6.Gaiaekosistema

EKOSISTEMAMUNDUAN

LURRALDE ASKO DAUDE ETA HORIETAKO BAKOITZEAN IZAKI JAKIN BATZUK:BIZIDUNAK (ANIMALIA,LANDARE,ONDDO ETA MIKROORGA

NISMOA) ETA BIZIGABEAK (LURRA,ARGIA,URA,MINERALAK...)

IZAKI BIZIDUNEN FUNTZIOAKIzaki bizidunen

honako hiru funtzio hauek betetzen dituzte:elikadura- edo nutrizio-funtzioa:bizidun guztiok behar ditugun mantenugaiak lortzen ditugu funtzio honen bidez

ZELULATIK ORGANISMORA

Bizidun zelulanitzetan ,zelula guztiak ez dira berdinak,eta,bete behar duten funtzioaren arabera,ehunetan elkartzen dira. Landareetan ere gauza bera gertatzen da.

Espezie bereko bizidunen arteko harremanak

Hainbat bizidunek espezie bereko kideekin taldean bizitzeko joera dute,ugaldu eta espeziaren biziraupena ziurtatzearren. Joera horri gregarismo deritzo.

Espezie desberdineko bizidunen arteko harremanak

Espezie desberdinetako kideen arteko harremanak elkarren arteko lehian oinarrituak dira askotan,eta ezpezie horierako bat kaltetua ateratzen da harreman horietatik

Elika-katea

Ekosistema bateko bizidunen artean sortzen diren harremanen artean garrantzitsuena elikadura-harremana da.

Elika katearen maila trafikoa

Ekoizleak elika-katearen oinarrizko mailetan daude. Lurreko ur eta gatz mineralez eta eguzkiarguzkiaren energiaz baliatzen dira bizitzeko.

Fotosintesia

Fotosintesia edo matenugaiak”argi-aren bidez eratzea”.Egunez,

eguzkiaren argiari esker,arnazketaz gainera,mantenugai organikoan,hau da,karbohidratoak,

lortzeko prozesua

Fotosintesia 2

egiten dute landareek ingurumenetik jasotako mantenugai ez organikoak eraldatuz;prozesu horri fotosintesia deritzo,edo argiaren bidez

Fotosintesia 3

Mantenugaiak eratzea lortzen du.

Landare loradunak

Landare loredunak dira planetan hedatuenak. Loreen bidez ugaltzen dira;loreek haziaksortzen dituzte,eta horiek,egoera egokietan,landare berri bilakatzen dira

Lorerik gabeko landareak

Goroldiak eta hepatikoak briofito izenaz dira ezagunak.Goroldioak hosto berde txikiak ditu,baina ez du ez zurtoinik ez sustairik,zentzu hertzian.