1

Maikadwa Ay Libro Maipanggep SinAariMaipanggep Sin Libro Ay Nay

Din libro ay nay di kaitoloyan din naisolat sinOmonaAyLibro Maipanggep Sin Aari maipanggep sin nanturay sinnansian ay nasyon ay Israel ya Juda enggana sin naabakanda ay dowa. Din kapital di Israel ay Samaria et inabakAri Salmaneser ay taga-Assyria sin 722 B.C. Inpakaana diodom ay Israelita et inpilit na ay en da makiili ed Assyria.Din kapital di Juda ay Jerusalem et inabak ya binakas AriNebukadnezzar ay taga-Babilonia sin 586 B.C. Am-in dinIsraelita ay babaknang, nangato di saad na ya nalaing etnaipakaan da ay en makiili ed Babilonia. Naamag dana aylawa begew sin naipidwapidwa ay nanokdokogan di aariya ipogaw ed Israel ya Juda en Yahweh ay Diyos da.

Ngem baken omipasadot am-in ay naisolat isna. Mais-torya abe din nakaskasdaaw ay inam-amag Eliseo aynaisokat en Elias ay mamadton Diyos.Din Linaona

Din inam-amag Eliseo ay mamadto 1:1–8:15Din nansososkat ay aari ed Israel ya Juda 8:16–17:4Din naabakan di Samaria 17:5-41Din aari ed Juda manipod sin timpon Hezekias 18:1–

24:20Din nabakasan di Jerusalem 25:1-30

Da Elias En Ari AhaziasIdi namingsan, nag-as si Ahazias ay ari ed Israel ay napo

sin atep di palasyo na et palalo ay nasakitan sisya. Isonganan-ibaa si enmanpasip-okmo sinoy ipaammondin sinandidiyos ta ammoana mo mailatonan. Ngem inabat Elias

2 Aari 1:1 2 2 Aari 2:6ay mamadton Diyos din inbaan di ari et inpaammo naen daida din inbagan Diyos. Kinwanin Diyos en matey siAhazias gapo ta nan-ibaa si manpasip-ok. Et natongpal,pag maisokat si Joram ay esa ay anak Ahab ay man-ari edIsrael, tan magay anak Ahazias. (1:1-18)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

2Din Nangieyan Diyos En Elias Ed Langit(2:1-15)

1 Idi dandani ay alaen Diyos ed langit si Elias babaensi alinposapos, manmandan da en Eliseo ay napod Gilgal.2 Kanan Elias en Eliseo, “Isna ka tan inbaan Diyos sak-ened Betel.”

Ngem kanan Eliseo, “Isapatak sin matmatago ay Diyosya en sik-a ay adiak taynan sik-a.” Et nankoyog da ayinmey ed Betel.

3Wada di grupon di mamadto ay mantee isdi ay inmeyen Eliseo yan kanan da, “Ay ammom ay alaen Diyos dinapom ay isian en sik-a ed wani ay agew?”

Kanan Eliseo, “Aw, ammok ngem adi takon ap-apatensa.”

4 Kanan kasin Elias en Eliseo, “Mataynan kas na taninbilin Diyos ay emeyak ed Jerico.”

Ngem kanan Eliseo, “Isapatak sin matmatago ay Diyosya en sik-a ay adiak taynan sik-a.” Et nankoyog da ayinmey ed Jerico. 5 Wadas di di mantee ay grupon dimamadto ay nansalodsod en Eliseo, “Ay ammom ay alaenDiyos din apom et isianan sik-a ed wani ay agew?”

Kanan Eliseo, “Aw, ammok ngem adi takon ap-apatensa.”

6 Pag kanan Elias en Eliseo, “Mataynan kas na taninbilin Diyos ay emeyak ed ginawang ay Jordan.”

2 Aari 2:7 3 2 Aari 2:14Ngem kanan Eliseo, “Isapatak sin matmatago ay Diyos

ya en sik-a ay adiak taynan sik-a.” 7 Intoloy da ay nandanyan waday grupon di mamadton Diyos ay inmonod endaida ed Jordan. Sinmaldeng da Elias en Eliseo sin bengetdi ginawang yan wada da din mamadto sin baken onayaddawi ay mangiila en daida. 8 Kinaan Elias din tak-epdi bado na asi na kinopin, pag nan iseppat sin danomyan nansian din danom et namgaan di dinan da Elias aynanbalasat.

9 Idi nakabalasat da, kanan Elias en Eliseo, “Sinoylaydem ay idawat ko asiak maiaddawi en sik-a?”

Kanan Eliseo, “Idawtam kod sak-en si dobli ay bingaysin panakabalin mo.”*

10 Kanan Elias, “Naligat san kedkedawem ngem ma-tongpal sa momailam sak-en sin kaisianak en sik-a, ngemno maga et adi maidawat en sik-a.”

11 Idi manmandan da dowan dan mankalkali, biglaet ay nawada di manbidbidang ay kalisa ya kabayo aynandan sin nan-gawaan da, pag ikayang di alinposapossi Elias ed daya. 12 Inilan Eliseo et binogawanas Elias aykanana, “Ama, ama! Napigsa aymanalaknib isnan Israel!”Manipod sidi yan adi na kasin inil-ilas Elias. Kabisngit siEliseo sin bado na gapo si sakit di nemnem na. 13 Piniditna din nag-as ay tak-ep di badon Elias pag mantaoli sinbenget di ginawang ay Jordan. 14 Inseppat na sin danomdin nag-as ay badon Elias yan kanana, “Intoy kad-an payYahweh ay Diyos en Elias?”* 2:9 Mo maibasar sin linteg di Israelita, dobli di tawid di besag ay anak modin aag-i na. Wada abey lebbeng na ay adi inawat di aag-i na. Isonga dinlayden Eliseo ay kalien et mabigbig komas sisya ay din kosto ay nanawid sinpanakabalin Elias ya dobli koma di tawidena ay panakabalin mo din odom aymamadto.

2 Aari 2:15 4 2 Aari 4:6Idi sineppat na din danom, nansian et nandan ay nan-

balasat. 15Kanan din grupon di mamadto ay napod Jericoay nangiilan sisya, “Wada en sisya din panakabalin Elias.”En da inabat, pag dan manyakog-ong sin sangoanana.16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

31 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

4Din Namadangan Eliseo Sin Nalasang Ay Naotangan(4:1-7)

1 Sin namingsan, inmey en Eliseo din asawan di esaay pankalkalian Diyos ay esa sin grupon di mamadtoyan kanana, “Apo, natey si asawak. Ammom met aypinatpateg na si Diyos, ngem ed wani yan inmali dinnangiotang. Magay ibayad ko, isonga kanana en alaenadin doway lalaki ay anak ko ta panbalinenas bag-ena.”

2Kanan Eliseo ay nansalodsod, “Sinoymaibadang ko ensik-a? Ibagam kod di wada ay sanikwam sin beey mo.”

Kanan din babai, “Apo, maga polos malaksig si at-atikay lanan di olivo.”

3 Kanan Eliseo, “En ka manbolod sin am-in ay tinok-mang mo si ad-ado ay koli ay magay naigto. 4Mo idatengmo sin beey yo, senggep kayo sin aan-ak mo ta in-eb yo,pag kayon ilogi ay pey-an si lana din amin ay koli et dinmapno yan ikasin yo.”

5Tinaynandin babai si Eliseo yan sinenggep sisya ya dinaan-ak na sin beey da et inin-eb da. Idawdawat din aan-akna din koli dowanan peypey-an. 6 Idi napno da amin dinkoli, kanana sin esa ay anak na, “Man-iali kayo si esa.”

Ngem kanan da, “Enggay nisa.” Idi siya di, sinmaldengdin lana ay man-ayos.

2 Aari 4:7 5 2 Aari 4:167 Binmela din babai ay en nangipaammo en Eliseo yan

kanan Eliseo en sisya, “En ka ilako din lana ta say ibayadmo sin otang mo. Omanay din mabay-an ay panbiyag yosin an-ak mo.”

Din Nakaskasdaaw ay Inamag Eliseo ed Sunem(4:8-37)

8Sin namingsan ay inmeyan Eliseo ed Sunem, inayagandi esay baknang ay babai tamakikan sin beey da. Manipodisdi, kanayon ay maspad ay makikan mo emey isdi ayili. 9 Kanan din babai sin asawa na, “Masiguradok aynasantoan ay ipogaw Diyos din lalaki ay doy ay kanayonay mandagdagos sin beey ta. 10Man-amag ta si kitkittoyay kowarto sin ngato, asi tan pey-an si katri, lamisaan,tokdoan ya pansilawan ay osalena ta isdi aymandagdagosmo omali isnan beey ta.”

11 Sin namingsan ay inmey si Eliseo isdi, en binmaktadsin akin ngato ay kowarto. 12Kanana en Gehazi ay baa na,“En ka ayagan din babai.” Inayagana et en pinmika dinbabai sin kad-ana. 13 Kanan Eliseo en Gehazi, “Ibagam ensisya mo sino di maitolong ko ay isobalit isnan kinasigedna en daita. Amangan mo laydena ay enak makikali sinari ono sin komander di sosoldado para en sisya.”

Ngem kanan din babai, “Wada met amin ay kasapolakisnan ilik ay kad-an di kakailiak.”

14 Dinamag Eliseo en Gehazi, “Sino ngin ngarud dimaidawat ko?”

Kanan Gehazi, “Magay anak da yan enggay nakay siasawa na.”

15 Pag kanan Eliseo, “Ayagam sisya.” Inayagana etpinmika din babai sin segpan. 16 Kanan Eliseo, “Sin siyana ay timpo sin omali ay tawen, manbakwa ka si anak aylalaki.”

2 Aari 4:17 6 2 Aari 4:26Ngem kanan din babai, “Apo, ipogaw daka en Diyos

isonga adi ka koman iet-etekan nan mansilbi en sik-a.”17 Ngem nawad-an din babai et nan-anak si lalaki sinkaman nidi ay timpo sin inmali ay tawen ay kaman dininbagan Eliseo.

18Dinmakdake din anak yan sin namingsan inmonod enama na ay wada sin kad-an di man-an-ani. 19 Idi siya et di,bigla ay kinalianas ama na yan kanana, “Aney! Din toktokko!”

Pag kanan ama na sin esa ay bag-ena, “Iey mo en inana.” 20 Binakwan din bag-en ay in-ey sin inan di anak etbinabakwan ina na enggana ay alas dosi, pag et matey dinanak. 21 In-ey na din anak sin akin ngato ay kowarto, pagnan pabaktaden sin kaseyseyepan din mamadton Diyos.Binmala et in-eb na. 22 Inayagana si asawa na yan kanana,“Pangaasim kod ta man-ibaa kas na si esa ay bag-en yadangki ta emeyak ay dagos sin kad-an din ipogaw Diyos,asiak mantaoli.”

23Kanan asawa na ay mandamag, “Sinoy gapo ay emeyka en sisya ed wani ay agew yan baken beskan di bowanay pan-idatonan tako* ono agew ay pan-illengan?”

Ngem kanan din babai, “Olay adi.” 24 Inpaiamag nadin silyan di dangki yan nangabayo, pag na et kanan sinbag-ena, “Dagdagem din dangki. Adi kan pan-inayadenbegew en sak-en mo adiak ibaga.” 25 Et inmey sin kad-andi mamadton Diyos sin dontog ay Carmel.

Idi tinamang Eliseo din babai sin addawi pay laeng,kananan Gehazi ay baa na, “Dooy ay omal-ali din babaiay taga-Sunem. 26Dalasem, managtag ka ay en mangabat* 4:23 Mo maibasar sin bilin Diyos (Bilbilang 28:11-15), tonggal beskan dibowan yan man-idaton din Israelita si aanimal ay mapooan.

2 Aari 4:27 7 2 Aari 4:35ta damagemmomayat met laeng di kasasaad na, si asawana ya din anak da.”

Idi dinamag Gehazi, kanan din babai ay nanongbat,“Mayat amin.”

27 Idi domateng sin kad-an Eliseo sin dontog, kapakodsin sikin Eliseo.† Itodon koman Gehazi ngem kananEliseo, “Bay-am, tan palaloy ladingit na, ngem nay adiinpaammon Diyos en sak-en di gapo na.”

28 Kanan din babai, “Apo, adiak met nankedaw en sik-a si anak yan kanak abe en adi ka koman omietek aymangidawat si pannamnamaak.”

29 Binilin Eliseo si Gehazi ay kanana, “Bilkoam sanbadom ta itagtagmonan sokod ko ta ipatangmo sin ropandi anak. Adi kan somalsaldeng aymangkablaawmowadayabatem yan mo kablaawan das sik-a, adi ka masapol aysongbatan.”

30 Ngem kanan din inan di anak, “Isapatak en sik-a yadin matmatago ay Diyos ay adiak taynan sik-a.” Isongapinmika si Eliseo et nakikoyog en sisya.

31 Nangon-ona si Gehazi ay inpatang na din sokodsin ropan di anak, ngem magay mailas nanbaliwana aykailaana ay mabiyag isonga nantaoli ay en nangabat enEliseo yan kanana, “Adi met binmangon din anak.”

32 Idi somawang si Eliseo, wada din anak ay naipapabak-tad sin katri na yanmagay biyag na. 33Sinenggep pag nanin-eb et ang-anggoy da ay dowa sin anak, pagmankararagen Diyos. 34 Pag lomakpap sin awak di anak dowananitakap din tepek, mata ya takkay na sin tepek, mata yatakkay di anak et inmatong din awak di anak. 35Kinmaansi Eliseo ay mandinad-an sin kowarto asi kasin lomakpap† 4:27 Ogalin di ipogaw sidi, mo manpakod da sin sikin di pankedawan da,say iyat da ay mangipadagsen sin kedawen da.

2 Aari 4:36 8 2 Aari 5:3sin awak di anak. Kaakbis din anak si namin pito yankiniyat na din mata na. 36 Inpaayag Eliseo en Gehazidin babai ay taga-Sunem. Idi domateng yan kanana,“Alaem nan anak mo.” 37 Sinenggep et nanyakog-ong aynandokmog sin sangoanan Eliseo, asi na alaen din anakna, pag bomala. 38 39 40 41

Din Namakanan Eliseo Si Sin-Gasot Ay Ipogaw(4:42-44)

42 Sin namingsan, waday lalaki ay napod Baal Salisa aynangiey en Eliseo si kaap-apit na ay mais ay naidamdamya dowanpo ay tinapay ay napo sin sabog ay nangon-onaen da ay inani. Kanan Eliseo sin baa na, “Ipakan modana sin papasolot ko ay mamadto.”

43 “Ngem adi met omanay sa si sin-gasot ay ipogaw,”kanana ay sinombat.

Kanan aben Eliseo, “Idawatmood endaida, tan inbaganDiyos ay mangan da ay kosto yan wada pay di mabay-an.”44 Siya di, insango na en daida et tinmet-ewa din inbaganDiyos, tan nangan da am-in yan wada abey nabay-an.

5Si Naaman Ya Din Balasitang Ay Israelita

1Wada di si Naaman ay komander di sosoldadon din aried Syria. Madaydayaway ipogawyanpeteg ay binanbanoldin apo na tan gapo en sisya, nangabaken Diyos ed Syria.Natoled ay soldado ngem nakaptan si kaeegyat ay sakit dikodil.

2 Sin namingsan ay ginobat din taga-Syria ed Israel,waday balod da ay balasitang ay Israelita et nanbalin sisyaay bag-en din asawan Naaman. 3 Kanan din balasitangsin apo na ay babai, “Mo en koman manpaila din apoksin pankalkalian Diyos ed Samaria et agasana din sakit dikodil na.”

2 Aari 5:4 9 2 Aari 5:124 Inmey si Naaman sin kad-an di ari et dinad-at na

din inbagan di balasitang ay Israelita. 5 Kanan din ari,“Mabalin, emey ka. Mansolatak sin ari ed Israel.” Etinmey si Naaman yan nan-itakin si sinpo ay talento aypalata,* pitopolo ay kilo ay balitok ya sinpo ay paris aybado. 6 Indawat na din solat sin ari ed Israel yan siyanay kanan din solat: “Nay di solat ay mangipaammo ayinbaak nan si Naaman ay mansilsilbi en sak-en ta agasamdin sakit di kodil na.”

7 Idi binasan din ari ed Israel din solat, kabisngit sinbado na yan kanana, “Apay nga inbaan san ari ed Syrianan kaeegyat di sakit di kodil na yan kanana en agasak?Ay Diyosak aya ta kabaelak ay mamse ya manago kasin?Gandat ay man-an-anap si pan-gapoana ay omibaw.”

8 Idi dinngen Eliseo, ay mamadton Diyos, ay siya nadi napasamak, nan-ibaa si nangibaga sin ari, “Apay ngabinisngit mo din badom? Ibaam din lalaki ay sana ensak-en tamaammoana aywaday pankalkalian Diyos isnanIsrael.”

9 Et siya di, nanlogan da Naaman sin kalisa na ay inmeysin beey Eliseo et sinmaldeng da sin kad-an di segpan.10 Waday inbaan Eliseo ay nangibaga en Naaman, “Enka man-ames si mamin pito sin ginawang ay Jordan etmaagasan din kodil mo ya malinisan.”

11 Ngem palaloy bonget Naaman ay kinmaan yankanana, “Inpagarup ko ay en omabat ya mankararag enYahweh ay Diyos na, asi nan iwasawas din takkay na sinpatag di sakit ko ta maagasan! 12Ay baken ayan nalinlinisdi danom ed Abana ya Farfar ay ginawang ed Damascusmo din amin ay danom isnan Israel? Ay adiak malinisanmo say pan-amsak?”* 5:5 Nasurok ay 32 ay kilo di esa ay talento ay palata, isonga din intakinNaaman ay palata et emey ay 340 ay kilo.

2 Aari 5:13 10 2 Aari 5:2013 Ngem inmey sin kad-ana din baa na yan kanan da,

“Mo naligat koma di ipaamag din mamadton sik-a, ayadim ayan amagen? Ay sino od abey adi kan pangamaganissan kanana en ‘Man-ames ka ta dadlon maagasan dinkodil mo’?” 14 Et tinongpal Naaman din inbagan dimamadton Diyos. Nanballalong sin ginawang ay Jordanet en nantab-en sidi si namin pito. Pag maitaoli din sigoday kodil na yan nalinis ay kaman kodil di moyang.

15 Nantaolis sisya ya din amin ay kinoyog na sin kad-an Eliseo. En da pinmika sin sangoanana yan kanana, “Edwani yan inammoak aymagay odom ay Diyos isnan intiroay lobongmo adi et anggoy din Diyos di Israel. Pangaasimkoma, apo, ta awatem nan isagot ko.”

16 Ngem kanan din mamadto ay nanongbat, “Isapataken Diyos ay matmatagos eng-enggana ay pansilsilbiak aymaga polos di awatek.” Ipilit Naaman ngem sinigaana.

17 Kanan Naaman, “Mo sigaam, ipalobos mo kod ayisaak di kaad-adon di lota ay kabaelan di dowa ay kabayoay kalgaen,† tan manlogi ed wani, maga di idaton koay mapooan ya odom ay datdaton mo baken si Diyos dipangidatonak. 18 Ngem sapay koma ta pomakawan siDiyos mo makisgepak sin ari mi ay apok sin timplon Rim-monaydiyosmi yamakidokmogak en sisya sin sangoananRimmon.”

19 “Somaa ka ay natalna di nemnemmo,” kanan Elias.Din Dosan Gehazi

Siya di, nanlobwat da Naaman ay somaa. Adi daonay inmaddawi 20 yan kanan Gehazi ay baan Eliseo sinnemnem na, “Palalo di kinaanos din apok sin taga-Syria† 5:17 Kanan Naaman en adi mabalin ay dayawenas Yahweh ay Diyos diIsraelita mo magay isaa na ay lota ay napo ed Israel. Tan din pannemnemda ed idi, din mabalin anggoy ay pandaydayawan da si diyos da et din dagaay okan din diyos ay sana.

2 Aari 5:21 11 2 Aari 5:27ay doy. Adi na et inawat din idawdawat na. Isapataken Diyos ay apayawek daida ta enak mankedaw.” 21 Etinapayaw Gehazi da Naaman.

Idi tinamangNaaman sisya aymanagtagtag ay omasag-en, kadisaag sin kalisa na et inabat na yan kanana, “Sinoynapasamak?”

22 Kanan Gehazi, “Maga, ngem inmibaa din apok tanwaday dinmateng ay dowa ay mimbro sin grupon di ma-madto ay napo sin kadondontogan ed Efraim. Pangaasimkod ta idawtam daida si esay talento ay palata ya dowayparis ay bado.”

23 Kanan Naaman, “Pangaasim ta alaem nan dowa aytalento.” Inpilit Naaman et inpeey na si dowa ay sakodin dowa ay talento ay palata ya doway paris ay bado.Inpag-ena si dowa ay baa na et in-on-ona da en Gehazi.24 Idi domateng si Gehazi sin bilig ay kad-an di beey da enEliseo, ina na sin dowa ay baa din in-genan da et indolinasin beey, pag nan ibaas daida ay mantaoli.

25Makdeng pay di, inmey sin kad-an Eliseo ay apo na.“Gehazi, intoy inmeyam?” kanan Eliseo yan kanan Gehaziay nanongbat, “Maga met di inmeyak, apo.”

26 Ngem kanan Eliseo, “Inilak sin nemnem ko dinnandisaagan di lalaki sin kalisa na ay en nangabat en sik-a. Baken kosto ay timpo ed wani ay pangaan si pilak onopangawatan si bado, daga ay namolaan si olivo ya obas,animal ya baa. 27Ed wani, komapet si eng-enggana en sik-a ya sin polim din sakit Naaman.” Idi kinmaan si Gehazisin kad-an Eliseo, kinapet di kaeegyat ay sakit di kodil etkinmilakilat din kodil na ay kaman andap.

6Din Wasay ay Tinmay-apew(6:1-7)

2 Aari 6:1 12 2 Aari 6:14

1 Sin namingsan, kanan din grupon di mamadto enEliseo, “Palalo ay nalipit nan pakibebbeeyan min sik-a.2 Palobosam kod dakami ay emey ed Jordan ta en kamimanpoyo si sag-eesa ay kaiw ay iamag takos beey.”

Kanan Eliseo, “Aw a, emey kayo.” 3Nanpakaasi di esa enmakiey si Eliseo et nakiey en daida. 4 Inmey da ed Jordanet nilogian da ay nanpoyos kaiw.

5 Idi man-getgetad din esa, nalokmos din wasay et nag-as sin posong, isonga kanana, “Apo, ay ta et na! Intoy iyatko pay yan owat kon binolod?”

6 Kanan Eliseo, “Intoy nag-asana?” Idi initdon dinlalaki, nanpoto si Eliseo si kitkittoy ay pingin di kaiw ayintep-a na sin posong yan pag et tomay-apew din wasay.

7 “Alaem!” kanan Eliseo et inan din lalaki.Din Nangodaban Diyos Si Sosoldado Ay Taga-Syria(6:8-23)

8Sin doy ay timpo, ginobat din ari ed Syria din Israelita.Nakikali sin oopisyal na et pinili na din ili ay en dagobaten. 9Ngem nan-ibaas Eliseo si en mangidadaan sinari ed Israel ay bantayan da koma din lugar ay doy tanplanon din taga-Syria ay en gobaten. 10 Isonga inbaan dinari ed Israel di sosoldado ta gowardiyaan da di ay lugar.Namin piga ay napasamak di.

11Palalo di bonget din ari ed Syria, isonga inayaganadinoopisyal na yan kanana, “Sino en dakayo dimanglilipot aynan-isodsod sin ari ed Israel?”

12Kanandi esa, “Apo ari, maga en dakami ngem si Eliseoay mamadto ed Israel di mangibagbaga sin ari, olay paydin ibagam sin oneg di kowartom.”

13 Kanan din ari, “En kayo anapen di kad-ana ta man-ibaaak si en manpap en sisya.” Wada di nangibagaen wadad Dotan 14 et nan-ibaa si ad-ado ay soldado ay

2 Aari 6:15 13 2 Aari 6:23nangabayo ya nanlogan si kalisa ay para gobat. Labi diinmeyan da et nilikob da din ili.

15Nasapa ay binmangon sin kabigatana din baan Eliseo.Idi bomala, inila na di ad-ado ay sosoldado pati dinnangakabayo ya nangakalisa ay nanglikob sin ili. Kananaen Eliseo, “Apo, inayan et na! Sino pay di amagen ta?”

16 Kanan din mamadto, “Adi ka emegyat tan ad-ad-adodi gait ta mo si daida.” 17 Pag nan kanan ay nankararag,“Sik-a ay Yahweh, bokatam kod din mata na ta ilaena.”Binokatan Diyos din mata na et inila na ay napno dindodontog si omap-apoy ay kabayo ya kalisa ay para gobatay nanglikob en Eliseo.

18 Idi sinmag-en din kalaban da, kanan Eliseo aynankararag, “Apo Yahweh, godabem kod da nan ipogaway nay.” Pinatgan Diyos din kararag Eliseo et ginodab nasdaida.

19 Idi siya di, inmey si Eliseo sin kad-an da yan kanana,“Baken sinay di danan ya ili ay kad-an din an-anapen yo.Omonod kayon sak-en ta itdok di kad-ana.” Et inpangonas daida ed Samaria.*

20 Idi enggay sinenggep da sin siyodad, kanan Eliseoay nankararag, “Yahweh, bokatam kod din mata da.”Binokatan Diyos din mata da et idi manmokilang da,kambaw wada da sin oneg di alad ed Samaria!

21 Idi inilan din ari ed Israel daida, kanana en Eliseo,“Apo, ay peslek daida? Ay mayat mo peslek daida?”

22 Ngem kanan Eliseo, “Adi yon pespeslen. Olay dindepapen yo sin gobatan et adi yon peslen. Agpos etmo idawtan yos daida si kanen ya inomen da ta asi damantaoli sin apo da.” 23 Siya et di inpaisaganan din ari diad-ado ay makan et idi makakan ya makainom da, inbaa* 6:19 Ed Samaria di kapital di Israel. Naaladan di ay siyodad ay kad-an diad-adoy soldado ay Israelita.

2 Aari 6:24 14 2 Aari 7:20nas daida ay mantaoli sin apo da. Et say nangisaldengandin gugrupondi soldado ay taga-Syria ay enmamalpaligatsin Israelita.

Din Nanlikoban Da Benhadad Ed SamariaIdi inmey di pigay tawen, en nakigobat da Benhadad

ay ari ed Syria ed Israel et linikob da din siyodad aySamaria. Naabos di naidodolin ay makan et palalo aynadagdagaangan din omili. Gapo sin palalo ay dagaangda, wada day odom ay babai ay namse ya nangisida sinmismo ay anak da.

Idi siya di, kananEliseo en Joramay ari ed Israel en biglaay ipasaldeng Diyos din betil. Sin labi ay doy, inpadngenDiyos sin sosoldado ay taga-Syria di ngalawngaw di ad-aad-ado ay soldado ay omas-asag-en. Kanan da en dindinnge da et din sosoldado ay Heteo ya taga-Egipto aylinagboan di Israelita ay en mangobat en daida, isongakataynan da sin tolda ya am-in ay sanikwa da et linmayawda ay somaa. Kambaw baken sosoldado di dinnge da moadi et sinsinan ngalawngaw ay inpadngen Diyos en daida.Siya di, naisalakan din omili ed Samaria et makabala dakasin ay en manganap si kanen da. (6:24–7:20)

24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

71 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Din Nanongpalan Jehu Sin Inpadton Elias Ed IdiSin nanturturayan Ari Joram ed Israel, dowa ay ari di

nanturay ed Juda, si Jehoram ya si Ahazias ay anak na aynaisokat en sisya. Lawa di inamag da ay dowa sin pangilanDiyos. Sin timpon da Joram en Ahazias, inbaan Eliseo digait na aymamadto ta ena dotokan si Jehu ay ari ed Israel.

2 Aari 8:1 15 2 Aari 10:36Sin nangdotokana en sisya, binilina abe ta peslena am-in ay pamilyan Ahab ta maibaes din nateyan di ad-adoay mamadton Diyos ay pinse da en Jezebel. TinongpalJehu din naibilin en sisya. Pinse nas da Joram ay ari edIsrael ya si Ahazias ay ari ed Juda, pati si Jezebel ay inanJoram. Inpapse na abe am-in din nabay-an ay poli yatoton-od Ahab ay say natongpalan din inpaipadton Diyosen Elias. Pag nan ipaayag am-in din mamadto ya papadinBaal ya am-in din mandaydayaw en sisya ta matopog dasin dakdake ay timplon Baal, et inpapse nas daida am-in. Pag nan bilinen din sosoldado na ta dadaelen da dintimplon Baal, et tinongpal da. Nanbalin ay pan-isboan, etsay pangos-osalan di ipogaw engganad wani. Say inamagJehu dadi ay nangipasaldeng sin panaydayawan di ipogawen Baal, ngem adi na inpasaldeng din panaydayawan dasin dowa ay sinan baka ay naames si balitok ay insaadJeroboam ed Betel ya ed Dan. Dowanpo ya wao ay tawendi nanturayan Jehu ed Israel. (8:16–10:36)

81 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

91 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

101 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36

Din Kinalawan Atalia Ya Kinasiged JoasIdi naammoan Atalia ay inan Ahazias ay natey sisya,

ipapse na koma am-in din pamilyan di anak na aymaisokat koma ay man-ari. Ngem waday nangilayaw enJoas ay anak Ahazias et intabonas sisya ya din manpasoso

2 Aari 11:1 16 2 Aari 13:17en sisya sin esa ay kowarto sin Timplo. Enem ay tawen dinantean das di.

Sin maikapito ay tawen, inpabalan Jehoyada ay kanga-toan ay padi si Joas et inpaammo na ay sisya din kosto ayari. Inbilin aben Jehoyada ay peslen din papangolon disoldado si Atalia et tinongpal da. Pito ay tawen Joas sinnanlogiana ay manturay ed Juda. Siged di inamag na sinpangilan Diyos et inpaiamag na din nadadael sin Timplona. Ngem idi nanturay si opatapolo ay tawen, pinsen didowa ay opisyal na et naisokat ay ari si Amazias ay anakna. (11:1–12:21)

111 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

121 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

131 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Din Nateyan Eliseo(13:14-21)

14Nansakit si Eliseo si nakaro yan idi dandani ay matey,en inilan Jehoas ay ari ed Israel. Nan-oga din ari yankanana, “Ay amak, ay amak! Sik-a di napigsa ay nanal-salaknib isnan Israel.”

15 Kanan Eliseo ay nangibilin en sisya, “Man-a ka sipana ya bala na.” Nan-a si Jehoas, 16 yan binilin Eliseoay binatena din pana et tinongpal na yan kinapay Eliseodin takkay na. 17 Binilin Eliseo ay bokatana din tawa aynaisagang ed Syria ta ipana na din iin-genana et say inyatna tet-ewa. Pag kanan Eliseo, “Sik-a di maiarig si pananDiyos ay pangabak na sin taga-Syria. Gobatem to daida edAfek enggana ay dadlon kan abaken daida.”

2 Aari 13:18 17 2 Aari 17:218 Idi makdeng di, inbilin Eliseo ay alaena din odom ay

pana ta ipana na sin lota. Namitlo ay pinanan din ari dinlota yan pag somaldeng. 19 Manbonget et si Eliseo yankanana, “Pinanam koma si namin lima ono namin enemta say dadlon mon abaken din taga-Syria. Ngem ed wani,namin tolo anggoy ay abakem daida.”

20 Pag matey si Eliseo et naiponpon.Idi siya di, tinawtawen ay gobaten din Moabita din

Israelita. 21 Sin namingsan, waday en nangiponpon siminatay da. Inila da et di bonggoy di tollisan ay Moabitayan kaitep-a da sin bangkay sin naiponponan Eliseo pagdan katagtag. Idi kosto ay naigiwit din bangkay sin tong-an Eliseo, natago et din natey ay sana et pinmika. 22 23 24 25

Din Nansososkat Ay Ari Enggana Sin Naabakan Di SamariaSin inmon-onod ay tawen, ad-ado di ari ay nansososkat

ay nanturay ed Israel ya ed Juda. Siged di ogalin di odom,lawa di odom. Din naodi ay nangituray ed Israel et siHoshea. (14:1–16:20)

141 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

151 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

161 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

17Din Naabakan Di Samaria(17:1-7a,13-19)

1Sinmaikasinpo ya dowa ay tawen ay nanturayan Ahazay ari ed Juda, naisaad si Hoshea ay anak Ela ay man-ari ed Israel. Ed Samaria di nangisaadan dan sisya ayari et nanturay si siyam ay tawen. 2 Nanbasol en Diyos

2 Aari 17:3 18 2 Aari 17:16ngem baken kaman din inam-amag di aari ed Israel aysinokatana. 3 Ginobat Salmaneser ay ari ed Assyria etsinmoko si Hoshea, isonga tinawen ay nanbaybayad sibowis en sisya. 4 Ngem sin namingsan, waday inbaanHoshea en So ay ari ed Egipto ta manpatolong yan in-saldeng na abe ay manbayad si tinawtawen ay bowis. Idiinammoan Salmaneser, inpadpap ya inpaibalod nas sisya.5 Pag nan gobaten din intiro ay Israel et nilikob da edSamaria si tolo ay tawen. 6 Sin maikasiyam ay tawen dinanturayan Hoshea, enggay sinakop din arin di Assyria*ed Samaria et inkoyog na ed Assyria din Israelita ay balodna. Nanteeenas daida ed Hala, din odom sin asag-en diginawang ay Habor ay sakop di Gozan yan din odom sinil-ili ed Media.

7aNapasamak amin dana gapo ta nanbasol din Israelitaen Yahweh ay Diyos da. 8 9 10 11 12 13 InpanemnemDiyos dinlinteg na sin man-ili ed Israel ya Juda ya binagbagaanasdaida babaen sin amin ay mamadto ya pankalkaliana tadokogan da din lawa ay am-amagen da ya tongpalen daamin din linteg ay inbilina sin ap-apo da. 14Ngem adi danikaskaso tan kinmenteg di nemnem da ay kaman din ap-apo da ay adi nantalek en Yahweh ay Diyos da. 15Adi dantinongpal din bilbilina ya din intolag na sin ap-apo da yanadi da aben inkaskaso din pamagbaga na. Nandaydayawda si didiyosen ay magay silsilbi na et nanbalin da abesmagay silsilbi na. Inonodan da din am-amagen di odomay nasyon ay nandinmang olay mo inbilin Diyos ay adi daamagen di.

16Dinokogan da amin din bilbilin Yahweh ay Diyos da etnan-amag da si dowa ay sinan baka ay nam-es si balitok ay* 17:6 Kanan di odom en din arin di Assyria sin nakdengan di gobat edSamaria et si Sargon II ay naisokat en Salmaneser.

2 Aari 17:17 19 2 Aari 18:7dinaydayaw da ya nantood da si posti ay pangidaydayawda en Asera. Nandaydayaw da sin tatalaw yan dinayawda abe si Baal. 17 Indaton da din an-ak da ay mapooandowan da et mansip-ok, man-gengey ya manpontos, etenggay inmongsan dan nemnem da ay nangam-amag silawa sin pangilan Diyos, isonga inpabonget das sisya.18 Palalo di bonget Diyos sin Israelita et inpakaanasdaida sin sangoanana. Say nabay-an din tribun Juda,19 ngem olay din tribun Juda yan adi dan tinongpal dinbilina, tan inonodan da din ogali ay inonodan di Israelita.20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

18Si Ari Hezekias(18:1-8)

1 Sin maikatlo ay tawen ay nanturayan Hoshea ayanak Ela ay ari ed Israel, nanlogi ay nanturay ed Judasi Hezekias ay anak Ahaz. 2 Mantawen si dowanpo yalima sin nanbalinana ay ari yan nanturay ed Jerusalemsi dowanpo ya siyam ay tawen. Si Abia ay anak Zekariasdi si ina na. 3 Din siged sin pangilan Diyos di inam-amag na ay kaman si apo na ay si David. 4 Dinadaelna din pandaydayawan sin dodontog, ginmek na dintinootood da ay bato ay inbilang da ay inayan, ya pinoyona din posti ay pangidaydayaw da en Asera. Minekmekna abe din bronsi ay sinan eweg ay inamag Moses aykanan da en Nehustan, tan enggay et ay pan-idatonan diipogaw si ipoo da ay insinso. 5 Nantalek si Hezekias enYahweh ay Diyos di Israelita. Magay makaiso en sisyasin aari ay namangpango ya naisokat en sisya. 6 Adipolos nankeykeyat mo adi et intoltoloy na ay nantalekya nantongpal sin bilbilin ay inpaammon Diyos enMoses.7Kinadkadwan Diyos sisya et kosto amin di nantongpalan

2 Aari 18:8 20 2 Aari 18:33di inam-amag na. Kinontra na din ari ed Assyria etsinigaana ay paituray en sisya. 8 Inabak na abe din il-ilin di Filisteo, olay kakitkittoyan ay sitio ya siya abe dinnaaladan ay siyodad, engganad Gaza ya din nandinmangay il-ili. 9 10 11 12

Din Nangobatan Sennakerib Ed Juda(18:13-16,17a,28-30,33)

13 Sin maikasinpo ya opat ay tawen ay nanturayanHezekias, en ginobat Sennakerib ay ari ed Assyria am-indin naaladan ay siyodad ed Juda et inabak na. 14 Isonga sinkawada na ed Lakis inpatolod Hezekias di solat en sisya aykanana, “Baken baw kayman kosto di inyat ko. Pangaasimta komaan kayo isnan ilik ta bayadak olay sino ay ibagam.”Din insongbat Sennakerib et manbayad komas Hezekiassi sinpo ay libo ay kilo ay palata ya sinlibo ay kilo aybalitok. 15 Isonga inpaw-it Hezekias am-in din palataay naidodolin sin Timplon Diyos ya sin naidodolinan dikinabaknang sin palasyo. 16 Kinaana abe din balitok ayinpakpak na sin eneb ya hamban di pantew sin TimplonDiyos et inpatolod na abe en Sennakerib.

17a Idi siya di, inbaan Sennakerib din tolo aykangatoan ay opisyal di sosoldado na ay emey sin kad-an Hezekias ed Jerusalem et inkoyog da di dakdakeay bonggoy di sosoldado ay nanlobwat ed Lakis.18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Pinmika din komander yankanana ay nangibogaw sin kalin di Hebreo, “Dengngen yonan inbagan di madaydayaw ay ari ed Assyria. 29Kanana,‘Siliban yo ta adi ietekan Hezekias si dakayo, tan adi nankabaelan ay isalakan dakayo. 30Adi kayo aben maietekanmo awisenas dakayo ay mantalek en Diyos ya mo kananaen isalakan Diyos dakayo et adi na ipalobos ay abakeksi dakayo. 31 32 33 Ay siya mo waday diyos di olay sino

2 Aari 18:34 21 2 Aari 19:7ay nasyon ay nangisalakan si ipogaw na ta say adiakmakaabak en daida?’ ” 34 35 36 37

19Din Pamagbagan Isaias(19:1-7)

1 Idi dinngen Ari Hezekias di, kabisngit sin bado naay mangipaila sin sakit di nemnem na, pag manbado simakelsang ay sako yan inmey sin Timplo. 2 Inbaa nasda Eliakim ay pangolon di mangas-asikaso sin palasyo,si Sebna ay sekretaryon di palasyo ya din papangolon dipapadi, et nanbado das sako ay inmey sin mamadto ay siIsaias ay anakAmoz. 3Kananda en sisya, “Siya na di kananHezekias: ‘Timpon di ligat edwani ay agew, madosdosa yamaibabain tako. Kaman din dandani ay bomalaan di anakngemmagay pigsan din ina ay mangipabala. 4 Inbaan dinari ed Assyria din komander di sosoldado na yan sapaykoma ta dinngenYahweh ayDiyosmodin inbagbaga na aymanglaslasoy en sisya ay matmatago ay Diyos ta dosaenabegew isdi ay kinali na. Isonga ikararagam koma dinnabay-an ay kailian tako.’ ”

5 Idi dinmateng din oopisyal ay inbaan Ari Hezekias yandinngen Isaias din inbaga da, 6kanana en daida, “Ibaga yosin apo yo ay siya na di inbagan Diyos: ‘Adi kan emegyatsin inbagan di baan di ari ed Assyria ay manglaslasoyen sak-en. 7 Iturong kon to di nemnem na ta say modengngena di baken kosto ay ipadamag di esa ay baa na,somaa, et isdi ay ipapsek si kampilan.’ ”

Laton ay nadamag Hezekias din inbagan Isaias, ngemasi et wada di solat ay inpaw-it Sennakerib ay pangeg-egyat nan sisya ya din kakailiana ed Jerusalem. (19:8-13)

2 Aari 19:8 22 2 Aari 19:328 9 10 11 12 13

Din Kararag Hezekias(19:14-19)

14 Idi inawat Hezekias din solat ay naipaw-it en sisya,binasa na, pag emey sin Timplon Diyos. Inoklag na dinsolat sin sangoanan Diyos, 15 yan kanana ay nankararag,“Sik-a ay Yahweh ay Diyos mi ay Israelita, wada kaay tinmotokdo sin tronom sin nan-gawaan di dowa aykerubim. Sik-a et anggoy di Diyos ay makaammo sin am-in ay nasyon isnan daga, tan sik-a di namarsua sin dagaya am-in ay wada ed daya. 16 Ed wani, Apo, ilaem kod dinmapaspasamak en dakami. Dengngem abe din inbaganSennakerib ay manglaslasoy en sik-a ay matmatago ayDiyos. 17 Tet-ewa iman ay begew sin aari ed Syria,naabosan di odom ay nasyon si omili ya nadadael di dagada. 18 Din aari ay nay et inwasit da abe din didiyosenda sin apoy et napooan da, tan baken dan tet-ewa aydiyos mo adi et owat bato ya kaiw ay inamag di ipogaw sisinan didiyos. 19 Isonga Yahweh ay Diyos mi, pangaasimta isalakan mos dakami sin panakabalin nan ari ay nay,ta say pangammoan din omili sin am-in ay nasyon isnandaga ay sik-a et anggoy ay Yahweh di Diyos.”

Din Inpadton Isaias(19:20,32-37)

20 Idi siya di, nan-ibaa si Isaias ay anak Amoz si ennangibaga en Hezekias ay dinngen Yahweh ay Diyos diIsraelita din kararag na maipanggep en Sennakerib ayari ed Assyria 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 et siya na diinbagan Diyos maipanggep en sisya: “Adi makasgep sinsiyodad ay nay yan magay pana ay iturong nas na. Adiomasag-en di sosoldado na ay en mangobat. Maga abedi mangamag si somakyaban da ay manadael sin alad di

2 Aari 19:33 23 2 Aari 20:5siyodad. 33 Adi polos makasgep isnan ili, tan awni etmantaoli sin nandanana ay inmali. Sak-en si Diyos aynangibaga. 34Salaknibak ya isalakan kodin siyodad aynayta say madayawak ya matongpal din inkarik en David aybaak.”

35 Sin labi ay doy, waday anghel Diyos ay inmey sinkampon di taga-Assyria yan pinse na di 185,000 ay sosol-dado da. Idi bomangon din gagait da sin napat-aana, inilada din am-in ay natey. 36Siya di, tinopin da Sennakerib ayari ed Assyria din tolda da et nantaoli da ay en nantee edNineve.

37 Sin namingsan ay wadas sisya ay mandaydayaw sintimplon Nisrok ay diyos na, pinsen da Adrammelek enSarezer ay an-ak na et pag dan lomayaw ay emey edArarat. Et si Esarhaddon ay esa ay anak na di naisokat ensisya ay nan-ari.

20Din Nansakitan Ya Nailatonan Hezekias

1 Sin doy ay timpo, nansakit si Ari Hezekias yan enggaykaman matey. En inilan din mamadto ay si Isaias ay anakAmoz yan kananan sisya, “Inbilin Diyos en olnosem diamin sin beey mo tan adi ka mailatonan, et matey ka.”

2 Siya di, sinagong Hezekias din dingding yan kananaay nankararag, “Sik-a ay Diyos, nemnemem koma ayinpapasnek ko ay mansilbi en sik-a ya inpakat ko di aminay kabaelak ay nangamag si kosto sin pangilam.” 3 Pagpalalo ay man-anog-og.

4 Tinaynan Isaias din ari, ngem idi wada pay laeng singawan di bel-ayan di palasyo yan kanan Diyos en sisyaen 5 mantaoli sin kad-an Hezekias ay mangiturturay sinipogaw Diyos ta ibaga na en sisya, “Siya na di inbaganYahweh ay say Diyos ay dinaydayaw David ay apom:‘Dinngek din kararag mo ya inilak din nan-og-ogaam, et

2 Aari 20:6 24 2 Aari 20:13agasak sik-a. Sin maikatlo ay agew manipod ed wani,emey ka sin Timplo. 6 Paandoek pay si sinpo ya lima aytawen di biyag mo ya isalakan kos sik-a ya din siyodaday nay sin panakabalin di ari ed Assyria. Salaknibakdin siyodad ay nay ta say madayawak ya matongpal dininkarik en David ay bag-en ko.’ ”

7 Makdeng pay di, binilin Isaias din baa ay kakoyog diari ta tapalan da si igos din boyoy na. Tinongpal da etnaagasan.

8 Sin daan pay laeng maagasan, kanan Hezekias aynandamag en Isaias, “Into ngin di pangammoak ay agasanDiyos sak-en et makaeyak sin Timplo sin maikatlo ayagew?”

9 Kanan Isaias, “Siya na di sinyal ay ipailan Diyos aypangammoam ay tongpalena din inkari na: Piliem dilaydemmomanballalong si sinpo ay paskitan din alidongsin pan-orasan ono mantikid si sinpo ay paskitan.”*

10 Kanan Hezekias, “Baken nakaskasdaaw mo manbal-lalong si sinpo ay paskitan, isonga laydek ay mantikid.”

11 Idi siya di, nankararag si Isaias et inpatikid Diyos dinalidong si sinpo ay paskitan manipod sin gedeng na sinagdan ay in-amag Ari Ahaz.

Din Inpadton Isaias AyMaiey Din KinabaknangHezekias EdBabilonia

12 Sin timpo ay doy, nadamag Merodak Baladan ay aried Babilonia ay anak Baladan ay nansakit ya nailatonansi Hezekias, isonga inbaa na di mangiey si solat ya sagoten sisya. 13 Sinangailin Hezekias din naibaa et inpaila naen daida din am-in ay indodolina ay kinabaknang ay siya* 20:9 Din pan-orasan da ed idi et waday agdan ay kostokosto di amag na tasay mo komayang din agew, waday alidong ay manballalong sin paskitan diagdan. Mo bomaba din agew, mantikid abe din alidong sin paskitan.

2 Aari 20:14 25 2 Aari 20:21da din palata ya balitok, nankinalasi ay bangbanglo yanangina ay balsamo, din armas ya salida na, ya am-in diodom ay gameng na. Magay adi na inpaila en daida sinam-in ay kalasin di kinabaknang na ay wada sin palasyoya ili ay panturayana.

14 Idi siya di, inmey din mamadto ay si Isaias enHezekias yan kanana ay nandamag, “Intoy napoan dadiay ipogaw, ya sinoy kanan da en sik-a?”

“Napo da sin addawi ay ili ay Babilonia,” kananHezekias ay nanongbat.

15 “Yan sinoy inila da sin palasyom?” kanan Isaias.“Inila da am-in. Maga di kinabaknang ko ay adiak

inpaila en daida,” insongbat Hezekias.16 Pag kanan Isaias, “Siya na di ipaammon Diyos en sik-

a: 17 ‘Awniman et domteng di timpo aymaiey ed Babiloniaam-in din wada sin palasyom pati am-in abe ay indodolindi aap-om engganad wani. Maga di mabay-an. 18Di odomabe ay polim et maiey da ed Babilonia ta mansilbi da sinpalasyon di ari.’ ”

19 Din pangawat Hezekias isnan inpadton Isaias etmayat ya natalna di kasasaad di panturayana engganastongpal biyag na, isonga kanana, “Mayat di inpaibaganDiyos en sik-a.”

20Am-in di odom ay inam-amag Hezekias ay kaman dintoled na ay makigobat, din nangamagana si tangkin didanom ya din inosok na ay kanal di danom ay emey sinsiyodad et naisolat da sin libro ay kaistoryaan di biyag diaari ed Juda. 21 Idi matey si Hezekias, din anak na ay siManasses di naisokat ay nan-ari.

21Din Lawa Ay Ogalin Da Ari Manasses En Amon(21:1-6,10-15)

2 Aari 21:1 26 2 Aari 21:141 Sinpo ya dowa di tawen Manasses sin naisaadana

ay ari, et nanturay ed Jerusalem si limapolo ya lima aytawen. Si Hefziba di ina na. 2 Lawa di inam-amag nasin pangilan Diyos, tan inon-onodana din kadodogis yakalkaliget Diyos ay ogalin di nanasyon ay inpakaan Diyossin daga ay sinakop din Israelita. 3 Insaad na kasin dinpandaydayawan sin dodontog ay dinadael Hezekias ayama na. Wada abey inamag na ay altar ay pandaydayawandan Baal ya sinabatana ay posti ay pangidaydayaw danAsera ay kaman din inyat Ahab ay ari ed Israel. Nandok-dokmog abe ay mandaydayaw sin katalatalaw. 4 Wadayinsaad na ay aaltar ay pandaydayawan da si sinan didiyossin oneg di Timplon Diyos sin lugar ay inbagan Diyos aypanbeeyana ya pandaydayawan di ipogaw en sisya. 5 Sindowa ay lugar sin bel-ayan di Timplo, nan-amag abe siaaltar ay pan-ipooan das insinso ay pangidaydayawanda sin katalatalaw. 6 Peteg ay madagsen di basbasol naay say binmongetan Diyos, tan indatona ay inpoo dinmismo ay anak na. Manpontos, mankotomya dowan abenmanpasip-ok ya manpatolong si man-gengey. 7 8 9

10 Isonga inpaibagan Diyos sin mamadto ay mansilsilbien sisya, 11 “Peteg ay kadodogis di inam-amag Manassesay ari ed Juda. Addawi ay lawlawa di basbasol na mo dintaga-Canaan ed idi. Begew abe sin ad-ado ay sinan didiyosay dinaydayaw na, inpango na din taga-Juda aymanbasol.12 Isonga sak-en ay Yahweh ay Diyos di Israelita et wadaykaeegyat ay pasamak ay ipadateng ko ed Jerusalem ya sinkailiili ed Juda ay kasngangan di mannge. 13 Dosaek edJerusalem ay kamanmet laeng din inyat ko en da Ari Ahabed Israel ya din poli na. Maabosan ed Jerusalem si omiliay kaman palato ay ponasan da pag dan baliktaden. 14Dinipogaw ay mabay-an et taynak daida ta dadlon abakendi kalaban da ya itagtag da am-in ay kinabaknang da.

2 Aari 21:15 27 2 Aari 22:215 Amagek dana sin ipogaw ko, tan lawa di inam-amagda sin pangilak ay mangipabonget en sak-en manipod sinkinmaanan di ap-apo da ed Egipto enggana ed wani.”

Idi natey si Manasses, naisokat si Amon ay anak na.Nanturay si Amon si dowa ay tawen anggoy, pag et peslendi odom ay opisyal na, et naisokat si Josias ay anak na.(21:16-26)

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

22Din Nantengan Da Sin Linteg Diyos(22:1-2)

1Wao di tawen Josias sin naisaadana ay ari, et nanturayed Jerusalem si tolonpo ya esa ay tawen. Say si inana si Jedida ay anak Adayas ay taga-Bozkat. 2 Kosto diinamag na sin pangilan Diyos, tan tinadtadona si Daviday apo na et inpapasnek na ay nansilbi en Diyos ay adinasangsangaw.

Sin maika-18 ay tawen ay nanturayana, pinabaroanadin amag di Timplon Diyos. Idi man-ob-obla da, wadaydinteng da ay kopyan di linteg Diyos et en da inbasa enJosias. Sin nanngeana sin naisolat isdi, kabisngit sin badona begew sin sakit di nemnem na, tan say nangammoanaay adi baw inon-onodan din ap-apo na din bilbilin Diyos.Pag nan ibaa di en mandamag si esa ay mamadto mosinoy ibaganDiyos. KananDiyos en dosaena din taga-Judabegew sin nanokogan dan sisya, ngem gapo ta pinatinAri Josias din naisolat sin linteg Diyos ya inpababa nannemnem na sin sangoanana, laton ay adi na edasan dindosa ay doy. (22:3-20)

2 Aari 22:3 28 2 Aari 23:22-23

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

23Din Inam-amag Josias Ta Tongpalena Din Linteg Diyos(23:1-3,21-27)

1 Idi siya di, inpaayag Ari Josias am-in din papangolondi ipogaw ed Juda ya ed Jerusalem, 2 et nankokoyog daay inmey sin Timplon Diyos. Nakiey abe din papadi yamamadto ya am-in din man-ili ay nabibiteg ya siya abedin babaknang. Idi wada da ay mandengdenge, inbasana am-in din naisolat sin Libron di Tolagan ay dintengda sin Timplon Diyos. 3 Pag en pomika sin kad-an dipostin di Timplo et inkari na en Diyos ay patienas sisyaya imongsana din am-in ay nemnem na ay mangonod sinlinlinteg ya bilbilina ta saymatongpal din intolag Diyos aynaisolat sin libro ay doy. Et pag ikarin din kaipoipogaw aytongpalen da abe din intolag Diyos.

Idi makdeng di, inbilin Ari Josias ay ipabala da sinTimplo am-in din altar ya posti ya odom ay inos-osal daed idi ay manaydayaw en Baal ta en da ipoo sin lasin di ili.Dinadael na abe din am-in ay pandaydayawan di ipogawsin dodontog, pinoyo na din posti ay pangidaydayaw daen Asera ya pinse na din papadi ay nangipoppoo si insinsoay manaydayaw en Baal ya din katalatalaw. (23:4-20)

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2021 Pag nan ibilin sin kaipoipogaw ay silibraran da din

fiesta ay makwani en Nalabas ta say madayaw si Yahwehay Diyos da ay kaman din naisolat sin Libron di Tolagan.22-23 Naamag na ed Jerusalem sin maika-18 ay tawen aynanturayan Ari Josias. Di inyat da ay nangsilibrar sinfiesta ay nay ay Nalabas et maga di kais-iso na sin timpon

2 Aari 23:24 29 2 Aari 23:30di olay sino ay ari ed Israel ya ed Judamanipod sin timpondi papangolo.

24 Wada pay di odom ay inamag Josias. Inpakaanaed Jerusalem ya sin kailiili ed Juda am-in ay manpontosya mansip-ok, din sinan didiyos ya rebolto ay wada sinbeey di ipogaw, ya olay sinoy odom ay inos-osal daay kadodogis sin pangilan Diyos. Inamag na di ta saymatongpal din bilbilin ay naisolat sin libro ay dintengHilkias ay kangatoan ay padi sin Timplon Diyos. 25Magaymakaiso en Josias sin aari ay namangpango ya naisokat ensisya ay nangimongsan sin am-in ay nemnem ya bikas naay mansilbi en Diyos maibasar sin am-in ay naisolat sinlinteg Moses.

26 Ngem adi nabaew din palalo ay bonget Diyos sinman-ili ed Juda begew sin lawa ay inam-amag Manasses.27 Isonga kanan Diyos, “Ipakaan ko din taga-Juda sinsangoanak ay kaman din inyat ko sin taga-Israel. Dokogakabe din pinilik ay siyodad ay Jerusalem ya din Timplo aynay ay inbagak en panbeeyak.”

Din Nateyan Josias Ya Din Naisokat En Sisya(23:28-30,36a,37)

28Din odom ay inam-amag Josias et naisolat da sin libroay kaistoryaan di biyag di aari ed Juda. 29 Idi ari pay laengsisya, inpangon Ari Neco ed Egipto di ad-ado ay soldadoay en tomolong sin ari ed Assyria sin kad-an di ginawangay Eufrates. Inmey da Josias ay en mangipasaldeng komasin taga-Egipto, ngem idi nan-abat da ed Megiddo, pinsedas sisya sin gobatan. 30 Inpalogan din kakoyog na dinawak na si kalisa et insaa da ed Jerusalem, pag danipayag sin naiponponana ay sanikwa na. Et pag pilien dinkaipoipogaw si Jehoahaz* ay anak Josias ay maisokat en* 23:30 Si Jehoahaz di maikap-at ay anak Josias.

2 Aari 23:31 30 2 Aari 24:10sisya, et sinoyatan dan toktok na si lana ay mangisaad ensisya ay ari.

Idi nanturay si Jehoahaz si tolo ay bowan et anggoy, endinpap Ari Neco et inpabalod na ed Egipto. Pag nan isaadsi Jehoyakim ay maikadwa ay anak Josias ay ari et inpilitna ay manbayad din man-ili ed Juda si nangato ay bowis.(23:31-35)

31 32 33 34 35

36a Mantawen si Jehoyakim si dowanpo ya lima sinnaisaadana ay ari, et nanturay ed Jerusalem si sinpo ya esaay tawen. 37 Tinadona din inyat di ap-apo na ay nangam-amag si lawa sin pangilan Diyos.

24Din Nanturayan Jehoyakim(24:1-4,6,10-17,20)

1 Sin timpo ay nanturturayan Jehoyakim, ginobatNebukadnezzar ay ari ed Babilonia din ili ay Juda. Kapili-tan ay nanpaituray si Jehoyakim en sisya si tolo ay tawen,ngem idi makdeng di yan kinontra nas sisya. 2 Isonganan-ibaa si Diyos si ad-ado ay bonggoy di tollisan aytaga-Babilonia, Syria, Moab ya Ammon ay mangobat enJehoyakim ta dadaelen da ed Juda ay kaman din inpaiba-gan Diyos sin mamadto ay baa na. 3 Inbilin Diyos aymapasamak dana sin ipogaw ed Juda ta mapakaan da sinsangoanana gapo sin amin ay basbasol AriManasses, 4patidin namseana si ad-aad-ado ay ipogaw aymagay basol da.Gapo sin nangiyatanas di, sigaan Diyos aymamakawan ensisya. 5

6 Idi natey si Jehoyakim, naisokat ay nan-ari si Jehoy-akin ay anak na. 7 8 9 10 Sin doy ay timpo, ginobat din

2 Aari 24:11 31 2 Aari 25:2oopisyal Nebukadnezzar ed Jerusalem et nilikob da. 11 Idimadama ay liklikoben da din ili, inmey si Nebukadnezzaray mismo ed Jerusalem. 12 Sin maikawao ay tawen aynanturayan Nebukadnezzar, sinmoko en sisya si Jehoy-akin, si ina na, din baa na, din papangolon di sosoldadona ya oopisyal na, et nanbalinenas daida ay balod. 13 InanNebukadnezzar amin ay gameng sin Timplon Diyos ya sinpalasyo ya din amin ay bonag ay balitok ay inam-amagAri Solomon para sin Timplon Diyos et tinmet-ewa amindin inbagan Diyos. 14-16 Intakina ay balod ed Babiloniaamin ay ipogaw ed Jerusalem ay waday kowinta na: siJehoyakin, si ina na, din aas-awa na, am-in ay oopisyal yamabigbig ay ipogaw, am-in ay sosoldado ay pito ay libodi kabibilang da, ya sinlibo ay karpintiro, manpanday yanankalalaing ayman-amag si kompormi. Danay ay sinliboet kabaelan da am-in aymakigobat. Di kabibilang da aminay naitakin ed Babilonia yan sinpo ay libo. Say nataynananggoy din kabibitegan sin ili. 17 Insokat Nebukadnezzarsi Mattanias ay pangamaen Jehoyakin ay say man-ari edJuda yan nginadanana si Zedekias. 18 19 20 Am-in dana aynapasamak sin man-ili ed Jerusalem ya Juda, namnameddin nangipakaanan Diyos en daida sin sangoanana, etnatongpal begew sin bonget Diyos en daida.

25Din Naabakan Di Jerusalem(25:1-12,21b)

1Sin pitsa 10 dimaikasinpo ay bowan sinmaikasiyamaytawen ay nanturayan Zedekias, inmey si Nebukadnezzaray ari ed Babilonia ya din amin ay sosoldado na edJerusalem. Nankampo da sin lasin di siyodad et nan-amag das somakyaban da sin nanniliked ta way iyatda ay manadael sin alad na. 2 Nilikob da din siyodad

2 Aari 25:3 32 2 Aari 25:30enggana sin maikasinpo ya esa ay tawen ay nanturayanZedekias. 3 Sin pitsa 9 di maikap-at ay bowan, kinmarodin betil sin siyodad et enggay magay makan. 4 Sin ageway doy, nilokawan din kalaban da din batog ay alad disiyodad. Idi nalabi, pag et lomayaw si Zedekias ya amin aysosoldado na sin labi olay mo nililikob din taga-Babiloniasi daida, tan nandan da sin liteb sin nan-gawaan di dowaay batog sin asag-en di garden di ari et tinmagtag da aynanturong sin tanap ed Jordan. 5 Ngem inapayaw dintaga-Babilonia si daida et indasan da sin tanap ed Jerico.Nansiasian din sosoldadon Zedekias et tinaynan das sisya,6 isonga dinpap din taga-Babilonia sisya et in-ey da enNebukadnezzar ed Ribla et isdi ay kineddenganas sisya.7Pinse da din lallalaki ay an-ak na sin sangoanana pag danboldingan sisya. Kinadinaan da si bronsi et in-ey da edBabilonia.

8 Sin pitsa 7 di maikalima ay bowan, sin maika-19 aytawen ay nanturayan Ari Nebukadnezzar ed Babilonia,inmey ed Jerusalem si Nebuzaradan ay komander digowardiyan di ari. 9 Pinooana din Timplon Diyos, dinpalasyo ya amin ay importanti ay bebbeey isdi. 10Binakasabe din sosoldado na din alad di siyodad. 11 InpakaanNeb-uzaradan ed Babilonia din amin ay ipogaw ay nataynansin siyodad, din nanaynan sin kakailian da ta maitapi dasin taga-Babilonia, ya din man-ili abe sin away di siyodad.12 Ngem binay-ana din kabibitegan ta daida di man-oblasin kaobasan ya papayew. 13 14 15 16 17 18 19 20 21b Siya didin kaistoryaan di nanbalinan di taga-Juda ay balod sinaddawi ay ili. 22 23 24 25 26 27 28 29 30

33Kankanaey Bible

The Holy Bible in the Kankanaey language of the Republic of thePhilippines

copyright © 2016 Wycliffe Bible Translators of Canada, Inc.Language: KankanaeyTranslation by: Wycliffe Bible Translators of Canada, Inc.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2016-06-08PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 27Mar 2020 from source files dated 25 Jan2020287e9051-f62a-52c2-b51a-3c821ef89a36