Lokalna Strategia Rozwoju Na Lata 2009-2015

Zacznik nr 1 do uchway nr II/5/2008 Walnego Zebrania Czonkw LGD U RDE z dnia 17 wrzenia 2008 r. Z uwzgldnieniem postanowie uchway nr I/2/2010 i Nr I/3/2010 Walnego Zebrania Czonkw LGD U RDE z dnia 25 lutego 2010 r. Z uwzgldnieniem zmian dokonanych na Walnym Zebraniu Czonkw LGD U RDE w dniu 20 stycznia 2011 r.

Lokalna Strategia Rozwojuna lata 2009-2015 dla Lokalnej Grupy Dziaania U RDE

Obszar gmin: Biaaczw, Bliyn, Gowarczw, Koskie, Parady, Ruda Maleniecka, Smykw, Stporkw, arnw

Modliszewice, sierpie 2008 (zmiany: luty 2010, stycze 2011)

Lokalna Strategia Rozwoju dla Lokalnej Grupy Dziaania U RDE obszar gmin: Biaaczw, Bliyn, Gowarczw, Koskie, Parady, Ruda Maleniecka, Smykw, Stporkw, arnw

Opracowano zgodnie z Rozporzdzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegowych kryteriw i sposobu wyboru lokalnej grupy dziaania do realizacji lokalnej strategii rozwoju w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 z dnia 23 maja 2008 r.

Wsppraca: Zarzd LGD Zesp Koordynacyjny LSR

InicjatywaLokalna.plul. Targowa 18/1207, 25-520 Kielce tel./fax 041 343 01 24 e-mail: [email protected]

www.inicjatywalokalna.pl

2 z 99


SPIS TRECIWstp 1. Charakterystyka lokalnej grupy dziaania (LGD) jako jednostki odpowiedzialnej za realizacj lokalnej strategii rozwoju (LSR) 1) nazwa i status prawny LGD oraz data wpisu do Krajowego Rejestru Sdowego i numer w tym rejestrze 2) opis procesu budowania partnerstwa 3) charakterystyka czonkw LGD albo jej partnerw i sposb rozszerzania lub zmiany skadu LGD 4) struktura rady lub innego organu LGD, do ktrego wycznej waciwoci naley wybr operacji zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporzdzenia nr 1698/2005, zwanych dalej organem decyzyjnym 5) zasady i procedury funkcjonowania LGD oraz organu decyzyjnego 6) kwalifikacje i dowiadczenie osb wchodzcych w skad organu decyzyjnego 7) dowiadczenie LGD i czonkw LGD albo jej partnerw w realizacji operacji 2. Opis obszaru objtego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewntrznej spjnoci (maksymalnie 20 stron): 1) wykaz gmin wchodzcych w skad LGD albo bdcych jej partnerami 2) uwarunkowania przestrzenne (mapa), geograficzne, przyrodnicze, historyczne i kulturowe 3) ocena spoeczno-gospodarcza obszaru, w tym potencjau demograficznego i gospodarczego obszaru oraz poziomu aktywnoci spoecznej 4) specyfika obszaru 3. Analiza SWOT dla obszaru objtego LSR; wnioski wynikajce z przeprowadzonej analizy 4. Okrelenie celw oglnych i szczegowych LSR oraz wskazanie planowanych przedsiwzi sucych osigniciu poszczeglnych celw szczegowych, w ramach ktrych bd realizowane operacje, zwanych dalej przedsiwziciami 5. Okrelenie misji LGD 6. Wykazanie spjnoci specyfiki obszaru z celami LSR 7. Uzasadnienie podejcia zintegrowanego dla przedsiwzi planowanych w ramach LSR 8. Uzasadnienie podejcia innowacyjnego dla przedsiwzi planowanych w ramach LSR 9. Okrelenie procedury oceny zgodnoci operacji z LSR, procedury wyboru operacji przez LGD, procedury odwoania od rozstrzygni organu decyzyjnego w sprawie wyboru operacji w ramach dziaania, o ktrym mowa w art. 5 ust. 1 pkt. 21 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarw wiejskich z udziaem rodkw Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich, kryteriw, na podstawie ktrych jest oceniana zgodno operacji z LSR, oraz kryteriw wyboru operacji, a take procedury zmiany tych kryteriw 10. Okrelenie budetu LSR dla kadego roku jej realizacji 11. Opis procesu przygotowania i konsultowania LSR 5 7 7 7 9

11 13 14 14 15 15 16 28 30 35

38 48 48 50 51

52 61 62

3 z 99


12. Opis procesu wdraania i aktualizacji LSR 13. Zasady i sposb dokonywania oceny (ewaluacji) wasnej 14. Okrelenie powiza LSR z innymi dokumentami planistycznymi zwizanymi z obszarem objtym tym LSR 15. Wskazanie planowanych dziaa, przedsiwzi lub operacji realizowanych przez LGD w ramach innych programw wdraanych na obszarze objtym LSR 16. Przewidywany wpyw realizacji LSR na rozwj regionu i obszarw wiejskich 17. Informacja o doczanych do LSR zacznikach

66 69 70 72 74 75

4 z 99


WSTPNiniejszy dokument Lokalna Strategia Rozwoju sporzdzony zosta dla Lokalnej Grupy Dziaania U RDE obejmujcej obszar 9 gmin pooonych na terenie dwch wojewdztw: witokrzyskiego i dzkiego. W skad tego terenu wchodz gminy: Bliyn, Gowarczw, Koskie, Ruda Maleniecka, Smykw, Stporkw (pooone w pnocnej czci wojewdztwa witokrzyskiego) oraz Biaaczw, Parady i arnw (znajdujce si na poudniu wojewdztwa dzkiego). Mimo, e LGD U RDE obejmuje teren rozdzielony administracyjnie, to jednak poczony tradycjami: historycznymi, przyrodniczymi, kulturowymi, turystycznymi, przede wszystkim jednak nacechowany du chci rozwoju i pomysami na przyszo. Warto rwnie zauway, e obszar bdcy podmiotem strategii rozwoju peen jest ludzi, ktrzy poprzez swoj prac pragn jak najlepiej mu si przysuy. W procesie tworzenia Lokalnej Strategii Rozwoju czynny udzia brali czonkowie Stowarzyszenia LGD U RDE, przy merytorycznym wsparciu konsultantw i moderatorw z Konsorcjum Dodatkowo, si InicjatywaLokalna.pl. okazj do

w czasie rnorodnych warsztatw, wypowiedzenia

i konsultacji mieli eksperci z dziedzin, ktre Zarzd Stowarzyszenia uzna za priorytetowe, ekologii, czyli: z modziey, dziedzictwem

turystyki

historycznym i kulturowym. Zatem miao mona wysnu wniosek, e dokument ten oparty jest na solidnych podstawach merytorycznych, ale przede wszystkim powsta w sposb cakowicie partnerski. Dodatkowo dua ilo przeprowadzonych konsultacji spoecznych (m.in. ankiety wrd mieszkacw obszaru LGD, spotkania i warsztaty z modzie) s dowodem, e Lokalna Strategia Rozwoju jest adekwatna do istniejcej sytuacji, a dziaania, ktre przewiduje, na pewno przynios w przyszoci oczekiwane skutki. Lokalna Strategia Rozwoju zostaa opracowana na lata 2009-2015. Tak przyjty przedzia czasowy wynika w duej mierze z koniecznej do zachowanie zgodnoci z innymi dokumentami planistycznymi i strategicznymi na poziomie wojewdztw i caego kraju. Wymieni tutaj mona: Program Rozwoju Obszarw Wiejskich, Program Operacyjny Kapita

5 z 99


Ludzki oraz Strategie Rozwoju Wojewdztw witokrzyskiego i dzkiego, ktre bd rwnie w tym okresie realizowane. Jak ju wczeniej wspomniano, LGD U RDE postanowia skupi si w LSR na trzech obszarach priorytetowych. Cele oglne i szczegowe, ktre zostay zaoone, wynikaj bezporednio z rnorodnych uwarunkowa obszaru. Zostay rwnie poparte wynikami wielopaszczyznowych konsultacji spoecznych, warsztatw, dyskusji oraz przeprowadzon analiz SWOT. W czasie pracy ze spoecznoci lokaln byy wykorzystywane warsztatowe metody aktywizujce uczestnikw: mapy myli, burze mzgw, dyskusje wielokrotne. Nadrzdn zasad w pracach byo szeroko rozumiane partnerstwo. Dziaania okrelone w LSR nie dotycz wszystkich aspektw ycia na tym obszarze, ale koncentruj si tylko na wybranych dziedzinach. Lokalna Grupa Dziaania U RDE nie zastpuje istniejcych instytucji, lecz ma za zadanie je wspiera, dziaa w specyficznych obszarach, ktre daj szanse na wykorzystanie zasobw i rozwj terenu. Natomiast zintegrowany charakter dokumentu wiadczy o wspdziaaniu trzech najwaniejszych sektorw: publicznego, spoecznego i gospodarczego. Lokalna Strategia RozwojuGosowanie podczas obrad WZC Stowarzyszenia

obszaru Lokalnej Grupy Dziaania U RDE zostaa przyjt do realizacji uchwa Walnego Zebrania Czonkw na Zebraniu w dniu 17 wrzenia 2008 r. Warto doda, e wszystkie umieszczone w niniejszym opracowaniu fotografie pochodz ze zbiorw partnerw wchodzcych w skad LGD U RDE, ktrzy wyrazili zgod na ich wykorzystanie.

6 z 99


1. Charakterystyka lokalnej grupy dziaania (LGD) jako jednostki odpowiedzialnej za realizacj lokalnej strategii rozwoju (LSR)1.1. Nazwa i status prawny LGD oraz data wpisu do Krajowego Rejestru Sadowego i numer w tym rejestrze Stowarzyszenie Lokalna Grupa Dziaania - U RDE"

Nazwa:

Status prawny:

Stowarzyszenie utworzone w oparciu o art. 15 ustawy z dnia 7 marca 2007 roku o wspieraniu rozwoju obszarw wiejskich z udziaem rodkw EFR na rzecz ROW (Dz. U. Nr 64, poz. 427 oraz z 2008 r. Nr 98, poz. 634)

Data wpisu do KRS: 12 marca 2008 roku Numer KRS: 0000301138

1.2. Opis procesu budowania partnerstwa Pierwsze pomysy utworzenia LGD pojawiy si okoo poowy marca 2006. Gwnymi inicjatorkami tego dziaania byy dwie osoby: Joanna Kupis (wtedy pracownik witokrzyskiego Orodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach) oraz Emilia Kupis (pracownik Starostwa Powiatowego w Koskich). Doszy one do wniosku, e warto wykorzysta ogromne zasoby turystyczno-kulturowo-historyczne gmin powiatu koneckiego, ich duy potencja ludzki. Brakowao jednak liderw wiejskich spoecznoci i pomysw, ktre ukierunkowayby spoeczny i gospodarczy rozwj wsi tego terenu. Pocztkiem prac nad LGD byo utworzenie Stowarzyszenia KUNIA, ktre zainicjowao prace nad budow trjsektorowego partnerstwa. Pocztkowo planowany by udzia jedynie gmin lecych nad rzek Czarn, std pierwotna nazwa LGD miaa brzmie Dolina Czarnej. W trakcie rnych spotka nazwa stowarzyszenia przyjmowaa rne brzmienia w tym Wsplna sprawa i U rde, a na spotkaniu zaoycielskim w dniu 7 listopada 2007 czonkowie zaoyciele zdecydowali si na nazw stowarzyszenia Lokalna Grupa Dziaania U RDE. Rozpoczy si pierwsze rozmowy z wodarzami gmin Koskie, Gowarczw, Ruda Maleniecka, Smykw i Stporkw. Na sesjach rad gmin prezentowane byy zaoenia

7 z 99


programu Leader i od grudnia 2006 do kwietnia 2007 roku podejmowano stosowne uchway o przystpieniu tych gmin do LGD. W czerwcu 2006 roku Joanna Kupis i Emilia Kupis zorganizoway konferencj dla przedstawicieli wszystkich sektorw z tych gmin, ktra odbya si w ODR w Modliszewicach. W 2007 roku napisany zosta projekt Wsppraca Orodkw Agro Info na rzecz tworzenia lokalnego partnerstwa w powiecie koneckim, ktry uzyska dofinansowanie, a za zdobyte rodki z Fundacji Fundusz Wsppracy przeprowadzony zosta szereg szkole dla mieszkacw z tego obszaru, rozpocza si te praca nad budowaniem Strategii. W spotkaniach tych uczestniczya m.in. Iwona Pluta wjt gminy Parady w wojewdztwie dzkim, powiat opoczyski. Dziki spotkaniom i szkoleniom zainteresowaa si ona bezporednim przyczeniem swojej gminy do partnerstwa LGD. Iwona Pluta wykazaa si du aktywnoci i dodatkowo zainteresowaa ide Leadera swoich ssiadw (arnw i Biaaczw). W midzyczasie dziki pracownikowi Powiatowego Zespou Doradczego w Skarysku nawizane zostay kontakty z gmin Bliyn i ostatecznie doszo do doczenia i tej gminy. Tak wic obszar LGD obejmuje 9 gmin z 3 powiatw i 2 wojewdztw, a nazwa, jaka zostaa przyjta, to U RDE. Stwierdzono, e wsplna ch dziaania, wprowadzania zmian oraz dobrossiedzkie i przyjacielskie stosunki stan si dobrym pomysem na rozwj tego regionu. Przy tworzeniu partnerstwa stale korzystano z fachowej pomocy, zapraszajc na spotkania i szkolenia wielu ekspertw, m.in. Halin Siemaszko z Orodka Promowania i Wspierania Przedsibiorczoci Rolnej w Sandomierzu, specjalistk Forum Aktywizacji Obszarw Wiejskich, Mirosaw Mochock kierownika Biura Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich w witokrzyskim Biurze Rozwoju Regionalnego w Kielcach, oraz Leszka Leniaka specjalist z Centrum Doradztwa Rolniczego Oddzia w Krakowie. Czas od zainicjowania dziaa (wiosna 2006 roku) do Zebrania Zaoycielskiego (7 i 21 listopada 2007) by do odlegy, co wynikao z wymaga formy prawnej, jak mog przyjmowa LGD. Dlatego procedura rejestracyjna bya wstrzymywana. Jednak przez cay ten okres odbyway si spotkania, pozyskiwanie nowych partnerw spoecznych, gospodarczych i gmin oraz przygotowywanie Statutu Stowarzyszenia. Czonkami organizacji zostali przedstawiciele sektora publicznego, spoecznego i gospodarczego. Ostatecznie Stowarzyszenie Lokalna Grupa Dziaania U RDE otrzymao wpis w KRS z dniem 12 marca 2008 roku.

8 z 99


1.3. Charakterystyka czonkw LGD albo jej partnerw i sposb rozszerzania lub zmiany skadu LGD Stan na dzie 17 wrzenia 2008 roku Charakterystyka czonkw LGD ze wzgldu na status czonka: 78 czonkw zwyczajnych 0 czonkw wspierajcych Charakterystyka czonkw LGD ze wzgldu na reprezentowany przez czonka sektor: 64 reprezentantw sektora spoecznego 82 % ogu czonkw, 4 reprezentantw sektora gospodarczego 5 % ogu czonkw Rady, 10 reprezentantw sektora publicznego 13 % ogu czonkw Rady, Charakterystyka czonkw LGD ze wzgldu na gmin miejsce siedziby lub zameldowania czonka: Biaaczw 1, Bliyn 6, Gowarczw 7, Koskie 25, Parady 1, Ruda Maleniecka 12, Smykw 12, Stporkw 13, arnw 1. cznie jest 78 czonkw. Stan na dzie 25 luty 2010 roku Charakterystyka czonkw LGD ze wzgldu na status czonka: 90 czonkw zwyczajnych 1 czonkw wspierajcych

9 z 99


Charakterystyka czonkw LGD ze wzgldu na reprezentowany przez czonka sektor: 75 reprezentantw sektora spoecznego 83 % ogu czonkw, 5 reprezentantw sektora gospodarczego 6 % ogu czonkw Rady, 10 reprezentantw sektora publicznego 11 % ogu czonkw Rady, Charakterystyka czonkw LGD ze wzgldu na gmin miejsce siedziby lub zameldowania czonka: Biaaczw 1, Bliyn 11, Gowarczw 8, Koskie 32, Parady 1, Ruda Maleniecka 10, Smykw 11, Stporkw 15, arnw 1. cznie jest 90 czonkw. Stan na dzie 20 stycznia 2011 roku Charakterystyka czonkw LGD ze wzgldu na status czonka: 84 czonkw zwyczajnych 1 czonkw wspierajcych Charakterystyka czonkw LGD ze wzgldu na reprezentowany przez czonka sektor: 69 reprezentantw sektora spoecznego 82 % ogu czonkw, 5 reprezentantw sektora gospodarczego 6 % ogu czonkw, 10 reprezentantw sektora publicznego 12 % ogu czonkw, Charakterystyka czonkw LGD ze wzgldu na gmin miejsce siedziby lub zameldowania czonka: Biaaczw 1, Bliyn 11,

10 z 99


Gowarczw 8, Koskie 29, Parady 1, Ruda Maleniecka 9, Smykw 9, Stporkw 14, arnw 2. cznie jest 84 czonkw. Zaktualizowane zestawienie czonkw LGD stanowi zacznik nr 1 do LSR. Sposb rozszerzenia lub zmiany skadu LGD szczegowo okrela Statut LGD Zgodnie z 5 p. 2 Statutu LGD: Istnieje moliwo rozszerzania lub zawania obszaru objtego LSR Czonkiem zwyczajnym Stowarzyszenia moe by: 1. osoba fizyczna, ktra: spenia warunki okrelone w ustawie Prawo o stowarzyszeniach, dziaa na rzecz rozwoju obszarw wiejskich lub wyrazi na pimie deklaracje takiego dziaania, przedstawi rekomendacj: organizacji pozarzdowej, jednostki samorzdu terytorialnego, jednostki pomocniczej jednostki samorzdu terytorialnego, innej osoby prawnej, ktrej dziaalno zwizana jest z realizacj celw LGD, przedsibiorcy dziaajcego na obszarze objtym LSR, grupy 20 osb fizycznych zamieszkaych na obszarze, ktrego dotyczy LSR lub dziaajcego czonka LGD, 2. osoba prawna, w tym jednostka samorzdu terytorialnego, ktra przedstawi uchwa organu stanowicego, zawierajc deklaracj przystpienia do LGD. Osoba prawna wskazuje osob fizyczn upowanion do reprezentowania jej w Stowarzyszeniu. Zarwno osoby fizyczne, jak i prawne zobowizane s zoy deklaracje czonkowskie. Nabycie lub utrata czonkostwa nastpuje w drodze uchway przyjtej zwyk wikszoci

11 z 99


gosw Zarzdu Stowarzyszenia. Skrelenie z listy czonkw Stowarzyszenia nastpuje z powodu: pisemnej rezygnacji zoonej Zarzdowi w przypadku osb fizycznych, zoenia Zarzdowi uchway organu stanowicego osoby prawnej z decyzj o wystpieniu z LGD, wykluczenia przez Zarzd za dziaalno niezgodn ze Statutem lub uchwa wadz Stowarzyszenia, pozbawienia praw publicznych w wyniku prawomocnego orzeczenia sdu, mierci osoby fizycznej, niepacenia skadek czonkowskich przez okres jednego roku, likwidacji osoby prawnej. Czonkami wspierajcymi Stowarzyszenia mog zosta osoby fizyczne i prawne deklarujce pomoc merytoryczn, rzeczow lub finansow, ktre zo pisemn deklaracj przystpienia do Stowarzyszenia i zostan do niego przyjte uchwa Zarzdu. W deklaracji powinna zosta wskazana forma wsparcia. Celem Stowarzyszenia jest dziaanie na rzecz rozwoju obszarw wiejskich, w tym m.in.: 1. dziaanie na rzecz zrwnowaonego rozwoju obszarw wiejskich, 2. aktywizowanie ludnoci wiejskiej, 3. realizacja lokalnej strategii rozwoju opracowanej przez Stowarzyszenie, 4. udzielanie wsparcia mieszkacom obszaru objtego lokaln strategi rozwoju w zakresie przygotowania projektw i pozyskiwania rodkw na ich realizacj, w tym z programw pomocowych, 5. promocja obszarw wiejskich objtych lokaln strategi rozwoju. Statutowymi organami Stowarzyszenia LGD U RDE s: 1. Walne Zebranie Czonkw, 2. Rada, 3. Zarzd, 4. Komisja Rewizyjna.

12 z 99


1.4. Struktura rady lub innego organu LGD, do ktrego wycznej waciwoci naley wybr operacji zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporzdzenia nr 1698/2005, zwanych dalej organem decyzyjnym Struktura Rady LGD okrelona jest szczegowo w odrbnych dokumentach: Statucie LGD przyjtym uchwa nr 3/2007 przez Walne Zebranie Czonkw 21 listopada 2007 roku, ze zmianami wprowadzonymi uchwa nr II/2/2008 Walnego Zebrania Czonkw z dnia 17 wrzenia 2008, z pniejszymi zmianami. Regulaminie Rady LGD stanowicym zacznik nr 8 do LSR . Rada skada si z 18 do 23 osb, w tym przewodniczcego, wiceprzewodniczcego i czonkw, powoywanych i odwoywanych przez Walne Zebranie Czonkw spord obecnych czonkw zwyczajnych na zebraniu wyborczym. Rada konstytuuje si niezwocznie po wyborach. Stowarzyszenie LGD - U RDE posiada 22-osobow Rad. Rada co najmniej w 50% skada si z podmiotw, o ktrych mowa w art. 6 ust. 1 lit. b i c rozporzdzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 wrzenia 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarw wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich czyli partnerw gospodarczych i spoecznych oraz innych odpowiednich podmiotw reprezentujcych spoeczestwo obywatelskie, organizacje pozarzdowe, w tym organizacje zajmujce si zagadnieniami z zakresu rodowiska naturalnego oraz podmiotami odpowiedzialnymi za promowanie rwnoci kobiet i mczyzn. Rada obraduje na posiedzeniach zwoywanych przez przewodniczcego w miar potrzeb. Do wycznej kompetencji Rady naley wybr operacji, ktre maj by realizowane w ramach lokalnej strategii rozwoju opracowanej przez Stowarzyszenie. aden z czonkw organu decyzyjnego nie moe by zatrudniony w biurze LGD. Szczegowe zasady i procedury funkcjonowania (w tym rwnie procedur wyczenia czonka od udziau w dokonywaniu operacji w razie zaistnienia okolicznoci, ktre mog wywoa wtpliwoci, co do jego bezstronnoci, w szczeglnoci w przypadku ubiegania si czonka organu decyzyjnego o wybr jego operacji w ramach dziaania, o ktrym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 21 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarw wiejskich z udziaem rodkw EFR na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich) Rady LGD U RDE oraz sposb jej powoywania i zmian w skadzie, okrela Regulamin.

13 z 99


Reprezentatywno skadu organu decyzyjnego Rady LGD w odniesieniu do skadu LGD: 1. czonkami Rady s przedstawiciele wszystkich gmin bdcych czonkami, 2. czonkami Rady jest 6 przedstawicieli sektora publicznego 26 % ogu czonkw Rady, 3. czonkami Rady jest 13 przedstawicieli sektora spoecznego 61 % ogu czonkw Rady, 4. czonkami Rady jest 3 przedstawicieli sektora gospodarczego 13 % ogu czonkw Rady, Zgodnie ze stanem na dzie 25 lutego 2010 roku Danuta Pakos Przewodniczcy Radosaw |Lachowski Wiceprzewodniczcy Kompletny skad Organy decyzyjnego Rady LGD zawarty jest w zaktualizowanym zaczniku nr 2 do LSR.

1.5. Zasady i procedury funkcjonowania LGD oraz organu decyzyjnego LGD dziaa na podstawie: 1. Ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r., Nr 79, poz. 855 z pn. zm.), 2. Ustawy z 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarw wiejskich z udziaem rodkw Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427), 3. Rozporzdzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 wrzenia 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarw wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich (Dz Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1), 4. Statutu LGD. Zasady i procedury funkcjonowania LGD oraz Rady LGD okrelone s szczegowo w odrbnych dokumentach: Statucie LGD przyjtym uchwa nr 3/2007 przez Walne Zebranie Czonkw 21 listopada 2007 roku, ze zmianami wprowadzonymi uchwa nr II/2/2008 Walnego Zebrania Czonkw z dnia 17 wrzenia 2008, z pniejszymi zmianami.14 z 99


Regulaminie Rady LGD stanowicym zacznik nr 8 do LSR .

Statut LGD reguluje m.in.: sposb powoania i zmian w skadzie Rady LGD, sposb rozszerzenia skadu LGD, czonkowstwo we Wadzach LGD paragraf 16: jedna osoba moe by czonkiem tylko jednego organu LGD. aden z czonkw rady nie jest zatrudniony w biurze LGD.

Regulamin Rady LGD zapewnia m.in.: przejrzysto podejmowania decyzji, demokratyczno podejmowania decyzji, jawno podejmowania decyzji. W Regulaminie Rady LGD zostaa okrelona m.in. procedura wyczenia czonka organu decyzyjnego Rady LGD z udziau w dokonywaniu wyboru operacji, oraz zostay wskazane okolicznoci mogce wywoa wtpliwoci co do bezstronnoci czonka Rady LGD. Zgodnie z procedur wyboru operacji wszyscy czonkowie Rady s zobowizaniu do podpisania deklaracji bezstronnoci przed przystpieniem do oceny operacji. 1.6. Kwalifikacje i dowiadczenie osb wchodzcych w skad organu decyzyjnego 16 Czonkw Rady posiada udokumentowan wiedz z zakresu rozwoju obszarw wiejskich i podejcia Leader, 1 Czonek Rady posiada udokumentowan znajomo co najmniej jednego jzyka roboczego Unii Europejskiej w stopniu umoliwiajcym swobodne porozumiewanie si, 3 Czonkw Rady posiada udokumentowane dowiadczenie w zakresie realizacji operacji lub projektw z zakresu rozwoju obszarw wiejskich wspfinansowanych ze rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej, 16 Czonkw Rady posiada wyksztacenie wysze, 21 Czonkw Rady jest zameldowanych na pobyt stay na obszarze objtym LSR przez okres co najmniej 3 lat.

15 z 99


1.7. Dowiadczenie LGD i czonkw LGD albo jej partnerw w realizacji operacji LGD- U RDE nie posiada dowiadczenia w realizacji projektw.

Dowiadczenie czonkw LGD w realizacji operacji: 1. 5 czonkw LGD zrealizowao projekty w ramach SPO Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora ywnociowego oraz Rozwj Obszarw Wiejskich 2004-2006 Dziaanie Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego. 2. 2 czonkw LGD realizowao lub realizuje projekty wspfinansowane przez grantodawcw spoza Unii Europejskiej. 3. 2 czonkw LGD realizowao lub realizuje projekty wspfinansowane ze rodkw Unii Europejskiej.

2. Opis obszaru objtego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewntrznej spjnoci2.1. Wykaz gmin wchodzcych w skad LGD albo bdcych jej partneramiGminy tworzce obszar objty Lokaln Strategi Rozwoju. rdo: opracowanie wasne LGD U RDE Lp 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Identyfikator Powierzchnia jednostki podziau (w km) terytorialnego kraju Biaaczw opoczyski 1007012 114,5 Bliyn skaryski 2610022 141,0 Gowarczw konecki 2605022 102,0 Koskie (wiejski) konecki 2605035 232,0 Parady opoczyski 1007052 81,5 Ruda Maleniecka konecki 2605052 110,0 Smykw konecki 2605072 62,0 Stporkw konecki 2605085 231,0 arnw opoczyski 1007082 141,0 1215,0 Razem Dane dotyczce powierzchni gmin pochodz z opracowa wasnych kadej z nich Nazwa gminy Nazwa powiatu Typ gminy (MW miejsko wiejska, W wiejska) W W W MW W W W MW W

16 z 99


Biaaczw gmina wiejska w wojewdztwie dzkim, w powiecie opoczyskim, obszar 114,5 km. Ssiaduje z gminami: Gowarczw, Koskie, Opoczno, Parady, Sawno, arnw. Bliyn gmina wiejska w wojewdztwie witokrzyskim, w powiecie skaryskim, obszar 141 km. Ssiaduje z gminami: Chlewiska, czna, m. Skarysko-Kamienna, Stporkw, Suchedniw, Szydowiec, Zagnask. Gowarczw gmina wiejska w wojewdztwie witokrzyskim, w powiecie koneckim, obszar 102 km. Ssiaduje z gminami: Biaaczw, Gielniw, Koskie, Opoczno, Przysucha. Koskie gmina miejsko-wiejska w wojewdztwie witokrzyskim, w powiecie koneckim, obszar 250 km, w tym wiejski 232 km . Ssiednie gminy to: Biaaczw, Gowarczw, Przysucha, Radoszyce, Ruda Maleniecka, Smykw, Stporkw, arnw. Parady gmina wiejska w wojewdztwie dzkim, w powiecie opoczyskim. Zajmuje obszar 81,5 km. Ssiaduje z gminami: Aleksandrw, Biaaczw, Mniszkw, Sawno, arnw.

Ruda Maleniecka gmina wiejska w wojewdztwie witokrzyskim, w powiecie koneckim. Posiada obszar 110 km. Jest podzielona na 18 soectw. Ssiednie gminy to: Fakw, Koskie, Radoszyce, Supia (Konecka), arnw.

Smykw gmina wiejska w wojewdztwie witokrzyskim, w powiecie koneckim. Zajmuje obszar 62 km. Ssiaduje z gminami: Koskie, Mniw, Radoszyce, Stporkw.

Stporkw gmina miejsko-wiejska w wojewdztwie witokrzyskim, w powiecie koneckim. Jej obszar to 231 km, ssiednie gminy to: Bliyn, Chlewiska, Koskie, Mniw, Przysucha, Smykw, Zagnask. arnw gmina wiejska w wojewdztwie dzkim, w powiecie opoczyskim. Obszar to: 141 km, ssiednie gminy: Aleksandrw, Biaaczw, Fakw, Koskie, Parady, Ruda Maleniecka.

17 z 99


2.2. Uwarunkowania przestrzenne (mapa), geograficzne, przyrodnicze, historyczne i kulturowe Uwarunkowania przestrzenne (mapa) Niniejsza Lokalna Strategia Rozwoju obejmuje obszar dziewiciu gmin pooonych na terenie centralno-poudniowo-wschodniej Polski. Jest to: sze gmin pooonych w pnocnej czci woj. witokrzyskiego: Bliyn, Gowarczw, Koskie, Ruda Maleniecka, Smykw i Stporkw, trzy gminy pooone na poudniu woj. dzkiego: Biaaczw, Parady oraz arnw. Gminy wchodzce w skad LGD U RDE, ktre zdecydoway si zawiza partnerstwo, pooone s na terenach trzech powiatw: koneckiego, opoczyskiego i skaryskiego. Wrd wielu elementw czcych partnerw najwaniejsze to: wizy historyczne, kulturowe, przyrodnicze, przede wszystkim jednak ch do pracy i ciekawe pomysy na przyszy rozwj tego obszaru. Pooenie gmin wchodzcych w skad LGD U RDE to niewtpliwy ich atut w stosunkowo niewielkiej odlegoci znajduj si due aglomeracje miejskie: warszawska, lska i dzka. Korzystny jest take ukad drg dojazdowych, przez gminy przebiega dua ilo cigw komunikacyjnych.

18 z 99


Uwarunkowania geograficzne Obszar objty dziaaniem Lokalnej Grupy Dziaania U RDE pod wzgldem fizyczno-geograficznym pooony jest w obrbie makroregionw Wyyna Maopolska i Wyyna Przedborska, i wchodzi w skad mezoregionw, tj.: Wzgrza Opoczyskie obejmuj obszar gmin: Ruda Maleniecka, Koskie i Gowarczw, Parady, arnw i Biaaczw. Wzgrza Opoczyskie stanowi dwie paskie antykliny rozdzielone synklin z okresu kredowego z naoonymi czwartorzdowymi utworami zlodowacenia rodkowopolskiego. Pod pokadem glin zwaowych rozwija si kras ukryty. Paskowy Suchedniowski zbudowany gwnie z piaskowcw dolnotriasowych, obejmuje obszar gmin: Bliyn, Stporkw oraz Smykw. Skay dolnotriasowe odsaniaj si na powierzchni lub s czciowo przykryte przez osady plioceskie (gwnie piaski i gliny). Charakterystycznymi formami rzeby terenu s kopulaste pagry, garby, stoliwa, pomidzy ktrymi wystpuj denudacyjne kotliny. Garb Gielniowski obejmuje pnocn cz gminy Bliyn i Stporkw oraz pnocno-zachodni cz gminy Gowarczw. Stanowi pas wzniesie zbudowany z piaskowcw, w znacznej czci poronity lasami. Wzniesienia rozcite s dolinami rzek Radomki i Drzewiczki, rozpoczynajcymi tu swj bieg. Dominuje rzeba falista oraz pagrkowata. Dziki swoim uwarunkowaniom geograficznym obszar LGD jest bardzo atrakcyjny wizualnie. Malownicze wzgrza i pagrki poprzecinane licznymi ciekami wodnymi oraz du iloci kotlin sprawiaj, e ten krajobraz stwarza doskona okazj do turystyki pieszej i rowerowej. Atrakcyjne s rwnie jego walory geologiczne, np. wystpowanie zjawisk krasowych.

Uwarunkowania przyrodnicze Cz obszaru znajduje si na terenach Konecko-opuszaskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, Suchedniowsko-Oblgorskiego Parku Krajobrazowego oraz Przysusko-Szydowieckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Wspomniane formy ochrony przyrody obejmuj ochron nie tylko cenne zasoby przyrodnicze, jak np. fragmenty Puszczy witokrzyskiej, ale take liczne walory kulturowe i historyczne (obiekty Staropolskiego Okrgu Przemysowego, zabytki i miejsca pamici narodowej). Na obszarze LGD U RDE znajduj si tereny przyrodnicze, ktre podlegaj szczeglnej ochronie. S to:19 z 99


Skaki Pieko pod Niekaniem rezerwat utworzony w 1959 r. Chroni osobliwe formy triasowych w i dolnojurajskich erozji skaRezerwat Skaki Pieko pod Niekaniem

powstaych

wyniku

wietrznej, innych

o wygldzie grzybw, kazalnic i ciekawych form.

Jody Sieleckie w okolicach arnowa rezerwat chronicy rzadkie w regionie stanowiska jody i innych rolin. Na jego terenie znajduj si tzw. dukle wiadectwa wydobywania odkrywkow. winia Gra" utworzony w 1953 r. cisy rezerwat leny, jeden z najpikniejszych w Polsce rnowiekowych drzewostanw mieszanych o strukturze pitrowej, duej rnorodnoci i zmiennoci siedlisk oraz zespow lenych. Ciechostowice" utworzony w 1953 r. rezerwat leny; chroni naturalne zbiorowiska lasu mieszanego z udziaem sosny, jody, dbu, modrzewia. Dalejw" utworzony w 1978 r. rezerwat leny; chroni wielogatunkowe drzewostany o charakterze naturalnym, ktre tworz gwnie joda i modrzew polski w wieku 80-150 lat. Grna Krasna" utworzony rud elaza metod

w 2004 r. w celu ochrony bagiennej doliny rzeki Krasnej z bardzo ciekaw flor i faun. Wystpuj tu m.in. orlik krzykliwy, bocian czarny, o, bbr, a spord rolin: nasirza pospolity,Jedno z wielu Piekie pomnikw przyrody pooonych na terenie LGD

kosaciec syberyjski, penik europejski i storczyk szerokolistny. W miejscowoci

Luta znajduje si drewniana wiea widokowa. Gagaty Sotykowskie" utworzony w 1997 r. rezerwat przyrody nieoywionej; chroni odsonicia w nieczynnej kopalni glin, ska dolnojurajskich z okazami mineralogicznymi - wglanowe mineray elaza i rzadka odmiana wgla - gagat, a take paleontologicznymi (odciski tropw gadw i rolin).

20 z 99


Piekieko Szkuckie" utworzony w 1995 r. rezerwat przyrody nieoywionej; chroni grzbiecik, na ktrego poudniowym zboczu znajduj si progi i inne formy skakowe (proki, murki) zbudowane z unikatowych zlepiecw piaszczystych i piaskw zlepiecowatych dolnej jury. Pilczasko-Radomszczaski Obszar Chronionego w okolicach Paradya. Wystpuj take liczne pomniki przyrody oywionej i nieoywionej, m.in. Pieko Dalejowskie, Brama Piekielna, PiekoSiedziba Nadlenictwa w Rudzie Malenieckiej

Krajobrazu

Gatniki lub spor

itp. te w

Przez ich

teren pobliu szlakw

rezerwatw wytyczono

ilo

turystycznych, ktre uatwiaj do nich dostp potencjalnym turystom. Jednak informacj o nich i oznakowanie mona by poprawi. Reasumujc, obszar objty dziaaniem LGD U RDE" charakteryzuje si: znaczn iloci terenw o charakterze naturalnym i duych walorach przyrodniczych, du lesistoci lasy sosnowe, jodowe i mieszane z duymi zasobami drewna, runa lenego oraz zwierzyny ownej. Specyficzny mikroklimat lasw sosnowych wykorzystany jest w Sielpi oraz w coraz wikszym stopniu w Czarnieckiej Grze, ktra kiedy bya znanym uzdrowiskiem przyrodoleczniczym. Na uwag zasuguj pozostaoci dziewiczejLene jezioro pooone na terenie LGD

Puszczy witokrzyskiej w gminie Bliyn, ktre

objte szczegln ochron powinny pozosta w stanie nienaruszonym dla nastpnych pokole. Wspomniane zasoby naturalne i lene le w gestii Nadlenictw: Barycz, Stporkw, Ruda Maleniecka, Suchedniw, Skarysko Kamienna, Zagnask, arnw, Parady, znaczn iloci rzek, strumieni i bagien, ktre powstay dziki sprzyjajcej falistej powierzchni. Do najwaniejszych rzek nale: Kamienna i Czarna ze rdami w gminie Stporkw, Drzewiczka ze rdami w gminie Gowarczw, Krasna

21 z 99


ze rdami w gminie Bliyn objta programem Natura 2000, Czarna Taraska, Mynkowska, Wglanka, du liczb zbiornikw wodnych, w przeszoci wykorzystywanych jako rdo energii napdowej maszyn Staropolskiego Okrgu Przemysowego, a obecnie do rekreacji i wypoczynku oraz wdkarstwa, tj. Sielpia, Stporkw, Czarna, Janw, Cieklisko, Maleniec, Stara Kunica, Piasek, Drutarnia, Barycz, Nieka Wielki, Zbrojw. Due znaczenie maj stawy hodowlane w gminach Ruda Maleniecka i Gowarczw. Z wyjtkiem Zalewu w Sielpi, nad ktrym rozwina si baza noclegowa, s to zbiorniki niezagospodarowane turystycznie, o zrnicowanym standardzie, wymagajce modernizacji. Natomiast mwic o stawach rybnych naley stwierdzi, e dobrze zagospodarowane tereny posiadajce potrzebny potencja do dalszego rozwoju wystpuj w kadej z gmin wchodzcych w skad LGD. Na terenie dziaania LGD U RDE, ze wzgldu na do dobrze zachowany stan rodowiska przyrodniczego, wci jeszcze wystpuje wiele ciekawych i chronionych gatunkw rolin i zwierzt oraz rzadkich zbiorowisk rolinnych. Ciekawsze zbiorowiska rolinne to przede wszystkim: lasy grdowe, buczyny, bory bagienne, gi, torfowiska wysokie i przejciowe, ki trzlicowe, ekstensywnie uytkowane ki niowe, rzeki wosiennicznikowe. Rzadkie, a zarazem ciekawe gatunki rolin to: cis, nasirza pospolity, paprotka zwyczajna, turzyca pchla i turzyca davalla, lilia zotogw, liczydo grskie, kosaciec syberyjski, goryczka wskolistna, mieczyk dachwkowaty, penik europejski, tojad dziobaty, podkolan biay, gka dugoostrogowa, listeria jajowata, kruszczyk botny, kukuka szerokolistna i kukuka plamista, ciemiyca zielona, rosiczka dugolistna oraz rosiczka okrgolistna, powojnik prosty, grzybienie biae. Nie mniej ciekawa jest fauna tego terenu, reprezentowana przez liczne rzadkie i chronione gatunki, a wrd nich: owady tygrzyk paskowany, zalotka wiksza, trzepia zielona, modraszek telejus i modraszek alkon, czerwoczyk nieparek, przeplata aurinia, ryby ming ukraiski, gowacz biaopetwy, piskorz, ranka, pazy traszka grzebieniasta i traszka grska, kumak nizinny, ropucha paskwka, gady zaskroniec, padalec, ptaki m.in. perkoz dwuczuby i perkoz rdzawoszyi, perkozek, ggawa, abd niemy, rybitwa czarna, bk,

22 z 99


ssaki bbr, popielica, koszatka, o, wilk, wydra, nocek duy, nietoperz mopek, mroczek pozocisty. Najbardziej zagroonymi siedliskami s obecnie tereny podmoke (np. torfowiska), zbiorowiska kowe oraz rzeki i ich doliny. Zagraaj im przede wszystkim: odwadnianie, obnianie poziomu wd gruntowych, sukcesja rolinna (zarastanie), regulacja i budowa nowych zbiornikw retencyjnych. Pilnego podjcia dziaa ochronnych wymagaj rwnie niektre gatunki zwierzt (np. zagroony wyginiciem cietrzew). Bezwzgldnie konieczne jest jak najszybsze objcie ochron doliny rzeki Czarnej Malenieckiej (Koneckiej). To wci jeszcze jedna z lepiej zachowanych i cenniejszych przyrodniczo dolin rzecznych w rodkowej Polsce. Charakteryzuje si ona gwnie dobrze zachowanym, naturalnym korytem rzecznym (na przewaajcej dugoci), dobrze zachowanymi, rzadkimi siedliskami rolinnymi oraz ciekaw, niezwykle bogat flor i faun (m.in. okoo 140 gatunkw ptakw). Ochrony wymagaj rwnie walory krajobrazowe oraz tradycyjna architektura wiejska. Obszar dziaania LGD U RDE charakteryzuje si zrnicowanymi i cennymi walorami przyrodniczymi. To miejsce niezwykle atrakcyjne dla inwestycji i dziaa mogcych te walory wykorzystywa w sposb rozsdny, niezagraajcy ich istnieniu. Dua ilo unikatowych rezerwatw przyrody to duy potencja, o ile zostanie rozsdnie wykorzystany. Wystpujce na tym terenie liczne lasy i zbiorniki wodne dodatkowo podnosz jego walory rodowiskowe, a dua liczba rzadkich gatunkw ptakw, rolin i zwierzt moe sta si magnesemGinca architektura drewniana w gminie Stporkw

przycigajcym pasjonatw rodowiska naturalnego i obserwacji niezdegradowanej przez czowieka przyrody.

23 z 99


Uwarunkowania historyczne Region obejmujcy obszar dziaania LGD U RDE to przede wszystkim region o bogatych tradycjach przemysowych, zwizany cile ze Staropolskim Okrgiem (Zagbiem) z inicjatywy Przemysowym ksidza rozwijanym tu Stanisawa Staszica.

Znajdoway si tu bogate zoa surowcw mineralnych, zwaszcza rud elaza i metali nieelaznych (oowiu i miedzi z domieszk srebra), krzemienia, wapieni, piaskowca itp. Istotne znaczenie miaa te obfito laswJeden z wielu obszarw poprzemysowych terenu LGD U RDE

(wgiel drzewny) oraz dostarczajcych energii wodnej rzek i strumieni. W II poowie XVI

wieku SOP odgrywa najwaniejsz rol w polskim hutnictwie elaza. wiadczy o tym fakt, e znajdowao si tu ponad 100 czynnych fabryk na ogln liczb 320 w caej Polsce. W XVII wieku widoczny jest take rozwj przemysu zbrojeniowego. W latach 1662-1676 szabelnie istniay w Gowarczowie, Grzybowie, Michaowie i Pomykowie. W 1779 r. zbudowano wielki piec w Kawczynie w dobrach Miedzierza. Po utworzeniu w 1815 roku Krlestwa Polskiego podjte zostay prby kapitalistycznej industrializacji kraju. Stanisaw Staszic rozpocz rozbudow przemysu elaznego gwnie w dolinie Kamiennej, ale take Czarnej Koneckiej. To z jego inicjatywy rzeka Czarna sta si jedn z najpracowitszych rzek w regionie. Na obszarze LGD U RDE znajduj si unikalne obiekty zabytkowe i muzealne zwizane z dawnym przemysem: Muzeum Zagbia Staropolskiego w zabytkowej walcowni w Sielpi nalece do Muzeum Techniki NOT w Warszawie, walcownia i pudlingarnia z lat 1821-1841, czynna do 1921, od 1934 Muzeum Zagbia Staropolskiego. Zachoway si: budynki produkcyjne, suszarnie drewna, portiernia, budynek administracyjny, cz osiedla przyfabrycznego, ujcie wody, zabytkowy Zakad Hutniczy w Malecu, pozostaoci zakadw metalowych czynnych jako szpadlarnia do 1967 roku: maszyny z poowy XVI wieku, dawny ukad przestrzenny, ujcie wody, urzdzenia hydrotechniczne,

24 z 99


zabytkowa kunia wodna w Starej Kunicy Oddzia Muzeum Techniki w Warszawie, Kunica elaza z wyposaeniem z XIX wieku, mot naciskowy, miechy skrzynkowe, piec grzewczy oraz fundamenty wielkiego pieca z II poowy XIX wieku, Kawczyn budynki produkcyjne dawnej odlewni (adoptowane na myn), hali maszyn (dom mieszkalny), magazynu wgla drzewnego (pniej stodoa). Istnia tu wielki piec wygaszony w 1893 roku, rozebrany w 1904 roku, Furmanw pozostaoci zakadu wielkopiecowego z lat 1830-1835, czynnego do 1903 roku. Zachoway si: wiea gichtocigowa, budynki produkcyjne i ujcie wody, Bliyn do 1908 roku wielki piec, zachowane pozostaoci zakadw metalowych, zwanych Stalowni, z lat 1898-1902, fragmenty wiey cinie i odcinki kamiennych kanaw wodnych, pozostaoci po kopalniach rud elaza winia Gra, Nieka Wielki, Botnica, Smarkw, pozostaoci (w literaturze) po wielkich piecach Mroczkw, Baszkw, Wglw, Botnica, Krlewiec, Kooniec, Cieklisko, Fidor, Baczyna, tartaki wodne pia, myny wodne, cegielnie, papiernie (Machory), kunice - Stara Kunica, Zbrojw, Gostkw, Gilw, Nieka May, Wglw, Wow, Janw, Maachw, Pomykw, Drutarnia, Mynek Niewiski, Ruda Maleniecka, Kawczyn. Tradycje przemysowe zostay wykorzystane w okresie midzywojennym Centralny Okrg Przemysowy (przemys zbrojeniowy) i kontynuowane s do dzisiaj istniej wiksze i mniejsze odlewnie eliwa rzemielniczego (ozdobne balustrady, ogrodzenia, kominki, meble ogrodowe), co jest unikatowe w skali kraju. Poza tradycjami przemysu metalurgicznego, na obszarze mona znale wiele dbr kultury materialnej i sakralnej, nalecych do spucizny dziedzictwa kulturowego rnych znamienitych rodw: Odroww, Maachowskich, Tarnowskich, Potkaskich. Przykadowe zabytki: zesp paacowy Paacowy w Koskich wzniesiony przez Kanclerza Wielkiego Koronnego Jana Maachowskiego, a w nim pawilony paacowe, glorietta, oraneria egipska, witynia grecka, altana, Dwr Obronny w Modliszewicach,

25 z 99


Paacyk Platerw w Bliynie, Stara Karczma w Smykowie (stary budynek UG) z pamitkow tablic powicon marszakowi Pisudskiemu, zesp dworski z XIX wieku w Korytkowie (gmina Gowarczw), park dworski w Giezowie z XIX wieku (gmina Gowarczw), Paac Maachowskich w Biaaczowie. Przykady zabytkowych kociow: zesp klasztorny Bernardynw w Kazaniowe, koci pw. w. Zofii w Bliynie z 1818 r., modrzewiowy kociek pw. w. Rocha w Mroczkowi z po. XIX w., zesp kocielno-klasztorny z kocioem Przemienienia Paskiego w Paradyu, neoromaski koci pw. Matki Boskiej Czstochowskiej w Miedzierzy, koci w. Mikoaja w arnowie, kapliczka koci murowana w. z 1927 r. w Stranicy, pw. w. Piotra Rocha i Pawa w Gowarczowie, kaplica

w Gowarczowie, koci parafialny pw. w. Wawrzyca w Lipie,Zesp klasztorny w Kazanowie, gmina Koskie

murowana kaplica z 1848 r.

w Rudzie Malenieckiej, Sanktuarium Matki Boej Wychowawczyni w Czarnej. Obszar LGD poszczyci si moe rwnie bogat histori. Na tym terenie odbywao si wiele dziaa wojennych, ludno czynnie uczestniczya te w powstaniach tradycje historyczne s kultywowane do dzi, a miejsca pamici narodowej bardzo liczne.

26 z 99


Miejsca pamici narodowej: cmentarz parafialny w Koskich (Pomnik Partyzanta, polegli w II wojnie wiatowej, tablice powicone ofiarom Katynia, nagrobki z I wojny wiatowej), pomnik powstacw styczniowych w Koskich (ul. Sportowa), pomnik majora Hubala w Koskich, 2 pomniki Tadeusza Kociuszki w Koskich, cmentarz katolicki w MiedzierzyObchody Rocznicy Wrzenia 1939 r.

kwatera ofiar egzekucji w 1940 r., pomnik ofiar egzekucji we wsi Smykw, tablica ofiar pacyfikacji w 1940 r. przy gwnym wejciu do Szkoy Podstawowej w Krlewcu, pomnik onierzy AK 1944 r. w Trawnikach (gmina Smykw), cmentarz parafialny w Gowarczowie, pomnik ofiar egzekucji we wsi Maachw, cmentarz onierzy radzieckich (gmina Gowarczw) w lesieUroczysko Ormanicha w gminie Ruda Maleniecka, miejsce pamici narodowej

koo Bbnowa, cmentarz onierzy radzieckich

w Wojtyniowie, uroczysko Ormanicha koo Szkucina, pomnik powstacw 1863 r. (Ruda Maleniecka), pomnik z II wojny wiatowej na cmentarzu w Krasnej, pomnik powstacw listopadowych w Niekaniu, pomnik pomordowanych w 1940 r. polskich patriotw na Brzasku. Region objty niniejsz LSR moe poszczyci si swoj histori. To wanie historia moe sta si szans na lepsz przyszo. Unikatowe w skali kraju miejsca wystpowania dawnego przemysu metalurgicznego i odlewniczego, jak rwnie do dzi zwizane z tym27 z 99


tradycje rkodzielnicze, to szansa na stworzenie produktu turystycznego, ktry bdzie atrakcyjny nie tylko na tym terenie. Potrzeba jednak mdrej polityki promocyjnej i wikszej koncentracji dziaa w tym zakresie, gdy na razie s one bardzo rozdrobnione.

Uwarunkowania kulturowe Obszar, ktry obejmuje niniejsza Lokalna Strategia Rozwoju, to rwnie miejsce duej iloci imprez kulturalnych. Wiele z nich odbywa si cyklicznie, ma charakter regionalny i od kilku lat staje si czynnikiem, ktry jednoczy region, jest miejscem spotka oraz wymiany dowiadcze mieszkacw. Do najbardziej znanych nale: Kunice Koneckie Koskie, Sielpia, Maleniec, Stara Kunica, wito Hodowcw Ryb i Wdkarzy Konecka Ryba, Doynki powiatowe, Konecki Maraton Pieszy na 50 km, Wycig im. Majora Hubala, Bieg Odroww pod patronatem Dyrektora Generalnego Lasw Pastwowych, Bliyn Tour wycig kolarski kat. MASTERS. Kultura regionu oparta jest gwnie na zachowaniu wiejskich i historycznych tradycji. Koa gospody wiejskich, wiejskie i gminne domy kultury, Ochotnicze Strae Poarne, rnego rodzaju stowarzyszenia to obszary, na ktrych koncentruje si ycie regionu. Wydarzenia kulturalne zwizane s te bezporednio z kalendarzem wit kocielnych i rolniczych (np. doynki). Take istniejce gospodarstwa agroturystyczne staraj si zachowa dziedzictwo kulturowe regionu, organizujc np. pokazy tradycyjnego wypieku chleba, wyrobu sera itp. Wystpuj tradycje garncarskie (np. miejscowo Rdocin) oraz tkackie w okolicach Odrowa. Silnie rozwina si te dziedzina folklorystyczna. Przykadem mog by tutaj chociaby Zesp Pieni i Taca Dziebatw dziaajcy w gminie Koskie, oraz zespoy ludowe Sobtka, Sorbin i Kuniczanki w Gminie Bliyn. Turystyka to szansa na rozwj regionu objtego LSR. Atrakcyjne tereny, dua ilo lasw, rzek, zbiornikw wodnych, czyste powietrze to okazja, by w tym kierunku rozwija region, na ktrego obszarze bardzo prnie dziaa PTTK (oddziay w Koskich i arnowie jedyny wiejski oddzia tej organizacji w kraju!). Potrzeba jednak ciekawych pomysw, a przede wszystkim inwestycji, by t dziedzin rozwin i sprawi, by obszar przycign wielu turystw, ktrzy znajd tutaj to co, czego nie ma w innych czciach kraju. Istnieje ju

28 z 99


wiele atrakcyjnych szlakw turystycznych, problemem jest jednak niedostateczne ich oznakowanie, brak punktw widokowych, a take niedoskonaa promocja i informacja o nich wychodzca poza obszar LGD U RDE.

Trasy turystyczne Przez teren LGD przebiega kilkaset kilometrw tras rowerowych oraz cz midzynarodowego szlaku Berlin Lww.

2.3. Ocena spoeczno-gospodarcza obszaru, w tym potencjau demograficznego i gospodarczego obszaru oraz poziomu aktywnoci spoecznej Potencja demograficznyLiczba mieszkacw zameldowanych na pobyt stay w gminach z obszaru objtego Lokaln Strategi Rozwoju (stan na 31 XII 2006 r.) Liczba Mieszkacw Biaaczw opoczyski dzkie 6 029 Bliyn skaryski witokrzyskie 8 651 Gowarczw konecki witokrzyskie 4 996 Koskie konecki witokrzyskie 15 788 Parady opoczyski dzkie 4 515 Ruda Maleniecka konecki witokrzyskie 3 346 Smykw konecki witokrzyskie 3 733 Stporkw konecki witokrzyskie 18 388 arnw opoczyski dzkie 6 300 RAZEM 71 746 Dane dotyczce liczby mieszkacw obszaru LGD pochodz z opracowa Gwnego Urzdu Statystycznego Gmina Powiat Wojewdztwo

Na obszarze objtym strategi zamieszkuje 71 746 mieszkacw (dane na koniec grudnia 2006 r.). Ludno wiejska stanowi 91,54% mieszkacw (wszystkie przytoczone dane statystyczne pochodz z informacji opracowanych przez Gwny Urzd Statystyczny w Warszawie). Rozkad przestrzenny ludnoci jest dosy rwnomierny. Jedynie dwa miasta na tym obszarze: Koskie i Stporkw wpywaj na zmian wiejskiego charakteru tych terenw. Wiejski charakter obszaru podkrelony jest rwnie struktur zamieszkujcych go mieszkacw. Ilo kobiet rwna si iloci mczyzn, wystpuj jedynie niewielkie odchylenia od tej zasady.

29 z 99


Analizujc dane z kilku ostatnich lat mona zauway, e liczba mieszkacw terenu LGD U RDE nieznacznie wzrosa. Pozwala to wysnu wniosek, e tereny te staj si bardziej atrakcyjne dla mieszkacw, cho zmiany w tej kwestii s niewielkie. Charakteryzujc przekrj wiekowy warto zwrci uwag, i najliczniejsz grup stanowi mieszkacy w wieku produkcyjnym. By jednak ta tendencja nie ulega odwrceniu naley zapewni modym ludziom warunki do nauki i rozwoju. Na terenach objtych LSR wystpuje problem bezrobocia. Oglna liczba bezrobotnych wyniosa na koniec 2006 r. 10 685 osb, stanowic wwczas redni poziom bezrobocia tego terenu w wysokoci 14,99% (dane statystyczne pochodz z informacji opracowanych przez Gwny Urzd Statystyczny w Warszawie). Najwysz stop bezrobocia miay gminy Koskie i Bliyn, a najmniejsz Parady i arnw. Obecnie na terenie LGD U RDE bez pracy pozostaje 6 769 osb (dane na koniec marca 2008 pochodz ze statystyk prowadzonych przez odpowiednie dla gmin Powiatowe Urzdy Pracy), a wic zanotowano do wysoki spadek bezrobocia. Pojawia si tylko pytanie, jak wiele z osb, ktre podjy zatrudnienie, uczynio to na terenie LGD. Istnieje bowiem obawa, e opuciy one swoje miejsce zamieszkania w poszukiwaniu pracy. Potencja gospodarczy Trzeba zauway, i kluczowe brane gospodarki, majce znaczenie dla rozwoju obszaru, stanowi wiksze zakady przemysowe, ktre koncentruj si w dwch miastach na tym obszarze. S to: Zakad Urzdze Kotowych w Stporkowie, P.W.T.K Termo Tech Sp. z o.o., Koneckie Zakady Odlewnicze SA w Koskich. Dodatkowo dziaaj tu due zakady produkujce pytki ceramiczne, np. Gres, Nowa Gala. Poza nimi wikszo dziaa gospodarczych w regionie jest nastawiona na produkcj i sprzeda produktw rolniczych. Istnieje oczywicie wiele mniejszych podmiotw gospodarczych, usugowych, produkcyjnych i handlowych, ktre staraj si dziaa na lokalnym rynku. Reasumujc naley stwierdzi, e obszar objty dziaaniami podejmowanymi przez LGD U RDE ma niewtpliwie charakter gwnie poprzemysowo-rolniczy. Wan bran dla rozwoju jest rolnictwo, gdy dla wikszoci mieszkacw stanowi ono podstawowe lub przynajmniej uzupeniajce rdo zarobku. Poziom aktywnoci spoecznej Przechodzc do analizy infrastruktury wiejskiej i stanu aktywnoci spoecznej, naley podkreli nastpujce fakty. Ochrona Zdrowia na obszarze objtym LSR realizowana

30 z 99


jest przede wszystkim przez Zespoy Opieki Zdrowotnej, zlokalizowane gwnie w miejscowociach siedzibach gmin. Opiek spoeczn zajmuj si Gminne Orodki Pomocy Spoecznej, znajdujce si w kadej z gmin. Nad bezpieczestwem czuwaj natomiast liczne jednostki Ochotniczej Stray Poarnej. Na obszarze LGD U RDE edukacj zapewniaj: przedszkola (jednak zbyt maa jest ich liczba we wsiach), szkoy podstawowe, gimnazja i szkoy rednie (zlokalizowane w miastach). Jednak zbyt maa jest liczba szk policealnych i zawodowych. Brakuje take szk wyszych. Dziaalno sportow zapewniaj nieliczne orodki sportowe podlegajce lokalnym wadzom i korzystajce z gminnych obiektw sportowych, ktrych stan pozostawia jednak wiele do yczenia. Prnie dziaa Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, ktre silnie wspiera rozwj i uprawianie turystyki

na tym obszarze. Wan rol w organizacji ycia Ochotnicze straackich. w ktrych spoecznego Strae Warto peni Poarne, zauway, mogPieko Szkuckie, gmina Ruda Maleniecka

np. poprzez organizowanie wit e czsto s to jedyne organizacje, mieszkacy dziaa. spoecznie Dziaalno

kulturalna koncentruje si gwnie

w Gminnych Orodkach Kultury organizowane s spektakle teatralne, wystawy plastyczne, koncerty, doynki, festyny itp. Na obszarze LGD dziaa rwnie wiele stowarzysze zajmujcych si rozwojem swoich lokalnych folklorystyczne. Organizacje pozarzdowe s istotnym potencjaem obszaru LGD U RDE. Przewaajca cz stanowi OSP, nie brak jednak i innych organizacji, ktre za zadanie stawiaj sobie kompleksowy rozwj swoich Maych Ojczyzn. Siln reprezentacj stanowi Koa Gospody Wiejskich i zespoy ludowe, co pozwala kultywowa tradycje ludowe (stroje, potrawy, obrzdy) moe si to sta szans rozwoju tego unikatowego obszaru. spoecznoci, realizuj si zespoy

31 z 99


2.4. Specyfika obszaru Analizujc region LGD U RDE wyranie daje si zauway, e jest on bardzo spjny. Na t jednolito ma wpyw wiele czynnikw. Mimo, e obszar ten jest podzielony granic administracyjn wojewdztw, wystpuje tu wiele elementw czcych. Zaszoci historyczne, kultura, pooenie geograficzne i wsplne tradycje sprawiy, e pojawia si ch wsplnej integracji i dziaa dla przyszego rozwoju regionu tak, aby sta si on atrakcyjny inwestycyjnie i turystycznie.

Cechy przyrodnicze integrujce obszar: krajobraz typowo rolniczy, obszary poprzemysowe, wysoka lesisto, bogactwo flory i fauny lenej, wiele pomnikw przyrody, czyste powietrze, dua i rzek, tereny dogodne do stosowania rnych sposobw wykorzystywania energiiElektrownia na pracowitej rzece Czarnej w Rudzie Malenieckiej

ilo

zbiornikw

wodnych

odnawialnej, np. wiatraki, elektrownie wodne. Wszystkie wymienione wyej czynniki wystpuj na terenie kadej gminy wchodzcej w skad LGD U RDE. Obszar jest przez to jednolity przyrodniczo, co pozwala na wprowadzanie podobnych rozwiza i pomysw. Przykady dobrych praktyk stosowanych u jednego z partnerw LGD bdzie mona bez wikszych problemw przenie na grunt innego. Dodatkowo istnieje dua szansa, by mao zdegradowane przez czowieka rodowisko naturalne na tym terenie stao si czynnikiem warunkujcym rozwj tego obszaru. Rozwizania przyjazne przyrodzie i zorientowane na ekologi mog okaza si tym, na co warto postawi mylc o rozwoju.

32 z 99


Spjno historyczna i kulturowa obszaru: wsplne korzenie i podobne dowiadczenia historyczne, dominacja osadnictwa rolniczego, Staropolski Okrg Przemysowy, wystpowanie obiektw o duej wartoci historycznej i kulturowej, dua ilo zabytkw sakralnych, tradycje hutnictwa, tradycje przemysu odlewniczego i eliwnego, tradycje ceramiczne, tradycje rybowstwa, dziaalno OSP i k gospody wiejskich, organizacja doynek, organizacja ponadgminnych imprez kulturowych i sportowych (np. wito Ryby, Kunice Koneckie, Maraton, Bliyn Tour), dziaalno zespow amatorskich odwoujcych si do kultury i lokalnej tradycji. Wsplne kulturowe wzmacniaj charakter i dziaa tradycje historyczne zintegrowany LGD

U RDE. Wystpujce na tym obszarze tradycje wytwarzania rkodziea eliwnego i ceramicznego mog sta siW warsztacie garncarskim pana Rodaka z RDOCINA, gmina Bliyn

doskonaym turystycznym

produktem (istnieje wiele

maych zakadw specjalizujcych si w tej dziedzinie). Mieszkacy obszaru kultywuj lokalne obrzdy, wysoki jest poziom integracji spoecznej (wsplne wita, imprezy itp.). Gminy zdaj sobie spraw ze wsplnych korzeni, na ich terenach obchodzi si podobne wita, zbliona jest ilo obiektw sakralnych wszystko to wiadczy o spjnoci regionu.

33 z 99


Spjno ekonomiczna regionu: dostpno regionu dla mieszkacw duych aglomeracji: warszawskiej, lskiej i dzkiej, szanse na rozwj infrastruktury drogowej, tereny do agroturystyki, zdrowego wypoczynku, produkcji zdrowej ywnoci, migracja modych i wyksztaconych ludzi do duych miast lub za granic, zanieczyszczenie terenu (problem mieci), za jako drg, brak odpowiedniej iloci placwek przedszkolnych, saby dostp do sieci Internet, brak odpowiedniej bazy do uprawiania turystyki, saba trjsektorowa wsppraca lokalnych rodowisk niedostateczna liczba oddolnych inicjatyw (jest ch do dziaania, ale brakuje informacji). Wszyscy partnerzy LGD U RDE maj podobny potencja ekonomiczny, jako ycia mieszkacw oscyluje wok tego samego poziomu. Rwnie problemy, ktre wystpuj na tym obszarze s podobne dlatego partnerstwo jest bardzo dobrym sposobem na ich rozwizanie. Gminy zdaj sobie spraw, e razem (wzajemnie wspierajc si i doradzajc sobie) mog zdziaa duo wicej ni pojedynczo. Rwnie sektory, ktre maj szanse w przyszoci rozwin si, s dla kadego z partnerw podobne. Jest to przede wszystkim turystyka z agroturystyk wykorzystujca walory przyrodnicze, geograficzne i kulturowe tego regionu. Informacje charakterystyczne dla regionu LGD U RDE (specyfika obszaru): dua ilo tras turystycznych pieszych i rowerowych, pieka rezerwaty i stanowiska przyrody nieoywionej, ogromna ch do pracy i dziaa zmierzajcych do rozwoju regionu, tradycje rkodziea eliwnego, garncarskiego i tkackiego (moe to sta si produktem turystycznym), dua ilo terenw podworskich (moliwo ich adaptacji), zabytki sakralne, tereny wok rzeki Czarnej i Kamiennej, zalew w Sielpi, potrzeba rozbudowy bazy noclegowej,

34 z 99


aktywno OSP i wiejskich stowarzysze, tereny lesiste, trzy elektrownie o mocy 320 kW w Rudzie Malenieckiej, wito Hodowcw Ryb i Wdkarzy w Rudzie Malenieckiej (miejsce wyhodowania karpia krlewskiego) i Malecu, festiwal technologiczno-turystyczny Kunice Koneckie (zasig regionalny), zabytkowy zakad hutniczy w Malecu (jeden z niewielu w Polsce). Czynnikw, ktre wyrniaj obszar LGD U RDE i wiadcz o jego specyfice jest bardzo wiele. S to przede wszystkim walory geograficzne, turystyczne i kulturowe. Rwnie ch do pracy, dziaa nakierowanych na rozwj, zapa i optymizm s na bardzo wysokim poziomie to rwnie wiadczy o specyficznym charakterze LGD U RDE. Zjawiska charakterystyczne dla obszaru objtego niniejsz LSR s doskona szans na jego rozwj, dlatego zostay uwzgldnione w obszarach priorytetowych. Dziaania, ktre maj zmierza do realizacji celw oglnych i szczegowych, pozostaj w cisej korelacji ze specyfik obszaru. Unikatowe rezerwaty przyrody, pikne lasy i zbiorniki wodne s podstaw do rozwoju turystyki. Dua ilo zabytkw i obiektw sakralnych wyrnia obszar historycznie, natomiast tradycje hutnictwa, odlewnictwa i ceramiki s podstaw do stworzenia oryginalnych produktw turystycznych, ktre bd z tym regionem kojarzone. Rwnie postawienia na ekologi ma swj sens, gdy obszar LGD wyrnia wiele rezerwatw, obszarw chronionych, lasw, rzek i rde mona je wykorzysta wanie do rozwoju tego obszaru. Stawiajc na modych ludzi, do celw oglnych wpisano cele i przedsiwzicia wizane z modzie. Analiza specyfiki obszaru pokazaa bowiem, e w rozwoju tej grupy spoecznej bdzie mona wykorzysta wiele zjawisk wystpujcych na tym terenie, chociaby ch do pracy oraz wczenia si mieszkacw w dziaania na rzecz rozwoju swojego regionu, co nie zawsze jest atwe. Rwnie szanse na rozwj maych rodzinnych firm, nastawionych na lokalne produkty, ktre s charakterystyczne dla tego obszaru, doskonale wpisuj si w dziaania na rzecz tego obszaru priorytetowego. Wszystko to wyrnia obszar partnerstwa i sprawia, e przed omawianym regionem rysuj si due szanse rozwoju, o ile prowadzona bdzie mdra polityka oparta na zasadach rwnoci, partnerstwa i kompleksowej wymiany informacji.

35 z 99


3. Analiza SWOT dla obszaru objtego LSR; wnioski wynikajce z przeprowadzonej analizyZastosowana poniej analiza to jedna z najpopularniejszych heurystycznych technik analitycznych, suca do porzdkowania informacji. Bywa stosowana we wszystkich obszarach planowania strategicznego jako uniwersalne narzdzie pierwszego etapu analizy strategicznej. Technika analityczna SWOT polega na posegregowaniu posiadanych informacji o danej sprawie, zjawisku czy rzeczy na cztery grupy (cztery kategorie czynnikw strategicznych). I wanie od angielskich nazw tych grup pochodzi nazwa SWOT: S (Strengths) mocne strony: wszystko to, co stanowi atut, przewag, zalet analizowanego obiektu, W (Weaknesses) sabe strony: wszystko to, co stanowi sabo, barier, wad analizowanego obiektu, O (Opportunities) szanse: wszystko to, co stwarza dla analizowanego obiektu szans korzystnej zmiany, T (Threats) zagroenia: wszystko to, co stwarza dla analizowanego obiektu niebezpieczestwo zmiany niekorzystnej. Warto rwnie zaznaczy, e elementy, ktrych nie da si zaliczy do adnego z powyszych zbiorw, s w procesie SWOT pomijane, gdy nie wnosz niczego istotnego do procesu jej tworzenia i wreszcie wypywajcych z niej wnioskw. Ten rodzaj analizy jest powszechnie stosowany przy planowaniu rozwoju regionalnego i lokalnego (np. przy sporzdzaniu strategii gminy, powiatu lub wojewdztwa), planowaniu przestrzennym, programowaniu urbanistycznym (np. przy sporzdzaniu przez gmin Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego). Zawarte poniej elementy analizy zostay wypracowane w trakcie dotychczasowych spotka w ramach tworzenia LSR oraz dziki wielostopniowym ankietom przeprowadzanym podczas kadego z nich. Zastosowane zostay techniki warsztatowe, m.in. burza mzgw, mapa myli, metoda kuli nienej. Swj wkad w proces bada wniosy rwnie ankiety przeprowadzone wrd mieszkacw obszaru LGD, majce na celu identyfikacj ich problemw i oczekiwa. Nie do pominicia jest rwnie fakt, e wszyscy uczestnicy spotka aktywnie w nich uczestniczyli, wzbogacajc swoimi pomysami i przemyleniami ostateczny ksztat przeprowadzonej analizy.

36 z 99


Przeprowadzona analiza SWOT pozwolia nie tylko na identyfikacj szans, zagroe, mocnych i sabych stron w obrbie gmin, ale rwnie w kadym z obszarw priorytetowych, dajc dobr podstaw do wyprowadzonych wnioskw.

Silne strony obszaru LGD U RDE 1. Dostpno komunikacyjna 2 drogi krajowe 2. Due zalesienie terenu 3. Wystpowanie obszarw objtych szczegln ochron, np. Natura 2000 4. Zabytki Techniki Staropolskiego Zagbia Przemysowego 5. Miejscowo uzdrowiskowa Czarniecka Gra mikroklimat 6. Dua ilo zbiornikw wodnych i rekreacyjnych, np. Sielpia 7. Siedziba witokrzyskiego Orodka Doradztwa Rolniczego 8. Liczne mae zakady odlewnicze kontynuujce tradycje odlewnicze regionu 9. Pomniki przyrody pieka podstawa do stworzenia Piekielnego Szlaku 10. Czyste rzeki i dua ilo rde 11. Silny przemys ceramiczny (zasoby + produkcja)

Sabe strony obszaru LGD U RDE 1. Emigracja mieszkacw 2. Niewystarczajca wsppraca lokalnych samorzdw z organizacjami pozarzdowymi 3. May popyt na rynku wewntrznym 4. Nieskoordynowana promocja i informacja turystyczna 5. Bardzo saba infrastruktura turystyczna 6. Sabe gleby 7. Brak spjnej polityki zagospodarowania odpadw staych 8. Zaniedbane obszary wiejskie niead architektoniczny i przestrzenny 9. Zbyt maa liczba placwek organizujcych czas pozaszkolny wietlice, kluby, zespoy artystyczne, miejsc do uprawiania sportu boiska 10. Brak moliwoci alternatywnych form spdzenia czasu wolnego 11. Postpujca dewastacja niezagospodarowanych obiektw i terenw poprzemysowych 12. Brak rodkw finansowych na wsparcie inicjatyw lokalnych 13. Ujemny przyrost naturalny na terenie obszaru LGD 14. Maa ilo inicjatyw lokalnej spoecznoci 15. Dua ilo osb pozostajcych bez pracy 16. Maa ilo projektw, dziaa komplementarnych ze sob realizowanych na obszarze LGD 17. Maa ilo projektw, dziaa realizowanych w maych miejscowociach, do 500 mieszkacw 18. Saby stopie zinformatyzowania w obszarze LGD

37 z 99


Szanse obszaru LGD U RDE 1. Moda na wypoczynek na wsi 2. Wzrost zainteresowania produktami lokalnymi i zdrow ywnoci 3. Polityka Unii Europejskiej wspierajca rozwj Obszarw Wiejskich 4. Popyt na aktywny wypoczynek 5. atwa dostpno obszaru dla mieszkacw duych aglomeracji (d, Warszawa, lsk) 6. Rekultywacja i zagospodarowanie terenw i obiektw poprzemysowych 7. Wzrost popularnoci ekologicznego stylu ycia, w zgodzie z natur

Zagroenia obszaru LGD U RDE 1. Starzejce si spoeczestwo 2. Wzrost cen nonikw energii 3. Bardzo maa ilo osb powracajcych po studiach do regionu 4. Niskie dochody uzyskiwane z pracy w regionie 5. Polityka spoeczna niepreferujca aktywnych postaw 6. Niestabilno wysokoci przychodw uzyskiwanych z rolnictwa

Wnioski wynikajce z przeprowadzonej analizy: 1. Teren LGD obejmuje gminy z dwch wojewdztw: dzkiego i witokrzyskiego. Gminy zdecydoway si na wspprac i znalazy elementy, ktre ich cz, by lepiej wsplnie pracowa dla rozwoju. 2. LGD U RDE posiada duy potencja. Teren ma tradycje uzdrowiskowe i wypoczynkowe, dobre warunki do rozwoju rnych odmian turystyki, szerokie walory przyrodnicze i geologiczne, wiele zbiornikw wodnych. 3. Potencja zwizany z Piekielnym Szlakiem jest ogromn szans na rozwj obszaru i stworzenie atrakcyjnego produktu turystycznego. 4. Wysoki poziom bezrobocia i ucieczka modych ludzi do duych miast to wsplny problem caego obszaru. 5. Niedostateczna promocja obszaru LGD, bez ktrej nawet najlepsze pomysy mog mie problemy z realizacj. 6. Moda na wypoczynek i ekologiczne ycie na wsi to ogromne szanse dla caego obszaru LGD. 7. Dziki iloci mieszkacw zamieszkujcych na obszarze objtym LSR, LGD dysponuje znaczcymi rodkami na rozwj obszaru. 8. Mieszkacy obszaru LGD nie maj zapewnionego dostpu do podstawowej infrastruktury rekreacyjnej i integrujcej mieszkacw. Jest niewystarczajca liczba maych boisk sportowych, placw zabaw i inicjatyw oddolnych mieszkacw. 9. Realizowane dziaania promocyjne i informacyjne nie przynosz zaplanowanych efektw. Brak jest spjnego wizerunku obszaru.

38 z 99


10. Szanse na stworzenie znacznej iloci nowych miejsc pracy maj firmy rodzinne, mikroprzedsibiorstwa i mae firmy. Wsparcie finansowe tego rodzaju firm przyniesie najwiksze efekty. 11. Umoliwienie mieszkacom uzyskiwania dochodw ze rde pozarolniczych bdzie przeciwdziaao istniejcym zagroeniom oraz zwikszy ilo pienidza w obrocie wewntrznym. 12. Ksztatowanie postaw ekologicznych wrd mieszkacw przyczyni si do wyrnienia si LGD oraz zwikszy atrakcyjno turystyczn obszaru. 13. Istnieje konieczno wspierania dziaa komplementarnych w celu bardziej spjnego i efektywnego wykorzystania rodkw, osignicia efektu skali. Promowanie dziaa komplementarnych bdzie we wzmocniony sposb stymulowa rozwj obszaru LGD. 14. Wspieranie dziaa zwizanych z informatyzacj Internet, wykorzystanie technologii informatycznych do promocji, kontraktowania usug turystycznych, zarzdzania, edukacji itp. to wzmacnianie sabej strony LGD i szansa na rozwj obszaru.

4. Okrelenie celw oglnych i szczegowych LSR oraz wskazanie planowanych przedsiwzi sucych osigniciu poszczeglnych celw szczegowych, w ramach ktrych bd realizowane operacje, zwanych dalej przedsiwziciamiW realizacj zaplanowanych przedsiwzi jako grupy docelowe maj moliwo wczenia si: podmioty sektora spoecznego, podmioty sektora gospodarczego, podmioty sektora publicznego. Cele oglne i szczegowe LSR: s adekwatne do analizy SWOT i specyfiki obszaru: wynikaj z procesu konsultacji, warsztatw i przeprowadzonych bada ankietowych wywiadw, s bardzo wanym krokiem do przodu w rozwoju obszaru LGD,

39 z 99


s mierzalne: kady cel oglny i przypisane do niego cele szczegowe maj wyznaczone wskaniki osignicia celu i okrelone ich konkretne wartoci docelowe, s konkretne: kady cel jest krtki, jasno sformuowany, jego zrozumienie nie stanowi kopotu, s jednoznaczne i nie pozostawiajce miejsca na lun interpretacj, maj okrelony termin osignicia: wskaniki dla wszystkich celw maj okrelony wsplny horyzont czasowy rok 2015, s moliwe do realizacji w okresie wdraania LSR: cele s realistyczne, czonkowie LGD posiadaj motywacj do ich osignicia, s podmioty zainteresowane realizacj przedsiwzi, ktre skadaj si na wykonanie zaoonych wskanikw, maj przyporzdkowane okrelone przedsiwzicia, stanowice miernik ich osignicia: wskaniki produktu, rezultatu i oddziaywania. Okrelone w LSR przedsiwzicia: przyczyniaj si do osignicia celw LSR: wszystkie przedsiwzicia przyporzdkowane do danego celu oglnego przyczyniaj si do jego osignicia, a dziki przeprowadzonemu procesowi konsultacji odpowiadaj na potrzeby mieszkacw, nawizuj do specyfiki obszaru objtego LSR; jednym z zaoe LSR jest bazowanie na zasobach i potencjale obszaru LGD, dziki czemu cz przedsiwzi wrcz wykorzystuje specyfik obszaru jako swoj przewag konkurencyjn, pozostae cile wi si z obszarem LGD, opieraj si na waloryzacji i wykorzystaniu zasobw przyrodniczych,

kulturowych i historycznych obszaru LSR: przewaga konkurencyjna turystyki oraz produktu i aktywnoci lokalnej nad innymi regionami wynika wanie ze specyfiki danego obszaru, z jego zasobw stanowicych wyrnik dla Klienta wydajcego pienidze na terenie LGD; przedsiwzicia zapisane w LSR wykorzystuj zasoby przyrodnicze, kulturowe i historyczne obszaru, dziki czemu moliwy jest do uzyskania niepowtarzalny efekt ich realizacji. W wyniku prowadzonych warsztatw zostay wypracowane cele strategiczne, cele szczegowe oraz przedsiwzicia.

40 z 99


WYNIKI WARSZTATW (wersja robocza)CEL OGLNY 1 LGD U RDE regionem turystycznym CEL SZCZEGOWY NR 1 Efektywna informacja i promocja PRZEDSIWZICIA Profesjonalne materiay promocyjne. Pene oznakowanie turystyczne. System informacji turystycznej w bazie noclegowej i atrakcjach. Kompleksowa promocja produkt w turystycznych. Informacja turystyczna. Wykorzystanie lokalnych mediw, w tym TV. CEL SZCZEGOWY NR 2 Piekielny Szlak markowym produktem turystycznym PRZEDSIWZICIA Wytyczenie i oznakowanie szlaku w terenie. Opracowanie dokumentacji technicznej dla niezbdnej infrastruktury przy szlaku. Budowa infrastruktury turystycznej przy szlaku. Cykliczne wydarzenia turystyczne przy szlaku. Promocja szlaku (rwnie lokalna TV). CEL OGLNY 2 LGD U RDE szans dla modziey CEL SZCZEGOWY NR 1 Satysfakcjonujca praca dla modziey PRZEDSIWZICIA Doradztwo zawodowe w gimnazjach i szkoach rednich. Ksztacenie zgodne z lokalnymi potrzebami. Wsparcie dziaalnoci gospodarczej osb w wieku 18-35 lat. Wsparcie dziaalnoci gospodarczej ukierunkowanej na lokalne produkty. CEL SZCZEGOWY NR 2 Modzie wolna od uzalenie PRZEDSIWZICIA Sie pedagogw ulicznych. Funkcjonuje Maa Liga Sportowa. Promowanie trybu ycia bez uzalenie. Wycieczki dzieci i modziey. Autorskie programy profilaktyczne (w tym wykorzystanie lokalnych mediw). Doksztacanie osb pracujcych z modzie. CEL OGLNY 3 Ekologiczny obszar LGD U RDE CEL SZCZEGOWY NR 1 Mieszkacy i przedsibiorcy posiadaj wysok wiadomo ekologiczn i postpuj zgodnie z ni PRZEDSIWZICIA Szkolenia, warsztaty Kursy Konkursy Wydarzenia masowe Publikacje CEL SZCZEGOWY NR 2 Produkujemy produkty i przetwarzamy odpady, dbajc o rodowisko naturalne PRZEDSIWZICIA Prowadzenie systemu selektywnej zbirki odpadw Produkcja w sposb ekologiczny Wytwarzanie zielonej, odnawialnej energii Przetwrstwo odpadw staych Nadawanie tytuu znaku ekologicznoci (ale nie certyfikacji) CEL SZCZEGOWY NR 3 Mamy najlepsze gospodarstwa ekologiczne PRZEDSIWZICIA Sieciowanie gospodarstw ekologicznych Wydarzenia propagujce zdrowy tryb ycia Wspieranie istniejcych i nowo powstajcych gospodarstw ekologicznych Utrzymanie rodzimych ras zwierzt i rolin Budowa ogrodowych zbiornikw wodnych i obiektw maej retencji CEL SZCZEGOWY NR 3 Modzie ma moliwoci rozwoju i aktywnego wypoczynku PRZEDSIWZICIA Budowa boisk sportowych w maych miejscowociach. Budowa, remont, wyposaenie i prowadzenie dziaa w klubach i wietlicach wiejskich. Budowa placw zabaw dla dzieci na terenach wiejskich. Wydarzenia masowe dla modziey. Szkolenia, warsztaty, kursy i konkursy dla modziey. CEL SZCZEGOWY NR 3 Infrastruktura turystyczna zaspakaja potrzeby ruchu turystycznego PRZEDSIWZICIA Budowa maej infrastruktury turystycznej. Wspieranie dziaalnoci gospodarczej w obszarze Turystyka.

Na podstawie wynikw warsztatw Zesp Koordynujcy wypracowa ostateczn wersj celi oglnych, szczegowych, przedsiwzi oraz wskanikw ich osignicia i wartoci przeznaczonych na dane przedsiwzicia. Walne zebranie czonkw przyjo proponowane, ponisze cele do realizacji:

41 z 99


1.0 1.1 1.2 1.3 1.4

CEL OGLNY 2015

LGD - U RDE regionem turystycznymEfektywna i informacja i promocja Piekielny Szlak - markowym produktem turystycznym Dziaalno gospodarcza zaspakaja potrzeby ruchu turystycznego Zachowanie dziedzictwa kulturowego i historycznegoWskaniki oddziaywania dla celu oglnego Jednostka % 2009 34 000 do 2014 rdo danych/sposb pomiaru Obiekty/sprawozdania roczne za rok 150 000 2014 Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD coroczne rdo

CELE SZCZEGOWE

Wzrost liczby turystw przyjedajcych na obszar LGD Wskaniki rezultatu dla celw szczegowych Liczba osb, ktre uzyskay informacj o atrakcjach na obszarze LGD Liczba osb uczestniczcych w wydarzeniach turystycznych lub kulturalnych przy Piekielnym Szlaku Ilo powstaych produktw turystycznych Liczba osb odwiedzajcych obiekty objte wsparciem Przedsiwzicie 1.1.1 Oznakowanie infrastruktury turystycznej i okooturystycznej 1.1.2 Wydanie materiaw promocyjnych produktw turystycznych 1.2.1 1.2.2 1.3.1 1.3.2 1.4.1 Opracowanie dokumentacji, wytyczenie, oznakowanie i budowa maej infrastruktury turystycznej przy Piekielnym Szlaku Organizowanie wydarze turystycznych lub kulturalnych przy Piekielnym Szlaku Wspieranie dziaalnoci gospodarczej w obszarze turystycznym i okooturystycznym Wspieranie dziaalnoci gospodarczej w obszarze turystycznym i okooturystycznym Kultywowanie miejscowych tradycji, obrzdw, zwyczajw oraz tradycyjnych zawodw i rzemiosa Rewitalizacja budynkw wpisanych do rejestru zabytkw lub woj. ewidencji zabytkw oraz obiektw maej architektury, odnawianie lub konserwacja lokalnych pomnikw historycznych i miejsc pamici Warto przedsiwzicia 70 000 z 60 000 z 900 000 z nazwa

w1.1 w1.2 w1.3 w1.4

osoba osoba szt. osoba

100 000 0 100 000 0 3 0 50 000 Wskaniki produktu warto jednostka 2009 do szt. szt. szt. 0 0 0 0 0 0 0

2014 90 80 9 8 2 6 10

Liczba oznakowanych miejsc Liczba rodzajw wydanych materiaw Liczba wykonanych obiektw maej infrastruktury turystycznej

100 000 z Liczba zorganizowanych wydarze szt. 360 000 z 600 000 z 154 000 z Liczba nowych miejsc pracy Liczba nowych miejsc pracy Liczba wydarze kulturalnych szt. szt. szt.

Badania wasne LGD/ corocznie

1.4.2

Liczba obiektw 450 000 z zrewitalizowanych, odnowionych i szt. bdcych przedmiotem konserwacji 150 000 z 2 844 000 z Liczba przebudowanych lub wyremontowanych obiektw szt.

0

2

1.4.3 Przebudowa lub remont obiektw wpisanych do rejestru zabytkw SUMA Rnicowanie Mikroprzedsibiorstwa

0

2

Mae projekty

Odnowa wsi

42 z 99


2.0 2.1 2.2 2.3

CEL OGLNY 2015

LGD - U RDE szans dla modzieySatysfakcjonujca praca dla modziey Modzie wolna od uzalenie Modzie ma moliwoci rozwoju i aktywnego wypoczynkuWskaniki oddziaywania dla celu oglnego Spadek salda migracji na obszarze LGD Wskaniki rezultatu dla celw szczegowych Jednostka osoba 2009 -169 do 2014 rdo danych/sposb pomiaru -138 Dane GUS/stan na koniec 2014

CELE SZCZEGOWE

w2.1 Liczba stworzonych nowych miejsc pracy w2.2 Liczba osb uczestniczcych w warsztatach, szkoleniach i wydarzeniach . w2.3 Liczba osb korzystajcych z obiektw objtych wsparciem Warto przedsiwzicia 140 000 z 360 000 z 50 000 z 100 000 z 60 000 z 1 260 000 z

szt. osoba osoba

0 0 0

6 10 000 10 000

Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD stan za rok 2014

Wskaniki produktu nazwa Liczba nowych miejsc pracy Liczba nowych miejsc pracy Liczba zorganizowanych warsztatw i szkole Liczba wydarze MLS Liczba dziaa promocyjnych jednostka szt. szt. szt. szt. szt. warto 2009 0 0 0 0 0 0 do 2014 2 4 8 9 15 10 rdo Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD coroczne Dane wasne LGD coroczne

Przedsiwzicie

2.1.1 Wsparcie dziaalnoci gospodarczej osb w wieku 18 45 lat 2.1.2 Wsparcie dziaalnoci gospodarczej osb w wieku 18 45 lat 2.2.1 Warsztaty i szkolenia umoliwiajce nabywanie nowych umiejtnoci

2.2.2 Maa Liga Sportowa 2.2.3 Promowanie trybu ycia bez uzalenie 2.3.1 Budowa, przebudowa lub remont obiektw sportowych 2.3.2 Budowa, remont, wyposaenie domw kultury i wietlic wiejskich Budowa, przebudowa lub remont placw zabaw dla dzieci na terenach wiejskich SUMA Rnicowanie Mikroprzedsibiorstwa

2.3.3

Liczba wybudowanych, przebudowanych szt. lub wyremontowanych obiektw Liczba wybudowanych lub istniejcych 1 078 000 z domw kultury i wietlic, ktre szt. otrzymay wsparcie Liczba wybudowanych lub 1 260 000 z szt. wyremontowanych placw zabaw 4 308 000 z Mae projekty

0

25

0

25

Odnowa wsi

43 z 99


3.0 3.1 3.2 3.3

CEL OGLNY 2015

Ekologiczny obszar LGD - U RDEKsztatowanie postaw proekologicznych Dbamy o rodowisko w ktrym yjemy Mamy najlepsze gospodarstwa ekologiczneWskaniki oddziaywania dla celu oglnego Jednostka % 2009 0% do 2014 rdo danych/sposb pomiaru Badanie LGD/na koniec 2014 30% roku

CELE SZCZEGOWE

Wzrost wiadomoci ekologicznej mieszkacw obszaru LGD Wskaniki rezultatu dla celw szczegowych w3.1 Liczba uczestnikw wydarze i konkursw w3.2 Liczba zrealizowanych dziaa majcych pozytywny wpyw na rodowisko naturalne w3.3 Liczba osb uczestniczcych w dziaaniach edukacyjnych Przedsiwzicie Warto przedsiwzicia 30 000 z 180 000 z 450 000 z 50 000 z 90 000 z 30 000 z 340 000 z 1 170 000 z

szt. szt. szt.

Wskaniki produktu

5 000 5 150 Badanie LGD/na koniec 2014 roku

nazwa Liczba zorganizowanych konkursw Liczba zorganizowanych wydarze Liczba nowych miejsc pracy Liczba zorganizowanych wydarze Liczba zrealizowanych dziaa Liczba zrealizowanych dziaa Liczba gospodarstw objtych wsparciem

jednostka szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt.

warto 2009 0 0 0 0 0 0 0 do 2014 4 12 6 3 5 5 3

rdo

3.1.1 Konkursy proekologiczne 3.1.2 Wydarzenia propagujce zdrowy tryb ycia 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.3.1 3.3.2 Dziaania przedsibiorstw majce na celu popraw wpywu swojej dziaalnoci na rodowisko naturalne Efektywne wykorzystanie walorw rodowiskowych do celw rekreacyjnych, edukacyjnych, promocyjnych Wspieranie dziaa majcych na celu zastosowanie odnawialnych rde energii Dziaania edukacyjne w zakresie prowadzenia gospodarstwa ekologicznego Wspieranie istniejcych i nowo powstajcych gospodarstw ekologicznych i ekoturystycznych SUMA

Badania wasne LGD/corocznie

Rnicowanie

Mikroprzedsibiorstwa

Mae projekty

Odnowa wsi

44 z 99


Charakterystyka przedsiwzi Obszar LGD U RDE regionem turystycznym

1.1.1

OZNAKOWANIE

INFRASTRUKTURY

TURYSTYCZNEJ

I OKOOTURYSTYCZNEJ Oznakowanie w terenie miejsc i atrakcji turystycznych np. umieszczanie tablic informacyjnych, drogowskazw, opracowanie planw sytuacyjnych itp. 1.1.2 WYDANIE MATERIAW PROMOCYJNYCH PRODUKTW

TURYSTYCZNYCH Operacje majce na celu promocj turystyczn wizerunku obszaru i produktw turystycznych tj. opracowywanie, wydawanie materiaw promocyjnych (map, folderw, albumw, ulotek, ksiek itp.), w tym materiaw filmowych, emitowanie audycji radiowych i telewizyjnych. 1.2.1 OPRACOWANIE DOKUMENTACJI, WYTYCZENIE, OZNAKOWANIE I BUDOWA MAEJ INFRASTRUKTURY TURYSTYCZNEJ PRZY PIEKIELNYM SZLAKU. Operacje, w wyniku ktrych bd powstawa elementy sieciowego produktu turystycznego obszaru LGD U RDE - Piekielnego szlaku, np. miejsca odpoczynku. 1.2.2 ORGANIZOWANIE WYDARZE TURYSTYCZNYCH LUB KULTURALNYCH PRZY PIEKIELNYM SZLAKU Operacje polegajce na organizowaniu wydarze przy Piekielnym szlaku np. koncerty, pikniki, festiwale, rajdy, festyny, zawody sportowe, spotkania integracyjne itp. 1.3.2 WSPIERANIE DZIAALNOCI GOSPODARCZEJ W OBSZARZE TURYSTYCZNYM I OKOOTURYSTYCZNYM Operacje majce na celu wspieranie osb chccych zaoy dziaalno gospodarcz oraz lokalnych przedsibiorcw w tworzeniu i rozwoju regionalnych produktw turystycznych, np. przedsiwzicia polegajce na budowie, przebudowie i remoncie aktywnych form turystyki (parki tematyczne, parki linowe, ciany wspinaczkowe itp.), czy przedsiwzicia polegajce na produkcji lub wypoyczaniu sprztu wykorzystywanego w turystyce (np. produkcja kajakw, rowerw, budowa domkw letniskowych itp.). 1.4.1 KULTYWOWANIE MIEJSCOWYCH TRADYCJI, OBRZDW I ZWYCZAJW ORAZ TRADYCYJNYCH ZAWODW I RZEMIOSA Operacje majce na celu promocj lokalnej twrczoci kulturalnej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa, w tym kulturowego, historycznego lub przyrodniczego, np. przegldy45 z 99


zespow folklorystycznych, zakup mundurw reprezentacyjnych dla orkiestry OSP, publikacje promujce lokaln kultur, wyposaenie zespow folklorystycznych, warsztaty rzemielnicze, akcje promujce zawody gince, doynki itp. 1.4.2 REWITALIZACJA BUDYNKW WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKW I EWIDENCJI ORAZ OBIEKTW MAEJ ARCHITEKTURY, ODNAWIANIE LUB KONSERWACJA LOKALNYCH POMNIKW HISTORYCZNYCH I MIEJSC PAMICI Operacje majce na celu zachowanie oglnodostpnego dziedzictwa obszaru LGD oraz tworzenie atrakcyjnych produktw turystycznych opartych na materialnym dziedzictwie historycznym. 1.4.3 PRZEBUDOWA LUB REMONT OBIEKTW WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKW Operacje majce na celu zachowanie materialnego dziedzictwa historycznego obszaru LGD i jego wykorzystanie do celw komercyjnych. LGD U RDE szans dla modziey 2.1.1 WSPARCIE DZIAALNOCI GOSPODARCZEJ OSB W WIEKU 18 45 LAT Operacje majce na celu wzrost przedsibiorczoci na obszarach wiejskich wsparcie mona uzyska zarwno na podjcie jak i na rozwj dziaalnoci gospodarczej. 2.2.1 WARSZTATY I SZKOLENIA UMOLIWIAJCE NABYWANIE NOWYCH UMIEJTNOCI Operacje majce na celu organizowanie szkole, warsztatw, zaj itp. umoliwiajcych modziey zdobywanie dodatkowych kwalifikacji, kompetencji np. warsztaty malarskie, szkolenia informatyczne, warsztaty decupauge itp. 2.2.2 MAA LIGA SPORTOWA Operacje majce na celu zorganizowanie rozgrywek sportowych gminnych lub midzygminnych angaujcych modzie zamieszkujc obszar LGD np. gminna liga siatkwki itp. 2.2.3 PROMOWANIE TRYBU YCIA BEZ UZALENIE Operacje majce na celu organizowanie akcji, wydarze, konkursw itp. o tematyce promujcej zdrowy styl ycia oraz wydarze majcych na celu umoliwienie modziey atrakcyjne spdzanie czasu wolnego np. warsztaty plastyczne, kursy komputerowe, koncerty, programy profilaktyczne w szkoach, warsztaty teatralne, warsztaty wschodnich sztuk walki itp.

46 z 99


2.3.1 BUDOWA, PRZEBUDOWA LUB REMONT OBIEKTW SPORTOWYCH. Boiska sportowe dla rnych dyscyplin sportowych, amatorskie uprawianie sportu, obiekty oglnodostpne. 2.3.2 BUDOWA, REMONT, WYPOSAENIE DOMW KULTURY I WIETLIC WIEJSKICH Operacje majce na celu stworzenie dobrych warunkw do prowadzenia dziaalnoci kulturalnej oraz spotka i rekreacji mieszkacw. 2.3.3 BUDOWA, PRZEBUDOWA LUB REMONT PLACW ZABAW DLA DZIECI NA TERENACH WIEJSKICH Operacje majce na celu powstanie oglnodostpnych placw zabaw, z urzdzeniami dla dzieci modszych i starszych. Ekologiczny obszar LGD U RDE

3.1.1 KONKURSY PROEKOLOGICZNE Operacje majce na celu edukacj ekologiczn oraz ksztatowanie i promowanie postaw proekologicznych np. konkurs na temat form ochrony przyrody itp. 3.1.2 WYDARZENIA PROPAGUJCE ZDROWY TRYB YCIA Kursy, imprezy, publikacje itd. propagujce zdrowy, ekologiczny tryb ycia np., wizyty studyjne dla mieszkacw obszaru LGD, plenery plastyczne, rajdy, wystawy plastyczne i fotograficzne, itp. 3.2.1 DZIAANIA PRZEDSIBIORSTW MAJCE NA CELU POPRAW WPYWU SWOJEJ DZIAALNOCI NA RODOWISKO NATURALNE Dziaania przedsibiorstw majce na celu usprawnienie dziaalnoci gospodarczej w taki sposb aby korzystnie wpywa na rodowisko naturalne np. wprowadzanie nowych technologii, wymiana parku maszynowego itp. 3.2.2 WYKORZYSTANIE WALORW RODOWISKOWYCH DO CELW

REKREACYJNYCH, EDUKACYJNYCH, PROMOCYJNYCH Operacje majce na celu tworzenie i oznakowanie np. cieek rowerowych, cieek dydaktycznych lub przyrodniczych, pomnikw przyrody itp. 3.2.3 WSPIERANIE DZIAA MAJCYCH NA CELU ZASTOSOWANIE ODNAWIALNYCH RDE ENERGII Operacje polegajce na wykorzystaniu energii pochodzcej ze rde odnawialnych w celu poprawienia warunkw prowadzenia dziaalnoci kulturalnej lub gospodarczej,

47 z 99


w tym polegajcej na wynajmie pokoi w gospodarstwie rolnym, z wyczeniem dziaalnoci rolniczej np. zakadanie kolektorw sonecznych. 3.3.1 DZIAANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE PROWADZENIA GOSPODARSTWA EKOLOGICZNEGO Operacje polegajce na prowadzeniu kursw, konkursw, warsztatw, wizyt studyjnych itp. majcych na celu podniesienie wiadomoci na temat jak zdoby certyfikat ekologicznoci 3.3.2 WSPIERANIE ISTNIEJCYCH I NOWO POWSTAJCYCH GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH I EKOTURYSTYCZNYCH Operacje polegajce na rozwoju dziaalnoci istniejcych i nowo powstajcych gospodarstwo ekologicznych lub ekoturystycznych. SOWNIK POJ: Produkt turystyczny wszystkie dobra i usugi nabywane przez konsumenta w zwizku z wyjazdem ze staego miejsca zamieszkania, s to: rzecz wszystkie rzeczy materialne. Moe wystpowa samodzielnie, ale najczciej jest wycznie dodatkiem do innych produktw. S to m.in. przewodniki, mapy, sprzt niezbdny podczas wyjazdu np. wiosa, pamitki, usuga pojedyncza usuga np. transportowa, noclegowa, gastronomiczna, przewodnicka, wydarzenie charakteryzuje si spjnoci i okrelon tematyk, wystpuje w ustalonym miejscu i czasie. Wydarzenie powinno charakteryzowa si wyjtkowoci, niezwykoci. Przykadem s: Dymarki witokrzyskie, Festiwal Sowian i Wikingw, Oktoberfest, kilku usug (musz to by co najmniej dwie usugi), ktre s oferowane przez organizatorw turystyki i agentw turystycznych. Przykadami s wycieczki, wczasy, rajdy, obiekt wystpuje jedna, gwna atrakcja, ktrej mog towarzyszy dodatkowe usugi lub inne produkty. Ma charakter punktowy, np. Db Bartek czy zamek krzyacki w Malborku, gospodarstw ekologicznych np. kurs na temat zasad produkowania zdrowej ywnoci; szkolenia dla przedsibiorcw

48 z 99


szlak skada si z wielu miejsc lub obiektw, ktre s powizane jedn nadrzdn ide. Zwykle poczone s one wyznaczon i oznakowan tras. Wzdu szlaku mona zazwyczaj znale rnorodn infrastruktur turystyczn, np. Szlak Orlich Gniazd, obszar zdeterminowany obszar geograficzny, w ktrym znajduj si atrakcje turystyczne, usugi. Maa infrastruktura turystyczna to obiekty oraz urzdzenia turystyczne, ktre maja na celu suenie przyjedajcym na dany obszar turystom zaspokajaniu

Documents

Lokalna Strategia Rozwoju Na Lata 2009-2015