Μαθητές:

Μέλλου Μαίρη Μουτάφης ΝίκοςΜαρκουδάκης Γιώργος Μπέτσης ΓιώργοςΣαμπάνη Σταυρούλα Παυλή Άννα-ΜαρίαΧάμζα Κλέιτον Σούχλα Αθανασία

Μαύρου Αθηνά Μέλλου ΧριστίναΜπαλτάς Φάνης Μοχάμετ ΜοχάμετΟικονόμου Ευαγγελία Παπουτσή ΧρυσούλαΠασχάλη Μαρία Χρονάκης Πέτρος

Πορεία στον Χώρο και τον Χρόνο

ΓΕΛΓΕΛ ΓΑΛΑΤΑΓΑΛΑΤΑ ΤΡΟΙΖΗΝΙΑΣΤΡΟΙΖΗΝΙΑΣΤΜΗΜΑ: Β2ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: Ναταλία Κολοκοτρώνη, ΠΕ03

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ…………………………...…………………………….….…..…2ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ………………………………………...….…......3ΕΙΣΑΓΩΓΗ….…………………………………………………………….….….....….4 Η Ολυμπιακή Εκεχειρία…………………………………………………….......…. 5 Η Ολυμπιακή Φλόγα…………………………………………………………..…....5 Ο Ολυμπιακός Όρκος………………………………………………………..….…. 6ΤΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ....................………....…......7ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: ………………………………..…..…….13 Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή…………………...…………………….……......14 Πού και Πότε……………………………………………………………………....15ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ...……………………………………………………26ΕΙΔΙΚΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ…...……………………………………....……34ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ…………………………...…………………………….….…….39

ΠΗΓΕΣ………………………………………………………………………….……40

1

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

Η έρευνα αποσκοπεί στην:

καταγραφή και ανάδειξη της πορείας των Ολυμπιακών Αγώνων στο χώρο και στο

χρόνο, με συγκεκριμένη αναφορά στις ελληνικές διακρίσεις (λόγω εντοπιότητας της

καταγωγής τους)

ευαισθητοποίηση αναφορικά με τους συνανθρώπους μας οι οποίοι στερούνται της

(αυτονόητης στους υπόλοιπους) πνευματικής και σωματικής αρτιότητας και

ενθάρρυνση όλων των υπολοίπων ώστε να μην παραιτούνται από τις δυσκολίες της

καθημερινότητας.

Ερευνητικά ερωτήματα:

1. Σύντομη ιστορική αναδρομή.

2. Πού και πότε έγιναν οι ‘σύγχρονοι’ Ολυμπιακοί Αγώνες.

3. Ποιες είναι οι ελληνικές διακρίσεις.

4. Ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες: Πρόκληση και προοπτική.

2

ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Επιλέχθηκε ένα θέμα παγκοσμίου ενδιαφέροντος και εμβέλειας, επίκαιρο αλλά και με ιστορικές αναφορές, το οποίο συσχετίζει τον Αθλητισμό με την Ιστορία (Ελληνική και Παγκόσμια). Επομένως πρόκειται για θέμα, τόσο διαχρονικό όσο και ‘διαχωρικό’. Οι (πρωτ)αθλητές με το «ευ αγωνίζεσθαι» αποτελούν υγιή πρότυπα για τους νέους, ενώ η παράμετρος του αθέμιτου ανταγωνισμού (χρήση απαγορευμένων ουσιών), αποτελεί από μόνο του ένα θέμα, οπότε η ένταξή του ως υποθέματος στο παρόν, θα το αδικούσε.Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αποτελούν τη μεγαλύτερη αθλητική και γενικότερα, πολιτισμική γιορτή του πλανήτη, και κομίζουν ένα πανανθρώπινο μήνυμα ειρήνης και αδελφοσύνης όλων των λαών της Γης ως εξέλιξη της αρχαίας «Ολυμπιακής Εκεχειρίας»..Το μάθημα της Γυμναστικής είναι, κατά πολλούς, υποβαθμισμένο στο ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα, και με το παρόν θέμα στοχεύουμε στην ευαισθητοποίηση για την ανάδειξή του σε ‘πρωτεύον’ μάθημα, προκειμένου να επιτευχθεί η ολόπλευρη ανάπτυξη του ανθρώπου μέσα στο σχολικό περιβάλλον (βασικός σκοπός της Εκπαίδευσης).Τέλος, οι Ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες αποτελούν σημαντική παράμετρο του θέματος, μέσω της οποίας στοχεύουμε αφ’ ενός στην κοινωνική ευαισθητοποίηση, αφετέρου στην προβολή τους ως πρότυπα ισχυρής βούλησης, θάρρους και αγάπης για τη ζωή.

Οι μαθητές χωρίστηκαν, κατόπιν κλήρωσης σε 4 ομάδες, 4-άρων ατόμων η καθεμιά. Τα ερευνητικά ερωτήματα ανατέθηκαν –προς διερεύνηση- στις ομάδες (ένα στην κάθε μία), και στη συνέχεια τα αποτελέσματα της κάθε ομάδας συζητήθηκαν στην ολομέλεια. Οι επιμέρους εργασίες των δυο πρώτων ομάδων (και αντίστοιχων ερευνητικών ερωτημάτων) συγχωνεύθηκαν κατά ένα μέρος, η «σύντομη ιστορική διαδρομή» εξελίχθηκε εν μέρει σε εισαγωγή, ενώ προστέθηκε η ενότητα «αγωνίσματα», την οποία ανέλαβε οικειοθελώς η 1η

ομάδα («Ιστορική αναδρομή»). Κύρια μέθοδος υπήρξε η αποδελτίωση των δοθέντων διαδικτυακών πηγών καθώς και η αναζήτηση επιπλέον, η επιλογή των κατάλληλων πληροφοριών, των σχετικών με τη διερεύνηση των ερωτημάτων, η επεξεργασία τους (μετά από τη συλλογή) με συζήτηση τόσο εντός των ομάδων όσο και σε επίπεδο ολομέλειας, και η καταγραφή τους. Οι ομάδες που προέκυψαν με την κλήρωση ήταν σχεδόν ισοδύναμες μεταξύ τους, και ο βαθμός συνεργασίας μέσα σε κάθε ομάδα ήταν ικανοποιητικός, αν και σε κάθε ομάδα υπήρχαν ένα ή δύο άτομα με ελάχιστη συνεισφορά, πράγμα, φαινομενικά τουλάχιστον, αποδεκτό από τα υπόλοιπα μέλη. Η εξωσχολική (συν)εργασία των μαθητών ήταν ελάχιστη, κατά συνέπεια η περισσότερη εργασία λάμβανε χώρα κατά τη διάρκεια της μίας διδακτικής ώρας ανά εβδομάδα. Το θέμα είχε πολλές πτυχές, και οι σχετικές πληροφορίες ήταν εξίσου πολλές, αλλά ήταν αναγκαία η επιλογή κάποιων, εξ όλων, λόγω χρονικού περιορισμού. Ομοίως, λόγω χρονικών περιορισμών, δεν κατέστη εφικτή η περαιτέρω ανάπτυξη του θέματος «Ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες» και η επέκταση του προβληματισμού αναφορικά με τα ΑΜΕΑ. Ελπίζουμε η επιλογή και ένταξη ενός σχετικού βίντεο στο Power Point να διαχειρίζεται ικανοποιητικά το ζητούμενο που είναι η ευαισθητοποίηση αλλά και ένα μάθημα ζωής για όλους μας.

3

Εισαγωγή – Σύντομη ιστορική αναδρομή

Τα «Ολύμπια» (Ολυμπιακοί αγώνες) πρωτάρχισαν το 776 π.Χ. στην Ολυμπία της Ήλιδας (τη σημερινή Ηλεία), με τη συμμετοχή αθλητών απ’ όλο τον Ελληνικό Κόσμο της Αρχαιότητας. Διεξάγονταν προς τιμήν του Ολύμπιου Δία, ανά τετραετία και σε θερινή εποχή πάντοτε, συγκεκριμένα το πενθήμερο από την επόμενη, του θερινού ηλιοστασίου, πανσέληνο. Κατά τη διάρκεια των Αγώνων κηρυσσόταν εκεχειρία και οι πολεμικές επιχειρήσεις διακόπτονταν. Οι αγώνες έγιναν γνωστοί κυρίως τον 5ο και 6ο αιώνα. Στην αρχή διεξαγόταν μόνο ένα αγώνισμα, ο «δρόμος ενός σταδίου (129,27m)».

Οι συμπολίτες των Ολυμπιονικών γκρέμιζαν μέρος από τα τείχη της πόλης τους για να περάσουν, διότι θεωρούσαν ότι με τέτοιους άνδρες η πατρίδα δεν χρειάζεται άλλη θωράκιση.

Από την έβδομη Ολυμπιάδα, και μετά από χρησμό του Δελφικού Μαντείου ως έπαθλο των νικητών καθιερώθηκε ο κότινος, δηλαδή στεφάνι από κλαδί της ιερής αγριελιάς, της βλαστημένης έξω από τον οπισθόδομο του ναού του Διός, της «καλλιστεφάνου ελαίας». Τα κλαδιά της έκοβαν «παίδες αμφιθαλείς».

Η άμιλλα των προγόνων μας για το κλαδί της ελιάς έκανε τόση εντύπωση στους Πέρσες, σε σημείο που να αναφωνήσουν κατάπληκτοι στον αρχηγό της εκστρατείας τους στην Ελλάδα: "παπαί Μαρδόνιε, επί ποίους άνδρας ήγαγες αγωνισομένους ημάς; Οι ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούνται, αλλά περί αρετής".

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες πέρασαν από διάφορες φάσεις ακμής και παρακμής, έως ότου καταργήθηκαν από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Θεοδόσιο τον Μέγα το 393 μ.Χ. ως ειδωλολατρικοί.Με αυτόν τον τρόπο τελείωσε μια περίοδος χιλίων χρόνων κατά την οποία οι Ολυμπιακοί διεξάγονταν συνέχεια κάθε τέσσερα χρόνια.

1503 χρόνια αργότερα αναβίωσαν, χάρις στις ενέργειες δύο ανθρώπων, του Γάλλου Βαρώνου Πιέρ Ντε Κουμπερτέν (1836-1937) (ο εικονιζόμενος αριστερά) και του Έλληνα λόγιου και επιχειρηματία Δημητρίου Βικέλα (1835-1908)

(ο εικονιζόμενος δεξιά). Η Ελλάδα επέμεινε στη μόνιμη τέλεση των αγώνων στην Αθήνα, όμως ο ατυχής πόλεμος με την Τουρκία το 1897 και τα συνακόλουθα οικονομικά προβλήματα (βρισκόμαστε στην εποχή του «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν») ήταν μια επαρκής αιτία για τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή να αναθέσει τους αγώνες στην πατρίδα του Βαρώνου Ντε Κουμπερτέν.

4

Η Ολυμπιακή Εκεχειρία

Συνοπτικά οι όροι της εκεχειρίας (στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες)ήταν οι ακόλουθοι: Όλες οι εχθροπραξίες σταματούσαν, ενώ το κράτος των Ηλείων ανακηρυσσόταν ουδέτερο και προσβάσιμο σε όλους. Οι αθλητές και οι επισκέπτες από πόλεις που βρίσκονταν σε εμπόλεμη κατάσταση μπορούσαν να ταξιδέψουν με ασφάλεια μέσα από εχθρικές περιοχές. Στρατός και όπλα απαγορεύονταν στα εδάφη της Ηλείας. Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας αναστελλόταν η εκτέλεση θανατικής ποινής.

Η Ολυμπιακή Φλόγα

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της αρχαιότητας η αφή της φλόγας γινόταν από τις ακτίνες του ήλιου με τη βοήθεια ενός κοίλου κατόπτρου. Παρέμενε καθ’ όλη τη διάρκεια των αγώνων στο Πρυτανείο της Ολυμπίας, σ’ έναν βωμό αφιερωμένο στη θεά Εστία.

Στους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες η ολυμπιακή φλόγα πρωτοεμφανίστηκε στο Άμστερνταμ το 1928.Στις 20 Ιουλίου 1936 έγινε η πρώτη αφή της Ολυμπιακής Φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία. 3.331 λαμπαδηδρόμοι τη μετέφεραν στο Βερολίνο, όπου άναψε στον βωμό του Ολυμπιακού Σταδίου την 1η Αυγούστου κι έσβησε με τη λήξη τους στις 16 Αυγούστου. Έκτοτε, η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται σε κάθε ολυμπιακή χρονιά μέχρι σήμερα.

5

Ο Ολυμπιακός Ύμνος

Είναι ο επίσημος ύμνος των Ολυμπιακών Αγώνων της σύγχρονης εποχής. Ακούγεται στις τελετές έναρξης και λήξης, κατά τη διάρκεια της έπαρσης και της υποστολής της Ολυμπιακής Σημαίας αντίστοιχα.

Το ομώνυμο ποίημα του Κωστή Παλαμά, μελοποιημένο από τον Σπυρίδωνα Σαμάρα, ακούστηκε για πρώτη φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 1896, και παιζόταν έως τους Ολυμπιακούς του Λονδίνου το 1908.

Το 1912 αντικαταστάθηκε από το θριαμβευτικό εμβατήριο του σουηδού Χέλμερ Αλεξάντερσον για τους αγώνες της Στοκχόλμης. Από τότε συνηθιζόταν σε κάθε Ολυμπιάδα ένα τοπικός συνθέτης να γράφει τον επίσημο ύμνο των αγώνων.

Το 1954 η Δ.Ο.Ε. προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό για τη σύνθεση του επίσημου Ολυμπιακού Ύμνου, βασισμένου στους στίχους των «Επινικίων» του Πινδάρου. Η επιτροπή, που απαρτιζόταν από μεγάλα ονόματα της λόγιας μουσικής, όπως η Νάντια Μπουλανζέ, ο Τζιανφραντσέσκο Μαλιπιέρο, ο Πάμπλο Καζάλς, ο Ααρών Κόπλαντ, ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς και Κάρλος Τσάβες, επέλεξε τη σύνθεση του Πολωνού Μίχαλ Σπίζακ, η οποία παίχτηκε για πρώτη φορά στην τελετή έναρξης των Μεσογειακών Αγώνων της Βαρκελώνης το 1955 και στη συνέχεια στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Κορτίνα ντ’ Αμπέτσο (1956) και τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης την ίδια χρονιά.

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή άλλαξε γνώμη και αποφάσισε να επιστρέψει πίσω στις «ρίζες». Αρχής γενομένης από τους Ολυμπιακούς της Ρώμης (1960) καθιέρωσε τον «Ολυμπιακό Ύμνο» των Σαμάρα / Παλαμά ως τον επίσημο ύμνο των Ολυμπιακών

Αγώνων.

6

Αρχαίο πνεύμα αθάνατο, αγνέ πατέρατου ωραίου, του μεγάλου και του αληθινού,κατέβα, φανερώσου κι άστραψε εδώ πέραστη δόξα της δικής σου γης και τ‘ ουρανού.

Στο δρόμο και στο πάλεμα και στο λιθάρι,στων ευγενών αγώνων λάμψε την ορμήκαι με τ' αμάραντο, στεφάνωσε, κλωνάρικαι σιδερένιο πλάσε και άξιο το κορμί.

Κάμποι, βουνά και πέλαγα φέγγουν μαζί σουσαν ένας λευκοπόρφυρος μέγας ναός

και τρέχει στο ναό εδώ προσκυνητής σου,αρχαίο πνεύμα αθάνατο, κάθε λαός.

ΤΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

1. Στην Αρχαία Ελλάδα

Οι Ελλανοδίκες:

Ήταν οι δικαστές των Ελλήνων. Αρχικά, η θέση τους ήταν κληρονομική. Μετά το 584 π.Χ., όλοι οι πολίτες της Ήλιδας μπορούσαν ν' αναλάβουν αυτή τη θέση. Ο αριθμός τους κυμαινόταν από δύο (584 π.Χ.) σε εννέα (480 π.Χ.), δώδεκα (368 π.Χ.) και μετά μειώθηκε σε δέκα (348 π.Χ.). Κατά τη διάρκεια των αγώνων κατοικούσαν στο Ελλανοδικείο, ένα μεγάλο κτήριο στην αγορά της πόλης, και φορούσαν πορφυρούς χιτώνες για να ξεχωρίζουν.

Ήταν υπεύθυνοι για την απονομή των επάθλων στους νικητές και την επιβολή τιμωρίας και προστίμων στους παραβάτες των κανονισμών. Για να προάγουν τους αγώνες και να εξασφαλίσουν ένα άψογο τελικό θέαμα, επέβλεπαν τους αθλητές το μήνα της προπόνησης, επέλεγαν αυτούς που είχαν προετοιμαστεί ικανοποιητικά και απέρριπταν εκείνους με τις χαμηλές επιδόσεις. Η κρίση τους δεν αφορούσε μόνο το ζήτημα της σωματικής επίδοσης, αλλά και το χαρακτήρα και το ήθος των αθλητών. Σύμφωνα με τον Φιλόστρατο (περίπου 3ος αιώνας π.Χ.):«Εκεί, η μέθοδος προγύμνασης και το είδος των ασκήσεων αποφασίζεται από άλλους κι ο ελλανοδίκης, και όχι ο προπονητής, με δική του πρωτοβουλία και χωρίς κανέναν περιορισμό οργανώνει τα πάντα, σύμφωνα με τις συγκεκριμένες συνθήκες που ισχύουν κάθε φορά. Και ο ελλανοδίκης έχει το μαστίγιο στη διάθεσή του, όχι μόνο για τον αθλητή αλλά και για τον προπονητή, και το χρησιμοποιεί σε κάθε περίπτωση ανυπακοής στις διαταγές του. Και όλοι είναι υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται με τις διαταγές των ελλανοδικών, καθώς αυτοί που τις παραβιάζουν μπορούν να αποβληθούν από τους αγώνες αμέσως.»

Τα αγωνίσματα:

Μοναδικό αγώνισμα στους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες ήταν ο δρόμος ενός σταδίου (129,27 μέτρα), και ολυμπιονίκης υπήρξε ο Ηλείος Κόροιβος, ενώ η διάρκεια των αγώνων ήταν μια ημέρα μόνο. Από τους δέκατους τέταρτους Ολυμπιακούς αγώνες, το 724 π.Χ., άρχισε η τέλεση και άλλων αγωνισμάτων, ώστε να γίνουν, στους κλασσικούς χρόνους, δέκα οκτώ, και η διεξαγωγή τους να διαρκεί πέντε ημέρες, από την 77η Ολυμπιάδα, το 472 π.Χ. και ύστερα.Διαδοχικά είχαν ενταχθεί ο δίαυλος (δηλαδή ο δρόμος δύο σταδίων) το 724 π.Χ., η πάλη και το πένταθλο το 708 π.Χ., η πυγμαχία το 688 π.Χ., και ύστερα άλλα ακόμη. Συγκεκριμένα:

Πυγμή (Πυγμαχία)

7

Από τα παλαιότερα αθλήματα, συμπεριλήφθηκε στα ολυμπιακά αγωνίσματα το 688 π.Χ. και η πυγμή παίδων εισήχθη στο ολυμπιακό πρόγραμμα το 616 π.Χ. Στη μυθολογία ως ιδρυτής του αγωνίσματος αναφέρεται ο Απόλλωνας, ο οποίος νίκησε και σκότωσε το Φόρβαντα, έναν πυγμάχο που προκαλούσε τους ταξιδιώτες που περνούσαν από τους Δελφούς να αναμετρηθούν μαζί του. Ο Απόλλωνας, επίσης, νίκησε σε αγώνα πυγμής και τον Άρη στην Ολυμπία.

Ιππικοί αγώνες Τα ιππικά αγωνίσματα τελούνταν στην Ολυμπία και περιελάμβαναν ιπποδρομία κελήτων δηλαδή αγώνισμα με αναβάτη και τέλειο ίππο (άλογο ενός έτους) από το 648 π.Χ., κάλπη (ιπποδρομία φοράδων) το 496 π.Χ., και ιπποδρομία πώλων (ημιόνων) το 256 π.Χ. Τα αγωνίσματα αρματοδρομίας με τη σειρά που εμφανίστηκαν στην Ολυμπία ήταν τέθριππον (άρμα με τέσσερα άλογα) το 680 π.Χ., απήνη (άρμα που έσερναν δύο ημίονοι) το 500 π.Χ., συνωρίς (άρμα με δύο άλογα) το 408 π.Χ., τέθριππον πώλων το 384 π.Χ. και συνωρίς πώλων το 268 π.Χ.

ΠάληΠρόκειται για το παλαιότερο και πλέον διαδεδομένο άθλημα στον κόσμο. Η πάλη ως ανεξάρτητο αγώνισμα και ως μέρος του πεντάθλου εισήχθη στους Ολυμπιακούς Αγώνες

το 632 π.Χ. Μεγάλη αξία δινόταν σε αυτήν ως μία μορφή στρατιωτικής άσκησης. Το άθλημα αυτό είχε τα εξής είδη:Ορθία πάλη: σκοπός αυτού του είδους πάλης ήταν οι παλαιστές να ρίξουν απλώς τον αντίπαλο στο έδαφος. Αλίνδησις: σε αυτό το είδος πάλης γυμναζόταν κυρίως το κάτω μέρος του σώματος και τα χέρια.

ΑκόντιοΟι αρχαίοι Έλληνες φρόντιζαν να ασκούνται συχνά στη ρίψη του ακοντίου, αφού αυτό αποτελούσε το βασικό επιθετικό τους όπλο. Οι αθλητές του αγωνίσματος συναγωνίζονταν στα εξής είδη:Εκηβόλος ακοντισμός: Η ρίψη ακοντίου γινόταν στο Στάδιο και στις απεικονίσεις αγγείων φαίνεται ότι ο αθλητής ξεκινούσε από κάποιο σταθερό σημείο, πιθανόν από τη βαλβίδα του στίβου, κάνοντας μερικά βήματα πριν το πετάξει. Στοχαστικός ακοντισμός: Η ρίψη ακοντίου σε στόχο γινόταν συνήθως από άλογο.

8

ΔίσκοςΟ δίσκος συγκαταλέγεται στα αγωνίσματα που η αφετηρία τους δεν σχετίζεται με στρατιωτικά γυμνάσια ή αγροτικές εργασίες. Οι φυσικές κινήσεις του αθλητή ρίψης δίσκου δεν έχουν αλλάξει σημαντικά από την Αρχαιότητα έως σήμερα. Μάλιστα, η

τεχνική ήταν πολύ κοντά σε αυτή της σημερινής τεχνικής ελεύθερης ρίψης. Οι πρώτες περιγραφές αυτού του αγωνίσματος βρίσκονται στην Ιλιάδα του Oμήρου και στους επιτάφιους αγώνες που διοργάνωσε ο Αχιλλέας προς τιμήν του νεκρού του φίλου Πατρόκλου. Στην Οδύσσεια, στους αγώνες των Φαιάκων προς τιμήν του Οδυσσέα, στο δίσκο κέρδισε ο ίδιος ο Ιθακήσιος ήρωας. Στην ελληνική μυθολογία, ο δίσκος έχει συνδεθεί με διαφόρους θανάτους από ατύχημα, όπως, για παράδειγμα, εκείνον του Υακίνθου τον οποίο ο φίλος του Απόλλωνας σκότωσε κατά λάθος με το δίσκο, όταν το φύσημα του Ζεφύρου τον έβγαλε από την πορεία του.

ΆλμαΣτους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες το άλμα διεξαγόταν στο πλαίσιο κυρίως του πεντάθλου και σπανιότατα ως ξεχωριστό αγώνισμα. Εθεωρείτο ιδιαίτερα επίπονο, επειδή απαιτούσε ταυτόχρονα συντονισμό των μελών του αθλητή και συγχρονισμό των κινήσεών του. Αντίθετα με το σύγχρονο άλμα, όπου ο μόνος εξοπλισμός του άλτη είναι τα αθλητικά του παπούτσια, στους αρχαίους Ολυμπιακούς χρησιμοποιούσαν λίθινα ή μολύβδινα βάρη, τους αλτήρες.

Παγκράτιο (συνδυασμός πάλης-πυγμής)Ανήκε στην κατηγορία των βαρέων αγωνισμάτων και προστέθηκε στο ολυμπιακό πρόγραμμα για τους άνδρες το 648 π.Χ., στην 33η Ολυμπιάδα, και για τους παίδες το 200 π.Χ., στην 145η Ολυμπιάδα. Σύμφωνα με τη μυθολογία, το παγκράτιο αποδίδεται στον ήρωα Θησέα, ο οποίος συνδύασε την πάλη και την πυγμαχία για να εξοντώσει τον Μινώταυρο.

ΠένταθλοΠροστέθηκε το 708 π.Χ., στην 18η Ολυμπιάδα, και αποτελούνταν από πέντε αγωνίσματα δίσκο, ακόντιο, άλμα, δρόμο και πάλη. Ο δρόμος και η πάλη ήταν και ξεχωριστά αγωνίσματα στους πανελλήνιους αγώνες, όμως το άλμα, ο δίσκος και το ακόντιο διεξάγονταν μόνο ως μέρος του

9

πεντάθλου. Πιθανότατα το πένταθλο να ξεκινούσε με το δρόμο ή με το άλμα. Το βέβαιο πάντως είναι ότι τελείωνε με την πάλη.

Αγώνες κηρύκων και σαλπιγκτών

Στην Ολυμπία διακρίνονταν, εκτός από τους αθλητές, οι κήρυκες και οι σαλπιγκτές. Αυτοί συμμετείχαν σε αγώνες που εισήχθησαν στην 96η Ολυμπιάδα, το 396 π.X., και οι νικητές είχαν προνομιακό ρόλο κατά την τέλεσή τους. Πιο συγκεκριμένα, επειδή πολλοί ικανοί κήρυκες και σαλπιγκτές διεκδικούσαν την τιμή να αναγγέλλουν τα αγωνίσματα και τους νικητές ή να σαλπίζουν στον ιππόδρομο, καθιερώθηκαν και γι’ αυτούς αγώνες. Έτσι, όσοι νικούσαν αποκτούσαν το προνόμιο να σαλπίζουν και να ανακοινώνουν τους αθλητές κατά την Ολυμπιάδα.

ΑΓΩΝΕΣ ΔΡΟΜΟΥ

Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα αγωνίσματα. Η πρώτη αναφορά σε αυτό γίνεται στον Όμηρο, στην Ιλιάδα, όπου νικητής ανακηρύχθηκε ο Οδυσσέας. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ιδαίος Ηρακλής, πρόγονος του γενάρχη των Ηλείων, ήταν εκείνος που πρώτος οργάνωσε το άθλημα του δρόμου. Επιπλέον, όρισε το μήκος του σταδίου (600 πόδια) στην Ολυμπία, έβαλε τους αδελφούς του Κουρήτες να αγωνιστούν και στεφάνωσε το νικητή με στεφάνι από αγριελιά. Τα παιδιά διδάσκονταν από μικρή ηλικία τις τεχνικές και

τη φιλοσοφία του δρόμου και η συνεχής, καθημερινή άσκησή τους σε αυτόν αποτελούσε βασικό μέρος της αγωγής τους. Άλλωστε, και ο Πλάτων στους Νόμους του έχει τονίσει τη σημασία του αγωνίσματος στη γενικότερη προετοιμασία των νέων στον πόλεμο. Οι αγώνες δρόμου γίνονταν στο Στάδιο, το μήκος του οποίου διέφερε από πόλη σε πόλη, εφόσον διέφερε ο πους που χρησιμοποιούνταν ως μονάδα μέτρησης. Για παράδειγμα, το Στάδιο στην Ολυμπία είχε μήκος 192,28 πόδια, στους Δελφούς 177,5 και στην Αθήνα 184,96. Ένας ισόπεδος χώρος δίπλα σε λόφους ή σε πλαγιές αποτελούσε τη συνήθη επιλογή για την κατασκευή ενός Σταδίου. Αρχικά, η αφετηρία και το τέρμα του στίβου καθορίζονταν από απλές γραμμές χαραγμένες στο χώμα. Από τον 5ο αι. π.χ., στα σημεία αυτά τοποθετήθηκαν οι βαλβίδες, δηλαδή μόνιμες μακρόστενες λίθινες πλάκες σκαλισμένες κατά μήκος με δύο παράλληλες εγκοπές. Οι θέσεις των δρομέων διαχωρίζονταν από πασσάλους τοποθετημένους σε κοιλότητες. Στην Ύστερη Κλασική εποχή επινοήθηκε μία μηχανή άφεσης, η ύσπληξ, που βασίστηκε στην τεχνολογία του καταπέλτη.

10

Θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει μία σημαντική μεταβολή στους αγώνες δρόμου, εφόσον εξασφάλιζε την ταυτόχρονη εκκίνηση όλων των αθλητών, αποκλείοντας έτσι οποιαδήποτε μεροληψία από πλευράς κριτών. Στα αγωνίσματα δρόμου με μήκος μεγαλύτερο του σταδίου το σημείο στροφής οριζόταν από πάσσαλο ή κιονίσκο και ονομαζόταν καμπτήρ. Όσον αφορά τους δρομείς, αρχικά φορούσαν ένα κομμάτι ύφασμα γύρω από τη μέση τους. Αργότερα, αυτό εγκαταλείφθηκε και οι αθλητές έτρεχαν εντελώς γυμνοί. Μόνη εξαίρεση ήταν ο οπλίτης δρόμος, στον οποίο οι αθλητές φορούσαν κράνος και κνημίδες και κρατούσαν ασπίδες. Ωστόσο, τον 5ο αι. π.χ. καταργήθηκαν οι κνημίδες και μετά τον 4ο αι. π.χ. και το κράνος, οπότε οι δρομείς έτρεχαν μόνο με τη βαριά ξύλινη, επενδυμένη με χαλκό, ασπίδα.

Στάδιο Ήταν ο βασικός αγώνας ταχύτητας και το παλαιότερο αγώνισμα. Στην Ολυμπία ήταν το μόνο αγώνισμα από την 1η (776 π.Χ.) έως τη 13η Ολυμπιάδα (728 π.χ.). Εξαιτίας μάλιστα της σπουδαιότητάς του, συνηθιζόταν ο νικητής του σταδίου να δίνει το όνομά του σε κάθε Ολυμπιάδα.Δίαυλος Ήταν επίσης αγώνας ταχύτητας, κατά τον οποίο οι δρομείς τρέχοντας σε τετράδες έπρεπε να καλύψουν την απόσταση δύο σταδίων. Εισήχθη στο πρόγραμμα των ολυμπιακών αγωνισμάτων στην 14η Ολυμπιάδα (724 π.Χ.) και, όπως και στο στάδιο, γίνονταν προκριματικοί και τελικοί αγώνες.Δόλιχος Ήταν δρόμος αντοχής, όπου οι αθλητές έπρεπε να καλύψουν απόσταση 724 σταδίων (1.400-4.800 μ.). Το αγώνισμα αυτό εισήχθη στο πρόγραμμα στην 15η Ολυμπιάδα (720 π.Χ.) και ως πρώτος νικητής αναφέρεται ο Άκανθος από τη Λακωνία. Ο δόλιχος θεωρείται ότι προήλθε από τις αποστάσεις που διένυαν οι κήρυκες της ιερής εκεχειρίας και οι ημεροδρόμοι ή δρομοκήρυκες, οι αγγελιαφόροι, δηλαδή, που μετέφεραν ειδήσεις και μηνύματα σ’ όλη τη χώρα.

ΟπλίτηςΉταν δρόμος ταχύτητας και ένα από τα πλέον θεαματικά αγωνίσματα. Οι δρομείς κάλυπταν την απόσταση δύο σταδίων -σπανιότερα τεσσάρων- φέροντας κράνος, κνημίδες και ασπίδα. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στο ναό του Δία στην Ολυμπία φυλάσσονταν 25 τέτοιες ασπίδες, που μοιράζονταν στους οπλιτοδρόμους, έτσι ώστε όλοι οι αθλητές να φέρουν ασπίδες ίδιου βάρους. Το αγώνισμα αυτό εισήχθη στο πρόγραμμα στην 65η Ολυμπιάδα (520 π.Χ.) και, σύμφωνα με την παράδοση, γινόταν προς τιμήν κάποιου ήρωα που έπεσε μαχόμενος.Η εκκίνηση όλων των δρομέων ήταν ταυτόχρονη, μ’ ένα συγκεκριμένο σύνθημα, και όσοι ξεκινούσαν νωρίτερα μαστιγώνονταν ή και αποβάλλονταν. Υπήρχε ένας κώδικας τιμής που ακολουθούσαν όλοι οι αθλητές, σύμφωνα με τον οποίο δεν επιτρεπόταν να εμποδίζουν τους αντιπάλους τους σπρώχνοντάς τους, χτυπώντας τους ή συγκρατώντας τους, και κυρίως απαγορευόταν οποιαδήποτε σχέση των αθλητών με την δωροδοκία και την μαγεία.

11

2. ΣήμεραΟι προϋποθέσεις για την ανάδειξη ενός αθλήματος σε ολυμπιακό:Σύμφωνα με τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (Δ.Ο.Ε.), για να συμπεριληφθεί ένα άθλημα στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες πρέπει αυτό το άθλημα να διεξάγεται σε τουλάχιστον 75 χώρες και σε 4 ηπείρους από άντρες, ενώ σε τουλάχιστον 40 χώρες και σε 3 ηπείρους από γυναίκες. Αντίστοιχα για τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, ένα άθλημα συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα αν διεξάγεται σε τουλάχιστον 25 χώρες και σε 3 ηπείρους τόσο από άνδρες, όσο και από γυναίκες). Επομένως, τα αθλήματα που διεξάγονται στους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν είναι πάντοτε τα ίδια. Αναφορικά με τις πρόσφατες Ολυμπιάδες έχουμε τα κάτωθι αθλήματα:

Καταδύσεις Στίβος

Κολύμβηση Αντιπτέριση

Συγχρονισμένη κολύμβηση Καλαθοσφαίριση

Υδατοσφαίριση Πυγμαχία

Κανόε καγιάκ (σπριντ) ΞιφασκίαΚανόε καγιάκ (σλάλομ) Χόκεϊ επί χόρτουΠοδηλασία BMX Ποδόσφαιρο

Ορεινή Γκολφ

Δρόμου Χειροσφαίριση

Πίστας Τζούντο

Ενόργανη Μοντέρνο πένταθλο

Ρυθμική Κωπηλασία

Τραμπολίνο Ράγκμπι σέβενς

Μπιτς βόλεϊ Ιστιοπλοΐα

Πετοσφαίριση Σκοποβολή

Ιππασία / Nτρεσάζ Επιτραπέζια αντισφαίριση

Ιππασία / Τρίαθλο Τάε κβον ντο

Ιππασία / Εμπόδια Αντισφαίριση

Ελευθέρα πάλη Τρίαθλο

Ελληνορωμαϊκή πάλη Άρση βαρών

Τοξοβολία  

12

ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

Είναι γνωστό ότι κατά τον 17ο αιώνα γινόταν κάποια γιορτή, η οποία έφερε το όνομα «Ολυμπιακοί αγώνες«, στην Αγγλία. Παρόμοιες εκδηλώσεις ακολούθησαν στους επόμενους αιώνες σε Γαλλία και Ελλάδα οι οποίες όμως ήταν μικρής έκτασης και σίγουρα όχι διεθνείς. Το ενδιαφέρον για τους Ολυμπιακούς μεγάλωσε όταν ανακαλύφθηκαν τα ερείπια της αρχαίας Ολυμπίας από Γερμανούς αρχαιολόγους στα μέσα του 19ου αιώνα.

Ο Εδεσσαίος λόγιος Μηνάς Μηνωίδης, που τότε δίδασκε την αρχαία ελληνική γλώσσα σε πανεπιστήμιο του Παρισίου, μετέφρασε και δημοσίευσε στη γαλλική το "Γυμναστικό" του Φιλόστρατου (1858), και τη συνόδευσε με κείμενό του, περί της ανάγκης αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων.

Λίγο αργότερα, ο βαρώνος Πιέρ ντε Κουμπερτέν, ο οποίος ήταν Γενικός Γραμματέας των γαλλικών αθλητικών σωματείων, προσπαθούσε να δικαιολογήσει την ήττα των Γάλλων στον Γαλλοπρωσικό πόλεμο (1870-1871). Πίστευε ότι ο λόγος της ήττας ήταν επειδή οι Γάλλοι δεν είχαν αρκετή φυσική διαπαιδαγώγηση και ήθελε να την βελτιώσει. Ο Κουμπερτέν ήθελε επίσης να ενώσει της εθνότητες και να φέρει μαζί την νεολαία με τον αθλητισμό παρά να γίνονται πόλεμοι. Πίστευε ότι η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων θα πετύχαινε και τους δύο πιο πάνω σκοπούς του.

Σε ένα συνέδριο στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης στο Παρίσι που έγινε από τις 16 μέχρι τις 23 Ιουνίου, το 1894 παρουσίασε τις ιδέες του σε ένα διεθνές ακροατήριο. Την τελευταία μέρα του συνεδρίου αποφασίστηκε να διεξαχθούν οι πρώτοι μοντέρνοι Ολυμπιακοί αγώνες το 1896 στην Αθήνα, την πόλη και την χώρα που τους γέννησε. Έτσι γεννήθηκε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) για να διοργανώσει τους Αγώνες με πρώτο πρόεδρο τον Μακεδόνα Δημήτριο Βικέλα, γενικό γραμματέα τον βαρώνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν και μέλη προσωπικότητες από διάφορα κράτη.

Από το 1896 έως σήμερα έχουν λάβει χώρα 22 Ολυμπιακοί Αγώνες, ενώ τρεις (1916, 1940, 1944) δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω των A΄ και B΄ Παγκοσμίων Πολέμων. Oι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1900 (Παρίσι) και 1904 (Άγιος Λουδοβίκος, HΠA) θεωρούνται «αποτυχημένοι» διότι αποτέλεσαν απλά τμήματα μεγάλης Διεθνούς Έκθεσης και εορταστικής εκδήλωσης. Η αποτυχία τους δεν έπεισε τον Κουμπερτέν για την ανάγκη να επιστρέψουν οι αγώνες στην Αθήνα και να τελούνται μόνιμα εκεί, όπως επιθυμούσαν οι Έλληνες και οι ξένοι αθλητές μετά το τέλος των Αγώνων της Αθήνας το 1896.

13

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (Δ.Ο.Ε.)

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ιδρύθηκε στις 23 Ιουνίου 1894 από το Γάλλο Βαρώνο Pierre de Coubertin, με την επιθυμία να αναβιώσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ελληνικής Αρχαιότητας. Η Δ.Ο.Ε. είναι ένας διεθνής μη κυβερνητικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός και αποτελεί το δημιουργό

του Ολυμπιακού Κινήματος. Τα μέλη της Δ.Ο.Ε., οι αποκαλούμενοι Αθάνατοι, είναι 113 (μεταξύ των οποίων και 10 εν ενεργεία αθλητές) καθώς και 20 επίτιμα μέλη. Η Ολυμπιακή Χάρτα περιλαμβάνει τις θεμελιώδεις αρχές, τους κανόνες και τους παράπλευρους νόμους που έχει υιοθετήσει η Δ.Ο.Ε. Το περιεχόμενό της είναι προσανατολισμένο στην εξυπηρέτηση του κύριου σκοπού του Ολυμπιακού Κινήματος, το οποίο ενσαρκώνει η Δ.Ο.Ε., και ο οποίος δεν είναι άλλος από τη συνεισφορά στο κτίσιμο ενός καλύτερου, ειρηνικού κόσμου. Αυτό, σύμφωνα με τη Χάρτα, μπορεί να γίνει εκπαιδεύοντας τη νεολαία με τον αθλητισμό χωρίς διακρίσεις οποιασδήποτε φύσης και μέσα στο Ολυμπιακό Πνεύμα, το οποίο απαιτεί αμοιβαία κατανόηση, φιλία, αλληλεγγύη και ευγενή άμιλλα. Βασικός στόχος της Δ.Ο.Ε.: ''Η ολοκλήρωση του Ολυμπιακού Κινήματος''

Το Ολυμπιακό Πνεύμα συμπύκνωνε στην κλασσική του σύλληψη την παραίνεση του «Νους υγιής εν σώματι υγιή». Μέσα από την καλλιέργεια και την εμπέδωση της ευγενούς άμιλλας στη διάρκεια των αγώνων, ο αθλητής εξευγενίζει την ψυχή του, εξυψώνει το νου του και γυμνάζει το σώμα του. Αυτή η πολλαπλή εκπαιδευτική διαδικασία η οποία προάγεται χάρη στον αθλητισμό, είναι όλη η φιλοσοφία του Ολυμπιακού Κινήματος. Ο αθλητισμός, σύμφωνα με το Ολυμπιακό Ιδεώδες, μπορεί να διδάξει στους ανθρώπους τον ευγενή συναγωνισμό προτείνοντας οι ηττημένοι να αντιμετωπίζονται με σεβασμό και οι

νικητές με τιμή. Αυτή η προσέγγιση καλλιεργεί ευγενή αισθήματα τα οποία είναι εξαιρετικά χρήσιμα και σε άλλες πτυχές της ζωής.Εξάλλου το Ολυμπιακό Κίνημα απηχεί την πίστη ότι ο αθλητισμός μπορεί να γκρεμίσει τα τείχη των διαφορών στη γλώσσα, τον πολιτισμό, τη θρησκεία, την εθνικότητα, την ηλικία και το φύλο και να χτίσει γέφυρες μεταξύ όλων των ανθρώπων για την προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης. Προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της ειρήνης και της κατανόησης μεταξύ των λαών, η Δ.Ο.Ε. προωθεί την ιδέα της Ολυμπιακής Εκεχειρίας κατά τη διάρκεια των

Ολυμπιακών Αγώνων. 

14

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΤΕ

Αθήνα (Ελλάδα) 1896

Οι Αγώνες είχαν μεγάλη επιτυχία και υπήρξε μεγάλη συμμετοχή του ελληνικού κοινού, ιδιαίτερα στο Παναθηναϊκό Στάδιο, το μοναδικό Ολυμπιακό στάδιο που χρησιμοποιήθηκε κατά τον 19ο αιώνα. Σημαντική στιγμή για τους Έλληνες ήταν η νίκη του Σπύρου Λούη στον Μαραθώνιο. Πιο επιτυχημένος αθλητής των Αγώνων αναδείχθηκε ο Γερμανός παλαιστής και γυμναστής Καρλ Σούμαν, ο οποίος κέρδισε συνολικά τέσσερα χρυσά μετάλλια.Οι πρώτοι σύγχρονοι

Ολυμπιακοίί Αγώνες γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Αν και οι αθλητές που πήραν μέρος δεν ξεπερνούσαν τους 250, ήταν η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση που έγινε ποτέ. Οι Έλληνες αξιωματούχοι και το κοινό ήταν ενθουσιασμένοι, και ζήτησαν να

έχουν το μονοπώλιο των αγώνων.

Παρίσι (Γαλλία) 1900

Οι δεύτεροι Ολυμπιακοί Αγώνες της σύγχρονης ιστορίας διεξήχθησαν στη γαλλική πρωτεύουσα από τις 14 Μαΐου έως τις 28 Οκτωβρίου. Η μεγάλη διάρκειά τους οφείλεται στη σύνδεσή τους με την 3η Διεθνή Έκθεση των Παρισίων. Η εμπορευματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν γεγονός, μόλις τέσσερα χρόνια μετά την αναβίωσή τους στην Αθήνα. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Παρίσι απείχαν από το ολυμπιακό πνεύμα που διέκρινε τους

αντίστοιχους της Αθήνας. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες πλαισίωσαν τις λοιπές εκδηλώσεις της Παγκόσμιας Έκθεσης του Παρισιού, σε μια Ευρώπη που γνώριζε την μπελ επόκ της και επεκτεινόταν σε ολόκληρο τον

15

κόσμο. Ως αποτέλεσμα, πολλοί συμμετέχοντες αθλητές αντιλήφθηκαν ότι είχαν λάβει μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες ύστερα από χρόνια. Στους Αγώνες αυτούς δεν δόθηκαν χρυσά μετάλλια. Για την πρώτη θέση δόθηκε ασημένιο και για τη δεύτερη χάλκινο μετάλλιο. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή όρισε αναδρομικά τα χρυσά, αργυρά και χάλκινα μετάλλια για όσους κέρδισαν την 1η, 2η και 3η θέση αντίστοιχα, προκειμένου να εξισώσει τους αρχικούς Ολυμπιακούς Αγώνες σύμφωνα με τα τρέχοντα βραβεία.

Ο διασημότερος αθλητής των Αγώνων ήταν ο 27χρονος Ρέι Γιούρι. Σε ηλικία 11 ετών προσβλήθηκε από πολιομυελίτιδα στα άνω και κάτω άκρα και μέχρι τα 17 του χρόνια κινούνταν με αναπηρικό καροτσάκι, καταδικασμένος από τις γνωματεύσεις των ορθοπεδικών για καθήλωση σε όλη του τη ζωή. Όμως ο πεισματάρης Ρέι με τη δίψα του για μια φυσιολογική ζωή, με συνεχείς φυσικοθεραπείες, κατόρθωσε όχι μόνο να περπατήσει, αλλά στα 20 του χρόνια να είναι από τους κορυφαίους αμερικανούς άλτες. Στο Παρίσι, ο «άνθρωπος από λάστιχο», κατά τους Αμερικανούς, ή ο «βάτραχος», κατά τον γαλλικό Τύπο, πήρε την πρώτη θέση και στα τρία άλματα χωρίς φορά (σε μήκος, ύψος και τριπλούν), ενώ δέσποσε με την παρουσία του και στους Ολυμπιακούς του 1904 και του 1908 (συνολικά 8 ολυμπιακά χρυσά μετάλλια σε ατομικά αγωνίσματα).

Σεντ Λούις (ΗΠΑ) 1904

Οι Αμερικανοί ακολούθησαν το παράδειγμα των Γάλλων του 1900 και ενέταξαν στους αγώνες σε μια Εμπορική Έκθεση, με αποτέλεσμα να διαρκέσουν κοντά στους πέντε μήνες (1 Ιουλίου - 23 Νοεμβρίου). Συμμετείχαν 651 αθλητές από 12 χώρες.

Λονδίνο (Ηνωμένο Βασίλειο) 1908

Από τότε χρονολογείται και το ρητό που συνοδεύει τους Ολυμπιακούς Αγώνες: «Το σπουδαιότερο στους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν είναι η νίκη, αλλά η συμμετοχή, όπως ακριβώς το σπουδαιότερο στη ζωή δεν είναι ο θρίαμβος, αλλά ο αγώνας». Το είπε ο Αρχιεπίσκοπος της Πενσυλβάνιας και το επανέλαβε ο Πιερ Ντε Κουμπερτέν.

Για πρώτη φορά σε Ολυμπιακό Μαραθώνιο η απόσταση ήταν 42.195m, και καθιερώθηκε ως σταθερή για το αγώνισμα το

16

1921. Η αιτία της επιμηκυμένης διαδρομής ήταν η διευκόλυνση της βασιλικής οικογένειας στην παρακολούθηση της εκκίνησης από την Ανατολική Ταράτσα του Κάστρου του Γουΐνδσορ!

Στοκχόλμη (Σουηδία) 1912

Η Ελλάδα στους Αγώνες της Στοκχόλμης κατέκτησε, με τον Κώστα Τσικλητήρα, ένα χρυσό και ένα χάλκινο μετάλλιο στο μήκος άνευ φοράς και στο ύψος άνευ φοράς αντίστοιχα. Ο Κώστας Τσικλητήρας αποτελεί ίσως την πιο ευγενική και σεμνή μορφή του ελληνικού αθλητισμού. Ο ίδιος, αν και επέστρεψε τροπαιούχος από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, δήλωσε «παρών» στην πρώτη γραμμή των Βαλκανικών Πολέμων, αρνούμενος κάθε προνομιακή μεταχείριση που τού προσφέρθηκε, καθώς και την παραμονή του στην Αθήνα.

Υπηρετώντας την πατρίδα στο μέτωπο, προσβλήθηκε από μηνιγγίτιδα και πέθανε στην Αθήνα, στις 10 Φεβρουαρίου του 1913, σε ηλικία 24 ετών. Το παγκόσμιο ρεκόρ του (3,55m) στο μήκος άνευ φοράς διατηρήθηκε για 50 χρόνια.

Αμβέρσα (Βέλγιο) 1920

Εδώ κυμάτισε για πρώτη φορά η ολυμπιακή σημαία με τους πέντε χρωματιστούς κύκλους (έμπνευση του Πιερ ντε Κουμπερτέν) (κατασκευάστηκε στο Παρίσι, με διαστάσεις 2m x 3m) και απαγγέλθηκε επίσης για πρώτη φορά ο Ολυμπιακός Όρκος, σε μια Ευρώπη συντετριμμένη

από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τους ηττημένους αλλά και τη νεοϊδρυθείσα Σοβιετική ΄Ενωση να μη λαμβάνουν μέρος.

Παρίσι (Γαλλία) 1924

Στην ιστορία δύο βρετανών δρομέων, του εβραϊκής καταγωγής Χάρολντ ΄Εϊμπραχαμς (χρυσό μετάλλιο στα 100m) και του θεολόγου ΄Ερικ Λίντελ (χρυσό μετάλλιο στα 400m), είναι αφιερωμένη η βραβευμένη με Όσκαρ κινηματογραφική ταινία του 1981 «Οι δρόμοι της φωτιάς», με την εξαίσια μουσική του

17

Βαγγέλη Παπαθανασίου, που ακούγεται έκτοτε σε κάθε Ολυμπιάδα, και έχει καταστεί η πλέον γνώριμη ολυμπιακή νότα.

18

Άμστερνταμ (Ολλανδία) 1928

Οι πρωτιές των Αγώνων:

Η Ελλάδα παρέλασε πρώτη, σε ένδειξη τιμής στην γενέτειρα των Ολυμπιακών Αγώνων.

Οι γυναίκες συμμετέχουν για πρώτη φορά επίσημα στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Κάνει την εμφάνισή της η Ολυμπιακή Φλόγα,

Κάνει την εμφάνισή της και η Coca-Cola (ως χορηγός της αμερικανικής ομάδας).

Λος Άντζελες (ΗΠΑ) 1932

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Λος Άντζελες διεξήχθησαν από τις 30 Ιουλίου έως τις 14 Αυγούστου και για την επιτυχία τους βοήθησε σημαντικά το Χόλλυγουντ. Μάλιστα, παρουσίασαν κέρδος ενός εκατομμυρίου δολαρίων, σε μια ιδιαίτερα δύσκολη οικονομικά εποχή. Στις καινοτομίες των αγώνων: η ανάκρουση του εθνικού ύμνου για τον κάτοχο του χρυσού μεταλλίου, η ύπαρξη «φώτο-φίνις» και η ηλεκτρονική καταγραφή των επιδόσεων.

Βερολίνο (Γερμανία) 1936

Σ’ αυτούς τους Αγώνες έγινε η πρώτη αφή της Ολυμπιακής Φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία. 3.331 λαμπαδηδρόμοι τη μετέφεραν στο Βερολίνο, όπου άναψε στον βωμό του Ολυμπιακού Σταδίου την 1η Αυγούστου κι έσβησε με τη λήξη τους στις 16 Αυγούστου. Έκτοτε, η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται σε κάθε ολυμπιακή χρονιά μέχρι σήμερα.

Η Γερμανία κυριάρχησε στα μετάλλια (89), αλλά έχασε τις εντυπώσεις όταν ο μαύρος Αμερικανός Τζέσι Όουενς, με τέσσερα χρυσά στο στίβο, διέλυσε τα λεγόμενα περί της ανωτερότητας της Αρείας Φυλής και ανάγκασε τον Χίτλερ να αποχωρήσει αγανακτισμένος από το Στάδιο.

19

Λονδίνο (Ηνωμένο Βασίλειο) 1948

Ελσίνκι (Φινλανδία) 1952

Στους Ολυμπιακούς του 1952 έλαβαν μέρος για πρώτη φορά η Σοβιετική Ένωση (ΕΣΣΔ) και το νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ, ενώ επανεμφανίσθηκαν η Γερμανία ως «Δυτική Γερμανία» και η Ιαπωνία. Ο Ψυχρός Πόλεμος έκανε την εμφάνισή του και στον αθλητισμό, με τον ανταγωνισμό ΗΠΑ - ΕΣΣΔ για τα μετάλλια. Οι Αμερικανοί επικράτησαν με βραχεία κεφαλή. Κατέκτησαν συνολικά 76 μετάλλια (40-19-17) έναντι 71 των Σοβιετικών (22-

30-19) και 42 των Ούγγρων (16-10-16).

Μελβούρνη (Αυστραλία) 1956

Για πρώτη φορά, οι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν σε πόλη της Ωκεανίας και συγκεκριμένα στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, από τις 22 Νοεμβρίου έως τις 8 Δεκεμβρίου 1956. Τα αγωνίσματα της ιππασίας έγιναν στη Στοκχόλμη, επειδή οι αρχές της Αυστραλίας επέβαλαν καραντίνα στα άλογα για την αποφυγή διάδοσης ασθενειών. Δυτική και Ανατολική Γερμανία εμφανίσθηκαν με κοινή ομάδα.

20

Ρώμη (Ιταλία) 1960

Ο ξυπόλυτος Αιθίοπας Αμπέμπε Μπικίλα, τρέχοντας μόλις τον τρίτο του αγώνα, ήταν αυτός που κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στον μαραθώνιο ο οποίος διεξήχθη βράδυ λόγω της υπερβολικής ζέστης. Με αναπηρικό αμαξίδιο άρχισε τη ζωή της η Αμερικανίδα σπρίντερ Βίλμα Ρούντολφ, παράλυτη στο αριστερό της

πόδι, αφού σε ηλικία 4 ετών προσβλήθηκε από πολιομυελίτιδα, διπλή πνευμονία και οστρακιά. Η μεγάλη της θέληση και η ορθοπεδική φροντίδα τής επέτρεψαν να σταθεί στα πόδια της και να γίνει μια από τις μεγαλύτερες σπρίντερ, με τρία χρυσά στη Ρώμη (100m, 200m και 4x100m) και το παρωνύμιο της «μαύρης γαζέλας».

Τόκιο (Ιαπωνία) 1964

Οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες που διεξήχθησαν σε χώρα της Ασίας και οι πρώτοι αγώνες υψηλής τεχνολογίας.

Την Ολυμπιακή Φλόγα άναψε ο 19χρονος Γιοσινόρι Σακάι, ο οποίος είχε γεννηθεί στη Χιροσίμα στις 6 Αυγούστου 1945, την ημέρα που έπεσε η ατομική βόμβα στην πόλη. Η επιλογή του Σακάι συμβόλιζε

τη μεταπολεμική ειρηνική πορεία της Ιαπωνίας.Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή απέκλεισε τη Νότια Αφρική, λόγω της

πολιτικής των φυλετικών διακρίσεων (απαρτχάιντ).Μορφή των αγώνων, η σοβιετική γυμνάστρια Λαρίσα Λατίνινα, που

πρόσθεσε 2 χρυσά και 2 ασημένια στη συλλογή της, για να φθάσει συνολικά τα 18, που την κατατάσσουν στη δεύτερη θέση όλων των

εποχών, πίσω από τον κολυμβητή Μάικ Φελπς.

Πόλη του Μεξικού (Μεξικό) 1968

Οι Αγώνες διεξήχθησαν από τις 12 έως τις 27 Οκτωβρίου και σημαδεύτηκαν από τις υψωμένες γροθιές με το μαύρο γάντι των αμερικανών

αθλητών Τόμι Σμιθ και Τζον Κάρλος, κατά τη διάρκεια της απονομής των μεταλλίων στα 200m, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την καταπίεση των μαύρων στις ΗΠΑ. Ήταν η χρονιά της δολοφονίας του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Ρόμπερτ Κένεντι, αλλά και των μεγάλων διαδηλώσεων κατά του πολέμου του Βιετνάμ.

21

Μόναχο (Γερμανία) 1972

Στο Μόναχο καθιερώθηκε ο Ολυμπιακός όρκος και για τους κριτές, ενώ δημιουργείται η πρώτη μασκότ των Αγώνων με την έγκριση της Δ.Ο.Ε.. Είναι ένα πολύχρωμο σκυλάκι κι έχει το όνομα Βάλντι.Μεγάλος άτυχος των αγώνων από Ελληνικής πλευράς, ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος, ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Ήταν από τα φαβορί για ένα μετάλλιο. Έφθασε ως τα ημιτελικά των 100m, αλλά δεν μπόρεσε να αγωνιστεί στον τελικό, λόγω τραυματισμού. Μεγάλη μάχη μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων έγινε στο μπάσκετ. Η

ΕΣΣΔ νίκησε τις αήττητες σε Ολυμπιακούς Αγώνες ΗΠΑ με 51-50, με καλάθι του Μπέλοφ στο τελευταίο δευτερόλεπτο. Ήταν ένας αγώνας που έμεινε στην ιστορία.

Μοντρεάλ (Καναδάς) 1976

Οι αφρικανικές χώρες δεν συμμετείχαν, διαμαρτυρόμενες για τη συμμετοχή της Νέας Ζηλανδίας (η οποία είχε αναγνωρίσει μέσω αθλητικής συμμετοχής το απαρτχάιντ). Η μασκότ των αγώνων ήταν ο «Αμίκ», όνομα που στη γλώσσα των Ινδιάνων σημαίνει κάστορας που συμβολίζει τη σκληρή δουλειά. Η μεγαλύτερη προσωπικότητα των αγώνων ήταν η 14χρονη Ρουμάνα γυμνάστρια Νάντια Κομανέντσι, με τρία χρυσά μετάλλια, ένα αργυρό

κι ένα χάλκινο. Το κορίτσι - λάστιχο έγραψε ιστορία, καθώς ήταν η πρώτη αθλήτρια της Γυμναστικής που βαθμολογήθηκε με άριστα 10. Ο ηλεκτρονικός πίνακας έγραφε «1.0» γιατί οι διοργανωτές δεν είχαν προβλέψει ότι κάποιος αθλητής θα μπορούσε να πάρει το απόλυτο «10» !

Μόσχα (Ρωσία) 1980

Η πιο αγαπημένη μασκότ Ολυμπιακών Αγώνων είναι ο Μίσα («Μιχαλάκης» στα… Ελληνικά), το χαριτωμένο αρκουδάκι των Αγώνων της Μόσχας. Αξέχαστη είναι η σκηνή της τελετής λήξης, όταν στις κερκίδες του Σταδίου Λένιν εμφανιζόταν η ψηφιδωτή μορφή του με τα χρωματιστά χαρτόνια των εθελοντών,

τότε που κάποια δάκρυα αποχαιρετισμού κυλούσαν στα μάγουλά του.

22

Λος Άντζελες (ΗΠΑ) 1984

Το μεγαλύτερο χειροκρότημα των θεατών εισέπραξε η 39χρονη ελβετίδα μαραθωνοδρόμος Γκαμπριέλα Άντερσεν. Ημιλιπόθυμη και παραπαίοντας προσπαθούσε να καλύψει τα τελευταία μέτρα της διαδρομής μέσα στο Στάδιο. Αρνήθηκε κάθε προσφερόμενη βοήθεια των γιατρών από τον φόβο της

ακύρωσης και ύστερα από πολλά ζιγκ ζαγκ και τις συνεχείς επευφημίες του πλήθους κατόρθωσε να τερματίσει, μόλις στην 37η θέση, και να σωριαστεί στο έδαφος ικανοποιημένη.

Σεούλ (Νότια Κορέα) 1988

Οι γυναίκες έτρεξαν για πρώτη φορά Μαραθώνιο, τον οποίο κέρδισε η Αμερικανίδα Τζόαν Μπενόιτ. Η Κύπρος συμμετείχε με 10

αθλητές και δεν κατέκτησε μετάλλιο. Την καλύτερη εμφάνιση πραγματοποίησε ο αθλητής της σκοποβολής Πέτρος Κυρίτσης, που κατετάγη 13ος στο σκιτ.

Βαρκελώνη (Ισπανία) 1992

Ο βραζιλιάνος συγγραφέας Πάουλο Κοέλιο αποφάνθηκε ότι «όταν θελήσεις κάτι πάρα πολύ, το Σύμπαν όλο θα συνωμοτήσει για να γίνει η επιθυμία σου πραγματικότητα». Κάτι τέτοιο φαίνεται ότι συνέβη και στην κούρσα των 100m με εμπόδια γυναικών, όπου η Βούλα Πατουλίδου ήθελε πολύ τη νίκη. Εφαρμόζοντας συγχρόνως και το αρχαιοελληνικό «Συν Αθηνά και χείρα κίνει» και ούσα δεύτερη, μετά το

σκόνταμμα της Γκέιλ Ντίβερς στο 10ο εμπόδιο, έκοψε πρώτη το νήμα και έστειλε τους Έλληνες στον έβδομο ουρανό. Το ίδιο έκανε και ο Πύρρος Δήμας που μας συστήθηκε στη Βαρκελώνη κερδίζοντας το χρυσό μετάλλιο. Ήταν μόνο η αρχή.

23

Ατλάντα (ΗΠΑ) 1996

Επτά χρόνια πριν (το 1989), προς έκπληξη και δυσαρέσκεια τόσο της Ελληνικής Αποστολής όσο και όλων των Ελλήνων, οι οποίοι με κομμένη την ανάσα παρακολουθούσαν τη διαδικασία στην τηλεόραση, ανακοινώθηκε πως η επέτειος των 100 χρόνων από τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες, έμελλε να εορταστεί όχι στην Αθήνα, αλλά στην Ατλάντα των Η.Π.Α.

Η εθνική Ελλάδος μπάσκετ συμμετείχε για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες και κατέλαβε την 5η θέση, με 5 νίκες και 3 ήττες. Μετά τη λήξη των υποχρεώσεων της «γαλανόλευκης», ο αρχηγός της Παναγιώτης Γιαννάκης ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από την ενεργό δράση σε ηλικία 37 ετών, μετρώντας 21 συναπτά χρόνια στις εθνικές ομάδες.

Σίδνεϋ (Αυστραλία) 2000

Στις 28 Σεπτεμβρίου 2000 ο Κώστας Κεντέρης τερμάτιζε πρώτος, με τα χέρια ψηλά, την κούρσα των 100m αφήνοντας πίσω τα φαβορί, τον Βρετανό Ντάρεν Κάμπελ και τον Άτο Μπόλτον από το Τρίνινταντ και Τομπάγκο. Αμέσως μετά οι έγχρωμοι αντίπαλοί του χτυπιόνταν ξαπλωμένοι στο ταρτάν απαρηγόρητοι, γιατί τους φαινόταν απίστευτο που ένας λευκός έσπασε την πρωτοκαθεδρία της «μαύρης δύναμης» στα σπρiντ. Στις πρώτες του δηλώσεις, συγκινημένος, ο Κώστας Κεντέρης αφιέρωσε τη νίκη του στις οικογένειες των θυμάτων του ναυαγίου του «Εξπρές Σάμινα».

Η τελετή έναρξης ήταν φαντασμαγορική και τον βωμό στο Ολυμπιακό Στάδιο άναψε η κορυφαία αθλήτρια των 400 μ. Κάθυ Φρήμαν, που ανήκε στους ιθαγενείς, γνωστούς ως Αβοριγίνες. Επιλέγοντας τη Φρήμαν, οι Αυστραλοί θέλησαν να ζητήσουν εμμέσως συγγνώμη από τους ιθαγενείς κατοίκους, οι οποίοι υπέστησαν τα πάνδεινα από τους λευκούς μετανάστες, που κυριάρχησαν στη χώρα. Η Φρήμαν έγραψε ιστορία, καθώς έγινε η πρώτη αθλήτρια που άναψε την Ολυμπιακή Φλόγα και στη συνέχεια πήρε χρυσό μετάλλιο.

Η Νότιος και η Βόρειος Κορέα παρήλασαν μαζί, κάτω από την ίδια σημαία. Τέσσερις αθλητές από το Ανατολικό Τιμόρ συμμετείχαν ως μεμονωμένοι αθλητές υπό την Ολυμπιακή σημαία. Για πρώτη φορά γυναίκες πήραν μέρος στην άρση βαρών και στο μοντέρνο πένταθλο. Το τρίαθλο και το τάε κβο ντο προστέθηκαν στους Αγώνες.

24

Αθήνα (Ελλάδα) 2004

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες επιστρέφουν στον τόπο τους μετά από 108 χρόνια.

Η εμπνευσμένη και υψηλής αισθητικής τελετή έναρξης έγινε αντικείμενο θετικών σχολίων ανά την υφήλιο και άφησε ανεξίτηλο το στίγμα της.Η Ολυμπιακή Φλόγα, για πρώτη φορά, ταξίδεψε μέσω της λαμπαδηδρομίας και στις πέντε ηπείρους, ενώ διάνυσε απόσταση μεγαλύτερη των 78.000 χιλιομέτρων. Πέρα από τους λαμπαδηδρόμους, χρησιμοποιήθηκαν για τη μεταφορά της αυτοκίνητα, αεροπλάνα, πλοία, βάρκες, ποδήλατα και μοτοσυκλέτες.

Πεκίνο (Κίνα) 2008

Την ημέρα της τελετής έναρξης, ξεκίνησαν οι εχθροπραξίες μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας στη διαφιλονικούμενη Νότια Οσετία, σπάζοντας για μία ακόμη φορά την ολυμπιακή εκεχειρία, που τηρούσαν ως κόρη

οφθαλμού οι Έλληνες στους Ολυμπιακούς της αρχαιότητας.

Λονδίνο (Ηνωμένο Βασίλειο) 2012

Το Λονδίνο έγινε η πρώτη πόλη που φιλοξένησε Ολυμπιακούς Αγώνες για τρίτη φορά (1908 και 1948 οι δύο προηγούμενες).

Η Κύπρος πανηγύρισε το πρώτο της μετάλλιο (αργυρό) σε Ολυμπιακούς Αγώνες, με τον 22χρονο ιστιοπλόο Παύλο Κοντίδη.

25

Ρίο ντε Τζανέιρο (Βραζιλία) 2016

Ο Σπύρος Γιαννιώτης τερμάτισε πρώτος στην Μαραθώνια κολύμβηση 10 χιλιομέτρων αλλά έχασε το χρυσό από τους κριτές, βάσει τεχνικών λεπτομερειών του κανονισμού.Το αμφιλεγόμενο αποτέλεσμα απογοήτευσε τους Έλληνες, όχι

όμως και τον ίδιο τον Γιαννιώτη, ο οποίος αποδέχτηκε το αργυρό μετάλλιο με αξιοπρέπεια, μεγαλοψυχία και μεγάλη συγκίνηση, αφού αυτή η συμμετοχή θα αποτελούσε την τελευταία του σε Ολυμπιακούς Αγώνες, και ένα ολυμπιακό μετάλλιο, ανεξαρτήτως χρώματος, θα σφράγιζε μια μεγάλη πορεία με τον καλύτερο τρόπο.

Τόκιο (Ιαπωνία) 2020

26

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Στην ακόλουθη ενότητα καταγράφονται οι ελληνικές διακρίσεις, και συγκεκριμένα εκείνοι που έχουν πάρει μετάλλιο. Οι «ολυμπιονίκες» (δηλαδή όσοι κατέκτησαν μέχρι και την έκτη θέση σε τελικό) καθώς και όσοι συμμετείχαν σε τελικό είναι πάρα πολλοί για να τους αναφέρουμε όλους στα πλαίσια της συγκεκριμένης εργασίας. Ακόμα και η συμμετοχή ενός αθλητή σε Ολυμπιακούς Αγώνες είναι μεγάλη υπόθεση.Επομένως, ανεξαρτήτως κατοχής ή όχι μεταλλίου, συμμετοχής ή όχι σε τελικό, αξίζει μεγάλος σεβασμός και ευγνωμοσύνη σε όλους τους αθλητές οι οποίοι συμμετείχαν στη μεγαλύτερη αθλητική γιορτή του πλανήτη.

Έως το 2016, οι Έλληνες αθλητές έχουν κατακτήσει 121 μετάλλια, εκ των οποίων τα 33 είναι χρυσά, τα 45 ασημένια και τα 43 χάλκινα, σε 15 διαφορετικά αθλήματα. Τα περισσότερα τα κατέκτησαν στις ολυμπιάδες που διοργανώθηκαν στην Αθήνα, 50 το 1896 και 16 το 2004, αλλά και 13 στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας το 2000. Από τα αθλήματα, την πλειοψηφία των μεταλλίων έχει προσφέρει ο στίβος, η άρση βαρών και η σκοποβολή.

1896 ΑΘΗΝΑ

Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες άρχισαν στις 25 Μαρτίου του 1896 και έληξαν στις 3 Απριλίου με τη συμμετοχή 311 αθλητών (οι 230 ήταν Έλληνες) από 13 χώρες σε 44 αγωνίσματα. Οι αγώνες έληξαν με την Ελλάδα να έχει κερδίσει 8 χρυσά, 13 αργυρά και 7 χάλκινα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μαραθώνιος δεν υπήρχε αρχικά στο πρόγραμμα, αλλά προστέθηκε μετά την απόφαση του Γάλλου φιλέλληνα ακαδημαϊκού Μισέλ Μπρεάλ, ο οποίος και αθλοθέτησε βαρύτιμο κύπελλο για το νικητή.

Μετάλλιο Ολυμπιονίκης ΑγώνισμαΧρυσό Σπύρος Λούης ΜαραθώνιοςΧρυσό Ιωάννης Μητρόπουλος Κρίκοι

Χρυσό Νικόλαος Ανδριακόπουλος Αναρρίχηση επί κάλω

Χρυσό Ιωάννης Μαλοκίνης 100 μέτρα ελεύθερο για ναύτεςΧρυσό Γεώργιος Ορφανίδης Ελεύθερο τυφέκιο, 300μ

Χρυσό Παντελής Καρασεβδάς Στρατιωτικό Τυφέκιο, 200μ.Χρυσό Ιωάννης Φραγκούδης Αυτόματο πιστόλι, 25μ.

Χρυσό Ιωάννης Γεωργιάδης Σπαθασκία μεταξύ φιλάθλων

27

Αργυρό Χαρίλαος Βασιλάκος ΜαραθώνιοςΑργυρό Παναγιώτης Παρασκευόπουλος ΔισκοβολίαΑργυρό Μιλτιάδης Γούσκος ΣφαιροβολίαΑργυρό Σπυρίδων Χαζάπης 100 μέτρα ελεύθερο για ναύτεςΑργυρό Αντώνης Πεπανός 500 μέτρα ελεύθεροΑργυρό Ιωάννης Ανδρέου 1.200 μέτρα ελεύθεροΑργυρό Πανελλήνιος ΓΣ ΔίζυγοΑργυρό Θωμάς Ξενάκης Αναρρίχηση επί κάλωΑργυρό Γεώργιος Ορφανίδης Αυτόματο πιστόλι, 25μ.Αργυρό Ιωάννης Φραγκούδης Ελεύθερο τυφέκιο, 300μΑργυρό Παναγιώτης Παυλίδης Στρατιωτικό Τυφέκιο, 200μ.Αργυρό Τηλέμαχος Καράκαλος Ξίφος ασκήσεωςΑργυρό Γεώργιος Τσίτας Ελληνορωμαϊκή πάλη 100 κιλάΑργυρό Δημήτριος Κάσδαγλης Τέννις απλόΑργυρό Δημήτριος Κάσδαγλης, Δημήτριος

ΠετροκόκκινοςΤέννις διπλό

Αργυρό Γεώργιος Κωλέττης Ποδηλασία 100 χιλιόμετραΑργυρό Σταμάτης Νικολόπουλος Ποδηλασία κούρσα 2 χιλιομέτρωνΑργυρό Σταμάτης Νικολόπουλος Ποδηλασία 333 μέτραΑργυρό Ευστάθιος Χωραφάς 100 μέτρα ελεύθεροΧάλκινο Δημήτριος Γολέμης 800 μέτραΧάλκινο Σωτήρης Βερσής ΔισκοβολίαΧάλκινο Σωτήρης Βερσής Αρση βαρών με τα δυο χέριαΧάλκινο Γεώργιος Παπασιδέρης ΣφαιροβολίαΧάλκινο Αλέξανδρος Νικολόπουλος Άρση με το ένα χέριΧάλκινο Ευάγγελος Δαμάσκος Άλμα επί κοντώΧάλκινο Ιωάννης Θεοδωρόπουλος Άλμα επί κοντώΧάλκινο Ιωάννης Περσάκης Άλμα εις τριπλούνΧάλκινο Δημήτριος Δρίβας 100 μέτρα ελεύθερο για ναύτεςΧάλκινο Ευστάθιος Χωραφάς 1.200 μέτρα ελεύθεροΧάλκινο Ευστάθιος Χωραφάς 500 μέτρα ελεύθεροΧάλκινο Εθνικός ΓΣ ΔίζυγοΧάλκινο Πέτρος Περσάκης ΚρίκοιΧάλκινο Νικόλαος Τρικούπης Στρατιωτικό Τυφέκιο, 200μ.Χάλκινο Νικόλαος Μωράκης Στρατιωτικό περίστροφο, 25μ.Χάλκινο Ιωάννης Φραγκούδης Ελεύθερο πιστόλι, 30μ.Χάλκινο Περικλής Πιερράκος Μαυρομιχάλης ΣπάθηΧάλκινο Γιώργος Παρασκευόπουλος Ποδηλασία κούρσα 12 ωρώνΧάλκινο Κωνσταντίνος Ακρατόπουλος, Αριστείδης

ΑκρατόπουλοςΤέννις διπλό ανδρών

Χάλκινο Στέφανος Χριστόπουλος Ελληνορωμαϊκή πάλη 100 κιλάΧάλκινο Κωνσταντίνος Πασπάτης Τέννις απλό

1904 Σεντ Λούις (ΗΠΑ)

28

Χρυσό Περικλής Κακούσης Άρση βαρών με 2 χέριαΧάλκινο Νικόλαος Γεωργαντάς Δισκοβολία

1908 Λονδίνο (Ηνωμένο Βασίλειο)

Αργυρό Κωνσταντίνος Τσικλητήρας Μήκος άνευ φόρας

Αργυρό Κωνσταντίνος Τσικλητήρας Ύψος άνευ φόρας

Αργυρό Μιχάλης Δώριζας ΑκοντισμόςΧάλκινο Αναστάσιος Μεταξάς Σκοποβολή με τυφέκιο κατά πήλινων στόχων

1912 Στοκχόλμη (Σουηδία)

Χρυσό Κωνσταντίνος Τσικλητήρας Μήκος άνευ φόρας

Χάλκινο Κωνσταντίνος Τσικλητήρας Ύψος άνευ φόρας

1920 Αμβέρσα (Βέλγιο)

Αργυρό Αλ. Θεοφιλάκης, Ι. Θεοφιλάκης, Γ. Μωραϊτίνης, Αλ. Βρασιβανόπουλος, Ι. Σάππας

Περίστροφο 30 μέτρα Ομαδικό σκοποβολής

1956 Μελβούρνη (Αυστραλία)

Χάλκινο Γεώργιος Ρουμπάνης Άλμα επί κοντώ

1960 Ρώμη (Ιταλία) Χρυσό Σκάφος Νηρεύς: Κωνσταντίνος Β', Οδυσσέας

Εσκιτζόγλου, Γ. ΖαΐμηςΣκάφη τύπου Ντράγκον

29

1968 Πόλη του Μεξικού (Μεξικό)

Χάλκινο Πέτρος Γαλακτόπουλος Ελληνορωμαϊκή πάλη

1972 Μόναχο (Γερμανία)

Αργυρό Πέτρος Γαλακτόπουλος Ελληνορωμαϊκή πάλη

Χάλκινο Ηλίας Χατζηπαυλής Σκάφη τύπου Φιν

Μόσχα (Ρωσία) 1980

Χρυσό Στέλιος Μυγιάκης Εληνορωμαϊκή πάλη 62 κιλά

Χάλκινο Γιώργος Χατζηιωαννίδης Ελεύθερη πάλη 62 κιλά

Χάλκινο Τάσος Μπουντούρης, Τάσος Γαβρίλης, Άρης Ραπανάκης

Σκάφη τύπου Σόλιγκ

Λος Άντζελες (ΗΠΑ) 1984Αργυρό Δημήτρης Θανόπουλος Ελληνορωμαϊκή πάλη 82 κιλά

Χάλκινο Μπάμπης Χολίδης Ελληνορωμαϊκή πάλη 57 κιλά

Σεούλ (Νότια Κορέα) 1988Χάλκινο Μπάμπης Χολίδης Ελληνορωμαϊκή πάλη 57 κιλά

30

Βαρκελώνη (Ισπανία) 1992Χρυσό Βούλα Πατουλίδου 100 μέτρα με εμπόδια

Χρυσό Πύρρος Δήμας Άρση βαρών

Ατλάντα (ΗΠΑ) 1996

Χρυσό Πύρρος Δήμας Άρση βαρώνΧρυσό Κάχι Καχιασβίλι Άρση βαρώνΧρυσό Ιωάννης Μελισσανίδης Ασκήσεις εδάφουςΧρυσό Νίκος Κακλαμανάκης Ιστιοσανίδα τύπου ΜιστράλΑργυρό Νίκη Μπακογιάννη ΎψοςΑργυρό Βαλέριος Λεωνίδης Άρση βαρώνΑργυρό Λεωνίδας Σαμπάνης Άρση βαρώνΑργυρό Λεωνίδας Κόκκας Άρση βαρών

31

Σίδνεϋ (Αυστραλία) 2000

Χρυσό Πύρρος Δήμας Άρση βαρώνΧρυσό Κάχι Καχιασβίλι Άρση βαρώνΧρυσό Κώστας Κεντέρης 200 μέτραΧρυσό Μιχάλης Μουρούτσος Τάε κβον ντοΑργυρό Κατερίνα Θάνου 100 μέτραΑργυρό Λεωνίδας Σαμπάνης Άρση βαρώνΑργυρό Μιρέλα Μανιάνι ΑκοντισμόςΑργυρό Τασούλα Κελεσίδου ΔισκοβολίαΑργυρό Βίκτωρας Μήτρου Άρση βαρώνΑργυρό Δημοσθένης Ταμπάκος ΚρίκοιΧάλκινο Εθνική ομάδα ανσάμπλ Σύνθετο ομαδικής της ρυθμικήςΧάλκινο Αμιράν Καρντάνοφ Ελευθέρα πάληΧάλκινο Ιωάννα Χατζηιωάννου Άρση βαρών

32

Αθήνα (Ελλάδα) 2004

Χρυσό Φανή Χαλκιά 400 μέτρα με εμπόδιαΧρυσό Αθανασία Τσουμελέκα 20 χιλιόμετρα βάδηνΧρυσό Σοφία Μπεκατώρου, Αιμιλία Τσουλφά Σκάφη τύπου 470Χρυσό Θωμάς Μπίμης, Νίκος Συρανίδης Συγχρονισμένη κατάδυση από

βατήρα 3 μέτρωνΧρυσό Ηλίας Ηλιάδης ΤζούντοΧρυσό Δημοσθένης Ταμπάκος ΚρίκοιΑργυρό Τασούλα Κελεσίδου ΔισκοβολίαΑργυρό Πηγή Δεβετζή Άλμα εις τριπλούνΑργυρό Αλέξανδρος Νικολαΐδης Ταε κβον ντοΑργυρό Ελισάβετ Μυστακίδου Ταε κβον ντοΑργυρό Νίκος Κακλαμανάκης Ιστιοσανίδα τύπου ΜιστράλΑργυρό εθνική ομάδα υδατοσφαίρισης γυναικών ΥδατοσφαίρισηΧάλκινο Πύρρος Δήμας Άρση βαρώνΧάλκινο Μιρέλα Μανιάνι ΑκοντισμόςΧάλκινο Βασίλης Πολύμερος, Νίκος Σκιαθίτης Διπλό σκιφ ελαφρών βαρώνΧάλκινο Αρτιόμ Κιουρεγκιάν Ελληνορωμαϊκή πάλη

33

Πεκίνο (Κίνα) 2008

Αργυρό Αλέξανδρος Νικολαΐδης Ταε κβον ντο

Αργυρό Βασίλης Πολύμερος, Δημήτρης Μούγιος Διπλό σκιφ ελαφρών βαρώνΧάλκινο Σοφία Μπεκατώρου, Σοφία Παπαδοπούλου,

Βιργινία ΚραβαριώτηΊνγκλινγκ

Χάλκινο Πηγή Δεβετζή Άλμα εις τριπλούν

Λονδίνο (Ηνωμένο Βασίλειο) 2012

Χάλκινο Ηλίας Ηλιάδης Τζούντο

Χάλκινο Αλεξάνδρα Τσιάβου - Χριστίνα Γιαζιτζίδου Διπλό σκιφ ελαφρών βαρών

Ρίο ντε Τζανέιρο (Βραζιλία) 2016

Χρυσό Άννα Κορακάκη Αεροβόλο πιστόλι, 25 μέτρα

Χρυσό Κατερίνα Στεφανίδη Άλμα επί κοντόΧρυσό Ελευθέριος Πετρούνιας ΚρίκοιΑργυρό Σπυρίδων Γιαννιώτης Μαραθώνια κολύμβηση 10 χιλιομέτρων

Χάλκινο Παναγιώτης ΜάντηςΠαύλος Καγιαλής Σκάφη τύπου 470

Χάλκινο Άννα Κορακάκη Αεροβόλο πιστόλι, 10 μέτρα

34

ΕΙΔΙΚΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

ΕΝΑΡΞΗ

Οι πρώτοι αγώνες για αθλητές με αναπηρία έγιναν το 1948 στο Στόουκ Mάντεβιλ στην Αγγλία. Πραγματοποιήθηκε η πρώτη αθλητική διοργάνωση για αθλητές με αμαξίδιο.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, αθλητές από την Ολλανδία συμμετείχαν σε αυτούς τους αγώνες και έτσι γεννήθηκε το διεθνές κίνημα που είναι γνωστό πλέον ως Παραολυμπιακό κίνημα.

Οι πρώτοι Αγώνες Ολυμπιακού χαρακτήρα για αθλητές με αναπηρία οργανώθηκαν το 1960 στην Ρώμη, ύστερα από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην ίδια πόλη. Θεωρούνται ως οι πρώτοι Ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες. Περίπου 400 αθλητές από 23 χώρες συμμετείχαν σε 8 αθλήματα, 6 από τα οποία εξακολουθούν να περιλαμβάνονται στο αγωνιστικό πρόγραμμα των Ειδικών Ολυμπιακών Αγώνων (Τοξοβολία, Κολύμβηση, Ξιφασκία, Καλαθοσφαίριση, Επιτραπέζια Αντισφαίριση, Στίβος).

Από τότε, οι Ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες διεξάγονται κάθε 4 χρόνια, πάντα την ίδια χρονιά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1976 στο Τορόντο, προστέθηκαν και άλλες κατηγορίες αναπηρίας και γεννήθηκε η ιδέα της συγχώνευσης διαφορετικών κατηγοριών αθλητών με αναπηρία για τη συμμετοχή τους σε διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις. Την ίδια χρονιά έγιναν και οι πρώτοι Χειμερινοί Ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες στην Σουηδία.

Από το 1960, έχουν διοργανωθεί δώδεκα (12) Θερινοί Ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες και εννέα (9) Χειμερινοί. Οι Ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν εξελιχθεί πλέον στο δεύτερο μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός μετά τους Ολυμπιακούς.

Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ

Έλληνες αθλητές συμμετέχουν στους Παραολυμπιακούς Αγώνες από το 1976. Από το 1988, η Ελλάδα συμμετέχει στους Αγώνες με επίσημες Εθνικές Αποστολές. Όλα αυτά τα χρόνια, οι Έλληνες αθλητές πέτυχαν καλές επιδόσεις και κέρδισαν πολλά μετάλλια.

35

Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, η Ελλάδα συμμετείχε με την πολυπληθέστερη μέχρι στιγμής Παραολυμπιακής Ομάδα, με 137 αθλητές, η οποία κατέδειξε την ανοδική πορεία του Παραολυμπιακού κινήματος στην Ελλάδα και κίνησε το ενδιαφέρον της Ελληνικής Κοινωνίας. Οι Αγώνες της Αθήνας ανέδειξαν τον αθλητισμό των ατόμων με αναπηρία και τον τοποθέτησαν στη θέση που του αρμόζει στην Παγκόσμια αθλητική οικογένεια και ιδιαίτερα στην Ελληνική αθλητική οικογένεια.

Στην 44η θέση μεταξύ 165 κρατών που πήραν μέρος στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου (2012) κατετάγη η Ελλάδα. Η πρώτη συμμετοχή Έλληνα Αθλητή σε Χειμερινούς Παραολυμπιακούς Αγώνες έγινε το 2002 στο Σολτ Λέικ Σίτι. Οι Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τορίνο το 2006 ήταν οι δεύτεροι Χειμερινοί Ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες όπου συμμετείχε Ελληνική Αποστολή. Οι Χειμερινοί Ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες του Βανκούβερ αποτελούν τους τρίτους Χειμερινούς Αγώνες που θα συμμετάσχει η Ελλάδα με τη συμμετοχή μάλιστα και της πρώτης αθλήτριας.

ΘΕΡΙΝΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ

1. Αντισφαίριση με αμαξιδιο2. Άρση βαρών σε πάγκο3. Γκόλμπολ (Goalball)4. Επιτραπέζια Αντισφαίριση5. Ιππασία6. Ιστιοπλοΐα7. Καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο8. Κολύμβηση9. Μπότσια (Boccia)10.Ξιφασκία με αμαξίδιο11.Πετοσφαίριση (Καθιστών)12.Ποδηλασία13.Ποδόσφαιρο 5x514.Ποδόσφαιρο 7x715.Ράγκμπυ με αμαξίδιο16.Σκοποβολή17.Στίβος18.Τζούντο19.Τοξοβολία20.Κωπηλασία (νέο άθλημα στο Πεκίνο)

36

ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ1. Αλπικό σκι2. Δίαθλο3. Κέρλινγκ με αμαξίδιο4. Σκι αντοχής5. Χόκεϊ επί πάγου με έλκηθρο

37

38

ΕΙΔΙΚΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: Πού, πώς, πότε; Ενδεικτικά για 40 χρόνια...

1960 I. Ρώμη, Ιταλία: 400 αθλητές από 23 χώρες1964 II. Τόκιο, Ιαπωνία: 390 αθλητές από 22 χώρες1968 III. Τελ Αβίβ, Ισραήλ: 750 αθλητές από 29 χώρες1972 IV. Χαϊδελβέργη, Γερμανία: 1000 αθλητές από 44 χώρες1976 V. Τορόντο, Καναδάς: 1600 αθλητές από 42 χώρες1980 VI. 'Αρνεμ, Κάτω Χώρες: 2500 αθλητές από 42 χώρες1984 VII. Στόουκ Μάντεβιλ, Η.Β.Νέα Υόρκη, ΗΠΑ: 4080 αθλητές από 42 χώρες1988 VIII. Σεούλ, Κορέα: 3053 αθλητές από 61 χώρες1992 IX. Βαρκελώνη, Ισπανία: 3020 αθλητές από 82 χώρες1996 X. Aτλάντα, ΗΠΑ: 3195 αθλητές από 103 χώρες2000 XI. Σύδνεϋ, Αυστραλία 3843: αθλητές από 123 χώρες

39

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Οι Ειδικοί Ολυμπιονίκες είναι υπερολυμπιονίκες κι όχι παραολυμπιονίκες, επομένως ο όρος «παραολυμπιονίκες» πρέπει να αντικατασταθεί.

Οι όροι «παραολυμπιακοί» και «παραολυμπιονίκες» ουδόλως αποδίδουν αυτό που θέλουν να προσδιορίσουν, πόσο μάλλον όταν αναφέρονται σε ανθρώπους με αναπηρίες, πραγματικούς ήρωες που καταβάλλουν υπερπροσπάθειες (κι όχι παραπροσπάθειες) προκειμένου να τιμήσουν το δώρο της ύπαρξης.

Δίνουν ένα μάθημα αντοχής και υπομονής, ένα μάθημα ζωής σε όλους εκείνους που, ενώ είναι αρτιμελείς, αισθάνονται μονίμως κουρασμένοι, καταβεβλημένοι, και απογοητευμένοι από τις καθημερινές δυσκολίες και μέριμνες του βίου τους.

Για του λόγου το αληθές η συνέχεια στον σύνδεσμο: www. youtube .com/watch?v= DRa0OZc - kuw

40

ΠΗΓΕΣ

http://www.fhw.gr/olympics/ancient/gr/200.html

https://www.sansimera.gr/articles/545/99

http://www.gazzetta.gr/olympiakoi-agones-2012/article/311269-ta-ellinika-metallia

http://greekworldhistory.blogspot.gr/2013/09/blog-post_26.html

http://www.tovima.gr/vimagazino/views/article/?aid=820601

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%9F%CE%BB%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AF_%CE%91%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CF%82

https://olympic--games.blogspot.gr/p/tocwidth99margin5px-autoborder1px-solid.html

https://el.wikipedia.org

http://www.hjf.gr/gallery.php

www. youtube .com/watch?v= DRa0OZc - kuw

http://www.praktoreio-sport.gr/graphs.php?id=5336

http://www.enikos.gr/stathis/416537/yperolympionikes

http://www.paralympic.gr/

https://www.paralympic.org/

41