Memoria (PDF 6MB)

Plan General de Ordenación Urbana de ONDARROA

ONDARROAKO Hiria Antolatzeko Plan Orokorra

INFORMACIÓN URBANÍSTICA Y DIAGNOSTICO DEL PLANEAMIENTO MUNICIPAL DE ONDARROA

ONDARROAKO UDAL PLANGINTZAKO HIRIGINTZA-INFORMAZIOA ETA DIAGNOSTIKOA

2014ko otsaila

1

1. DOKUMENTUA: MEMORIA.

AURKIBIDEA.

1. SARRERA. ....................................................................................................................... 7

2. INDARREKO PLANGINTZAREN INFORMAZIO ETA DIAGNOSTIKOA, UDAL ESKALAN 9

2.1. Indarreko plangintza ........................................................................................ 9

2.2. Udal-plangintzaren informazio zehaztua. .......................................................... 13

2.2.1. Atal hau osatzeko metodologia. ........................................................... 13

2.2.2. Etxebizitzetarako lurzorua. .................................................................. 15

2.2.3. Jarduera ekonomikoetarako lurzorua. ................................................. 57

2.2.4. Sistema orokorrak. .............................................................................. 64

2.2.5. Lurzoru urbanizaezina. ........................................................................ 77

2.2.6. Elementu interesgarrien araudia, katalogoa eta babesa. .................... 78

2.3. Udal plangintzaren diagnostikoa. ...................................................................... 81

2.3.1. Atal hau osatzeko metodologia. ........................................................... 81

2.3.2. Hiri-egitura. .......................................................................................... 83

2.3.3. Lurzoruaren sailkapena. ...................................................................... 85

2.3.4. Lurzoruaren sailkapena. ...................................................................... 86

2.3.5. Auzoz auzokako diagnostikoa. ............................................................ 88

2.3.5.1. Kamiñazpi. ........................................................................... 88

2.3.5.2. Iñaki Deuna. ......................................................................... 89

2.3.5.3. Artibai. .................................................................................. 90

2.3.5.4. Alde Zaharra. ....................................................................... 92

2.3.5.5. Itsasaurre. ............................................................................ 93

2.3.5.6. Artabide................................................................................ 94

2.3.5.7. San Joan Txurru-Madalena. ................................................. 96

2.3.5.8. Portua. ................................................................................. 97

2.3.5.9. Zaldupe. ............................................................................... 98

2.3.5.10. Errenteria. .......................................................................... 100

2.3.5.11. Gorozika. ............................................................................ 101

2.3.5.12. Aieri. ................................................................................... 102

2.4. Informazio eta diagnostiko atalaren laburpen orokorra. .................................... 103

3. LEGEDIAREN ETA

INDARREAN ZEIN TRAMITAZIO BIDEAN DAGOEN UDALERRIAZ GAINDIKO

PLANGINTZAREN INFORMAZIO ETA DIAGNOSTIKOA. ................................................... . 108

3.1. Gidalerroen eta lurralde zein sektore arloko planen zerrenda. ......................... 108

3.2. Lurralde Antolamendurako Gidalerroak (LAG).................................................. 109

3.2.1. LAGen egitura. ............................................................................... 109

3.2.2. Ingurune fisikoaren antolamendua. ................................................ 110

3.2.3. Garraio, komunikazio eta energia arloko azpiegiturak. ................... 111





2014ko otsaila

2

3.2.4. Udal plangintzak bateragarri egitea. ............................................... 111

3.2.5. Eremu funtzionalen (EF) zedarriztapena. ....................................... 114

3.2.6. Lurralde arloko plan partzialak onartu arte etxebizitzetarako lurzoruen eskaintza behin behinean kalkulatzeko erreferentzia-irizpideak.

..................................................................................................... 116

3.2.7. Aisialdi-guneen eta lurraldera sartzeko nukleoen Sistema Integratua.

...................................................................................................... 118

3.2.8. Ondorioak. ...................................................................................... 119

3.3. EAEko Lurralde Antolamendurako Gidalerroen berrazterketa eta aldaketa.

........................................................................................................................ 119

3.3.1. Sarrera laburra. .............................................................................. 119

3.3.2. Lurralde Ereduaren proposamena. ................................................. 119

3.3.3. Lurralde Ereduaren proposamenaren helburuak. ........................... 120

3.3.4. Berrikuntzarako lurralde bereziak. .................................................. 120

3.3.5. Hiri ertainak eta eremu funtzionalak.

Transformazio-ardatzak. ................................................................ 122

3.3.6. Berrikuntza moduak. ...................................................................... 122

3.3.7. Ingurune fisikoa eta paisaiak. Ingurune fisikoaren eta paisaien lurralde arloko irizpideak.

..................................................................................................... 122

3.3.8. Korridore ekologikoen sarea........................................................... 123

3.3.9. Etxebizitzen kuantifikazio berria. .................................................... 125

3.3.10. Ondorioak. ...................................................................................... 130

3.3.11. Diagnostikoa................................................................................... 130

3.4. Lurralde Plangintza Partziala. LPP Gernika-Markina. ....................................... 132

3.4.1. Lurralde ereduaren Eremua eta Xedea. ......................................... 132

3.4.2. Lurralde ereduaren printzipio gidariak. ........................................... 132

3.4.3. Hirigintza arloko informazioa eta LPParen diagnostikoa,

Ondarroa udalerriari dagokionez. .................................................. 133

3.4.4. LPPak proposatutako lurralde ereduaren oinarriak. ....................... 136

3.4.5. LPParen argibideak, udalerriari eta

Ondarroako lurralde antolamenduari dagokionez........................... 141

3.4.6. Ondorioak. ...................................................................................... 144

3.5. EAEko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko Lurraldearen arloko Plan Sektoriala

(Kantauriko Isurialdea). .................................................................. 147

3.5.1. Hitzaurrea. ...................................................................................... 147

3.5.2. LAParen zonifikazioa. ..................................................................... 147

3.5.3. Araudi orokorra. .............................................................................. 151

3.5.4. Ingurumen arloko oinarrizko araudia. ............................................. 152

3.5.5. Uholdeen prebentzioari eta erregulazio hidraulikoari buruzko araudi espezifikoa

...................................................................................................... 153

3.5.6. Ekintza hidraulikoei buruzko araudi espezifikoa ............................. 155





2014ko otsaila

3

3.5.7. Hirigintza arloko araudi espezifikoa. ............................................... 156

3.5.8. Ondorioak eta diagnostikoa. ........................................................... 161





2014ko otsaila

4

3.6. Jarduera ekonomikoetara eta merkataritza-ekipamenduetara bideratutako lurzoru publikoa sortzeko EAEko Lurralde Arloko Plan Sektoriala.

.................................................................................................................... 162

3.6.1. Ondarroa udalerriari eragiten dioten alderdiak. .............................. 162

3.6.2. LAPa antolatzeko araudia,

Gernika-Markina eremu funtzionalari dagokionez. ......................... 164


3.7. Bizkaiko Errepideen Lurralde arloko Plan Sektoriala. .................................... 170

3.7.1. Sarrera eta aurrekariak. ................................................................. 170

3.7.2. Ondarroako Errepide Sarea. Arau Subsidiarioen arabera. ............. 170

3.7.3. Bizkaiko Errepideen 2/2011 Foru Araua. ........................................ 171


3.8. EAEko Kostaldea Babesteko eta Antolatzeko Lurralde arloko Plan Sektoriala. 180

3.8.1. Antolatu beharreko eremua. ........................................................... 180

3.8.2. Plana ingurumen arloko edo natura-inguruneko plangintzarekin koordinatzea.

..................................................................................................... 180

3.8.3. Beste lurralde arloko plan batzuekin koordinatzea. ........................ 181

3.8.4. Udal plangintza igortzea. ................................................................ 181

3.8.5. Iraunaldiaren gaineko baldintzak. ................................................... 181

3.8.6. Lehorreko inguruneko kostaldearen ertzetako erabileren eta jardueren erregulazioa.

...................................................................................................... 182

3.8.7. Erabilera eta jarduerei ezarri beharreko arau espezifikoak. ........... 183

3.8.8. Lehorreko inguruneko kostaldearen ertzen arautze xehatua.

...................................................................................................... 183

3.8.9. Udal plangintzari lotzea. ................................................................. 188

3.8.10. Udaleko hirigintza planean izango diren ondorioak. ....................... 188

3.9. EAEko Hezeguneen Lurralde Arloko Plan Sektoriala. ................................... 190

3.9.1. Hezeguneen sailkapena. ................................................................ 190

3.9.2. Antolamendu eta sektorekatze eremua. ......................................... 191

3.9.3. Lurzoruaren erabilera eta jarduerak definitzea. .............................. 192

3.9.4. Antolamenduaren kategoriak.......................................................... 192

3.9.5. Artibai Ibaiaren gaineko irizpide espezifikoak. Ondarroa. ............... 195

3.9.6. Gomendio espezifikoak. ................................................................. 195

3.10. EAEko Nekazaritza zein Basogintzako eta Natura-ingurunetako Lurralde Arloko Plana. ............................................................................................. 198

3.10.1. Hitzaurrea. ...................................................................................... 198

3.10.2. Euskal landa-eremuko agertokia. ................................................... 198

3.10.3. Nekazaritza eta Basogintzako LAParen helburuak. ....................... 199

3.10.4. Lurzoruaren erabilera eta jarduerak. .............................................. 200

3.10.5. Antolamendurako oinarriak............................................................. 201

3.10.6. Jarraibideak eta erregulazioak. ...................................................... 203

3.10.7. Ekintza-tresnak. .............................................................................. 206





2014ko otsaila

5

3.10.8. Lurralde Arloko Plan Sektoriala ezartzeko arauak.......................... 206

3.11. EAEko Portuen Lurralde Arloko Plan Sektoriala. .............................................. 210

3.11.1. Hitzaurrea. ...................................................................................... 210

3.11.2. Ondarroako Portua Udal Plangintzan. ............................................ 210

3.11.3. Portuen LAPean kontuan har daitezkeen Autonomia Erkidegoko portuetako esku-hartze posibleak.

...................................................................................................... 211

3.11.4. Ondarroako portuan esku-hartze posibleak. .................................. 213


3.12. Legeria. ....................................................................................................... 214

3.12.1. Ondarroako Plangintza Orokorra berrikusteko beharra eta aukera.

...................................................................................................... 214

3.12.2. Legeria Orokorra. ........................................................................... 214

3.12.3. Lurralde eta hirigintza arloen antolamenduari dagokionez ezar daitekeen araudia.

..................................................................................................... 216

3.12.4. Euskadiko autonomia erkidegoan ezar daitekeen araudia. ............ 220

3.12.5. Ingurumen Erregulazioaren eragina. .............................................. 222

3.12.6. Hondakin naturalen babesa. .......................................................... 225

3.12.7. Higiezinen kultura-ondarea............................................................. 227

3.12.8. Etxebizitzak eta horniduren eraikin/lokalak. ................................... 228

3.12.9. Hezkuntza. ..................................................................................... 230

3.12.10. Osasuna. ........................................................................................ 232

3.12.11. Garraioak eta azpiegiturak. ............................................................ 233

3.12.12. Segurtasuna eta defentsa. ............................................................. 235

3.12.13. Udal eskumenak. ............................................................................ 236

3.12.14. Estamentuen eta erakunde arteko beste organo batzuen esku-hartzeak. 238

3.12.15. Tramitazioaren arabera beharrezkoa den Hiri-antolamenduaren Plan Orokorraren dokumentazioa.

....................................................................................................... 240

3.13. Aldameneko udalerrien hirigintza planak. ...................................................... 243

3.13.1. Mutrikuko hirigintza plana. .............................................................. 243

3.13.2. Berriatuako hirigintza plana. ........................................................... 244

4. SINTESI DOKUMENTUA ETA BESTEEKIKO KOORDINAZIOA

HAPN IDAZTEKO ALDERDI GARRANTZITSUAK .............................................................. 246

4.1. Plangintza ....................................................................................................... 246

4.2. Gizarte, hirigintza eta ekonomia arloen azterketa. .............................................. 250

4.3. Ingurumen arloko egoera. ................................................................................... 253

5. GARAPEN EREMU POTENTZIALAK ETA ALTERNATIBAK. ......................................... 256

5.1. Egitura orokorra. Azpiegiturak. ............................................................................ 256

5.2. Hornidurak. ....................................................................................................... 259





2014ko otsaila

6

5.2. Jarduera ekonomikoetarako lurzorua. ................................................................. 259

5.3. Etxebizitzetarako lurzorua. .................................................................................. 261

HIRIGINTZA ARLOKO INFORMAZIOA ETA ONDARROAKO UDAL PLANGINTZAREN DIAGNOSTIKOA.

1. SARRERA.

Ondarroari buruz orain arte ezagutu diren dokumentu-erreferentzia zaharrenak 1027 urtekoak

dira. Hala ere, Maria Diaz Harokoak ez zuen 1327 urtera arte Ondarroako hiri-gutuna eman,

zeinen bidez hiribildua Berriatuako eliza aurreko lurretan ezartzen zuen eta, beste hiribilduetan

bezalaxe, Logroñoko forua ematen zuen.

1514 urte inguruan Iparkale, Kale Haundi, Erribera eta Goikokale (eta beharbada Txomin

Agirre) kaleek eta Errenteria, Gorozika eta Asterrika auzoek osatzen zuten hiribildua eta 668

biztanle inguru zituen.

1794 urtean, Rosellón guduaren ondorioz, Ondarroan izan ziren suteak eta arpilatzeak

hiribilduaren zati handi bat suntsitu zuten.

XVIII. mende bukaeran hasi zen arrantza garrantzia bereganatzen eta XIX. mende bukaeran

kontserbaren industria hasi zen. Hala, arrainak, batik bat antxoak, gatzetan jartzeko lantegiak

ezartzen hasi ziren.

XIX. mendean, Ondarroa hiru komunikazio sare nagusiekin lotzen zuten errepideak eraiki ziren

eta kanpo-portua garatzen hasi zen, garai hartan Artibairen bokalean (aurretik Errenterian)

zegoena.

Ondarroa Berrizekin lotzen duen errepidea 1848 eta 1850 urte bitartean eraiki zen. 1857 eta

1859 urte bitartean zubi berria eta Mutriku eta Gipuzkoaranzko errepidea eraiki ziren eta, urte

batzuk beranduago, Lekeitiora ere bideratu zen Artabiden zehar.

1940 urtetik aurrera demografia haziz joan zen eta, ondorioz, udalerriaren zabalkundea

gauzatu, hala, 80ko hamarkadan 11.000 biztanle baino gehiago zegoen.

Ondarroako hirigintza planaren aurrekariak 1974ko Markina-Ondarroa eskualdeko

Antolamenduaren Plan Orokorrean jasotzen dira.

Ondarroak 1996 urtean behin betiko onartutako plangintza orokorra dauka gaur egun ere

(plangintzaren Arau Subsidiarioak).

Indarrean dagoen Euskal Autonomia Erkidegoko lurzoruaren eta hirigintzaren 2/2006 Legeak,

Bigarren Xedapen Iragankorrean, plan orokor eta arau subsidiario guztiak egokitzeko zortzi

urteko epea ezartzen du. Epe hori 2014ko iraila bukaeran bukatuko da.





2014ko otsaila

7

Legeak hala agindu arren, Ondarroako udalak, bere aldetik ere, indarreko arau subsidiarioetako

hiri-antolamenduen aurreikuspenak osorik berrikusi eta egokitzeko beharra antzeman du. Hala,

plangintzan zenbait irizpide eta helburu berri barne hartzeko erabakia hartu du, hala nola,

ingurune fisikoarenganako errespetua, lurzoruaren gehiegizko kontsumoa saihestea,

iraunkortasuna, mugikortasuna, plangintza osatzeko orduan eta erabakiak hartzeko orduan

herritarren parte-hartzea sustatzea, eraginkortasun energetikoa eta udal-hirigintzan generoaren

perspektiba barne-hartzea, izan ere, gai horiek gero eta indarrekoagoak dira eta egungo

plangintzan zaharkituta geratu dira.

Hasierako fasean, Hiri-antolamenduaren Plan Orokor berria osatzen lagunduko duten irizpide

eta helburuak zehaztu eta erabakitzeko beharrezkoa izango den hirigintza arloko informazioa

eskuratu nahi du Ondarroako Udalak, hala nola, indarreko plangintzaren diagnostikoari eta

indarrean zein izapide-bidean dauden lurralde arloko planen eraginari buruzkoa. Era berean,

beste arlo batzuetako informazioarekin sintesi dokumentu bat ere osatu nahi du, besteak beste,

alderdi ekonomikoak, sozialak, biztanleriari dagozkionak, enplegu arlokoak, ingurune fisikoari

buruzkoak eta abarrak jasoko dituena. Horiek baitira proposamen honen xedea.

Dokumentu horren bidez, indarreko plangintzari eta bere eboluzioari zein garapenari buruzko

informazioa eskaini nahi da, eragin-eremuak Ondarroako udalerri mailan zein lurralde arloko

plangintza mailan eragina duelako, azken horrek eskualde, autonomia erkidegoko sektore eta

estatu mailan.

Lehendabiziko atalean, txostena udal-plangintzan oinarritzen da eta indarreko plangintzan

aurreikusitako hirigintza arloko garapenaren alderdi ezberdinak aztertzen ditu. Lan hori arloz

arlo eta kalifikazioaren arabera burutu da.

Jarraian, Ondarroan eragina duten lurralde arloko plangintzaren eta Ondarroako Plan Orokor

berrian ezar daitekeen legedi espezifikoaren eragin posiblea ere aztertu dira.

Hirugarren atalean, gizarte eta hirigintza alorretako alderdi ezberdinen (biztanleria, enplegua,

etab.) eta ingurumen alorraren gainean burututako koordinazio diagnostiko edo laburpena

jasotzen da (beste talde batzuek jasotako informazioaz baliatuta) eta, azkenik, garatu litezkeen

alorrak eta Ondarroako antolamendurako gako diren elementuak aipatzen dira.





2014ko otsaila

8

2. INDARREKO PLANGINTZAREN INFORMAZIO ETA DIAGNOSTIKOA, UDAL ESKALAN.

2.1. INDARREKO PLANGINTZA.

Ondarroak 1996ko martxoaren 15eko Bizkaiko Foru Aldundiaren 136/1996 Foru Aginduaren

(Ondarroako Plangintzaren Arau Subsidiarioen Testu Bateratuaren) bitartez onartutako

plangintza dauka.

Onarpen hitzarmena eta hirigintza arauak Bizkaiko Aldizkari Ofizialean (BAO) argitaratu ziren

1997ko abuztuaren 18an.

Aurrerantzean, urte horri (1997) erreferentzia egingo diogu 136/1996 Foru Aginduaren bitartez

onartutako erreferentzia-dokumentuaren testua adierazteko.

Plangintzaren aurrekariak urte hori baino lehenagokoak dira. 1980 urteko abenduaren

bukaeran, udalerrian oraindik indarrean zegoen 1974 urteko Markina Eskualdeko Hiri-

antolamenduaren Plan Orokorra berrikusteko akordioa egin zuen Ondarroako Udalak.

1981-1983 urteen bitartean Plangintzarako hirigintza arloko informazioaren eta irizpide zein

helburu orokorren dokumentuak sortu ziren eta 1984 urtean Ondarroako Udalak Eskualdeko

HAPN berrikusteko irizpide eta helburuak onartu zituen, Plangintzaren Arau Subsidiarioen

menpean.

1990 urtean Udalak plangintzaren dokumentua idazteko irizpide eta helburuak onartu zituen.

Hasieran, behin behineko onarpena 1991 urtean izan zen. Denbora tarte horretan hiri-

antolamendua konponduz joan zen, eskualdeko HAPNan zenbait aldaketa burututa.

1993 urtean Plangintzaren Arau Subsidiarioak partzialki onartu ziren behin betiko, uztailaren

6ko 571/1993 Foru Aginduaren bitartez.

Foru Aginduan Aieri eta Errenteria eremuak onartu gabe geratu ziren eta Ondarroako Udalak

berraztertze-errekurtsoa aurkeztu zuen.

Zaila omen zen Aieriko lursailak hiri-lurzoru gisa sailkatu izana justifikatzea, hori dela eta eteten

zen Aieri eta Errenteriako eremuen onarpena.

1993 urtean bertan Ondarroako Udalaren alde ebatzi zen berraztertze-errekurtsoa eta Aieriko

lurrak hiri-lurzorutzat hartzeaz gain, Errenteriako eremuan Artibai ibaia eta eraikinen artean 20

metroko banaketa-distantzia ezarri zen. Errekurtsoaren ebazpena urriaren 10eko 793/1993

Foru Aginduaren bitartez burutu zen.

Eta ia hogei urte beranduago, EAEko Auzitegi Nagusiak emandako hiru epaiek sailkapen hori

bertan behera utzi zuten.

1993 eta 1996 urte bitartean, Ondarroako Plangintzaren Arau Subsidiarioen Testu Bateratua

sortu zuen Udalak eta, 1996 urtean behin betiko onartuta, hurrengo urtean argitaratu zen.





2014ko otsaila

9

Dokumentuaren memorian jasotako informazioaren arabera, Arau Subsidiarioetan (1997)

lurzorua hiri-lurzoru urbanizaezin gisa sailkatzen da. Lurzoru urbanizaezinak 229,28 hektareako

azalera du eta udalerriaren %64 inguru betetzen du.

UDALPLANEK emandako informazioaren arabera, datu horiek ez dira guztiz zehatzak.

Errenteria eta Gorozikako landa-nukleoetako Sistema Orokorretara eta etxebizitzetara

bideratutako azalera izan ezik, lurzoru urbanizaezinak 316.36 Ha-ko azalera du eta,

udalerriaren azalera 427 Ha-koa izanik, Ondarroako azaleraren %74 betetzen du.

Gainontzeko %26, hau da, 110.64 Ha, jarraian azaltzen den moduan banatuta dago:

Ondarroako Portua, espazio libreak, bide-sarea, ekipamenduak, oinarrizko azpiegiturak eta

ibaibideak barne hartzen dituzten Sistema Orokorrek 60.18 Ha betetzen dituzte, Ondarroa

udalerriaren %14 gutxi gorabehera, UDALPLANEN arabera.

Etxebizitzetara bideratutako lurrek, Errenteria eta Gorozikako landa-eremuetako lurzoru

urbanizaezinak salbu osotasunean hiri-lurzoru gisa sailkatuta, 39.14 Ha-ko azalera dute, hau

da, udalerriaren %9.

Eta, azkenik, jarduera ekonomikoetara bideratutako lurrek (Errenteriako industrialdea zein

Ondarroako Portua eta Artabide kalearen arteko guneak) 11.32 Ha-ko azalera dute. (3%).

UDALPLANEK emandako datuak nahasi samarrak dira eta ez dira behar bezain zehatzak, hala

ere, udal plangintzaren egoeraren gaineko ideia arina egiteko balio dute.

Lurzoru urbanizaezina. 316,36 Ha (74%) Etxebizitzetara bideratutako lurzorua 39,14 Ha (9%) Sistema Orokorrak 60,18 Ha (14%) Jarduera ekonomikoetara bideratutako lurzorua

11,32 Ha (3%)

GUZTIRA 427 Ha (100%)

Datuok, aurrerago aurkeztuko dugun Aieriko eremuari dagokion zehaztasunen bat gehituta,

egungo egoera islatzen dute (1014 urte hasiera). Dena den, 1997 urtean Arau Subsidiarioak

onartu zirenetik aldaketa ugari egin zaizkio plangintzari egungo egoerara heltzeko. Hona hemen

aldaketa azpimarragarrienak:

Artabideko etxebizitzetarako eremuan Arau Subsidiarioak aldatzea.

Behin betiko onarpena; irailaren 22ko 588/1999 Foru Agindua.

Argitalpena: BAO 2000/01/03.

UPNP 1.4. Kamiñalde-Iturribarri Etxebizitza Eremuko Arau Subsidiarioen aldaketa.(1)

Behin betiko onarpena: irailaren 9ko 535/2002 Foru Agindua.


Portu-eremuan (Astillero Ekipamenduan) Arau Subsidiarioen aldaketa.

Behin betiko onarpena: Otsailaren 21eko 166/2003 Foru Agindua.

Argitalpena: AO 2003/03/27.

1 Anulada por sentencia de TS el 26/10/2011





2014ko otsaila

10

Errenteriako industrialdeko Arau Subsidiarioen aldaketa.

Behin betiko onarpena: Abenduaren 22ko 2044/2004 Foru Agindua.


UENP 1.2. Kamiñazpi gauzatze-unitateko Arau Subsidiarioen aldaketa (2)

.

Behin betiko onarpena: Apirilaren 10eko 1405/2005 Foru Agindua.


UE 3.5. gauzatze unitatea (Antzosolo) birkalifikatzeko Arau Subsidiarioen aldaketa.

Behin betiko onarpena: Maiatzaren 8ko 762/2006 Foru Agindua.


Erdigune Historiko Arau Subsidiarioen aldaketa, Irisgarritasun Planaren I. Fasean

sartzeko.

Behin betiko onarpena: Maiatzaren 12ko 880/2006 Foru Agindua.


UE 3.6. gauzatze unitatea (ZALDUBIDE) birkalifikatzeko Arau Subsidiarioen aldaketa.

Behin betiko onarpena: Irailaren 13ko 1366/2006 Foru Agindua.


Arau Subsidiarioen aldaketa Zaldupeko ekipamendu-eremua berrantolatzeko.

Behin betiko onarpena: Abenduaren 4ko 525/2007 Foru Agindua.

Argitalpena: 2008/10/16.

Portu eremuan Arau Subsidiarioen aldaketa (Plan berezia).

Behin betiko onarpena: 2008/12/30eko Udalaren osoko bilkura.


Galtzuaran eremuan EDARen egoerara moldatzeko Arau Subsidiarioen aldaketa.

Behin betiko onarpena: Urtarrilaren 26ko 135/2006 Foru Agindua.

Argitalpena: 2010/01/20.

Arau Subsidiarioetan (1997) hiri-lurzoru osoaren antolamendu zehaztua jasotzen da, onartu

ziren momentutik Plan Bereziaren bitartez garatu diren eremuena salbu. Denbora tarte horretan

onartutako plan bereziak honakoak dira:

Aieriko Etxebizitza Eremuko Hiri-antolamendurako Plan Berezia.

Behin betiko onarpena: 2010eko martxoaren 30eko Ondarroako Udaleko osoko bilkura (3)

.


Ondarroako Erdigune Historikoaren Birgaitze Plan Berezia.

Behin betiko onarpena: 2009ko martxoaren 31ko Ondarroako Udaleko osoko bilkura.

2009/03/31.


Ondarroako portuko Antolamenduaren Plan Bereziaren aldaketa.

Behin betiko onarpena: Ingurumen eta Lurralde Antolamendu Sailburuaren 2009ko

otsailaren 29ko AGINDUA.


Zaldupeko Ekipamendu Eremuko Plan Berezia.

2 Anulada por sentencia del TS de 29/09/2011 3 Anulado por sentencias 461, 467 y 468/2012 del TSJPV





2014ko otsaila

11

Behin betiko onarpena: 2009/03/30eko Ondarroako Udaleko osoko bilkura.


Zeledonio Arriola Eremuko Hirigintza arloko Berrantolamenduaren Plan Berezia.

Behin betiko onarpena: 2009ko urriaren 26ko Ondarroako Udaleko osoko bilkura.


Antzosoloko UEE 3.5. Gauzatze-unitateko Hiri-antolamenduaren Plan Berezia. Behin

betiko onarpena: 2010eko urriaren 21eko Ondarroako Udaleko osoko bilkura.

Argitalpena: 2010eko azaroaren 12an.

Ibaiondo Eremuko Hiri-antolamenduaren Plan Berezia.

Behin betiko onarpena: 2011ko martxoaren 14ko Ondarroako Udaleko osoko bilkura.


Ondarroako Eguneko Zentroaren eremuko Hiri-antolamenduaren Plan Berezia.

Behin betiko onarpena: 2009ko martxoaren 10eko Ondarroako Udaleko osoko bilkura.


Zerrenda horretako plan berezi batzuk hiri-lurzoru finkatuaren kalifikazio zehaztua mugatzeko

helburuz sortu ziren, hornidura publikoak juridikoki arautze aldera, hala nola, Zeledonio Arriola,

Eguneko Zentroa eta Zaldupeko ekipamendu eremua.

Ondarroako portuari dagokionez, Portuko Sistema Orokorraren eraikinak badu antolamendua.

Ibaiondoren kasuan, zati batean Txomin Agirre ikastolako jolastokiaren azpian dagoen

lurrazpiko aparkalekuak ere badu antolamendua.

Gainontzekoak, Erdigune Historikoa salbu, batik bat etxebizitzetarako eremu diren garapenetan

barne hartzen dira.

Azpimarratzekoak dira plangintza orokorraren onarpenen kontra eta onartutako antolamendu

zehazturako planen kontra auzitegi ezberdinek eman dituzten epaiak.

Garrantzitsuenak (dagoeneko aipatuta) AIERIKO eremua hiri-lurzoru sailkatu izana

deuseztatzen du. EAEko Auzitegi Nagusiko Administrazioarekiko auzien Aretoak emandako

461, 467 eta 468 epaiak dira aipatutakoak eta AIERIKO bizitegi-eremuan Hiri-antolamendurako

Plan Berezia onartzearen kontra Ondarroako Udalak jarri dituen 712/2010, 755/2010 eta

758/2010 errekurtsoei dagozkie, hurrenez hurren. Hala, epaiok uztailaren 3ko 574/1993 Foru

Agindua, Ondarroako Arau Subsidiarioen onarpenari buruzkoa, eta martxoaren 15eko 136/1996

Foru Agindua, Aieriko eremua hiri-lurzoru gisa sailkatzeari buruzkoa, baliogabetzen dituzte eta,

ondorioz, eremu horri eragiten dioten antolamendurako planoak eta araudia ezerezean

geratzen dira.

Epai horiek martxoaren 25eko 2157/2013 Foru Aginduaren bitartez betearazi ziren eta

2013/04/05eko BAOean argitaratu.

Ondarroako Plangintzan aurreikusitako bizitegi arloko garapenaren %43ri eta aurreikusitako

etxebizitzetarako lurzoruaren laurdena baino gehiagori eragiten diote eta, ondorioz, eragin

kaltegarria izan du plangintzaren hasierako helburuetan.





2014ko otsaila

12

2011ko irailaren 29ko Auzitegi Gorenaren Administrazioarekiko auzien 3. Aretoaren epaia ere

azpimarragarria da kasu honetan, izan ere, 2188/2005 administrazioarekiko auzi-errekurtsoari

dagokion EAEko Auzitegi Nagusiaren beste epai bat berresten baitu eta, beraz, Kamiñazpiko

UENP 1.2. gauzatze-unitatean Ondarroako Arau Subsidiarioak aldatzen dituen apirilaren 10eko

1405/2005 Foru Agindua deuseztatzen baitu.

Emandako epaien ondorioz, Ondarroako Udalak eta lurren zati bat lehendik okupatuta zuten

lur-jabeek sinatutako hitzarmenak bertan behera geratu ziren eta horrek unitatea gauzatzeko

oztopoa dakar, Ondarroako plangintzan aurreikusitako bizitegi arloko garapenaren %6 inguru

izanik.

Azkenik, Auzitegi Gorenaren areto bereko beste epai batek (2011ko urriaren 26koak) irailaren

9ko 535/2002 Foru Agindua eta Ondarroako Udalak 2006ko martxoaren 20an onartutako

Xehetasun Azterketa baliogabetzen ditu, Kamiñaldeko UENP 1.4. gauzatze-unitateari dagokion

eremua antolatzen zutenak.

Plangintzan aurreikusitako bizitegi arloko garapenaren %15a betetzen duen unitatea osorik

gauzatu ondoren jaso zen epaia. Hala ere, oraingoan, unitateko eraikinak Iñaki Deuna kaleko

48 zenbakiaren kontra errematatzeko moduari eragiten dio epaiak, izan ere, blokeo irekitzat

jotzen baitzen eta mehelina izango balitz bezala gauzatu baitzen.

2.2. UDAL-PLANGINTZAREN INFORMAZIO ZEHAZTUA.

2.2.1. ATAL HAU OSATZEKO METODOLOGIA.

Eskatutako informazioa osatze aldera, Ondarroako udalerria hartzen duen lur eremuaren

egitura organikoa hartu da abiapuntu gisa.

Egitura organikoa zehazteko honako alderdiak hartzen dira oinarritzat: sistema orokorrak,

babeserako eskualdeko elementuak eta etxebizitza-erabilerak zein jarduera ekonomikoak

jasotzen dituzten eremuak.

Indarrean dagoen plangintzak berak ere egiten du bereizketa hori hirigintza arloko arauetako

32. (etxebizitzetarako erabilera), 33. (industriarako erabilera) eta 34.(sistema orokorrak)

artikuluetan. Sistematizazio hori Euskal Autonomia Erkidegoaren lurraldeko informazio sistemek

ere erabiltzen dute (UDALPLANEK).

Hala, informazio bloke sendoa lortu dugu jarraian azaltzen diren lau atalen inguruan:

- Etxebizitzetara bideratutako lurzorua.

- Jarduera ekonomikoetarako lurzorua.

- Sistema orokorrak.

- Lurzoru urbanizaezina.

Etxebizitzetara bideratutako lurzoruari eta jarduera ekonomikoetara bideratutako lurzoruari

dagokienez, analisi orokorra burutu da eta plangintzan aurreikusitako ekintza-eremu

bakoitzaren datu garrantzitsuenak laburbiltzen dituen fitxa osatu da, sailkapena (hiri-lurzorua

edo urbanizaezina), kalifikazioa, eraikigarritasunaren egoera eta gauzatutako prozesua

jasotzen dituena.





2014ko otsaila

13

Fitxetan eremu bakoitzaren gutxi gorabeherako lurralde-muga zehazten duen ortoargazki egin

berri bana txertatzen da eta egungo garapen maila islatzen duen argazkia jasotzen da.

Sistema orokorren arloan azpi-bereizketa egin da, honako alderdiak jasotzen dituena:

- Ekipamenduak.

- Portua.

- Espazio libreak.

- Bide-sarea eta oinezkoen sarea.

- Oinarrizko azpiegiturak.

- Ibaibideak.

Etxebizitzetara eta jarduera ekonomikoetara bideratutako lurzoruekin burutu den legez, Zaldupe

eta Ondarroako portuaren eremuetarako fitxa bakarra burutu da, lurraldean azalera handia eta

Plan Bereziaren bitartez antolamendu zehaztua dutelako.

Bestalde, Ondarroako hirigintza plana (ingurumenean eragina duten Plan Sektorialak, Interes

Komunitarioko Tokiak, bisoi europarra babesteko eremuak eta babestu beharreko beste

elementu batzuk barne hartzen dituena) onartu ondoren, Ondarroako Udalak Ekolur, Ingurumen

Aholkularitza S.L.L. enpresari ingurumen egoerari eta ingurumena babesteko araugintzari

buruzko lanak eskatu zizkion.

Lurzoru urbanizaezinari dagokionez, beraz, txosten hau indarreko antolamendua deskribatzera

eta EAEko Lurralde Antolamendurako Gidalerroen antolamendu-kategoriekin konparatzera

mugatzen da, Udalak aipatutako enpresari eskatutako lanak ez oztopatze aldera.

Azken atalean, Ondarroako Arau Subsidiarioen testu arauemailea aztertzen da, eraikuntza

ordenantzen, hirigintza arloko arauen eta ondare historiko, artistiko eta naturalak babesteko

katalogoaren analisia eginda.





2014ko otsaila

14

2.2.2. ETXEBIZITZETARA BIDERATUTAKO LURZORUA.

Behin betiko onartu ziren unean (1997) Ondarroako Arau Subsidiarioetan etxebizitzetarako

eremuen bost kalifikazio ezberdin ezartzen ziren:

Etxebizitzetarako I. motako eremua: Erdigune Historikoa.

Etxebizitzetarako II. motako eremua: Errebala.

Etxebizitzetarako III. motako eremua: Zabalgunea.

Etxebizitzetarako IV. motako eremua: Herrixka Berriak.

Etxebizitzetarako V. motako eremua: Zabalgune Berria.

Horiek guztiak hiri-lurzoru gisa sailkatuta eta bi landa-nukleo (Gorozika eta Errenteria) lurzoru

urbanizaezin gisa sailkatuta.

2014 urte hasieran, adierazitako inguruetan zegoen egoera honakoa da:

EREMUA AZALERA AURREIKUSITAKO

ETXEBIZITZAK

GAUZATUAK 2013 URRIA

ARTE

I. mota: Erdigune Historikoa. 26.247 m2 0 0

II. mota: Errebala. UEA 2.1. Kamiñalde UEA 2.2. I. Deuna kaleko Errematea UEA 2.3. Iñaki Deuna 24/26. UEA 2.4. Iñaki Deuna 16. UEA 2.5. Artabide. UEA 2.6. San Jose Ikastetxea.

Errebalean guztira

1.700 m

2

1.661 m2

150 m2

293 m2

7.631 m2

1.318 m2

12.483 m2

0

12 3 5

32 26 (1) 78

0 8 0 0

32 26 (1) 66

III mota: Zabalgunea. UEE 3.1. Iñaki Deuna 21/29 UEE 3.2. Conservas Ortiz UEE 3.3. Aita Pirere UEE 3.4. Antzosolo Behekoa. UEE 3.5. Antzosolo Goikoa. UEE 3.6. Zaldubide.

Zabalgunean guztira

4.013 m

2

2.060 m2

2.520 m2

989 m2

3.990 m2

2.826 m2

16.398 m2

58 51 47 17 52 60

285

30 (1) 0

47 17

0 60

154

(1) Gutxi gorabeherako datua.


ETXEBIZITZAK


ARTE





2014ko otsaila

15

IV. mota: Herrixka Berriak. UENP 1.1. Anbulatorioa. UENP 1.2. Etxeberria anaiak. UENP 1.3. Kamiñazpira sarbidea. UENP 1.4. Kamiñaldera sarbidea.

Herrixka Berrietan guztira

4.564 m

2

3.020 m2

1.649 m2

20.403 m2

29.636 m2

21 25 21

164 231

0 0 0

164 164

HIRI-LURZORUA GUZTIRA 58.517 m2

(2) 594 384

(1) Gutxi gorabeherako datua.

(2) Erdigune Historikoa salbu.





2014ko otsaila

16


ETXEBIZITZAK


ARTE

V. mota: Zabalgune berria. Aieri. Errenteriako Landa-nukleoa. Gorozikako Landa-nukleoa.

104.948 m

2

7.534 m2

45.859 m2

480

(3)

0 4

0 0 1

UDALERRIAN GUZTIRA 163.465 m2

(4) 1.078 385

(3) EAEANak Plan Berezia eta Aieriko eremuko lurzoruaren sailkapena deuseztatu izanak eragindako etxebizitzak.

(4) Gorozika eta Errenteriako landa-nukleoak kanpo utzita.

Lehendabiziko ebaluazioa eginda, hiri-lurzoru gisa sailkatutako eta Errebal, Zabalgune edo

Herrixka kalifikazioa duten lurren eta, beraz, udal plangintzan transformazio ekintzak

aurreikusita dituzten lurren baturak 5.85 Ha-ko azalera du guztira eta 594 etxebizitzako

aurreikuspena (2013ko abenduaren 31 arte 384 gauzatuak eta 210 gauzatu gabe). Arau

Subsidiarioek bizitegi arloko esku-hartzeak proposatzen dituzten eremuetan dentsitatea 101.5

etxe/Ha-koa da.

Hiri-lurzoru gisa sailkatutako etxebizitzetarako lurzoruak guztira 28.65 Ha-ko azalera du (4)

.

2.4. INFORMAZIO ETA DIAGNOSTIKO ATALAREN LABURPEN OROKORRA.

Etxebizitzetara bideratutako lurzoruari dagokionez, honako hau izan liteke Ondarroako

hirigintza arloko plangintzaren informazio eta diagnostikoaren laburpena:

1. Biztanleen %98 baino gehiago bizi da Kamiñazpi, Iñaki Deuna-Kamiñalde, Artibai, Alde

Zaharra, Itsasaurre, San Joan Txurru-Madalena eta Artabide kaleetako bizitegi-auzoetan.

Gainontzeko %2 Errenterian, Gorozikan, lurzoru urbanizaezinetako eraikinetan eta

Artabideko Egidazu Kaian bizi dira.

2. Lehendik dauden etxebizitzak zein indarrean dagoen plangintzaren arabera gauzatuko

direnak kontuan izanik, zazpi bizitegi-auzoetako etxebizitza kopurua udalerriaren

guztizkoarekin konparatu eta portzentaje horiek egiazkoak direla ikusi dugu.

3. Bizitegi-auzoetako bataz besteko dentsitatea hektarea bakoitzeko 140 etxebizitzakoa da

eta, auzo horietan dauden sistema orokorrek betetzen duten azalera kenduta, berez altua

den zifra hori 192 etxe/Ha ratiora heltzen da. Bataz bestekoaren gainetik daude Iñaki

Deuna-Kamiñalde, Alde Zaharra eta Artabide kalea.

4 Dato extraído de UDALPLAN una vez deducido el ámbito de Aieri.

Etxebizitzak

Diagnostikatutako kalifikazioak.

Azalera m2-tan. Dentsitate

ak (etxeb./Ha.)

Etxebizitzetara bideratutako

eraikigarritasuna (m2(t)/m2(s))





2014ko otsaila

17

1. Koadroa. Bizitegi-auzoetako egoeraren laburpena. Eraikigarritasunaren, biztanleen eta gauzatutako

zein aurreikusitako etxebizitzen banaketa.

4. Zazpi auzo horietan etxebizitzetarako bataz besteko eraikigarritasuna lurzoruaren metro

koadro bakoitzeko sabai eraikiko 1,23 metro koadrokoa da. Azalera garbia kontuan

hartuta, hau da, sistema orokorrek okupatzen dutena kenduta, zifra hori 1,69 m2(t)/m

2(s)-

koa izatera igarotzen da. Bataz bestekoaren gainetik agertzen zaizkigu berriro ere Iñaki

Deuna-Kamiñalde, Alde Zaharra eta Artabide Kalea. Alde Zaharrak baino ez du

Lurzoruaren 2/2006 Legeak xedatutako gehienezko muga baino eraikigarritasun indize

handiagoa agertzen. Itsasaurren ere gauza bera gertatzen da, sistema orokorrek

okupatutako azaleraren handitasunak eraginda, beraz, salbuespen gisa har dezakegu.

5. Aurreko paragrafoan aipatutako hiru auzoek dute horniduren azalera txikiena. Bai espazio

libre edo gune berdeei dagokienez, bai hornidura publikoei edo aparkaleku kopuruari

dagokienez, bataz bestekoaren azpitik geratzen dira Ondarroako bizitegi-auzoak eta hiri-

lurzoruaren erreferentzia-estandarren azaleraren erdia ere ez dute betetzen.

6. Espazio libre eta gune berdeen azaleraren gaineko balantze positiboa agertzen duen auzo

bakarra Kamiñazpi da. Gainontzeko hornidurei dagokienez, gabeziak dauzka erreferentzia-

estandarrekin alderatuta baina, hala ere, Ondarroako auzorik orekatuena da, gabezia

handiena hornidura publikoetara bideratutako azalera izanik.

AUZOAK Bi

ztanleak Eg

ungoak Ga

uzatzeke G

uztira

Sistema

Orokorrak

Etxebizitzetarako

Guztira

Gordina

Garbia

m2(t)

Gordina

Garbia

Kamiñazpi 1.959

782

67 849

19.500

67.900

87.400

97

125

76.410

0,87

1,13 Iñaki Deuna-

Kamiñalde 1.

320 55

6 12 5

68 3.

100 2

7.900 3

1.000 1

83 2

04 5

0.120 1

,62 1

,80 Artibai 6

67 30

8 79 3

87 10

.150 2

1.450 3

1.600 1

22 1

80 3

4.830 1

,10 1

,62 Alde Zaharra 1.

278 68

4 0 6

84 6.

250 1

9.997 2

6.247 2

61 3

42 5

5.000 2

,10 2

,75 Itsasaurre 5

26 28

5 0 2

85 13

.800 7

.800 2

1.600 1

32 3

65 2

6.650 1

,19 3

,29 San Joan Txurru-Madalena

1.196

561

52 613

23.400

40.000

63.400

97

153

55.170

0,87

1,38 Artabide-Artabide

Kalea 1.

645 71

0 0 7

10 3.

600 2

8.130 3

1.730 2

24 2

52 3

6.900 2

,01 2

,27 Bizitegi-auzoak 8.

591 3.

886 21

0 4

.096 79

.800 2

13.177 2

92.977 1

40 1

92 3

61.080

1,23

1,69

98,24%

98,16%

98,13%

98,15%

Udalerriaren gainontzekoa

154

73 4 77

1,76%

1,84%

1,87%

1,85%

GUZTIRA 8.745

3.959

214

4.173

100%

100%

100%

100%

Hornidura-estandarren erreferentziak Lehendik dauden hornidurak

AUZOAK

Gune berdeak

eta E.

Libreak

Hornidura

Publikoak Apar

kalekuak A

rbolak

Gune berdeak

eta E.

Libreak Horni

dura Publikoak

Partzela pribatuko

aparkalekuak

Aparkaleku

publikoak A

rbolak

Kamiñazpi 10.185

15.282

1.070 849

12.900

127%

9.100

60%

372 400

72%

200-400 Iñaki Deuna-

Kamiñalde. 4.

185 10

.024 702 5

68 1

.400

33%

5.040

50%

311 140

64%

30-40

Artibai 3.218

6.966

488 387

2.70

0

84%

4.000

57%

Daturik gabe

230

66%

50-60

Alde Zaharra 3.000

11.000

770 684

1.50

0

50%

5.500

50%

40 0 5%

30-40





2014ko otsaila

18

2. Koadroa. Bizitegi-auzoak. Bertako horniduren eta 123/2012 Dekretuak xedatutako hiri-lurzoruko

hornidura-estandarren arteko konparaketa.

7. Artibai ere auzo orekatua da, nahiz eta erreferentzia-estandarrekin alderatuz gero,

hornidura guztietan gabeziak agertzen dituen. Gabeziarik handiena aparkalekuei

dagokiena da, izan ere, partzela pribatuko plaza (garaje) kopurua ezagutu ez arren,

gabezia handiagoa duten inguruko auzoetako eskaria bertan betetzeak egoera larriagotzen

baitu.

8. San Joan Txurru-Madalena Ondarroako bizitegi-auzoen bataz bestekoaren gainetik dago

hornidura publiko eta aparkalekuei dagokienez, baina espazio libre eta gune berdeei

dagokienean, ordea, bataz bestekoaren azpitik dago.

9. Auzo guztietan gabeziarik handienak aparkalekuenak dira, bereziki Alde Zaharrean eta

Itsasaurren, bertan lurzoru erabilgarria eskasa baita.

Ondarroako portua alde batera utzita, Egidazu Kaia-Artabide eta Errenteria auzoa dira

jarduera ekonomikoen gune nagusiak, inguruko bizitegi-auzoetan ere zenbait jarduera

badagoen arren. Ondarroako plangintzan jarduera ekonomikoetara bideratuta kalifikatutako

lurzoruei dagokienez, honakoa ondoriozta genezake:

1. Ondarroaren beharrizanekin alderatuta, sailkatutako lurra eskasa eta kudeatzeko zaila da,

lurren jabetza sakabanatuta eta zatikatuta dagoelako (Egidazu Kaia), lurrak kalifikatu baino

lehenagoko ezarpenak daudelako eta udalerri ezberdinetan kokatuta daudelako

(Errenteria).

2. Kalifikatutako lurzoruan Arau Subsidiarioetan aurreikusitako eraikigarritasunaren %40 eta

okupazioaren %52 gauzatu gabe dago.

8

Etxebizitzak Diagnostikatutako kalifikazioak Eraikigarritasunak

Sistema

Orokorrak Etxeb

izitzak I

ndustria G

uztira

Hornidurak

m2

(t)

Etxebizitzak

m2

(t)

Industriarako

AUZOAK Biz

tanleak E

gun

Gauzatu gabe

Guztira

Okup.

Eraikigarrit.

Artabide-Egidazu Kaia

16.070

Industriarako 14.427

10.101

31.848

Etxebizitzak 69 29

0 29

0 1.643 3.628

Portua 5 5 0 5 243.760

243.760

20.373

Zaldupe 0 1 0 1 51.077

51.077

35.911

Itsasaurre 1.170

5.130

359 285

1.10

0

94%

2.500

49%

Daturik gabe

100

29%

60-100 San Joan Txurru-

Madalena 6.

000 11

.034 772 6

13 3

.650

61%

6.700

61%

150 408

72%

70-100 Artabide-

Artabide Kalea 4.

220 12

.780 895 7

10 2

.500

59%

6.000

47%

360 125

54%

30-40

Bizitegi-auzoak 31.977

72.216

5.055 25.750

81%

38.840

54%

1.233 1.403

52%

Etxebizitza bakoitzeko aparkalekuen estandarrak

1,22 0,64 52%





2014ko otsaila

19

Errenteria 28 97.300

Landa-nukleoa (etxebizitzak)

10 0

10 6.000

2.000

Industriakoa, eraikia

1 0 1 14.200

6.011

7.811 Industria,

eraiki gabea 5 0 5 11

.900 6

3.904 1

7.989 28

.189 GUZTIRA 10

2 5

0 0 5

0 30

6.737 7.643 9

2.531 4

08.207 56

.284 5.

628 3

4.101 67

.848 Eraiki gabeko industria lurzoruaren portzentajeak

5

2,75% 41

,55% 3. Koadroa. Hornidura eta jarduera ekonomikoen auzoetako egoeraren laburpena.

3. Industria gune bietan bizitegi-guneak daude, barruan edota aldamenean. Egidazu Kaian da

nabarmen hori, izan ere, 29 etxebizitza eta 69 biztanle baitaude industria arloko erabilera

eta jarduerekin zein portuko jarduerarekin nahastuta.

4. Industria guneetan ez dago inolako hornidura publikorik. Errenteriaren kasuan, gabezia

hori antolamendu eta garapen ezak eragiten du eta Egidazu Kaiaren kasuan, berriz, lohiz

beteta egoteak. Aparkalekurik eza Egidazu Kaiko portu-eremua erabiliz orekatzen da

neurri batean, mugakide diren auzoetan presioa handitzen lagunduz.





2014ko otsaila

20

4. Koadroa. Hornidura eta jarduera ekonomikoen auzoak. Bertako horniduren eta 123/2012 Dekretuak

xedatutako hiri-lurzoruko hornidura-estandarren arteko konparaketa.

5. Errenteriako eremuan, Ondarroako industria-eremuaren isla izan beharko lukeen arren,

prekarietatea da nagusi, bai hornidura publikoei dagokienean bai bertan dauden

aparkaleku prekarioen urbanizazio eta antolaketa mailari dagokionean.

Sistema orokorrei dagokienez, aldiz, honakoa ondoriozta daiteke:

1. Arau Subsidiarioetan aurreikusitako espazio libreen sistema orokorrak lurra kudeatzeko

edo eskuratzeko neurririk hartu gabe kalifikatzen ditu lurzoru pribatuak. Hori da hilerriaren

inguruko Kortetan gertatzen dena.

2. Ondarroako portua sistema orokor gisa hartu behar da, industria jarduerak beste eremu

batzuetara lekualdatu eta bertako eraikinak portu-zerbitzuetara bideratuta, besteak beste,

arrain saltoki, izotz fabrika, itsasontzietako horniduren biltegi, erregai gordailu, ontzitegi,

konponketarako gune eta abar izatera.

3. Artibai ibaia sistema orokor gisa hartu behar da (ibaibidea). Indarreko Arau Subsidiarioetan

ez da hala kalifikatzen.

4. Komunikazioen sistema orokorrak Bizkaiko foru-sareko errepideak eta hiri barruko

interkonexioak barne hartzen ditu. Arau Subsidiarioetan ez da kontuan hartzen Gorozikako

nukleora eta Goimendu inguruko baserrietara sarbidea duen landa-sarea.

5. Ondarroan ekipamendu hornidura ona dago, indarreko plangintzan behar bezala

kalifikatua. Auzoetan antzemandako hornidura-azaleraren gabeziak betetzera bideratu

behar dira ekipamenduen arloko beharrizanak.

Hornidura estandarren erreferentziak Lehendik dauden hornidurak

Gune berdeak eta

E. Libreak

Hornidura

Publikoak Aparka

lekuak A

rbolak

Gune berdeak eta

E. Libreak

Hornidura

Publikoak

Partzela pribatuko aparkalekuak

Aparkaleku

publikoak A

rbolak AUZOAK

Artabide-Egidazu Kaia

Industriarako 866 577

446 318

0 0 Daturik gabe

0 0

Etxebizitzak 246 726

51 29

0 0 Daturik gabe

0 0

Portua Daturik gabe

170

0

Zaldupe 3.065 0 503 359

3.100

101%

Daturik gabe

218

100-130

Errenteria

Landa-nukleoa (etxebizitzak)

900 400

28 10

0 0 Daturik gabe

0 30-40

Industriakoa, eraikia 852 568

109 78

0 0 Daturik gabe

Industriakoa, eraiki gabea

3.834 2.556

547 391

GUZTIRA 9.763 4.827

1.683 1.185

3.100

0 Daturik gabe

388

130-170





2014ko otsaila

21

6. Plan Orokor berriaren bitartez sistema orokorrak osatu beharko lirateke eta bizikleten

ibilbide-sare egokia barne hartu. Bereziki Mutrikuko Mijoa-Saturraran ingurua

Ondarroarekin lotzen duen gunean eta erdigunea Errenteria zein Berriatuarekin lotzen

duena. Hala, udalerri ezberdinetan (Mijoa [Mutriku], Errenteria [Ondarroa] eta Gardotza-

Olaso [Berriatua]) dauden hiru industria-guneen lotura ahalbidetuko da, Ondarroako

biztanleen zati handi baten lanerako bidea erraztuz eta motordun ibilgailu pribatua

erabiltzeko beharra eta, beraz, aparkaleku eskaera ere gutxituz.

Azkenik, lurzoru urbanizaezinari dagokionez, honakoa ondoriozta daiteke:

1. Gorozika auzoak landa-nukleo izaten jarrai dezake baina komenigarriagoa da, ordea,

egungo Errenteriako nukleoa hiri-lurzoru gisa sailkatzea, izan ere eskatutako zerbitzuak

izateaz gain, dagoeneko sailkatuta eta garatu gabe dagoen gune handiago baten

aldamenean baitago.

5. Koadroa. Biztanleen eta etxebizitzen auzokako banaketa lurzoru urbanizaezinean.

2. Aieriren edo egun lurzoru urbanizaezinean dauden beste eremu batzuen birkalifikatzeak

2.3. atalean adierazitakoak bete beharko ditu. Era berean, bereziki Ondarroako etxebizitza,

jarduera ekonomiko edo ekipamendu arloko beharrizanei erantzungo dioten alternatiba

ezberdinen analisi eta haztapena ere errespetatu beharko ditu.

3. Plan Orokor berriaren lurzoru urbanizaezinaren antolamenduan, ingurunearen eta

elementu natural interesgarrien babesa abiapuntu eta politika izan behar dela uste dugu.

4. Arau Subsidiarioetan egun jasotzen den lurzoru urbanizaezinaren kategorizazioan ez zaie

Lurraldeko Antolamendurako Gidalerroetan (LAG) xedatutako motei eusten. Lurzoru

urbanizaezinaren antolamenduak LAGetan xedatutako antolamendu kategoriei utsi behar

die, baita, seguruenik, Nekazaritza eta Basogintzako Lurralde Arloko Planean (LAP)

xedatzen den bereizketari ere, Ondarroako Plan Orokor berria indarrean jarri baino

lehenago behin betiko onartzea aurreikusi baitaiteke.

3. INFORMACIÓN Y DIAGNÓSTICO DEL MARCO LEGAL Y DEL PLANEAMIENTO SUPRAMUNICIPAL TANTO VIGENTE COMO EN TRAMITACIÓN. LEGEDIAREN ETA INDARREAN ZEIN TRAMITAZIO BIDEAN DAGOEN UDALERRIAZ GAINDIKO PLANGINTZAREN INFORMAZIO ETA DIAGNOSTIKOA.

Biztanleak

Etxebizitzak

AZALERA AUZOAK

Egungoak

Gauzatzeke

Guztira

Gorozika 18

6 4 10

45.859

Aieri 0 0 0 0 104.948

Barreiatua 34

17

17

3.418.009 LURZORU URBANIZAEZINA

GUZTIRA 52

23

4 27

3.568.816

UDALERRIAN GUZTIRA 8.745

3.959

214

4.173

4.270.000





2014ko otsaila

22

3.1. GIDALERROEN ETA LURRALDE ZEIN SEKTORE ARLOKO PLANEN ZERRENDA.

Maiatzaren 31ko EAEko Lurralde Antolamenduari buruzko 4/1990 Legearen garapenean

eta EAEko Lurralde Antolamendurako Gidalerroetan (LAG. Otsailaren 11ko Eusko

Jaurlaritzaren 28/1997 Dekretuaren bitartez behin betiko onartutakoetan) xedatutako lurralde

esparruan [1997ko otsailaren 12ko 29 zenbakidun EHAA], Ondarroako Plan orokorrak honakoa

kontuan hartuko du, orain arteko lurralde-plangintzan adierazitako lotura maila aztertuta:

Gernika-Markinako Eremu Funtzionaleko Lurralde Plangintza 2014 urte hasieran tramitazio-

prozesuan dagoela, Bizkaiko Foru Aldundiko Gobernu Kontseiluaren 2011ko abenduaren 27ko

Foru Hitzarmenak onartutakoa [2012ko urtarrilaren 30eko 20 zenbakidun EHAA].

Honako hauek dira behin betiko onartutako Lurralde arloko Plan Sektorialak:

Bizkaiko Errepideena (1999/06/25) eta gerora egindako aldaketak 4/2005 Foru Araua eta

208/2007 Foru Dekretua.

Kantauri isurialdeko Ibaien eta Erreken ertzak antolatzekoa (Eusko Jaurlaritzaren

abenduaren 22ko 415/1998 Dekretua, 1999ko otsailaren 18an EHAAn argitaratua) eta

horren aldaketa (449/2013 Dekretua, 2013ko abenduaren 112an 236 zenbakidun EHAAn

argitaratua).

Hezeguneena (uztailaren 27ko 160/2004 Dekretua, 2004ko azaroaren 19ko EHAAn

argitaratua) eta horren aldaketa (231/2012 Dekretua, 2012ko azaroaren 14an 220

zenbakidun EHAAn argitaratua).

Euskal Autonomia Erkidegoko Trenbide Sarearena (otsailaren 27ko 41/2001 Dekretua,

2001eko apirilaren 9ko EHAA) eta horren aldaketa Bilbo Metropolitarrerako eta beste

udalerri batzuetarako. *

Energia Eolikoarena (maiatzaren 14ko 104/2002 Dekretua, 2002ko ekainaren 5eko EHAAn

argitaratua). *

Jarduera Ekonomikoak eta Merkataritza-ekipamenduak jartzeko lurzoru publikoa sortzekoa

(abenduaren 21eko 262/2004 Dekretua, 2005eko urtarrilaren 28an 19 zenbakidun EHAAn

argitaratua).

Gipuzkoako Hiri-hondakinen Azpiegiturena. (uztailaren 21eko 24/2009 Foru Dekretua,

2009ko abuztuaren 6an 146 zenbakidun GAOean argitaratua). *

Kostaldea Babesteko eta Antolatzekoa (43/2007 Dekretua, 2007ko apirilaren 2an 65

zenbakidun EHAAn argitaratua).

Arabako Errepideen Plan Integrala (1998.11.23ko 30/98 Foru Araua).*

Gipuzkoako Bizikleta Bideena (ekainaren 10eko 2/2013 Foru Araua, 2013ko urriaren

10ean 194 zenbakidun GAOean argitaratua).

Honako hauek dira idazketa eta izapide-prozesuan dauden Lurralde arloko Plan

Sektorialak:

Nekazaritza eta Basogintzako Lurralde arloko Plan Sektoriala. Behin behinean onartua eta

behin betiko onarpenaren zain.

Etxebizitzen Sustapen Publikorako Lurralde arloko Plan Sektoriala. Burutzen.

Garraio Sare Intermodal eta Logistikoaren Lurralde arloko Plan Sektoriala. Burutzen.

EAEko Portuen Lurralde Arloko Plan Sektoriala. Aurrerapena idazten.

Higiezinen Kultura-ondarearen Lurralde arloko Plan Sektoriala. Burutzen.

Gipuzkoako Errepideen Plana. Lehendabiziko onarpena jasota. *





2014ko otsaila

23

Aipatutako Lurralde arloko Plan Sektorial horiez gain, administrazio-izapide ofizialen xede

izan diren lurralde arloko beste azterketa batzuk ere burutu dira. Besteak beste:

EAEko Paisaia Berezi eta Bikainen Katalogoa.

Ingurumen eta Lurralde Antolamendu Saila. EJ 2005.

EAEko Korridore Ekologikoen Sarea.

Ingurumen eta Lurralde Antolamendu Saila. EJ. 2005

* Udalerrian inolako eraginik gabe edo eragin txikia.

3.2. LURRALDE ANTOLAMENDURAKO GIDALERROAK (LAG).

3.2.1. LAG-en EGITURA.

LAGak lau atal handitan banatzen dira:

- Lurralde Ereduaren Oinarriak.

- LAGen lurralde eredua.

- Ongizate eta berrikuntzarako lurralde arloko ekimenak.

- LAGak ezartzeko gako eta erreferentziak.

Atal handi horien barruan idatzizko dokumentazioa osatzen duten honako azpiatalak

aurki ditzakegu.

LURRALDE EREDUAREN OINARRIAK.

1. Lurralde eta Gizarte Neoindustriala Euskadin.

2. Biztanleria eta Lurraldea.

3. Ekonomia eta Lurraldea.

4. EAEko Lurralde Antolamenduaren Erronka Nagusiak.

5. LAGen idazketarako hartutako diziplinaren planteamendua.

6. Euskadi Europako Espazio Handien Testuinguruan.

LAGen LURRALDE EREDUA.

7. LAGen Lurralde Eredua.

Ingurune Fisikoa Lurralde Ereduaren Oinarri eta Euskarri gisa.

8. Ingurune fisikoaren antolamendua.

9. Lurralde Ereduak Lurzoruaren Politikan dituen ondorioak.

10. Bigarren Etxebizitza eta Baliabide Turistikoen Antolaketa.

11. Aisialdirako Eremu eta Lurralderako Sarbide Nukleoen Sistemak.

12. Etxebizitza arloko beharrizanak eta Etxebizitzetarako Lurzoru Berriaren Eskaintza

kuantifikatzea.

Lurralde Ereduaren azpiegiturak.





2014ko otsaila

24

13. Garraio, komunikazio eta energia arloko azpiegiturak.

14. Ura.

15. Hondakin solidoak.

ONGIZATE ETA BERRIKUNTZARAKO LURRALDE ARLOKO EKIMENAK.

16. Hiria berriztatzeko estrategiak.

17. Kultura-ondarearen Antolamendua.

18. Ekipamenduak Lurralde Perspektiban.

LAGak EZARTZEKO GAKO ETA ERREFERENTZIAK.

Lurralde Plangintza garatzeko Eremuak.

19. Udal plangintzak bateragarri egitea.

20. Eremu Funtzionalak zedarritzea.

Lurralde Ereduaren erreferentziak.

21. Lurralde Ereduaren erreferentzia-eranskinak.

22. LAGak ezartzeko arauak.

“LAGen LURRALDE EREDUA” atala eta “LAGak EZARTZEKO GAKO ETA

ERREFERENTZIAK" atala nabarmendu nahi ditugu, bertan Ondarroako lur-eremurako

interesgarri diren atalak laburbiltzen baitira.

3.2.2. INGURUNE FISIKOAREN ANTOLAMENDUA.

Ingurune Fisikoaren antolamenduan, honako hauek dira Ondarroako antolamenduan

eragina dute LAGen Ingurune irizpide eta helburuak:

- Lurraldeko puntu orotan tokian tokiko balore ekologiko, paisajistiko, produktibo eta

zientifiko zein kulturalak babestuko direla bermatzea.

- Tokiarekin bateraezin diren jardueren eraginez narriatuta dauden ingurumen

elementu eta prozesuak hobetzea, berreskuratzea eta berregokitzea.

- Ekintza-lerroak ezartzea, erabili gabe edo behar beste aprobetxatu gabeko baliabide

naturalen balioa azpimarratzeko.

- Baliabide naturalen antolamendu egokiaren bitartez landa ingurunearen garapenaren

alde egitea, berauek era iraunkorrean aprobetxatuz, hartarako prozesuan nahasitako

eragile ezberdinen adostasun eta parte-hartzeaz baliatuta aisialdirako

potentzialtasunak erabiliz.

- Lurraldeko ingurumenaren gaineko informazio-sistemak ezartzea, ingurumena

babesteko martxan dauden ekintzak zuzendu, zabaldu edo aldatzeko.

Ingurune Fisikoa antolatzeko gidalerroak honako ataletan sailkatzen dira:

- Gidalerro Orokorrak. (Ingurune fisikoaren elementu zein prozesuak eta jardueren

kontrola).

- Gidalerro Bereziak. (Lurzoru urbanizaezina antolatzeko kategoriak).





2014ko otsaila

25

- Ekintza positiboen proposamenak.





2014ko otsaila

26

3.2.3. GARRAIO, KOMUNIKAZIO ETA ENERGIA ARLOKO AZPIEGITURAK.

LAGetan ezarritako lurralde ereduan, garraio, komunikazio eta energia arloko

azpiegituren atalak jarraian azaltzen diren alderdietan eragiten diote Ondarroako Udalari:

- Inguruko Eremu Funtzionalekin lotuko dituzten ibilbideak eskasak izanik, Ondarroa

barne hartzen duen Gernika-Markina EFean irisgarritasun arazoak eta biztanle-

nukleoetarako sarbideak zaku-hondoetan egotea.

- Eibar eta Markinaren arteko lotura interesgarritzat jotzen dugu, izan ere, Ondarroa

komunikazio-ardatz handietara hurbildu baitezake, betiere aurretik Eibar-Ermua

errepidea eta Trabakuako portua egokitu behar direla kontuan izanda.

- Deba, Mutriku, Ondarroa, Lekeitio, Ispaster, Ea, Ibarrangelu, Laga eta Laidako

Hondartzak eta Arteaga barne hartzen dituen ibilbidea paisaia-interes bereziko

eremu gisa daukagu.

- Portuei dagokienez, ahal den neurrian arrantza arloko erabilerei lehentasuna ematen

zaie Ondarroako portuan, baita Bermeo, Getaria eta Hondarribiko portuetan ere.

- Portuarekin eta, oro har, itsas jarduerarekin lotutako industria-guneak garatzea

erraztuko da, inguruan hala egin daitekeen portu guztietan eta, ezinbestean, Bermeo,

Ondarroa, Zumaia, Orio eta Hondarribiko portuetan.

3.2.4. UDAL PLANGINTZAK BATERAGARRI EGITEA.

Euskal Autonomia Erkidegoan zenbait udalerri taldek plangintza integratua behar dutela

antzeman da. Horietan, udalerrietako zedarritzapen administratiboak ezegokiak dira nork bere

aldetik Antolamendu Orokorrerako Planak garatu ahal izateko.

Elkarren ondoan dauden zenbait udalerrik bata bestearen parean dauzkate hiri-nukleoak,

beraz, Hiri-eremu Integratu bakarra osatzen dute, indarreko oztopo administratiboak

gorabehera, modu bateratuan funtzionatzen duena.

Beste zenbaitetan, ordea, hiri garrantzitsuak, Bilbo eta Donostia besteak beste, izandako

hazkunde handia dela eta, inguruko hiri-nukleo txikiagoak hartuz joaten dira eta pixkanaka Hiri-

eremu handiak osatzen dituzte, udalerri ezberdinez osatuak eta hirigintza arloko tratamendu

integratua behar dutenak.

Azkenik, batzuetan, udalerri batek duen bokazioaren edo LAGetan planteatutako lurralde

eremuan jasotako rolaren eraginez, bertako egungo zedarritzapena ez da egokia izaten

dagokion plangintzaren bitartez hiri-garapenerako beharrezko estrategiei ekiteko.

Egoera horietan guztietan ezinbestekoa da prozesuan nahasitako udalerrietako

plangintza era koordinatuan idatzi eta garatuko dela bermatzeko mekanismoak ezartzea.

Euskal lurraldeen zati handi batean dauden hiri-asentamenduen ezaugarri berezien

eraginez, udalerri ezberdinak integratu eta nahasten diren hiriguneak sortu dira. Lurraldearen

antolamenduaren arloan hastear den fase berri hau ezin hobea da elkarren ondoan dauden

udalerrien sinergia eta baliabideak aprobetxatzeko eta, bakoitzaren balio erantsiaren bila,

udalerri hauek euskal hiri-bilbean nahasten laguntzeko, handiagoak diren udalerrien antzeko

baliabideen antolamendu bera eskuratuta.





2014ko otsaila

27

Udal plangintzen arteko bateragarritasun egokia lortzeko, prozesuan nahasitako udalerri

guztiek izan beharko dute euren epe luzerako proiektu propioa, adostu eta eztabaidatua,

elkarren arteko trukea errazte aldera eta udalerri horien arteko interes komunak partekatze

aldera.

Euskal lurraldeak osatzen dituzten udalerri ezberdinen berezitasunak gorabehera,

erronka bertsuei egiten dieten aurre guztiek. Udalerri bakoitzak bere aldetik erantzun eraginkor,

efiziente eta efektiboa eman ezin izateak udalerrien arteko plangintza komunak egiteko beharra

sortzen du, lokalismoak alde batera utzita eta helburu komunak euren gain hartzeko

konpromisoa hartuta.

Hasieran pentsatu arren antagonismo eta lokalismoak izan daitezkeela oztopo nagusiak

udalerrien arteko baliabideen antolamendu bera edukitzeko orduan, egunerokotasunean

islatutako errealitatea erabat ezberdina da. Elkarren ondoan dauden udalerriek zerbitzu,

ekipamendu, lanpostu eta familiak partekatze hutsak udalerrien arteko hitzarmen asko

komunean jartzeko beharra sortzen du. Bizitzako alderdi horiek partekatzen diren bezalaxe,

eskura dauden baliabideak partekatzea ere segidan datorren urrats naturalena dela uste dugu.

Mugakide diren udalerrien arteko kolaborazioak, beraz, herritarren ongizate eta bizi-kalitatean

eragina izango du, eskuratzen diren sinergietan ahalik eta probetxu handiena lortzen saiatuz.

Lurraldearen Antolamenduaren etorkizun laburrean, helburu estrategikoen eta

antolamenduak azpiratuta, beste udalerri batzuekin arrisku eta baliabideak partekatzea

aurreikusten da datozen aldaketetara moldatzeko tresna gisa, elkarren arteko muga ugari

dagoenean bereziki. Hori dela eta, ezinbestekoa da udalerrien multzoa erantzukizunak

partekatzeko elementu komunez hornitzea eta udalerrietako baten porrotak bestearen porrota

dakarrela gogoraraztea.

Udal plangintzaren koordinazioa da LAGen helburuetako bat, hartarako, elkarren ondoan

eta elkarreraginean dauden udalerrietako Plan Orokorren ebazpenak modu integratuan sortu

eta tokian tokiko errealitate funtzional eta morfologikoari egokitu daitezen saiatuz.

Era berean, arazo jakin batzuk ebazteko edo aldameneko udalerriei batera eragiten

dieten aukerak gauzatzeko egokia den lurralde-eskala bilatu behar da. Udalerriaren esparru

estuaz harago doan analisi, proposamen eta kudeaketa behar duten arazoak EAEko zenbait

udalerritako plangintzarekin bateragarri izan beharko dira ezinbestean.

Proposatutako Lurralde Eredua ezartzea bideragarri izan behar da, izan ere, helburu hori

lortzera bideratuta daude LAGetan planteatzen diren estrategia eta esku-hartze guztiak.

Bereziki, udalerrien egungo mugez gaindiko eremua behar den kasuetan, programen ezarpena

edo arazoen tratamendua plangintzaren bitartez bideragarri egiteko irizpideari jarraiki, udal

plangintzak bateragarri egiteko mekanismoak ezartzen dira.

Sarritan, EAEko hiri-sistemaren testuinguruan udalerrion sustatze selektiboa bideragarri

egiteko irizpideari jarraiki, plangintza bateragarri egiteko mekanismoa proposatzen duten

udalerriak identifikatzen dira. Autonomia Erkidegoan zenbait gunek ez daukate behar beste

baliabide, hiri-sistemako “Eremu Ahulak” deritzenetan daudelako. Arlo funtzional eta

morfologikoari dagokionez, plangintza bateragarrien estrategien bitartez gune horiek nahikoa

hurbileko beste nukleo batzuetan integratzea funtsezko mekanismoa izan daiteke udalerri

ezberdinek osatutako hiri-eremu integratuak lortzeko orduan. Horrelakoetan, posible da egun





2014ko otsaila

28

hiri-sistematik “deskonektatuta” dauden lurretan udalaz gaindiko funtzioak koherentziaz

gauzatzeko adinako neurri funtzionala eskuratzea.

Zenbait hiri-nukleo eta bertako hornidura gabeziak arintzeko beharraren eraginez,

komenigarria izan liteke hirigintza arloko garapena udalerri bakoitzaren mugetatik kanpoko

guneetara bideratzea. Hori gertatzen denean, plangintza bateragarriaren mekanismoak

eskuratu nahi diren helburuak lortzea errazten du.

Elkarrengandik hurbil, elkarreraginean eta udalerri ezberdinen menpe dauden hiri-

nukleoen multzoaren gaineko hiri-irudi integratu eta erakargarria lotzeko beharrezkoak izan

daitezke plangintzak bateragarri egiteko mekanismoak.

Azkenik, elkarren ondoan dauden udalerrietako lurzoruen erabilera osatu eta

espezializatzeko, udal-plangintzak bateragarri egiteko mekanismoak beharrezko izan daitezke.

LAGetan jasotzen denez, era orientagarrian batzuetan eta loteslean besteetan, udal-

plangintzak bateragarri egiteko mekanismoak ezartzeko beharra antzeman da zenbait

udalerritan, zeintzuen artean Berriatua, Ondarroa eta Mutrikuk osatutako multzoko

konbinazioetako bat ere agertzen ez den.

Hala eta guztiz ere, Ondarroako indarreko plangintzaren analisia egin zenetik,

aldameneko hiru udalerrien plangintzarekin bateragarri egin beharreko zenbait eremu antzeman

dira. Aipatutako antolamendu eremu edo elementuak honakoak izan litezke:

- Landa-nukleoetara eta baserrietara iristeko bideak, landa-bide garrantzitsuenen

trazen ezaugarriak adierazita.

- Gardotza (Berriatua), Errenteria eta Mijoako (Mutriku) jarduera ekonomikoen

guneetan erabileraren garrantzia eta intentsitatearen gaineko hitzarmenak, hiru

udalerrietako langileak daudelako.

- Artibai ibaia eta bertako balio naturalak sustatu eta babestea, Berriatua-Ondarroa

multzoaren ardatz den heinean.

- Mutriku-Saturraran bizikleta-bidearen traza Ondarroa eta Berriatuaraino luzatzea.

- Ondarroa eta Mutrikun Autonomia Erkidegoko eta nazioarteko ardatz nagusietarako

bidea hobetzea.





2014ko otsaila

29

3.2.5. EREMU FUNTZIONALEN (EF) ZEDARRITZAPENA.

LAGetan proposatutako lurraldea orekatzeko estrategiak ezartzeak lurralde eskala

egokia zedarritzeko beharra dakar (ezinbesteko aurretiko Eremu gisa), Autonomia

Erkidegoaren eskalarako egindako orientabide orokorrak eraginkor egingo dituzten planak

garatze aldera.

LAGetan antzemandako Lurraldeko Eremu Funtzionalei dagozkien lurralde-eskala

ertainak tamaina fisiko eta funtzional egokia du arazoak aztertu eta Lurralde Antolamendurako

programak ezartzeko.

Lurraldeko Eremu Funtzionalak eta hiri ertainak "atal gakoa" dira Autonomia Erkidegoko

testuinguru globalean lurraldea orekatzeko estrategia posibleak ezartzeko orduan.

Eremu Funtzional ezberdinetan lurraldeko barne-egituraketarako mekanismoak

proposatzen dira LAGetan. Ezinbesteko den hiri ertainetaranzko polarizazioa eta bertako

nukleo zein lurralde ezberdin arteko osagarritasuna lortzen saiatzen dira, hain zuzen ere.

Planteatzen diren lurralde eta sektore arloko estrategien bitartez, udalerri ezberdinetako

biztanleei zuzendutako horniduren, ekipamenduen eta zerbitzuen eskaintza hobetzen saiatzen

da, adierazitako Lurraldeko Eremu Funtzional bakoitzaren eremu-burutik eskualde mailako

zerbitzuak eskaintzen saiatuz.

LAGek orokorrean bere gain hartutako orientabide honek Ondarroako plangintzaren

Analisi eta Diagnostiko fasea bideratzea ahalbidetu du, Lurraldeko Eremu Funtzionalei

proposamen fasean emandako protagonismoari erantzunez.

Deszentralizazio estrategiak ezartzen hasten diren etapan handitzen da tokiko garapen-

eskalaren balioa eta eskala ertainetatik baliabideak mobilizatzeak aldaketa garaian beharrezko

azkartasuna eta moldagarritasuna errazten ditu. “Globalki pentsatu, herri mailan ekin” garapen

bidean dagoen kontzeptu berria da. Malgutasuna ere gakoa da oraingoan. Eremuek ez dute

inola ere atal estanko gisa jardun behar, hori dela eta, zenbaitetan, eremuen arteko giltzarri gisa

aritu beharko lukete udalerri batzuek. LAGetan jasotako alderdi hori Ondarroan ezar liteke,

Eibar (Deba Behera) eta Gernika-Markina Eremu Funtzionalei dagokienez.

Lurralde antolamendurako eremuen zedarritzapenean honakoa hartu behar da kontuan:

eremuak eraginkortasuna eta efizientzia ondoen bermatzen duten udalaz gaindiko espazioak

izan behar direla, eremuak osatzen dituzten udalerrien etorkizuneko baterako proiektuak

lortzeari buruzko politikei dagokienean.

Biztanleria, zerbitzuak, ekipamenduak sakabanatzen dituena da lurralde orekatua, ahal

den neurrian pilaketa saihesten duena. Lurralde mailan jasotzen diren estrategia ugari udalen

arteko kooperazio/lankidetza eta koordinazioan oinarritzen dira. Zerbitzuez hornitzeko edo

horien gaineko eskaria izateko ezinbestekoa da nahikoa biztanle edukitzea eta, hala,

desiragarri zein beharrezkotzat jotzen da udal-mugez gaindiko baliabideak antolatzen dituen

eskala.

Biztanleek espazio jakin baten parte direla sentitzea ezinbesteko elementua da udalen

arteko kooperazio fase berri bati ekiteko.





2014ko otsaila

30

Euskal Autonomia Erkidegoaren proiektua barne hartuko duen gizarte solidarioaren

ereduan, ezinbestekoa da hiri-metropoli eta hiri ertainen arteko osagarritasuna, baita horien eta

hiri txikiagoen artekoa ere. Hori dela eta, udalen arteko kooperazio/lankidetza eta koordinazio

ereduan osagarritasun kontzeptua ere oso kontuan izan behar da.

Udalen arteko kooperaziorako beharrak inola ere ez ditu udal bakoitzaren bokazio eta

egitasmo zein proiektuak atzean utzi behar. “Norberak nortasun eta irizpide sendoagoa duen

neurrian albokoari ekarpen handiagoa egiten diola” uste dugu geuk eta, beraz, baliagarriagoa

izango dela etengabe aldatuz doan mundu honetan, sarritan, ingurunera erraz egokitzeko eta

erantzuteko gaitasuna izaten baita estrategikoki garrantzitsuena. Ondorioz, oso positiboa da

nork bere nortasuna eta iniziatiba gaitasuna zein sormena sustatzea, udalerri bakoitzaren

lurralde antolamenduari dagokionean, udalez gaindiko eremuak barne hartzen duen

antolamendu osoan ahalik eta sinergia gehien eskuratze aldera. Ez dezagun ahaztu proiektu

batek askoren borondateak barne hartu behar dituela eta, beraz, borondaterik ez udal-

proiekturik gabe ezinezkoa litzatekeela etorriko diren arazoei aurre egingo dieten udalaz

gaindiko proiektuak osatzea.

Honako hauek dira LAGetan aurreikusitako EAEko Lurraldeko Eremu Funtzionalak:

1. Balmaseda-Zallako Eremu Funtzionala.

2. Beasain-Zumarragako Eremu Funtzionala.

3. Bilbo Metropolitarra.

4. Donostiako Eremu Funtzionala.

5. Durangoko Eremu Funtzionala.

6. Eibarko Eremu Funtzionala.

7. Gernika-Markinako Eremu Funtzionala.

8. Igorreko Eremu Funtzionala.

9. Guardiako Eremu Funtzionala.

10. Laudioko Eremu Funtzionala.

11. Arrasate-Bergarako Eremu Funtzionala.

12. Mungiako Eremu Funtzionala.

13. Tolosako Eremu Funtzionala.

14. Araba erdialdeko Eremu Funtzionala.

15. Zarautz-Azpeitiako Eremu Funtzionala.

Ondarroa barne hartzen duen Gernika-Markinako Eremu Funtzionala osatzen duten

udalerriak honako hauek dira:

Ajangiz. Gizaburuaga.

Amoroto. Ibarrangelu.

Arratzu. Ispaster.

Aulesti. Kortezubi.

Bermeo. Lekeitio.

Berriatua. Markina-Xemein.

Busturia. Mendata.

Ea. Mendexa.

Elantxobe. Morga.

Ereño. Mundaka.

Errigoiti. Munitibar-Arbatzegi.Gerrikaitz.

Etxebarria. Murueta.





2014ko otsaila

31

Forua. Muxika.

Gautegiz Arteaga. Nabarniz.

Gernika-Lumo. Ondarroa.

Sukarrieta.

Lurralde arloko Plan Partzialak osatzeko eremuak zedarritzeko orduan, zedarritzapen

horien eta proposatutako lurralde ereduaren garapenak eragindako eskakizunen arteko

elkarrekikotasuna lortzea izan da helburu nagusietakoa.

Azken batean, eskala ertainaren lurralde plangintza osatzeko eremuak dira. Helburua

hori izanik, nabarmendu behar da zedarritzapenak egokiak direla eta ez dakartela izapide

administratibo berririk, ezta beste helburu batzuetarako baliagarri izan daitezkeen merkaturatze

eskemarik ezabatzeko beharrik ere.

3.2.6. LURRALDE ARLOKO PLAN PARTZIALAK ONARTU ARTEAN,

ETXEBIZITZETARAKO LURZORUAREN ESKAINTZA BEHIN BEHINEAN KALKULATZEKO

ERREFERENTZIA-IRIZPIDEAK.

LAGen oinarrizko helburua da lurralde ereduan ekintza espezifikoak esleitzen zaizkien

udalerrien erreferentzia egitea, baita EAEko udalerrietako etxebizitzetarako lurzoruaren

kuantifikaziorako irizpideak ezartzea eta, hala, garapenerako lurralde plangintza bideratzea ere.

Dena den, udal plangintzan lurzoruaren kuantifikazioa bideratuko duen honako kalkulu

sinplifikatua ere egin daiteke, Lurralde arloko Plan Partzialak indarrean jarri arte:

a) Orientazio gisa eta aldi baterako, LAGen I. Eranskinean jasotzen diren adierazle eta

koefizienteak erabil daitezke.

b) Emandako balioek ez dute arau-izaera, LAGetan barne hartzen den erreferentzia-

materiala baino ez da, maiatzaren 31ko EAEko Lurralde Antolamenduaren 4/1990 Legearen

7.2. artikuluan xedatutakoaren arabera. Ondorioz, Hirigintza, Etxebizitza eta Ingurumen

Sailak adierazle horiek eguneratu ahal izango ditu.

c) LAGen 12. Atalean adierazitako prozeduraren bitartez eskuratu daitezkeen erreferentzia

kuantitatiboak alde batera utzita, EAEko udalerrietako plangintzaren etxebizitzetarako

garapen proposamenaren onarpena lurralde arloko irizpide, helburu eta zehaztapenen

arteko koherentziaren interpretazioan oinarrituko da.

d) Lurralde arloko Plan Partzialek etxebizitzetarako lurzoru berriaren kuantifikazio zehatza

proposatu behar dute udalerri bakoitzeko plangintzan, zuzenean zein zeharka, hau da,

metodo erraz eta operatiboaren bitartez. 1. Eranskinean adierazitako irizpideak erreferentzia

izan behar dira LPPek zehaztapen horiek definitzeko.

e) Hazkunde Selektiboa. Udalerri batzuetan, LAGek hiri-hazkunde garrantzitsuak

proposatzen dituzte lurraldea orekatzeko estrategien testuinguruan. Ondarroa ez da

proposatutako udalerrien zerrendan ageri.

f) Ordezko Habitatak. Behin behinean eta orientazio modura, LAGetan proposatutako

Ordezko Habitat bakoitzean aurreikusitako etxebizitza kopuruari dagozkion zifrak aurkezten

dira. Aurreko atalean bezalaxe, Ondarroa ez da proposatutako udalerrien zerrendan ageri.





2014ko otsaila

32

g) Bigarren Etxebizitza. Ereduen ondorioen arabera soilik sailkatu ahal izango du udal

plangintzak bigarren etxebizitzetarako lurzorua, betiere dagokion Lurralde arloko Plan

Partziala onartu ondoren.

Etxebizitzen Sustapen Publikoaren LAPak eta Lurralde arloko Plan Partzialek,

erreferentzia modura, bere gain hartuko dute LAGek Lurralde Ereduan aipatutako udalerriei eta

hiri-eremuei ematen dieten rola.

Eremu Funtzional bakoitzeko Lurralde arloko Plan Partzialak LAGen 1. Eranskinean

emandako behin behineko erreferentzien behin betiko kuantifikazioa ezarriko du. Honako hauek

dira Ondarroari dagozkion erreferentzia kuantitatiboak:

Hazkunde Selektiboa. Ondarroa barne hartzen duen Gernika-Markinako Eremu

Funtzionalean ez da horrelakorik aipatzen.

Ordezko Habitatak. Atal honetan ere ez da ageri Ondarroako udalerria.

Familiaren bataz besteko neurrien (FBN) aldaketaren hipotesia:

URTEA FBN

1993 3,26

1994 3,23

1995 3,19

1996 3,15

1997 3,11

1998 3,07

1999 3,04

2000 3,00

2006 2,60

2009 2,30

2011 2,19

Eskaintzaren zurruntasunaren zuzenketa:

- EAEko Hiri-hierarkiaren mailak. Ondarroa 5. mailan ageri da.

- Eskaintzaren zurruntasunaren zuzenketa-faktorea. 5. mailari dagokionean,

ezarritasun zurruntasun koefizientea ZK=0,25 da.

- Ondarroako kasuan, bigarren etxebizitzaren koefizientea BEK = 1,2 da.

Esandako guztiaren ondorioz, etxebizitzetarako lurzorua kuantifikatzeko kalkulu

sinplifikatua egiteko metodoa eskaintzen da LAGetan.

1. OSAGAIA (C1) Lurralde Ereduaren (LE) Ondorioak.

Hazkunde Selektiboa (HS) (1. Eranskina)

Ordezko Habitata (OH) (1. Eranskina)

Bigarren Etxebizitza (BE) VOB (BEK-BEK91) (1. Eranskina)

1. OSAGAIA GUZTIRA =

2. OSAGAIA (C2) Hazkunde Demografikoa (HD)





2014ko otsaila

33

Xede urteko biztanleria XB = PB (1 + TAC)n

Hazkunde demografikoa HD = XB - PB

Beharrezko etxebizitzen kopurua = HD/FBN (n) (2. Eranskina)


3. OSAGAIA (C3) Familia Egituraren Aldaketa (FEA)

Etxebizitza berrien beharrizana PB/FBN(n) – VOB (2. Eranskina)


4. OSAGAIA (C4) Eskaintzaren Zurruntasunaren Zuzenketa (EZZ)

Beharrezko etxebizitzak = (VOB + C2 + C3) x ZK (3. Eranskina)

5. OSAGAIA (C5) Bigarren Etxebizitza (BE)

Bigarren Etxebizitzaren Hazkundea =

(C2 + C3 + C4) x (BEK -1) x 0,5 (4. Eranskina)


PLANGINTZAK ESKAINITAKO GEHIENEZKO ETXEBIZITZA KOPURUA

C1 + C2 + C3 + C4 + C5 GUZTIRA = Ondarroako Hiri-antolamenduaren Plan

Orokorraren kuantifikazioa.

Ondarroako plangintzaren etxebizitzen eskaintza ezagutzeko, komenigarriagotzat jo da

LAGen aldaketa proiektuan eta Gernika-Markinako LPParen proiektuan ezarritakoa erabiltzea,

nahiz eta dokumentu biak tramitazio bidean izan.

3.2.7. AISIALDIRAKO EREMUEN ETA LURRALDERAKO SARBIDE NUKLEOEN SISTEMA

INTEGRATUA.

Gernika-Markinako Eremu Funtzionalerako, Ondarroari eragiten dioten honako

Aisialdirako Eremu aipatzen dira:

a) Arrigorri Hondartza.

Lurralderako sarbide nukleoei dagokienez, ez da Ondarroa aipatzen.





2014ko otsaila

34

3.2.8 ONDORIOAK.

Ondarroatik komunikazio ardatz nagusietara heltzeko irisgarritasun arazoak daudela

antzeman da LAGetan, zeharka bada ere. Beste alde batetik, komeni da Ondarroako arrantza

portua eta horrekin lotutako industria beharrizanak kontuan hartzea.

Ondarroa Gernika-Marikako eta Eibarko (Deba Behera) Eremu Funtzionalen arteko

giltzarria da, lehendabiziko eremuan barne hartua dago eta bigarrenarekin komunikazio ardatz

nagusietarako sarbide komunak dauzka.

Ondarroako plangintza behin betiko onartu ondoren (1997) 384 etxebizitza gauzatu dira,

guztiak hiri-lurzoruan, eta beste 210 hiri-lurzoruan eta 4 Gorozikako landa-nukleoan eraiki gabe

daude. Urteko, bataz beste, 24 etxebizitza eraikitzen dira (16 urteko denbora tartea kontuan

izan da). Hala eta guztiz ere, hazkundea ez da konstantea eta, hala, plangintza onartzeko

prozesuan zein 2003-2009 urte bitartean jarduera nabarmenagoa antzeman da.

Etxebizitza kopuruak balio finko izateari utzi dio eta orientagarri izatera pasa da, betiere

ekainaren 30eko 2/2006 Legean ezarritako parametroa m2 (t)-tan neurtutako hiri

eraikigarritasuna izanik. Dena den, Eremu Funtzionalaren eta, beraz, herrialde osoaren

berrorekaren adierazle argia da, lurralde antolamenduari dagokionez.

Lurralde arloko Plan Partzialetan kontuan izan beharreko LAGen zehaztapenei

dagokienez, Arrigorri hondartzaren egoera nabarmentzen da Aisialdirako Eremuen Sistema

Integratuan eta Urdaibai-Deba kostako ibilbidea paisaia interesgarri gisa.

3.3. EAEko LURRALDE ANTOLAMENDURAKO GIDALERROEN

BERRAZTERKETA ETA ALDAKETA.

3.3.1. SARRERA LABURRA.

Azken urteotan lurraldeak izandako eboluzioaren diagnostikotik abiatuta eta lurralde zein

sektore arloko plangintzak eboluzio horren aurrean izandako erantzuna kontuan izanda, LAGen

aldaketa planteatzen da, lurraldearen antolamendurako egungo gidalerroen osagarri gisa

gainjartzeko.

3.3.2. LURRALDE EREDUAREN PROPOSAMENA.

LAGetan xedatutakoa abiapuntutzat hartuta, Euskal Autonomia Erkidegoan azken

hamarkadan garrantzia handitu duten eta jarraian azaltzen diren 6 ataletan laburbil daitezkeen

dokumentuak barne hartzea proposatu da:

1. Hiriburuen Nukleo Anitzeko Sistema sendotu eta integratzea, eremu metropolitarren

espazio gakoak Berrikuntzarako Lurralde Berezi gisa konfiguratuta. 2. Hiri Ertainen eta Eremu Funtzionalen sustapena, Eremu Funtzionalen garapen prozesuak

hiri ertainak konektatzen dituzten Transformazio Ardatzetan zehar artikulatuz, Sarean Zentro anitzeko Hiri Sistema anitz, erakargarri eta iraunkorragoa sortzeko.

3. Lurraldearen kanpo lotura eta barne konexioak areagotzera bideratutako Mugikortasun Iraunkorrerako estrategiak, estrategia intermodalean oinarrituta eta garraio kolektiborako





2014ko otsaila

35

sistemei lehentasuna emanda. 4. Hiri garapenerako prozesua bideratzeko erreferentzia osagarriak barne hartzea,

iraunkortasun eta lurraldeko testuinguruarekiko egokitasun irizpideekin, hiri garapen iraunkorraren arloan, Euskal Hiria kontzeptua espazio bikain eta nazioarteko erreferentzia gisa sustatuz.

5. Pertsonak eta jarduera berritzaileak erakartzeari dagokionean, gure lurraldeko identitatea gordetzen duten espazio bereziak transformatzera bideratutako Informazio Nodoak.

6. Euskal Hiria ekimeneko paisaiak lurraldeko iniziatibetan kalitate erreferente gisa barne hartzea eta lurraldearen balioa azpimarratzea, ingurumen bikainaren bilaketa eta gure lurraldeko landa-guneen zein gune naturalen aldaketa prozesuen kudeaketa aktiboa hartzen dituen testuinguruan.

3.3.3. LURRALDE EREDUAREN PROPOSAMENAREN HELBURUAK.

Honako ezaugarriak izango dituen lurraldea lortu nahi dugu: 1. Finkapen sistema trinko eta konpaktuagoa daukana. 2. Kanpoaldearekin hobeto konektatuta dagoena eta barne-konexio gehiago daukana. 3. Orekatuagoa, anitzagoa eta elkarlotuagoa, zentro anitzeko hiri-eskualde sarea osatuz. 4. Biodibertsitate aberatsagoa eta hobeto gordea, paisaia erakargarriagoak izango dituena. 5. Garraio kolektiborako sistemak ahalik eta gehien erabiltzera bideratutako hiri-guneak

dituena. 6. Berrikuntza eta birziklapena hazkunderako alternatiba gisa nabarmentzen dituena. 7. Energetikoki eraginkorragoa izango dena eta elementu kutsagarri zein berotegi efektuen

gas gutxiago sortuko duena.

3.3.4. BERRIKUNTZARAKO LURRALDE BEREZIAK.

Hiriburuen Nukleo Anitzeko Sistema sendotu eta integratzearen barruan, Bilboko Eremu

Metropolitarra kontuan izan da, eremu metropolitarren espazio gakoak Berrikuntzarako Lurralde

Berezi gisa konfiguratuta.

Hurbiltasun eta eragina direla medio, Eremu horietako (oraingo honetan, Gernika-

Markinako Eremu Funtzionaleko) lurralde irizpideak eta horiek Ondarroako udalerrian duten

eragina behatzean datza. Irizpide horiek jarraian azaltzen den legez laburbil daitezke:

- Gune honen berezitasuna bertako ingurumen eta paisaia bikainak dira, Urdaibaiko

Biosferaren Erreserba eta kosta zein landa eremuetako paisaia baliotsuak nagusi

izanik.

- Ingurumen arloko aktibo horiek babestea, beraz, eremu funtzionalerako orientabide

estrategiko nagusia da, kalitate eta lurralde erakargarritasunak osatutako elementu

bereizgarria diren aldetik.

- Proposatutako estrategiaren oinarriak eta barne-konexioak hobetzea, eremu-buru eta

azpi-buruak indartzea, inguruko eremuetako eskaerei erantzuteko gaitasuna duten

zerbitzu zentro gisa, eta paisaiaren zein ingurumenaren kudeaketa aktiboa egitea,

garapenerako gako diren aldetik.

- Bermeo-Gernika-Zornotza trenbidea da gune honetako garraio sistemaren ardatza.

Eskualdeko elementu intermodal eta zentral diren heinean, Bermeo eta Gernikako

geltokiak eremu osoko zein inguruko elementuekiko lotura eta hiri bien zentraltasuna

sendatzeko aukera gisa agertzen zaizkigu.





2014ko otsaila

36

- Iparraldean ezinbestekoa da Mungian zehar burutzen den Bermeo eta Bilboren

arteko lotura sendotzea. Hegoalderantz, gakoak dira Gernika-Lumo eta Durangoko

Eremu Funtzionalaren arteko lotura eta Markina eta Durango zein Deba Beheraren

artekoa.

- Kostaldean, Bermeo eta Lekeitio oso hiri-zentro garrantzitsuak dira garapen

jasangarrirako estrategia sustatzeko orduan. Bertako portu-guneak eta erdigune

historikoak oso eremu erakargarriak dira jarduera ekonomiko berriak ezartzeko eta

hirugarren sektoreko eskaintza sendotzeko eta, beraz, lagungarriak izango dira

kostaldeko bigarren etxebizitza asko etxebizitza nagusi bilakatzeko.

- Ezinbestekoa da herri hauetan hazkundea egungo nukleoen ezaugarri morfologiko

eta egiturazkoekin zein inguruko paisaiarekin integratuta gertatzea, hartarako,

hirigintza eta arkitektura alorretako tipologia egokiak erabilita eta lehendik dagoen

arkitektura tradizionalaren ondare eraikia berregokitzeko prozesuen garrantzia

azpimarratuta.

Lurraldeko irizpide horiek jarraian azaltzen den dokumentu grafikoan jasotzen dira:





2014ko otsaila

37

3.3.5. HIRI ERTAINAK ETA EREMU FUNTZIONALAK. TRANSFORMAZIO-ARDATZAK.

Eremu Funtzionalekin lotutako hiri ertainek, eremu atlantiko osoan era orekatuan

sakabanatuta daudenek, sarea osatzen dute. Sarean eremuak elkar lotuko dituzten

Transformazio Ardatzen bitartez horiei bultzada bat ematea planteatzen da, sarean

konektatutako zentro anitzeko sistema sortzeko eta lurralde anitz, dinamiko eta jasangarriagoa

lortzeko.

Hala, ingurumen pasabide handiak, berrikuntza eta trinkotze ekimenak gauzatzeko

eremu urbanizatuak edota garraio kolektiborako zein lehendik dauden azpiegituren gaineko

eragin txikia duten mugikortasun korridoreak barne hartzen dituzten espazioak izango lirateke

Transformazio Ardatzak (proiektu integral gisa) eta, ondorioz, lurralde antolamenduaren

Sistema nuklearraren lurraldeko bigarren maila honetan, lurraldearen oreka taxutzen lagundu

beharko dute.

Eremu naturalak, hiri-guneak eta azpiegiturazko elementuak era koherentean jorratuko

dituzten lurraldeko proiektu integral gisa planteatzen dira Transformazio Ardatzak. Eta

honakoez osatuta daude: eremu libreak, eremu eraikien mugak zedarritzen dituzte eta

urbanizaziotik babestutako ingurumen pasabide handi gisa agertzen dira; lehendik eraikinez

okupatutako eremuetako eremu urbanizatuak, berrikuntza eta trinkotze iniziatibak garatzekoak;

eta mugikortasun korridoreak, lehendik dauden azpiegiturak erabilita garraio kolektiborako eta

eragin txikiko desplazamendurako (bidegorriak eta oinezkoen bideak) euskarrietara

bideratutakoak.

3.3.6. BERRIKUNTZA NODOAK.

Ekonomia berrietan sortzen ari diren sektoreei lotutako ekintza berritzaileak eta jarduera

ekonomikoa transformatzeko prozesuak sustatzeko proposamen estrategikoak dira, baina

berauek hartzen dituzten eremuetako ekoizpen tradizioekin lotura mantentzen dute.

EAEko lurralde eremu ezberdinetan jarduera berritzaileak eta ekonomia transformatzeko

prozesuak sustatzeko proposamen estrategikoak dira Berrikuntza Nodoak. Berrikuntza Nodoek

ikerketa zentroak, zentro teknologikoak eta ekonomia berrian sortzen ari diren sektoreei

lotutako jarduerak barne hartzen dituzte, lurraldeko eremu bakoitzaren ekoizpen tradizioarekin

eta sendotasunarekin bat eginda.

3.3.7. INGURUNE FISIKOA ETA PAISAIAK. INGURUNE FISIKO ETA PAISAIEN

LURRALDE IRIZPIDEAK.

Irizpideak ezartzen dira Antolamenduaren kategoriari, Korridore Ekologikoari,

Basoberritze ekintzei, Nekazaritza Guneei eta Paisaiari dagozkien arloetan, jarraian laburbiltzen

diren baldintza eta zehaztapenak Lurralde arloko Plan Partzialei zein Udal Plangintzei igorrita:





2014ko otsaila

38

Udal plangintzak zedarritu beharko ditu erauzketa guneak zein erauzketa jarduerek kaltetutako

guneak. Lurrazpiko erauzketarik egonez gero, zedarritzapenean lur gaineko eremuari dagokion

zatia jaso beharko da.

LPPek eta Udal Plangintzek eremu horiek barne hartu beharko dituzte euren antolamendu

proposamenetan eta, Babes Bereziko Antolamenduko Kategorietan jasota egon ezean, bertan

zedarritu eta jaso beharko dira, edo, hala behar denetan, Gainazaleko Urak Babesteko legean.

Kategoria horien erabilera arautzen duten agirien arabera, debekatuta dago bertan aisialdi

intentsiborako instalazioak ezartzea.

LPPek eta Udal Plangintzek beren eremuetako nekazaritza gune abandonatuak antzemango

dituzte eta programa horiek garatzeko egitasmo pilotuak planteatuko dituzte.

Nekazaritza ekologikoa ekoizteko lurrak Nekazaritza eta Abeltzaintza eta Landazabaleko

Inguruen Antolamendu Kategorian jasoko dira.

Udal Plangintzek Jardute Programetan Hiri-inguruaren Programak barne hartu beharko dituzte,

urbanizatutako guneen eta inguruetan gako izango diren kalitatea eta erakargarritasuna

hobetzera bideratutakoak. Egitasmo hauen garapenerako lehentasun osoa ematen zaie hiri

ertainei, eremu-buruei eta erdigune historikoei.

Udal plangintzak biztanle-nukleoetan paisaia integratzeko hiri-egitura egokia diseinatuko du,

inguru fisikoari lotuta eta hiri-mugen, siluetaren eta udalaz gaindiko komunikazio-

azpiegituretako lotura puntuen ezaugarriak zehaztasunez definituta.

Udal plangintzak eraikitzeko baldintzak ezarriko ditu, eraikuntza-baldintza estetiko eta

tipologikoen ikuspuntuan oinarrituta, nukleo edo hirigune bakoitzaren integrazio morfologikoan

erabat integratuta egongo direnak. Eremu publikoetan eta, bereziki, bide-eremuetan beharrezko

diren arauak zehaztuko ditu, hiri-gunearen paisaia perspektibak zaintze aldera, kontuan izanda

espaloi, lorategi eta bide motetan zein horiek eraikinen fatxadarekin duten loturan ezinbesteko

faktoreak direla. Inguruneko elementu garrantzitsuak (mazela eta mendi, itsas gune eta

abarrak) barne hartzeari arreta berezia eskainiko zaio hiri-agertokian, baita horiek bistaratzeko

aukerak mantentzeari ere.

3.3.8. KORRIDORE EKOLOGIKOEN SAREA.

Gune naturalen artean lotura ekologikoa bermatzearen garrantzia Natura 2000 Europako sare

ekologikoa arautzen duen 92/43/CEE Zuzentarauaren edo Habitaten Zuzentarauaren 10.

Artikuluan era esplizituan jasotzen da. Halaber, 1995eko Ekologia eta Paisaia Aniztasunaren

Paneuripea Estrategian, nukleo-gune eta lotura korridoreetan ardaztutako Europako

Herrialdeen arteko Sare Ekologikoa ezartzea aurreikusten da.

Testuingurua hori izanik, EAEko 2000-2006 Ingurumen Esparruko Programan, natura eta

biodibertsitatea babesteko helburu gisa zehazten da Korridore Ekologikoen Sarea sortzea.

Hemen jasotzen den korridore ekologikoen proposamena “EAEko Korridore Ekologikoen

Sarea”” dokumentuan jasotako proposamenari dagokio. Dokumentua Ingurumen Sailak osatu

zuen 2005 urtean, aipatutako zuzentarau eta programetan adierazitako ardurei erantzuteko.





2014ko otsaila

39

Isolatutako basoko espezieen populazio urriak dauden gune naturalen arteko lotura funtzionala

mantendu eta berriztatzeko beharrizanari erantzuten dio EAEn Korridore Ekologikoen Sarea

garatzeko proiektu honek.

Azterketan EAEko lurralde osoa barne hartzen da, eremuaz gaindiko lotura garrantzitsuak

identifikatzeko egokia den 1:25.000 eskalako informazio geografikotik abiatuta.

“EAEko Korridore Ekologikoen Sarea” dokumentuan jasotako korridoreen zerrenda aurkezten

dugu jarraian, irudikapen kartografikoa barne.

Ikus

daitekeenez, ez dio Ondarroari zuzenean eragiten.

Portuei dagokienez, LAGak aldatzeko proposamenean Ondarroa udalerriari eragiten dioten

honako proposamenak zehazten dira.

- Garraio Sailaren aurreikuspenekin bat eginik, arrantza jarduera Ondarroa, Getaria,

Hondarribi eta Bermeoko portuetan pilatzen da batik bat, azken horrek merkataritza

trafikoa ere barne hartzen duelarik.

- EAEko kostaldean sakabanatutako gainontzeko arrantza-portuak azpiegitura

baliotsuak dira, hiri-guneetan kokapen zentrala baitute. Portu horiek eskaintza

berezitzeko aukera ematen diote hiri eta herri askori, hala, turismo, bizitegi eta

jarduera ekonomiko berrien arloetan espazio erakargarri izateko aukera sendotuta.

Lurralde eta udal plangintzek zein portu-plan zuzentzaileek gune horiek sustatuko

dituzte, hiriaren identitate eta erakargarritasunaren elementu gako gisa.

- Horrela, alde batetik, harpe funtzioa eta tokiko ekoizpen jarduerekin lotura mantendu

eta handituko du eta, bestetik, instalazio horien inguruan hirien zentraltasun





2014ko otsaila

40

espazioak eta turismo eta aisialdi jarduerak ezartzeko espazioak sortzeko aukera

estrategikoa ematen du.

- Portuetako LAPak ezartzen dituen esku-hartzeetan salbu, debekatuta egongo da

egungo portu-instalazioen eremutik kanpo kai eta kirol-portu berriak eraikitzea.

Zehaztutako oharren dokumentazio grafikoa jasotzen da jarraian.

3.3.9. ETXEBIZITZEN KUANTIFIKAZIO BERRIA.

Udal plangintzarako etxebizitza-edukiera kuantifikatzeko metodologia berria proposatzen da,

helburuak bi izanik. Alde batetik, kuantifikazio metodo generikoa aurkezten da, kasu

bakoitzerako espezifikoagoak diren proiekziorik ezean, EAEko edozein udalerriren etxebizitza-

edukiera kuantifikatzeko arrazoizko modu egokia izatea ahalbidetuko duena.

Bestetik, planteatutako metodologiak erreferentzia gisa balioko duen kontzeptu-eskema

aurkezten du, kasu bakoitzean egoki diren egokitzapen eta hobekuntzak barne hartzen dituena,

Lurralde arloko Plan Partzial ezberdinek euren eremuko udalerrietan etxebizitza-edukiera

kuantifikatzeko.

2010-2017 tarterako kuantifikazio metodoaren aplikazio adierazgarria aurkezten da jarraian.

Planteatutako metodologiaren funtzionamendu eta irismena adierazte aldera, EAEko udalerrien

multzorako eta 2010-2017 (hau da, 2010eko urtarrilaren 1etik 2017ko abenduaren 31ra

bitarteko) tarterako simulazio orokorra aurkezten da dokumentuan. Kuantifikazio honetan ez da

indarreko lurralde ereduaren zuzenketarik jaso (dagokion LPPek definitzeke), ezta udal-eremu





2014ko otsaila

41

ezberdinetan ezar daitezkeen bigarren etxebizitza eta etxebizitza hutsen koefizienteek eragin

ditzaketen aldaketak kontuan hartu ere. Hori dela eta, B2 (bigarren etxebizitzaren

koefizientearen aldaketa) eta C2 (etxebizitza hutsen koefizientearen aldaketa) osagaiak

nukleoak dira, berez. Gainera, bigarren etxebizitzaren koefizientea (BEK) 1,25ean finkatu da,

koefiziente horren balio historikoek aipatutako kota gainditzen zuten udalerri guztietan. Normala

denez, aplikazio adierazgarri honetatik kanpo utzitako osagai horiek kontuan hartzeak eragin

nabarmena izango du zenbait udalerri eta eremu funtzionaletan eta, hala, EAE osoaren balio

erantsian eragin positiboa ere izan lezake.

9. Koadroa. 2010-2017 tarterako etxebizitza arloan aurreikusitako beharrizanak.

Lurralde

Eremua

Etxebizitza

beharrizanak

guztira

%

Etxebizitza-

parkearen

gaineko %

A1

Biztanleriaren

aldaketa

A2

Familiaren

neurria

B1

Bigarren

etxebizitza

C1

Etxebizitza

hutsa

Gernika-

Markina E.F. 2.842 7,4 370 2.047 262 163

Aintzat hartutako 8 urteko tartean (2010-2017) izango diren beharrizanen kuantifikazioa

laburbiltzen da 9. koadroan, Ondarroa barne hartzen duen Gernika-Markinako Eremu

Funtzionalari dagokionez. Etxebizitza beharrizanen kalkulua ez da hasierako parkearen %8ko

kotara heltzen dinamismo demografiko txikiena duten 5 eremuetan (Eibar, Arrasate-Bergara,

Gernika-Markina, Beasain-Zumarraga eta Bilbo Metropolitarra).

10. Koadroa. 2010-2017 tarteko plangintzarako kalkulatutako etxebizitza-edukiera.

Lurralde Eremua Etxebizitza-

parkea

2009

Gehienezko etxebizitza-edukiera

Gutxieneko

etxebizitza-

edukiera

Etxebizitzetan Parkean

%etan

Bakantzea

Gernika-Markina E.F. 38.909 8.287 21,3 2,92 5.802

10. Koadroa. 2010-2017 tartean izango den etxebizitza-edukieraren kuantifikazioa azaltzen da,

Gernika-Markina EFean beharrezko bakantzeak eta muga osagarriak ezarri ondokoak. EAEn,

98.800 etxebizitzako beharrizana zegoela aurreikusi zen baina etxebizitza-edukiera gehienez

238.000 etxebizitzakoa dela antzeman da EAE osorako, 2,41 bakantze eraginkorreko faktorea,

beraz. Edukieraren gutxieneko kota 166.000 etxebizitzakoa izango litzateke (1,69ko bataz

besteko bakantzea).

11. Koadroa. Metodo berria eta 1997ko LAGetan informazio beretik abiatuta ezarritako

irizpideetatik eratorritako metodoak erabilita izandako emaitzak alderatzen dira. Antzemandako

ezberdintasunen jatorria zehaztasun handiagoz ebaluatzeko 1997ko LAGen metodoaren hiru

aldaera erabili dira. Hiru aldaerek (jatorrizkoa, berrikusia eta egokitua izenekoak) eboluzio

demografikoaren eta etxebizitza-parkearen gaineko informazio bera erabiltzen dute, beraz,

ezberdintasunok kalkuluaren formulazioan eta kalkuluaren parametroen proiekzioan erabilitako

suposizioan dautza (FBN, BEK eta populazio errezesiboa duten udalerrien tratamendua).

1997ko LAGen metodoaren hiru aldaeren arteko aldeak honako hauek dira:





2014ko otsaila

42

- 1997 jatorrizko LAG: 1997ko LAGetan planteatutako jatorrizko suposizioak ezarri dira,

FBNri dagokionez zein BEKari dagokionez. Udalerriko populazioa proiektatzean aldaera

negatiboak kanpo utzi dira.

- 1997ko LAG berrikusia: Azken urteotan ezarri diren aurreikusitako suposizioak erabili dira

(FBN 0,24 pertsona/etxebizitza tasara murriztua eta joerazko BEK gehienezko 1,25 baliora

mugatua). Udalerriko populazioa proiektatzean aldaera negatiboak kanpo utzi dira.

- 1997ko LAG egokitua: Metodologia berriaren proiekzio suposizioak ezarri dira (FBNren zati

aldagarriaren %1,5 murrizketa urtean, joerazko BEK gehienezko 1,25 baliora mugatua eta

udalerri errezesiboetarako proiektatutako demografia aldaera erdira murriztua).

Ezberdintasunak kalkulu formularen ondorioz sortuak dira soilik.

Normala denez, 1997ko LAGen jatorrizko irizpideak ezarriz izan da alderik handiena. Kasu

horretan, edukiera globalaren emaitza 123.000 etxebizitza baino gehiagotan murriztu da

(jatorrizko zifraren %45 eta hasierako parkearen %12,6). Alde hori ezberdin banatu da

osagaietan, hala, etxebizitza nagusien beharrizanak osatzen du ezberdintasun-tarterik

handiena, familia neurriaren aldaerak eraginda. Aldea 63.600 etxebizitzakoa da, hau da,

ezberdintasun osoaren ia erdia. Bigarren etxebizitzaren eskaria ere nabarmen aldatu da,

1997ko LAGetan proposatutako BEK balioei dagokienez.

Beste muturrean, LAGetan planteatutako formulaziorako proiekzio suposizio berriak ezartzeak

(hau da, aldaera egokitua) metodologia berriaren bitartez lortutako emaitza globalaren oso

antzeko emaitza izan du. EAEko edukiera globalaren ezberdintasuna 5.200 etxebizitzakoa izan

da, aurreko kalkuluaren %2 baino gehixeago eta hasierako etxebizitza-parkearen %0,05 baino

ez. Alde batetik, etxebizitza nagusiaren beharrizanak bertsuak dira eta bigarren etxebizitzari





2014ko otsaila

43

dagokion aldea eskasa da (3.000 etxebizitza). 11. koadroaren azken bi lerroetan adierazten

denez, metodo berriak ezarritako bakantzea handiagoa da LAG metodoaren eraginez sortutako

eskaintza frikzio osagaia baino (14.500 etxebizitza), nahiz eta muga osagarriak ezartzean

(18.300 etxebizitza) ezberdintasun hori konpentsatzen den eta, hala, metodo bietan egoera

antzeko bilakatzen den.

Azpimarratzekoa da EAE osoko etxebizitza-edukieraren gaineko kalkuluak antzekoak izateak

ez duela esan nahi metodo biak baliokideak direnik lurralde-eremu txikiagoetan. Izan ere, EAE

osoko edukierari dagokionez metodo bien arteko aldea 5.200 etxebizitzakoa bada ere, 250

udalerriei dagozkien emaitzen desbiderapenak gehituta 51.500 etxebizitzakoa da emaitza, hau

da, hasierako parkearen %5,3 eta plangintzarako aurreikusitako edukieraren %22. Zifra

hutsalak ez, inondik inora.

Azken urteotan ezarritakoa baino murriztaileagoa da metodologia berria etxebizitza arloko

beharrizanen kuantifikazioan kontuan izandako alderdi ia guztietan (11 eta 12. koadroetan

aztertutako aldaerarekin parekagarria).

1. Udalerri errezesiboetako biztanleen galeraren proiekzioak, leunki bada ere, etxebizitza

nagusiaren beharrizanetan 8.700 etxebizitza gutxiago eragiten ditu.

2. Familien neurriaren gaineko kalkulua aldatzeak, plangintza zein erritmoan, etxebizitza

nagusiaren beharrizanetan 25.500 etxebizitza gutxiago eragiten ditu.

3. Metodo bakoitzak bigarren etxebizitzaren gaineko eskaria kalkulatzen duen moduak 2.300

etxebizitza gutxiago eragiten ditu, nahiz eta kasu bietan BEK bera erabili.

4. Kuantifikazio metodo berrian, 1997ko LAGen metodoaren eskaintza-zurruntasuna zuzendu

beharrean bakantze kontzeptua barne hartzeak ezadostasunak sortzen ditu udalerrien

artean. Orokorrean, desadostasuna oso mugatua da (aurreikusitako aldaeran baino 6.900

etxebizitza gehiago). Aldaketaren zenbatekoa osagai hori kalkulatzeko moduan datza,

hasierako parkearen menpe egotetik dagokion eremuaren etxebizitza arloko beharrizanen

estimazioari lotuta egotera igaro baita.

5. Onartutako gehienezko etxebizitza-edukieran (1997ko LAGetan jaso gabeko elementua)

muga osagarriak barne hartzearen ondorioz, 18.300 etxebizitza gutxiago dago EAEko

edukiera erantsian. Errealitatean, guztira 23.381eko etxebizitza-edukierari kitapena

murriztu eta 5.045 etxebizitza gehitu izanaren ondorioa da emaitza hori.

12. Koadroa.

Eremu funtzionala Etxebizitzak

2009

Etxebizitza-edukiera Ezberdintasunak

Metodo

berria

Berrikusitako

LAG

Bakantzea %etan

Gernika-Markina 38.909 8.287 11.714 3.427 8,8

Gernika-Markinako EFari dagozkien ezberdintasunak azaltzen dira 12. koadroan.

Edozelan ere, jarraian azaltzen den koadroan laburbiltzen da LAGak aldatzeko proposamena,

hiri-antolamendurako udal plangintza orokorren garapenean jaso beharreko etxebizitzen

kuantifikazioari dagokionean:





2014ko otsaila

44





2014ko otsaila

45

3.3.10. ONDORIOAK.

Laburpen modura, Ingurune Fisiko eta Paisaien gaineko lurralde irizpideez gain, LAGen

aldaketa behin betiko onartuta ez egonda ere, berau aztertzea komeni da eta, hala, hiru atal

sailka ditzakegu, diagnostikoa eta Ondarroako lurralde ereduaren ondorioak ezagutze aldera.

Lehenengoa honi dagokio: “erreferentzia gehigarriak sartzea, hiri-garapeneko prozesuak

bideratzeko, iraunkortasun irizpideekin eta lurraldeko testuingurura egokituta, eta aldi berean

Euskal Hiria kontzeptua bultzatzea bikaintasun eremu eta nazioarteko erreferentzia gisa hiri-

garapen iraunkorrean” baita “Euskal Hiriko Paisaiak gehitzea, lurralde ekimenetan, kalitatezko

erreferentzia gisa eta lurraldea balioan jartzeko, ingurumenaren bikaintasuna bilatzeko

testuinguru batean eta gure lurraldeko landa-gune eta gune naturalak izaten dituzten aldaketa-

prozesuak modu aktiboan kudeatzeko”, Lurraldeko birdefinizio ideologikoaren testuinguruan,

metropoli hurbilen (Madril, Bartzelona…) eta urrunen (Londres, Paris, Roma…) eskala

konparatiboak kontuan hartuta, Europako testuinguruan erreferentzia hori hartzeko, lurraldea

batuta eta metropolizazioa bultzatuta. LAGan Aldaketa honetan xedatutako Korridore

ekologikoen sarea jarraitutasun espazialaren arabera ezartzea da gakoa ingurune fisikoaren

antolamenduan.

Bigarren atalak, iraunkortasun estrategietan oinarrituta, honelako alderdiak lurralde eta udal

plangintzara eramatea proposatzen du: Erauzketa Eremuak Mugatzea eta lurzoru

urbanizaezina antolatzeko kategorietan sartzea, abandonatutako nekazaritza-guneak

identifikatzea arlo horretan programak garatzeko, Hiriaren Irudiari buruzko Programak gehitzea,

gune urbanizatuetako eta inguruko eremu nagusietan kalitatea hobetzeko, eta, inguru fisikoari

lotuta, biztanle-nukleoen hiri-egitura diseinatzea eta eraikuntza-baldintza estetiko eta

tipologikoak ezartzea, nukleo edo hirigune bakoitzaren integrazio morfologikorako.

Hirugarren atalak etxebizitzen kuantifikaziorako irizpide berria ezartzen du, Plangintza

Berrikustearen ondoriozko eperako. Zentzu horretan, LAGetan (1997) hasieran ezarritako

kuantifikazioarekin alderatuta, ondorio nagusia behetik kuantifikatu da.

Azkenik, Gernika-Markinako EFean ezarritako irizpideetan Zornotza-Gernika-Bermeo ardatza

sustatzen da, EAE mailan Ondarroari Bermeo, Getaria eta Hondarribiko arrantza-kontserba

jardueren rola soilik esleituta.

3.3.11. DIAGNOSTIKOA.

Euskal Hiria kontzeptuaren menpean, erreferentziazko proposamen eta ekintzek birbideratze

eta apustu argia egin dute LAGen aldaketa ereduaren alde. Ondorioz, kontraesan handia sor

daiteke iraunkor kontzeptuari dagokionez, izan ere, kanpoko laguntzarik gabe eta, beraz,

baliabideak gutxitu gabe manten daitekeen prozesua baita. Halaber, lurralde-oreka gisa ere uler

daiteke eta, lurraldearen antolamenduan, ingurune fisikoa lurraldearen atxikipenetan

konpentsatu eta ordezkatu egiten du.

Euskal Hiria kontzeptuaren kontraesan argiak lurraldea metropolizatzea dakar. Metropolizazioa

“metropoli” terminotik eratorritako kontzeptua da eta lurraldeko hiri-multzo garrantzitsuenen

transformazio kualitatibo, funtzional eta morfologikoaren prozesua izendatzen du.

Metropolizazioan, zenbait funtzioren banaketa eta kokapenean hiri handienek duten garrantzia

handiagotzen da eta gune metropolitarretako populazioa metatzen du. Hala, prozesu





2014ko otsaila

46

metropolitarra asentamendu nagusiak saretzean oinarritzen da eta, asmo horretan, LAGen

Aldaketak, Hiriburuen Nukleo Anitzeko Sistema sendotu ez ezik, hiri ertainak eta Eremu

Funtzionalak ere sustatzen ditu, Zentro Anitzeko Hiri Sistema Sarean eraikitze aldera. Inguru

metropolitar ez jarraituak artikulatzea da lurralde metropolizazioaren funtzioetako bat. Helburu

hori lortzeko, harreman hurbil eta larrien gainean gailentzeko joera duten lotura-fenomenoak

behar ditu errealitate berri horrek eta, zentzu horretan, trenbide-sareko (AHT) eta errepideetako

esku-hartzeak (saihesbideak, bigarren ingurabideak, autobideak eta autopistak...), besteak

beste, metropolizazio ez jarraiturako tresna baliagarriak dira. Beraz, errealitate espazial

berriaren (metropoli ez jarraituaren) konfigurazioa aztertzeari ekin zaio espazio-denbora

kontrakzio prozesuaren bitartez, zeinetan hirien arteko desplazamenduak (sarritan pendularrak)

ahalbidetzen dituzten abiadura azkarra erabakigarria den. Sareko Zentro Anitzeko Hiri Sistema

edo “Euskal Hiria” honetan, euskal mega-hiri gisa agertuko litzateke, Euskal Herriko barne

oreka kolokan jarriz, hiriburuetan lurralde desoreka agerraraziz, ezberdintasunak areagotuz eta,

era grafikoan adierazita, gero eta metropolitarragoa den itsasoan landa-uharteak utziz. Gero eta

eremu handiagoak kolonizatzen dituen prozesu eutsiezina da eta gune periferikoak baliabideak

ateratzera, hondakinak metatzera edo ingurune fisikoa era ikusgarrian kontsumitzera

kondenatzen ditu. Dokumentuaren analisi eta diagnostiko orokor honek ez dio zuzenean

Ondarroari eragiten, baina etorkizuneko inertzia eta erabakiak eutsiko dituzten oinarriak

ezartzen ditu.

Egungo ekonomia-krisiak eredu ekonomikoari buruz hausnartzeko eszenatokia izan beharko

luke; izan ere, berez eutsiezina da horren hedapena maila guztietan bultzatzen duelako,

urbanizazioa gogor sustatzen du, hazkunde mugagabearen ikuspuntuaz, espazioarekin oso

lurralde eredu predatzailea babesten du eta belaunaldi gutxitan etorkizuneko belaunaldien

behar eta baliabideak kontsumitzen ditu.

Ildo horretan, HAPN berrikusteko hausnarketak plangintza kontrolatzeko lurralde eredua

aurkeztu eta eskaini behar du, non gaurko erabakiek egungo benetako beharrei erantzuten

dieten eta gure ondorengoak hipotekatuko ez dituen. Filosofiatik, ez litzateke gure seme-alabei

utzitako oinordetza izango, alderantzizkoa baizik. Haiek guri egindako mailegua izango

litzateke.

3.4. LURRALDEKO ZATI PLANA. GERNIKA-MARKINA EREMUAREN ZATI PLANA (LZP).

3.4.1. LURRALDE EREDUAREN EREMUA ETA XEDEA.

Gernika-Markinako Eremu Funtzionalaren Lurraldeko Zati Planak ondoko udalerriak

hartzen ditu bere baitan: Ajangiz, Amoroto, Arratzu, Aulesti, Bermeo, Berriatua, Busturia, Ea,

Elantxobe, Ereño, Errigoiti, Etxebarria, Forua, Gautegiz-Arteaga, Gernika-Lumo, Gizaburuaga,

Ibarrangelu, Ispaster, Kortezubi, Lekeitio, Markina-Xemein, Mendata, Mendexa, Morga,

Mundaka, Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz, Murueta, Muxika, Nabarniz, Ondarroa, Sukarrieta eta

Ziortza-Bolibar.

Lurraldeko proiektu iraunkorra definitzea du xede, lurraldearen antolakuntzarako eta

egiturarako oinarrizko elementuak ezarriko dituena, sektoreko eta udal planifikaziorako

gainerako tresna guztien erreferentzia izango dena. Halaber, lurraldean bertan koordinatuko

ditu plana indarrean dagoen aldian egin behar diren ekintzak, Eremu Funtzionalaren garapena

bermatzeko proposatutako lurralde ereduarekin bat.

3.4.2. LURRALDE ANTOLAMENDUAREN PRINTZIPIO GIDARIAK.





2014ko otsaila

47

Antolamenduari buruzko informazioa ematen duten printzipioak dira, eta, horien arabera,

honako hauek formulatu, interpretatu eta aplikatu behar dira:

1. Garapen iraunkorraren printzipio orokorra; horrek gizartea eta ekonomia garatzeko baldintzak hiriko eta naturako ingurumenaren eskakizunekin harmonizatzen ditu, batez ere ekosistemen oreken eskakizunekin, taldeko beharrizanak betetzea bermatzeko, etorkizuneko belaunaldien beharrizanak betetzea arriskuan jarri barik.Garapen iraunkorraren erreferentziako irizpidea, erabakiak hartzeari dagokionez, Lurreko Gailurrean sinaturiko Agenda 21 da, eta hori, udalerri mailan, kasuan kasuko tokiko Agenda 21etan gauzatu behar da.

2. Ekosistema desberdinen karga-gaitasuna aintzat hartzeko, haztatzeko eta errespetatzeko printzipioa; baliabide natural hidriko eta energetiko berriztagarrien kontsumoak ekosistemek horiek berreskuratzeko duten gaitasuna ez gainditzeko, eta baliabide berriztaezinak kontsumitzeko erritmoak baliabide berriztagarri iraunkorrak ordezteko erritmoa ez gainditzeko; era berean, saihestu behar da kutsagarriak igortzeko erritmoak gainditzea aireak, urak eta lurzoruak horiek xurgatzeko eta prozesatzeko duten gaitasuna .

3. Lurzoruaren okupazio iraunkorraren printzipioa; horrek, honako hau eskatzen duena:- Lurzorua birgaitzeari eta berrerabiltzeari lehentasuna ematea, hazkunde berriaren aurretik.- Hiriko bereizketa eta barreiadura ekiditea, eta erabilerak eta funtzioak integratzeko eta elkartzeko ahalegina egitea, mugikortasuna murrizteko.Mugikortasun iraunkorraren printzipioa, ondorengoa eskatzen duena:Derrigorrezko mugikortasuna eta motordun ibilgailuen alferrikako erabilera murriztea.Ingurumena errespetatzen duten garraiobideei lehentasuna ematea, behar izanez gero horien erabilera konbinatua planifikatuz.

5. Aintzat hartu behar dira, edozein erabaki hartzeko garaian, epe luzerako ondorioak, kontsumoaren benetako kostuak eta baliabide berriztaezinen narriadura.

6. Berdintasun printzipioa, ondorengoa eskatzen duena:- Garapen iraunkorraren kostuak eta hobariak gizarte taldeen, belaunaldien eta lurraldeen artean banatzea.

- Oinarrizko beharrizanak betetzea eta funtsezko eskubideak erabiltzea guztion esku egotea.

7. Lurralde gaien ikuspegi estrategikoaren printzipioa, ondorengoa eskatzen duena:Eremuan eraginik handiena duten eta lurraldea berregituratzeko politika baterako berritzaileak diren prozesuak hautematea eta arautzea.Gaitasun eraldatzaile handieneko ekintzei lehentasuna ematea denboran eta espazioan.8. Aniztasunarekiko begirunearen printzipioa; horretarako, kontuan hartu, balioztatu eta, behar izanez gero, babestu egin behar da lurraldean identifikatzen diren hiri eta landa pieza guztien nortasun bereizgarria, horiek esparru estrategiko bakarrean, koherentean eta kohesionatuan egituratzearen kalterik gabe.

9. Hitzartze-printzipioa, ondorengoa eskatzen duena: ezinbestekoa da erabakiak

gardentasunez hartzea, herritarrek erabaki-hartze horretan parte hartzea, gizartean gehien onartzen diren soluzioak lehenestea, partaidetza publikoa gauzatzea eta ordezkaritza-organoen babes politikoa edukitzea





2014ko otsaila

48

3.4.3. HIRIGINTZA ARLOKO INFORMAZIOA ETA LZP-REN DIAGNOSTIKOA ONDARROAKO UDALERRIARI DAGOKIONEZ.

Mendexa eta Ondarroaren arteko behe-ibarra naturgune erakargarritzat hartzen da.

Arrantzaren garapenak indartu egiten du Ondarroaren hiri funtzioa. Ez da sartzen landa

guneen helburu estrategikoen barruan. Bermeo eta Lekeitiorekin batera kostako hirigunetzat

hartzen da; Markina-Xemein, Gernika-Lumo hiriguneak eta landa kokalekuak ez bezala.

Artibai haranaren eta Berriatua eta Ondarroa udalerrietako ibaiaren meandroetan

kokatuta dagoen industria ehun etenaren eta gutxi artikulatua egotearen garrantzia aipatu behar

da.

Errepide sarearen igarobideen egitura-garrantzia.

- Berriz-Ondarroa (BI-633): bide azkar baten eraikuntzaren beharra azpimarratzen da.

- Ondarroa-Mutriku (BI-638), kostaldeko ibilbidearen jarraipena dena.

Diagnostikoak ohartarazten du gatazkak daudela bai hiri izaerakoak eta bai

azpiegiturazkoak, errepide azpiegituraren ezaugarri geometrikoei lotuta.

Aukeratu da lurralde integraziorako errepide sarea ezberdintzea, errepideen hobekuntza

kontrolatuekin.

Eztabaidaezintzat hartzen da Ondarroako Portuaren garrantzia, izan ere,

Bermeokoarekin batera interes orokorreko portutzat hartzen dira, Bilbokoa eta Pasaiarekin

batera.

Ondarroako portuko garrantzia nabarmentzen da arrantzaren ikuspegitik, baxurakoan

20.000 t/urtean eta alturakoan 15.000 t/urtean harrapatzen baitira.

Autobuseko garraioan Markina-Ondarroa linea nabarmentzen da.

Ekipamenduetan ondokoak dira aipagarriak:

- Lekeitio eta Ondarroa udalerrien paper nagusia hezkuntza ekipamenduen ezarpenean

kostako dotazioan.

- Osasun ekipamenduei dagokienez, osasuneko oinarrizko zonaldearen zati da, Berriatua

udalerriarekin batera. Arreta bereziaren zentroa Gernika-Lumon dago.

- Kultur ekipamenduari dagokionez, LZPk nabarmentzen du Eremu Funtzionalean

eskaintza zabala dela eta Ondarroa moduko udalerrietan kultur ekintzetarako proiektuak

badaudela. Kultur zentroen mankomunitate mailako funtzionamendua proposatzen du, eta

Gernika-Lumoko Udalak bere inguruan zentro enblematiko bat ezartzeko duen interesa

nabarmentzen du.





2014ko otsaila

49

- Kirol ekipamenduei dagokienez, Eremu Funtzionaleko udalerri gehienetan dotazioa

zuzena dela nabarmentzen da. Azpimarratzekoa da Ondarroa moduko udalerrietako

instalazioen udalaz gaindiko izaera.

- Ondarroako oinarrizko osasun zonaldea, Ondarroa eta Berriatuarekin batera.

Horren arabera, Gernika-Markina Eremu Funtzionaleko osasun sistemaren

baliabideak oinarrizko osasun zonaldeetan dauden sei osasun zentroetatik abiatuta

egituratzen dira, eta horiei gehitu behar zaie Gernika-Lumo udalerrian dagoen atentzio

espezializatuaren zentroa. Eskualdeko ospitalea ere bertan eraikitzen ari da gaur egun.

- Gizarte ekipamenduei dagokienez:

Oinarrizko atentzioari dagokionez, Gernika-Markinako Eremu Funtzionalean

zerbitzua nagusiki antolatuta dago gizarte zerbitzuen bi mankomunitateren bidez:

- Busturialdeko Gizarte Zerbitzuen mankomunitatea. - Lea-Artibaiko mankomunitatea, ondoko udalerriak biltzen dituena:

Amoroto, Aulesti, Berriatua, Etxebarria, Gizaburuaga, Ispaster, Lekeitio, Markina-Xemein, Mendexa, Munitibar-Arbatzegi-Gerrikaitz eta Ondarroa (guztiak eremu funtzionalean). Udalerri horietako bakoitzean oinarrizko unitateak daude.

Gizarte-zerbitzu espezializatuek arreta bereziaren maila osatzen dute.

Beharrizan bereziko biztanle sektoreei zuzenduta daude, eta horiek, tratamendu berezia edo teknikoki konplexua behar dutenez (zentro espezializatuak eta teknifikatuak edo prestazio oso espezifikoak), ezin dira Oinarrizko Gizarte Zerbitzuetatik eskaini.

Hirugarren adinerako zentroei dagokienez, egoera oso desberdina da elkarteen, etxeen eta kluben eta egoitzen artean. Lehenengoak bizikidetza-zentroak dira, eta, gehienez ere, 500/600 metrora egon behar dira zerbitzuaren jasotzailearen etxetik, zerbitzua ondo eman ahal izateko; hori, berriz, oso zaila da biztanleria oso sakabanatua duen eremu honetan. Soluzioak, horrenbestez, zerbitzua berrantolatuz baino ezin dira etorri (garraio formulak ikertzea), zentroetan esku hartuta baino gehiago.

Egoitzei dagokienez, sare publikoa berez ez da nahikoa, nahiz eta eskaintza pribatuak (neurri handian berau ere erakundeek egindakoa) eskaintza publiko hori ondo osatu, alderdi kuantitatibotik begiratuta. Eremu Funtzionalak halako zerbitzuen lurralde-antolamenduko eremuaren eginkizuna bete dezake, eta zerbitzuok gutxieneko tamaina (ezinbestekoa) behar dute ondo administratuak izateko.

Ezgaitasunen bat dutenentzako zentro espezializatuei edo premiazko egoeratan dauden taldeentzako (batez ere, toxikomanoak) zentroei buruz ere gauza bera esan daiteke, eta, kasu honetan, zerbitzua emateko eremua udalerriz gaindikoa izan behar da, nahitaez.





2014ko otsaila

50

Eremu Funtzionalaren egitura ekonomikoari dagokionez, LZPk ondokoa adierazten du:

Gernika-Markinako Eremu Funtzionalaren ekonomiaren ezaugarri nagusia lehen sektoreko jardueren garrantzi handia da produkzio-egituraren barruan; halaber, industria-jarduera batzuk nekazaritza-sektoreari lotuta daude, eta, orain, dibertsifikazioa dago zerbitzuetarantz, batez ere, turismo sektorearekin zuzenean edo zeharka lotutako jardueretarantz, horrek aukera handiak baititu Eremu Funtzionalean.

Lurraldean udalerrietan bereizitako espezializazio-jarraibideak identifikatzen dira, eta horiek aditzera ematen dute dimentsio handiko enpresen inguruan eraturiko mikro-klusterrak daudela. Hain zuzen ere, metalurgia sektorea Gernika-Lumon metaturik dago, automozio-industriak Ajangizen eta Foruan, kontserba-klusterra Bermeon eta Ondarroan, zuraren industria Muxikan, eta itsas eraikuntza Muruetan.

Jarduera ekonomikoetarako lurzoru-eskaintzari dagokionez, Gernika-Markinako Eremu Funtzionalak kalifikaturiko lurzoruko 259,33 ha ditu, eta azalera horren %35 hutsik dago.

Jarduera ekonomikoetarako kalifikaturiko lurzoru dotaziorik handieneko herriak Bermeo, Gernika-Lumo (Muxika) eta Etxebarria (Markina-Xemein) dira. Denen artean, Eremu Funtizonalaren jarduera ekonomikoetarako kalifikaturiko lurzoru osoaren %60 dute.

3.4.4. LZP-K PROPOSATURIKO LURRALDE EREDUAREN OINARRIZKO PRINTZIPIOAK.

Ondarroari dagokionez, proposatutako lurralde eredua ondoko printzipioetan oinarritzen da:

1. Gernika-Markinako Eremu Funtzionala funtsezko pieza da Euskal Autonomia Erkidegoko ingurumen eta landa orekarako.

2. Baliabide naturalen babes aktiboa eta baserriaren bideragarritasuna segurtatu beharra,

paisaiaren kalitatea bermatzen duten elementuak baitira.

3. Lurraldearen zentzuzko kudeaketan oinarrituriko hirigintza eredua, hain zuzen:

a) Lurzoru-baliabidearen kontsumoa mugatzea; Eremu Funtzionalaren “harrera-

gaitasuna”.

Gernika-Markinako Eremu Funtzionalak ez du jasan EAEko beste eremu funtzional batzuen itotze mailarik; hala ere, turismoak paisaia eta natura balio handiko espazio batean izandako garapenak lurzoruaren kolonizazio iraunkorra eragin du, eta horrek murriztu egin du benetan mugatua den baliabide baten





2014ko otsaila

51

erabilgarritasuna; murrizte hori, gainera, nabarmendu egin da bertako topografiaren ezaugarrien ondorioz, lurzoruaren erabilera guztiak haran hondo oso mugatuak lortzeko lehiatzen ari baitira.

Garapen handiagoaren aldeko ereduek ez dute beti kontuan hartu lurzorua ondasun urria dela; horrela, lurzorua zuhurtasun eta iraunkortasun irizpideekin erabili beharrean, batzuetan alferrik galdu dute, eta muga fisiko eta ekonomiko argiak dituen eremu baterako komenigarriak ez diren kokapen ereduak sortu dituzte.

Berretsi egin behar da lurzorua baliabide urria dela eta “ekonomia lurzoru baliabidearen kontsumoan” printzipioa aplikatzen duten ereduak aplikatu behar direla.

b) Kokapen tradizionalen nortasuna eta kultura ondarea zaintzea, hazkunde ase

beharrak beteta.

Horretarako, beharrezkoa da oraingo guneetan ekintzak egitea, ingurumena eta gizartea narriatzen dituzten fenomenoak ekiditeko. Lurralde eredu berriaren proposamenaren esparru espezifikoaren barruan proposatzen diren jarraibideak, hiri planeamenduaren arloko tokiko autonomiari dagokionez, lagungarriak izan behar dira iraunkortasun helburu orokorrak lortzeko.

1. Hiriguneak suspertzearen barruan, eraikinen hobekuntza ez ezik eremu publiko berezien hobekuntza ere sartu behar da. Udal planetan bi alderdi horiek sartu beharko dira, eraikitako espazioen eta hutsik dauden espazioen arteko loturaren erabateko egokitzapenean. Horrenbestez, adiskidetu egin behar dira forma -hiri-espazioaren berrantolamendutzat ulertuta-, eta edertasunaren ideia. Ikuspegi horretatik begiratuta, erdiguneetako eremu publikoen hirigintza berria ez da plazen edo kaleen apaindura epidermikora zertan mugatu, erdigunearen hiri-ulermenera lotuz gero, hau da, azpiegiturak hobetzeko, birgaitzeko eta suspertze funtzionaleko eta gizarte-kohesioko gainerako ildoekiko modu integratuan pentsatuz gero.

2. Hobekuntza ekintzak Erdigune Historikoetatik finkaturiko gune osora hedatu

behar dira, eta, horien barruan, periferiaren hirigintza berria ere sartuko da.

3. Mugatu egin behar da ibilgailu pribatuaren sarbidea, erdigune bakoitzaren egoerara egokituriko disuasioko edo “moteltzeko” neurriak erabilita; horri dagokionez, oinezkoen babesguneak (mugatuak) edo egoiliarren nahiz zerbitzuen ibilgailuetarako sarbide soileko eremuak sortzea dago aurreikusita.

4. Ondarea babesteko arauzko neurriak errealismoan eta zentzuan oinarrituz

formulatu behar dira. Babesturiko Eraikinen Katalogoak egokitu egin behar dira higiezinak mantentzeko eta hobetzeko aukera errealetara. Araudi luzeegiek eta nahasgarriegiek hiriko birgaitzearen Kulturak izen txarra hartzea eragiten dute, edo higiezinak egoiliarren beharrizanetara egokitzea zailtzen dute, turismo erabileraren mesedetan.





2014ko otsaila

52

5. Oso interesgarria da higiezin eta instalazio publikoak (erabilera ezegokidunak, zaharkituak edo hutsik daudenak) zuzkidura publikoen erabileretarako suspertzea.

c) Eremu naturalen paisaia suspertzea, ibaibideen eta itsasertzeko espazioen inguruan

ibilbide espezifikoak sortzea.

Ingurumena eta paisaia ez narriatzeko, LZPk Paisaiako Ibai Igarobideak sortzea

proposatzen du: ubideak eta horren ertzek osaturiko igarobideak, balio naturaleko eremu jakinen gozamenetara eta babesera bideraturiko ibilbideak, eta ingurumen balio handikoak diren espazioak.

Aldi berean, itsasertzaz nahiz barrualdeaz gozatzeko bideak eta elementuak suspertzea ere proposatzen du; horretarako, ibilbide horiek suspertzeko obrak arrazionalizatu eta lehendik dauden bideak hobetu egin behar dira, itsasertzeko lurraldea zentzuz erabiltzeko, baita hori ondo ezagutzeko eta balioztatzeko ere.

d) Hazkunde barreiatua eta landagune berrien eraketa mugatzea.

Kontrolatu egin nahi da landagunearen hazkunde fenomenoa; izan ere, Lurralde Antolamendurako Gidalerroak Landa Eremua balioztatzeko egiten den apusturako, beharrezkoa da landagunearen jatorrizko izaera berreskuratzea, bertako ingurumen eta paisaia balioak mantentzen baititu.





2014ko otsaila

53

e) Babesturiko etxebizitzetarako lurzoruaren sustapena.

Eremu Funtzionalerako oraingo zifren arabera, mila pertsona baino gehiagok etxebizitza aldatu behar dute, mila eta berrehunek etxebizitza lortu behar dute eta ia bi milak birgaitu egin nahi dute etxebizitza; zifra horiek kontuan hartuta, etxebizitzaren arloan esku-hartze publikoa behar da, eta horrek gainditu egin behar ditu azken bost urteotako erritmoak.

Talde batzuentzat, gehienbat etxebizitza eurentzat bakarrik behar dutenentzat (emazterik edo bikotekiderik ez dutenak), etxebizitza erosteko finantza-ahalegina ia ezinezkoa da (euren diru-sarreren %50 inguru).

f) Bigarren egoitzako kokalekuen hazkundea mugatzea.

g) Modernizatzea, berritzea eta hobetzea, suspertze-eremuak mugatuta, eta hiriguneei

lotutako industrialdeak handitzea.

EAEn industria hirugarren sektore bihurtzeko prozesua sortzen ari da, eta Eremu Funtzionala ere prozesu horren eraginpean dago; prozesu hori enpresen estrategia berriak eta aldaketa teknikoak gero eta gehiago sartzearen eraginaren ondorioa da. Elementurik garrantzitsuenak honako hauek dira: industria espezializatuen egiturak finkatzea eta produkzioa dibertsifikatzea, berrikuntzako eta teknologia aldaketako dosi gero eta handiagoak sartzen dituzten dinamika sendoko adarretarantz.

Oinarri ekonomikoaren barruko aldaketa horien ondorioz, aldatu egin behar dira produkzio-aparatua kokatzeko eta inguruneko eskakizunak, eta, horretarako, ezinbestekoa da hiri-eta lurralde-ingurua aldatzea.

Hori dela eta, jarduera ekonomikoen oraingo eremu zaharkituak suspertzea proposatzen da, industria-paisaia egokitzeko eta irudia hobetzeko, EAEko industrializazio masiboan sortu ziren eremuetan; produkzio-erabilera, nolanahi ere, mantendu egingo da, baina profil berritzaileagoarekin eta teknologikoagoarekin.

Egin daitezkeen jarduketen artean honako hauek daude:

- Erabilera mistoak ezartzea (egoitza eta hirugarren sektorea). Aditzera eman behar da LZP honen Lurralde Ereduak hirugarren sektoreko eta egoitzako erabileren bizikidetzaren aldeko apustua egiten duela, eta horiei, agiri honetan, erabilera misto esaten zaie; izan ere, funtsezko elementuak dira guneetako hiri-bizitza mantentzeko, hobetzeko eta suspertzeko, eta guneok indartzeko.





2014ko otsaila

54

- Industrialdeetan elkarteak sortzen laguntzea; bertan, ekintza komunak eratuko dira:

heziketa, telekomunikazioak, enpresen arteko harremanak, diru laguntzak,

publizitatea, argitalpenak, ikerketa, mintegiak eta jardunaldiak.

− Enpresaburuak eta langileak trebatzea

Industrialdeen arauketa egokia lortzeko ekintzak.

Enpresen lehiakortasuna handitzeko ekintza eta proiektu komunak (Internet jartzea, elkarteen korporazio-irudia sortzea).

Enpresei enpresa-intereseko informazio ekonomikoa eta aholkularitza edo zerbitzuak (zenbait arlo teknikotan) eskainiko dizkien organismoa sortzea.

Telekomunikazio-sareen trazatu egokia sustatzea industrialdeetan.

Bestalde, Gernika-Markinako Eremu Funtzionalean ezinbestekoa da ekipamendu egokiak dituzten industrialdeak sortzea, industriek sortzen dituzten hondakinak ondo tratatzeko; halaber, erraztasunak eman behar dira industria-plantak (batez ere, kutsagarriak) hiriguneetatik urrun dauden industrialdeetara eramateko.

h) Hiri-eredu polizentrikoa sustatzea, ekipamenduen antolamendu mankomunatua

sustatuz, lurraldeko eraginkortasun eta kohesio estrategiatzat hartuta.

Markina-Xemein hazkunde hautakorreko ahalmenagatik aukeratu da, orain duen tamainagatik baino gehiago.

LAGen adierazitako planteamendu orokorren arabera, leku horiek funtsezko eginkizuna izan behar dute eskualdeko lurraldearen antolamenduan eta artikulazioan; halaber, zuzkidurak eta, batik bat, oinarrizko ekipamenduak banatzeko erreferentziazko guneak izango dira. Erreferentziazko lekuen eredu hori egokia da landa eremuetarako, adibidez, Gernika-Markinako Eremu Funtzionalerako; hala eta guztiz ere, hierarkia urriko hiri-kokapen sarea dauka, eta, bertan, kategoria honetan sartzeko moduko gune bat ere ez dago (Bermeo, Gernika-Lumo, Lekeitio, Markina-Xemein eta Ondarroa/Berriatua) Eremu Funtzional osoan zehar hedatzeko moduko eragin eremurik defini dezakeena. Horrenbestez, eta kontuan hartuta LAGek zehazturiko Lurralde Eredua eskualde-egitura bakoitzeko lurraldearen egiturara eta errealitatera egokitu eta osatu egin behar dela, bost azpi-eremu zehaztea proposatzen da; horrela, horietariko bakoitzak leku nagusia izango du lehen aipaturiko guneetan, eta horiek, aldi berean, loturen bidez eta modu osagarrian, eskualde mailako funtzioak zentralizatuko dituzte.

Ondokoak dira azpi-eremu horiek:

- BERMEO: Bermeo, Busturia, Mundaka eta Sukarrieta udalerriek osatua.





2014ko otsaila

55

- GERNIKA-LUMO: Ajangiz, Arratzu, Ea, Elantxobe, Errigoiti, Ereño, Foru, Gautegiz-Arteaga, Gernika-Lumo, Ibarrangelu, Kortezubi, Mendata, Morga, Muxika eta Nabarniz udalerriek osatua.

- LEKEITIO: Ispaster, Lekeitio eta Mendexa.

- MARKINA-XEMEIN: Amoroto, Aulesti, Etxebarria, Gizaburuaga, Markina-Xemein eta Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz.

- ONDARROA: Berriatua eta Ondarroa. .

4. Eremu Funtzionala egituratzen duten elementuak. Eremu Funtzionaleko garraio-

azpiegitura berrien harmonizazioa, Bilbo Metropolitarreko eta Ibaizabalen eta Debaren

Industria Igarobideetako elementuekin.

LZPk harmonizazioa ondoko irizpideen arabera egitea aurreikusten du:

- Urdaibaiko ingurumen-kalitatea kontuan hartuta, komenigarria da Bermeo Gernika-Lumo-Amorebieta-Etxano igarobidearen kategoria gutxitzea eta bertako trafiko bolumena murrizten saiatzea (batez ere, trafiko astuna).

- Sollubeko mendatean aurreikusitako hobekuntza handiek, trazatuaren zati baterako tunelak egiteak eta Meñakako, Bermeoko nahiz Sukarrietako saihesbideek (azken herri horretakoa aurreikuspen-fasean) ahalmen handia emango diote mendebaldeko igarobide honi, eta horrek, berriz, igarobideak jasaten duen trafiko handiaren zati bat deskargatzea ahalbidetuko du (batik bat, astunen trafikoa, Bermeoko portuko merkantziei lotutakoa).

- Bestalde, Bermeo-Amorebieta trenbidea bikoiztuta, merkantzien trafiko hori trenez egin ahal izango da.

- Aurrekoa osatzeko, hobetu egin beharko dira biztanleen mendebaldeko irisgarritasuna eta eremu honetan sortzen den lana.

- Irtenbide mistoen aldeko hautua egitea ondokoak kontuan izanik:

Errepideko merkantziak ia Bermeo-Mungia-Bilbo igarobidetik bakarrik; halaber, ibilgailu pribatuko trafikoak bertarantz orientatuko dira.

Trenbideko merkantziak, partaidetza ahalik eta handienarekin (aurrekoekin alderatuta), Bermeo-Gernika-Amorebietatik, jakina.

Hegoaldeko trafiko pribatua Gernikako igarobidetik A-8/N-634 errepidera, baina astunen trafikoa ahalik eta gehien murriztuz.

Ondarroari dagokionez, Ibaizabalen ardatzekin lotura Gernika-Amorebieta igarobidetik egingo dela aipatzen da mendebaldeko eremuetarako, eta Ondarroa-Markina-Berrizeko igarobidetik ekialdekoetarako. Halaber, Deba haran gipuzkoarrarekin lotura konponduta dago hegoaldean Trabakuak A-8/N-634 errepidearekin duen loturarekin, eta ekialdetik Mutrikutik, GI-638-tik. Ez da aipatzen loturarik Gipuzkoarekin ekialdetik.

5. Eremu Funtzionalaren barruko lurralde-kohesioko azpiegituren hobekuntza.

6. Euskotren, Eremu Funtzionala ardazten duen elementua. Bidea erdibitzearen ezaugarri

positiboa.





2014ko otsaila

56

7. Eremu Funtzionalaren lehiakortasun ekonomikoaren elementu giltzarriak indartzea.

a). Nekazaritza-jarduera mistoa sustatzea baserriaren eginkizunaren modernizazioan

oinarrituta.

b). Ekonomia eta kultura suspertzea.

c). Kalitatezko turismoa itsasertzeko guneetako zerbitzuen eta nekazaritza-turismoaren

eskaintza handitzean oinarrituta.

LZPk Urdaibaiko erreserbaren eremura zuzendu nahi ditu ekintzak nazio eta

nazioarteko xede gisa, izan ere, Eremu Funtzionaleko turismo motor bakarra dela

dirudi.

8. Natura eta landa ingurunea.

3.4.5 LZP-REN JARRAIBIDEAK ONDARROAKO UDALERRIARI ETA UDAL

BARRUTIAREN ANTOLAMENDUARI DAGOKIONEZ.

Natura eta landa inguruneari buruzko atalean, LZPren lehen jarraibideetako bat landa

guneei buruzkoa da, hemen egin dugun Ondarroako udal planeamenduaren diagnostikoarekin

bat datorrena.

Gernika-Markinako Eremu Funtzionaleko hainbat landa gunek 2/2006 Legeak ezartzen

dituen gutxienezko xedapenak ez dituztela betetzen aipatzen da, ez daukatelako sei baserriko

gutxieneko kopurua edo, kontrara, 25eko gehienezko kopurua gainditzen dutelako.Honako

hauen kasua da: Anzoras I (Ibarrangelu), Albiz (Mendata), Erroteta (Morga), Beraztegi eta

Ordartza (Mundaka), Astelarra eta Urrutzua (Muxika), Odiaga (Amoroto), Solaguren (Aulesti),

Soluanes (Ispaster) eta Errenteria (Ondarroa). LZPk dagokion udal bakoitzari eskatzen dio

berrikus dezala landa gune izaera horietako eremu bakoitzean.

Bestalde, LZPk nabarmentzen du hainbat landa gune daudela gehiegizko mugekin, eta

horren ondorioz, landa gune definizioa bera aintzat hartua izateko dentsitate baxuegiak dira.

Dentsitate horiek 5 eta 4 etxeb./ha. baino txikiagokoak dira Forua, Murueta, Gautegiz-Arteaga,

Ibarrangelu, Berriatua, Nabarniz, Mendexa, Muxika, Morga eta Munitibar udalerrietan, eta are

gehiago, hainbat kasutan txikiagoak dira 3 etxeb./ha. baino. Hori gertatzen da honako

udalerrietan: Arratzu, Ajangiz, Busturia, Ereño, Ondarroa –ustez Gorozika landa guneari buruz

ari da-, Kortezubi, Mendata, Mundaka eta Aulesti. Horien guztien kasuan proposatzen da horiek

osatzen dituzten sailen oraingo tamaina berrikustea, beren mugak txikitzeko xedearekin, gune

konpaktuagoak eta lur gutxiago kontsumitzen dutenak osatzearren.

Tontorramendiko gailurra LZPren barnean mugarri, talaia, area eta paisaia-interes

bereziko ibilbideen atalean jasota dago, begiratokien multzoan.

Lea eta Artibai ibaien erdiko ubidea aipagarria da, meandro-formako trazatua eta

urbazterren kontserbazio txarra kontuan hartuta, urbazterron azalera nabarmen urritu delako

eta, gaur egun, loturarik gabe daudelako (kasu batzuetan, narriatuta ere bai); hala ere, balio

ekologiko eta bioklimatiko handia dute, eta paisaiaren aldetik ere balio handikoak dira.

Ibaibidearen eta horren inguruaren berezko paisaia-balio handiak edukitzearen eta





2014ko otsaila

57

topografiaren aldetik eremu aipagarriak nahiz ikusgarriak izatearen eraginez, Paisaiaren Ibai

Elementuak direla esaten da. Eremu hauek honako espazio hauekin osatuta daude:

a. Ibaia eta horren ertzak, ibaibidearen gunea osatzen duen baliorik handieneko

elementutzat. Ibai Elementuaren proposamena Lea eta Artibai ibaien inguruan garatzen

da; horiek GKL gisa (Garrantzi Komunitarioko Lekuak) kalifikaturik daude Europako

Araudian, eta, beraz, habitaten 92/42/EEE Zuzentarauan jasotako kontserbazio

manuak bete behar dituzte. Halaber, balio ekologikorik handieneko eremutzat ere

kontserbatu behar dira; izan ere, bertako ertzek habitat naturala osatzen dute floraren

eta faunaren espezie batzuentzat (bisoi europarra, galtzeko arriskuan dagoena), eta,

horrenbestez, babestu egin behar dira.

b. Ingurumen eta Paisaia Balioko Landazabalak: Eremu Funtzionalean balio estrategikoa

eta ingurumen nahiz paisaia interesa duten landazabal eremuak, gehienek uholde

arriskua dutenak.

c. Paisaia Intereseko Ibai Ibilbidea, landazabalok lotzen dituena: Helburua biztanleen

artean ibaiaren onarpena eta gozamena berreskuratzea da. Urbazterreko eremu

horietako zuhaitz-espezie batzuen garapena oso ona da; gainera, ur-laminaren

presentzia eta kokaleku natural integratuak edukitzeko aukera aberasgarriak dira

zentzumen-pertzepzioetarako, eta inguru oso atsegina sortzen dute. Halako

espazioetan Natura eta Landa Ingurunearen mantentzea nagusituko da, oraingo

partzelazioa hautsi barik, nekazaritza ustiapenetan eta ibaibideko habitatean bizi diren

espezieen artean interferentziarik ez sortzeko.

Artibai ibaian LZPk errotak, burdinolak eta dorretxeak (geure iraganeko ondare

arkitektonikoaren zatia) dituen ibilbide interesgarri bat planteatzen du, eta honekin batera,

gainera, pasealekua oinezkoen eta bizikleten bidetzat egokitu, kultura zein arkitektura

intereseko elementuak suspertu eta bainuko zonak nahiz ibairako sarbideak egokitzeko

planteamendua. Hori lagungarria izango da inguru hori paisaian sartzeko elementutzat

suspertzeko, horren babesa ahaztu barik, balio handikoa baita ekologiaren eta ingurumenaren

aldetik.

Gernika-Markinako EFren barnean Ondarroak Eremu Funtzionalaren osotasunaren

gainean biztanleria galdu duela nabarmentzen da, 1986an biztanleriaren %15 izatetik 2007an

%13 izatera pasa baita.

Etxebizitza kokapenen sistemari dagokion atalean, LZPk udal plangintzek jaso beharra

daukaten etxebizitzen eskaintzaren behar endogenoa nabarmentzen du.

Ondarroako kasuan, HAPOren epealdirako (8 urte) etxebizitzaren behar endogenoa 296

etxebizitzatan ezarri da eta 16 urteko eperako 596 etxebizitzatan.

HAPOk Ondarroan eskaini behar dituen gehienezko eta gutxienezko mugak honakoak

dira:

16 urteko epean 8 urteko epean.

Gehienezko muga 1.186 etxebizitza 888 etxebizitza.

Gutxieneko muga 741 etxebizitza 444 etxebizitza.





2014ko otsaila

58

Datu hauek kontuz hartu behar dira, aztertutako LZPren dokumentuak oso eguneratua ez

dagoen informazioa erabiltzen baitu. Ondarroaren kasuan aipatzen da planeamenduaren

barnean egiteko dauden etxebizitzen kopurua 686koa dela, kontuan hartu gabe Aieriko

eremuko desklasifikazioa epai bidez, 480 etxebizitza dituena. Beraz, egiteko dagoen etxebizitza

kopurua 206koa izango litzateke (txosten honen egileen behaketaren arabera 214).

Ondarroako Hirigune Historikoan derrigorrezko biziberritzearen aldeko apustua egiten da,

eta udal plangintzatik beste eremu batzuetara ere zabal liteke erabaki hori.

Era berean, etxebizitzetarako eraikitako azaleraren %10 jarduera ekonomikoetarako

gordetzea gomendatzen da, ordenatzen diren etxebizitzetako erabilera orokorren lurzoru

berrietan.

Ondarroako udalerria behartuta dago etxebizitzak gordetzera babes publikoko

nolabaiteko erregimenarekin, eta kopurua EAEko lurzoruaren 2/2006 Legeko 82. artikuluan jasotzen denaren arabera finkatu behar da.

Jarduera ekonomikoen atalean arrantza sektorearen garrantzia azpimarratzen da, Eremu

Funtzionalak (Bermeo, Lekeitio, Ondarroa) Autonomia Erkidegoko harrapatzeen %57 suposatzen baitu. Sektoreak duen “arrisku handia” aipatzen da, nazioarteko instantzien baitan baitago, eta Udalei eskatzen zaie plan alternatiboak izatea merkataritza suspertzeko.

Bigarren sektoreari dagokionez, Lea Artibaiko eskualdeak du jarduerarik handiena, salbu

eta Ondarroak eta Lekeitiok. LZPk eredu ekonomiko bat proposatzen du, Bermeo eta Ondarroako portuen zonetako

jarduerak jasotzen dituena. Ondarroaren kasurako, jarduera ekonomikoetarako exekutatzeko dagoen azalera 6,77

Ha-koa dela estimatzen da Ondarroaren planeamenduan, hain zuzen ere, Errenterian okupatzeko dagoen lurzoruarekin bat datorrena.

Ondarroak jarduera ekonomikoetarako duen lurzoruaren beharra adierazten da, baina,

era berean, harrerarako dagoen gaitasun fisiko urria aipatzen da. Horregatik eskaria Berriatuko udalerrira bideratzen du.

LZPk jarduera ekonomikoetarako lurzoruaren eskaintzaren gehienezko muga modura

Ondarroan eta Berriatuan dagoen lurzoru hutsak okupatzea proposatzen du (10 Ha) eta gertuen dauden udalerrietan jardueretarako lurzoru berriak proposatzen ditu:

Markina-Xemein……… 9 Ha Berriatua………………. 8 Ha Jarduera ekonomikoetarako lurzoruaren sustapen publikoari dagokionez, kostaldeko

Bermeoko eta Ondarroako portuetan, espaziorik ezak eskari orokorrak betetzea ekiditen duela aipatzen du. Bi kasuotan, industrialde txikiak sustatu dira udalerri mugakideetan, Mundakan eta Mutrikun hurrenez hurren; baina leku arazoak nabarmenak dira.

Mugikortasunari dagokionez, LZPren jarduera lerro eta irizpideetako bat sare ez

motorizatu baten ezarpena da, oinezkoentzat eta bizikletentzat, eta horretarako Markina-





2014ko otsaila

59

Ondarroa ardatza proposatzen da, hain zuzen ere, txosten honek Ondarroako udal plangintzarako diagnostikatutakoarekin bat.

Autobus bitartezko garraioari dagokionez, Markina-Lekeitio-Ondarroa linearen garrantzia

azpimarratzen da. Garraioko azpiegituren gaian egiten dituen proposamenen artean, LZPk Ondarroako

udalerriaren errepide sarea aztertzen du, ondoko jarduerak proposatuz: - BI 633. Berriatua eta Ondarroa arteko gaur eguneko errepidearen hiri tratamendua. - Milloiko Portuan tunela, Lekeitio Artibaiko igarobidearekin lotzeko. - BI 3438. Paisaia intereseko ibilbidearen moduko tratamendua. Ondarroako portuari dagokionez, trenbide-azpiegiturarik ez dagoenez, beharrezkoa

izango da errepideko merkantzien trafikoa erabiltzea, eta horrek Artibaiko igarobidean aurreikusitako hobekuntzak jasoko ditu, baita Gipuzkoan A-8/N-634 bide-sistemarekin errazago lotzeko egin daitezkeen hobekuntzak ere.

Zerbitzuen azpiegiturei dagokienez, Larruskainen (Markina-Xemein) biltzea sendotu

egiten da uraren hornikuntza Ondarroara eramateko, EUTEra eta ko (Berriatua) urtegira eramanez.

Ur zikinen oraingo sarea ere sendotu egiten da, Berriatua eta Ondarroaren artean

hobekuntza jarduerak proposatuz. Ondarroako udalerrian ekipamenduei dagokienez ez dira jarduera aipagarriak adierazten,

salbu eta Ondarroan euskaltegi publiko bat egiteko proposamena.

LZPk Urdaibaiko erreserbaren Eremura zuzentzen ditu bere jarduerak helburu turistiko modura, bai nazio eta bai nazioarte mailan, eta dirudienez hori da Eremu Funtzionaleko motor turistiko bakarra.

3.4.6. ONDORIOAK.

Gernika-Markinako LZP, teorikoki, bai Gernikak eta bai Markinak duten eskualde buru

izaeraren inguruan egituratzen da nagusiki, eta horien inguruan izaera ezberdineko beste 30

udalerri daude. Errealki eskualde burua Gernika da eta LZPk bi azpiburu proposatzen ditu:

Bermeo eta Markina.

Eremu Funtzionala osatzen duten 32 herrien artetik, horietako asko (gehientsuenak) ia ez

dira aipatzen dokumentuan, egiturazko antolamenduari eta Eremu Funtzionalean ematen zaien

funtzioari dagokionez.

Mugikortasunari dagokionez, garraio publikoa indartzen da, ipar-hego aukera indartuz,

hau da, Bermeo-Gernika igarobidea, eta Amorebietako bere lotura Durangoko EFrekin. Horrek bigarren mailako bilbe bat uzten du, nagusiki Markina, Ondarroa eta Lekeitio inguruko udalerriak integratzen dituena, bidez eta funtzionalki, batetik, Durangorekin lotuta Trabakuako gainetik eta Berriztik, eta bestetik Debabarrenarekin, nagusiki Ondarroatik Mutrikun barrena eta Markina eta Etxebarriatik Elgoibar eta Eibarren barrena.





2014ko otsaila

60

Hainbat ekipamenduren kokapenari dagokionez, hezkuntzakoak, osasun arlokoak,

gizarte zerbitzuak, kirol arlokoak eta kulturakoak, beti antolatzen dira Gernikaren indartze zentralaren inguruan elementu traktore modura (Guggenheim eta Urdaibaiko Biosferaren Erreserba), arreta gehiagorik gabe Eremu Funtzionalaren gainerakoari.

Azkenik, natur inguruari dagokionez, Artibai ibaia Ibai-paisaia Sistemako parte bezala

hartzen da. Bere adierazpen alderatua ondoko adierazpen grafikoan ikus daiteke:

GERNIKA BERMEO

MARKINA ONDARROA Gernika-Markinako LZP, lurralde antolamenduaren bere estrategian, harana ipar-hego

ardatzean taxutzeari berari balio estrategiko handiagoa ematen dio, Bermeo-Mundaka-Gernika continuumaren zentraltasunetik hegoalderaino, Amorebieta-Etxanorekin eta Bilbo Handirako bere loturarekin, Lea-Artibaiko Haranaren kaltetan, Lekeitio-Ondarroa-Markina bere taxutzean eta Durangorekiko eta Debako haranarekiko loturan, bai eta Eremu Funtzionalaren egituraketan. Zentzu horretan, jarduera ekonomikoen gaian soilik arrantza eta kontserba balioak ematen dio udalerriari kontuan hartzeko moduko eginkizuna.

Egoera horretan eta satelite modura aurkitzen dira udalerri asko, Gernika-Markinako

Eremu Funtzionalaren osotasunean bete behar duten eginkizunarekiko ideia argi bat gabe, apur bat desegituratuta dagoen eremua baita, batez ere ekialderantz, Debabarrenarekiko bere loturan.

Zentzu horretan, izaera sozio-ekonomikoko, ingurumeneko eta hirigintzako oraingo

arazoei aurre egiteko eredu bat aurkitu beharko du Ondarroak bere plan orokorrean. Orokorrean, edozein hiriren historia edota neurri txikiagoan herri batena ere, bere hazkuntza ekonomikoan oinarrituta dago. Eta Ondarroa ez da salbuespen bat. Produzitzeko makinaria gelditu den honetan, agian da pentsatzeko makinaria abian jartzeko unea, administrazioaren babespean, aro ez-emankor batetik ezagutza eta etorkizunerako aukerak sortuko diren aro batera pasatu ahal izateko.

Horrela bada, etxebizitza berrien premiak udal barrutian bertan benetakoak eta

printzipioz endogenoak diren beharretara doitu beharko dira, etxebizitza hutsean eta hiri hutsuneetan egin beharreko ekintza erabakigarriekin koordinazioan, landa lurzorua hiri lurzoru modura birkalifikatzea beharrezkoa izan ez dadin.

Beste horrenbeste esan beharra dago Jarduera Ekonomikoetarako lurzoruak gordetzeari

dagokionez, natur babeseko eta jabetza publiko nahiz pribatukoak diren lurzoruak ez okupatzeko, herri mailan estrategikoak izan litezkeenak nekazaritza eta abeltzaintzarako beren gaitasunagatik.





2014ko otsaila

61

Azkenik, erabilerak nahasteari buruz (etxebizitzakoa, merkataritzakoa, zerbitzuetakoa...) Ondarroako hirigune trinkoan, begien bistakoa da erabilera horiek ahalbidetu beharko liratekeela hurbiltasun, mugikortasun eta garraio baldintza hobeen mesedetan, baita arrantza portuan bertan eraikitako frontearen berrazterketa orokor batean ere, lurralde egituraren definizioan sor litezkeen alternatiben aurrean.

Era berean, udalerrian behar diren ekipamenduei dagokienez, eta arlo kulturalean,

kirolarenean, laguntza zerbitzuenean, hezkuntza arlokoetan eta bestelakoetan dauden beharrak osatzeaz harago, nabarmena dirudi Ondarroak arrantzaz eta ohiko industrialdeez bestelako eredu bat bilatu beharko duela. Bere aktibo turistikoak, historikoak, kirol arlokoak eta kulturalak argiki definitu beharko ditu eta balioan jarri, eta horrela, haranean bertan gertu dagoen (Berriatua, Markina, Ondarroa) etxebizitza, industria, zerbitzu eta kultur arloko eskaintzarekin osaturik udal barrutian eta egokiak diren ondoko eremuetan ekipamendu txikien kateatze bat osatzen lagunduko dute eta udalerria eta eskualdea egituratuko dituzte, bizitzaren garapenerako leku atsegin bat sortuz, udalerria jendez ez husteko.





2014ko otsaila

62

3.5. EAE-KO IBAIEN ETA ERREKEN ERTZAK ANTOLATZEKO LURRALDEKO PLAN

SEKTORIALA (Isurialde Kantauriarra).

3.5.1. ATARIKOA.

Euskal Autonomia Erkidegoko ibaien eta erreken ertzak Antolatzeko Lurraldeko Plan

Sektorialaren dokumentua (415/1998 abenduaren 22ko dekretua, EHAAn 1999ko otsailaren

18an argitaratua) behin betiko onartuta dago. Baita isurialde kantauriarrari dagokion aldaketa

ere (449/2013 azaroaren 19ko dekretua, EHAAn abenduaren 12an, 236. aldizkarian

argitaratua).

Ondoren azaltzen den eran egituratzen da:

1.1. Memoria Orokorra.

1.2. Memoria Berezia. Bizkaiko kostaldean isurtzen diren ibaiak.

2. Araudia.

3. Mapak.

3.1. Ingurumen gaia jasotzen duten mapak.

3.2. Gai hidraulikoa jasotzen duten mapak.

3.3. Hirigintza gaiak jasotzen dituzten mapak.

Ondarroari eta dagokion Eremu Funtzionalari dagokionez, Lurraldeko Plan Sektorialaren

ondoko alderdiak nabarmenduko ditugu:

Mapa orokorrean arroen zatiketa. Era berezian ezartzen da Artibaiko Arroa.

Lurraldeko Plan Sektorialak hiru aldagai ezarri ditu azterketarako: ingurumena,

hidraulikoa eta hirigintzakoa.

3.5.2. LPS-REN ZONIFIKAZIOA.

Ondorengo zonak ezartzen ditu, beren osagaien arabera:

1. Ertzak zonatan banatzea ingurumen osagaiaren arabera.

Ingurune fisikoa babesteko zonak ondoko ezaugarriak babesteko egokitasunari erantzuten

diotenak dira: beren balio ekologikoak, paisajistikoak, produktiboak eta zientifiko-kulturalak

artatzea; higadura edo akuiferoen poluzioa bezalako arrisku jakin batzuen aurrean babestea;

eta beren berezko bokazioarekin bat ez datozen erabilerak eta jarduerak direla-eta

degradatutako enklabeak berreskuratzea.

Lau zona berezi desberdindu dira berariaz, ingurumen babeserako oinarrizko politika orokor

baten gai izan behar duten kualifikazio berezirik gabeko zonez gain:

1.a Lehentasunezko interes naturalistikoko zonak.

Honakoak joko dira lehentasunezko interes naturalistikoko zonatzat:

- Parte Naturala edo Biotopo Babestuaren aitorpena jaso duten zonak.

- Urdaibai Biosfera Erreserbako eta Txingudiko Areako Baliabide Naturalak Babesteko eta

Antolatzeko Plan Bereziko eremuak.

- «Natura 2000» Europako Sare Ekologikoan barne hartzeko proposatutako lekuak.





2014ko otsaila

63

- Lehentasunezko Interes Naturalistikoko Areak, Ingurumen Sailburuordetzak argitaratutako

EAEko Intereseko Espazio eta Enklabe Naturalen Katalogoan barne hartutakoak eta

LAGetan interes naturalistikoko area gisa jasotakoak.

1.b. Ondo artatutako landaredia duten ertzak.

Mota hau ubideetako erriberetan eta ertzetan dagoen landarediaren artapen-egoeraren

arabera definitzen da, zaintzea komeni den landaredia duten ertzak dituzten ibai tarteak

hautatuz.

1.c. Higadura eta lerradura arriskua edo/eta akuiferoen urrakortasuna duten zonak.

Honakoak hartuko dira barne zona honetan:

- Higadura edo/eta lerradura arriskua duten zonetako ertzak (LAGen baldintzatzaile

gainjarriak). Ubidetik gertu dauden lurzoru ahulak edo/eta mendi-hegalen

ezegonkortasuna duten areak dira, higadura-arazoak eta maila bateko zein besteko

lerradurak izateko arriskua dutenak. Honakoak hartu dira barne kategoria honetan:

o Higadura aktiboko zonak.

o Lurrazaleko lerradurak.

o Mendi-hegaletako ezegonkortasuna.

- Akuiferoen urrakortasuna duten zonak (LAGeko baldintzatzaile gainjarriak). EAEko

Akuiferoek Poluzioaren aurrean duten Urrakortasunaren Maparen arabera (Ingurumen

Sailburuordetza), honela definitutako zonak dira:

o Akuiferoek urrakortasun oso altua duten zonak.

o Akuiferoek urrakortasun altua duten zonak.





2014ko otsaila

64

1.d. Berreskuratzeko premia duten ertzak.

Hondakindegiak, zabortegiak, hondeaketak, betelanak, urak bideratzeko lanak eta abar

direla-eta degradatutako lurrak dira. Halaber kategoria honetan barne hartu dira beste edozein

arrazoi dela-eta beren kalitate ekologikoa gutxitu duten edo gomendioen arabera aktiboki

birsortu behar diren zonak. Hori guztia Ingurumen Osagaiaren Mapetan grafikoki adierazita

dago 1/25.000 eskalan eta ingurumen osagaiaren inguruko araudi bereziaren arabera (D

kapitulua).

2. Ertzen zonifikazioa osagai hidraulikoaren arabera.

Bizkaiko itsasertzera isurtzen diren Ondarroako udalean dauden ibaietarako ondoko

zonifikazioa dago:

III mailako ibai tarteak (100 < C ≤ 200 Km²)

- Artibai, 0 - 2 km (Ondarroa herriko sarrera).

II mailako ibai tarteak (50 < C ≤ 100 Km²)

- Artibai, 2 - 16,5 km (Urkorekiko elkargunea)

0 mailako ibai tarteak (1 < C ≤ 10 Km²)

LPSren informazio grafikoan adierazitako erreken multzoari dagozkio, berariazko

identifikaziorik gabe (Zaldu Erreka eta beste hiru).





2014ko otsaila

65

00 mailako ibai tarteak (C ≤ 1 Km²).

LPSren dokumentazio grafikoan barne hartzen ez diren gainerako erreka txiki edo

aldizkako isurketen ibaibideei dagozkie.

Hori guztia Hidraulika Osagaiaren Mapetan grafikoki adierazi dago 1/25.000 eskalan eta

LPSren hidraulika osagaiaren araudi bereziaren arabera (E kapitulua).

3. Ertzen zonifikazioa bere hirigintza osagaiaren arabera.

A. Garatutako eremuetako ertzak.

B. Behin betikoz onartutako Udalaren Hirigintza Plana (1995).

C. Interes naturaleko elementuak.

D. Zubizaharra zubia, B-14 balorazioa.

E. Ondarroa I zubia, B-15 balorazioa.

F. Hirigintza-garapen berriak egiteko ahalmena duten eremuak.

Zonifikazio hori grafikoki islatu dugu Ertzak Antolatzeko Mapen bilduman. Hirigintza-

osagaiaren alderdiak, 1/25.000 eskalan. Ezarritako lau zonak honela definitzen dira:

3.a. Landa-eremuko ertzak.

Hiriarteko komunikazioetarako azpiegiturek betetzen ez dituzten hirigintza-garapenik

gabeko ertzak dira.

Ertz horiek oro har bat datoz hirigintza-plangintzan urbanizaezin gisa sailkatutako

lurzoruekin.

3. b. Hiriarteko Komunikazioetarako Azpiegiturek betetzen dituzten ertzak.

Hiriarteko komunikazioetarako azpiegiturek —autopistek, autobiek, sare orokorreko

errepideek eta trenbideek— betetzen dituzten hiri-garapeneko zonen kanpoaldeko perimetroan

dauden ertzak dira.

3.c. Garatutako eremuetako ertzak.

Jada nahiko finkatutako hiri-garapenaren prozesua duten ertzak ditugu honakoak.

Kategoria honetan, egun hirigintza-plangintzetan hiri-lurzoru gisa sailkatutako lurzoruen zati

handi bat ez ezik, honakoak ere hartzen dira barne: hirigintza-plangintzetan landa-auzune gisa

definitutako eremuei dagozkien lurrak, lurzoru urbanizagarri edo urbanizaezin gisa sailkatutako

ibaiertzetan zehar dauden lurzoruen artean tartekatutako dimentsio txikiko ibai tarte

interstizialak eta lurzoru urbanizagarri gisa sailkatutako herrietako kanpoaldean dauden baina

ibaiertzen antolamendu espazialari dagokionean jada erdi finkatutako eraikuntza-garapenaren

maila duten sektoreak. Talde honetan barne hartutako lurzoru urbanizagarri edo urbanizaezin

gisa sailkatutako lurzoruen ibai tarte interstizialen artean bazter utzi dira interes berezia duten

elementu naturalak dituztenak edo nekazaritza-balio berezia duten lurzoruei dagozkienak.





2014ko otsaila

66

3.d. Hirigintza-garapen berriak egiteko ahalmena duten eremuak.

Hirigintza-plangintzan aurreikusten denaren arabera hirigintza-okupazioko prozesu

berriak izango dituzten ertzei dagozkienak dira. Oro har bat etorri ohi dira eraikuntza-

okupazioaren profil baxua duten lurzoru urbanizagarri gisa sailkatutako sektoreekin edo horien

artean kokatutako ibai tarte interstizialekin.

Gaur egun landa-eremuko ertz gisa ebaluatutako ibai tarte jakin baten sailkapena

aldatzera behartzen duten hirigintza-birsailkapenak gertatzen direnean, ertz horiek hirigintza-

garapen berriak egiteko ahalmena duten ertzatzat joko dira, lurzoruaren sailkapen berriaren

arabera hiri-lurzoru, lurzoru urbanizagarri nahiz urbanizatzeko egoki izan.

Hori guztia Hidraulika Osagaiaren Mapetan grafikoki adierazi dago 1/25.000 eskalan eta

LPSren hirigintza osagaiaren araudi bereziaren arabera (F kapitulua).

3.5.3. ARAUDI OROKORRA.

1. Ubide guztietan aplikatu beharreko araudia.

Beren ingurumenaren, hidraulikaren eta hirigintzaren inguruko ezaugarrietatik eratorritako

zehaztapenak aplikatzerakoan ubide-tarte edo ertz bakoitzari dagozkion berariazko

zehaztapenak edozein izanik ere, LPS honetan bere aplikazio-eremuko ubide eta ibaibide

guztietan aplikatu beharreko honako baldintza orokorrak zehazten dira.

2. Interes kulturaleko elementuak babesteari buruzko araudia.





2014ko otsaila

67

1. Hirigintza-garapenak ibaien inguruan konfiguratu izan dira maiz eta hori dela-eta

horien ertzetan interes kulturala duen eraikuntza-ondare aberatsa sortu da. Horri berariaz

ibaiaren presentziari lotutako ingeniaritza-obrak (zubiak, noriak, burdinolak, errotak eta abar),

askotan duten balio historikoa, etnografikoa eta testigantzazkoa dela eta zaintzeko modukoak

direnak, gehitzen badizkiogu, ulertzekoa izango da LPSren araudian ibaiertzetan kokatutako

interes kulturaleko elementuak babesteko jarraibideak eta irizpideak barne hartzea.

3.5.4. INGURUMEN OSAGAIA DUEN OINARRIZKO ARAUDIA.

1. LPSn aplikatu beharreko irizpide orokorra ahal den neurrian ertzetako baldintza naturalak

zaintzea izango da, dagoen padurako edo erriberako landarediari eusten lagunduz eta paduren

birsortzearen edo basogabetutako erriberak birlandatzearen bidez degradatutako ertzak

berreskuratzea sustatuz.

Uholdeen aurrean babesteko, azpiegiturak eraikitzeko edo hirigintza-garapena

sustatzeko bideratzeak edo errektifikazioak beharko dituzten ubideei dagokienez, esku hartze

horiek ibaiaren ubidea haran osoaren marko espazialean integratzea ahalbidetu beharra dago

tratamenduekin egiten ahaleginduko gara, LPSko E.2 puntuan jasotako irizpideen arabera.

2. Landa-eremuko ertzen oinarrizko arau gisa erabileren inguruko honako erregulazioa

ezartzen da Lurraldearen Antolamendurako Gidalerroetan zehaztutako erabileren sistematikari

eta definizioari jarraiki.

a) Erabilera bultzatuak:

Kontserbazioa.

Ingurumenaren hobekuntza.

b) LPS honen E eta F kapituluetan eta C.4 epigrafean ezarritakoa betetzearen

baitako erabilera onargarriak:

Jolas-jarduera Zabalak.

Jolas-jarduera Trinkoak.

Ehiza eta Arrantza jarduerak.

Nekazaritza.

Negutegiak.

Abeltzaintza.

Basogintza.

Erauzketa jarduerak.

Garraiobideak.

Aireko lineak.

Lurpeko lineak.

A motako zerbitzu-instalazio ez linealen instalazio teknikoak.

B motako zerbitzu-instalazio ez linealen instalazio teknikoak.

Onura publikoko eta gizarte-intereseko eraikinak.

Nekazaritzako ustiategiari lotutako egoitza isolatua.

c) Erabilera debekatuak:

Nekazaritza-industriak, arrain-haztegiak izan ezik.





2014ko otsaila

68

Hondakin solidoen zabortegiak eta hondakindegiak, 3 Km² baino

gutxiagoko adar-arroa duten erreketan izan ezik.

Egoitza-erabilera isolatua.

Instalazio arriskutsuak.

3. Landa-eremuko erabileren oinarrizko arautze hau dagozkion administrazioek idatzitako

LPSn garatutako berariazko arautzeekin osatuko da.

3.5.5. UHOLDEEN PREBENTZIOARI ETA ERREGULAZIO HIDRAULIKOARI BURUZKO

ARAUDI BEREZIA.

1. Araudi hau 10, 100 eta 500 urteko errepika-denbora duten uholde-orbanei dagokie,

1/25.000 eskalan hidraulika-osagaiaren alderdien orrialdeen bilduman grafikoki adierazitakoak.

Uholde-lerro horiek ditugun lanen homogeneizazioari esker kalkulatu dira. Honako hauek dira:

Euskadiko Uholdeak Prebenitzeko Plan Integrala (UPPI) eta Erkidegoko Ibaien Azterketa

Hidraulikoa.

LPSn Uholdeen Prebentziorako Plan Integraletik (UPPI) eta Iparra III Plan Hidrologikotik

datozen irizpide batzuk zehaztu dira uholdearen arriskuaren ikuspegitik sentikorrak diren

zonetarako.

Mapetan islatutako uholde-lerroak ez ditugu barne hartu eraikuntza-erretiroen lerroak

ezartzeko asmoz, baizik eta uholdeen aurreko babes-neurrien helburu izan behar duten eta

urpean gera daitezkeen zonei buruzko informazioa eskaintzeko.

Bestalde, grafikoki adierazitako uholde-lerro horiek egungo egoerari dagozkionak direla

gehitu behar dugu. Hori dela eta, horiek une oro ubideetako obrak egin ondoren horretarako

egingo diren berariazko azterketen bidez definituko dira.

Azkenik, zonifikazioaren arabera, ondokoak oharpenak arautzen dira:

2. Landa-eremuko ertzetan ondorengo oharpenak beteko dira:

Oro har eta azpiegiturak gauzatzeko ez bada, debekatuta egongo da 0,5 Km² baino

gehiagoko adar-arroa duten ubideak estaltzea. Hori baino isurialde-azalera txikiagoa duten ibai

tarteetan ere estalitako ibai bideratzeak ekidingo dira, batez ere, solidoak eta flotatzaileak

arrastatuko direla aurreikusten denean. Salbuespena izango dira behar bezala justifikatutako

ezinbesteko kasu nabarmenak.

Hala badagokio, landa-eremuan baimendutako eraikuntzak, Iparra III Plan

Hidrologikoaren 2.1.5.1.11. arauan, urpean gera daitezkeen zonetako eraikuntzei buruzkoan,

xedatutakoari lotuko zaizkio.

Ildo horretatik, urpean gera daitezkeen zonetan baimentzen diren behin-behineko

eraikuntzak eta instalazioak (negutegiak...) hidraulikaren ikuspegitik komenigarriena den

norabidean kokatu beharko dira, flota dezaketen edo hustuketa-bideak oztopa ditzaketen

material edo elementuen pilaketa mugatuko da eta zorrotz murriztuko da hiri- edo industria-

jatorriko inerte edo hondakin solidoen metaketa.





2014ko otsaila

69

3. Hiriarteko komunikazioetarako azpiegiturek betetzen dituzten ertzetan ondorengo

oharpenak beteko dira:

Ibaietako ertzetan proiektatutako hiriarteko komunikazioetarako bide berriak 500 urteko

errepika-denborako ur-boladek ez eragiteko moduan diseinatuko dira eta ibai-gurutzaguneak

Iparra III Plan Hidrologikoko 2.1.5.1.12. arauan, komunikabideei buruzkoan, xedatutakoari

lotuko zaizkio.

4. Garatutako eremuetako ertzetan ondorengo oharpenak beteko dira:

Urpean gera daitezkeen zonetan uholdeen aurrean babesteko obrak Iparra III Plan

hidrologikoaren 5. atalean, Muturreko Egoera Hidraulikoak deritzanean, xedatutakoaren arabera

egingo dira.

500 urteko ur-boladen eraginez urpean gera daitezkeen zonetan, planta berriko

eraikinetan debekatu egingo da 500 urteko uholde-kotatik behera pertsonen egoitza iraunkor

izateko etxebizitzak eta lokalak gaitzea.

10 urteko ur-boladen eraginez urpean gera daitezkeen zonetan uholderen bat gertatuz

gero erabili ezinik gera daitezkeen segurtasuneko edo/eta larrialdiko ekipoak instalatzea

debekatuta egongo da. Dagoeneko instalatuta daudenekin arriskutik kanpo dauden

zonaldeetara lekualdatzea gomendatzen da.

Gaur egun 10 urteko ur-boladen uholde-kotatik behera kokatuta dauden merkataritza eta

industriako guneetan hondakin solidoak edo edozein motatako konposatuak, arrastatuz edo

disolbatuz gero baliabide naturalak kutsa ditzaketenak edo/eta pertsonentzat eta

ondasunetarako arriskutsuak izan daitezkeenak metatzea ekidingo da.

Zerbitzu eta ekipamendu komunitarioak urpean gera daitezkeen areatan kokatu behar

badira hirigintza-ikuspegitik nahitaez zentroan egon behar dutelako edo interes kulturaleko

eraikinetan kokatu behar direlako; eta garraio publikoko zerbitzuen kasuan beren instalazioak

uholde-kotatik behera igarotzen badira, pertsonak eta ondasunak zaintzeko egoki irizten diren

neurriak bermatuko dituen babes zibileko plan bat prestatuko da Administrazioarekin

lankidetzan. Urpean gera daitekeen area baten perimetroaren barruan kokatzen diren lurpeko

aparkalekuen kasurako, pertsonak arriskutik kanpo dauden puntuetarantz ateratzeko

beharrezko neurriak hartuko dira.

5. Hirigintza-garapen berriak egiteko ahalmena duten ertzetan ondorengo oharpenak

beteko dira:

Hirigintza-garapen berri guztiak urpean gera ez daitezkeen zonetan kokatuko dira

lehentasunez eta nahitaez Iparra III Plan Hidrologikoaren 5. atalak ezarritako irizpideen arabera

babesteko moduan. Horri jarraiki, LPSn ubidearen tarte horietarako ezartzen diren eraikuntza-

erretiroak eta urbanizazio-plataformaren erretiroak Iparra III Plan Hidrologikoaren 2.1.5.1.11.

araua betetzea ahalbidetzeko moduan kalkulatu dira, dagokion bideratze-plana egin ostean.

Hirigintza-bilbe berrien diseinuak eta morfologiak beti hartuko dituzte aintzat ur-boladaren

emariarekiko gutxieneko erresistentzia hidrodinamikoaren hirigintza- eta egitura-osaketaren

irizpideak, gisa horretan emariaren fluxua eta drainatzea ahalbidetuz.





2014ko otsaila

70

Ibai bakoitzari dagozkion agirietan UPPIaren eta Erkidegoko Ibaien Azterketaren lanetan

lortutako uholde-orbanak adierazi dira informazio gisa, izan ere, horiek garrantzitsuak dira

ertzak eta ubideak antolatzeko. Nolanahi ere LPS honen helburua ez da inola ere bere garaian

UPPIan proposatutako irtenbideak biltzea. Beti irekita utziko dugu etorkizunean beste azterketa

batzuek irtenbide bideragarriagoak aurkitzeko aukera. Irtenbide horiek zehatz-mehatz justifikatu

beharko dira hirigintzaren, ingeniaritzaren eta ingurumenaren ikuspegitik aurreko

proposamenak baino bideragarriagoak eta hobeak direla frogatzeko.

3.5.6. EKINTZA HIDRAULIKOEI BURUZKO ARAUDI BEREZIA.

1. Ibaiertzetan egingo diren jarduketa hidraulikoak Iparra III Plan Hidrologikoaren 5.

ataleko 1. azpiatalaren, «Uholdeen, ur-boladen eta bestelako obra hidraulikoen ondorioz

sortutako kalteak prebenitzeko eta ekiditeko azterketei, jarduketei eta obrei buruzko irizpideak»

izenekoaren, 2.1.5.1.1. eta 2.1.5.1.17 arteko Arauetan ezarritako irizpideen arabera arautuko

dira.

2. Oro har estalitako bideratzeak ekidingo dira. Ubide bat estaltzea ezinbestekoa bada,

drainatutako arroa 0,5 Km² baino gehiagokoa bada, sekzioa bisitagarria izango da, gutxienez

1,80 metroko altuerakoa eta 1,50 metroko zabalerakoa. «Ezinbestekoa» izateko baldintza

azpiegituren eta 1 Km² baino gutxiagoko azalera drainatzailea duten urbanizazio handiko

areetako arroetako goi-ibarren kasuetan onartu ahal izango da, betiere dagokion justifikazio

hidraulikoaren azterketaren bidez.

Pixkanaka-pixkanaka dauden estaldurak kentzen ahaleginduko gara, batez ere 5 Km²

baino gehiagoko arro drainatzaileak dituzten ubideei dagokienez. Jada hiri-garapen intentsibo

oso finkatua duten 5 Km² baino gutxiagoko arro drainatzaileak dituzten ubideetan dauden

estaldurei bagagozkie berriz, horiek egoki dimentsionatzen saiatuko gara.

3. 1 Km² baino gutxiagoko arro drainatzailea duten ibaibideei eragiten dieten urbanizazio-

prozesuetan edo ibarretako betelanerako eta lur-berdinketarako jarduketetan ubidearen

trazaduraren errektifikatzea edo, hala badagokio estaltzea, planteatzen bada, beharrezkoa

izango da alternatiba hidraulikoei eta ingurumenaren eraginen zuzenketari buruzko azterketa

bat egitea, adar-arro guztia kontuan izango duena.

4. Hirigintzako plangintza edo okupazio berriko prozesuetan, arroen goi-ibarrei eragiten

dietenean (5 Km² baino gehiagoko arro drainatzaileak) eta arro osoaren azaleraren %25aren

edo handiagoa den azaleraren iragazkortasuna/urbanizazioa eskatzen dutenetan, hirigintza

esku hartzea garatu ostean behealdean urak husteko ahalmena bermatuko duen azterketa

hidrauliko bat egin beharko da.

5. Ibaietako ubideen mozketak edo errektifikazioak egin aurretik, araudi bidez ezarritako

izapide hidraulikoez gain, esku hartzetik eratorritako ingurumenaren, hidraulikaren eta

hirigintzaren inguruko eraginen ebaluazioaren berariazko azterketa bat egin beharko da eta,

hala badagokio, hirigintza-plangintza orokorrean barne hartzeko dagozkion izapideak egin

beharko dira.

6. Hirigintza-garapen berriko areetan, ibaien bizitasun ekologikoa errazteko, uholdeen

prebentzioa eta erriberako landarediaren zaintza bateragarri egingo dituzten ubideen bideratze

eta errektifikazioetarako irtenbide bigunak (ezponda berdeak, berriz landa daitezkeen harri-

lubetak, ubide bikoitzak eta abar) hartzea proposatzen da. Zona horietan ubide bikoitzeko

formulak erabiltzea gomendatzen da, izan ere, horiek hobeto egokitzen dira ibaiko uren maila





2014ko otsaila

71

baxuetako baldintzetara eta ibaietako dinamika hidraulikora. Ubide bikoitzeko formula hartzen

bada, plan honek definitutako erretiroak bideratze sinple baliokideari dagozkionak izango dira.

7. Hiri-zonetan dauden bideratzeen kasuan ere ibaiaren ibilgua ubide bikoitzaren bidez

tratatzeko formulak aztertuko dira.

3.5.7. HIRIGINTZA ARLOKO ARAUDI BEREZIA.

1. Landa-eremuko ertzetarako berariazko araudia.

1.1. Hirigintza-osagaiaren arabera landa-eremuko ertz gisa hartutako ertzetan ubide

publikoko muga banaketa-lerroarekiko edo itsasoko erriberako barruko mugarekiko

gutxienekiko erretiro bat errespetatuko da. Erretiro hori honakoa izango da:

50 metrokoa urtegietarako eta C> 100 Km²-ko adar-arroa duten ibai tarteetarako

(III, IV, V eta VI mailetako ibai tarteetarako).

30 metrokoa 10 < C 100 Km²-ko adar-arroa duten ibai tarteetarako (I eta II

mailetako ibai tarteetarako).

15 metrokoa 1 < C 10 Km²-ko adar-arroa duten ibai tarteetarako (0 mailako ibai

tarteetarako).

1 Km² baino gutxiagoko adar-arroa duten isurketa edo ibaibideei (00 mailako ibai

tarteei) dagokienez, Uren Legeak ezarritakoa izango da aplikagarri.

Erretiro horiek lur naturalaren alterazioa dakarten esku hartze guztietan aplikatuko dira

(eraikuntzetan, mota guztietako instalazio edo eraikitzeetan, finko nahiz

desmuntagarrietan, lur-berdinketa edo -mugimenduetan eta abarretan). Salbuespena

izango dira nekazaritzako eta basozaintzako zereginak, obra publikoei edo azpiegitura-

instalazioei dagozkienak edo ondare kulturala babestera bideratutako ekintzak, behar

bezala justifikatutakoak.

Dena den, udal plangintzak jada badauden baserrien laguntza-eraikinak eraikitzeko

kasuei dagokienez eta goian aipatutako zerrendetatik kanpo eraiki daitezkeela frogatzen

denean, eraikuntza hori zein baldintzatan gauzatu ahal izango den ezarri ahal izango du,

ubidera lehendik dagoen eraikina baino gehiago ez hurbiltzeko irizpidean oinarrituta.

4.2. 1. puntuan ezarritako mugapen orokorren osagarri gisa, ubidearen bi aldeetako 100

metroko zabalerako banda batean lurzoru urbanizaezinak berezko dituen eraikuntzak,

jarduerak eta lurzoruaren erabilerak bakarrik baimenduko dira.

4.3. Lehentasunezko interes naturalistikoko zonetan edo ondo artatutako landaredia duten

zonetan kokatutako landa-eremuko ertzetan egun dituzten baldintza naturalak alda

ditzaketen esku hartze guztiek ingurune fisikoaren ezaugarriak artatzea bermatu beharko

dute. Kasu guztietan ingurune naturala, eta hala dagokionean interes kulturaleko

ondarea, ahalik eta gehien errespetatzeko eskatu behar da, baita sor daitezkeen kalteak

zuzentzeko neurriak hartzea ere, 1. puntuan ezarritakoari jarraituz.





2014ko otsaila

72

4.4. Landa-eremuko ertzak dituzten ubideetan ez da trazaduraren alteraziorik, estaldurarik

edo errektifikazio artifizialik egingo. Salbuespena izango dira aginpidedun autoritate

hidraulikoak, hala dagokionean, uholdeak prebenitzeko edo obra publikoak eraikitzeko

erabaki ditzakeen esku hartzeak. Kasu horretan, proiektuak sor daitezkeen eraginak

konpontzeko azterketa bat izan beharko luke lagun. Arau orokor gisa kasu horietan

ingeniaritza «biguneko» irtenbideak hartzen ahalegindu beharra dago, erriberako

landaredia galtzea, uraren lamina gehiegi zabaltzea eta sakabanatzea eta ibaiaren

ibilguaren homogeneizazioa ekiditeko.

4.5. Arroen goi-ibarretan eta, hala badagokio, lur-berdinketak eta inerteen zabortegiak sortzea

ahalbidetzeko 3 Km² baino gutxiagoko adar-arroa duten erreken errektifikazioa baimendu

ahal izango da, aginpidea duen autoritate hidraulikoak ezartzen dituen baldintzen

arabera. Nolanahi ere, adar-arro guztiaren azterketa hidrauliko bat beharrezkoa izango

da, baita zuzenketa-neurrien proiektu bat ere.

4.6. Plan honek ezarritako ertzen erregulazioari dagokionez, landa-eremuko ertzak

hirigintza-garapen berriak egiteko ahalmena duten ertz gisa hartuko dira, horiek beren

hirigintza-garapenari ekiteko hiri-lurzoru edo lurzoru urbanizagarri gisa birsailkatzen diren

unean.

2. Hiriarteko komunikazioetarako azpiegiturek betetzen dituzten ertzetarako

berariazko araudia.

1.1. Hirigintza-osagaiaren arabera hiriarteko komunikazioetarako azpiegiturek

betetzen dituzten ertz gisa hartutako ertzetan landa-eremuko ertzetarako ezarritako

gutxieneko erretiro-erregimena aplikatuko da. Alabaina izango dute berezitasunik, izan ere,

kasu honetan onartu egin beharko dira hiriarteko komunikazioetarako sare orokorrei

dagozkien azpiegiturak ezartzetik eratorrirako ingurune naturalaren gaineko eraginak.

Dena dela, udal plangintzak azpiegituraren entitatea ikusita, Plan honek ezarritako

mugapenak kendu ahal izango ditu arloko legeriaren arabera azpiegiturak ezar ditzakeen

mugapenen mesedetan.

1.2. Obra publikoen ubideei eta hiriarteko komunikazioen sare orokorreko elementuei

dagokienez honakoak izango dira erretiro-irizpideak:

- Iparra III Plan Hidrologikoaren 5. atalean, Muturreko Egoera Hidrologikoak

izenekoan, jasotako irizpideak.

- Uren Legeak ezarritako 5 metroko zortasun-zerrendari eustea, ezintasun

bereziren batengatik ez bada.

- Interes naturaleko elementuak edo erriberako landaredia artatzea, justifikatutako

berariazko ezintasunen batengatik ez bada.

3. Garatutako eremuetako ertzetarako berariazko araudia.

3.1. Ertz-zona honen erregulazioari dagokionez, nagusi den irizpidea ibaia ibai gisa hartzeaz

gain, hiri-paisaiaren konfigurazioan garrantzi handia duen elementu gisa eta ingurune

naturala hirien barruan integratzeko bitarteko pribilegiatu gisa hartzea da.





2014ko otsaila

73

Helburu horrek bateragarri izan beharko du uholdeak prebenitzeko erabakiko diren esku

hartze hidraulikoekin eta ibaien ubideetatik gertu kokatutako interes kulturaleko ondarearen

elementuen zaintza bermatzeko diseinatuko diren konpromisozko irtenbideekin.

3.1. Garatutako eremuetako ertz gisa hartutako ertzetan gutxieneko eraikuntza-erretiroek

eraikuntzaren eta ibaiaren arteko bat egite espazial aski handia bermatuko dute eta, hala

badagokio, baita uholdeen aurrean defendatzeko etorkizunean beharrezko izango diren

obren bideragarritasuna ere.

Bi egoera desberdin planteatzen dira:

- Muga banaketa duten ibai tarteetan edo jada bideratze-obrak egin edo proiektatu

eta definitu dituztenetan, ubidearen lerroa jada finkatuta dagoenez, eraikuntza-erretiroak

zehatz ezar daitezke.

- Bideratze-obrak oraindik egin edo proiektatu ez diren ibai tarteetan eraikuntza-

erretiroek oraingo ubide publikoaren kanpoko lerroa hartu beharko dute aintzat.

Garatutako eremuetako ertzetako eraikuntzei dagokienez, honakoak izango dira ubide

publikoaren muga banaketa-lerroaren gutxieneko eraikuntza-erretiroak, adar-arroaren

azaleraren arabera:

Ubid

e tarteen

mailak

Adar-arroaren

azalera Km²

Gutxieneko eraikuntza-erretiroa

metrotan

Muga

banaketa-lerro* edo

bideratze

definituarekin

Muga banaketa-

lerro* edo bideratzea

definitu gabe

VI

V

IV

III

II

I

0

600<A/C

400<A/C 600

Km²

200<A/C 400

Km²

100<A/C 200

Km²

50<A/C 100

Km²

10<A/C 50

Km²

1<A/C 10 Km²

15 m

15 m

15 m

12 m

10 m

10 m

10 m

30 m

25 m

22 m

16 m

14 m

12 m

12 m

* edo itsasoaren erriberaren barneko muga.

Erretiro horiek lotesleak izango dira eraikuntza berrien kasuan eta izaera adierazgarria

izango dute jada egindako eraikuntzak artatzeko, birmoldatzeko eta ordezteko eragiketen

kasuan. Proposamen hau lurzoru bakoitzaren berariazko hirigintza-sailkapenarekiko

independente izango da alderdi bati dagokionez izan ezik: lurzoru urbanizagarrietan

erretiro-zonak lurzoru lagapentzat, derrigorrezko nahiz doakotzat, hartu ahal izango dira

sistema lokal gisa.





2014ko otsaila

74

3.3. Eraikuntza berrirako ezarritako erretiroen koadro orokorrera egokitzen ez diren garatutako

eremuetako ertzetako ubideetako eraikuntza-erretiroak modu xehekatuan finkatu eta

justifikatuko ditu udalerri bakoitzeko plangintza orokorrak, ondoren adierazitako irizpide

orokorrei jarraiki.

- Udalerriko hiri-eremuak zeharkatzen dituzten ubide guztien, ireki nahiz estalien,

funtzionamendu hidraulikoa identifikatzea eta justifikatzea uholdeak prebenitzeko neurriei

dagokienez.

- Finkatutako hiri-bilbeetako eraikuntza-erretiroak.

- Hirigune historikoekin bat egiten duten ubideen ertzetan erretiroak Plan

Bereziaren araberakoak izango dira.

- Oro har, jada finkatutako hirigintza-antolamendua duten ubideetako ertzetan

eraikuntza-erretiroak bat etorri ahal izango dira lehendik dauden eraikuntzekin, betiere

iragaiterako zortasun-zona errespetatzen den bitartean.

- Kasu berezietan, arrazoi topografikoak, hidrografikoak edo interes kulturaleko

ondarea (hirigune historikoak, interes kulturaleko eraikinak...) artatzearen ingurukoak direla

eta, salbuespen gisa, iragaiteko zortasun-area aldatu ahal izango da Uren Legerian

ezarritakoari jarraiki.

- Hiri-birmoldaketako zonetako eraikuntza-erretiroak:

- Dagoen hiri-garapena zaharkituta dagoela eta eraikuntzak eraberritzea

komenigarria izan litekeen ertzetan (oro har hiri-lurzoru industriala izan ohi denetan)

eraikuntza-lerroa koadro orokorrean ezarritakora egokitu da, kasu berezi batzuetan, hau

da, dagokion Hirigintzako Planaren (PERI) bidez eraikuntza berriaren lerroa lehendik

zegoen lerrora hurbiltzeko beharra eta egokitasuna eta, agian, baita horrekin bat

etortzekoa ere, justifikatzen den kasuetan, izan ezik.

- Gainerako eraikuntza berriei dagokienez eraikuntza-erretiroak koadro

orokorraren araberakoak izango dira.

3.6. Hirigintzako plangintza edo okupazio berriko prozesuetan, arroen goi-ibarrei eragiten

dietenean (5 Km² baino gehiagoko arro drainatzaileak) eta arro osoaren azaleraren

%25aren berdina edo handiagoa den azaleraren iragazkortasuna/urbanizazioa eskatzen

dutenetan, hirigintza-esku hartzea garatu ostean behealdean urak husteko ahalmena

bermatuko duen azterketa hidrauliko bat egin beharko da.

Hala badagokio, ubideen estaldura E.2.2. epigrafean xedatutakoaren arabera arautuko da.

3.7. Eraikuntza berri guztietan lurrazpiko aparkalekuekin eta sotoekin okupatzeko mugak ez du

gaindituko ubide publikoarekiko 5 metroko gutxieneko erretiroa.

3.8. Isurketen edo ibaibide txikien erretiroen antolamendua Uren Legearen xedapenen arabera

arautuko da.





2014ko otsaila

75

4. Hiri-garapen berriak egiteko ahalmena duten eremuetako ertzetarako berariazko

araudia.

4.1. Araudi hau hirigintza-garapen berriak egiteko ahalmena duten eremuetako ertzetan ez

ezik, une honetan landa-eremuko ertz gisa hartzen diren baina etorkizunean hiri-lurzoru

edo lurzoru urbanizagarri edo urbanizatzeko egoki gisa berriz sailkatuko diren ertz

guztietan ere aplikatu da.

4.2. Hirigintza-garapen berriak egiteko ahalmena duten eremuetako ertz gisa kategorizatutako

ertzak batez ere gutxieneko azalera-entitatea duten lurzoru urbanizagarriko edo

urbanizatzeko egoki den lurzoruko sektoreei dagozkie. Horietan ubidearekiko mugakide

den lurzoru hutsa erabilgarri izateak ertzen antolamendu espazial zabalagoa ahalbidetzen

du, hidraulikaren, hirigintzaren zein ingurumenaren ikuspegitik.

Ertz horietan, dagoen erriberako landarediari eusten lagunduko duen eta, hala dagokionean, uholdeen aurrean babesteko beharrezko bideratze-obren bideragarritasuna bermatuko duen eraikuntza-erretiroetarako araudia planteatzen da.

Ertz horiek tratatzeko obren diseinurako konfigurazio «bigunak» hartzea gomendatzen da,

eraikitako ezpondak ezarriz edo, egingarri bada, ubide bikoitzaren formularen bidez.

4.3. Hirigintza-garapen berriak egiteko ahalmena duten eremu gisa definitutako ertzei

dagokienez, jada garatutako hiri-zonetako ertzetako eraikuntza- eta urbanizazio-erretiroak

baino zorrotzagoak planteatzen dira.

Bideratze eta ertzak tratatzeko obrak oraindik definitu gabe daudela eta kasu guztietan

erretiroak ubide publikoaren muga banaketa-lerro teorikoari dagozkiola hartu da

abiapuntutzat.

Eraikuntzarako eta urbanizazio-plataformarako planteatutako gutxieneko erretiroak ondoren adierazi ditugunak dira:

Ubide

tarteen mailak

Adar-arroaren azalera

Km²

Gutxieneko

eraikuntza-

erretiroa

metrotan

Urbanizaz

ioaren

gutxieneko

erretiroa

metrotan

VI

V

IV

III

II

I

0

600<A/C

400<A/C 600 Km²

200<A/C 400 Km²

100<A/C 200 Km²

50<A/C 100 Km²

10<A/C 50 Km²

1<A/C 10 Km²

35

30

26

20

16

12

12

20 (25)

15 (20)

11 (16)

8 (10)

6 (8)

2 (4)

2 (4)

Hirigintza-garapen berriak egiteko ahalmena duten eremuetako ertzen hirigintza-zona ondo artatutako landaredia duten ertzen ingurumen-zonarekin bat etorriko balitz, gutxieneko urbanizazio-erretiroaren





2014ko otsaila

76

parametroa koadroan parentesi artean adierazitako zenbakira arte zabaldu ahal izango da, erriberako landaredia artatzea ahalbidetzeko helburuarekin.

4.4. Hirigintzako plangintza edo okupazio berriko prozesuetan, arroen goi-ibarrei eragiten

dietenean (5 Km² baino gehiagoko arro drainatzaileak) eta arro osoaren azaleraren

%25aren berdina edo handiagoa den azaleraren iragazkortasuna/urbanizazioa eskatzen

dutenetan, hirigintza-esku hartzea garatu ostean, behealdean urak husteko ahalmena

bermatuko duen azterketa hidrauliko bat egin beharko da. Hala badagokio, ubideen

estaldura E.2.2. epigrafean xedatutakoaren arabera arautuko da.

4.5. Eraikuntza berri guztietan lurrazpiko aparkalekuekin eta sotoekin okupatzeko mugak ez du

gaindituko ubide publikoarekiko 5 metroko gutxieneko erretiroa.

4.6. Hirigintza-garapen berriak egiteko ahalmena duten eremuetako ertzetan ubide publikoaren muga banaketa-lerroaren eta gutxieneko urbanizazio-erretiroaren lerroaren arteko lurzoru-azalerak espazio libreen sistema lokalaren izaera eduki ahal izango du, eta Lurzoruaren Legearen Plangintza Erregelamenduaren Eranskinean definitutako espazio libreen lagapenetarako estandarrei dagokienez zenbatu ahal izango du.

4.7. Isurketen edo ibaibide txikien erretiroen antolamendua Uren Legearen xedapenen arabera

arautuko da.

5. Araudi osagarria.

Hidraulika-ikuspegiaren arabera ibaiak ibai tarteetan banatzearen edo ingurumenaren eta

hirigintzaren arabera zonetan banatzearen ondorioz izan daitezkeen bat etortzeak direla-eta

erretiroen distantziak ubideetara erregulatzerakoan sortzen diren bat-bateko jauziak ebazteko,

ibaian bere zabalera baino handiagoa izango ez den luzeran zehar arautuko diren distantzien

artean pixkanakako iragaite-tarteak ezartzea baimenduko da.

3.5.8. ONDORIOAK ETA DIAGNOSTIKOA.

Ibaien eta erreken ertzak antolatzeko LPSk bere antolamendu ereduan hiru kategoria ezartzen

ditu ingurumen, hidraulika eta hirigintza osagaien arabera. Hirigintza osagaiak eraikuntza eta

urbanizazioaren erretiroen erabilera eta araudiak erregulatzekoak barne hartzen dute,

lurzoruaren sailkapenaren (hiri-lurra, urbanizagarria, urbanizaezina) eta ubidearen tartekatze

mailen arabera (III, II, 0 eta 00, kasu honetan). Oro har, bere eremuan eragin esplizituko plan

sektorial bat da, babes izaera handikoa.

Logikoa dirudi Ondarroan Artibai ibai osoa, bere adarrak barne, Ibai Sistematzat hartzea,

guztiz txertatuta LPSn, baina gomendagarria dirudi aipaturiko sistema hori lurraldearen sare

ekologiko egituratzailetzat hartzea ere, etengabeko landako sare ekologikotzat. Ondarroa ibaia

hartuko luke erabat urbanizaezina den bere eremuarekin Artibai ibaiaren ondo kontserbatutako

landarediaren tarteekin batera, LPSren arabera. Ibai Sistema honek Landa Sistemarekin

(jarduera/babes areak) eta Sistema Naturalarekin batera (hezegunearen komunitate interesdun

habitatak) Ondarroako konektibitate ekologikoa ezarri behar du oinarrizko eta lehentasunezko

antolamendu irizpide gisa.





2014ko otsaila

77

3.6. JARDUERA EKONOMIKOETARA ETA MERKATARITZA EKIPAMENDUETARA BIDERATUTAKO LURZORU PUBLIKOA SORTZEKO EAE-KO LURRALDEKO PLAN SEKTORIALA.

3.6.1. ONDARROA UDALERRIARI ERAGITEN DIOTEN ALDERDIAK.

Jarduera ekonomikoetara eta merkataritza ekipamenduetara bideratutako lurzoru

publikoa sortzeko EAEko LPS behin betikoz onartu zen 262/2004 abenduaren 21eko dekretuz

bidez, eta 2005eko urtarrilaren 29an, 19. EHAAn argitaratu zen.

Gernika-Markina eremu funtzionalaren balorazioa eta diagnostiko xehatua.

1. Esparru fisikoa.

Lurralde eremu honen mugak ondokoak dira: Iparraldean itsasoa, Matxitxako

lurmuturraren eta Artibai ibaiaren bokalearen artean; Ekialdean Gipuzkoako Lurralde Historikoa;

Hegoaldean Durangaldea; eta Mendebaldean Mungiako Azpi-eremu Funtzionala. 507,1 km²-ko

azalera du eta EAEko lurraldearen %7,1 hartzen du. Bi eskualde ditu: Urdaibai eta Lea-Artibai.

Lea-Artibaiko eskualdea

Gernikako Eremu Funtzionalaren ekialdeko zatian kokatzen den eskualde honek

Ekialdean Gipuzkoako Lurralde Historikoarekin eta Hegoaldean Debabarreneko Eremu

Funtzionalaren barruan dauden Ermua eta Mallabiko udalerriekin egiten du muga. Oso erliebe

gorabeheratsua du.

Markinan eta eskualdea luzera zeharkatzen duen Artibai ibaiaren ibarretan azaltzen dira

eskualde honetan dauden eremu lau urriak.

Lea ibaiaren ibilbidearen inguruko esparrua eremu bereizia da eta ondoko udalerriek

osatzen dute: Lekeitio, Mendexa, Ispaster, Amoroto, Gizaburuaga, Aulesti eta Munitibar-

Arbatzegi-Gerrikaitz.

Eskualdeak 203,6 km²-ko azalera du eta EAEko lurraldearen %2,9 hartzen du.

2) Hiri-egitura eta jarduera ekonomikoa.

Eremu Funtzional honek 70.800 biztanle inguru ditu, hau da, EAE osoko biztanleriaren

%3,4.

Nabarmendu behar da lehen sektoreak pisu erlatibo handia duela EAEko batez

bestekoarekin alderatuz gero. Eremu Funtzionaleko biztanle gehien dituzten lau udalerrietako

hirutan (Bermeo, Ondarroa eta Lekeitio) arrantza-sektoreak duen garrantziak eta gainerako

udalerri gehienek duten landa-izaerak eragin handia izan du.

Lea-Artibaiko eskualdea.

Ondarroa, Berriatu, Markina-Xemein, Etxebarria, Lekeitio, Ispaster, Mendexa,

Gizaburuaga, Amoroto, Aulesti eta Munitibarko udalerriek osatzen dute eskualde hau. 26.000

biztanle inguru ditu, hau da, EAE osoko biztanleriaren %1,2 hartzen du.





2014ko otsaila

78

Biztanleria Lekeitio (7.400 biz.), Ondarroa (10.100 biz.) eta Markina-Xemeingo (4.700

biz.) udalerrietan metatzen da. Gainerakoan hiri-egitura sakabanatuta dago.

Ondokoa da eskualdearen produkzio-egitura: lehen sektoreak enpleguaren %21 hartzen

du, bigarren sektoreak %39 eta hirugarren sektoreak %40.

Urdaibaiko eskualdean bezalaxe, produkzio-egituraren alderdirik nabarmenena lehen

sektoreko jardueren pisua da. Izan ere, Lekeitiok eta Ondarroak eskualdeko biztanleriaren zati

handi bat biltzen dute eta herri hauetan garrantzi handikoa da arrantza-sektorea.

Dena den, gainerako udalerrietan industria-sektoreak hartzen du jardueraren zatirik

handiena eta udalerri hauetan oso arrunta da nekazaritzako jarduerak eta industria-jarduerak partekatzen dituen bizimodu mistoa.

Eskualdeak 1.150 industria enpleguren defizita du. Defizit hau Markina, Lekeitio eta

Ondarroako udalerrietan metatzen da, Berriatu eta Etxebarriko udalerriek, aldiz, saldo positiboak dituzte.

3) Komunikabide sarea

Ondokoak dira Eremu Funtzionala egituratzen dituzten lurraldeko komunikabide

nagusiak: BI-635 errepidea (Zornotza-Gernika-Bermeo), BI-638 errepidea (Gernika-Lekeitio-

Ondarroa) Urdaibaiko eskualdean eta BI-633 errepidea (Ondarroa-Markina-Durango) eta GI-

2.636 errepidea Markina eta Elgoibar artekoa, Debabarrenako eskualdean.

Zornotza eta Bermeo artean dagoen trenbideak sendotu egiten du BI-635 errepideak

definitzen duen ardatza, nolanahi ere trenbide hau ez da errepideko trafikorako alternatiba.

Komunikabide honek eragozpen larri bat du: Gernikako hirigunea zeharkatzen du.

Gernika eta Ondarroa arteko BI-638 errepideak oso trazadura zahar eta zaila du

Lekeitio eta Ondarroa artean, eta ez da, beraz, industria-garraiorako alternatiba. Gainera,

errepide honek udan kostaldeko udalerrietako hondartzetara joaten diren ehunka pertsonen

trafiko handia jasan behar du.

Bermeoko porturako irisgarritasuna hobetzeko, Solluben barrena doan BI-631 errepidea

eraldatzea eta Mungiako saihesbidearekin lotzea izan daiteke etorkizunerako aukera bat.

Markinako inguruetako irteera naturalak Deba, Durango eta Elgoibarrerantz dira, eta

azken bi hauek Trabakua eta San Migel gainetatik bideratzen direnez gero, zailtasun handiak

dituzte industria-trafikorako. Trabakuako errepidea hobetzeak eta Markinako saihesbidea

egiteak Durangaldearekiko komunikazioak indartuko dituzte.

Ondarroako porturako irisgarritasuna oso hobetuko litzateke GI-638 errepidea Deban

N-634 errepidearekin bat egiten duen guneraino eraldatuko balitz.

4) Lurzoru-erreserbak eta industria arazoak





2014ko otsaila

79

Plangintzan aintzat hartzen diren hirigintza kalifikazioa duten lurzoruek 261 ha-ko azalera

hartzen dute guztira Eremu Funtzionalean. Hauetatik 190 ha inguru okupatuta daude eta 71 ha

inguru libre.

Lea-Artibaiko eskualdea.

Lurzoru kalifikatuko 104 ha ditu eta hauetatik 72 ha okupatuta daude eta 32 ha

libre.

Lurzoru libreko erreserba nagusiak Etxebarria eta Ispasterren daude.

Orokorrean eskaintza urria da, kalifikatutako lurzoruak kudeatu gabe daude eta

eskualdeak duen irisgarritasun txarraren arazo orokorra dute.

Ondarroak ez du lurzorurik, eta hedatzeko aukera bakarra ondoko Mutriku

herrirantz bideratu beharko du.

5) Lurzoru-eskariaren aurreikuspenak

1990-2002 aldian Gernika-Markina Eremu Funtzionalean okupatutako industria-

lurzoruaren gehikuntza 55 ha ingurukoa izan da: 40 ha Urdaibain eta 15 ha Lea-Artibain.

Horrek urteko 4 eta 5 ha arteko batez besteko gehikuntza erritmoa suposatzen du.

Aurrera begirako 16 urteko epean jarduera ekonomikoetarako lurzoruaren etorkizuneko

eskari hipotetikoa estaltzeko, hazkunde erritmo horri gutxienez eusteko gai izango den

lurzoru-eskaintza aurreikustea komeni da Gernika-Markinako Eremu Funtzionalean. Jakina,

jarduera ekonomikoa suspertzeko politika bereziak aurreikusiz gero, horiei erantzun ahal

izateko erreserba osagarriak programatzea komeniko da.

3.6.2. GERNIKA-MARKINA EREMU FUNTZIONALERAKO LPS-REN

ANTOLAMENDUKO ARAUDIA.

1. Antolamendurako irizpideak.

Azken hamarkadan Gernika-Markinako Eremu Funtzionaleko biztanleria osoa %3

murriztu da, EAEko batez bestekoa baino ia bi portzentaje-puntu gutxiago. Denbora-tarte

honetan biztanleria aktiboa %9 hazi den arren, igoera hau EAEko batez bestekoa baino 5

portzentaje-puntu txikiagoa da.

Gaur egun, Eremu Funtzionalak 3.000 industria-enpleguko defizita du bigarren

sektorean lanean ari den biztanleriarekiko (1.850 Urdaibain eta 1.150 Lea-Artibain); beraz,

industrian lanean ari den biztanleriaren laurdena kanpora joaten da egunero lanera, nahiz eta

komunikabideak txarrak izan. Industria-lurzoru okupatuaren dentsifikazioaren indizea

hektareako 47 enplegukoa da (hektareako 42 enplegu Urdaibain eta hektareako 54 enplegu

Lea-Artibain). Eremu Funtzional honek ez du lurzoru libre kalifikatuaren eskaintza

adierazgarririk. Bermeo eta Ondarroako kostaldeko portuetan egoera hori larriki

nabarmentzen da, espaziorik ez dagoenez gero, ezin baitira sortutako eskariak ase.

Eskualdean oro har demografia nolabait ere geldiarazi egin dela eta ekonomia-

dinamismorik ez dagoela antzematen da, irisgarritasun-baldintza txarren eta komunikabide-





2014ko otsaila

80

sistema eskasaren ondorioz. Kanpoaldearekiko komunikabideak pixkanaka hobetzen ari

diren arren, Bermeo eta Ondarroako portuen posizio eszentrikoa eta haien garapenerako

espazio fisikorik eza, azpiegitura hauek abiapuntutzat hartuta jarduera ekonomikoa handiagoa

sortzeko ahalmena nabarmenki mugatzen duten faktore erabakigarriak dira.

Urdaibain sustapen aktiboko politika gauzatuko da, ekimen publikoko eskualde-

poligono bat sortuz. Komenigarritzat jotzen da eskualdearen hegoaldean kokatzea, Gernika

eta Zornotza artean, inbertsioen erakargune gisa eta A-8 autobidearen eta eskualdearen

arteko bitarteko lotune gisa jardun dezan. Hala, Gernikan dauden jarduera ekonomikoko

eremu zaharkituen hirigintza-suspertzea sustatzea komeni da. LPSren proposamenak

erabakitzeko, Urdaibaiko Biosferaren Erreserbaren Gizarte eta Ekonomia Jarduerak

Harmonizatu eta Garatzeko programa bereziki kontuan hartu da.

Lea-Artibaiko eskualdean sustapen-politika toki-mailako jarduera txikietan banatzea

komeni da, herri bakoitzaren berariazko eskariak eta espazio-erabilgarritasunak kontuan

hartuta.

2. Lurzoruaren kudeaketaren lurralde-egituraketa

Gernika-Markinako Eremu Funtzionalean jarduera ekonomikoetarako lurzorua

kudeatzeko ondoko lurralde-banaketa ezartzen da.

a. Urdaibai

Ajangiz, Arratzu, Bermeo, Busturia, Ea, Elantxobe, Ereño, Errigoiti, Forua,

Gautegiz-Arteaga, Gernika-Lumo, Ibarrangelu, Kortezubi, Mendata, Morga, Mundaka,

Murueta, Muxika, Nabarniz eta Sukarrieta.

.

b. Lea-Artibai

Amoroto, Aulesti, Berriatua, Etxebarri, Gizaburuaga, Ispaster, Lekeitio, Markina-

Xemein, Mendexa, Munitibar-Arbatzegi-Gerrikaitz, Ondarroa eta Mutrikuko udalerriko

Mijoa ingurua.

3. Lehentasunezko kokapenerako jarraibideak.

5.4.1. epigrafearen irizpideei jarraituz, Gernika-Markinako Eremu Funtzionaleko udalerriak ondoko kategorietan sailkatzen dira:

Lehentasunezko intereseko udalerriak Bermeo, Gernika-Lumo, Ondarroa

Hazkunde moteleko udalerriak

Ajangiz, Berriatua, Etxebarri, Markina-Xemein, Mundaka, Muxika

Garapen txikiko udalerriak





2014ko otsaila

81

Amoroto, Aulesti, Arratzu, Busturia, Ea, Elantxobe, Ereño, Errigoiti, Forua, Gautegiz-Arteaga, Gizaburuaga, Ibarrangelu, Ispaster, Kortezubi, Lekeitio, Mendata, Mendexa, Morga, Munitibar-Arbatzegi-Gerrikaiz, Murueta, Nabarniz, Sukarrieta.

4. Sustapen-eremuak.

Industria-enpleguan defizita duten eskualde-buruak dinamizatzeko sustapen-eremuak:

c. Gernikako hegoaldea (Gernika-Mujika-Ajangiz) Urdaibaiko eskualdean.

d. Markinako zona Lea-Artibaiko eskualdean.

5. Lurzoru publikoa sortzeko eragiketak.

Gernika-Markinako Eremu Funtzionalean jarduera ekonomikoetarako lurzoru publikoa sortzeko ondoko eragiketak gauzatuko dira.

• Urdaibai

– Urdaibaiko eskualde-mailako poligono berria

Alternatibak kokatzeko eta bideragarritasuna finkatzeko azterlana. Gernikako hegoaldean kokatzea gomendatzen da, Ajangiz edo Muxikako udal mugarteetan eta BI-638 errepidetik sarbidearekin. 25/50 ha.

– Bermeoko Portuko eskualde-mailako industrialde berria. Bermeo-Mundaka inguruko alternatiba berriak kokatzeko eta bideragarritasuna

finkatzeko azterlana. 5/10 ha.

• Lea-Artibai

– Artibaiko eskualde-mailako industrialde berria Alternatibak kokatzeko eta bideragarritasuna finkatzeko azterlanak. 10/15 ha.

6. Lurzorua kuantifikatzeko jarraibideak

A. Jarduera ekonomikoetarako uneko instalazioek okupatutako lurzoruen azalera.

- Urdaibai: 117 ha. - Lea-Artibai: 73 ha.

- Guztizko partziala A: 190 ha.

- B. Kalifikatutako eta eskaintza bideragarritzat hartutako lurzoru libreen azalera.

Lurzoru libre kalifikatuaren gainean 0,50eko minorazio faktorea aplikatzen da.





2014ko otsaila

82

- Urdaibai: 20 ha.

- Lea-Artibai: 15 ha.

- Guztizko partziala B: 35 ha.

C. Planean aurreikusitako sustapen publikoko eragiketa berrien harrera egiteko

beharrezkoak diren lurzoruei dagokien azalera; lurzoru hauek indarrean dagoen hiri-plangintzan aintzat hartzen ez direnez gero, birkalifikatu egin behar dira.

- Urdaibai: 40/60 ha.

- Lea-Artibai: 10/15 ha.

- Guztizko partziala C: 50/75 ha.

D. Planaren etorkizunean aurreikus daitekeen eskariari erantzuteko beharrezko lurzoru berrien azalera.



- Guztizko partziala D: 35/70 ha.

Kuantifikazio orokorra (A+B+C+D)



- Gernika-Markina Eremu Funtzionala guztira ............320/360 ha.

7. Saltoki handien arautzea

Aurreko argudioen arabera, Gernika-Markinako Eremu Funtzionaleko udalerriak honela sailkatzen dira:

a. Eskualdeko zentraltasuna duten udalerriak (B

kategoria) Ajangiz eta Gernika-Lumo.

b. Gainerako udalerriak (C kategoria)





2014ko otsaila

83

Amoroto, Arratzu, Aulesti, Bermeo, Berriatua, Busturia, Ea, Elantxobe, Ereño, Errigoiti, Etxebarria, Forua, Gautegiz-Arteaga, Gizaburuaga, Ibarrangelua, Ispaster, Kortezubi, Lekeitio, Markina-Xemein, Mendata, Mendexa, Morga, Mundaka, Munitibar-Abartzegi-Gerrikaitz, Murueta, Muxika, Nabarniz, Ondarroa eta Sukarrieta.





2014ko otsaila

84





2014ko otsaila

85





2014ko otsaila

86


Jarduera Ekonomikoen LPSk Ondarroa ezartzen du “lehentasunezko intereseko

udalerri gisa”, garapen ekonomikoaren gune berrien kokapenaren lehentasunei dagokienez,

nahiz eta Ondarroa kontuan hartzen den Gernika eta Markina-Xemein (10-15 ha) inguruan

ezarriko diren lurzoru publikoa sortzeko eragiketei dagokienez. Ekipamendu handiei

dagokienez, Ondarroa C kategoriara baztertzen da, sailkapenaren erregulaziorik baxuena,

horretarako Debabarrenako Eremu Funtzionalera bideratzen da Jarduera Ekonomikoen

hazkundea, Mutrikura hain zuzen ere.

Jarduera Ekonomikoetarako Ondarroako lurzoruaren egokitzapena udalerriak dituen

behar endogenoetara doitu beharko da tamainari dagokionez, arrantza eta kontserben

jardueretara bereziki, eta ahal den neurrian udalerrian bertan zehaztu beharko da, eta ezin

bada, Eremu Funtzionalean bertan.

Jarduera Ekonomikoetarako lurzoruaren behin betiko kokapenaren erabakiak neurtu

beharko du eremuaren nekazaritza eta abeltzaintzaren izaera eta gaitasuna, udalerri eremuan

era horretako lurzoruaren eskasia kontuan hartuta.

Jarduera Ekonomikoetarako lurzoruaren kokapena eta tamainaren hautaketa

Ondarroaren Lurralde Ereduan aztertu behar den lehentasunezko gaia da. Kokapenaren

alternatibak aztertu beharko dira udalerriaren barruan (kanpoko kai lehorra, Errenteria...) edo

kanpoan (Mijoa Mutrikun, Gardotza Berriatuan, Markinan...).

3.7. BIZKAIKO ERREPIDEEN LURRALDEKO PLAN SEKTORIALA.

3.7.1. SARRERA ETA AURREKARIAK.

Bizkaiko errepideen sarearen antolamendua eta garapena bi dokumentu-markok

zuzentzen dute:

2. Euskadiko Errepideen Plan Orokorra, 2005-18 epealdirako berrikuspen prozesuan

dagoena une honetan. Errepide nagusiez arduratzen da: lehentasunezko intereseko sarea

eta oinarrizko sarea.

Bizkaiko Errepideen Plan Sektoriala, bigarren mailako errepideez arduratzen dena:

eskualdeko sarea eta tokiko sarea.

Gernika-Markina Eremu Funtzionaleko errepide sarea funtsean osatuta dago Bizkaiko

gainerako inguruneekin lotzeko Zornotza eta Durangoren bidez nagusiki, eta Gipuzkoarekin Debabarrenatik (Mutriku eta Elgoibar).

3.7.2. ONDARROAKO ERREPIDE SAREA ARAU SUBSIDIARIOEN ARABERA.

Udaletik pasatzen den errepide sarea honela dago osatuta:

BI-633 Durango-Ondarroa (lehen C-6213).

BI-638 Deba-Ondarroa (lehen C-6212).





2014ko otsaila

87

BI-3438 Lekeitio-Ondarroa (lehen BI-V-1247).

3.7.3. BIZKAIKO ERREPIDEEN 2/2011 FORU ARAUA.

Foru Arauaren artikulu batzuetatik ondoko atalak nabarmendu ditugu, beren

interesagatik:

1. Errepideen hierarkizazioa eta sailkapena.

1.1. Funtzionaltasunaren arabera, honako hierarkizazio hau ezartzen da errepide-sareen artean:

- Lehentasunezko sarea (gorria). - Oinarrizko sarea (laranja). - Sare osagarria (urdina). - Eskualde-sarea (berdea). - Sare lokala (horia). 1.2. Ezaugarrien arabera, errepideak honela sailkatzen dira: autobideak, autobiak,

automobil-bideak, errei anitzeko errepideak eta errepide arruntak.

1.3. Autobideak dira autobide izateko bereziki proiektatu, eraiki eta seinaleztatutako

errepideak; horrez gainera, ezaugarri hauek izan behar dituzte autobideek:

a) Ibilgailu automobilentzat bakarrik izatea. b) Errepidearekin mugakide diren jabetzetarako sarbiderik ez izatea. c) Errepideak ez zeharkatzea maila berean dagoen beste bidexka, bide edo trenbide bat,

eta haiek zeharkatua ere ez izatea.

d) Zirkulaziorako noranzko bakoitzak galtzada batzuk izatea, elkarrengandik bereiziak. 1.4. Honako ezaugarri hauek izan behar dituzte autobiek: a) Tarte jakin batzuetan ibilgailu automobilentzat soilik izatea. b) Mugakide diren jabetzetarako sarbidea mugatuta izatea. c) Errepideak ez zeharkatzea maila berean dagoen beste bidexka, bide edo trenbide bat,

eta haiek zeharkatua ere ez izatea. d) Zirkulaziorako noranzko bakoitzak galtzada batzuk izatea, elkarrengandik bereiziak. 1.5. Honako ezaugarri hauek izan behar dituzte automobil-bideek: a) Ibilgailu automobilentzat soilik izatea. b) Mugakide diren jabetzetarako sarbidea ondo mugatuta izatea. c) Errepideak ez zeharkatzea maila berean dagoen beste bidexka, bide edo trenbide bat,

eta haiek zeharkatua ere ez izatea. d) Galtzada bakarra izatea zirkulazioaren bi norabideetan. 1.6. Honako ezaugarri hauek bete behar dituzte errei anitzeko errepideek: a) Errepide-tarte jakin batzuetan ibilgailu automobilentzat soilik izatea. b) Mugakide diren jabetzetarako sarbidea mugatuta izatea. c) Zirkulazio-fluxuan etenak eduki ahal izatea, maila berean bidegurutzeak egoteagatik. d) Bi galtzada edo gehiago izatea. Zirkulaziorako noranzkoak elkarrengandik bereizita

egotea tarte jakin batzuetan.





2014ko otsaila

88

1.7. Errepide arruntak dira aurrekoen ezaugarriak betetzen ez dituztenak. Zerbitzuguneak errepideekin mugakide diren eremu batzuk dira, bereziki diseinatuta

daudenak instalazio eta zerbitzuekin zirkulazioaren beharrak betetzeko xedez. Honako hauek egon daitezke zerbitzuguneetan: gasolindegiak, hotelak, jatetxeak, ibilgailuak konpontzeko tailerrak eta haien antzeko beste zerbitzu batzuk, errepidearen erabiltzaileen segurtasunerako direnak.

1.9. Gasolindegiak jendeari petrolio-erregaiak txikizka saltzen dizkioten establezimendu

batzuk dira, bai eta automobilen zein zirkulazioaren beharrak betetzeko beste edozein zerbitzu ematen dutenak ere.

1.10. Lotura-adarrak ordezten edo osatzen duten foru errepidearekin lotzen dituzten

autobideak, bideak edo automobil-bideak dira; hala, ibilgailuei aukera ematen diete egin beharreko mugimenduak egiteko. Horrez gainera, norabide bakarreko bideen konbergentziatik foru errepidearekiko gurutzeguneraino doan zatia jotzen da adartzat, eta, horrez gainera, konbergentzia gertatzen den errepide-tartea, gurutzeguneak ukitua.

1.11. Garraio-aldagunea azpiegitura mota bat da, garraiobide publikoen eta ibilgailu

pribatuaren arteko trukaketa egiteko aukera ematen duena. Aldagune horrek zirkulatzeko, aparkatzeko eta ibilgailu publiko zein pribatuei itxaroteko guneak ditu, bai eta garraiobide mota horien erabiltzaileen zerbitzu, erosotasun, zirkulazio eta funtzionaltasunerako instalazioak ere.

Ondarroaren kasuan, BI-633 errepidea oinarrizko sarekoa da (laranja), baita BI-630

errepidea ere. BI-3438 errepidea, aldiz, bertako sarekoa da (horia).

2. Errepide sareak. Foru Arau honen ondorioetarako, errepide sareak dira funtzionaltasunaren eta

eremuaren arabera hierarkizatzen diren Bizkaiko errepideak, haien zuzen ere, Oinarrizko Sarean honako ezaugarri hauek dituztenak:

Metropoli-eremuaren zona orbital eta anularren arteko fluxuak bideratzen ditu, errepide

bidezko garraio publiko zein pribatuenak.

Ahalmen handiko ibilbide-ehunaren euskarria da, eta aukera ematen du Sarea

kudeatzeko.

Ondoren Bizkaiko Foru Aldundiko errepideen katalogoa erantsi da, bertan ikusten da BI-

633 (Ondarroa-Durango) errepidearen eta BI-638 (Ondarroa-Deba) Oinarrizko Sarearen izaera,

eta BI-3438 errepidearen (Ondarroatik Lekeitiora kostaldetik) Sare Lokalaren izaera.





2014ko otsaila

89

3. Babes-eremuak. Foru Arau honen ondorioetarako, honako eremu hauek ezartzen dira Bizkaiko

errepideetan: - Jabari publikoko eremua. - Zortasun-eremua. - Eraginpeko eremua. Aurreko horiez gainera, honako lerro hauek ere kontuan hartu behar dira: - Eraikuntzaren muga-lerroa. - Zerbitzu publiko orokorren lerroa. Babes-eremuak eta eraikuntza-lerroa mugatzeko foru errepide batzuetan dauden lotura-

adarrak zein gurutzeguneetako biratze-bideak haiekin bat egiten duten bideen artean maila beherena duen errepideen berdintzat joko dira. Lotura-adarren kasuan, autobideekin bat egiteko badira, autobidetzat joko dira kapitulu honetan adierazten diren mugen ondorioetarako.

4. Jabari publikoko eremua.

4.1. Foru Arau honetako 58. artikuluan zeharbideetarako ezarritakoa gorabehera, honako

hauek dira jabari publikokoak: errepideek okupatutako lurrak eta haien elementu funtzionalak, eta errepideko lur-zerrenda bat. Lur-zerrenda horrek zortzi metroko zabalera izango du autobide, autobia, automobil-bide eta lehentasunezko sareko errepide arruntetan; gainerako





2014ko otsaila

90

errepideetan, berriz, hiru metroko zabalera. Zerrenda horiek bidearen alde bietan egongo dira, eta horizontalean eta bidearen ardatzarekiko perpendikularrean daude neurtuta, laugunearen kanpoko ertzetik.

Laugunearen kanpoko ertza lur naturalaren eta harekin mugakide diren honako hauen

arteko gurutzagunea da: lur-erauzketaren ezponda, lubeta edo, hala denean, eusteko hormak. Espaloia badago, laugunearen kanpoko ertza galtzadatik hurbilen dagoen espaloiaren kanpoko ertza izango da.

Zubi, bidezubi edo antzeko egitura bereziren bat badago, honako hau izango da

laugunearen kanpoko ertza edo lerroa: lurren gaineko lanen ertzarekiko proiektatutako lerro bertikala. Edonola ere, egituraren euskarriek hartzen duten lurra beti izango da jabari publikokoa. Tunelen kasuan, jabari publikoko eremua zehazteko, honako hauek ere hartu behar dira kontuan: lurraren ezaugarri geometriko eta geologikoak eta lurrak tunel gainean duen altuera.

4.2. Honako hauek dira errepide baten elementu funtzionalak: errepidearen

kontserbazioari edo bide zerbitzu publikoari etengabe lotutako eremu guztiak. Besteak beste, honako hauek jotzen dira elementu funtzionaltzat: atseden-guneak, aparkalekuak, larrialdiko laguntza medikurako guneak, pisatzeko guneak, autobusak gelditzeko guneak, espaloiak eta beste helburu laguntzaile edo osagarri batzuk dituzten guneak.

4.3. Salbuespen gisa, errepidearen jabari publikoko eremuan honako lan hauek egiteko

baimena eman daiteke: ur-hodien, saneamenduaren, gasaren, telefoniaren, eta elektrizitatearen sareen azpiegiturak ezarri edo ordezteko lanak eta antzeko lanak. Horretarako, baldintza hauek bete behar dira: lanok interes orokorreko zerbitzu publiko bat emateko izan behar dira, eta behar bezala justifikatu behar da beti arazo fisikoak edo teknikoak direla medio zerbitzu horiek ezinbestez zeharkatu behar dutela jabari publikoko eremua, eta, betiere, bermatuta geratu behar dira errepidearen bide-segurtasuna eta mantentzea.

Dagokion Foru Dekretuaren bidez garatu behar dira prekarioan emandako baimen horiek

bete beharreko baldintzak, baimena eskuratzen duenak dituen eskubide eta betebeharrak,

baimenaren iraupen-epea, lurrak okupatzearen ondoriozko kanona (halakorik ezarriz gero) eta

baimena baliogabetzeko kasuak. Nolanahi ere, Herri Lan Saileko Foru Diputatuari dagokio interes publikokotzat jota

dauden eta lurralde izaera nabarmena duten lanak baimentzea. Betiere, arlo horretan beste erakunde batzuek izan ditzaketen eskumenak gorabehera.

Edozelan ere, beti saiatu behar da lan horien ondoriozko okupazioak ahalik eta arazo

gutxien ekar diezaion errepideari. 4.4. Errepidearen galtzadan eta bazterbideetan ezin izango da inola ere erregistro-

kutxatilarik eta antzeko instalaziorik jarri. Instalazio mota horiek espaloiaren azpian edo ondoren jarri ahal izango dira. 4.5. Trafikoa, errepidearen kontserbazioa edo bide-segurtasuna direla-eta Bizkaiko Foru

Aldundiak eskatu ahal izango du lurpeko hodiak zulatze horizontal bidez egitea, galtzada ukitu barik.





2014ko otsaila

91

5. Zortasun eremua. 5.1. Errepideen bi aldeetan dauden lur-zerrenda bik osatuko dute zortasun eremua.

Zerrenda horiek, barrutik, aurreko artikuluan zehaztutako jabari publikoko eremuak mugatzen ditu. Kanpotik, ordea, laugunearen kanpoko ertzekiko paralelo dauden bi lerrok mugatzen dituzte. Lerro horiek laugunearen kanpoko ertz horretatik hogeita bost metrora egongo dira autobide, autobia, automobil-bide eta lehentasunezko sareko errepide arruntetan; gainerako errepideetan, berriz, zortzi metrora.

Zortasun eremuan ezin izango da lanik egin, eta bide-segurtasunarekin bateragarri diren

erabilerak bakarrik egin daitezke. Horretarako, edonola ere, Bizkaiko Foru Aldundiko organo eskudunaren baimena behar da, beste edozein erakundek gaian eduki ditzakeen eskumenak gorabehera.

5.3. Aurrekoa hala izanik ere, Foru Aldundiko organo eskudunak zortasun eremua

erabiltzeko baimena eman dezake interes orokorreko arrazoiengatik edo errepidearen zerbitzua hobetzeko beharrezkoa denean.

5.4. Salbuespen gisa, interes pribatuko hodiak ezarri edo ordezteko lanak ere

baimenduko dira, baldin eta arrazoi fisikoak edo teknikoak direla medio ezinbestez egin behar badira zortasun eremuan.

6. Eraginpeko eremua.

6.1. Errepideen bi aldeetan dauden lur-zerrenda bik osatuko dute eraginpeko eremua.

Zerrenda horiek, barrutik, zortasun eremuak mugatzen ditu. Kanpotik, ordea, laugunearen kanpoko ertzekiko paralelo dauden bi lerrok mugatzen ditu. Lerro horiek laugunearen kanpoko ertz horretatik ehun metrora egongo dira autobide, autobia, automobil-bide eta lehentasunezko sareko errepide arruntetan; berrogeita hamar metrora oinarrizko sareko errepidetan, eta, gainerako errepideetan, berriz, hogeita hamar metrora.

6.2. Eraginpeko eremuan edozein lan mota eta instalazio finkoak zein behin-behinekoak

egiteko, erabilera aldatzeko eta zuhaitzak landatu edo mozteko, Bizkaiko Foru Aldundiko organo eskudunaren baimena behar da, beste edozein erakundek gaian eduki ditzakeen eskumenak gorabehera.

7. Eraikuntza lerroa.

7.1. Eraikuntza lerroa zortasun eremutik kanpo dago, errepideen bi aldeetan. Galtzadaren kanpoko ertzetik berrogeita hamar metrora dago autobide, autobia eta automobil-bideetan; hogeita bost metrora, lehentasunezko eta oinarrizko sareetako errepide arrutetan; hemezortzi metrora, eskualde sareko eta sare osagarriko errepideetan, eta, hamabi metrora, sare lokalean.

Aurrekoa gorabehera, herri barruko zeharbideak ekiditeko eraikitzen diren eskualde

sareko edo sare lokaleko saihesbide edo ingurabideetan, eraikuntza lerroa galtzadaren kanpoko ertzetik hogeita bost metrora egongo da, saihesbide osoan zehar.

Honako hau da galtzadaren kanpoko ertza: errepidearen kanpoaldeko erreiaren

eskuineko ertza, zirkulazioaren noranzkoan.





2014ko otsaila

92

7.2. Lerro horretatik errepideraino debekatuta dago edozein eraikuntza lan egitea,

sestraren gainean zein sestrapean. Edonola ere, zortasun eremuaren (eremu hori barne) eta eraikuntza lerroaren arteko

lurzoruan, behin-behineko erabilera eta lanak edo erraz desmuntatu daitezkeen instalazio arinak baimendu ahal izango dira, prekarioan.

Eraikuntza lerroaren aurrean lehendik dauden eraikin eta instalazioetan, errepidearen

higiene, kontserbazio edo apainketaren ondoriozko konponketa lanak bakarrik egin ahal izango dira, ondare urbanizatu eta eraikia birgaitzeko babestutako jarduerei buruzko araudi instituzionalean xedatutakoaren arabera.

Horrez gainera, errepidea finkatzeko lanak egin ahal izango dira, baldin eta eskaera

egiten den egunetik ondorengo 4 urteetan ez badago aurrez ikusita Bizkaiko Foru Aldundiak sustatutako jarduera baten ondorioz eraikina edo instalazioa hartzen duen lurra desjabetzea edo eraikin edo instalazio hori eraistea.

Errepidea finkatzeko lan horiek baimentzeko, titularrak aurretik uko egin behar dio

desjabetzearen ondoriozko balio-areagotzeari; uko egite hori jabetza erregistroan geratuko da inskribatuta.

Interesdunak eskatuta baliogabetu ahal izango da uko egite hori, kasu hauetan: - Errepidearen sailkapena aldatzen denean, baldin eta eraikuntza lerroak dagokion

eraikinean edo instalazioan duen eragina desagertzen bada horren ondorioz. - Udal administrazioak aldeko txostena eman ondoren, Bizkaiko Foru Aldundiak

errepidea udal bati lagatzen dionean. Foru Dekretu bidez ezarriko dira baimen horiek bete beharreko baldintzak. 7.3. Oro har, osorik edo zati batean hirigunetik igarotzen diren errepideetan, Bizkaiko

Foru Aldundiko organo eskudunak aurreko paragrafoan ezarritako distantzian baino distantzia txikiagoan ezar dezake eraikuntza lerroa, baldin eta dagokion hirigintza plangintzak hori egitea baimentzen badu eta Bizkaiko Foru Aldundiak plangintza horren aldeko txostena eta baimena ematen baditu.

7.4. Horrez gainera, Bizkaiko Foru Aldundiko organo eskudunak, ukitutako toki

erakundeek txostena eman ondoren, oro har ezarritako eraikuntza lerroa baino distantzia txikiagoan dagoen muga lerro bat ezar dezake zenbait errepiderentzat, arrazoi geografikoak edo sozioekonomikoak direla medio ondo zehaztutako inguru edo eskualdeetan.

7.5. Bizkaiko Foru Aldundiko organo eskudunak salbuespenez baimendu ahal izango ditu

artikulu honen lehen paragrafoan adierazita dagoen distantzian baino distantzia txikiagoan dauden eraikuntza batzuk, baldin eta eraikuntzagune jarraitu bat badago eta bide-segurtasuna bermatuta geratzen bada errepideen ertzen antolamenduaren bidez eta sarbideen kontrol egokiaren bidez.

Honako hau da eraikuntzagune jarraitu bat: hirigintza-plangintzan ezarritako lerrokadurari eusten dioten eraikin itxi batzuen multzoak hirigintzari dagokionez osatzen duten tarte homogeneoa.





2014ko otsaila

93

7.6. Baldin eta hiri-antolamenduko plan orokorretan edo plangintzako arau subsidiarioetan landa-guneak edo antzekoak sartzen badira lurzoru urbanizaezinean, foru errepideen babes-eremuak plangintza-tresna horietan berariaz xedatutakoa bete behar du eraikuntza-lerroa zehazteko, betiere bide-segurtasuna bermatuta.

7.7. Artikulu honetan ezarritakoaren kontra egiten diren esku hartzeek ahalmena emango

diote Bizkaiko Foru Aldundiko organo eskudunari esku hartzeok interesdunaren kontura eraits daitezela agintzeko, betiere haiek legeztatzerik ez badago.

Hori guztia ondoko grafikoan laburbil daiteke:





2014ko otsaila

94

8) Baimena.

8.1. Hiri barruko bide-tarteen jabari publikoko eremuan, udalei dagokie finka mugakideetarako sarbideak edo lanak zein jarduerak egiteko baimenak ematea. Horretarako, Herri Lan Sailaren txosten loteslea behar da aurretik; txosten hori Foru Arau honetako xedapenetan oinarrituko da.

8.2. Hiri barruko bide-tarteetako zortasun eremuan eta eraginpeko eremuan (zeharbideak

alde batera utzita), udalek emango dituzte erabilera eta lanetarako baimenak, Herri Lan Sailak txostena eman ondoren.

8.3. Foru errepideetako zeharbideetan, udalei dagokie lur eta eraikinen gaineko era

guztietako lizentziak eta baimenak ematea. Zeharbideetako jabari publikoko eremuan, lizentzia eta baimenek Herri Lan Sailaren

txosten loteslea behar dute aurretik. Horretarako, errepideak eta haren elementu funtzionalek okupatutakoa bakarrik hartuko

da jabari publikoko eremutzat. Espaloiak dauden tokian, honako hau izango da jabari publikoko eremuaren muga:

galtzadatik edo zerbitzu-bideetatik hurbilen dagoen espaloiaren kanpoko ertza.





2014ko otsaila

95

Espaloi horien titulartasuna gorabehera, Errepideen Administrazioak espaloi horiek okupatzen duten espazioa erabili ahal izango du, legez esleituta dituen eskumenak betetzeko.

Zeharbideetako zortasun eremuan eta eraginpeko eremuan, udalak izango du lur eta

eraikinen gaineko lizentziak eta baimenak emateko eskumena. 8.4. Udalek Herri Lan Sailari jakinarazi behar dizkiote bide publikoan eta haren babes-

eremuetan eragina duten baimenak emateko hartutako erabaki guztiak. 8.5. Bizkaiko Foru Aldundiaren Foru Dekretu baten bidez, Bizkaiko Lurralde Historikoko

zeharbideen inbentarioa onartuko da.


Udalerria egituratuko duten komunikabideak eta haien sailkapena ondoko hauek dira:

Sare Laranja- Oinarrizko Sarea: BI-633 Durango-Ondorroa (Trabakuatik).

Sare Laranja-Oinarrizko Sarea: BI-638 Deba-Ondarroa (Gipuzkoako LH).

Sare Horia-Sare Lokala: BI-638 Lekeitio-Ondarroa.

Hiru bide hauetatik LPSn eta udal plangintzan soilik jasotzen dira BI-633 errepidearen

trazaduraren hobekuntzarako jarduerak, izan ere, bere trazadura osatuta dago, Urberuaga-

Errenteriaren tartean izan ezik, Berriatuko saihesbidea barne.

BI-633ren trazaduraren eguneraketaren amaiera epe labur-ertainean beteko dela dirudi,

baina beharrezkoa den arren, Ondarroako jarduera ekonomikoa hobetzeko ez dirudi nahikoa

izango denik. A-8 autopistarekin Durangon dagoen loturak (33 km-45’) Bilbo-Donostia ardatz

dinamikora uztartzea ahalbidetzen du, baina Gasteizerako eta Estatuaren hegoalderako lotura

ondoko eran ematen da:

Ondarroa-Durango-Otxandio-Gasteiz- 83 km…. 2:05 ordu.

Ondarroa-Durango-Bilbo-Gasteiz- 110 km…… 2:05 ordu.

Halere, A-8 autobidearekin Mendaron dagoen loturak (16. km-25’) Europa aldera edo

Gaztelako mesetara azkarrago iristea ahalbidetzen du, ondoko datuetan ikus daitekeen bezala:

Ondarroa-Mendaro-Gasteiz (bide arrunta) 77 km…. 1:26 ordu

Ondarroa-Mendaro-Gasteiz (bide arrunta) 57 km…. 0:57 ordu

Hori guztia dela eta, Aurrerakina prestatzeko alternatiben azterketan BI-638 errepidearen

eta Mendarorekiko lotunearen indartze eta hobekuntzaren aldeko apostua aztertu beharko

litzateke.

3.8. EAE-KO ITSASERTZA BABESTU ETA ANTOLATZEKO LURRALDEKO PLAN SEKTORIALA 3.8.1. ANTOLAMENDU ESPARRUA.





2014ko otsaila

96

1. LPS honen antolamendu esparrua Kostaldeei buruzko Legean definitutako eragin-zonari

dagokio: "itsasoaren erriberako barne-mugatik zabaleraz gutxienez 500 m-ko zerrenda". Zona

hori ibaien ertzetan barrena ere zabaltzen da, itsasaldien eragina nabaritzen den lekuraino.

Euskadin ekinozioko itsasbehera biziaren gainetik 5 metroko kotan dago.

2. LPS honen antolamendu esparrua honela mugatuko da:

a) Kostaldeko ertza: zentzu hertsiko lehorreko ingurunea eta itsasoko eta

lehorreko espazioa hartzen ditu bere baitan; espazio hori itsasbeherenaren eta

ekinozioko itsasgora bizienaren arteko tarteak osatzen du, betiere ondorengo b) atalean

deskribatutako zonak salbu.

b) Itsasadarren ertzak: itsasadarren inguruko lehorreko ingurunea eta itsasoko

eta lehorreko espazioa hartzen ditu bere baitan: bokaletik hasita ibaien ertzetan barrena

ere zabaltzen da, itsasaldien eragina nabaritzen den lekuraino. Euskal Herrian itsas

mailaren gainetik 5 metroko kotan dago. Antolamendu planoan itsasadarren ertzen eta

lehorreko ingurunearen kostaldeko ertzaren arteko muga islatzen da.

c) Itsas ingurunea: mareaz azpiko ingurunea da eta bere zabalera aldakorra da

itsasbeherenaren edo ekinozioko itsasgora bizienaren eta 50 m-ko isobataren arteko

zerrenda batean.

3. Aurreko c) epigrafean definitutako esparrua barne-urei dagokie, abuztuaren 5eko 1210/1977

Errege Dekretuak egindako mugaketaren arabera, Estatuko Itsas Arrantzari buruzko

martxoaren 26ko 3/2001 Legearen aplikazioari dagokionez.

3.8.2. PLANAREN ETA INGURUMEN PLANGINTZAREN EDO INGURUNE NATURALEKO PLANGINTZAREN ARTEKO KOORDINAZIOA.

Ingurumen plangintzara edo ingurune naturaleko plangintzara igortzen da honako azpi-

esparru hauen antolamendua:

1.- Urdaibai Biosfera Erreserba babestu eta antolatzeari buruzko uztailaren 6ko 5/1989

Legea garatuz sortutako Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko

Planak antolatuko du Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren eremua.

2.- Parke Natural, Biotopo Babestu edo Zuhaitz Berezi deklaratutako eremuak Baliabide

Naturalak Antolatzeko Planetan edo Euskal Autonomia Erkidegoko natura babesten duen

ekainaren 30eko 16/1994 Legea garatuz sortzen den gainerako araudian oinarrituta antolatuko

dira.

3.- Natura 2000 Europako Sare Ekologikokoak diren eremuetan berariazko antolamendu

plana onartu arte aplikatzekoa izango da plan hau.

4.- Txingudiri dagokion eremu hezea Txingudi Antolatzeko Plan Bereziak antolatuko du.

3.8.3. BESTE LURRALDE PLAN BATZUEKIKO KOORDINAZIOA.





2014ko otsaila

97

1.- Lurraldearen Zatiko Planak plan honi nagusituko zaizkio babes bereziko eremuak,

lehentasunezko hirigintza-garapeneko eremuak, espazio libreak, ekipamenduak edo

azpiegiturak definitzeari dagokionez.

2.- Plan hau beste Lurraldeko Plan Sektorial batzuekin koordinatuko da honako termino

hauetan:

a) Behin betiko onartutako EAEko Inguru Hezeak Babesteko eta Antolatzeko Lurraldeko

Plan Sektorialaren II. multzoko hezeguneetan dauden esparruak plan horrek antolatuko ditu.

b) Portu eremuetan dauden esparruak Portuak Antolatzeko Lurraldeko Plan Sektorialak,

udal-plangintzak eta portu bakoitza Bideratzeko Plan Bereziak antolatuko dituzte.

c) Itsasadarren ertzetan antolamendua behin betiko onartutako Euskal Autonomia

Erkidegoko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko Lurraldeko Plan Sektorialarekin koordinatuko

da, honako termino hauetan:

Azaleko urak babesteko lurzoru urbanizaezin gisa kalifikatutako lurzorua adierazitako planean definitutako baldintzen arabera antolatuko da.

Indarrean dauden hiri-lurzoruan eta lurzoru urbanizagarrian ere plan horretan definitutako antolamendu baldintzak aplikatuko dira.

Nolanahi ere den, kostaldeko lurraldea denez gero, itsasadarretan kostaldeei buruzko legerian ezarritako mugak aplikatzekoak izango dira.

Arestian adierazitako azaleko urak babesteko lurzoru urbanizaezina inguratzen duen

lurraldean plan honen zehaztapenak izango dira aplikatzekoak.

d) Nekazaritza eta Basoak Antolatzeko Lurraldeko Plan Sektorialak plan honetan babes

berezikotzat, ingurumena hobetzekotzat edo hiri-hondartzatzat kategorizatutako esparruak

errespetatuko ditu. Dena den, bidezkoa den eran esku hartu ahal izango du puntu honetako

aurreko atalen arabera antolatutako lurraldeetan ez dagoen gainerako lurzoru urbanizaezinaren

antolamenduan.

3.8.4. UDAL PLANGINTZARA IGORTZEA.

Hiri-lurzoruan edo lurzoru urbanizagarrian dauden esparruetan aurreko artikuluaren 2.c)

atalean aintzat hartutako kasuetan izan ezik, kostaldeei buruzko legeria betetzera eta udal

plangintzara igorriko da antolamendua.

3.8.5. INDARRALDI BALDINTZAK

1. Plan honek indarraldi mugagabea du, denbora jakin baterako programazioaren kalterik

gabe eta berau berraztertu edo aldatzeko aukeraren kalterik gabe.

2. Plan honetako zehaztapenen bat baliogabetzeak, deuseztatzeak edo aldatzeak ez du

gainerakoen baliozkotasunean eraginik izango. Haatik, gerta daiteke aurrekoekin lotuta

izateagatik edo horien mende egoteagatik zehaztapenen bat aplikatu ezin izatea.

3. LPS idazteko eta jarraipena egiteko eskumena duten Eusko Jaurlaritzako sailek

memoria bat egingo dute lau urtez behin. Memoria horretan, planaren betetze-maila baloratuko

dute, zatiko eta arloko lurralde antolamenduan eta udal mailako hiri-plangintzan izan duen





2014ko otsaila

98

eragina aztertuko dute, eta antzematen diren desegokitzeak saihesteko hartu behar diren

neurriak definituko dituzte. Memoria hori Euskal Herriko Lurralde Antolamendurako Batzordeari

igorriko zaio, jakinaren gainean egon dadin.

3.8.6. LEHORREKO INGURUNEKO KOSTALDEAREN ERTZETAKO ERABILERAK ETA

JARDUERAK ARAUTZEA.

1. Definitutako antolamendu kategorietan gauzatu beharreko jarduerak eta erabilera motak

honako hauek dira:

a) Bultzatutako erabilerak (matrizean 1 zenbakiaz adieraziak): esleitutako

antolamendu kategorian bilatutako helburua lortzeko eragin ona izan dezaketenak edo

eragin txarrik ez dutenak; azken hauek baldintzapean daude, beren eraginak

bultzatutako erabilera orokorra eta zonaren ezaugarriak hipoteka ez ditzan.

b) Onartzeko moduko erabilerak (matrizean 2 zenbakiaz adieraziak): itsasertza

babesteko ondorio eskasa dutelako aplikatzekoa den arloko legeriak, lurraldearen edo

ingurumenaren gainekoa barne, arautzea nahikoa dela irizten zaienak.

c) Debekatutako erabilerak (matrizean 3 zenbakiaz adieraziak): bultzatutakoen

edo onartzeko modukoen artean sartuta ez daudenak, ezarritako kategoriaren

antolamendu printzipioetan edo itsasertzaren zaintzan eragin txarra izateagatik.

d) Tokiz kanpoko erabilerak (matrizean - zeinuaz adieraziak): erabileraren izaera

dela-eta antolamendu kategoria jakin batzuetan sartutako lurralde zonetan finkatzeak

oinarririk izango ez luketenak.

2. Baimendutako edo onartzeko moduko erabileren barnean hiru mota ezartzen dira:

a) Arloko araudiaren mendeko erabilerak (matrizean 2 zenbakiaz adieraziak).

b) Udal plangintzak arautu beharreko onartzeko moduko erabilerak (matrizean 2a

zenbakiaz adieraziak). Udal plangintza egokitzeko prozesuan, Euskal Herriko Lurralde

Antolamendurako Batzordeak aipatutako planek jarduera-multzo horretarako aurreikusi

dituzten arautze-mekanismoei buruzko txosten loteslea egin dezan exijituko da, LPS

honetan ezarritako helburuen eta irizpideen betetze-maila baloratzeko.

c) Lizentzia espezifikoko prozedura, debeku edota gutxieneko neurriei lotutako

onartzeko moduko erabilerak (matrizean 2b zenbakiaz adieraziak).





2014ko otsaila

99

3.8.7. ERABILEREI ETA JARDUEREI APLIKATZEKOAK DIREN ARAU ESPEZIFIKOAK.

1. Proposatutako antolamendu kategorietako erabilera eta jardueren arautze xehatua sarrera

bikoitzeko matrize baten bidez ezartzen da. Bertan, LPS honen aplikazio-esparruko

lurzoruaren erabilerak eta jarduerak zerrendetan adierazten dira, eta antolamendu

kategoriak zutabeetan. 1, 2, 2a, 2b, 3 eta - kodeek 27. artikuluan ezarritako erabilera-motak

adierazten dituzte.

2. Halaber, matrizeak dagokion mailako baimenaren baldintzapena jasotzen du, LAGek lurzoru

urbanizaezinean definitutako baldintzatzaile gainjarriren bat ezartzen zaien lurraldeko

zonetan garatu beharreko erabilera eta jarduerena, edozein dela dagokien antolamendu

kategoria.

3.8.8. LEHORREKO INGURUNEKO KOSTALDEAREN ERTZETAKO ERABILEREN ETA JARDUEREN ARAUTZE XEHATUA.

1. LPS hau aplikatzekoa duten lehorreko inguruneko kostaldearen ertzetan, honako arautze-

matrize honen edukiaren arabera arautuko dira jarduerak.





2014ko otsaila

100

ERABILERAK ETA JARDUERAK

EGUNGOAK EDO POTENTZIALAK

ANTOLAMENDU KATEGORIAK

E

PE

E

PC

M

A1

M

A2 F

A

G

U

E

Bal

dintzatzaile

Gai

njarriak

V I E

A) INGURUMENA BABESTEA

A1. Kontserbazioa

A1.1. Kontserbazio zorrotza 1 1 - - - - -

A1.2. Kontserbazio aktiboa 2 1 1

(7) 1 2 2 2

A2. Ingurumenaren hobekuntza 2 1 1

(7) 1 1 2 1

A.2.1. Hondartzak leheneratzea 3 - - - - - 1

A3. Jarduera zientifikoak eta kulturalak 2 1 2 2 2 2 2

B) DENBORA LIBREA ETA AISIALDIA

B1. Erabilera publiko estentsiboa 2 2 2 2 2

(8) 2 1

B1.1. Eskalada eta jarduera aeronautikoak 3 2 2 2 2

(8) 2 2

B2. Erabilera publiko intentsiboa

C B2.1. Jolasgune konzentratua 3 2 2 2 2

(8) 2 1

B2.2. Bainua eta uretako jarduerak

B2.2.1. Bainu-eremuak egokitzea (balizak) 3 - - - - - 1

B2.2.2. Tresna flotatzaileak (hidropedalak, surf-

oholak, etab.) lurreratzeko eremuak egokitzea. 3 - - - - - 1

B2.2.3. Hondartza sasoiko zerbitzuak: etzaulkiak,

eguzkitakoak, jatetxe arloko instalazio desmuntagarriak,

etab.

3 - - - - - 1

a

C X X B2.3. Kanpinak 3 3 3 2

a

2

a

2

a

3(1)

B2.4. Motordun ibilgailuen zirkulazioarekin lotura

duten jarduerak

B2.4.1. Zirkulazioa, errepide nagusietan izan ezik.

(baimendutako ibilgailuak izan ezik) 3 3 3 2

2(8)

2 3

X X B2.4.2. Bereziki egokitutako zirkuituen kokapena 3 3 3 3 2

a

2

a 3

C X B2.5. Golf zelaiak 3 3 3 3 2

a

2

a 3

X B2.6. Kirol instalazioak aire zabalean 3 3 3 3 2

a

2

a

2

ª





2014ko otsaila

101




E

PE

E

PC

M

A1

M

A2 F

A

G

U

E

Bal

dintzatzaile

Gai

njarriak

V I E

X B2.7. Jarduera zientifikoak eta kulturalak,

instalazioak eraikiz 3 3 3 3

2

a

2

a 3

B.3. -Kirol jarduerak

B3.1. Kirol ehiza 3 3 2

b

2

b

2

b

2

b 3

B3.2. Arrantza eta bilketa: arrantza, itsaski bilketa eta

alga bilketa

2

b -

2

b - - -

2

b

C) LEHEN MAILAKO BALIABIDEAK USTIATZEA

C1. Nekazaritza

X C1.1. Nekazaritzako ustiapenari lotutako eraikuntzak

C1.1.1. Lanabesak eta produktuak kontserbatzeko

biltegiak 3 3 3 2

2(8)

2 3

C1.1.2. Produktuen lehen transformaziorako

nabeak/biltegiak 3 3 3 3

2(8)

2 -

C1.1.3. Nekazaritzako eta abeltzaintzako

ustiapenari lotutako etxebizitza 3 3 3 2 3 2 3

C1.2. Nekazaritzako ustiapenei lotutako jardunbideak 3 2 2 2 2

(8) 1 -

C C1.2.1. Ureztatzeko ura ateratzea 3 2 2 2 - 2 -

X C1.2.2. Landaredia erretzea 3 3 3 3 3 2 3

C X C1.2.3. Beteguneak eginez, ura erauziz, lezoiak

eraikiz eta abar lehortzea 3 3 3 3 3 2 3

C C1.2.4. Nekazaritzako produktu fitosanitarioak

erabiltzea 3 3 2 2 - 2 -

X C1.3. Lurzoruaren erabilera aldatzea: baso-

erabileratik nekazaritza-erabilerara 3 3 3 2 3 2 -

C1.4. Ureztatze transformazioak 3 3 3 3 3 2 -

C X X C2. Negutegiak 3 3 3 3 3 2

a 3

C2.1. Negutegi jarduerei loturiko eraikuntzak

C2.1.1. Lanabesak eta produktuak biltegiratzea eta

kontserbatzea 3 3 3 3 3 2 3

C2.1.2. Produktuen lehen transformazioa 3 3 3 3 3 2 3

C3. Abeltzaintza

C3.1. Abeltzaintza jarduerari lotutako eraikuntzak

C3.1.1. Itxiturak, bordak, askak 3 2 3 2 2 2 3

X C3.1.2. Produktuen lehen transformazioa 3 3 3 3 3 2 3

X C3.2. Larregintza eta artzaintza 3 2 2 2 2 1 3

C4. Baso erabilera





2014ko otsaila

102




E

PE

E

PC

M

A1

M

A2 F

A

G

U

E

Bal

dintzatzaile

Gai

njarriak

V I E

C4.1. Babeserako baso erabilera: zuhaitz masak

maneiatzera eta kontserbatzera zuzendutako basogintza

jarduerak. Aprobetxamendu tradizional iraunkorrak barne

hartzen ditu

3 2 1 1 1 2 2

C C4.2. Produkziorako baso erabilera: zuhaitz masak

ustiatzera zuzendutako basogintza jarduerak 3 3 3 2 2 2 3

X C4.3. Baso erabilerari lotutako eraikuntzak

C4.3.1. Zuhaitz masak maneiatzeko instalazioak 3 3 3 3 2

(8) 2 3

C4.3.2. Lanabesak eta produktuak biltegiratzea eta

kontserbatzea 3 3 3 2

2(8)

2 3

C4.3.3. Produktuen lehen transformazioa 3 3 3 3 3 2 3

X C4.4. Basoko espezieak moztea, erretzea eta errotik

ateratzea 3 3 3 2 2 2 3

X C4.5. Baso ustiapen intentsiboak 3 3 3 2 2

(8) 2 3

C4.6. Nekazaritzako lurzoruak baso lurzoru

bihurtzeko luberritzeak 3 3 3 2 1 2 -

X C5. Nekazaritzako eta abeltzaintzako industriak

C C5.1. Abeltzaintzako aprobetxamendu intentsiboak 3 3 3 3 3 2 3

C5.1.1. Produktuen lehen transformaziorako

eraikuntza 3 3 3 3 3 2 3

C C5.2. Ustiapenari loturik ez dauden lehen

transformazioko nekazaritzako elikagaien industriak 3 3 3 3 3 2 3

X C6. Akuikultura

C6.1. Ur gezako espezieen hazkuntzarako

instalazioak - - 2 2

2(8)

2 -

C6.2. Ur gaziko/gazikarako espezieen hazkuntzarako

instalazioak 2 2 - - - 2 3

C7. Arrantza eta bilketa profesionala 2

b

2

b - - - - 3

X X C8. Erauzketa jarduerak

P C8.1. Dragatze bidezko ustiapenak: zohikaztegiak,

legar-hobiak, hareatzak 3 3 3 2 3 2 3

C8.2. Gatzagak 3 2 2 2 3 2 3

C C8.3. Aire zabaleko erauzketa jarduerak 3 3 3 2 2

(8) 2 3

C C8.4. Lurpeko erauzketa jarduerak 2

(5)

2(5)

2(5)

2 2 2 3





2014ko otsaila

103




E

PE

E

PC

M

A1

M

A2 F

A

G

U

E

Bal

dintzatzaile

Gai

njarriak

V I E

C X C9. Arrantza industriak 3 3 3 3 3 2 3

D) AZPIEGITURAK

X X D1. Garraiobideak

P D1.1. Gasolina zerbitzuguneak 3 3 3 2 2

(8) 2 3

D1.2. Autobideak, autobiak, errepideak eta trenbide-

lineak egitea 3 3 2 2 2 2 -

D2. Aireko lineak 3 3 2

a

2

a

2

a

2

a

2

a

D3. Lurpeko lineak

C X D3.1. Gasa, petrolioa, saneamendua, etab. 3 2

a

2

a

2

a

2

a

2

a 3

D3.2. Telekomunikazioak, ura, energia elektrikoa 2

a

2

a

2

a

2

a

2

a

2

a

2

a

X D4. A motako zerbitzu-instalazio EZ linealen

instalazio teknikoak

C D4.1. Ibilgailuak aire zabalean aparkatzeko azalera

handiak (> 50 ibilgailu) 3 3 3 3

2

a

2

a 3

C D4.2. Ur-biltegi handiak, ura tratatzeko instalazioak

eta urtegiak 3 3 3 3

2

a

2

a 3

P D4.3. Energia eta gasa sortzea eta transformatzea 3 3 3 3 3 3 3

C D4.4. Hondakin uren araztegiak eta ur-biltegi handiak 3

(2) 2 2 2

2(8)

2

a 3

P D4.5. Hondakin solidoak tratatzeko instalazioak eta

zabortegi kontrolatuak

D4.5.1. Hiri-hondakin solidoak eta parekagarriak 3 3 3 3 3 3 -

D4.5.3. Transferentzia instalazioak 3 3 3 3 2

a

2

a -

D4.5.2. Hondakin toxikoak eta arriskutsuak 3 3 3 3 3 3 3

D4.5.3. Hondakindegiak eta bestelako zabortegi

baimenduak 3 3 3 3 3 3 3

D4.5.3.1. Dragatze-materialen isurketa 3 3 3 3 3 2 2

X D5. B motako zerbitzu-instalazio EZ linealen

instalazio teknikoak

C D5.1. Irratiko dorreak, antenak, estazio igorle-

hartzaileak, etab. 3 3 3

2

a

2

a

2

a 3

C D5.2. Faroak, irrati-faroak 2 2 - - - 2 2

D5.3. Tamaina txikiko aparkalekuak (< 50 ibilgailu) 3 3 3 2

a

2

a

2

a

3(3)





2014ko otsaila

104




E

PE

E

PC

M

A1

M

A2 F

A

G

U

E

Bal

dintzatzaile

Gai

njarriak

V I E

D5.4. Garrantzi txikiko hiri-sarbideak 3 2

a

2

a

2

a

2

a

2

a

2

a

D5.5. Itsas energiaren aprobetxamendua 3 2 2 2 2 2 2

D5.6. Parke eolikoak 3 2 2 2 2

(8) 2 2

C X X D6. Bideratzeak eta kanalizazioak 3 3 2 2 2 2 2

X D7. Portuko azpiegiturak

C X X D7.1. Dartsena eta merkataritzako edo arrantzako

portua

3(6)

2(6)

C X X D7.2. Kirol portua 3

(6)

2(6)

- - - - 3

D7.3. Ontzien amarratzea 2 2 - - - - 3

D7.4. Ur gaineko ontziralekua 3 2 - - - - 3

X D8. Itsas pasealekuen eraikuntza 3 3 - - - 2

a

2

a

X D9. Kostaldea defendatzeko obrak: harri-lubetak,

dikeak

3(6)

3(6)

- - - 2

a 2

D10. Instalazio aeronautikoak

P X D10.1. Aireportuak, aerodromoak 3 3 3 3 2

a

2

a 3

P D10.2. Heliportuak, bestelakoak 3 3 2

a

2

a

2

a

2

a 3

D11. Publizitatea: hesiak eta publizitate kartelak

instalatzea 3 3 3 2

2(8)

2 3

E) HIRIGINTZA HAZKUNDEAK

C X E1. Lehendik dauden guneetan oinarritzen diren

hazkundeak 3 3 3

2

a

2

a

2

a 3

C X E2. Lehendik dauden guneetan oinarritzen ez diren

hazkundeak 3 3 3 3 3 3 3

C X E2.1. Hirugarren sektoreko erabilera: hotelak, landa-

turismoko instalazioak, etab. 3 3 3

2

a

2

a

2

a 3

C X E3. Onura publikoko eta gizarte intereseko

eraikinak

E3.1. Harrera eta informazio zentroak, ekomuseoak,

akuarioak eta antzekoak 3 3

2

a

2

a

2

a

2

a 3

E3.2. Hondartzen zerbitzurako eraikuntzak eta

instalazioak 3 3 - - - 1

2

a

C X E4. Lurzoru urbanizaezineko etxebizitza bakartua 3 3 3 3 3 3 3





2014ko otsaila

105




E

PE

E

PC

M

A1

M

A2 F

A

G

U

E

Bal

dintzatzaile

Gai

njarriak

V I E

(4)

P X E5. Industria edo biltegiratze arriskutsuak 3 3 3 3 3 3 3

P X E.6. Itsasoko eta lehorreko jabari publikoari

lotutako industriak: ontziolak, dragatzeak, etab. 3 3 - - - 3 3

1 = Bultzatua; 2 = Onartzeko modukoa; 3 = Debekatua;-= Ez dagokio; a: udal plangintzak garatu beharrekoa; b: lizentzia,

debeku edota gutxieneko neurriei lotua

Baldintzatzaile gainjarriak: V = akuiferoak kutsatzeko zaurgarritasuna (C: baldintzapeko erabilera; P: debekatutako

erabilera); I = eremu urperagarriak (X: saihestu beharreko erabilerak); E = higadura-arriskua (X: higadura-arriskua eragiten duten

erabilerak) (1) Kostaldeei buruzko Legearen 33.5. art. (2) Kostaldeei buruzko Legearen 44.6. art. eta Erregelamenduaren 95.1. art. (3) Kostaldeei buruzko Legearen 33.5. art.LAGen 8. gidalerroa: oro har debekatua (5) Betiere sarbideak, lur gaineko instalazioak eta abar bezalako jarduera osagarri guztiak ingurumena babesteko edo

hobetzeko eremuetatik kanpo kokatzen badira. (6) 10. artikuluan, 1., 3. eta 4. idatz zatietan xedatutakoa ere aintzat hartuko da. (7) 92/43/EEE Zuzentarauaren barruan, eta bereziki interes komunitarioko lekuetan, interes komunitarioko habitat gisa

katalogatuta dauden sastraka kantabriarreko zonak ingurumen-balio handikoak dira eta, horrenbestez, bertan garatuko diren hobekuntza jardunek ez dute mantentzeaz bestelako helbururik izango.

(8) Baso masa autoktonoetan debekatuta dagoen erabilera.

2. "E.2.1. Hirugarren sektoreko erabilera: hotelak, landa-turismoko instalazioak, etab." jarduera

"MA2-Berreskuratzeko Eremu Narriatuak", "F-Basoa" eta "AG-Nekazaritza eta abeltzaintza eta

landazabala" antolamendu-kategorietan udal plangintzak arautu beharreko onartzeko moduko

erabileratzat jotzeko, lehendik dauden eraikinetan eta birgaitu ondoren soilik egin daitekeela

kontuan hartu da, eta horrek eraikinen kanpoko itxura, estalki eta fatxadak mantendu beharra

dakar.

3. "C.1.1.3. Nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiapenari lotutako etxebizitza" jarduera

"MA2-Berreskuratzeko Eremu Narriatuak" eta "AG-Nekazaritza eta abeltzaintza eta

landazabala" antolamendu kategorietan udal plangintzak arautu beharreko onartzeko moduko

erabileratzat jotzeko, jarduera lehendik dauden eraikinetan eta birgaitu ondoren soilik

baimenduko delako mugarekin aplikatuko da, eta horrek eraikinen kanpoko itxura, estalki eta

fatxadak mantendu beharra dakar.

3.8.9. UDAL PLANGINTZAREKIKO LOTURA. 1.- Udal plangintzak lurzoru urbanizaezinaren kategorizazioan jasoko ditu plan honetan

"Babes Berezia" eta "Ingurumenaren Hobekuntza" kategorietan definitutako zonak.





2014ko otsaila

106

2.- Plan honek definitutako "Basoa", "Nekazaritza eta abeltzaintza eta landazabala" eta

"Erabilera bereziko zonak. Hiri-hondartzak” kategorietan sartuta dauden lurzoruetan, udal

plangintzak zonifikazio desberdina ezarri ahal izango du.

3.- Kategoria guztietan antolamendu arau hauen 29. artikuluan ezarritako erabileren eta

jardueren arautzeari jarraituko zaio, 4.2.d artikuluan ezarritako mugarekin.

3.8.10. UDALEKO HIRIGINTZA PLANGINTZAN IZANGO DIREN ONDORIOAK.

Udalerria Ondarroa

Eremu Funtzionala Gernika-Markina

Lurralde historikoa Bizkaia

Biztanleria 2001ean 9732 biztanle

Azalera 3.6 Km²

Dentsitatea 2703.3 biztanle/Km²

Planoan 01 kodearekin seinaleztatutako eragina kostako itsaslabarren zonalde bati

dagokio, Plan honetan Babes berezi eta hertsiko gunetzat jasota dago eta eragin zuzena

suposatzen du, hein batean, udal plangintzak nahikoa babesten ez duelako.

02 kodearekin adierazita dagoena kostako itsaslabarretako gune bat da, babes berezi eta

hertsiko gunea, Ondarroako hiri-lurraren gertutasunak eraginda, hegoaldean.





2014ko otsaila

107

3.9. EAE-KO HEZEGUNEEN LURRALDEKO ZATI PLANA

3.9.1 HEZEGUNEEN SAILKAPENA

Hiru multzotan sailkatu dira (I, II, III):

02

01





2014ko otsaila

108

I. MULTZOA

Multzo honetan sartzen dira gaur egun naturgune babestutzat jotzen diren hezeguneak,

nahiz parke naturalak nahiz biotopo babestuak izan. Urdaibaiko Biosfera Erreserba ere hemen

sartzen da. Hezegune horien antolamendua ez da izango Lurraldeko Plan Sektorial honen

xedea, hori bakoitzaren berariazko araudiaren araberakoa izango baita. Hona hemen multzo

honetako hezeguneak: - Urdaibai (A1B3). Honek 1993ko abuztuaren 3an onartutako “Urdaibaiko Biosfera

Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Plan zuzendaria” dauka. Plan hori otsailaren 11ko 27/2003 Dekretuak aldatu zuen, eta Urdaibaiko Biosfera Erreserba Babesteko eta Antolatzeko uztailaren 6ko 5/1989 Legea garatu zuen.

- Inurritzako biotopo babestua (A1G3) (otsailaren 25eko 40/1997 Dekretu bidez aitortua)

eta haren babeseko eremu periferikoa. - Guardiako aintziren biotopo babestua (irailaren 19ko 417/1995 Dekretuaren bidez

deklaratua eta irailaren 29ko 255/1998 Dekretuak aldatua). Horrek, Carralogroño (B8A2), Carravalseca (B8A3) eta Prao de la Paul aintzirak (FA64) biotopo babestu gisa aitortzen dituen dekretua aldatu du, bere lurralde-esparruan Musco aintzira (B8A6) barne hartzeko.

- Urkiolako istingak (B11B2), Urkiolako Parke Naturalaren barnean sartutakoak. - Valderejoko putzuak (GA16), Polledoko istingak (B11A133), Valderejoko Parke

Naturalaren barnean sartuak. - Altubeko putzuak (B4A1), Gorbeiako aintzira I (EA8), Gorbeiako aintzira II (EA9),

Yondegorta presa (EB8), Lamiogingo putzua (GA11), Saldropoko zohikaztegia (B1B1), Verdeoespesoako zohikaztegia (B1B2), Areatzako istingak (B11B3), Gorbeiako Parke Naturalaren barnean sartutakoak.

- Lareoko urtegia (EG5), Aralarko Parke Naturalaren barnean sartutakoa. - Bianditz putzua (B3G2), Añarbeko urtegia (EG12), Aiako Harria Parke Naturalaren

barnean sartutakoak. - Apinaizeko ureztaketarako urmaela (EA1), Korreseko urtegia (EA5), Kintanako

ureztaketarako urmaela (FA35), Urturiko ureztaketarako urmaela (FA36), Arrizuloko zohikaztegia (B1A1), Los Rios gunea (B11A134), Izkiko Parke Naturalaren barnean sartutakoak.

- Usabelartzako zohikaztegia (B1G1), Billabonako ihitokiak (B11G2), Leitzarango biotopo

babestuaren eremu periferikoaren barnean sartutakoak. II. MULTZOA: Multzo honetan bi hezegune mota bildu ditugu:





2014ko otsaila

109

- Lurzoruaren Erregimenari eta Hiri Antolamenduari buruzko legeriari jarraiki hirigintza plangintza bereziak babesten dituenak.

- LPS honek xehetasunez antolatutako hezeguneak (8 kostaldekoak eta 11

barrualdekoak). Hona hemen II. multzoko hezeguneak: - Txingudi (A1G6), «Txingudi Alorreko Baliabide Naturalak Babesteko eta Eratzeko Plan

Berezia» duena. Hori Eusko Jaurlaritzako Hirigintza, Etxebizitza eta Ingurumen sailburuaren erabakiz onartu zen behin betiko 1994ko uztailaren 29an, Irungo udalbarrutiko eremuari dagokionez eta 2001eko irailaren 26an Hondarribiko udalbarrutiko zatiari dagokionez. - Barbadunen itsasadarra (A1B1). - Butroeren itsasadarra (Plentzia) (A1B2). – Learen itsasadarra (Lekeitio) (A1B4). – Artibairen itsasadarra (Ondarroa) (A1B5).

– Debaren itsasadarra (A1G1). – Urolaren itsasadarra (Zumaia) (A1G2). – Inurritzaren itsasadarra (Zarautz) (A1G3) (40/1997 Dekretuak biotopo babestu deklaratu ez

duen eremua, eta haren babeseko eremu periferikoan ere sartu ez duena). – Oriaren itsasadarra (A1G4). – Santa Barbarako putzua (B2G2). – Olandinako urmaela (B6A1). – Arreo-Caicedo Yuso lakua (B6A2). – Bikuñako aintziratxoa (B7A1). – Nabaridasko urmaela (B8A9). – Salburuako hezeguneak (B9A3). – Lacorzanako urmaela (B10A1). – Astrabudua ibarreko hezegunea (B10B1). – Bolue bailarako putzuguneak (B10B3). – Gesaltza (CA1). – Etxerreko putzua (DB4).

III. MULTZOA: Inbentarioan jasota dauden eta aurreko multzoetan agertzen ez diren gainerako

hezeguneak biltzen ditu. 3.9.2. ANTOLAMENDUAREN ETA SEKTORIZAZIOREN ESPARRUA Lurraldeko Plan Sektorialaren antolamendu esparrua II. multzoko hezeguneei dagokie.

Horien mugatzea ez da irizpide berdinei jarraiki egingo, bereizi egingo baitira itsasaldekoak eta barrualdekoak.

1.– Kostaldeko hezeguneak. Antolamendu esparrua Foru Aldundien 1/5.000 kartografiako 5 metroko kotak mugatzen

duena da, eta gaur egun kota horren gainetik dauden lurrak estuario sistemaren zati dira eta/edo dinamika horren ezaugarri bereizgarriak dituzte. Oro har, sektoreen banaketarako jarraibide hauek finkatzen dira:

– Dunak eta hareak.





2014ko otsaila

110

– Itsaslabarrak. – Padurak (landaredunak). – Lokatzez eta hondarrez osatutako marea arteko eremuak. – Beste eremu interesgarri batzuk, bereziki ibar landatuak eta haltzadiak. 2.– Barrualdeko hezeguneak. Antolamendu esparrua 100 m-ko lur-zerrendak mugatzen duena da, ur-laminatik edo

hezegunearen kubetatik neurtzen hasita, eta honako sektorizazio hau ezartzen da hezegune horrekiko zentrokideak diren eraztunen modura antolatua:

– Ur-laminaren gunea eta urertzak (kubeta): hezegunean eta urertzetan pilatutako uraren

gehienezko maila da. Bere egitura, neurri eta tipologiaren arabera, lamina ur libreek osatzen dute, inolako gorabeherarik gabe, edo azaleratutako landaretzak iraunkorki edo urtaro jakin batean estalitako guneak izaten ditu. Egoera hori kubetaren ertzean ere ager daiteke. Gune batzuk azpiguneetan banatzen dira, erabilera eta jarduerak behar bezala erregulatzeko.

– Hurbileko zerrendaren gunea: Honen baitan sartzen da kubetaren inguruan dagoen

koroa zirkular bat, gutxi gorabehera 50 m-ko zabalera duena. Bere zabalera, aztergai den lurraldeak eskainitako baldintza topografikoetara egoki daiteke, baita gorabehera artifizialetara ere (errepideak, pistak, erretenak, zatitutako lursailen sektoreak, etab.).

Zerrenda hori azpigunetan banatzen da, erabileren eta jardueren erregulazioan zehaztasun handiagoa lortzearren.

– Inguruneko gunea: Aurreko gune horren mugaren eta kubetarekiko zentrokide den

zirkuluaren arteko koroak osatzen du, berorren ertzetik 100 m-ra. Hurbileko zerrendan bezalaxe, azpikategoriak finkatzen dira erabileren eta jardueren erregulazioa zehazteko.

3.9.3. LURRAREN ERABILERAREN ETA JARDUEREN DEFINIZIOA.

Lurraldeko Plan Sektorial honetako erabilera eta jardueren erregularizazioa LAGk

haiekiko zehaztutako definizio eta sistematizaziotik abiatuz egiten da. Dena den, Plan honen helburuak eta antolatutako guneen berariazko ezaugarriak kontuan hartuta, kasu batzuetan zehaztapena egiten da.

3.9.4. ANTOLAMENDU KATEGORIAK.

LPS honen xede den lurzoru urbanizaezinetarako lurralde eredua LAGk ezarritakoa da, eta Ingurune Fisikoaren Gidalerroan zehaztutako antolamendu kategoriak hartzen ditu oinarritzat. Dena den, Hezeguneen LPSk, ekosistema hauen ezaugarrien berezitasuna kontuan izanik, Antolamenduaren Azpikategoria gehigarriak finkatu eta sartzen ditu kasu batzuetan, gune edo sektore bakoitzaren erabileraren eta haietako jardueren erregulazioa beren bereganatze-gaitasunaren eta berezitasunen araberakoa izan dadin.

a) Babes berezia (EP)

1.– Definizioa. Antolamendu kategoria hau aplikatzen zaie ongi kontserbatutako baso autoktonoei, itsasadar eta estuarioei, hondartzei, barrualdeko hezeguneei, itsasbazterreko amildegiei, goreneko inguruei edo landaretza berezikoei eta, oro har, ekologiaren, kulturaren, paisaiaren edo horien guztien ikuspegitik baliotsuak diren elementu guztiei. Babes bereziko guneak:





2014ko otsaila

111

Kostaldeko hezeguneak:

– Kontserbazio-egoera onean dauden padurak, dunak eta hareatzak. – Kontserbazio-egoera onean dauden marea azpiko guneak eta marearteko lokatzak. – Kontserbazio-egoera onean dauden ibarrak.

Barrualdeko hezeguneak. Kasu honetan, erabilerak eta jarduerak behar bezala

erregulatu ahal izateko, antolamendu kategoria hau zatitu egiten da.

– EP1. Berez ur-laminak direnak sartzen dira honen barnean. – EP2. Uretako landaretzaguneak eta iraunkorki edo maiztasun jakin batekin urez beteta

dauden guneak. – EP3. Ihitokiak eta belardi hezeak. – EP4. Kontserbazio-egoera onean dauden landaretzagune naturalak. Oro har, hariztiak,

pagadiak, artadiak eta/edo sastrakadiak, normalean, ur-laminaren hurbileko zerrendakoak.

2.– Irizpide orokorra. Area hauetan antolamendu irizpidea esku-hartze antropikoaren

muga da, lehendik dagoen egoera mantentzera mugatuz, eta gune hori aprobetxamendu baten menpe badago, aprobetxamendu hori modu iraunkor batez bultzatzera mugatuz, erabilitako baliabidea berrituko dela eta inguruneko balioak zainduko direla bermatuz.

b) Ingurumen hobekuntza (MA) Baso degradatuei, sastrakaguneei eta bazterretako lurrei aplikatzen zaie, betiere,

barrualdean edo balio handiagoko inguruen aldamenean duten kokapena dela eta, kalitate-maila handiagoetara garatzea onuragarritzat jotzen denean. Ondorengo azpikategoriak sartzen dira bere baitan:

– Ekosistemen hobekuntzarako inguruneak (MA1):

1.– Definizioa. Horrelakotzat joko dira garrantzizko balio ekologikoak,

ingurumenekoak eta/edo paisajistikoak izanik, era eta maila desberdineko aldakuntza antropikoak jasan dituzten baina izaera itzulgarria duten guneak. LPSk honako hauek sartzen ditu azpikategoria honetan:

a) Kostaldeko hezeguneak: – Padurak, dunak eta hareatzak, gehiago edo gutxiago degradatuak edo esku

hartzeen xede izan direnak. – Marea azpiko guneak eta marearteko lokatzak, degradatutako guneak eta esku

hartzeen xede izan direnak barne. – Berreskuratze-prozesuan dauden ibar eta laborantzagune abandonatuak. – Marearteko lokatzezko ibaiertzak.

b) Barrualdeko hezeguneak: – Landaretzagune naturalak, gutxiago edo gehiago degradatuak, normalean, ur-

laminaren edo kubetaren hurbileko zerrendakoak. – Berreskuratzeko gai diren larre, bazka, sastrakadi eta/edo otalur abandonatuak,

normalean, hurbileko zerrendako guneetan eta urertzean.





2014ko otsaila

112

2.– Irizpide orokorra. Ingurune hauetan berreskuratze lanak egingo dira, mota desberdineko lanetan oinarrituz, interesa duten ekosistema funtzionalak berreskuratzeko.

– Berreskuratu beharreko ingurune degradatuak (MA2): 1.– Definizioa. Horrelakotzat jotzen dira ingurune degradatuak, landazabal

erruderalizatuak, paduretako egitura-zatiekin egindako beteguneak, haltzadiak, etab.; zabortegiak eta/edo ingurune erdi edo erabat finkatuak (golf-zelaiak, mintegiak, etab.) hezegunearen ingurunean kokatuak eta beste ingurune batzuetarako (hiriguneak eta hezegunearen zuzeneko eraginetik kanpo dauden inguruak) igarobide direnak.

2.– Irizpide orokorra. Ingurumena berreskuratzeko tratamendua, nagusiki, ingurune

hauek hezeguneari aurre egiteko indargabetzegune gisa finkatzera zuzenduta dagoena. c) Lur gaineko uren babesa (S)

1.– Definizioa. Kubeta drainatzen duten ubide eta iturburuak, drainatze-ubideak, erretenak, ezpondak eta ur-lamina nagusiaren edo hezeguneko kubetaren kanpoaldeko putzuguneak.

2.– Irizpide orokorra. Gune hauetan jarduteko irizpidea, uren kalitatea zaintzea,

ubide eta ur-hegiak okupatu edo eraldatu daitezela eragoztea eta arrisku naturaletatik sortutako kalteak gutxitzea da.

d) Nekazaritza eta abeltzaintzako gunea eta landazabala (AG)

1.– Definizioa. Maila honetan, gaitasun agrologiko handia eta kontserbazio-interes handiena duten lurzoruak sartzen dira, hala nola Kantauri aldeko landazabalaren mosaikoak, ureztatutako lursailak edo baratze-erabilera dutenak, Arabako Errioxako mahastiak eta Arabako Lautadako nekazaritza estentsiborako guneak.

2.- Horrela, LPS honetan honako hauek sartzen dira:

a) Kostaldeko hezeguneak: egun aktiboak diren landazabaleko guneak eta paduren

ondoko ibarrak.

b). Barrualdeko hezeguneak: laborantza-lurrek okupatutako hurbileko zerrendako guneak eta hezegunearen ingurukoak, beren inguruneko paisaian txerta daitezen babestea beharrezkoa dutenak, ingurunearen heterogeneotasuna mantentzeko jokatzen duten paperagatik eta/edo kubetarekiko duten kokapen estrategikoagatik.

e) Basogintza (F) Ez du eraginik aztertzen ari den eremuan. 3.9.5. ARTIBAI ITSASADARRARI BURUZKO IRIZPIDE BEREZIAK. ONDARROA.

1.- Erreferentzia.

Inbentario kodea: A1B5. Kokapena: (63-I) WN 4596 Arroa: 7





2014ko otsaila

113

Eragindako herriak: Berriatua, Ondarroa.

2.- Zonifikazioa eta antolamendu kategoriak. Artibairen itsasadarraren antolamendu esparrua sektoretan sailkatzen da, eta horiei

antolamendu planoan ageri diren antolamendu kategoriak ezartzen zaizkie:

• Babes berezia: EP-1: Arrabeta-Goitizeko padura.

• Ingurumen hobekuntza. Ekosistemen hobekuntzarako inguruneak: MA1-1: Marearteko lokatzak.

• Nekazaritza eta abeltzaintzako gunea eta landazabala: AG-1: Goitiz eta Santa Ana

arteko landazabala. Artibaiko Paduran landaretza dagoen zati bakarra Arrabeta eta Goitizen artean dago;

artifizialki harriz itxitako uhartetxo batek, lokatza landaredun txikiek eta gaineko geruzetako komunitateek (lezkadia, ihitokiak) osatzen dute.

MA1-1: Marearteko lokatzak. Marearteko lokatzezko gune txiki batzuk osatzen ditu,

ibilguaren bi ertzetan, Zaldupe inguruan. AG-1: Goitiz eta Santa Ana arteko landazabala. Ibaiertzeko zuhaizti txikiak osatzen

dituzten itsasadarraren bi bazterretako nekazaritzako lurrak. Goitizetik Santa Anara eta Aranzibiako zubiraino zabaltzen da sektore hori, eta Ondarroako hiri-hazkuntzako eremuak inguratzen ditu.

3.– Erabilera eta jardueren erregulazioa.

3.9.6. GOMENDIO BEREZIAK. Artibai: U1. Ondarroako portua. Portua osatzen duen paduraren kanpoko aldea, gaur egun

instalazioen egokitzapen eta zabaltze-lanak egiten ari dira. 2. Ondarroako hirigunea. Itsasadarraren bi bazterretan kokatua; Zaldupe aldean egin

berri diren betelanak eta Goitiz eta Santa Anarako aurreikusitako hirigune berriak ere sektore honetan sartzen dira.

U3. Errenteria auzoa. Landa eraikuntzak eta industria pabilioiak bateratzen dituen gune urbanizatua.

Gune horietarako gomendioak ondoko hauek dira: – Ubidera egindako industria-isurketak zaintzea. – Itsasadarretik gertu dauden hiriguneak estetikoki eta paisajistikoki leheneratzea,

zuhaizti-pantailen eta landaretza naturalaren bidez. – Ibaiertzak leheneratzea eta hirigune berrietan ingurumen tratamenduak egitea.





2014ko otsaila

114





2014ko otsaila

115





2014ko otsaila

116

1.1 AHULEZIAK.

- Topografia menditsua, ustiapenen azalera

murritza.

- Azpiegituren, ekipamenduen eta zerbitzuen

gabezia.

- Landa mundua jendez hustea.

- Baserrietako lurren narriadura abandonatuta

daudelako.

- Lurzoruaren nekazaritza balioen ez-ezagutza eta

Nekazaritza Lurzoruaren Eragile Defendatzaileen

gabezia.

- Zonalde bakoitzeko ekimen eta proiektuen arteko

lotura falta.

- Basogintza minifundismoa eta espezie bakarreko

basoak zonalde batzuetan.

- Naturgunearen erabilera publikoaren

antolamendu markoaren gabezia.

- Ibai ekosistemen eta ur inguruneen egoera.

1.3. INDARGUNEAK.

- Landa zonaldeen kultura autoktonoaren, paisaia

balioaren eta ingurumenaren iraupena.

- Landa guneetarako ikuspegi integral batetik politika

berezia diseinatzeko sentiberatasuna.

- Produktibitatea, osasungintza, genetika eta

nekazaritzako azpiegiturak.

- Lurraldearen ehuneko handi baten kudeaketa.

- Natur Eremu Babestuen Sarearen garapena.

- Nekazaritza eta basogintza sektore egituratua eta

modernoa.

- Nekazaritza produktuen kalitatea.

- Basogintza kultura eta ekonomia garrantzitsua.

- Interes ekonomikoa duten basoko espezieak, euskal

habitatean ondo egokitutakoak.

3.10. EAE-KO NEKAZARITZA ZEIN BASOEN ETA NATURA INGURUNEEN

LURRALDEKO PLAN SEKTORIALA.

3.10.1. ATARIKOA.

2008ko azaroaren 8ko Agindu bidez behin-behinekoz onartua, Euskal herriko Lurralde

Antolamendurako Batzordearen 2012ko urriaren 11ko txostena du.

EAEko Nekazaritza zein Basoen eta Natur Inguruneen Lurraldeko Plan Sektorialak

Aurrerapenetik behin-behineko onarpenaren dokumenturaino zenbait aldaketa izan ditu.

Hasiera batean dokumentua ondoren azaltzen den eran egituratu zen:

1. Euskal landa-eremuko Agertokia.

2. Justifikazioa.

3. Antolamendurako oinarriak.

4. Jarraibideak eta Erregulazioak.

5. Ekintza tresnak.

6. Lurraldeko Plan Sektoriala Ezartzeko arauak.

7. Memoria Kartografikoa.

LPSren azterketatik zenbait alderdi nabarmendu dira, bere ulermenerako garrantzitsutzat jo

diren ataletan eta Ondarroako udalerriari dagozkionak.

3.10.2. EUSKAL LANDA EREMUKO AGERTOKIA.

Landa Eremuko Ingurunearen egoeraren diagnostikoa.

1.2. MEHATXUAK.

- Nekazaritza merkatuen mundualizazio gero eta

handiagoa.

- Gizartearen orientabide orokorra hiri eta industria

garapen ereduetarantz.

- Irizpide ekonomiko eta biztanlekoak soilik azpiegituren

eta ekipamenduen horniketarako.

- Nekazaritza lurzoruaren gaineko presioak eta horren

mugikortasun txikia.

- Bigarren etxebizitzaren planifikazio eskaseko garapena

landa eremuetan.

- Landagunearen paperaren gizarte aitorpen eskasa.

- Landa munduaren masifikazioa, bere ingurunean

biztanleen dentsitate altua.

- Hiri eremuan baino aukera gutxiago lan egiteko.

- Landaguneak ingurumenean duen paperaren aitortza

ez-nahikoa.

1.4. AUKERAK.

- Europan landa munduaren funtzionaltasun anitzaren

aitortza.

- Programa komunitario bereziak landagunearen

garapenari begira.

- Komunikabideen hobekuntza: distantziak laburtzea.

- Landaguneen turismo erakarmenaren handitzea.

- Lurraldearen paisaia eta natur aberastasuna.

- Natur Ingurune ondo kontserbatutakoen eskaera





2014ko otsaila

117

3.10.3 NEKAZARITZA ETA BASOGINTZAKO LPS-REN HELBURUAK.

Helburu nagusi modura:

Nekazaritza, Basogintza eta Natura Inguruneen LPS dokumentu oinarrizkoa, globalizatzailea eta dinamikoa izan behar da. Alde batetik, nekazaritza eta basogintzako erabilerak kudeatzeko eta planeatzeko jarduerak iradoki eta bideratu behar ditu, lurraldearen antolaketa globalaren esparru batean sartuz. Bestetik, nekazaritza sektorearen interesak defendatu behar ditu bestelako erabileren aurrean.

Helburu nagusi berezi hauek planteatu dira:

Gaur egungo landa-egoera zehaztea: Nekazaritza jarduerak, ustiategirik produktiboenak,

lehentasuna dutenak, bertan behera gelditzeko arrisku handiena dutenak, mehatxurik

larrienak non kokatzen diren jakitera ematea.

Planifikazioa landa-irizpideetatik planteatuko duen lurralde eredua sortzea. Ildo horretan,

Lurraldearen Antolamendurako Gidalerroetatik (LAG) Ingurune Fisikoaren Gidalerroa

oinarri hartuta, gidalerro horrek nekazaritzako sektorearen beharretara eta ikuspegira

egokitu beharra du.

Horrela, zenbait erronka planteatzen dira:

Nekazaritza eta basogintzako jarduerak ingurumenaren kontserbazioa bermatzen duten

oinarrizko faktoreen barruan sartzen direla berrestea.

Nekazaritza eta basogintzako jarduerak modu jasangarrian egiteko behar diren lursailak

bermatzea, bai kalitatean eta bai kopuruan.

Landa-ingurua inplikatzea industria ondoko fasean sortutako makro sozioekonomikoaren

ikuspegitik: erabilera publikoa, bizitza kalitatea...

Lurraldearen garapen sarekara bultzatzea, garapen erradialaren ordez.





2014ko otsaila

118

Jarduteko baliabide eta tresna juridiko baliozkoak eta onargarriak planteatzea; horien

bidez, sektorea eta bere baliabideak defendatzeko nekazaritzarako ez diren beste

erabilera batzuen aurrean (batez ere azpiegiturak, eta etxebizitza erabilerak), leku berean

haiekin bat etor litezkeenak.

Aurretiaz egindako dokumentuetan (adibidez, Landa eta Basogintzako Plan

Estrategikoak, Lurralde Antolamendurako Gidalerroak etab.) lurraldea eta arloa

antolatzeko eta planifikatzeko jasota dauden irizpideak eta gidalerroak jasotzea.

Udaletako Arau Subsidiarioetan (AS) lurzoruaz egiten den kalifikazioan irizpideak eta

kontzeptuak bateratzea, LPSn LUren kategorizazio oso bat eginez.

Nekazaritzako babesa ingurumeneko babesarekin bateragarri egitea, tresna

administratibo komunak edo bateragarriak ezarriz (eragin sektorialeko ebaluazio

protokoloa).

Sektoreko legeriaren aplikazioa erraztea, dauden sektoreko politika eta arauak

dokumentu bakar batetik integratuz eta koordinatuz.

LPS honen emaitzak hedatuko direla bermatzea, lurralde kudeaketako eta plangintzako

beste dokumentu batzuetan kontuan izateko. Tresna honek Nekazaritza, Basogintza eta

Natura Inguruneen politika gainerako arloko politikekin lurralde-eremu bateratu batean

txertatzeko eskaintzen duen aukera aprobetxatzea.

3.10.4. LURZORUAREN ERABILERA ETA JARDUERAK.

Lurralde Antolaketako Gidalerroen Lurralde Ereduan, lurzoru urbanizaezinean egin

daitezkeen eta Ingurune Fisikoaren Gidalerroan arautzen diren gaur egungo eta balizko

erabileren proposamena egiten da. LPS honetan, kontuan izan beharreko Erabilerei buruzko

zenbait ñabardura egin dira:

1. Kontserbazio erabilera: gaur egungo erabilera mantentzea edo berarekin jarraitzea ez da Erabilera bat berez, baizik eta helburu bat. Helburu hori lortu ahal izateko, gainerako erabilerei zenbait baldintza jarri behar zaizkie. Beraz, LPS honetan Kontserbazio Erabilera ez da kontuan izan.

2. Negutegi erabilera: Nekazaritza Erabileraren barruan sartu da. 3. Erabilera berri bereiztua: Landa bideak.

4. Erabilera berri bereiztua: Parke eolikoak.

5. Erabilera berri bereiztua: Industria erabilerak (1. eta 2. kategoriak). Hemen txertatu

dira gaur egun landa inguruan bazter utzita eta sakabanatuta dauden eraikinen

erabilerak arautzeko xedez.

Gainera, berriro ere definitu dira (LAGei dagokienez) Lehen Mailako Baliabideen

Aprobetxamendua atalean eta Onura Publikoko edo Gizarte Intereseko Eraikinak atalean

dauden erabilerei lotutako jarduerak.

Ondoko hau da Lurraldeko Plan Sektorial honetako Erabileren Sistematizazio Orokorra:





2014ko otsaila

119

INGURUMENAREN BABESA

Ingurumenaren hobekuntza.

DENBORA LIBREA ETA AISIALDIA

Aisia estentsiboa

Aisia intentsiboa

Ehiza eta arrantza jarduerak.

LEHEN MAILAKO BALIABIDEEN APROBETXAMENDUA

Nekazaritza

Abeltzaintza

Basogintza

Nekazaritza industriak

Erauzketa jarduerak.

AZPIEGITURAK

Garraiobideak eta zentroak

Landa bideak

Aireko lineak

Lurpeko lineak

A motako zerbitzu ez linealen izaerako Instalazio Teknikoak.

B motako zerbitzu ez linealen izaerako instalazio teknikoak.

Parke eolikoak.

Hondakin solidoen zabortegiak eta hondakindegiak.

ERAIKUNTZA ERABILERAK. Lehendik dauden guneetan oinarritzen diren hazkundeak.

Lehendik dauden guneetan oinarritzen ez diren hazkundeak.

Onura Publikoko eta gizarte intereseko Eraikinak eta Instalazioak.

Nekazaritzako ustiategiari lotutako egoitza isolatua.

Nekazaritzako ustiategiari lotu gabeko egoitza isolatua.

1. kategoriako industria erabilera isolatua.

2. kategoriako industria erabilera isolatua.

Instalazio arriskutsuak.

Erabileren aurreko sistematizazioa eta sistematizazio horren garapena definizio ireki eta

ez-baztertzaile modura ulertuko da. Horrenbestez, sistematizazio horretan espresuki sartuta ez

dauden erabilerak eta jarduerak tipifikatu ahal izango ditu administrazio eskudunak, erabilera

horien ondorioen eta aipatu diren beste erabilera batzuen ondorioen artean analogia eginez.

3.10.5. ANTOLAMENDURAKO OINARRIAK.

Nekazaritza, Basogintza eta Natura Inguruaren Lurraldeko Plan Sektorial honek Lurralde

Antolamenduko Gidalerroetako zenbait irizpide garatzen eta xehatzen ditu, zehazki, Ingurune

Fisikoaren Antolaketari buruzko kapituluaren paragrafo hauetakoak: “5.2. Ingurune Fisikoaren

Elementu eta Prozesuei buruzko Zuzentarau Orokorrak” eta “6.8. Ingurune Fisikoaren

Antolaketa Kategoriak”. Halere epigrafeetako batzuk ingurune naturalaren alderdi zehatzei

buruzko beste LPS batzuetan berariaz gara daitezke.





2014ko otsaila

120

Arloei dagokienez, Nekazaritzaren eta Basogintzaren Lurraldeko Plan Sektorialak, batez

ere, nekazaritzako eta basogintzako erabilerak arautzen ditu Lurzoru Urbanizaezinean; hala

ere, nekazaritza eta abeltzaintzarako balio handiagoa duten lurren biziraupena arriskuan jartzen

duten beste erabilera batzuetarako murrizketak ere ezar ditzake.

LPS honen antolamendu eremua EAE osora iristen da, aldez aurretik zeuden

hiriguneetara izan ezik. Aldez aurretik zeuden hiriguneak hauek dira: dokumentu hau behin

betiko onetsi zen egunerako udaleko planeamendu orokorraren arabera hiri-lur, lurzoru

urbanizagarri edo lurzoru urbanizagai gisa sailkatuta zeudenak.

Era berean, antolamendu eremuan ez dira sartzen Babestutako Naturguneak: Parke

Naturalak eta Babestutako Biotopoak, Izendapen Dekretua daukatenak edo Natur Baliabideak

Antolatzeko Plana idazten hasteko Agindua emanda daukatenak. Gune hauek Natura

babesteari buruzko 16/1994 Legearen arabera arautuko dira. Era berean, LPS honen antolaketatik baztertuko da Urdaibaiko Biosferaren Erreserbaren

eremua. Haren antolaketa Urdaibaiko Biosferaren Erreserba Babesteari eta Antolatzeari buruzko 5/1989 Legean eta bere Erabilera eta Kudeaketako Plan Zuzentzailean arautzen da.

EAEko Lurzoru Urbanizaezina Arautzeko oinarria ondoko elementuen definizioa eta

kontrastea da: 1. Erabilera eta jarduerak. 2. Antolamenduaren kategoriak. 3. Gainjarritako baldintzatzaileak.





2014ko otsaila

121

3.10.6. JARRAIBIDEAK ETA ERREGULAZIOAK.

1. Erabilera eta jardueren erregulazioaren matrizea.

ERABILERAK


NEKAZARI

TZA ETA

ABELTZAINTZA

ETA

LANDA

MENDIA IN

GURUMENA

REN

HOBEKUNT

ZA

GAINA

ZALEKO UREN

BABESA

Estra tegi koa Trantsiz iozko pa is aia

Urria Basoa Larre menditarrak

Hark ait zak

INGURUMENAREN BABESA

Ingurumenaren hobekuntza 2 1 2 1 1

DENBORA LIBREA ETA AISIALDIA

Aisia estentsiboa 2 2 --

Aisia intentsiboa 2

a

2 2a 3 2a --

Ehiza eta arrantza jarduerak 2 2 2

LEHEN MAILAKO BALIABIDEEN APROBETXAMENDUA

Nekazaritza 1

#

1 2# 3 2#

Abeltzaintza 2

#

1 2# 1

#

2# 2#

Basogintza 2# 1

#

1 2# 1# 2#

Nekazaritza industriak 2a 2a 3 3

Erauzketa jarduerak -- -- --

AZPIEGITURAK

Garraiobideak 3

a

2

a

2

a

3 --

Landa bideak eta pistak 2# 2# 3 2# --

Aireko lineak 3

a

2

a

2a 3 2a --

Lurpeko lineak 2a 2a --

A motako zerbitzuen instalazio teknikoak 3 2

a

2

a

3 --

B motako zerbitzuen instalazio teknikoak 2a 2a --

Parke eolikoak -- -- --

Hondakin solidoen zabortegiak eta

hondakindegiak

3 2a 3 --

ERAIKUNTZA ERABILERAK

Lehendik dauden guneetan oinarritzen

diren hazkundeak

3

a

2

a

2a 3 --

Lehendik dauden guneetan oinarritzen

ez diren hazkundeak

3 3 --

Onura Publikoko eta Gizarte-intereseko

eraikinak

3

a

2

a

2a 3 2a --

Ustiategiari lotutako egoitza isolatua 2

#

2 2

#

3 3

Ustiategiari lotuta ez dagoen egoitza

isolatua

3 3 --

1. kategoriako industria erabilera isolatua 3 2

a

2

a

3 --

2. kategoriako industria erabilera isolatua 3 3 --

Instalazio arriskutsuak 3a 3 --

ERABILERAK: 1= Erabilera egokia; 2= Erabilera Onargarria; 2a= Erabilera Onargarria

Eragin Protokoloaren baitan; 3= Erabilera debekatua; 3a= Erabilera onargarria alternatiben

azterketa exhaustiboaren ondoren soilik, bakoitzarentzat eragin protokoloa eginez, eta Onura

Publikoaren aitorpena aurrez eginda.





2014ko otsaila

122

# = Ñabardurak egin beharreko nekazaritzako eta abeltzaintzako erabilerak.

- = Plangintzako beste agirietan arautu beharreko erabilerak.





2014ko otsaila

123

2. Nekazaritza eta basogintzako erabileren zehaztasunak:

Nekazaritza, abeltzaintzako eta landazabaleko kategoria. Balio Estrategiko handia.

Nekazaritzako eta abeltzaintzako erabilera.

Erabilera horiei lotutako edozein eraikuntza mota egin baino lehen, Nekazaritza Saileko

zerbitzu eskudunen aldeko txostena lortu beharko du, edo bestela zerbitzu horiek

ezarritako prozedurak jarraitu beharko ditu.

Baso erabilera

Baldintzak nekazaritzako lurzorua basogintzako lurzoru bihurtzeko eboluzioaren

kontrolean ezarriko dira eta ez, ordea, basogintzako erabileraren garapenean, behin

xedatuta. Balio Estrategiko Handia duten Nekazaritzako eta Abeltzaintzako zonetako

baso landaketek, makalek eta kokapen linealeko zuhaiztiek izan ezik (ibaiertzek,

heskaiek etab.), dagokien Nekazaritza Sailaren berariazko baimena eduki beharko

dute.

Nekazaritzako, Abeltzaintzako eta Landazabaleko kategoria. Trantsizioko landa-paisaia.

Baso erabilera.

Ekoizpen izaerako basogintza erabilera mantenduko da, nekazaritzako paisaia eta

erabileraren mende betiere, Mendiko Kategoriaren baldintza berberekin. Halere,

erabilera aldatzeko, beharrezkoa izango da Nekazaritza Sailetako zerbitzu eskudunek

aldeko txostena egitea, aldaketa egin aurretik.

Mendia. Baso kategoria.

Nekazaritza erabilera.

Kategoria honetan nekazaritzako ustiategiarekin lotutako eraikuntza eta erabilera

osagarri guztiak debekatzen dira, irrigatzeko azpiegiturak izan ezik.

Abeltzaintza erabilera.

Baso barruko artzaintza (basoko artzaintza) gauzatu ahal izango da, arboladiak kaltetu

gabe eta birsorkuntza arriskuan jarri gabe, indarrean dagoen arlo honetako legedian

jasotzen den moduan. Zentzu horretan, baso inguruneen jabeen eta abeltzainen arteko

akordioak sustatuko dira. Ahuntzek ezin dute zuhaitzak dituzten lurretan bazkatu eta

beharrezkoa izango da artzaina aziendarekin egotea itxi gabeko zonetan.

Zona horietan abeltzaintzako ustiategiari lotutako eraikuntza eta azpiegitura berriak eta

edozein motakoak debekatzen dira, abeltzaintza estentsibo tradizionalarekin zerikusia

dutenak izan ezik: bordak, itxiturak, uraskak, etab.





2014ko otsaila

124

Baso erabilera

Oro har, egungo zuhaitz azalera mantenduko da eta basoa sustatzeko lehentasunezko

neurriak hartuko dira, baita erabilera horri lotutako azpiegiturak sustatzekoak ere.

Elkarrengandik gertu dauden lur sailetako basoen jabeak, beren zuhaitz-masetan

inbertsioak elkarrekin egiteko eta jarduketa unitate handiagoetan kudeaketa eraginkorra

egiteko, elkartzea sarituko dute eskuduntza duten arloetako sailek.

Mendia. Larre menditarren kategoria.

Abeltzaintza

Artzaintzarekin eta larreak gobernatzearekin lotutako jarduerak bakarrik onartuko dira,

baita erlategiak ere. Zona horietan abeltzaintzako ustiategiari lotutako eraikuntza eta

azpiegitura berriak eta edozein motakoak debekatzen dira, abeltzaintza estentsibo

tradizionalarekin zerikusia dutenak izan ezik: bordak, itxiturak, uraskak, etab.

Bazkatzeko baliabideak aprobetxatzeko alderdi espezifikoetan, erakunde titularrek

larreak arautzeko ordenantzak egin ahal izango dituzte. Zentzu horretan, abere-zamak

ezin dezake gainditu larre-zona bakoitzeko bazka-ekoizpena. Aprobetxamendu

antolatua sustatuko da, diskriminaziorik gabeko aprobetxamendu estentsiboen aldean,

azken horiek abeltzaintzako gehiegizko kargak ekarri ohi dituztelako une eta sasoi jakin

batzuetan.

Larreak mantentzeko eta hobetzeko jarduera tradizional batzuk (sua) erabiltzeak

dakarren inpaktua ekologikoki baloratu behar da. Larreetan hobekuntzak egin daitezke,

errendimenduaren arabera justifikatu eta gero, sastrakak modu kontrolatuan garbituz

eta produktu fitosanitarioak aplikatuz, zuzeneko ereiteak eta ongarritzeak eginez.

Salbuespen oso berezietan, lurrak mugitzen dituzten jarduerak egin daitezke.

Baso erabilera.

Oro har, orain dauden zuhaitz-masak mantenduko dira, eta basoko artzaintza onartuko

da, baldin eta masa horien etorkizuna ez bada hipotekatzen edo kaltetzen. Birsortzea

bilatzen den kasuetan, ganadua iristea galaraziko da, birsorkuntza bermatuta egon arte

eta ganaduaren eraginetik salbu egon arte.

Erabilera honi lotuta baimentzen diren jarduera bakarrak egur bilketa eta baso berriak

landatzea eta haiek mantentzeko lanak dira. Basogintza erabilerari lotutako azpiegitura

oro debekatuta dago, suteak prebenitzekoak izan ezik.

Ingurumenaren Hobekuntza kategoria.

Ingurumenaren Hobekuntza.

Erabilera hau zehazteko, esku hartzeko plan tekniko bat izapidetzea komeniko litzateke. Plan

tekniko horretan, zenbait kontu zehaztu beharko lirateke: zona bakoitzean lortu beharreko

helburuak, gaur egungo narriadura sortu duten eragileak eta hori nola zuzendu, gainerako

erabileren tratamendu integrala eta abar.

Abeltzaintza.





2014ko otsaila

125

Horrelakorik badago, artzaintza estentsiboa bakarrik baimenduko da, ezein eraikuntza

eta larre gobernatzeko jarduerak baimendu gabe. Higadura arazo nabarmenak dituzten

zonetan, ganaduaren joan-etorria zona horiek zeharkatzen dituzten pistetan eta

bideetan soilik egin daiteke, hegaletan sartu gabe.

Ahuntz taldeak debekatuta daude.

Baso erabilera.

Jabetza pribatuko lurretan dauden ingurumen hobekuntzako areetan, administrazio

eskudunak jabeak motibatzen dituzten neurriak aztertuko ditu, zona horretarako

ezarritako helburuak lortzen lagunduko dutenak.

Erabilera honi lotuta baimentzen diren jarduera bakarrak egur bilketa eta, kasua balitz,

baso berriak landatzea eta haiek mantentzeko lanak dira. Beharrezkoak balira, baso

erabilerarekin lotutako azpiegiturak ingurune horien arazo berezien baitan bereziki

diseinatuta egongo dira.

3.10.7. EKINTZA TRESNAK.

LPSk tresna hau proposatzen du nekazaritza lurren defentsaren eraginkortasuna egiaztatzeko

zenbait erabileraren aurrean, eta bere inpaktua ebaluatzeko ingurumenaren eta gizarte eta

ekonomiaren ikuspegitik.

Printzipioz Sektorean Eragindako Afekzioak Ebaluatzeko Protokoloa derrigorrezkoa

izatea planteatzen da Antolamendurako Matrizean onargarritzat hartzen diren eraikuntza edo

azpiegitura erabileretarako, Kategoria jakin batean eta preskripzio horren pean soilik (2a eta

3a).

SEAEP protokolo horrek bere marko juridiko berezia izango du, baina bat datozen

jardueretarako, administratiboki Ingurumenaren Inpaktuaren Ebaluazioaren Izapidetzearea

egiten den bitartean egin daiteke.

IIEren kasuan bezala, SEAEP egiteko arduraduna Proiektuaren edo jardueraren

sustatzailea izango da.

Hori gainbegiratzea (eta hala badagokio Inpaktuaren Adierazpena) eskumena duen

Administrazioaren ardurapean egongo litzateke (Nekazaritza Sailak), hurrengo atalean

deskribatzen diren Landa Lurraren Kudeaketako Entitateekin lankidetzan.

3.10.8. LURRALDEKO PLAN SEKTORIALA EZARTZEKO ARAUAK.

1. Nekazaritzaren eta Basogintzaren LPSren zehaztapenen lotura.

LPS honetako lurralde esparruan erabilera ezberdinen ezarpena Araudiari buruzko

Kapituluko bi ataletan dago araututa.

a. LPSko esparruan Erabilerak ezartzeko Irizpide Orokorrak. Izaera adierazgarria edo

gomendagarria dute, edozein kasutan ez dira lotesleak.

b. Antolamendu Kategoriei aplikatu beharreko berariazko arauak. Erabilera eta

jardunak arautzeko matrizea (eta hori garatzeko erabilitako atalak). Lotesleak dira.





2014ko otsaila

126

Gainjarritako Baldintzatzaileekin bat datozen Gidalerroak, bai eta VI. eranskineko Paisaiari

buruzko Gidalerroak ere, gomendagarriak dira, zeharkako eraginkortasunekoak, eta zuzentzen

zaien erakunde publiko eta partikularren jarduerak orientatzea dute xede.

Nolanahi ere, agiri honek ez du kanpoan uzten izapide, txosten eta baimen berezi

osagarriak aurkeztu behar izatea, aintzat hartu diren erabilerak ezartzeko baimena ematen

duen udal lizentziaren osagarri, indarrean dagoen legeak eta plan honetan bertan hala ezarri

duen kasuetan. Era berean, dokumentu horrek ez du proiektua edo jarduna salbuesten egun

indarrean dauden sektoreko beste arauak aplikatzetik. Dokumentuaren eginkizuna arauok

osatzea da, eta ez haiek indargabetzea. Dena den, kontraesana egonez gero, LPS honetan

azaldutako irizpideek izango dute balioa.

2. Udal plangintzaren egokitzapena.

Hiri Antolaketarako Plan Orokorren, Antolamenduko Arau Osagarrien eta Subsidiarioen

eta horien berrikuspen eta aldaketetan ere, Lurraldeko Plan Sektorial hau indarrean sartzen den

unean hasierako onarpena jaso ez badute, hemen jasotako zehaztapenetara egokitu beharko

dira.

Aurrez udal plangintzarekin bat egin diren instalazioak edo eraikinak LPSn ezarritakoarekin bat

ez badatoz, ez dira ordenamenduz kanpokotzat joko. Aldiz, kasu bakoitzean, udal plangintzak

egoki diren zehaztapenak egingo dizkie, betiere, analisia egin ondoren.

3. Nekazaritzaren eta basogintzaren eta ingurune naturalaren LPSren eta lurraldeko

zatiko planen arteko koordinazioa.

Dokumentu honek balio handiko hainbat area mugatzen ditu, natura balioaren zein

nekazaritzaren ikuspuntutik. Kasu batzuetan, bere balioa loteslea da LZPak idazteko, eta beste

batzuetan, kontuan hartzekoak.

Babestutako Naturguneak, Urdaibaiko Biosferaren Erreserba: mugak soilik, izan ere,

araudia berariazko antolamendurako dokumentuetan islatzen da (NBAP eta Erabilera

eta Kudeaketa Planak).

Sektore Intereseko zonak: Nekazaritza nahiz Abeltzaintza eta Landazabaleko

Kategorian Balio Estrategiko Handia duen azpikategoria bat nabarmentzen da.

Azpikategoria horrek babes berezia behar du, egun dituen nekazaritzako erabilerak

mantendu ahal izateko. LZPek aintzat hartuko dituzte zona horien mugak eta baita

hirigintzako edo azpiegituretako garapenen ezarpenerako eragiten dieten arauak ere.

Bestalde, ondoko erabakiak hartu beharko dira kontuan LZPak idazteko garaian:

Interes Naturalistikoa duten eremuak: mugak, gidalerroak eta dagokion gainjarritako

baldintzatzailearen kudeaketarako irizpideak. Natura 2000 Sarerako proposatutako

espazioen kasuan: Babes Bereziko Zonatzat izendatutako unera arte soilik bere baitan

hartzen dituzten Antolamendu Kategorien erregulazioak eta gidalerroak hartuko dira

kontuan, baita dagokion Kudeaketa Planaren idazketa ere, behin onartuz gero kontuan

hartzeko dokumentu izatera igaroko dena.





2014ko otsaila

127

Bestalde, martxoaren 6ko 5/98 Legeak, lurzoruaren erregimeneko eta hiri-antolamenduko gaian

premiazko neurriei buruzkoak, urbanizaezinezko lurzoruan hiru kategoria ezartzen ditu:

Babestua, Arrunta eta Landa Gunekoa.

Hain zuzen ere, honela definitzen da urbanizaezina den lurzoru babestua:

“planeamenduak horrelako kalifikazioa ematen dio honelako baldintzak betetzen dituen

lurzoruari: nekazaritza, basogintza edo abeltzaintzarako balio bereziak dituelako, bere natur

baliabideak ustiatzeko dituen aukerengatik, paisaia balioak, historikoak eta kultural bereziak

dituelako, edo fauna, landaredia edo oreka ekologikoaren defentsagatik”. Interes Naturalistikoko

Eremuak eta Balio Estrategiko Handia duen Nekazaritza eta Abeltzaintza Kategoria dira Zorrotz

babesten diren Eremuak: Mendian edo Landan txertatutako gainerako zonak, duten Interes

Sektoriala dela eta Lurzoru Urbanizaezin Babestuaren barruan daude.

4. LPSren indarraldia eta hori aldatzeko baldintzak.

LPS honetan dauden zehaztapenen interpretazioa Nekazaritza eta Arrantza Sailari

dagokio, eta EAEko Lurralde Antolamenduko Batzordearen bidez egingo ditu.

LPSren indarraldia mugagabea da, harik eta berrikusten den arte.

LPSren berrikuspen orokorra edo funtsezkoa ez dakarten aldaketak Eusko Jaurlaritzako

Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Sailak horretarako finkatzen duen prozeduraz egingo dira.

Prozedura horrek dokumentu hau onesteko ezarritako izapideak izan behar ditu.

Oro har, aldaketen funtsezko eskumena lurralde historikoetako foru organoei

dagokienean, aurreko paragrafoan onartutako eskumena lurralde historikoei esleitzen zaie,

salbu eta egin nahi den aldaketak lurralde historiko bat baino gehiagoren lurralde eremuari

eragiten dionean edo hura gainditzen duenean; kasu horretan, Foru Organoek prozeduran parte

hartzen dutela bermatuko da.

Babestutako Naturgune (BNG) eta Babes Bereziko Zona (BBZ) berriak izendatuz gero

edo LZPen edo udal plangintzaren bitartekaritzaren bidez Babes Bereziko Kategorian zona

gehiago sartuz gero, ukitutako zonak automatikoki birkategorizatuko dira; horretarako, LPSren

dokumentua aldatu behar izan gabe.





2014ko otsaila

128





2014ko otsaila

129

3.11. EAE-KO PORTUEN LURRALDEKO PLAN SEKTORIALA

3.11.1. ATARIKOA.

EAEko portuen LPS erredakzio fasean dago eta orain arte ez da inolako agiririk

argitaratu.

Dena den, Ondarroako portuaren egoeraren balorazioa eta horri buruz dagoen ezagutza

jasotzen duen txosten honen egile taldearen esperientzian oinarrituta, hurrengo ataletan

hainbat proposamen edo eztabaidarako hainbat elementu giltzarri mahai gaineratzen dira,

LPSaren osaketan eta tramitazioan Ondarroako Udalaren aurreko kontsulta epea izan

daitekeenaren barnean.

3.11.2. ONDARROAKO PORTUA UDAL PLANGINTZAN.

Hasiera batean Ondarroako udal plangintzak portua ordenatzeari ekin zion, gaur egun

dauden erabilera ezberdinekin bat datozen gune espazialak zehaztuz: etxebizitza erakoak

(zabalgunea eta inguruak), ekipamendua eta errepide SO, eta bereziki portukoak direnak, I eta

II erako Industrial modura kalifikatuak, "portukoa orokorra" eta "portuko zerbitzuak" izenaz.

Arrazoia da 1982an, Autonomia Erkidegoari portuen gaineko eskuduntzak eskualdatu

zitzaizkionean, portuaren zabaleraren mugak handiagoak zirela gaur eguneko JPILren

zonarenak baino, eta barnean hartzen zituen etxebizitzak ere.

Ondoren hainbat aldaketa egin zitzaizkion Planeamenduari, eta aipagarriena Ondarroako

Udal Batzaren erabakia izan zen, 2008ko abenduaren 30eko bilkuran, Ondarroako Portua

antolatzeko Plan Bereziaren Eremu Espaziala birdefinitu zuena, horren garapenerako

egiturazko xedapenak eta Portuari lotutako lurzoruetarako hirigintza erregimena ezartzen

dituena, halakotzat ulertuta hari atxikitako JPILren zona.

Arau Subsidiarioak aldatu egin dira, espresuki portukoak ez diren eremuetarako,

etxebizitzakoak edo ekipamendukoak bezalakoak (ONTZIOLA-ARRAUNKETA ERREMATEA),

Ordenamendu edo Planeamendu nahiz muga xedapenak ezartzeari Eusko Jaurlaritzako Portu

eta Itsas Gaietako Zuzendaritzak berariaz eman dion ukoa jasoz.

Aldaketa horrekin handitu egin da I eta II Erako Industrial modura kalifikatutako azalera,

Egidazu Ditxoan betelanak egin direlako (0,848 Ha) eta Portuaren babesaren bizkarra luzatu

egin delako (1,591 Ha). Horren ordenazioa Portuaren Plan Bereziaren tramitazioan sartu da,

dagoen planaren aldaketa, kasu honetan.

Plan Berezia 1990eko uztailekoa da. Aldatzeko eta errealitateari eta indarrean dagoen

legeari egokitzeko hainbat saio egin ondoren, Ondarroako Portuko Ordenamenduaren Plan

Bereziaren Aldaketa 2009an onartu zen behin betikoz, Ingurumen eta Lurralde Antolamendu

Kontseilariaren otsailaren 24ko Aginduaz. Plan Berezian portuaren eremuaren muga Portura

berera mugatzen da, lehen jasotzen ziren eraikinak albo batera utziz.

Ordenazioa produkzio izaerako portu instalazio berrien diseinuak baldintzatzen du. Bi

eremu ezberdin ezartzen dira, Calatravaren Zubitik Mendebaldeko ertzeraino doana aduana

zaharraren ondoko zubiaren ondoan, bertan hirigintza berrikuntzako jarduerak egitea

planteatzen delarik, eta Calatravaren zubitik portuaren sarreraraino doana, bertan ditxo, nasa,

portuko kai eta eraikin berrien azalera handitzera zuzendutako jarduerak planteatzen direlarik.





2014ko otsaila

130

Aurreikusitako eraikinen artean arrantza azpiegiturak gordetzera zuzendutako eraikin bat

nabarmentzen da, hain zuzen ere, altura eta baxurako floten beharrak, arrainen tailerren

guneak, kofradia eta arrantza jarduerarako beharrezkoak diren zerbitzu guztiak.

Plan Bereziak 242.632 m²-ko azalera hartzen du. Interbentzio eremuaren zonifikazio

zehatza ezartzen du, partzelak beren erabilera eta xedearen arabera bereiziz, eraikigarriak izan

nahiz ez izan. Horren ondorioz sortutako partzelak eraikitzearen baldintzak eta ordenazioaren

geometria zehazten ditu, partzela bakoitzari bere eraikigarritasuna esleituz, eta lehendik zegoen

16.000 m2(t)-ko eraikigarritasunarekiko hazkuntza ezartzen du, 8.000 m

2-ko okupazio berri

batekin.

Ondarroako portuaren ezaugarria da azalera lehorrik ez egotea. 90. hamarkadan

porturako sarrera egin zen Calatravaren zubiaren bitartez eta horrela plataforma handitzea lortu

zen, hainbat beharri erantzuten diena: hiribideen loturak (BI-3438 BI-638rekin), gune publikoak,

porturako sarrera eta Alde Historikorako eta Artabide Kalerako sarrera (Kofradia ondoko

biribilgunea), eta neurri batean, portuaren beharrak.

Portuko plataforma Iparralderantz zabaltzeko aukerak gatazkak sortzen ditu Itsasertzeko

Lurralde Planarekin (ILP), potentzialki bizitzeko modukoak diren labarren zati txiki bat babes

berezikotzat kalifikatuta dagoelako. Nolanahi ere, lur aldera hedatzeko aukerak badaude gaur

egun portutik kanpora dauden lonjak okupatuz eta biziberrituz, Egidazuko Ditxotik

Mendebaldera eta Artabide Kalearen azpitik.

Bai portuak eta bai Ondarroako herriak berak ere aparkaleku zonarik ez daukate. Alde

Historikoaren gertutasunak eta alde hori oinezkoentzat gero eta gehiago izateko dagoen joerak

behartu egiten du portuaren eremua bai zirkulaziorako eta bai aparkalekurako erabiltzera.

3.11.3. AUTONOMIA ERKIDEGOKO PORTUETAN EGIN DAITEZKEEN JARDUERAK,

PORTUEN LPS-AN KONTUAN HARTZEKOAK.

Arrantza portuetako jarduerak hiru eratakoak izan litezke:

- Instalazio tekniko berriak:

Instalazio tekniko berrien hornidura, arrantza portuak bere erabiltzaileei eskaintzen

dizkien zerbitzu eta instalazioak hobetzeko xedearekin, antzemandako gabezien baitan

edo portuak duen mailarekiko orain duen egoeraren baitan.

- Arraina Eraldatzeko Zentrorako azalera (AEZ).

Portuak arrainari balio erantsia ematen dioten prozesuak egiteko eremuez hornitzeko

premia antzeman da: prestakuntza, xerretan zatitzea, ontziraketa, aurrez

sukaldatutakoak eta kontserbak.





2014ko otsaila

131

- Portua handitzea:

Arrantza portua handitzea, portuaren maila bakoitzerako ezarri diren betebehar

funtzionaletan antzeman diren gabeziei aurre egiteko.

Arrantza portuak handitzea justifikatuta egongo litzateke arrantzaren produkzio

azaleran arrainaren eraldaketarekin zerikusia duten jarduerak integratzeko

beharragatik.

Portua handitzea eraginkortasunaren baldintzengatik ere justifikatu daiteke,

babes baldintza gutxienekorik ez dagoelako.

Itsasketa eta kirol azpiegituren jarduerak sei mota ezberdinetakoez osa litezke.

- Instalazio tekniko berriak.

Instalazio tekniko berrien hornidura, kirol portuak bere erabiltzaileei eskaintzen

dizkien zerbitzu eta instalazioak hobetzeko xedearekin, antzemandako gabezien baitan

edo portuak duen mailarekiko orain duen egoeraren baitan.

- Itsasketa eta kirol ditxoen berrantolaketa.

Itsasketa eta kirol ditxoen berrantolaketa, nagusiki bi arrazoirengatik: lehena,

zerbitzu eta instalakuntza (pantalanak) hobeez hornitzearren, eta bigarrena arrantza

flota gero eta txikiagoa delako, eta beraz itsasketa eta kirol erabilerarako ur azalera

handiagoa dago.

- Portua handitzea:

Itsasketa eta kirol azpiegiturak handitzea, mota bakoitzerako ezarritako

betebehar funtzionaletan antzemandako gabeziak asetzearren: kirol portuak, itsasketa

eta kirol ditxoak eta itsasketa eta kirol instalazioak.

Portua handitzea eraginkortasunaren baldintzengatik ere justifikatu daiteke,

babes baldintza gutxienekorik ez dagoelako.

- Itsasadarretan ainguratzea ordenatzea eta arautzea.

Itsasadarretako ainguratzeak ordenatzera eta arautzera zuzendutako jarduerak,

balio ekologiko handiko gune hauetan aisialdi jarduerak duen eragina minimizatzeko

xedeaz.

-Itsasalde Lehorra.

Itsasalde Lehorrak sortzea, itsasketa eta kirol ontzietarako amarralekuen

eskarien estaldurak duen defizit handia ahal den neurrian konpontzeko.

Instalazio horiek 7 metro edo gutxiagoko luzerako ontziak lehorrean amarratzeko

erabiliko dira.





2014ko otsaila

132

- Kirol portu berriak.

Aipatu diren neurrien optimizazioa agortu ondoren, kirol portu berriak sortzera

zuzendutako jarduerak.

3.11.4. JARDUERA POSIBLEAK ONDARROAKO PORTUAN.

- Arrain lonja berria.

- Portua handitzea, Kakaleku inguruan arraina eraldatzeko zentro bat egiteko eta gaur

eguneko itsas sarrera hobetzeko.

- Kirol ditxoan jasotzea eta harrera egiteko pantalana.


Ondarroako portuaren ezaugarria da azalera lehorrik ez egotea. Gauza berdina gertatzen

da aparkatzeko zonekin, arrantza herri osoaren gaitz endemikoa. Nolanahi ere, Ondarroako

portua 1. mailako arrantza portutzat hartua dago, Bermeokoarekin batera, bai Gernika-

Markinako Eremu Funtzionalean, bai Bizkaiko itsasertzeko osotasunean.

Gaur egun arrainen Lonja Berriaren proiektuaren erredakzioa esleituta dago.

Azalera lehorraren eskariari irtenbidea emateko proposamenak lurralde ereduaren

alternatiben azterketan eta horren hautaketaren definizioan hartu behar dira kontuan,

Gernikako-Markinako Eremu Funtzionalaren Lurralde Planean bertan Ondarroako herriari

ematen zaion funtzio ekonomikoan arrantza sektoreak (eta kontserbenak) duen garrantzia

aintzat izanik. Errenterian, Berriatuan eta Mutrikuko Mijoan Jarduera Ekonomikoetarako

lurzoruak eta portuaren Iparraldean egiteko jarduera bera kontuan hartu eta aztertu behar dira,

prospektiba klabean, Ondarroako HAPOren Aurrerapenean.

3.12. LEGEGINTZA-MARKOA ETA LEGERIA ESPEZIFIKOAREN ERAGINA ONDARROAKO UDALERRIAN.

3.12.1 ONDARROAKO PLANGINTZA OROKORRA BERRIKUSTEKO BEHARRA ETA

AUKERA.

Ondarroako hirigintza plangintza orokorra jasota dago Plangintzaren Udal Arau

Subsidiarioetako figura legalean. Plangintza hau Euskal Autonomia Erkidegoko lurzoruaren eta

hirigintzaren 2/2006 Legera egokitu behar da. Lege hori 2016ko irailaren 21ean sartu zen

indarrean. Horrek Arau Subsidiarioen figura legala ezeztatzea dakar, besteak beste. Gehienez

ere, Hiri Antolamenduaren Plan Orokorrarekin ordezkatuko da, Euskal Autonomia Erkidegoko

udalerri bakoitzaren hirigintza-antolamendu osoaren tresna gisa (2006ko lege testuaren 61.

artikulua eta hurrengoak).

2/2006 Legera egokitu gabeko planei dagokienez, bigarren xedapen iragankorrak

egokitzeko agindu esplizituak sartu zituen. Bertan hauxe adierazi zen irmo eta zehatz: "plan

orokorrak eta arau subsidiarioak lege horren ebazpenenetara egokitu beharko dira, eta

gehienez zortzi urteko epean behin betiko onartu”. Beraz, epea 2014ko irailaren 20an amaituko

litzateke. Aurreikuspena aldatuko lukeen legegintza aldaketarik ez badago, egokitzapen





2014ko otsaila

133

(berrikuspen) hori epe laburrean gauzatu, tramitatu eta onartzea eskatuko du. Hala ere, argi

dagoenez, plan orokorrek adierazitako denbora tartea baino tarte luzeagoa behar izaten dute,

beren konplexutasunagatik eta eragile publiko eta pribatu ugarik eragiten dutelako.

Alabaina, berrikusteko beharra eta aukera dago ez bakarrik lege aginduaren ikuspegitik;

izan ere, 2/2006 lege testuko hainbat lege xedapen plangintza orokorreko gorputzean sartu

behar dira. Are gehiago, 2006ko lege arauaren indarraldian, hirigintzako araudia asko aldatu da

lurzoruaren estatus juridikoari eta titulartasunari zuzenean dagozkien zenbait lege arau

promulgatzearen ondorioz. Horrek eragina izan du hirigintzaren ekonomia eta ingurumen

iraunkortasunean, baita gure ekonomia antolatzeko jarraibideetan ere. Horren guztiaren

ondorioz, berrikusteko beharra eta aukera dago. Horren barruan dago hirigintza informazioko

dokumentu hau eta Ondarroako plangintzako diagnostikoa.

3.12.2. LEGEGINTZAKO MARKO OROKORRA.

Oinarrizko izaera duten Estatuko arau gisa, gure Lurzoruaren Legea indarrean sartu

ostean promulgatuta, hainbat alderditan eragiten dute zuzenean. Hauek nabarmendu behar

dira:

Lurzoruaren Legearen testu bateratua onartzeko ekainaren 20ko 2/2008 Legegintzako

Errege Dekretua (BOE 154. zk.), Hiri-arloko birgaitze, biziberritze eta berritzeari

buruzko 8/2013 Legeak duela gutxi aldatuta (ekainaren 27ko BOE 153. zk.), lege

autonomiko ugari berritu eta egokitu dituena, eta hainbat alderditan eragiten duena:

planen dokumentazioa, sektoreko txostenak, ekonomia eta ingurumen iraunkortasunari

buruzko memoriak, hornidurak, plangintza berrikusteko beharra, etab.

8/2013 Lege horrek, 2/2008 Testu Bateratua aldatzeaz gain, tituluko gaietan (hiri-arloko

birgaitze, biziberritze eta berritzea) berritasun asko sartu ditu. Halaber, hurrengoak

ordeztu eta indargabetu ditu: martxoaren 4ko 2/2011 Legea, Ekonomia Iraunkorrari

buruzkoa (2011/07/07ko BOE), eta uztailaren 1eko 8/2011 Errege Lege Dekretua,

hipoteka-zordunei laguntzeko, gastu publikoa kontrolatu eta tokiko erakundeek enpresa

eta autonomoekin dituzten zorrak kitatzeko, enpresa-jarduera sustatu eta eraberritzea

bultzatzeko, eta sinplifikazio administratiboa sustatzeko neurriei buruzkoa

(2011/07/07ko BOE), arlo horietan ere eragiten zuena.

Bestalde, gure araua hirutan aldatu du Legebiltzarrak, eta eragingo dioten beste arau

batzuk ere tramitatuko dira:

Eusko Legebiltzarreko azaroaren 28ko 11/2008 Legea, hirigintza jarduerengatik

sortutako gainbalioetan erkidegoak izan behar duen parte-hartzea aldatzen duena: 27.

artikuluak eraikigarritasunaren doako lagapena arautzen du: (2008/12/12ko EHAA).

Eusko Legebiltzarraren abenduaren 23ko 17/2008 Legea, Nekazaritza eta Elikagaigintza Politikakoa: Balio agrologiko handiko lurzoruei buruzko 97 bis eta

DA1.2.d artikuluei eragiten die.

Apirilaren 23ko 7/2012 Legea, zeinen arabera zenbait lege aldatu diren Europar Parlamentuko eta Kontseiluko abenduaren 12ko 2006/123/CE Zuzentaraura egokitzeko, barne merkatuko zerbitzuei dagokienez, eta hurrengo artikuluei eragiten die: 200. artikulua (hirugarren atala), “eraikuntzen eta eraikinen aldizkako azterketei”





2014ko otsaila

134

buruzkoa, 306-1 artikulua, “hirigintzako antolamenduak araututako jarduerak eta ekintzak kontrolatzeko erregimenari” buruzkoa, 207—artikulua, "hirigintzako lizentziaren menpeko ekintzei” buruzkoa, 208-1 artikulua, “hirigintzako lizentzien arau komunak”, 210-2 artikulua, “hirigintzako lizentzia emateko prozedura orokorra”, eta 213 artikulua, “hirigintzako erregimena eta ingurumen inpaktua neurtzearen menpeko ekintzak sartzea”.

Halaber, kontuan hartu behar dira tramitatzen ari diren beste ekimen arauemaile batzuk,

eragina izan baitezakete Plan Orokorra idaztean, hau da:

Mugikortasun iraunkorrari buruzko legea, 79 eta 147 art.

Kultu Zentroei buruzko Legea, horren edukiak Lurzoruaren Legeko zenbait gairi

eragiten baitio.

Etxebizitzaren Legea, 2/2006 Legearen 27, 80, 200 artikuluei eta zortzigarren eta

bederatzigarren xedapen gehigarriei eragiten diena.

Bestalde, nazioarteko krisiak markatutako testuinguru ekonomikoak higiezinen ondareari

lotutako sektore ekonomikoei asko eragin die. Beraz, plangintza orokorra errealitate berri

honetara egokitu behar da. Izan ere, gauzatu eta onartu zenean, errealitate hori pentsaezina

zen, eta higiezinen ekoizpenaren zabalkuntzak eta garapenak markatzen zuten testuingurua.





2014ko otsaila

135

3.12.3. LURRALDE ETA HIRIGINTZA ANTOLAMENDUARI DAGOKIONEZ EZAR

DAITEKEEN ARAUDIA.

1.- Xedapen orokorrak.

Atal honetan labur azalduko ditugu Lurzoruaren Legearen Testu Bateratuan araututako

xedapen edo gai orokorrak, hain zuzen ere: aurretiko titulua (1, 2 eta 3 art.) eta I tituluko zati

bat, hurrengo ataletan xehatuta: a) lurralde eta hiri garapen iraunkorraren printzipioa; b)

lurralde antolamendua eta hirigintza antolamendua; c) herritarraren eskubide eta beharrak;

d) ekimen pribatua hirigintzan eta eraikuntzan edo eraikinean.

2.- Lurralde eta hiri garapen iraunkorraren printzipioa.

LS/2008ko 2 artikuluak printzipioaren edukia eta ondorioak ezartzen ditu, baita lurzorua

arautu, antolatu, okupatu, eraldatu eta erabiltzeko politika publiko guztietan kontuan

hartzeko beharra ere.

Lurralde eta hiri garapen iraunkorraren printzipioak natura-baliabideen arrazoizko

erabilera erraztea du helburu, harmonizatuta, betiere, ekonomiarekin, enpleguarekin, gizarte

kohesioarekin, gizon-emakumeen arteko berdintasunarekin, pertsonen segurtasun eta

osasunarekin eta ingurumenaren zaintzarekin.

Legelariak printzipio horren helburu batzuk zehazteko beharra ikusi du, zerrenda hertsia

ez bada ere. Helburu horiek artikuluaren 2. atalean azaldu dira, hots:

- a) Natura, landaredia eta fauna zaindu eta hobetzeko eta kultur ondarea eta paisaia

babesteko neurrien eraginkortasuna.

- b) Landa ingurunea babestea, bere izaeraren arabera, eta hirigintzako eraldaketaren

beharrei aurre egiteko beharrezkoa edo egokia ez den lurraren balioak zaintzea.

- c) Segurtasun eta osasun publikorako arriskuak egoki prebenitzea eta horien

perturbazioak saihestea.

- d) Airearen, uraren, lurraren eta lurpearen kutsadura ahalik eta gehien saihestu eta

murriztea.

3.- Lurralde antolamendua eta hirigintza antolamendua.

LS/2008ko 3. Artikuluak hurrengo alderdiak arautzen ditu, funtzio horiei dagokienez:

A) Natura: funtzio publikoa.

Bai lurralde bai hirigintza antolamendua funtzio publikoak dira, eta horregatik ez daude

transakzioaren menpe.

B) Edukia.

Lurralde eta hirigintza antolamenduaren funtzioen edukia lurraldearen eta lurzoruaren

erabilera antolatzea eta zehaztea da, betiere interes orokorra erreferentziatzat hartuta.

Lurraren erabilera antolatu eta zehazteko, jabetza eskubidearen ahalmenak eta

beharrak zehaztu beharko dira, horren helburuaren arabera (kalte-ordainerako eskubiderik

inola ere eman gabe).

C) Ekintza motibatua eta parte-hartze pribatua kudeaketa publikoan.





2014ko otsaila

136

Jurisprudentziak modu esplizituan eskatzen zuenez (3.1. art. in fine), lurralde eta

hirigintza antolamenduaren ahalmena erabiltzeko, motibatua izan behar da. Zehazki,

motibazioak zerbitzatzen dituen interes orokorrak adierazi beharko ditu.

Halaber, legelariak aurreikusten duenez, hirigintzako kudeaketa publikoak (baita

lurzoruaren politikenak ere) parte-hartze pribatua sustatu beharko du, legez ezarritako

moduetan (3.3. art.).

D) Legedi arauemailea: asetzeko bermeak.

3. artikuluko 2. atalak legediak, autonomikoak bereziki, bermatu beharreko alderdi

batzuk zehazten ditu, lurralde eta hirigintza antolamenduari dagokionez; hain zuzen ere:

- Administrazio publiko eskudunak hirigintza prozesua zuzendu eta kontrolatuko du

(okupazio, hirigintza, eraikuntza eta eraikitze faseetan), baita lurraren erabilera subjektuen

aldetik (publikoak edo pribatuak).

- Komunitatearen parte-hartzea erakunde publikoen ekintzak sortutako gainbalioetan.

- Hirigintza prozesuetan eragindako interesak ordezkatzen dituzten herritar eta erakundeen

informaziorako eskubidea asetzea.

- Herritarren parte-hartzea lurraren antolamenduan eta kudeaketan.

4.-. Herritarren eskubide eta beharrak.

LS/2008ko 2.4 artikuluak ezartzen duenez, botere publikoek beharrezko baldintzak

sustatu beharko ditu herritarren eskubide eta beharrak, Legeak berak araututa, benetakoak

eta eraginkorrak izan daitezen.

Jarraian, herritarren eskubide eta behar konstituzionalak zehaztuko ditugu, lurralde eta

hirigintza antolamenduan kontuan hartzeko.

Hona hemen herritar guztien eskubide orokorrak (LS/2008ko 4. art.):

Besteak beste ezaugarri hauek asetzen dituen etxebizitza izatea: Duina, egokia, irisgarria,

pertsona guztientzako diseinuaren printzipioaren arabera sortua, zaratarik eta bestelako

kutsadurarik gabeko bizilekua.

Hornidura publikoak eta erabilera publikoko ekipamendu kolektiboak erabili ahal izatea,

bazterkeriarik gabe eta irisgarritasun unibertsalaren arabera. Eskubide honen edukia

jarduera bakoitzaren legedira egokituko da.

Administrazio publikoek lurralde antolamenduari, hirigintza antolamenduari eta

ingurumenaren ebaluazioari buruzko informazioa izatea. Eskubide horren barruan dago

administratuentzat interesgarriak izan litezkeen xedapen edo ekitaldien kopia edo

ziurtagiria lortzea. Eskubide honetarako aplikagarriak dira legedi arauemailean jasotako

mugak eta erregimena (ingurumen eta hirigintzakoa, autonomia eta estatukoa, baita

azaroaren 26ko 30/1992 Legearen 35 eta 37 artikuluak).

Administrazio eskudunak finka jakin baterako aplikagarriak diren erregimenaren eta

hirigintza baldintzen berri ematea. Eskubide horren arabera, jasotako informazioak osatua

izan behar du, idatziz eta arrazoizko epean.

Modu eraginkorrean parte hartzea lurralde antolamenduko edo hirigintza antolamendu eta

betearazpeneko tresnak sortu eta onartzeko prozeduretan eta ingurumeneko ebaluazioan.

Parte-hartze eraginkorra da (hala ezartzen du legegileak berak) alegazioak, oharrak,





2014ko otsaila

137

proposamenak, erreklamazioak eta kexak egitea, eta Administrazioak erantzun motibatua

ematea. Gai hori oinarrizkoa da, berritzailea delako.

Ekintza publikoa gauzatzea. Ekintza publikoak lurralde eta hirigintza antolamenduko

erabakiak kontrolatu eta beteko ditu, baita ingurumen ebaluazioko erabakiak ere.

LS/2008ko 5. Artikuluak oro har herritar guztiei eska dakizkiekeen beharrak arautzen

ditu. Hain zuzen ere:

Ingurumena eta natur paisaia errespetatu eta zaintzea, airea, ura, lurra eta lurpea

kutsatzen dituzten ekintzak edo legediak baimentzen ez dituenak saihestuta.

Ekintza gogaikarriak, osasungaitzak, kaltegarriak eta arriskutsuak zaintzen dituen

legediaren eskakizunak eta baldintzak betetzea, eta horietan uneoro eskura dauden

teknikarik onenak erabiltzea, araudi aplikagarriaren arabera, eragin kaltegarri horiek

deuseztatu edo murrizteko.

Jabari publikoko ondasunak eta hiriko azpiegitura eta zerbitzuak errespetatzea edo modu

arrazoizkoan eta egokian erabiltzea, betiere ezaugarrien, funtzioaren eta zerbitzu

ahalmenaren arabera.

Hiriko paisaia eta arkitektura eta kultur ondarea errespetatu eta zaintzea, eta baimendu

gabeko ekintzarik edo jarduerarik ez egitea.»

5.- Ekimen pribaturako eskubidea hirigintzan eta eraikuntzan edo eraikinean.

Estatuko legegileak (LS/2008ko 6 art.) aurreikusi duenez, lurralde eta hirigintza

antolamenduari buruzko legedi autonomikoak ekimen pribatuaren eskubidea arautu behar

du hirigintzan edo eraikuntza eta eraikinean. Eskubide horrek gutxieneko ebazpenak behar

ditu, eta partikularren ekimenari (zentzu hertsian), kontsultari eta eraikuntzak edo eraikinak

gauzatzeari erreferentzia egin.

A) Partikularren ekimena hirigintzan.

Araudiak partikularren (jabeak izan edo ez) ekimen-eskubidea aitortu behar du garatzen

ari den hirigintza gauzatzean edo enpresa librea betetzean eta hurrengo erregimenari lotuta:

Partikularrek, jabeak izan ala ez, legeetan ezarritako terminoetan lagundu beharko diote

erakunde publikoen hirigintza ekintzari. Edozelan ere, horiek prozesua zuzendu beharko

dute, ekimen publiko zein pribatuko balizkoetan.

Ekimen publikoko prozeduren bidez, hirigintza eta eraikuntza eraldaketako ekintzak

gauzatzean, lurren jabeek eta jabetza ez duten partikularrek legedi aplikagarrian

ezarritako baldintzetan parte hartu ahal izango dute. Legediak bermatuko du enpresa

libreko jarduera gardentasun, publizitate eta konkurrentzia irizpideei lotua egotea.

Ekintzaren sustatzaileak dagokion Administrazioarekin egindako hitzarmen edo negozio

juridikoek ezin izango dute betebeharrik edo prestazio gehigarririk ezarri, ezta legez

ezarritakoak baino garestiagorik, eragindako jabeen kaltetan. Arau horiek urratzen dituen

klausula erabat deuseza izango da.

Jabeek ekimen pribatua gauzatu ahal izango dute, betiere Lege aplikagarriak ezarritako

baldintzetan.

Bai jabeek, hirigintza eraldaketarako edo eremuko eraikuntza ekintzarako ekimen

pribatua aitortzeko kasuetan, bai partikularrek, jabeak izan ala ez, parte-hartze pribatua

behar bezala esleitu den ekimen publikoko kasuetan, beharrezko antolamendu eta

kudeaketa tresnak idatzi eta tramitatzera aurkeztu ahal izango dituzte, legedi





2014ko otsaila

138

aplikagarriaren arabera. Xede horretarako, hirigintzako administrazio eskudunak

baimendu ostean, Erakunde Publikoek idazketarako behar dituzten informazio guztiak

eman beharko dizkiete, eta finka partikularretan tresna idazteko beharrezko okupazioak

egiteko eskubidea izango dute Nahitaezko Desjabetzearen Legearen arabera.»

B) Kontsulta eskubidea.

Partikularren kontsulta eskubidea hirigintzako ekimenaren barruan egongo da.

Hona hemen kontsulta eskubidearen erregimena:

Edukia: Hirigintza antolamenduaren, plan eta proiektu sektorialen eta beharrezko obren

irizpideak eta aurreikuspenak, hirigintza zerbitzuen sare orokorrekin lotzeko (hala

badagokio, jardueratik kanpokoak zabaldu edo indartzekoak ere bai).

Erantzuteko eta ondorioetarako epea: erantzuteko epea 3 hilabete baino laburragoa

(lege mailako xedapen batek beste luzeago bat ezartzen ez badu). Halaber, modu

eraginkorrean erantzuteko epea ezarri beharko da.

Erantzunaren irizpide edo aurreikuspenak aldatzea eraginkortasun-epean. Erantzunaren

eraginkortasun-epean (legegileak zehaztekoa), irizpide edo aurreikuspenen aldaketak

kaltetuari baimena emango dio alferrekoak gertatzen diren beharrezko proiektuen

gastuak erreklamatzeko (administrazio publikoko ondare erantzukizuneko araubide

orokorraren arabera).





2014ko otsaila

139

C) Instalazio, eraikuntza edo eraikin eskubidea.

Era berean, jabearen eskubidea aitortu beharko da bere lurretan baimendutako

instalazioa, eraikuntza edo eraikina egiteko, bi baldintza hauek betetzen badira:

Lurrak horretarako egokia den unitatean sartzea (legez ezarritako baldintzak

betetzeagatik).

Antolamendu eta legedi aplikagarriak ezarritako epeak eta baldintzak betetzea.

3.12.4 EUSKADIKO AUTONOMIA ERKIDEGOKO ARAUDI APLIKAGARRIA.

Lehenengo eta behin, adierazi behar da «lurralde antolamendua» eta «hirigintza eta

etxebizitza» arloen eskuduntza Euskal Autonomia Erkidegoak bakarrik duela, Autonomia

Estatutuaren 10.31 artikuluak eta Espainiako Konstituzioaren 148.1.3 artikuluak

ezarritakoaren arabera.

Konstituzio Auzitegiaren 61/1997 Epaiak (RTC 1997), aztertzeko arlo honetan (lurralde

eta hirigintza antolamendua), iturri arauemaileen sistemaren gainean eragina izan zuen.

Ondorioz, Euskal Autonomia Erkidegoan aplikatzeko araudia bereizten dugu, ebazpen hori

bereizletzat hartuta.

Konstituzio Auzitegiaren 61/1997 Epaiak (RTC 1997, 61) eragin handia izan zuen iturri

arau-emaileen sisteman, lurralde eta hirigintza antolamenduaren arloan.

Ikuspegi globaletik, Konstituzio Auzitegiak irismen zabala aitortu zion autonomiaren

eskumenari gaiaren gainean, eta, korrelazioan, Estatuaren eskumenak termino hertsietara

murriztu zituen lurraren araubide juridikoari, balorazioei eta desjabetzeei buruz. Ikuspuntu

praktikotik, TRLS/1976 (RCL 1992, 1468) Testu Bateratuaren eta 8/1990 (RCL 1990, 1550)

Legearen hainbat agindu konstituzioaren aurkakotzat jo ziren.

Epaiaren ostean, Eusko Legebiltzarrak onartu egin zuen martxoaren 6ko 5/1998 Legea

(LPV 1998, 132), lur erregimeneko eta hiri antolamenduko premiazko neurriei buruzkoa,

apirilaren 20ko 11/1998 Legea (LPV 1998, 236), hirigintza gainbalioetan erkidegoaren parte-

hartzea zehazteari buruzkoa, eta ekainaren 29ko 20/1998 Legea (LPV 1998, 359), lurraren

ondare publikoei buruzkoa.

Estatuak, Konstituzio Auzitegiaren 61/1997 Epaia (RTC 1997, 61) konstituzioaren

aurkakotzat jotzeari erantzunez, apirilaren 13ko 6/1998 Legea (RCL 1998, 959) onartu

zuen, lur erregimenari eta balorazioei buruzkoa, eta agindu gehienak oinarrizko izaeratzat jo

zituen. Konstituzio Auzitegiak, berriz ere, Konstituzio Auzitegiaren 164/2001 Epaian (RTC

2001, 164), oinarrizko izaera hori zehaztu zuen, eta bi artikulu konstituzioaren aurkakotzat jo

zituen (horietako bat zati batez), eta beste agindu batzuetan interpretazio murriztailea egin

zuen.

Autonomiaren eskumen esklusiboaren eremuan, ordura arte aipatutako legeak (lurralde

antolamenduko tresnei buruzkoa izan ezik) indargabetu egin zituen Lurzoru eta Hirigintzari

buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Lege berriak (LPV 2006, 256), Euskal Autonomia

Erkidegoan hirigintza antolamendua arautzen duenak.





2014ko otsaila

140

2007ko uztailaren 1etik aurrera, egoera nabarmen aldatu da. Konstituzio Auzitegiaren

61/1997 (RTC 1997, 61) eta 164/2001 (RTC 2001, 164) Epaietako doktrinara egokitzeko,

Estatuak apirilaren 13ko 6/1998 Legea (RCL 1998, 959), lurzoruaren erregimenari eta

balorazioei buruzkoa, indargabetu zuen, eta lurzoruaren maiatzaren 28ko 8/2007 Legea

(RTC 1997, 61) onartu zuen, 2007ko uztailaren 1etik indarrean. Estatuko lege berri horrek

berrikuntza sakona ekarri zuen. Izan ere, hirigintzakoak espezifikoak ziren teknikak (lur

motak barne) eta teknizismoak baztertu zituen, eta Autonomia Erkidegoenak esklusiboak

ziren eskumenak errespetatuta. Ildo horretan, eskumenak hauek arautzeko erabili zituen:

“eskubideak erabiltzeko berdintasunaren oinarrizko baldintzak eta konstituzioko beharrak

betetzea”, “ekonomia jardueraren plangintza orokorra”, “ingurumena babestea” eta

“defentsa, legedi zibila, nahitaezko desjabetzea eta Administrazio Publikoen erantzukizun

sistema”.

Maiatzaren 28ko 8/2007 Legeak Gobernuaren esku utzi zuen Legegintzako Errege

Dekretua emateko ahalmena, horko testua eta Lurzoruaren Erregimenari eta Hiri

Antolamenduari buruzko Legearen Testu Bateratua onartu zuen ekainaren 26ko 1/1992

Legegintzako Errege Dekretuan (RCL 1992, 1468) oraindik indarrean zeuden aginduak

bateratzeko. Bada, lege horretako bigarren azken xedapena beteta, Lurzoruaren Legearen

Testu Bateratua onartu da, ekainaren 20ko 2/2008 Legegintzako Errege Dekretuaren bidez

(RCL 2008,1260). Ondoren, urriaren 24ko 1492/2011 ED argitaratu zen, Lurzoruaren

Legearen Balorazioen Araudia onartzen duena, eta, 2013. urtean, ekainaren 26ko 8/2013

Legea atera zen, hiria birgaitu, onbideratu eta berritzeari buruzkoa. Horrek, beste

xedapenen artean, 2/2008 Legegintzako Errege Dekretuaren artikulu asko aldatzen ditu.

Azkenik, azaldutako bilakaera momentura arte itxita, autonomiako legegileak

beharrezkotzat jo du bi helburu bete edo asetzea: Lehenengoz, Lurzoru eta Hirigintzari

buruzko 2/2006 Legea (LPV 2006, 256) berehala ezartzen laguntzea, horren garapenaren

bidez; bigarrenez, Estatuko araudi berria indarrean sartuta, Estatuko 2/2007 Lege

berriarekin koordinatzea (gaur egun 2/2008 Legegintzako Errege Dekretua –RCL 2008,

1260-). Helburu hori gauzatzeko, ekainaren 3ko 105/2008 Dekretua (LPV 2008, 230) onartu

da, Lurzoru eta Hirigintzaren ekainaren 30eko 2/2006 Legea garatzeko premiazko neurriei

buruzkoa.

Ondorioz, Euskal Autonomia Erkidegoan aplikagarria den araudia, lurralde

antolamenduaren eta hirigintzaren arloan, honela sistematizatu daiteke modu

eskematikoan:

Ekainaren 20ko 2/2008 Legegintzako Errege Dekretua, Lurzoruaren Legearen Testu

Bateratua onartzen duena, lehen azken Xedapeneko terminoetan, baita hura garatzeko

araudia ere (urriaren 24ko 1492/20115 Errege Dekretua, Lurzoruaren Legeko Balorazioen

Araudia onartzen duena - BOE 270 zk.-)

Ekainaren 30eko 2/2006 Legea (LPV 2006, 256), Lurzoru eta Hirigintzari buruzkoa,

ekainaren 3ko 105/2008 Dekretua (LPV 2006, 230), hori garatzeko premiazko neurriei

buruzkoa eta uztailaren 3ko 123/2012 Dekretua (uztailaren 23ko EHAA 143 zk.),

hirigintzako estandarrei buruzkoa.

5 Gaur egun, Madrilen gehiengo absolutua duen gobernua izanda, xedapen horiek alda litzakete (Testu

Bateratua eta Balorazioen Arautegia). Hori kontuan hartu beharko litzateke egokitzapen legaleko lan honetan.





2014ko otsaila

141

Maiatzaren 31ko 4/1990 Legea (LPV 1990, 213), Lurralde Antolamendua arautzen duena,

irailaren 9ko 206/2003 Dekretuak (LPV 2003, 324), Lurralde Antolamenduko Gidalerroen,

Lurralde Zatiko Planen eta Lurraldearen Arloko Planen aldaketa ez substantzialak

onartzeko prozedura arautzen duenak, zati batez garatuta.

Konstituzioaren aurreko Estatuko legedi osagarria, aplikazio osagarrikoa izan daitekeena

(Europako Erkidegoko 149. 3 in fine art.), besteak beste: ekainaren 23ko 2159/1978 ED

(RCL 1978, 1965), Plangintzako Arautegia onartzen duena; abuztuaren 25eko 3288/1978

ED (RCL 1979, 285), Hirigintzako Kudeaketaren Arautegia onartzen duena; ekainaren

23ko 2159/1978 ED (RCL 1978, 1986), Hirigintzako Diziplinaren Arautegia onartzen

duena; eta martxoaren 5eko 635/1964 Dekretua (RCL 1964, 690), Nahitaezko

Eraikuntzaren Arautegia eta Orubeen Udal Erregistroa onartzen duena.

Hori eragotzi gabe, ezin dira ahaztu Euskadiko beste normak eta lurralde eta hirigintza

antolamenduaren xedapenei zuzenean lotutakoak. Hurrengo hauek hain zuzen ere:

Uztailaren 30eko 396/2013 Dekretua, kanpinak eta kanpaldi-turismoko beste

modalitateak antolatzeari buruzkoa (irailaren 6ko EHAA 170 zk.).

Apirilaren 16ko 198/2013 Dekretua, apartamentu turistikoak arautzen dituena

(maiatzaren 17ko EHAA 94 zk.).

Urriaren 16ko 211/2012 Dekretua, plan eta programen ingurumenaren ebaluazio-

prozedura onartzen duena (azaroaren 11ko EHAA 223 zk.).

Uztailaren 3ko 123/2012 Dekretua, hirigintza estandarrei buruzkoa (uztailaren 23ko

EHAA 143 zk.).

Ekainaren 3ko 105/2008 Dekretua, ekainaren 30eko 2/2006 Legea garatzeko

premiazko neurriei buruzkoa (2008ko ekainaren 23ko EHAA).

Eusko Jaurlaritzaren martxoaren 4ko 39/2008 Dekretua, Babes Publikoko Etxebizitzen

Arautegi Juridikoari eta Etxebizitza eta Lurzoruaren Neurriei buruzkoa6. Bertan, 36.

Artikuluan eta hurrengoetan, esaterako, etxebizitza babestuak sustatu eta eraikitzeko

“lurzoruaren arloko ekintzak” arautzen dira.

Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioen Sailburuaren 2010eko azaroaren 3ko Agindua,

lurzoruaren balorazioan eragina duten babes ofizialeko etxebizitzen gehieneko prezioak

zehazteari buruzkoa.

Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioen Sailburuaren 2010eko martxoaren 29ko Agindua,

ostatu emateari buruzkoa Euskal Autonomia Erkidegoko Udal Administrazioek egindako

desjabetzekoak ez diren ekintza bakanen ondorioz.

3.12.5. INGURUMEN ERREGULAZIOAREN ERAGINA.

1978ko Konstituzio Testuak (45 artikulua)7 guztion eskubidea aitortzen du pertsonaren

garapenerako egokia den ingurumenaz gozatzeko, eta zaintzeko beharra ere bai. Era

berean, botere publikoei eskatzen die natur baliabideen arrazoizko erabilera zaindu, bizi

kalitatea hobetu eta ingurumena babestu eta berreskuratu dezaten.

“Ingurumen” kontzeptua oso eztabaidatua izan da doktrinarik baimenduenean8. Izan ere,

batzuen ustez, horren barruan sartzen da naturari, kulturari, inguruneari oro har, hirigintza

babesari eta bestelakoei dagokien guztia. Agian ausarta litzateke “araudi sektorial”

6 EHAA 59 zk., 2008ko martxoaren 28koa.

7 Europako Erkidegoaren 47 artikuluak etxebizitza eskubidea jasotzen du.

8 Denengatik, Zuzenbide Administratiboko katedradun Ramón MARTIN MATEO jaunaren obrak (Trivium, 1993,

1997).





2014ko otsaila

142

izenekoaren barruan. Are gehiago, Konstituzio Auzitegiak 64/19829, 82/1982

10 edo

66/199111

epaietan ingurumenaren eta garapen ekonomikoaren arteko harreman estua

nabarmentzen du (1978ko Espainiako Konstituzioaren 38, 128 eta 130 artikuluak).

Dokumentu honek hartzen duen legediaren azterketan, nabarmendu behar da,

lehenengoz, ingurumen politika komunitarioaren garrantzia. Izan ere, horrek gure arautegia

mugatzen du, bai Estatukoa, Erkidegokoa, forala edo udalekoa. Eratzeko itunek ez zuten

ingurumen arloko adierazpenik (CECA Ituneko aipamenen bat eta Europako Erkidegoa

eratzeko Ituneko 2. Artikuluko jarduera ekonomikoen garapen harmoniatsuaren aipamena

izan ezik). Alabaina, hasieratik, Europako erakundeek neurri ugari hartu zituzten

zuzentarauak eta araudiak ezartzeko, esaterako: maiatzaren 25eko 75/442 Zuzentarauaren

kasua, hondakinei buruzkoa, edo maiatzaren 18ko 76/464 Zuzentaraua, urak babesteko

substantzia arriskutsu batzuen kutsaduraren aurrean. Geroago, 1986ko Europako Agiri

Bakunak (130 artikulua) Europako ingurumen politikari herritar agiria eman zion. Asmoa

zen, besteak beste, ingurumena eta natur baliabideak zaintzea, esku-hartze publikoen

izaera prebentiboaren premisapean. Maastricht-eko 1992ko erreformak, Batasunaren

helburu gisa, hazkunde iraunkorra lortzea sartu zuen, eta Amsterdameko 1997ko Itunean

eta Lisboako Itunean finkatu zen, 2004ko urriaren 29an Erroman sinatuta12

eta oraindik

berretsi gabea (ingurumena 35. Artikuluan dago, oinarrizko eskubideen gutunaren barruan).

Europan dabiltzan “haizeak” direla eta, Batasuna birplanteatu beharko, eta orain ezin dugu

aurreratu ingurumenaren zaintzari dagokion eragina.

Laburbilduz, esan daiteke Espainiako botere publikoek ingurumen arloan duten jarduera

arauemailearen zati handi batek une hauetan aurrekari juridiko gisa dutela Europako

Erkidegoaren xedapen bat edo gehiago. Aipatu behar dira, besteak beste, Espainiako

Konstituzioko 45 artikuluaren eraginkortasuna bermatzekoak (ingurumenaren eskubidea),

esaterako, ingurumen informazioaren arloko uztailaren 18ko 27/2006 Legeari buruzkoa13

,

2033/4/CE eta 2033/25/CE Zuzentarauak aldatzearen ondorioz. Euskal Autonomia

Erkidegoari dagokionean, otsailaren 27ko 3/1998 Legean dauka bere isla, Euskadiko

Ingurumena Zaintzeko EAEko 1998/123 Legean. Beste horrenbeste adierazi behar da ingurumenari egindako kalteengatik Zuzenbide publikoko erantzukizun sistema ezartzeari buruz, Espainiako zuzenbidera lekualdatuta ingurumenaren erantzukizunari buruzko 26/200714 Legearen bitartez.

Ingurumena babesteko teknika juridiko gehienek zuzeneko eragina dute hirigintza-prozesuan (plangintza, kudeaketa, bai eta hirigintza-diziplina ere). Zalantzarik gabe, ingurumen-inpaktua ebaluatzeari dagokiona nabarmentzen da, bai proiektu publiko eta pribatuetan (85/337/CEE Zuzentaraua eta urtarrilaren 11ko 1/2008 Legegintzako Errege Dekretua, Testu Bateratua onartzen duena, eta Eusko Legebiltzarraren otsailaren 27ko 3/1998 Legea, Ingurumena Zaintzeari buruzkoa) bai plan eta programetan, 2001/42/CE Zuzentarautik eratorria eta aurretik gure autonomiako araudian jasota (Otsailaren 27ko 3/1998 Lege Orokorra, Ingurumena Zaintzeari buruzkoa, eta Eusko Jaurlaritzaren uztailaren 22ko 183/2003 Dekretua, plan eta

9 Natura Interes Bereziko Eremuak babesteko 12/1981 Kataluniako Legeari buruz.

10 Madrilgo Manzanares ibaiaren goi arroaren Legeari buruz.

11 Ibai-karramarroak saltzeko debeku administratiboari buruz.

12 Bertsio finkatua, 2008ko maiatzaren 9ko 115. DOC aldizkarian argitaratua.

13 2006ko uztailaren 19ko 171. BOE.

14 2007ko urriaren 24ko 255. BOE.





2014ko otsaila

143

programen ingurumen-inpaktua batera ebaluatzeko prozedura ezartzen duena15, duela gutxi Eusko Jaurlaritzaren urriaren 16ko 2011/2012 Dekretuak aldatuta)16, eta Estatuko apirilaren 28ko 9/2006 Legean, egungo abenduaren 9ko 21/2013 Legeak indargabetuta (2013/12/11ko BOE 296 zk.). Ingurumen inpaktuaren ebaluazioak zuzenean eragiten du hirigintza arloko plangintza

gauzatzeko prozesuan. Bi fase ekarri ditu: bata, Erreferentzia Dokumentua egiteko; eta

bestea, Ingurumeneko Memoria egiteko. Gehienez, bakoitzak bi hilabeteko epea izan du,

eta udaletik bereizitako egoitzan. Horren ondorioz, administrazioen artean arautu eta

koordinatzeko esfortzu handia egin behar izan dute (horrela, Euskadiko Lurzoru eta

Hirigintzako 2/2006 Legeak ebaluazio bateratuaren beharra jasoko du -87.3 artikulua-, baita

105/2008 Dekretuak 31 artikuluan eta Estatuko 2008ko ekaineko Testu Bateratuak -15

artikulua- ere).

Ingurumeneko araudiak hirigintzakoan izan duen eragina ia ezin da osorik jaso honelako

lan batean, eta oraindik ezin dugu hauteman horren garrantzia bere intentsitate osoan.

Kutsadura saihestu eta kontrolatzea irailaren 24ko 96/61/CE Zuzentarautik dator, Estatura

lekualdatuta dago uztailaren 1eko 16/2002 Legea betez17

, INGURUMENEKO BAIMEN

INTEGRATUA sortuta, eta Euskal Autonomia Erkidegoan ere araututa dago, otsailaren 4ko

1/2005 Legearen bidez18

. Zalantzarik gabe, hirigintzako prozesuan eragiten du, eta

kalitatearen aitorpena behar da (lurzoruen hirigintza-birkalifikazioen kasuetan). Ondorioz,

hirigintzaren garapena nabarmen baldintzatzen du (Euskal Autonomia Erkidegoko Lurzoru

eta Hirigintzaren 2/2006 Legeak ahalbidetzen duenez, gure iritziz modu inozoan, udalak

deskontaminazioa agintzen dio lursailak berriz partzelatzeko komunitateari, lursaileko titular

derrigortuaren ordez -147.3 artikulua-). Beste horrenbeste adierazi beharko litzateke

hondakinak eta lur kutsatuak arautzeari buruz, Estatuko uztailaren 28ko 22/2011 Legearen

bitartez araututa19

. Bertan lurra deskontaminatzeko titularrak duen beharra zehaztu edo

mugatzen da (36 artikulua). Izan ere, deskontaminazio kostuei buruz, ezin zaio jabeari

eskatu eragileak kutsadura sortu zuen unean lurzorua erabiltzeari lotutako kutsadura-mailen

gainetik. Jakina, arautegi honek lurzoruaren balioan ere eragiten du, baita hirigintza-

jarduera baten bideragarritasunean ere.

Ingurumena zaintzeko aztertzen ari garen neurrien artean, zarataren aurkako babesari

buruzkoak nabarmendu behar dira. Izan ere, Espainiako legediak ia ez zuen arautegi

espezifikorik (abenduaren 22ko 38/1972 Legea, giro atmosferikoa zaintzeari buruzkoa;

jarduera gogaikarri, osasungaitz eta arriskutsuen 1961eko araudia20

; eta tokiko ordenantzen

bidezko araudi urria). Giza Eskubideen Europako Auzitegiaren ebazpenetatik abiatuta

(1990eko otsailaren 21ekoa, 1994ko otsailaren 19koaeta 2003ko uztailaren 8koa, besteak

beste), kontrolerako bidea zabaldu zen kutsadura akustikoa intimitate pertsonal eta

familiarraren eskubideen urraketari lotuta. Espainiako Konstituzio Auzitegiak (119/2001

Epaia) eta Auzitegi Gorenaren zenbait ebazpenek Europako auzitegiaren doktrina hartu

zuten, eta hori arautzeko lehen urratsak eman zituzten. Zaratari buruzko azaroaren 17ko

37/2003 Legearekin21

(2002/49/CE Zuzentarauaren transposizioa) gauzatu zen, azaroaren

16ko 1513/200522

eta urriaren 19ko 1367/200723

Errege Dekretuek garatuta (azken hori,

15

2003ko irailaren 4ko 172. EHAA. 2003/307 legegintzako errepertorioa. 16

Azaroaren 19ko 223. EHAA. 17

2002ko uztailaren 2ko 157. BOE. 18

2005ko otsailaren 16ko 32. EHAA. 19

Uztailaren 29ko 181. BOE. 20

1961eko abenduaren 7ko 292. BOE. 21

2003ko azaroaren 18ko 276. BOE. 22


2007ko urriaren 23ko 254. BOE.





2014ko otsaila

144

hirigintzako plangintza eta egikaritzean zuzeneko eragina duen zonifikazio akustikoari

buruzkoa). Kontuan hartuta Zor Akustikoko Guneak, Babes Akustiko Berezikoak eta

Kokaleku Akustiko Berezikoak, Zarataren Mapekin batera, plan eta neurri zuzentzaileak

hartu beharko dira, esaterako, iturri akustikoaren ordutegien murrizketa, beharrezko

lekualdaketa eta gurpildun trafikoa debekatu edo mugatzea. Eusko Jaurlaritzak, bere

aldetik, Euskal Autonomia Erkidegoko kutsadura akustikoari buruzko urriaren 16ko

213/2012 Dekretua promulgatu du (2012ko azaroaren 16ko EHAA 222 zk.). Beste

ebazpenen artean, zonifikazioaren tipologia eta zor akustikoa garatzen du, eta mugak

ezartzen ditu foku igorle berrietarako. Ebazpen horien ondorioz, aurretik zeuden tokiko

ordenantzak egokitu behar dira bi urteko epean, eta hamar mila biztanle baino gehiagoko

udalerrietan, zarataren mapa egitea eskatzen du, Dekretuan aurreikusitako terminoetan,

gehienez lau urteko epean. Alabaina, hori ez litzateke Ondarroako udalerrian aplikatu

beharko, 2011. urtean biztanle kopuru hori gainditzen ez zuelako.

3.12.6 NATURA BALIABIDEAK ZAINTZEA.

Ingurumenaren babesarekin jarraituta, baina natura baliabideetan oinarrituta, Uraren

garrantzia argia da, ondasun eskasa eta garestia delako, askotan ulertzea zaila bada ere.

Ez dugu bakarrik etxeko eta saneamenduko adukzio eta hornidura kontuan hartzen, uraren

ziklo integralaren etapa bereizezin bezala. Halaber eta batez ere plangintza hidrologikoaz24

ari gara, domeinu publiko hidraulikoaren eta uren egoera ekologiko ona lortzeko, horixe

baita uztailaren 20ko 1/2001 Legegintzako Errege Dekretuak onartutako Uren Legearen

Testu Bateginak ordezkatutako lege arau-emailearen helburua.25

Euskadiko Autonomia

Estatutuak26

10.11 artikuluan eskumen esklusiboa ematen dio Euskal Autonomia

Erkidegoari autonomiaren lurraldetik osorik igarotzen diren ur-ibilguei dagokienez. Euskal

Autonomia Erkidegoan plan hidrologiko propiorik ez badago ere, Mediterraneo27

eta

Kantauri28

arroetako ur-ibilguek beren lurraldearen arloko plana dute, eta hirigintza arloko

plangintzan eragiten dute zuzenean.

2001eko Testu Bateginak (92. artikulua) zaintzaren helburuak eta uren eta domeinu

publiko hidraulikoaren ingurumen-kalitatearenak jasotzen ditu, hau da: hondamena

saihestu, ekosistema akuatikoak (eta horri lotutako lehorrekoak) zaindu eta hobetu; uraren

erabilera jasangarria sustatu; isurketak eta emisioak eta lurrazpiko uren kutsadura etengabe

murriztu; uholde eta lehorteen ondorioak arindu; itsasoko kutsadura saihestu eta ezeztatu

eta lur-azpian osagai toxiko eta arriskutsuen metaketa saihestu, domeinu publiko

hidraulikoa kaltetu baitezakete. Era berean, bestelako ebazpen garrantzitsuen artean

Hirigintza eta Lurralde Antolamenduaren ikuspegitik, lege-araudi horrek (Konstituzio

Auzitegiaren 227/1988 Epaian oinarrituta, 1985eko Legearen konstituzionaltasuna aztertu

zuena, eta Testu Bateginak horretan dakar bere kausa) muga handiak ezartzen ditu

lurzoruaren erabileran, eta plangintzak kontuan hartu beharreko zortasun eta polizia

eremuak ezartzen ditu.

Irango Ramsar hirian 1971eko otsailean sinatutako Nazioarteko Hitzarmenak

hezeguneak zaintzen ditu (urez betetzen diren gune garrantzitsuak hegaztientzat eta

faunarentzat). Natur baliabide horiek gure Autonomia Erkidegoan ere ingurumen balio

24

Plan Hidrologiko Nazionalaren uztailaren 5eko 10/2001 Legea. 25

2001eko uztailaren 24ko 176. BOE. 26

Abenduaren 22ko 306. BOE. 3/1979 Lege Organikoa. 27

Abenduaren 28ko 455/1999 Dekretua (2000ko urtarrilaren 26ko EHAA). 28

Abenduaren 22ko 415/1998 Dekretua (R. 66). 1999ko otsailaren 18ko 34. EHAA.





2014ko otsaila

145

handia dute. Horretarako, Eusko Jaurlaritzaren 160/2004 Dekretu bidez29

onartutako

Lurraldearen Arloko Plana du, eta hirigintza arloko plangintzak ere kontuan hartu behar du.

Hirigintzaren ekintza-eremutik urrunago (portuetako legediaz gain eta portuen

kalifikazioaz gain bere plangintza propioak garatu beharreko sistema orokor gisa) dauden

itsasoko urak Eusko Jaurlaritzaren martxoaren 13ko 43/2007 Dekretu bidez30

onartutako

Itsasertzeko Lurraldearen Arloko Planean daude. Halaber, itsasertza zaintzeko lerroa

ezartzen du, hirigintza arloko plangintzan kontuan hartzeko. Gauza bera aipatu behar da

Itsasbazterren uztailaren 28ko 22/1988 Legeari31

dagokionez, baina Estatuko

Administrazioaren planotik eta marko autonomiko baimentzailetik. Hori zati batez aldatu

zuen maiatzaren 29ko 2/2013 Legeak, itsasbazterraren zaintza eta erabilera jasangarriari

buruzkoak eta 22/1988 Legea aldatzen duenak (2013/05/30ko BOE 129 zk.). Lege horrek

itsasoko eta lurreko domeinu publikoa arautzen du, horren adskripzio erregimena, erasana

eta erasanik eza, zaintze, igarotze, itsasoko sarbide eta eragin-eremuko zortasun legalak

(30 artikuluak ezartzen duenez, 500 metrokoa itsasertzeko beheko mugatik, lurralde edota

hirigintza antolamenduko tresnetan zehaztea esplizituki aginduta), nahitaezko txostenarekin

hirigintza arloko plangintza tramitatzean (110 artikulua) eta bestelakoak. Horiek puntu

honetan zerrendatzea luzea izango litzateke.

Aire atmosferikoa lurralde eta hirigintza antolamenduko tresnen bidez ere babesa

eskatzen duen beste natur baliabide bat da. Airearen kalitatea ebaluatu eta kudeatzeari

buruzko Kontseiluaren 1996ko irailaren 27ko 96/62/CE Zuzentarauan aurreikusi zen.

Ondorioz, azaroaren 15eko 34/2007 Legea32

promulgatu zen, airearen kalitateari eta

atmosfera zaintzeari buruzkoa, oinarrizko izaerakoa. Horrek esku-hartze publikoa

eguneratu, egokitu eta indartzen du atmosferaren kutsaduraren aurrean. Lege-arau

honetan, halaber, konkurtsora deitu diete autonomia erkidegoei eta udalei. Horiek bere

lurraldea zatitu beharko dute kutsadura mailen arabera. Horietarako, aire kalitateko

helburuak ezarriko dira (11 artikulua), eta planak eta programak gauzatu ahal izango dira.

Ehun mila biztanle baino gehiago dituzten udalerriek halabeharrez ezarri beharko dituzte

(16 artikulua). Nolanahi ere, planen berrikuspenak ingurumeneko adierazleak hartu beharko

ditu kontuan.

Euskal Autonomia Erkidegoan lehen mailako garrantzi administratiboa duten mendietako

basoek eta lurrek, arautegia eta antolamendua Lurralde Historikoei33

baitagokie (hirurek

beren basoetako foru arautegia dute)34

, horien tradiziozko edo ohiturazko ustiapen

komunalek, plangintzak erabileren aniztasunarekin (ehiza, arrantza, basogintza,

bazkalekuak, urak, frutak eta onddoak…) argi uzten dute ez bakarrik euren balio

ekonomikoa, baita ingurumen baliabide gisa duten balioa ere. Estatuko legedia azaroaren

21eko 43/2003 Legean dago jasota.35

Babestutako naturguneek, askotan mendietan kokatuta (horregatik mendien legediak ere

aipatzen zituen), hirigintza arloko plangintzan ere eragin zuzena duten kategoriak osatzen

29

2004ko azaroaren 19ko 222. EHAA. 30

2007ko apirilaren 2ko EHAA. 31

Uztailaren 29ko 181. BOE. 32


Eusko Legebiltzarreko 1983ko azaroaren 25eko Legearen 7.9 artikulua (Abenduaren 10eko 182. EHAA). 34

Urriaren 20ko Gipuzkoako Mendien 7/2006 Foru Araua. Urriaren 26ko 204. GAO. Ekainaren 2ko Bizkaiko Mendien 3/1994 Foru Araua. Ekainaren 28ko 123. BAO. Maiatzaren 5eko Arabako Mendien 13/1993 Foru Araua. Maiatzaren 14ko 52. ALHAO. 35

2003ko azaroaren 22ko 280. BOE.





2014ko otsaila

146

dituzte, eta araudi aplikagarrian eta naturgune edo zuhaitz apartekoen izendapenean

aurreikusitako mugaketa edota definizioa hartu beharko dute kontuan, Euskal Autonomia

Erkidegoko Natura Babesteko ekainaren 30eko 16/1994 Legean aurreikusitakoaren

arabera.36

Ondarroako Udalak Ingurune Fisikoaren Azterketa agindu zuen txonten

honetatik kanpo. Hori HAPN berrian gehitu beharko da, eta aurkitutako natur balioak

nabarmenduko dira, esaterako, Artibaiko Itsasadarrean (Batasunaren Garrantzizko Lekua

eta bisoi europarrarena).

Hain zuzen ere, mendiei eta babestutako naturguneei dagokienez, etengabe zailtasunak

daude hirigintzako aurreikuspenak eta babestekoak bateratzeko. Aire zabaleko erauzketa-

jarduerak araututa daude mehatzeei buruzko uztailaren 21eko 22/1973 Legean37

. Euskal

Autonomia Erkidegoko Lurraldea Antolatzeko Gidalerroak38

behin betiko onartzeari buruzko

otsailaren 11ko 28/1997 Dekretuak plangintzarako ezarri zuen (11 artikulua) erauzketa-

jarduerek eragindako guneak mugatzeko beharra, indarreko baimena badute. Ez da

Ondarroako kasua, harrobiak egiteko lekurik ez izateagatik.

3.12.7. HIGIEZINEN KULTURA-ONDAREA.

Gai sektorial gutxik izan dute historian Ondare historiko artistikoak edo Kultura

Ondare higiezinak izan duen harreman estua Hirigintzarekin, 1990eko uztailaren 3ko

Euskal Kultura Ondarearen Legeak39

duen onespenaren arabera. Halaber, hurrengoek

garatu zuten, besteak beste: urriaren 8ko 234/1996 Dekretua, presuntzio arkeologikoko

guneak zehazteari buruzkoa40

; urriaren 5eko 341/1999 Dekretua, interes arkeologikoko

ondasunak lekualdatu, entregatu eta gordetzeko baldintzei buruzkoa41

; urriaren 5eko

342/1999 Dekretua, Interes Kulturaleko Ondasunen Erregistroa eta Euskal Kultura

Ondarearen Zerrenda Orokorra42

; eta, batez ere, azaroaren 10eko 306/1998 Dekretua,

Interes Kulturaleko Ondasunen eta Inbentariatuen egoera hondatuaren adierazpenari

buruzkoa, eta horiek eraisteari buruzko ebazpenaren aurreko eta osteko ekintzak.43

Ondare higiezina eta zerbitzu publikoak, eta egituraren antolamenduan kontuan

hartutako azpiegiturak (museoak, artxibategiak…) albo batera utzita, eta higiezinean

oinarrituta (arkitektonikoa edota arkeologikoa), ikus dezakegu, esaterako, gune

historikoetako eta eremu arkeologikoetako monumentu multzoek harreman bereizezina eta

nabaria dutela Hirigintzarekin oro har, eta plangintzarekin, kudeaketarekin eta bere

diziplinarekin. Euskal Kultura Ondarearen 7/1990 Legearen 28 artikuluak erakusten du

babesteko erregimenaren lehentasuna, hirigintza arloko plangintzari dagokionez, eta

Lurzoru eta Hirigintzako 2/2006 Legea (3.2 artikulua, garapen iraunkorrari buruzkoa eta

Kultura Ondarearekiko lotura; 100 artikulua, katalogoei buruzkoa; 201.4, hondamenari eta

bere erregimen juridikoari buruzkoa; eta 238.1, lege urraketari eta zigorrari buruzkoa) irekia

eta harbera da Kultura Ondare higiezin baliotsu honi dagokionez.

3.12.8. ETXEBIZITZAK ETA ZUZKIDURA BIZITOKIAK.

36

1994ko uztailaren 27ko 142 EHAA, eta martxoaren 11ko 1/2010 Legeak sortutako aldaketa (2010eko martxoaren 30eko 60. EHAA).

37 1973ko uztailaren 24ko 176. BOE.

38 1997ko otsailaren 12ko 29. EHAA.

39 Abuztuaren 6ko 157. EHAA.

40 205. EHAA.

41 201. EHAA.

42 203. EHAA.

43 226. EHAA.





2014ko otsaila

147

Euskal Autonomia Erkidegoko Lurzoru eta Hirigintzaren 2/2006 Legea une historiko jakin

bateko produktua da, gehien behar dutenentzat etxebizitza eskuragarriak izateak bereziki

kezkatzen baitzuen. Ondorioz, babestutako etxebizitzaren estandarrak areagotzeko esfortzu

handia egin zuen (80 artikulua eta zortzigarren xedapen gehigarria) aurreko 17/1994

Legeari dagokionez. Horrek lehen estandarrak ezarri zituen, eta babes-kategoria berriak

sortu zituen, esaterako, etxebizitza tasatuak, bai erregimen edo araudi autonomikokoak bai

udal erregimenekoak. Horrekin batera, “zuzkidura-bizitokiak” 44

izenekoak sortu ziren (16 eta

81 artikuluak), hau da, egoera bereziki ahulean dauden taldeei behin-behineko edo aldi

baterako aterpea emateko bizilekuak.

Behar (estandar) horiek eremu edo sektore berean betetzeak batzuetan zailtasunak

sortzen ditu (hiri-lurzoruan %40 direlako eta lurzoru urbanizagarrian %75 aurreikusitako

etxebizitzen gehikuntzari dagokionez). Horregatik, 2/2006 Legeak lekualdatzeko edo osorik

betetzeko aukera aurreikusten du berrikuspen integrala denean.

2/2006 Legea (eta premiazko neurrien ekainaren 3ko 105/2008 Dekretua) 45

atera

zenetik urte gutxi igaro badira ere, garaiak nabarmen aldatu dira, krisialdi ekonomikoa

gogorra eta bortitza izan da higiezinen sektorearekin, eta ia erabat geldirik dago.

Jakina, babestutako etxebizitzetara eta zuzkidura-bizitokietara bideratutako lurrekin

batera, babestu gabeko etxebizitzetarako bizilekuak daude. Horiek ere bultzada behar dute,

krisian sartuta daudelako. Hirigintza estandarren 123/2012 Dekretuak malgutasun dosi

batzuk gehitu ditu finkatu gabeko hiri-lurretako ekintzetan eta zuzkidura-ekintzetan

eraikigarritasun haztatua areagotzeagatik (2/2006 Legearen 11 eta 22.2) -ez lur

urbanizaezinetan, lege aginduak arau bidez malgutzea eragozten baitu- jarduera

berrindartu dadin, batez ere berritze eta birgaitze jardueretan, oraindik hirigintzako

eraldaketarik ez duten zabalgune eta lur berriak kolonizatu beharrik gabe.

Gainerakoan, eta babestutako etxebizitzen erregimen juridikoari dagokionean, Euskal

Autonomia Erkidegorako Autonomia Estatutuak, abenduaren 18ko 3/1979 Lege

Organikoaren bidez onartuta, besteak beste, etxebizitza arloaren eskumen esklusiboa

ematen dio Euskal Autonomia Erkidegoari (10.31 artikulua). Hori zuzenean eta ezinbestez

lotzen da Konstituzio Testuaren 47 artikuluko edukiarekin. Lehen paragrafoan adierazten

denez, herritarrek etxebizitza duina eta egokia izateko eskubidea dute, eta botere publikoei

eskatzen diete beharrezko baldintzak eta dagozkion arauak ezartzeko eskubide hori

benetakoa izan dadin.

Eskumenen atribuziotik igarotako hiru hamarkadetan, Instituzio Komunetatik igorritako

xedapenak ugariak eta askotarikoak izan dira etxebizitzari dagokionez. Arauek lege maila lortu

dute, esaterako, Eusko Legebiltzarrak 1988ko apirilaren 15eko bileran onartutakoa, babes

ofizialeko transmisioetan lehentasunez eskuratzeko eskubideari buruzkoa, edo duela gutxiko

Lurzoru eta Hirigintzaren 2/2006 Legean daudenak, babes publikoko etxebizitzetan indarrean

dauden kategoriak ezartzen dituena. Lege-arauekin batera, erregelamenduzko xedapen ugari

etorri dira, babestutako etxebizitzetan esku hartzeko eta sustatzeko neurriak antolatzeari

buruzkoak. Hurrengo dekretuek ordezkatzen dute horien egungo markoa:

44

Martxoaren 4ko 39/2008 Dekretuko hirugarren Xedapen Gehigarriak (2008ko martxoaren 28ko 59. EHAA) erregimen autonomikoko zuzkidura-bizitokien ezaugarriak jasotzen ditu.

45 2008ko ekainaren 23ko EHAA.





2014ko otsaila

148

39/2008, martxoaren 4koa, babes ofizialeko etxebizitzen erregimen juridikoari eta

etxebizitza eta lurzoruaren arloko finantza neurriei buruzkoa.

316/2002, abenduaren 30ekoa, “Etxebizitza Hutsen Programa” sustatu eta bultzatzeko,

erregimen juridikoa ezartzeko eta Vivienda y Suelo de Euskadi, S.A. Sozietate Publikoari

horren kudeaketa emateko.

317/2002, abenduaren 30ekoa, ondare urbanizatu eta eraikia birgaitzeko jarduketa

babestuei buruzkoa.

Era berean, xedapen horiek garatuta daude osatzen dituzten agindu multzoan. Horiek finantza

neurriak zehazten dituzte erosteko, birgaitzeko, lurra kostubidez eskuratzeko lurraren ondare

publikoak sortzeko, besteak beste, babestutako etxebizitzetarako, alokairuak sustatu eta

bultzatzeko laguntzetarako, eta gehieneko prezioak zehazteko. Horiek atal honetan azaltzea

luzeegia litzateke.

Horiek horrela, eta bizi izandako esperientzia zabala kontuan hartuta, gure egungo lege

sistema sortu da. Bestalde, gogorarazi behar denez, hedapen nahikoa duen lege-mailako

gorputzik ez dugunez, konstituzioaren aurreko xedapenetan oinarritu behar izan du. Horregatik,

denbora asko igaro denez eta gizarteak bilakaera nabarmena izan duenez, gainbeheran daude.

Estatuko arau horiek, besteak beste, hurrengoen menpe daude:

2114/1968 Dekretua, uztailaren 24koa, Babes Ofizialeko Etxebizitzei buruzko Legea

ezartzeko Arautegia onartzeari buruzkoa.46

31/1978 Errege Lege-Dekretua, urriaren 31koa, babes ofizialeko etxebizitzen politikari

buruzkoa.47

3148/1978 Errege Dekretua, azaroaren 10ekoa, urriaren 31ko 31/1978 Errege Dekretua

garatzen duena.48

3.12.9. HEZKUNTZA.

Hezkuntzaren eskubidea (Espainiako 1978ko Konstituzioaren 27 artikulua) ere behar-

beharrezkoa da herritarren egungo bizitzarako. Horregatik, klase politikoan

desadostasunetarako ohiko gaia izaten da. NBEren Batzar Nagusiaren Giza Eskubideen

Adierazpen Unibertsaletik (26.1 artikulua), 1948ko abenduaren 10ean, eta Ekonomia,

Gizarte eta Kultura Eskubideen Nazioarteko Itunetik (13.2.c artikulua), Espainiak 1977ko

apirilaren 27an49

berretsia, hezkuntzaren eskubidea oinarrizko zutabea da Zuzenbidearen

Egoera Sozial eta Demokratikorako. Uztailaren 3ko 8/1985 Lege Organikoan (LODE) garatu

zen. Konstituzio Auzitegiaren ekainaren 27ko 77/1985 Epaiak berretsi zuen horren

konstituzionaltasuna. Ondorioz, apirilaren 21eko 10/1999 Lege Organikoa atera zen. Horrek

tokiko korporazioen parte-hartzea zabaldu zuen irakaskuntzaren programazioan, eskola-

kontseiluen bitartez. Halaber, maiatzaren 3ko Hezkuntzaren 2/2006 egungo Lege

Organikoa50

atera zen. Hori, era berean, abenduaren 21eko Unibertsitateen 6/2001

46

1968ko irailaren 7ko 216. BOE. 47


1979ko urtarrilaren 16ko 14. BOE. 49

1977ko apirilaren 30eko 103. BOE. 50

2006ko maiatzaren 4ko 106. BOE.





2014ko otsaila

149

Legearekin osatzen da.51

Euskadin, Eusko Legebiltzarrak otsailaren 25eko Euskal

Unibertsitate Sistemaren 3/2004 Legea onartu zuen.52

Lurzoruaren erregimenarekin eta hiri antolamenduarekin duen harremanean, argi dago

ikastetxe publiko eta pribatuek (itunpekoak izan ala ez), haur hezkuntzan (haurreskolak),

derrigorrezko lehen hezkuntzan (16 urte arte), batxilergoan eta unibertsitateko

irakaskuntzan, guneak behar dituztela hirian edo herrian, hirigunean nahiz horren ondoan

(garrantzitsua da “ikasleen joan-etorriak hiri ingurura murriztea” –Euskadiko Mugikortasun

Iraunkorraren Legearen aurreproiektuko 3 artikulua-). Horrek hirigintza planaren egitura-

sarearen parte osatzen du (Euskal Autonomia Erkidegoko Lurzoru eta Hirigintzaren 2/2006

Legearen 53 artikulua eta horrekin bat datozenak). Ezin dugu ahaztu, adibidez, Hirigintzako

Plangintzaren Arautegiak, ekainaren 23ko 2159/1978 Errege Dekretuak onartuta53

, eta

ekainaren 3ko Eusko Jaurlaritzaren 105/2008 Dekretuan baieztatzen denaren arabera

aplikazio osagarrikoa, lurraren estandar espezifikoak ezartzen zituela hezkuntza

zentroetarako. Etxebizitzaren plan partzialek halabeharrez bete behar dituzte (10 artikulua).

Garaiak aldatu dira, eta gaur egun, praktikak erakusten duenez, irakaskuntzarako lurzoru

asko daude hainbat sektoretan banatuta. Alabaina, egungo beharretarako zabalera nahikoa

duen eremurik ez dago, eta, batez ere, zailtasunak daude oraingo zentroak edo

Unibertsitateko campusak zabaltzeko. Hirigintzako estandarrei buruzko uztailaren 3ko

123/2012 Dekretuak, bigarren xedapen gehigarrian, “irakaskuntzako ekipamendu

publikorako lurzoruaren erreserba” ezartzen du hurrengo atalean azaldutako terminoetan.

Horri lotuta, gaur egun, Unibertsitate eta Ikerkuntza Sailak Eskola Mapa izeneko

dokumentua dauka. Betiere, Euskal Autonomia Erkidegoan unibertsitateaz kanpoko

irakaskuntza zentro publikoak antolatzeari buruzko urtarrilaren 30eko 26/1996 Dekretuko

edukiaren arabera54

, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza ezartzearen ondorioz, eta Euskal

Autonomia Erkidegoko unibertsitateaz kanpoko irakaskuntza zentroen sarea antolatu eta

planifikatzeko irizpideak ezartzen dituen otsailaren 3ko 21/2009 Dekretuaren arabera55

.

Dokumentu hori ikaspostuen eskaintza planifikatzeko tresna da, ikasle guztiak integratzen

dituen kalitatezko hezkuntza emateko.

Eskola mapa hori 25 zirkunskripziotan antolatuta dago (4 Araban, 12 Bizkaian, 9

Gipuzkoan), EAEko lurralde osoan. Era berean, zirkunskripzioak eskualdetan banatzen dira,

eta eskualde bakoitzean ibilbideak daude. Eskolatzeko beharraren datuak eta eskualde

bakoitzeko eskola-zentroetan dauden lekuak urtero doituta, lurralde bakoitzeko Lurraldeko

Bermearen Batzordeek (buruak lurralde ordezkariak dira, eta kideak, ordezkaritzako eskola-

zentroetako nagusia, Guraso Elkarteetako ordezkariak, udal bakoitzeko ordezkariak eta

ikastetxeetako zuzendariak) ikasleen banaketa egiten dute eskola zentroetan, haur eta lehen

hezkuntzan, derrigorrezko irakaskuntzan eta batxilergoan.

Lan honi esker, zirkunskripzio bakoitzeko beharrak aurkitzen dira, bai dauden

instalazioak zabaltzeko bai zentro berrien beharra eta lokalizazioa.

Ikastetxe berriak egiteko, aurrerapen nahikoarekin aurreikusi behar da orubeen hornidura

“euskal eskola publikorako ekipamenduaren sistema orokorrerako”. Lan hori udalerriei dagokie,

51


Martxoaren 12ko 50. EHAA. 53

1978ko irailaren 15 eta 16ko 221. eta 222. BOE. 54

Otsailaren 1eko 23. EHAA (21/2009 Dekretuak indargabetua) 55

Otsailaren 12ko 30. EHAA.





2014ko otsaila

150

otsailaren 2ko 193/1967 DEKRETUAren edukiaren arabera (Estatua)56

, Lehen Hezkuntzako

Legearen testu bategina onartzeari buruzkoa (52 artikulua). Puntu horretan eguneratu beharko

litzateke, errealitate sozialari eta Lurralde eta Hirigintza Antolamenduari lotuta. “Eskola Mapa”

horrek eta Euskadiko unibertsitate campusak zabaldu, lekualdatu edota berritzeko planek

lurraldean isla izan beharko lukete lurraldearen arloko plan baten bitartez. Bertan, etorkizuneko

beharrak ezarri beharko lirateke leku bakoitzari dagokion lurralde-eskalan, udalerrian,

eskualdean edo eremu funtzionalean (Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde

Antolamenduaren 4/1990 Legearen 16 artikulua), edo lurralde zatiko plan bakoitzean kontuan

hartuta (Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamenduaren Lege beraren 12 artikuluaren

arabera).

Hirigintzako estandarrei buruzko uztailaren 123/2012 Dekretuak, bigarren xedapen

gehigarrian, “eskolako ekipamendu publikorako lurzorua erreserbatzea” ezartzen du (lau

mila eta bostehun metro koadro bai haur eta lehen hezkuntzarako, bai zabalera bereko

bigarren partzela batean, derrigorrezko bigarren hezkuntzarako eta batxilergorako,

lurraldearen arloko planik ezean, eta dauden hogeita bost eskola-zirkunskripzioetako

bakoitzarentzat –ekainaren 26ko 106/2007 Dekretua –EHAA 132 zenbakia-. Horien artean

dago Lea-Artibai, eta beste udalerrien artean, Ondarroa hartzen du barne.

3.12.10. OSASUNA.

Osasuna zaintzea oinarrizko printzipioetako bat da edozein Estatu modernotan. Gaur

egun, herritar guztien eskubidea da gutxieneko osasun prestazioak eskatzea, giza

duintasunaren eta Estatu bakoitzeko garapen sozial eta ekonomikoaren arabera. Hartara,

Giza Eskubideen Adierazpenak (NBE 1948) 25.1 artikuluan baieztatzen duenez, “pertsona

guztiek osasun eta ongizaterako eskubidea dute, eta bereziki osasun laguntzarako eta

beharrezko gizarte zerbitzuetarako”. Ildo horretan azaltzen da Europako Kontseiluaren

Europar Gutun Sozialaren 11 artikuluan (Turin, 1961) eta Eskubide Ekonomiko, Sozial eta

Kulturalen Nazioarteko Itunaren 12 artikuluan (NBE, 1966).

Espainiako 1978ko Konstituzioan osasunerako eskubidea aitortzen da 43 artikuluan.

Hortaz, legegileari agintzen dio eskubide hori betetzeko. Hori Estatuaren apirilaren 25eko

14/1986 Osasun Lege Orokorraren bidez gauzatuko da57

, eta, zatirik handienean, oinarrizko

araudia osatzen du. Beraz, Autonomia Erkidegoek derrigorrez bete beharko dute (2

artikuluan dagoen arabera). Osasun Publikoaren arloko neurri berezien apirilaren 14ko

3/1986 Lege Organikoarekin osatu zen58

, gaixotasun kutsakorrak kontrolatzeko.

Gernikako Autonomia Estatutuaren 18 artikulua, 3/1979 Lege Organikoak onartuta,

Euskal Autonomia Erkidegoari ematen dio, besteak beste, legedia garatzeko barneko

osasun arloko Estatuaren oinarrizko legedia betetzeko ardura. Horrek atal honetako

hurrengo puntuan azaldutako legedi propioa eman du.

Euskadiko Osasun zerbitzuek beren oinarrizko araua dute Euskal Autonomia Erkidegoko

Osasunaren ekainaren 26ko 8/1997 Legean59

eta araudiaren garapenean. Horren bidez,

Euskadiko osasun sistema gauzatu eta OSAKIDETZA sortu zen, Eskubide Publikoko erakunde

pribatu gisa.

56

1967ko otsailaren 13ko BOE. 9941 zenbakidun legegintza-bilduma. 57

1986ko apirilaren 29eko 102. BOE. 58

1986ko apirilaren 29ko 102. BOE. 59

Uztailaren 21eko 138. EHAA.





2014ko otsaila

151

Legezko xedapen honen arabera, “Euskal Administrazio Sanitarioaren esku dauden jarduketak

egokiro antolatzeko eta ordenatzeko sortu da Euskadiko osasun Sistema” (5 artikuluan,

“biztanleriaren osasun-maila mantentzea, berreskuratzea eta hobetzea helburu duela; sistema

hori Euskadiko Autonomi Elkarteko baliabide sanitario publikoek modu integralean eratzen

dute”). Euskadiko osasun sistema hurrengo printzipioek osatzen dute: unibertsaltasunak,

elkartasunak, berdintasunak, zerbitzuen kalitateak eta herritarren parte-hartzeak. Osasun

politikaren gidalerroak eta hartutako osasun helburuak printzipio horietara doituko dira, eta

ekintzen planifikazioa eta baliabideak biztanleen osasun beharretara egokitzea bilatuko dute

etengabe.

LPV\2003\11960

Legearen martxoaren 11ko 59/2003 Dekretuak garatuta, sistemaren lurralde

antolaketak hurrengo arauak betetzen ditu:

1. Osasun plangintzak lurralde antolamenduaren oinarri nagusitzat hartuko du Euskal

Autonomia Erkidegoko lurralde osoaren banaketa, osasun arloak izeneko mugaketa

geografikoetan. Horiek araudiaren arabera mugatuko dira, egoera sozio-sanitarioarekin bat

etorrita. Ondorioz, dagokion eremuan martxan jarri ahal izango dira legeak zerrendatutako

printzipio eta helburuak, baita osasun publikoaren babes orokorrak behar dituen oinarrizko

ekintzak eta osasun laguntza primarioa eta espezializatua ere.

2. Osasun arlo bakoitzeko eremuan azpiko lurralde-antolaketa adierazi ahal izango

da, betiere lurraldearen egoeraren arabera, eta, hala badagokio, prestazioen eta osasun

zerbitzuen tipologia bakoitzerako. Arlo bakoitzean, lehen mailako arretaren antolaketa

egokia bermatuko da, eta arreta espezializatuarekin koordinatuko da. Horretarako, faktore

horiek kontuan hartuko dira. Horrela, osasunaren eraginkortasunik handiena ahalbidetuko

da, baliabideen kokalekuan eta erabileran, eta baldintza estrategikorik egokienak ezarriko

dira, sinergiak baliatzeko edo Autonomia Erkidego osorako erreferentziako gailuak eratzeko.

Lurralde eta hirigintza antolamenduaren ikuspegitik, osasun zerbitzuek zentroak eta

establezimenduak behar dituzte Lurraldean barreiatuta, leku bakoitzeko biztanleen beharren

arabera eta tokiko, eskualdeko edo probintziako eskalaren arabera, zerbitzuak eta

espezializazioa kontuan hartuta. Zerbitzu horien barruan daude familiako medikuntza edo

espezializazioa eta ikerkuntza oso egitura konplexuekin. Horietan profesional kualifikatu ugarik

hartzen du parte. Horregatik, eta Lurraldean duen eragina eta zerbitzu saihetsezinak

(ezinbestekoak) kontuan hartuta, bidezkoa litzateke zabaltzeko itxaropenak edota beste

kokaleku bat hartzea plangintzan aurreikustea, agian, lurralde plangintza egokitik abiatuta,

beharrezko beste zerbitzu batzuen antzeko terminoetan (esaterako, Hezkuntzakoa).

3.12.11. GARRAIOAK ETA AZPIEGITURAK.

“Lurraldearen egitura orokorra eta organikoak”, hirigintzako 1976ko legedian eta horren

arautegietan planteatutako terminoetan (Hirigintzako 1978ko Plangintzaren Arautegiaren 25

artikulua), barne hartzen zuen, besteak beste, “hiriko zein hiriarteko komunikazioen sistema

orokorra, beharrezko lurren erreserbak ezarrita errepideak eta trenbideak, horietarako

sarbideak, eta sistema horri lotutako instalazio guztiak ezartzeko, esaterako, tren eta

autobus geltokiak, portuak, aireportuak eta antzeko instalazioak”.

60

[FEV 2003-04-11]





2014ko otsaila

152

Beraz, Euskadiko Lurzoru eta Hirigintzaren 2/2006 Legeak “Sistema Orokorren

Zuzkidura Sarearen" barruan (54 artikulua) sartutakoaren zati bat da. Prozedura horrek

aztertu beharko luke komunikabideen eta garraioaren garapen bizkorra eta ingurumen

iraunkortasunarekin duten lotura, egungo gizarteko oinarrizko beste printzipio batzuen

artean.

Gehiegizkoa litzateke puntu honetan garatzea garraiobide eta komunikabide guztien

arautegi propioa (azken horiei dagokienez, kontuan hartu telebistako arautegia, zerbitzuak

eman eta banatzeko sare handiak, esaterako, gasa, petrolioa, elektrizitatea… Horiek

guztiek lurraldean isla behar dute hirigintza eta antolamenduaren bidez).

Lurreko Garraioen Antolamendua funtsean uztailaren 30eko 16/1987 Legean dago.

Horren konstituzionaltasuna Konstituzio Auzitegiaren 118/1986 Epaian61

berrikusi zen.

Horrek artikulu batzuk ezeztatu zituen. Helburua da bidaiariak eta merkantziak garraiatzea,

baita ekintza osagarriak eta garraioa trenez, trolebusez, teleferikoz edo trakzioa kable bidez

egiten den bestelako bitartekoez.

Tren Sektoreko arauketa azaroaren 17ko 39/2003 Legeari zor zaio62

. Horrek nagusiki

trenbide azpiegitura, plangintza eta eraikuntza hartzen du, Estatuaren eskumeneko interes

orokorreko sareari badagokio. Aurreko atal batean aurreratu dugunez, Euskal Autonomia

Erkidegoak Lurraldearen Arloko Trenbide Plana dauka. Abiadura Handiko Trenerako

lurraren erreserba hartzeaz gain, barneko lineen plangintza ezartzen du, Gernikako

Autonomia Estatutuaren arabera autonomiaren eskumen baitira.

Aire Segurtasunaren uztailaren 7ko 21/2003 Legeak63

, besteak beste, aireportu eta

aerodromoen plangintza eta eraikuntza kontrolatu eta baimentzen ditu, baita aire-

nabigazioaren ikuskaritza eta horri atxikitako gainerako zerbitzuak ere.

Irailaren 5eko Legegintzako 2/2011 Errege Dekretuak, Estatuko Portuen eta

Merkataritzako Ontzidiaren Legearen Testu Bategina onartzen duenak (urriaren 20ko BOE

253 zk.), Estatuko Administrazio Orokorraren eskumeneko portuak zehaztu eta sailkatzen

ditu, eta horien plangintza, eraikuntza, antolaketa, kudeaketa, ekonomia eta finantza

erregimena eta polizia arautzen ditu.

Lege autonomikorik egon ezean, portu horietan zerbitzuen prestazioa eta erabilera

arautzea, eta Estatuko portuen antolaketa zehazten du. Horretarako, interes orokorreko

portuei autonomia funtzionaleko eta kudeaketarako erregimena ematen die, legeak

emandako eskumenak bete dezaten. Halaber, Autonomia Erkidegoek Portuetako

Agintaritzen gobernu organoak izendatzeko arauak ezartzen ditu.

Alabaina, komunikabide eta garraiobideen azpiegituren artean, errepideak eta

lurraldean dagoen bide-sare amaiezinak eragiten du zuzenago eta nabarmenago hirigintza

antolamenduan eta plangintzan. Lurralde Historikoen foru organoen eskumen esklusiboa da

(1983ko azaroaren 25eko Lurralde Historikoen Legearen 7 eta 8 artikuluetan ezarritakoaren

arabera)64

. Konstituzio Auzitegiaren 76/1988 Epaiak eskumen-titulu hori hartu zuen barne,

eta foraltasun nukleo izendatu zuen. Are gehiago, lurralde horietatik igarotzen diren interes

61




1983ko abenduaren 10eko 182. EHAA.





2014ko otsaila

153

orokorreko sareak (transeuroparrak) ere eurek kudeatzen dituzte. Ondorioz, hurrengo

xedapenek osatzen dute arautegia:

20/1990 Foru Araua, ekainaren 25ekoa, Arabako Errepide eta Bideei buruzkoa.65

2/1993 Foru Araua, otsailaren 18koa, Bizkaiko Errepideei buruzkoa.66

1/2006 Foru Araua, ekainaren 6koa, Gipuzkoako Errepide eta Bideei buruzkoa.67

Horiek guztiak, beste garraio azpiegituren ondoriozko araudiarekin gertatzen den bezala,

halabeharrez planifikatu behar dira, eta murrizketa handiak ezarri behar dira (bide-zorrak

eta afekzio-lineak) alboko jabetzetan. Horrek, zalantzarik gabe, isla dauka plangintzan.

3.12.12. SEGURTASUNA ETA DEFENTSA.

Hirigintzako legedian ohikoa izan denez, Lurzoruaren Legearen Testu Bateginak,

ekainaren 20ko Legegintzako 2/2008 Errege Dekretuak onartuta68

, Estatuko Administrazio

Orokorraren (bigarren xedapen gehigarria) txostenaren eraginpean daude (Estatuko)

Defentsa Nazionalari lotutako lur, eraikuntza edo instalazioetan eragiten dituzten lurralde

eta hirigintzaren antolamendurako tresnak. Halaber, prozedura berezia aurreikusten du (eta

horren barruan, ohiz kanpoko bide bat, Defentsa Ministerioari eragiten dionean), dagokion

udalak kontrola ditzan Estatuko Administrazio Orokorrak sustatutako ekintzak (hamargarren

xedapen gehigarria), baldin eta udalaren esku-hartzeari lotuta badaude (kanpo daude

interes orokorreko obra handiak). Horixe da, esaterako, Estatuaren eta Arabako Legutioko

Udalaren artean gaur egun irekitako gertakariaren kasua. Izan ere, Estatuko Gobernuak

asmoa (erabakia) izan du Guardia Zibilaren kuartel berria eraikitzeko, aurrekoa zegoen leku

berean. Prozedura honek Estatuko Administrazioaren alde hurbiltzen du erabakia,

eragindako Udala hilabetez entzunda.

(Estatuko) Defentsa Nazionalaren oinarrizko edo funtsezko arautegia azaroaren 17ko

5/2005 Lege Organikoan69

daukagu. Ondoren, ekainaren 1eko 4/1981 Lege Organikoa,

alarma, salbuespen eta setio egoeretarako70

, Herritarren Segurtasunerako otsailaren 21eko

1/1992 Lege Organikoa71

eta Segurtasun Indar eta Kidegoen martxoaren 13ko 2/1986 Lege

Organikoa72

, tokiko poliziak barne hartzen dituena (2 artikulua). Euskal Autonomia

Erkidegoan, Autonomia Estatutuak (17 artikulua) autonomia-erkidegoko polizia (Ertzaintza)

sortzea aurreikusten du. Autonomia Erkidegoko Segurtasun Administrazioa antolatzeko

Eusko Legebiltzarraren 1992ko uztailaren 17ko Legean garatzen da.73

Jakina, segurtasun indar eta kidegoak lurraldean zabaltzeko, kokalekuak eta instalazioak

behar dira. Gainera, horietan segurtasun-arau zorrotzak behar dira. Ondorioz, plangintza

behar da hezkuntza eta defentsa zerbitzuei buruz adierazitako terminoetan.

65

1990eko abenduaren 24ko 147. ALHAO. 66

1993ko apirilaren 25eko 77. BAO. Hurrengo Foru Arauek hainbat aldiz aldatuta: 8/1997, 7 eta 8/1999, 2/2006 eta 2/2007.

67 2006ko ekainaren 21eko 117. GAO.

68 2008ko ekainaren 26ko 154. BOE. 69

2005eko azaroaren 18ko 276. BOE. 70

1981eko ekainaren 5eko 134. BOE. 71

1992ko otsailaren 22ko 46. BOE. 72

1986ko martxoaren 14ko 63. BOE. 73

1992ko abuztuaren 2ko 155. EHAA, zenbait aldiz aldatuta.





2014ko otsaila

154

3.12.13. UDAL ESKUMENAK

Toki Araubideen oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/1985 Legearen 25.2.d)

artikuluan74

xedatutakoaren arabera, udalei dagokie, kasu guztietan, Estatuko eta Autonomia

Erkidegoetako legediaren terminoetan, hurrengo arloetako jarduera: antolaketa, kudeaketa,

betearazpena eta hirigintzako diziplina.

Lurzoru eta Hirigintzaren ekainaren 30eko 2/2006 Legeak nabarmen aldatu du Euskal

Autonomia Erkidegoko administrazioen eskumenen banaketa. Lege horrek udalen eskumena

zabaldu du, eta antolaketa-tresnak behin betiko onartu ditu. Izan ere, aurreko araudian tresna

horiek Foru Aldundiei zegozkien.

Aurrekaririk gabeko araudian, oso garrantzitsua udalen autonomiarako, Euskal Autonomia

Erkidegoko Lurzoru eta Hirigintzaren ekainaren 30eko 2/2006 Legeak eskumena ematen die

udalei, biztanle kopuruaren arabera, plangintza orokorra nahiz zehatza (zatikakoa eta berezia)

onartzeko, bere izapide guztietan.

Horrela, 7.000 biztanle baino gehiagoko udalerriek (Ondarroak besteak beste) eskumena

izango dute beren Plan Orokorra onartzeko75

, eta behin betiko onartzea Foru Aldundiari

dagokio, baldin eta ez badu legez aurreikusitako eskuordetzea adosten.76

Ebazpen berean, 3.000 biztanle baino gehiagoko udalerriek legez eskumena dute

zatikako planak eta plan bereziak77

behin betiko onartzeko. Udal horiek ere behin betiko

onarpena Foru Aldundian eskuordetu dezakete. Azkenik, kopuru horretatik beheragoko

biztanlerian, Foru Aldundiak onarpena udalei eta udalez gaindiko erakundeei eskuordetu

diezaieke.78

Halaber, eskumena dute beste antolaketa-tresna batzuk tramitatu eta onartzeko,

esaterako, xehetasun azterketak; baita hirigintza antolamenduaren tresna osagarriak ere, udal

ordenantzak eta katalogoak besteak beste.

Sarritan nahasten dira hirigintzako arauak, plan orokorren parte gisa, eta udal

ordenantzak, plan horietatik kanpokoak. Auzitegi Gorenak, 1987ko apirilaren 7ko epaian,

diferentziez ohartarazi zuen. Ezarri zuenez, azken horiek alderdi teknikoak, sanitarioak eta

segurtasunekoak aipatzen dituzte, eta auzotasun harremanak eta hiriko lege-zorrak arautzen

dituzte. Horiek arautegiaren eduki abstraktua zehazten dute, plangintzako gidalerro zehatzetara

lotuta egon gabe. Beraz, Arautegi mota biak aldi batera egotea onargarria da.

Hirigintza eta Eraikuntzako Udal Ordenantzak (derrigorrezkoak)79

izapidetzean eta plangintza orokorrean daudenak aldatzean, udaletxean ere formulatu eta tramitatuko dira, toki araubideko ordenantzetan aurreikusitako prozeduraren arabera (osoko bilkuraren hasierako onarpena; jendaurreko informazioa hogeita hamar egun balioduneko epean, eta osoko bilkuran behin betiko onartzea. Azken

74

1985eko apirilaren 3ko 80. BOE. 75

2/2006 Legearen 91.1 artikulua. 76

91.8 artikulua, plan orokorrak behin betiko onartzeko delegazioa zazpi mila biztanle edo gutxiagoko biztanle kopurua duten udalerrien alde edo kideak diren udalez gaindiko erakundeen alde, baldin eta zerbitzu tekniko nahikorik badute.

77 2/2006 Legearen 95.5 eta 97.1 artikuluak.

78 2/2006 Legearen 95.6 artikulua.

79 2/2006 Legearen 75.1 artikulua: “Udal guztiek onartu behar dituzte, toki araubideko legediaren arabera,

eraikuntza, eraikin eta hirigintzako ordenantzak”.





2014ko otsaila

155

hori ez da beharrezkoa izango erreklamazio edo kexarik egin ez denean).80 Udal etxebizitza tasatuen erregimenei dagokien Tokiko Ordenantza81 ere prozedura horren arabera tramitatu behar da.

Katalogoen helburua da hirigintza antolamenduak babestu beharreko ondasun natural edo artifizialak zerrendatu eta identifikatzea. Ondorioz, ezaugarriak jaso, eta, bere kasuan, dagokien kategoria edo kualifikazioa zehaztu beharko dute, legedi aplikagarriaren arabera, eta babeserako ebazpen erregulatzaileak dituen plana zehaztuta. Modu independentean onartu badaitezke ere, katalogoak aldi berean izapidetu eta onartu daitezke plan orokorrarekin.82

2/2006 Legeak, 109 artikuluan, Udal Plangintzako Aholkularitza Kontseiluaren figura

sortu du. Kontseilu hori hitzarmen organo espezifikoa da plangintzaren eremuan, eta eskumen

propioa edo eskuordetua duten udalek derrigorrez eduki behar dute, plan orokorrak behin

betiko onartzeko. Horixe da, hain zuzen, Ondarroako Udalaren kasua. Txostena nahitaezkoa

da plan orokorra idaztean.

Hirigintza arloan eskumena duten udal organoei dagokienez, aipatu behar da

Lurzoruaren maiatzaren 28ko 8/2007 Legearen bederatzigarren Xedapen Gehigarriak Tokiko

Araubidearen Oinarriak Arautzeko apirilaren 2ko 7/1985 Legea aldatu zuela, plangintza

onartzeko eskumenei dagokienez. Legea ekainaren 20ko Legegintzako 2/2008 Errege

Dekretuaren a) Xedapen Indargabetzaile Bakarrak, Lurzoruaren Legearen Testu Bategina

onartzeari buruzkoak, indargabetu zuen. Oinarrien Legearen 22.2 artikulua aldatu eta 70.ter.

artikulua gehitu, eta honelako terminoetan geratzen dira idatzita hirigintza arloari dagokionez:

1. 22.2. artikuluaren aldaketa

«Nolanahi ere, udaletxeetan udalbatzari eta, Kontseilu Irekiko erregimenean,

Auzokoen Batzarrari dagozkie hurrengo atribuzioak:

[...]

c) Plangintza orokorraren hasierako onarpena eta hirigintzako legedian aurreikusitako

planen eta gainerako antolamendu-tresnen udal tramitazioari amaiera emateko onarpena,

baita tresna horiek aldatzeko helburua duten hitzarmenak ere.

2. 70 ter. artikulu berria gehitzea.

1. Lurralde eta hirigintza antolamenduko eskumenak dituzten Administrazio Publikoek

eskatzen duten herritarren eskura eduki beharko dituzte beren lurralde esparruan indarrean

dauden lurralde eta hirigintzako antolamendu tresnen kopia osoak, kudeaketa

dokumentuenak eta hirigintzako hitzarmenenak.

2. Arlo horretan eskumenak dituzten Administrazio Publikoek baliabide telematikoen

bitartez argitaratuko dute hurrengoen eduki eguneratua: indarreko lurralde eta hirigintza

antolamenduko tresnak, jendarteratzeko iragarkia eta hori onartu edo aldatzeko

garrantzitsuak diren tramitazio-ekintzak.

80

Toki Araubidea Arautzeko apirilaren 2ko 7/1985 Legearen 49 artikulua (80. BOE). 81

Zortzigarren xedapen gehigarria, 2/2006 Legearen bosgarren puntua. 82

2/2006 Legearen 76 artikulua.





2014ko otsaila

156

5.000 biztanle baino gutxiagoko udalerrietan, argitalpen hori udalez gaindiko

erakundeen bidez egin ahal izango da, baldin eta haiekin laguntza eta kooperazio teknikoko

funtzioa badute. Horiek lankidetza eskaini beharko diete.

3. Hirigintza antolamendua aldatzeak, antolamenduko boterearen erabilera osoaren

markoan egiten ez bada, eraikigarritasuna edo dentsitatea areagotu edo lurzoruaren

erabilerak aldatzen baditu, espedientean agertu beharko da eragindako finken jabeen

identitatea edo horien gaineko beste eskubide errealen titularren identitatea, horiek abiatu

baino bost urte lehenago, erabilitako erregistroan edo tresnan jasota dagoenaren arabera,

interesdunei jakinarazteko, arloko legediarekin bat etorrita».

Bere aldetik, Alkatetzak hurrengo eskumenak ditu: hirigintza kudeatzeko tresnak

onartzea, lizentziak ematea eta legeztatzeko eta hirigintza-diziplinako ekintzak. Hurrengoak

Alkatetzaren eskumenak dira, Toki Araubidearen Oinarrien Legearen 21 artikuluan

xedatutakoari jarraiki: Plangintza orokorra garatzeko plangintza-tresnak onartzea, Udalbatzari

berariaz esleitu gabe, eta hirigintza kudeatzeko tresnak eta hirigintza proiektuak onartzea;

lizentziak ematea, sektore legeek ez badizkiote Udalbatzari edo Tokiko Gobernu Batzordeari

esleitzen, eta legeek berariaz esleitutakoak, eta Estatuko edo Autonomia Erkidegoko legediak

udalerriari eta ez beste udal organoei emandakoak.

3.12.14. INSTITUZIOARTEKO ESTAMENTUEN ETA BESTELAKO ORGANOEN ESKU-

HARTZEA.

Jarraian, instituzioarteko organo nagusien aipamen laburra egiten da, hirigintza eta

ingurumen arloan eskumenak dituzten Euskal Autonomia Erkidegoko administrazioen

koordinazioa ezartzeko.

EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO LURRALDE ANTOLAMENDURAKO

BATZORDEA. Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamendurako Batzordea Euskal

Autonomia Erkidegoaren aholkularitza eta koordinazio organoa da Lurralde eta Hirigintza

Antolamenduan. Erakunde horren barruan daude Administrazio Publiko guztietako ordezkariak,

horien guztien arteko kooperazioa eta koordinazioa ahalbidetzeko helburuarekin, Autonomien

estatu konplexutik eratorritako konstituzioaren printzipioak betetzeko.

Irailaren 9ko 157/2008 Dekretuaren bidez, Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde

Antolamendurako Batzordea Arautzea onartu da83

. Erakunde horren eskumenei buruzko 2

artikuluan dioenez, legezko edo erregelamenduzko xedapenez esleitutako eskumen

informatiboez gain, Gobernu Kontseiluak, Lurralde Antolamenduan eskumena duen Sailak edo

Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorreko erakunde batek hala erabakita,

Batzordeak eskumena du lurralde antolamenduko politikaren oinarrizko irizpideak gauzatzeko,

euskal sektore publikoaren plangintza ekonomikoak ezarritakoaren arabera, eta lurralde eta

hirigintzako plangintzako ekintzak koordinatzeko neurri zehatzak proposatzeko, eta Euskal

Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorreko Sailek eta Euskal Autonomia Erkidegoko

gainerako Administrazioek gauzatzeko.

Dekretu horrek Batzordeari dagozkion funtzioak arautzen ditu. 3 artikuluan xedatuta dagoenez,

hurrengoak dagozkio:

83

2008ko irailaren 18ko 178. EHAA.





2014ko otsaila

157

a) Egituraren antolamendu Plan hauek eta bere aldaketak jakinaraztea, behin betiko

onartu aurretik:

1. Hiri Antolamenduko Plan Orokorrak hiru hilabeteko epean (2/2006 Legearen

91.2 artikulua).

2. Bateragarritasun Planak bi hilabeteko epean (2/2006 Legearen 63 eta 92.4

artikuluak).

3. Sektorizazio Planak hiru hilabeteko epean (2/2006 Legearen 64 eta 94

artikuluak).

b) Aurreko paragrafoko Planen aldaketak baimentzea, behin betiko onartu aurretik,

baldin eta beren helburua egiturazko antolamenduan aurreikusitako berdegune edo

gune libreen zonifikazio edo hirigintza-erabilera desberdina bada (2/2006 Legearen

105.7 artikulua).

c) Antolamendu xehatuaren Planak eta horren aldaketak jakinaraztea:

1. Eskumen sektorialaren arabera formulatutako Plan Bereziak, Eusko

Jaurlaritzako edo Foru Administrazioko Sail bati badagokio, baita tresnen

aldaketak ere, behin hasierako onarpena eginda. Txostena bi hilabeteko epean

aterako da (2/2006 Legearen 97.2 artikulua).

2. Lurzoru eta Hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legean araututako

Plan Bereziek, lur urbanizaezinari eragiten badiote, eta horien aldaketak, behin

betiko onartu aurretik. Txostena hiru hilabeteko epean emango dute [2/2006

Legearen 97.4 artikulua eta 2.b) Lehen Xedapen Gehigarria].

d) Hiri Antolamendurako Plan Orokorrak Lurralde Antolamenduaren Gidalerroetara

egokitzeko proposamenak jakinaraztea (4/1990 Legearen 9.2 artikulua), organo

eskudunak behin betiko onartu aurretik.

e) 2/2006 Legearen 77.3 artikuluan aurreikusitako hirigintzako gehieneko

eraikigarritasunaren gehieneko %10eko gehikuntza jakinaraztea, Gobernu

Kontseiluak onartu aurretik. Hirigintzako gutxieneko eraikigarritasunaren murrizketa

jakinaraztea, 2/2006 Legearen 77 artikuluko 4 atalean aurreikusitako %20ko kopuruan

gehienez. Hirigintzako eraldaketa eta berrikuntza eragiketetan, Gobernu Kontseiluak

onartu aurretik, ekainaren 30eko 2/2006 Legearen 77.1 artikuluan aurreikusitako

hirigintzako gehieneko eraikigarritasuna baino handiagoko eraikigarritasunen berri

ematea

f) Lurzoru eta Hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legearen 78, 79,80 eta 81

artikuluek aipatutako gutxieneko estandarren igoera jakinaraztea, Eusko Jaurlaritzak

adostu aurretik.

g) Natur Baliabideen Antolamendu Planak jakinaraztea, behin betiko onartu aurretik

[16/1994 Legearen 7 artikulua (LPV 1994, 322) eta 2/2006 Legearen 2.b) Lehen

Xedapen Gehigarria].

EUSKO JAURLARITZAKO LURRALDE POLITIKAREN AHOLKULARITZA

KONTSEILUA. Eusko Jaurlaritzako Lurralde Politikaren Aholkularitza Kontseilua eratu da,

Hirigintza, Etxebizitza eta Ingurumen Sailari atxikitako partaidetza organo gisa, eta Eusko

Jaurlaritzaren lurralde politikaren beharrezko koordinazioa bermatzen du, baita gizartearen

inplikazioa ere Autonomia Erkidegoko lurralde antolamenduan.

EUSKAL AUNOMIA ERKIDEGOKO INGURUMEN BATZORDEA. Euskal Autonomia

Erkidegoko Ingurumen Batzordea aholkularitza organo gisa sortu zen Euskal Autonomia

Erkidegoko Ingurumena Zaintzeari buruzko otsailaren 27ko 3/1998 Legean. Ingurumen arloko

Sail arduradunari atxikita dago, eta Euskal Autonomia Erkidegoan ingurumen arloan aritzen

diren Administrazioen arteko harreman, partaidetza eta koordinazio organo gisa sortu da.





2014ko otsaila

158

INGURUMENAREN AHOLKULARITZA KONTSEILUA. Euskal Autonomia Erkidegoko

Ingurumena Zaintzeari buruzko otsailaren 27ko 3/1998 Legeak, halaber, Euskal Autonomia

Erkidegoko Ingurumenaren Aholkularitza Kontseilua sortu du. Aholkularitza izaera dauka,

interes sozial eta ekonomikoko sektoreen eta Unibertsitatearen partaidetza bultzatzeko

ingurumen politika gauzatzen, kontsulta egiten eta jarraitzen.

3.12.15. HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN DOKUMENTAZIOA

TRAMITAZIOAREN ARABERA

Jarraian, Hiri Antolamendurako Plan Orokorraren dokumentuen mapa dago, baita

gauzatzeko prozesua osatzen duten etapak eta dokumentuen garapen maila ere, Planaren

formulazio prozesuaren arabera.





2014ko otsaila

159

3.12.15. HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN DOKUMENTAZIOA TRAMITAZIOAREN ARABERA

Aurretiko

azterketak

Infor

mazioa

Aurrer

apena.

Hasierako

agiria

IAren

Erreferentzia

Agiria

Hasi

erako

onarpena

Ingurum

en Memoria (IM)

(IM)

Planean Sartzea

Behi

n-behieneko

onarpena

Behi

n betiko

onarpena

T

estua

Erref.

I. INFORMAZIO

MEMORIA

1. HIRIGINTZAKO INFORMAZIOA

2. PLANA FORMULATZEKO PROZESUA

3. ALTERNATIBAK ETA HAUTAKETA PROZESUA

4. HERRITARREN PARTAIDETZA PROZESUA

II.

KONPONBIDEAREN

JUSTIFIKAZIO

MEMORIAMEMORIA

1. PLANA PRESTATZEKO KOMENIGARRITASUNA

2. ANTOLAMENDUAREN IRIZPIDE ETA HELBURUAK

3. HAUTATUTAKO EREDUA DESKRIBATZEA

4. PLANAREN EGITURA ANTOLATZEA

5. PLANAREN ANTOLAMENDU ZEHATZA

III. INGURUMEN

TXOSTENA PLANAREN

PROPOSAMENETAN

SARTZEKO JUSTIFIKAZIO

MEMORIA

1. HASIERAKO AGIRIA ETA AURRETIKO KONTSULTAK.

2. IA ERREFERENTZIA AGIRIAREN LABURPENA.

3. INGURUMEN IRAUNKORTASUNAREN TXOSTENA.

4. KONTSULTA EPEA.

5. INGURUMEN MEMORIA.

6. INGURUMEN MEMORIA PLANEAN SARTZEA.

7. ONDORIOAK.

IV. INFORMAZIO

PLANOAK

1. KOKAPENA

2. TOPOGRAFIA. HASIERAKO EGOERA

3. DAUDEN ETA AURREIKUSITAKO SAREAK ETA

AZPIEGITURAK

4. UDALEZ GAINDIKO PLANGINTZAREKIN BATERAGARRI

EGITEA

5. ALBOKO UDALERRIEKIN BATERAGARRI EGITEA

6. INGURUNE FISIKOAREN ANALISIAREN LAGURPENA

7. GARATZEKO EREMU POTENTZIALAK





2014ko otsaila

160

Erreferentzia agiriaren gauzatze-egoera

Aurretiko

azterketak

Infor

mazioa

Aurrer

apena.

Hasierako

agiria

IAren

Erreferentzia

Agiria

Hasi

erako

onarpena

Ingurum

en Memoria (IM)

(IM)

Planean Sartzea

Behi

n-behieneko

onarpena

Behi

n betiko

onarpena

T

estua

Erref.

V. EGITURA

ANTOLAMENDUAREN

PLANOAK

E-1 LURRALDEAREN EGITURA OROKORRA ETA ORGANIKOA

E-2 ANTOLAMENDU KATEGORIAK ETA BALDINTZATZAILEAK

HLU-N

E- 3 LURRAREN SAILKAPENA ETA ANTOLAMENDU EREMUAK.

E-4 KALIFIKAZIO OROKORRA HL-N ETA URBANIZAGARRIAN.

E-5 GARAPEN ETA BURUTZE ERREGIMENAK HL-N ETA

URBANIZAGARRIAN.

VI. ANTOLAMENDU

ZEHAZTUAREN PLANOAK

X-1 KALIFIKAZIO ZEHAZTUA

X-2 TOKIKO SISTEMEN HORNIDURA SAREAREN

AZPIEGITURAK

X-3 GARAPEN BALDINTZAK.

VII.

IRAUNKORTASUN

EKONOMIKOAREN MEMORIA

1. SISTEMA OROKORREN EBALUAZIO EKONOMIKOA

LURRALDEAN

2. HIRI LURZORUKO ETA URBANIZAGARRIKO JARDUERAREN

EBALUAZIO EKONOMIKOA.

3. JARDUEREN IZAERA PUBLIKO EDO PRIBATUA

4. JARDUERAREN INPAKTUA OGASUN PUBLIKOETAN.

5. JARDUERAREN INPAKTUA ETORKIZUNEKO

MANTENTZEAGATIK.

100

%

75 –

99 %

50 –

74 %

25 –

49%

0 –

24% 0 %





2014ko otsaila

161

6. INPAKTUA ERAGINDAKO LUR AZALEAN

VIII. KATALOGOA

1. ONDASUN KATALOGATUEN ZERRENDA

2. BABES MAILAK

3. ESKU-HARTZE ETA ERAIK. ARAUAK ETA ORDENANTZAK.

IX. HIRIGINTZA

ARAUAK

X. ORDENANTZAK

Erreferentzia agiriaren gauzatze-egoera

100

%

75 –

99 %

50 –

74 %

25 –

49%

0 –

24% 0 %



ONDARROAKO UDAL PLANGINTZAREN HIRIGINTZA-INFORMAZIOA ETA DIAGNOSTIKOA.

PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

162

3.13. ALDAMENEKO UDALERRIEN HIRIGINTZA PLANGINTZA.

3.13.1. MUTRIKUKO HIRIGINTZA PLANGINTZA.

Ondarroa eta Mutriku arteko banaketa lerroak 60 metro luze ditu ozta-ozta, baina bi

udalerriok Saturrarango badia partekatzen dute, eta bertan itsasoratzen dira Artibai eta Mijoa

ibaiak.

Mutrikuko hirigintza arloko plangintza 2007koa da. Planeamenduaren Arau Subsidiarioen

Testu Bategina 2007ko ekainaren 19ko bilkuran onartu zuen Gipuzkoako Foru Aldundiko

Diputatuen Kontseiluak, eta Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen 2007ko uztailaren

23an.

Ondarroako udalerriari eragin diezaioketen Mutrikuko plangintzaren aurreikuspenen

artean hauxe dago: GI-3230 errepidearen trazadura berriaren proposamena, Sasiolako (Deba)

N-634 errepidetik Mijoa ibarreko (Mutriku) GI-638 errepidera. Horrela, zirkulazioa saihesten da

Kalbario gainetik eta Mutrikuko hirigunetik.

Aurreikuspen horrek Ondarroak Deba arroarekin duen komunikazioa hobetzen du, baita

AP-8 autopistarako sarbidea ere, Gasteiz eta Bilboko norabidean behintzat. Egiteke geratzen

da Sasiolako AP-8ko lotura edo, Donostiako norabidean zirkulatzeko, Debako hirigunea

zeharkatzea ekiditeko saihesbidea.

Bi aukerak Debako udal plangintzan ere badaude, bertako udal mugartean dagoelako.

2011. urtera arte, Gipuzkoako Foru Aldundiaren aurreikuspenen artean, Mutriku eta

Sasiola arteko saihesbidea eraikitzea zegoen.

Errepide berria, 4,5 km luze, honela proiektatu da: galtzada bakarra, igotzeko zatietan

errei gehigarriak eta 60 km/h-ko proiektu-abiadura, 80 milioi euro inguruko kostua eta 28 hileko

gauzatze-epea.

Gaur egun, proiektua alboratu egin da aurrekontuko murrizketen ondorioz Gipuzkoako

errepideen arloan. Ekonomia arlokoaz gain, gatazka sortu da trazadura Astigarrabiko (Mutriku)

erdigunetik gertu igarotzen delako eta Xoxuarte-Erreka ibarrari eragiten diolako.

Ondarroatik hurbileko Mutrikuko eremuari dagokionez, Saturrarango badian,

Saturrarango 1999. urteko Plan Bereziak ezarritako antolamendua jasotzen du Mutrikuko

plangintzak. Aurreikuspenen artean, hurrengoak daude: Saturrarango zabaldegia antolatzea,

hondartzako zerbitzugune eta aparkalekuetarako, Ondarroatik Pikupera (Mutriku) datorren

oinezkoen pasealekua jarraitzea eta Mijoaren ezkerraldean, ibai-ahoaren ondoan, lorategiz

hornitutako eremua prestatzea, bazkaltzeko mahaiekin.

Azkenik, Gipuzkoako bidegorrien Lurraldearen Arloko Planak Donostia-Mutriku-

Saturraran ibilbidea aurreikusten du. Ibilbide hori Arrigorri eta Saturraran artean gaur egun itsas

mailan dagoen pasealekuarekin lotuko da.




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

163

3.13.2. BERRIATUAKO HIRIGINTZA PLANGINTZA.

Ondarroako BI-638 errepidearen azpiko itsaslabarretik Gipuzkoako mugaraino dagoen

zati txiki hori izan ezik, Ondarroako gainerako mugak Berriatuako udalerriarekin dira.

Txosten honetako informazio planoetan, Berriatua eta Ondarroa arteko udal mugartearen

bi bertsio daude, bata, gaur egun lurralde informazioan eskura dagoena (UDALPLAN,

Bizkaia.net, etab.); eta bestea, Ondarroako egungo plangintzan dagoen muga.

Aldeak Gorozika eta Tontorramendi inguruan daude, eraikin edo baserriei eragin gabe.

Berriatuako udalerriarekin, Ondarroak bere egitura orokor eta organikoa osatzen duten

lurralde-elementu gehienak partekatzen ditu. Modu zehaztugabean, hauek aipatuko ditugu:

- Artibai ibaia.

- Foru sareko errepide guztiak, BI-638 errepidea barne.

- C-6213 errepide zaharra (Errenteria).

- Gorozika erdigunera sartzeko bidea.

- Asterrika (Berriatua) eta Goizmendia arteko bidea.

- Baserri batzuetarako sarbidea, esaterako: Burgoa (Berriatua), Zaldu (Ondarroa), Aieri

(Berriatua), etab.

Ibaiaren meandroan dagoen Errenteria ingurua ere partekatzen du, Santana (Berriatua)

baserriaren eta Errenteriako erdigunearen ondoko bidegurutzean.

Berriatuan indarrean dagoen plangintza 1993. urtekoa da. Ekainaren 10eko 383/1993

Foru Aginduaren bidez onartu zen, Arau Subsidiarioen figuraren bidez.

2007an Arau Subsidiarioak berrikusi ziren eta Plan Orokor batez ordeztu zen. Hasieran,

2006. urtearen amaieran onartu ziren, eta jendaurrean jarri ziren 2007ko urtarrilean eta

apirilean. Ondoren, horren tramitazioa eten egin zen.

Ondoren, 2011ko otsailaren 28an, Berriatuako Udalak jendaurrean jarri zuen

“Aurrerapen" dokumentua. Hala ere, ez dago datu gehiagorik Berriatuako Udalak idazketa-

fasean duen plangintza berriaren aurreikuspenei buruz.

Indarrean dagoenari dagokionez, 2005ean aldatu zen, martxoaren 17ko 477/2005 Foru

Aginduaren bidez, Errenteriako industrialdeari dagokionez, III motako mugatu gisa sailkatuta.

2006ko ekainaren 19ko BAOn argitaratu zen, eremu eta helburu berberetarako Ondarroako

plangintzan sartutako aldaketa baino hamasei hilabete geroago.

Alabaina, Berriatuan dagoen Errenteriako eremua industrial gisa izendatzea errepideen

eta Ondarroako mugaren arteko eremura mugatzen da. Udalerri horretan, berriz, errepide

zaharraren bi aldeetako eremuak hartzen ditu barne.

Alderdi hori nabarmendu behar da bi udalerrien plangintza koordinatzean, beren udal

mugarteko lurzorua antolatzeari buruzko udal eskumenak eragotzi gabe. Bai lurraldeko

instantzietatik bai jarduera ekonomikoen diagnostikotik, Ondarroak berak ez daukan lurzorua




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

164

behar du. Beraz, aldameneko udalerriek dagoen eskaria bete beharko dute eta, kasu horretan,

Berriatuak lurzoru egokia dauka.

2008an, bi udalerriek batera plangintzaren aldaketa izapidetu zuen Zaldupeko

ekipamendu-eremuan. Aldi berean onartu zuten behin betiko. Hala ere, Ondarroako udal

mugartean egindakoak bakarrik -eta ez erabat- izan zuten jarraipena.

3.4.6 bukaeran

G

ERNIKA-

MARKINAKO EF-REN LZP-REN LURRALDE EREDUAREN ESKEMA GRAFIKOA URDAIBAI BIOSFERA ERRESERBA




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

165

3.6.2 bukaeran




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

166




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

167

Garraio eta komunikaziorako oinarrizko sarea Errepide sarea Tren sarea Renfe, euskotren eta feve Ahtren etorkizuneko ibilbidea Portu sistema Bilboko, Pasaiako, Bermeoko, Ondarroako eta Getariako portuak Aireportu sistema Sondika, Foronda eta Hondarribiako aireportuak Gas naturalaren sarea Gasbide nagusia Telekomunikazio sarea Oinarrizko sarea Ekonomia jarduerako eremu estrategikoak Jarduera Logistikoko Guneak (JLG) lokalizatzeko eremu estrategikoak Lehentasunezko eremuak jarduera ekonomikoak garatzeko Sustapen eremuak jarduera ekonomiko berriak ezartzeko Eremu funtzionalen mugak Azpi-eremuen edo eskualdeen mugak Jarduera ekonomikoetarako lurzoru publikoa sortzeko eragiketak Jarduera berritzaileen parke sarea Parke teknologikoak Enpresentzako zerbitzuen eta jarduera aurreratuen parkeak Garraioari zerbitzua emateko plataforma sarea Plataforma logistikoak eta intermodalak Garraioaren jardueretarako eta merkantzien banaketarako poligonoak Garraioari zerbitzua emateko zentroak Jarduera ekonomiko orokorreko poligono sarea Eskualde mailako poligonoak Udalaz gaindiko intereseko eragiketa puntualak eta industrialak Erreserba estrategikoetarako sarea Erreserba estrategikoko eremuak




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

168

Planaren markoan proposatutako jarduera ekonomikoetarako lurzoru publikoa sortzeko eragiketak

Araba Erdialdeko arabako ef




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

169

Arabako lautada Agurain Asparrena / donemiliaga Gorbeialdea Legutio Gasteizko eremua Miñaoko PT Aireportua- Arangiz Aireportua-Estarroa Jundiz intermodala Jundiz CTV Jundiz Langraitz Subillabide Arabako haranak Hegoaldeko Arabako zentro logistikoa Lantaron Tuesta-Espejo Subilla-Anuntzeta Arabako Mendialdea Kanpezu Maeztu Laudioko EF Amurrio / Aiara Laudio Arabako Errioxako EF Oion edo Malpika-Guardia Bizkaia Arratiako EF Artea Bilbo metropolitarreko EF Kanpoko portua Itsasadarra eta Ezkerraldea, Barakaldo Lutxana- burtzeña Erandio Serantesko zentro logistikoa Aparcaysa Abanto Ortuella Trapagaran - portugalete Sestao Barakaldo Muskiz Bilbo Zorrotza Plentzia-leioako korridorea Getxo-berango Sopela-urduliz Txorierri Zamudioko pt




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

170

Txorierriko korridorea Nerbioi behea Industrialdea Durangaldeko ef Durango-iurreta Abadiño Zornotza Boroa Enkarterrietako EF Sodupe-Gueñes Gernika-Markinako EF Urdaibai Ajangiz-Muxika Bermeo-Mundaka Lea-Artibai Markina Mungiako EF Mungia Gipuzkoa Debagoienako EF Garaia Zaldunbide Deba Erdialdea. Bergara Debagoiena. Arrasate Debabarrenako EF Elgoibar Albitxuri Mutriku Itziar Mallabia Donostialdea-Bidasoa Beheko EF Bidasoa behea Irun Zaisa Zubieta-Hondarribia Araso / Erretxe-Ugalde Oarsoaldea Pasaiako portua /Gaintxurizketa Herrerako kaia Errenteria-Landarro Donostia Miramoneko PT Zuatzu Donostialdeako mendebaldea Urumeako korridorea Oria Behea Zubieta-Oria Goierriko EF Beasain-Zumarragako korridorea Goierri




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

171

Oria Garaia Oriaren harana Urola Garaia Industrialdea Tolosaldeako EF Apatta Adunako ibarra Tolosaldea Urola Kostako EF Arroa Behekoa Zarautz Azpeitia-Azkoitia Urola




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

172

Bizkaiko Foru Aldundiko errepideen katalogoa 2011-01-10ean Ondarroari eragiten dion errepide sarea Sare laranja-oinarrizko sarea Sarea Ikur berria Ikur zaharra Izena Tartearen kokapena Kilometro-puntuak Luzera km-tan Durangotik Ondarroara (Trabakuatik) Matiena-Berriz Berriz-BI-3448 Markinako saihesbidea Markina-Urberuaga Urberuaga-Ondarroa Debatik Ondarroara Gipuzkoa LH-Ondarroa Sare Horia-Sare Lokala: Lekeitiotik Ondarroara




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

173

Foru errepideen babes eremua Sare laranja: oinarrizko sarea Eragin eremua Zortasun eremua Jabari publikoko eremua Eraikuntza lerroa Zerbitzu orokorren lerroa Lur berdinketaren kanpoko ertza Galtzadaren kanpoko ertza Lur erauzketa Lubeta Bazterbidea Galtzada




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

174

Foru errepideen babes eremua Sare Horia: Sare Lokala 4. SINTESI DOKUMENTUA ETA KOORDINAZIOA H.A.P.N. IDAZTEKO

BESTELAKO ALDERDI GARRANTZITSUEKIN

4.1. PLANGINTZA Lurralde Antolamendurako Gidalerroak aldatu zirenetik, dokumentua behin betiko onartu

ez bada ere, hiru alderdik eragina daukate Ondarroako lurralde ereduan.

Lehenengoa honi dagokio: “erreferentzia gehigarriak sartzea, hiri-garapeneko prozesuak

bideratzeko, iraunkortasun irizpideekin eta lurraldeko testuingurura egokituta, eta aldi berean

Euskal Hiria kontzeptua bultzatzea bikaintasun eremu eta nazioarteko erreferentzia gisa hiri-

garapen iraunkorrean” eta “Euskal Hiriko Paisaiak gehitzea, lurralde ekimenetan, kalitatezko

erreferentzia gisa eta lurraldea balioan jartzeko, ingurumenaren bikaintasuna bilatzeko

testuinguru batean eta gure lurraldeko landagune eta naturguneek izaten dituzten aldaketa-

prozesuak modu aktiboak kudeatzeko” Lurraldeko birdefinizio ideologikoaren testuinguruan,

metropoli hurbilen (Madril, Bartzelona…) eta urrunen (Londres, Paris, Roma…) eskala

konparatiboak kontuan hartuta, Europako testuinguruan erreferentzia hori hartzeko, lurraldea

batuta eta metropolizazioa bultzatuta.

Bigarren atalak, iraunkortasun estrategietan oinarrituta, honelako alderdiak lurralde eta udal

plangintzara eramatea proposatzen du: Erauzketa Eremuak Mugatzea eta lurzoru

urbanizaezina antolatzeko kategorietan sartzea, abandonatutako nekazaritza-guneak




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

175

identifikatzea arlo horretan programak garatzeko, Hiriaren Irudiari buruzko Programak

gehitzea, gune urbanizatuetako eta inguruko eremu nagusietan kalitatea hobetzeko, eta

biztanle-nukleoen hiri-egitura diseinatzea inguru fisikoari lotua eta eraikuntza-baldintza estetiko

eta tipologikoak ezartzea, nukleo edo hirigune bakoitzaren integrazio morfologikorako.

Hirugarren eta azken atalak etxebizitzen kuantifikaziorako irizpide berria ezartzen du,

Plangintzaren Berrikuspeneko eperako.

Gernika-Markinako LPPk, gaur egun tramitazioan, 444 eta 888 etxebizitza berrien

eskaintza planteatzen du Ondarroako udalerrirako zortzi urteko epemugarako. Epe horretarako

aurkitutako beharra 296 etxebizitzakoa da.

Bestalde, Ondarroaren kokaleku lateralaren ondorioz, bai Eremu Funtzionalean bai

Bizkaiko lurralde historikoan, probintziako eta nazioarteko komunikabide handien bilaketan eta

loturan (trenbideak, errepideak, energetikoak...), LPPk planteatu du lurraldea okupatu eta

erabiltzea errepide eta trenbide sarea indartzeko estrategiak betetzeko, Gernikako

Eskualderako eskariekin, Lea-Artibai eskualdearen kalterako. Izan ere, Ondarroaren kasuan,

protagonismoa eta garrantzia galdu du Gernika-Markinako Eremu Funtzionaleko Ereduan.

Ibai eta erreketako bazterrak Antolatzeko Lurralde Arloko Planak, sektore antolaketan,

hiru kategoria ezartzen ditu antolaketa-ereduan, Ingurumena, Hidraulika eta Hirigintza osagaien

arabera. Azken horrek erabilerak eta eraikuntza eta hirigintzako atzerapenen araudia zehazten

ditu lurzoruaren sailkapenaren arabera (hiri-lurzorua, urbanizagarria, urbanizaezina) eta ibilgua

zatikatzeko mailak, II eta III Mailak Artibai ibairako eta 0 edo 00 gainerako erreka eta

errekastoetarako. Oro har, haren esparruan eragin esplizitua duen plan sektoriala da, eta oso

izaera babesgarria dauka. Ildo horretan, Gernika-Markinako LPPri egindako beste

proposamena gehitu daiteke: Ibai eta Paisaia Sistema zehaztea Artibai ibaiaren erdiko

ibilbiderako.

Jarduera ekonomikoen Lurralde Arloko Planak “Lehentasunezko Interesa duen Udalerri”

modura definitu zuen Ondarroa, baina horren garapena 10-15 hektareatan zehaztu zen Lea-

Artibai eskualderako lurzoru publikoa sortzeko eta beste 10-20 hektarea LPPren horizontean

aurreikusi daitekeen eskaerarako. Hau da, ez da zehazten Ondarroako udal-mugartean.

Bizkaiko Errepideen Lurralde Arloko Planak BI-633 errepidea Markinaraino eta

Durangorako lotura hobetzea ezartzen du, baina ez du lehentasunik edo BI-633 eta BI-638

errepideen konponbiderik ezartzen, Debara eta Lekeitiora hurrenez hurren.

Nekazaritza eta Basozaintzako Lurralde Arloko Plana txosten hau idazteko unean behin

betiko onartua izateko zain dago. Lurralde Antolamendurako Gidalerroen lurzoru

urbanizaezineko aginduak garatzen ditu, eta ez dio Ondarroako udalerriari gehiegi eragiten,

horren tamaina eta orografia dela eta.

EAEko Kostaldea Babesteko eta Antolatzeko Lurralde Arloko Planak plangintzari lotzen

dizkio, proposamen espezifikoei dagokienez, Planeko itsaslabarren Babes Berezi Hertsiko

afekzioak portu-eremuraino. Gatazkak planteatuko ditu portuetako plangintza sektorialarekin,

portuko plataforma Kakalekurantz zabaltzeko proposamenera berriro itzultzen bada.




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

176

EAEko Hezeguneen Lurralde Arloko Planaren arabera, Ondarroako Artibai ibaia, A1B5

Kodea duena, Plan horretan ezarritako sailkapenaren II. Taldeari dagokio. Horren arabera, EP1

Babes Bereziko Antolamenduko kategoriak ezarri dira: Arrabeta-Goitiz padura eta

Ingurumenaren Hobekuntza Marearteko Lokatzen eremuetan (MA1-1) Zaldupe inguruan eta

nekazaritza, abeltzaintza eta landazabaleko inguruan (A6-1) Goitiz eta Santa Ana artean.

Bestalde, udalerrian dagoen arrantza eta kontserba jardueraren eginkizuna kontuan

hartuta, EAEko portuen Lurralde Arloko Planaren aurrerapena oraindik idazten ari bada ere,

Ondarroako portua 1. mailakotzat jo daiteke. Proposamenen artean daude Arrain Lonja Berria,

portua handitzea Arrainen Transformazio Zentrorako, eta itsasorako sarbidea hobetzea.

Egungo ekonomia-krisiak eredu ekonomikoari buruz hausnartzeko eszenatokia izan beharko

luke; izan ere, berez eutsiezina da horren hedapena maila guztietan bultzatzen duelako,

urbanizazioa gogor sustatuta, espazioarekin oso lurralde eredu depredatzailea, hazkunde

mugagabearen ikuspegiarekin, eta belaunaldi gutxitan etorkizuneko belaunaldien behar eta

baliabideak kontsumituta.

Ildo horretan, HAPN berrikusteko hausnarketak plangintza kontrolatzeko lurralde eredua

aurkeztu eta eskaini behar du, non gaurko erabakiek egungo benetako beharrei erantzuten

dieten eta gure ondorengoak hipotekatuko ez dituen. Filosofiatik, ez litzateke gure seme-alabei

utzitako oinordetza izango, alderantzizkoa baizik. Haiek guri egindako mailegua izango

litzateke.

Eskala txikiago batean, Gernika-Markinako LPPa aztertzetik ateratako ondorioek argi

azaltzen dute Eremu Funtzionalerako ezarritako Lurralde Antolamenduko Eredua. Horrek

apustu sendoa egiten du Gernikaren hiriburutzaren alde eta Bermeoren azpiburuaren alde.

Lotura fisikoa eta funtzionala bultzatzen da errepide eta trenbide sarearen bitartez Durangoko

Eremu Funtzionalarekin Zornotzaren bidez, eta Urdaibaiko Biosfera Erreserba balioztatzen da,

turismoaren eta ekonomiaren eragile gisa. Horrela, Lurralde balantza desorekatzen da Lea-

Artibai ibarrari dagokionez, hau da Markina-Ondarroa (eta Lekeitio) ardatzari dagokionez.

Ondarroa “lehentasunezko interesa duen udalerri” gisa izendatzearen ondorioz,

ekonomia garatzeko polo berriak kokatzeko lehentasunei dagokienez, udal-mugartean jarduera

ekonomikoetarako lurzoruak planteatu behar dira, kokalekua, tamaina eta helburua kontuan

hartuta. Horretarako, behar endogenoak zainduta, beste sektoreekiko ikuspegi integraletik,

energia berriztagarrien plantak ere kontuan hartuta, autonomian eta iraunkortasunean

oinarrituta; betiere, udalerriko nekazaritza eta abeltzaintzako lur eskasia hipotekatu gabe. Ildo

horretan, Aurrerapenaren Aukeren Azterketak kokalekuen aukerak neurtu beharko ditu, bai

udalerri barruan (Errenteria, kanpoko portua, etab.) bai kanpoan (Mijoa, Gardotza, Markina…).

Errepide sarearen eraginari dagokionez (Oinarrizko Sarea), garrantzitsua da ez bakarrik

BI-633 (Ondarroa-Durango Trabakuatik) errepidea, Errenteriako saihesbide amaieraren eta

Urberuagako (Markina) Ubillaren artekoa hobetzeko, baita BI-633 (Ondarroa-Durango)

errepidea ere, duen lotura azkarragatik AP-8 autopistarekin eta AP-1 autopistarekin

Gasteizerantz eta mesetarantz. Kostaldeko errepidea (Sare Horia), BI-3438 (Lekeitio-Ondarroa)

errepideari dagokionez, zirkulazio eskasiagatik, turismo, aisia eta bestelakoetarako ibilbidetzat

jo daiteke. Ez du esku-hartze handirik behar, baina neurri batzuk hartu behar dira errepidearen

egungo egoeraren arriskua murrizteko eta Lekeitio-Ondarroa udalerrien arteko kalitatea

hobetzeko.




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

177

Kamiñazpitik, Errenteriatik, Zikautxora eta Berriatura Artibai ibaiaren ondotik lotzeko bide

zaharra aztertu eta berreskuratzea oinarrizkoa da mugikortasuna antolatzeko eta eskualdea

egituratzeko ingurune hurbilean.

Ibaibideen ikuspegi sektorialetik, argi dago Ibai Sistema Artibai ibai osorako kontuan

hartzea udal-mugartean igarotzean, baita horren ibaiadarrak eta arroak Lurralde Arloko Planean

zuzen txertatuta. Halaber, komeni da Sistema hori kontuan hartzea lurraldea egituratzeko sare

ekologiko gisa, landaguneko sare ekologiko gisa, Artibai ibai osoa eremu urbanizaezinean,

ondo zaindutako landaredia duen ibai zatien ondoan, Lurralde Arloko Planaren arabera. Landa

Sistemaren ondoko Ibai Sistemak (Nekazaritza eta abeltzaintza babesteko eremuak) eta Natura

Sistemak Artibai ibaiaren lotura ekologikoa ezarri behar dute antolamendurako oinarrizko eta

lehentasunezko irizpide gisa.

Kostaldea Babesteko Lurralde Arloko Planaren itsaslabarren babes hertsiko eremuak

nahiz Artibai ibaiko padurak Antolatzeko kategoriek lagundu egiten dute Ibai Sistema osatzeko

antolamenduko oinarrizko arteria ekologiko gisa.

Oinarrian arrantza eta kontserba jarduerari lotutako jarduera ekonomikoa, garapen

ekonomikorako polo berrien proposamenak eta Durangorako (Markina-Xemeindik) eta

Debarako (Mutrikutik) errepideen hobekuntzak kontuan hartuta, egokia da portua handitzeko

aukera aztertzea, EAEko Portuen Lurralde Arloko Plana mugatzeko eremu eskudunean.

Hauek dira gako nagusiak Lurralde Eredua aukeratzeko alternatiba konparatuak

aztertzeko Aurrerapenean.

Udalerri mailako plangintzari dagokionez, espazio libreen sistema orokorra oinarritzean

datza lehen gakoa, neurri berriak ezarrita biztanleriaren hazkuntzaren irizpidea oraingo

plangintzakoan baino modu errealistagoan aintzat hartuta, eta berriro banatuta lurraren

erabilgarritasunaren arabera eta Artibai inguruan dauden babesguneen arabera. Kortetako

eremua betetzea onargarria izango litzateke bakarrik espazio libreak handitu behar badira,

egungo plangintzak proposatzen duen estandarra behintzat bermatzeko, eta, eremu hori erabili

behar bada, Ondarroako Erdigune Historikoaren eta hilerriaren arteko eremuan kokatzeko, ahal

bada udal titulartasuneko lurretan, horiek erabili ahal izateko eta espazio libreen egitekoa

betetzeko.

Bigarren gakoa hornidura publikoetan oinarritzen da. Ekipamenduen arloan ez dute esku-

hartze handirik behar, baina mugikortasunean zenbait ekintza behar dira, bai motorizatuan,

aparkalekuetan eta barruko ibilgailu-zirkulazioan, baita oinez eta bizikletaz ere. Ildo honetan

egiten diren politikak, esaterako aparkalekuak lursail pribatuetan (garajeak) eraikitzea, errepide

sarera itsatsita (zabaltzea), berriro urbanizatzea edo ekipamendu berriak, hirugarren gakoan

amaituko dira halabeharrez, hau da, HAPN berriak egin beharreko etxebizitzetarako lurzoruaren

eskaintzan, eta proportzioa gorde beharko du aurreikusitako helburuekin, ekonomikoki

bideragarriak izan daitezen.

Ondarroako plangintzako etxebizitzen gehienezko eskaintza, egungo egoeran, 500-550

etxebizitza ingurukoa izan daiteke, 8-10 urteko eperako, azterketa sozioekonomiko eta

urbanistikoak gomendatzen duenaren arabera. Lurralde plangintzak onar dezakeen

gehienezkoaren barruan, udalerria hazteko beharra asetzeko eskaintza aztertu beharko




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

178

litzateke, batetik endogenoa eta bestetik familia-egitura aldatzearen ondoriozkoak, dagozkien

zuzenketekin.

Beharrezko eskaintzatik (ez du zertan lurralde plangintzak onar dezakeen gehienezkoa

izan) gauzatu gabe dauden eta antolamendu berriarekin bateragarriak diren unitateetako

etxebizitza kopurua kendu beharko litzateke. Kopuru hori 200-250 etxebizitza artekoa izan

daiteke, eta batzuetan eraikigarritasuna handitzeko aukerarekin.

Gainerakoentzat, beharrak asebete arte, hau da, 300 etxebizitza inguru txosten

honetarako, kokalekua bilatu edo politika aktiboak egin beharko lirateke, eta haien artean

konbinatu daitezke aukerak eskaintzeari begira.

Egungo egoera aintzat harturik, garrantzia handiagoa eman behar zaio degradatutako

edo gutxiegi erabilitako eremuetan etxebizitzak berregoki zein berregituratzeari eta etxebizitza

hutsen kopurua murrizteko programa bat ezartzeari. Irizpide horiek modu aktiboan ezartzearen

ondorioz, murriztu egingo da etxebizitzetarako eremu berriak sortzeko eta lurzoru berriak

betetzeko beharra, berez nahiko urria bada ere.

Azkenik, garapen berriak kokatzeko orduan, txosten honetako ataletan aipatutako

alderdiak hartu beharko lirateke kontuan. Horiek gomendatzen dira hiriaren diseinuan eta

hirigintza-planeamendua iraunkortasun irizpideekin idaztean.

o Mugikortasun irizpideak ezartzea, ekipamendu publikoetatik ahalik eta hurbilen kokatuz

eta motordun garraioak saihestuz.

o Eguzkiak gehien jotzen duen zonaldeak aukeratzea, bereziki neguan, eraikinen

energia-eskaera murrizte aldera.

o Ezarpen berrietan azpiegitura handiak eraiki daitezen saihestea eta lur-euskarri zein

mugimenduak ahalik eta gehien murriztea.

o Uholde, higadura edo lur-mugimenduek eragindako arrisku naturalak saihestea.

o Lurren gehiegizko kontsumoa ekiditea, antolamendu trinkoak proposatuta.

o Erabakiak hartzeko orduan gizarte kohesioa bilatzea.

o Proiektuak gune antropizatuetan garatzeari lehentasuna ematea, ahal den neurrian

gune naturalizatuak saihestuz.

Amaitzeko, aukerak konparatzea eta eztabaidatzea funtsezkoa da Ondarroako Plan

Orokor berria idazteko. Aukera horiek, “zero” alternatibaz gain –ezer ez egin edo berdin jarraitu-

, hori ere aztertua izan behar baita, 5. atalean proposatutako garapen-eremu potentzialak

dituen eredua jarraitu behar dute.

4.2. AZTERKETA SOZIO-URBANISTIKO EKONOMIKOA.

ADOK enpresak egin du atal honen laburpen orokorra. Ondarroako Udalak kontratatu du

azterketa hori egiteko, eta horri lotzen gatzaizkio.

Egiaztatu ahal izan denez, azterketa horren zati garrantzitsua, biztanleen eta etxebizitzen

inguruko atalei buruz, txosten hau gauzatzeko erabili da. ADOK enpresak egindako

azterketaren alderdi garrantzitsua hauxe da: gure txostena idazteko erabilitako auzoen




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

179

mugaketari jarraitu dio. Alabaina, Iñaki Deuna-Kamiñalde auzoko bi kaleak bereizita daude.

Hona hemen biztanleen eta etxebizitzen ataleko laburpen orokorra:

Guztira 8.745 biztanle daude. Kamiñazpi Ondarroako auzorik populatuena da, 1.959

biztanle ditu, hau da, guztien %22,4. Jarraian, Artabide (%18,8), Alde Zaharra (%14,6) eta San

Joan Txurru-Magdalena (%13,7). Hala ere, Iñaki Deuna (%9,1) eta Kamiñalde (%6) batera,

guztira 1.320 biztanlerekin, Ondarroako guztien %15,1 da. Atzerago daude Artibai (%7,6) eta

Itsasaurre (%6).

Ondarroako biztanle kopurua pixkanaka murriztu da azken hogei urteotan, datu ofizialen

arabera. Hona hemen taula konparatiboa.

Urtea Biztanle kopurua

1981 11.352

1986 11.177

1991 10.561

1996 10.247

2001 9.732

2006 9.028

2011 8.794

Estatistikak kontuan hartuta, gizon-emakumeen tasa %102,6 da, 4.429 gizon eta 4.316

emakume. Gazteria-tasa %15,7 da, zaharrena %23,7, eta menpekotasunarena, %65,1.




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

180

Auzoetako eragina kontuan hartuta, zahartasun-tasa handiagoa da Gorozikan eta lurzoru

urbanizaezinean dauden baserrietan. Itsasaurre hiri-lurzoruan, zahartasun-tasarik handiena

duen auzoa da, %35,8 hain zuzen. Iñaki Deuna kalea eta Alde Zaharra auzoetan, berriz,

zahartasun-tasa Ondarroako batez bestekoaren azpitik dago, eta gazteria-tasa, gainetik.

Etxebizitzari dagokionez, Ondarroak, gaur egun, 3.959 etxebizitza ditu. Horietatik, 3.318

beteta daude, eta 641 hutsik hainbat modalitatetan, hau da, %16,2ko tasa.

Ondarroako etxebizitzen okupazioaren batez bestea hau da: 2,2 biztanle etxebizitza

bakoitzeko. Neurketa horretarako etxebizitza hutsak ere hartu dira kontuan. Okupazio-indize

hori duen auzorik adierazgarriena Artibai da. Batez bestekoaren gainetik daude Gorozika (3

bizt./etxe.), Kamiñazpi (2,5 bizt./etxe.), Iñaki Deuna eta Egidazuko kaia (2,4 bizt./etxe.) eta

Artabide eta Kamiñalde (2,3 bizt./etxe.)

Batez bestekoaren azpitik dauden auzorik esanguratsuenak hauek dira: Itsasaurre (1,8

bizt./etxe.), Alde Zaharra (1,9 bizt./etxe.) eta San Joan Txurru-Magdalena (2,1 bizt./etxe.).

Etxebizitza hutsak kenduta, etxebizitza okupatuen benetako ratioa hauxe izango

litzateke: 2,64 biztanle etxebizitza bakoitzeko.




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

181

4.3. EGOERA INGURUMEN ARLOAN.

EKOLUR enpresak egin du atal honen laburpen orokorra. Ondarroako Udalak kontratatu

du ingurune fisikoaren diagnostikoa egiteko, eta horri lotzen gatzaizkio.

Ondarroako udal-mugarteko ingurumenaren egoeraren azterketa aurkeztu da, eta arreta

berezia jarri da lurzoru urbanizaezinean. Lurraldearen karakterizazio orokorra egin da

(EKOLURen txostenaren 2.1. atala), eta bertan ingurune fisikoaren alderdiak azaldu dira,

ingurumeneko arrisku nagusiak barne. Horren ostean, 2.2. atalean (EKOLURen txostena),

baliabideak eta ingurumen-baliorik handieneko eremuak zehaztu dira, besteak beste, flora,

fauna eta habitat interesgarriak, eremu babestuak (Artibai ibaiko Babesgune Berezia) eta

paisaia eta ondare garrantzia duten lekuak. Hurrengo atalean (EKOLURen txostenaren 2.3),

udal-barrutiko presio eta inpaktu nagusiak adierazi dira. Jarraian (3. atala), lurralde eta sektore

plangintzaren markoa berraztertu da, eta udalerrian zuzenean eragiten duten erabakiak atera

dira.

Informazio horrekin guztiarekin, lurraldea zazpi unitatetan banatu da, ingurumen arloan

homogeneoak (EKOLURen txosteneko 4. Atala), eta horietako bakoitzean balio eta presio

nagusiak identifikatu dira. Ingurumen-irizpide estrategikoei jarraituta (EKOLURen txosteneko 5.

atala), lurzoru urbanizaezina antolatzeko proposamena egin da (EKOLURen txosteneko 6.

atala), eta antolatzeko zenbait kategoria adierazi dira, baita erabilerarik gomendagarrietan eta

kasu bakoitzerako aukerak ere, Ondarroako natura-ingurunearen egoera mantendu edo

hobetzeko helburuarekin.

Hurrengo taulan, azterketaren ondorioak bildu dira:




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

254

Ingurumen-

unitate

homogeneoak

Balio nagusiak Presio nagusiak Antolatzeko

kategoriak

Erabilera faboratuak edo

onargarriak Gomendioak

Itsaslabarrak - Paisaia,

- Habitatak eta

fauna interesgarria

- Espezie exotiko

inbaditzaileak (EEI),

- baso ustiapena.

- Babes

berezia,

- Ingurumena

hobetzea.

- Zaintza,

- Aisia-estentsiboa.

- Basoko praktikei utzi eta landaredi

potentziala berreskuratzea.

- EEIak kontrolatzea,

- Landare pantaila, araztegiaren ikusizko

inpaktua murrizteko.

- Itsaslabarretarako sarbideak mugatu.

Landazabal

atlantikoa

- Paisaia,

- Ustezko eremu

arkeologikoa (Gorozika),

- Habitatak eta

fauna interesgarria

- Belardiak

abandonatzea,

- EEIak,

- Baso

ustiapena,

- ehiza.

- Ingurumena

hobetzea.

- nekazaritza,

abeltzaintza eta

landazabalak.

- Zaintza,

- aisia-estentsiboa.

- nekazaritza eta

abeltzaintza estentsiboak.

- Belardien erabilera tradizionala sustatzea.

- Nekazaritza eta abeltzaintzako praktika

egokien gida egitea.

- EEIak kontrolatzea.

Baso

malkartsuak

- Habitatak eta

fauna interesgarria

- Baso

ustiapena,

- EEIak,

- Linea

elektrikoa,

- ehiza.

- Babes

berezia,

- Ingurumena

hobetzea,

- Basoa,

- Nekazaritza,

abeltzaintza eta

landazabala

(mahastiak).

- Zaintza,

- aisia-zabalgunea.

- Basoa,

- Nekazaritza.

- Basoko praktikei utzi eta landaredi

potentziala berreskuratzea.

- Basogintza iraunkortasun ziurtagiriarekin,


- Linea elektrikoa zuzentzea,

- Lurzoru kutsatuak berreskuratzea.

Malda

neurritsuko basoa

- Habitatak eta

fauna interesgarria

- Baso

ustiapena,

- Basoa,

- Babes

- Basoa,

- Zaintza,

- Landaredi potentziala berreskuratzea erreken

ertzetan




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

255

Ingurumen-

unitate

homogeneoak


kategoriak



- Interes

geologikoko puntua

- EEIak,

- Linea

elektrikoa,

- ehiza.

berezia,

- Ingurumena

hobetzea,

- nekazaritza,

abeltzaintza eta

landazabalak

(belardiak)


- Basoa,

- nekazaritza eta


- Basogintza iraunkortasun ziurtagiriarekin,



Hiri-inguruko

nekazaritza-mosaikoa

- Habitatak eta

fauna interesgarria

- Txabolak

neurrigabe ugaritzea,

- EEIak,

- Baso

ustiapena,

- ehiza.

- nekazaritza,

abeltzaintza eta

landazabalak.

- Ingurumena

hobetzea.

- Nekazaritza.


- Zaintza,

- Aisialdiko ortuak txabolen ordez.

- Baratzezaintza ekologikoan praktika egokien

gida egin,


Artibaiko

ibarra

- Habitatak eta

fauna interesgarria (Artibai

ibaiko ES213000

Babesgune Berezia)

- Ibaibidearen

eraldaketa morfologikoa.

- Araztu gabeko

urak isurtzea,

- EEIak,

- Errepidea,

- Linea

elektrikoa,

- Ehiza.

- Babes

berezia,

- Ingurumena

hobetzea,

- Nekazaritza,

abeltzaintza eta

landazabala.

- Zaintza,

- Aisia-estentsiboa,

- Nekazaritza eta


- Babesgune Bereziak proposatutako neurriak

areagotzea,



- Lur urperagarrien araudia kontuan hartzea,

-Saneamendu sarean egon daitezkeen

akatsak zuzentzea,

- Nekazaritza eta abeltzaintzako praktika

egokien gida egitea,

- Lur kutsatuak berreskuratzea,




PL DEL <0}

2014KO OTSAILA

256

Ingurumen-

unitate

homogeneoak


kategoriak



- Landare-pantaila egin Errenteriako

industrialdearen eta errepidearen inpaktuak

murrizteko.

Hiru nukleoa - Paisaia,

- Interes

arkitektoniko eta

arkeologikoko gunea,

- Habitatak eta

fauna interesgarria

(estuarioa, hondartza).

- Hondakin urak

isurtzea,

- Errepidea,

- Portua.

- EEIak.

- Gainazaleko

urak babestea,

- Ingurumena

hobetzea.

- Zaintza,

- Aisia-estentsiboa,

- Saneamendu sarean egon daitezkeen

akatsak zuzentzea,

- Lur urperagarrien araudia kontuan hartzea,

- Ingurumeneko praktika egokien gida egitea

hondartza eta itsasadarraren erabiltzaileentzat,

- Inausketetan paisaia zaintzea,


- Hiriko lorezaintza iraunkorra.



INFORMACIÓN URBANÍSTICA Y DIAGNOSTICO DEL PLANEAMIENTO MUNICIPAL DE ONDARROA.

FEBRERO 2014

5. GARAPEN EREMU POTENTZIALAK ETA AUKERAK.

5.1. EGITURA OROKORRA. AZPIEGITURAK.

Errepide sarea foru titulartasuneko hiru errepide hauek osatzen dute: BI-633 (Durango-

Ondarroa), BI-638 (Deba-Ondarroa) eta BI-3438 (Lekeitio-Ondarroa). Horiek udal-barrutiko

egitura orokor eta organikoaren parte dira eta horrela jarraitu behar dute.

BI-3438 errepidearen eta BI-633 eta BI-638 errepideek osatutako ardatzaren arteko

lotura hirigunearen barruan konpondu beharra dago, Artabide-Antiguako Ama kalean,

Calatravaren zubian eta Antzosoloko biribilgunean. Izan ere, errepide horretako trafikoak ez du

justifikatzen saihesbiderik egitea.

BI-633 eta BI-638 errepideen arteko lotura barrutik egin beharra dago, Zaldubide, Sabin

Arana eta Txorierreka kaleetatik hain zuzen, Artibai ibarreko eskuinaldetik saihesbide bat

egiteak eragin handia izango lukeelako. Nolanahi ere, portuko merkantzien trafikoa hirigunetik

arinduko litzateke, Ondarroaren eta Deba arroaren arteko lotura aktibatuz gero Gipuzkoako

aldetik, eta Antzosoloko biribilgunetik Saturraran alderako tunel baten bidez zuzeneko lotura

eginda.

Lotura horrek kostaldeko egungo ibilbidea arinduko luke, Arrigorri eta Saturraran

hondartzei lotutako erabileretarako. Alabaina, aldez aurretik, Gipuzkoan aurreikusitako bidetako

azpiegiturak egin behar dira: Mutriku-Sasiola saihesbidea eta Sasiolatik AP-8 autopistarako

lotura.

Halaber, Antzosolon lurzoruak erreserbatu behar dira horretarako, eta, printzipioz, ezin

dira baztertu Arau Subsidiarioetan (1997) arlo horretan aurreikusitako bizitegi arloko esku-

hartzea, beste tipologia batekin bada ere.

Tokiko errepide sarea hauek osatzen dute: C-6213 errepide zaharrak, Ondarroako hiri-

lurzoruko kale guztiek eta nukleo eta baserrietara sartzeko landa-bideen sareak.

Hiri-lurzoruaren barruan, egungo sarea ez da nahikoa. Kaleak oinezkoentzat bihurtzeko

eta aparkalekuetarako beharrak sarritan elkarren aurka jartzen dira, eta Plan Orokorrak

erantzun behar die.

Ibaiondo eta Zaldubide kaleak lotzeko Zaldupen zubi berria eraikitzeko proposamenaz

gain, beste aukera bat ere aztertu behar da: Kamiñazpiko goialdera ibilgailuen sarbide berria

egitea, inguru horretan dauden etxebizitzak irisgarriago egiteko eta bideen ondoko aparkaleku

kopurua handitzeko. Bide horrek arazoak ditu aldapagatik eta mendi-hegalean eragiteagatik.

Arazo hori leuntzeko, norabide bakarreko bihurtzeko aukera azter liteke. Horrela, plataformaren

zabalerako beharrak murrizten dira, eta Iturribarri kaleko zenbaki bikoitietako eraikinen atzean

dagoena zati batez erabilita.

Zaku-hondoko bideak ere aurkitu dira, eta horiek aztertu behar dira. Oso ugariak dira

landa-bideen sarean, esaterako, Gorozikako sarbidean eta Burgoako baserrira (Berriatua).

Luiziak, uholdeak edo bestelakoak egongo balira, biztanleak isolatuta ez egoteko, komeni da

ordezko irteera bat egotea. Horregatik, landa-bideen arteko loturak aztertzea komeni da, betiere

dauden plataformetan oinarrituta edo abandonatutako pista zaharrak berriro erabilita. Zentzu




FEBRERO 2014

horretan, Gorozika eta Burgoa baserria lotzea eta Gorozika eta Mutrikuko Mizkiamendi ingurua

lotzea aukera bat izan daiteke. Hala ere, lotura horiek, askotan, Berriatuko eta Mutrikuko

udalerrien lurzoruetatik igarotzen dira.

Udal-barrutia zeharkatzen duten oinezkoen ibilbideak ere lurraldeko egitura orokorraren

parte dira. Atal honetan, bi nabarmentzen ditugu, hiri-nukleotik hurbil igarotzen direnez,

erabilienak edo indartzekoak direlako.

Erdigune Historikoko Pixape kalean hasten den ibilbidea nahiko horizontala da, eta

Artabide kalean amaitzen da, portuko begiratoki baten ondoan, zabaltza batean. Indartzeko

beste ibilbide interesgarri bat hau da: Erdigune Historikotik Tokieder basora igo, Santa Klara

Ermitarantz jarraitu eta Artara jaisten da, eta Kakaleku eta portu gainean dagoen begiratokira.

Dena dela, interesgarriena, zalantzarik gabe, dagoeneko burututako azpiegituretan zati

betez oinarritzen den ibilbidea da, alegia, Saturraran eta Arrigorri hondartzak itsas mailan lotzen

dituen bidea, eta Artibaiko eskuinaldetik jarraitzen du Zaldupe eta Errenteriaraino.

Era berean, udal-barrutitik kanpo, Gardotza eta Berriatuko Industrialderako jarraipena

proposatu da, baita oinezkoen eta txirrindularien erabilerak bateragarri egitea ere. Horrela,

2013ko amaieran onartutako Gipuzkoako bizikleta-bideen Lurralde Arloko Planean

aurreikusitako Donostia-Saturraran ibilbideak Bizkaiko Lurralde Historikoan jarraituko luke.

Nabarmendu behar dugu bizikleta erabiltzeak ibilgailu pribatua erabiltzea saihesten duela

eta, beraz, aparkalekuen beharra ere. Gainera, garraioaren alternatiba hori gero eta gehiago

erabiltzen da, baita Mijoa (Mutriku), Gardotza (Berriatua) eta Errenteriako industrialdeetara

joateko ere.

Bestalde, kaleak norabide bakarreko eginez gero, hirigune barrutik bizikleta-sarea

bultzatuko litzateke. Horixe proposatu da, hain zuzen, Iñaki Deunan, beharrezko lekua

prestatuta.

Ibaibideek eta, bereziki, Artibai ibaiak lurraldearen egitura osatzen dute, natura arloan

elementu interesgarriak daudelako eta horren garrantziagatik. Artibai ibaiarekin batera, udal-

barrutiko ibaiadarrak ere kontuan hartzea proposatzen da, esaterako: Iturralde erreka, Arandola

erreka, Errekandi, Zaldu erreka, Txori erreka, Goitierreka, eta abar, baita Ondarroa eta

Mendexa arteko itsasbazterrera isurtzen diren ur-ibilguak.

Atal honen barruan, gaur egun udal-barrutia gainditzen duen azpiegitura osatzen du ur-

zikloak.

Bai ur-hornidura, bai horren arazketa eta isurketa, Artibai ibar osoan hartzen dira

kontuan, Markina, Berriatu eta Ondarroako udalerriak barne.

Horrela, ur-bilketen horniduran, Ondarroa udal-barrutitik kanpoko edateko uren

araztegien eta biltegien menpe dago. Aldiz, udalerrian bertan eskualdeko instalazio batzuk

daude, esaterako, Aieriko ponpatze-estazioa eta Galtzuarango araztegia.

Gaur egun, Artibaiko ezkerralde ia osoak lotura dauka Galtzuarango araztegiarekin, eta

eskuinaldea (Zaldupe eta San Joan Txurru-Magdalena) loturarik gabe dago.




FEBRERO 2014

Diagnostiko honek lotura proposatzen du ponpaketa eta zulaketen bidez edo Zaldupe eta

Zubiberria zubietako tauletatik gurutzatuta. Hori kontuan hartu beharko da HAPNn.

Atal hau amaitzeko, Ondarroako portua ere azpiegituren parte da, haren kokalekua eta

tamaina direla eta.

Gaur egun, portua da 2009an onartutako Plan Berezia aldatzeagatik agindutako eremua.

Bertan ez dago azalera lehorrik, eta alboko eremua instalazioek eta etxebizitzen eraikinek

osatzen dute. Horietara Egidazuko kaitik sartzen da. Eremu hori portuko jardueretarako

erabiltzen da batez ere, eta horrek eragozpenak eta bestelako arazoak sortzen dizkie

biztanleei.

Diagnostiko honetan kontuan hartzeko aukera potentzialak ikusten dira, eragozpenak

murrizteko helburuarekin, eta lurrazal lehorra lortzeko portuaren zerbitzurako.

Lehenengoa da 2009ko Plan Bereziko aurreikuspenak gauzatu eta amaitzea. Ondorioz,

arrain-lonja modernoa egongo litzateke, Egidazuko kaiaren eta nasa baten artean, portukoak ez

diren eraikinen aurrean.

Bigarrena da portuaren egungo azalera lehorrera zabaltzea. Horretarako, Egidazuko

kaiko eraikinen iparreko erdia portuko erabileretarako moldatzea azter liteke; betiere kontuan

harturik inguru horretan gutxienez etxebizitzen eraikin bat dagoela, Artabiden bi gehiago

daudela eta beheko solairuetara (hiru eta lau mailakoak hurrenez hurren) Egidazutik sartzen

dela. Hori konpontzeko, aukerak aztertu beharko lirateke, gauzatu beharreko antolaketa

zehatzaren plangintzaren barruan.

Hirugarrena da portuko plataforma itsasorantz zabaltzea. Hortaz, berriro ere aktibatuko

litzateke 2009ko plan bereziaren hasierako proposamen bat, ez baitzen onartu. Aukera hori

ingurumen arloko oharren menpe egongo litzateke. Horiek (Itsasbazterreko Lurralde Arloko

Plana eta Portuetako Lurralde Arloko Plana) arestian azaldu dira. Halaber, ohar teknikoen

menpe egongo litzateke, denboraleen arrisku handia duen inguruan eraikitzeko kai-muturraren

eta kokotearen tamaina dela eta.




FEBRERO 2014

5.2. EGITURA NAGUSIA. HORNIDURAK.

Lurraldeko egitura osoa osatzen duten hornidura publikoen atalean, lehenengoz, Plan

Orokorrak espazio libre eta berdeguneetara bideratzen edo bideratuko dituen lurrazalak daude.

Hondartzetako hareatzak, oro har, itsaso eta lehorraren arteko jabari publikoari dagokion

lurrazalaren barruan daude, eta ez dira espazio libreen parte, biztanleek gehien erabiltzen

badituzte ere. Hondartzen ondoko lorategiek edo plazek, berriz, kontsiderazio hori daukate.

Horixe da, hain zuzen, Ondarroako kasua.

Egungo plangintzak (1997ko Arau Subsidiarioak) espazio libre eta berdeguneei buruz

egindako oharretan oinarrituta, diagnostiko honetan berriz hausnartzeko aukerak aurkeztu dira,

eta 8. Planoan laburbildu eta azaldu dira modu grafikoan.

Segida logikoaren ondorioz, ia osorik titulartasun publikoko lurretan dauden espazio

libreek eta Artibaiko ibaiertzetan daudenek udal-barrutiaren antolaketa egituratzen dute.

Eremu horien lurrazalak guztira ia ez ditu estaltzen gutxieneko lege-estandarrak eta

Ondarroako beharrak.

Espazio libreen sistema nagusira bideratu beharreko lurzorua osatzeko, aukerazko

zenbait kokaleku eskaini dira. Horietako batzuk indarreko plangintzan aurreikusitakoekin bat

datoz, baina tamaina txikiagoarekin eta Ondarroako Erdigune Historikotik hurbilago.

Hilerriaren eta Erdigune Historikoaren arteko eremuaz gain, hauek ere kontuan har

daitezke: BI-3438 errepideko bihurgunearen ingurua, Arta ondoan, Santa Klara ermita,

Kakaleku gaineko begiratokia, eta Antiguako Ama ermita inguruko behealdea, Artabideko

eraikinen atzean.

Ekipamenduei dagokienez, oraingo egitura finkatzea proposatzen da. Horrela, auzo

bakoitzean aurki daitezkeen gabeziak konponduko dira, tokiko horniduren bitartez,

proposatutako garapen arloetan.

5.3. JARDUERA EKONOMIKOETARAKO LURZORUA.

Behin azpiegiturei eta hornidura publiko orokorrei dagokien egitura nagusia ezarrita,

jarduera ekonomiko eta etxebizitzetarako lurzoruak kokatuko dira. Horiek hurrengo atalean

garatuko ditugu.

Jarduera ekonomikoetarako lurzoruei dagokienez, bai lurralde-plangintzan bai begien

bistan, udal-barrutiko lur eskasia ikusten da.

Diagnostiko honek Errenterian eta Egidazun dauden bi guneen kalifikazioa (portuko

sistema orokorraz gain) mantentzea proposatzen du, baina zehaztasun eta aldaketa hauek

eginda:




FEBRERO 2014

Lehenak Egidazuko kaiaren egungo erabilerak berrantolatzea du helburu. Aztertzeko

aukera bat da lurrazalak optimizatzea jarduera ekonomikoetarako, eta kaiaren iparraldean

kokatzea. Aldi berean, hegoaldea etxebizitzetarako edo erabilera mistoetarako (jarduera

ekonomiko ez oso gogaikarriak) utziko da.

Erronka zaila da dauden eraikinak eta erabilerak birmoldatu eta lekualdatu behar

direlako, eta jabeek eskubideak eta bide-zorrak dituzte. Horrek Egidazuko kaiaren ipar eta

hegoaldea antolatzeko kudeaketa zailtzen du, eta bideragarritasun ekonomikoa behar bezala

aztertu behar da.

Aurkeztutako aukera lurzoruaren okupazioa murrizten du Egidazuko jardueretarako.

Alabaina, optimizazioaren bidez, orain dagoen eraikigarritasunaren antzekoa lor liteke.

Era berean, bi helburu lortu nahi dira: etxebizitzetarako lurzorua edukitzea (ikus hurrengo

5.4. atala), beraz, Egidazuko kaiaren eraldaketari plan berezi baten bidez heldu beharko

litzaioke, iparraldea zein hegoaldea kontuan hartuta, eta gaur egungo I. motako industria-

gunearekin (Portu-eremu orokorra) bat dator. Hala dago sailkatuta Arau Subsidiarioetan (1997).

Bigarrena Errenteria inguruari dagokio. Bertan, bi sailkapen proposatu dira.

Gaur egun industria-eraikinek osatzen duten guneak oraingo hiri-lur sailkapenari eustea

proposatu da. Dena den, gabeziak, prekarietatea eta eraldaketarako beharrak direla eta,

finkatugabetzat jo behar da.

Gaur egun sailkatutako auzoaren gainontzekoak ez ditu urbanizazio-baldintza

objektiboak betetze hiri-lurtzat jo ahal izateko. Beraz, horren sailkapenak urbanizagarria izan

beharko luke.

Jarduera ekonomikoetarako lurrak edukitzeko beste aukera bat da sailkatutako egungo

lurrazala hartu eta zabaltzea. Lurrazal horrek Berriatuko eta Ondarroako lurrak hartzen ditu.

Zabalduz gero, errepide zaharreko bi aldeetan egiteaz gain, Artibaiko eskuin ertzeko

zelaia okupatzea aztertu liteke, errepide zaharraren eta Ondarroako saihesbidearen arteko

bidegurutzearen aurrean, Berriatuko lurretan.

Aukera horien zailtasuna hauxe da: eskuinaldeko lurrak hezeguneen Lurralde Arloko

Planean AG-1 bezala daude sailkatuta, beraz, horien erabilerak nekazaritza eta

abeltzaintzarako mugatuta daude. Bestalde, Errenteria auzoan okupatu gabeko eremuan

betegarriak daude, eta horiek tratatu eta kudeatzeak garestitu litzake bai urbanizazioa bai

eraikuntza.

Zabaltzeko edozein aukera burutzeko, plan partziala tramitatu beharko litzateke, eta

Berriatuko eta Ondarroako lurrak barne hartuta.

Azkenik, 8. Planoan, Olaso, Gardotza (Berriatua) eta Mijoako (Mutriku) industrialdeak ere

jarri dira. Kontuan hartu behar da industrialde horiek Mutrikuko eskaera estaltzen dutela, bai

eta, neurri txikiagoan, Berriatukoa ere. Hala ere, hurbil daudenez, Ondarroako Plan Orokorrean

kontuan hartu behar dira.




FEBRERO 2014

5.4. ETXEBIZITZETARAKO LURZORUA.

Ondarroako Plan Orokorrean kontuan hartzeko bizitegi arloko garapenak kokatzeko,

aukerak modu antolatuan aztertzea proposatzen da. Horren ondorioz, ezin da proposamen

potentzialik aktibatu, aldez aurretik ez badira aurrekoak gauzatu edo amaitu.

Abiapuntua da finkatutako etxebizitza-eremuak kontuan hartzea (Erdigune Historikoa,

Gorozikako herrigunea eta hiri-bilbeko gainerakoa, Errenteriako etxebizitzak barne).

Finkapenerako kontuan hartu beharko dira berriro urbanizatzeko behar zehatzak. Gainera,

etxebizitza berriak lortu ahal izango dira erabilera aldatuta, daudenak zatituta edo

hornidurengatik.

Indarreko plangintzan zazpi arlo nabarmendu ditugu, eta horien aurreikuspenak

gauzatzeko zain daude. Eremu horiek gauzatzeko egungo unitateei dagozkie:

- UENP 1.1.- Anbulatorioa.

- UENP 1.2.- Etxeberria Hnos.

- UENP 1.3.- Kamiñazpirako sarbide berria.

- UEA 2.1.- Kamiñalderako sarbide berria.

- UENP 3.1.- San Ignazio.

- UEE 3.2.- Conservas Ortiz.

- UEE 3.5.- Antzosolo.

Eremu guztietan gehitutako lurrazal osoa 1,7 hektarea inguru da, eta eremu horietan

gauzatzeke dauden etxebizitzak 198 dira.

Gaur egun, lurraren ustiapena ezartzeko eta gutxieneko hornidurak ezartzeko

parametroa ez da etxebizitza kopurua, baizik eta etxebizitzetarako eraikigarritasuna. Hala ere,

lehen proposamen gisa, Ondarroako hiri-lurraren batez besteko dentsitatea (140 etxe./Ha) har

dezakegu kontuan. Ildo horretan, aipatutako eremuetan, etxebizitzen gehienezko kopurua

240ra hel daiteke. Kopuru hori urrun dago oraindik gaur egun Gernika-Markinako LPPan

kontuan hartutako 444 etxebizitzako gutxieneko kopurutik.

Eraldatzeko eremuak, 8. planoan adierazita, honela izendatu ditugu: “Anbulategia”

(UENP 1.1.), “Txomin Agirre” (UENP 1.2.), “Ibaiondo” (UENP 1.3.), “Kamiñalde” (UEA 2.1.),

“Artibai-Iñaki Deuna” (UEE 3.1. eta 3.2.) eta “Antzosolo” (UEE 3.5.). Horiek taldekatzea edo

banatzea bigarren mailako gaia edo aukerazkoa da.

Etxebizitzetarako lurren eskaintza handitzeko, aurreko atalean aipatutako bigarren

proposamena edo aukera dago: Egidazuko kaiaren hegoaldea birmoldatzea.

Diagnostiko hau gauzatzeko azterketan, 12.000 m2(t) da Egidazuko hegoaldean dagoen

eraikigarritasuna, eta okupazioa, 4.890 m2-koa

Eraikigarritasun fisiko bera mantendu nahi badugu, eta zati bat erabili nahi badugu

aparkalekuetarako (beheko solairuak), zati bat etxebizitzekin bateragarriak diren jarduera

ekonomikoetarako (beheko solairuak eta batzuetan lehen solairuak) eta zati bat hornidura

publikoetarako, ondorioztatu ahal dugu etxebizitzetarako eraikigarritasuna 6.000 m2(t) dela, hau

da, 70 etxebizitza inguru. Kopuru hori handitu liteke dagoen eraikigarritasuna handitzeko




FEBRERO 2014

aukerak kontuan hartzen badira, beste erabilera bateragarriak murrizten badira edo, noiz edo

noiz, aparkalekuetarako sotoak eraikitzen badira.

Alabaina, orduan ere ez litzateke beteko tramitatzen ari den lurralde-plangintzak

aurreikusitako gutxienekoa.

Kontuan hartzeko hirugarren proposamena hau da: dauden etxebizitzen birgaitzea

sustatzeko eta etxebizitza hutsak merkatuan jartzeko politikak aktibatzea. Plan Orokorreko

dokumentazioari dagokienez sartzeko zaila badirudi ere, aukerazko proposamena da, eta

horretatik bereizita gauzatu daiteke.

Laugarren proposamena, etxebizitzetarako lurzoruari buruz, beharrezko etxebizitza-

eskaintza osatzeko lur berriak hartzea da.

Diagnostiko honek lau leku potentzial zehazten ditu, eta horiek kokatzeko alternatibak

izan daitezke.

Lehena hazkunde txiki bat da, Errenteriako oraingo herrigunean. Hona hemen abantailak:

garraio publikoa, oinezko sarbidea, baita bizikletaz ere Ondarroa-Errenteria bidegorria eraikiz

gero, eta eguzkitara egotea. Eragozpena da udaleko ekipamendu eta zerbitzuetatik urrun

egotea.

Garatzeko bigarren eremu potentziala Kamiñazpi ondokoa da. Eguzkitara egoteaz gain,

beste abantaila da bertako urbanizazioak Kamiñazpiko goialdera sarbide berriaren zati bat

eraikiko lukeela, eta egitura orokorrean errepide sarearen helburua izango litzateke. Garraio

publikoa ere badauka. Eragozpena da ekipamendu nagusietatik urrun egotea. Hala ere,

anbulatoriotik eta ikastolatik hurbil dago. Gainera, lurzoruaren topografiagatik, lurrei eutsi eta

horiek mugitzeko lan handiak beharko lirateke.

Hirugarren eremu potentziala Kamiñalden egongo litzateke, UEA 2.1. gauzatze-

unitatearen ondoan. Abantailak hauek dira: kokalekua eta ekipamenduetatik eta dauden

zerbitzuetatik hurbil egotea. Eragozpenak hauek dira: bideragarritasun tekniko-ekonomikoa,

Kamiñaldeko atzealdeko bidea zabaldu behar delako, bertako topografia, eta Iturribarri eta Iñaki

Deuna arteko biribilguneko trafikoa areagotzea.

Laugarren eremua Artabideko etxebizitzen gainean egongo litzateke. Abantaila da

Erdigune Historikotik eta ekipamendu nagusietatik hurbil dagoela. Eta eragozpenak hauek dira:

Pixape-Artabide bidea gauzatzea, eta zaku-hondokoa izango litzateke Erdigune Historikoa

oinezkoentzat delako, proposamenaren ikusizko inpaktua eta inguru horretan espazio libreen

sistema orokorra handitzeko aukerei lurzorua kentzea.

Diagnostikoa amaitzeko, etxebizitzen atalean, laugarren xedapen iragankorrean eta

EAEko Lurzoruaren eta Hirigintzaren 2/2006 Legearen 80. Artikuluan oinarrituta, finkatugabeko

hiri-lurzoruan HAPNk programatutako etxebizitzetarako eraikigarritasun osotik, %40 babes

publikoko etxebizitzak izan beharko dira, eta ehuneko horretatik gutxienez %20 aterata babes

ofizialeko etxebizitzetarako

Etxebizitzetarako eraikigarritasuna gaur egun hiri-lur gisa sailkatuta ez dauden lurretan

badago, eta kontsiderazio hori ez badute, eta, beraz, HAPNk urbanizagarri izendatu behar

baditu, babes publikoko etxebizitzetarako eraikigarritasuna %75 izango da. Ehuneko horretatik




FEBRERO 2014

gutxienez %55 aterako da babes ofizialeko etxebizitzetarako. Horixe da, hain zuzen, Plan

Orokorrean aurreikusiko diren garapen berrien kasua.

Pasaia, 2014ko otsaila

Sin.: Agustín Errea Oiarzabal SABAI arkitektoak s.l.p.

-arkitektoa-

Documents

Memoria (PDF 6MB)