20
-L- Vit i Peset Annee V ",.....-.-.-. Me 31 te Mait Igol Le 31 Mai Igol N umer 5 Numero 5 AJU1BAmIA « perkoheshme shcip IDel dy he . re ne muaj. U.te melua me 1896 ) TE MBAHET E TE RRITI!T KOMBESIA. TE lEROHET I! TE ZBUKUROHI!T GHUHA SE GHUHA ESHTE SHE NIMI I KOMBESISr. TE PERMIRESOHET GHENDJA I! POPU- IlIT. SI!. KUR S' ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I! FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE RA. SKENTSE Ji Revue albanai se. Parait deux £0 is pa ~ mois Itondee en 1896 CONSERVATION &. DEVELOPPEMENT DE LA PERiONNALITE NA TIONALE. CULTURE DE LA LANGUE, QUI EST L . EXPRESSION CE CETTE PERSONNA LITE. AMELIORT AION DES CONDITIONS ECO NOMIQUES, QUI PER METTE NT A LA' PE::a SONNALITE NA TIONA LE DE SE MAINTENIR ENTItRE, FORTE &. LIBRE. ~t!. LlTTERATURE. FOLK LORE. LINGUISTIQUE HISTOIRE &. NOU VELLEII LETRA, NDIHMA, PAJTIME, DERGOHEN NE KETE DRECTIM REDACTION DE LA REVUL ALBANIA; 52, Rue d'Albanie, 52 Bruxelles 'I,

Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

-L-Vit i PesetAnnee V

",.....-.-.-.Me 31 te Mait Igol

Le 31 Mai IgolN umer 5Numero 5

AJU1BAmIA« perkoheshmeshcip IDel dy he

. re ne muaj. U.temelua me 1896

)

TE MBAHET E TE

RRITI!T KOMBESIA.

TE lEROHET I! TE

ZBUKUROHI!T GHUHA

SE GHUHA ESHTE SHE

NIMI I KOMBESISr.

TE PERMIRESOHET

GHENDJA I! POPU-

IlIT. SI!. KUR S' ESHT

I VOBEK POPULLI,

KOMBESIA MBAHET t.

TERE, I! FORTE I! E

LIRE,

~~

VJERSHA. KENGA TE

POPULLIT. GHUHESI.

HIST011.

TE RA.

SKENTSE

Ji

Revue albanaise. Parait deux£0 is pa ~ moisItondee en 1896

CONSERVATION &.

DEVELOPPEMENT DE

LA PERiONNALITE NA

TIONALE. CULTURE

DE LA LANGUE, QUI

EST L.EXPRESSION

CE CETTE PERSONNA

LITE. AMELIORT AION

DES CONDITIONS ECO

NOMIQUES, QUI PER

METTE NT A LA' PE::a

SONNALITE NA TIONA

LE DE SE MAINTENIR

ENTItRE, FORTE &.

LIBRE.

~t!.

LlTTERATURE. FOLK

LORE. LINGUISTIQUE

HISTOIRE &. NOU

VELLEII

LETRA, NDIHMA, PAJTIME, DERGOHEN NE KETE DRECTIMREDACTION DE LA REVUL ALBANIA;

52, Rue d'Albanie, 52

Bruxelles'I,

Page 2: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

(1t 1Lt 161t 1ft-I 1t~, Orgafledes intert~ts albanais.

E perkoheshme shcip (toskerisht e gegnisht),'eisht. Mprol1, te~dt:eetat e Kombit shcipetar. .-

frenghish t e tur-'"

-;.

~ '- '- '- ~ ~ '- ~.~ ~~-'- ~ ~ '- '"1-~ ~ '!'-'-'!'-1'-~ ~ ~ ~ ~-~~~ '-~.~'-~~ ,~~ ,.t>-~'-~~~~~~~~~~~~~UNNU""ERO SEPARE. . . . . . , 0 fro75 NE NUMERI VECIfANT.. . .. -J groshUN ABDNNE..nENT nUN AN(p:Jurtous pays) 10fro PAJTI.'>\'PER NE VIT 10fJauga-~y~~~~~~.~$~9...,.~q.~ q..~ ~ ~.......

Pour tous lcsJincsconccrnant la languc ;dbanaisc, on pcut 1;'adrcsficr soit a la rcciaction:

de ]'''ALB!\NIA'', soit c\la Libr.lirie S)irgJ.tis. 23, l\[arienstrassc,Lcipzig, qui rC90it cgalementdes abonnemcnts a notre rcnle. .'

"tJ

* * *

en trou'D' I' ($]Zo:Lnia' ~ (.:1]Zbania' ndodhet :

:',

it LEIP7-IG, Lihmirie ~I'IRGATIS, 23, Marieristra:>se.;t LONDEES, Libairie TRiim:Jm & Co., 59, Ludgate Hill.

a PARIS, Librairie ERKEGTLElwux, 80, rue, Bonaparte.

a VII~NNE, Librairie VVILHELl\IFRICK, 27, Graben.

a TEIESTE, Librairie JULIUS DASE.;t VENISE, Librairie MiiKSTER.

a ATHENES, Librairie BECK.

a PHILIPPOPLE, Librairie CRAVAREFFFRERES.

au CAIRE, Librairie BArmIER.

a ALEXANDEIE, Librairie VITA Com..;.

if-\'-,';

"

. .~'-'-'-'-~~'-~'-~'-'-'-~'-~'-~~~~'-'-'-'-'-'-'-'-'-'-'-'-~~'-'-~~'-'-~~~~~~~~~~~~~~

SHKURTORE SOMMAIRE~ -,

Face c parc. - Shoccria komhetarc c Horgo-(~ritsos : FK TIEJKmaTzA. - Kryec'itjae L~bc'.

risc nc kohe te Ghon-Lckes: (~ POPULLIT. - Dom Nnrcc Logorctzi.- Keshnc1lat c Luehjettes:

JAKIN SHKODl,A. - Gcg Postrippa : T. S. - Mcndimc te \'ogela : PAALI. - Dcshiir: JAKIN SHKO-

DRA. - Oso Kuka ne iI[al te Zi. - ]\[allckill1: AL. ST. IiR. -}-_Io---<>.' - Nc udhetim

nde Shciperi : NE ATDH{;TAIL- Kujtimc Ie Shcypnies Sipcrmc : F. n. K.

Sou\'enirs de In Haute-Alinnie : THRAI;K SI'IRQLillO:

Page 3: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

~'

: C' I

I\ I \_.

.' I"..>. i,. .):.,"i

~? -~ <\.~~-1tve ..

y

--. '- :::;;:;

IX JUiB1t m I 1tVit v An. Num. 531 Mai 1901

Ne Japon ka disa shoceri te chudi-tesh:ne me emera edhe me te chuditeshma.U- kriua ta~h van i'ie shoceri nen emershoceri per kerkim te shkakeve tepakenacesis; kio shoceri ka edhe i'ie ga-zete per vete. Ne tjater shoceri, ci cuhetShoceri per te ceshur me ze te for-te (per te plasm se cest,ri); pjesetaret ekesaj shocoric marin per bare te ceshin,shpesh e kudo, me te teper !

Ne New-York eshte fie shoceri vete-vrasesve. Pjesetaret e kesaj shocerie marinper bare te vrasin vctcn sitsilido radhe meradhe.

Postet e huaja ne Turcie, te tsilat ibejne acesherbime te mbedha botes jane:

40 t' Austries, 16 te Framtses, + te Inglies c2 te Gh6rmanies.

Posta e huaj e para ll-kriua ne Stam-boll, me 1740, prej Frantses.

Ketu e disa muaj, mbreti Iiduardi VII-ti i lnglies do te vere boterisht kurorenmbreterorc. Ate dite do te behen festa tembedha c te bukura. Shume mbreter e prin-tser te huaj do te dergojne dhuntira te bega-

ta. Kendojme ne « The Review of thevVeek » (E perkoheshmia e javes) se Mbn§tii Sarawakut (Hinel) donte t' i choje Eeluarelit

l'ie po dhunti 50 kreresh po lumtisht i andruan kete mendim ace t' embl'e. 1\1a-haradzhai i :i\fysorit do te choje

7 tigrete veghel, te zghedhur nder me te bukurte :keta tigre elo te chohen ne Kopsht te Kaf-sheve ~' egera ne London.

Afrika, vendi i nates e i prallave.zuri 6 po hapet pake nga pake. N' a dy-zetvjet u-bene ce mbreterit' 6 Evropes nis:1e t'aveshtojne, t' a i'iohin, t' a ndajne e t' a ma-rin ; eelhC tsa vjet, e do te hyje edhe Afrikane cark te cyteterise sotme. Me 1896, gha-tesia e tere e udheve te hekurta n' Afrikekaperdzent6 13,000 kilomerra.

Numeri i vullkaneve (a maleve civjellin zjar e flage) eshte 350 gher 400.Flasim der vullkanet e ghalle, s6 ata ci janeshuar nemerohen me mijera.

Popullsia e Frantses dihet se veteduke u-pakesuar. Me 1810, lejin 33 djelmper rooo veta. Me 1850, 27 per rooo. Me1880, 25 per rooo. Me 1895, 21 per rooo.

Page 4: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

66 ALBANIA F.

+ SHOCERIA KOMBETARE E BORGO-ERITSOS.

SHCIPET ARET N' AUSTRIE.

folur edhe tjater here te ALBANIAper Shcipetaret eBorgo-Eritsos. Thame se ne mjet te shekullit XVIII disacindera Shcipetare te Malesise Shkodres, te lodhur ngaegersia e ceverise e nga padija e mjere e vellezerve tyremuhamedane, lane vendin e dashur, u-huathne n' Austriee cendruan te Zara e Dalmatise ; afer ketij cyteti bejtinedhe ne pshat te tsilit i dhane emerin Borgo-Eritso. Nu-

meri i Shcipetareve u-shtua, pshati u-be cytetitse, e Borgo-Eritsua ka sot

n' a 3000 veta. Keta Shcipetare te ghore nuk e harruan vendin e tyre, eme ne dashuri te dhemsheme e mbajtin ghuhen shcipe edhe kujtimin e te .

pareve. Nuke na harruan as pake : cofshin te bekuar, e kombi shcipetari teri u a di per te mire:

Shcipetaret e Borgo-Eritsos, jo vetem nuke na kane harruar, po kane

edhe c:eshiren e nalte te na bejne te mire, t' i sherbejne ghuhes,kombesise,tokes shci petare.

.

Me 8 te prillit shkuar, Shcipetaret e Borgo-l~ritsos me te ndzehtet e

me te paret li-mbluathne ne Kuvent per t' u-mare vesh per lerim e perperparim te ghuhes shcipe. Shtatedhjet Zoter muarne pjese te Kuvendi.

Me te hapur mbledhja, i ndzehti e i shtrenti atdhetar Zoti Paal Ghe-raffa, krye-mesoi'ietor i-shkolles Shen-Kasianit, - u tha mir-s'-erdhen ku-vendetareve, e uroj te vene mbare punet edhe deshirat e mbledhjes.Pastaj u-sghuath : kryetar, Z. Paal Paetani-Lpibichich; perkryetar, DomKristo Stieptka ; shkrimtar, Z. Matteo Markuchi-Kristich.

Kane mbajtur fjalen IS zoter, «e te ghithe, na shkruan i ndriteshmi

Z. Paal Gheroffa, kane folur me fjale te ndzehta per ghakun t' on e perperparimin e ghuhes s' one.»

Page 5: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

F. ALBANIA 67

Mbledhja mori funt duke peruruar keto deshira :

DESHIRAT I~ SHCIPETAREVE TE BORGO-ERITSO~.

1. Jemi e levdohemi ee jemi Sheipetare nga ghaku e nga zemera. Si Sheipetare, fiohim perdeture te shentme te duhemi te ghithe sa jemi Sheipetarl', te jemi te bashkuar e te japim mish eshpirt per te sh~llbuar ghakun t' on, - ghuhen t' one.

II. Ghuha sheipe eshte the sari (hazineja) jone, se ghuha esht. m~ i pari shenim ei rrefenkombesine. Po zghedhim fie keshillc shtate kreresh, te tsileve Mbledhja u je'p plot fuei te perpieen

me sa u mundet ee Ceveria Austriane te kllase ne shkollat t' ona mesimin e ghuhes sheipe.

III. Keshilla e ghithefieshme eshte kio :

1. Z. Paal Paetani-Lpibiehieh, keshilletar perandorar-mbretemr (':'). - 2. Z. Paal Gheroffakrye-mesofietor i shkolles Shl'n-Kasianit. - 3. Dom Kristo Stieptka, prift. - 4. Dom AntonioVuka,prift. - S. Doktor Matteo l\larkuehi.- 6. Z. Kristo l\f:.Jsap, tregetar. - 7. L. Paal Reljatregetar.

Edhefie fjale; se shume fjale jane te tepera per te levduar fie pune C1levdohet miaft vetem duke u-rrefyer.

Urojme ce Ceveria Austriane, ci ka pare ghithmotin me sy te mirezghimin e kombit shcipetar e teghuhes shcipe, t' i ndeghoje deshirat e at-dhetareve te Borgo-Eritsos, te tsilet, si Shcipetare e si subjekte (fr. sujets)te L. T. Perandorit Frants- ]ozef, meritojne dy here kujdesin e micesine eCeverise. Urojme c' atdhetaret e Borgo-Eritsos te mbarojne ghithe deshi-rat e tyre per te mire te ghuhes shcipe, e, sigur ce duke foIur keshtu jemizeri i Shciperise tere, u dergojme te falat e Kombit.

FK BJ<:JKONITZA.

C') Ne fjaIl' duke ,hkuar: Ne fie pshat Ie Kallabres, fie ci shet m i n e ,t I' 0 eclhe I'0] en t a

shkrllan ne fie gazete ~e b.a'hkepllnetoret, e Albanies fluke. dine sheil', ~ jCp s! ,tregim IJa1etb a.s h k e - I' u ~ e tor e.p e l' an cl

°/a l' el p~rclorel! h.ere-h;,r,e ke.tu: -, K~ml, ndel:In t' u bejme

te nohur botes se 0alen"

perandoI'aI' » e ka here I maclhl Nelko Knstotonclhl I tsI1h dInte vete meshumc sheil' ~e ghlthe Sheiretaret e tjere bashke. Sa per tJalen

"bashke-pun'etor, ncloshta eshte me

mlI'~ te thoml n~ )'e,1t te 's~, : «Ata SI m?liclhcn, edhe punojne ba.shke ne fie gazete ». Ah armic,:tfmle ! nene eh erneI' ee n u-mpshehshl, nuke JU pe1een te shtohet e te begatohet ghuha !

Page 6: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

..0:-

68 ALBANIA F.

Kryecitja e Labe-

rise ne kohe teGh()~.!tekes. Dom Nnree Logoretzi.

1,Nde Starn boll kartra dergojneSe raeja po leftojne,Ce ne Berat e ne VloreU-mbush deti me pampore,Ne pasha me tre taboreMiserishtate i korre.

S' e dine me ke leftojne :Me Ghon-U~ke Kuehin thone !

J\1tESUAl\!me helm te math vdekjen e te

1.1 ndriteshmit e te dhemshurit atdhe-

tar Dom Nnre Logoretzit, prift i

krye-ipeshkevies Shkodres e auktor i i\e Ii-

brit shcip permi fe.

Vellait tij te pa-ngushellllar, Zotit Mat-

theo L>goretzit, ghithe bashkepuuetoret e

ALBA:-ilESi dergojne me zemre ngushellime

te ndzehta.Ghon Lek, 6 Hodo-Aliu,Mbe dorepalla eh'ju ngriu!Tafil-Buz mustaeeziuNga gryk' e Kuehit arriu.

More djemt' e Kuryeleshit (':,)Me palla leftoni sheshit !K lln-eJcshi gur i tl:ate!lIe palla leftojne grate!

ALBANIA

0 HalldllP ~haJlYare-;:herc,NJctezenehad~tgubcre

Te t' a ben si tjater here !...

Keshnellat e LllCh-

jettes ~~~~~~~~

. (P AGoI'm)

I~ POPCLLlT.

~7~

.

.

01':\.A Cheleste ishte t

.

uj u-Iargue kUlir

. . e liga hapi syyt e e paa : i dha veedit. e lI-r.nrec n' brii t' shtratit, por i\i t'

marrun kollit i zghuli zemberen; krah i ibaam

drug u-rdzue e kryet raa prep mbi nen-

kryes.

Tuj e prek me i\i ambeltsim t' paa-mas

Virghinesha Cheleste i choj kryet, tui i avrit

te buza i\i pik lang t' dzeet me i zbut kollin.

- Faleminneers - tha Valentina me i1i(';') K u rye 1e s h i thone Laberise se posht-me.

Page 7: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

F. ALBANIA 69

zaa t' keputun. E, tuj kap Virghineshen per

il i manget, e r:grehi prej veedit

- As, motra ime, mjeku m' kaa ghet sotme t' vertet maa mir? Mos me ken ky koll i

shkret ci ghith po m' griin, do t' nniheshe

shum e foort. Kester jan Keshnellat; kishte

me m' k' anne t' ulem n' Kish, t' shaf mesh

e t' kenacem me kern (incenso, thus) e mekangeza !...

/ Cinnroj me ghak te bllza si t' i ish marr

shcim fr) ma, por mas ili grimet her, saado

ci Virghinesha, tuj i bertit si am, i thote mepraa, ja nisi prep:

- Do t' ishe shum e lume t' mirrshe edhe

Luchjetten n' Kish; oh! me edit ti, motra

ime, se saa fort gezohej tuj kecyr Krishtin-

femii ne grazhd nermiet t' Kaut e t'1rushkut,atje n' Kishen S. Mrii t' Battiil0llit (Bati-

gnolles) ku un e i ati e choshim; tllj paa tre-Mbretrat mannej nniite ili gaz t' paa-refye-

shem.

- Po, po, nan- i muar fjalen n'goj tuj

than Lllchjettaci kish nn~ghue fjalt e mrame.

- l\Ielkjorri, Gaspri, eBaldassarri. I ilof t'

tre,' por dlla m,la fort Baldassarrin; asht aj, a

t' bje n'menn? ci vjet Keshnellash m'vurimbi voter kukllen t' ime maa l' bukrcn. -l~, Virghineshes ci bate buzen n' gaz:

- Oh! mos cesh,asht vertet; vet tata m' kaa

than. Mas Iii grimet her ci nuk flitetC:

- Thuajm,Nan - tha - a kaa per t' kethye

su:nte Baldassarri? Por ktu nuk kaa voter

siku.r tek na: ku kam t'i vee keputst?- Prej t'gezlIushmevet mendime ci n' trlIU t' saaj

cbupezet nallte fjala «Kesbnella», vajzllkia

harrotC t' haan.

I~ smunta isbte gaadi t' pergheghte, por

ni gulf ghakut i mushi gojen, e kac i muarfrymen saa mmylli syyt si t' kish ken tujmbaruar.

- Bija ime, bija ime! - tba si ni nan tujju dridh zani motra Cheleste, kuur Valentina,

nnrck prej ujit t' dzeet, chili sJYt - po shM

mir ci une kam arsye t' lutem mos me fo1.

Ni t' ceshun, t' ceshunit e lodhun t' at) re

ci jan tuj dhan shpiirt e nuk e nofin rezikun

e vet, u-suall ner buz t' kaltra t' Valentins;

me zaa maa t' keputun, ci beri me u-zbeeVirghineshen, tha :

- Ah ! Jam maa mir... maa mir... m,ta

mir rNester, Luchjetta, do t' shkojm n'

Kisb atje posht ku rrishim na, te Sh. Mrii eBattiii.ollit... Do t' shihsh mikun tann Bal-

dassarin, Mushkun, Kaan, Krishtin e votser,

e, si tjera her, do t' kennojm...

Goja e hapt nuk u-mmyll maa, ziart esyyvet u-shua, birat e hunns lujtne e, perchudii i ngriimun e i paceshem, t' kecyrunite saaj nuk u-largue maa prej Krycit, ci ishvjerr n' muur.

Motra Cheleste e ilifte cetesiin e ketyredekve; veshi saaj, msue prej dhet vjetsh cirrite n' Shronetore, eJishte nniJe te dalunite shpiirtit. U-ruajt mos me kjaa, beri kryc etuj u-sjell kah Luchjetta :

~

\.

Page 8: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

7° ALBANIA F.

- Praaj, e vogelzJ. ime - tha - jot am

fMen.

Si tha keshtu muar n' gryk chupzen e suall

jasht; por kuur kje n' kamer t' Virghineshes

Vajzukja nisi me kjaa.

- Nan, ku a nar.a ?.. Due nanen! -'thirte tuj dnes.

- H.ri urt, Luchjetta, jot am vajti n' Cellper me t' marr dhuntiit e Keshnellavet.

\

Sikur femija ci nmon me 'i her mennim,

e vogelza rrahi shpak, u-pacue e £let r.er te-

sha t' bardha e t' eershme t' shtratethit rii...

-,'

Bora bite flok ho:l e e dendur e rapet

(turc. chinart) e aborrit gLmoshin prej ii.i

eret t' leet e djegts.IAkunnun prej t' marn;nitfrym t' kadaalshem e t' but t' \'ashez, motra

CI-:eleste shiUe £mnra t' kecija. Ku me i

marr lojnat ci Luchjetta do t' lypte saa t'

zghohej? Paa tjeter duhej me kecyr me e

harrue t' varferzen e mjer. Ish teper yon per

me cit kenn jasht Sbroi'ietores, clyyrt ishinmmyll: n' tjeter £m s' kishM as l1i dyysh; me

ghith ket, saaelo c;. e elite mir se ch' ka kish

n' ark t' va, e perziite me shpres t' IEmrekulliis, ,i m,k i len kurr shpiirtrat e

clhimeshem.

Heri lutej S Sh Nannue,her SMjtes Monika,

por nuk ghii te faregh:3.a.N' ket, oretJkaloshin;

beri t' sjellunin e vet neper kal11cra, :kuur n'

.at cetesii t' thell raa kumbora per kishe.

Me Iii t' etsun, t' vuum m' Iii fare maset,vargu i ghat i Virghineshavet u-nis kah Kisha

e vogel, 1110traCteltste, ner vale ghittIii maa

t' l11edhaa i zuri.

*

.>"Kish~za e kuvennit ishte elhan flak; s hall-

clan a t m bulonin me shkelclzime t' ty re celett

e clritesorevet; n' l1i ant' vennit kangetarvetIii grazhcl i vogel jipte hije t' bukur, mrekulliidurimi, punuar n' t' pershpiirtshmen shpii t'

varfervet.

N'i Krisht i votser, jo maa i math se ili

:.::rusht, rrite shtrii mbi kasht, e mbi misht e

110m t' tijin mushka e kau peshtetnin bt;zt etyre k art u chi: Sh. ]ozefi e Zoja siill-

shin n' gaT. syyt celci, e, 11' l1i t' ndel1un t'mallnucsl~em, tre l\Ibretrat,' arclhur nga Lin-clja, i jipnin Zotit t' ber foshl1e kemin, arin

e myrre:1.

Mesl~a filloj. Perpara lterit t' zclritur zerat

e embel e t' clliir t' Virghineshavet u-Iiitsh:npcr(sjellur prej t'raamevet t' rancla t' mt:zi-

kes.

Motra Cheleste me vivel n' Gor nuk ken-

note. 5:aaclo ci munno\1eJ t' mirrte mbrapa memenni1l1 t' pershpiirtshem t' zhclreclhunit e

fu n tsioni t, kujtimi i saj fluturonte te

kamera e t' smuntes nga ethet.

ShihM fetyren e zbeet t' Valentins H.igaucl

tuj vclek me kang t' KeshneI1avet n' buz; e

Luehjetten ci e pertsillte me gazin e 'saj t'.

Page 9: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

F. 71ALBANIA

kandeshem: kishte paa-daa ndermenn prem-

timin ci i kish baa vaJZukes ~' t' vetmen ka-

meren 6 'saaj, Edh6 11iher, si me e mbajt at{(al?5i me 6 ghet 11iloj perpara s6 Luchj6tta

t' zghoMj?

:'lIe 11iher ju-duk se Baldassarri, mbretimaa: i dash tun nga Luchjetta, t' priirte nkahajo syyt e m~dhaj, e goja e tij t' u-chilte me i

than:

- Kerkon lerk ch'];a kee ac afer: m' cho

h:k miknesheza e jote, kishte me m' k' anne

shum t' a shof! --

r,[otra'Cheleste ketsej prej gezimit,

- O'h n' t' ish e vertet! - mennoj tuj ke-

cyr Baldassarrin.

Porme'i her ky kujtimju-cluk si mekat vdek-

Ln (mortaar) e ajo beri kryc per me e lar-gue.

Me ghith kte Baldassarri maa e maa fortkecyrte Motren Cheleste.

- PSt nuk m' do? - thote - shih, kam

i'd clzhok t' aart; pekti i jim a shtrue me hyj,e kurorae jime ashteflakt: n 'ket koh Luchjetta,

n' shtrat t' vet varferzet, sheh n' al1l~er mua.

- Ashtzerii shejtanitki!- mennoj motra

CheJeste. ~!2. per me largue t' mallkuamin,pt6j lochkes z'eJnberesj beri Krishtit votser

11ilutje t' dzeet shum: por djalthi i hyjnua-

shem, tuj largue me dor t' vogel buzt e mush-

kut e t' kaut:

- Baldassarri kaa lic (arsye) - tha, tUJ 1

perghaa Luchjettes tuj cesh.

- Po, po, ai. mbret i mir e kaa drect - thaZoja ci muar fetyren e Valentins,

- I~ kee kac udob me e marr, motm

Cheleste!- ja priti Sh' ]ozefi.

Ghith kap ncler keta zera t' msheht, Virghi-

nesha nuk kish gheghur fjalt « Ite mis~aest,,; kaa 11ikaa 11ishocet e saja kishin Ian

vennet e v~ta: ajo i la t' shkoshin; priti cler ci

Virghinesha kish-sherbetore (sagrestana) t'

kish ilk maa t' mbrambin ciri, mannej, clrej-tuar me chape si t' 11ivjedhtsit kah grazhdi,ml;ar Balclassarin, e meshehi n' 11en mang

t' pektit, e dual ghith tuj a-dridhe. Si merrii-ti n' kamerz t' vet, vuri fetyren n' funt t'

shtratit, ku munc! t' shifej rnir, e u-ul aty per

krah tuj prit t' zghuemin e vajzes.

Ni agim (natje) i permaallshem, tuj zdri

boren mbi tjegulla, derptote neper celce, kuur

Luchjetta chili syyt ; kerkoj me t' kecyrun t'

amen e vet, por me 'i her clha 11ibrim gzimittuj paa Baldassarrin, ci i bate buzen n' gaz,

peshtjeJl n' dzhok 1'vet arjt, me kraht shtrii

r.ga aJo.

- Oh! nan, ohl nan, -- bcr:iti tue rrah

shplak me duart e voltsa. Virghinesha u-

afma, e, tuj j lmuar fJokt e zez rota-rota e

me ghisht n' buz, i tha:

- Pnlaj! 6 dashurza ime: t' ghitl:J jan tue

IJ6t.

At her, tuj ul zerin, Luchjetta 'p'yeti :

- Thuajm, motra ime, m' a pruri na-

na prej Ce.llit kete?

- Po, Luchjetta, nana.

Page 10: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

72 ALBANIA F.

- E tani ku a? ... thuajm, doja t' a pu-'thi per be z d i i ci muar.

-, Maa von, chuperza emir; 20tyn e kaa

ghet kac t' urt e t' hiishme, ci do me e nnal

per rak koh n' Parriz.

- E une kuur do t' munt shkoj me e paa?

- Ehpejt, n' kjosh ci kee per t' ken emir

e kee per t' fjet prep tliJ prit t' ts\ilen C,)

(colazione ).

- At her po fleej praa edhe i1i brim.

POl' maa par se me myll syyt, sunIl kahVirghinesha Cheltste ninzat e z(za (Ie l~erepupiIle) plot me i1i t' hiishme mjtl sii f 0 s h -

iljet?

, - Daba kaa shkue 11'Amerik,' nana n'

CecIl, porti, motra ime, thuajn1, ti a do t'

riish me mue del' ci ata t' kthehen?

- Oh! po, maallthi i jim i dashur - per-

gheghi Virghinesha ChCleste tuj ju-b,la se

po i pelset ;.,e:11bera.

E,me doren e Virghineshes fort shterngue

11' dol' te vogel t' vet, e me krah t' rmakt citcafes Dalclassarrit, me buz t' mmylhma pergbysash, Luchjett::l l1uk vanoj 1:.1e ctsh me

enghujt.

(Funt. ) JAKE' EHKODRA

C,) T' tsile i thomi na n' Shkoc!er iii kohes paramie,ditet kuur, sic!omos puntort e l"ushm'eL ulenme hanger: mc atc praa e kethha tjalen italishtco I az ion e.

GEG POSTRIPPA.

mIsA lighirues na shkruejn e nal!iJ pvesin pse nuk nc1ighohet ma

« zani i hieshm i zogut Shcy-penis, i vjershetorit kombetar, GegPostrippes.» Bilbili nuk i ka mmarllkanget e hieshma, por ashte lodhunpake prej punesh e kujdesesh te tje-ra, e prape kemi me e nderue e mee gezue te perkoheshmen me vjer-shat e tija.Tui prit, po shtypim ketuper se dyti iii vjershe te Geg Postrip-pes, te dalun me 1897 te ALBANIA.ALBANIAe vitit 1897 asht e pernd2.-mun e tan', nuke ghindet ma, e kiovjershe 2.C'e bukur nuk asht e iioftunprej lighiruesve te riii. T. S.

\.

VORRI I SKANDER BE::: UT

1';' kish t' Shen-Kollit n' Lesh.

Pius est patr:;e fada rcferre labor. C')OVlDH:S.

Ktu Skander Begun, ktu e kan V01TU~,

'1" parin c Jul"tan'et, zotin e Shcipnis,

Ktu c kan VOITUAt ci pat shitue

N' iiizet-e-cly Jufta ushterit e Turcn;s.

Ktu asht \'orri i Tij, e S£ mot la'bluc --'Prep -nuk i asht sosun fama e trimnis ;Se as iii hcr bota s' munc!Ct me i harrue

T' Skancler Beg Shciptarit treghiet e llshtris:

-~

C') Eshte pun' e mire me kujtue te ngharat eatclbSut (N, c l{.)

Page 11: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

F ALBANIA 73

Kur nuk ydes burri, se atij e nnritunI cinron fama, e me nner emnohetCer sa hyt, hana e dielli kan me shnnritun.

Artht pra iii dit, e me shkrolla t' arit,

Sipri kti ycrrit t' nnerum te shkrohet :

« Kyasht yorri it' madhit SkandCr Beg Shciptarit»

Cn':G POSTRIPPA.

r\' L6sh (Shcipni) me 12 illars 1896.

J'ii~~

MEN DIME TE VOGELA.,.,.

TE HaLLA PER PROPAGAi\DE.

P.

'ER~AR,

.

I:\lIi\.e propagandes shcip.e

&.0) e pengoJne dy ghera : Se pan,. ceveria anadoliake, ci ze li-

brat shcip, s' Ie te hapen a i mbyllshkollatkombetare, e futzihjen,armi-cesine edhe perghakesimin ner mjette Shcipetareve; se dyti, mangu i tehollave. Beson se duke u-hapur nenga ne, shkollat shcipe do te mba-hen, se edhe liria do tc veje duke u-shtuar, e atdhetaret nuke do te kenefrike te ndihin sheshit. Po ghithepuna eshte te perpicemi te gatitimmendjet e Shcipetareve ce te kerkoj-ne e te marin ate liri te nevojsheme.

Per kete te perpjekur, duhen te ho-lla : te holla per te shtypur libra teshuma, te holla per te mbajtur ata

ci shkruajne mire ghuhen ce te moskerkojne tjater pune vech lulczimin

e ghuhes, te holla per te perndareshkrimet e shtypura; e, ne mundet,edhe tsa te holla per te shpetuarndonc atdhetar te mjere ci s' ka ha-

pur miaft syte e ka rene ne dore t'armikut Keto te holla te shkreta,per te tsilat ndodhet ne rezik (Thitheb

kombi yne, nuke do te ghenden nerte pasurte.Ne pervojtie miaft eghaterrefeu mjerisht se Shcipetari ci ka s'. ,

'?".,

Jep ,: pse. n1Unt ce kane fnke se mosvene ilclihrnat e tyre humbur; a muntce Shci petari esht i mire per se jash-temi, e karakteri kombetar t' i jeteme te vertet i poshter, i vogel e une-tar (egols te). Si do ce ne cofte, tsandihma te forta nuk u-mblethkerkan ,

e cenka me lehte te mblidhen shumendihma te vogela. Ne atdhetar' ~~IJ'

ndzehte na thosh tani,shpejt : « Nu-ke khni nevoje per florin, kc~mi ne-voje per dhjeteshe » : Fjale e theU",

.

,} e vertete! Kush s' jep dot ne lir~,Ie te jape ne meghitke; kush s' jep

dot ne meghitke, ne grosb; e kushas ne grosh, ne dhjetesh. Dhjeteshi

Page 12: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

74 ALBANIA F.

edhe iira e verdhe fie vlere e fienderim kane per ate ci i jep meghithe zemre pas fucise tij. Te be-hen, kudo, me nga dale e me. pu-shim, shoceri te urta; te mblidhendhjeteshe me mijera, e te vihen nepune. Ahere, propaganda kombeta-re do te mare ne pake kohe fie fortsete chuditeshme.

P AALI.

~

Deshiir !

'1" mujshe sot n' kCt dite t' bukur, ghith lulzllc

'1" Iii ;wgu me VllUmbrapa iii paar netl',]~, nut Jrim me 'to n' Shl')'pl'nii me ~hkue,

J~' mbrenna t' bukures ~hkodl'r ~ot m' u-ghete,l\Jeighinii, 'dhe me mil' m' u-petTafue,

K' n' at shpiin t' ime Iii grim here me mbe\cJ~she me dhane ghith l'h' kam, t' imen t' riinii

'1" mujshe me fJutttrue sot n' Shl'ypenii 1....

JAK!~ SHKODRA.

TeS Dheu i huaj 20 Prii1l 19°1

).t:-

080 KUKA NE MAL TE ZI.

PRALLE E VERTETE!

iJ,I e r~ (haber) ci,ka :ne u l~elcy~

~l ghlth atyneve Cl cahen se.A 1 ban i a nuke shtyp miaft

artikulla permi te ndodhunat eShcy-pniis : I nclriteshmi atdhetar ci citine clrite Jeten e Kara Mahmu-d i t ka me fillue me shkrue ce menumer t' aferm e tutje prallen e ver-tete t' Oso Kukes, luftimet e forta,trimnit e bukura e vdCkjen e chudi-teshm te tija. Historia e Oso Kukesdo te dale ketu per te paren here, e,tui e lighirue, kini me pa se shkrue-si i ndriteshm meriton me te vertett' i falemi nners per kete shkrim teri e te hieshm.

ALBA:\IA.

~~~.Mallekim.

0 ghuhe, l'ije derguar prej enghdiCi s' ke ne tere bote shembe1l,Sa eenk' e bukur, dh' e bekuar :Kush s' te do, e6ft' i mal1ekuar !

Page 13: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

-" "F ALBANIA 75

Ce mije \"jet ne mos u-shojte,r he jeten e eresires n' e rojte,Por sot je shhuar dhe kenduar,Kush s' te do, eoft' i mallekuar!

Pse ndzini ditet me Greeishten,Me Turehen elheArahishten?l\Iesoni Sheipen te ndrituar,Ne mos, eMshi te mallekuar!

Pere Zon math' e te yertete,Ne jini atelhetare te nelzete,Shkruani,flisni Sheipen te eeruar,No mos, eOfshi te mellekuar!

AL. ST. DR.

Eul,uresht me 4 te I\Iait IgOI

~~~

)L \., ~,

.(;)k\'J'J~' , ",-,..L. 0\"~' );"';.JJ.~- V:-1

."""\~# yo.!.>}' (:)~)' <...5";;.,.. J.,,!~ 0f\;-~

d.S:..;;j' ; \'..:;,;\ <...5"-w \;"""'r'

d j+:.~ I",,

.J.a-- ".r'I:O , j-;;'~ \ LL' *)~ ~ II

J'~') \;;.~ ,$' <...5'\p.~ \:;_)0 ) 1<$ (:)~, \

~!)\.,-" """~~~II \'\;;1\ ).J;~I... J,:$')~

d>. .4),\ <...5;;.:+J1>, ..,ili~) ,,$'..;.,.oJ,'f' ~.JJ-?\

, v:-+l,.~~' .<...5A?.l:)JI ~ .l;~ ,.,..a..,(:) I.!\.0.I.~~..\.S:'::.J' ,-/)~..!\ ,. j """ j'. i:. ) \;;,;.s:~

-",~, <.SI.,,!.f L.\ eJ}.J /\;;i J,~...,JII

r-'"- ~J.l;.i~ (:)~ <.SI.~ )L:"L. &1.!\ ~-

&.:.f)Ib d.~.JJr \; )\0 }>;:.", ,)), <...5$' ~..I.:-.o

t.:).l;" ~:.;;; dj+> ';1 I~) "",,1<,Is::... (:)~,' &1:.-

*)..w: ::!.';Ib \~

KUVENT

*'Ne udhetim nde Shciperi

Veta A. e M.

A. l\Iir' s'ardhe, 0 zoii' e uruar.l\L I\IL" se te gheta, te paeha f;ewar.

A. .Nga na yjen keshtu e ku na ke oene?l\!. Viii nga Sheiperia, prej atij yendit t' ene.A. As me trego, te lutem, tsa y"nM ee ke rare

Edhe tsa pune nel' ata ee kane ghare.Kam eene eelhe une ndeper ghithe Sheiperine,Po elua te di, eysh eshte tanine.

1\I. Me gas te math te kam per te tt eguar,Per ghith' ato ee ke per te kerkuar.l\lundim kam heeur dyke udhetuar,Se te paka udhe eenkane ndertuar.Fola shume mhe eh' do yent ee yajta,As ghe nga eh' diiia nder yetehe s' e mhajta.li thashe te perkuicIesen, udhet t' i ndertojne,Se pa ndertuar' udhel s' munt Ie tregetojne.

A. A munt te me thuash ghe per punet e Gegerise,Cysh rojn' ata alje nd' ate yent te Sheiperise.

. 1\I. Skamje e rn';elhe Ie ghithe i mundon,Se ane mh' ane eresire i mbulon.

Dhene s' dine mire eysh t' a punojne,Andaj nele punet nuk rerrarojne.

A. A yajte nde Shkodre e tej nele Prishtine,

Ch' rune bejn' atje, ~i e ghete iierezine?l\I. Vent s' kam lcne nde tere Gegerine,

Po tsa me mire e pashe Toskerine.Hariya lart nele kufiret te Serhise,

Te :\Ialit-Zi eelhe te Austrise.Pashe iieres trima me bese,Po nde pt:n~ diturie s' paskeshine pjese,

A. .Cysh s' ghete iieres me ment e te diturNde ter' ate yent ee paske baritur ?Neres me zemre dhe lrima te forteDieh dote dine, mendja me thote.

,

Page 14: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

76 F.ALBANIA

1\1. S' thashe ses' dinee s'jane te zghuar,Po fucit' c mendjes s' i kane punuar,As fie vent s' pas he nde tere Gegerine

Shcipjen t' a msojne, t' a nderojne Shciperine.

Vetem nde Shkodre shkolla te mira kane,

Po as ato per atdhene s' jane.. . (';,)

A. A vajte nde !\!irelite, nde vendin' e liruar,Si e ghete valle, a eshte pak i shtruar?

1\1. Atje nele Orosh prifti i pareIshte Abati me mendje te perndare,Fola e fola me ate fie diteSe Shciperia ro na can per dritc.Pashe se kishte shume mall per kombin,

. . (';";')

A. Po ku ke pare ghctke fieres me te sghuar,Ce miresin' e kombit jane duke kerkuar.

M. Ne res te ~ghuar dhe burra me mentJane te shume, gheta nele ch' elo vent.!\Ibe ch' elo vent ce vajta per shkolle me folne,l~dhe me mall shume ghuhen' e tyre kcrkojne.Po kete me thane: S' elalem elot perpara,

Se nele vent t' one ka shume te nghara.Armicle t' ane jane an' e mb'ane,Neve te na pengojne, kete pune kane.

A. Po as me thuaj, ch' pe nele Toskeri,

A nuk' t' u-duk m' i mire ky vent nele Shciperi?M. Sa me ka pelcyer' ajo Arberia,

Ghithe l\lyzeceja eelhe Chame;-ia!Eshte vent pellor edhe i bckuar,Zoti Perenelia na e ka uruar.Pashe elhe Tomore, ate mal' e larle,]\[aj' e tij me dbore sbarthte posi karlc'.

Nele ate mal te bukur ronle vele Zoli,Si me kane thene plect e nii ce moti.Pashe nde Berat, si edhe nele Vlore,

(,;,) Poste ~ vogel. Kelu .kaperelzeva ely,vjershace s' i mar dot per bare t' 1 shlyp. I lutem auk-.torit te me fale fajin. T. S. B.

(':":') P. ~ v. Kelu tri vjersha kapcrelzeva.T.S.B.

Disa atdhetare ndritnin si shefitore.

Vajche nde Permet ndeper 1\!allakastre,Hariva shendo:he gher ne Ghinokastre.Pashe dhe aty fieres te shenuar,Burra kombetare, fort te ndrituar.Vajche dhe ghetke, po t'gh}tha s'munt t' i them,

Per keto pune duhet kohen t' i a kem.A. Vech per dy venele elua te pyes,

Pastaj Ie t' a leme per neser nele menghes.

A vajte nde Kolofie, eh' pune pe atje ?Te paka me thuaj, se s' paskerke nge.

1\1. Fort i gezuar elolla nga Kolofia,Ajo elo t' i nelerofie tere venelet t' 011a.

Tere Kolonaret, ghithe an' e mh' ane,Per te msuar shcipen shume mall na kane.Nde Koshtivisht dhe Treske shcipe shkolla

(na kanePese ghithe ghithe nele Kolone na jane.Eshte fi~ e mire tej nde Selenitse,[\:a edhe ne tjater brenela nele V oditse.

Shkolla ce eshte nele LuarasVete shume mbare, s' duhete te flas.

A. Cysh e ghete Korchen c' esht e deghuar,

Dhe nele ghithe botet kac' e leveluar?Cytet i bukur eshte, te ghithe kane thene,

Dhe ndC! te math nga heraasaj i kane elhene.M. Keto fiale ce me thua me veshe i eleghova,

Po kur m' a pane syte meneljen e nelryshova.

Verlet, si thua, eshte fort cytet i bukur,l~elhe hije te maelhe ka jashte nde te elukur.Ka shtepi te mira, eshte zbukuruar,Nerezia jane shum~ te t'holluar.Eshte tsa m' e pasur nga venele te ljere,

Po pak pasje le mos kishte, do t' ish shum' e mje-(re.

A. S' t' ikupetofi fjalet ti ce po m' i thua,Fole tsa me kthjellel, te mar vesh mire dua.Nele Korche une shoh shkolla tsa m~ shume

Eghetk' e ghetke jane elerghure nde ghlllnc.1\1. Ghith' ato te mira i deghova eelhe une,

Po fjalet vent nuk zenkan, u-elashka eelhe pune.Neres te msuar elhe shume te ditur,Po ch' elobi,kur jane me shpirt te pandritur?

I

Page 15: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

F. 77/

ALBANIA

Carta dhe te zena nga do \"ete deghon,Keto u' a ka enda, keto ghithe kush kerkon,

\. Me duket se fie ane ,'etem yeshtron.Andaj dhe drejte mire dot s' ghy kon.

Nd~ eofshin tsa fieres te lie, Ie te themi,

S'munt te vertetojme se te ghithe keshtui kemi.Punet bere nde Korehejane te mbedha,Edhe ajo fjale vendin nuk e ka.

1\1. Dale pak' e mos u-ndzito,Kam shu:ne fjale, urdhero e me degho.Pas he dhe une burra shume te-ndritur,TriOla me zembra, edhe tsa te-ditur;Te eertkeshin' ata burra e' i di une,E t' i kishin nde dore ghith keto pune,E teper eshte te them se yendi do t'lulezonte,Ndeper tere Shciperit drite do t'leshonte.

A. Po nU,kejan' te-paka ato ee kane bere,Tsa nga ata e dhane pasjen e-tere.

M. Ata e' i kane dhene per Shciperin' e-ghoreTriOla kane cene,po kush i ka nde dore?

Ghith' parat' i dhane,kombin per te ndritur,Po dualle te tjere te zote per te prishur.Kohene ce kane, si edhe fucine,Po te kishin ndihmes yete Perendine,Te mendonin ghithe, jo per yetehene,Mire t' a yeshtronin te mjerin atdheneGhithe kush me dashurize te punonte,E mira an' e mbane do te mbreteronte.

A. Ka te vertete nde ghithe keto fjale,Fola dhe une, po me kishine si hale C')Ndeventce te peryishen,per kombin te punojneAta po perpicen miresine t' a debojne.Rendin posht' e lart, per te deftyer trimeri,Pa \"Cne '1'6 as pak ch' eshte drejteri.Meria e tyre mencljen' u ereson,Dhe prishjen e te vellajt ghithe kt,sh kerkon.Kure s' 6 menduan, as e kupetuan,S6 fajn ay c' e ben dit' e nate Yuan.

----(,,) H a lei thone ghembit yogel, eclhe me

teper ghembit peshkut.,

P~ Zoti Perendia mencljen u ndritofte,

Zemra te barclha u dhente, e keshtu igezofte,Arthte dita dhe per ne ce jemi te mjere,Shpejt te lulezojme si kombe te tjere.

NE ATDHETAR.

~~~

Kujtime te Shcypnies Siperme +(Souvenirs de la Haute-Albanie)

ASHTU esht emeni i fii librit 332 facesh te

.mdha te tsilin e botoj tash von ne Paris

" Zoti A. Degmnd, ish-kortsulla i Frantses,ne Shkodre, sot kortsulle ne Filibe.

I nclershmi auktor ka vue 're fii gha t' chudi-teshme :

Face 47 thote : « Shcyptaret, burra e gra, fleneme breke »,

Po mos zeme te ceshim. M6 ghithe tsa fjaleci, tej e ketl~j, neye Shcyptareve na cluken tepa-neyojshema, libri i Z. Degrand eshte plot meshenime te mira e meriton te kenclohet me kuj-des. Eshte i clclam me XX kaptina : Permi his-torie ~e Sbcypniis. Nga Shkoclra n' Ulein. Shkc-dra. Shpit' c Shcyptareye. Zakon6t e Shkoclers.Pazari i Shkoclers. Keshtjella tkalaja) e Shkoclers. '!{rethet e Shkoclers. N!;a Shkoclra n' Orosh.

Oroshi. Mirditasit,"zakonet e malcvc.Leshi; i)u-I

resi. Tirana. Toptanet, temeli i Tiranes. Kruja,Begtashite. Shlaku-Komani. Feja. ~Besimet ckotma eclhe prallet. Fundi.

.Te kaptina « Nga Shkodra n' Orosh », flet

bukur per men)Ten ce Shcyptaret presin te huejte laydon shume priftin e Mneles Dom Domeni-

Page 16: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

78 F.ALBANIA

\J

kon (face 122), si edhe priftin e Shen-GherghitDom Antonin, tani te vclekun (f. 127).

Te kaptina ~ Oroshi », ky perfytyrim i te ndri-teshmit Abbatit Mirdites :

« Imzoti asht ili burr jo shum i ghat, ne fortsete jetes, il' a kater-dhet vjetsh ; fytyra asht cholle, ka mbajt menn)Tet c hieshma te prelatevc

romake prane te tsillevc ka rrnue shume kohe.Asht Mirdita" fiet italisht, inglisht e sa do mosfrenghisht. Ncne ili dukje (apparence) te bute ete permbledhun, mpshehet te ai ili vullnet i rral-Ie, e ka shpesh provue, e edhe sot, kur rrefejnendoili ari ne rrethet, cofte ne mjet te dimnit, evesh shpejt petkun e maleson-e, mer ili dyfek ehidhet neper bore bashke me disa l\Iirditas, mra-pa egersiret. J{rnon i vetem si priftnit e tija, se

nuke ka nnoili te fese me vedi; kleri kombetar.isht ac i paket sa nu"ke kane mujt me i dda nnoiliprift per nnihmes. Deri me sot, per atdhesi, de-shi me mos pas ne ~Iirdite tjater priften pervechpriftenve shcyptare. ,,(F. 135).

Te kaptina « besime te kotme e pralle », thote

e Shcyptaret, te ch' do fese ce ne cofshin, besoj-ne s y n i n e Ii g, d l' a n go j t e, maghista.et,e te tj era.

'0

Sikur me pas cindrue ne face 297,libri i Zotit

Degrand kish me kene shum i mire. Po mjerisht,

ne te 12 facet e fundit, auk tori, nene titllin«Fund», kerkoj me ghikue vleren e kombit shcyp-

tar, e aty u-rrejt teper.

. E, pik se pari, ili wtni ci nnej ne Shkoclre

vetem e due! disa here ne rrethet, si munnet memarc vesht karakterin e perghitheshm te kombitshcyptar? Zoti Degrand thote se Shcyptaret as me

u-bashkue e m' u-lidhe ne bese per f\i mennimkombetar jane te zoten, as me fIare vesht se shkaashte kombesia; nuke kane ghuhe te.lerume, eduket se kot mundohen, thote prape, disa Shcyp-tare ci ndodhen n' Europe.

Duket sheshit se Zoti Degrand, jo vetem nuke.

ka vajte n' Elbasan, ne Korche a ne Toskeni, por

as ka mare ili gazete shcype ne clore. Toka e mireilifet kur hedh faren; kudo c' u-mmuell mendimii ri, dha fryt te chuditeshm; ne pese vjet pakepune nuk u-ba, e koha per t' ardh ka me rrefyese Shcyptaret jane te zoten m' u-bahkue, m' u-

e lidhe ne bese me madhnue kombin c vet.

F. B. K.~

)t:-)t:-)t:-

of Souvenirs de la Haute-Albanie.

W: ~ EL est Ie titre d'un livre que Monsieur

;;) A. Degrand, ancien consul de Fran-

. ce a Scuta:i d 'Albanie, vientdepublier

a Paris, chez l'editeur \Velter (4, rue Ber-

nard Palissy). C'est un superbe volume in-8

de 333 pages, illustre de 81 gravures, et im-

prime avec so in sur du papier tres-beau. Le'. prix est de 10 francs.

Monsieur Degrand a habite six ans a Scu-

tari, et ses fonctions peu fatigantes de'Con-

suI de France lui ont laisse tout Ie loisir do;:visiter les environs de Scutari, et meme de

pousser Ie courage jusqu' a parcourir les

lointaines montagnes. Ces excursions rapi-

des, ou tel paysage interessant, tel costumepittoresqne, telle plys:onomie curieuse ou

amusante ont ete fixes par la photograph:e,

nous valent aujourd'hui un livre leger, de

lecture facile, attach ante et instructive. C'

est a coup sur Ie meilleur ouvrage de langue

Page 17: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

F. ALBANIA 79

fran\aise sur cette partie de I' Albanie.

Sans doute, il ne semble pas que Mon-

sieur Degrand ait profiM de ces loisirs dontje parlais tout it I' heure pour etudier Ie pays,

essayer de penetrer I' esprit d' un peuple,

de comprendre et de nous faire comprendre

I' ame albanaise. Je Guis heureux de lui ren-

c!re cette Justice, qu'on ne peut reprocher it

son livre ni d 'etre savant et ennuyeux, ni e-crit avec cette recherche pretencieuse des

ecrivains,ni seme de ces aper\us nouveaux et

personnels qui font reflechir et par conequent[atig-uent Ie lecteur. C' est un simple kalei-'

doscope,mais un kaleidoscope riche et assez

complet.

Aussi bien, l\Ionsieur Degrand n' a-t-il-

voulu que noter des souvenirs, et il serait

excessif de chercher autre chose dans son li-

vre.Les jolis passages, d' ailleurs, n' y font

pas defaut, tel cet episode touchant que nous

trouvons dans Ie chapitre sur les « moeurs etcoutumes de Scu tari ~ :

Les hasards d'une tournee cle chasse m' ayantamene dans Ie village musulman de Drivasto, jefus accueilli clans une maison cle paysans avec

cellc affabilite qu' cn est assure de rcncontrerpa;.t0ut en Albanie,ou ~out ce qu' on pcssede est

offert a I' hote cle passage. Le brave homme qui

m' avait re9u si bien vint quelque temps apresme trouver a Scutari, [-cur nee dire c,uc ,a knc-me et lui seraient hien fiers si.ie conscntais a cou-per les cheveux a leur petit p ;;on. Je fus heu-

reux de leur faire ce T'1~i~,Au jour fixe, jt: vis aITin'r au Con,ulat Ie pere

portant '.m plat rempli de miel dan~ Sd cire doree,derriere lui Ie frere remorquait un enorme belier,et la mere suivaitdans ses plus beaux habits enportant sur son clos Ie lourd berceau en bois dans Ie

\

J

quel dormait, wlidement lie, Ramazan, mon fu-

tur filleul; ilsavaient fait trois heures de route pourvenir,et m'apportaient leurs champctres presents.

L' enfant sorti cle son berceau me fut remis; lamere a genoux m'offrit sur un plateau des ciseauxanc lesquels je coupai trois petites touffes decheveux prises au milieu et de chaque cote de latete; et laissant avec les ciseaux mon cadeau dansIe plat,je remis ala pauvre n!ere bien fiere les troispetites meches soyeuses qui creaient dCsormaisun lien si fort entre nous. Puisse-je lui avoir por-te bonheur a ee baby musulrnan, si joli clans sonbereeau de bois travaille. Suivant I' usage, unrepas fut offert a mes nouveaux parents; ils par-

tirent avec les cadeaux de tous, et quand ils cles-cendent en ville ma maison est la leur.

Au commencement du chapitre X, je trou-

ve ce portrait remarquable de Mgr Prenn

Dochi, Abbe mitre de Miredite :1

~ronseigneur est un homme de taille peu ele-vee, clans la force clel'age, quarante ans em'iron,la physionomie est fine, il a consen'e les manie-res souples et distinguees des prelats romainsaupres desquels il a longtemps vecu. II est mir-dite, parle italien, anglais et un peu fran9a's.Sous une apparence calme et resignee, se cache

en lui une rare energie, il en a donne maintesprt:U\"es, et aujourcl'hui encore, quancl on signaledan: les environs la presence cl'un ours, il n'he-site pas en plein hiveI' a endosser Ie costume desmontagnarcls, a prendre une carabine pOUl" sclancer au milieu des neiges ~l\"ecquelques-uns cleses paroissiens,.a la poursuite clu faU\"e.

Le chapitre XVII, « Schlak-Koman; lesnecropoles mysterieuses », merite d'attirer

I'attention des archeologues. Monsieur De-grand est un chercheur et un erudit en cette

matiere speciale; I'on sait du reste que des

fouilles pratiquees par lui en Albanie ont

donne des resultats heureux, que Monsieur

Page 18: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

80 F.ALBANIA

Salomon Reinach a communiques naguere 11

I'Academie des Inscriptions et Belles Lettres.

De meme, Ie chapitre XIX,sur les «supersti-

tions et It~gendes », encore qu' un peu trop

bref, merite-t-il d' etre signale aux folk-Io-

ristes.

Neanmoins, Jvlonsieur Degrand ne s' est

pas contente d' ecrire des souvenirs; il a

voulu, quand meme, faire plus. Son dernier

chapitre a la pretention de porter un juge-

ment sur l' ame albanaise, sur ses qualites

et ses defauts, et surtout sur son avenir. « Lebruit qu' on mene d' un eveil du patriotisme

albanais, pense :Monsieur Degrand, est su-

perficiel, j' allais dire peu vrai ». Sous dou te

l\Ionsieur Degrand aura-t-il vi site toute I'

Albanie, il aura vu Elbassan, Kortcha, laKologne, c' est 11dire les endroits OU la pro-pagande nationale a ete faite et a pu porter

des fruits? Pas du tout. Monsieur Degrand n'

a vu que quelques pauvres montagnards, etScutari, une ville fanatique et farouche OU

jamais I' idee nationale n' a ete prechee.

Plus loin, Monsieur Degrand dira que jamai~

les Albanais n' arriveront 11s' entendre et 11

s' unir : or, Monsieur Degrand, encore unefois, ne connait que Scutari, - et commentpourrait-on juger d'un terrain avant d'yavoir

seme ?

Monsieur Degrand ne connait qu' nne par-

tie de I' Albanie,. et il juge de tout Ie peuple

albanais! II est vrai que « nous ne connais-sons Ie tout de rien», comme dit Blaise Pas-cal; et Monsieur Degrand est excusable de

ne pas connaitre toute I' Albanie. II est vrai

aussi qu' on pourrait modifier un peula phra-

se Cle Pascal, et dire que « parfois nous

ne connaissons rien du tout» En tout cas

Monsieur Degrand connait fort peu les Alba-

nms.

l\Iais il connait et fait connaitre l'Albanie.

Et tous ceux qui aiment les descriptions et

les voyages voudront avoir son livre dans

leur bibliotheque.

'f1{HA:>:K SPIROBE('.

If- ,',\ I (A ,

V-.~, :;I ~

, ~ \

\'~ r :")~\ ~

/-

~'j.

,

: ;:,

/J'\..It:, ~j

'fANt. /'..

Ec!itcl1r responsable : THRANK SPIROBEG, 23, r JC d' Albanic, Brl1xcllcs.Imprimerie de l' ALBANIA.

Page 19: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

HISTORIA It SHCYPNIIS.

M..

'NOLLNIITe ShcYP:1is, e ma tepel' te Skanc1el'begut, babait Kombit,

t;l kane me dale, ne funt te Gushtit, me i'ii libcl' 400 facesh te hieshm. e mi kal'te te bukur. Asht i shkrumun ne shcyp-gegnishte, e me

abetal' te ShJ:nic3 B3.shkimit Shkodres, ci.,lsht - pCI' ve'~h i'ii ndryshimi'i' a dy letrash - abe-t<lri i ALBANIES.Ka mckushtue I meghic1ic a2 IjorilUl. a 4 frcnga. Ulutemi ghith' atdhct3.l'ver:1c In Ch~H~nC:1shkrimeper J.:etc liccr ace te\;jUshcm pCI' tc tsilin

;'..uktori, ci disheron membct sot per SJt i pa-i'ioftun, ka punuc vjete evjcte.

ALBANIA.

+++++~+++~++++~"""' c-»--=v-c'~c'-»--=v-c.-»--=v-c-.~c- ~-c"~c'~-~'-»--=v-<~~

POSTE E VOGEL.Zotit Petre lovan, ne Kon,tanlse ; Te choya ga7clal ne Bukllreshl, 3°, Stracla Infanlerie. Po"la

m' i kthell me Ijalcn ":\l'l'lInOS':lll '0 Ne Ie r~'nle k\' nll111er ne clore, 111echo clrectimin tent; ndryshe-

s' kam se eh' hen, me ghithc n° cle:'~()\'c pajlimin. .- Z. Dr.lngui Shiptar: Gazetat po t' i chojme

°me regllllc. A i mer ~ - 2.2. AI. St. Dr. I,C Bukurc, ht, L. C. I1CTsetinc, N. M. Ill' Gra\'ozc

. G.]. ne Raguze ; I mllai'me Ie III llat, i a u clime per te mire. - Palok Hiles: Ka 8 mllaj ee Iekerkojme. Letrat a i 1110re ne Boo? Klljc e eh' hen? Chlldilem shumc si Pllshoye kcshlu.

Page 20: Me 31te Mait Igol Numer 5 Annee V AJU1BAmIA - … · SI!.KURS'ESHT I VOBEK POPULLI, KOMBESIA MBAHET t. TERE, I!FORTE I! E LIRE, ~~ VJERSHA. KENGA TE POPULLIT. GHUHESI. HIST011. TE

* J~ u-< ,.JI t'" u-<--~I ******* (;.1~~1 l.:Y"<J. ,1\ ******* ~..I\o. r,iiI\ ~ *

*~I d ,I, ,J JI ..,..J.J.\

*******~I JI ,,) ,J\

l.:Y",J J\ ~\*

- (;.1..1~~ ~..Ib\ -

--

~0i\;)'j-,~ \.~ ~j \~,..Il\;) ..I)~' d) J..~1.1 J\~:..I 611\ J.ij.,..:"J.J~" ~...\, (;.1..uU ,J.~, J."L. JfL.,., <.!!.>w:..

\"J,I y!:.J)1 b..lJ..:Wb0~1 , ),,).1.1~l , dJU\..)..o~l:.,. , ..;jb ...iliJ.,,'~ oJ.# J,..I 61)

)..1 6J f' ~j-,I); , .1.0/;'~..I;\;)

/J..;.J>ftdo~ .,0y}A. I..\;J.) r~~\ (;.1's:J ),1?}1. 0f'}' b..! , J.h~' \~..! 61.,;\.,yo.. (;.1''';~dU ..II\;)

- 1,1 ..!,,'1>Y'~..! J.,,;S;, j)f.~' y!:.J },,).;.,?U''''1

61,\.,yo.. 01r (;.1~!\ do";.! 1 J.>r-> ~'Ji d.rJU

.,0~~,' t~) "",~\:..\U'"

b}.yo.. 01;" (;.1)~~1 do.1>1 b,,).!1'""'-'fly. , k>J., 0! .1.1..1;\.;)\"""'l""'

(;.1\,..

"",'.J ~~. .,0j)/ ..., \;.,. 0.: ;"..,1- v-' - },I - "'" - 61411"..J}o.l C) ~ ~)j,\ - "'" - ~

0~ ,.,,5.)J.;i 00/.ili) 1 .",\;i ~.u ~

~ "".\i b..l';".1J.!1..~"..)~.. ";'\1 b..u... 61..".. 0I..I;\.;) b"U-s,;1 =\"~ }'..I .u-6J;b 1JI..I.l\;)\

: ),,).*gJ'" ~1.}1. b~).r" ,40 ~,)j,' o-J~ ),11.)..u,-!

Reaa.ction ae Z'.:J]Zoa.nia.,

52, Rue a'.:J]Zoa.nie,

Eru:x.eZZes CEeZgique)