซงเปน ม�ตรฐ�นของระบบยนกซทวๆไป และส�ม�รถใช window manager ไดหล�ยชนด ต�มคว�มตองก�ร นอกจ�กนยงสนบสนนโปรโตคอลแบบ TCP/IP ,SLIP, PPP, UUCP และอนๆ

ผใชงานและแอพพลเคชนบนลนกซ

บรรด�ผใชง�นบนลนกซมไดหล�กหล�ย ไมว�จะเปนระดบเคอรนลแฮกเกอร ซงจะทำ�ก�รศกษ�เกยวกบก�รทำ�ง�นของระบบปฏบตก�รในระดบลก ไปจนถงเอนดยเซอรหรอผใชทวไป

คณส�ม�รถใชลนกซทำ�ประโยชนไดหล�ยอย�ง ไมว�จะเอ�ไวทำ�ก�รศกษ�ระบบยนกซ หรอคณส�ม�รถจะศกษ�ตวอย�งก�รเขยนรหสโปรแกรมทดได ห�กตองก�รจะใชแอพพลเคชนบนดอส หรอบนวนโดวส ลนกซกจะม

34

ดอสอมเลเตอร (DOSEMU) และวนโดวสอมเลเตอร (WINE) ให ส ำ�หร บอ ม เล เตอรท งสองต วน ย งอย ใ นข นทดสอบ และย งร นแอพพลเคชนของดอสกบวนโดวสไดไมม�ก แตทมพฒน�โปรแกรมทงสองนกยงทำ�ก�รพฒน�ตอไปเร อยๆ และตงเป�หม�ยว�จะตองรนแอพพลเคชนของดอสกบวนโดวสใหไดม�กทสดเท�ทจะทำ�ได ล�สดท�งบรษท Caldera ไดทำ�ก�รซอลขสทธ WABI 2.2 ซงเปนอมเลเตอร สำ�หรบรนแอพพลเคชนของวนโดวส ทใชในเวอรกสเตชนของซนม�ใสในผลตภณฑ OpenLinux ของตน

แอพพลเคชนทพฒน�ม�เพอใชง�นบนลนกซทน�สนใจกมเชน

- Emacs, Tex และ LaTeX ซงซอฟทแวรเหล�นจะใชทำ�ก�รจดเตรยม และพมพเอกส�รต�งๆ

- เวปบร�วเซอร เชน อะรน� เนตสเคป และ โมเสค

-เกมสต�งๆ เชน DOOM เปนตน

แอปพลเคชนทกล�วถงข�งตนน สวนใหญจะเปนแอพพลเคชนทแจกจ�ยฟร ผ�นท�งอนเทอรเนต แตในปจจบนส ำ�หรบลนกซแลวกเร มทจะมตล�ดของตวเองม�กขนเร อยๆ ทำ�ใหมบรษทต�งๆไดเร มทำ�ก�รพฒน�แอพพลเคชนทเปนคอมเมอรเชยลแวร ทจะตองจ�ยเงนซอห�ถ�ห�กตองก�รใชง�นแอพพลเคชนเหล�นมม�กม�ย และผพฒน�กมทงในยโรปและอเมรก� ตวอย�งเชน ด�ต�เบสเซอรฟเวอร YardSQL, JustLogic SQL สเปรตชต NEXUS และเวรดโพรเซสเซอร WordPerfect

นอกจ�กนยงมผรวบรวมแอพพลเคชนทจำ�เปน หล�ยๆชนดเข�ดวยกน และมก�รใชง�นบนระบบเดสกทอปวนโดวส ทน�ประทบใจ เชน Caldera Network Desktop โดยระบบนจะม ระบบควบคมเนตเวอรก เวปบร�วเซอร และ เวรดโพรเซสเซอร ฯลฯ ใหพรอม

35

คณส�ม�รถจะสอส�รกบอนเทอรเนต ทำ�บบเอสสวนตว ทำ�ระบบง�นแบคออฟฟศทใชง�นจรง ใชทำ�ก�รศกษ� หรอแมแตใชเปนอนเทอรเนตเซอรฟเวอร หรอ เวปเซอรฟเวอรกยงได

แอพพลเคชนอนๆทใชง�นจรงนนมตงแตระบบง�นโรงพย�บ�ล ไปจนถงระบบค�ปลกทน�สนใจคอในสงคโปรไดใชลนกซเปนเซอรฟเวอรควบคมระบบอ เมล ไรส�ยด วย ขอใหคณทดลองค นห�ด แล วคณจะพบแอพพลเคชนทถกใจคณบนลนกซ

การพฒนาระบบงานบนลนกซ

ลนกซไดทำ�ก�รเตรยม เครองมอพฒน�โปรแกรมใหเร�ไวอย�งครบครนซ งจะมตงแตแอพพลเคชนม�ตรฐ�นคอ C/C++ คอมไพเลอรของ GNU และห�กเร�ตองก�รพฒน�ระบบบน X กม TCL/TK เตรยมไวใหดวย

สำ�หรบคอมไพเลอรภ�ษ�อนๆกมเชน Perl, Smalltalk , Pascal, Lisp เปนตน ถ�คณมคว�มเชยวช�ญก�รเขยนโปรแกรมแบบ X-Base หรอ FoxPro บนลนกซกมด�ต�เบสทมก�รเขยนโปรแกรมแบบนใหเชนกน และล�สดลนกซกมจ�ว�คอมไพเลอรใหสำ�หรบผทชนชอบก�รเขยนแอพเพลตจ�ว� สำ�หรบรนบนอนเทอรเนตดวย

การเขยนโปรแกรมบนลนกซ

หล�ยคนอ�จจะมคว�มรสกว�ก�รเขยนโปรแกรมบนลนกซเปนเร องยงย�ก และลำ�บ�กในก�รเรยนร ทงนเนองจ�กลนกซเปนระบบทถกพฒน�ม�จ�กระบบยนกซซงกเปนทรกนทวไปว� ภ�ษ�คบ�รมของระบบปฏบตก�รตระกลยนกซกคอ ภ�ษ�ซนนเอง

ภ�ษ�ซเปนภ�ษ�ทบ�งคนเรยกว�ภ�ษ�ระดบกล�ง คอไมเปนภ�ษ�ระดบตำ�แบบแอสเซมบลหรอเปนภ�ษ�สงแบบ เบสค โคบอล ฟอรแทรน หรอ ป�สค�ล เนองจ�กคณส�ม�รถจะจดก�รเกยวกบเรองของพอยนเตอรได

36

อย�งอสระ และบ�งทคณกส�ม�รถควบคมฮ�รดแวรผ�นท�งภ�ษ�ซ ไดร�วกบคณเขยนมนดวยภ�ษ�แอสเซมบล ดวยขอดเหล�นเองทำ�ให โปรแกรมทถกเขยนดวยภ�ษ�ซมคว�มเรวในก�รปฏบตง�นสงกว�ภ�ษ�ทวๆไป แตกตองแลกกบก�รเรยนรและก�รฝกฝนอย�งหนก

ภาษาโปรแกรมทลนกซสนบสนน

มผค�ดก�รณว�ก�รเกดขนม�ของภ�ษ�สงต�งๆ โดยเฉพ�ะอย�งยงก�รเกดขนม�ของ คอมโพเนนทแวร เชนพวกวชวลเบสค เดลไฟ จะทำ�ใหก�รเขยนโปรแกรมดวยภ�ษ�ซ ไมมคว�มจำ�เปนอกตอไป แตถ�คณลองสงเกตดคณจะเหนว�ภ�ษ�ซกยงถกใชเปนภ�ษ�หลกในอตส�หกรรมซอฟตแวรตอไป ระบบปฏบตก�รต�งๆ คอมไพเลอร หรอซอฟตแวรทเป นทลต�งๆกยงคงถกเขยนดวยภ�ษ�ซ นอกจ�กนภ�ษ�ซก ยงม ววฒน�ก�รออกไปเร อยๆ เชนมก�รเพมเร องของ OOP (Opject Oriented Programming :ออปเจคโอเรยนเตดโปรแกรมมง หรอก�รเขยนโปรแกรมเชงวตถ) ภ�ษ�ซกถกพฒน�ตอไปเปนภ�ษ�ซพลสพลส (C++) ซงกคงคว�มส�ม�รถของภ�ษ�ซไดอย�งครบถวน แมแตภ�ษ�ใหมทม�แรงในปจจบน คอ จ�ว� (Java) กกล�วกนว�เปนภ�ษ�ทแปลงรปแบบม�จ�กซพลสพลสอกท และแนนอนว�ไมว�จะเปน ซ, ซพลสพลส หรอจ�ว� คณกส�ม�รถจะพฒน�โปรแกรมโดยใชภ�ษ�เหล�นบนลนกซได

โชคดทไมจำ�เปนจะตองเขยนภ�ษ�ซอยเพยงภ�ษ�เดยวบนระบบลนกซ / ยนกซ คณส�ม�รถเขยนโปรแกรมดวยเครองมอทง�ยกว�นน นนกคอ ก�รใชเชลลสครปต ซงบ�งคนอ�จจะเหนว�มนมลกษณะคล�ยกบก�รเขยนแบตชไฟลบนดอส แตในคว�มเปนจรงแลวเชลลสครปตมพลงม�กกว�แบตชไฟลม�ก

ตอม�มผพฒน�ภ�ษ� Perl (เพอรล) ขนม�ซงกมก�รรวมเอ�คว�มง�ยของก�รเขยนเชลลสครปตเข�กบพลงของภ�ษ�ซ คณจะเหนว�คณส�ม�รถเขยนแอพพลเคชนทมประสทธภ�พสงดวยก�รใชเพอรล เคยมผ

37

เขยนเวปเซอรฟเวอรเลกๆดวยก�รใชเพอรล นอกจ�กนเพอรลกยงถกนยมใชเขยนเปนสวนของ CGI เพอทำ�ก�รเชอมระหว�งระบบฐ�นขอมลและเวปอกดวย

ห�กสนใจก�รเขยนโปรแกรมบนระบบ GUI เชน X window แตไมตองก�รเขยนดวยภ�ษ� C ซงโดยปกตกย�กอยแลว ก�รเขยนบนระบบ X ยงถอว�ย�กขนเปนทวคณ เนองจ�กคณจะตองม�เรยนรเร องคอนเซปตของ X ดวย คณมท�งเลอกโดยก�รใช Tcl/Tk (อ�นว�ทคเคล-ทเค บ�งคนเรยก ทซแอล-ทเค) ก�รเขยนโปรแกรมดวยเคร องมอนจะง�ยแบบเดยวกบก�รเขยนดวยเชลลสครปต ทำ�ใหคณส�ม�รถเขยนแอพพลเคชนบน X ไดอย�งรวดเรว

การพฒนาโปรแกรมโดยใช wpe/xwpe

สำ�หรบคณทไมชอบก�รเขยนโปรแกรมแลวตองม�คอมไพลโดยสงจ�กคอมม�นดไลน ขอใหเรยกโปรแกรมตอไปนด wpe หรอ xwpe

 ถ�เคยใชเครองมอก�รพฒน�ซอฟตแวรจ�กค�ยบอรแลนดม�กอน เชน Turbo Pascal , Turbo Basic หรอ Turbo C/C++ คณจะเหนว� wpe/xwpe มรปร�งหน�ต�และก�รใชง�นทคล�ยคลงกนเลยทเดยว คณจะส�ม�รถเซตใหม break point เพอทำ�ก�รดบกโปรแกรมได หรอก�รเซตสภ�พแวดลอมของ เอดเตอร , คอมไพเลอร จะทำ�ไดโดยง�ย นอกจ�กน wpe/xwpe ไมไดมไวสำ�หรบทำ�ก�รพฒน�ดวยภ�ษ�ซเพยงอย�งเดยว คณอ�จจะใชมนเปนเคร องมอสำ�หรบก�รพฒน�ดวย ภ�ษ�ป�สค�ล หรอ ฟอรแทรนกได

38

 พนฐานเบองตนของยนกซและลนกซ

เครองพซของคณกเร มบตลนกซ และตอนรบคณดวยหน�จอรบชอผใชและรหสผ�น จะสงเกตเหนว�ลกษณะคล�ยกบ เวล�ตอโมเดมเข�ไปทโฮสตของ ISP (Internet Service Provider) เมอเร�ตองก�รจะใชง�นอนเทอรเนต

ใสชอผใช ถ�คณเปนคนตดตงเอง แนนอนทว�คณจะตองใสชอผใชเปน root ซงแสดงถงคว�มเปน super user ซงเปนเจ�ของระบบและต�มดวยรหสผ�นทคณไดใหไวในขนตอนก�รตดตง

Login : rootPassword : ******** 

เมอใสรหสผ�นไดถกตอง ระบบจะอนญ�ตใหคณเข�ม�ใชง�นในระบบได ซ งจะแสดงเคร องหม�ยพรอมพท เตรยมรบคำ�สง ในกรณทท ำ�ก�รลอกอนเข�ม�ดวย super user เคร องหม�ยพรอมพทจะแสดงเปน "#" แตถ�เข�ม�ในฐ�นะผใชปกตเครองหม�ยจะแสดงเปน "$"

39

ทนกส�ม�รถเข�ม�ในระบบแลว และกน�จะลองสงแสดงชอไฟลดสกหนอยโดยใชคำ�สง ls ซงยอม�จ�ก list directory

# ls

mbox

คำ�สงนจะคล�ยกบ DIR ในดอสและมนกแสดงร�ยชอไฟลออกม� ซงตอนนมอยหนงไฟลคอ mbox

คำ�สงในยนกซจะแตกต�งจ�กดอส คอเปนลกษณะทเรยกว� case-sensitive หม�ยคว�มว�ตวอกษรตวใหญ และตวอกษรตวเลกจะมคว�มแตกต�งกน เชน cat และ Cat จะมคว�มแตกต�งกน ดงนนเร�จะตองระวงสะกดตวอกษรใหถกตองต�มคำ�สงทมอยในคมอดวย

Logout หรอ exit

และแลวกจะกลบออกม�สหน�จอ ของก�รรอรบชอผใชและรหสผ�นอกคร งหนง แตในกรณทคณตองก�รจะเลกใชง�นเลย คณจะปดเคร องเฉยๆเลยเหมอนกบก�รใชง�นดอสไมได คณจะตองสงใหระบบทำ�ก�รเกบขอมลทกสงทกอย�งจ�กหนวยคว�มจำ�ลงไปเกบไวในฮ�รดดสกทงหมด และบ�งทอ�จจะตองมก�รหยดโปรแกรมทรนทงไวในหนวยคว�มจำ�บ�งง�น ไมตองเปนกงวลกบง�นพวกน คณใชแคคำ�สงเดยวเท�นน แตอย�ลม คณจำ�เปนจะตองเปน root หรอเปนผใชทมฐ�นะเทยบเท�กบ root

# /sbin/shutdown -h now สงชตด�วน (ยตก�รทำ�ง�นระบบ) และหยดเครอง

# /sbin/shutdown -r now สงชตด�วน และใหระบบทำ�ก�รบตใหม

พ�ร�มเตอร "now" ข�งหลงคอบอกใหกระทำ�คำ�สงในทนท ถ�ใสตวเลขกจะถอเปนก�ร หนวงเวล�กอนจะกระทำ�คำ�สง เมอชตด�วนเสรจแลวและ

40

ถ�เปนก�รสงแบบหยดเครอง คณกส�ม�รถปดสวทชเครองของคณไดเลย

ในกรณทเข�ใชง�นดวย ชอทะเบยนผใชธรรมด� และตองก�รเปลยนระดบ (permission) ไปเปน root กใหใชคำ�สง

$ su root (หรอ su เฉยๆ)

password : ********

# <--- สงเกตทพรอมพท '#' หม�ยคว�มว�คณมฐ�นะเทยบเท� root แลว

เชลล (Shell)

เนองจ�กลนกซถกพฒน�ขนม�โดยอ�ศยรปแบบสวนใหญม�จ�กยนกซ และผพฒน�ระยะ แรกๆกเปนผเชยวช�ญยนกซเปนสวนใหญ ดงนนห�กเรยนรยนกซเร�กจะรลนกซดวยเชนเดยวกน

เมอเร�ทำ�ก�รลอกอนเข�ม�ใชง�นในระบบ เร�ส�ม�รถจะตดตอกบเครองคอมพวเตอรโดยผ�นโปรแกรมทเรยกว� "เชลล" โดยทเชลลจะทำ�หน�ทตคว�มคำ�สงทไดรบจ�กผใชสงตอไปยงคอมพวเตอร และรบผลลพธจ�กคอมพวเตอรม�แสดงใหกบผใชอกทหนง นนคอเชลลจะทำ�หน�ทเปนตวกล�งคอยประส�นง�นก�รใชง�นระหว�งผใชและคอมพวเตอร ในดอสจะมโปรแกรมอยต วหนงท ท ำ�หน�ท คล �ยกบเชลล ก ค อโปรแกรม COMMAND.COM แตมคว�มซบซอนนอยกว�เชลลในยนกซม�ก เร�ส�ม�รถจะเขยนโปรแกรมใหใชง�นกบเชลลได ซงจะเรยกว� เชลลสครปต (shell script) จะคล�ยกบ BATCH FILE บนดอสแตมประสทธภ�พสงกว�

41

เชลลบนยนกซจะมทนยมใชกนอยสองแบบคอ Bourne shells ซงถกเรยกต�มผคด คนแรกกคอ Steven Bourne และเชลลอกแบบกคอ C shells โดยผเขยนคนแรก กคอ Bill Joy (เปนคนเขยน vi บนยนกซด ว ย เ ช น ก น ) ป จ จ บ น Bill Joy ท ำ� ง � น ใ ห ก บ บ ร ษ ท Sun Microsystems (เข�เปนผรวมกอตงบรษทคนหนงดวย)

ส ำ�หรบเ ชลลท น ยมใชง�นก นอยบนล น กซก ค อ bash (Bourne Again Shell) ซงเปน เชลลทพฒน�ม�จ�ก Bourne shells โดย Free Software Foundation มก�รเพมคว�มส�ม�รถบ�งอย�งจ�ก Bourne shells และใสคณลกษณบ�งอย�งของ C shells เข�ม�ดวย

เมอทำ�ก�รลอกอนไดสำ�เรจ bash จะทำ�ก�รแสดงพรอมพตออกม�รอรบคำ�สง นนคอ คณไดสงใหมก�รใชง�นโปรแกรมแรกบนลนกซแลว นนกคอโปรแกรม bash นนเอง

ขอควรจำา :

สงทสำ�คญอย�งหนงสำ�หรบก�รทำ�ง�นบนระบบยนกซ (อนทจรงกจำ�เปนสำ�หรบระบบ คอมพวเตอรทวๆไปดวย) กคอ ห�กคณมก�รจะทดลองแกไข หรอเปลยนแปลงอะไร บ�งอย�งกบระบบของคณ คณจำ�เปนจะตองทำ�ก�รสำ�รองขอมลเสยกอน

การใชคำาสงบนลนกซ

คำ�สงแรกกคอ cat ใหทดลองพมพคำ�ว� cat ทพรอมพตแลวกดปม Enter

42

$ cat

จะปร�กฎเคอรเซอรรอรบคำ�สงในบรรทดถดม� ใหทดลองพมพประโยคลงไปสกหนงบรรทด กดปม Enter แลวตรวจผลทเกดขน

$ catThis is a catThis is a cat

จะสงเกตเหนว� เมอเร�พมพประโยคใดลงไป cat จะพมพประโยคทเร�พมพนนออกม�ทหน�จอภ�พ ห�กตองก�รจะออกจ�กโปรแกรม cat ใหกดปม Ctrl-d ซงจะหม�ยถง ก�รสงสญลกษณ end-of-file (EOF) ไปใหกบโปรแกรม นนหม�ยคว�มว�เร� (หรออ�จเปนโปรแกรมอนๆ) ไดบอกกบโปรแกรม cat ใหทร�บว� จบก�รอ�นขอมลแลว โปรแกรม cat จะรบทร�บและหยดก�รทำ�ง�น โปรแกรมลกษณะเดยวกบ cat นมม�กบนยนกซ และโดยม�กมกจะมขน�ดเลกและมจดมงหม�ยในก�รใชง�นจำ�เพ�ะ ซงมกจะเรยกว� utility program และโดยม�กเร�ส�ม�รถกดปม Ctrl-d เพอทำ�ก�รเลกใชง�น utility program เหล�นนได ให ทดลองใชง�นโปรแกรม sort แลวสงเกตผลลพธทเกดขนว� มนทำ�ง�นอย�งไร

ห�กทดลองเรยกใชง�นโปรแกรม sort แลว และลองพมพขอมลลงไปสองบรรทด และจบก�รทำ�ง�นของโปรแกรมดวยก�รกด Ctrl-d คณจะเหนว�มนจะทำ�ก�รพมพผลลพธออกม�สองบรรทดซงเปนขอมลทคณพมพเข�ไป แตพมพออกม�ในลกษณะทเรยงลำ�ดบกน

ขอความชวยเหลอจากระบบ

ระบบยนกซจะมระบบใหคว�มชวยเหลอ ซงเปนเอกส�รทอธบ�ยคว�มหม�ยและก�รใชง�น คำ�สงต�งๆใหทร�บอย�งคร�วๆ ซงจะคล�ยกบ help ในดอส แตในยนกซคณจะตองใช

43

คำ�สง man ซงยอม�จ�ก manual

ตวอยาง ถ�ตองก�รจะทร�บร�ยละเอยดเกยวกบคำ�สง cat ใหคณใชคำ�สงดงน

$ man catCAT(1) CAT(1)NAMEcat - concatenate files and print on the standard outputSYNOPSIScat [-benstuvAET] [--number] [--number-nonblank][--squeeze-blank] [--show-nonprinting] [--show-ends][--show-tabs] [--show-all] [--help] [--version] [file...]DESCRIPTIONThis documentation is no longer being maintained and maybe inaccurate or incomplete. The Texinfo documentation isnow the authoritative source.This manual page documents the GNU version of cat. catwrites the contents of each given file, or the standardinput if none are given or when a file named `-' is given,to the standard output.

44

OPTIONS-b, --number-nonblank

คำ�สงนจะแสดงร�ยละเอยดเกยวกบคำ�สง man ม�หนงหน� ซงบ�งทคณอ�จจะไมเข�ใจทงหมด ทงนเร�จะตองมคว�มรของยนกซบ�งอย�งกอน และโชคร�ยทไมมคำ�อธบ�ยคำ�สงบนยนกซออกม�เปนภ�ษ�ไทย เนองจ�กยงไมมผคดจะทำ�

ในด�นล�งของคำ�อธบ�ย จะมเครองหม�ย ":" หรอ "-more-,Line1" หรอทคล�ยกน ซงเปนเครองหม�ยพรอมพตของโปรแกรม more หรอ page (แลวแตกรณ) จดประสงคคอ เนองจ�กคำ�อธบ�ยคำ�สงของยนกซนน อ�จมคว�มย�วม�กกว�หนงหน� ดงนนก�รใช more หรอ page เข�ม�ชวย จะทำ�ใหเร�ส�ม�รถหยดอ�นเอกส�รในแตละหน�ไดทน คณส�ม�รถกดปม spacebar เพอสงใหเปดคำ�อธบ�ยในหน�ถดไป หรอกดปม q เพอออกจ�กระบบใหคว�มชวยเหลอ

ห�กตองก�รคนห�หวขอเกยวกบคำ� (keyword) ทคณสนใจ ตวอย�งเชนคณอ�จสนใจ คำ�ว� "ps" หรอ "Postscript" และคณตองก�รคำ�อธบ�ยเพมเตม คณส�ม�รถใช man เข�ม�ชวยในกรณนไดโดยใชคำ�สง

 man -k ps

และ

man -k Postscript

man จะทำ�ก�รแสดงหวขอทเกยวของกบทเร�ตองก�รคนห�ออกม� วธนจะมประโยชน ในกรณทคณไปเจอ keyword หรอคำ�ทคณไมทร�บคว�มหม�ยต�งๆ

โครงสรางของระบบไฟลและไดเรกทอร

45

ในระบบยนกซทำ�ก�รเกบขอมลโดยใช ไฟล และ ไดเรกทอร เข�ม�ชวย โดยจะมลกษณะเปนรปแบบของ heirachy หรอโครงสร�งแบบตนไม ห�กคณคนเคยกบดอสม�กอน จะเหนว�มรปแบบก�รเกบขอมลทคล�ยกน เพยงแตก�รใชง�นจะแตกต�งกนบ�ง

ไดเรกทอรจะเปรยบเสมอนแฟม ทส�ม�รถเกบไฟลต�งๆ (เหมอนกบกระด�ษ) ในไดเรกทอรล ำ�ดบบนๆ กเหมอนกบแฟมขน�ดใหญ ซ งนอกจ�กจะเกบไฟลไดแลวกยงส�ม�รถเกบไดเรกทอรอนๆไดดวย

ไดเรกทอรลำ�ดบบนสดจะถกเรยกว� ไดเรกทอรร�ก (root directory) ซงจะประกอบไปดวยไฟลและไดเรกทอรต�งๆ ในไดเรกทอรทยอยลงม�กอ�จจะประกอบไปดวยไฟลและไดเรกทอรไปเรอยๆ

ในไฟลแตละไฟลจะตองมชออย จะมชออยสองแบบทใชอ�งถงไฟลได คอชอแบบย�ว และชอแบบสน ตวอย�งชอแบบสนกคอ "note" และถ�จะอ�งถงชอแบบย�ว กอ�จจะอ�งไดเปน "/home/mary/note"

ใหสงเกตช อย�วของไฟลน ต วอกษรซ�ยสดค อ "/" ซ งจะระบถ งไดเรกทอรร�ก ซงเปนไดเรกทอรลำ�ดบบนสด ในไดเรกทอรร�กนจะมไดเรกทอร "home" บรรจอยและภ�ยใตไดเรกทอร "home" กจะมไดเรกทอร "mary" ไฟล "note" ของเร�กจะอยภ�ยใตไดเรกทอร "mary" นนเอง

สรปคอ ในก�รอ�งถงช อแบบย�ว ช อทงหมดกอนหน�ช อไฟล (คอ "/home/mary") จะ

เปนชอของไดเรกทอร สวนชอ "note" จงจะเปนชอของไฟลจรงๆ

46

ตวอย�งนเปนโครงสร�งของไดเรกทอรในยนกซ (เอ�ม�ใหดเพยงบ�งสวน) ไดเรกทอร บ�งอนจะเปนไดเรกทอรของระบบ ซงจะมก�รถกใชง�นโดยเฉพ�ะ

การขอดชอของไฟล

ดงทไดแนะนำ�แลวในตอนตนของบทคว�ม คณส�ม�รถจะใชคำ�สง "ls" เพอจะดไฟลต�งๆ ได ถ�ห�กคณใชคำ�สง "ls" ในไดเรกทอรทไมมไฟล คณจะไมเหนผลลพธใดๆ (ตรง ข�มก บดอสทจะบอกว� No file found) วธนเปนรปแบบของยนกซทบอกคณใหทร�บว�ไมมไฟลอะไรอยในไดเรกทอรน

ในก�รใชง�นยนกซจะมคำ�พดวลหนงคอ "No news is good news" นนคอระบบยนกซ จะมก�รแจงขอคว�มออกม�ใหนอยทสด และถ�มก�รแจงม�แลว หม�ยคว�มว�อ�จมปญห� บ�งอย�งเกดขน

จ�กโครงสร�งของไดเรกทอรข�งบนคณอ�จสงสยว� ในระบบยนกซมไดเรกทอรตงม�กม�ย และกน�จะมไฟลเปนจำ�นวนม�กดวย ทำ�ไมเมอสงแสดงผลดวย ls ถงปร�กฏผลลพธออกม� เปนไฟลเพยงไมกไฟล ทงนกเนองจ�กคำ�สง ls จะทำ�ก�รแสดงชอของไฟลและไดเรกทอร ทมอยใน

47

ไดเรกทอรท คณอยในขณะนน หรอ ไดเรกทอรป จจบน (current directory) คณส�ม�รถจะระบใหแสดงชอของไฟลทมอยในไดเรกทอรอนกไดเชน

# ls /bin etc lost+found opt sbin varboot home mnt proc tmpdev lib net root usr

คำ�สงนจะเปนก�รแสดงชอของไฟลและไดเรกทอรทมอยในไดเรกทอร ร�กออกม�ห�กตองก�รใหมนแสดงดวยว�ชอไหนเปนไฟล ชอไหนเปนไดเรกทอร หรอเปนไฟล ชนดพเศษ คณจะตองระบตวเลอก (option) เพมเตมคอ option "-F" ตวอย�ง

# ls -F /bin/ etc/ lost+found/ opt/ sbin/ var/boot/ home/ mnt/ proc/ tmp/dev/ lib/ net/ root/ usr/

ใหทดลองใชคำ�สง ls กบไดเรกทอรอนๆด โดยทวไปแลวยนกซสวนใหญ จะตองมก�รระบ option ดวย ซงถ�คณใช man ดคณอ�จจะวเหน รปแบบของก�รใชง�นคำ�สงคล�ยๆกบดงตอไปน

ls [-arF] [directory]

นคอ รปแบบ (template) ของคำ�สง คณจะสงเกตเหนเคร องหม�ย "[" และ "]" สงทระบไวในเครองหม�ยก�มปดงกล�ว หม�ยคว�มว�เปน option เร�อ�จจะใสหรอ ไมใสไวกได

การปฏบตการกบไดเรกทอร

48

ห�กตองก�รอย�กจะทร�บว�คณกำ�ลงอย ณ ไดเรกทอรไหนในขณะน คณส�ม�รถใชคำ�สง

pwd

เพอใหแสดงชอของไดเรกทอรท คณก ำ�ลงอยในขณะนนออกม�ได (current directory) pwd ย อ ม � จ � ก ค ำ� ว � print work directory และถ�คณตองก�รย�ยเปลยนไปอยไดเรกทอรอน คณส�ม�รถใชคำ�สง cd ได คำ�สง นโดยมรปแบบคอ

cd [directory]

โดยถ�ห�กสง cd เฉยๆ จะหม�ยคว�มว� คณตองก�รจะกลบไปทไดเรกทอรแรกสดท คณเข �ม�หล งจ�กท ำ�ก�รล อกอ น (home directory)

ในทกไดเรกทอรจะมรปแบบทใชก�รอ�งถง ไดเรกทอรทอยลำ�ดบเหนอขนไป และ ไดเรกทอรทหม�ยถงไดเรกทอรตนเอง คอ

cd .. หม�ยถงตองก�รย�ยไปอยไดเรกทอรทอยล ำ�ดบเหนอขนไปและ cd . หม�ยถงระบไดเรกทอรตนเอง (current directory)

ดงนนก�รอ�งชอของไฟล note ข�งบนนอกจ�กจะอ�งดวยชอเตมและชอแบบสนแลว ยงส�ม�รถอ�งไดอกแบบ (ในกรณทไดเรกทอรปจจบนเปน "/home/mary") คอ

./note

และถ�ห�กตองก�รสร�งไดเรกทอรใหม ส�ม�รถใชคำ�สง

mkdir [directory]

ห�กตองก�รลบไดเรกทอร กใหใชคำ�สง

rm [directory]

49

การปฏบตการกบไฟล

ในระบบยนกซเปนระบบทเกยวของกบผใชหล�ยคน ดงนนระบบยนกซจงม ก � ร ก ำ� ห น ด เ ก ย ว ก บ เ ร อ ง ส ท ธ ท จ ะ เ ข � ถ ง แ ฟ ม ข อ ม ล (file permission) ในระบบได ซ งคณส�ม�รถจะขอด permission ของไฟลไดจ�กคำ�สง

$ ls -ldrwxr-xr-x 2 root root 1024 Nov 17 21:49 axhomedrwxr-xr-x 2 root root 1024 Dec 28 13:57 backup-rw------- 1 root root 6 Mar 31 23:26 dead.letter-rw------- 1 root root 3075 Apr 15 03:49 mbox

จะเหนคอลมนแรก ซงจะเปนคอลมนทระบเกยวกบเร อง permission ของไฟล

type คอชนดของไฟล ถ�ห�กไมระบ (-) จะหม�ยคว�มว�เปนไฟลปกต แตถ�ห�กเปน (d) จะหม�ยคว�มว�เปนไดเรกทอร และถ�เปน (b) จะหม�ยถงเปน device file แบบ block ห�กเปน (c) หม�ยถง device file แบบ character นอกจ�กนนยง มรปแบบชนดอนๆอก

50

user permission จะระบระดบก�รอนญ�ตใหเข�ถงไฟลในระดบผใช (ตวเอง)

r จะหม�ยถง "อ�นไฟลได" (readable)

w จะหม�ยถง "เขยนไฟลได" (writable)

x จะหม�ยถง "ส�ม�รถเรยกใชง�นได หรอรนได" (executable)

group permission จะระบระดบก�รอนญ�ตใหเข�ถงไฟลในระดบกลมผใช (group) ซงจะมรปแบบเหมอนกบ user permission

other permission จะระบระดบก�รอนญ�ตใหเข�ถงไฟลในระดบผใชร�ยอนๆ ทไม ไดอยกลมเดยวกน รปแบบกจะเหมอนกนกบ user permission

ในระบบยนกซจะมไฟลทมองไมเหนอยดวย (hidden file) ซงไฟลเหล�นเมอ ใชคำ�สง ls ธรรมด� จะไมส�ม�รถมองเหนได เร�จะตองใช option -a ดงตวอย�ง

# ls -a. .saves-622-daffy.kaiwal.com~.. .seyon.FVWM95-errors .tcshrc.Xauthority .tin.Xclients .xboing-scores.Xclients,bkp .xfm.Xdefaults .xsession.bash_history .xsession-errors

51

.bash_logout axhome

.bash_profile backup

.bashrc dead.letter

.cshrc mbox

hidden file เหล�นจะถกนำ�หน�ดวย จด "." ซงถ�เร�ไมใช option -a กจะ มองไมเหนไฟลเหล�นน โดยทวไปมกจะใชไฟลแบบนเพอเกบขอมลเฉพ�ะของรปแบบ ก�รทำ�ง�นของผใช (user environment) เชน .bash_profile , .xsession เปนตน

COPY

เร�ส�ม�รถทำ�ก�รสำ�เน�แฟมขอมล (หรออ�จจะเปนไดเรกทอรดวยกได) โดยใชคำ�สง

cp file1 file2

คำ�สงข�งบนจะทำ�ก�รสำ�เน�แฟมขอมล (copy) จ�ก file ไปเปนชอ file2REMOVE

ห�กตองก�รทำ�ก�รลบแฟมขอมล (หรออ�จจะเปนไดเรกทอร) กส�ม�รถใชคำ�สง

rm filenameMOVE

เร�ส�ม�รถใชคำ�สง mv เพอทำ�ก�รย�ยแฟมจ�กไดเรกทอรหนง ไปสอกไดเรกทอรหนง

mv filename directory

52

คำ�สงข�งบนจะทำ�ก�รย�ยแฟมชอ filename จ�กไดเรกทอรปจจบน ไปสไดเรกทอรท ชอ directory นอกจ�กนเร�ส�ม�รถใชคำ�สง mv เพอใชทำ�ก�รเปลยนชอไฟลได

mv file1 file2

คำ�สงนจะทำ�ก�รเปลยนชอจ�ก file1 ไปเปนชอ file2

พนฐานของเนตเวอรก

มนษยเร มรจกก�รสอส�รขอมลม�น�นแลว ตงแตสมยโบร�ณเร�รจกก�รใชจดหม�ยผกไปกบนกพร�บสอส�ร พฒน�เปนก�รสงขอมลผ�นโทรเลข ก�รพดคยผ�นโทรศพทและในทสดกพฒน�เปนก�รสอส�รขอมลระหว�งคอมพวเตอร

ก�รพฒน�ก�รสอส�รขอมลระหว�งคอมพวเตอรเร มมแนวคดม�น�นแลว โครงก�รทสำ�คญของสหรฐอเมรก� ซงเปนโครงก�รเกยวกบท�งทห�ร ตองก�รทจะเชอมโยงระบบคอมพวเตอรในประเทศเข�ดวยกน และคดคนห�วธทจะปองกนไมใหก�รสอส�รของทงระบบตองหยดชะงก ห�กเสนท�งก�รสอส�รบ�งเสนท�งถกทำ�ล�ยไป ระบบจะตองมคว�มส�ม�รถในก�รเลอกห�เสนท�งก�รสอส�รเสนท�งอนทใชง�นเปนปกตได ในทสดระบบดงกล�วนกไดถกพฒน�ใชขนม�เพอก�รศกษ�วจย และใชในเชงพ�ณชยในทสด ซงกคอระบบเครอข�ยอนเทอรเนตในปจจบนนนเอง ปจจบนระบบเครอข�ยอนเทอรเนตนบว�มบทบ�ทม�กม�ยมห�ศ�ล และนบวนจะยงเปลยนแปลงวถชวตของมนษยเข�ไปทกท

การใชงานเนตเวอรก

ก�รเชอมตอคอมพวเตอรเข�ดวยกน จะมจดประสงคเพอส�ม�รถใหใชทรพย�กรรวมกน ผทใชง�นอยบนคอมพวเตอรเครองหนง จะส�ม�รถใชบรก�รทรพย�กรของเครองคอมพวเตอรอกเคร องหนงซงอยห �งไกล

53

ออกไปได สำ�หรบจดมงหม�ยอน เชนเพอเนน คว�มน�เชอถอของระบบ และก�รลดค�ใชจ�ยลง

ปกตจะทำ�ก�รจำ�แนก ระยะห�งของก�รสอส�รออกเปนรปแบบต�งๆดงตอไปน

ต�ร�งแสดงเนตเวอรกกบระยะห�งต�งๆ ระยะท�งระหว�งโปรเซสเซอร โปรเซสเซอรอยท ตวอย�งเชน

ร ะ ย ะ ท า ง ร ะ ห ว า งโปรเซสเซอร

โปรเซสเซอรอยท ตวอยางเชน

0.1 เมตร วงจรภ�ยในบอรด Data flow machine

1 เมตร ภ�ยในระบบ Multiprocessor

10 เมตร ภ�ยในหอง 

100 เมตร ในอ�ค�ร Local area network

1 กโลเมตร ในสถ�บนก�รศกษ� 

10 กโลเมตร ในเมอง Wide area network

100 กโลเมตร ในประเทศ Long Haul Network

1,000 กโลเมตร ในทวป ก�รตอระหว�ง long haul

10,000 กโลเมตร ในด�วเคร�ะห Internet

54

โครงสรางของเครอขาย

ภ�ยในเนตเวอรกจะม เครองคอมพวเตอรประเภทต�งๆ ททำ�หน�ทต�มคำ�สงของผใชจะเรยกว� Host (end system) ซงระบบแรกๆจะถกเชอมผ�น subnet แตในระยะหลงเนองจ�กมขน�ดเครอข�ยกว�งขว�งขน รวมทงมคว�มซบซอนของก�รสอส�รขอมลม�กขน จะมระบบสลบขอมลเข�ม�ชวยในก�รสอส�รขอมลระบบสลบขอมลนจะเรยกว� IMP (Interface Message processor) บ�งทอ�จจะเรยกว� package switching node หรอ intermediate system กม

ปกตรปแบบก�รเชอมตอจะเปนแบบ จดถงจด (point to point) และแบบกระจ�ย (broadcast channel)

 ก�รเชอมตอแบบจดถงจด จะประกอบดวยส�ยเคเบล หรอส�ยสอส�รเชอมตอระหว�ง IMP ของแตละจดเข�ดวยกน ในกรณตองก�รจะทำ�ก�ร

55

สอส�รระหว�ง IMP ซงไมมส�ยสอส�รเชอมตอเข�ดวยกน จะตองทำ�ก�รส งผ � น IMP ต วอ นๆท อย ใ กล เค ยงแทน เม อ กล มของ ข อ ม ล (message หรอ packet) ถกสงจ�ก IMP ออกม�แลว IMP ตวกล�งจะทำ�ก�รเกบแพคเกตเอ�ไว รอจนกระทงส�ยทใชสงว�งแลวจงสงแพคเก ตออกไป ว ธ แบบน จ ะถก เร ยกว � store and forward หรอ packet switched 

 

56

ก�รเชอมตอแบบกระจ�ย จะมชองท�งเชอมสญญ�ณเพยงชองท�งเดยว และตองใชรวมกบเนตเวอรกอนๆ เมอแพคเกตถกสงออกไปแลว IMP อนๆจะไดรบสญญ�ณในเวล�ทใกลเค ยงกน เม อ IMP ได รบสญญ�ณแลวจะตรวจดว�เปนแพคเกตของตนหรอไม ไดจ�ก address ภ�ยในแพคเกตนน ห�กไมตรงกบ address ของตนเอง แพคเกตนนกจะถกทงไป

สถาปตยกรรม

ในก�รออกแบบเนตเวอรกนน จะทำ�ก�รแบงหน�ทของก�รทำ�ง�นต�งๆออกเปนลำ�ดบชน (layer) โดยทแตละเลเยอรจะทำ�ก�รรบขอมลจ�ก เลเยอรทสงกว�ลงม� และสงผ�นไปใหเลเยอรทตำ�กว�ลงไปเร อยๆ จนถงเลเยอรลำ�ดบล�งสด ซงจะเปนตวกล�งท�งก�ยภ�พ (physical medium) หรอส�ยสญญ�ณทใชทำ�ก�รสงขอมลกนจรงๆ

เร�มกจะมองว� เกดก�รสอส�รกนระหว�งเลเยอรทมลำ�ดบตรงกน กบคอมพวเตอรทงสองฝ�ยขน ซงจะเรยกว�ก�รสอส�รเสมอน (virtual communication) แตในคว�มเปนจรงแลว ก�รสอส�รทเกดขนจรงจะถกสงผ�นต�มเลเยอรลงม�จนกระทงถงเลเยอรลำ�ดบล�งสด ซงเปนตวกล�งก�รสอส�ร และสงผ�นไปใหคอมพวเตอรอกด�นหนงและผ�นเลเยอร จ�กชนล�งสดไปจนถงเลเยอรชนบนสด วธก�รทเลเยอรในลำ�ดบท ตรงกนของเคร องทท ำ�ก�รส อส�รกน จะถกเรยกว�โปรโตคอล (protocol)

ตวอย�งเชนก�รสอส�รแบบ IRC ผ�นอนเทอรเนต เร�มองดเหมอนว� เกดก�รสอส�รขนจรงๆระหว�ง เร�กบเพอนของเร�ทอยห�งไกลออกไป แตในคว�มเปนจรงเมอเร�ทำ�ก�รพมพขอคว�ม ขอคว�มนนจะถกดดแปลงตกแตงและถกสงลงไปในเลเยอรก�รสอส�รลำ�ดบตำ�กว� ในกรณนโปรแกรม IRC ทเร�และเพอนเร�ใชจะตองมวธก�รสอส�รหรอโปรโตคอลแบบเดยวกน (นเปนเพยงก�รเปรยบเทยบ เนองจ�กก�ร

57

สอส�รทเกดขนจรงจะตองผ�น Chat server กอนทจะมก�รสงขอมลของแตละฝ�ยไปใหกน)

 

แบบจำาลองของ OSI (The OSI Reference model)

เพอจะส�ม�รถทำ�ก�รอธบ�ย สถ�ปตยกรรมเครอข�ยคอมพวเตอรไดเข�ใจอย�งละเอยด รวมทงเพอแสดงถงตวอย�งก�รออกแบบเลเยอร และรปแบบของโปรโตคอลจงไดมก�รพฒน�แบบจำ�ลอง (model) ของเนตเวอรกข นม� แบบจ ำ�ลองน ได ถกพฒน�โดย International Standard Organization (ISO) และเรยกชอแบบจำ�ลองนว� OSI (Open System Interconnection) ซงจะมทงหมด 7 เลเยอร โดยหลกก�รออกแบบเลเยอรคอ

1. เล เยอ ร จ ะ ถ กก ำ� ห นดข นม � เม อ ม ข อ แ ต กต � ง ด � น แ น ว ค ด (abstraction)

2. แตละเลเยอรจะมก�รกำ�หนดก�รทำ�ง�นอย�งละเอยด

3. ฟงกภ�ยในเลเยอรจะพย�ย�มมงไปสระดบม�ตรฐ�นของโปรโตคอล

4. ขอบเขตของเลเยอรจะถกเลอกและจำ�กดใหมปรม�ณก�รเชอมตอ ระหว�งเลเยอรใหนอยทสด

5.จำ�นวนของเลเยอรจะตองม�กพอทจะทำ�ใหฟงกชนทจำ�เปนและแตกต�งกนไมอยในเลเยอรเดยวกน และจำ�นวนเลเยอรจะตองไมม�กจนเกนไป

  

58

 

1. เลเยอร  : Physical layer

เลเยอรนจะเกยวของกบก�รสงขอมลระดบบต ผ�นชองสอส�รขอมล โดยก�รออกแบบจะตองแนใจว�จะส�ม�รถสงขอมลออกไป และปล�ยท�งจะตองรบขอมลนนไดอย�งถกตอง โดยสวนใหญจะเปนขอกำ�หนดเกยวกบเรองของแรงดนไฟฟ� ว�จะตองใชแรงดนเท�ไรสำ�หรบแทนเลข "1" และเท�ใดสำ�หรบแทนเลข "0" ระยะเวล�ในก�รสงแตละบตจะตอง

59

ห�งกนเท�ใด รวมถงรปแบบของคอนเนคเตอร วศวกรไฟฟ�จะเกยวของโดยตรงกบเลเยอรในลำ�ดบชนน

2. เลเยอร  : Data link layer

จดประสงคหลกของเลเยอรนคอ จะทำ�ก�รควบคมก�รสงขอมลดบใหเหมอนกบว� ไมม ขอผดพล�ดเกดขน ทำ�ใหเลเยอรในลำ�ดบถดไปไมตองสนใจในเรองน วธก�รคอจะตอง ทำ�ก�รแตกขอมลออกเปนกอนๆเรยกว� เฟรมขอมล (data-frame) แลวทำ�ก�รสงออกไปทละชด และรอก�รตอบรบ (acknowledge frame) กลบม�

ในกรณทมสญญ�ณรบกวน ทำ�ใหสญญ�ณข�ดห�ยไป จะตองมก�รบอกใหเครองตนท�งทำ�ก�รสงขอมลทห�ยไปนนกลบม�ใหใหม นอกจ�กนจะตองมก�รพกขอมลไวในบฟเฟอร ห�กคว�มเรวในก�รสงขอมลของทงสองฝ�ยไมเท�กน

3. เลเยอร  : Network layer

หน�ทหลกของเลเยอรน จะเกยวของกบก�รห�เสนท�ง (route) เพอพจ�รณ�ว�แพคเกตจะถกสงจ�กตนท�งไปยงปล�ยท�งไดอย�งไร ก�รกำ�หนดเสนท�งอ�จจะกำ�หนดตงแตเรมตนตดตอเลย หรออ�จจะส�ม�รถเปลยนแปลงตลอดเวล� (dynamic) กได นอกจ�กนกมเร องทจะตองพจ�รณ�ห�กมก�รสงขอมลข�มเนตเวอรก แลวมคว�มแตกต�งระหว�งเนตเวอรก หรอใชโปรโตคอลแตกต�งกน เนตเวอรกเลเยอรจะตองทำ�ก�รจดก�รกบปญห�เหล�นเพอใหแตละเนตเวอรกส�ม�รถเชอมตอกนได เสมอนเปนเนตเวอรกเดยวกน

4. เลเยอร  : Transport layer

เลเยอรนจะคอยทำ�ก�รตดตอกบเลเยอรถดไป (session layer) เพอคอยแยกขอมล ใหมขน�ดพอเหม�ะและสงตอใหกบ network layer พรอมทงตรวจสอบว�ขอมลไดถกสงไปถงยงปล�ยท�งไดอย�งเรยบรอย

60

หรอไม โดยเลเยอรนจะตองจดก�รไดอย�งมประสทธภ�พเพอเปนก�รแยกให session layer เป นอ สระจ�กก�รเปลยนแปลงท�งด �นฮ�รดแวร

5. เลเยอร  : Session layer

นอกจ�กจะทำ�ก�รสงขอมลแบบเดยวกบ transport layer แลว ยงมก�รใหบรก�รอนๆเชน ก�รยอมใหผใชง�นเข�ไปใชง�นยงเครองทอยห�งไกลออกไป (remote login) หรอทำ�ก�รถ�ยโอนไฟลระหว�งเคร อง น อ ก จ � ก น ย ง ท ำ� ห น � ท เ ก ย ว ก บ ก � ร ซ ง โ ค ร ไ น ซ เ ซ ช น (synchronization) หรอทำ�ใหสองระบบทำ�ง�นสมพนธกน

6. เลเยอร  : Presentation layer

เลเยอรนจะสนใจในเร องของรปแบบของขอมล เชนก�รเปลยนรหสข�มจ�ก ASCII เปนรหส EBCDIC เพอทำ�ใหคอมพวเตอรทมก�รแทนรหสต�งกนส�ม�รถสอส�รกนได นอกจ�กนกอ�จทำ�ก�รลดขน�ดของขอมล (data compression) ห ร อ ท ำ� ก � ร เ ข � ร ห ส ข อ ง ข อ ม ล (data encryption) เพอปองกนก�รโจรกรรมขอมลไดดวย

7. เลเยอร  : Application layer

เลเยอรบนสดจะเกยวของกบ โปรโตคอลม�กม�ย ซงจะมก�รใชง�นทแตกต�งกนโดยเฉพ�ะ ตวอย�งเชนก�รควบคมเทอรมนอลชนดต�งๆ รปแบบก�รแสดงผลท�งจอภ�พอ�จมคว�มแตกต�งกน กอ�จมก�รกำ�หนดเทอรมนอลเสมอน เพอเปนตวกล�งในก�รควบคมก�รทำ�ง�นของเทอรมนอลจรงๆ (คล�ยกบ java bytecode ทเปนรหสกล�งสำ�หรบ java compiler จะทำ�ก�รตคว�มใหส�ม�รถทำ�ง�นทเครองต�งชนดกนได)

ตวอยางของเนตเวอรก เปรยบเทยบกบโมเดลของ OSI

61

ARPANET : Advanced Research Project Agency Network เกดจ�กโครงก�รวจยท�งก�รทห�รของ กระทรวงกล�โหมของสหรฐอเมรก�โดยเรมตนจ�กมห�วทย�ลยบ�งแหง และเพมจำ�นวนขนม�กเรอยๆ (ปจจบนกล�ยเปนระบบอนเทอรเนต)

ARPANET ไมไดมก�รแบงรปแบบต�มแบบของ OSI เนองจ�กมก�รใชง�นกอนกำ�หนดม�ตรฐ�น OSI เกอบ 10 ป โปรโตคอลก�รสอส�รระหว�ง IMP จะเปนก�รผสมผส�นระหว�ง layer 2 และ layer 3 นอกจ�กนยงมกระบวนก�รตรวจสอบคว�มถกตองของขอมลทฝ งรบของ IMP ดวย

ARPANET มโปรโตคอลทท ำ�ง�นคล�ยในแบบจ ำ�ลองของ OSI ท network layer และ transport layer เ ร ยกว � IP (Internet Protocol) มลกษณะแบบ connectionless และถกออกแบบม�ใหตอกบ LAN และ WAN ทตอกบ ARPA internet

โ ป ร โ ต ค อ ล ข อ ง ARPANET ท transport layer ท ำ� ง � น แ บ บ connection-oriented เรยกว� TCP (Transmission Control Protocol) ซงจะคล�ยๆกบ โปรโตคอลของ OSI ท transport layer แตมคว�มแตกต�งกนในด�นร�ยละเอยด และ TCP ถกใชง�นอย�งแพรหล�ยม�กในระบบปฏบตก�รตระกล UNIX

ARPANET ในระยะแรกไมม session และ application protocol แตภ�ยหลงกม application protocol ต�งๆ ซงไมไดมโครงสร�งแบบเดยวกบ OSI บรก�รทมเชน FTP (File Transfer Protocol) หรอก�รถ�ยโอนไฟล, SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) สำ�หรบใชง�นจดหม�ยอเลคโทรนคส และ TELNET สำ�หรบก�รขอใชง�นจ�กระยะไกล ในระยะหลงๆเมอ ARPANET ไดกล�ยเปนอนเทอรเนต แลว ไดมก�รพฒน� application protocol ขนม�ม�กม�ยภ�ยหลง เชน HTTP, NNTP เปนตน

62

การพฒนาเนตเวอรกบนลนกซ

เนองจ�กลนกซเปนโอเอสทเกดม�จ�กเนตเวอรกระหว�งประเทศ ดงนนจงไมน�เปนทแปลกใจทจะมก�รนำ�เอ�คว�มส�ม�รถท�งด�นเนตเวอรกไปใส ใหก บลนกซตงแตชวงเร มแรกของก�รพฒน� ในชวงแรกจะเปนก�รพฒน� UUCP และตอม�กเร มมก�รพฒน� TCP/IP ในชวงฤดใบไมรวงของป 1992 โดย Ross Biro และทมง�น ซงจะรจกกนในน�มของ Net-1

ตอม�เมอ Ross ไดถอนตวจ�กก�รพฒน�เมอเดอนพฤษภ�คม 1993 , Fred van Kempen กไดทำ�ก�รเร มเขยนโคดขนม�ใหม (Net-2) สำ�หรบก�รเผยแพรสส�ธ�รณะคร งแรกในชอของ Net-2d อยในร�วช ว ง ฤ ด ร อ น ป 1993 (เผ ยแ พ ร ไ ป พ ร อ ม ก บ kernel เ ว อ ร ช น 0.99.10) และหลงจ�กนนกไดมก�รรวมทำ�ก�รพฒน�จ�กนก พฒน�อกหล�ยๆคน ทสำ�คญคอโดย Alan Cox ไดทำ� Net-2Debugged

หลงจ�กก�รตรวจสอบขอผดพล�ดอย�งหนก รวมทงก�รปรบปรงโคดจำ�นวนม�ก กไดทำ�ก�รเปลยนชอเปน Net-3 ภ�ยหลงท Linux 1.0 ไดถกเผยแพรออกไป Net-3 เปนโคดทใชง�นอยกบเคอรเนลทเผยแพรอย�งเปนท�งก�รในปจจบน

Net-3 ม device driver ท ส � ม � ร ถ ใ ช ง � น ไ ด ก บ บ อ ร ด แ บ บ Ethernet หล�ยชนดนอกจ�กนนก ยงส�ม�รถทำ�ง�นไดก บ SLIP (สำ�หรบสงขอมลของเนตเวอรกผ�นท�ง Serial line) และ PLIP (สำ�หรบ Parallel line) Net-3 ส�ม�รถใชง�นไดดกบ Local Area Network ซงแสดงใหเหนว� ประสทธภ�พของมนส�ม�รถเอ�ชนะ ยนกซบนพซเชงพ�ณชยบ�งตวได ก�รพฒน�ในปจจบนไดใหคว�มสำ�คญกบเสถยรภ�พ เพอส�ม�รถใชง�นมนเปน Internet host ไดอย�งน�เชอถอ

63

นอกจ�ก features เหล�นกไดมโครงก�รหล�ยโครงก�ร ทจะเพมคว�มหล�กหล�ยใหกบคว�มส�ม�รถท�งด�นเนตเวอรกของลนกซ ตวอย�งเชน driver สำ�หรบ PPP (the point-to-point protocol, วธก�รสงขอมลของเนตเวอรกผ�นท�ง Serial line อกวธหนงนอกเหนอจ�ก Slip) และ AX.25 ซงเปน driver สำ�หรบก�รใชง�นท�งด�น ham radio (เครอข�ยเนตเวอรกแบบวทย) Alan Cox ยงทำ�ก�รพฒน� driver ส ำ�หรบ Novell's IPX protocol ด วย นอกจ�กน ก ย งม samba ซงเปน server NetBIOS ฟรบนระบบยนกซ ซงถกทำ�ก�รพฒน�โดย Andrew Tridgell (NetBIOS เปน protocol ทใชง�นกบ application จำ�พวก lanmanager และตระกล Windows for Workgroup)

การตดตง เนตเวอรกฮารดแวร

ก�รใชง�นเนตเวอรก คณจำ�เปนจะตองตดตงฮ�รดแวร ในก�รใชง�นเนตเวอรกระดบ LAN ทวไปมกจะตองใชพวก Ethernet board คณจะตองตดตงก�รดพวกนลงไปในเคร องของคณ ตวอย�งก�รดหลกๆทลนกซสนบสนนกคอ

Western Digital WD80*3;SMC Ultra;3com 3c501, 3c503, 3c509, 3c579;AT1500 and NE2100 (LANCE and PCnet-ISA);Cabletron E21xx;DEPCA;HP PCLAN;NE2000;NE1000;

64

SK_G16;Apricot Xen-II on board ethernet;D-Link DE600;D-Link DE620;AT-LAN-TEC/RealTek pocket adaptor;Zenith Z-Note;3com 3c505(*), 3c507(*);EtherExpress;AT1700(*), NI5210(*), NI6510(*);Ansel Communications EISA 3200(*).

ใหพจ�รณ�ดดวยว�ก�รดของคณเปนก�รดชนด EISA หรอแบบ PCI เมอตรวจสอบเรยบรอยแลว กใหเสยบก�รดของคณลงในชองของ EISA หรอ PCI ทว�งนน อย�ลมเสยบก�รดใหตรงชนดกบชองทคณจะใสลงไปดวย โดยปกตชองแบบ EISA จะมคว�มย�วทม�กกว�ชองแบบ PCI และมกจะเปนสดำ� ในขณะท PCI มกจะเปนสข�ว

โดยปกตก�รดเหล�นจะใหม�พรอมกบไดรเวอร และโปรแกรมสำ�หรบคอนฟกก�รดในกรณทเปนก�รคอนฟกผ�นซอฟตแวรไมไดเปนแบบใชจมเปอร ซงซอฟตแวรเหล�นนมกจะตองรนบน DOS ใหลองทดสอบก�รดของคณผ�นซอฟตแวรเหล�นนด และคณอ�จจะตองพงซอฟตแวรเหล�นนในกรณทจะตองมก�รปรบแตงคอนฟกของก�รด แตห�กก�รดคณจะตองคอนฟกโดยก�รใชจมเปอร คณจะตองพงคมอของคณในก�รทจะปรบแตงใดๆ

ในเครอง PC เวล�มก�รสงผ�นก�รสอส�รขอมล มกจะกระทำ�ผ�นเนอทหนวยคว�มจำ�ในสวนของ I/O ซงจะถก map เข�กบ รจสเตอรบนบอรด

65

หรออนๆทคล�ยกน เคอรเนลของลนกซ กจะทำ�ก�รสงขอมลผ�นท�งรจสเตอรเหล�น เนอทหนวยคว�มจำ�ในสวน I/O (base address) ทมกจะใชกนในก�รด Ethernet เหล�น มกจะเปน 0x300 หรอ 0x600 โดยปกตคณไมจำ�เปนจะตองไปใสใจกบ base address เหล�น เพร�ะเคอรเนลของลนกซจะทำ�ก�รตรวจสอบ base address เหล�นเองโดยอตโนมต ซงจะเรยกว�ก�รทำ� autoprobing

นอกจ�ก base address แลวยงมสงทตองสนใจอกเรองหนง ซงกคอ interrupt request channel ซงฮ�รดแวรจะใชชองท�งเหล�นในก�รทำ�ก�ร "ขดจงหวะ" เคอรเนล เมอมนตองก�รบรก�รจ�กเคอรเนล ตวอย�งเชน เมอมขอมลม�ถง หรอมเหตก�รณพเศษบ�งอย�งเกดขน ฮ�รดแวรจะทำ�ก�รขดจงหวะ ผ�นชองท�งของ interrupt channel หม�ยเลข 0, 1 และ 3 จนถ ง 15 ซ งชองท�งเหล �น จะเรยกว� interrupt request number หรอ IRQ

เคอรเนลจะรจกก�รดเหล�นผ�นท�ง ชอทกำ�หนดไวภ�ยในเคอรเนล และไมไดอยในไดเรกทอร /dev ปกตถ�เปน ก�รด Ethernet จะมชอเปน eth0, eth1, ... eth0 จะเปนก�รดตวแรก , eth1 จะเปนก�รดตวถดไป และตอไปเรอยๆ

เมอทำ�ก�รบตแลวห�กทำ�ก�รตดตงเนตเวอรกก�รด ไดถกตองลนกซจะแสดงขอมลของเนตเวอรกโปรโตคอล และเนตเวอรกก�รดขนม�ให ถ�ห�กดไมทนใหใชคำ�สง dmesg เพอแสดงขอมลเหล�นออกม�ภ�ยหลง

ตวอยาง

Swansea University Computer Society NET3.035 for Linux 2.0NET3: Unix domain sockets 0.13 for Linux NET3.035.Swansea University Computer Society TCP/IP for NET3.034

66

IP Protocols: ICMP, UDP, TCP...IPX Portions Copyright (c) 1995 Caldera, Inc.Appletalk 0.17 for Linux NET3.0353c503.c: Presently autoprobing (not recommended) for a single card.loading device 'eth0'...3c503.c:v1.10 9/23/93 Donald Becker (becker@cesdis.gsfc.nasa.gov)eth0: 3c503 at i/o base 0x300, node 02 60 8c af 87 18, using internal xcvr.eth0: 3c503/16 - 16kB RAM, 8kB shared mem window at 0xd8000-0xd9fff.

การคอมไพลเคอรเนล ใหสนบสนนเรองของเนตเวอรก

ตองทำ�ก�รเซตอพเคอรเนลของคณ ใหทำ�ก�รสนบสนนบอรดทตองก�รรวมทงประเภทเนตเวอรกชนดต�งๆดวย โดยคณจะตองทำ�ก�รคอมไพลเคอรเนลใหม สำ�หรบก�รทำ�ก�รเซตอพเคอรเนลในเวอรชนตงแต 2.0 ขนไป จะมรปแบบทง�ยขนโดยมเมนม�ใหเลอก ก�รเซตอพทตองก�รเกยวกบเร องของเนตเวอรก คณจะตองทำ�ก�รเซตอพสองหวขอ คอเร องของก�รดทสนบสนน และเร องของชนดของเนตเวอรกทท ำ�ก�รสนบสนน ซ งถ�ห�กเลอก TCP/IP จะมหวขอยอย เชนเร องของ IP Masquerate, IP forwarding เปนตน (ห�กจะเซตอพใหลนกซเปนเกตเวย จะตองเลอกหวขอ IP forwarding)

67

ใหเข�ไปในไดเรกทอร /usr/src/linux แลวเรยก make xconfig (สำ�หรบ Linux version ทตำ�กว� 2.0 ใหเรยก make config แลวเลอกตอบต�มหวขอต�งๆ)

 

 

รปแสดงก�รเลอกเซตอพสวนของเนตเวอรก

 

รปแสดงก�รเลอกเซตอพสวนของฮ�รดแวร

68

ในกรณนห�กยงไมเข�ใจเร องของก�รทำ�เคอรเนลแบบโมดล [m] ใหทำ�ก�รเลอกรวมสวนเหล�นนเข�ไปในเคอรเนลเลย [y] จะอธบ�ยเกยวกบเร องของเคอรเนลโดยละเอยดในเอกส�รอนอกครง หลงจ�กทำ�ก�รเลอกเสรจเรยบรอยแลวให ทำ�ก�ร save และออกจ�กโปรแกรม และทำ�ก�รสง

make dep; make clean

เพอทำ�ก�รตรวจสอบไฟลทจะใหคอมไพลเคอรเนลต�งๆ รอสกพกเมอระบบจดเตรยมเรยบรอยแลว ใหทำ�ก�รสงเรมตนคอมไพลเคอรเนล

make zImage

ขนตอนนจะเร มทำ�ก�รคอมไพลเคอรเนลใหมทงหมดซงอ�จจะตองรอน�นสกนด ชวงน คณอ�จจะลกไปชงก�แฟ ท�นสกพกกได เมอคอมไพลเคอรเนลเสรจเรยบรอยแลว โปรแกรม make จะบอกว� ตวของ zImage จะอยในไดเรกทอร /usr/src/linux/arch/i386/boot ให นำ�เอ� zImage จ�กไดเรกทอรนไปใสไวใน /boot (เวอรชนเก�จะใสไวท root / ) จ�กนนกอ�จจะเปลยนชอเปน vmlinuz หรอต�มชอทอยใน /etc/lilo.conf (อย�ลมเกบเคอรเนลตวเก�ของคณไวดวย) แลวใชคำ�สง /sbin/lilo เพอใหบตโหลดเดอรอ�นคอนฟกใหมของเร� เมอเสรจสนขนตอนทกอย�งแลว ใหบตเครองใหมพรอมทงตรวจสอบดว�ลนกซรบร เนตเวอรกก�รดใหมของเร� รวมทงชนดของเนตเวอรกทตองก�ร ทดลองใชคำ�สง

netstat -rn

เคร องจะแสดงผลเกยวกบค�ของเนตเวอรกออกม� ใหสงเกตสวนคอลมน Iface จะเหนว� มดไวซ eth0 แสดงว�ลนกซรบรเนตเวอร กก�รดแลว

Destination Gateway Genmask Flags MSS Window irtt Iface

69

129.103.0.0 0.0.0.0 255.255.0.0 U 1500 0 0 eth0127.0.0.0 0.0.0.0 255.0.0.0 U 3584 0 0 lo

สายสญญาณทใชในการสงขอมล

สายคตเกลยว (twisted pair) ส�ยคตเกลยวเปน ส�ยทมฉนวน 2 เสนนำ�ม�ทำ�ก�รตเกลยวอย�งสมำ�เสมอตลอดระยะท�งของส�ย ปกตจะใชกนม�กในระบบโทรศพท ส�ยทล�กจ�กชมส�ยม�ยงบ�นจะเปนส�ยคตเกลยว ส�ยแบบนส�ม�รถนำ�สญญ�ณไดหล�ยกโลเมตร โดยไมตองมก�รขย�ยสญญ�ณ แตถ�ย�วกว�นม�กๆจำ�เปนจะตองมก�รขย�ยสญญ�ณ ส�ยคแบบมเกลยวส�ม�รถเดนไปดวยกนหล�ยๆคเปนมดๆไดแลวหมดวยฉนวนภ�ยนอกอกชนหนง ก�รตเกลยวจะชวยลดสญญ�ณรบกวนระหว�งคทเกดขนส�ยคแบบตเกลยวส�ม�รถใชไดกบทงระบบอน�ลอก และดจตอล ขนอยกบขน�ดและคว�มย�ว คว�มหน�ของส�ย ขน�ดคว�มเรวในระดบเมกกะบทตอวน�ทกส�ม�รถทำ�ไดแตเปนในระยะท�งสนๆเท�นน เนองจ�กมร�ค�ถกและประสทธภ�พพอใชจงทำ�ใหมก�รใชง�นอย�งแพรหล�ยม�ก ส�ยสญญ�ณแบบนรจกกนอกชอหนงว� 10base-T

สายโคแอกเซยล (Coaxial Cable) ส�ยโคแอกเซยล หรอเรยกสนๆว�ส�ยโคแอก แบงออกเปน 2 ชนดต�มทมก�รใชกนอย�ง แพร หล�ยคอส�ยแบบหน� (Thick Ethernet) และส�ยแบบบ�ง (Thin Ethernet) ส�ยโคแอกจะประกอบดวยลวดทองแดงอยตรงกล�งหมดวยฉนวนพล�สตก 1 ชน แลวจงหม ดวยทองแดงทถกเปนผน แลวหมภ�ยนอกอกชนหนงดวยฉนวนโครงสร�งของส�ยโคแอก ส�ม�รถทำ�ใหสงขอมลมคว�มเรวไดถง 10 Mbps ระยะท�งสงสดคอ 200 และ 500 เมตรและมกจะเรยกกนอกชอว� 10base-2 และ 10base-5

วธก�รตอส�ยโคแอกส�ม�รถทำ�ได 2 แบบคอใชทจงชน (T-juction) และแวมไพรแทป (vampire tap) วธทจงชนคอตดส�ยออกใสคอนเนคเตอรชนด BNC ทปล�ยส�ยแลวนำ�ม� สวมกบทจงชนนำ�สญญ�ณ

70

ไปใชท�งด�นทส�มวธนมกจะใชกบ Thin Ethernet แตถ�ใชวธแวมไพรแทป จะตองไมตดส�ยเพยงแตเจ�ะรตรงกล�งและใสคอนเนคเตอรแบบพเศษ ทเรยกว�แวมไพรแทปเข�ไป ซงกจะทำ�หน�ทคล�ยกบทจงชน เพยงแตไมตองตดส�ยออกเปนสองเสน วธน มกจะใชก บส�ยแบบ Thick Ethernet

นอกจ�กส�ยสญญ�ณทงสองแบบนแลว ยงมส�ยสญญ�ณประเภทอนอก เสนใยแกวนำ�แสง (Fiber obtics) เปนตน โดยปกตแลวในระบบ LAN ทวไปใชส�ยสญญ�ณสองแบบข�งตนดงกล�วกถ อว�เพยงพอแลว

ถ�ห�กใชส�ยแบบส�ยคตเกลยว คณอ�จจะซอส�ยทมก�รเข�หวตอใหเรยบรอยแลวหรออ�จจะทำ�ก�รเข�หวตอเองกได ซ งจะตองมเคร องสำ�หรบก�รเข�หวตอโดยเฉพ�ะ โดยปกตส�ยแบบนมกจะตองใชคกบฮป (HUP) แตถ�คณใชส�ยแบบส�ยโคแอก นอกจ�ก คณจะตองทำ�ก�รตอแบบทจงชนแลวคณยงจะตองห� ตวกลนสญญ�ณ (Terminator) ม�ปดระหว�งหวท�ยของส�ยสญญ�ณเสนนนดวย เพอไมใหเกดก�รสะทอนของสญญ�ณขน ห�กคณใชส�ยสญญ�ณแบบนคณอ�จจะใชฮปหรอไมกได

การเชอมตอลนกซเขากบโฮสตของ ISP โดยผานสายโทรศพท

protocol แบบ serial line มอยสองแบบคอ SLIP และ PPP ซงจะชวยใหเร�ส�ม�รถทำ�ก�รตดตออนเทอรเนต ผ�นโมเดมและส�ยโทรศพทไดเมอคณจะทำ�ก�รใช SLIP หรอ PPP คณจะตองทำ�ก�รเซตอพขอมลบ�งอย�งซงจำ�เปนจะตองใชเพอก�รตดตอกบอนเทอรเนตเสยกอน อย�งแรกคอคณจะตองก�รหม�ยเลขของ DNS เพอทจะใชแปลงค�จ�กชอทเปนตวอกษรใหเปนตวเลข ใหใสค�หม�ยเลขของ DNS ไวทไฟล /etc/resolv.conf ตวอย�ง

nameserver 202.6.100.1

71

เมอพมพบรรทดนเข�ไปในไฟล resolv.conf ลนกซจะรบร DNS จ�ก KSC internet คณส�ม�รถใสหม�ยเลขของ DNS เข�ไปม�กกว�หนงหม�ยเลขได

ก�รใชง�น SLIP ทง �ยทสดค อก�รใชง�นผ�นท�งโปรแกรม dip โปรแกรม dip น เร�ส�ม�รถสงผ�นท�ง command line ได (สำ�หรบลนกซบ�ง distribution อ�จจะตองใช permission ของ root เสยกอน)

   

คณส�ม�รถจะใช dip ทำ�ก�รหมนโมเดมเพอทำ�ก�รเชอมไปท ISP ได และเมอตดตอไดแลว คณจะส�ม�รถทำ�ก�ร login เข�โฮสตของ ISP ไดต�มปกต ใหใส username และรหสผ�น จ�กนนใหเรยกโปรแกรม slirp หรอ slip เพอเรมทำ�ก�รเชอมตอ

slirp -b 115200

เมอเรยกเสรจแลว โปรแกรม slip จะทำ�ก�รแจงค� local IP address ให คณจะตองทำ�ก�ร เกบค�ของ local IP address นไว และค� IP

72

ของโฮสตดวยจ�กนนใหทำ�ก�รก�รกลบส โปรแกรม dip โดยกดปม Ctrl-] (หรอปมอนๆทท�ง ISP ไดแจงม�) เมอกลบสโปรแกรม dip แลวคณจะตองแจงค� IP ทงสองค�เพอเรมทำ�ก�รเชอมตอ

get $rmtip 202.44.144.1 แจงค� IP ของโฮสต

get $locip 10.0.2.15 แจงค� local IP ทโฮสตกำ�หนดม�ให

นอกจ�กสองค�นแลวคณจะตองแจงค�ของ netmask และค�ของ mtu จ�กนนกใช คำ�สง exit ออกจ�กโปรแกรม dip ได ใหทำ�ก�รตรวจสอบว�ก�รเช อมตอโดยใช SLIP ทำ�ได อย�งถกตอง โดยใชค ำ�ส ง netstat -rn จะเหน device ของ sl0 และเกตเวยเปนหม�ยเลขของโฮสตของ ISP คณส�ม�รถห�คำ�สงของ dip ทตองก�รไดโดยก�รใชคำ�สง

man dip

คณส�ม�รถจะทำ�ก�รใชสครปต ชวยใหก�รใชง�นโปรแกรม DIP ของคณเปนไปไดอย�งสะดวกขน ใหด�วนโหลดสครปตตวอย�งจ�ก ทน (กดปม Shift พรอมกบคลกเม�สปมซ�ย) เมอคณคลไฟลออกม�แลวใหทำ�ก�รเปลยนค�ของ หม�ยเลขโทรศพท, DNS (Domain Name Server), rmtip (Remote-IP), และค�ของ locip (Local-IP) ในสครปต (ค� DNS ตองไปเปลยนท /etc/resolv.conf) ต�มทไดรบแจงจ�กท�งคมอหรอเจ�หน�ทของ ISP แลวทำ�ก�รใชง�นสครปตโดยสง

/sbin/dip <ชอของสครปต>

ตวอย�ง

/sbin/dip ksc.dip

73

ห�กตองก�รยกเลกก�รตดตอ จะตองทำ�ก�ร kill โปรแกรม DIP โดยใชคำ�สง

/sbin/dip -k

เมอคณทำ�ก�รเชอมตอลนกซเข�กบ โฮสตของ ISP แลว คณส�ม�รถจะใชง�นอนเทอรเนตผ�นท�งเคร องของคณได ไมว �จะใช tin, lynx, telnet หรอ ftp และถ�คณมระบบ X window อย คณอ�จจะใช Netscape หรอ Arena ทำ�ก�รบร�วซ โฮมเพจดกได

ห�กลน กซของคณเช อมตอกบ เคร องอนๆในระบบ LAN อย คณส�ม�รถทำ�ใหเคร องอนๆในระบบ ส�ม�รถใชลนกซตวนในฐ�นะของเกตเวย เพอทำ�ก�รตดตออนเทอรเนตไดดวย แตคณจะตองเซตอพเคอรเนลของคณใหส�ม�รถทำ�ก�รใช IP FORWARDING ได เสยกอน

  

74

ห�กเคร องอนๆในเครอข�ยของคณเปน WINDOWS ใหเซตอพค� DNS ต�มค�ของ ISP และค� GATEWAY เปนหม�ยเลขของลนกซ (ในทนต�มรปจะเปนหม�ยเลข 128.100.10.254) เครองอนๆในเครอข�ยคณจะใชง�นอนเทอรเนตได

การใชงาน pico

ห�กคณมคว�มรสกว� vi มคว�มยงย�กในก�รใชง�น และตองก�รทจะใชเอดเตอรทมลกษณะก�รใชง�นทง�ยกว� pico น�จะเปนเอดเตอรทน�สนใจสำ�หรบคณได ห�กคณเคยใช pine ในก�รสงอเมลลของคณ คณจะรสกว�ก�รเขยนอเมลลใน pine จะมลกษณะเดยวกนกบก�รใช pico

ก�รเรยกใชง�น pico ส�ม�รถทำ�ไดดงน

$ pico [ชอไฟล]

เมอเรยกใช pico จะมลกษณะเปน full screen editor และมก�รใชง�นทคอนข�งง�ย เร�ส�ม�รถใชปมลกศร ปม PgUp, PgDn ในก�รเลอนบรรทดขนลงได และ pico จะมก�รแสดงปมพเศษทตองใชบอยๆท�งด�นล�งของจอภ�พ เชนปมบนทกขอมลลงไฟล ปมแสดงคว�มชวยเหลอ หรอ ปมจบโปรแกรม

โดยปกตปมฟงกชนพเศษทใชใน pico จะมวธก�รใชง�นในลกษณะของก�รกดปมควบคกบปม Control เชนปมแสดงคว�มชวยเหลอ จะตองกดปม Ctrl-G เมอลองกดปมนแลวกจะปร�กฎหน�ต�งแสดงคว�มชวยเหลอขนม� ก�รจะเลอนให pico แสดงขอคว�มชวยเหลอหน�ถดไปจะตองกดปม Ctrl-V ถ�จะดหน�ยอนกลบจะตองกดปม Ctrl-Y และถ�จะออกจ�กหน�จอแสดงคว�มชวยเหลอกใหกดปม Ctrl-X คณส�ม�รถอ�นคำ�อธบ�ยคว�มหม�ยของปมพเศษสวนใหญไดจ�กหน�จอแสดงคว�มชวยเหลอน

ปมฟงกชนพเศษอนๆทนาสนใจใน pico

75

Ctrl-X ออกจ�กโปรแกรม pico (ถ�มก�รแกไขจะถ�มว�บนทกไฟลหรอไม)

Ctrl-O บนทกไฟล

Ctrl-J เชอมบรรทดอนใหเปนบรรทดเดยวกน

Ctrl-R อ�นไฟลเข�ม�เปนสวนหนงของขอคว�มทกำ�ลงแกไข

Ctrl-W คนห�คำ�ทตองก�ร

Ctrl-^ ระบ�ยแถบสเลอกขอคว�มทตองก�ร

Ctrl-K ตดขอคว�มทเลอกไว นำ�ไปเกบในบฟเฟอร

Ctrl-U นำ�ขอคว�มทอยในบฟเฟอรออกม�ใสกลบไปในขอคว�ม

Ctrl-C บอกตำ�แหนงปจจบนของเคอรเซอร

Ctrl-T เรยกตวตรวจสอบก�รสะกดคำ�

การเชอมตอแบบ PPP

ก�รเซตอพใหลนกซเชอมตอเครอข�ยอนเทอรเนตแบบ PPP

ในก�รเชอมตอคอมพวเตอรเข�กบเครอข�ยของอนเทอรเนตนน ท�ง ISP จะทำ�ก�รกำ�หนด IP Numbers หรอหม�ยเลขประจำ�ตวของ IP ใหกบเคร องทขอทำ�ก�รเชอมตอนน ในกรณ ทเปนก�รขอเชอมตอแบบ real PPP ซงจะแตกต�งจ�ก slirp ทเปนลกษณะของก�ร จำ�ลอง slip เท�นน นนหม�ยคว�มว�ห�กทำ�ก�รเชอมตอเข�กบอนเทอรเนตแลว ผใชจ�กทอนๆในอนเทอรเนตจะส�ม�รถเข�ใชบรก�รเคร องของคณได ตวอย�งเชน ผใชคนอนๆในอนเทอรเนตอ�จจะทำ�ก�รบร�วซดเอกส�ร HTML ของคณไดในกรณ ทเคร องของคณส�ม�รถใหบรก�รแบบ HTML server ได

76

ก�รกำ�หนดหม�ยเลข IP ใหกบคอมพวเตอรนนจะแบงออกเปนสองแบบคอ static ip กบ dynamic ip สำ�หรบ static ip นนหม�ยถงเลข IP ทไดจ�ก ISP จะเปนเลข IP เลขเดมตลอด ในขณะท dynamic ip จะมก�รเปลยนค�เลข IP ทกำ�หนดใหกบเครองท ตดตอเข�ไปห�ทกครง นนคอในก�รเชอมตอแบบ dynamic ip นนจะไดตวเลขทไม เหมอนกนทกครง โดยทวไปแลว ISP สวนใหญจะกำ�หนดก�รเชอมตอแบบ dynamic ip ใหกบลกค�ทวๆไป (เท�ททดลองตดตอ real ppp กบ อนเทอรเนตไทยแลนดและ ส�ม�รถไซเบอรเนตจะเปนลกษณะของ dynamic)

โดยปกตแลวเร�ส�ม�รถใชโปรแกรม dip เพอเข�ขอทำ�ก�รเชอมตอกบท�ง ISP ใน แบบ slip แตสำ�หรบก�รเชอมตอกบ ISP โดยวธแบบ ppp แลว มกจะนยมใชโปรแกรม ทเกยวของกบ ppp บนลนกซซงกคอ chat และ pppd

สำ�หรบก�รเชอมตอแบบ ppp นนเร�ส�ม�รถกำ�หนดใหเครองลนกซรบก�รตดตอเข�ม� เปนแบบ ppp ซงจะเรยกว� ppp server หรอทำ�ก�รตดตอไปห�ยง ISP เพอขอรบ บรก�ร ppp ซงจะเรยกว� ppp client กได หรอแมแตจะทำ�ก�รกำ�หนดใหเครอง ลนกซทำ�ง�นพรอมกนทงสองแบบกยอมได สำ�หรบเอกส�รฉบบนจะอธบ�ยเฉพ�ะวธก�ร กำ�หนดใหลนกซทำ�หน�ทแบบ ppp client

ในก�รจะใชง�น ppp คณจะตองทำ�ก�รคอมไพลเคอรเนลของคณใหส�ม�รถใชง�น ppp ไดเสยกอน ใหคณเลอก option ทเกยวของกบ protocol ppp ทเกยวของ กบก�ร config kernel แลวทำ�ก�รคอมไพลใหม อย�งไรกดเคอรเนลทคณไดรบ ม�จ�กดสตรบวเตอรสวนใหญกตดตงเคอรเนลทใชง�น ppp ได ม�ใหอยแลว

สงทคณจะตองทราบกอนการปรบแตงใหเครองลนกซของคณใช ppp

หม�ยเลขโทรศพทของ ISP

77

ISP ใหก�รเชอมตอแบบ static ip หรอ dynamic ip

ใ ช PAP/CHAP ห ร อ ไ ม ส ำ� ห ร บ PAP/CHAP จะเปนก�รตรวจสอบก�รมสทธเข� ใชง�น HOST ของ ISP แตจะมก�รตรวจสอบว�ชอเคร อง (machine name) ทม สทธไดใชง�นแทนทจะเปน ชอของผใช ง�น (user name) แตโดยทวไปแลว ISP จะเปดใหใชก�รตดตอแบบปกตคอตรวจสอบชอผใชง�น (ไมไดใช PAP/CHAP)

DNS ของ ISP คณคออะไร

ไฟลทเกยวของกบก�รเชอมตอ ppp มดงตอไปน ห�กคณไมพบสครปตทงสองข�งล�งน คณจำ�เปนจะตองเขยนขนม�ใหม ซงกจะมตวอย�งไวใหแลว และอย�ลมเปลยน mode ของไฟลใหเปน execute mode ดวยคำ�สง chmod +x [ชอสครปต]

เนองจ�กก�รใชง�นหล�ยๆอย�งตองอ�ศย root priveledge ดงนนก อนก�ร แกไขหรอใชง�น pppd ขอใหคณเข �ท ำ�ก�รลอกอนเป น super user (root) เสยกอน

/usr/sbin/pppd ซอฟทแวรสำ�หรบก�รเชอมตอแบบ ppp

/usr/sbin/ppp-on สครปต ส ำ�หรบเร มก�รเชอมตอ (จะไปเรยก pppd)

/usr/sbin/ppp-off สครปต ส ำ�หรบต ดก�รเชอมตอ

/etc/ppp/options เ ป น ไ ฟ ล option ท pppd จะทำ�ก�รอ�นเมอเรมตนทำ�ง�น

78

ตวอยางของ /etc/ppp/options

# /etc/ppp/options (NO PAP/CHAP)## Prevent pppd from forking into the background-detach# If you are using a STATIC IP number, edit the 0.0.0.0 part of the# following line to your static IP number.0.0.0.0:## use the modem control linesmodem# use uucp style locks to ensure exclusive access to the serial devicelock# use hardware flow controlcrtscts# create a default route for this connection in the routing tabledefaultroute# do NOT set up any "escaped" control sequencesasyncmap 0

79

# use a maximum transmission packet size of 552 bytesmtu 552# use a maximum receive packet size of 552 bytesmru 552##-------END OF SAMPLE /etc/ppp/options (no PAP/CHAP) 

การเรยกใช ppp โดยการลงมอทำาเอง (manual)

ใหทำ�ก�รหมนโทรศพทเข�ไปท ISP หรอ Host ทอนญ�ต ใหเชอมตอไปยง อ น เทอร เนต ด วยก �ร ใช minicom ก อนโดยท ำ�ก�ร เร ยก minicom ทคอมม�นดไลน วธก�รใช minicom จะคล�ยกบก�รใช telix ใหกด Ctrl-A-Z เพอแสดงคำ�สง ของ minicom ทงหมดขนม�

เม อเช อมตอได แล วใหกด Ctrl-A-Q เพ อออกจ�ก minicom ซ ง minicom กจะถ�มว�ตองก�รออกแบบไม reset modem ใชหรอไม ใหตอบ "OK" ไป เพอยนยนว�ไมตองก�ร reset modem เนองจ�กเร�จะให ppp ใชก�รเชอมตอน

จ�กนนจงสง /usr/sbin/pppd -d -detach /dev/ttyS0 (ttyS0 ส ำ�หรบ com1 แตถ �เป น com2 จะเป น /dev/ttyS1) pppd จะทำ�ก�รเชอมตอแบบ ppp ให

ใหใช ifconfig ตรวจด ก�รเชอมตอแบบ ppp --> ppp0 ห�กส�ม�รถทำ�ก�รตดตอ ไดสำ�เรจจะเหนผลลพธดงตอไปน

ppp0 Link encap:Point-Point Protocol

80

inet addr:10.144.153.104 P-t-P:10.144.153.51 Mask:255.255.255.0UP POINTOPOINT RUNNING MTU:552 Metric:1RX packets:0 errors:0 dropped:0 overruns:0TX packets:0 errors:0 dropped:0 overruns:0 

ลองใชง�นโปรแกรมทเกยวของกบอนเทอรเนตด เชน บร�วเซอร, ftp, telnet, ping เปนตน ห�กตองก�รจะตดก�รตดตอใหใชคำ�สง ps เพอแสดง PID (Process id) แลว kill PID ของโปรแกรม pppd ทง

# ps -ax | grep pppd1228 p0 S 0:00 grep pppd1139 p1 S 0:00 pppd# kill -9 1139 

จะเหนว�หม�ยเลข PID ของโปรแกรม pppd กคอ 1139 (ไมใช 1228 เพร�ะเก ดจ�กคำ�ส ง grep) ใหท ำ�ก�ร kill โปรแกรม pppd ต�มตวอย�ง

ก�รเชอมตอแบบอตโนมต (Automatic)

จะตองทำ�ก�รแกไขสครปต /etc/ppp/ppp-on ดงตอไปน

 #!/bin/sh#

81

# Script to initiate a PPP connection. This is the first part of the# pair of scripts. This is not a secure pair of scripts as the codes# are visible with the 'ps' command. However, it is simple.## These are the parameters. Change as needed.TELEPHONE=0,,1601 # The telephone number for the connectionACCOUNT=username # The account name for logon (as in 'username')PASSWORD=passwd # The password for this account (and 'passwd')LOCAL_IP=0.0.0.0 # Local IP address if known. Dynamic = 0.0.0.0REMOTE_IP=0.0.0.0 # Remote IP address if desired. Normally 0.0.0.0NETMASK=255.255.255.0 # The proper netmask if needed## Export them so that they will be available to 'ppp-on-dialer'export TELEPHONE ACCOUNT PASSWORD## This is the location of the script which dials the phone and logs

82

# in. Please use the absolute file name as the $PATH variable is not# used on the connect option. (To do so on a 'root' account would be# a security hole so don't ask.)#DIALER_SCRIPT=/etc/ppp/ppp-on-dialer## Initiate the connection## /bin/setserial /dev/cua1 spd_vhi exec /usr/sbin/pppd debug /dev/ttyS1 115200 \$LOCAL_IP:$REMOTE_IP \connect $DIALER_SCRIPT & echo $! > /var/run/ppp-on.pid 

ในก�รใชง�นสครปตข�งตนคณจะตองทำ�ก�รแกไขขอมลตอไปนเสยกอน

จะตองแกหม�ยเลขโทรศพท จะตองแกชอผใชทจะขอลอกอนเข�ไปใชง�นท ISP HOST

83

จะตองแกรหสผ�นทจะใชลอกอน

ถ�เปน static ใหใสหม�ยเลข IP ทไดรบม�จ�ก ISP ท LOCAL IP ADDRESS แ ต ถ � เ ป น dynamic ใ ห ใ ส 0.0.0.0:ท LOCAL IP ADDRESS

สำ�หรบสครปตททำ�ก�รตดตอกบ ISP HOST เพอสงชอผใชและรหสผ�นนนจะอย ใน /etc/ppp/ppp-on-dialer

 #!/bin/sh## This is part 2 of the ppp-on script. It will perform the connection# protocol for the desired connection.#/usr/sbin/chat -v \'ABORT' 'BUSY' \'ABORT' 'ERROR' \'ABORT' 'NO CARRIER' \'ABORT' 'NO DIALTONE' \'ABORT' 'Invalid Login' \'ABORT' 'Login incorrect' \'' 'ATZ' \'OK' ATDT$TELEPHONE \'CONNECT' '' \

84

'ogin:--ogin:' $ACCOUNT \'ord:' $PASSWORD \'>' 'ppp' 

สครปต ppp-on-dialer จะทำ�ก�รตดตอสงชอผใช รหสผ�น และเรยกโปรแกรม ppp ทฝ งของ ISP Host แบบอตโนมตโดยทเร�ไมตองทำ�ก�รพมพเหมอนตอนตอแบบ manual เลย

ใหแกสครปตท ส ำ�หรบดกหรอรอรบ ขอมลท ISP HOST สงม�ให สำ�หรบในตวอย�งน เมอโมเดมส�ม�รถตดตอกบฝ ง ISP ไดแลว สวน terminal ของ ISP จะแสดงขอคว�ม ดงตอไปน

Login: username <--- Login sectionPassword: passwd <--- Password section ISP> ppp <--- System prompt

ห�ก HOST หรอ terminal ของ ISP ของคณมรปแบบทแตกต�งออกไปกใหแกไข สครปตทด กรอต�มลำ�ดบข�งตน เชน สวนใสช อทะเบยนผใช อ�จแสดงเปน

Username : 

กจะตองแกสวนลอกอนพรอมพตเปน

'ername:--ername:' $ACCOUNT \ 

85

สวนทตองพจ�รณ�ทจะทำ�ก�รแกไขอนๆมดงตอไปน

ลอกอนพรอมพต( 'ogin:--ogin:') --> ใสชอทะเบยนผใช พ�สเวอรดพรอมพต ('ord:') --> ใสรหสผ�น

พรอมพตของระบบ ('>') --> เรยกโปรแกรม ppp ทฝงเซอรฟเวอรทำ�ง�น (ppp)

ก�รตดก�รเช อมตอแบบ automatic จะตองใชสครปต ppp-off สำ�หรบตวอย�งสครปต ppp-off มดงตอไปน

 #!/bin/shPATH=/sbin:/usr/sbin:/bin:/usr/bin if [ -f /var/run/ppp-on.pid ] ; thendaemonpid=`cat /var/run/ppp-on.pid`if [ -n "$daemonpid" ] ; thenkill $daemonpid > /dev/null 2>&1firm /var/run/ppp-on.pidfi 

pppd จะทำ�ก�รบนทก log file ไวท /var/log/messages ใหลองตรวจสอบ ขอมลจ�กทไฟลนโดยใชคำ�สง

# tail -f /var/log/messages

86

 

จ�กตวอย�งใหสงเกตก�รดกรอสวนตรวจสอบชอทะเบยนผใช, รหสผ�น และ พรอมพตของระบบ

 Jul 10 16:08:04 daffy chat[1396]: Login: -- got itJul 10 16:08:04 daffy chat[1396]: send (username^M)Jul 10 16:08:04 daffy chat[1396]: expect (ord:)Jul 10 16:08:04 daffy chat[1396]: username^MJul 10 16:08:04 daffy chat[1396]: Password: -- got itJul 10 16:08:04 daffy chat[1396]: send (passwd^M)Jul 10 16:08:05 daffy chat[1396]: expect (>)Jul 10 16:08:05 daffy chat[1396]: ^MJul 10 16:08:05 daffy chat[1396]: PYT_ITS> -- got itJul 10 16:08:05 daffy chat[1396]: send (ppp^M)Jul 10 16:08:05 daffy pppd[1390]: Serial connection established.Jul 10 16:08:06 daffy pppd[1390]: Using interface ppp0Jul 10 16:08:06 daffy pppd[1390]: Connect: ppp0 <--> /dev/ttyS1Jul 10 16:08:07 daffy pppd[1390]: local IP address 203.151.5.109Jul 10 16:08:07 daffy pppd[1390]: remote IP address 203.151.5.2

87

Jul 10 16:08:33 daffy kernel: Appletalk 0.17 for Linux NET3.035 

ความรเรองระบบเครอขาย

เครอขายคอมพวเตอร (Computer Network)

คอ กลมของอปกรณคอมพวเตอรทนำ�ม�ตอเชอมกน ตงแต 2 เครองขนไปใชเพอแบงปนก�รใชทรพย�กรทมอย เชน เครองพมพ ไฟลขอมล เปนตน เพอก�รแลกเปลยนขอมล หรอ ใชง�นไปรษณยอเลกทรอนกส (E-mail) ก�รเชอมตออ�จใชส�ยเคเบล ระบบโทรศพทคลนวทย ระบบด�วเทยม หรอลำ�แสงอนฟ�เรด ระบบเครอข�ยโดยทวไปม 3 แบบ ดงน

1. Local Area Network (LAN) คอ เครอข�ยทองถนเปนก�รเช อมตอเครอข�ยขน�ดเลกในพนทไมใหญม�กนก เชน ภ�ยในหอง สำ�นกง�น หรอในอ�ค�ร

2. Metroploitan Area Network (MAN) เปนก�รเชอมตอเครอข�ยทมขน�ดเลกท�งภมศ�สตรทใหญขนกว� LAN เชน ก�รเชอมตอระบบระหว�งองคกรในอำ�เภอหรอจงหวด ขอมลส�ม�รถถกสงผ�นระหว�งเครอข�ยได โดยก�รเชอมตอผ�นระบบโทรศพท ส�ยโคแอกเชยลหรอระบบสอส�รไรส�ย

3. Wide Area Network (WAN) เปนก�รเชอมตอเครอข�ยทมขน�ดท�งภมศ�สตรทใหญขนกว�แบบ MAN เชน ก�รเชอมตอระบบเครอข�ยในระดบจงหวดกบจงหวด หรอระหว�งประเทศ มกเปนก�รเชอมตอทใชส�ยสญญ�ณทมคว�มเรวสงเพร�ะขอมลทมกจะสงเปนขอมลจ�กเครอข�ยยอยหล�ย ๆ สวนถกสงผ�นไปยงเครอข�ยอนหรออ�จเปนศนยแมข�ย

88

 วตถประสงคของระบบเครอขายคอมพวเตอร

ระบบเครอข�ยคอมพวเตอร เปนก�รเชอมตอคอมพวเตอรหล�ยเครองเข�ด วยก น โดยมคอมพวเตอรขน�ดใหญเป นศนยกล�ง และม วตถประสงคเพอประโยชนในก�รใชโปรแกรมซอฟแวรและขอมลรวมกน ซ งอย บนคอมพว เตอรศ นยกล�ง และ เพ อปรบปร งข อม ลบนคอมพวเตอรศนยกล�ง ผ�นคอมพวเตอรใดๆในเครอข�ยคอมพวเตอร

 

ประโยชนของระบบเครอขาย

1. เพอปรบปรงขอมลโดยผใชคอมพวเตอรผ�นคอมพวเตอรใดๆบนเครอข�ยคอมพวเตอรซงอยต�งสถ�นทกน เชน ก�รจองทนงบน เครองบน โดย ผ�นท�งคอมพวเตอร

2. เพอใชในก�รตดตอสอส�รและแลกเปลยนขอมลข�วส�รระหว�งผใชคอมพวเตอร รวมไปถ งก�รแบงก�รใชไฟลขอมล โปรแกรมและ เคร องพมพซงเปนอปกรณทตดตงไวบนคอมพวเตอรเคร องใดเคร องหนงใน เครอข�ยคอมพวเตอร

1. เครอขายทองถน (Local Area Network : LAN )

Local Area Network (LAN) เ ป น เ ค ร อ ข � ย เ ช อ ม ต อ เ ค ร อ งคอมพวเตอรทอยในพนทเลก ๆ เข�ดวยกน เชน เครองคอมพวเตอรในหองเรยน ในสำ�นกง�น หรอในอ�ค�รเปนตน ต�มปกตแลวก�รกำ�หนดตดตงระบบเครอข�ยจะมก�รออกแบบใหเครองคอมพวเตอรเครองหนงทม ประสทธภ�พสงเปน File Server เครองนทำ�หน�ทในก�รจดเกบขอมลซอรฟแวรทใชควบคมระบบเครอข�ยนอกจ�กนยงส�ม�รถแบงปน ก�รใชซอรฟแวรและขอมลใหกบ เครองคอมพวเตอรทตอเชอมกบระบบเครอข�ยนซ งเรยกว� สถ�นง�น (Workstation) หรอ เทอรมนอล (Terminal) ไ ด อ ก ด ว ย workstations อ � จ จ ะ เ ป น เ ค ร อ ง

89

คอมพวเตอรทมสมรรถนะและคว�มส�ม�รถในก�รจดเกบขอมลไมสงม�ก ในระบบเครอข�ยสวนใหญใชส�ยสญญ�ณ (Cable) เชอมตอกบ Network Interface Card (NIC) ทตดตงในเคร องคอมพวเตอร แตละเครอง

ขอดของระบบ LAN

1) เกดก�รใชทรพย�กรหรออปกรณคอมพวเตอรรวมกน ไมว�จะเปน อปกรณตอพวงเครองเลเซอร ซดรอม และแฟกซ เปนตน

2) มก�รแบงปนก�รใชแอปพลเคชน (software) เชน ก�รใชแอปพลเคชนเดยวกนไดพรอม ๆ กนได เชน ไมโครซอรฟเวรด โปรแกรมก�รทำ�บญช แตทงนคว�มส�ม�รถในก�รแกไขขอมลจะขนอยกบ ระบบปฏบตก�ร แอปพลเคชน และชนดขอมล

3) มก�รแบงปนก�รใชไฟล เชน ก�รใชเอกส�ร ฟอรมเอกส�รต�ง ๆ ทตองก�รใชรวมกน ส�ม�รถทำ�ก�รย�ยโอนไฟล เชน ก�รสงตอไฟล โดยไมใชแผนดสก ลดเวล�และคว�มยงย�กในก�รถ�ยขอมลลงแผนดสก เพอสงตอขอมล

4) ก�รเข�ถงขอมลและไฟลเปนไปไดง�ยและรวดเรว เชน ก�รเข�ถงขอมลลนไฟลเซรฟเวอรจ�กเครองคอมพวเตอร เครองใดกไดเชอมตอกนระบบเครอข�ยส�ม�รถทำ�ได

5) ก�รสงจดหม�ยอเลกทรอนกส เพอสงขอคว�มและส�ม�รถแนบไฟลเอกส�ร รปภ�พหรอ รวมทงขอมลทเปนเสยง

รปแบบของ LAN

Peer-to-Peer

ในระบบแบบ Peer-to-Peer นน ระบปฏบตก�รทสนบสนนระบเครอข�ย (network operating system ; NOS) อนญ�ตใหผใชง�น

90

แตละคนส�ม�รถแบงปนก�รใชทรพย�กรและไฟลของเครองตนใหแกกนและกนไดโดยไมตองใชไฟลเซรฟเวอรหรอก�รควบคมจ�กศนยกล�งเครองแตละเครองมคว�มเท�เทยมกนในก�รจดสรรทรพย�กรซงเหม�ะสมกบระบบเครอข �ยขน�ดเลกถ งป�นกล�ง ตวอย�งเชน ก�รใช Windows for Workgroups ในก�รใชง�น

ขอดของระบบ Peer-to-Peer :

ลงทนนอย เพร�ะไมตองใชเครองทมสมรรถนะสงซงมร�ค�แพงม�ใชเปน server

ตดตงและใชง�นไดง�ยเพร�ะตงค�ก�รทำ�ง�นของระบบไดง�ยตวอย�งเชน ก�รตงค � Windows95/98 เพอใชง�น

ขอดอยของระบบ Peer-to-Peer :

ไมมผควบคมและรบผดชอบไฟลและแอปพลเคชนโดยตรง

ไมมก�รรกษ�คว�มปลอดภยในก�รเข�ถงขอมล

2. Client / Server

ระบบแบบ Client/Server นมศนยกล�งควบคม File Server กล�ยเปนหวใจของระบบเพอจดสรรก�รเข�ถงขอมลและทรพย�กร และคว�มปลอดภย ทกเครองส�ม�รถใชง�นตดตอกบ Server ไดโดยตรงก�รใช username และ password เพอ Login โดย User แตละคนมสทธ

91

ในก�รใชทรพย�กรและก�รเข�ถงขอมลไดไมเหมอนกนขนอยกบก�รกำ�หนดสทธของผบรห�รระบบ ระบบปฏบตก�รเครอข�ย (Network Operating Syster : NOS) อน ญ�ต ให User ส�ม�รถ Login พรอม ๆ กนได ตวอย�งของระบบปฏบตก�รเครอข�ย ไดแก Novell Netware, Windows NT Server และ UNIX

File Server เปนสวนสำ�คญของระบบจงจ ำ�เปนตองมเคร องทม คว�มเรวในก�รทำ�ง�นสงทเกบขอมลทมคว�มจสงชองท�งก�รเชอมตอกบเครอข�ยทมคว�มเรวสง แอปพลเคชนและระบบปฏบตก�รเครอข�ย (Network Operating Systen)

Workstations เคร องคอมพวเตอรท ใชต ดตอกบ Server เร�เรยกว� Workstation หรอ terminal ซงโดยทวไปอ�ศยเพยงชองท�งก�รเชอมตอกบระบบ ซอรฟแวรระบบเครอข�ย และส�ยสญญ�ณทเหม�ะสมกเพยงพอแลวในก�รทำ�ง�นและตดตอกบ Server ดงนนเคร องทเปน workstation อ�จไมจำ�เปนตองใช Floppy Disk หรอ Hard Drive เลยกได เพร�ะขอมลสวนใหญถกจดเกบไวบน Server

ขอดของระบบแบบ Client / server :

มคว�มเปนศนยกล�ง ทรพย�กรและคว�มปลอดภยของขอมล ถกควบคมผ�น Servrt

ส�ม�รถเพมสวนประกอบยอย ๆ ของระบบไดง �ยต�มตองก�ร เชน ก�รเพม User และอปกรณทจะแบงปนให User

มคว�มยดหยนในก�รพฒน�ระบบและนำ�เทคโนโลยใหม ๆ ม�ใชง�น

92

ทกสวนประกอบส�ม�รถทำ�ง�นรวมกนได โดยก�รสงตอขอมลและตดตอสอส�รกนได

ก�รเข�ถง Server จ�กระยะไกลไดจ�ก Plat Form ท หล�กหล�ยเชน ก�รเข �ถ งข อม ลบน Windows NT Server ไดจ�ก Windows95/98 หรอจ�กสถ�นง�นทเปน UNIX ขนอยกบก�รตงค�ของ Server

ขอดอยของระบบแบบ Client / server :

ลงทนสงในก�รจดห� Server

ตองมก�รบำ�รงรกษ�ทด โดยเฉพ�ะระบบทตองก�รคว�มน�เชอถอสง ๆ เมอ Server หยดก�รทำ�ง�นหรอเสย ทำ�ให เครองทเปนสถ�นง�นไมส�ม�รถทำ�ง�นกบระบบไดดงเดม

ลกษณะการตอสายในระบบ LAN (Lan Topoolgy)

ลกษณะก�รตอส�ย LAN หรอทเรยกกนว� topology โดยทวไปม 3 แบบใหญ คอ

1. แบบ STAR หรอเรยกว�แบบด�ว คอ ก�รตอโหนด หรอเคร องคอมพวเตอร กบอปกรณทใชเปนศนยกล�งซงอ�จจะเปน ฮบ (hub) ไฟลเซรฟเวอร (File server) หรอ เกตเวย (Gateway) ศนยกล�งจะทำ�หน�ทเปนศนยควบคมเสนท�งก�รสอส�ร ก�รสอส�รขอมลแบบ Star น จะเปนแบบ 2 ทศท�ง โดยจะอนญ�ตใหมเพยงเครองเดยวเท�นนทสงขอมลเข�เครอข�ยได เครองอน ๆ จะสงขอมลเข�เครอข�ยจงทำ�ไมไดในเวล�เดยวกน ทงนเพอปองกนก�รชนกนของสญญ�ณขอมล

ขอด

ส�ม�รถทำ�ก�รตดตงเครอข�ยและทำ�ก�รดแลรกษ�ไดง�ย

93

ส�ม�รถทำ�ก�รตรวจสอบโหนดทเสยห�ยได และศนยกล�งส�ม�รถตดโหนดนนออกจ�กก�รสอส�รในเครอข�ยได

ขอเสย

เครองคอมพวเตอรททำ�หน�ทเปนศนยกล�งมร�ค�แพง

ถ�คอมพวเตอรศนยกล�งเสยจะทำ�ใหก�รสอส�รทงระบบเสยต�มดวย

 

2. แบบ BUS เปนก�รเชอมตอเครองคอมพวเตอรและอปกรณทกตวจะเชอมตอเข�กบส�ยสอส�รหลกทอยตรงกล�งทเรยกว� BUS ก�รควบคมส�ยสอส�รในเครอข�ยแบบ BUS ม 2 แบบ คอ ควบคมดวยศนยกล�ง ซงจะมเครองหนงทำ�หน�ทเปนศนยกล�งควบคมก�รสอส�รในเครอข�ย ซงสวนใหญจะเปนไฟลเซรฟเวอร และอกแบบหนงคอ ก�รควบคมแบบกระจ�ย ทก ๆ เคร องในเครอข�ยมสทธในก�รทจะควบคมก�รสอส�รในเครอข�ย

ขอด

ส�ม�รถตดตงระบบ ดแลรกษ� และตดตงอปกรณเพมเตมไดง�ย

ขอเสย

ระบจดทเสยห�ยในส�ย BUS ไดย�ก และเครองทอยถดจ�กจดทเสยห�ยกไมส�ม�รถสอส�รขอมลได

  

94

3. แบบ RING เปนก�รเชอมตอแบบรอยตอกนเปนวงผ�นทกเครองในระบบจนครบ ก�รสงผ�นขอมลตอกนเปนวงกลมจ�กตนท�งไปจนถงปล�ยท�ง ขอมลข�วส�รจะไหลวนอยในเครอข�ยไปในทศท�งเดยวกบวงแหวน แตละโหนดหรอสเตชนจะมรพตเตอร (Repeater) ประจำ�เครองเพอทำ�หน�ทเพมเตมสญญ�ณทใชในก�รสอส�ร

ขอด

ส�ม�รถสงขอมลไปยงผรบได หล�ย ๆ โหนดไดในเวล�เดยวกน

ไมมก�รชนกนของสญญ�ณเพร�ะจะสงสญญ�ณจ�กโหนดสโหนดเปนวงแหวน

ขอเสย

ถ�โหนดใดโหนดหนงเสยห�ยขอมลไมส�ม�รถสงผ�นไปยงโหนดตอ ๆ ไปได และทำ�ใหทงเครอข�ยข�ดก�รตดตอสอส�รได

ก�รตดตงเครอข�ยทำ�ไดย�ก

    

อปกรณและฮารดแวรทเกยวของในระบบเครอขาย LAN

1. เคร องคอมพวเตอรทท ำ�หน�ทเปน server หรอผใหบรก�ร จะทำ�หน�ทเกบแฟมขอมล (File) แอปพลเคชนโปรแกรม (application program) และไปรษณยอเลกทรอนกส (E-mail) เพอทจะใหบรก�ร

95

แก workstation หรอ เทอรมนอล (terminal) ของผใช ซ งอยภ�ยในบรเวณเครอข�ย LAN เดยวกน

2. เครองเทอรมนอล (Terminal) ของผใช หรออ�จเรยกว� สถ�นง�น (workstation) ได แก เคร องคอมพวเตอรส วนบ คคลท ว ๆ ไป (personal computer) เครองเทอรมนอลส�ม�รถเรยกใชบรก�รจ�กเครองทำ�เปน server ได ไมว�จะเปนไฟลขอมล หรอ โปรแกรมทลงไวทเครองทเปน server

3. Network Interface Card (NIC) หรอ Network Adapter Cards (NAC) หรอ LAN Card นนเอง เครองคอมพวเตอรทกเครองทอยในระบบ LAN จะตองม LAN Card ตดตงอย LAN Card ทำ�หน�ทในก�รสงขอมลจ�กเคร องเทอรมนอล หรอ จ�ก workstation เข�สเครอข�ย และทำ�หน�ทในก�รรบขอมลจ�กเครอข�ยเข�สเครองเทอรมนอล

4. คอนเนคเตอรหรออนเตอรเฟช (Connector or Interface) เปนกลองหรอแผงวงจรอเลกทรอนกส ทใชส ำ�หรบเชอมตอเทอรมนอลหรออปกรณคอมพวเตอรเข�กบเครอข�ย เชน Network Interfacd Unit (NIU) เปนอนเตอรเฟซสำ�หรบเชอมตอเทอรมนอลเข�กบเครอข�ย หรอ คอนเนคเตอรรปตว T ทนยมใชในเครอข�ย LAN ทมลกษณะก�รเชอมตอแบบ BUS

5. ท ร � น ซ ฟ เ ต อ ร (Trandceiver) ห ร อ Attachment Unit Interface (AUI) เป นอปกรณทท ำ�หน�ท เช อมตอก�รสอส�รของเคร องเทอรมนอลหรอสเตชน เข�กบเครอข�ย เชนเดยวกบคอนเนคเตอรและอนเตอรเฟซ

6. คอนโทรลเลอร (Controller) เปนอปกรณควบคมเครอข�ย จะเปนเคร องคอมพวเตอรเครองหนงททำ�หน�ทเปนศนยกล�งในก�รควบคม

96

เสนท�งของก�รรบ-สง ขอมล จดระบบก�รทำ�ง�นของเครอข�ย รวมถงก�รควบคมก�รทำ�ง�นของเทอรมนอล หรอ สเตชน

7. บรดจ (Bridge) เป นอปกรณท เรยกว� InterWorking Unit (IWU) เปนอปกรณทท ำ�หน�ทตดตอสอส�รขอมลระหว�งเครอข�ย LAN 2 เครอข�ย บรดจจะรบขอมลจ�กเครอข�ยตนท�ง แลวทำ�ก�รตรวจสอบตำ�แหนงของเครอข�ยปล�ยท�ง จ�กนนจะทำ�ก�รสงขอมลไปยงเครอข�ยปล�ยท�ง

8. เร�เตอร (Router) เปนอปกรณพวก IWU เชนเดยวกบบรดจ แตมคว�มส�ม�รถม�กกว� บรดจ นนคอ ส�ม�รถใชตดตอสอส�รระหว�ง LAN 2 เครอข�ย หรอม�กกว� นอกจ�กนเร�เตอรยงทำ�หน�ทในก�รตดสนใจเลอกเสนท�งก�รสอส�รขอมลทดทสดอกดวย

9. รพตเตอร (Repeater) เปนอปกรณทบทวนสญญ�ณ และปองกนก�รข�ดห�ยไปของสญญ�ณ ชวยเสรมใหก�รรบสงขอมลดขน เนองจ�ก ก�รสอส�รขอมลตองใชสญญ�ณไฟฟ� ในก�รรบสงขอมลเมอสญญ�ณไฟฟ�วงจ�กจดหนงไปยงอกจดหนงจะมก�รสญเสยพลงง�นเกดขนทำ�ใหสญญ�ณออน ดงนน จงจำ�เปนตองมรพตเตอรม�ชวยเสรมในก�รรบสงขอมล โดยรพตเตอรทำ�หน�ทสร�งสญญ�ณไฟฟ�ขนใหมเหมอนสญญ�ณเดมทถกสง

10. เกตเวย (Gateway) เปนอปกรณทชวยใหคอมพวเตอร 2 เครอง หรอม�กกว�ทอยต�งเครอข�ยใหส�ม�รถตดตอสอส�รกนได ซงอ�จจะมลกษณะของเครอข�ยเหมอนกนหรอต�งกนกได

 

สอกลางทใชในการสอสารดวยคอมพวเตอร

97

ส�ยส อส�ร ค อ ส�ยสญญ�ณทใช เช อมตอระหว �งสถ�น ก บไฟล เซรฟเวอรและสถ�นกบสถ�นเพอใหมก�รตดตอสอส�รรวมกนได ส�ยสอส�รทนยมใชในระบบแลน ไดแก

1.1 ส�ยค บ ด เกล ยว (Twisted Pair Cable)

1.2 ส�ยโคแอกเชยล (Coaxial Cable)

1.3 ส�ยไฟเบอรออปตก (Fiber optic Cable) 

3.1 สายคบดเกลยว (Twisted Pair Cable) เปนส�ยทมลวดทองแดงพนก นต�มม�ตรฐ�นเป นค เพ อชวยลดก�รรบกวนจ�กคลนแมเหลกไฟฟ� เปนส�ยทนยมใชกนม�กในปจจบน มลกษณะเชนเดยวกบส�ยโทรศพท (แตไมใชส�ยโทรศพท) (ดงรป)

 

 

ส�ยคบดเกลยว แบงเปน 2 ชนด คอ

3.1.1 ส�ยคบดเกลยวแบบ UTP (Unshield Twisited Pair) เปนส�ยลวดทองแดงทมฉนวนห มเพ อไมใหสมผ สก นแตไมมส �ยด น (ground shield) ทปองกนสญญ�ณรบกวน ภ�ยในมจำ�นวนส�ยรวมกนอยหล�ยเสน เชน ต�มม�ตรฐ�นของเอทแอนดท (AT&T) จะมส�ยไฟฟ�อยภ�ยใน 8 เสน พนเปนเกลยว 4 ค ระบบส�ย UTP มกตอกบหวตอแบบ RJ 45 ซงมลกษณะคล�ยปลกโทรศพททวไป ส�ย UTP มไวสำ�หรบเชอมโยงระหว�งจด 2 จด ใชในก�รตอระบบแลนแบบด�ว (star)

98

ซงมอปกรณททำ�หน�ทกระจ�ยสญญ�ณ เชน ฮบ (hub) โดยมระยะท�งไมไกลนกเปนส�ยสอส�รทร�ค�ถกทสด ตดตงง�ยและรวดเรวแตคณภ�พตำ�ทสดใชไดในระยะท�งจำ�กดเพร�ะจะถกรบกวนจ�กสญญ�ณคลนแมเหลกไฟฟ�จ�กภ�ยนอกไดง�ย มอตร�คว�มผดพล�ดในก�รสงขอมลสกกว�ส�ยสอส�รแบบอน เหม�ะทจะใชภ�ยในอ�ค�ร (ดงรป)

 

3.1.2 ส�ยคบดเกลยวแบบ STP (Shield Twisted Pair) เปนส�ยสอส�รทเพมส�ยดน (ground shield) เพอปองกนสญญ�ณคลนรบกวนจ�กสญญ�ณคลนแมเหลกไฟฟ�จ�กภ�ยนอก คณภ�พแบบ STP จะดกว�แบบ UTP เพร�ะใหคว�มถกตองในก�รสงขอมลไดดกว�

3.2 ส�ยโคแอกเชยล (Coaxial Cable) เป นส�ยท ท ำ�จ�กลวดทองแดง เรยกว�คอนดกเตอร (conductor) อ�จมเสนเดยวหรอหล�ยเสนกไดแลวแตจำ�นวนชองสญญ�ณ หมดวยลวดต�ข�ยทำ�หน�ทเปนส�ยดนโดยมฉนวนแยกคอนดกเตอรและส�ยดนออกจ�กกน ถ�ส�ยโคแอกเชยลมขน�ดคอนดกเตอรใหญกจะส�ม�รถสงสญญ�ณไดระยะไกลกว�และร�ค�แพงกว�ส�ยทมขน�ดคอนดกเตอรเลกกว� ลกษณะเชนเดยวกบส�ยทว (แตไมใชส�ยทว) คณภ�พในก�รสงชอมลดกว�และมอตร�เรวในก�รสงขอมลสงกว�ส�ยคบดเกลยวแตมร�ค�แพงกว�มกจะใขกบก�รเชอมโยงแบบบส (bus) ซงใชส�ยเพยงเสนเดยวเดนผ�นไปยงเครองทกเครองบนเครอข�ย ปจจบนเปนส�ยโคแอกเชยลนยมใชนองลงเนองจ�กส�ยคบดเกลยวไดรบก�รพฒน�ใหส�ม�รถสงขอมลไดเรวขนและร�ค�ถกกว� (ดงรป)

 

 

99

3.3 ส�ยไฟเบอรออปตก (Fiber optic Cable) หรอส�ยใยแกวนำ�แสง เปนส�ยททำ�จ�กแกวหรอซลคอนทมลกษณะเปนเสนย�วขน�ดเลกเหมอนเสนผมมก�รสญเสยสญญ�ณแสงนอยม�ก สญญ�ณไฟฟ�จะถกเปลยนเป นสญญ�ณแสงสงไปในท อใยแก ว เป นส�ยส อส�รท ให ประสทธภ�พในก�รสงขอมลไดดทสดแตมร�ค�แพงทสด ก�รตดตงและบำ�รงรกษ�ย�ก เนองจ�กส�ยใยแกวนำ�แสงทำ�ดวยแกวซงเปนส�รทไมยอมใหไฟฟ�ผ�น ดงนน คลนแมเหลกไฟฟ�จ�กภ�ยนอก เชน คลนวทย โทรทศน ส�ยไฟแรงสงจะไมรบกวนสญญ�ณทผ�นเสนใยแสง ส�ยชนดนจงทนท�นตอก�รรบกวนไดดกว�ส�ยประเภทอน ส�ม�รถสงขอมลเปนจำ�นวนม�กดวยอตร�คว�มเรวสงและสงสญญ�ณไปไดระยะท�งไกล ๆ ส�ยไฟเบอรออปตกมลกษณะพเศษ คอใชสำ�หรบเชอมโยงแบบจดไปจด จงเหม�ะทจะใชในก�รเชอมโยงระหว�งเครอข�ยหลก หรอเช อมโยงระหว�งอ�ค�รกบอ�ค�ร ส�ยไฟเบอรออปตกจงนยมใชเปนส�ยแกนหลกทเรยกว� backbone นอกจ�กนลกษณะท�งก��ยภ�พทำ�ใหก�รดกขโมยขอมล (tap) ไมง�ยเหมอนกบส�ยลวดทองแดงจงเหม�ะทจะใชในก�รสงข�วส�รขอมลทตองก�รคว�มปลอดภยของขอมลสง (ดงรป)

 

 

เนองจ�กส�ยเคเบลทใชในระบบแลนมกมปญห�ในเรองก�รเดนส�ย ก�รตดต งและก�รดแลรกษ� จงมก�รพฒน�ก�รส อส�รแบบไรส�ย (wireless) ในระบบแลน โดยใชรงสอนฟร�เรดและคลนวทยเปนสอกล�งในก�รสงสญญ�ณขอมลทำ�ใหไมตองใชส�ยเคเบลและผใชส�ม�รถย�ยสถ�นทได สะดวก แตกยงมขอจ ำ�กดในเร องเสนท�งและอตร�คว�มเรวในก�รสงขอมลคอนข�งตำ�

  

100

             

ศพทเทคนคทางคอมพวเตอร

A

abend การหยดงานผดปรกต

ยอม�จ�ก abnormal end of task ก�รทเคร องคอมพวเตอรหยดก�รทำ�ง�นโดยไมไดรบคำ�สงใหหยด มกจะเกดขนเนองจ�กคว�มผดพล�ดในก�รใชคำ�สงหรอคว�มผดปกตของเครอง

add-in program โปรแกรมเพมเตม

โปรแกรมทมก�รออกแบบม�เพอใสในโปรแกรมใชง�นและชวยให โปรแกรมใชง�นนนส�ม�รถทำ�ง�นอย�งมประสทธภ�พดยงขน เชน โปร

101

แ ก ร ม อ ล ด � ส แ อ ด ด ช น ส (Aldus Additions) ส ำ� ห ร บ เ พ มป ร ะส ท ธ ภ � พข อ ง โป รแ กรม อ ล ด � ส เ พจ เม ก เค อ ร 5 (Aldus PageMaker 5) ใหส�ม�รถทำ�จลส�ร เรยงสลบหน�เอกส�ร ทำ�ตวอกษรนำ�ส�ยต� ฯลฯ เปนตน ปจจบน นบรษทผผลตซอฟตแวรร�ยใหญมกอนญ�ตใหนกเขยนโปรแกรมร�ยยอยเขยนโปรแกรมเพมเตมและรวมเข�ไปใน โปรแกรมใชง�นนนเพอชวยก�รทำ�ง�นของโปรแกรมหลกใหมประสทธภ�พม�กยงขน

archive การเกบถาวร

ใชได 3 คว�มหม�ย ดงน

1. ก�รเกบแฟมไวในหนวยคว�มจำ�สำ�รองเพอปองกนก�รสญห�ยหรอคว�มเสยห�ยทอ�จเกดขนไดโดยเปนก�รเกบแบบถ�วร แฟมทเกบไวนเรยกไดอกอย�งหนงว�เปนแฟมสำ�รอง ถ�มคว�มเสยห�ยเกดขนกบแฟมจรง เร�ส�ม�รถเรยกใชขอมลจ�กแฟมสำ�รองได

2. ก�รบบอดแฟมเพอใหมเนอทในก�รเกบแฟมเพมม�กขน

3. ส�รบบแฟมในอนเทอรเนตทเข�ถงไดโดยกฎเกณฑก�รถ�ยโอนแฟม (FTP) หรอส�รบบทจดไวสำ�หรบเผยแพรแกประช�ชนทวไป

ARPAnet อารพาเนต

ข�ยง�นบรเวณกว�ง (WAN) ทจดตงขนในป ค.ศ. 1969 ดวยเงนทนของหน วยง�นโครงก�รว จ ยก �วหน � (Adavnced Research Project Agency : ARPA) อ�รพ� เนตใช เป นท ทดลองส ำ�หรบพฒน�ก�รของกฎเกณฑควบคมก�รสงผ�นต�มม�ตรฐ�นอนเทอรเนต (TCP/IP) ซงเปนกฎเกณฑททำ�ใหอนเทอรเนตใชไดเปนผลสำ�เรจ จดประสงคใหญของอ�รพ�เนต คอ ก�รเพมศกยภ�พท�งก�รทห�ร และคว�มส�ม�รถในก�รควบคมก�รสอส�รดวยสอต�งๆ รวมถงก�รสอส�รผ �นด�ว เท ยมด วย ถ งแมอ�รพ� เนตจะส�ม�รถบรรลถ งต�ม

102

วตถประสงคทตงไวกต�ม แตกทำ�ใหผกอตงประหล�ดใจเนองจ�กผใชในอ�รพ�เนตสวนม�กจะนยมใชเครอข�ยในก�รสอส�รตดตอกนม�กกว� เชน ก�รใชในรปแบบของไปรษณยอเลกทรอนกสและกลมสนทน� ในเรมแรกนน อ�รพ�เนตส�ม�รถใชไดแตเฉพ�ะสถ�บนก�รคนคว�ของรฐบ�ลและมห�วทย�ลยทมสญญ�ท�งด�นก�รคนคว�กบกระทรวงกล�โหมเท�นน ในป ค.ศ. 1983 อ�รพ�เนตไดแบงแยกออกเปนข�ยง�นท�งด�นก�รทห�รทมระบบรกษ�คว�มปลอดภยในระดบสงเรยกว� มลเนต (Milnet) และอ�รพ�เนตทเปนข�ยง�นท�งด�นก�รคนคว�วจยและพฒน�

artificial intelligence (AI) ปญญาประดษฐ

วทย�ก�รด�นคอมพวเตอรศ�สตรทพย�ย�มทำ�ใหเคร องคอมพวเตอรและโปรแกรมคอมพวเตอรส�ม�รถกระทำ�สงต�งๆ ไดเหมอนมนษย เชน ก�รเรยนร ก�รพฒน�ปรบปรง ก�รคดห�เหตผล ฯลฯ เพอใหส�ม�รถทำ�ง�นแทนมนษยไดม�กกว�ทเปนอย ด expert system ประกอบ

authoring language ภาษาการเขยนโปรแกรม

ภ�ษ�คอมพวเตอรระดบสงทผเขยนโปรแกรมคอมพวเตอรใชในก�รผลตเนอห� เร อง หรอบทเรยน เปนภ�ษ�ทเขยนดวยภ�ษ�องกฤษง�ยๆ ทออกแบบม�เฉพ�ะเพอใหแมแตผทไมมคว�มรด�นโปรแกรมคอมพวเตอรก ส � ม � ร ถ เ ข ย น ไ ด โ ด ย ก � ร ร ว ม ด � น โ ป ร แ ก ร มเนอห�และก�รเรยงลำ�ดบต�มเหตผลของโปรแกรมเข�ไวดวยกน แตภ�ษ�ก�รเขยนโปรแกรจะมคว�มส�ม�รถในก�รทำ�ง�นและตวเลอกทนอยกว�ระบบก�รเขยนโปรแกรม (authoring system)

B

binary ฐานสอง, ทวภาค

103

ระบบเลขฐ�นสองทใชเฉพ�ะเลข 0 และ 1 เนองจ�กคอมพวเตอรเปนอปกรณไฟฟ�ทจะเข�ใจก�รทำ�ง�นเพยง 2 สถ�นะ คอ ปด และ เปด เร�จง ใชร ะบบเลขฐ�นสองน เป นต วก ำ�หนดก�รท ำ�ง�นของเคร องคอมพวเตอรในก�รทจะส�ม�รถเข�ใจว�เลข ฐ�นสองจะทำ�ง�นกบคอมพวเตอรไดอย�งไรนน เร�ตองเข�ใจเกยวกบ บต (bit) และ ไบต (byte) เสยกอน บตจะเกบค� ของเลขฐ�นสองไว คอ 0 = ปด และ 1 = เปด 8 บตจะเท�กบขอมล 1 ไบต ตวอย�งเชน 01000001 เปน 1 ไบตของตว อกขระ A เมอใด กต�มทเร�กดแปนบนแผงแปนอกขระเพอพมพต ว A ไบตจะเคลอนทไปยงคอมพวเตอร แฟมเลขฐ�น สอง (binary file) ซงเปนโปรแกรมแฟมทบรรจขอมลของบตและไบตจะบอกคอมพวเตอรว�ควรจะทำ�ง�นไดอย�งไร

bit บต

ยอม�จ�ก Binary Digit หนวยขอมลทเลกทสดในระบบคอมพวเตอร มค�ขอมลเปนตวเลขระบบฐ�นสอง คอ 0 และ 1 บต มกใชเปนหนวยวดคว�มส�ม�รถของไมโครโพรเซสเซอรในก�รประมวลผลขอมล เชน 16 บต หรอ 32 บต เปนตน 4 บต เท�กบ 1 นบเบล (nibble) และ 8 บต เท�กบ 1 ไบต

ก�รทจะเข�ใจบตไดดเร�ควรทำ�คว�มรจกกบไบตเสยกอน 1 ไบตเปนกลมของ 8 บตและจะใชแทนตวอกขระหรอตวเลข ดวยเลข 0 ถง 9 ตวอย�งเชน ไบต 01000001 คออกขระ A เลข 0 หรอ 1 ในไบตกคอ 1 บต ซงแสดงถงสถ�นะ 1 ใน 2 สถ�นะ คอ 0 = ปด และ 1 = เปด ก�รรวมของตวเลข 0 และ 1 ในลกษณะต�งๆ ใหเปนชด 8 ตวจะแทนขอมลทงหมดใน คอมพวเตอร สวนม�กแลวเร�มกจะไมกล�วถงบตและนบเบลม�กนก แตเร�มกจะกล�วถงไบต เชน กโลไบต เมกะไบต หรอจกะไบต เปนสวนม�กทงสน

Boolean Search การคนหาแบบบล

104

วธก�รคำ�นวณห�ขอมลโดยใชค�ตรรกะของ ถก และ ผด และใชหลกพชคณตและเลขระบบฐ�นสองดวยก�รใช AND, OR และ NOT รวมก บก�รห�ขอม ลแบบปกต ว ธ ก �รน ต งช อ ให เป น เก ยรต แก น กคณตศ�สตรช�วองกฤษ ชอจอรช บล (George Boole)

bridge บรดจ

อปกรณในข�ยง�นบรเวณเฉพ�ะท (LAN) ททำ�ใหข�ยง�น 2 ข�ยง�นส�ม�รถแลกเปลยนขอมลกนได ถงแมว�ข�ยง�นทง สองนนจะมลกษณะรปทรงเรข�คณตทแตกต�งกนหรอใชกฎเกณฑก�รสอส�รทต�งกนกต�ม

buffer ทพก (ขอมล), บฟเฟอร

ทพกขอมลชวคร�วเพอสงขอมลจ�กคอมพวเตอรไปยงอปกรณอนๆ หรอสงขอมลจ�กอปกรณอนม�ยงคอมพวเตอร ทงน เนองจ�กในบ�งครงอตร�คว�มเรวในก�รทำ�ง�นของอปกรณต�งๆ กบหนวยประมวลผลกล�งของคอมพวเตอรจะมอตร�ไม เท�กน คอมพวเตอรจงจำ�เปนตองมหนวยคว�มจำ�สำ�รอง เพอเกบพกขอมลไวกอนชวคร�วโดยเกบไวในบฟเฟอรน เมอ ก�รโอนขอมลจ�กเครองหนงไปยงอกเครองหนงกจะทำ�ใหมก�รทำ�ง�นอย�งตอเนองได ตวอย�งของบฟเฟอรทเหนไดชด อย�งหนง คอ บฟเฟอรของเครองพมพ เมอใดทเร�มก�รพมพเอกส�ร โปรแกรมจะสงขอมลทจ ำ�เปนในก�รพมพไปยง หนวยคว�มจำ�ของเคร องพมพซ งก ค อ ส ง ไปยงบฟ เฟอรของเคร องพมพน น เอง เครองพมพจะอ�นขอมลทจำ�เปนเหล�น ถ�เร�ยกเลกก�รพมพ จะสงเกตเหนไดว�เคร องพมพจะยงคงพมพอยช วระยะเวล�สนๆ ครหนงกอนจะหยดพมพ ทงนเนองจ�กยงคงมขอมลค�งอยในบฟเฟอรนนเอง

เมอมก�รใชซด-รอมในก�รเลนในสอหล�ยแบบ ทพกขอมลชวคร�วของหนวยขบซด-รอมควรมขน�ดคว�มจำ�ตงแต 64-256 กโลไบตเพอเปนทเกบขอมลทอ�นจ�กแผนม�รอไวใหคอมพวเตอรอ�นตอไป

105

C

central processing unit (CPU) หนวยประมวลผลกลาง (ซพย)

หนวยเกบทอยภ�ยในเครองคอมพวเตอรซงเปนหนวยสำ�คญทสดเปรยบไดกบสมองของคอมพวเตอร มหน�ทควบคมก�รทำ�ง�นของหนวยต�งๆ ใหทำ�ง�นประส�นสอดคลองกน หนวยประมวลผลกล�งแบงออกไดเปน 3 สวนโดยประกอบรวมกนอยบนชปเลกๆ เพยงชนเดยว เรยกว� ไมโครโพรเซสเซอร (microprocessor) สวนต�งๆ เหล�นไดแก

1. หนวยเรจสเตอร (register) ทำ�หน�ทเกบขอมลทสงจ�กหนวยคว�มจำ�หลกและขอมลทจะนำ�ไปใชประมวลผล

2. หน วยค ำ�นวณและตรรกะ (arithmetic and logical unit : ALU) ทำ�หน�ทประมวลผลดวยวธก�รท�งคณตศ�สตร และตรรกะ

3. หนวยควบคม (control unit) ทำ�หน�ทควบคมก�รทำ�ง�นทกสวนของเครองคอมพวเตอร ไดแก สวนรบขอมล สวนประมวลผลกล�ง และสวนแสดงผล ใหทำ�ง�นสอดคลองกน

channel ชอง, ชองสญญ�ณ, ชองสอส�ร ใชได 2 คว�มหม�ย ดงน

1. ชองสอส�รขอมลระหว�งหนวยรบขอมลและหนวยแสดงผล หรอระหว �งหน วยประมวลผลกล �งก บอปกรณ ร วมต �งๆ ท ใ ช ก บคอมพวเตอร

2. ในคว�มหม�ยของส อประสม (multimedia) หม�ยถ ง ชองสญญ�ณเสยงสเตรโอซ�ยและขว�ของจ�นวดทศนและจ�นคอมแพกต

characters per second (cps) จำานวนอกขระตอวนาท (ซพเอส)

106

หนวยวดคว�มเรวเปนจำ�นวนอกขระใน 1 วน�ทของเครองพมพแบบฉดหมก (inkjet printer), เครองพมพแบบกระทบ (impact printer), เครองพมพแบบจด (dot-matrix printer) และรวมถงโมเดมดวย (ถ งแมโมเดมจะใชวดเปนบตตอวน�ทกต�ม) เครองพมพแบบจดทใชกนอยปกตแลวจะมคว�มเรวอยะหว�ง 50-800 อกขระตอวน�ท ถ�เปนก�รพมพง�นทมคณภ�พสงเครองพมพจะพมพอยประม�ณ 120 อกขระตอวน�ท แตถ�เปนก�รพมพแบบร�ง (draft mode) จะอยท240 อกขระตอวน�ท

client/server network ขายงานรบ/ใหบรการ

ข�ยง�นซงแฟมและโปรแกรมบ�งโปรแกรมมก�รใชรวมกนในระหว�งคอมพวเตอรในข�ยง�นนนซงอยในข�ยง�นบรเวณเฉพ�ะท (LAN) แตจะมทรพย�กรบ�งอย�งทจำ�กดใหใชไดเฉพ�ะกบเครองบรก�รแฟมขอมล (File Server) เท�นน ในขณะทคอมพวเตอรเครองอนๆ ไมส�ม�รถใชทรพย�กรทจำ�กดไวนได

command คำาสงงาน

ก�รสงใหคอมพวเตอรปฏบตง�นต�มตองก�ร เชน ก�รพมพแฟม หรอก�รคดลอกขอคว�ม เปนตน เครองคอมพวเตอรจะรบคำ�สงจ�กผใชทสงท�งหนวยรบขอมล ไดแก แผงแปนอกขระ ป�กก�แสง เม�ส หรอก�รสมผสหน�จอภ�พ ในโปรแกรมทำ�ง�นดวยคำ�สงง�น (command-driven programs) เร�ตองกดแปนทกำ�หนดไวหรอพมพคำ�สงเพอให คอมพวเตอรทำ�ง�นต�มทสง ในโปรแกรมทำ�ง�นดวยร�ยก�รเลอก (menu-driven programs) จะใชก�รเลอกคำ�สงจ�กร�ยก�รเลอกบนจอภ�พ ในขณะนมก�รใชเสยงโดยใชเทคโนโลยก�รดำ�เนนก�รต�มเสยง (voice-actuation technology) ในก�ร สงใหคอมพวเตอร ทำ�ง�นต�มทพด

communications protocol เกณฑวธการสอสาร

107

ม�ตรฐ�นทใชในก�รสงผ�นขอมลระหว�งคอมพวเตอรในข�ยง�นหรอโดยก�รใชระบบโทรคมน�คม เครองคอมพวเตอรทรวมอยในก�รสอส�รนจะตองมก�รจดระบบอย�งเดยวกนและมก�รปฏบตต�มม�ตรฐ�นทเหมอนกนเพอหลกเลยงขอผดพล�ดทอ�จเกดขน เชน เมอเร�ใชโมเดมในก�รเข�ถงศนยรวมข�ว (BBS) หรอบรก�รส�รสนเทศเชอมตรง เชน คอมพวเซรฟ (CompuServe) เร�ตองใชกฎเกณฑก�รสอส�รต�มทบรษทซงเปนคอมพวเตอรแมข�ย (host computer) จดว�งไวเพอเปน ก�รจดเตรยมเพอบอกคอมพวเตอรว�จะมก�รแลกเปลยนขอมลกบคอมพวเตอรเครองอนอย�งไร ไดแก

Baud rate คว�มเรวทโมเดม 2 เครองมก�รสงผ�นขอมลระหว�งกน

Parity ทดสอบสภ�พของขอมลทสงและรบ

Data bits ระบจำ�นวนบต ของขอมลในก�รสง ปกตแลวจะจดท 8

Stop bits ระบจำ�นวนบตทใชเปนสญญ�ณในก�รสนสดก�รสงขอมล ปกตแลวจะ จดไวท 1

Duplex บอกคอมพวเตอรว �จะสงและรบขอมลในเวล�เด ยวก น (full)หรอจะสงหรอรบขอมลแตไมใชในเวล�เดยวกน (half)ปกตจะจดไวท full

Computer-Aided Manufacturing (CAM) การผล ตใช คอมพวเตอรชวย (แคม)

ก�รใชคอมพวเตอรชวยอำ�นวยคว�มสะดวกในก�รควบคมเครองจกรและก�รผลตในโรงง�น เชน ก�รควบคมจำ�นวนสนค� ก�รบรรจหบหอ เปนตน รวมถงก�รว�งแผนก�รใชวสดในก�รผลตสนค�ดวย

computer hacker เซยนคอมพวเตอร, นกเลงคอมพวเตอร

108

ผทชอบเลนคอมพวเตอรแบบคลงไคล หรอเลนคอมพวเตอรจนตดไมอย�กทำ�อะไรนอกจ�กนงอยหน�คอมพวเตอร นกเลงคอมพวเตอรจะมหล�ยประเภท เชน

- แบบสร�งสรรค ได แก พวกทค นคว �ห�คว�มร ต �งๆ เก ยวก บคอมพวเตอร และพย�ย�มสร�งสงแปลกๆ ใหมๆ ขนม�ใช

- แบบนกเจ�ะ ไดแก พวกทมคว�มรด�นข�ยง�นเปนอย�งดและพย�ย�มเจ�ะระบบรกษ�คว�มปลอดภย แกะลอก ว�งย� เพอส�ม�รถใชทรพย�กรในข�ยง�นได

- แบบมออ�ชพ ไดแก พวกทมคว�มรด�นคอมพวเตอรเปนอย�งดโดยอ�จเปนนกเขยนโปรแกรมหรอวศวกร คอมพวเตอรและชอบเขยนโปรแกรมใหมขนม�เลน

CONFIG.SYS

แฟมทรวมคำ�สงต�งๆ เพอบอกระบบปฏบตก�รว�จะมก�รทำ�ง�นอย�งไร เมอเร�ทำ�ก�รเปดเคร องคอมพวเตอร ระบบปฏบตก�รจะอ�นแฟม CONFIG.SYS และทำ�ง�นต�มคำ�สงต�งๆ คำ�สงเหล�นอ�จเปนก�รบอกระบบว�จะจดก�รกบหนวยคว�มจำ�อย�งไร มแฟมกแฟมทจะเปดขนในหนงครง และโปรแกรมใดบ�งทจะใชในก�รควบคมอปกรณต�งๆ ทใชรวมกบคอมพวเตอร

connectionless protocol เกณฑวธทไมมการเชอมตอ

ม�ตรฐ�นทท ำ�ใหก�รสงขอมลจ�กคอมพวเตอรเคร องหนงไปยงคอมพวเตอรเครองอนๆ ในข�ยง�นบรเวณกว�ง (WAN) เปนไปไดโดยสะดวก โดยจะไมมคว�มพย�ย�มในก�รทจะตดสนว�คอมพวเตอรทรบนนอยในส�ยเชอมตรง (on-line) หรอ มคว�มส�ม�รถทจะรบขอมลไดหรอไม สงนเป นกฎเกณฑร�กฐ�นในข�ยง�นแบบก�รสวตชกลมขอมล (packet-switching network) ดงเชน อนเทอรเนต ซงหนวยของ

109

ขอมลจะถกแบงออกเปนบลอกหรอกลมขอมล (packet) เลกๆ โดยทในกลมนจะมขอมลบอกเลขทของเครองรบปล�ยท�งบรรจอย กฎเกณฑทไมมก�รเชอมตอทใชใน อนเทอรเนต ไดแก อนเทอรเนต โพรโทคอล (Internet Protocol : IP) โดยจะเกยวของเพยงแคก�รแบงขอมลออกเปนกลม เลกๆ สำ�หรบก�รสง และก�รรวบรวมกลมขอมลเลกๆ เข�ดวยกนเมอรบเข�ม�แลวเท�นน

cracker แครกเคอร, นกทำาลาย

ผท เล นคอมพวเตอรเป นง�นอด เรกท ถกห�มในก�รเข�ถ งระบบคอมพวเตอรในข�ยง�น เนองจ�กเปนผทเข�ไปทำ�ล�ย ทรพย�กรต�งๆ และรบกวนระบบทำ�ใหผใชเข�ถงระบบไดลำ�บ�ก ในบ�งครงจะม ผใชคำ� cracker ในคว�มหม�ยเดยวกบ hacker แตทจรงแลว hacker จะมคว�มหม�ยแตกต�งกนโดยสนเชงเนองจ�กเปน พวกมบทบ�ทสำ�คญกว�ม�กในคอมพวเตอร ด computer hacker, hacker ethic และ security ประกอบ

D

data ขอมล

ตวอกษร ตวเลข เสยง และภ�พ ในรปแบบทส�ม�รถนำ�เข�เคร องคอมพวเตอรได เมอขอมลถกนำ�เข�ไปและเปลยนเปนรปแบบทมคว�มหม�ย เชน เอกส�รขอคว�มหรอร�ยง�นแลว จะเรยกว� ส�รสนเทศ (information) ถงแมว�คำ� data จะเปนคำ�พหพจน ของคำ� datum ในภ�ษ�ล�ตน กต�ม แตเร�กมกใช data ทงในคว�มหม�ยของเอกพจนและพหพจน

data bank คลงขอมล

ก�รรวบรวมขอมลจำ�นวนม�กเกบไวในสอบนทกขอมลขน�ดใหญเพอก�รใชง�น นอกจ�กน ยงหม�ยถง สถ�นทหรอแหลงเกบขอมลทรวบรวม

110

ขอม ล ในร ปของส อบ นท ก เก บ ไว เป นจ ำ�นวนม�ก ได แก หน วยคอมพวเตอรของสถ�บนต�งๆ

 

database ฐานขอมล

ก�รรวบรวมขอมลทมคว�มสมพนธกนเกยวกบหวขอทไดทำ�ใหเปนระบบ และจดใหเปนฐ�นสำ�หรบก�รคนคนขอมล ก�รสรปผล และก�รตสนใจ ก�รรวบรวมขอมลใดๆ กต�มเพอใหบรรลวตถประสงคเหล�นนบว�เปนฐ�นขอมลทงสนถงแมว�จะไมไดรวบรวมอยในเครองคอมพวเตอรกต�ม

device อปกรณ

สวนประกอบของเคร อง (hardware component) หรออปกรณรอบข�งต�งๆ เชน เคร องพมพ โมเดม จอภ�พ หรอเม�ส ทส�ม�รถรบหรอสงขอมลได อปกรณบ�งอย�งตองใชซอฟตแวรเฉพ�ะรวมดวย เรยกว� โปรแกรมขบอปกรณ (device drivers)

dialup access การเขาถงโดยตอหมายเลข

วธก�รเชอมตอกบคอมพวเตอรอกเคร องหนงหรอกบข�ยง�น เชน อนเทอรเนต โดยก�รใชโมเดม ก�รเชอมโยงนจะเปนก�รใชอนเทอรเนตโดยผ�นผจดห�บรก�ร (service provider) และจะทำ�ใหคอมพวเตอรของเร�เป นเคร องปล�ยท�งระยะไกล (remote terminal) ของคอมพวเตอรของ ผจดห�บรก�ร ผจดห�บรก�รอนเทอรเนตจะข�ยก�รเข�ถงอนเทอรเนตใหกบผใช ซงจะเปนก�รประหยดและเปน ประโยชนม�ก แตผใชจะไมส�ม�รถใชโปรแกรมด�นกร�ฟกไดเนองจ�กเปนก�รใชในระบบยนกซ ด dialup IP ประกอบ

dialup IP เกณฑวธการเขาถงอนเทอรเนตโดยตอหมายเลข

111

วธก�รเข�ถงอนเทอรเนตโดยตรงโดยผ�นท�งโมเดมและส�ยโทรศพท ในก�รใชก�รเข�ถงต�มกฎเกณฑนเร�ตองตดตงตวขบอปกรณแบบจดตอจด (PPP) หรอแบบอนกรม (SLIP) เพอทำ�ง�นรวมกบซอฟตแวร ของกฎเกณฑควบคมก�รสงผ�นต�มม�ตรฐ�นอนเทอรเนต (TCP/IP) ดวย และตองมโปรแกรมด�นกร�ฟก เชน เนตสเคป น�วเกเทอร (Netscape Navigator) เพอเลอกอ�นเวลดไวดเวบและไปรษณยอเลกทรอนกสในระบบวนโดวส

domain เขต

เขตในเลขทอยของอนเทอรเนต ระดบคว�มสำ�คญของเขตจะดจ�กขว�ไปซ�ย เขตขว�สดซงอย หลงสดของเลขทอยจะเปนเขตระดบสงสด (top-level domain) ซงจะครอบคลมชอท�งซ�ย เขตขว�สดจะบอกถงระดบประเทศ และเขตซ�ยสดจะบอกชอเคร อง โดยแตละเขตจะมจด . แบงระดบชอเขต ตวอย�งเชน chulkn.chula.ac.th

th ชอเขตระดบสงสดซงเปนชอประเทศไทย

ac ระดบรองลงม� หม�ยถง สถ�บนก�รศกษ� (academy)

chula ชอหนวยง�น คอ จฬ�ลงกรณมห�วทย�ลย

chulkn ชอเครองซงอยในเขตระดบตำ�สดและเปนชอเฉพ�ะ

อย�งไรกต�ม ในประเทศสหรฐอเมรก� เขตระดบสงสดมกจะเปนประเภทขององคกรด�นต�งๆ ไดแก เขต คว�มหม�ย

.com ก�รพ�ณชย (commercial)

.edu ก�รศกษ� (educational) .

.gov รฐบ�ล (goverment)

.mil ก�รทห�ร (military)

112

.org องคกรทไมแสวงห�กำ�ไร (non-profit organization)

.net ข�ยง�น (network) แตภ�ยนอกสหรฐอเมรก�นน เขตในระดบสงทสดจะเปนชอของประเทศ เชน ประเทศไทย .th ประเทศแคน�ด� .ca เปนตน

domain name ชอเขต

ชอซงระบทอยของคอมพวเตอร (host) ทเชอมโยงในอนเทอรเนตโดยเปนชอสมบรณของทตงของ อนเทอรเนตนนอนประกอบดวย ชอของคอมพวเตอรทตดตอเชอมโยงกบอนเทอรเนต (host name) เขตยอย (subdomain)และเขตระดบสงสด (domain) โดยสงเหล�นจะแยกจ�กกนโดยใชจด . (dots) ตวอย�งเชน watt.seas.virginia.edu เมออ�นจ�กซ�ยไปขว�จะเปนก�รอ�นจ�กชอเฉพ�ะซงเปนชอเขตระดบตำ�สดไปยงเขตในระดบสงสด คอ watt เปนชอเฉพ�ะของคอมพวเตอร คอมพวเตอรเคร องนเปนเคร องหนงในจ ำ�นวน 600 เคร องของมนคอมพวเตอรทใหบรก�รอยใน seas คอคณะวศวกรรมศ�สตรและวทย�ศ�สตรประยกต (School of Engineering and Applied Science) ณ มห�วทย�ลยแหงเวอรจเนย virginia (University of Virginia) และในสวนท�ยของชอเขตนเปนเขตในระดบสงสด คอ edu ซงรวมวทย�ลยและ มห�วทย�ลยทงหมดทวสหรฐอเมรก�อยในเขตน ด Domain Name System ประกอบ

domain name address เลขทอยชอเขต

เลขทอยของอนเทอรเนตทประกอบดวยชอของคอมพวเตอรทตดตอเช อมโยงกบอนเทอรเนต (host name) เขตยอย (subdomain) และเขตระดบสงสด (domain) ซงตรงข�มกบเลขทอยของ IP (IP address) ทมเฉพ�ะตวเลขเท�นน เลขทอยช อของเขตนเรยกอย�งเ ต ม ๆ ว � fully qualified domain name ด domain แ ล ะ domain name ประกอบ

113

dynamic random-access memory (DRAM) ห น ว ยความจำาเขาถงโดยสมแบบพลวต (ดแรม)

ชปของหนวยคว�มจำ�เข�ถงโดยสม (RAM chip) ทใชหนวยเกบประจสำ�หรบเกบประจไฟฟ� เนองจ�กหนวยเกบประจมกจะสญเสยประจไฟฟ�ไดง�ย ชปดแรมจงตองมก�รอดกระแสไฟฟ�อยเสมอ ชปดแรมมกใชในแผงวงจรตวปรบตอภ�พทร�ค�ถกเพ อเก บภ�พเอ�ไว ด static random-access memory (SRAM) ประกอบ

 E

electroic mail address ทอยไปรษณยอเลกทรอนกส

ชดอกขระทระบเฉพ�ะเจ�ะจงถงตำ�แหนงทอยของตไปรษณยของบคคลในก�รใชไปรษณยอเลก-ทรอนกส ก�รใชทอยไปรษณยอเลกทรอนกสในอนเทอรเนตจะประกอบดวยชอของบคคล เชน mkidanan และต�มด ว ย ส ญ ล ก ษ ณ @ แ ล ะ ช อ ข อ ง เ ข ต เ ช น mkidanan@netserv.chula.ac.th หม�ยถง mkidanan ชอของผใช (User ID)netserv ช อเคร อง (host) ทเร�ตดตอไปซ งเป นเครองคอมพวเตอรทตดตอกบอนเทอรเนต chula.ac.th ชอเขต โดยแยกยอยไดดงน chula จฬ�ลงกรณมห�วทย�ลย ac สถ�บนก�รศกษ� th ประเทศไทย

F

file แฟม, แฟมขอมล

เอกส�รหรอก�รรวบรวมขอมลลงบนจ�นบนทกและระบเปนหนวยหนงโดยมชอเฉพ�ะ ตวอย�งของแฟมขอมล ไดแก โปรแกรมใชง�นและแฟมเอกส�รต�งๆ ทเร�สร�งขนม�และใสชอใหแกแฟมขอมลนน เร�จะสร�งแฟมขอมลขนม�เมอเร� พมพขอคว�มหรอว�ดภ�พและใหชอแกสงทเร�

114

สร�งนน แลวเกบบนทกลงจ�นบนทก เมอใดกต�มทเร�เกบบนทกแฟมขอ มลลงบนจ�นบนทก ขอมลนนจะถกบนทกอยอย�งกระจดกระจ�ยเ ป น ก ล ม ต � ง ๆ (clusters) ม � ก ม � ย ห ร อ บ � ง ท อ�จเปนรอยๆ กลม ต�ร�งแบงแฟม (file allocation table) จะเปรยบเสมอนเปนดรรชนเพอทจะเชอมโยงกลมขอมลนนเข�ดวยกนเพอรวบรวมเปนแฟมหนง อย�งไรกต�ม สำ�หรบผใชแลว แฟมขอมลจะปร�กฏเปนหนวยต�งๆ บนส�รบบของจ�นบนทกเพอสำ�หรบคนคนและคดลอกขอมลในแฟมนน

file allocation table (FAT) ตารางแบงแฟม

เปนต�ร�งทซอนอยในทกๆ กลม(cluster) บนแผนบนทกหรอจ�นบนทกแบบแขง ต�ร�งแบงแฟมจะบนทกว�แฟมขอมล ถกเกบบนทกเปนกลมต�งๆ อย�งแนนอนและไมจำ�เปนตองตอเนองกน นอกจ�กนยงเปนต�ร�งบอกตำ�แหนงเนอทว�งและ ตำ�แหนงทอยของแฟมต�งๆ ทเกบอยบนแผนหรอจ�นบนทกดวย

file format รปแบบแฟม

แบบแผนและม�ตรฐ�นทโปรแกรมใชในก�รเกบบนทกขอมลลงจ�นบนทก โปรแกรมบ�งโปรแกรมจะบนทกขอมลในรป แบบรหสแอสก แตสวนม�กแลวจะใชรปแบบทเหม�ะสมของแตละแฟมทโปรแกรมอนๆ ไมส�ม�รถอ�นได เมอใดกต�มทเร�สร�งแฟมขอมลขนม�ในโปรแกรมหนงไมว�จะเปนขอคว�มหรอภ�พกต�ม แฟมนนจะถกเกบบนทกดวยรหสเพอบอกใหโปรแกรมนนแสดง พมพ และดำ�เนนก�รต�มรหสของโปรแกรมนน ถ�เร�ตองก�รเปดแฟมนนใน โปรแกรมใชง�นอน เร�ตองแปลงแฟมนนใหเปนรปแบบทโปรแกรมทใชเปดแฟมเข�ใจได มหล�ยๆ คร งทเร�ส�ม�รถ บอกรปแบบแฟมและ/หรอฟงกชนโดยใชสวนขย�ยชอแฟม เชน .BAK หรอ .BK! หม�ยถงแฟมสำ�รอง .HLP แฟมชวย เหลอ และ .WP ห ร อ .WPF แ ฟ ม เ อ ก ส � ร ข อ ง โ ป ร แ ก ร ม เ ว ร ด เ พ อ ร เ ฟ ก ต (WordPerfect) เหล�นเปนตน

115

File Transfer Protocol (FTP) เกณฑวธการถายโอนแฟม (เอฟทพ)

ม�ตรฐ�นในอนเทอรเนตสำ�หรบก�รถ�ยโอนแฟมขอมล โดยจะเปนก�รบรรจลง (download) แฟมขอมลจ�กคอมพวเตอร เคร องอนในอนเทอรเนตม�ไว ในคอมพวเตอรของเร� หรอจะเป นก�รบรรจ ข น (upload) แฟมขอมลของเร�สงไปยงศนย บรก�รต�มกฎเกณฑก�รถ�ยโอนแฟมกไดเชนกน FTP (พมพดวยอกษรตวใหญ) จะเปนชดกฏเกณฑเฉพ�ะทประกอบดวย ftp (พมพด วยอกษรตวเลก) ซ งเป นม�ตรฐ�นในก�รตดตอสอส�รแบบไมประส�นจงหวะ ด file transfer protocol (ftp) ประกอบ

ในก�รใชกฎเกณฑก�รถ�ยโอนแฟมน เร�ตองเร มตนดวยก�รเปนผรบบรก�รหรอเปนสม�ชกเอฟทพ โดยจะมโปรแกรมใชง�นทชวยใหเร�ส�ม�รถตดตอกบคอมพวเตอรเครองอนในอนเทอรเนตและแลกเปลยนหรอถ�ยโอนแฟมระหว�งกนได ในก�รเข�ถงคอมพวเตอรเครองอนนน เร�ตองมชอลงบนทกเข� (login name) และรหสผ�น หลงจ�กนนเร�จะส�ม�รถเข�ถงระบบส�รบบแฟมของคอมพวเตอรและส�ม�รถทำ�ก�รบรรจลงหรอบรรจขนแฟมต�งๆ ทตองก�รได สงยกเวนอย�งหนงไดแก เอฟทพทไมระบชอ (anonymous FTP) ซงจะทำ�ใหผใชอนเทอรเนตทเปนสม�ชกของเอฟทพส�ม�รถเข�ถงแฟมทเกบ บนทกได แตตองพมพคำ�ว� anonymous แทนชอลงบนทกเข� และตองใสเลขทอยของไปรษณยอเลกทรอนกสแทนรหส ผ�น โปรแกรมสำ�รวจขอมลในเวลดไวดเวบหล�ยๆ โปรแกรมส�ม�รถชวยใหสม�ชกเอฟทพส�ม�รถบรรจลงแฟมจ�กเอฟ ทพทไมระบชอได

forgery การปลอมแปลงขาวสาร

ขอคว�มในยสเนตหรอไปรษณยอเลกทรอนกสทเขยนโดยใครกต�มทไมระบช อผเขยนอย�งแนชด ทงนเนองจ�ก ซอฟตแวรในอนเทอรเนตส�ม�รถชวยใหบคคลใดกไดทมคว�มรท�งด�นเทคนคแมเพยงเลกนอยก

116

ส�ม�รถปลอมแปลงข�วส�รได ก�รปลอมแปลงข�วทมชอเสยงม�กข�วหนงในป ค.ศ. 1995 ไดแกข�วทประก�ศว� บรษทไมโครซอฟต ไดซอ โบสถโรมนค�ทอลคไปเรยบรอยแลว ซงบรษทไดปฏเสธขอกล�วห�นอย�งสนเชง

   G

gateway เกตเวย, ประตสอสาร

ชองท�งสำ�หรบเชอมตอข�ยง�นคอมพวเตอรทต�งชนดกนใหส�ม�รถตดตอสอส�รกนได โดยทำ�ใหผใช บรก�รของคอมพวเตอรหนงหรอในข�ยง�นหนงส�ม�รถตดตอเข�สคร องบรก�รหรอข�ยง�นทต�งประเภทก นได ท งน โดยก�รใช อปกรณท เรยกว � บรดจ (bridges) โดยโปรแกรมคอมพวเตอรจะทำ�ก�รแปลขอมลทจำ�เปนให ตวอย�งเชน ผใชไปรษณย อเลกทรอนกสในอนเทอรเนตส�ม�รถแลกเปลยนขอคว�มกบผใชในคอมพวเซรฟ (CompuServe) ซงเปนบรษทบรก�รขอ มลเชอมตรงแหงหนงในสหรฐอเมรก�ไดโดยท�งเกตเวย และดวยลกษณะเดยวกนน ผอ�นในก�รเลอกอ�นในเวบ ส�ม�รถ เข�ถงบรก�รของอ�รค (Archie) ไดโดยผ�นท�งหน�เวบ (Web page) ททำ�หน�ทเสมอนเปนเกตเวยของอ�รค ด CompuServe และ Archie ประกอบ

นอกจ�กนในด�นของข�ยง�น เกตเวยยงเปนอปกรณในก�รเชอมตอข�ยง�นบรเวณเฉพ�ะท (LAN) สองข�ยง�นทมลกษณะไมเหมอนกนใหส�ม�รถเชอมตอกนได หรอจะเปนก�รเชอมตอข�ยง�นบรเวณเฉพ�ะทเข�กบข�ยง�นบรเวณกว�ง (WAN) หรอตอเข�กบมนคอมพวเตอร หรอตอเข�กบเมนเฟรมคอมพวเตอรกไดเชนกน ทงนเนองจ�กเกตเวยม ไมโครโพรเซสเซอรและหนวยคว�มจำ�ของตนเอง

117

gigabyte จกะไบต, กกะไบต

หนวยของก�รวดมค�โดยประม�ณเท�กบหนงพนล�นไบต ซงมค�จรง คอ 1,073,741,824 ไบต จกะไบตจะใชเพอระบจำ�นวนของหนวยคว�มจำ�หรอคว�มจของจ�นบนทก หนงจกะไบตมค�โดยประม�ณเท�กบหนงพนเมกะไบต

H

hacker เซยนคอมพวเตอร, นกเลงคอมพวเตอร

ผมคว�มกระตอรอรนหรอคลงคอมพวเตอรทสนกในก�รทจะเรยนรทกสงทกอย�งเกยวกบระบบคอมพวเตอร และเมอมก�รใชผ�นโปรแกรมทช�ญฉล�ดจะผลกดนใหระบบส�ม�รถทำ�ง�นอยในระดบสงทสดเท�ทจะทำ�ได

ในระหว�งทศวรรษ 1980s สอมวลชนไดใหคว�มหม�ยของคำ�นใหม โดยรวมเอ�ผทชอบเข�ไปทำ�ล�ยระบบรกษ�คว�มปลอดภยของคอมพวเตอรหรอเข�ไปคนห�ขอมลคว�มลบของผอนทเรยกว� พวก แครกเคอร (cracker) เข�ไวดวย แตทจรงแลวทงสองคำ�นจะมคว�มหม�ยแตกต�งกนอย�งสนเชง ด hack และ hacker ethic ประกอบ

 

hacker ethic จรยธรรมของเซยนคอมพวเตอร

หลกเกณฑท�งศลธรรมจรรย�ท ทร�บก นด ในหมชนท เป นเซยนคอมพวเตอรในรนแรก (ประม�ณ ค.ศ. 1965-1982) ทกล�วถงไวโดยส ท เ ว น เ ล ว (Steven Levy) ต � ม ห ล ก จ ร ย ธ ร ร ม ข อ ง เ ซ ย นคอมพวเตอรแลว ขอมลท�งเทคนคทกอย�งซงใน ท�งหลกก�รแลวควรใหใชประโยชนไดอย�งเสรแกทกคน ดงนน ก�รเข�ไปในระบบเพอคนห�ขอมลและเพมพนคว�มรจง ไมเปนสงทผดจรยธรรมแตอย�งใด อย�งไรกต�ม ห�กเปนก�รทำ�ล�ย เปลยนแปลง หรอเคลอนย�ยขอมลในท�งท

118

ทำ�ใหผ อนเสยห�ยจะเปนสงทผดจรรย�บรรณอย�งยง ทยงขนกว�นคอ ก�รเจ�ะเข�ไปในระบบฐ�นขอมลเปนสงทผดกฎหม�ยดวย ด cracker, cyberpunk, cyberspace, และ hack ประกอบ

HyperText Markup Language (HTML) ภาษาทำาเครองหมายไฮเพอรเทกซ (เอชทเอมแอล)

ชดของแบบแผนในก�รทำ�เครองหม�ยสวนต�งๆ ของขอคว�มเพอทว�เมอเข�ถงโปรแกรมทเรยกว� พ�รเซอร (parser ซง เปนโปรแกรมทแบงขอมลสวนใหญใหเลกลงเพอง�ยตอก�รแปลคว�มหม�ย) สวนต�งๆ เหล�นนจะปร�กฏขนในรปแบบ ต�งๆ กน เอชทเอมแอลเปนภ�ษ�ในก�รทำ�เครองหม�ยทอยเบองหลงเอกส�รต�งๆ ในเวลดไวดเวบและโปรแกรมทแบงขอ มลใหเลกลง (parser programs) เพอเข�ถงเอกส�รเหล�นเรยกว� ก�รเลอกอ�นในเวบ (Web browsers) เอชทเอมแอลยงรวม คว�มส�ม�รถในก�รทใหผเขยนส�ม�รถแทรกจดเชอมโยงหล�ยมต (hyperlink) ซงเมอคลกทจดเชอมโยงแลวจะมเอกส�ร ในลกษณะเอชทเอมแอลทเช อมโยงขอมลกนปร�กฏขนม�อก เม อเร�เข�ถ งอนเทอรเนตแลว เร�ส�ม�รถใชเคร องมอ ในก�รสร�งหน�เวบ (Web page) ไดโดยก�รใชภ�ษ�ทำ�เครองหม�ยไฮเพอรเทกซ หรอทเรยกยอๆ ว� เอชทเอมแอล นไดโดยสะดวกรวดเรว เอชทเอมแอลประกอบดวยป�ยระบ (tags) ทใหค ำ�ส งแกซอฟตแวรอนๆ ตวอย�งเชน ป�ยระบจะประกอบดวยหวเรองท 1 (headline 1) มลกษณะดงน

<H1>These tags make a big headline</H1>ป�ยระบเอชทเอมแอลจะบอกก�รเลอกอ�นในเวบว�จะแสดงสวนต�งๆของเอกส�ร เชน หวเร อง หวขอ และเนอเร อง ใน ลกษณะอย�งไรบ�ง ก�รใสรหสเอชทเอมแอลกำ�กบขอคว�มดงตวอย�งข�งบนนนจะเปนก�รแปลงขอคว�มใหเปนไปต�มลกษณะ ของรหสทกำ�กบไวกระบวนก�รของก�รสร�งเอกส�รเอชทเอมแอล เรยกว� ก�รประพนธ หรอ ก�รเขยน (authoring) เร�ส�ม�รถเขยนขอคว�มเอชทเอมแอลไดโดยก�รแกไข

119

ปรบปรงเอกส�รธรรมด�ทมอยโดยใชโปรแกรมบรรณ�ธกรณเอชทเอมแอล (HTML editor)เชน โปรแกรมเอฟซกด (Fxicdi), หรอโปรแกรมผชวยเอชทเอมแอล (HTML Assistant) นอกจ�กนน ยงส�ม�รถเพมโปรแกรมต�งๆ ทมคว�มส�ม�รถในก�รแกไขใหเปนลกษณะเอชทเอมแ อ ล เ ข � ไ ป ใ น โ ป ร แ ก ร ม ป ร ะ ม ว ล ค ำ� เ ช น ไ ม โ ค ร ซ อ ฟ ต เ ว ร ดกไดเพอทำ�ขอคว�มในเอกส�รนนใหมลกษณะเปนเอชทเอมแอล ในโปรแกร ม อ โ ด บ เ พ จ เ ม ก เ ค อ ร 6.0(Adobe PageMaker 6.0) จ ะ ม โปรแกรมในก�รทำ�เอชทเอมแอลประกอบอยเรยบรอยแลว

I

information สารสนเทศ

ขอมล -ในรปแบบของตวเลข ขอคว�ม หรอภ�พกร�ฟก- ทไดนำ�ม�รวบรวม จดเปนระบบ และนำ�เสนอในรปแบบทผดส�ม�รถเข�ใจไดอย�งแจมชด ไมว�จะเปนร�ยง�น ต�ร�ง หรอแผนภมต�งๆ ตวอย�งเชน อณหภม คว�มชน และคว�ม แรงของลมทสถ�นพย�กรณอ�ก�ศร�ยง�นจะม�เปนขอมลตวเลข แตเมอคอมพวเตอรนำ�ขอมลเหล�นม�ประมวลและ พย�กรณว�จะเก ดลมทอรน�โด ก�รพย�กรณของคอมพวเตอรนบว�เปนส�รสนเทศ ดงนเปนตน

Integrated Services Digital Network (ISDN) โครงขายบรการสอสารรวมระบบดจทล (ไอเอสดเอน)

โครงข�ยทพฒน�ม�จ�กโครงข�ยโทรศพทแบบดจทล โดยก�รผนวกโครงข�ยโทรศพทและโครงข�ยระบบขอมลเข�เปนโครงข�ยเดยวกน ไอเอสดเอนส�ม�รถรบสงสญญ�ณจ�กก�รสอส�รระบบต�งๆ เชน ก�รสงสญญ�ณผ�นด�วเทยม ส�ย เคเบลใตนำ� และจะถ�ยทอดสญญ�ณดจทลเพอใหบรก�รไดหล�ยรปแบบในเวล�เดยวกนดวยคว�มเรวสง ถกตอง และประหยด โดยใชสญญ�ณผ�นเสนใยแกว นำ�แสง เสนใยแกวนำ�แสงแตละเสนจะใชแทนทชมส�ยของอปกรณแตละ ประเภท ผใชส�ม�รถเชอม

120

ตออปกรณปล�ยท�งของตนเข�กบโครงข�ยนเพอรบสญญ�ณหล�ยรปแบบ ทงภ�พ เสยง และตวอกษรไดในเวล�เดยวกนอย�งสมบรณครบถวน เลขหม�ยไอเอสดเอนหนงหม�ยเลขส�ม�รถพวงเครองปล�ยท�ง (เชน โทรศพท โทรส�ร คอมพวเตอร ฯลฯ) ไดสงสด 8 เคร อง และส�ม�รถใชบรก�รในชวงเวล�เดยวกนได 2 เคร อง เชน ในขณะทพดโทรศพทอยกส�ม�รถสงโทรส�รไดดวย เปนตน

บรก�รไอเอสดเอนแบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก

- อตร�พ นฐ�น (Basic Rate ISDN : BRI) ส ำ�หรบผ ใชท ว ไป ม คว�มเรวในก�รสง 64,000 บต ตอวน�ท ใน 2 ชองสญญ�ณเพอสงเสยง ภ�พกร�ฟก และขอมลอนๆ รวมกบหนงชอง 16,000 บตตอวน�ทสำ�หรบก�รสงสญญ�ณเฉพ�ะอย�ง

- อตร�ขนตน (Primary Rate ISDN : PRI) ม 23 ชองสญญ�ณดวยคว�มเรวในก�รสง 64,000 บตตอวน�ท

- อ ตร�แถบกว �ง (Broadband ISDN : B-ISDN) ก ำ�ล งอย ในระหว�งก�รพฒน� จะมคว�มเรวในก�รสง 150 ล�นบตตอวน�ท

Internet อนเทอรเนต

ระบบของก�รเชอมโยงข�ยง�นคอมพวเตอรขน�ดใหญม�กครอบคลมไปทวโลก เพออำ�นวยคว�มสะดวกในก�รใหบรก�ร ก�รสอส�รขอมล เชน ก�รบนทกเข�ระยะไกล (remote login) ก�รถ�ยโอนแฟม ไปรษณยอเลกทรอนกส และกลมอภปร�ย อนเทอรเนตเปนวธในก�รเชอมโยงข�ยง�นคอมพวเตอรทมอยซงขย�ยออกไปอย�งกว�งขว�งเพอก�รเข�ถงของแตละ ระบบทมสวนรวมอย

อนเทอรเนตนเก ดขนแตเร มแรกในช อ อ�รพ�เนต (ARPAnet) ท ออกแบบม�เพอใหบรก�รสถ�บนท�งก�รทห�รของกระทรวงกล�โหม สหรฐอเมรก� เพอเพมศกยภ�พท�งก�รทห�รและก�รสอส�รต�งๆ ซง

121

ตอม�ไดยอมใหมห�วทย�ลย ต�งๆ และสถ�บนด�นก�รทห�รเรมตดตอสอส�รเข�ม�ไดห�กมเรองดวนระดบช�ต เนองจ�กเทคโนโลยไดยอมใหระบบ ใดๆ กไดเชอมโยงเข�ม�โดยผ�นท�งเกตเวย ดงนน จงมระบบคอมพวเตอรทรวมกนนบพน ซงรวมถงระบบไปรษณย อเลกทรอนกสของบรษ ทท หวงผลก ำ�ไร เชน เอ มซไอ (MCI) และคอมพวเซรฟ (CompuServe) ไดกล�ยม�เปนสวนหนง ของอนเทอรเนต ดวยจำ�นวนคอมพวเตอรแมข�ยม�กกว� 2 ล�นแหงและมผใชประม�ณ 20 ล�นคน จงทำ�ใหอนเทอรเนตกำ�ลงจะระเบดดวยอตร�ของผใชใหมๆ เปนจำ�นวนล�นในแตละเดอน

interrupt ขดจงหวะ

สญญ�ณทสงไปยงไมโครโพรเซสเซอรเพอชใหเหนว�มเหตก�รณหนงไดเกดขนและตองก�รคว�มสนใจจ�กคอมพวเตอร เนองจ�กคอมพวเตอรไมส�ม�รถทำ�ทกสงไดในเวล�เดยวกน ถ�คอมพวเตอรกำ�ลงประมวลผลอยแลวเร�ไปพมพขอคว�ม เข� คอมพวเตอรตองเลอกว�จะทำ�อย�งไร ควรจะประมวลผลตอไปหรอรบขอมลทพมพเข � เม อใดกต�มทเร�ตองก�ร คว�มสนใจในลกษณะน (โดยก�รพมพหรอเลอนเม�ส) จะเปนก�รขดจงหวะโปรแกรมและบงคบใหมก�รเลอกเกดขน ก�รขดจงหวะเชนนเรยกว� ขดจงหวะฮ�รดแวร (hardware interrupt) ซงเกดจ�กก�รใชแผงแปนอกขระหรอเม�ส

Intranet อนทราเนต

ก�รใชเทคโนโลยของอนเทอรเนตและเวลดไวดเวบใหจ ำ�กดอยภ�ยในองคกร เพอเปนก�รเพมขดคว�มส�ม�รถของผใชในก�รคนห� จดก�ร และคว�มรวมมอระหว�งกนในก�รสร�งและเผยแพรส�รสนเทศ รวมถงก�รจดก�รเอกส�รขน�ดใหญท เกบไวในองคกรนน หรอกล�วอย�งง�ยๆ กคอ อนทร�เนตเปนทตงเวบทอยภ�ยในองคกรหรอหนวยง�นททำ�ง�นใน ลกษณะของข�ยง�นทรวมมอกน โดยมก�รใชกฎเกณฑเดยวกบทใชในอนเทอรเนต

122

ปกตแลวในองคกรหรอหนวยง�นต�งๆ จะมข�ยง�นบรเวณเฉพ�ะท (LAN) เปนของตนเองอยแลวโดยแบงเปนหล�ยๆ ข�ย ง�น แตข�ยง�นนนจะส�ม�รถใชไดเฉพ�ะเพยงกลมเลกๆ เท�นน ดงนน เมอมก�รนำ�ข�ยง�นบรเวณเฉพ�ะทเหล�นนม� เชอมโยงกนในลกษณะของอนทร�เนตกจะทำ�ใหบคคลในแตละข�ยง�นมศกยภ�พในก�รตดตอสอส�รกนไดเพมม�กขน โดยแทนทจะใชโครงแบบของข�ยง�นแบบเดม ผใชในอนทร�เนตจะทำ�ก�รเชอมตอกบทตงเวบภ�ยในหนวยง�นนนได และยงส�ม�รถทำ�ง�นต�งๆ ภ�ยในทตงเวบนนไดดวย นอกจ�กน ยงส�ม�รถเชอมโยงเข�กบอนเทอรเนตไดโดยง�ย หนวยง�นหรอบรษททนำ�โครงแบบของอนทร�เนตม�ใชจะส�ม�รถประหยดเงนไดเปนอย�งม�กในด�นต�งๆ เนองจ�กส�ม�รถ ใหบคคลในหนวยง�นนนส�ม�รถเข�ถงส�รสนเทศภ�ยในหนวยง�นและทวโลกไดอย�งกว�งขว�งและรวดเรว

J

Joint Photographic Experts Group (JPEG) ก ล ม ผ เชยวชาญภาพถาย (เจเพก)

คณะกรรมก�รของผเชยวช�ญด�นคอมพวเตอรกร�ฟก ทสนบสนนรวมกนโดยองคก�รระหว�งประเทศว�ดวยก�รม�ตรฐ�น (ISO) และคณะกรรมก�รท ปรกษ�ระหว�งประเทศเก ยวก บโทรเลขและโทรศพท (CCITT) ใ น ก � ร พ ฒ น � ม � ต ร ฐ � น ก ร � ฟ ก แ บ บ เ จ เ พ ก (JPEG graphics)

Joint Photographic Experts Group (JPEG) graphic กร�ฟกแบบกลมผเชยวช�ญด�นภ�พ

รปแบบของกร�ฟกทเปนแนวคดอนดเลศสำ�หรบภ�พของธรรมช�ตในเชงซบซอน ซงรวมถงภ�พถ�ย ภ�พศลปะ และภ�พว�ด (รปแบบนไมเหม�ะสำ�หรบภ�พว�ดล�ยเสน ขอคว�ม หรอภ�พก�รตนง�ยๆ) รปแบบกร � ฟ กน ใ ช ใ น ก � รบ บ อ ด ภ � พ แ บ บ ม บ � ง ส ว น ส ญ ห � ย (lossy compression) เข�ชวย โดยอ�ศยหลกก�รมองเหนของมนษยทว �

123

ก�รเปลยนแปลงของส เพยงเลกนอยจะสงเกตเหนไดไมชดเจนเท�ก�รเปลยนแปลงในคว�มสว�ง ก�รบบอดของเจเพกจะไมส�ม�รถสงเกตเหนได ตร�บใด ทไมใชสดสวนของก�รบบอดสง โดยปกตแลวเจเพกจะใชสดสวนของก�รบบอด 10:1 หรอ 20:1 โดยเร�จะไม ส�ม�รถสงเกตเหนคณภ�พของภ�พนนดอยลง ซงเปนสดสวนทดกว�ทใชในรปแบบก�รเปลยนระหว�งกร�ฟก (GraphicsInterchange Format : GIF) รปแบบของกร�ฟกแบบเจเพกน พฒน�โดยคณะกรรมก�รของผเชยวช�ญด�นคอมพวเตอรกร�ฟก (JPEG) ด Joint Photographic Experts Group (JPEG) ประกอบ

L

liquid crystal display (LCD) จอภาพผลกเหลว (แอลซด)

เทคโนโลยก�รแสดงผลทใชพลงง�นนอยและนยมใชในคอมพวเตอรว�งตก รวมถงอปกรณขน�ดเลก เชน มเตอร น�ฬก�แบบดจท ล และอปกรณตรวจวด เปนตน อปกรณแสดงผลเหล�นจะใชครสทลโมเลกลทม ล ก ษ ณ ะ เ ป น แ ท ง ก ล ม ล อ ย อ ย ใ นของเหลว โมเลกลเหล�นจะมก�รจดเรยงตวใหมในลกษณะทบแสงเมอมกระแสไฟฟ�ผ�นทำ�ใหมองเหนเปนตวเลขหรอตวอกษรได ก�รออกแบบจอภ�พผลกเหลวบ�งประเภทจะใชจอภ�พสว�งข�งหลง (backlit screen) เพอทำ�ใหอ�นไดดขนแตจะใชพลงง�นม�กกว�ปกต

local area network (LAN) ขายงานบรเวณเฉพาะท (แลน)

ก�รนำ�คอมพวเตอรสวนบคคลและคอมพวเตอรอนๆ รวมถงอปกรณรอบข�งต�งๆ ทอยภ�ยในบรเวณทจำ�กดเฉพ�ะท เชน ภ�ยในอ�ค�รหรอบรเวณมห�วทย�ลยเดยวกน ม�เชอมโยงกนโดยส�ยเคเบล เพอใหผใชส�ม�รถแลกเปลยนขอมล ใชอปกรณรอบข �งรวมกน รวมถงใช โปรแกรมและขอมลทเกบอยในคอมพวเตอรเฉพ�ะกจทเรยกว� เคร องบ ร ก � ร แ ฟ ม (file

124

server) ก�รทำ�ง�นในลกษณะนจะชวยใหประหยดค�ใชจ�ยของผใชไดเนองจ�กส�ม�รถใชโปรแกรมและอปกรณของข�ยง�นไดโดยไมตองเสยเงนซอของตนเอง

ข�ยง�นบรเวณเฉพ�ะทนจะมขน�ดและคว�มซบซอนต�งๆ กน ข�ยง�นบรเวณเฉพ�ะทบ�งแหงจะเปนในลกษณะกลมเลกๆ เรยกว� ข�ยง�นสถ�นะเท �เท ยมก น (peer-to-peer network) ซ งประกอบดวยคอมพวเตอรเพยง 2-3 เครองและเครองพมพเลเซอรเท�นน แตในบ�งแหงทมลกษณะข�ยง�นซบซอนขนจะมคอมพวเตอรสวนกล�งเปนเครองบรก�รแฟม และใหผใชส�ม�รถใชโปรแกรมและเข�ถงขอมลจ�กเครองบ ร ก � ร แ ฟ ม แ ล ะ ส อ ส � ร ร ะ ห ว � ง ก น โ ด ย ใ ช ไปรษณยอเลกทรอนกส

local bus บสเฉพาะท

เสนท�งขอมลคว�มเรวสงทเชอมโยงโดยตรงกบหนวยประมวลผลกล�งของคอมพวเตอรดวยชองเสยบหนงชองหรอม�กกว�หนงชองบนบสขย�ย (expasion bus) ก�รเช อมโยงโดยตรงนจะท ำ�ใหสญญ�ณต�งๆ จ�กตวปรบตอ เชน วดทศน หรอตวควบคมจ�นบนทกแบบแขง ไมตองเดนท�งผ�นบสขย�ย จงทำ�ใหสญญ�ณเดนท�งไดเรวขนเปนอย�งม�ก

M

mailbox name ชอตไปรษณย

สวนหนงของเลขทอยของแตละบคคลในไปรษณยอเลกทรอนกสในอนเทอรเนต ซงเปนสวนทอยท�งซ�ยของสญลกษณ @ โดยเปนก�รระบชอเฉพ�ะของเจ�ของตไปรษณยนน สวนท�งขว�ของสญลกษณ @ เปนชอเขตของคอมพวเตอรซ งเปน ทอยของตไปรษณย ชอตปรษณยของแตละคน มกจะเปนช อเดยวกบช อของผนนทใชในก�รลงบนทกเข� ตวอย�งเชน

125

skit19@idt.liberty.com

skit19 เป นช อต ไปรษณ ย โดยก �รระบ ช อเ จ � ข อ ง ต ไ ป ร ษ ณ ย idt.liberty.com เปนชอเขตของคอมพวเตอรซงเปนทอยของตไปรษณย

modem โมเดม

modem เปนคำ�ทยอม�จ�ก modulator และ demodulator หม�ยถง ตวกลำ�และแยกสญญ�ณ โมเดมเปนอปกรณแปลงสญญ�ณดจทลใหเปนสญญ�ณแอนะลอกเพอส�ม�รถสงผ�นไปท�งส�ยโทรศพทได และกเชนเดยวกนทจะแปลงสญญ�ณแอนะลอกทสงม�ใหกลบเปนสญญ�ณดจทลได ทงนเนองจ�กคอมพวเตอรเปนอปกรณทท ำ�ง�นดวยระบบดจทล แตโทรศพททำ�ง�นในระบบแอนะลอก ดงนน เมอจะสงขอมลในระบบดจทลจ�กคอมพวเตอรผ�นไปท�งส�ยโทรศพทจงตองใชโมเดมเพอแปลงสญญ�ณนนใหเปนสญญ�ณแอนะลอกเสยกอนจงจะสงไปท�งส�ยโทรศพทได และเมอสญญ�ณนนสงไปยงคอมพวเตอรอกเครองหนงซงเปนจดหม�ยปล�ยท�งแลว คอมพวเตอรเคร องปล�ยท�งนนกตองมโมเดมเพอแปลงสญญ�ณแอนะลอกทสงม�ใหกลบเปนสญญ�ณดจทลอกครงหนงกอนทจะสงเข�คอมพวเตอรได เร�มกจะใชโมเดมในก�รแลกเปลยนโปรแกรมและขอมลต�งๆ กบคอมพวเตอรเคร องอนๆ หรอใชในบรก�รส�รสนเทศเชอมตรงเพอรบข�วส�รขอมลต�งๆ

คว�มเรวทโมเดมใชในก�รสงขอมลวดเปนหนวยเรยกว� บตตอวน�ท (bits per second : bps) ซงในท�งเทคนคแลวจะไมเปนสงเดยวกบ บอด (baud) ถงแมว�คำ�นจะมก�รใชสบเปลยนกนไดกต�ม โมเดมจะมคว�มเรวในก�รทำ�ง�นแตกต�งกนในแตละเครอง ตงแต 2,400 บตตอวน�ทถงเรวสด 28,800 บตตอวน�ท

network ขายงาน, เครอขาย, โครงขาย, วงจรขาย

126

ระบบก�รสอส�รและแลกเปลยนขอมลทสร�งขนโดยก�รเชอมตอระหว�งคอมพวเตอรตงแต 2 เครอง ขนไป โดยใชแผนวงจรตอประส�นข�ยง�นและส�ยเคเบล และทำ�ง�นดวยระบบปฏบตก�รข�ยง�น (NOS) ข�ยง�นทใชคอมพวเตอรสวนบคคลในแตละข �ยง�นจะแตกต�งกนไปต�มลกษณะและสวนประกอบดงน

- ข�ยง�นบร เวณเฉพ�ะท (local area network : LAN) เป นข�ยง�นทเลกทสด โดยอ�จมคอมพวเตอรเพยง 2-3 เครองและอปกรณรอบข�งทร�ค�ไมแพงนก เชน เคร องพมพเลเซอรเพยง 1 เคร อง ในขณะทข�ยง�นบ�งแหงอ�จมคอมพวเตอรม�กกว� 75 เครองขนไปกได

- ข�ยง�นบรเวณกว�ง (wide area network : WAN) เปนข�ยง�นทขน�ดใหญขน โดยก�รใชส�ยโทรศพทหรออปกรณก�รสอส�รอนๆ เพอเชอมโยงคอมพวเตอรทอยห�งไกลกนตงแต 10-1,000 ไมลใหเชอมโยงถงกนได นอกจ�กน ข�ยง�นยงมคว�มแตกต�งกนในเร องของลกษณะรปทรง เชน ข�ยง�นแบบด�ว ในเร องของสถ�ปตยกรรม เชน แบบผรบรก�ร-ผใหบรก�ร (client-server) และในเรองของม�ตรฐ�น ก�รสอส�ร เชน ม�ตรฐ�นแอปเพลทอลก (AppleTalk), อเทอรเนต (EtherNet) หรอวงแหวนโทเคน (token ring) เหล�นเปนตน

O

operating system ระบบปฏบตการ

โปรแกรมควบคมททำ�หน�ทจดก�รก�รทำ�ง�นภ�ยในของคอมพวเตอรและจดเตรยมวธในก�รควบคมก�รปฏบตง�นของคอมพวเตอร ระบบปฏบตก�รจะรบคำ�สงจ�กผใชม�แปลคว�มหม�ยแลวสงไปควบคมใหเครองทำ�ต�มคำ�สงนน ระบบ ปฏบตก�รทนยมใชกนม�ก ไดแก เอมเอส-ดอส (MS-DOS), ระบบปฏ บต ก�ร/2 (OS/2), และไมโครซอฟต วนโดวส 98

R

127

random access การเขาถงโดยสม

เทคนคก�รเกบและคนคนส�รสนเทศทคอมพวเตอรส�ม�รถเข�ถงส�รสนเทศนนไดโดยตรงโดย ไมตองไปเรยงต�มลำ�ดบของทตงต�งๆ จงเปนก�รเข�ถงขอมลซงใชเวล�ในก�รคนห�ไดเรวเท�กนหมด โดยไมขนกบตำ�แหนงทเกบไมว�จะบนทกอยในสวนใดของสอ ขอมลแตละขอมลส�ม�รถเข�ถงไดโดยตรงโดยไมตองผ�นขอมลอนๆ กอนใหเสยเวล� คำ�ทน�จะใชใหสอคว�มหม�ยของกระบวนก�รนควรใชว� direct access แ ต ท ใ ช ค ำ� random access เ น อ งม�จ�กใชยอจ�กคำ� random-access memory นนเอง

random-access memory (RAM) หนวยความจำาเขาถงโดยสม (แรม)

หนวยคว�มจำ�เข�ถงโดยสม หรอทเรยกกนโดยยอว� แรม เปนหนวยคว�มจำ�หลกของคอมพวเตอรทใชเกบคำ�สงและขอมลเพอส�ม�รถเข�ถงโดยตรงในก�รควบคมก�รทำ�ง�นของหนวยประมวลผลกล�ง โดยผ�นท�งบสขอมลภ�ยนอกคว�มเรวสง ชอแรมมกจะเรยกว�หนวยคว�มจำ�อ�น/บนทกเพอเปนก�รแบงแยกจ�กหนวยคว�มจำ�อ�นอย�งเดยวหรอรอม (ROM) ซ งเป นสวนประกอบอกสวนหนงของหนวยเกบหลก (primary storage) ของคอมพวเตอรสวนบคคล ในแรมนเองทหนวยประมวลผลกล�งส�ม�รถบนทกและอ�นขอมล โปรแกรมสวนม�กจะจดสวนของแรมไวต�งห�กเพอเปนเนอททำ�ง�นชวคร�วสำ�หรบขอมลของเร� เพอทเร�จะส�ม�รถบนทกทบใหมไดเท�ทตองก�รจนกว�ขอมลนนจะถกนำ�ไปพมพหรอเกบในหนวยเกบรอง (secondary storage) เชน จ�นบนทกแบบแขงหรอแผนบนทก ขอมลต�งๆ ทอยในแรมจะห�ยไปไดเมอมก�รปดเคร องหรอเมอกระแสไฟดบ ดงนนเร�จงตองเกบบนทกง�นททำ�อยตลอดเวล�และกอนทจะปดเคร องคอมพวเตอรเพอปองกนก�รสญห�ยของขอมล

128

read-only memory (ROM) หนวยความจำาอานอยางเดยว (รอม)

หนวยคว�มจำ�หลกของคอมพวเตอรสำ�หรบเกบคำ�สงไวอย�งถ�วรและยงคงมคำ�สงเหล�นเกบอย ถงแมไฟจะดบหรอปดเครองแลวกต�ม รอมจะบรรจโปรแกรมระบบทส ำ�คญไวโดยทเร�หรอคอมพวเตอรเองกไมส�ม�รถลบทงไดทงนเพร�ะเปนชปทผผลตไดบรรจคำ�สงไวอย�งถ�วร เนองจ�กหนวยคว�มจำ�ภ�ยในของคอมพวเตอรจะว�งเปล�เมอมก�รเปดเครอง จงทำ�ใหคอมพวเตอรไมส�ม�รถทำ�ง�นใดๆ ไดถ�ไมใหคำ�สงในก�รเ ร ม ต น ซ ง ค ำ� ส ง เ ห ล � น จ ะ ถ ก เ ก บอยในรอมนนเอง

   T

teleconference การประชมทางไกล

ก�รประชมทผเข�รวมประชมอยกนคนละสถ�นทโดยอ�จอยต�งเมองหรอต�งประเทศกได แตส�ม�รถประชมรวมกนและมปฏสมพนธโตตอบกนไดโดยใชอปกรณโทรคมน�คม อปกรณทใชอ�ทเชน ลำ�โพง เคร องขย�ยเสยง จอภ�พคอมพวเตอร เคร องอ�นพกดภ�พ และโทรศพท เปนตน ก�รสงขอคว�มและภ�พส�ม�รถสงไดทงท�งส�ยโทรศพท คลนไมโครเวฟ และก�รสงสญญ�ณผ�นด�วเทยม โดยก�รบบอดภ�พและขอคว�มไปยงสถ�นทประชมต�งๆ ไดในชวพรบต� ทำ�ใหผเข�รวมประชมส�ม�รถเหนภ�พและขอคว�มต�งๆ เพออภปร�ยรวมกนได

terminal เครองปลายทาง

129

อปกรณในก�รนำ�ขอมลและคำ�สงเข�ระบบคอมพวเตอรและรบผลลพธม�แสดงผล เคร องปล�ยท�งจะประกอบดวยแผงแปนอกขระและจอภ�พโดยเชอมตอกบคอมพวเตอรศนยกล�ง แผงแปนอกขระจะทำ�ใหเร�ส�ม�รถตดตอกบคอมพวเตอรศนยกล�งได และจอภ�พจะแสดงผลสงทคอมพวเตอรสงกลบม�ยงเร� เครองปล�ยท�งนจะใชในระบบหล�ยผใช (multiuser system)

เคร องปล�ยท�งบ�งเครองจะไมมหนวยประมวลผลซงนบว�เปนสมองของคอมพวเตอรอยดวยและไมมหนวยขบจ�นบนทกของตนเอง เรยกว� เคร องปล�ยท�งใบ (dumb terminal) แตบ�งเคร องจะมหนวยประมวลผลหรออ�จมหนวยขบจ�นบนทกอยด วยกไดเพอใหส�ม�รถบ ร ร จ ล ง ส � ร ส น เ ท ศและนำ�ม�แสดงผลภ�ยหลง เรยกว� เคร องปล�ยท�งเกง (smart terminal) คอมพวเตอรสวนบคคลจะนบว�เปนเครองปล�ยท�งเมอมก�รเชอมตอกบข�ยง�นไมว�จะโดยก�รใชส�ยเคเบล หรอโมเดมกต�ม

token-ring network ขายงานวงแหวนโทเคน

สถ�ปตยกรรมข�ยง�นบรเวณเฉพ�ะท (LAN) ทรวมก�รผ�นของโทเคนดวยรปแบบลกผสมของข�ยง�นแบบด�วและแบบวงแหวน

ข�ยง�นนพฒน�โดยบรษทไอบเอม และประก�ศใชในป ค.ศ. 1986 โดยมก�รใชหนวยเข�ถงหล�ยสถ�นง�น (Multistation Access Unit) เปนสถ�นกระจ�ยสญญ�ณเพอสงไปยงสถ�นง�นต�งๆ หนวยนมก�รเช อมโยงสถ�นง�นดวยส�ยเคเบลแบบส�ยคไขว (twisted-pair cable) ในโครงแบบรปด�วม�กถง 255 สถ�น แตผลก�รทำ�ง�นของข�ยง�นกลบเปนในลกษณะข�ยง�นแบบวงแหวนทกระจ�ยออกจ�กจดศนยกล�ง

U

UNIX ยนกซ

130

ระบบปฏบตก�รทใชกนอย�งกว�งขว�งในคอมพวเตอรทกประเภท ตงแตเมนเฟรมคอมพวเตอรจนถงคอมพวเตอรสวนบคคล ทสนบสนนระบบหล�ยภ�รกจ (multitasking) และเหม�ะสมกบก�รใชกบโปรแกรมประยกตทมผใชรวมกนหล�ยคน ยนกซเปนระบบปฏบตก�รทยดหยนได และเหม�ะสมเปนอย�งม�กกบคว�มตองก�รของผใชคอมพวเตอรระดบสงอย�งไรกต�ม ยนกซจะทำ�ใหเปนภ�ระหนกแกผใชท ไมค อยไดใช โปรแกรมนและผทไมคอยมคว�มรท�งด�นเทคนคม�ก นก เนองจ�กมคำ�สงใชง�นม�กกว� 200 คำ�สงและคำ�สงว�กยสมพนธทซอนเรนอยจงทำ�ใหคอนข�งย�กในก�รใชง�น แตดวยพฒน�ก�รของยนกซ เชลล (UNIX shells) เชน เนกซสเตป (NeXTStep) จงจะทำ�ใหระบบปฏบตก�รมบทบ�ทกว�งขว�งขนในวงก�รคอมพวเตอร

user-defined ระบโดยผใช

สงทผใชคอมพวเตอรเลอกในก�รทำ�ง�นของตนเอง เชน ก�รเลอกตงค�หนวยวดเปนนวหรอเซนตเมตร หรอก�รเลอกใชแบบตวอกษรในก�รพมพ เปนตน

 

131