Mbrojta e Ligjshmerise Ne Vendimet e Plotefuqishme ,,,

8/19/2019 Mbrojta e Ligjshmerise Ne Vendimet e Plotefuqishme ,,,

1/31

Ana Garancic,jurist e diplomuar

MBROJTA E LIGJSHMERISE NE VENDIMET E PLOTEFUQISHME-Kerkese per mbro!e" e L#$s%mer#se

&' H(RJE

Kur aktgjykimi ose vendimi i shkalles se dyte bëhet plotëfuqishmem, pamarre parasysh qe me ate eshte bere shkeljen e ligjit, ajo nuk mund te atakohet memjetet e rregullta juridike. Mbesin ne dispozicion vetem mjetet e jashtezakonshme

juridike dhe ate: perseritja e procedures penale, Kerkesa per mbrojtjen eligjshmerise dhe kerkesa per mbrojtje te plotefuqishme te vendimit. Kerkesa per

perserijten e procedures mund ta paraqesin palet dhe mbrojtesi, kerkesen per mbrojtje e jashtezakonshme e paraqet prokurori i shtetit, kerkesen per mbrojtjen e

jashtezakonshme te vendimit si mjet jashtzakonshme juridik eshte ne duart eakuzuarve. erfshirja e kerkeses ne vlefshemerine e jashtezakonshme te vendimit

pershkak te shkeljes se ligji, prokurori ! shtetit ka humbur monopolin ne hudhjen poshte te aktgjykiimeve te plotefuqishme per shkak te shkeljes se ligjit edhe pseekziston frika "mo$)*"os! pobo"os!+ te cilin e fituar i akuzuari, eshte shume me egjere nga ato qe i kane prokurori i shtetit ne kerkesen per mbrojtjen e ligjshmerise

ashtu qe ne mes te ketyre dy mjeteve jurikde ekzistojne ngjajshmeri po edhedallime bindese, me kete kohe nuk do te merremi.

#emendjen tonë do ta orientojme vetëm ne kerkesen per mbrojtje eligjeshmerise,e cila i jep prokurori i shtetit mundësi per prishjen e vendimit te

plotefuqishme juridike dhe ate jo vetem aktgjykime, por edhe vendimeve dheurdheresa nese me to ka pasur shkelja e ligjit, e kerkesa mund te paraqitet kunder

propozimit gjykatave qe i ka paraprire sjelljen e vendimit te tille.

Kur prokurori i shtetit e shfrytezon kete mundësi te lene ne dispozicion.araqitja e kerkese per mbrojtjen e ligjeshmerise nuk e ka kohen e kufizuar sepseafati per paraqitjen e kerkeses ne ligj nuk eshte e parapare, kerkesa mund te

paraqitet pa marre parasysh ne ate shkelja e ligjit e bere ka ndikur ne sjelljen evendimit gjyyqesor,pa marre parasysh nese ligji eshte shkelur ne dem te akuzuaritose ne te miren e tij.


2/31


,' PARASHTRIMI PARAQITJA+ I . E K/RK/S/S

Kunder vendimeve te plotefuqishme juridike dhe kunder procedures gjyqësore qe e

ka sjellur vendimin e plotefuqishem prokurori i shtetit ! $epublikes se Kroacisëmund te parashtron "paraqesë% kerkesën per mbrojtje e ligjshmërise nese eshteshkelur ligji. &.!z stilizacije e këtij neni verejme se kushti i pare i cili duhet

permbushur, e qe prokurori i shtetit mund te parashtroj kërkesën, eshteekzistimi ! vendimit plotefuqishëm, me kërkesë mund te rrëzohet.

'ese aktgjykimi nuk eshte i plotefuqishem, nuk eksizton mundesia e paraqitjes se mjetit te jashtezakonshëm juridik, ashtu qe (jykata )upreme nuk e ka pranuar kërkesën e prokurorit te shtetit ne vendimin e tij te cekur duke mos hyr nethelbin e kerkeses per mbrojtjen e ligjshmerise, para se gjithash duhet vleresuar nese kerkesa e cekur mund te paraqitet kunder vendimit gjyqësor te shkalles sedytë me te cilen eshte hequr vendimi gjyqësor i shkallës se parë ashtu siq eshtecekur ne "ketu vetem ne rast nese kemi nje bashkepunetori% ose jo. 'e përgjigjjenne pyetjen e parashruar, sipas vleresimit te (jykates )upreme, marre parasyshrendesin e procesit dhe rolin e vendimit ne rast konkret, percakton menyren e

procedimit para gjykatës se shkallës se parë ne proceduren e përseritur, derisa endenuk eshte bërë ! plotëfuqishëm vendimi kundër njërit bashkëkryes, nuk eshte e

mundshme parashtrimi i kerkeses per mbrojtjen e ligjshmërise kunder aktvendimit per shkak te vendimit te gjykatës se shkallës se dytë, siq ështe e cekur ne kerkesene prokurorit te shtetit per mbrojtjen e ligjshmerise, nuk eshte e per skak ankesen ete akuzuarit, ashtu dhe bashkryesit, sipas detyres zyrtare,bazuar nenit.*+ Kodit terocedures enale ka hedhur poshte aktgjykimin e shkalles se pare dhe ne rastin ete akuzuarit si bashkryeres te vepres penale nga neni &*-. ar.& Kodit enal te$epublikes së Kroacisë.

'e te vertetë me hedhjen poshte te aktvendimit nga ana e gjykates se shkallës sëdytë vertetohet se vendimi gjyqësore i shkallës së parë në baze të rrethanaverënduese nuk ishte ! drejtë i plotë ne menyrë pershtatshme ne procedure e

perseritur duhet permbushur, qka ne anen tjeter do te thote se procedura e denimitnuk ka perfunduar ende heqjen aktvendimin e gati jo e plotëfuqishme,qe eshtekushte per tu parashtruar kërkesa per mbrojtjen e ligjshmërise. er kete arsye,


3/31


nese fajesia ne përsëritjen e procedures te jete liruar nga akuza, pershkak te veprs penale nga neni &*- par.& te Kodit enal te $ebublikes se Kroacise te kryer se bashku me te pandehurin, rokurori i shtetit kompetent mund të paraqes kërkesen per mbrojtjen e ligjshemerise kunder vendimit te gjyqesor te shkalles se parë me te

cilin ! akuzuar eshte shpallur fajtor ne bashkekryeje te vepres penale nga neni &*- par.& te Kodit enal te $epublikes se Kroacise, ne vend te kryesit. /

0ipozitat e nenit 1&- par.& te Kodit te rocedures enale percaktojne se ne cilatraste prokurori i shtetit mund te paraqes kërkesën per mbrojtjen e ligjshmerisë, qëdo te thotë ne cilat raste jo, megjithat u paragrafin /. te te njettit nen ligjëdhënesi

percakton pergjegjsine per paraqitjen e këerkeses kunder vendimit qjyqesor tesjellur ne procedure ne ate menyre që paraqet shkeljen e te drejtave elementare tenjeriut dhe lirive 011m*e"#% të garantuara me kushtetuten. ligjin dhe te drejten

nderkombëtare.

Kerkesa mund te paraqitet kunder secilit vendime. ërveq kunder vendimeve me te cilat vendoset per këerkesen per mbrojtjen e ligjeshmerise qe dote thote se vetem kunder asaj kerkese vendimi nuk eshte i lejuar.

Kur vendimi gjyqesore eshte i plotefuqishem, prokurori i shtetit mund te paraqes kerkesen jo vetem kunder aktgjykimit por edhe kunder vendimit dheurdhresave nese me to eshte shkelur ligji. 'donjehere shkelja e ligjit mund te hiqen

me mjetet te jashtezakonshme jurikike ne qofte se palet mjetet e rregullta juridikenuk i kane paraqitur ose mjetet e rregullta juridike nuk kane qene lejuar ose

pershkak se palet per disa shkelje te ligjit nuk jane ankuar kurse gjykata neshkallen e dyte edhe pse ka verejtur shkeljet kane ekzistuar te njetat nuk kanemundur te hjeke sepse ato nuk bene pjese ne rrethin e shkeljeve kr)$ po2re31 tecilat #sp#!)) behen "ushtrohen% sipas detyres zyrtare.

Kunder 2ktvendimit qe gjykatat sjellin ne lidhje me shpenzimet e procedures gjyqesore dhe caktimin e paraburgimit, gjithashtu ndonjehere vjen deritek shkelja e ligjit per arsye te te cilave prokurori i shtetit mund te paraqeskerkesen per mbrojten e ligjshmerise. 3ek shkeljet e ligjit gjate vendimit per shpenzimet e procedures gjyqesore, gjykata ka vendosur se ne rastin e lirimit teakuzuarit nga akuza ne procedure sipas propozimit te akuzes te te demtuarit si

padites ne vendimin per shpenzimet e procedures te denimit duhet aplikuar


4/31


dispozitat nga neni 4& parag. & te Kodit te procedures penale sipas te cilesshpenzimet e procedures se denimit nga neni -+ par./ pika.& deri 5 te Kodit terocedures penale te ")0"# #s31*# # "1$r131 br1"#!e41 demshperblimi imbrojtesit bien ne barre te shpenzimeve gjyqesore. 'e situate kur i akuzuari lirohet

nga akuza, ligji nuk parasheh detyrimin e te demtuarit si padites te kompe"0o nevleren e paushallit gjyqesor te procedures gjyqesore perveq nese behet fjale per shpenzimet te cilat u sm#s4) pajtim me neni -4. par. & te Kodit te roced. enale tembetura me akuzen e tij ose qe jane si pasoje e paraqitjes se kallezimit rrejshem ne

pajtim me nenit 4&. ar.* te Kodit te rocedures enale, qe ketu nuk eshte rast, meaktgjykimin e gjykates se shkalles se pare gabimisht e thirrur ne neni 4& par. * teKodit te rocedures penale i cili mund te perdoret veqanarisht ne rast paditesi

privat, shkelje e ligjit te denimit ne dipositat e nenit 4& par.& K. a marre

parasysh qe gjykata e shkalles se dyte nuk ishte kompetente ne largimin eshkeljeve te cekura ligjore e cila jane bere ne aktgjykimin e shkalles se pare, sepsei demtuari si padites nuk eshte ankuar per shkak te vendimit per shpenzimet e

procedures gjyqesore, eshte dashur me qellim te heqjen se shkeljeve ligjore te berate anulohet "reinaciti% aktgjyimin e shkalles se dyte me te cilen eshte vertetuar aktgjykimi i shkalles se pare.1

'e rastin e tjeter ligji eshte shkelur ne aktvendimin me te cilin eshtevendosur per paraburgimin. 'e te vertet (jykata e 6hupes nuk eshte dashur te

vendos per ankesen "ne aktvedimin per vazhdimin e paraburgimit% "na rjesenje o produljenju pritvora% para se te vertetohet se i akuzuari dhe mbojtesi i tij e kane pranuar vendimin e gjykates se shkalles se pare dhe nese njerit dhe tjetrit i kakaluar afati per ankesë. 'uk eshte dashur qe me vendime te ndara te dyve, tevendos per ankese te akuazuarit dhe mbrojtesit te tij kunder te vendimit te njejte.)ipas dispozitave te neni *+& par. / te Kodit te procedures penale te gjitha ankesatkunder te njejt aktgjykim gjykata e shkalles se dyte vendos me nje vendim. 7dhe

pse neni *-8 par.& i Kodit te rocedures penale #0r#*#!o veqanarisht nuk permend

qe ne procedure e ankimimit kunder vendimit ne menyre te pergjegjshme perdoret"aplikohet% kjo dispozite, duhet analogjikisht zgjerohet edhe ne proceduren eankimimit mund te vije deri te pro!)re*1 mes tyre dhe situate e paqarte juridike.er kete ka te drejte rokurori i shtetit qe (jykata e 6hupes ne dy vendimet eanuluar ka bere shkelje te dispozitave neni *+&. par. / te Kodit te rocedures


5/31


enale, per qka eshte dashur qe te hiqen dhe ti kthehet (jykates se 6hupes per rivendosje.5

)hkelja e ligjit )s4e3 paraprijne parashtrimit te Kerkeses per mbrojtjen e

ligjshmerise mund te perdoren per shkeljet formale dhe shkelje materiale,pre!e0#!o veqanarisht vlen per shkeljet e ligjit te denimit, por njekohesisht mundvlen edhe per shkeljet e tjera te ligjore.

Kur rokurori i shtetit parashtron kerkesen e cila nuk eshte lidhur mefaktet nese ajo shkelje ka qene ose jo ndikuar ne vendosje e vendimit te

plotefuqishme. rokurori i shtetit eshte i obliguar te paraqes cdo here kerkesen kur vlereson se eshte shkelur e ligjii, por ne ate nuk eshte i detyruar

!nciativen per parashtrimin e kerkeses mund ta japin palet te cilat kanemarre pjese ne procedure, dhe personat e tjere ne brenda komptencave ligjore dhekushtetuese te cilat ! kane si qytetare, sidomos kunder vendimeve te sjellura ne

procedure ne menyren te cilat paraqesin shkeljet elementare te te drejtave njeriutdhe lirive prem31 prokurori i shtetit e paraqet kerkesen sipas detyres zyrtare. aletndonjehere inciativen e per paraqitjen e kerkeses e dorezojne ne gjykaten eshkalles se pare, nese kjo ndodhe ajo gjykata menjehere ate kerkesen ja dergon

prokurorit te shtetit.

Me kerkese mund te anulohet "hudhet poshte% vendimi i plotefuqishmevetem ne "primjeni kaznenog zakona% ligjit te denimit bazuar ne gjendjen faktike ecila eshte vertetuar ne vendimin e plotefuqishme )0 #0"#mk) "12e3e") te cituar ne nenin 1*/. te Kodit te rocedures enale. Kjo do te thote se Kerkesa erokurorit te shtetit nuk mund te paraqitet vetem pse gjendja faktike e gabuara osee jo e plote e vertetuar, nuk mundet ne kerkese te paraqiten "iznositi% faktet te reja.

'e kerkesen per mbrojtjen e ligjshmerise vendoset qe (jykata)upreme e $ep. se Kroacise ne kolegjin e perbere prej tre gjyqetareve nese eshte

fjala per veprat penale per te cilat eshte shqiptuar denimi me burgim me pak se &5vjet, e ne kolegjin e perbere prej pese gjyqetareve nese eshte fjala per veprat penale

per te cila te eshte shqiptuar denimi me burgim prej &5 viteve ose me denime me burgim afatgjate.


6/31


Me po2o3) paraqitjen kerkeses per mbrojtjen e ligjshmerise gjyqigjithmone vendos me aktgjykim, e aktvendim vendos vetem atehere kur prokurori ishtetit heq dore nga kerkesa e paraqitur dhe ate para se (jykata )upreme te ketevendosur per te.

(jyqetari 9etues duhet, nese vlereson te rendesishme duhet te njoftoj per shkeljet e cekura ligjore sm1!r1 s2r%o2#!#m, pr#b12#!# ob12#es!# o#s!1k")!#m, per qka pergjegjse duhet te aplikohet dispozitat e nenet *+* te K.pr# *em) o3$o21r))*# "1*#" pr#m#e!#"#! o3re3be. 2shtu qe ne menyre tedetyrueshtme te aplikohen dispozitat.

'e seancat e Kolegjit ne hyrje po2o3) te kerkeses gjithmonë njoftuar prokurorin e shtetit, "o ) ko4#ko o" "e pr#s!)p# "ese 1# ")k es%!e pr1"#s%em5 kjo

nuk eshte arsye per shtyrjen e seances, por seance do te mbahet edhe ne mungesene tij. alet me kerkesen e te cileve eshte inicuar paraqitja e kerkeses, ashtu qe

prokurori i shtetit e ka bazuar paraqitjen e kerkeses ne ate iniciative se3"#*# se "e#02es!121).per seance nuk raportojne.

6'VENDIMET GJ(Q/SORE NE PARASHTRIMIN EK/RKES/S

0uke vendosur ne ligjeshmerine e kerkeses gjykata mund te anuloi vendimi eshkalles se pare ose heqjen e saj ne teresi ose pjeserishte. Kur e anulon aktgjykimine plotefuqishem, mund te anuloi vetem vendimin e shkalles se pare dhe vendimin egjykates se larte "shkalles se dyte dhe te trete% ose vendimin e gjykates se larte,

pastaj lenden e kthen ne gjykaten se shkalles se pare ose gjykaten se shkalles selarte per rivendosje.

'ese eshte fjala per kerkesen qe eshte paraqitur ne dem te te akuzuarit, dhe gjykataverteton se kerkesa eshte e bazuar, vetem verteton ekzistimin shkeljeve ligjore, do

te sjell te ashtquajturen aktgjykimin deklarativ qe do te konstatoj vetem shkeljetduke mos e prekur aktegjykimin e plotefuqishem.

'donjehere (jykatat sjellin aktgjykimin deklarativ edhe ne rastet kur kerkesa eshte ngritur ne dobi te te akuzuarit, kur behet fjale per shkeljet ligjore nedem te akuzuarit, nese me pare gjejne se per shkeljet te vogla nuk ka nevoje


7/31


anulimi ! 2kvendimit ose hedhet poshte edhe pse eventualisht ajo shkelje ne procedure eshte larguar.

6'&VENDIMI ME TE 7IL/N KERKESA HUDHET POSHTE

0ispozita me te cilen kerkesa per mbrojtjen e ligjshmerise hedhet poshte, ne rastin kur prokurori i shtetit e terheq, qe me pare nuk ka ekzistuar neligj, ashtu qe gjykatat ka renen ne dyshim "nedoumici% si te zgjedhin situata tetilla. raktika gjyqesore kete problem e ka rregulluar ne menyre analoge meaktvendim e ka hudhur ate kerkese. )jellje e aktgjykimit ne ate menyre do te ishte

plotesishte e papranueshme, per shkak se gjykata me terheqjen e kerkeses nga anae prokurorit te shtetit nuk ka rast per vendosjen e thelbin e qeshtjes.

)ot ajo mungese "mangesi% ne ligj eshte e rregulluar ne ate menyre qeligjdhenesi #0r#*#!o "orm#r1o5 nese prokurori i shtetit, deri tek vendimi i (jykates)upreme ne rastin e parashtrimit te kerkeses, nga ajo te heq dore, kerkesa meaktvedmin hudhet poshte.+

2shtu ka vepruar (ykata )upreme ne vendimin e saj - ne te cilen

theksohet se aktgjykimi i shkalles pare te (jykates Komunale ne 0onjem Miholjcune "Mihoc te oshtem% nga / lipnja &445 numer K5;45 e vertetura meakgjykimin e (jykates se 6hupes 6upanijskog suda ne


8/31


pavaresine dhe teresine teritoriale e3#"s!e2e"os! !e $ep. se Kroacise "gazeta eopullit nr.8+;4&, /5;4/ dhe -&;4/ % gjykatat ushtarake mund te gjykojn edhe

personat civil, ashtu qe procedura e lendes konkrete duhet te udheheqet para(jykates ushtarake ne


9/31


e arsyeton lirmin nga denimi sme ate vendim anulohet rendesia e veprës dheqëllimi i dënimit, që këtë gjykata nuk e pranon. 3ë gjitha pasojat konkreteprome!"e "e0$o3e e godasin gjinin me te afërt të akuzuarit babain, e tij;saj, nemasë më të vogël nënën dhe te vet akuzuarin "lëndimet të lehta trupore, dëmet në

vetura dhe rrezik per foshnjën% shqiptimin e dënimit në atë situatë nuk i përgjigjetqëllimit.

ri para vlersimit te nesvrhovitosti shqiptimi ! denimit kane ndikime dhe nerrethanave kontrete te rastit, shkalla e krimit eshte e vogel, eshte prishur vetme njelende Prome!"# prop#s #s "e%11, e akuzuara nuk ka vozitur me shpejtesieks*es"om5 vetem ne fatkeqesin ka ndikuar ne fashen konfigurative konfiguracijazavoja i sklizak konik. S4#e3om #04o0e"o$1, qe kur nuk ekzistojne shkeljet ligjorene te cilat prokurori i shtetit te thirrur ne kerkesen e vet per mbrojten e

ligjshmerise, edhe 2141"o pse ! vlefshem e hedh si te pabazuar.

'e anan tjeter te kerkeses eshte thene se instituti per pastramin e denimeve tevjetra #s"s!#!) 01s!1re k10"e"o$ pro$o"1 paraqet mundesin e pare dhe te drejtene shtetit ne ndermarrjen e postupovnih punetori te denimeve te kryera te veprave

penale ne afatin e kufizuar, kryesi ka te drejte thirrje ne zastaru vetem ateher kur ona nastupi, do te thote kur te vjetrohen afatet te cilat duhet te llogariten me ligjin evjeter. #endbanimi i paraqitur ! prokkurori te shtetit esthe gabuar 'I04o0e"o

s!1"o2#s!e 3r012"o$1 o32e!"#k1 e po$res"o. "Nem1 3o2be+ nuk ka dyshim qendaj te akuzuarit duhet te aplikohet ligji me i bute ne kuptimin e nenit * par./ teKodit penal marre parasysh denimin e shqiptuar per bazen e denimin per vepren

penale te mashtrimit me i but? eshet ligji ! ri ! denimit sepse per vepra te tilla penale nga neni //1 par. & i Kodit enal denimit e shqiptuar me gjobe ose denimme burgim deri ne tri vjet, qe nga kryerja e vepres penale gjane daluar me shumese 8 vjet ka filluar parashkrimi abrosut ! denimit. Ketu nuk eshte fjala per aplikimne ligjit me te bute ne shkikim @instituti i parashkrimit te denimitAashtu siq

prokurori ! shteti e mendon, por aplikimi ! ligjit te me bute ne shikim te oznake tevepreave te drejta ndaj dispozitave te shqipatuar neni * para./ ! Kodit penal ashtuqe per verpren penale mashtrimi neni //1 par. & ! Kodit enal per shkak teshqiptimit te denimit I Kre*#+ afati i vjetersimit, se er vereprn penale te mashtrimitnga neni &1/ par. & te Kodit enal te $ep.Kroacise. rocedura e denimit qedrejtesisht dhe ligjrishte ! ndalur kunder te akuzuarit dhe me ate nuk eshte


10/31


shkaktuar shkelja e ligjore e neni *8- pika.* te 6K;4+ ne doni te tij siq eshte ecekur ne kerkesn per mbrojten e ligjshmerise se rokurorit te )htetit.

(jykata )upreme ka refuzuar kerkesen e prokurorit te shtetit pa navodi

kallezimi penal nenkkupton padi private "neni 1- par./ te Kodit te roceduresenale vetem ateher kur kallzimi eshte parashtruar ne afat i cili vlen per padi private, do te thote ne afat prej tre muajve. 2tehere nuk mund te parashtrohet pyetja per padin private me kohe dhe vazhdimin e procedures se filluar. 'e rastinkontret verpea penale e kryer me 1 studenog te viti &441, kallezimi ! parashtruar ete demtuarit e pqra?itur me /


11/31


akuzuarit te liruar nga padia,sipas vertetimit te gjykates, sepse nuk eshte deshmuar ekszitimi ! grupit ne pajtim me neni -4. ar. // te Kodit enal.

Daze per ngritjen e kerkesen mund te jete edhe shkeljet e ligjit

procedural dhe material te ligjit. Kur flasim per shkeljet e ligjit material nuk mendojme vetem ne ligjin e e denimit por edhe ne ligjet tjera, si ne rastin e drejtete ardhshem ne te cilin prokurori i shtetit thirret ne shkeljet e ligjit per armet. 'e tevertet ligji per ndryshimin dhe dhe plotesimin e ligjit per arme nga data &5 )rpnja&44* ! ndryshuar ne nenin +4 te ligjit per arme edhe nese eshte fjala per @gjashtemuajA e ndryshuar me fjalen @nje vitA 'ese arma nga ! azuaruari imarur me daten& lispopada &44/ prokurri ! shtetit vlerson qe per shaka qe ! akuazuai nuk e kadorezuar armen vullnetrisht, nuk ka veruar sipas nenit * par. / te


12/31


6'6'& Kerkes1 pr1"o%e!- 1k!$9k#m# e %e3%)r pos%!e !er%#:e!

Kur te vendoset me rastin e kerkeses per mbrojtjen e ligjshemerise (jykata)upreme gjihtmone vendos me aktgjykim "perveq kur prokurori i shteiti heq dore

nga kerkesa% dhe atehere kur aktgjykimi heqet, qe paraqet dallimi ne krahasim me perdorimin e mjeteve te rregullta juridike tek aktgjykimi i gjykatave me te ultea !heqin me akvedndim gjykata e cila ka vendosur ne ate rast per ato mjete juridike.

'e rastin e vertetimit te kerkese per mbrojtjen e ligjehsmerise te bazuar gjykata mundet aktgjykimi e plotefuqishem te heq ne teresishte ose pjeserisht dheate vendimin e shaklles se pare dhe gjykates se larte ose vetem vedndimi e gjykatesse larte. astaj lendet dueht derguar per vendimi te serishtem ose gjykates seshaklles se pare per gjykim ose gjykates se larte.

Kthimi i vendimeve gjykatave me te uleta ne procedures te serishme me seshpeshti e kemi ne situate kur ato gjykata realizojne shkelje te renda b#!"e shkeljete dispozitave te procedures se denimit, pranim i kerkeses per mbrojtjen eligjeshmerishe, (jykata )upreme e $ep. se Kosoves ka hequr aktgjykmin eshkalles se pare dhe te dyte dhe lenden e kthen gjykates se shkalles se pare negjykimin e e serishem. 'e te vertet ne krahasim ne bzaen e ankeses shkeje te rendate dipozitave te procedures se denimit nga neni *51 par.& pika& te Kodit terocedures penale gjykata e shkalles se dyte ne arsyetimin e katgjymint te tij ka

cekur se me ndryshimet e ligjti te denimit dhe procedurese se denimit ligjore tecilat kane hyre ne fuqi me & sijecnja &44- duke marre parasysh ne detyrimet per pr#me") te rendesishem te ligjit me me te but, shkeljet e procedeurs se denimitnga neni *51. ar. & pika & te Kodit te rocedures penale e sanuar "riparuar%s1"#r1"1 me ate ligjin e ri, sepse nuk eshte ne pyejte 01pr#e*e"1 denimi prejgjashte muajve deri ne pese vite. or denimi me burgim prej tre muajve deri ne trevjeteve, per te cila vepra gjykon gjyqetari i vetem gjykues sipas dispozitave neni&- par./ te Bigjit te procedures penale 6K;4+. Ka te drejte prokurori i shtetit ! cili

ne kerkesen ka #s!#*e pr#$o2or cekur kundershtimi qe gjykata e shkalles se pare neshqyrtimin kryesor nuk ka qene e perbere proceduralisht prop#s"o s1s!124e". 'uk ka kurrfare dyshimi se gjate koshte se permbajtja se shqyrtimit kryesor dheshpalljes se aktgjykimit te shkalles se pare gjykata duhet te perbehet prej njegjyqetare dhe dy gjyqetareve porote, duke marre parasysh se demit e bejme mevepren penale nga neni 1 par.& pika & te Kodit enal te $epb. )e Kroacise per te


13/31


cilen eshte 01pr#e*e"1 denimi me burgim prej gjashte muaj deri ne pese vite, dukemarre parasysh se procedura e ka udheherqur gjyqetari ! vetem atehere esthe bereshkleje te rende te dispozitave ligjore te procedures nga neni *51. ar.& te Kodit te

procedures penale 6K;4* sepse gjykata nuk ka qene e perbere prop#s"o' (jykata

e shkalles se dyqte drejtesisht e ka aplikuar ligjin me te bute u pravnoj osnaci djela, por nuk ka mundur te aplikoj nenin &- par./ te Kodit te rocedures penale 6K;4+ per perbejen e gjykates ne shkalle te pare. 2plikimi ! detyrueshem te ligjit te butene krahasim me dipsozitat e procedures. 2s ne dispozitat te cilat vlen ne perberjene gjykatses se shkalles se pare, e cila ne shqyrtimin kryesor edhe para shpalljes seaktgjykimit ka qene jodrejtesishte ! perbere. Kur gjykata e shalles se dyte dukevendosur per ankesen e te akuzuarit , ne krahasim shkeljet themelore e rende teankese te dispozitave te procedures ligjore ka refuzuar site pabazuar ankese e te

akuzuarit, duke sjelllur nje stajalishte por gabimisht, ne lidhje me aplikimin e ligjitte detyrueshem nga neni * par./ te Kodit penal vendim ! tij ne dem te akuzuarit karealizuar shkeljen e ligjit, sepse si gjykate e shkalles se dyte nuk eshte bzaur neneni,*+5 par.& te 6K;4* ka hequr aktgjykimin e shkalles se pare pershkak teshkljeve absolotute te renda ate dispozitave te procedures penale nga neni *15 par.& pika & te 6K


14/31


)ipas nenit &// par. & i Kodit e te procedures penale te theksuar #0r#*#!o se "12o3#se kur gjykata te akuzuarin e shpalle fajtor #0re*# shqiptuar ne aktgjykim se eshte iobliguar te kompenzoj shpenzimet e procedures penale. Megjithate ! akuzuari neaktgjykimi e cituar nuk eshte pashpallur fajtor vetem eshte vertetuar qe ka lenden

obiljezja te vepres penale vrasje. er shkak te ciles nuk eshte e bazuar qe te ligj per kompenzimin e shpenzimeve te procedures penale, dispozitat e nenit &/ te Kodit terc. enale lidhura me nenin &4. par. & dhe / pika & te Kodit te procedures penale

jodrejtesisht eshte pranuar.

rokurori i shteti ndonjehere e parashtron kerkesen vetem kunder vendimi te shkailes se dyte, ashtu siq eshte paraqitur kerkesa per mbrojtjen eligjshmerise ne dobi te akuzuarit per shakak te shklejeve te renda, dispozitat e

procedures penale nga neni *51 par. & pika & dhe && e Kodite te rocedures

enale ne lidhur me neni *8- te Kodit te rocedrues enale me sugjerimin se tehiqet aktgjuyimi ! shkalles se dyte dhe ti kthehet gjykates ne rigjykim, (jykata kaveretetuar qe kerkesa eshte e bazuar. 'e rastin konkret (jykata e shkalles se pare teakuzuain e ka shpalle fajtor per kreyrjen e vetpres penale pervetesimin e vetndevete luajtsheme te huaja me nenin &* par.& te Kodit enal te $ep. se Kroacise dhe ika shqitpuar denimin me gjobe. 2nkesen e ka paraqitur vetem i akuzauari negjykata e shkalles se dyte e ka preinacio e ka anuluar aktgjykimin e shkalles se

pare dhe te akuzuarin e ka shpalle fajtor per vepren penale nga neni &/8 par. & te

Kodit enal te $ep. se Kroanise dhe ! ka shqiptuar aktgjykimin )2e!"), ne tecilen menyre te akuzuari e ka denuar per verper penale per te cilen eshte shqiptuar denim me ! rrepet, me qe rast e ka shklelur neni *8-. 3e e Kodi te roceduresenale. erveq kesaj edhe aktgjykimi i shqiptuar eshte e pakuptueshme"er10)m4#21 sepse nuk ka cituar "12eo se per cilen pike neni &/8 par.& i Koditenal te $ep. se Kroacise te akuzuarin e ka denuar per shkak te cilit aktgjukimin eshkalles se dyte duhet valjalo hequr.

0ergimi ! ankesses pales tjeter ne pergjitjge, eshte shkleje e ligjit me tecilen gjykata shpesh e bejne, mungesaa e largimit te shaklles se dyte, pa marre

parasysh nese gjykata e leshon )o*#!# ka verejtur kete shkelje te prokurorit te shtetit! mbetet mundesia e paraqitjes se kerkeses ! cili ne rastin kontkret e ka paraqit,(jykata )upreme ne rastin e asaj kerkese ne vendimi e tij navodi ka cituar se eshtekunder aktgjukimit te shkalles se pare. (jykates se Carkut ! akuzuari mbrendaafatit ravodobno e ka paraqitur ankeses, ankesa e cila ne kundershtim me


15/31


dispozitat e neni *84 te Kodit te roced. enale nuk ! eshte dorezuar pales tjeter per pergjigjje, as gjykata e shkalles se dyte nuk ka vendosur per ate ankese. Kavendorur vetem per ankesen e prokurorit publik, e cila rregullisht ishte dorzuar teakuzuarit per pergjitje. 'e op#s1"# menyre eshte shkelur dispozita e neni *84 te

Kodit te roced. enale, per shaka te ciles eshte pranuar kerkes per mbrojtjen eligjshmerise dhe eshte hequr aktqykimi ! (ykates )upreme te rep se Kracise, sigjykata e shkalles se dyte dhe lenda eshte kthyer gjykates tille ne rigjykim.

'e disa raste kur gjykata e shkalles se pare ka bere shkelje te rendedispozitat e precderues penale, gjykata e shkalles se dyte ne vend qe aktgjykimin eta heq dhe ate shkelje te sanoj "riparoj% mundohet qe me vendim te e tille mundohetqe ate mungese ta rregulloj, ashtu mardhenjet subjective te kryesit ndaj vepres dhene ate ka gabuar. 'e te vertet, mardhenjet subjective ka gjykata e shkalles se dyte

ose shkeljet te bera ti realizojne menyre tjeter. 'e rastin konkret gjykata se b12#oesht marre me mardhenje subjective kryesit ndaj vepres dhe ne ate ka gabuar. 'e tevetet mardhenje subjective kryesi ndaj rr*thanve te renda vdekje e te demtuares

para kreysrjes se vepres penale nga neni /+/ par.& , / dhe 1 te Kodit enal eshtefaktet vendosese. 'e ato faktet vendosese te mbetur esthet qdo arysyetim ! gjykatesse shkalles se pare. Me qe rast ajo gjykate ka bere shkelje te rende te dispozitave te

procedures ligjore nga neni *8+. par.& pika && te Kodit te rocedures enale .!spitujuci aktgjykimin te hedhur poshte te mbrojtesit te te akuzuarizit dhe

prokurorit te shteti, gjkata e shkalles se dyte "12o3# 31 e "1s!)p te pasojave terenda "o!or"e fakteve, te cilat nuk duhet te shtyhen obr1041$1!# me qe rast esthemunduar te permiresoj mungesen e aktgjykimin te shkalles se pare. Megjithateghukata e shkalles se dyte nuk eshte kompetente qe te plotesoj mungesen e faktevearsyetimin e aktgjykimit e shkalles se pare, me te i ka tejkaluar pergjegjsit e vetame neni *-- par.& te Kodit te rocedrues enale. 0uhet te thuhet qe marrdhenjetsubjektive te te akuzuarit ndaj pos4e3#*e p1so12e !e re"31 eshte faktet te cialtduhet gjate procedures te vertetohen, ose duhet te tregohet qe i akuzuari ne raport

me pasoja te rende ka vepruar pahiri #0 "e%11. er kete, gjykata e shkalles se pare ne dem te te akuzuarit ka kreyr shkelje te rende te dispzitave ligjore te procedures nga neni *8+. ar. & pika && te Kodit rocedures enale, kurse gjykata eshkalles se dyte ka veprura jashte kometencave te cila ja jepin dispozitat en neni*-- par.& te Kodit te rocedrues enale per shkak te ciles kerkesa eshte pranuar e


16/31


terhjekur nga dy aktgjykime kurse lenda eshte derguar gjykates se shkalles se parene rigjykim.

erberja gjyqesore e caktuar dhe prop#s1 o #0)0e*) pro*e3)r1 e per1s%!#m#!

gjithashtu ndonjehere bie deri tek heqja e vendimit te gjykatave te ulta nese janeshkeljes se dispozitave. 'e nje rast s)!k#"1 e gjykates komunale, si gjyqetareshqyrtues ka sjellur akvendimin me te cilen eshte refuzuar ankesa. 'e procedruesne ankimimit si kryesues te kolegjit te gjykates se njete ka vendosur ne ankesenkunder aktvendimit te shkalles se pare, nuk mund te kete asnje dyshim ne te te mqeme ate jane bere shkljet ligjore ne dispozitit e neni *5 pika.5 te Kodit te rocedures

penale te cilat ! ka theksuar edhe prokurori ! shteti ne kerkesen per mbrojtjen eligjeshmerise gje qe me ate eshte realizuar edhe shkeljet ligjore te renda medispozitat e neni *51 par. & pka & te Kodit te proced.enale sepse gjykata nuk ka

pase perberjen e duhur. ershkak #04o0e"o$ te paraqitjes, (jykata )upreme e ka pranuar kerkeses per mbrojten e ligjshmerise, e ka hequr aktvendimin e shkalles sedyte dhe lendet e ka kthyer ate gjykates ne rivendosje per ankesen e fajtores kunder akvendimit me te cilen eshte refuzuar propozimini saj per lirimin nga pagimin epr#s!ob# gjyqesore dhe ate ne pajtim me neni 1//. par.& te Kodit roceduresenale. 'e rast tjeter pas ngritjes se aktazkuzes ne fazen e shqyrtimit kryesor, uizvanresprvnom ne kolegjin jashteshqyrtues ! cili ka vendosur ne propozimin e teakuzuarit per heqjen e paraburgimit, ka marre pjese gjyaqtari ! cili me akvendimin

e kryetarit te gjykates #0)0e! terheqjen nga gjykimi. Cka nenkuptom me te dhe pjesemarrja ne marrjen e vendimit ne kolegjin jashteshyrtues, atehere me atevendim, me hedhen poshte te vendimit kontret.7shte realizuar shkelja e rende

procedurave nga neni *8+. ar.& pika.& te Kodit te roc. enale qe prokurori !shteti ne kerkese themelte te thene e bazuar. et qka eshte dashur qe ne ate pjese teaktvendimit te hiqet dhe te kthethe gjykatss se shkalles se pare neriprocedim.Kolegji jashteshqyrtues ! asaj gjykata. 'e perperberje e duheur, kalarguar shklejne e cekur ne ligj me marrjen e aktvendimit te ri ne propozimin e te

akuzuarit per heqjen e paraburgimit.6'6', Kerkes1 pr1"o%e! - 1k!$9k#m# # %e3%)r pos%!e 1")4o%e!

Kur gjykata verteton qe kerkesa per mbrojtjen e ligjshmerise eshte i bazuar.(jykata kompetente do te anuloi akgjykimin e plotefuqishme vetem ne rastin kur kerkesa e paraqitur ne te dobi te te akuzarit, sepse anulimi ! aktgjykimit te


17/31


plotefuqishem ne dem te akuzuarit nuk eshte e mundeshme, ne ate rast gjykata bjenvendmin deklarativ me te cilen vetem e verteton shkeljen e ligjit , kurse nuk prektevendimi ! plotefueqishem

'ese ne procedure gjate shqiptimit te denimit eshte shkelur ligji ne dem te akuzurit(jykata )upreme duke vendosur per kerkesen, anulon akgjykimin e e plotefuqishem dhe te akuzuarit do ti shqiptoj denimin ligjor. )ikur ne rastin kur (jykata e 6hupes denimet e vertetuar ! ka njohur te akuzuarit, edhe pse sipas ligjitdenimit unik me burg nuk duhet 3ose$")!# 0bro te denimet te vertetuara, per shkak te te cilave kerkese eshte dashur te pranohet dhe te denuarit te denohet me

burgim denimi ne kohezgjatje prej nje viti dhe & muajve, e cila denim eshte mezvogluar se 0bro1 denimit e verteuara. 'e rastin tjeter perseri me te drejte

prokurori i shtetit kur ne kerkese ka cekur se gjykata nuk ka mundur fajtoreve te

shqiptoj 314"# )2e! e cila eshte e bazuar ne neni 1+ te


18/31


cila taksativisht thote qe personat ne kuptimiin e procedures ligjore konsiderohen persona zyrtar "e pro#0410# qe duhet te jete ravnatelj ! shkolles.Ce ne sjleeljen ekryesit te realizohet figura e ceprs penale ndalimin ! peronave zyryar ne kryerjen edetyrave zyrtare nga neni *&+.par.& dhe / ! Kodit enal duhet te behet fjale per

pesonat zytar kunder te cileve eshte perdor dhuna ose ker*e"#m# me qellim qe te pengohet ne kryejen e detyres zyrtare qe ! ndermerr ne kuader te kompetencave.Keshtu perveq dhunes dhe kercenim, shkaktimin e lendimeve te lehta trupore,element konstitutv per veprern penale te cekur je svojstvo personit zyrtar, pastajnuk ka verpe penale nga nei *&+ par./ ne lidhje me par.& te Kodit enal. er keteka te drejt porkurori ! shtetit kur mendon se inkriminimi e cekkur ne vendimin e

palotefuqishem per zabtimin e hetimit nuk permbaj figuren e vepres penale per tecilen te akuzuarit ! hihet ne barre e bazuar ne te dyshuarin qe me ate vendim esthe

bere shaklje ligjore e dispozitave te neni*8- pika te Kodit penal ne ligjeje meneni*&+ par. & dhe / te Kodit enal.

'e rastin e dyte (jykata )upreme e $epublikes se Kroacise e ka pranuar kerkesen per mbrojtejn e ligjeshmerise dhe ka sjell akgjqygjimin refuzuars kur e kavertetuar qe ne aktjgykimin e shaklles se pare esthe shkejur ligji ne dem te denuaritsepse !#ekom gjate procedures per denimin e verpes per te cilen ata jane denuar esthe paraqitur prahtkrmin relative ndjekjen se denimit. 'e te vetete gjykataKomunale ne shqyrtimin kryesor me daten /& rujna &44* ka shellur dhe shapllur

aktgjykin me te cielen te akuzurit jane shpallur fajtor per kryerjen e vepres penalelendme, kurse aktgjyki esht ! eshte pregaditur me 1 lispopada &445 qe ko te thoteme kalimin e me per se dy viteve. (jate te ciles kohe nuk jane marre asnje

procesna radnja me te cile*n procedrua e denimit te mbajte gjate, ne te kundertesneshte ndreprere afati ! parashkrimin relative per te cilen lende kemin ! verpes esthe/ vite. Kur para sjellejens se aktgjykimit te shaklles se dyte paraqitru parashkimimrelative ! denmite te hetirmit gjykata e zhupes esthe dasur ne kuptim te neni *55

pika * e Kodit enal ne lidheje me ate vetper, duke paranuar ankesen e te akuzaurit

ose sipas deytres zyrtare duke sjell akgkgjykimmn reufzues, duke mos vetetuar akgjykimn e gjykates se shkalles se pare te cielen gabimisht e ka bere. Kurse nearsyetimin e atij vemdimi ka treguar teresisth mekutptimin e institute te

parashkrimit.

'e rastin kur ! akuzuarit pas vertetimin se kerkesa per mbrojtej eligjshmerise esthe e bazuar eshte lirura nga padia qe ka kryer vepren penale


19/31


ovjeravanje permbajtej te pabesuar. 'ga neni /- par. / ne ligjje me par.& te Koditenal te $ep. se Kraocise. 'uk ka vetper penal nga neni /- par. & ! Kodit enal te$ep. se Karcise nese ! akuzauri administrages se paloicise. 0uke kerkuar vetetetimin per vednbani, me jo te verteten ka thene predo=ivesi svoju raniju

soobnu sEuskaznicu, qe banon ne $ep. e Kroacise kurese organi kompentne teadmeinistrates se policies split damatine ka leshura ate vetetmi bazuar ne neni&+&. Bigji per administraven e pergjithshem procedure sipas evidence e te dhenavenga kompjuteri ne kuptim te pajtim me dispozitat e neni&& Bigjt per vendbanimindhe vendeqendrimin e qytetarve. 2deministrata e policies e )plititdalmatinevetetimin per venbanimin e cila e ka leshue te akuzaurit eb bzaura ne procedureadministravive ! vertetemit te provave te dhena. Fjala esthe per vendmin e sjellur ne procderen administrative bazuar sipas evidences zyrtare, ajo nuk esthe

ovjeravanje. 'uk ka ovejravanje sepse administravea policore nuk ka prenijelaneposredno ne vetetimn e vendqendreimit, si te veteta te dhenat e pranuar ndaj teakuazuari, por bazura ne ato te dhan ka sjellur vendimin pas kryerjes se

procedures. er skryerjen e veprs penale nga neni/- par./ ! Kodit enl te $e. seKracise nevojitet qe dokumetni ! vertetuar ne menyren e e caktuar ne neni /- teKodit enal te $ep. se Kacise e ajo ne rastin kontrete nuk esthe bere, sepsevetetimin ! permbarjtes se pavertetuar nuk kreyrjen 3o2o3e"em ) 014)3) teadministrates policore. 'e rastin konkret organet kompetente ka dhene vertetimin.#ertetimin per vendqendrimin te bazur prevedenog procedrues administrative ! cilieshte ! detyrura qe paraqes provat me qellim te vetetimin te rrethanave nese !akuzuari jeton ne territorn e $ep. se Kacise ose jo . er te kete ne ka pasur te drejte

prokurori ! shteti kur ka menduar se inkriminimi ! theksuar ne akgjykiin e shkallesse pare nuk permbarn figuren e veprs penale per te cilens e akurzuar shte shpallur fjator. Me qe rast esthe shakelur dispozitat e neni *55 par. & te Kodit roced.enale ne lidjej me neni /- par. & dhe / te Kodit enal te $epub. se Kroacise.

6'6'6' Kerkese es%!e pr1")1r - $9k1!1 k1 se44 1k!$9k#m#"

3ek41r1!#2 'e qoftes se behet fjale per kerkesen e cial eshte ngritur ne dem teakuzuarit dhe gjykata e ka vertetura se kerkesa eshte e bazura vetem do te vetetojekzistimin e shklejeve ligjore do te sjelle te ashtquajtures aktgjykimmin deklarativ.Me te ciles do te vetetoj shkeljet vetem naznaciti domethenjen duke mos e prekur ne akggjykimin e plotefuqishem.


20/31


ranimin ! kerkese dhe sjellja e vendimit me te cilen vetem vertetohetekzistimi ! shkljeeve ligore mund qe ne rasht se shklaja esthe bere ne shalle e pare.or edhe athere nese eshte bere ne gjykata e shalles se dyte e cila ka qene ne situatekur shkallla e pare ka shpallur te e akuzuarin fajtor se ka kryer vepren penale na

neni / par. / lidhru me par.& te Kodit enal. (jykata e shalles se dyte duke e pranuar ankesen ate aktgjykimi e ka anuluar dhe fajtorisin per ate vepre te njejte eka liruar nga padia. Megjithate ne aktgjykimin e vet vetem ka theksuar arisen elirimit. or ne teresi izostavio lene pershkrimin e rrethanat te vepres penale. Keshtuqe aktgjykimi n e hedhur poshte ndaj saaj qe eshte thene nuk ka nuzne sajtojke

perberje te ngushte te cilen e parasheh dispozitat e nenit *54 par. 1 te Kodit terocedures enale. 2shtu qe ne ate dipozitat e gjykates shkalles se dyte ka shklelur ligin. er shkak te se cilese eshte vetetuar se kerkesa per mbrojten e ligjshemerise

eshte e bazuar.(jate rastit per vertetimin ekzistimi ose mosekszistimn e parashkrimit,

ablolut dhe relative parashkrimin te ndjekjes se denimit ose kryerjes se denimit tenderprerjes ose kalimit te parashkrimit ligji eshte shkelur ne dobi te akuzurit. Ceshkelja e tille do te "10"1*121 duke mos e prekur ne akgjykimin e plotefuqishem.

'e vazhdimin e aktgjykimit theksuar te gjykates Komunale eshte parapare se ! akuzuari ! shpallur fajtor per kryerjen e veptes penale mashtrimi

k4e2e!e nga neni +5 par.& te Kodit enal te $ep. te Kroacise e kryer me &*studenog &44. Me rastin te ankeses shkresa e paraqitur me /+ veljace &44& per akvendimin e gjykates se Carkut ku eshte pranuar me 5 ozujka &44& kurse e kryer me & svibanja &44* ne krekohe nuk eshte marre asnje pro*es"1 r13"1 mendjekjen e te akuzuarit ashtu qe gjykata e qarkut konsidoroj se ka eshte bere

parshkrimin ! ndjekese sepse kane kaluar dy vite nga ndermarrja e veprieve tefundit ne procedures. Megjithaste gjykata e qarkut ka humbur #s 2#31 dispozitat eneni.4& par./ te


21/31


caktuar ne gykaten ushtarake. )ipas dipstozitave s!12k1 1 neni / urdheresat e permendura prokurorit privat dhe te demtuarit nuk rrjedhin afatet per fillimin dhenmarrjen e ndjkejes penale. 2to dipozitat kane qene ne fuqi derime /4 travnja &44/kur me urdheresen per per ndryshimi dhe plotesimin e permendura ne urehderesne

e fshire me neni /. Keshtu qe r103ob41 periudhe kohore *& dhejtor &44& deri meme /4 travnja &44/ kane ne rastin konkret pushimi ! parashkrimit sepse prokurori

privat nuk kane mundur te ndermarrin asnje veprim per ndjekjen e kryesit teveprave penale )agje nuk mund te ndryshoj qeshtjen per pushimin e parashkrimit.)ipas dipozitave te neni 4&. ar./ te


22/31


'e aktgjykimin e njejet (jykata e 6hupes ka bere shkeljen ligjoremetejshme nga neni *8+. ika 1 te nenit.1&& te Kodit te rocedures enale e 'e tevetet tek perseritja e procedures penale pales te denuar ne mugese sipas nenit 1&/te Kodite te rocedrues enale vlejne dispozitat e tjera qe vjlejne ne procedrun e

rregtulles te procedures penale te cilat aplikohen ne menyren duhur. Kjo dmth sene akgjykimin e ri aplkoet ligji ! cili ka vjetur ne kohern e kryerjes se vepres

penale. 'dyrshimin ! ligjt e cila behet pas ploteufqishmerishe se aktgjykimit temeparshem, sikurse ne kete rast, nuk munde te ndikoj ne aktgjykimi e ri, e asdnryshimi i atij ligji mund te ishte baze per perseritjen e procedures. Keshtu qe kaqendrim te gabimisht s!114#s!e te gjykates se shkalles se dyte qe ne krahasim mevepren nga neni &*+.par.& ! Kodit enal te $epl zse Kracise me te cilens neaktgjykmimin e meparshem aktakuza eshte shpallur fajtor, ne proceduren e

perseritur duhet ndyshuar dispozitat e neni //. ar.& te ligjit penal. )i ligj me i butene kuptim te nenit.* par./ ! Kodit e enal e ne pajtim me ate kuptim vertetohet qeka hyre parashkrimim absout te ndjekjes penale per shkak se ne nenin //1. ar.& !Kodit enal per ate veper parahihet denimim me burgim deri ne tri vjet, ne venddenimit me burgim prej tre muajsh deri ne pese vite, siq eshte e percaktuar meenein &*+. ar.& ! Kodit enal te $ep. se Kroacise. Menyre te pershkrimitaplikimin gabimisht te dispozitave te nenit * par./ ne lidhje me nenin //1. ar.& teKodit penal gjykata e shkalles se dyte ka bere shkelje ligjore e 4# $4e3e te veprave

penale e cila eshte lende akuzuese esthe aplikuar ligji ! cili nuk eshte dashur teaplikohet.

'e ate aktgjykmim gjykata bere me tutje shkeljen e trete ligjore. 'e tevertet ne riperseitjen e procedurs te gjykates se shkalles se dyte. Ka sjellur aktgjykimin refuzues eddhe pse ne aktgjykimin e meparshem denuaes kurr nuk eka lene jashte fuqis, ne shimkimin e vendimit per denimin ashtu qe tani ne qeshtjene njetj ne te vetet eksizstojn dy vendimie te kunderta aktgjykimi denuar ! shallesse pare ne vet per secilin vlen ne fajesi dhe aktjykimi denuaer ! shaklles se pare ne

veper ! cili vlen ne fajlesin dhe ne refuqimin e aktgjykimit te shkallese se dyte. Mesjelljen e aktgjykimin refuzues, pa lene jashte fuqise aktgjykimin e denues temetparshem te plotefuqishem, aktgjykimi ! shaklles se dyte ka bere shkleje tedipozitave te nei 1&& par.* te Kodit reocedrues enal. Megjithate kur ligji per mbrojtjen e ligjshemrise eshte paraqitur ne dem te akuzuares eshte dashur qe te


23/31


gjitha shkeljet e bera ligjore vetem te konstatohen duke mos prekur ne vendimin e plotefuqishem.

#endimin deklarativ e ka marre gjykata komptente dhe ne rastin kur !

akuzauri eshte ngarkuar per veper navodno te kryer para para zgjedhjes se tij per minister, ne kohen kur ka qene drejtor ! 2dministrates per ekonomin ujore. 'uk ka pasur te drejt imuniteti ne pajtim te nenit && b ligit per permbushje ligjore per qeverin e $ep. se Kroacise dhe kur me vendimin e plotefuqishme esthe refuzuar

padia private nderparee procedura kunder atij perdorimin te te te drejtes seimunitetit athere me ate vendim esthe shkeljur ligji ne te miren e tij. Dazuar nekerkesen sepse nuk ka vend per nderprerje te procedures ne pajtim me nenin 1/5

par.& ne lidhje me nenin /8. ika * te Kodit te roc. enale;4*. Meqense kerkesaeshte paraqitur ne dem te akuzuarit kjo eshte vertetuar me shkljet ligjore eshte

dalur vetem te kontatohet. 0uke mos prkur ne vendimin refuzues plotefuqishem per akgjykimin thenjen e bazuar ne nenin 1// par./ te Kodit te rocedruesenale;4+.

Me qeshtjet dyshuese merret 9jykata )upreme ne vendimin e saj "K66-;-/ prej dt./ Bipnja &4-/% kur e ka ardheur ne perfundim se akgjykimin ! gjykatesKomunale me te cilen eshte vetetuar aktgjykimin ! gjykates se Carkut estheshkelur ligji ne dobi te te akuzaurit ne qeshtjen nese i akuzuari para kryerejes se

vepres ka qene me te vertete ne dyshim 01b4)3#. 'e prodeuresn e kryer te plogequqishme esthe veteturar jokunderthenese qe ! akuzuari ka kyre ne r1skrs*eudhekryq te dy rrugeve ashtu qe ka shklejur prois te nenit 1*. ar.& te ligjitsigurimin themelor prome!1 "e *es!1m15 e cila nalaze vozitsin qe eshte neudhekryq ose ne takim me veturen tjeter eshte ! obliguar te leshoj veturen e cilagjendet ne anen e tij te djathet. 'jejte esthe e veteteuar se ! akuzuari ne udheqkryinkunderthenes ka hyre ne menyre te regj-staura se pse ka menduar qe rruga qe tanika levizuar ka perparesi kalimi. )jelljen e tille e te akuzuarit gjykata e ka vleresuar si sjellje ne mosheqjen e vertete te dyshimit "zabludi% "eo!k4o"#2o s!r21r"o01b4)3# per qeshtja vendimtare e theksuar. erparesi kalimi, siq eshte e theksuar me pare, me te drejte e refuzaur nga prokurori ! shtetit, jer navedeni prometni

propisi, duke mos ! lnen hapsire asnje te moskuptimit, e rregullojne qarkullimin neurdhekqyq ne lidhje me qeshtjen kush cili ne urdhkryq duhet leshuar, kur vozitesinuk eshte i sigurt a eshte rruga ne te cilen ai esthe duke vozitur rruga me perparesikalimi, e ne te nuk mund te jete ! sigurt nese ajo rruge nuk eshte shenjuar me


24/31


shenjes e qarkullimit u dvojbi duhet te bej leshimin sikur te jete fjala per udhekryqin e e njejt te qarkulimit, ne pajtimi me ate lehimin secila veture e cilavjen ne anen e tij te dhjathet. Kako pobijana pravna ocjena ne aktgjikimin e

plotefuqishem paraqet shkelje te o*#!) te ligjit te denimit sepse 01b4)31 ne kete

rast ocito esthe e largjuar. ! akuzuari ka bere veper penale nga nehjno pahiri padashje rrezikimi ! qarkullimit public ashtu siq eshte ! akuzuar, eshte dashur qekerkesa per mbrojtjen e ligjshmerise te parnohet, te bjen aktgjykimin se ne rastinkonkret eshte shkelur ligji ne dobi te te akuzuarit.

Kerkesen e bazuar gjykata e vetetuar edhe atehere kur me vendimi igjykates se shkalles se pare ! cila eshte vetetuar me vendimin e gjykats se shkallesse dyte eshte hudhur poshte prijedlog akuzues te rokurorise )hteterore Komunalene kundershtim me nenin 1/5. ar.& ne lidheje me nenin /8 par.& pika& deri 1 te

Kodit te procedures enale. as caktimit te shqyrtimit kryesor veqanarisht kur shqyrtimin kryesore rifilluar. Kjo eshte per arsye se procedura ka ika ikur nga fazae e marrjes ne pyetje te te akuzuarit "nga ajo per te cilen vlen dizpozita e ligjore%.Megjithate kjo nuk do te thote qe gjykata nuk mundet jashte shqyrtimit kryesor te

bjen vendime te njeanshme me te cilen vendose perfundimisht per lenden. Kjoeshte ne te vertet arsyet qe nese shqyrtimi kryesor eshte ne vazhdim ka sjellur deritek refuzimi ! aktakuzes. (jykata duhet te kete kujdes posaqerisht sipas detyreszyrtare. si p.sh shpallja jokompetente,fillimi ! parashkrimit te ndjekjes, falja e

denimit, vdekja e te akuzuarit me ate vendiin e till. 'uk hudhet poshte kaktiakuzues me thirrjen e dispozites, te nenit /8 par..& pika & deri *. te K;*

procedura nderprehet me thirjren ne procesin konkret ose ne dipoziten materiale eila merret me ate qeshteje "si neni&88. 3e K;4+ neni &4.dhe / te Kodit enaldhe tjera% 'ese ndermpreja e procedures mvaret nga vertetimi i disa disa faktevendimtare per kualifikimin juridike te vepres penale atehere ate nuk eshte emundeshme te konstatohet jashte sjqyrtiint kryesor. 'e ate proceduresnkontradiktore. Ketu behte fjale per kualifikimin e lendimetve trupore "te renda ose

te lehta% atato fakte eshte dashur te vetetohen ne procedursn kondradiktore neshqyrtmin kryesor pasta nese vetetohet se eshte jala perlendimin e lehte terezfuzohet aktakuza.

Kur kerkesa per mbrojtejn e ligjshmeris nese eshte paraqitur ne dem teakuzairit. (jykata supreme ka sjell vendimin deklarativ "Kzz&&;41 nga 4 Bipnja&441% me te cilen vetm e ka vetetuar shkeljen e ligjit te denimit nga neni *55 pika &


25/31


Kodit roced. enale e icila esthe realiziaur ne dobi te akuzuarit. ! akuzuaritaktgjykimin e shkalles se pare eshte shpallur fajtor per shkak te ndikimit nekryerjen e vepres penale vjeldhje e malit sepse ne vendin dhen kohen e shqiptuarnne aktgjykimin e shaklles se pare ka treguarar se FG duke ! besuar te akuzuarit, e

ka prere kablen e vetetuar me te qe rast e ka shkaktuar pronaren e malit.)aktesishte eshte qe gjykata e shakllles se pare gabimishte drejte e ka velerssuar sevepra penale ndikimin poticanje ne vjelldjen e malit. )epse nga pershkriminivepres padyshim del se behet fjhale se ! akuzauri e ka sherbuar ndihmuar F.) per realizimin e qellimit te tij. Ce ne dem te te demtuares ka kryer vepern penalevjeldhje e malit. Dejet fjale per te ashtuquajtures posrednom te kryerjese ashtu qene sjelljen e te akuzuarit te gjitha shenjat e kryerjes se vepres penale vjedhejn emalit nga neni &// par./ te Kodit enal te $epun. )e Kraocise duke marre parasysh

sasin e oborenih te kablles, e cila kalon / kubik metra dru. Keshtu qe gjykata eshkalles se dyte due liruara te akuzuarin ka shkaktuar ligjit.

'e kerkesen tjeter qe esthe cekur se si gjykata e shkalles se dyte duke mos parnauar vetetimin dhe perfundimite e gjykates se shkalles se pare glede uzrocnelidhjet ne mes vozitjese se te akuzuarit deh pasojave te Derea ka hyre ne biti nevetvleresimin e e vleres te provave te parqqitur dhe relutetave te prodedures se

provave, ne menyre qe ne rrastin e mos mbajtjese se shqyrtimint ka vetetuar ndryshe gjendejsn faktike, se sa qe e ka bere gjykata e shkalles e pare. 'e

procedruen e tille gjykata ka shkelur ligjin dhe ate nenin *++ te Kodit te roced.enale ne lidhur me nenin *+&. ar. & te Kodit te roced. enale. 'e te vertete nesegjykata es shkllaes se dyte ka vetetuar se gjykata e shkalles se pare gabimisht kavetetuar disa fakte vendimtare. osaqeirsht glede urzocne lidhje ne mes te vozitjesse te akuzuares dhe te demtuarit dhe ! paraqitur pasojat a ocito se behet fjale per ate eshte dashru qe te vejproj ne pajtim me dipozitat e nejnit *+& par. & te Kodite teroced. enale te mbaj shqyrtimin kruesor ose bzuara ne nenin *+5 par.& te K qeheq aktgjykimin e shkalles se pare jo te liroinga aktgjykimi te akuzuarin. Dehet

fjale per shkeljen e ligjit ne dobi te akuzuarit.)hkelja ligjore vetem konstatohet, pae prekur akgjykimin e plotefuqishem.

(jykata )upreme ndonjehere merr aktgjykimin deklarativ edhe ne rastinkur kerkesa esthe paraqitur ne dobi te te te akuzuarit, ose njese eshte fjala per Hshklejen ligjore ne dem te te akuzuarit, nese para saj gjendet kur shkak te shklejesse vogel e cila eshte bere nuk duhet qe vendimi te anulon ose te hudhet poshte


26/31


ashtu qe eventualishte ajo shkeljen ne porceduren e perseritur te largohet.2shtu qe(jykata )upreme ka verteturar se kerkesa per mbrojtjen e ligjshemrishe e bazuar.)epse ne proceduresn e cila ! paraprire vendimit te ploqefuqishme te gjykates6hupes eshte shkeljur dizpozita e nenit &4/ par.1 te K. 'e te vetete deshmitaret e

pyetur. 2.2, $.I, $.2 dhe te tjeret nuk jane pyetur prej personit komppetent. 2tadeshmitare nuk jane pyetur nga ana e gjyqetarit 9etues por nga shenimet per

pyetjen e tyre eshte pare qarte qe perAme me kompentences e gjyqetarit hetues ka pyetur s)31*k# 2e0be"#k . Cendrimi ! tille ! gjykates eshte kunder dispozitave teneni.&4/ par.1 te K se hetimin e udheheq gjyqetari hetues. 7 sipas propozimit tetij per bashkangjitje te lendeve kryetari ! gjkates mund te vendos qe gjyqearithetuars ti ndihmojne keshilletaret ligjore dhe bashkepuntore profesionial kursemarrja ne pyetje e e deshmitareve dhe te akuzuarit si ndihme mund te kryejne

vetem bashkepunetoret e gjyqit nga e cila rrjedhe se kjo marrje ne pyetje nuk mundti besohet gjykates Ve0be"#k). )hkleja e vertetuar e procedures ligjore eshte enatyres se tille se nuk kerkon anulimin e vendimit te plotefuqishem. or behet fjale

per proceduren jashteligjore. 2shtu qe duhet vetem te konstatohet procedura jashtligjore e cila ! ka parprire vendimin ee plotefuqishme kolegjit te (jykates se6hupes.

'ga shembujt te cila me pare jane pershkruar gjykata ballafaqohetrelativishte shpesh shkelin dispozitat te ndryshme material dhe te drejtesn

procedurae ne dobi te te akuzuarit, te cilat shklej me vone nuk mund te largohen eas me kerkesen per mbrojtejn e ligjshmerise, derisa ne vendimine e gjyqesoret te

plotfuqishme nuk mund te preket.

6' D(SHIMI SERIO8 NE VENDOSJEN E FAKTEVE TE VERTETA

'ese para vendosjes se kerkeses per mbrojtjen e ligjshmerise paraqitetdyshimi serioz ne vendosjen e fakteve te verteta ne vendimi kunder te cilit eshte

paraqitur kerkesen per shkak te se cilesn nuk munde te vendosen per kerkesen per

mbrojtjen e ligjshmerise, gjykata me aktgjykimin me te cilin vendos per kerkesen per mbrojtjen e ligjshmerishe eshte hequr ai vendim dhe udhezoj qe te mbahetshqyrtimi ! ri kryesore para te njejtit ose tjereve nogjykates kompentet te vetete teshkalles se pare.


27/31


'e nenin 1/* te K ligjdhenesi ka bere nje perjashtim, lejuar heqjen evendimit dhe mbajtjen e shqyrtimi te ri kryesor para gjykates se shklles se pare,vetem nese lajmerohet deyshimi serioz ne te vetete e disas fakteve vendimtre e cilado te isht ne lidheje shklejes se permendur ligore, per shkak te se cilese

nukmmund te vendos per kerkese per mbrojtjen e ligjeshmerisHhe.

0uhet te behet fjale per dyshimi seiroz ne krahsim me ndonje faktevendimtre, e jo elentualisht ne raport ne indikacionin ose disa faktetve tejra te cilatnuk mund te merent vendimtare dhe ne lidhej me kerkesen e citur te shkeljesligjore. 'e hyrje "1*e4o Be"e;#*#)m *o%1es#o"#s dot e aplikohet edhe ne kete rast.

'ese prokurori ! shtetit paraqet kerkesen ne ne te ka citura se ekzistondyshimi ! bazuar ne vertetesin e atyre fakteve ne te cilat eshte e bazuara aktgjykimi

! plotefuqishme eshte ! obliguara qe a arsyetoj ne kerkese. Me pas kerkese mund te paraqitet kunder te gjitha vendimeve gjyqesore #ss!#4#01*#e e ketij neni del qarte se ne te vertet gjithmone behet fjale per aktgjykimin, ne rast se (jykata )upreme e hqe vendimi me te cilen eshte paraqitur dyshimi ! bazuar ne vetetesin e fakteve vendimtare, do te urdheroj per ty mbajtur shqyrtimi ! ri kryesor pr ate njejti ose te tjereve kopentne te gjykates se shklles se

pare, kete qe e kemi tek hudhja e aktgjykimit.

Kerkesa te pranuar per mbrojtje e ligjshmerishe per shkak te dyshimit tefakteve tvendimtare jane jashtzkonisht te rralla keshtu qe ne kete vend kemi citurar dy vendime te (jyktes )upreme ne hyrje te kerkeses per marrjen ne pyejte te

jashtezakonshem te akgjjykimit te plotefuqishme sepse ne te vetete behet fjale per te njejte situate juridike.

Ceshtjet e perjashtimit per paraqitjen e kerkeses se bazuar ne nenin 1/* teK te marra nga (jykata )upreme e cila ne vendimin e saj ka cituar se nekerkesen per pre#sp#!#21"e te jshtezakonshme te aktgjykimit te plotfuqieshme as

kerkesa per mbrojtjen e ligjshmerise, nuk eshte e mundshme te paraqitet per shkak gabimit dhe jo te te plote te te gjendejes faktike te vetetuar. 0eri tek hudhja eaktgjykimi te plotefuqishme, per shkak te dyshimeve te njoftura ne vertetesn efakteve vendimtare ne vendimin kunder kerkeses, te parqitur mund te vije vetemnese behet fjale per faktet te cilat direct mvaret sjellja e vendimit per eksizitimin eshklejeve te permendura te ligjit "nen &1& pika&,/ dhe * te K%. Kerksen e vet per


28/31


pre#s#p#!#21"e te jashtezakonshme aktgjykimit te plotefuqishme te mbrojtesit teakuzuarit te bazuara se pari ne te thenjat qe te dy gjykatave aktgjykimeve e vet te

bazuara ne "epo)031"#m fakteve dhe keshtu gabimisht eshte vetetuar fajsia e teakuzuarit. 'e ate menyre ai e hudhe poshte aktgjykimin J edhe pse thirret ne

shkeljen ligjore ne nenin 1&1 par.& pika & te K per shkak vetetimit te gabuara tegjendjes faktike, arsyeja e hudhjes poshte ne kuader te kerkese per preispitivanje

jashtzakonshme te aktgjykimit te plotefuqishem nuk eshte parapare. 'e te vertete parashturesi ! kerkeses thirret ne aplikimin analog te nenir 1& te K ne te drejtene (jyktes )upreme te $epublikes se Kroacise ne kerkesen per pre#p#!#21"e !e

jashtezakonshme te aktgjykimit te plotefuqishem hiqet vendmi in hedhur neselajmerohet dyshimi ne vertetsin e fakteve vendimtare te vertetuara ne vendimitkunder te cilit eshte ngritur kerkesa kurse ate autorizim e ka vetem (jykata

)upreme vetem nese lajmerohet dyshimi e cila eshte ne lidhje me shkeljet ligjoredhe nese per kerkesen nuk mund fare te vendoset cili ketu nuk eshte rast e jo per rastin e kundert nese shkelja ligjore te njerzrura ng gjendja e ndryshme faktike qeeshte rasti ketu. 'e rastin e kudnert dispozita e ndryshe e nenint 1& te Kmundesohet qe kerksa per prispitivanje te jashtezkonshme te aktgjykimin te

plotefuqishme gjithmone mund te paraqitet edhe per shkak te gabimit dhe gjendjes jo te plote te gjendjes faktike.

'e vendmin e dyte (jykata )upreme e ka prnauar kerkesen per shkak te

ekzistimin te dyshimit te vetetimit te disa fakteve vendimtare. Ka cekur se gjatevetetimin te te menyres organizata e gjuetareve teperbashket prej * gjyetareve,rradhitjen e gjuetareve te vetem nuk eshte objektivisht e njoftur dhe nuk mundur tedihet nese ajo gjuajtje jashte plani dhe lejen e dhene te numrit te pergjithshem tekaprolit te eger duke marre parasysh marjen pjese te gjuetareve te tjere dhesituatuaten ne ate pjese te gjuetise ka hasur ne nje nurmer te madhe te papritur tekaperrojve te eger, kambetur ne procedure e fajtsise fakti ! pavetetuar vendimtare ecila ! perkes elementit subjektiv te vepres nga e cila mvaret ekzistimin e vepres

penale gjuetise joligjore nga neni &/+ par.1 te K marre parasysh se kjo eshte njevepre penale mund me paramendim ne forme te fajsise. Keshtu para vendosjes per kerkesen per preispitivanje jashtezakonshme te aktgjykimit te plotefuqishem per shkak te dyshimit te bazuar per vertetimin e fakteve vendimtare, nga e cila mvareteksiztimi ! shklejve te cekura ligjre nga neni 1/+. ika &. ! K duhet te hiqetaktgjykimi ! plotfuqishme ! bazuar ne nenin 1/* par.& ne lidhje nenin 1/4 te K.


29/31


?&5,>

6& &@@

C &,5>@

,@@@' - - ,,5<

,6 C5&>

6& &@@

& 65,6

,@@&' - - < &?5&6

&> ?&5,>

6& &@@

,,5<

,@@, ? ,@5@@

? ,@5@@

&@ 66566

6@ &@@

,?5?

)k)p"o

&@ C'C C, &56

&


30/31


'umri ablosut i kerkesat e refuzuara ne perioden e shikimit eshte ! baravlefshme, sillen nga kater deri ne shtate kerkesa te refuzuara, perveq ne vitin&445 kur jane refuzuar vetem dy kerkesa, por ai numer eshte i ndryshem dhe silletnga &4 deri ne ** kerkesa te refuzuar ne vit, perveq vitit &445 kur ne perqindje

numri i kerkesa te refuzuara sillet 8,/5 .

0uhet te thuhet se (jykata )upreme kerkesen per mbrojtjen eligjshmerise mes se shumti e pranon. 'umri i pranimit te kerkesave neper vite menumrin absolute sillet nga & deri ne /4 kerkesa, ne perqindja nga 8 deri ne4 perveq ne vitin // kur ajo perqindje ka qene e vogel, por keto te dhenatduhet me u marre me rezerve sepse ne ato vite kane mbetur numri me i madhe ikerkesave te pavendosura.

0uke shikuar ne pergjithesi periudhen e vezhgimit shohim se (jykata)upreme gjate asaj kohe ka vendosur gjithsej //* kerkesa, nga te cilat & kerkesa

jane refuzuar, 1/ kerkesa jane hudhru poshte, &5& kerkesa jane pranuar, derisa &4kerkesa jane ende per vendosje ne gjykaten supreme. 'e perqindje rezultate jane tetilla qe rreth + te gjitha kerkesave te paraqitura per mbrojtjes e ligjshmerise jane

pranuar, rreth / te kerkesave jane refuzuar, rreth 5 jane hedhur poshte, )0o$r13) qe ne kater vitet e fundit ne periudhen e vezhgimit te gjitha kerkesat e

paraqitura (jykates )upreme nuk jane vendosur.


31/31


Documents

Mbrojta e Ligjshmerise Ne Vendimet e Plotefuqishme ,,,