Upload
phunghanh
View
408
Download
38
Embed Size (px)
Citation preview
Republica de Angola Ministerio da Educac;äo
MANUAL DE ,.,.,
ALFABETIZA~AO
EM LINGUA KIKONGO
Ficha tecnica
Tftulo
Manual de alfabetizac;äo em Hngua Kikongo
Elaborado pelo MED © Ministerio da Educac;äo da Republica de Angola
Ilustra9öes de Mendes Ribeiro
Correc9ao e Revisao Pedro Nsiangengo
Kadiamosiko Antonio Victor
Simäo Cabuco
Numero de exemplares
100.000
Execu9ao Gnifica: NBS - ZIN Servia
Reimpressao 2008
Distribuidores Edimel E.P.
Emateb E.P.
INTRODU<;AO
Este manual foi elaborado com vista a dar resposta aos grandes desafios que se colocam a Republica de Angola no dominio da erradica~äo do alfabetismo e do aumento do nivel educativo da popula~äo adulta, no ämbito da universaliza~äo da educa~äo basica obrigat6ria, de qualidade e para todos.
0 mesmo destina-se aos educadores e educandos do nivel de alfabetiza~äo, tendo sido concebido dentro dos principios que norteam a psicologia de aprendizagem do adulto (Andragogia). Assim, procurou-se adaptar o conteudo a realidade, as necessidades e as aspira~öes dos beneficiarios desta obra.
Do ponto de vista didactico respeitou-se o principio da progressäo dos conteudos tematicos para o nivel de alfabetiza~äo onde se destaca um conjunto de exercicios praticos e de resolu~äo de problemas contextualizados a vida quotidiana dos educandos.
Esperamos que, esta obra seja interiorizada e assumida, como um meio auxiliar que contribua para a reflexäo critica e ao espirito criador do educandos e dos educadores.
3
LEITURA
LEITURA KIKONGO
5
TULONGOKA T ANGA YE SONEKA
6
N'KANDA W A LONGOKELA T ANGA
a
z
7
MAVIMPI
8
LULONGOKO
9
LONGI DYA NTETE (1)
1)-Tutanga: OWantu bele mu kyana
a a a a
2)-Tulongoka: a a a a
3)-Tulungisa esono ikondolo:
OW t b m u k n
4)Setubandula: Owantu bele mu kyana
a a a a
10
LONGI DY A NZOLE (2)
1)-Tutanga: Ompetelo wele ku salu
Omp t lo w 1 mu s 1 • e e e e e
2)Tutanga e e e e
3)-Tulongoka: e e e e e
4)-Tulungisa esono ikondolo:
Omp t lo w mu sai
S)Setubandula: OMpeto wele ku salu
e e e e T, T, T, T,
1 1
LONGI DYA TATU (3)
1)-Tutanga: Mpimpita yina omu longi dyadi:
l
i
1
Mpi-mpi-ta l l
2)Tutanga 1
l
. 1
3)-Tulongoka: . 1 1
l
1
. 1
4)-Tulungisa esono ikondolo:
Mpi p t yina mu 1 n i dy
S)Setubandula:
Mpimpita yina omu longi diadi: 1
1 1
1 . 1
1 1 1
12
LONGI DYA YA (4)
l)Tutanga: Etwelezi m'funu yina kwa n'kangu wawonso:
Wa-wo-nso
0 0 0 0 0
13
~~~ 1 ~ ··· ..... ~:::;;.\!
LONGI DYA TAANU (5)
1)-Tutanga: Omuntu awonso wayiza ova Nza mu Iuwutuku.
Lu-Wu-Tu-Ku u u u u u
2)-Tutanga: u u u u u
3)-Tulongoka esono ikondolo: om nt aw so wayiza ova z mu lu.
S)Setubandula: Omuntu awonso wayiza ova nza mu lukuwutuku.
14
LONGI DYA SAMBANU (6)
1)-Tutanga: Etwelezi m'funu yina kwa
Wawonso wa-wo-nso
2)-Tulongoka: wa we wa we
wi Wl
wo wo
n'kangu
lwal
wu wu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Etwe ezi funu yina kwa
.... ngu ..... wa ..... nso.
4)-Tubandula: Etuelezi m'funu yina kwa n'kangu wawonso
15
LONGI DY A NSAMBW ADI (7)
1)-Tutanga: Ongundubyola 1 mbandu a nuni.
Ngundubyola byo- lbyol
2)-Tulongoka: BYO BYA BYE byo bya bye
3)-Tulungisa esono ikondelo: o-----undu-----yola mbandu a nuni.
4)-Tubandula: Ongundubyola i mbandu a nuni.
16
LONGI DY A NAANA (8)
1)-Tutanga: Edinkondo bundu kyambote
Bundu bu-ndu 1 bu 1
2)-Tulongoka: BA BE BI BO BU ba be bi bo bu
3)-Tulungisa esono ikondelo: dinko---do bund-----kyamb---
4)-Tubandula: Edinkondo bundu kyambote.
17
LONGI DY A VW A (9)
1)-Tutanga: On n'toto wandombe usundidi ekvimvwama.
Usundidi u-su-ndi-di @!]
Dl di
2)-Tulongoka: DA DE DO da de do
DU du
3)-Tulungisa esono ikondelo: On'to---wa---mb---usu---didi ekim-----wama
4)-Tubandula: On 'toto wandombe usundidi ekvimvwama.
18
LONGI DYA KUMI (10)
1)-Tutanga: Omadyadya makankalelwanga enzo.
Madyadya ma-dya- ldyal
2)-Tulongoka: DIA DIE DII DIO DIU dya dye dii dyo dyu
3)-Tulungisa esono ikondelo: om---dyad---makan---alelwanga enzo.
4)-Setubandula: Omadyadya makankalelwanga enzo.
19
LONGI DY A KUMI YE MOSI (11)
1)-Tutanga: Embizi za maza yi madya mambote.
Madya dya
dye dyo
dy
ma-dya dye dyo dya dy
20
dya dyo
dya dye
dy
LONGI DY A KUMI YE ZOLE (12)
1)-Tutanga: Okafe kimvwama kya Ngola
Kafe ka-fe ~
FA Ja
2)-Tulongoka: FE FI FO
Je Ji Jo FU
Ju
3)-Tulungisa esono ikondelo: Ok---fe i kim---ma----gol---
4)-Tubandula: Okafe kimvwama kya Angola.
21
LONGI DYA KUMI YE TATU (13)
1)-Tutanga: Elumbu kyakumi ye mosi kya ngonde akumi ye mOSI vakyafwana
on 'kangu watoma yangalala
Fwana fwa na lrwal
2)-Tulongoka: FWA FWE FWI FWO FWU
fwa fwe fwi fwo fwu
3)-Tulungisa esono ikondelo: El---mbu kyakumi ye mo----kya ngo---akumi ye----si vo kya fwana
on 'k-----g---wat-----ma yangalala.
4)-Tubandula: Elubu kya kumi ye mosi kyangonde a kumi ye mosi wawu kya fwana
on 'kango watoma yangalala.
22
LONGI DY A KUMI YE Y A (14)
1)-Tutanga: · Tutoma fyongononanga yo simba o mambu mana tulongwanga.
Fyongononanga fyo-ngo-no-na-nga
FYO fyo
2)-Tulongoka: FYU FIA fyu fya
FYE fye
IFyol
3)-Tulungisa esono ikondelo: tom---fyo----nona---ga yo----ba o----amb---man---lul---nga.
4)-Tubandula omambu mana ova yanda: Tutoma fyongononanga yo simba o mambu mana tulongwanga.
23
LONGI DYA KUMI YE TAANU (15)
1)-Tutanga: ONgonga i nkundi a Ngunga
Ngonga Ngo-nga INgol
2)-Tulongoka: NGO NGU NGA NGE NGI ngo ngu nga nge
3)-Tulungisa esono ikondelo: ... gong .... i nk ... ndi a ... Ngu ....
4)-Setubandula: ONgonga i nkundi a Ngunga.
24
ngi
LONGI DY A KUMI YE SAMBANU (16)
1)-Tutanga: Esengwa ya Kasinga i kimvwama kya Ngola.
Sengwa se-ngwa jNgwaj
2)-Tulongoka: NGW A NGWE NGWI NGWO
ngwa ngwe ngwi ngwo
3)-Tulungisa esono ikondelo: E----ng---ya ka----nga---mvwa----kya Angol----.
4)-Setubandula: Esengwa ya Kasinga i kimvwama kya Ngola.
25
LONGI DYA KUMI YE NSAMBWADI (17)
1)-Tutanga: Omwana vo ngyanduka kena yau tufwete kun'nata kunzo a n'longo.
Ngyanduka ngya-ndu-ka lngyal
NGYE ngye
2)-Tulongoka: NGYA NGYO
ngya ngyo NGYU ngyu
3)-Tulungisa esono ikondelo: 0-----ana vo ngy--------ka kena yau.
4)-Setubandula: Omwana vo ngyanduka kena yau tufwete kun'nata ku nzo a n'longo
26
LONGI DY A KUMI YE NAANA (18)
1)-Tutanga: ENgola i nsa yatusisila ankaaka zeto
Ankaka a-nka-ka 1 ka 1
2)-Tulongoka: KA KE KI KO KU ka ke ki ko ku
3)-Tulungisa esono ikondelo: ..... ola i nsi ya ..... sila ka zeto
4)-Tubandula: ENgola i nsi yatusisila ankaaka zeto
27
LONGI DY A KUMI YE VW A (19)
1)-Tutanga: Okwanza i n'koko watoma zayakana omu Ngola
K wanza kwa-nza 1 kwal
KWA kwa
KWE kwe
2)-Tulongoka
KWI kwi
KWO kwo
3)-Tulungisa esono ikondelo: kwa ..... za ye ..... koko wa to ..... a
zayakana omu Angola.
4)-Setubandula:
KWU kwu
Kwanza 1 n'koko watoma zayakana omu Ngola.
28
LONGI DY A MAKUMOLE (20)
1)-Tutanga: Ekyemba kyame kibasukidi
Kyemba kye-mba lkyel
2)-Tulongoka:
KY A KYE KII KYO KYU kya kye kii kyo kyu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Kyemba k---ame----basukidi.
4)-Setubandula: Ekyemba kyame kibasukidi.
29
LONGI DY A MAKUMOLE YE MOSI (21)
1)-Tutanga: Elumbu kya makumole ye taanu i lumbu kya luwutuku
lwa Y esu klistu.
Lumbu Lu-mbu
2)-Tulongoka:
LU LA LE LI lu la le li
LO lo
3)-Tulungisa esono ikondelo: mbu kya ma----umole ye tanu, i lumbu k-wutuku
lwa Y eso Klistu
4)-Tubandula: Elumbu kya makumole ye taanu, i lumbu kia luwutuku
lwa Y eso Klistu.
30
LONGI DY A MAKUMOLE YE ZOLE (22)
1)-Tutanga: Lwiza lwa yikana mu kimvuka kya n'kangu.
Lwiza lwi-za ILwil
2)-Tulongoka:
LWI LWA LWE lwi lwa lwe
3)-Tulungisa esono ikondelo: wiza-----yik-----mu kim-----ka kia n'kangu
4)-Tubandula: Lwiza lwa yikana mu kimvuka kya n'kangu.
31
LONGI DYA MAKUMOLE YE TATU (23)
1)-Tutanga: Ekimfumu kina Va moko ma kamba kyasadi.
Kimfumu ki-mfu-mu jmuj
2)-Tulongoka: MU MA ME MO MU mu ma me mo mu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Ekimfumu---ina Vamok----makamba kya---di.
4)-Tubandula: Ekimfumu kina Va moko ma kamba kyasadi.
32
LONGI DY A MAKUMOLE YE Y A (24)
1)-Tutanga: OLumfwankenda m'vungudi wa mameme
M'vungudi M' vu ngu di 1 M' 1
M' m'
2)-Tulongoka: M' M' M' m' m' m'
3)-Tulungisa esono ikondelo:
M' m'
OLumfwankenda vungudi w m meme
4)-Tubandula: OLumfwankenda m'vungudi wa mameme
33
LONGI DYA MAKUMOLE YE TAANU (25)
1)-Tutanga: Omasangu mavene emvuma
Mvuma mvu-ma
2)-Tulongoka: Mvwa Mvwe Mvwi Mvwo
mvwa mvwe mvwl mvwo
3)-Tulungisa esono ikondelo: oma .... ma ..... ne emvu ....
4)-Setubandula: Omasangu mavene emvuma
34
Mvwu mvwu
LONGI DY A MAKUMOLE YE SAMBANU (26)
1)-Tutanga: Emyongo mya wila myanda.
Myongo myo-ngo lmyol
MYA mya
2)-Tulongoka: MYE MII MYO mye mzz myo
3)-Tulungisa esono ikondelo:
MYU myu
Em---ngo mi----wila----yanda.
4)-Tubandula: Emyongo mya wila myanda.
35
LONGI DYA MAKUMOLE YE NSAMBWADI (27)
1)-Tutanga: Ebandu dya sonekena dya mpyuki.
Mpyuki mpyu-ki lmpyul
2)-Tulongoka: MPYU MPY A MPYE MPYO
mpyu mpya mpye mpyo
3)-Tulungisa esono ikondelo: ndu dya son---k---n---dya---pyu---.
4)-Setubandula: Ebandu dya sonekena dya mpyuki.
36
LONGI DY A MAKUMOLE YE NAANA (28)
1)-Tutanga: Eyimvwama ya Ngola i yimvwama ya n'kangu
yimvwana yi-mvwa-ma lnvwal
2)-Tulongoka: MVWA MVWE MVWO MVWI
mvwa mvwe mvwo mvwz
3)-Tulungisa esono ikondelo: Eyy----vwama ya Ango---i---vwa---ya----kang---
4)-Setubandula: Eyimvwama ya Angola i yimvwama ya n 'kangu.
37
LONGI DY A MAKUMOLE YE VW A (29)
1)-Tutanga: On'kondo n'ti wannene
N'kondo----N'ko--ndo----~
2)-Tulongoka: NE-----NI-----NO-----NU-----NA
ne-------ni-------no-------nu-------na
3)-Tulungisa esono yina ikondelo: On' ondo n't•· ..... ne .......
4)-Tubandula: On'kondo n'ti wannene.
38
LONGI DYA MAKUMATATU (30)
1)-Tutanga: Eminse nswikidi mivangilwanga.
Minse m1-nse 1 nse 1
2)-Tulongoka: NSE NSI NSO NSU NSA nse nsi nso nsu nsa
3)-Tulungisa esono ikondelo: E ..... nse ..... kidi. .... mi. .. ngi .... nga
39
LONGI DYA MAKUMATAYU YE MOSI (31)
1)-Tutanga: Twenda vingila endeki i tuuka kuna Luwanda.
Ndeki Nde-ki lndel
2)-Tulongoka: NDA NDE NDI NDO NDU nda nde ndi ndo ndu
3)-Tulungisa esono ikondelo: nda vingi. ..... ende ..... .itu ...... oku lu ..... nda
4)-Tubandula: Twenda vingila endeki i tuka oku Luwanda.
40
LONGI DYA MAKUMATATU YE ZOLE (32)
1)-Tutanga: Omakonko mbongo mavondanga.
Makonko ma.-nko lnkol
2)-Tulongoka: NKA NKE NKI NKO NKU
nka nke nki nko nku
3)-Tulungisa esono ikondelo: .konko mb ...... g .... ma .... nda.
4)-Tubandula: Omakonko mbongo mavondanga.
41
LONGI DYA MAKUMATATU YE TATU (33)
1)-Tutanga: Tulondelanga en'lele myeto ye ntumbu.
Ntumbu ntu-mbu 1 ntu 1
NTU ntu
2)-Tulongoka: NTA NTE NTI
nta nte nti
3)-Tulungisa esono ikondelo:
NTO nto
Tul.. ..... dela ..... g ...... e'nlele myeto ye ntu.
4)-Tubandula: Tulondelanga en'lele myeto muna ntumbu.
42
LONGI DYA MAKUMATATU YE YA (34)
1)-Tutanga: Tufukanga enzo zeto mu nyanga.
Nyanga nya-nga iNyal
NYA nya
2)-Tulongoka: NYE NYO nye nyo
NYU nyu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Tu---uka-----nga enzo zeto ye nyanga.
4)-Tubandula: Tufukanga enzo zeto mu nyanga.
43
LONGI DYA MAKUMATATU YE TAANU (35)
1)-Tutanga: Endwinu zayingi zifwasanga ovimpi wa nitu.
NDWA ndwa
Ndwinu ndwi-nu lndwi l
2)-Tulongoka: NDWE NDWI NDWO ndwe ndwi ndwo
3)-Tulungisa esono ikondelo: dwi---za----ngi--------sang----.
4)-Setubandula:
NDWU ndwu
Endwinu zayingi zifwasanga ovimpi wa nitu.
44
LONGI DYA MAKUMATATU YE SAMBANU (36)
1)-Tutanga: Endyata ya luyalu lwa n 'kango ilona mo nzila.
Ndyata ndya-ta \ndya\
2)-Tolongoka: NDYA NDYE NDYO NDYU
ndya ndye ndyo ndyu
3)-Tolongisa esono ikondelo: dyat----demo----ti----yina mona----nzila.
4)-Setobandola: Endyata a loyalo lwa n'kango ilona mu n'zila.
45
LONGI DYA MAKUMATATU YE NSAMBWADI (37)
1)-Tutanga: Tubula ensyala.
Nsyala nsya-la INsya 1
NSYA nsya
2)-Tulongoka: NSYE NSYO
nsye nsyo NSYU
nsyu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Tu-----la ens----Ia
4)-Tubandula: Tubula ensyala.
46
LONGI DYA MAKUMATATU YE NAANA (38)
On'toto N'toto
N' n'
1)-Tutanga: Ngola wazala ye kimvwama.
n'-to-to ~
2)-Tulongoka: N' N' N' n' n' n'
N' n'
3)-Tulungisa esono ikondelo: On'---oto Ango---wa---la ye kumv----ma kya---ngi.
4)-Tubandula: On'toto Ngola wazala ye kimvwama.
47
LONGI DYA MAKUMATATU YE VWA (39)
1)-Tutanga: Eyindende yina nwana kuna mfinda.
2)-Tulongoka: NWE NWO NWU
nwe nwo nwu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Eyi----nde mu----ana yina kuna mfinda.
4)-Setubandula: Eyindende yina mwana kuna mfinda.
48
LONGI DYA MAKUMAYA (40)
1)-Tutanga: Endeki i kima kya kangalela omu nza.
nza nza 1 nzal
2)-Tulongoka: NZA NZE NZI NZO NZU nza nze nzz nzo nzu
3)-Yungisa esono ikondelo: .deki i. .... ima ..... kan .... .lel. .... omu nza.
4)-Tubandula: Endeki 1 kima kya kangalela omu nza.
49
LONGI DYA MAKUMAYA YE MOSI (41)
PA pa
1)-Tutanga: Mpimpita
mpi-mpi-ta CEJ 2)-Tulongoka:
PE PI PO pe pl po
PU pu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Mpimpita yin ... mulong ... dya ...
4)-Setubandula: Mpimpita yina omulongi dyadi.
50
LONGI DYA MAKUMAYA YE ZOLE (42)
1)-Tutanga: OPapa kakwiza zyetela on'kangu wa Ngola
Papa Pa-pa CE.!J 2)-Tulongoka:
PA PE PI PO PU pa pe pi po pu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Pap ... kak ... za .... gula ok ..... gu wa .... gol. ...
4)-Tubandula: OPapa kakakwiza zyetela on'kangu wa Ngola
51
LONGI DYA MAKUMAYA YE TATU (43)
1)-Tutanga: On'kangu una wasyandama muna kudikila ekimvwama kya Ngola.
Wasyandama wa-sya-nda-ma 1 sya 1
SYA sya
2)-Tulongoka: SYE SYO sye syo
SYU syu
3)-Tulungisa esono ikondelo: on'k-----gu una wa-----nd-----m----na ----k dika eki---vwa-
4)-Tubandula: On'kangu una wasyandama muna kudikila ekimvwama kya Ngola.
52
LONGI DYA MAKUMAYA YE YA (44)
1)-Tutanga: Ekimvuka kyasadi ngolo za nsi.
asadi a-sa-di ~
2)-Tulongoka: SA SE SI SO SU sa se Sl so su
3)-Tulungisa esono ikondelo: ----vuk---kya----di 1 ngo-----za nsi.
4)-Tubandula: Ekimvuka kyasadi i ngolo za nsi.
53
LONGI DYA MAKUMAYA YE TAANU (45)
1)-Tutanga: Etadi dyangwento i tuko dya kinvwama.
2)-Tulongoka: TA TE TI TO TU ta te ti to tu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Etad----dya---gweto i t----ku dya kimvwama.
4)-Tubandula: Etadi dyangwento i tuko dya kimvwama.
54
LONGI DYA MAKUMAYA YE SAMBANU (46)
1)-Tutanga: Etwelezi yele diila kuna n'dimba.
Twelwzi twe-le-zi 1 Twel
2)-Tulongoka: TW A TWE TWI TWO TWU
twa twe twi two twu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Etwei----yel---dila kun---- ----dimba.
4)-Tubandula: Etwelezi yele diila kuna n'dimba.
55
LONGI DYA MAKUMAYA YE NSAMBWADI (47)
1)-Tutanga: Evuvu kyansi i moko m'asadi.
Vuvu vu-vu ~
2)-Tulongoka: VA VE VI VO VU
va ve Vl vo vu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Evuvu kya ... si i. .. oko masadi.
4)-Setubandula: Evuvu kyansi i moko masadi.
56
LONGI DYA MAKUMAYA YE NAANA (48)
1)-Tutanga: Vo vuna vyoka, vo leka otungulukidi.
Vyoka vyo-ka IVyo 1
2)-Tulongoka: VYO VYA VYE
vyo Vla vye
3)-Tulungisa esono ikondelo: Vo-----na vy-----, vo le-----out lu----di.
4)-Setubandula: Vo vuna vyoka, vo leka otungulukidi.
57
LONGI DYA MAKUMAYA YE VWA (49)
1)-Tutanga: On'kangu wawonso wazizila mulwaka mu lukuku.
Wazizila wa-zi-zi-la ~
2)-Tulongoka: ZI ZO ZU ZA ZE Zl zo zu za ze
3)-Tulungisa esono ikondelo: kangu----wonso wa----la ye 1---ka lukuku.
4)-Tubandula: On'kangu wawonso wazizila mu lwaka mu lukuku.
58
---
LONGI DYA MAKUMATAANU (50)
1)-Tutanga: Enzo za malongi zizibulwanga muna ntangwa ya naana.
Zizibulwanga zi-zi-bu-lwa-nga [ill
2)-Tulongoka: ZYA ZYE ZYO ZYU
zya zye zyo zyu
3)-Tulungisa esono ikondelo: E---zo za----long---zi----lwang---mu---nl---ngwa a nana.
4)-Setubandula: Enzo za malongi zizibulwanga muna ntangwa ya nana.
59
LONGI DYA MAKUMATAANU YE MOSI (51)
1)-Tutanga: Edyambu dyawonso dina ye mfoko andi.
Mfoko mfo-ko 1 mfo 1
2)-Tulongoka: MFA MFE MFI MFO MFU
mfa mfe mfi mfo mfu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Ed .... amb .... dyawo .... so .... ina ye mfoko an ... i.
4)-Setubandula: Edyambu dyawonso dina ye mfoko andi.
60
LONGI DYA MAKUMATAANU YE ZOLE (52)
1)-Tutanga: EMbanza Wambu 1 mbanza an'zole ya Nsy eto ya Ngola.
Wambu Wa-mbu lmbul
2)-Tulongoka: MBA MBE MBI MBO MBU mba mbe mbi mbo mbu
3)-Tulungisa esono ikondelo: EWa bu i banza zole ya yeto gol
4)-Setubandula: EWambu 1 mbanza an'zole ya nsi eto ya Ngola.
61
LONGI DYA MAKUMATAANU YE TATU (53)
1)-Tutanga: Osala impila luzingu lwa mbote muna muutu
mpila mpi-la 1 mpi 1
2)-Tulongoka: MPA MPE MPI MPO MPU mpa mpe mpz mpo mpu
3)-Tulungisa esono ikondelo: Osa ye mpila lu gu lwa mbote muna muutu.
62
LONGI DYA MAKUMATAANU YE YA (54)
1)-Tutanga: Eyima yawonso ina omu Ngola i yeto
ya-won-so ~
2)-Tulongoka: YA YE YI YO YU ya ye yz yo yu
3)-Tulungisa esono ikondelo: ----iuma ya-----nso ina omu-----ola yeto.
4)-Tubandula: Eyiuma yawonso ina omu Ngola yeto.
63
LONGI DYA MAKUMATAANU YE TAANU (55)
1)-Tutanga: On'langi wa n'longo una kuna nzo
N'la N'le N'li N'lo N'lu
2)-Tulongoka: N'LA N'LE N'LI N'LO
nla nle nli nlo
3)-Tulungisa esono yikondelo:
N'LU nlu
o .... la .... gi wa .... lo .... una ku.. .. . ... n ....
4)-Tubandula: On 'langi wa n 'longo una kuna nzo
64
LONGI DYA MAKUMATAANU YE SAMBANU (56)
1)-Tutanga: Oumvwama wa Ngola
Umvwama u - mvwa - ma
2)-Tulongoka: u u u u u u
3)-Tulungisa esono yikondelo: 0 .. .. mvwa ...... wa ..•.. ••. gol ..... .
4)-Tubandula: Oumvwama wa Ngola
65
LONGI DYA MAKUMATAANU YE NSABWADI (57)
1)-Tutanga:
- Enzo a Nzambi dyaka longa i longanga. - Olongoka i salu kisundidi om 'funu beni.
On'kangu a Nzo a Nzambi ufwete tuula engolo muna longoka.
2)-Tusoneka
66
LONGI DYA MAKUMATAANU YE NAANA (58)
1)-Tutanga: - Kuzengi en'ti ko.
- Kuvangi empyaza ko kinumana wukwa yoka en'ti. - Ofwete kuna n'ti myan'kaka.
2)-Tusoneka
67
LONGI DYA MAKUMATAANU YE VWA (59)
1)-Tutanga: - Emayela ma Sida vonda mevondanga.
- Wudikeba mu lembi baka emayela ma mpimpita momo. - Ofwete tuula kinkutu kya kubikwa kinumana kwa baka omayela momo.
2)-Tusoneka
68
LONGI DYA MAKUMASAMBANU (60)
1)-Tutanga: - Vana vata dyeto vena sikola, lupitalu ye mbongi ya luyalu.
- Olongoka muna sikola i salu kisundidi om'funu mu konso Nsi. - Konso ona una ye mpasi za mayela ofwete kwenda kuna
lupitalu mu haka bilongo. - Emambu matadidi luvatumuku lwa nsyeto metalwanga
kwa luyalu yo kwa n'kangu wawonso wa Nsi.
2)-Tusoneka
69
SONO YA NDINGA KIKONGO
SONO KY A NENE SONO KYA FYOTI Sono kya sonama Sono kya sonama Sono kya sonama Sono kya sonama
mu maakina mu mooko mu maakina mu mooko
A 5'/_ a båka B '13 b baaka D ']) d disa E 'E e yela F :r f fula
NG 'l{(j ng ngolo 1 I 1 zmga K '1( k kolo L L 1 luku M :M m m6na N '1{ n longa 0 0 0
p p p pidi s s s samba T rr t tumbu u ru u V 'J) V vuvu w 'W w wola y y y yola z z z za
MF :M:F mfumu MB :M'B mbele MP :MP mpaka MV :M'V n'vu ND 'J{'lJ ndembu NL 'J{L lembu NZ 'J{Z nzala NT 'J{<T n'toto
70
Consoles de Madeira (Portugal)
Consoles Amarelos (Spain)
Marrocos
/ Tunisia
Argelia
Sahara Ocidental (Marrocos)
Ubia Eglpto
MauritAnia
Cabo Verde /Senegal Mali Nigeria
Benin
Republica do
Tchad
G b' / Burkina / c am ~~ Guinea /aroon
Guinea-Bissau D'lvore Nigeria /.
Sudäo
Eritrea '--.:...
DJibouti _......-
/ do Representante
1 Cote Ghana Africal central Ug~da Sierra Leao Togo
Liberia Säo Tome & Repub!ica
Eti6pia
Africa
P . . / COiiQP Democråt1ca de
nnc1pe / Gabäo Congo Kenya
Guinea ~ Equatorial Rwanda /
------- Burundi Tanzånia Cabinda (Angola)
Angola
Namibia
Alrica do Sul
Mozambique
Suaziländia
Lesotho
MAPA DE ÅFRIKA DESTACANDO ANGOLA.
Seychelles
Cömoros
Mauritius
Raunion (France)
Madagascar
NKANDA W A NZA YILU Y A ÅFRIKA YE NSI ETO YA NGOLA.
71
Angola lnternatlonal boundal)' Rallroad
Province boundal)' Road
* Natlonal capital Track
0 Province capital
0 100 200 Kllometers
MAPA DE ANGOLA COM SUAS PROVINCIAS
72