Univerzitet Crne GoreEkonomski fakultet PodgoricaStudije menadžmentaI godinaOsnove menadžmenta

PITANJA ZA II KOLOKVIJUM

1. Uočavanje problema je otežano jer:a. jer se problem najćeSće pojavljuje u nejasnim konturama i velikojb. kompleksnosti,c. - jer je kod značajnog broja menadžera uočeno prisustvo "pogonskogd. sljepila",e. - jer je često kod menadžera jako izražena inercija, tradicionalizam if. tvrdoglavost,g. - jer menadžeri ne vole da se baš kod njih otkrije problem,h. - jer menadžeri strahuju od posljedica,i. - jer pojava problema izaziva nesigurnost kod menadžera,j. - jer je malo osoba koje se usuđuju suprotstaviti autoritetima i slično.

2. Objasnite pojam “kriza organizacija”.Kriza organizacije je problem koji moze da ugrozi glavne ciljeve I samo postojanje organizacije

3. Popuniti prazninu u sljedećoj rečenici: u današnjem svijetu nije pitanje da li će kriza doći, nego kada I kako se pripremiti za nju ?

4. Simtpomi krize su najčešće sljedeći:

smanjenje ucesca na trazistu, smanjenje obima profita, zastarijevanje proizvoda, nezadovoljstvo potrosaca, visoka zavisnost od 1 ili 2 dobavljaca, slabe poslovne veze

5. Kriza se moze javiti na sledecim podrucjima:marketing, prodaja, finansije i ljudski resursi.

6. Iluzije kojima su podložni menadžeri u rješavanju krize su najčešće:iluzija o dimenzijama, iluzija o spoljnom zastitniku, iluzija o uspjesnosti, iluzija o kvalitetu, iluzija o iskustvu i iluzija o previskom cijenama.

7. Navedite najmanje 5 iluzija menadžera i objasnite 2 od njih.a. 1. Iluzija o dimenzijama: naše (velike) dimenzije će nas zaštititi.b. 2. Ilizija o spoljnjem zaštitniku: neka institucija spolja, javna ili privatna,c. pružiće nam pomoć i pokriće naše gubitke.d. 3. Iluzija o nepovredivosti: krize se događaju samo drugima.e. 4. Iluzija o uspješnosti: uspješne i dobro vođene organizacije nc zapadajuf. u krizu.g. 5. Iluzija o podijeljenoj odgovornosti: upravljanje krizom je posao nekogh. drugog.i. 6. Iluzija o nepredvidivosti: nemoguće je pripremiti se za krizu jer su krizej. nepredvidive.k. 7. Iluzija o previsokoj cijeni: djelotvorno upravljanje krizom nije preporučivol. jer je preskupo.m. 8. Iluzija o negativnim aspektima krize: kriza, u svakom slučaju, iman. negativne i pogubne efekte na organizaciju.o. 9. Iluzija da cilj opravdava sredstva: težnja za stvaranjem profita opravdava

p. pretpostavljanje drugih rizika.q. 10. Iluzija o nosio≪ ima loših vijesti: zaposleni koji sumnjaju u mogućnostir. savladavanja krize biče kažnjeni.s. 11. Iluzija o luksuzu: krizno upravljanje je luksuz koji ne možemo sebit. priuštili.u. 12. Iluzija o kvalitetu: kvalilel se postiže kontrolom, a ne prevencijom.v. 13. Iluzija o izolovanosti kriza: krize su izolovani fenomeni i ne pojavljujuw. se često.x. 14. Iluzija o spremnom reagovanju: kad se jednom pojavi kriza dovoljnoy. jc na nju odmah reagovati.z. 15. Iluzija o iskustvu: najpripremljenije organizacije su one koje su u prošlostiaa. preživjele brojne krize.bb. 16. Iluzija o brzom lehnićko-finansijskom izlječenju: za savladavanje krizecc. dovoljno je ne prezali od troškova za kratkoročno tehno-finansijsko izlječenje.

8. Potreba za planiranjem proističe iz...Porasta vremenskog raspona izmedju momenta donosenja odluke I rezultata (danas planiramo sto ce mo radit za 10 god). Porast organizacione kompleksnosti. Rastuci uticaj eksternog okruzenja I planiranje utice na kvalitet ostalih aktivnosti menadzmenta.

9. Navedite ključne faze u procesu planiranja:

- Utvrdjivanje ciljeva

- Dijagnoza postojeceg stanja

- Indetifikacija prednosti I ogranicenja

- Razvoj pravaca I akcije

- Implementacija plana

10. Šta podrazumijeva faza “dijagnoza postojećeg stanja” - u proceu planiranja?

U kojoj mjeri je organizacija bila uspješna u prošlostif Koliko su ostvareni ciljevi

odstupi I i od željenih { Koji su resursi potrebni da se uočeni jaz prevlada?

Analiza prošlosti organizacije nije uzaludan posao jer menadžeri moraju

11. Planovi se mogu razvrstati prema sljedećim kriterijumima:

- Nivo na kome se donose

- Ucestalnost koriscenja

- Periojod na kome se donose

- Podrucje org na koji se plan odnosi

12. Čime je uslovljena potreba za predviđanjem?

Ako ne znamo sto nas sjutra moze snaci, nemozemo planirat kako da se suuocimo sa tim

13. U čemu je razlika između planiranja i predviđanja.

Planiranje se sastoji od definisanja ciljeva, metoda I resursa potrebnih za iste. Rezultati predvidjanja mogu biti dio plana ali je to poseban process koji na osnovu proslosti I sadasnjosti da je procjenu buducnosti.

14. Nabrojite neke od kvalitativnih tehnika predviđanja i objasnite jednu.

kad su podatci tesko dostupni, subjektivne procjene I misljenje. Brainstormin I scenario

15. Nabrojite neke od poznatih kvantitativnih tehnika previđanja i objasnite jednu.

kad ima dovoljno kljcnih pokazatelja ili stratistickih podataka. Uglavnom je to predvidjanje trenda rasta. PERT [program evaluation and rewiew technique] CPM [ critical path metod]/

16. Ključne odrednice (preduslovi) postojanja organizacije su:

Ključne odrednice (preduslovi) postojanja organizacije su: svrha (zasto je neki zadatak potrebno izvrsiti), organizaciona struktura (oznacava elemente i njihove medjusobne veze i odnose) i organizacioni process (nacin na koji ce zadatak biti izvrsen).

17. U čemu se ogleda značaj organizacije - funkcije organizovanja?

Omogucava resavanje problema pomocu vise od jedne osobe, sto povecava efikasnost

18. Kako faktor „organizacija“ utiče na rast i razvoj preduzeća?

Oni su odgovorni za rad I efikasnost preduzeca ,bez njih nema preduzeca, a I oni mogu da nap rave da nema preduzeca

19. U čemu se ogleda prednost potpunijeg efektuiranja faktora organizacija u odnosu na druge proizvodne faktore u preduzeću?

Jefntinije je rec ljudima, Od danas radimo ovako. Nego sto je zamijenit kapital, prirde resurse ili trziste.

20. Navedite najmanje pet odrednica koje karakterišu „organizaciju prošlosti“.

- trajnost organizacionih rješenja,- sveobuhvatna organizaciona rcgulacija, usmjerenost prerna unutra, primarna- usmjerenost na nacionalno tržište, hijerarhijski odnosi, nosilac funkcije- (specijalista), plansko rukovođenje;

21. Navedite najmanje pet nekoliko odrednica koje karakterišu „organizaciju sadašnjosti“.

- problemski usmjerena- privremena organizaciona rješenja, fleksibilna organizaciona rcgulacija, na- okolinu usmjerena organizacija, globalna usmjerenost na šira tržišta, interakcijsko- djelovanje između učesnika, snošenje odgovornosti od strane preduzetnika i- rukovođenje dnevnim akcijama.

22. Svrha organizovanja podrazumijeva sljedeće aktivnosti:

Koji je cilj okupljanja clanova organizacije? Sto moramo izvrsiti zadatke

23. Promjene koje utiču na izbor organizacionog modela mogu biti eksterne i interne generisane, a interne su:

- Inlerno generisane organizacione promjene su rezultat promjene ciljeva,- planova, slralegije, politike, proizvodnih programa i drugih impulsa iz organizacije.

24. Navedite vrste promjena iz okruženja koje utiču na organizaciju?

Politicke, pravne, tehnoloske, fiksalne, ekonnomske I trzisne

25. Objasnite pojam „demografske promjene“.

Promjene u drustvu usled promjene etnicke/godisnje ili neke druge strukture drustva. Pr. Starija generacija hoce cita novine, mladi za to imaju internet. Kad stari odapnu odapnuce i novine

26. Objasnite pojam „institucionalne promjene“.

Promjena sistema, naprimjer ono za mlijeko spustili max kolicinu toksina I svi se moraju tome prilagodit

27. Objasnite pojam „ekonomske promjene“.

Prelaz sa komunizma na kapitalizam

28. Objasnite faze u procesu promjena.

Budjenje -> Sto moramo da promijenimo i otklanjanje otpora promjeni

Vizija -> kad naceramo sve da prihvate i zavole promjenu

Ponovna gradnja -> Posledica ovog iznad i daje novu organizaciju

29. Otpori promjenama najčešće mogu biti:

a. 1. Otpori znanja. Otpori ove vrste su rezultat ili nedovoljnih informacija ouočenom problemu ili nepostojanja dovoljnog fonda znanja /a r jeSavanje uočenogproblema.

b. 2. T e h n ič k i o tp o r i . Kod mnogih menadžera koji su ostali vjernitradicionalnim metodama, promjene izazivaju zabrinutost i strah.

c. 3. M o tiva c ion i otpori. Otpori ove vrste nastaju zbog toga šio se pojedinimmenadžerima i ustalim zaposlenima mijenjaju kompetencije, nadležnosti, nagradei si., čime se dovodi u pitanje njihova molivisanost da prihvataju predloženepromjene.

d. 4. O tp o r i moći. Otpori ove vrsle su rezultat odstupanja formalne odneformalne organizacione strukture i struklure autoriteta i moći koja iz logaproizilazi.

e. 5. Kulturni otpori. Otpori uve vrste ogledaju se u lome šio se neradonapuštaju stari kulturni obrasci i teSko prihvataju prijetnje konkurencijom.

f. k. Organizacioni otpori. Ovi otpori se javljaju kao re/ultat određenihorganizacionih specifičnosti (npr. organizaciona kultura), specifičnosti problema

i nepostojanja adekvatne organizacione nepripremljenosti (klime) da se prihvatepredložene promjene.

30. Koji su naječešći razlozi zbog kojih dolazi do otpora promjenama?

Pitanje 29

31. Proces organizovanja obuhvata sljedeće aktivnosti:

Rasclanjivanje zadataka, autoritet, podjela rada Menadzera, process delegiranja a rezultira organizacionom strukturom

32. Departmanizacija podrazumijeva:

Podjelu organizacije po kljucnim aktivnostima clanova (racunovotstco, finansije…)

33. Koji tipovi departmanizacije postoje?

Podjela ukupnog zadatka se sprovodi na 4 nivoa: poslovne funkcije, podrucja rada, elementi poslovanja i radni postupci I procedure.

34. Lanac komandovanja podrazumijeva:

Ko je kome nadredjen I podredjen

35. Pojam organizacije:

Organizacija prestavlja grupisanje ljuckih I drugih resursa na odredjeni nacin koji je optimalan za izvrsenje ciljeva organizacije.

36. Pojam organizacione strukture:

Organizaciona struktura preduzeća (M.Petković,75;52) može se definisati kao

sistem veza i odnosa između elemenata u organizaciji preduzeća koji se projektuju

za relativno duže vrijeme i koji se formalno sankcionišu aktima pieđuzeća (statuti,

pravilnici, odluke, šeme i si.).

37. Objasnite pojam “organizaciona šema”.

Organizaciona sema predstavlja graficki prikaz organizacione strukture i opisuje pet vaznih elemenata: podjelu rada, menadzeri i podredjeni, tip posla koji se obavlja, kriterijum grupisanja poslova i menadzment nivoe.

38. Pojam formalne organizacione strukture.

Donosi s eplanski, sve je unaprijed predvidjeno kruta, neelasticna, ogranicava pojedinca sporo reaguje na okruzenje

39. Pojam neformalne organizacione strukture:

Odnosi se na one aspekte finkcionisanja koji nisu isplanirani, vec nastaju spontano

40. Raspon menadžmenta (kontrole) podrazumijeva:

Koliko zaposlenih jedan menadzer moze uspjesno da nadzire

41. Od čega zavisi raspon menadžmenta (kontrole):

Obrnuto proporcionalna broju organizacionih nivoa

42. Autoritet predstavlja:

Sposobnost nekoga (ovdje menadzera) da izvrsi uticaj na nekog drugog (radnika)

43. Vrste autoritet su: a) liniski , b) stapski , c) finkcionalni , s tim da štapski autoritet podrazumijeva:

Linijski -> pravo donosenja odluka I izdavanja komandi

Stapski ->ima pravo da daje savjete preporuke I upustva na osnovu. Zasniva se na ekspertkom znanju (ja znam sa kompjuterima I kazem ti ne tako no ovako je puno brze)

Funkcionani -> prestavlja pravo kontrole odredjenim specificnim aktivnostima u organizaciji (gazda moze da kaze svakome sto da radi iako taj ima svog menadzera kome odgovara)

44. Koji se problemi mogu javiti na relaciji formalni – neformalni autoritet?

Formalni ima pravo autoriteta, neformalnom ga daju oni koji se odlucuju da mu budu podredjeni u odredjenoj situaciji (kad imamo dva autoriteta mogu nastati problem)

45. Delegiranje, u dijelu koji se odnosi na dodjeljivanje dužnosti, podrazumijeva:

Davanje dijela zadatka jednoj osobi od koje se ocekuje da isti zavrsi pod uslovima specificirannim prilikom dodjele zadatka

46. Delegiranje podrazumijeva dodjelu posla posla , prenos Autoriteta , ali ne i prenos odgovornosti

47. Navedite nekoliko prednosti centralizacije:

lakše određivanje strateškog pravca, omogućujejednostavan uvid u cjelokupno poslovanje organizacije, olakšava primjenuzajedničkih standarda, smanjuje administraciju, moguće je izbjeći konfliktneodluke, omogućava dosljednu kontrolu, ponekad je eko n om ičn ija

48. Decentralizacija podrazumijeva:

Delegiranje autoriteta nizim nivoima organizovanja.

49. Navedite nekoliko slabosti decentralizacije:

Ogranicen domet kadrovskih resursa (da li su radnici vecinom spremni da preuzmu obaveze ili nemaju licnu inicijativu za to. I nuznos integracije sistema (decentraizacija ne smije dovest u pitanje funkcionisanje poslovnog sistema kao cjeline).

50. Kada se neki dio organizacije može organizovati kao profitni centar i kako se može iskazati ključni zahtjev?

Ovdje je na menadzera delegirana odgovornost za postizanje rezultata tj. Profita.

51. Kada se neki dio organizacije može organizovati kao investicioni centar i kako se može iskazati ključni zahtjev?

Slican profitnom centru ali pored profita mora se pazit na prinos na investicije. Ovo je kad je prinos na capital bolje izrazava interes firme od profita

52. Kada se neki dio organizacije može organizovati kao troškovni centar i kako se može iskazati ključni zahtjev?

Menadzeru se daje autoritet raspolaganja resursima ali da mora postovat budzet, klucni cilj je snizavanje troskova u preduzece

53. Kada se primjenjuje linijski model organizacione strukture i koje su njegove ključne karakteristike?

Uzor dobila od vojne organizacije, jednostavna je ai kruta. Rijetko se primjenjuje, odlluke se donose brzo, duge I spore linije komunikacije, tesko naci rukovodioce sirokog formata

54. Kako nastaje funkcionalni model organizacione strukture i gdje se primjenjuje?

Podjela rada na funkcionalne sektore (racunovotstvo, proizvodjna…) nalazi se ovicno u malim industriskim preduzecima.

55. Navedite slabosti funkcionalnog modela organizacione strukture.

Slabosti: centralizacija autoriteta, ciljevi funkcionalnih djelova mogu dovesti u pitanje zajednicki cilj, otezana medjusaradnja rukovodilaca, teska kordinacija I kontrola drugih djelova, odsustvo odgovornosti za sveukupne ciljeve organizacije, teska obuka menadzera sirokog dormata

56. Navedite ključne prednosti funkcionalnog modela organizacione strukture.

Snage : racionalnost I jednostavnose, specializacija I prodesionalizacija mendaera, efikasno koristi specializaciju I talenat, razgranicena odgovornost za specificne zadatke

57. Navedite ključne principe prema kojima može biti organizovan divizioni model organizacione strukture:

Proizvodi, geografski, trzisno, funkcije…

58. Slabosti linijsko-štapskog modela organizovanja su:

Snage: specijalisti mogu bit od koristi, autoritet I odgovornost jasno razgraniceni, potpunije razumijevanje problema, moguce interno osoblje koristit ka konsultante.

Mane: upustva stabskih osoba mogu izgledat ka aredjenja, menaderi prenose dio svojih zaduzenja na stabove, savjetodavce ne interesuje izvrsenje zadataka, menadzer moze za losa resenja optuziti stabsko osobleje sto dovodi do konflikta

59. Navedite ključne slabosti divizionog modela organizacione strukture:

Cesto trazi veca investiciona ulaganja

Dovodi do dupliranja pojedinih sluzbi po regionima

Otezana kontrola I komunikacija

Moguci konflikti izmedju divizija

Pritisak na menadzere za specijalnim tretmanom

60. Navedite osnovne prednosti divizionog modela organizacione strukture:

Ekonomija obima, raspdjela rizika, efikasna alokacija finansiskih srestava,

61. Kada se primjenjuje divizione model organizacione strukture?

Kada je cilj da velikoj organizaciji damo mogucnos t fleksibilnosti male lokalne organizacije

62. Projektni model organizacione strukture se primjenjuje kada je:

Imamo organizaciju kojoj su odredjeni projekti prioritetniji nego klasicno zaposlenje po sektorima.

63. Matrični model organizacione strukture podrazumijeva:

Dvodimenzonalnu kontrolu jedan radnik odgovara I sefu odjeljka I sefu projekta

64. Koji su nedostaci matričnog modela organizacione strukture?

Ovo iznad moze bit konflikata izmedju dva autoriteta, moral radnika po kraju projekta

65. Zbog čega se matrični model organizacione strukture zove „model sa dvije dimenzije kontrole“?

Vidji prethodna dva pitanja

66. Kontigencijski pristup organizovanju podrazumijeva:

Da se uvrdimo univerzalni sistem preko skola menadzmeta po kome se sve moze vodit

67. Model adhokratije podrazumijeva:

Dijeloimo zaposlene u timove koji treba da rijese problem, mice se svaki formalni I biroktski odjeljak organizacije

68. Za neki model organizacione strukture se može reći da je kvalitetan ako:

Ako stabilno I konstantno djeluje, prihvacen je od strane zaposenih, svako zna svojuukogu, fiskalno azuran, okrenut buducnosti omogucava kontinuitet poslovanju

69. Pojam kontrole:

Provjera ponasanja organizacije u odnosu na planirano, sa ciljem korecije problema zarad povecanja efikasosti I efektivnosti

70. Svrha kontrole:

Nalazenje I korekcija odstupanja od planiranog (ako je negativno)

71. Nabrojite faze u procesu kontrole.

Utvrdjivanje standard -> sto, kako treba da bude, kolko kosta….

Monitoring-> stois mu iznad glave I gledas sto radi

Poredjenje rezultata sa standardima-> uporedis sa “savrsenim proizvodom”

Evaluacija I preduzimanje korektivnih akcija-> sankcija I popravljanje problema

72. Šta podrazumijeva faza “uspostavljanje standarda” u procesu kontrole?

Vidji pitanje iznad

73. Navedite set standarda kontrole za neku kompaniju koju poznajete.

Microsoft -> Jedan radi, jedan neradi windows, Office{Ms dos, Windows-orig, 95, XP, 7}vs.{98, Me, vista, 8}

Vi dajte neku kompaniju posto ovo se mozda nece priznat

74. Nabrojite vrste kontrole.

Prethodna, tekuca I naknadna

75. Prethodna kontrola podrazumijeva:

Prgledamo sistem proizvodje prije nego sto pocne, tesko predvidjet moguce greske I skupo, jeftina korekcija gresaka

76. Naknadna kontrola podrazumijeva:

Zavrsimo proizvodju I gledamo sto ne valja, ako nevalja moramo kompletno sve promijeniti

77. Navedite slabosti prethodne kontrole:

Skupo I tesko predvidjanje I provjera svega sto se moze desiti

78. Koje su osnovne prednosti prethodne kontrole?

Ako nadjemo nesto lako, jeftino I jednostavno ga popravitio

79. Navedite slabosti naknadne kontrole:

Ako je proizvod defektan ili svaki moramo prepravit ili sve iznova. A to kosta

80. Koje su osnovne prednosti naknadne kontrole?

Jeftina provjera, imamo idealan proizvod I imamo “prioizvedeni” samo ih uporedimo.

81. Za proces kontrole kažemo da je efikasan ako je:

Pouzdan, pravovremen, ciljno usmjeren, ekonomski opravdan, integrian u operativne tokove, okrenut uspjeima, opsetprihvacen u organizaciji.

82. Objasnite “Šest sigma” model kontrole.

Model kontrole razvijen od strane motorole, cilj je da smanjimo broj losih proizvoda na 6 standardnih derivacija.

83. Objasnite “TQM” model kontrole.

Cijelo preduzece treba da ima u glavi da rade prema sto kvalitetnijem proizvodu.

84. Definišite pojam “menadžment ljudskih resursa” (kadrovski menadžment).

Dio organizacije koji se brine da imamo sve zaposlene koji nam trebaju, trazi nove mice stare, gleda da su svi zadovoljni i optimalno zaposleni

85. Koje su osnovne aktivnosti menadžmenta ljudskih resursa (kadrovskog menadžmenta)?

Definise nova radna mjesta po potrebi

Trazi I vrsi selekciju novih zaposlenih

Otpusta radnike

Gleda da su svis recni

Socializuje radnike

Obuka I razvoj istih

86. Na koje načine kompanija može da oglasi potrebu za novim ljudskim resursima (kadrovima)?

Unutrasnji (zaposleni) I spoljasnji . Moze biti internet, novine, mediji, ode na fakultet, skolu…

87. Koje su osnovne tehnike (najmanje četiri) koje menadžment ljudskih resursa (kadrovski menadžment) koristi prilikom procjene kandidata?

Sortiranje po CV, intervju, proba (obicno mjesec dva), testovi, preporuke…