-
JaarverslagLUCHTHAVENPASTORAAT
2015
-
Inhoud
Voorwoord 4
Pastoraat op een luchthaven? 7
Stiltecentrum 8
Vrijwilligers 10
Samenwerking 14
Bijzondere gebeurtenissen 15
Internationale contacten 17
Personalia 18
Overzicht financiële gegevens van ons Samenwerkingsverband over
2015 19
Onze financiële cijfers 21
No one is born hating another personbecause of the color of his
skin,or his background, or his religion.People must learn to
hate,and if they can learn to hate,they can be taught to love,for
love comes more naturallyto the human heart than its opposite.
Nelson Mandela
-
Een vertrek betekent dit keer ook een welkom. Als bestuur zijn
we trots dat we op de afscheids-bijeenkomst van Wina ook onze
nieuwe pastor Ds. Marieke Meiring-Snijder aan iedereen konden
voorstellen. Marieke is op 1 november 2015 op Schiphol gestart en
ze heeft inmiddels haar eigen plek op Schiphol en binnen het team
gevonden.
Eind 2015 liep ons contract met Schiphol Group af. De gesprekken
over een nieuw contract zijn inmid-dels afgerond en hebben geleid
tot een nieuwe overeenkomst per 1 januari 2016. We zijn Schiphol
Group en in het bijzonder onze accountmanager Vera Hoogendoorn zeer
dankbaar voor het vertrou-wen dat ze ons weer geven om ons werk op
Schiphol ook in de komende jaren voort te zetten.
In 2015 is het helaas niet gelukt om ons nieuwe Stiltecentrum in
gebruik te nemen, iets wat we graag hadden willen combineren met de
viering van het 40-jarig jubileum. Inmiddels zijn de
voorbereidin-gen in volle gang en zal de nieuwbouw in de tweede
helft van 2016 gereed zijn.
Vermeldenswaard is nog dat onze website
www.luchthavenpastoraat.nl in 2015 geheel is vernieuwd en dat we
als Stichting Ondersteuning Luchthavenpastoraat Schiphol daarmee
ook weer voldoen aan de gewijzigde voorwaarden van de
belastingdienst voor de ANBI-status.
We willen dit voorwoord niet afsluiten zonder een woord van dank
aan Schiphol Group. Zonder hun financiële ondersteuning zouden we
ons werk niet kunnen doen. Zij nemen immers een groot deel van de
personele lasten voor hun rekening en ook alle huisvestingskosten.
Veel steun hebben we ook dit jaar weer gehad van onze
accountmanager Cocky Brouwer en haar opvolgster Vera
Hoogendoorn.
Dit jaarverslag geeft een mooi beeld van alles wat onze
vrijwilligers en pastores tijdens hun werk op Schiphol meemaken. We
danken Marianne de Bie (redactie) en Hans van den Berge (opmaak)
van Schiphol Group voor hun hulp.
En we zijn onze vrijwilligers en pastores diep erkentelijk. Zij
zijn het kloppende hart. Zonder hen zou het Luchthavenpastoraat
niet bestaan.
Namens het bestuur,
Flip Poort, voorzitter Stichting Ondersteuning
Luchthavenpastoraat Schiphol
Beste lezer,
Schiphol is continu in beweging en het leven op de luchthaven
staat zelden stil. Het is zinvol om in de hectiek van ons pastorale
werk op Schiphol eens per jaar de balans op te maken. Wat hebben we
gedaan? Welke tendensen komen we op het spoor? Hoe zijn we omgegaan
met onze mensen? En met onze middelen? Welke ontmoetingen hebben we
gehad en welke daarvan zijn ons bijgebleven?
Met dit verslag willen we een overzicht geven van de
belangrijkste activiteiten in 2015. Onze vrijwil-ligers, onze
pastores en onze besturen komen in dit verslag aan het woord.
Daarnaast bieden we ook de reizigers een podium, door wat zij met
ons gedeeld hebben in het gastenboek en wat wij opgeschreven hebben
in de logboeken van het Stiltecentrum.
Het jaar 2015 stond in het teken van een tweetal gebeurtenissen.
De eerste was het 40-jarig jubileum dat we gevierd hebben op 26
juni. Het deed ons terugdenken aan hoe eenvoudig ons
luchthavenpas-toraat is begonnen. De wens van Mgr. Zwartkruis,
bisschop van Haarlem, dat reizigers met vliegangst een kaarsje
konden aansteken in een kapel, vond begin jaren ’70 gehoor bij de
directie van Schiphol. De aandacht voor passagiers die een moeilijk
of angstig moment doormaken blijft de essentie van het pastorale
werk op de luchthaven.
Op deze jubileumdag mochten we veel gasten verwelkomen. We
stonden stil bij het eigene van ons pastoraat op de luchthaven.
Vaak zijn contacten met reizigers en hun naasten kort, maar heel
intens. De verhalen die zij ons vertellen vaak vol emoties en met
regelmaat confronterend. Het juiste woord en het juiste gebaar
moeten op de juiste ogenblikken door ons naar voren gebracht
worden. Zorg-vuldig zijn de mooiste verhalen van 40 jaar
luchthavenpastoraat gebundeld in het boek ‘Oase in een
miljoenenstad’. Ze weten te raken; even breed als diep.
Daarnaast was 2015 het jaar waarin wij afscheid namen van onze
gewaardeerde pastor Ds. Wina Hordijk-van der Zwaag. Ze had ruim van
tevoren het bestuur bericht dat ze de Haarlemmermeer zou gaan
verruilen voor een nieuwe woonplaats in Drenthe. Wina had een
speciale plaats in de harten van velen, die haar node lieten gaan.
Een aanvraag voor een Koninklijke Onderscheiding werd ach-ter de
schermen in gang gezet. Burgemeester Weterings van de gemeente
Haarlemmermeer onder-scheidde haar op 22 oktober namens de Koning
met het Ridderschap in de Orde van Oranje Nassau. Wina was
overrompeld door deze voor haar volkomen onverwachte blijk van
waardering. Wij zijn Wina veel dank verschuldigd voor haar enorme
inzet.
Jaarverslag Luchthavenpastoraat 2015
Voorwoord
54
-
Wanneer de pastores worden opgeroepen, wordt een enkele keer
expliciet gevraagd:
‘U begint toch niet over God of geloof?’ Ze kunnen de vrager
altijd geruststellen. De
luchthavenpastores beginnen daar niet uit zichzelf over.
Wel vinden ze de motivatie voor hun werk in hun geloof. Hun werk
is een vorm van
categoriaal pastoraat. Pastoraat is beeld zijn van Gods liefde,
daar waar mensen een
ander nodig hebben. Daarbij maakt het niet uit of de mensen die
worden bijgestaan
geloven of niet. De pastores zijn beschikbaar om mensen in
verdriet of rouw of men-
sen die hulp nodig hebben bij te staan. Die hulp begint met
actief luisteren en kijken.
Al luisterend en kijkend ontstaat er een beeld van de
hulpvraag.
Jaarlijks reizen ruim 58 miljoen passagiers via Schiphol. Velen
van hen maken gebruik
van het vliegtuig om op vakantie te gaan, op familiebezoek of ze
reizen voor zaken.
De meeste reizigers redden zich uitstekend. De medewerkers op de
luchthaven zor-
gen dat er een goede sfeer is en dat reizen via Schiphol een
aangename ervaring is. Ze
beantwoorden vragen, wijzen de mensen de weg en helpen problemen
op te lossen.
Soms echter zijn er problemen die moeilijk praktisch op te
lossen zijn. Daar kunnen
uiteenlopende redenen voor zijn; mensen kunnen in de war zijn,
dementeren, heb-
ben een verslaving of zijn emotioneel. In zulke gevallen wordt
een beroep gedaan op
het Luchthavenpastoraat. In 2015 hebben wij ruim 300 oproepen
voor hulp ontvangen.
Als het om een gestrande of verwarde reiziger gaat wordt
gezamenlijk met betrok-
kene gekeken welke stappen gezet kunnen worden om de reis te
vervolgen. Daarbij
wordt geïnventariseerd over welke hulpbronnen de reiziger zelf
beschikt en gekeken
of concrete hulp daarbij noodzakelijk is. Soms is het er zijn,
het luisteren, het mee-
denken, het meelopen of het stoom laten afblazen voldoende. Ook
kunnen wij een
beroep doen op de deskundigheid van andere diensten op
Schiphol.
Naast de reizigers die om een aangename reden reizen zijn er ook
mensen die op
pad gaan na een trieste gebeurtenis. Zoals zij die terugkeren
naar Nederland na een
traumatische ervaring of het verlies van een dierbare. Om deze
mensen bij te staan en
op de luchthaven te begeleiden wordt vaak een beroep op het
pastoraat gedaan. Als
het even kan nemen de pastores familieleden mee naar de gate.
Want waar heb je als
mens het meest behoefte aan wanneer je verdrietige dingen hebt
meegemaakt? Aan
je naasten; zij zijn de best denkbare hulp.
Het Stiltecentrum is een plaats waar reizigers en
Schipholwerkers zelf kunnen aan-
kloppen voor een luisterend oor of een pastoraal gesprek.
Gedurende kantooruren en
in het weekend tussen 10.00 en 14.00 uur zijn er vrijwilligers
aanwezig.
Een enkele keer wordt er ook door een bedrijf of organisatie,
werkzaam op de lucht-
haven, een beroep gedaan op bijstand of advies van het
Luchthavenpastoraat. Dit
gebeurt onder andere naar aanleiding van het overlijden van een
collega.
7
Pastoraat op een luchthaven?
Foto: Tanya Kangur
-
Boven de E-pier wordt het nieuwe Stiltecentrum gebouwd. Met veel
verwachting praten vrijwilligers, pastores en vaste bezoekers over
de nieuwe ruimte. Een aantal keren is de oplevering in tijd
ver-traagd; nu staat deze gepland voor oktober 2016.
In de tussentijd gebruiken wij het tijdelijke Stiltecentrum aan
het begin van de F-pier. Het is minder sfeervol dan het oude
Stiltecentrum met het glazen dak, maar het voldoet. Er is
gelegenheid om te bidden, te mediteren, te vieren of een heilig
boek te lezen. De verrassende stilte die we gewend wa-ren
ontbreekt; de omroep is luid en duidelijk te verstaan. Karretjes
denderen voorbij terwijl er wordt gebeden. Toch gaat het mediteren
ook hier gewoon door.
Langs de wanden staan kasten met de vertrouwde heilige boeken
die door bezoekers zijn gedoneerd. Achtergelaten boeken en
brochures worden door de vrijwilligers opzij gelegd. Wanneer het
gaat om wervende teksten worden ze verwijderd. Gaat het om breed
geaccepteerde heilige boeken waarvan nog geen exemplaar aanwezig is
dan worden ze aan de collectie toegevoegd. In een hoek van de
Stilteruimte ligt de Kibla die voor moslims de gebedsrichting
aanwijst. Aan de andere kant van de ruimte staat de tafel met het
gastenboek. Op zondagen en op een enkele feestdag, of als er
bezoe-kers voorbij komen die de Eucharistie of het Avondmaal willen
vieren, wordt de tafel omgebouwd tot liturgisch centrum.
Het kantoortje waar de vrijwilliger aanwezig is, heeft een
glazen deur zodat er te allen tijde zicht is op de entree. Het
grootste gemis is het gebrek aan stromend water. Er wordt water
gehaald bij een nabijgelegen horecakraampje. Op dinsdag- en
vrijdagochtend halen de vrijwilligers twee boeketten bloemen op bij
Aviflora. Al meer dan 38 jaar schenken zij ons bloemen. Daar zijn
we blij mee, want het draagt bij aan de gastvrije uitstraling van
ons Stiltecentrum.
Ook het afgelopen jaar is het Stiltecentrum door ongeveer 50.000
mensen bezocht. Het tijdelijke cen-trum ligt in een drukker gebied
dan het oude; hierdoor komen er geregeld geïnteresseerde
voorbij-gangers langs om even binnen te kijken. Een groet, een
glimlach voor iedereen, een praatje met een schoonmaker, kleine
gebaren die een groot verschil kunnen maken; het Stiltecentrum ligt
in het hart van de hectiek van Schiphol.
Het Stiltecentrum
VrijwilligersIn het Stiltecentrum zijn zeven dagen per week onze
vrijwilligers aanwezig. Gedurende de week van 9.00 tot 17.00 uur en
in het weekend van 10.00 tot 14.00 uur. Zij verwelkomen bezoekers.
Ze beantwoorden vragen en zien er op toe dat er niet geslapen wordt
en geen bagagetrolleys naar binnen worden gereden. Ze zorgen voor
een goede sfeer en ze zijn beschikbaar voor een ge-sprek. Ze hebben
een goed contact met de vaste bezoekers.
Op de luchthaven werken 65.000 mensen. Onder hen zijn mensen die
trouw gebruik maken van het Stiltecentrum. Een groep moslims komt
dage-lijks bidden en een aantal christenen woont met regelmaat de
vieringen op zondag bij.
VieringenElke zondag is er om 11.00 uur een viering. Het gaat om
een dienst van 30 minuten met een korte overweging en een
Eucharistie- of Avondmaals-viering. Bewust is de tijd gelimiteerd,
want reizi-gers moeten vaak snel door. De vieringen worden in de
Lounges 2 en 3 in verschillende talen aange-kondigd door de
omroeper. De pastores gaan in toerbeurt voor. Het aantal bezoekers
ligt meestal tussen de 4 en de 16 personen. Reizigers komen soms
halverwege binnen en vertrekken met een verontschuldigend gebaar
voordat de zegen wordt uitgesproken om hun vlucht te halen. Dat
komen en gaan is eigen aan Schiphol. Het is bij-zonder dat
reizigers uit alle windstreken en van alle kleuren en
nationaliteiten elkaar vinden op de F-pier. Tijdens de vieringen
ervaren zij verbon-denheid. Voor even komen reizigers (meestal zijn
het transferpassagiers) ‘thuis’.
98
-
Ze worden bij naam gekend en ontmoeten el-kaar. De vredegroet
wordt vaak gedeeld met alle aanwezigen in de ruimte.
De bezoekers worden uitgenodigd om na afloop koffie of thee te
drinken in het kantoortje. Regel-matig leidt dat tot mooie
ontmoetingen.
Tijdens de dienst waakt een vrijwilliger met
be-geleidingsbevoegdheid over de oproeptelefoon, zodat het
pastoraat ook dan bereikbaar is. In spoedgevallen komt de
vrijwilliger direct in actie.
Op bijzondere kerkelijke feestdagen vinden er soms ook vieringen
plaats. Zo ging Gerard voor in de Aswoensdagviering, ter markering
van het be-gin van de Veertigdagentijd en in een dienst op Goede
Vrijdag met lezingen rond de kruisweg-staties. In de Kerstnacht
organiseerden we even-als voorgaande jaren een gezamenlijke viering
met ds. Ruurd van der Weg, geestelijk verzorger van de Koninklijke
Marechaussee. Het werd een dienst met bekende Christmas Carols.
Twee ko-perblazers van de kapel van de Koninklijke Mare-chaussee,
Marnix Coster en Paul van der Schoot, zorgden voor de muzikale
omlijsting. Ruurd en Nico gingen samen voor. Onze vrijwilligers
zorg-den voor het welkom. Ongeveer 30 mensen be-zochten de viering.
Na afloop was er chocolade-melk, wijn en kerstbrood. De bezoekers
toonden zich aangenaam verrast dat ze op Kerstavond op Schiphol
zoiets bijzonders mee mochten maken.
In het gastenboek wordt veel waardering uitge-sproken voor het
Stiltecentrum. Men is de direc-tie van Schiphol en allen die dit
mogelijk maken dankbaar. Een joodse man schrijft: “This is a
bles-sed facility run by blessed + Holy people”.
Logboek van de vrijwilligersWat ons Stiltecentrum werkelijk
bijzonder maakt is dat het geen tempel, geen synagoge, geen kerk en
geen moskee is. Het is een plek met daglicht, waar mensen uit alle
hoeken van de aarde, alle religies en levensbeschouwingen
(religieus of niet) welkom zijn. Dit kan leiden tot bijzondere
ontmoetingen.
Mensen die nog nooit de gelegenheid hebben gehad iemand van een
andere religie te ontmoe-ten, grijpen in alle bescheidenheid hun
kans. Op de F-pier, in niemandsland, vindt dan zomaar een
ontmoeting plaats tussen twee mensen met to-taal verschillende
verhalen, maar misschien wel met een zelfde verlangen…
In het logboek van het Stiltecentrum tekenen vrij-willigers op
hoe hun dienst is verlopen. Een van hen, Ton de Kleijn, heeft een
selectie gemaakt.
- Het blijft mooi om mensen met allerlei verschillende
achtergronden in één ruimte te zien doen wat de kapitein van Jona’s
boot midden in de storm zei: ”Laat iedereen nu bidden tot zijn
eigen God”. Vanmiddag bidden joodse mensen in de richting van de
Klaagmuur, moslims in de richting van Mekka, iemand doet yoga, er
is een boeddhist aan het mediteren en dan komt er ook nog een Rooms
Katholieke religieuze binnen die in een stil hoekje de rozenkrans
gaat bidden. Een schitterend palet.
- Een man ‘sluipt’ naar binnen. Als ik even later ga kijken is
hij in diepe slaap. Ik heb hem voorzichtig gewekt. Kort daarop kwam
een Duit-se heer binnen en vraagt: “Het is hier voor alle religies.
Is het ook voor katholieken?”
- Een groepje van zeven christenen vraagt of zij hier kunnen
bidden. Natuurlijk mag dat. Met gespreide armen staan ze voor het
raam. Als ze vertrekken, geeft hun leider mij een hand om te
bedanken, tenminste, dat denk ik. Maar hij houdt mijn hand stevig
vast en zegt: “U hebt een gehoorprobleem!” Bijna onzichtbaar draag
ik gehoorapparaatjes. Hij blijft me vasthouden en begint te
mompelen. Zegt hij een gebed of wenst hij mij gezondheid? De
anderen heffen hun han-den op met de handpalmen omhoog. Wanneer hij
mij loslaat zegt hij: “Je zult merken dat het overgaat.” Zo word ik
ongevraagd aan ‘een ge-bedsgenezing’ onderworpen.
- Een Zweeds echtpaar kijkt lang rond, stelt vragen over de
organisatie en maakt foto’s. Ze zijn oprecht geïnteresseerd. Hij
blijkt te gaan werken als pastor in het Stiltecentrum van
Stock-holm.
- ’s Ochtends bij binnenkomst vind ik alle deuren gesloten. In
het Stiltecentrum hebben een paar moslims met stoelen en kleedjes
gescheiden ruimtes gecreëerd voor dames en heren. De dames, gehuld
in het zwart, zitten heerlijk te genieten van dadels en drankjes.
Ze hebben nog net geen thee gezet. Ik leg uit dat de ruimte bedoeld
is om te bidden. Een van de heren zit met een tablet te kijken op
Google Earth. Het eten wordt direct opgeruimd en daarna wordt er
gebeden en gelezen.
- Een vader van een jongen, die bij de ramp met de MH17 is
omgekomen, komt op bezoek in het Stiltecentrum. Hij vindt het fijn
om weer even hier te zijn en met Gerard te praten.
- Een Joodse man met grote hoed, uit New York, bidt aan de tafel
en zit later met een Palestijn uit Jeruzalem serieus te praten.
- Zondagmorgen. Alles staat klaar voor de dienst en we zitten te
wachten. De dienstdoende pastor kan elk moment binnenkomen. Dan
verschijnt er een vrouw van midden veertig in de deurope-ning. Ze
zoekt kennelijk iets of iemand, ik stap op haar af. Ze probeert
iets te zeggen, snikkend valt ze in mijn armen. Hortend en stotend
vertelt ze haar verhaal. Bij aankomst op Schiphol heeft ze bericht
ontvangen dat haar vader en haar broer in Noorwegen bij een
auto-ongeluk betrokken zijn geraakt. Haar vader heeft het niet
overleefd, haar broer ligt zwaar gewond in het ziekenhuis. Ik ben
sprakeloos en laat haar huilen. Dan maakt ze zich los: “Mijn
vliegtuig gaat zo, bedankt voor uw aandacht”. En weg is ze……
- Het is een rustige, stille middag. Ik heb een interessant
gesprekje met een Arabische man. Hij vraagt zich af, zoals veel
andere bezoekers, waarom het niet op alle luchthavens geregeld is
zoals op Schiphol. Hij geeft zelf het antwoord: “In mijn land zijn
ze niet zo verdraagzaam en open als hier ….”
- Een intensief gesprek met zeer verdrietige jongeman op weg
naar Chicago. Het lucht hem zichtbaar op.
- Tijdens de (zondagse)viering horen we de omroeper. Er is een
driejarig kind gevonden. In de viering was een moeder met haar
dochtertje. Wij kijken rond. Het meisje is verdwenen. Mijn collega
vrijwilliger haalt het kind op. Wanneer ze terug zijn, realiseert
de moeder zich pas dat haar dochter aan de wandel was gegaan…
- Er komt een passagier binnen die amper Engels spreekt. De man
is wanhopig. Hij komt uit Oman, maar mag niet verder reizen, omdat
zijn papieren niet in orde zijn. In overleg met hem bel ik het
consulaat. Nu kan hij zijn situatie in zijn eigen taal uitleggen.
De medewerker van het consulaat komt naar de luchthaven. Hij regelt
een hotelovernachting en hij vertelt me hoe blij de passagier is
dat ik hem geholpen heb. De ochtend daarna reist de man terug naar
Oman.
- Een jonge Franse student komt overstuur binnenvallen. Hij
heeft net vernomen dat zijn moe-der is overleden; ze woonde in
Mexicostad. Ik neem de tijd om naar hem te luisteren. Hij is zo van
slag dat hij zijn boardingpas is kwijtgeraakt. Gelukkig is deze bij
een Inlichtingenbalie afgegeven. Hij haalt zijn reispapieren op en
vervolgens begeleid ik hem naar de gate. Hij mag als eerste aan
boord. De bemanning ontfermt zich over hem op een geweldige
manier.
1110
-
Ruim 25 vrijwilligers hebben zich het afgelopen jaar met hart en
ziel voor het Luchthavenpastoraat inge-zet. Elke vrijwilliger is
eens in de twee weken een dagdeel in het Stiltecentrum aanwezig als
gastheer of gastvrouw. Zij dragen er in belangrijke mate aan bij
dat het Stiltecentrum een gastvrije plaats is waar bezoekers zich
welkom voelen. Er zijn 7 vrijwilligers die begeleidingsbevoegdheid
hebben. Dit betekent dat zij in voorkomende gevallen maximaal 5
men-sen, met een bezoekerspas, door de securitycon-trole naar een
vliegtuig of naar het Stiltecentrum kunnen begeleiden. Met deze
bevoegdheid kunnen zij de pastores bijstaan of in een drukke
periode een begeleiding of een oproep overnemen.
Naast hun hoofdtaken hebben een aantal vrijwilli-gers een
neventaak: Dethmer Boels is verantwoor-delijk voor de financiële
administratie op kantoor en voor de selectie van de boeken in het
Stiltecentrum. Peter Daas leegt het offerblok in het Stiltecentrum,
houdt de kas bij en zorgt dat zoveel mogelijk vreem-de valuta
worden ingewisseld. Anneke Blom maakt het werkrooster voor de
vrijwilligers. Jan van ’t Slot zit de vrijwilligersvergaderingen
voor en Fransje Hoogendoorn-van Schaik, Elly van Kuijk-Spaans en
Gerrit Medema notuleren bij toerbeurt.Daarnaast maken er ook
vrijwilligers deel uit van diverse commissies. In 2015 waren dat de
volgende commissies: ‘Vorming en toerusting’; ‘Inrichting van het
nieuwe Stilte Centrum’; ‘40-jarig bestaan’ en tenslotte is er de
commissie die zich over het jaar-lijkse vrijwilligersuitje
buigt.
Afscheid en welkomVier nieuwe mensen kwamen begin 2015 ons team
versterken: Dineke Cohen, Jan Hemink, Jean Laurens en Stieneke van
Stam. Jean heeft inmiddels haar taak neergelegd. De overige drie
hebben hun draai gevonden.
Eind 2015 kwam voor een aantal vrijwilligers het moment dat ze
afscheid moesten nemen. Het gaat om: Christa Hündchen, Magdi Labib,
Jean Laurens, Herbert Siebbeles en Victor de Mos. Christa, Magdi en
Herbert hebben jaren deel uitgemaakt van het team van vrijwilligers
en zich van harte ingezet in diverse rollen en functies voor het
pastoraat. We zijn dankbaar voor het vele werk dat zij hebben
verzet.
MultireligieusHet Stiltecentrum op Schiphol heeft een
multireli-gieus karakter. Mensen met uiteenlopende religi-euze
achtergronden wandelen er binnen om rust te vinden. Het team van
pastores en vrijwilligers heeft van oudsher een christelijke
achtergrond. Met de jaren groeide het besef dat het een verrijking
zou zijn als er mensen met een andere religieuze achter-grond tot
de groep vrijwilligers zouden toetreden. Hiervoor is geen
aanpassing van de bestaande struc-tuur nodig. Pastores met een
andere achtergrond zouden eveneens een verrijking vormen, maar het
realiseren daarvan ligt gecompliceerder. Het team heeft er voor
gekozen de groep vrijwilli-gers te verbreden. Dit jaar is Dineke
Cohen het vrij-willigersteam komen versterken. Zij heeft een
jood-se achtergrond. Hopelijk kunnen we hierdoor onze diensten nog
beter op de bezoekers van het Stil-tecentrum afstemmen en herkennen
de bezoekers zich ook in de brede groep vrijwilligers die bij het
pastoraat werkt. Wij hopen dat er in de toekomst meer vrijwilligers
zullen toetreden met een andere dan christelijke achtergrond.
Tegelijk houden we bij de selectie vast aan onze hoge eisen. Het is
belang-rijk dat vrijwilligers de Nederlandse taal goed mach-tig
zijn en dat zij Engels spreken. Een pastoraal hart hebben en goed
kunnen luisteren. Daarbij dienen ze open te staan en respect te
hebben voor mensen met een andere levensbeschouwing en/of culturele
achtergrond.
ToerustingNa rijp beraad hebben we besloten het aantal
verga-deringen te beperken en het aantal studiedagen uit te
breiden. Het jaar 2015 werd een overgangsjaar. Op 12 juni hield dr.
Nico Landman, Universitair Hoofddocent islamologie aan de
Universiteit van Utrecht een verhaal in twee delen: achtergronden
van islamitisch radicalisme, en de islam in Nederland. Op 8 oktober
verzorgde Mw. Marian Huijsser-Ver-schuren van ‘de Essentie’
praktijk (NLP) in Hoofd-dorp een workshop. De workshop was
interactief. Er werd gewerkt aan het bewustzijn van non-verbale en
verbale communicatie. Theoretische onderbou-wing en
ervaringsoefeningen wisselden elkaar af. Centraal stond de vraag:
Hoe sluit je aan bij mensen in een crisissituatie, rekening houdend
met cultuur en achtergrond? Daarbij was ook aandacht voor emoties;
zowel van de ander als van jezelf.
Vrijwilligers
12
Nieuwjaarsreceptie, uitje en Kerstontbijt.De nieuwjaarsreceptie
van januari 2015 had door de grootscheepse verbouwing van de
terminal een be-scheiden karakter. Omdat we op 26 juni een
symposium ter gelegenheid van ons 40-jarig bestaan zouden
organiseren werd besloten op de Nieuwjaarsreceptie alleen
vrijwilligers en bestuursleden uit te nodigen. De receptie vond
plaats op de vide. Als scheidend voorzitter van RKLHP hield Hans
Bartelds voor het laatst een Nieuwjaarsspeech.
Voor het uitje togen de vrijwilligers, pastores en partners op
20 mei 2015 naar de oude bisschopsstad Haar-lem aan het Spaarne. We
werden met koffie en gebak verwelkomd in de St. Bavokerk.
Vervolgens kregen we een rondleiding. Daarna maakten we een
wandeling door het centrum van Haarlem langs hofjes en bijzondere
gebouwen. Aan het einde van de middag streken we neer in de
Jopenkerk, tegenwoordig de brouwerij van het Jopenbier. Aansluitend
genoten we van een diner in de bovenzaal van een restaurant aan de
Grote Markt. Dit diner werd de vrijwilligers aangeboden door SOLS
in verband met ons 40-jarig bestaan. Het was een uitermate geslaagd
uitje. Met name Eva Dalmulder, Jans de Zeeuw-van Rees en Jan van ’t
Slot zijn wij dank verschuldigd voor de organisatie.
Zoals elk jaar was er in december een Kerstontbijt. Tijdens deze
bijeenkomst namen we afscheid van een aantal vrijwilligers en er
werd een aantal persoonlijke toespraken gehouden.
StagiaireIn het afgelopen jaar heeft Elly van Kuijk-Spaans haar
masters-stage gelopen bij ons pastoraat. We kenden Elly al als
vrijwilligster. Tijdens haar stage heeft zij zich verdiept in de
vraag hoe onze vrijwilligers getraind en geschoold willen worden.
Haar aanpak en de resultaten van haar onderzoek zijn te lezen in
haar scriptie: ‘De vrijwilliger centraal: een inventarisatie naar
het ervaren van taken en behoeften aan toerusting bij
vrij-willigers van het Luchthavenpastoraat Schiphol.’ We zijn blij
met de uitkomst van haar onderzoek. Elly blijft betrokken bij de
commissie Vorming en toerus-ting. Eind 2015 is afgesproken dat Lisa
Bakker in de eerste helft van het jaar 2016 haar bachelor stage bij
ons zal vervullen.
13
-
15
40-jarig JubileumIn april bestond het pastoraat op Schiphol 40
jaar. Een bijzondere aanleiding om gelegenheid te ge-ven voor
reflectie en aandacht voor ons werk. Het jubileum werd op 26 juni
in het Schipholgebouw gevierd met een symposium. Het thema was:
‘Luchthavenpastoraat als toegevoegde waarde voor een luchthaven ’.
We mochten collega’s van diverse diensten en organisaties werkzaam
op Schiphol, collega’s en vertegenwoordigers uit de kerken en
vrijwilligers, oud-vrijwilligers en oud-pastores van het
Luchthavenpastoraat op deze dag begroeten. Van de kerkelijke
vertegenwoor-digers waren de bisschop van Haarlem-Amster-dam Mgr.
Jozef Punt, de bisschop van Haarlem Mgr. Dirk-Jan Schoon en ds.
Klaas van der Kamp, algemeen secretaris van de Raad van kerken in
Nederland aanwezig.
Jos Nijhuis, CEO van Schiphol Group, opende de bijeenkomst. Hij
prees de inzet van de pastores en de vrijwilligers met een citaat
van Martin Luther King: ‘Their willingness to go far beyond the
call of duty’. Ook bood hij de luchthavenpastores een geschenk aan
in de vorm van een cheque voor een kunstwerk voor het nieuwe
Stiltecentrum.
Prof. dr. Ruard Ganzevoort, hoogleraar prakti-sche theologie,
was de eerste spreker op het sym-posium. Hij sprak over
‘flitspastoraat’. Als kern van het flitspastoraat ziet hij vooral
het verbin-den van het verhaal van de mens met het verhaal van de
heilige.
Drs. Corine van der Loos, rooms-katholiek geeste-lijk verzorger
van het AMC, was de tweede spre-ker. Zij sprak over de competenties
van de pastor en de ABC-methode in de context van luchthaven en
ziekenhuis.
Dr. Jorien Holsappel, beleidsadviseur van stichting Impact, was
de derde spreker. Zij noemde onder andere vijf principes die ze
vanuit de identiteit bij crisispastoraat belangrijk vindt (deze
komen uit het werk van Hobfoll): een/het gevoel van veilig-heid,
kalmte, zelfredzaamheid, verbondenheid en hoop.
Mgr. Dr. Dick Schoon sloot de rij. Hij typeerde de veranderingen
in de geseculariseerde samenle-ving. Hij noemde het
Luchthavenpastoraat zeer waardevol in een seculiere omgeving, zeker
ook vanuit diaconale optiek.
Marianne de Bie leidde het symposium in goede banen. Na de
presentaties van de sprekers inter-viewde zij Anneke Blom en Peter
Daas, twee vrij-willigers van het eerste uur. Aan het einde van het
symposium werd het boek ‘Oase in een miljoenenstad’ over het
pastoraat op Schiphol gepresenteerd. Het eerste exemplaar werd
aangeboden aan Mgr. M. de Groot, een van de adviseurs vanaf het
eerste uur van het ont-staan van pastorale zorg op de
luchthaven.
De jubileumdag werd afgerond met een gezellig samenzijn onder
het genot van een hapje en een drankje.
Bij de opvang van reizigers hebben we geregeld ondersteuning
nodig. Gelukkig werd deze hulp ook dit jaar weer bijna altijd
gegeven. In 2015 hebben we ruim 300 oproepen voor hulp ontvangen
van onder andere deze organisaties en diensten waar we veel mee
samenwerken.
• De Operational Manager, voor ons het aanspreekpunt betreffende
de operatie. • Het Regiecentrum, zij bemannen ons algemene
telefoonnummer. Met zorg selecteren zij welke telefoontjes wel en
welke niet bij ons thuis horen. • De Informatiebalies. Zij zijn
geregeld de eerste die signaleren dat er iets niet in orde is met
een reiziger. • De afdeling Floormanagement. Ook zij signaleren
probleemsituaties, denken mee en helpen mee.• Het Leger des Heils.
Over en weer doen we een beroep op elkaar. • Het Passenbureau. • De
medewerkers van Security.• De Koninklijke Marechaussee en de
Douane. • Het Mortuarium, een gastvrije plek voor nabestaanden.• De
Geestelijke Verzorging van de Koninklijke Marechaussee. •
Medewerkers van Schiphol Group. We zijn dankbaar dat Cocky Brouwer
een aantal jaren onze contractmanager is geweest; de contacten
waren plezierig en constructief. Vera Hoogendoorn heeft haar taak
overgenomen. We hebben gezamenlijk een goede start gemaakt.
Marianne de Bie en Hans van den Berge leverden een wezenlijke
bijdrage aan het jaarverslag, het boekje over het LHP ‘Oase in een
miljoenenstad’ en aan ons 40-jarig jubileum. Dit zijn slechts
enkele voorbeelden van hun ondersteuning, die voor ons van grote
waarde is. Als pastores worden we vaak getroffen door de
hulpvaardigheid van de op Schiphol werkzame diensten.
Met regelmaat lopen we over de werkvloer. Deze wandelingen zijn
belangrijk om relaties te onder-houden en nieuwe medewerkers te
leren kennen. Het rondlopen bevordert dat medewerkers ons kennen en
met ons meedenken als wij reizigers in nood bijstaan.
14
Samenwerking
Bijzondere gebeurtenissen
40 AARLUCHTHAVENPASTORAAT
26 juni 2015Vanaf Schiphol Plaza rijden er donkerrode
Sternet-bussen naar de halte Schipholgebouw
Parkeren kunt u op P22, het parkeerterrein achter kantoorgebouw
The Base (ingang Energiestraat)
UITNODIG ING
-
Afscheid van Wina HordijkOp 22 oktober heeft Wina afscheid
genomen als luchthavenpastor. Ze werd tijdens een druk be-zochte,
feestelijke afscheidsreceptie in het zonne-tje gezet. De
vrijwilligers zongen een mooi lied. Lovende woorden werden
gesproken door Jan van ’t Slot, onze vergadervoorzitter, Cocky
Brou-wer, accountmanager, Flip Poort, voorzitter SPLS, Marianne de
Bie van Schiphol Group en Nico Sa-rot, collega. Wina werd verrast
toen de speech van Jan van ’t Slot door de komst van burgemees-ter
Theo Weterings van de gemeente Haarlem-mermeer werd onderbroken.
Hij spelde haar een Koninklijke Onderscheiding op: een kroon op
haar vrijwilligerswerk voor kwetsbare mensen in de maatschappij en
haar onvermoeibare inzet op Schiphol.
Aantreden Marieke MeiringZodra bekend werd dat Wina haar taak
wilde neerleggen is de Stichting Protestants Luchtha-venpastoraat
Schiphol (SPLS) gestart met de sol-licitatieprocedure voor een
opvolgster. Dit resul-teerde in de benoeming van ds. Marieke
Meiring per 1 november 2015. Marieke werd gedurende een aantal
dagen ingewerkt door Wina. Door deze overdracht heeft Wina haar
inzichten en een aantal van haar contacten aan Marieke kun-nen
doorgeven.
Public RelationsOp diverse plaatsen in het land werden door
Ma-rieke, Nico en Wina lezingen verzorgd over het werk. Ook
interviewden verschillende landelijke tijdschriften en kranten de
pastores en vrijwil-ligers. We gaven een uitgebreid interview met
mooie foto’s aan ‘OP Schiphol’; het nieuwe maga-zine van Schiphol
Group. Bekendheid op de lucht-haven is en blijft immers
belangrijk.Wina werd benaderd door de IKON en zij partici-peerde in
een aantal korte vieringen op televisie.Het boek ‘Oase in een
miljoenenstad, verhalen uit 40 jaar Luchthavenpastoraat’ verscheen
in juni en werd gepresenteerd op het symposium ter gele-genheid van
ons 40-jarig jubileum.
Ellen Kok kreeg namens SOLS de opdracht het boek te schrijven.
Wina Hordijk was de eind-redacteur. Eén en ander werd bekostigd
door projectsponsoring. Het protestantse Classicaal-Regionaal
Overlegorgaan Noord-Holland, Kerk en Wereld, en een privé sponsor
financierden het boek. Het boek werd gunstig ontvangen en vond
gretig aftrek.
16
Internationale contacten
17
IACAC conferentieIn het kalenderjaar 2014 had Wina zitting in
het bestuur van de IACAC-en in 2015 nam Nico het stokje over. Wij
waren in beide jaren in het bestuur vertegenwoordigd omdat wij in
2014 de IACAC-confe-rentie te Amsterdam hadden georganiseerd.
De conferentie van 2015 werd georganiseerd door het
Luchthavenpastoraat van JFK, New York. In februari vond aldaar de
voorbereidende bestuursvergadering plaats, waarbij de organisatoren
van de conferentie aanschoven. Nico was daarbij aanwezig. Het thema
van de conferentie was ‘Bruggen bouwen’. De conferentie duurde van
dinsdag 6 t/m zondag 10 oktober. De organisatoren deden erg hun
best om de bijeenkomst een interreligieus karakter te geven. De
uitwisseling tussen luchthaven-pastores van over de hele wereld was
bijzonder waardevol.Diaken Lewis Rose trad terug als voorzitter van
de IACAC. De vice-voorzitter Rev. George Lane van Manchester
Airport werd tot voorzitter gekozen en Rev. Pierre de Mareuil, van
Parijs Charles de Gaulle, werd tot vice-voorzitter benoemd. De
conferentie van 2016 is in Parijs.
JFK New York CDG Parijs
Foto: Peter Lowie
-
18
Vrijwilligers: Anneke de BlieckAnneke Blom-BaarsDethmer
BoelsDeirdre Burk Dineke Cohen (vanaf april)Peter DaasEva
DalmulderAnnemarie FakkeldijJan Hemink (vanaf april)Fransje
Hoogendoorn-van Schaik Christa Hündchen (tot december)Ton de Kleijn
Harriët Kroon Elly van Kuijk-Spaans Magdi Labib (tot december)Jean
Laurens (vanaf april t/m december)Gerrit Medema Victor de Mos (tot
december)Hans van de PietermanPetra Ringenaldus-Burgerhout Nico
SchoorlHerbert Siebbeles (tot december)Jan van ’t SlotStieneke van
Stam Tineke te VeldeToos Verkuijl-de Nie John VisserAti de
Zeeuw-Kroesbergen Jans de Zeeuw-van Rees
Teamleden:Ds. Wina Hordijk-van der Zwaag, Protestantse kerk in
Nederland / Remonstrantse Broederschap (tot en met 31 oktober)Ds.
Marieke Meiring-Snijder, Protestantse kerk in Ne-derland /
Remonstrantse Broederschap (vanaf 1 november)Pastoor Nico Sarot,
Oud-Katholieke / Anglicaanse kerkPater Gerard Timmermans SMA, Rooms
Katholieke kerk
Bestuursleden van de Stichting Rooms-Katholiek
Luchthavenpastoraat (RKLHP): Hans Bartelds, voorzitter (tot en met
september)Jos Traudes, voorzitter (vanaf september)Sandra
Kluyskens, secretarisLano Jansen, penningmeesterMieke
Blankers-KasbergenSteven van Weede (adviserend lid namens het
bisdom Haarlem-Amsterdam)
Bestuursleden van de Old-Catholic and Anglican Airport Ministry
(OCAAM): Corinne de Klerk, voorzitter Jaap Wijker, vice-voorzitter
Alex Blok, secretarisIwan Tensen, penningmeester Kees BorstBenjamin
Arthur
Bestuursleden van de Stichting Protestants Luchthavenpastoraat
Schiphol (SPLS): Flip Poort, voorzitterJan Blankert, secretarisHan
Warning, penningmeesterMarja van Gaalen-van Veen, vertegenwoordigt
het SPLS in de PKN-classis HoofddorpAranka Goijert,
vertegenwoordigt het SPLS in de PKN-classis AmsterdamGloria-Jeanne
de Meijer, vertegenwoordigt de Remonstrantse Broederschap in het
SPLS
Deelnemers aan het Voorzittersoverleg: Flip Poort,
voorzitterHans Bartelds (tot en met september)Jos Traudes (vanaf
september)Corinne de Klerk Jan Blankert, eerste secretaris Sandra
Kluyskens, tweede secretarisLano Jansen, eerste penningmeesterHan
Warning, tweede penningmeesterKees Borst
Tijdelijke verhuizing van het LHP-kantoorIn verband met de
verbouwing van de ruimten in Terminal West is ons kantoor tijdelijk
ondergebracht in het gebouw Skyport, kamers 229 - 231. We hopen
halverwege 2016 terug te kunnen gaan naar ons oude kantoor in
Terminal West.
Personalia
19
Overzicht financiële gegevens van ons Samenwerkingsverband over
2015
De pastorale activiteiten op de luchthaven vallen onder de
verantwoordelijkheid van de drie pastores, die verbonden zijn aan
afzonderlijke stichtingen. Vanuit deze drie stichtingen worden de
personele lasten be-taald. Naast de werving van gelden en bijdragen
vanuit de kerkelijke achterbannen van de stichtingen en fondsen
ontving iedere stichting in 2015 € 33.667 van Schiphol Group.
Alle opbrengsten en kosten die verband houden met de directe
werkzaamheden van het pastoraat op Schip-hol worden vanuit de
Stichting Ondersteuning Luchthavenpastoraat Schiphol beheerd. Ter
dekking van deze uitgaven ontvingen wij in 2015 evenals in 2014 een
bijdrage van Schiphol van € 23.000. Ook ontvangen wij jaarlijks
voor parkeerkosten van onze pastores en vrijwilligers een bedrag
van € 7.800. Daarnaast neemt Schiphol alle huisvestingskosten van
het Stiltecentrum en de kantoorruimten voor haar rekening.
Op 31 december 2015 is de overeenkomst met Schiphol afgelopen.
Deze had een duur van 5 jaar. Inmid-dels zijn er afspraken gemaakt
over een nieuw contract met een looptijd van 3 jaar en de
mogelijkheid om dit contract daarna twee maal één jaar te
verlengen. Voor de stichting is een langjarig contract van groot
belang voor de continuïteit van onze werkzaamheden op de
luchthaven. Om deze continuïteit nog verder te versterken streven
wij er naar om met de opbrengsten uit de collectes en giften, als
die niet nodig zijn voor andere doeleinden, een reserve op te
bouwen ter grootte van één jaarbijdrage van Schiphol in de
salariskosten. Deze ‘reserve personeelslasten pastores’ dient er
voor om extra lasten die niet door de af-zonderlijke stichtingen
gedragen kunnen worden, zoals bijvoorbeeld vervanging bij
langdurige ziekte, te kunnen betalen.
De Stichting Ondersteuning Luchthavenpastoraat Schiphol doet
hierbij verslag van het financiële beheer over het afgelopen jaar.
Wij geven een inzicht in de geldstromen die via onze stichting zijn
gelopen en hoe wij de reserves die wij aanhouden, om bij bijzondere
uitgaven in de toekomst te kunnen voorzien in de betalingen,
muteren.
-
Naast de bijdragen vanuit Schiphol Group ontvingen wij in 2015
aan collectes en giften een bedrag van € 7.162 (in 2014 € 6.392).
Doordat wij uit de subsidie van Schiphol ter dekking van onze
directe kosten ook onze extra lasten van dit jaar konden dekken
konden wij wederom dit bedrag geheel aan de ‘reserve
personeelslasten pastores’ toevoegen. Deze reserve bedraagt nu €
84.616.
In 2015 is € 21.913 uitgegeven aan directe kosten voor onze
werkzaamheden op de luchthaven (in 2014 € 17.386). Wij ontvingen
hiervoor een bijdrage van Schiphol Group van € 23.000. Voor
parkeerkosten ontvingen wij € 7.800 en declareerden in 2015 €
6.603. Bij elkaar hielden wij dit jaar dus € 2.284 over op onze
bijdrage van Schiphol.
Daarnaast ontvingen wij aan renteopbrengsten een bedrag van €
1.092. In 2015 heeft het luchthavenpastoraat zijn 40-jarig jubileum
gevierd met een congres, receptie en de uitgifte van het boek ‘Oase
in een Miljoenenstad’. Voor de uitgifte van het boek zijn via de
Stichting Protestants Luchthavenpastoraat Schiphol subsidies
aangevraagd en verkregen. De gesaldeerde kosten van het jubileum
bedragen € 3.313.
De hulp van een pastor kan ook wel eens bestaan uit het geven
van een noodzakelijke financiële bijdra-ge. Bijvoorbeeld het in
schrijnende gevallen geven van kleine vergoedingen aan vertrekkende
migranten of het voor hen betalen van eventuele openstaande boetes.
Hierdoor worden belemmeringen voor de terugkeer van de migrant
opgeheven. Regelmatig ontvangen wij specifiek voor dit doel
bijdragen. Deze bijdragen worden in de ‘reserve hulpverlening’
gestort en de kosten worden in principe ten laste van deze reserve
gebracht. Aangezien deze reserve per 1-1-2015 € 0 was en er geen
nieuwe bijdragen zijn ontvangen, is besloten om het bedrag aan
begeleidingen in 2015 ad € 8.049 (in 2014 € 8.175) te onttrek-ken
aan de algemene reserve. In 2016 zullen wij opnieuw een beroep doen
op de diaconale stichtingen voor bijdragen in deze uitgaven.
Uit het overschot op de bijdragen van Schiphol Group en de
renteopbrengst, in totaal € 3.376, konden wij o.a. de kosten van
het jubileum, in totaal € 3.313, betalen. Wij zijn Schiphol Group
dankbaar dat wij dit overschot hiervoor mochten gebruiken.De
rekening 2015 sluit met een negatief resultaat van € 822 en wordt
ten laste van de algemene reserve gebracht. Deze algemene reserve
bedraagt nu € 10.464.
Resultaten 2015 en begroting 2016
20 21
Onze financiële cijfersOnze ontvangsten en uitgaven over 2014 en
2015 in euro’s:
Bijdrage Schiphol:
In personele lasten
In materiële kosten
Bijdrage Schiphol in parkeerkosten
Collectes en giften Stiltecentrum
Rente en overige baten
Uitgaven:
Bijdrage personele lasten stichtingen
Materiële lasten:
Kosten vrijwilligers Operationele kosten pastores Representatie
en publiciteit Stiltecentrum Organisatie en administratie Kosten
begeleidingen Bijdrage congres 2014 Bijdrage jubileum 2015
Bestuurskosten SOLS Parkeerkosten
Saldo
Als volgt te verdelen over de reserves
Algemene reserve Reserve hulpverleningReserve personeelslasten
pastores
2015 20162014
Begroting *
123.160
31.935
7.000
4.700
1.150
167.945
123.160
8.585 7.070 3.232 1.010 4.0408.500
1.5007.000
164. 097
3.848
101.000
23.000
7.800
7.162
1.092
140.054
100.998
9.429 8.575 1.428
360 2.121 8.049
3.313
6.603
140.876
- 822
- 7.984
7.162
- 822
101.000
23.000
7.800
6.392
1.146
139.338
100.998
8.4414.460 1.481
298 2.706 8.175 2.011
6.620
135.190
4.148
3.469- 5.713
6.392
4.148
-
De positie van onze reserves en de liquiditeiten is als volgt:
ultimo 2014 ultimo 2015
Rekening courant pastoraat 4.889 2.689Bank 93.280 93.469 Kas 600
550 ______ _______
Totaal aan liquiditeiten 98.769 96.708 ======= ======
Ten behoeve van de volgende reserves en te betalen posten:
Algemene reserve 18.448 10.464 Reserve hulpverlening - -Reserve
personeelslasten pastores 77.454 84.616Crediteuren 2.867 1.628
________ _________ 98.769 96.708 ======= ======= De
penningmeesters,Lano JansenHan Warning
‘Kind words can be short and easy to speak, but their echoes are
truly endless.’
Mother Theresa
-
23
