PANEVROPSKI UNIVERZITET „APEIRON“

FAKULTET ZDRAVSTVENIH NAUKA

SMJER: FIZIOTERAPIJA I RADNA TERAPIJA

SEMINARSKI RAD

PREDMET: BIOMEHANIKA

Banja Luka, Decembar 2010.

PROPORCIJA ČOVJEČIJEG TIJELA

(SEMINARSKI RAD NA TEMU)

MENTOR: STUDENT:Doc.dr Osmo Bajrić Panić Marko

Index br. 05-10/VFT

Proporcija čovječijeg tijela Srana 2

SADRŽAJ

UVOD......................................................................................................................................................4

1.ELEMENTI I FUNKCIJA LOKOMOTORNOG APARATA........................................................................6

1.1.Kosti..........................................................................................................................................6

1.1.1.Anatomija kostiju...................................................................................................................6

1.1.2. Oblik i funkcija kostiju...........................................................................................................7

1.1.3.Funkcionalna adaptacija kostiju.............................................................................................8

1.1.4.Mehaničke osobine kostiju....................................................................................................9

1.1.5.Kosti kao poluge..................................................................................................................10

2.Zglobovi.........................................................................................................................................11

2.1.1. Prema mogućnosti kretanja mogu biti:...............................................................................12

2.1.2. Prema pravcima mogućih kretanja, pokretni zglobovi mogu biti.......................................12

3.Mišići.............................................................................................................................................14

3.1.1. Osobine mišićnog vlakna....................................................................................................15

3.1.2. Vrste skeletnih mišića.........................................................................................................15

4.KANONI.........................................................................................................................................17

4.1.Moduli u Fritch - ovom kanonu..............................................................................................17

4.2.DIMENZIJE FRITSCH - OVOG KANONA....................................................................................18

5.ZAKLJUČAK........................................................................................................................................19

LITERATURA..........................................................................................................................................20

Proporcija čovječijeg tijela Srana 3

UVOD

Čovječije tjelo je veoma kompleksno i njegova građa predstavlja savršenstvo evolucije.Evolucijom se razvijalo i kako je vrijeme proticalo,ono je steklo svoje konačno obilježje.Kako je nauka napredovala, posebno razvojom anatomije ljudi su o čovječijem tjelu učili tako reći jako sporim koracima,zato što je vremensko okruženje i tadašnja politika,počevši od raznih institucija posebno crkve, koja je u to vrijeme imala vodeću ulogu nije dozvoljavala njeno proučavanje, nazvavši sve takve radnje đavolskim.Sve prekršioce je kažnjavala inkvizicija,pa su naučnici morali da rade u tajnosti.

Leonardo da Vinči (1452 - 1519), veliki naučnik i umjetnik, potajno se interesovao za čovječiji aparat za kretanje i mogućnosti da i čovjek može da poleti.Njegovu studiju o anatomiji čovjeka ovjekovječili su brojni crtži ostali do danas a posebno onaj na kojem je prikazan veliki grudni mišić koji bi trebao da pokreće vještački konstruisana krila.

Proporcija čovječijeg tijela Srana 4

Plan građe čovječijeg tijela ima eudipleuralnu formu:

- prednja i zadnja strana se razlikuju,

- gornji i donji dio se razlikuju,

- lijeva i desna strana ( antimer i paramer ) su simetrično jednake, ali nisu idealno simetrične,već postoje određena odstupanja.

• Ovakva simetrija u odnosu na sagitalnu ravan uslovljena je: anatomsko-biološkim faktorima i mehaničkim faktorima,

• Odstupanja od normi očekivane proporcije za datu konstituciju mogu biti izrazitija od tolerantnog odstupanja.

• Uzroci mogu biti patološke prirode kao što su promjene nastale uslijed rahitisa, grbavost zbog tuberkuloze kičmenih pršljenova, skraćenje ekstrimeteta zbog drobljenja kosti, lokalne paralize.

• Takve promjene koje se ne mogu izliječiti su trajne i zovu se dimorfizmima (dymorphismus).

• Neka odstupanja mogu nastati zbog atrofije i hipertrofije pojedinih dijelova tijela i one se zovu paramorfizmima (paramorphismus).

Proporcija čovječijeg tijela Srana 5

1.ELEMENTI I FUNKCIJA LOKOMOTORNOG APARATA

Lokomotorni aparat čovjeka (LMA) predstavlja njegov koštano - zglobno - mišićni sistem koji mu omogućava promjenu položaja u prostoru i sve druge voljne mehaničke pokrete.On se sastoji iz dva dijela i to: aktvni i pasivni dio.

U aktivni dio aparata za kretanje spadaju mišići, i to skeletni mišići jer jedino oni posjeduju vlastitu motoriku, dok njegov pasivni dio čine kosti i zglobovi.

1.1.Kosti

1.1.1.Anatomija kostiju

Savršena ravnoteža između različitih vrsta tkiva zaslužna je za čudesnu lakoću i otpornost kosti. Dok joj je unutrašnjost spužvasta, lagana i elastična, vanjski slojevi kosti moraju biti čvrsti kako bi zašitili krvne žile i dragocjenu koštanu srž.Koštana srž je “tvornica” u kojoj nastaju sva krvna tjelašca.

Pločice koštanog tkiva (lamele) su zbijene na površini kostiju (zbijeno tkivo), a u njenoj dubini one obrazuju koštane gredice koje su međusobno isprepletene i odvojene šupljinicama (sunđerasto koštano tkivo), u kojima se nalazi koštana srž. Svaka kost je po cijeloj površini prekrivena pokosnicom u kojoj se nalaze mlade koštane ćelije (osteoblasti). U dubini kostiju nalaze se krupnije koštane ćelije (osteoklasti) koje rastvaraju koštano tijelo. Ovakva antagonistička uloga dviju vrsta koštanih ćelija omogućava svakoj kosti osnovnu vitalnost. Svaka kost se u toku života istovremeno neprekidno ruši i obnavlja (periostalna geneza).

Proporcija čovječijeg tijela Srana 6

1.1.2. Oblik i funkcija kostiju

Kosti, uz zglobove, predstavljaju pasivni dio lokomotornog aparata jer ne generišu sopstvene, već prenose spoljne sile. Sa biomehaničkog aspekta kosti su krute, koštane poluge čija je osnovna funkcija prenošenje mišićnih i drugih sila a čime se obezbjeđuje održavanje raznih ravnotežnih položaja, željenih pokreta, prostijih i složenijih kretnih zadataka.

Dakle kosti daju oslonac tijelu za njegove svakodnevne motoričke zadatke.

Kad se dijete rodi ima 350 kostiju. Kod odraslih ljudi ima 206 kostiju. 5% ljudi rađa se sa jednom do 12 kostiju viška.

Osnovna podjela kostiju vrši se na osnovu njihove forme.

Prema formi kosti se dijele na :

kratke kosti, duge kosti, pljosnate kosti.

Kratke kosti se nalaze na završecima ekstremiteta i u sastavu kičmenog stuba.Kod kratkih kostiju sve tri dimenzije su slične.

Duge kosti formiraju ekstremitete.Kod ovih kostiju jedna dimenzija je veća (dužina), u odnosu na druge dvije dimenzije (širirna i dubina).Svaka duga kost ima svoje tijelo (dijafizu) i dva okrajka (epifize).Okrajci kostiju ulaze u satav zgloba i prošireni su radi smanjenja pritiska u njemu.

Pljosnate kosti najčešće imaju zaštitnu ulogu i štite osjetljive organe od mehaničkih povreda (kosti lobanje), ulogu potpornog korita (karlična kost) i kao oslonac nekoj drugoj kosti (lopatica kao oslonac ramenjači).Za njih je karakteristično da imaju dvije dimenzije veće (širina i dužina), a jednu manju (dubina).

Proporcija čovječijeg tijela Srana 7

1.1.3.Funkcionalna adaptacija kostiju

U toku života svaka se kost istovremeno neprekidno ruši i obnavlja (periostalna geneza). Ovakav biološki aksiom omogućava da se svaka kost, do izvjesne mjere, prilagodi formom onom položaju koji je u toku života najćešće zauziman. Svaka kost je tokom evolucije formirala takav oblik kakav najbolje odgovara funkciji za koju je namjenjena.

Zakonitosti hipertrofije analogno vrijede i za kosti, mada takve promjene imaju drugačiji karakter.

Osteogeneza omogućava da se kost funkcionalno adaptira s obzirom na sile koje djeluju na nju.

Ova adaptacija se odvija u dva smjera:

a) u smislu promjene strukture i b) u smislu promjene forme kosti

“Zakon transformacije kostiju” iz 1892. prema Julius Wolff-u glasi: svaka sila koja trajno ili vrlo često djeluje na određenu kost skeletnog sistema, dovodi do očvršćavanja te kosti, tj. povećavanja gustine koštanih ćelija i debljine kosti.

Poznato je da kosti sportista kalcificiraju, odnosno postaju teže a kosti koje su imobilizirane dekalcificiraju, kost se stanjuje. Povećano fizičko opterećenje ima stimulativan efekat na koštanu depoziciju.

Proporcija čovječijeg tijela Srana 8

1.1.4.Mehaničke osobine kostiju

Najčvršću supstancu čovjekovog tijela predstavljaju kosti. Kosti diktiraju stalni oblik tijelu, suprostavljaju se istezanju i pritisku kako unutarnjih tako i spoljnih sila a svojom čvrstinom i oblikom uslovljavaju način kretanja. U kretanju čovjeka veliku ulogu imaju duge, cjevaste kosti koje nisu jednakomjerno građene, gledajući njihov presjek. U suštini, imaju tanje tijelo (dijafize) i proširene okrajke (epifize).

Veća površina uzglobljavanja potrebna je radi smanjenja pritiska u samom zglobu.U ovom slučaju potrebno je razlikovati pritisak od sile.

Pritisak je direktno proporcionalan sili (F), a obrnuto proporciobnalan površini (S).

P = F/S

Svaki zglob će posjedovati veću radnu sposobnost, ako je u njemu manje trenje. Manje trenje će biti ako u zglobu vlada manji pritisak,a manji pritisak će biti ako je zglobna površina veća. Duge kosti nisu ni sasvim ravne. One imaju lučni oblik da bi se lakše i sa umjerenim elasticitetom, suprostavile pritiscima kojima su izložene po uzdužnoj osi kosti. Definitivno je dokaznao da se taj luk formira tokom života kao odgovor na spoljne sile koje dijeluju na čovjeka. I pored elasticiteta cjevastih kostiju, u biomehaničkim analizama ih posmatramo kao savršeno krute poluge. Kada se sila koja djeluje na kost poveća do te mjere da ona više nemože odgovoriti elastičnom reakcijom, ista prelazi u plastičnu.

Proces koštane adaptacije je vrlo spor proces. Smatra se da tipična zakrivljivanja dugih kostiju traju cijelog života. Pored toga, dokazano je da procesočvršćavanja kostiju treningom i proces dekalcifikacije po prestanku treninga mjeri godinama. Naravno prosec kalcifikacije je puno sporiji od procesa dekalcifikacije. O ovakvim pojavama moramo voditi računa u planiranju sportskog treninga i primjeni kineziterapije u rehabilitaciji. Iz ovakvog procesa proizilazi i fenomen neusklađenosti čvrstoće pojedinih elemenata lokomotornog aparata, kod mladih sportista, što može za posljedicu imati akutne i hronične povrede.

Proporcija čovječijeg tijela Srana 9

1.1.5.Kosti kao poluge

Mehaničke osobine poluga – poluge lokomotornog aparata

U opštem značenju polugu predstavlja svaki štap koji je u jednoj tački vezan tako da se oko nje može obrtati. Svaka cjevasta kost u sastavu dijela tijela ili sistema kratkih kostiju u sastavu dijela tijela u aparatu za kretanje ponašaju se kao poluge. Da bi se moglo pristupiti analizi uzroka mirovanja i kretanja pojedinih dijelova tijela i cijelog tijela neophodno je poznavati te proste mašine i sve zakonitosti u vezi sa njima. Svaki štap koji je u jednoj svojoj tačci vezan i oko nje se može obrtati predstvlja prostu mašinu ili polugu.

Da bi se uspostavila ravnoteža na jednoj poluzi neophodno je da na nju djeluju najmanje dvije sile, a to su : sila gravitacije (zemljine teže) i sila mišića kod lokomotornog aparata.

Tačka gdje je poluga pričvršćena naziva se tačka obrtanja ili tačka oslonca. Svaka sila dejstvuje na polugu od tačke oslonca na određenom rastojanju, odnosno kraku. Najkraće rastojanje od tačke oslonca do napadane linije sile naziva se krak sile. To je upravno rastojanje od tačke oslonca do napadne linije sile.

Da bi dva tereta ili teret i sila bili u ravnoteži potrebno je da njihova rezultanta prolazi kroz tačku oslonca (tačku obrtanja).

Uslov ravnoteže je G x g = M x f

Proporcija čovječijeg tijela Srana 10

2.Zglobovi

Zglob je mjesto gdje se spajaju dvije ili više kostiju od kojih je obično okrajak jedne kosti ispupčen i naziva se glava kosti, a okrajak druge kosti i udubljen i predstavlja čašicu kosti. Omogućavaju kostima da se nesmetano pokreću u raznim pravcima, da se vrši bezbroj kompleksnih pokreta u gotovo svim pravcima i to vrlo glatko i uz veoma malo trenja.

Ovo se postiže zahvaljujući tome što su krajevi kosti koje su međusobno povezane zglobom prekrivene hrskavicom koje se taru jedna o drugu.

Osim toga, u zglobu se nalazi bjeličasta, tzv. sinovijalna tečnost, gusta kao živo bjelance koja ima ulogu "ulja za podmazivanje" kao kod mašine, jer smanjuje trenje.

Sinovijalna tečnost se stvara kretanjem, pa ukoliko je ono onemogućeno, stvara se veoma malo ove tečnosti i zglobovi se otežno kreću.

Proporcija čovječijeg tijela Srana 11

2.1.1. Prema mogućnosti kretanja mogu biti:

Nepokretni zglobovi, Polupokretni zglobovi, Pokretni zglobovi,

Nepokretni zgloboviNisu od neposrednog interesa za realizaciju lokomotornih funkcija. Oni predstavljaju urođene srasline, i to koštane (krsni pršljenovi), hrskavične(završetak koštanih dijelova prednjih krajeva rebara; preponska simfiza) i vezivne (šavovi lobanje) prirode. Njihova je funkcija u osnovi statička, pomoću njih se više vrši pričvrščivanje nego kretanje.

Polupokretni zgloboviVezuju kratke kosti snažnim zglobnim čaurama i vezama.Kod ovih zglobova kosti su spojene međukoštanim vezama ili hrskavičavim kosturom.To su zglobovi između kostiju ručja i doručja,nožja i donožja,kičmenih pršljenova i sl.

Pokretni zglobovi

To su centri pokreta u aparatu za kretanje.Obuhvataju najmanje dva koštana okrajka uglavnom dugih kostiju.U nekim zglobovima se nalaze vezivno - hrskavične ploče ( diskusi, meniskusi ), radi upotpunjavanja kontakta između zglobnih površina.

2.1.2. Prema pravcima mogućih kretanja, pokretni zglobovi mogu biti:

Proporcija čovječijeg tijela Srana 12

jednoosovinski zglobovi, dvoosovinski zglobovi, troosovinski zglobovi,

Jednoosovinski zglobovi (cilindrični) su zglobovi u obliku šarke (na vratima). Jedan koštani okrajak jednoosovinskog zgloba je valjkasto ispupčen,a drugi odgovarajuće valjkasto izdubljen. U takvom zglobu jedino kretanje predstavlja rotacija oko jedne ose.

Na slici 18. prikazan je uprošćen model jednoosovinskog zgloba.

Za jednoosovinske zglobove tipično je: pregibanje - opružanje.

Dvoosovinski zglobovi,(biaksijalni) zbog posebnog oblika koštanih okrajaka koji ulaze u sastav zgloba,još se nazivaju i jajastim (elipsoidnim) odnosno sedlastim (selarnim) zglobovima. Jedan koštani okrajak, koji ulazi u sastav jajastog zgloba je jajasto ispupčen, a drugi odgovarajuće jajasto izdubljen.

Primjer elipsoidnog zgloba je skočni zglob stopala, a za primjer sedlastog zgloba može da se uzme zglob između prve metakarpalne kosti i karpusa (korjena šake).Za dvoosovinske zglobove tipično je: pregibanje – opružanje; odvođenje - privođenje.Troosovinski zglobovi se još nazivaju i loptastim (sferoidnim) zglobovima zbog okruglog oblika koštanih okrajaka. Jedan koštani okrajak troosovinskog zgloba je loptasto ispupčen, a drugi odgovarajuće loptasto izdubljen. Oni imaju još veću slobodu kretanja, u odnosu na ostale zglobove jer kretanje u njima može da se vrti oko svih osa koje prolaze kroz centar (O) takve kugle.

Tipični troosovinski zglobovi su zglobovi ramena i kuka. Zglob ramena omogučuje rotaciju humerusa čak i oko njegove uzdužne ose, što ruci daje izuzetno veliku pokretljivost. Ako se pri kretanju zgloba predu njegove dozvoljene granice slobode, dolazi do iščašenja (luksacija) zgloba.

Proporcija čovječijeg tijela Srana 13

Za troosovinske zglobove je karakteristično izvođenje pokreta u sve tri ravni i oko sve tri ose prirodnog koordinatnog sistema: circumductio.

Okretanje u polje i okretanje unutra, tj okretanje oko uzdužne ose ekstremiteta.

Pored navedenih pokreta u zglobovima postoje i varijacije.Tako je varujacija pregibanje - opružanje, uvrtanje (pronatio) i izvrtanje (supinatio) gdje se jedna kost obrće jednim svojim krajem oko druge kosti (slučaj kostiju podlaktice).

Varijacija odvođenje - privođenje je suprotstavljanje (opositio) i pokret suprotan suprostavljanju (repositio).Ove pokrete vrši palac ruke kada se kreće ka malom prstu i udaljava od njega.

3.Mišići

3.1.1. Osobine mišićnog vlakna

Proporcija čovječijeg tijela Srana 14

Skeletni mišići sastoje se od mnogo hiljada paralelnih i na razne načine grupisanih mišićnih vlakana. Svako mišićno vlakno ima jednistveno svojstvo da se usljed fizičkohemijskih procesa koji se u njemu odigravaju, grči (kontrahuje) i opušta. Jedno mišićno vlakno, kada je potpuno opušteno i nije opterećeno nekim teretom s polja, sem sopstvenom težinom, nalazi se u određenom napetom stanju. To stanje se naziva t o n u s i predstavlja povoljnu osnovu za brzu kontrakciju. Kada mišićno vlakno primi električni stimulus preko nerva koji je za njega pripojen, on će se kontrahovati. Prilikom svoje maksimalne kontrakcije vlakno se prosječno skrati za jednu trećinu svoje dužine koju je imalo u neaktivnom (distrahovanom) stanju. Ako se nekom spoljašnjom silom mišić ratsegne, njegova se dužina opet povećava za jednu trećinu osnovne dužine. Na osnovu navedenog, maksimalna dužina spoljašnjom silom rastegnutog mišićnog vlakna (i čitavog vretenastog mišića), i minimaln adužina kontrahiranog vlakna stoje u odnosu kao 2 : 1.

3.1.2. Vrste skeletnih mišića

Da bi se moglo ukazati na specifičnost djelovanja pojedinih mišića, neophodno je prethodno izvršiti klasifikaciju skeletnih mišića prema njihovom obliku i pravcu pružanja njihovih vlakana. U tom smislu se svi skeletni mišići mogu podijeliti na: vretenaste, peraste, lepezaste i četvrtaste mišiće.

Vretenasti mišići se odlikuju velikom dužinom mišićnih vlakana. Ovi mišići najmanje odstupaju od pravila simetrije. Rezultanta njihovog djelovanja se u osnovi poklapa sa uzdužnom osom mišića. Pripoji su svedeni na najmanju površinu te se geometrijski mogu uporediti sa tačkama pa je lako odrediti rezultantu povlačenjem linije od tačke jednog do tačke drugog pripoja. Intenzitet se određuje veličinom fizioločkog presjeka. Snažna trakcija nije odlika ovih mišića, ali zato može djelovati na dugom putu koliko se izgubi na sili, dobija se na putu odnosno brzini.

Perasti mišići se odlikuju kratkim vlaknima. Imaju specifičnu građu. Tetiva se duboko uvlači u centralni dio mišića tako da se mišićna vlakna pružaju koso u polje. Vlakna su kratka, ali ih ima mnogo. Rezultanta se određuje povlačenjem linije od centra jednog do centra drugog pripoja. Intenzitet se određuje fiziološkim presjekom koji je veliki zbog broja vlakana pa su perasti mišići snažni mišići. Fiziološki presjek bi imao oblik omotača kupe. Prilikom rada zbog snažne trakcije dobija se na sili, a izgubi na putu, odnosno brzini. Kod perastih mišića se sile mišićnih vlakana ne slažu u R sile mišića, već se sila svakog vlakna razlaže na komponente. Komponente upravne na pravac prostiranja mišića se potiru, a komponente paralelne sa tim pravcem se sabiraju i njihov zbir predstavlja R djelovanja perastog mišića.

Lepezasti mišići bi se geometrijski mogli predstaviti trouglom, gdje bi se jedan pripoj mogao uporediti sa tačkom, a drugi sa linijom. Mišićna vlakna se zrakasto koncentrišu od pripoja koji ima oblik linije ka pripoju koji ima oblik tačke. Vlakna su obično grupisana u snopove.

Proporcija čovječijeg tijela Srana 15

Četvrtasti mišići se geometrijski mogu uporediti sa hvadratom ili pravougaonikom, a njihovi pripoji sa linijama. Mišićna vlakna su uspravna na linije mišićnih pripoja, dok su međusobno paralelna.

I lepezasti i četvrtasti mišići imaju pljosnati oblik koji se u evoluciji čovjeka formirao u smislu odgovaranja na potrebe za raznovrsnom kontrakcijom, u smislu formiranja vrlo blagih oblina koje jedinki ne smateju da se provlače kroz razne sredine, da ne ometaju pokrete najvećih amplituda.

4.KANONI

Proporcija čovječijeg tijela Srana 16

Pojava kanona vezana je za pojavu antičke umjetnosti.Kanon se formira prema modulu koji predstavlja veličinu određenog dijela tijela.Veličina ostalih dijelova tijela je za određeni broj puta veća ili manja od modula.

Egipatski kanon – 19 x dužina srednjeg prsta = visina tijela.

Grčki kanon (Poliklejt) – 8 x dužina glave = visina tijela.

Mikelanđelov kanon – veličina glave + dužina nosa = 1/8 visine tijela.

Kolmann-ov kanon – dijeli visinu tijela na 10 ravnih dijelova.

Fritch-ov kanon - orijentacija na centre zglobova, jednostavan i najćešće u upotrebi...

4.1.Moduli u Fritch - ovom kanonu...

• Fritsch je za osnovni modul uzeo dužinu kičmenog stuba, čija projekcija na prednju stranu tijela obuhvata prostor od baze nosa do gornje ivice simfizne glačice.

• Cijeli modul podjelio je na četiri jednaka dijela (submodula ). • Vrh tjemena nalazi se za jedan submodul iznad baze nosa. • Pet submodula od vrha simfizne glačice na dole, nalazi se centar skočnog zgloba. • Jedna trećina submodula jednaka je visini stopala.• Vrh brade je za jednu trećinu sub modula ispod baze nosa. • Čitava tjelesna visina iznosi 10,2 submodula.

( u omjeru 1:1, SM = 18cm ) - visina tijela = SM x 10,2

4.2.DIMENZIJE FRITSCH - OVOG KANONA

Proporcija čovječijeg tijela Srana 17

Širina glave jednaka je jednom submodulu.Ramena osa (od centra jednog do centra drugog ramena) jednaka je veličini dva submodula. Nalazi se u visini drugog, osnovnog, submodula.Karlična osa (od centra jednog zgloba kuka do drugog) jednaka je dužini jednog submodula. Nalazi se u visini petog submodula.Dijagonalne linije od ramena do kuka sijeku se u visini četvrtog submodula, koji odgovara pupčanom otvoru.Prsna bradavica se određuje tako što se od tačke drugog submodula vuče paralela sa crtom koja spaja zglob ramena sa bazom nosa. Na presjeku ove paralele sa dijagonalom između istostranog ramena i suprotnog kuka nalazi se prsna bradavica.Nadlaktica odgovara dužini između ramenog zgloba i prsne bradavice sa suprotne strane. Dužina podlaktice jednaka je rastojanju između prsne bradavice i pupčanog otvora.Dužina šake jednaka je rastojanju između pupčanog otvora i centra zgloba kuka.Dužina natkoljeince jednaka je dužini podlaktice i šake, zajedno.Dužina potkoljenice jednaka je rastojanju između prsne bradavice i centra zgloba kuka sa iste strane.Visina stopala je 1/3 submodula.Dužina stopala jednaka je 1,4 submodula.Silueta glave konstruiše se pomoću dva kruga, jedan sa poluprečnikom 1/3 submodula i sa centrom na bazi nosa, drugi sa poluprečnikom 1/2 submodula i centrom u sredini prvog, osnovnog, submodula

Proporcija čovječijeg tijela Srana 18

5.ZAKLJUČAK

Proporcija čovječijeg tijela je jako kompleksan pojam. Nauka i društvo imaju jako

različita mišljenja o tome šta je proporcija u pravom smislu. Nauka teži ka prirodnoj

proporciji, npr. Estetika gledano sa plastične hirurgije teži da ta estetika nebude poremećena u

prirodnom smislu, dok društvo definiše tu istu proporciju kao neki brend,tj. modu ugledaši se

na neke poznate ličnosti. Vjerujem da je svima donekle jasno kako je pojam ljepote svakim

danom sve više i više omotan slojevima laži. Isto tako, vjerujemo i da znate da je ljepota

krajnje individualne prirode te se ne bi važilo previše baviti pitanjima što je lijepo, što nije i

gdje je granica između lijepoga i ružnoga. Ako bi željeli u cjelosti obuhvatiti pojam ljepote

trebalo bi i razraditi njene glavne komponente. Da što jasnije shvatimo današnju situaciju,

vrijedi prodrijeti u nedavnu prošlost koja je bila obilježena događajima za koje možemo reći

da su itekako utjecali na ovakvo stanje i ovakvu sliku o traženim proporcijama.

Proporcija čovječijeg tijela Srana 19

LITERATURA

1.) Bošković, M. : Anatomija čovjeka, V izdanje, Beograd, 1965.

2.) Biberović, A. : Biomehanika, „OFF - SET“, Tuzla, 2007.

3.) Kovač,I.: Rehabilitacija i fizikalna terapija bolesnika s neuromuskularnim bolestima, Zagreb, 2004.

Proporcija čovječijeg tijela Srana 20