LITERATURA GALEGA DO SÉCULO XX E ACTUALIDADE (2º …

LITERATURA GALEGA DO SÉCULO XX E

ACTUALIDADE (2º BACHARELATO)

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA.CURSO 2020-2021

DEPARTAMENTO DE LINGUA GALEGA E LITERATURA. IESP DE AMES

Programación didáctica de Literatura galega do século XX e XXI____________________2

IESP AMES/Dpto. de Lingua galega e literatura/PD_Dep_LGL_2020_21

ÍNDICE

1.Introdución e contextualización. ...............................................................................................3

2.Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla a relación

dos estándares de aprendizaxe avaliables da materia que forman parte dos perfís

competenciais. .............................................................................................................................3

3.Concreción dos obxectivos para o curso. ..................................................................................4

4.Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable. ........................................................5

5. Concrecións metodolóxicas que require a materia ................................................................16

6. Materiais e recursos didácticos que se vaian utilizar .............................................................17

7.Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado.....................................18

7.1 Criterios de avaliación ......................................................................................................18

(incluídos no cadro do punto 2. Grao mínimo de consecución para superar a materia) ........18

7.2 Criterios de cualificación ..................................................................................................18

7.3 Axustes para un ensino non presencial ............................................................................20

8. Organización dos procedementos que lle permitan ao alumnado acreditar os coñecementos

necesarios en determinadas materias, no caso do bacharelato. ...............................................21

9. Concreción dos elementos tranversais que se traballarán no curso que corresponda. .........21

ANEXO 1. ESCOLMA DE LECTURAS / CURSO 2020-2021 ............................................................23

ANEXO 2. ESCOLMA DE TEXTOS PARA LECTURA DE AULA .........................................................26



1.Introdución e contextualización.

O obxectivo principal desta materia é coñecer a creación literaria de finais do século XX

e XXI e utilizar de forma crítica as fontes bibliográficas e documentais adecuadas para o

seu estudo, apreciando a obra literaria como fonte de enriquecemento cultural e de pracer

persoal. Para isto, será preciso ler obras literarias pertencentes a distintos xéneros,

identificar nelas os aspectos formais e temáticos que as individualizan e valoralas como

expresión da sensibilidade do ser humano e da identidade cultural de Galicia. Ademais,

deberase comprender a relación entre a obra literaria e o contexto sociocultural no que foi

creada e recoñecer nela as influencias literarias e non literarias.

Trátase, en definitiva, de valorar a riqueza temática da creación literaria do finais século

XX e XXI a través da análise do seu tratamento por diversos autorxs e mostrar interese

pola actividade cultural desenvolvida por elxs. Tamén se establecerán relacións entre

textos da literatura galega de finais do século XX e XXI con textos doutras literaturas,

explicando as conexións formais e temáticas existentes entre eles.

Tentar que a formación lectora sexa desde unha perspectiva integradora de oralidade,

lectura e escritura, amosando un coidado da lingua como medio privilexiado de

comunicación persoal, tanto se se trata de expoñer con rigor os contidos e opinións de

maneira oral, como se se trata de elaborar textos escritos, xa sexan expositivos,

argumentativos ou creativos.

2.Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.

Concreción que recolla a relación dos estándares de aprendizaxe

avaliables da materia que forman parte dos perfís competenciais.

No cadro adxunto, recóllense as competencias traballadas en cada un dos estándares de

aprendizaxe, sendo as máis presentes as seguintes competencias: competencia en

comunicación lingüística, competencia social e cívica, competencia da conciencia e

expresión culturais, competencia de aprender a aprender e competencia dixital. Estas

competencias valoraranse segundo os criterios establecidos nas rúbricas de corrección

A contribución da área ao desenvolvemento das competencias é a seguinte:



● CCL: comprender o sentido dos textos escritos e orais; manter unha actitude

favorable cara á lectura; expresarse oralmente e por escrito con corrección,

adecuación e coherencia; respectar as normas de comunicación e manexar os

elementos da linguaxe non verbal.

● CSC: desenvolver capacidade de diálogo; recoñecer a riqueza da diversidade de

opinións; aprender a comportarse desde o coñecemento dos distintos valores.

● CEC: amosar respecto cara á cultura galega, valorando a produción literaria

autóctona como algo enriquecedor; expresar sentimentos e emocións desde

códigos artísticos; apreciar a beleza das expresións artísticas e das manifestacións

de creatividade e gusto pola estética no ámbito cotián; elaborar traballos e

presentación con sentido estético.

● CAA: xestionar os recursos e motivacións persoais en favor da aprendizaxe; xerar

estratexias para aprender en distintos contextos de aprendizaxe; aplicar estratexias

para a mellora do pensamento creativo e desenvolver estratexias que favorezan a

comprensión rigorosa dos contidos.

● CD: empregar e seleccionar distintas fontes para a busca de información; elaborar

información propia derivada da obtida nas TIC; manexar ferramentas dixitais para

a construcción do coñecemento e aplicar criterios éticos no uso das TIC.

3.Concreción dos obxectivos para o curso.

● Ler obras literarias contemporáneas, debaténdoas e situándoas no seu contexto

sociocultural .

● Elaborar recensións de obras literarias actuais, expoñéndoas publicamente.

● Establecer relacións entre textos da literatura galega con textos doutras literaturas.

● Relacionar a literatura con outras artes (cine, música, fotografía, banda deseñada,

TICS, pintura, arquitectura…).

● Realización de distintas tarefas nun obradoiro de creación literaria.

● Comprender e valorar criticamente as manifestacións literarias como expresión de

creacións e sentimentos individuais e colectivos.

● Analizar e interpretar imaxes e modelos que transmite a literatura desde unha

perspectiva feminista.

● Gozar da lectura como actividade lúdica e como fonte de coñecemento.



● Elaborar traballos sobre temas ou obras da literatura galega actual, seguindo un

guión elaborado polo docente.

● Exposicións orais, correctas e coherentes, sobra os traballos anteriores. Utlización

de soportes dixitais nas mesmas.

● Adquirir as destrezas de analizar, sintetizar, comprender, valorar, transformar e

crear un texto propio.

4.Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable.

1º. Temporalización

● Bloque 1: Introdución á literatura galega contemporánea.

● Bloque 2: Narrativa.

● Bloque 3: Poesía.

● Bloque 4: Teatro.

● Bloque 5: Ensaio.

● Bloque 6: A literatura e outras artes.

A temporalización debe ser progresiva, valorando no alumnado a adquisición e

asimilación continua dos diferentes estándares de aprendizaxe.

A organización dos contidos farase tendo en conta un criterio pragmático, coa lectura e

análise de obras significativas da literatura galega contemporánea, combinando xéneros

e autor*s, liñas temáticas e tendencias estruturais e de estilo.

A partir dos textos seleccionados no ANEXO 1 e ANEXO 2, o docente irá establecendo

unha sistematización teórica que actúe de mapa conceptual para o alumnado, e que

permita integrar os coñecementos nun marco que resulte útil para comprender a literatura

galega contemporánea. Partiremos, pois, dos textos, para logo falar de autorías e

temáticas, de semellanzas e contrastes entre obras, de tendencias xerais e puntos de fuga,

resaltando aquelas obras que destaquen pola súa orixinalidade temática e/ou formal.

En canto á metodoloxía de traballo na aula, combinaremos de modo equilibrado os

seguintes elementos:



A. Lectura de textos literarios que resulten representativos das tendencias temáticas

e estilísticas da literatura galega contemporánea; centraremos especialmente a

nosa atención no relato breve (anexo 2), na poesía e no teatro, cunha breve

mención ao ensaio.

B. Análise crítica e posta en común oral sobre as características deses textos, en

diálogo co alumnado.

C. Sistematización de datos, apoiada en recursos bibliográficos e virtuais

D. Práctica de comentario de textos.

E. Actividades creativas de obradoiro literario

F. Uso de cine, música e banda deseñada como elementos de apoio para comprender

mellor a literatura galega contemporánea.

NOTA: Durante o curso, se por circunstancias sanitarias o ensino pasa a ser non

presencial, usaremos a aula virtual para desenvolver contidos e explicar traballos; así

mesmo, reforzaremos o uso da videoconferencia e da gravación de vídeos como

alternativa de traballo por parte do alumnado.

2º. Grao mínimo de consecución para superar a materia.

Incluído en vermello no cadro seguinte.

Literatura Galega do Século XX e da Actualidade. 2º de bacharelato

Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de

aprendizaxe

Competencias

clave

Bloque 1. Aspectos comúns

b

d

e

p

B1.1. Lectura e

interpretación de textos

significativos do século

XX e da actualidade,

descrición neles dos

aspectos formais e

temáticos que os

individualizan e

valoración destes como

expresión da

B1.1. Ler e interpretar

textos significativos

do século XX e da

actualidade,

identificar neles os

aspectos formais e

temáticos que os

individualizan e

valoralos como

expresión da

LGSXX1.1.1. Le e

interpreta textos

significativos do

século XX e da

actualidade, identifica

neles os aspectos

formais e temáticos

que os individualizan

e valóraos como

expresión da

CCL

CCEC



sensibilidade autorial e da

identidade cultural de

Galicia.

sensibilidade autorial

e da identidade

cultural de Galicia.

sensibilidade autorial

e da identidade

cultural de Galicia.

Le e interpreta algúns

dos textos

significativos.

n

e

p

B1.2. Análise dos

elementos intratextuais e

extratextuais que

impregnan as obras

literarias, así como da

estrutura e a técnica que

os sustentan.

B1.2. Analizar os

elementos

intratextuais e

extratextuais que

impregnan as obras

literarias, así como a

estrutura e técnica que

os sustentan.

LGSXX1.2.1. Analiza

e describe os

elementos

intratextuais e

extratextuais que

impregnan as obras

literarias, así como a

estrutura e técnica que

os sustentan.

Analiza e describe

algúns dos aspectos

requeridos

CCL

CCEC

e

h

p

B1.3. Estudo da relación

entre a obra literaria e o

contexto sociocultural en

que foi creada, e

recoñecemento das

influencias literarias e

non literarias presentes

nela.

B1.3. Estudar a

relación entre a obra

literaria e o contexto

sociocultural en que

foi creada, e recoñecer

as influencias

literarias e non

literarias presentes

nela.

LGSXX1.3.1. Estuda

e describe a relación

entre a obra literaria e

o contexto

sociocultural en que

foi creada, e recoñece

as influencias

literarias e non

literarias presentes

nela.

Estuda e describe a

relación, recoñecendo

algunhas das súas

influencias.

CCL

CCEC

e

h

p

B1.4. Valoración da

pluralidade de estéticas e

temáticas literarias do

século XX e da

actualidade a través da

análise do seu tratamento

por diferentes autoras e

autores.

B1.4. Valorar a

pluralidade de

estéticas e temáticas

literarias do século

XX e da actualidade a

través da análise do

seu tratamento por

diferentes autoras e

autores.

LGSXX1.4.1. Valora

e describe a

pluralidade de

estéticas e temáticas

literarias do século

XX e da actualidade a

través da análise do

seu tratamento por

diferentes autoras e

autores.

CCL

CCEC



Valora a pluralidade a

partir dalgúns dos

textos vistos.

e

h

p

B1.5. Análise da relación

entre textos da literatura

galega do século XX e da

actualidade con textos

doutras literaturas, e

descrición das conexións

formais e temáticas

existentes entre eles.

B1.5. Analizar a

relación entre textos

da literatura galega do

século XX e da



explicar as conexións



LGSXX1.5.1. Analiza


entre textos da

literatura galega do

século XX e da



explica as conexións



Analiza e describe a

relación con algúns

textos doutras

literaturas.

Doutras

literaturasC

CL

CCEC

e

h

p

B1.6. Estudo da relación


outras artes (cine, pintura,

música, etc.) e descrición

de influencias e

hibridacións.

B1.6. Estudar a

relación entre a obra

literaria e outras artes

(cine, pintura, música,

etc.) e describir

influencias e

hibridacións.

LGSXX1.6.1. Estuda



outras artes (cine,

pintura, música, etc.)

e describe influencias

e hibridacións.

Estuda e describe esa

relación nalgúns

casos.

CCL

CCEC

e

h

l

p

B1.7. Elaboración de

traballos de investigación

escritos e/ou orais sobre

algunha obra ou aspecto

salientable dela,

empregando as fontes de

documentación

necesarias e cunha

opinión persoal

argumentada.

B1.7. Elaborar

traballos de

investigación escritos

e/ou orais sobre

algunha obra ou

aspecto salientable

dela, empregando as

fontes de

documentación

necesarias, e emitir

unha opinión persoal

argumentada.

LGSXX1.7.1. Elabora

traballos de

investigación escritos

e/ou orais sobre

algunha obra ou

aspecto salientable

dela, empregando as

fontes de

documentación

necesarias, e emite

unha opinión persoal

argumentada.

Elabora un traballo

por avaliación.

CCL

CCEC



e

h

p

B1.8. Creación de textos

de intención literaria nos

que se teñan presentes as

técnicas e os

coñecementos adquiridos

no estudo e na análise das

obras da literatura galega

do século XX e da

actualidade.

B1.8. Crear textos de

intención literaria nos

que se teñan presentes

as técnicas e os

coñecementos

adquiridos no estudo e

na análise das obras


século XX e da

actualidade.

LGSXX1.8.1. Crea

textos de intención

literaria nos que ten

presentes as técnicas e

os coñecementos

adquiridos no estudo e

na análise das obras


século XX e da

actualidade.

Crea, regularmente,

textos de intención

literaria.

CCL

CCEC

Bloque 2. Narrativa

d

e

h

p

B2.1. Análise da

narrativa galega do

século XX e da

actualidade, e descrición

dos seus paradigmas, os

seus contextos e as súas

influencias.

B2.1. Analizar a

narrativa galega do

século XX e da

actualidade

determinando os seus

paradigmas, os

contextos e as

influencias.

LGSXX2.1.1. Analiza

a narrativa galega do

século XX e da

actualidade, e

determina os seus

paradigmas, os

contextos e as

influencias.

Analiza algúns textos

da narrativa galega.

CCL

CCEC

LGSXX2.1.2.

Comenta e compara

textos narrativos da


século XX e da

actualidade, e describe

a coincidencia ou

diverxencia temática,

formal ou estilística.

Comenta e compara

algúns textos

narrativos.

CCL

CCEC

d

e

h

p

B2.2. Estudo do relato e

descrición das súas

principais características:

estrutura, técnicas e

extensión.

B2.2. Estudar o relato

e sinalar as súas

principais

características:

LGSXX2.2.1. Analiza

o relato e sinala as

súas principais

características:

CCL

CCEC




extensión.


extensión.

Analiza algúns dos

aspectos sinalados

nun relato.

d

e

h

p

B2.3. Estudo da novela e

descrición dos seus trazos

definitorios: tipo de

narrador, deseño de

personaxes e tratamento

das categorías de espazo

e tempo.

B2.3. Estudar a novela

e describir os seus

trazos definitorios:

tipo de narrador,

deseño de personaxes

e tratamento das

categorías de espazo e

tempo.

LGSXX2.3.1. Analiza

a novela e describe os

seus trazos

definitorios: tipo de

narrador, deseño de

personaxes e

tratamento das

categorías de espazo e

tempo.

Analiza algúns deses

aspectos nunha novela

determinada.

CCL

CCEC

Bloque 3. Poesía

d

e

h

p

B3.1. Análise da poesía

galega do século XX e da

actualidade determinando

os seus paradigmas, os


influencias.

B3.1. Analizar a

poesía galega do

século XX e da

actualidade


paradigmas, os seus

contextos e as súas

influencias.

LGSXX3.1.1. Analiza

a poesía galega do

século XX e da

actualidade


paradigmas, os seus


influencias.

Analiza algúns deses

aspectos na poesía

actual.

CCL

CCEC

LGSXX3.1.2.

Comenta e compara

textos poéticos da


século XX e da

actualidade e describe

a coincidencia ou



Comenta e compara

algúns textos poéticos.

CCL

CCEC



d

e

h

p

B3.2. Estudo do fondo ou

contido dos principais

textos poéticos do

período, determinando

temas e motivos.

B3.2. Estudar o fondo

ou contido dos

principais textos

poéticos do período,

determinando temas e

motivos.

LGSXX3.2.1.

Describe o fondo ou

contido dos principais

textos poéticos do

período e describe

temas e motivos.

Describe o contidos

dalgúns textos

poéticos.

CCL

CCEC

d

e

h

p

B3.3. Estudo da forma ou

expresión dos principais

textos poéticos do

período, determinando o

nivel actancial (actores e

personaxes), a

enunciación (voz,

perspectiva e suxeito

lírico), a estrutura e a

figuración (tropos,

figuras de dicción e

figuras de pensamento).

B3.3. Estudar a forma

ou expresión dos

principais textos

poéticos do período,

determinando o nivel

actancial (actores e

personaxes), a

enunciación (voz,





figuras de

pensamento).

LGSXX3.3.1. Analiza

a forma ou expresión

dos principais textos

poéticos do período e

describe o nivel

actancial (actores e

personaxes), a

enunciación (voz,





figuras de

pensamento).

Describe algúns deses

aspectos nos textos

poéticos presentados.

CCL

CCEC

Bloque 4. Teatro

d

e

h

p

B4.1. Análise do teatro

galego do século XX e da




influencias.

B4.1. Analizar o

teatro galego do

século XX e da

actualidade


paradigmas, os seus


influencias.

LGSXX4.1.1. Analiza

o teatro galego do

século XX e da

actualidade e

determina os seus

paradigmas, os seus


influencias.

Analiza algúns dos

aspectos sinalados en

determinadas obras

dramáticas.

CCL

CCEC

LGSXX4.1.2.

Comenta e compara

CCL

CCEC



textos teatrais da


século XX e da

actualidade, e describe

a coincidencia ou



Comenta e compara

algúns textos teatrais.

d

e

h

p


desde a súa compoñente

literaria e caracterización

da traxedia, a comedia e

o drama do período.

B4.2. Analizar o

teatro desde a súa

compoñente literaria e

caracterizar a traxedia,

a comedia e o drama

do período.

LGSXX4.2.1. Analiza

o teatro desde a súa

compoñente literaria e

caracteriza a traxedia,

a comedia e o drama

do período.

Distingue os

subxéneros teatrais.

CCL

CCEC

d

e

h

p


como espectáculo e

descrición do

funcionamento dos

elementos e axentes

escénicos.

B4.3. Analizar o

teatro como

espectáculo e

describir o

funcionamento dos

elementos e axentes

escénicos.

LGSXX4.3.1. Analiza

o teatro como

espectáculo e describe

o funcionamento dos

elementos e axentes

escénicos.

Describe algúns dos

elementos e axentes

escénicos do teatro.

CCL

CCEC

Bloque 5. Ensaio

d

e

h

p

B5.1. Análise do ensaio

galego do século XX e da




influencias.

B5.1. Analizar o

ensaio galego do

século XX e da

actualidade


paradigmas, os seus


influencias.

LGSXX5.1.1. Analiza

o ensaio galego do

século XX e da

actualidade e

determina os seus

paradigmas, os seus


influencias.

Realiza a lectura de

textos ensaísticos,

sinalando algúns

aspectos relevantes.

CCL

CCEC



d

e

h

p

B5.2. Análise de

diferentes tipos de

ensaios literarios:

(auto)biografías, libros de

viaxe, memorias, diarios

e críticas literarias.

B5.2. Analizar

diferentes tipos de

ensaios literarios:

(auto)biografías,

libros de viaxe,

memorias, diarios e

críticas literarias.

LGSXX5.2.1. Analiza

diferentes tipos de

ensaios literarios:

(auto)biografías,

libros de viaxe,

memorias, diarios e

críticas literarias.

Distingue diferentes

tipos de ensaios

literarios.

CCL

CCEC

d

e

h

p

B5.3. Análise de

diferentes tipos de

ensaios xornalísticos:

artigos de opinión,

crónicas e entrevistas.

B5.3. Analizar

diferentes tipos de




LGSXX5.3.1. Analiza

diferentes tipos de




Analiza algúns tipos

de ensaios

xornalísticos.

CCL

CCEC

Bloque 6. A literatura e outras artes

d

e

h

p

B6.1. Análise das

relacións, influencias e

producións hibridadas da

literatura e o cine.

B6.1. Analizar as

relacións, influencias

e producións

hibridadas da


LGSXX6.1.1. Analiza

e describe as


e producións

hibridadas da


Analiza e describe

algunhas influencias

entre cine e literatura.

CCL

CCEC

d

e

h

p

B6.2. Análise das



literatura e a música.

B6.2. Analizar as


e producións

hibridadas da


LGSXX6.2.1. Analiza

e describe as


e producións

hibridadas da


Analiza e describe


entre música e

literatura.

CCL

CCEC

d

e

B6.3. Análise das


B6.3. Analizar as


LGSXX6.3.1. Analiza

e describe as

CCL

CCEC



h

p


literatura e as artes

plásticas.

e producións

hibridadas da


plásticas.


e producións

hibridadas da


plásticas.

Analiza e describe


entre artes plásticas e

literatura.

d

e

h

p

B6.4. Análise das



literatura e a fotografía.

B6.4. Analizar as


e producións

hibridadas da

literatura e a

fotografía.

LGSXX6.4.1. Analiza

e describe as


e producións

hibridadas da

literatura e a

fotografía.

Analiza e describe


entre fotografía e

literatura.

CCL

CCEC

d

e

h

p

B6.5. Análise das



literatura e a banda

deseñada.

B6.5. Analizar as


e producións

hibridadas da


deseñada.

LGSXX6.5.1. Analiza

e describe as


e producións

hibridadas da


deseñada.

Analiza e describe


entre banda deseñada

e literatura.

CCL

CCEC

d

e

h

p

B6.6. Análise das



literatura e as novas

tecnoloxías.

B6.6. Analizar as


e producións

hibridadas da


tecnoloxías.

LGSXX6.6.1. Analiza

e describe as


e producións

hibridadas da


tecnoloxías.

Analiza e describe


entre TIC e literatura.

CCL

CCEC



3º Procedementos e instrumentos de avaliación.

A avaliación, dentro do proceso de ensino-aprendizaxe tal e como o concibimos, está

destinada basicamente a medir o seu bo funcionamento, a súa eficacia. Polo tanto, deberá

cumprir dúas funcións: corrixir e/ou axustar a propia programación e verificar o grao de

consecución dos obxectivos, competencias e estándares de aprendizaxe por parte do

alumnado. Para tal fin, deberá estar integrada no propio proceso de ensino-aprendizaxe,

polo que distinguiremos tres pasos ou momentos distintos pero complementarios:

● Avaliación inicial: Realízase a comezo de curso, coa finalidade de coñecer que

sabe e como o sabe o alumnado, para así adecuar as intencións aos seus

coñecementos previos e necesidades.

Neste curso 2020-2021, tal como ditan as Instrucións do 30 de xullo 2020, da

Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa,

en relación ás medidas educativas que se deben adoptar no curso académico

2020/2021, na primeira semana de curso realizaremos unha avaliación inicial que

tomaremos como punto de partida para adoptar aquelas medidas de apoio, reforzo

e recuperación que sexan necesarias para cada alumna ou alumno, máis tendo en

conta as circunstancias en que se desenvolveu o terceiro trimestre do curso 2019-

2020 debido á crise sanitaria provocada pola COVID-19.

Na nosa materia non é preciso recuperar contidos dos cursos anteriores, pero si

procede realizar unha proba escrita para coñecer os coñecementos previos do

alumnado, o seu grao de desenvolvemento das competencias clave e a súa

situación persoal no curso que comeza, sobre todo a nivel emocional.

● Avaliación formativa: Serve para regular o proceso e introducir o axustes que en

cada momento consideremos oportunos.

● Avaliación sumativa (ou final): confirma se se conseguiron os obxectivos

propostos se acadaron as competencias e dela derívase a cualificación final e/ou a

proposta de promoción ou non de cada alumno

A nosa avaliación terá, polo tanto, os seguintes trazos:

● Non nos limitaremos a cualificar e empregaremos, sempre que sexa posible,

enfoques cualitativos e personalizados mediante a observación do alumnado.



● Empregaremos procedementos axeitados e variados: actividades e exercicios,

traballos escritos (a man ou en soporte informático), diario de aula, probas

orais e escritas relacionadas coas competencias, probas orais e escritas sobre

as lecturas, exposicións orais, a actitude e traballo persoal, etc.

● Será continua, no sentido de interrelacionar conceptos, procedementos,

actitudes e competencias, tanto ao inicio como ao final do proceso de

aprendizaxe.

● É un proceso que nos permite retroalimentarnos e autoavaliarnos a nós e ao

noso alumnado.

Os instrumentos de avaliación aplicaranse en dous sentidos:

Avaliación do rendemento do alumnado:

✔ Observación directa do traballo na aula.

✔ Uso de rúbricas (expresión oral nas exposicións/ redacción e presentación de

probas e traballos escritos) para a corrección de:

- Exposicións orais dos traballos encargados/ Controis de lectura (unha por

avaliación)

- Entrega das actividades escritas (obradoiro de creación literaria,

comentarios de textos guiados…).

Avaliación do proceso de ensino-aprendizaxe:

Tamén se desenvolverá unha avaliación da ensinanza, realizando un seguimento regular

do desenvolvemento do curso, a través do diálogo co alumnado, intentado axustar a

programación ás súas necesidades e intereses vitais. Así mesmo, ao remate de cada

trimestre pasarase unha enquisa ao alumnado para que valoren o labor do profesor, así

como o seu grao de satisfacción coa materia e a consecución ou non dos obxectivos da

mesma.

5. Concrecións metodolóxicas que require a materia

- O docente será unha guía no proceso de descuberta-aprendizaxe do alumnado, quen

será o verdadeiro protagonista. Nos métodos de traballo tratará de combinarse o



individual co colectivo (se as circunstancias sanitarias o permiten) e a investigación

coa propia creación.

- A lectura de obras enteiras e fragmentos literarios (seleccionados e facilitados ao

alumnado) serán o piar fundamental desta materia; ademais, as clases completaranse

con películas, cancións, indagacións en Internet e outros materiais que nos resulten

útiles.

- Facilitarase o traballo autónomo do alumnado, estimulando tamén as súas

capacidades para o traballo en equipo, favorecendo situacións de aprendizaxes

contextualizadas.

- Impulsarase a busca de todo tipo de información, a súa interpretación e reutilización

para a elaboración de textos propios.

- Potenciarase a utilización de formatos dixitais na realización de tarefas e na

presentación de traballos.

6. Materiais e recursos didácticos que se vaian utilizar

- Unha escolma ampla e variada de textos de narrativa, poesía e teatro representativos

da literatura galega máis contemporánea (preferentemente do século XXI). Pódese

consultar a lista completa no ANEXO 1.

- Unha escolma de textos (preferentemente relatos breves, poemas e textos dramáticos)

para traballar na aula. Pódese consultar a lista completa no ANEXO 2.

- Na explicación dos contidos teóricos utilizaranse distintos materiais (fichas

explicativas, ppt., recursos literarios en rede, blogues literarios, información cultural

e literaria da prensa escrita, libros de texto…).

- Material bibliográfico e recursos audiovisuais da biblioteca do centro ou de internet.

- Como páxina de referencia para préstamo virtual de libros escollemos GALICIA LE,

da Rede de Bibliotecas Públicas de Galicia.



7.Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado.

7.1 Criterios de avaliación

(incluídos no cadro do punto 2. Grao mínimo de consecución para superar a materia)

7.2 Criterios de cualificación

Cada avaliación, as porcentaxes establecidas nos criterios de cualificación serán as

seguintes:

- Cada trimestre, o alumna/o deberá escoller unha obra de lectura obrigatoria das

que figuran no ANEXO 1 desta programación; poderá escoller libremente entre todas

elas, pero cunha única condición: non se pode repetir xénero literario, polo que ao

longo do curso cada alumna/o deberá elaborar un traballo de investigación sobre unha

obra de narrativa, unha de poesía e outra de teatro ou ensaio. O alumno debe

comunicar ao profesor a obra escollida ao principio de cada trimestre.

No hipotético caso de que non resulte do seu agrado, pode cambiar de obra, sempre

que llo comunique ao profesor en tempo e prazo (nunca no último mes de avaliación).

En primeiro lugar, farase unha primeira proba de control de lectura (oral ou escrita),

valorada nun 10% da nota de cada avaliación.

En segundo lugar, cada alumna/o deberá realizar un traballo de investigación sobre

a mesma, en soporte escrito e/ou dixital, acompañado dunha exposición oral que se

realizará, de ser posible, de modo presencial na aula, aínda que se buscarán

alternativas telemáticas para o ensino non presencial.

Este traballo a partir da obra de lectura suporá o 40% da nota de avaliación; a parte

de investigación escrita do traballo suporá o 20% da nota, e a exposición oral, o

outro 20%. O docente entregará ao alumnado unhas instrucións detalladas sobre os

obxectivos e contidos a desenvolver no traballo e compartirá as rúbricas

correspondentes onde se especifiquen os items avaliables, tanto na parte escrita como

na expositiva.



Tendo en conta as especiais circunstancias de prevención sanitaria nas que se vai

desenvolver este curso 2020/2021, os traballos de investigación serán realizados

preferentemente de xeito individual, tanto na parte escrita como na oral. No hipotético

caso de que xa non exista unha situación de risco para a saúde en relación ao COVID

19, optarase por fomentar o traballo por parellas.

- Comentario literario sobre textos traballados na aula (un ou dous por avaliación), e

dos que exista unha contextualización previa efectuada polo docente; a relación de

textos que se ofrece ao alumnado figura no Anexo 2 desta programación - 15% da

nota.

- Diario de aula (crónica regular e ordenada das explicacións, debates e exercicios que

teñan que ver co desenvolvemento da materia, e que o alumnado debe levar ao día

nun rexistro de caderno físico ou diario dixital) - 20% da nota.

- Obradoiro de creación literaria – 10% da nota

- Actitudes - 5% da nota. O alumnado poderá obter ata 0,5 puntos dependendo do

grao de cumprimento dos seguintes ítems:

1. Respecto ao docente e aos compañeiros/as. (0,1)

2. Posesión e uso dos materiais necesarios para desenvolver a clase.(0,1)

3. Implicación positiva no desenvolvemento da clase, sen interrupcións molestas ou

innecesarias (0,1)

4. Atención ás explicacións do docente e participación nas actividades de aula. (0,1)

5. Asistencia regular a clase con puntualidade (0,1)

NOTA:

O alumnado poderá compensar con lecturas voluntarias (ata un 20% da nota) a non

obtención da nota máxima en calquera dos apartados anteriores; a avaliación das mesmas

poderá ser oral ou escrita, telemática ou presencial, segundo o que indique o profesor e

as circunstancias o permitan. A data para o control de lectura destas obras nunca se



efectuará nas dúas semanas previas ao calendario oficial de avaliacións establecido

polo centro.

As lecturas volutarias deben escollerse, preferentemente, da lista elaborada polo docente

no ANEXO 1. Se a alumna/o desexa escoller outra obra distinta das sinaladas, deberá

contar coa autorización previa do profesor da materia.

IMPORTANTE:

En caso de que exista proba de que houbo copia ou plaxio en calquera tarefa ou proba,

esta terá como cualificación un cero (0 puntos).

A nota final do curso será a media aritmética das tres avaliacións, tendo en conta o

cómputo numérico exacto de cada trimestre, e non o redondeo dos boletíns informativos

para as familias.

Promoción do alumnado

Aquel alumnado que non realice o traballo e exposición oral en cada avaliación, non

superará a materia en maio. O feito de non ter feito un dos tres, xa implicará a non

superación da materia. En xullo, deberá presentar por escrito os traballos correspondentes.

No caso de realizar, durante o curso, os devanditos traballos e as súas respectivas

exposicións, e non acadar, en conxunto, o mínimo esixible (un 5), a alumna/o

correspondente deberá elaborar durante o verán o traballo encargado polo docente.

7.3 Axustes para un ensino non presencial

En caso de que sexa preciso abandonar o ensino presencial, manteranse os criterios de

cualificación, pero axustaranse os procedementos e instrumentos de avaliación, que

quedarán como segue:

● As probas escritas realizaríanse as xornadas de presencia física na aula se o ensino

fose semipresencial; en caso de ensino virtual, valorarase a plataforma máis

axeitada para realizar probas e utilizaremos estratexias como dividir a proba en

partes, establecer cuestións máis abertas ou máis pechadas segundo o caso, etc.



● A avaliación das probas orais (exposición sobre traballo trimestral) realizarase

mediante procedementos como arquivos de audio e vídeo, e avaliaríanse mediante

a rúbrica correspondente.

● Para a valoración das lecturas utilizaremos tamén arquivos de audio e vídeo e

videoconferencias individualizadas.

● A parte escrita dos traballos de investigación, creación e comentario de textos

entregarase a través da aula virtual do centro e será cualificada a través dunha

rúbrica.

● Por último, modificaranse os ítems para cualificar as actitudes (0,5 puntos),

adáptandoos a un entorno virtual; quedarían do seguinte xeito:

- Conéctase regularmente nas horas de clase virtual (0,1)

- Está visible e coa actitude axeitada nas videoconferencias (0,1)

- Colabora activamente no desenvolvemento das clases (0,1)

- Mantén unha comunicación regular co docente e participa na actividade

académica con regularidade (0,1)

- Envía os traballos/tarefas na forma e prazo axeitados (0,1).

8. Organización dos procedementos que lle permitan ao alumnado

acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias, no

caso do bacharelato.

Incluído no apartado 4.3º

9. Concreción dos elementos tranversais que se traballarán no curso

que corresponda.

Aínda que algunhas das competencias clave inclúen os valores na súa propia definición,

desde a materia de Literatura Galega do século XX e actualidade (2º BAC) farase un

tratamento transversal da educación en valores. Estes enfocaranse en dúas direccións:



- Valores sociais que debe coñecer, respectar e aplicar o alumnado, baseados nos

dereitos humanos e constitucionais. Neste apartado incidirase, dun xeito significativo,

na igualdade de oportunidades e responsabilidades entre os dous sexos e na violencia

machista, vendo dentro desta a violencia simbólica, estrutural e de acción.

- Valores de tipo individual que se deben seguir desenvolvendo no alumnado: espírito

crítico, curiosidade, liberdade e responsabilidade, coidado do medio ambiente,

autoestima no uso da lingua galega como elemento de identidade cultural...



ANEXO 1. ESCOLMA DE LECTURAS / CURSO 2020-2021

NARRATIVA

Novela negra e policíaca

● Diego Ameixeiras, Conduce rápido, Xerais

● Xurxo Borrazás, Criminal, Sotelo Blanco

● Pedro Feijoo, Sen piedade, Xerais

● Domingo Villar, A praia dos afogados, Galaxia

● Manuel Esteban, A vinganza dos homes bos, Xerais.

Narrativa de memoria autobiográfica, familiar e xeracional

● Francisco Castro, Xeración perdida, Galaxia

● Xesús Fraga, Virtudes (e misterios), Galaxia

● Gonzalo Hermo, Diario dun enterro, Galaxia

● Manuel Portas, Faneca brava, Xerais

● Manuel Rivas, As voces baixas, Xerais

● Antón Riveiro Coello, Casas baratas, Galaxia

Novela histórica

● Marcos Calveiro, O xardineiro dos ingleses, Galaxia

● Ledicia Costas, Un animal chamado néboa, Xerais

● Xosé Fernández Ferreiro, Agosto do 36, Xerais

● Teresa Moure, Herba moura, Xerais

● Fran P. Lorenzo, Cabalos e lobos, Xerais

Narrativa fantástica, de terror ou de ciencia ficción

● Uxía Casal, Saturno tamén é deus, Urco Editora

● Suso de Toro, Trece badaladas, Xerais

● Cris Pavón, Sangue 12, Urco Editora

● Eli Ríos, DX, Urco Editora

● Iolanda Zúñiga, Natura, Galaxia

Novela psicolóxica

● Berta Dávila, Carrusel, Galaxia

● Iván García Campos, O imposible de desatar, Galaxia

● Anxos Sumai, A lúa da colleita, Galaxia

Novela realista contemporánea

● Fran Alonso, Males de cabeza, Xerais

● Rosa Aneiros, Veu visitarme o mar, Xerais

● Xavier Queipo, Papaventos, Xerais



● Inma López Silva, Aqueles días en que eramos malas

● María Reimóndez, A dúbida, Xerais

● Antón Riveiro Coello, O paraíso dos inocentes, Galaxia

Novela de reintrepretación de personaxes literarias ou lendarias

● Begoña Caamaño, Circe ou o pracer do azul, Galaxia

● Begoña Caamaño, Morgana en Esmelle, Galaxia

● Enma Pedreira, Besta do seu sangue, Xerais

● Carlos G. Reigosa, Pepa A Loba, Xerais.

TEATRO

1. Esther Carrodeguas, Malcriada, Edicións Positivas

2. Raúl Dans, Lugar, Xerais

3. Antón Lopo, Os homes só contan ata tres, Xerais

4. Teresa Moure, Unha primavera para Aldara, Deputación da Coruña

5. Cándido Pazó, A piragua, Laiovento

6. Olivia Pena, Plastic dolls show, Laiovento

7. Roberto Salgueiro, Eliana en ardentía ou Bernardo destemplado, Xerais

8. Roberto Vidal Bolaño, Criaturas, Edicións Positivas.

9. Roberto Vidal Bolaño, Días sen gloria, Edicións Positivas.

10. Roberto Vidal Bolaño, Doentes, Edicións Positivas.

11. Roberto Vidal Bolaño, Saxo tenor, Edicións Positivas.

POESÍA

1. Antoloxía poética, No seu despregar, Apiario.

2. Fran Alonso, Terraza, Xerais.

3. Tamara Andrés, irmá paxaro, Cuarto de inverno

4. Emilio Araúxo, Seica si, Chan da Pólvora Editora

5. Xiana Arias, Acusación, Galaxia

6. Daniel Asorey, Transmatria, Xerais.

7. Mª Carmen Caramés Gorgal, Dos días escuros, Xerais.

8. Yolanda Castaño, A segunda lingua, Centro PEN de Galicia

9. Luísa Castro, Baleas e baleas, Galaxia

10. Alba Cid, Atlas, Galaxia



11. Marta Dacosta, Na casa da avoa, Galaxia

12. María do Cebreiro, A herba de namorar, Galaxia

13. Estíbaliz Espinosa, Curiosidade, Aira Editora

14. Celso Fernández Sanmartín, A cama de meu avó Manuel Sanmartín Méndez,

Apiario

15. Rosalía Fernández Rial, Árbores no deserto, Galaxia

16. Lupe Gómez, Camuflaxe, Chan da Pólvora

17. Noelia Gómez, O xiro, Xerais

18. Arancha Nogueira, Dente de leite, Xerais

19. Olga Novo, Feliz Idade, Kalandraka

20. Antía Otero, O cuarto das abellas, Xerais.

21. Emma Pedreira, Libro das mentiras, Espiral Maior

22. Samuel L. París, Internacional de poesía anarquista, Edicións Positivas

23. Lois Pereiro, Poesía última de amor e enfermidade, Edicións Positivas

24. Iria Pinheiro & María Lado, Uralita, Cuarto de inverno

25. Baldo Ramos, Cartas dende o esquezo, Galaxia

26. Xavier Seoane, A póla branca, Xerais.

ENSAIO

1. Chis Oliveira e Amada Traba, ám@me, Galaxia.

2. Suso de Toro, Dentro da literatura, Xerais.

3. Manuel Veiga, Galicia contada aos non galeguistas, Xerais.

Nota: Esta escolma de textos poderá ser modificada e/ou ampliada a longo do curso

tendo en conta as novidades editoriais e os intereses literarios do alumnado.

Aquel alumnado que, por razóns de corentena relacionados coa COVID, non poida

acceder fisicamente ao servizo de biblioteca do centro ou a unha libraría, poderá escoller

obras alternativas ás desta lista en formato electrónico para a súa descarga, sempre baixo

a supervisión e consulta previa co docente. Para iso, o alumnado deberá rexistrase ao

comezo do curso na plataforma virtual galiciale.gal, da Rede de Bibliotecas Públicas

de Galicia.



ANEXO 2. ESCOLMA DE TEXTOS PARA LECTURA DE AULA

Xose Luís Méndez Ferrín, Arraianos, Xerais.

● Medias azuis

● Botas de elástico

● Eles

Marilar Aleixandre, O coitelo en novembro, Xerais.

● A redeira

● A Fera no metro

● A carne da serea

Uxía Casal, Vidas exemplares, Xerais.

● Non están de moda

● Tres tristes tigres

Miguel Anxo Murado

● A morte en Croacia en Ruído. Relatos de guerra

● Entre o millo en Ruído. Relatos de guerra.

● Unha excursión inesperada en Mércores de cinza

● Comuñón en Mércores de cinza

● A folla e o paxaro en O soño da febre

Celia Díaz Núñez, Corte e confección, Galaxia

● Ocupas

● Turismo exótico

Manuel Núñez Singala

● O peso da tradición en Instrucións para tomar café

● Instrucións para pedir cousas en Instrucións para tomar café

● Produtividade en Instrucións para tomar café

● Elocuencia en Menú de enganos

● Meteogalicia en Menú de enganos

Iván García Campos, Cuestión vitais secretas, Galaxia

● Foreman

Emma Pedreira, Bibliópatas e fobólogos, Galaxia

● Searching

● Vademecum retro, Satanás



● Ave María, Purísima

● Atentado

Xerardo Quintiá, Un rabaño de ovellas brancas, Galaxia

● A casa baleira

Héctor Cajaraville, De remate, Xerais

● Castrofobia no autobús

● Berros de tinta 31-07-2015

Xabier Queipo, O ladrón de esperma, Xerais

● Shinju

Manuel Rivas

● A mirona, As chamadas perdidas

● O duelo final, As chamadas perdidas

● Un saxo na néboa, Que me queres, amor?

Mercedes Leobalde, Funambulistas

● Negrón

● Tatoos

● Obediencia á autoridade

Antón Dobao, As ilusións estrañas

● Chocolate

Antón Riveiro Coello, Á sombra dos bonsais

● Cortinas

● O delegado

● A soñadora

● A soidade

Xosé Miranda, Tarxeta vermella

● Seis dedos

● Tarxeta vermella

NOTA: A esta lista de textos narrativos se irán engadindo outros de carácter poético e

teatral seleccionados polo docente con criterios de calidade e diversidade temática e

estilística.

Documents

LITERATURA GALEGA DO SÉCULO XX E ACTUALIDADE (2º …