Upload
bb-vakmedianet
View
239
Download
5
Embed Size (px)
DESCRIPTION
RCC Koude en Luchtbehandeling
Citation preview
OOK IN DIT NUMMER:
LEKDETECTIE KOELINSTALLATIES
THEORIE BRUIKBARE ENERGIE
BEDRIJFSBEZOEK IN ITALIË
109e JAARGANG N
R 5 MEI 2016
IN DE PRAKTIJK
CHILLERS
MELD UW PROJECT NU AAN OPDAIKINAWARD.NL
RETHINK #45 WORDT DE DAIKIN AWARD
DE BELONING VOOR
UW VRVPROJECT?
RETHINK
#45
Heeft u een VRV-project waar u écht trots op bent? Zet uw project dan in de schijnwerpers
en ding mee naar de Daikin Award! Deze prijs beloont innovatieve en duurzame concepten.
Ofwel, totaaloplossingen waar de huidige markt behoefte aan heeft. RETHINK #45 is onze
oproep aan de branche om samen te werken en met elkaar tot de beste oplossing te komen
voor de markt. We hebben dezelfde doelen; samen zetten we ons in voor een aangenaam,
duurzaam en gezond binnenklimaat.
MEE DOEN AAN DE DAIKIN AWARD BETEKENT
Media-aandacht voor uw bedrijf
Kans op een trip naar New York
Kans op € 25.000,- in mindering op een volgend VRV-project
De kracht van koud en warm!
UNIECHEMIE
Uniechemie B.V. | Aruba 21 | 7332 BJ ApeldoornTelefoon 055 533 45 29 | Fax 055 533 37 29
www.uniechemie.nl
Koelen is een apart fenomeen. Weinig mensen hebben
er kennis van. Koelen is voor velen een middel, het geeft
hun onderneming een bestaan. Het lekkerste stukje
vlees, de mooiste bloemen of een heerlijk klimaat worden
gerealiseerd door middel van koelen. Maar koelen kan ook
verwarmen zijn. Ook hier zijn er vele toepassingen mogelijk.
Er zijn steeds meer situaties waarin verwarmen elektrisch
moet, bijvoorbeeld als er zonne-energie gewonnen wordt,
dan brengen koelen en verwarmen uitkomst.
De koeltechnische branche ziet deze uitdaging en weet
dat Uniechemie hierin haar toeleverancier is. Uniechemie
biedt het productenpakket dat compleet beantwoordt aan de behoefte van
installatiebedrijven die F-gassen gecertificeerd zijn. Ook voor wat betreft
de koudemiddelen HFK’s, HFO’s en de natuurlijke koudemiddelen. Naast
componenten beschikt Uniechemie over een eigen koudemiddelafvulstation
en unitbouw voor koelinstallaties en warmtepompen.
Traploos regelen van de koelcapaciteit heeft z’n nut bewezen. De kracht van de nieuwe Ecoline compressoren is het verbeterde rendement. De capaciteitsregeling met de nieuwe CRII cilinderkoppen is traploos regelbaar tussen 10% en 100%. Voor de aansturing biedt Uniechemie een zelf ontwikkelde combinatie aan met de Dixell stappenregelaar XC645CX. Dit is een uitgebreide regelaar met alarmregistratie, dynamische set-puntverschuiving en veel meer functies.Bitzer en Dixell, een veel beproefde en ideale combinatie!
UN 0
01
5
inhoud
Mei 2016
ADVERTEERDERSINDEX
ADVANSOR 21
AIRVIEW LUCHTBEHANDELING 33
AMBRAVA B.V. / SAMSUNG BIJSLUITER
BITZER KÜHLMASCHINENBAU 64
CARRIER AIRCONDITIONING BENELUX 11
CARRIER REFRIGERATION BENELUX 39
CENTRUM VOOR KOUDE- EN
KLIMAATTECHNIEK 61
CLIMALIFE DEHON 8
COOLENERGY 41
DAIKIN AIRCONDITIONING NETHERLANDS 2, 3
ENERGIE CONSULT HOLLAND 24
FAIRFIELD TECHNOLOGIES 41
GEA REFRIGERATION NETHERLANDS 53
ICEFISH 59
INTERCOOL TECHNICS 63
JOHNSON CONTROLS SYSTEMS & SERVICE 59
KUSTERS TECHNISCHE HANDELS-
ONDERNEMING 6
MIDEA NEDERLAND 27
MULTI IMPORT 33
PANASONIC BENELUX 61
PRINS TECHNICS 15, 47
SABROE PRODUCTS BENELUX 21
SMITSAIR JET SYSTEMEN 32
SPARKLING PROJECTS 43
STULZ GROEP 50
UNIECHEMIE 4
VRT-INTERNATIONAL 59
WESTERN AIRCONDITIONING 34
WIJBENGA, INGENIEURS- EN HANDELSBURO 34
OP BEDRIJFSBEZOEK IN ITALIË
16
KOELMACHINE VOOR WKO-CENTRALE NUON
22
ENERGIEGEBRUIK SNOEP-FABRIKANT FORS OMLAAG
25
ENERGIE GAAT NOOIT VERLOREN
35
SYSTEMEN EN SENSOREN VOOR LEKDETECTIE
44
VERDER IN DIT NUMMER:
07 VOORWOORD
08 NIEUWS
12 VERENIGINGSNIEUWS
28 INVERTERTECHNOLOGIE
30 OPLOSSING OLIE PROBLEEM
40 KOELINSTALLATIE HOTEL
48 LUCHT MENGEN
51 VERS KOELEN IN BEWEGING
54 PROJECT NATUURLIJK KOELEN
56 BUITENLANDS NIEUWS
58 PRODUCTNIEUWS
62 COLOFON & VERWACHT
30
Making BETTER Air Conditioners
Gree Airconditioning Tel: 077-3540341 • www.gree.nl
Airconditioning
• WiFi Controle viaSmartphone-app
• Infrarood afstandsbediening
• I-Feel Sensor• 0.5 W Stand-by• Energiezuinig• Auto herstart
7
redactioneel
Uko Reinders Hoofdredacteur
Dat er nog veel te besparen valt bij koeling laat het artikel in dit
nummer over snoepfabriek Perfetti van Melle in Breda goed zien.
Sinds 2010 is het energiegebruik daar met maar liefst 80 procent
teruggebracht. De besparing komt vooral door aanpassingen in de koeling. In een
technisch blad als RCC K&L verwacht je te lezen dat een nieuwe koelinstallatie
voor deze enorme energiewinst heeft gezorgd. Deels is dat het geval. Maar deels
ook niet. De eerste stap die de fabrikant, van onder meer Fruittella en Mentos,
zette was de koelmachines in het weekend uit te zetten. Daarmee werd per week
8.000 kilowatt bespaard. Zo simpel kan het zijn. De titel van het artikel luidt: je ziet
pas wat je kunt besparen als je erop focust. Zo is dat ook bij het uitzetten van de
machines gegaan. Peter Marijnissen, manager buildings, sites and energy bij Per-
fetti van Melle, legt uit dat een vakbladartikel de aanleiding was om het energie-
gebruik van de fabriek in kaart te brengen. In dat artikel las hij dat een fabriek in
rust gemiddeld nog 50 procent van de energie gebruikt ten opzichte van in volle
productie. In het weekend wordt er bij Perfetti van Melle geen snoep gemaakt en
staan de machines stil. Koeling is dan niet nodig, dus werd besloten om de koel-
installaties uit te zetten.
De tweede stap die bij Perfetti van Melle werd gezet, was het installeren van een
frequentieregelaar die ervoor zorgt dat de koelmachines niet altijd op volle toeren
hoeven te draaien. Daar werd vooral van geprofi teerd in de winter, wanneer kou-
de buitenlucht de koeling een handje helpt. De stap daarna was de installatie van
twee koudwatermachines. De besparing zou nog gunstiger kunnen uitvallen als
meer restwarmte, die met de koudwatermachines wordt opgevangen, hergebruikt
kan worden. Op de fabriek zelf is de warmtevraag echter niet zo groot, maar als
de fabriek op het duurzame bedrijventerrein Park 20|20 in Hoofddorp had ge-
staan, was het wel mogelijk geweest om veel warmte af te geven. Bij dit project in
aanbouw, dat ik voor een artikel in vakblad Warmtepompen bezocht, worden uit-
eindelijk dertien panden met een warmte- en koudedistributienet op elkaar aange-
sloten. Dat net is weer gekoppeld aan een wko. De warmte van de snoepfabriek
zou in Hoofddorp goed van pas zijn gekomen voor een zorgcentrum met ouderen
die van hoge temperaturen houden.
Park 20I20 is nu nog een bijzonder project, maar ik kan me voorstellen dat een
netwerk waarmee huizen, kantoren en fabrieken warmte en koude uitwisselen in
de toekomst heel gewoon is. Als over pakweg twintig jaar een artikel wordt ge-
schreven over een fabriek die warmte afgeeft aan een bejaardenhuis, zal daar
vast ook met ‘zo simpel kan het zijn’ op worden gereageerd.
Zo simpel kan het zijn
Sinds 2010 is het energie-gebruik met maar liefst 80 procent te-ruggebracht
8
nieuws
www.climalife.dehon.com
110
105
100
95
R-40
4A
R-40
7A R-40
7F
R-4X
XA
R-44
8A (N
40)
90
Gecombineerde energie-efficiëntie*lage en gemiddelde temperatuur
LT (-30oC) en MT (-10oC)@ 45oC condensatie*33% van het geïnstalleerd vermogen bij LT en 67% bij MT
In %
ten o
pzic
hte
van R
-404A
BestBeter
STOP MET R-404A Wacht niet meer*, kies voor het beste!
Doe het nu
BEDOMPTE LOKALEN ONDANKS HIGHTECH VENTILATIESYSTEMEN
Scholieren zitten vaak in een bedompt
lokaal. Filters en batterijen worden niet
op tijd vervangen en storingen niet op-
gemerkt of opgelost. Of de ventilatie
maakt te veel herrie, waardoor leraren
het systeem uitzetten of de ramen ope-
nen. Dat meldt het Algemeen Dagblad.
Honderden basis- en middelbare scho-
len hebben hightech-ventilatiesystemen,
maar de leerlingen zitten lang niet altijd
in een fris lokaal. "Scholen kunnen er
niet goed mee uit de voeten", stelt Mar-
co van Zandwijk van het landelijk ken-
niscentrum Ruimte-OK in het AD. Het
ontbreekt onderwijsorganisaties meestal
aan kennis over het gebruik en beheer
van de technische snufjes. Het gevolg
is dat sommige oude, tochtige scho-
len nog frisser zijn dan de moderne ge-
bouwen met alle hightech apparatuur.
Dat constateerde adviseur Bas Knop-
per tijdens een onderzoek op ruim veer-
tig scholen. "Als je zo'n gebouw pot-
dicht maakt en de ventilatie niet goed
gebruikt, is het CO2-gehalte te hoog",
verklaart hij.
Mei 2016 9
De twaalfde IIR Gustav
Lorentzen Natural
Working Fluids vindt plaats
van 21 tot met 24 augustus
in het conferentiecentrum
van de Heriot-Watt Uni-
versity in de Schotse stad
Edinburgh. De conferentie
is gericht op een internati-
onaal publiek van profes-
sionals met interesse in
natuurlijke koudemiddelen,
zoals installateurs, onder-
zoekers, en fabrikanten en
aanbieders van installaties.
Het programma is inmiddels
ingevuld. De conferentie
wordt ondersteund door de
IIF/IIR-Commissies B1, B2,
D1 E1 en E2.
GUSTAV LORENTZEN CONFERENCE NATURAL WORKING FLUIDS IN AUGUSTUS
Tekort aan technici veroorzaakt stress op de werkvloerMeer dan driekwart van de technici wijst stress aan als grootste gevolg van het
kwantitatieve tekort aan technisch personeel. Dit laat ROVC, partner in trainingen
en opleidingen voor technisch Nederland, zien in de eerste editie van de TechBa-
rometer, een onderzoek uitgevoerd onder 1.231 respondenten uit de technische
branche. Het rapport geeft inzicht in de markt-, HR- en opleidingstrends binnen de
techniek. Naast stress wordt lagere kwaliteit van het werk (10%) als direct gevolg ge-
geven. In het onderzoek wordt teruggeblikt en vooruitgekeken naar het tekort aan
technici. Zo heeft 63 procent van de respondenten de afgelopen vijf jaar een tekort
ervaren. Dit werd zowel op kwalitatief als kwantitatief niveau gevoeld. Responden-
ten verwachten hier de komende vijf jaar ook nog mee te kampen (60%). Een slech-
te aansluiting van regulier onderwijs op het bedrijfsleven wordt aangewezen als de
belangrijkste oorzaak van het tekort (28%). Daarnaast speelt vergrijzing een belang-
rijke rol (22%). John Huizing, algemeen directeur van ROVC: “Het is niet meer dan
logisch dat medewerkers stress ervaren door het tekort aan technici. Maar dat het
percentage zo hoog ligt én de komende vijf jaar nog geen daling wordt verwacht,
onderstreept de urgentie. Stress is ongezond en leidt tot uitval van medewerkers,
onnauwkeurigheid en een slechte werksfeer. Genoeg redenen om in actie te komen.
De strijd om technisch talent is begonnen. Daarvoor moeten we de handen ineen-
slaan. Dat betekent een actieve houding van zowel het bedrijfsleven als het onder-
wijs. Samen kunnen we dit tekort een halt toeroepen.”
Op 7 juni 2016 vindt in
Veenendaal het Ne-
derlands Warmtepomp
Congres plaats. Tijdens dit
event kunnen adviseurs,
installateurs, woningcor-
poraties, projectontwik-
kelaars, opdrachtgevers
en andere partijen uit de
bouwkolom zich bij la-
ten praten over de nieuw-
ste ontwikkelingen rond
de toepassing van warm-
tepompen, realisatie van
klimaatdoelstellingen,
maar ook over economi-
sche waardevermeerde-
ring van vastgoed. Infor-
matie en inschrijven: www.
nederlandswarmtepomp-
congres.nl
WARMTEPOMP- CONGRES
10
nieuws
Eendaagse gratis training in opleidingscentrum in Hasselt
Bitzer Benelux biedt de mogelijkheid om
diverse trainingen te volgen in het spe-
ciaal daarvoor ingerichte opleidingscen-
trum te Hasselt. De standaardtrainingen
die worden aangeboden, zijn gericht
op meerdere doelgroepen en bieden
steeds gerichte kennis. Al naar gelang
ONDUIDELIJKHEID OVER DETACHERINGS- OF UITZENDCONSTRUCTIEWelke bedrijven kunnen gebruikmaken van de subsidierege-
ling praktijkleren? Een veelgestelde vraag waarbij vooral (in de
bouwsector) onduidelijkheid bestaat over de begeleiding van
bbl’ers. En eigenlijk is het antwoord heel simpel, stelt PNO
Consultants. Vastgesteld is dat het bedrijf dat de daadwerke-
lijke praktijkbegeleiding van de bbl’er op de werkvloer voor zijn
rekening neemt, degene is die aanspraak kan maken op sub-
sidie. Het is daarbij niet van belang of de bbl’er ook daadwer-
kelijk op de loonlijst staat. Dus ook als bbl’ers werkzaam zijn
via een detacherings- of uitzendconstructie komen zij in aan-
merking voor subsidie. Wel moet er sprake zijn van een geldige
praktijkovereenkomst tussen de leerling, het opleidingsinstituut
en het - door het SBB erkende - leerbedrijf dat de praktijkbe-
geleiding verzorgt. Opgesomd komt de organisatie dus in aan-
merking voor subsidie als:
er sprake is van een erkend leerbedrijf;
de bbl’er wordt begeleid op de werkvloer van het erkende
leerbedrijf;
het bedrijf medeondertekenaar is van de praktijkovereen-
komst.
Via de subsidieregeling praktijkleren stelt het ministerie van
OCW subsidie beschikbaar voor praktijkleerplaatsen. Het gaat
dan over leerwerkplaatsen in het schooljaar 2015/2016. Be-
drijven en instellingen die hiervan gebruik willen maken, kunnen
van 2 juni tot en met 15 september subsidie aanvragen. Net
als in 2015 is ook dit jaar 205 miljoen euro beschikbaar, waar-
bij de subsidie voor een volledige praktijkleerplaats kan oplo-
pen tot 2.700 euro.
de wensen van de klant, is het even-
eens mogelijk om trainingen op maat te
organiseren, zowel in het Nederlands
als in het Frans. De enthousiaste do-
centen zijn zowel theorie- als praktijk-
gericht en kunnen terugblikken op een
jarenlange ervaring in de koude- en kli-
maatbranche. De eendaagse intensie-
ve trainingen zijn kosteloos en worden
in groepen van maximaal vijftien deelne-
mers georganiseerd, zodat er steeds vol-
doende ruimte overblijft om op individue-
le vragen en thema’s in te gaan.
AIRCONDITIONING & VERWARMINGSOPLOSSINGEN
www.carrier.nlwww.carrier.be
12
KNVvK verenigingsnieuws
DAG VAN DE KOUDE
AGENDA
HIGHLIGHTS JAARVERGADERING
Op 20 april heeft de KNVvK haar jaarlijkse jaarvergade-
ring gehouden in het OTIB-gebouw in Woerden. Geluk-
kig konden ook dit jaar de jaarrekening en de begroting
voor 2016 weer worden goedgekeurd, en ook de lopen-
de zaken zijn naar tevredenheid van de leden behan-
deld. Hierbij de andere highlights:
WISSELING BESTUURSLEDEN
In totaal is afscheid genomen van een viertal bestuurs-
leden. De termijn van AB-leden Bart van der Wekken,
Edo Wissink en Jan Broeze zat erop en zij waren der-
halve niet herkiesbaar. Ook DB-lid Bernie Willems is ge-
stopt. Op passende wijze en met mooie woorden is af-
scheid van hen genomen, daarbij hebben zij de ‘KNVvK
Beer’ in ontvangst genomen!
Ook mogen we een tweetal nieuwe bestuursleden ver-
welkomen, en wel Joop Hoogkamer, als nieuwe pen-
ningmeester/secretaris en DB-lid, en René van Gerwen
als AB-lid. Beide heren zijn bekend en gerespecteerd
in de koeltechnische wereld en behoeven dan ook
nauwelijks introductie. De KNVvK is blij dat beide he-
ren hun kennis, netwerk en betrokkenheid willen inzet-
ten om de volgende stap met de KNVvK te kunnen ma-
ken! Nadere introductie volgt in een volgende uitgave
van RCC K&L.
START MET ‘NIEUW ELAN’
De nieuwe verenigingsmanager Etty de Boer presen-
teerde het project ‘nieuw elan’, dat tot doel heeft om
de KNVvK weer aantrekkelijk te maken voor jonge koel-
technische professionals. In haar betoog werd op aan-
trekkelijke wijze een context geschetst van de verande-
rende wereld met andere behoeften en wensen. Ook de
korte kenschets van de jonge generatie maakte duide-
lijk dat een andere positionering, tone of voice en aan-
pak nodig zijn om als vereniging aantrekkelijk te zijn
voor jonge professionals.
Meer specifieke info op de website www.knvvk.nl. Idee-en/opmerkingen/kanttekeningen graag aangeven via [email protected]. Als je actief wilt meedenken/mee-doen, dan wordt dit zeer gewaardeerd!
Het onderwerp 'nanovloeistoffen als
koelmiddel' stond centraal tijdens
de Dag van de Koude. Het onder-
werp werd neergezet vanuit het be-
drijf Hydromx. Hydromx brengt na
jaren onderzoek een stabiele na-
novloeistof op de markt. De eerste
buitenlandse praktijkresultaten lij-
ken positief: tot wel 30 procent ef-
ficiency-voordeel. Vanuit de TU
Delft heeft Carlos Infante Ferreira
de wetenschappelijke bevindingen
op een rij gezet. Hij plaatste daar-
bij ook een aantal kanttekeningen
bij de positieve effecten van nano-
vloeistoffen. In de discussie kwam
naar voren dat de exacte samen-
stelling van de Hydromx-vloeistof
geheim is (en blijft). Meer onderzoek
onder Nederlandse koeltechnische
omstandigheden lijkt nodig om de
waarde van nanovloeistoffen reëel
te kunnen inschatten.
OPROEP
Tijdens de Dag van de Koude ont-
stond behoefte aan het onafhanke-
lijk testen van de Hydromx-nano-
vloeistof. De KNVvK wil hierin graag
faciliteren; daarom bij deze de op-
roep voor bedrijven en/of personen
die hierin geïnteresseerd zijn.
Aanmelden via [email protected] voor 1 juni 2016.
7 juni Nederlands Warmtepomp Congres 2016, Van der Valk Hotel, Veenendaal
16 juni Congres Vers Koelen in Beweging, Wageningen University, Wageningen
21-24 augustus Gustav Lorentzen Conference, Heriot-Watt University in Edinburgh
13mei 2016
STEK verenigingsnieuws
DRUK BEZOCHTE UPDATE-BIJEENKOMSTEN
STEK heeft in april per regio Up-
date-bijeenkomsten gehouden.
Onderwerp: de gevolgen van de
nieuwe F-gassenregeling - en de
bijbehorende BRL 100 en 200 - voor
bedrijven in de koelsector. De vijf
bijeenkomsten werden zeer druk
bezocht. Dordrecht spande daarbij
de kroon: we mochten er bijna 100
aanmeldingen ontvangen.
BRL 100 – 200
Bij de uitleg over de BRL 100 en 200
is onder andere ingegaan op de ver-
antwoordelijkheden met betrekking
tot de F-gassenverordening. De ge-
trapte verantwoordelijkheid wordt
soms wat uit het oog verloren:
Europese wetgeving, geldt voor
alle 28 lidstaten.
Nederlandse invulling door
BRL100 en BRL200.
Keuringsinstanties voeren con-
troles uit op basis van BRL100.
STEK ondersteunt installateurs in
dit proces.
Onderneming krijgt certificaat na
goed doorlopen controle.
Personen krijgen een persoons-
certificaat op basis van een exa-
men conform BRL200.
BRL 100: VOOR ONDERNEMINGEN
De informatie over de BRL 100 richt-
te zich onder andere op het feit dat
kwaliteitsbeleid schriftelijk vastge-
legd moet worden. Daarbij moe-
ten bedrijven aantoonbaar verbete-
ren; bijvoorbeeld door aan te tonen
dat er minder lekkage was dan vorig
jaar. Ook klachten moeten aantoon-
baar correct afgehandeld worden.
Nieuw is ook dat het CO2-equivalent
op de balans en etiket erbij moet.
BRL 200: VOOR PERSONEN
Bij de BRL 200 Is onder meer uitge-
legd dat nu uitgebreide kennis no-
dig is van GWP-cijfers en dat deze
ook toegepast kunnen worden. Een
andere verandering is de grens tus-
sen certificaat categorie 1 en 2 nu
op basis van 5 ton CO2-equivalent
ligt in plaats van 3 kg. Wat niet ver-
andert is dat STEK exameninstelling
is en blijft voor de stationaire sector.
Geldigheid certificaten/diploma’s:
Het certificaat volgens de nieuwe
regeling blijft onbeperkt geldig.
‘Oude’ F-gassendiploma’s blijven
geldig.
Het oude CFK-diploma is niet
meer om te ruilen.
STEK-BEDRIJFSCERTIFICAAT
STEK is bezig het STEK-bedrijfs-
certificaat onder de Raad voor Ac-
creditatie te brengen. Dit houdt in
dat er een onafhankelijke toets op
de eisen en de wijze van controle-
ren van STEK door de Raad plaats-
vindt en het certificaat nog meer
aantoonbaar kwaliteit, duurzaam-
heid en veiligheid vertegenwoor-
digt. In de (nabije) toekomst wordt
het STEK-bedrijfscertificaat inge-
deeld in modules. U kunt dan bo-
venop de algemene STEK-eisen
(of een vergelijkbaar kwaliteitssys-
teem) enkele modules kiezen of
voor een totaal certificaat gaan met
F-gassen, EPBD en eventueel CO2.
Verder overweegt STEK bedrijfs-
certificaten te ontwikkelen voor
ammoniak en brandbare koudemid-
delen (koolwaterstoffen en HFO’s).
KEURINGSINSTANTIES
Tijdens de bijeenkomsten is ook
Kiwa als nieuwe keuringsinstantie
voor STEK geïntroduceerd. Naast
SGS INTRON kunnen bedrijven voor
STEK-certificering nu dus ook Kiwa
als certificeerder kiezen.
EPBD: KANSEN VOOR PERSONEN
ÉN BEDRIJVEN
EPBD-persoonscertificeringVanaf juni 2016 moet elk utiliteits-
gebouw met comfortkoeling (vanaf
12 kW) voorzien zijn van een EPBD-
inspectierapport. Deze inspecties
moeten uitgevoerd worden door ge-
certificeerde personen (inspecteur
EPBD-A en/of EPBD-B). Op dit mo-
ment is slechts een handjevol ge-
bouwen gekeurd. De EPBD-airco-
inspectie moet daarbij ook elke vijf
jaar herhaald worden.
EPBD-bedrijfscertificeringGebouweigenaren zoeken voor de
airco-inspecties betrouwbare en kwa-
litatieve leveranciers. U kunt zich pro-
fileren in deze markt met een EPBD-
bedrijfscertificaat. Met een aantal
bedrijven en onze keuringsinstan-
ties is STEK een traject gestart om
op korte termijn de eerste EPBD-be-
drijfscertificaten te kunnen afgeven.
Bij STEK kunt u terecht voor exa-
mens EPBD-A en B en voor EPBD-
bedrijfscertificering. Daarmee kunt
u de kansen die er in de markt lig-
gen, ook daadwerkelijk benutten.
Op www.stek.nl kunt u de presen-tatie of video-impressie van de bij-eenkomsten bekijken. Ook vindt u er meer informatie over de BRL 100 en 200 en EPBD.
14
NVKL verenigingsnieuws
LEDENVERGADERING NVKL IN WILDLANDS
MODEL-CONTRACT IN PLAATS VAN VAR
NVKL-KRINGBIJEENKOMSTEN GOED BEZOCHT
Op vrijdag 3 juni houdt de NVKL haar ledenvergadering in het nieuwe die-
renpark in Emmen, Wildlands Adventure Zoo. Een hagelnieuw safaripark
waar één van de NVKL-leden een groot deel van de koeling heeft verzorgd.
De dag start met de ledenvergadering om 10.00 uur. Daarna volgt een lezing
over hoe Wildlands is ontstaan. Wat is het verhaal achter de werelden van
Wildlands? En wat is het idee achter het nieuwe park en wat is de positie
in de markt? Het middagprogramma trapt af met een lunch en daarna volgt
natuurlijk een rondleiding door het safaripark. Het programma duurt tot cir-
ca 15.30 uur.
Aanmelden voor de ledenvergadering kan op www.nvkl.nl.
Veel bedrijven zitten te wachten op
een modelcontract dat de plaats
kan innemen van de VAR die gaat
verdwijnen. Binnen de Metaal &
Techniek is er een modelovereen-
komst gemaakt en inmiddels heeft
ook de belastingdienst deze goed-
gekeurd. Er komen twee overeen-
komsten, namelijk 'werk op locatie'
en 'in of vanuit eigen werkplaats'. In
de praktijk van alledag zal voor in-
stallateurs vooral het model 'werk
op locatie' van belang zijn.
Het model 'werk op locatie' is be-
doeld voor als de uitvoering van de
klus op het project of bij de klant
gebeurt. Als de uitvoering van de
klus vooral in eigen werkplaats ge-
beurt, komt het model 'in of vanuit
eigen werkplaats' in aanmerking. De
NVKL heeft de overeenkomst ‘werk
op locatie’ al beschikbaar gesteld.
Het model ‘in of vanuit eigen werk-
plaats’ komt binnenkort beschik-
baar.
VERHUIZING NVKLDe NVKL verhuist naar een andere
locatie in Zoetermeer. Vanaf 17 mei
zijn we te vinden op:
Zilverstraat 69
2718 RP Zoetermeer.
De overige adresgegevens blijven
ongewijzigd.
In de afgelopen periode zijn er zeven kringbijeenkomsten gehouden voor
alle installateurs binnen de NVKL. De bijeenkomsten zijn dit jaar beter be-
zocht dan ooit. Tijdens de bijeenkomsten zijn de komende veranderingen
in de F-gassenbedrijfscertificering toegelicht, die vanaf 1 juni volgens de
BRL100 worden geaudit. Ook zijn de nieuw ontwikkelde PED web-applica-
tie, de bedrijfs RI&E en de certificering voor natuurlijke koudemiddelen ge-
presenteerd.
16
chi l lers
PRODUCENT VAN CHILLERS EN SYSTEEMKLIMATISERING
Tekst: ing. Dick Havenaar
De fabriek van Rittal in Valeggio, Italië.
17Mei 2016
Andrea Lazzaro (links) en Elbert Raben controleren een 12 kW LCP-
rack in DX-uitvoering.
Luchtgekoelde chiller wordt getest.
18
bedri j fsbezoek
INNOVATIEPRIJS VOOR NIEUWE GENERATIE KOELAGGREGATEN Voor de meest efficiënte serie industriële koelaggregaten Blue e+ ont-
ving Rittal in maart 2016 de Innovationspreis Deutsche Industrie voor
'het beste product'. In het juryrapport werden onder andere de hoge
energie-efficiëntie, intuïtieve bediening middels een touch display, de
gestandaardiseerde communicatiepoorten en intelligente interfaces,
en monitoring op afstand genoemd. De verkiezing, georganiseerd door
vakblad Produktion en adviesbureau Staufen AG, werd dit jaar voor het
eerst georganiseerd. Het koelsysteem is energie-efficiënt dankzij inno-
vatieve hybride technologie. Mede door het gebruik van een heat pipe
ligt het energiegebruik tot 75 procent lager dan bij conventionele sys-
temen. De revolutionaire klimatisering vindt plaats door het gebruik
van een actief koelcircuit met toerengeregelde componenten voor een
op de behoefte afgestemde koeling, en een in het systeem geïnte-
greerde heat pipe voor passieve koeling. De warmte uit de kast wordt
door de heat pipe afgevoerd zodra de omgevingstemperatuur lager
is dan de ingestelde waarde. De compressor wordt alleen ingescha-
keld als de passieve koeling ontoereikend is. Er zijn transparante effi-
ciëntievergelijkingen beschikbaar, op basis van berekening van de ge-
standaardiseerde Energy Efficiency Ratio (EER) en Seasonal Energy
Efficiency Ratio (SEER), die de werkelijke seizoensgebonden energie-
efficiëntie aanduidt.Blue e+ koelaggregaat.
Productielijn industriële mini chillers.
19Mei 2016
Zijaanzicht luchtgekoelde IT-chiller tijdens het installeren van de elektrische bekabeling.
LCP DX-rack tijdens de montage.
20
Over de auteurIng. Dick Havenaar is redactioneel coördinator
van de KNVvK-beleidsgroep Marcom en tech-
nisch adviseur van de redactie van RCC K&L.
Meer informatie Rittal
T: 0316–591660
I: www.rittal.nl
HEAT PIPE-TECHNOLOGIE Een heat pipe is eigenlijk een transportmechanisme dat
grote hoeveelheden warmte kan verplaatsen. De verplaat-
sing is veel groter dan normaal door geleiding alleen mo-
gelijk zou zijn bij kleinere temperatuursverschillen en/
of over grotere afstanden. In een heat pipe zit een trans-
portmedium, in dit geval koudemiddel R134a, dat aan de
warme kant verdampt, waarbij het energie of warmte op-
neemt en zich als gas voortbeweegt naar de koude kant.
Daar condenseert het en geeft het zijn warmte af, om ver-
volgens weer als vloeistof terug te stromen naar de war-
me kant.
De werking berust op het principe van Watt:
1. Het koudemiddel R134a verdampt op het moment dat
het in contact komt met het warme oppervlak. Hier-
bij neemt het de verdampingswarmte plus de soorte-
lijke warmte maal de temperatuurstijging aan energie
op (hoewel dit tweede deel meestal een relatief kleine
component is vanwege de grote verdampingswarmte
en het relatief kleine temperatuurverschil).
2. Aan de koude kant condenseert de damp weer, waarbij
de opgenomen warmte vrijkomt.
3. Door het condenseren enerzijds en het verdampen an-
derzijds ontstaat een drukverschil dat ervoor zorgt dat
het gas gaat stromen, zodat het eigenlijke warmtetrans-
port plaatsvindt.
4. Om de gecondenseerde vloeistof terug te krijgen naar
de warme kant van de heat pipe, wordt gebruikgemaakt
van de zwaartekracht waardoor de vloeistof naar bene-
den wordt getransporteerd.
Het grote voordeel van heat pipes is hun capaciteit om ex-
treem efficiënt warmte te verplaatsen. Hier wordt optimaal
gebruik van gemaakt in de LCP Hybrid, waarbij de heat pipe
met de warmtewisselaar is geïntegreerd in de eveneens pas-
sieve achterdeur van een racksysteem. Een heat pipe is een
compleet passief apparaat. Er zitten geen bewegende delen
in en zolang het omhulsel intact blijft, kan de heat pipe eeu-
wig blijven functioneren.
Werking van de heat pipe met het verdampen-
de en condenserende koudemiddel R134a.
bedri j fsbezoek
Lucht/water-warmtewisselaar LCP Hybrid.
High-quality waterkoeler
22
chi l lers
Tekst: Frans Keizer
Figuur 1: Deellastgrafiek YMC².
23Mei 2016
De nieuwe chiller wordt bij de Omval-centrale afgeleverd. De chiller, klaar om twintig jaar te draaien.
24
Energie Consult Holland B.V.
Hertzstraat 14
6716 BT EDE
NoBo/AKI-nummer 1242
T +31 (0)318 55 11 06
F +31 (0)318 55 13 22
www.energie-consult.nl
Wilt u meer informatie aanvragen of een
afspraak maken?
Notifi ed Body voor
Drukapparatuur (PED)
Alle PED modules
Keuring voor ingebruikneming
Periodieke herkeuringen
Soldeer- en laskwalifi caties
Beoordelingen PGS 13
Gespecialiseerd in koudetechniek
chi l lers
Over de auteur Frans Keizer is Sales Manager Large Tonnage
Solutions HVAC bij Johnson Controls.
Meer informatieT: 06-55734618
I: www.johnsoncontrols.nl
25Mei 2016
chi l lers
ENERGIEBELEID BIJ SNOEPFABRIKANT PERFETTI VAN MELLE
Tekst: Frank Theunissen
De twee EWAD 220 TZ/XR-koudwatermachines van Daikin staan naast het bedrijfsgebouw.
26
chi l lers
Over de auteur Frank Theunissen is Consulting Sales Engineer
bij Daikin Nederland.
Meer informatiewww.daikin.nl
W W W . M I D E A - N E D E R L A N D . N L
Midea Airconditioning
loopt voorop met een uitdagende lijn:
alle units een SCOP van 4.0!
Ook bij vermogens boven de 7kW
Maak nu een afspraak met uw accountmanager en laat u verrassen
Samen met een GROEN MIDEA naar een betere wereld
28
chi l lers
Tekst: Uko Reinders
De 60RT bij DMG in Waalwijk. Het systeem heeft hier een
chiller met R22 vervangen.
29Mei 2016
Meer informatieLG Klimaat
T 020 456 31 68
I www.lgklimaat.nl
Bij Meco in Eemnes werd gekozen voor de 40RT.
30
chi l lers
Tekst: John Lelieveld
Koudwatermachine met propaan.
31Mei 2016
Schema van een koudwatermachine met propaan.
32
Toepassingsgebieden JETsystemen;
SMITSAIR
-JETsystemen
chi l lers
Over de auteurJohn Lelieveld is directeur van Icefish, produ-
cent en importeur van indirecte koelunits en
warmtepompen
Meer informatieT: 0182-636239
I: www.icefish-scs.com
Bij demontage werd veel slijtage aan oliepompen geconsta-
teerd, zowel bij het tandwiel als bij het pomphuis.
Anders denken in klimaatoplossingen
ADVISERING I ONDERSTEUNING I TOTAALOPLOSSING
Airview Luchtbehandeling BV I 078 - 652 18 00 I www.airview.nl
Airview Luchtbehandeling BV is exclusief importeur van Clivet voor Nederland. De volledige range van Clivet koudwatermachines, luchtbehandelingsunits en commerciële airconditioners en de residentiële warmtepompen van Clivet Home worden door Airview vertegenwoordigd.
Het volledige leveringsprogramma Clivet producten bestaat uit:
KOUDWATERMACHINESLuchtgekoeld & Watergekoeld
ROOFTOPUNITSInverter rooftops & complete dakcentrales
LUCHTBEHANDELINGSUNITS Warmteterugwinning & luchtbehandeling
WARMTEPOMPENLucht/Water & Water/Water
INDUSTRIËLE AIRCONDITIONING Verticale units & kanaalunits
WATERGEKOELDE AIRCONDITIONINGPackaged consoles en kanaalunits
Exclusief importeur Clivet
Naast de levering van de apparatuur vormen advies, ondersteuning en service & aftersales belangrijke ondersteunende onderdelen in de totaaloplossingen van Airview.
Wij laten u graag zelf de toegevoegde waarde van ons concept ervaren en nodigen u uit om contact met ons op te nemen voor het bespreken van de mogelijkheden.
CLIVET HOME Residentiële warmtepompen
PRECISIE AIRCONDITIONINGLuchtgekoeld, watergekoeld & koudwater
Multi Import staat bekend om zijn kwaliteitsproducten, snelle levering door voldoende eigen voorraad, uitstekende service en scherpe prijzen. In Nederland is Multi Import sinds 2011 officieel distributeur van Panasonic Airconditioning.
Maak ook kennis met het alles-in-1 principe van Multi Import:
HET MULTI VOORDEELVAN DE ALLES-IN-1
PARTNER.
2. UITGEBREIDE WEBSHOP
4. SERVICE EN GARANTIE
24 uur - 7 dagen online
Direct bestellen
Order history bekijken
Volledige product informatie
Snelle afhandeling garantie
Garantietermijnen geldig vanaf
factuurdatum
Panasonic 5 jaar garantie
Space-Saver 5 jaar garantie
Condenswaterpompen 2 jaar
Ruime voorraad
Vóór 14.00 uur besteld, volgende dag
geleverd
Tijdslevering tegen meerprijs mogelijk
Afhaal mogelijk aan onze balie
Project- technische ondersteuning
op locatie
MI-Deal app
1. LEVERING EN VOORRAAD
3. EXTRA DIENSTEN
UITGEBREIDE WEBSHOP EXTRA
DIENSTEN
SERVICE EN GARANTIE
LEVERING EN VOORRAAD
VRAAG DE NIEUWE PRIJSCATALOGUS AAN MET ONS COMPLETE LEVERINGSPROGRAMMA INCL. PANASONIC!
HONGKONGSTRAAT 10-14 3047 BS ROTTERDAM T +31 (0)10 437 62 55 E [email protected]
WWW.MULTI-IMPORT.NL
OFFICIEEL DISTRIBUTEURVOOR NEDERLAND
iQ-plate® Q-plate®
Voor meer informatie: 033 - 247 78 00 www.western.nl [email protected]
Koudwatermachines
‘De toekomst kan
niet wachten’
35Mei 2016
energieleer
Tekst: ir. Bob van den Hoogen
De verbrandingswarmte van een halve kilogram butaan is vol-
doende om een badkuip met water te verwarmen.
36
01KOP0102SUBKOP01
05Intro02
energieleer
Een voorbeeld van een lage (links) en hoge (rechts) entropie.
=W1e hoofdwet
Work
QC
rev.cycle
QH
2e hoofdwet
(in KELVIN !)
Wrev
QH – QC
=
=
QH QC
TH TC
TH
TH
TC –QH *
120
100
80
60
40
20
00 500 1000 1500 2000
T [ºC]
QH / Wrev = efficiency
eff.
eff.
Energie [kJ]
Exergie [kJ]
Figuur 2. Exergie en energie in relatie tot het temperatuurni-
veau. De exergie is in tegenstelling tot de energie afhankelijk
van de temperatuur van het medium. Gaan we uit van een me-
dium met een energieinhoud van 100 kJoule, dan kan het me-
dium bij verschillende temperaturen deze energie-inhoud van
100 kJoule hebben. De exergie neemt af naarmate de tempera-
tuur lager is.
W - geleverde arbeid
QH - toegevoerde warmte
QC - aan de omgeving afgestane warmte
TH - hoogste temperatuur
TC – laagste temperatuur
Figuur 1. Een cyclus om warmte in arbeid om te zetten.
37Mei 2016
1500 ºC 100 ºC
100 ºC
Mogelijkheid l
Figuur 3. Mogelijke schakelingen voor een CV- en HRe-ketel,
met opwekking van elektriciteit en warmte.
Mogelijkheid Ⅱ
Q1
Q2
Q1
W
Q2
1500 ºC 27 ºC
Opwekkenelektriciteit
bij 27 ºC bij 100 ºC
Opwekken warmtemet Wp
Q1
1500 °C
Opwekken elektriciteit
Mogelijkheid III a Mogelijkheid III b
Opwekken elektriciteit
Opwekken warmte met WP
Opwekken warmte met WP
800 °C
800 °C
27 °C
27 °C
27 °C
100 °C
100 °C
800 °C1500 °C
100 °C
W
W
Q1
Q1
Q1 Q
2
Q2
Q2
Q2
800 °C
100 °C
38
Conclusies die uit de behandelde stof getrokken
kunnen worden:
1. Benut gratis warmte uit restwarmtestromen.
2. Gebruik de warmte op een zo hoog mogelijk tempera-
tuurniveau.
3. Maak eerst elektriciteit en gebruik daarna de restwarm-
te - niet andersom.
4. Kies bij verwarming voor een zo laag - en bij koeling
een zo hoog - mogelijk temperatuurniveau.
5. Regel de processen op basis van de variaties in de om-
gevingstemperatuur.
6. Niet mengen en niet smoren.
7. Benut buffers voor een gunstiger waarde van de onder-
grens van het proces.
energieleer
ondervoede mensen en 2 miljard ton voedselafval.1MILJARD
70% van al het beschik-bare zoetwater op aarde wordt gebruikt voor de landbouw.
70%Als voedselverspilling een land was, dan zou het qua uitstoot van broeikasgassen op de
eindigen, na China en de Verenigde Staten. DERDE PLAATS
Hoe voeden we een groeiende planeet?
Vers van boerderij tot winkel
The Age of Food Effi ciency
op aarde leeft én iedereen die er nog tot
Carrier draagt actief bij
Meer weten? www.carrier.com
Carrier en de gekoelde keten
1 Bederfelijke goederen worden in con-tainers geladen die gekoeld worden door Carrier Naturaline™-units. Door gebruik te maken van een natuurlijk koudemiddel verminderen de units de CO2-uitstoot met wel 35%. Elke dag vervoeren de door Carrier gekoelde containers bederfelijke levensmiddel-en ter waarde van 6 miljard dollar over de wereldzeeën.
2 De levensmiddelen worden over de weg naar de supermarkten vervoerd in vrachtwagens en aanhangwagens die door Carrier worden gekoeld door middel van het E-Drive™-systeem. De aandrijving hiervan is volledig elektrisch waardoor er minder brandstof wordt gebruikt en minder geluidsoverlast en uitstoot is ten opzichte van andere technologieën.
3
Gedurende het hele transporttraject registreert Sensitech de product-temperaturen om de versheid, kwaliteit en veiligheid van het voedsel te behouden.
4 Het voedsel wordt gepresenteerd in koel- en vriesmeubelen die gebruikmaken van de baanbrekende Carrier CO2OLtec™-koelsystemen op basis van het natuurlijk koude-middel CO2. Deze technologie heeft geleid tot een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen die gelijkstaat aan het van de weg halen van bijna 70.000 personen-wagens in Europa.
© 2016 United Technologies Corp.
40
condensing units
KOELINSTALLATIE BLIJFT GROTENDEELS IN BEDRIJF TIJDENS OMBOUW
Tekst: Ton Kusters
Over de auteur Ton Kusters is product manager bij
ECR Nederland.
Meer informatieCopeland is een compressormerk van
Emerson Climate Technologies.
I: www.emerson.com
I: www.ecr-nederland.nl
De condensing units op het dak van het hotel.
NEXT GENERATION CHILLER
De nieuwste reeks i-Chillers van ICS Cool Energy speciaal ontworpen voor gebruik in industriële toepassingen en bieden een koelcapaciteit variërend van 0.9kW tot en met 175kW.
WWW.ICSCOOLENERGY.NL
THE TEMPERATURE CONTROL SPECIALISTS.VERHUUR. VERKOOP. SERVICE.
Bel voor meer informatie +31 (0)88 – 258 258 0 of stuur een mail naar [email protected]
Gebruik van het milieuvriendelijke R410a koudemiddel
Compleet met buffertank met geïntegreerde koeler
Innovatieve i-Chill microprocessor
Plug & Play aangeleverd
NEWWIRELESS VACUUM
GAUGE!
INTRODUCING THE MANTOOTH WIRELESS DIGITAL VACUUM GAUGE
THE MANTOOTH WIRELESS DIGITAL VACUUM GAUGE
67020 – The YELLOW JACKET
ManTooth V (Vacuum Only)
67023 - The YELLOW JACKET
ManTooth PTV
Monitor the vacuum process wirelessly with the new ManTooth
wireless vacuum gauge. This new state-of-the-art tool utilizes
the ManTooth RSA app that accurately calculates and displays
a system’s actual readings conveniently on your iPhone, iPad or
Android device. Combine it with the ManTooth pressure/temperature
gauge and you have a full system analysis tool with data logging and
improved connectivity. In other words, HVAC techs everywhere have
a new favorite high-tech tool. VISIT THE APP STORE OR GOOGLE
PLAY TO DOWNLOAD THE YELLOW JACKET® MANTOOTH™ RSA APP.
LEARN MORE AT YELLOWJACKET.COM
ASSEMBLED IN THE U.S.A.
Sparkling Projects vofSparklingS ProjPPProjecP
43Mei 2016
advertor ial
VAN TREND NAAR KOELTECHNIEK
SESSIE 1.4Innoveren, een toverwoord. Als je niet innoveert, mis je de boot, gaat je concurrent de
slag winnen en zal je bedrijf uiteindelijk ten onder gaan. In de koeltechniek valt volop te innoveren; andere koudemiddelen, energiezuinige apparaten, warmtepompen,
digitaliseren, op afstand monitoren.
Waarom biedt Sparkling Projects deze workshop aan?
Tekst: ir. Steven Lobregt
Meer informatiewww.sparklingprojects.nl
www.verskoeleninbeweging.nl
Wat ga je doen als aardappelboer? De consument roept om vers en betaalt daar ook voor. Om marge te maken, moet je weg bij de fabriek en naar de lokale specialist toe. Dat vraagt een nieuwe koudeketen.
Dit soort vragen dus.
44
lekdetectie
TIJDIGE ONTDEKKING VAN KOUDEMIDDELLEKKAGE WORDT STEEDS BELANGRIJKER
Tekst: Günter Huber
Een infrarood point-detector.
45Mei 2016
Een infrarood point-detector voor
natuurlijke koudemiddelen.
46
lekdetectie
Over de auteurGünter Huber is product marketing manager
voor vaste gasdetectieystemen van Bacharach,
producent van geavanceerde test- en meetin-
strumenten voor onder meer koudemiddelen.
Meer informatiewww.mybacharach.com
Een multipoint-systeem voor detectie van diverse
koudemiddelen, zoals HFO’s en HFK’s.
48
luchtbehandel ing
Tekst: Tijmen de Groot
BaOpt is toegepast in uiteenlopende bestaande en nieuwe gebouwen.
49Mei 2016
Over de auteur Tijmen de Groot is accountmanager bij
BaOpt Benelux
Meer informatie T: 06-51257495
I: www.baopt.nl
AIR COOLED CHILLER
STULZ Explorer chillersKoelvermogen voor al uw wensen
Wilt u meer informatie of een afspraak? Neem dan contact met ons op.Telefoon +31 (0)20-545 11 11 | Weverij 7-9 | 1185 ZE Amstelveen | www.stulz.nl | [email protected]
Data Centers
Process Cooling
Comfort Cooling
De STULZ Explorer biedt de
meest geavanceerde technologie
in combinatie met betrouwbaar-
heid, flexibiliteit en innovatieve
oplossingen.
51Mei 2016
CONGRES VERS KOELEN IN BEWEGING
Tekst: Uko Reinders
congres
ANDERE SESSIESULTRAVERS-TREND ZET KOUDEKETEN
OP SCHERP
Door: food watcher Anneke Ammerlaan
PARTIJEN IN KOEL-VERSKETEN STRIJDEN MEE
IN SUPERMARKT-BATTLE OM CONSUMENT
Door: Gerard Rutte, supermarkt trendwatcher
52
congres
VAN TREND NAAR KOELTECHNIEK
Door: Gerben Koeslag, Hans van der Stoel en Steven Lobregt
van Sparkling Projects
SAMEN EEN VUIST MAKEN TEGEN
VOEDSELDERVING
Door: Eric Prieur, directeur cold chain sustainability van Carrier
in Frankrijk
VERANDERINGEN IN VERSKETEN EN KOELING
Door: Joost Snels, onderzoeker bij de afdeling Fresh Food and
Chains van Wageningen UR
TECHNISCHE ONTWIKKELINGEN IN DE KOUDE-
KETEN VAN VERS
Door: Dennis Wentink, adviseur en directeur/eigenaar van
Adviesbureau Verhoef
KOUDEKETEN BLOEMEN UIT KENIA IN
DE PRAKTIJK
Door: Pieter van der Hulst van FlowerWatch
VERPAKKING VAN DE TOEKOMST ALLEEN
MOGELIJK MET OPTIMALE KOELING
Door: Ulphard Thoden van Velzen, onderzoeker bij Wageningen
UR Food & Biobased Research
LANGER VERS MET MILDE CONSERVERING (MET
RANDVOORWAARDEN VOOR KOELING)
Door: Ariette Matser, onderzoeker bij Wageningen UR Food &
Biobased Research
INSPELEN OP STRENGERE EISEN VERSHEID
EN SHELF LIFE
Door: Theo Vliek, commercieel directeur RBK Group
RONDLEIDING FOOD & BIOBASED RESARCH
INFORMATIE OVER HET CONGRESDatum: donderdag 16 juni 2016
Locatie: gebouw Orion, Wageningen University
Centre in Wageningen
Programma
13:00 - 13:30 ONTVANGST
13:30 - 13:45 OPENING
13:45 - 14:50 ANNEKE AMMERLAAN EN
GERARD RUTTE
14:50 - 15:30 PAUZE
15:30 - 17:50 KEUZESESSIES MET
PAUZE TUSSENDOOR
17:50 - 18:20 ERIK PRIEUR
18:20 - 18:30 AFSLUITING
18:30 - 20:00 NETWERKBORREL
Meer informatie en aanmelden via de
website: www.verskoeleninbeweging.nl
54
IPC-project
EINDRAPPORTAGE PROJECT NATUURLIJK KOELEN
Tekst: Joop Hoogkamer
Figuur 1: CO2-uitstoot (megaton) van koelinstallaties in de EU
(alle koudemiddelen).
55Mei 2016
Meer informatie Het eindrapport is op aanvraag voor KNVvK-le-
den beschikbaar.
I: www.knvvk.nl
56
internationaal nieuws
Eerste koelinstallatie met
propaan in wijnproductie
Airconditioning met
CO2-koudemiddel volgend
jaar beschikbaar
Bedrijven ontwikkelen
modulerende ejectoren voor
CO2-systemen
Onderzoek naar kosten koelkast op basis van
magnetische koeling
57mei 2016
Efficiënte koeling verlaagt kosten Duitse retailers
Koudemiddel met lagere GWP voor systemen met
natte verdampers
Nieuw smeermiddel voor
CO2 in industriële koeling
HCFK-uitfasering in China
opent deuren voor
natuurlijke koudemiddelen
58
productnieuws
NIEUWE GENERATIE
ENERGIEBESPAREN-
DE MOTOREN
De NiQ, een aandrijfmotor voor kou-
deverdeling in verdampers en voor
koeling in condensors, is een door-
ontwikkeling van de iQ-motorenserie
van ebm-papst. De EC-motor over-
tuigt volgens de fabrikant door ver-
dere rendementsverhoging en kos-
tenoptimalisatie. De NiQ is eveneens
bruikbaar in de voedingsmiddelenin-
dustrie. Bij de motorkeuze voor con-
densors en verdampers behoren
traditionele AC-motoren tot het verle-
den. De iQ-motorserie van ebm-papst
is dankzij de effi ciënte GreenTech EC
Technologie beduidend intelligen-
ter en milieuvriendelijker, en hij wordt
al bij veel supermarktketens in gro-
te aantallen gebruikt. Met de NiQ stelt
ebm-papst de volgende generatie iQ-
motoren voor: de compacte motor
combineert de beste eigenschappen
met een nieuw design, zowel van bin-
nen als van buiten. De ontwikkelaars
hebben de NiQ nog energiezuiniger
en economischer gemaakt. Omdat
het toepassingsgebied om lage toe-
rentallen vraagt is het toerental van
de motor geoptimaliseerd tussen 800
en 2.000 rpm, met het daarbij beho-
rende koppel. Het resultaat: een hoog
rendement en laag geluidsniveau. De
nieuwe behuizing is van kunststof. Dit
is niet alleen milieuvriendelijker dan
aluminium, maar ook geschikt voor
toepassing bij indirect levensmiddel-
contact, bijvoorbeeld bij open groen-
tevitrines. Eveneens heeft een nieuwe
motorwikkeltechniek bijgedragen aan
een verbeterde temperatuur van de
motor. De NiQ is beschikbaar in drie
bouwgroottes, met een vermogen
van 5, 12 en 18 watt. Deze vervangen
technisch gezien meerdere groottes
van de oude AC Q-motor. Hierdoor is
de NiQ volgens de fabrikant niet al-
leen ideaal voor nieuwe ontwikkelin-
gen maar ook zeer geschikt voor re-
trofi t van oude vitrines en koelingen.
NIEUWE KOELUNITS VOOR KLEINE
BESTEL- EN VRACHTWAGENS
FLEXIBELE TIJDELIJKE KOELOPLOSSING
IN NIEUWE KOELCEL
Van Uden Logistics uit Waddinx-
veen breidt haar opslagcapaciteit
voor gekoelde producten uit met
de bouw van een nieuwe koelcel in
een bestaande expeditiehal. Cel-
tic Cooling bouwt de koelcel met
ideale bewaarcondities voor de
opslag van diverse levensmidde-
len. De koelcel is klaar, alleen de
permanente koelinstallatie moet nog geïnstalleerd worden. In deze tussen-
liggende periode biedt ICS Cool Energy een tijdelijke oplossing, waardoor
de koelcel al acht weken eerder door de klant in gebruik genomen kan wor-
den. De koelcel is een afgesloten ruimte, gerealiseerd in een bestaande ex-
peditiehal. Met een oppervlakte van circa 725 m2 en een hoogte van 13,5 me-
ter biedt de koelcel ruimte voor hoge stellages, voor de opslag van onder
andere diverse levensmiddelen. De koelcel is opgebouwd uit hoogwaardi-
ge 120mm PIR(polyisocyanaat)-sandwichpanelen voor het realiseren van de
beste bewaarcondities, zoals een temperatuur van 4 graden Celsius. "Eerst
bouwen wij de koelcel en daarna wordt de koelinstallatie geïnstalleerd", ver-
telt de heer Duivenvoorden, account manager Celtic Cooling. "Deze levering
en installatie neemt ongeveer acht tot tien weken in beslag. Om deze periode
te overbruggen, zodat de klant al eerder gebruik kan maken van de koelcel,
hebben wij contact opgenomen met ICS Cool Energy."
Thermo King brengt de nieuwe V-200s-
serie koel units op de markt.
Deze voertuigaangedreven
units zonder dieselmotor
bieden effi ciëntie en mi-
lieuvriendelijke transport-
koeling voor kleine bestel-
en vrachtwagens. De nieuwe
serie biedt volgens het bedrijf de presta-
ties en effi ciëntie van de bewezen V-200 MAX-se-
rie, maar nu in een compacter ontwerp. De V-200s-serie biedt optimale
koelcapaciteit voor voertuigen voor de levering van tot 10 m³ aan diep-
vriesproducten en tot 19 m³ aan verse producten. Doordat de conden-
sor hetzelfde kleine formaat heeft als die van de V-100-units van Thermo
King, blijven de koudemiddelvulling en het gewicht van de unit beperkt
en neemt het laadvermogen toe. Er is geen aparte motor nodig, waardoor
een afname van uitstoot en geluidsoverlast wordt gerealiseerd. De units
uit de V-200s-serie bevatten standaard het nieuwe R452A-koudemiddel
dat Thermo King samen met Chemours heeft ontwikkeld en dat een lage-
re GWP heeft dan R404A.
www.icefish-scs.com T 0182 636239 [email protected]
importeur van:
Met een vernieuwde serie indirecte koelunits met natuurlijk koudemiddel R290 en R717
Serie ISCS290/-2-400-280K Capaciteit tot 400kW
Serie ISCS717/1-1000-280K Capaciteit tot 1000kW
Luchtgekoeld of watergekoeld
Mogelijkheden voor volledige warmte terugwinning
cool with
international
hitema.com®
Johnson Controls
TEAMLEADER SERVICE (M/V)
Jij
VRT International koopt, verkoopt en bemiddelt in occasion commerciële - en industriële koelapparatuur en overjarige voorraden. Het grootste deel van de apparatuur wordt geëxporteerd naar de diverse landen over de gehele wereld.
Wij zijn op zoek naar Compressoren Grasso, Sabroe, Mycom, Bitzer, Copeland, etc. Water chillers Trane, Carrier, York, Ciat, Climaveneta, etc. Verdampers Helpman, Goedhart, Güntner, Küba, etc. Condensors Baltimore, Helpman, Goedhart, Güntner, etc. Complete koelinstallaties en vriesinstallatie. IQF vriezers - spiraalvriezers – invriestunnels
Indien u op zoek bent naar betaalbare occasion of overjarige koel- apparatuur, Wij hebben ongeveer 6.000 m2 koeltechnische apparatuur op voorraad. kijk voor ons aanbod op www.used-refrigeration.com. VRT International is F-gassen gecertificeerd en beschikt over een professioneel demontage-team. Wij kunnen indien gewenst uw gehele installatie(s) in eigen beheer ontmantelen.
VRT international CV Nucleonenweg 25 3542 CD Utrecht T +31 (0)30 700 9712 M +31 (0)6 16063677 W www.vrt-int.com E [email protected]
60
productnieuws
PLATFORM OM SNEL EEN COMPUTERRUIMTE OP TE BOUWEN
PANASONIC INTRODUCEERT NIEUWE ETHEREA
R32-AIRCONDITIONERS
Op de CeBIT 2016 presenteerde Rit-
tal voor de allereerste keer het infra-
structuurplatform 'Smart Package'
waarmee het MKB snel een compu-
terruimte kan opbouwen. Als partner
van Rittal integreert IBM dit aanbod
in zijn gestandaardiseerde compu-
terruimtesystemen, zoals het SMDC
(Scalable Modular Data Center). Dit
maakt het mogelijk om op korte ter-
mijn en tegen optimale kosten com-
plete computerruimten op te bou-
wen. Het Rittal Smart Package is
een platform dat bestaat uit voor-
af geconfi gureerde componenten
waarmee klanten snel een IT-omge-
ving kunnen opbouwen. Het plat-
form bestaat uit TS IT-racks van Rit-
tal en op de toepassing afgestemde
modules voor klimaat, energieverde-
ling, UPS, brandbeveiliging, moni-
toring en beveiliging tegen toegang
door onbevoegden. De modulen zijn
beschikbaar in verschillende vermo-
gensklassen en kunnen snel tot een
inzetbaar systeem worden gecombi-
neerd. Hierdoor kunnen ondernemin-
gen veel sneller een computerruimte
opbouwen. Door de perfect op el-
kaar afgestemde modulen werkt de
computerruimte met een optimale
effi ciëntie.
Panasonic vernieuwt zijn Etherea
productlijn met de Z-, XZ- en TZ-
reeks airconditioners voor wonin-
gen. Dankzij een volledig nieuw ont-
werp zijn ze compact, modern en
geschikt voor ieder interieur. De
nieuwe modellen zijn daarnaast de
eerste airconditioners van Panaso-
nic die volledig zijn geoptimaliseerd
voor het koudemiddel R32, waar-
mee op milieuvriendelijke wijze effi -
ciënt kan worden verwarmd en ge-
koeld. Belangrijkste kenmerken
zijn: R32-koudemiddel, energiela-
bels A+++ / A++, geluidsproductie
van 19dB(A) of 20 dB(A), slank en
compact ontwerp, Nanoe-luchtzui-
veringssysteem en Econavi-senso-
ren op de Z-reeks airconditioners.
De nieuwe Z-reeks Etherea-produc-
ten is volledig herontworpen met
het oog op woningen en commerci-
ele panden. Het slanke nieuwe ont-
werp voorkomt dat de toestellen de
esthetiek van het interieur verstoren
en maakt de units compacter dan
ooit. Het discrete ontwerp van de
nieuwe Etherea-modellen sluit goed
aan op de lage geluidsproductie
van de airconditioners. De nieuwe
Z- en XZ-reeks zijn met een geluids-
productie van 19dB(A) zeer stil, wat
bijdraagt aan het comfort van eind-
gebruikers. Het geluid van de air-
conditioners is vergelijkbaar met het
geluid dat 's nachts hoorbaar is in
een bibliotheek. Panasonic kan hier-
door garanderen dat de toestellen
de nachtrust of werkomgeving van
gebruikers niet verstoren.
Panasonic GHP systeem; meest effi ciënte en duurzame oplossing voor VRF systemen
- Hoge effi ciëntie door onder andere het gebruik van de restwarmte - Ideale oplossing beperkte electravoorziening - Aansluitbaar op aardgas en propaan - Grote range aan capaciteiten (van 45 t/m 142 kW) - Bedrijfssituatie tot -20°C met behoud van capaciteit - Geen ontdooicyclus, dus maximaal comfort- Aansluitbaar op alle VRF DX binnendelen - Aansluitbaar op de watermodulen voor gekoeld en verwarmd water- Diverse oplossingen voor de integratie in gebouwbeheer systemen
GASWARMTEPOMP EFFICIËNT EN DUURZAAM
Down to-20°C in
heating modeOUTDOOR
TEMPERATURE
Highsavings
Environmentallyfriendlyrefrigerant
R410A
Easycontrolby BMS
CONNECTIVITY
www.aircon.panasonic.eu
Offi ciële Panasonic distributeurs
B.V.
KLIMAAT OPLOSSINGEN
62
RCC K&L IS EEN UITGAVE VAN VAKMEDIANET
Offi cieel Orgaan van:
KNVVK, KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR KOUDE
Internet: www.knvvk.nl E-mail: [email protected]
Naast de KNVvK leveren deze verenigingen op het gebied van koude, koeling,
luchtbehandeling en ventilatie vanuit hun expertiseveld bijdragen aan RCC K&L:
NVKL, NEDERLANDSE VERENIGING VAN ONDERNEMINGEN OP HET
GEBIED VAN DE KOUDETECHNIEK EN LUCHTBEHANDELING
Internet: www.nvkl.nl E-mail: [email protected]
STEK, STICHTING EMISSIEPREVENTIE KOUDETECHNIEK
Internet: www.stek.nl E-mail: [email protected]
NEKOVRI, VERENIGING VAN NEDERLANDSE KOEL- EN VRIESHUIZEN
Internet: www.nekovri.nl E-mail: [email protected]
VERAC, VERENIGING VAN LEVERANCIERS VAN
AIRCONDITIONING-APPARATUUR
Internet: www.verac.nl E-mail: [email protected]
LUKA, NEDERLANDSE VERENIGING VAN LUCHTKANALENFABRIKANTEN
Internet: www.luka.nl E-mail: [email protected]
VLA, VERENIGING VAN LEVERANCIERS VAN LUCHTTECHNISCHE
APPARATEN
Internet: www.gezondeluchtingebouwen.nl E-mail: [email protected]
NEDERLANDSE KOELTECHNISCHE INDUSTRIE (NKI)
Internet: www.koelindustrie.nl E-mail: [email protected]
RCC K&L komt tot stand in samenwerking met de KNVvK-beleidsgroep Marcom.
Het bestuur hiervan bestaat uit: ing. M. Bouwman en H. Blok (secretaris).
Hoofdredacteur
Uko Reinders, [email protected], tel. 06-46652579
Eindredacteur
Christine Linneweever
Technisch adviseur
Ing. Dick Havenaar
Uitgever
Frederique Zeemans
Accountmanager
Gejo Flierman, gejofl [email protected], tel. 06-53227316
Vormgeving & opmaak
colorscan, www.colorscan.nl
Druk
Ten Brink, Meppel
Adres
Vakmedianet, Postbus 448, 2400 AK Alphen aan den Rijn
Website RCC K&L
www.koudeenluchtbehandeling.nl
Abonnementenadministratie
[email protected], tel. 088-5840888
Abonnementen
RCC K&L verschijnt maandelijks. Jaarabonnement € 135,00. Verzendkosten
buitenland per jaar € 29,50 (EU) en € 41,50 (niet-EU-landen). Prijzen zijn exclusief btw.
Op alle uitgaven van Vakmedianet zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing. Die
zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.
Oplage
Door onafhankelijk accountant gecontroleerde oplage. Zie voor accountantsverklaring
van Grant Thornton www.vakmedianet.nl
Copyright
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige
vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of
op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
© Vakmedianet 2016
Publicatievoorwaarden
Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatie-
voorwaarden van Vakmedianet van toepassing. Deze staan op www.vakmedianet.nl.
Disclaimer
Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid
samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd.
Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden
dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van
het gebruik van de opgenomen informatie.
ISSN 0925-630X
in nummer 6 van RCC K&L onder andere:
alles over de koeling
invloed op effi ciëntie van koeling in datacenters
door nieuwe specifi caties en technieken
voorzien van nieuwe koeltechniek
De verwachtingen die een gebruiker heeft van een airconditioningsysteem zijn de afgelopen jaren geëvolueerd. Comfort gaat vandaag de dag hand in hand met energiebesparing en opera-tionele betrouwbaarheid. Het nieuwe
TOSHIBA SMMS-e systeem verenigt innovatie, nieuwe technologieën en kennis en ervaring uit het verleden tot
-maal comfort voor de gebruiker.
TOSHIBA-AIRCONDITIONER.NL
De nieuwe dimensie in comfort.
WAAROM IS GROEN ZO COOL?
CHILLVENTA Van 11 tot en met 13 oktober 2016Hal 7, stand 330