Upload
others
View
10
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
© DANI FANO
Mendiaren Nazioarteko Astea antolatuko du Itxas Argiak, astelehenetik eguenera, Faduran. 18
Getxoko edukiontziak ordezkatu eta zarama atez ate batzeko sistema ezarriko dute Negurin eta Zugatzarten. ▸2
Erandioztarrei erronka bana egin die Berbotsek, euskararen erabilerarako beste pauso bat eman dezaten. ▸5
Itzartu elkarteak eta Sopelako Udalak hainbat ekitaldi antolatu dituzte emakumeen aurkako indarkeria salatzeko. ▸ 7
Isuskitza auzuneko presidentearen ustez, bide hori desjabetzeko beharra dago sarbidearen itxierari aurre egiteko. ▸9
Tokikom Saria Uribe Kostari,bejondeigula! 15
Berangoko Gazte Mahaia ekimena B Creative jardunaldiak egiten dabil egunotan, Stay and Job gunean, Be-rangoko Udalaren laguntzagaz. Ber-tan, nazioartetik etorritako hainbat gaztek parte hartzen dute, Berango-ko eta inguruko herrietako hainbat gaztegaz batera. Datorren astelehe-nera arte, hilaren 21era arte, iraungo dute jardunaldiek; tarte horretan, par-te-hartzaileek hamaika jardueraz go-zatu ahal izango dute. 8
B Creative jardunaldiak,Berangon
Talde politiko guztiek aho batez onartu dute Lamiakoko beirategiko beharginei elkartasuna eta babesa helarazteko adierazpena. 6
Vicrilako langileak babestu ditu Udalak
HERRIZ HERRI LEIOA
© DANI FANO
«Mirari bat da Xabiroik 11 urtez jarraitzea; eta mantendu izana»Dani Fano komikigilearen iritzia jaso dugu euskarazko komikigintzaren eta Getxoko Komiki Azokaren gainean. 16
Benito Otazua Asua urduliztarrak hainbat egileren lanak bizkaierara ekarri zituen; ezagunenak: Andersenen ipuinak. 22-23
77. zenbakia2016ko azaroaren 17tik azaroaren 23ra arte
Getxo
Getxoko Udalak hiru neurri be-rri ezarriko ditu hiri-hondakin solidoak batzeari dagokionez. Hauek dira neurriok: etxez
etxeko batze-sistema martxan ipiniko dute Zugatzarten eta Negurin; udalerri osoko edukiontziak ordezkatuko dituz-te; eta bosgarren edukiontzia gehituko dute, hondakin organikoak batzekoa.
Iragarri dutenez, datorren astean ha-siko dituzte edukiontziak ordezkatze-ko lanak. Imanol Landa Getxoko alka-teak adierazi duenez zerbitzu berriaren helburua da 2022an hondakinen % 50a modu selektiboan jasotzea eta bereiz-tea (gaur egun % 23,35a bereizten da).
Ekimen berri horiek guztiak Getxo-ko hondakinak Kudeatzeko Lantaldean jorratu dituzte; horretan parte hartzen dute udal-alderdi politiko guztietako ordezkariek, eta udalerriko hainbat el-kartetako kideek ere bai. Etxez etxeko sistema Zugatzarten eta Negurin baka-rrik ipiniko dute: zarama batzeko 400
puntu baino gehiago egongo dira, ho-riek auzotarren komunitateagaz ados-tuko dituzte. Gainera, «edukiontzi-flo-ta»-ren berritzea laster abiatuko dute; eremuak homogeneizatuko dira: guz-tiek 4 edukiontzi izan ditzaten, gutxie-nez; hau da: organikoarena, papera-rena, ontziena eta errefusarena. Beste gune batzuetan, 5 izango dira (beira-rena barne), edo guztiak, 6 (olioare-na sartuta). Bosgarren edukiontziaren zerbitzua 2017an ipiniko dute martxan. Hori zelan erabili eta zer zelako honda-kinak onartzen dituen jakiteko infor-mazio-kanpaina egingo dute.
Zarama batzeko neurri berriak ipiniko dituzteEdukiontziak ordezkatu eta bosgarrena gehituko dute; etxez etxeko sistema ere ezarriko dute.
Laster ekingo diote edukiontziak aldatzeari. GETXOKO uDALA
Oinarrizko beharrak asetzeko ere baimena eskatu behar dugu-la irakatsi digute txi-
kitatik. Herri baten oinarrizko beharra da aisialdia eta, gure gi-zartean (gainerakoetan bezala), politikarekin nahastuta doa beti. Beti. Izan aisia eskaintza auto-gestionatu edo herrikoiak au-keratzen ditugulako; izan mer-katuak saltzen dizkigun aisia aukerak nahiago ditugulako. Ki-rol Portura joatea ala Gaztetxeko Indabadara, aukera politikoak dira biak. Politika, ogia non eros-ten dugun ere badelako.
Ohitura bihurtzen ari da Al-gortako plazan 17 urtez ospatu den Indabadari Udalak egiten dion jazarpena. Azken urteotan 600 euroko isunak jarri dizkio; aurten, harago joan eta zenbait gazteri lonjara jarraitu, mugi-korrera mezu mehatxagarriak bidali eta enpresa pribatuetara datu pertsonal eske deika ibili da. Alkatearen argumentu ba-karra: herriko plaza erabiltze-ko baimena eskatzea gutxiene-ko baldintza dela. Ados, herriko plazak herritar guztiontzako gune publikoak baldin badira. Baina, horrela al da Getxon? Al-kateak baimena eskatzen al die herritarrei plaza erabiltzeko? Elkarteekin adosten al du Jazz, Folk, Blues eta plazak okupa-tzen dituzten bestelako udal eki-menak noiz egin? Karpa erral-doiek plazak noiz estali behar dituzten adosten al du? Baime-na eman al dio herritarren ba-tek Txiki Otaegi plazan tamaina-ko astakeria urbanistiko-soziala egiteko? Osoko bilkuran ondo-ko erantzuna entzuten da maiz: 13.600 bozkek eman digute bai-mena. Horren aurrean, erantzun erraz asko daude, 66.000 getxoz-tarrek baimenik eman ez dutela, besteak beste. Argi dago, atzean Udalaren botere eremutik ihes egiten duen aisialdi-eredu baten kontrako jarrera dagoela, ez bes-terik. Politika, beste behin ere.
Kirol Portua ala Indabada, aukera politikoa:
MAITAnE nEREkAn UMARAn Ezertan aditua, askotan aritua
Pentsalekutik
Herriak
32016ko azaroak 17 | azaroak 23
Getxo
Indabada babestu dute ehundaka gaztek
Algortako ehun gaztek baino gehiagok salatu dituzte Uda-lak Indabadaren antolatzaileen
aurka hartutako neurri «eskandalaga-rriak». Azaldu dutenez, indaba-jana egin zenetik hona, «gazte ugarik jarrai-penak, identifikazioak eta telefono bi-dezko jazarpenak» jasan dituzte. Uda-lak jakinarazi du kale, bide edo gune publiko bat okupatzeko ,baimena behar dela eta baimenik gabe okupa-tzen bada, Udaltzaingoak neurriak har-tu behar dituela. Hala, kasu honetan, Udaltzaingoak «berdin-berdin» jokatu duela azaldu dute, «hots, halako egoe-
ra bat gertatu denean esku hartu behar izan duen modu berean jokatu duela oraingoan ere». Halere, hori «aitzakia» baino ez dela uste dute gazteek. Horren harira, haserre egoteaz gain, «oso kez-katuta» daudela ohartarazi dute, «ja-sotako deiek eta gure bizitzaz duten ezagutza mailak arduratzen gaitu». Da-borduko hainbat gazte identifikatu ditu Udaltzaingoak; hori dela-eta, Indaba-da isun baten «mehatxupean» dagoela berriro ere ohartarazi dute. Horren au-rrean, Gobernu-taldeari zigorrak ezar-tzeko hartutako bidea bertan behera utzi eta arazoak «behar bezala konpon-tzeko deia» egin diote. Halaber, hain-bat mobilizazio egingo dituztela iragarri dute; berbarako, hilaren 30ean Udal-batzan mozio bat aurkeztuko dute, eta change.org plataforman Indabadaren aldeko sinadurak batuko dituzte.
info+: Hiruka.eus/getxo.
Udaltzaingoaren partetik jasandako «jazarpenaz» kezkatuta daudela ohartarazi dute gazteek. Orain dela egun batzuk Getxo An-
tzoki berriaren ondoko parkean eta San Nikolas plazan dauden
eserleku berrien kostuaren zenbate-koa ezagutzera eman zuen EH Bilduk. Horretarako, aipatutako gune bietan hainbat kartel ipini zituzten horren be-rri emateko. Hala, koalizio abertzaleak jakinarazi duenez, bertan kokatuta-ko 10 eserlekuek 200.655 euroko kos-tua izan dute. Halaber, argitu dutenez, banku horiek guztiak egiteko erabili-tako materiala IPE da, «hau da, Ama-zoniatik ekarritako egurra, eremu hori deforestazio arriskuan dagoen arren».
Eserleku bakoitzaren kostuen gai-neko informazioa Joseba Arregi Hiri-gintza zinegotziak helarazi zion koali-
zio abertzaleari. Hala, jakin ahal izan da zein izan den banku bakoitzaren prezioa. Merkeena, San Nikolas plaza-ko eserlekuetako bat da, 10.402 euroko kostuagaz; garestiena, ostera, musika eskolaren ondokoa da: 27.556 euroko gastuagaz.
Hamar eserlekutan 200.655 euro gastatu ditu Udalak
Artaza-Romo institutuko batxilergo artistikoko bigarren urteko ikas-
leek eskolaz kanpoko saioak hasi zi-tuzten joan den irailaren 28an. Horiek Eduardo Hurtadok zuzendu ditu, Ge-txoko Kultur Etxeagaz eta GetxoAr-tegaz elkarlanean. Aurten, ikasleek hainbat parte-hartze aktibo izan dituz-te; berbarako, batxilergo artistikoko lehenengo mailakoek egindako arteka-ritza parte-hartzailea egon da. Horren helburua izan da GetxoArte ekimena ikasleriari hurreratzea; horrez gaine-ra, artea transformaziorako, gizarte in-klusiorako eta auzolanerako ideia gisa landu dute. Horretarako, hiru orduko
hiruna saio egin dituzte, bi ikastetxean eta hirugarrena GetxoArten berton. Taldeak LHko laugarren mailako ikas-leakaz ekintza bat burutu zuen, Ge-txoArten ikusgai ipinitako obra biren inguruan.
Horrez gainera, batxilergoko ikasle guztiek Eduardo Hurtadok gidatutako bisitaldiaz gozatzeko aukera izan zu-ten GetxoArten, azaroaren 4an. Bertan, ikasleek erakusketako obren artistakaz zuzenean berba egiteko aukera izan zuten. Hilaren 6an, zapatuan, berriz, bigarren batxilergokoek performancea egin zuten Rosana Antolí ICE-CREAM Performance-ko artistagaz batera.
GetxoArtegaz batera lanean ibili dira batxilergoko ikasleak
2016ko azaroak 17 | azaroak 234
Getxo
Hurrengo sei hilabeteetan 3Dn inprimatzeko teknologiak eskaintzen dituen aukerak ezagutu eta euren konponbi-
deak garatu ahal izango dituzte udale-rriko enpresek eta getxoztarrek. Proiek-tu pilotua izango da, LanLab Getxo izenekoa.
Imanol Landa Getxoko alkateak adierazi duenez «ekimen honen hel-burua da enpresei eta pertsonei 3Dn inprimatzeko baliabideak eskaintzea, parte hartze prozesuen bitartez, berri-tzeko aukera emanez teknologikoki eta sozialki». Bestalde, gaineratu duenez, «berrikuntzarako elkargune dinami-koa eta zabala izango da. Bertan, es-
perientziak partekatu, berba egin eta aukera egongo da 3Dn inprimatzeko teknologiarekin jarduteko eta lanki-detzan ibiltzeko». Hala, inprimatzeko aukerak ezagutzeko prestakuntza-tai-lerrak antolatuko dira, baita dinami-zazio-jarduerak ere. Halaber, ate ire-
kien jardunaldiak ere egongo dira; hurrengoa, azaroaren 17an izango da, 18:00etan. Bestalde, ikastetxeen, elkar-teen, enpresen bisitaldiak; eta udalerri-ko enpresei eta ekoizleei orientazioa es-kainiko diete, besteak beste.
info+: www.3dlan.org
Inprimaketak, 3DnGetxo Elkartegiak ekintza batzuk egingo ditu 3Dn inprimaketak dituen aukerak ezagutarazteko.
Udalak, Lantegi Batuak, Gaiker-Ik4 eta pr4 tecnología socialek bultzatu dute ekimena. GETXOKO uDALA
Datorren azaroaren 24an, egue-na, Kontsumo eta ekoizpen-eredu
iraunkorrak sustatzea tokian-tokian izeneko jardunaldia egingo dute Getxo Elkartegian. Horretarako hitzordua goizeko 10:00etan ipini dute. Ekimena Getxoko Udalak, Euskal Fondoak, Eus-kal Tokiko Erakunde Kooperanteen El-karteak, Europako hiri eta eskualdeen Sareak eta Plataformak antolatu dute. Horretarako finantzazioa, ostera, Eu-ropako Batzordetik jaso dute. Antola-tzaileek jakinarazi dutenez, aurtongo jardunaldian Paris (Frantzia), Bartze-lona (Herrialde Katalanak), Erroma (Italia) eta Getxo udalerriek hartuko dute parte, besteak beste.
Jardunaldian parte hartu gura du-tenek aldez aurretik eman beharko dute izena. Horretarako, Euskal Fon-doaren helbide elektronikora mezu bat bidali beharko dute, norberaren izen-abizenak jakinaraziz.
izen-ematea: [email protected]
Ekoizpen iraunkor eta kontsumoaren inguruko jardunaldia
52016ko azaroak 17 | azaroak 23
Erandio
Erandioko Udalak enpresa-jar-duerak hasteko laguntza es-katzeko epea zabalik dauka. Interesdunek azaroaren 30era
arte izango dute laguntza eskatzeko epea. Gehienez jota, enpresa-proiektu bakoitzak 3.000 euro lortu ahal izango ditu. Udalak azaldu duenez, laguntza jasotzeko ezinbestekoa da «enpresa Erandion eratu eta martxan ipintzea». Dena den, salbuespen bat dago ho-rretan: «Erandion sortu ez arren, hiru hilabete baino lehenago bere kokape-na aldatu» duten enpresek ere lagun-tza-eskaera aurkeztu ahal izango dute, beti ere kokapen berria Erandio bada.
Epemuga: azaroak 30Denborari dagokionez, aurkez dai-tezkeen enpresak dira 2015eko aben-duaren 1etik 2016ko azaroaren 30era bitartean sortutakoak. Bestalde, en-presaren forma juridikoa edozein izan daiteke, hala nola, banakako enpresa-buruak, profesionalak, ondasun-erki-degoak eta sozietate zibilak.
Enpresa onuradunak ez du ad-ministrazio publikoakaz zorrik izan behar, hau da, egunean eduki behar-
ko ditu zerga-betebeharrak Foru Oga-sunagaz eta Erandio Elizateko Udala-gaz, baita Gizarte Segurantzarekiko ordainketak ere.
Sortutako enpresa bakoitzak 3.000 euroko laguntza jasotzeko aukera edukiko du. Laguntza hori modu mai-lakatuan lortu ahal izango da. Lehe-nengo fasea enpresa sortzea da. Hori egiteagatik 1.500 euro lortuko du eska-tzaileak paper denak aurkeztuz gero eta kreditu nahikorik egotekotan. En-presariak edo enpresariek egiten du-ten inbertsioen arabera, beste 1.250
euro jasotzeko aukera izango da. Diru kopuru osoa eskuratzeko inbertsioa 100.000 eurokoa izan beharko da, handik behera, hiruko erregela era-biliko du Udalak dagokion laguntza kalkulatzeko. Hortaz, proiektu gutxik lortuko dute atal horretan diru kopuru handia. Azkenik, 250 euroko laguntza osagarria lortuko dute Ikerkuntza, Ga-rapena eta Berrikuntza arloan dihar-duten enpresek, beti ere Europako Ba-tzordeak hautatutako sektoreetan lan egiten badute.
info+: [email protected]
Enpresa-jarduerak sustatzeko laguntzak eska daitezke Erandion hilaren bukaera arte.
Enpresa-proiektuak bultzatzeko laguntzak
Behargintzan zein udal webgunean lor daiteke dokumentazioa. © ERANDIOKO uDALA
Astelehenean, hilak 21, Santa Zezi-lia musikarien zaindariaren ome-
nezko jaiagaz bat eginez, Erandioko Musika Eskolako irakasleek kontzer-tua emango dute, Astrabuduko Josu Murueta kultur etxeko ekitaldietarako aretoan, 19:00etan. Emanaldi horregaz batera, eskolak aurten ospatu duen 25. urteurreneko ekitaldiei amaiera eman-go die. Antolatzaileek jakinarazi dute-nez, kontzertuan «hainbat estilo eta egileren lanak joko dituzte». Sarrera doakoa izango da, aretoko leku-kopu-ru denak bete arte. 2016. urtean, eki-taldi asko antolatu ditu musika-esko-lak, hala nola, kontzertuak, argazki eta musika-tresnen erakusketa, bideo musikala, eta abar; horrez gainera, udalerriko hainbat auzotan ere izan du presentzia. Udal iturriek gorarazi dutenez, «Musika-eskola Ignacio Al-dekoa ikastetxeko guraso-talde baten proiektu txiki batetik sortu zen».
Santa Zezilia eguneko kontzertua emango du Musika Eskolak
Datorren urtean, Erandioko Uda-lak hainbat laguntza emango die
bazterketa-egoeran dauden familiei. Ogasun eta Ondare Arloko Informazio Batzordearen proposamenez, zenbait ordenantza fiskal aldatzea erabaki zuen Udalbatzak, azken bilkuran. Bes-teak beste, Ondasun Higiezinen gaine-ko Zergari (OHZ) eta estolderia-tasei aurre egiten lagunduko die Udalak.
OHZ eta estolderia- tasak ordaintzeko laguntzak izango dira
Datorren abenduaren 3an, Eus-kararen Nazioarteko Eguna ospatu eta aldarrikatuko da
Euskal Herrian eta mundu osoan. Erandion ere, hitzordu garrantzitsua izango da, auzoetako kultur, jendarte eta kirol taldeei eta Berbots euskaltza-leen topaguneari esker. Halere, aurten Euskarak 365 Egun ekimena ezberdi-na izango da. Ez bakarrik aurten urte bisustu izanda karteletan «366 egun» irakurriko dugulako, Berbotsek eran-dioztarrei bestelako proposamena ere egin dielako baizik. Aurton, Berbotsek «pauso bat aurrera» egin gura du. Ho-rregatik, erronka bat hartzea propo-satu diete erandioztar guztiei, «eus-kararen erabilera sustatzeko asmoz». Erronka hori norberak finkatuko du,
«bakoitzak bere neurrikoa, txiki-txikia ala ahalegin handiagoa eskatzen due-na». Gainera, banaka edo taldeka egi-tea ere aurreikusi dute euskaltzaleek.
Desafioa ondo uler dadin, hainbat adibide ipini diete auzotarrei. Hona hemen ereduetako batzuk: «Faceboo-
ken idatzi, asko, baina beti gaztela-niaz? Horra zure erronka!»; «Entrena-tzailea euskalduna da eta gaztelaniaz egiten dituzue entrenamenduak? Ho-rra zuen erronka!»; «Seme-alabei eus-karaz, baina zuen artean gaztelaniaz jarduten zarete? Horra zuen erronka!».
Berbotsek eskatu du erronkak aza-roan gauzatzeko. Aurretik, euskaltza-leek eskatu dute bideo labur batean nork bere buruari botatako desafioa grabatzeko eta sare sozialetara igotze-ko edo Berbotsera bidaltzeko. Bideo barik, argazkiak edota testuak ere ain-tzat hartuko dituzte. Ekarpen denak ondo etorriak izango dira. Dena ondo bidean, abenduaren 3an ekitaldi ede-rra egingo dute Astrabuduko Mendi-guren plazan.
Berbotsek euskaraz beste pauso batemateko erronka ipini die erandioztarrei
Erandioko Udalbatzak onartu berri du drogamenpekotasunen aurka
borrokatzeko 2020ra bitartean erabi-liko duen plana. Testu horretan, ga-rrantzia eman diote gizarte-hezitzai-leen rolari eta gazteakaz batera lan egiteari. Hala, haxixaren eta beste dro-gen kontsumoaz diagnostikoa egiteko asmoz, testuak planteatu dituen infor-mazio-iturri nagusietako batzuk dira kalean batzen diren kuadrillen topa-lekuak eta gazte-lonjak. Elena Pérez Gizarte Ekintzarako zinegotziak aurre-ratu duenez, diagnostikoaren ostean Udalak estupefazienteen kontsumoak eragin ditzakeen «arriskuen eta kal-teen berri» emango die gazteei. Neska-mutilak «oso goiz» hasten omen dira droga kontsumitzen.
Droga-diagnostikoa egiten laguntzeko eskatuko diete gazteei
© BERBOTS
2016ko azaroak 17 | azaroak 236
Leioa
Udal-agintariak azaroaren 9an batu ziren Sabino Arana kaleko merkatariakaz eta auzokidea-
kaz; bertan egingo diren lanen ingu-ruan dauzkaten kezkak ezagutu gura zituzten gobernari leioaztarrek. Besteak beste, lur-azpiko kanalizazioak hobetu-ko dituzte eta, neurri batean, kalea oi-nezkoentzat egokituko dute. Iban Ro-driguez alkateordeak adierazi duenez, «merkatariek ez dute ondo ikusten ka-lea oinezkoentzat egitea; euren ustez, kanpoko jendea bertara joan ahal iza-tea zailtzen baitu horrek». Auzokideei dagokienez, «aparkalekuak kenduko direnez, eta euren atarira, erosketakaz edo gaixorik dagoen senideren bat bi-
sitatzera ezingo direlako hurreratu» kezka dute, batez ere. Alkateordearen berbetan, «kezka horiek denak azter-tzen gabiltza orain, beste aukera ba-tzuk eman ahal izateko». Horiek idatziz aurkezteko aukera ere zabaldu dute.
Sabino Arana kaleko auzokide eta merkatariakaz batu dira
Leioan 14 urteko neska batek ja-sandako sexu erasoagatik atxilo-
tutako 18 urteko mutila ez da agertu epailearen aurrean; karguakaz aske utzi zuen, baina noizbehinka Getxo-ko epaitegira joateko beharragaz. Ho-rren ildotik, martitzenean, azaroaren 15ean, Elena Unzueta Bizkaiko Foru Aldundiko bozeramaileak nabarmen-du zuenez, «mutila boluntario izan zen Aldundiaren gizarteratze-progra-ma batean; baina, utzi egin du. Eta bizi zen tutoretzapeko-pisua ere bai». Ho-rren harira, «pertsona horren zaintza-ren ardura epaileak» duela ohartarazi zuen foru-arduradunak, «horrek utzi zuelako aske».
Sexu-erasoagatik atxilotutakoa ez da epaitegian aurkeztu
Astelehen arrastian egindako ezohiko eta premiazko oso-ko bilkuran, Lamiakoko Vic-rila lantegiko beharginen al-
deko adierazpena onartu zuten, aho batez, Leioako Udalbatza osatzen tal-de politiko denek. Alkatetzak propo-satutako idatziari babesa agertu zio-ten EAJk, Esnatu Leioak, EH Bilduk, PSE-EEk eta PPk. Besteak beste, Uda-lak Eusko Jaurlaritzari eskatuko dio «akordio egokiak lortzeko helburua daukaten jarduera-prozeduretan parte hartzen jarraitzea, alde denen boron-datea errespetatuz». Bitartean, bere eskumenei dagokienez, Vicrila koka-tuta dagoen industria-zoruaren kalifi-kazioa ez aldatzeko konpromisoari eu-
tsiko dio Udalak. Bertoko beharginak sufritzen dabiltzan egoera larria azal-du zion Vicrilako langile-batzordeak Mari Carmen Urbieta alkateari. Modu berean, Udalbatzak bere jarrera adie-raz zezan eskatu zion udal-agintariari. Beharginek azaldu legez, Lamiakoko
lantegiarentzat hartzekodunen kon-kurtsoa aurkeztu dute Vicrila enpresa-ko arduradunek, eta lantokia «ixteko arriskuan» dago; horrek zuzeneko 300 lanposturen eta zeharkako beste ho-rrenbesteren galera lekarke.
info+: hiruka.eus/bereziak/vicrila
Vicrilako langileen aldeLamiakoko beirategiko langileei elkartasuna eta babesa adierazi die Leioako udalbatzak, aho batez.
Astelehen goizean Eusko Jaurlaritzaren ordezkariakaz batu ziren Vicrilako langileak, Bilbon.
Sabino Aranatik pasatuko da EHUrako tranbia.
Gizakiaren historia kla-se borrokaren historia dela ikasi genuen Al-derdi Komunistaren
Manifestuan, zapaldu eta za-paltzaileen arteko borrokaren historia. Borroka hori, ordea, ez da dimentsio bakarrekoa. Ez. Engelsek, Familiaren, jabe-tza pribatuaren eta estatuaren jatorrian esan zuen etxean, gi-zonak betetzen duela burgesa-ren rola, eta emakumeak, aldiz, proletarioa ordezkatu. Etxetik kanpo zapaldua dena zapal-tzaile bihurtzen da, bere atari-ko atetik igarotakoan. Egoera hori, ene ustez, pertsonen arte-ko harreman anitzetara estrapo-la daiteke.
Ziur naiz artikulu honen ira-kurlea, idazlea bera bezala, za-palduen klasearen parte dela, proletarioa. Baina ziur naiz, ha-laber, zapaltzaile ere badela, ga-rela, gizon langilea bere etxean legez. Generoak, azalaren kolo-reak, status ekonomikoak nahiz soziologikoak, gaitasun dialek-tikoak edota biolentziaren ku-deaketak (fisikoa edo hitzezkoa) ematen diguten botereaz baliatu gara noizbait, segur, gure nahia gailen dadin, aurrean daukagun eta txikitu eta boteregabetu nahi izan dugun horren kontra. Egoe-ra horiek unekoak izan daitezke, baina hamaika harremanetan, fosilizatu ere egiten dira, deso-reka horiek betikotuz.
Askok gustukoegi dugu bik-timaren papera, eroso sentitzen gara zapalduen etiketapean. Errugabetu egiten gaitu horrek. Alta, geure burua iraultzailetzat izanik hainbestek, borreroarena ere noiz, nola eta norekin egi-ten dugun aztertzea betebehar saihestezin zaigu. Ezer gutxi al-datuko baitugu gure pribilegioak babestuz (nola babestu, gaine-ra…). Mundua irauli beharra dago, baina gu geu eta ingurua aldatzeko prest ez bagaude, zer da irauli nahi duguna? Iraultzak ez al du zapalduen alde egiten?
Botere- harremanak nonahi daudelako
LOHITZUnE RODRIGUEZ AURREkOETxEA Filosofian lizentziatua
Gai (des)ordena
72016ko azaroak 17 | azaroak 23
Emakumeenganako Indarke-riaren Aurkako Nazioarteko Eguna aldarrikatzeko asmoz, azaroaren 24tik 26ra, hain-
bat ekitalkdi antolatu dituzte Sopela-ko Udalak eta Itzartu emakumeen el-karteak, elkarlanean. Hala, azaroaren 24an, Sarah Gavronek zuzendutako Sufragistas (Erresuma Batua, 2015) fil-ma ikusgai egongo da, Kurtzio kultur etxean. Genero ikuspegik0 zinema-saioa 18:00etan izango da; sarrera, doan. Hurrengo egunean, azaroaren 25ean, barikuan, puxikak askatuko dituzte eta egun horretako adierazpe-na irakurriko dute, 19:00etan, udale-txean. Horren ostean, mahai-ingurua egongo da, udaletxeko sarreran. Egi-tarauagaz amaitzeko, azaroaren 26an, zapatua, Cuaderno en blanco antzez-lana eskainiko du Hika taldeak. Hi-tzordua 20:00etan ipini dute, Kurtzio kultur etxean; eta sarrerak 5 euroan salduko dira, ohiko lekuetan.
Elkar ikusi barik hogei urte igaro ostean, ustekabean topo egiten duten ahizpa biren istorioa kontatzen du Cua-derno en blanco antzezlanak: Begoñak
eta Arratek bizitzarekiko muturreko ja-rrera ezberdin bi irudikatzen dituzten. Ama hil ostean, ahizpa biak aurrez au-rre elkartzeak elkarri kontuak eskatze-ko balioko du. «Ezer gutxi dakite amak batengan edo bestearengan utzitako arrastoez. Nahikoa lan izan du bakoi-tzak bere bizitza eraikitzen; nahikoa lan bizitzen», diote Hikakoek. Gatazka, emozioa, poetika eta umorea protago-nista dauzkan istorio hunkigarria da. Itziar Ituño, Miren Gojenola eta Agur-txane Intxaurraga dira antzezleak.
Sopela
Emakumeen aurkako indarkeria salatzeko
Abuztuaren 20an emakume gazte batek jasandako sexu-erasoa salatzeko kontzentrazioa.
Abenduaren 26tik urtarrilaren 5era arte, Gabonetako egonal-di irekiak egingo ditu Sopelako
Udalak; 4 eta 13 urte bitarteko umeei zuzenduta egongo dira. Hala, egun horietan jarduera ugariz gozatzeko aukera edukiko dute neska-mutilek, astelehenetik barikura, 09:00etatik 14:00etara, Kurtzio kultur etxean. Ize-na emateko epea abenduaren 11ra arte egongo da zabalik; Sopelan errolda-tuta dauden umeek lehentasuna edu-kiko dute, eta leku denak betetzen ez badira, beste udalerrietako neska-mu-tilei emango diete izen-emateko auke-ra. Gabonetako ekintzetan parte hartu
gura dutenek Kurtzio kultur etxera, udaletxera edota Larrabasterrako So-pelarin udal bulegora joan beharko dute. Aste bakoitzeko salneurriei da-gokienez, erroldatutako lehenengo seme edo alabarengatik 45 euro or-dainduko dute aita-amek; bigarrena-gatik 33 euro; hirugarrenagatik eta hurrengoengatik 28 euro; eta Diru-sa-rrerak Bermatzeko Errenta jasotzen duten familietako umeek 28 euro bai-no ez dituzte ordaindu behar izango. Azkenik, Sopelan erroldatuta ez dau-denentzako salneurria 75 eurokoa izango da.
Bestalde, txanda bi egongo dira: lehenengoa, abenduaren 26tik 30era; eta bigarrena, urtarrilaren 2tik 5era. Umeek lehen txandan, bigarrenean edo bietan eman ahal izango dute ize-na, beti ere lekurik egon ezkero.
info+: www.sopelaudala.org
Gabonetako jardueretan izen-ematea, zabalikAurtengo egonaldi irekietan 68 umek eta gaztek parte hartu ahal izango dute.
EgitarauaAzaroak 24, eguena18:00 Sufragistas pelikula, Kurtzio kultur etxean. Gaztelaniaz. Sarrera, doan.
Azaroak 25, barikua19:00 Puxikak askatuko dituzte eta adierazpenaren irakurriko dute, udaletxean. Horren ostean, mahai-ingurua egingo dute, udaletxeko sarreran.
Azaroak 26, zapatua20:00 Hika taldearen Cuaderno en blanco antzezlana, Kurtzio kultur etxean. Gaztelaniaz. Sarrera: 5 euro.
Aurten ere Gabonetako marrazki-lehiaketa antolatu du Udalak; ohi
den legez, 5 eta 12 urte arteko neska-mutilei zuzenduta dago. Hala, marraz-ki irabazlea Udalaren Gabonetako pos-talaren irudia izango da, eta Olentzero eta Mari Domingiren etorrera ospa-tzeko ekitaldiak iragartzeko erabiliko dute. Parte-hartzaileek azaroaren 23a baino lehen aurkeztu beharko dituzte lanak, Kurtzio kultur etxean, astelehe-netik barikura, 11:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 20:00etara; eta aste-a-kabuetan, 11:00etatik 14:00etara eta 17:00etatik 20:00etara. Sariak aben-duaren 24an banatuko dituzte, udale-txeko plazan.
info+: [email protected]
Errenta-maila txikia daukaten fa-milia-unitate sopeloztarrei 2016ko
Hiri Ondasun Higiezinen gaineko Zer-ga (OHZ) eta zarama batzea zein es-toldagatiko tasak ordaintzeko lagun-tzak emateko deialdi publikoa onartu du Udalak. 2016ko ordainagirietara-ko eskariak aurkezteko epea azaroa-ren 30era arte izango da. Hala, diruz lagundu ahal izango diren eskaeren artean, gehienez, 19.148,52 euro bana-tuko dituzte. Besteak beste, aurkeztu beharreko agirien artean dago Lanbi-dek emandako ziurtagiria: «horren bi-dez egiaztatuko da, batetik, langabea edo SBEren jasotzailea den; eta, bes-tetik, jasotzen dituen prestazioen zen-batekoa», adierazi dute udal iturriek.
Olentzeroren eta Mari Domingiren irudien lehiaketa egingo dute
Hainbat zerga eta tasa ordaintzeko laguntza emango du Udalak
2016ko azaroak 17 | azaroak 238
Berangoztarrak Italiara joan ostean, nazioarteko gazteak gurera etortzeko ordua hel-du da. Horretarako, Frantzia,
Italia eta Poloniatik etorritako hainbat gazte hurreratu dira eskualdera, Uda-laren laguntzagaz Berangoko Gazte Mahaiak antolatutako B Creative eki-menera. Egitarau mamitsua antolatu dute egunotarako; hau da, martitze-nean ekin zioten lanari, eta astelehene-ra arte ibiliko dira kreazio lanetan, Be-rangoko Stay and Job inguruan. Bitarte horretan, ekimenean parte-hartzen dutenek hamaika aukera izango dute, hala nola Simona Mattak gidatutako berrikuntza sozialerako proiektuen prototipoak egiten ikasteko tailerra, Zirkozaurrera bisita gidatua, txangoa Gaztelugatxera, Gernikako Astran bi-sita gidatua eta batukada tailerra. An-tolatzaileek argitu dutenez, egitasmoa Uribe Kostako gazteei zuzenduta dago, 18 eta 35 urte arteko gizon-emakumeei, hain zuzen ere.
Uda hasieran eratu zuten Berango-ko Gazte Mahaia, udalerriko eta ingu-ruetako gazteen arteko harremanak sustatu eta ekimen ezberdinak bultza-tzeko asmoz. Arduradunek azaldu du-tenez, ekimena «leku irekia» da, hor-taz, interesa duen edonork parte hartu dezake. Hilabete gutxi daramatza mar-txan ekimenak, halere, denbora tarte horretan hainbat jarduera egin dituzte, hala nola gazte ekintzaileen topaketak
eta Italiako Arona herrira joateko tru-ke-bidaia. Antolatzen dabiltzan azken ekimena B Creative jardunaldiak dira; horietan, datorren azaroaren 21era arte nazioartetik etorritako eta Berango-ko zein inguruko 28 gaztek esperien-tziak trukatuko dituzte. Hainbat irteera egingo dituzte, halere, berton egingo diren jarduera gehienak Berangoko Santa Ana auzoko Stay and Job ingu-ruan burutuko dituzte.
Beldur Barik programa aurkeztuko dute eguaztenean
Berango
Nazioarteko esperientziakB Creative jardunaldiak egiten dabil egunotan Berangoko Gazte Mahaia ekimena.
Hilaren 21era arte egingo dituzte jarduerak. MAITE MENTXAKA
Gabonetako kolonietan izena eman daiteke dabordukoUrrun daudela dirudien arren, Gabo-
nak ate joka ditugu. Hori dela-eta, Udalak oporraldi horretarako umeen-tzako programa prestatu du dabordu-ko. Hala, horretan parte hartu gura duten neska-mutilek azaroaren 21era arte izango dute izena emateko auke-ra. Hilaren 24an zozketa publikoa egin-go dute, eta hilaren 28an, astelehena, onartutako behin betiko zerrenda eza-
gutzera emango dute. Gabonetako eki-men guztiak euskaraz izango dira, adin tarte bakoitzari egokitutakoak: Ludo-txiki (2013-2011 jaiotakoak), Ludoteka (2010-2008 artekoak) eta Ludokluba (2007 eta 2002 artean jaiotakoak). Kolo-niak abenduaren 26tik 30era artekoak izango dira; halere, bestelako ekintzak ere egongo dira urtarril hasieran.
info+: [email protected]
Azaroaren 25a Emakumeenganako Indarkeriaren Aurkako Nazioar-
teko Eguna da; hori dela-eta, Beldur Barik programaren aurkezpen institu-zionala egingo dute azaroaren 23an, eguaztenean, Berango Antzokian. Horretarako hitzordua 11:00etan ipini dute, eta bertan egongo dira Emakun-deko, Eudeleko, Aldundiko eta Udale-ko ordezkariak.
Gorliz
Gorlizko Higiezinen Gaineko Zerga-rik altuena duen auzoa Gaminiz
da. Gaminiz Bizirik auzokideen elkar-teak jakinarazi duenez, zerga horren harira Aldundiak egindako berrikus-ketaren ondorioz, «gehikuntza nabar-menak» pairatuko dituzte. «Baloriza-zio horren ondorio da auzo honetako lurzoruari emandako balorea», azal-du dute. Hala, Gaminiz Bidean, me-tro koadro bakoitzaren balorea 1.408 eurokoa da. Horren ondorioz, dato-rren urtean bertoko etxebizitzen ba-lore katastrala «asko handituko» dela deitoratu dute auzokideek. Hori de-la-eta, joan den azaroaren 13an bilera bat egin zuten horri aurre egiteko neu-rriak adosteko. Hala, balorazio horren aurkako sinadurak batzen hasi direla ohartarazi dute. Horrez gainera, nor-banako edo kolektibo gisa Aldundia-ren erabakiaren aurkako helegiteak aurkeztera dei egin dute.
info+: www.gaminizbizirik.blogspot.com.es
Ur kirolak zein igeriketa ikastaroak egiteko instalaziorik ez du Gorliz-
ko udalerriak. Hori dela-eta, bertako Udalak diru-laguntzak emango ditu inguruko udalerrietako igerilekue-tan izena eman dezaten gorliztarrek. Hala, Gorlizen erroldatutako 18 urtetik beherako gazteek Sopelako edo Mun-giako udal igerilekuetako ikastaroe-tan igerian ikasi gura badute, Gorlizko Udalak diru-laguntzak emango dizkie.
Azaldu dutenez, emango duten la-guntzaren zenbatekoa kalkulatzeko, kontuan hartuko dute zein alde da-goen kasuan kasuko udalerriko baz-kideen kuotaren eta Gorlizko erabil-tzaileentzat finkatzen den kuotaren artean.
Diru-laguntza horiek guztiak 2016ko ikastaroetarako deialdia arau-tzen duten oinarrien arabera emango dira. Eskariak aurkezteko epea aben-duaren 12an amaituko da.
info+: www.gorliz.eu
Gaminiz auzoaren HGZ handituko dela deitoratu dute
Inguruko udal igerilekuetan izena emateko laguntzak
EgitarauaAzaroak 17, eguena10:00-12:00 Lariso talde italiarrak gidatutako ekintza12:00-13:00 Kalabazan Kultur Ekimenaren jarduera.16:30-18:30 Proiektuen prototipoak egiteko sarrera .18:30-19:30 Simona Mattak gidatutako Berrikuntza sozialerako proiektuen prototipoak egiten ikasteko tailerra.20:00-22:30 Afaria eta euskal dantzak, Simon Otxandategi dantza taldeagaz.
Azaroak 18, barikua10:00-13:00 Berangotik irteera.16:45-19:00 Zirkozaurre eta ZWAP, bisitak.
Azaroak 19, zapatua09:30-13:00 Gaztelugatxe, Bermeo eta Mundakara irteera.13:30-16:00 Bazkaria Mundakan.16:30-19:00 Gernikako Astra bisitatu.
Azaroak 20, domeka10:00-13:00 Proiektuen prototipoak garatu.16:30-19:00 Topaketak.21:00-22:30 Zaratamba Batukada tailerra.
Azaroak 21, astelehena10:00-13:00 utopian eskolara bisita eta WSM Poloniako taldearen jarduera. 16:30-18:30 Ondorioak atera eta ebaluazioa.18:30-22:30 Agurra.
Plentziako Goñi Portalen egon da ikusgai V. ArgiHizkiak literatura-lehiaketaren erakusketa orain-
tsu arte, Getxoko sari-banaketaren eki-taldiaren eta Torreneko egonaldiaren ostean. Eta erakusketak ez du Plen-tzia utziko oraindino: Uribe Kosta ins-titutuan (Gatzamina, zk/g) ikusi ahal izango da astelehenetik hilaren 27ra arte. Bertan, 10 argazkiak eta horietan oinarritutako euskarazko 40 testu la-bur onenez goza daitezke. ArgIHIzkiak lehiaketara 174 parte-hartzailek 212 tes-tu helarazi zituzten: testu labur-labu-rrak 127 izan ziren eta testu laburrak, 85. Batetik, 16-18 urte bitartekoek 134 testu
bidali zituzten; 18 urtetik gorakoek, 78. Denera, 32 herritako parte-hartzaileak izan ziren. Bizkaitarren artean, 149 par-te-hartzaile Uribe Kostakoak izan ziren, eta 172 testu bidali zituzten (Barrikatik 4, Berangotik 4, Erandiotik 9, Getxotik 38, Gorliztik 34, Leioatik 9, Lemoizetik 9, Plentziatik 28, Sopelatik 26 eta Urdu-liztik 11). Horietatik 105 testu Uribe Kos-ta institutuko ikasleenak izan ziren; eta 4 sari nagusietako bat irabazi zuen ho-rietatik batek: Itxaso Zabala Mondinak (Gorliz, 2000), Eider Moreno Carreroren argazkian oinarritutako testu labur-la-burrari esker.
info+: www.argihizkiak.com
92016ko azaroak 17 | azaroak 23
Plentzia
Plentziako Isuskitzara, beren-beregi urbanizaziora heltze-ko errepide bi daude; halere, horietako bat segurtasunaga-
tik itxita dago martxotik hona. Iñigo Zarauz bertako Komunitatearen pre-sidenteak azaldu duenez, bide horiek pribatuak dira, hau da, ez dira urbani-zazioarenak, Isuskitzako mendien uga-zabenak baino. Hala, urtez urte «bide-zorrean» ibili direla azaldu du. Arazoa da bide hori konpontzeko ardura ez duela inork hartu gura orain. Horren harira, Zarauzek aitortu du Plentziako Udalak baduela «borondatea» irtenbi-de bat lortzeko, baina martxotik hona aurrerapausorik lortu ez dutela deito-ratu du. Bertako auzokidearen ustez
irtenbidea oso erraza da: Udalak erre-pidearen eremua desjabetzea eta hura konpontzea. «Berton bizi gara Plen-tziako mila auzokide baino gehiago, eta bertako zergak ordaintzen ditugu; horrenbestez, ez dut uste egundoko eskaera egiten gabiltzanik», dio Za-rauzek. Errepideen jabeak desjabetze horren «alde» daude presidentearen arabera; ondoren egin beharreko gau-zak egin daitezen.
Ostera, irtenbidea aurkitzea ez da hain erraza Plentziako alkate David Cresteloren ustez. Azaldu duenez, auzi horretan hiru inplikatu daude: komu-nitatea, lurren ugazabak eta Udala; hori dela-eta, hiru horien arteko akor-dioa lortzea beharrezkoa da. «Arazoa konplexua da, baina beti esan dugu ne-goziatzeko prest gaudela», aitortu du alkateak. Jakinarazi duenez, dabordu-ko bederatzi bilera egin ditu Udalak au-zokideen komuniateagaz; hurrengoa eguenean, hilaren 17an izango da.
Konponbidea gura duteIsuskitzako auzokideen komunitateak martxotik itxita dagoen errepidea desjabetzea gura du.
Auzunera ailegatzeko dauden bi bideetatik bat itxita dago, martxotik.
Uribe Kosta institutuan ikusgai dago ArgiHizkiak erakusketa
Urriaren 13an egindako ekitaldian jaso zuen saria Itxaso Zabala gorliztarrak.
Gabonei begira ipintzeko aitzakia dute daborduko Plentziako neska-
mutilek. Izan ere, Udalak antolatuta-ko ekimenetan parte hartzeko edo ize-na emateko epea zabalik dago. Hala, gaztetxoenek postal-lehiaketan, Ludo-tekan eta Umeen Gabonetako Parke-ra joateko irteeraz gozatzeko aukera izango dute. Lehenengoaren kasuan, Gabonetako VI. Postalen Haurren Lehiaketarako lanak abenduaren 2ra arte aurkeztu ahal izango dira, Goñi Portalen. Abenduaren 26tik urtarrila-ren 5era bitartean, ostera, Ludoteka berezia egingo dute 2003. eta 2012. urte artean jaiotako neska-mutilentzat. Ho-rretarako izen-ematearen epea hilaren 11n amaitu zen arren, oraindino izena eman daiteke Umeentzako Gaboneta-ko Parkera joateko, irteera hori aben-duaren 29an egingo dute. Horretan parte hartu gura duenak izena eman dezake abenduaren 2ra arte.
info+: www.plentzia.eus
Udalerriko bide-garbiketaz ardu-ratzen den enpresako ardura-
dunagaz batu zen joan den astean Plentziako Gobernu-taldea, zerbitzua hobetzeko asmoz. Azaldu dutenez, udal-agintariek hainbat aldaketa pro-posatu zituzten horretarako, eta jaki-narazi dutenez, aurrerantzean, hilean behin, astelehenetik barikura, langile batek sakonean garbituko ditu herriko hainbat kale, berbarako: Txipio, Sara-txaga, Alde Zaharra, Areatza eta Por-tua kaleak.
Bestalde, orain arte barikuero ka-mioi batek presiopeko uragaz garbitu ditu kale batzuk (Erribera, Areatza...). Horrez gainera, hemendik aurrera, Alde Zaharreko kaleak ere presioko uragaz ere garbituko dira (eskuz, ka-mioia sartzen ez delako); gune biak txandakatuz. Hala, «gune historikoak merezi duen mantenua jasoko du», ar-duradunek azaldu dutenez.
info+: www.plentzia.eus
Gabonetarako eskaintza zabala prestatu du Udalak
Udalerria garbiago mantentzeko neurriak, adostuta
Plentzian urte amaiera aurreratzen da. Datorren azaroaren 26an, 19:00etan, Plentzia Telebistak, Astillero plazan, Gabon zahar gaueko programa gra-batuko du. Dagoeneko hirugarren urtea da egiten dutena, beti bezala umo-rea ez da faltako. Sketch-ez beteriko gidoia daukate eta horren barruan,
David Crestelo, Plentziako alkatearen parodia ikusi ahal izango dugu. Aitziber Onaindia, Ibai de Miguel eta Álex Ygartua izango dira urteko azkenengo progra-ma aurkezteko arduradunak. Plentziako herria urduri xamar dago eta jada maha-tsak prest dituzte. Azaroaren 26an, Plentziako udaletxera hurbildu eta gau ezber-din bat bizi ezazue!
Taularatu áLEx YGARTUA Aktorea eta zuzendaria
urte berri on!
2016ko azaroak 17 | azaroak 2310
Azaroko eta abenduko Euskara Agenda prest dago. Kontuak hala,
hainbat ekimen egongo dira aukeran egunotan Gorlizen eta Plentzian. Hu-rrengoak gurasoei begirako berbal-diak izango dira, euskararen erabilera-ren inguruan sentsibilizatzeko asmoz. Gorlizko Sertutxenan azaroaren 17an eta 24an eskainiko dituzte berbaldiok;
Plentziako Goñi Portalen, azaroaren 29an eta abenduaren 1ean. Herri bieta-ko saio guztiak arrastiko 06:30ean ha-siko dira. Horietan parte hartu gura du-ten gurasoek aldez aurretik izena eman beharko dute. Hurrengo ekimena aben-duaren 2an izango da, eta dokumental bi emango dituzte.
info+: 688 654 770 / [email protected]
Gorlizko eta Plentziako Euskara Agenda, martxan
Joan den azaroaren 6an egitea au-rreikusi bazuten ere, azkenean hi-
laren 20an, domekan, egingo dute Ur-dulizko Txiri-txiri martxa edo ibilbide osasuntsua. Aurtongoa zazpigarren edizioa izango da. Horretarako hitzor-dua goizeko 10:00etan ipini dute, Elor-tza plazan, udaletxearen aurrean hain zuzen ere. Antolatzaileek jakinarazi dutenez, Urduliztik atera barik, ibi-lalditxo lasaia eta osasungarria egin-
go dute. Hurrenez hurren bisitatuko dituzte Errementariñe, Haurreskola, Antsonekoa plaza, Artadi auzunea eta Goieta kalea, udaletxera bueltatu bai-no lehenago. Denera, ibilbideak 2.570 metro izango ditu, eta ordu erdi in-guru-edo beharko dute ibilaldi osoa amaitzeko. Orduantxe, hamaiketakoa prestatuko dute, eta umeei opari bana emango diete.
info+: www.urduliz.eu
Txiri-txiri martxa egingo dute domekan, Urdulizen
Getxouribe Kosta
Berangoko Landaida gunean eraikitzen dabiltzan merkatal-gunearekiko «erabateko desa-dostasuna» agertu du Uribe
Kostako EH Bilduk. «Makroproiektu» horren atzean daudenek eskualdeko herrien bizitza «hipotekatuko» dutela ohartarazi dute, «bertoko bizitza sozial eta kulturala desagerraraziz». Horrez gainera, salatu dute agintariek ezarri gura duten herri-eredua: «bizitzarik ga-bekoa, giro sozial eta kulturalik gabe-koa». Uribe Kostako udalerriak lo egite-ko bakarrik izango diren herri bihurtu gura dituztela deitoratu du koalizio abertzaleak: «Berangoko Gobernu-tal-dea da Berango zein beste eskualdeko herriak hiltzera kondenatu gura ditue-na». Horren aurrean, eskualdeko EH Bilduko zinegotziek azaldu dute koali-zio abertzaleak merkataritza txiki zein ertainaren aldeko apustu «argia» egin izan duela urteotan, eta egiten jarraitu-ko duela. Bestalde, euren ustez, merka-talgune horrek sortuko duen lana «ez
da duina izango». «Jakin badakigu lan-gileek pairatuko dituzten lan-baldin-tzak eskasak izango direla; baldintza ezegonkorrak, soldata txikiak, ordutegi luzeak… horiek dira, besteak beste, sor-tuko diren lanen ezaugarri nagusiak», deitoratu dutenez.
«Ezarriko duten eredua» salatzeaz gainera, orain dela aste batzuk obre-tan aztarna arkeologikoak «aurkitu» zituztela ohartarazi du EH Bilduk. «Ja-
kin izan dugun bezala, bertan zenbait hondar topatu eta ez omen dira aintzat hartu, nahiz eta Eusko Jaurlaritzaren arabera, zantzu arkeologikoak topa-tzen direnean berehala Foru Aldundi-ko Kultura saila abisatu behar den», azaldu dute. Horregatik guztiagatik, Uribe Kostako udalei «jarrera aktiboa» izatera eta merkatalgune horren aurka gogor borrokatzera deitu dute EH Bil-duko eskualdeko zinegotziek.
Neurriak hartzeko deiaBerangon eraikitzen dabiltzan merkatalgune berriaren aurka jotzeko eskatu die EH Bilduk eskualdeko udal guztiei.
Obrak aurrera doaz Landaida inguruan.
Armintzan bizi den Aritza Bergara sestaoarrak bere liburu berria aur-
keztuko du azaroaren 18an. Lagrimas de fuego izeneko lanaren nondik nora-koen berri Armintzako Kaia tabernan emango du. Horretarako hitzordua arrastiko 07:30ean ipini du. Hurrengo egunean, ostera, Sestaon aurkeztuko du liburua, La Iberia kaleko Gaztele-kuan, arrastiko 06:30ean.
Bergara idazle, musikari eta euskal kulturari lotutako ekimen berrien sor-tzailea eta bultzatzailea da. Zugarra-murdi euskal musika tresnen eta Al-bokale albokarien bandaren sortzaile eta parte-hartzailea izan da, besteak beste. Gainera, mitologiaren eta mu-sikaren inguruko ekimen askotan par-te hartu du; udako eta neguko solsti-zioen inguruan, mitologiaren gainean edo euskal soinu-tresnen inguruko ehunka berbaldi eman ditu. Ezin aipa-tu barik utzi idatzi dituen hainbat libu-ru: Mitologika bilduma, Bajo la Sota-na eta Olas Negras, berbarako. Azken hori iaz argitaratu zuen.
Aritza Bergarak liburu berria aurkeztuko du barikuan Armintzan
Dena prest dago eskualdeko hain-bat herritako Gure Esku Dago tal-
deek erabakitzeko eskubidearen alde abiatutako sinadura-batzeari amaiera emateko. Horretarako, mendi-martxa egingo dute datorren azaroaren 20an. Ibilbideak Barrika, Gorliz, Lemoiz, Plentzia, Sopela eta Urdulizetik irtengo dira, bakoitza bere orduan. Hala ere, 13:00etan denek egon beharko dute Plentziako Ontziola plazan. Bertan si-nadura-batzeen aurkezpena egin dute eta hurrengo faseari ekingo diote: gal-dera adosteko faseari. Jai-giroa izango da nagusi Plentzian, dantza-plaza eta mokadutxoak egongo dira-eta.
Erabakitzeko eskubidearen aldeko martxa, domekan
Euskararen Eguna dela-eta, he-rri-bazkaria egingo dute azaroa-
ren 26an, zapatuan, Barrikan. Horre-taz gozatu gura duenak txartela erosi beharko du udal liburutegian, azaroa-ren 20a baino lehenago; 15 euroren truke. Bazkaria Iparralde tabernan izango da; hala ere, beste hainbat eki-men egongo dira: poteoa, antzezlana eta txokolate-jana, berbarako.
Euskararen Eguneko bazkarirako txartelak salgai daude, Barrikan
Hileroko ohiturari jarraituz, Le-moizko Etzandarri euskal men-
di taldearen gaztetxoen irteera egin behar zuten azaroaren 20an, Artaun-gan mendira (Bizkaia, 905 metro). Ha-lere, antolatzaileek jakinarazi dute-nez, egun horretan bertan Gure Esku Dagok deitutako mendi-martxa da-goela ikusita, irteera atzeratzea era-baki dute. Hala, Lemoizetik irten eta Plentziara joateko martxan parte-har-tzeko deia egin dute. Lemoizko ibilal-diak 11:00etan abiatuko dira, Andraka-tik, Armintzatik eta Urizarretik.
info+: 688 602 121 (Marian)
Artaungan mendirako irteera atzeratu du Lemoizko Etzandarrik
Hilean behin joaten dira mendira. ETZANDARRI
KulturaEkitaldi batzukAzaroak 18, barikua19:00 Horacio Altuna eta José Ibarrolari omenaldia eta sari-banaketa.
Azaroak 19, zapatua12:45 15 años de Astiberri berbaldia.18:15 Paul Pope eta David Rubín, aurrez aurre.
Azaroak 20, domeka13:15 Por favor, disparen al guionista mahai-ingurua.20:00 Komiki-film laburren proiekzioa.
Azaroaren 27ra arteZure komikia maite dugu erakusketa, Algortako Torrene aretoan.
Abenduaren 11ra arteAstiberri: 15 años de portada(s) erakusketa, Bizkaiko Zubian.Morirse en Bilbao erakusketa, Areetako Glass tabernan.
info+: www.salondelcomicdegetxo.net
Zapatu honetan, azaroak 19, Beran-go Antzokian eskainiko du Euska-
razaleak antzezlana Mungialdeko An-tzezaleen Elkarteak (MAE). Hitzordua 19:00etan ipini dute; sarrera, doan. An-tzezlana euskaltegi baten ingurukoa da. «Bertan, arrazoi ezberdinengatik euskara ikastera hurbiltzen diren ikas-leak ezagutuko ditugu», azaldu dute Mungialdeko antzezaleek. Aipatuta-ko lana 2015eko azaroan eman zuten oholtza gainean lehenengoz. MAEri dagokionez, 2012an sortu zen; taldeko kideek adierazi dutenez, euren helbu-ruak dira Mungialdean dagoen antzer-kia eta arte eszenikoarekiko zaletasuna batzea eta bultzatzea, besteak beste.
Azaroaren 22an, martitzena, Uribe Kosta, Txorierri eta Mungialdeko
euskara liburua aurkeztuko dute Ur-tzi Goiti leioaztarrak eta Koldo Zuazo EHUko irakasleak, UKITXeko lagunek gonbidatuta. Ekitaldia 19:30ean izan-go da, Algortako Azebarri euskaltza-leen kultur topalekuan (Euskal Herria Kalea 14-16). Aurkezpenaren ostean, galderak egiteko eta mokadutxoa har-tzeko aukera egongo da, antolatzai-leek aurreratu dutenez. «Euskararen ipar-mendebaldeko ertzean daude Uribe Kosta, Txorierri eta Mungialdea; horregatik da hango hizkera berezia», liburuaren egileen ustez. Leioaztarra da Goiti, eskualde honetako hiztuna.
Mungialdeko antzezaleek Berangon taularatuko dute Euskarazaleak lana, zapatu honetan
Eskualdeko berbaeraren gaineko lana aurkeztuko dute Algortan Koldo Zuazok eta Urtzi Goitik
Binetaren munduaOrdutegiari dagokionez, 11:00etatik 14:30era eta 17:00etatik 21:00etara (domekan 20:00etan itxiko dute) bisitatu ahal izango da. © GETXOKO uDALA
Getxoko Komiki Azokaren ha-mabosgarren edizioa izan-go da azaroaren 18tik 20ra, Areetako Xake plazan ipini-
tako karpan; hiru egunez, binetaren mundua protagonista bihurtuko da. Aurton, 60 salmenta-postu aurkitu ahal izango dituzte bisitariek azokan; besteak beste, komiki-dendak, libu-
ru-denda espezializatuak, aldizkariak, fanzineak, argitaletxeak eta bederatzi-garren arteagaz lotutako dendek eu-ren ekoizpenak erakutsiko eta salduko bertan. Merkataritzaguneagaz batera, beste jarduera asko egongo dira.
Ohi den legez, artista ezagunek bi-sitatuko dute Getxoko Komiki Azoka; horietako batzuek nazioartean ospe
handia dute, eta berbaldi zein aurkez-penetan parte hartuko dute, batez ere. Horrez gainera, sinadura-saioak egin-go dituzte, zaleek gustukoen dituzten egileak ezagutzeko aukera izan de-zaten. Aurtengo gonbidatuen artean, David Aja ilustratzaile gaztearen par-te-hartzea nabarmendu dute antola-tzaileek. Azken urteotako azal-egile entzutetsuenetariko bat da Aja, eta Marvel argitaletxearentzat hainbat lan egin ditu. Valladolideko artistak sari garrantzitsuak lortu ditu; Harvey, Ea-gle eta Eisner sariak, berbarako. Paul
Pope ere azokan egongo da. Komiki alternatiboaren erakusgarri, mundu osoan ezaguna da Pope, super-he-roien komikietan eginiko lanengatik; Batman: year 100, berbarako, zaleen artean ospe handia lortu zuena. Modu berean, Alex Robinson ere bertaratu-ko da Areetan; Malas ventas eleberri grafiko ezagunaren egilea, 2005eko Angoulêmeko komiki-jaialdian saritu zutena. Bestalde, eskarmentu handiko Horacio Altuna ilustratzaile argentina-rrari eta José Ibarrolari gorazarre egin-go die Getxoko Komiki Azokak.
Bilboko Dokumentalen eta Film Laburren Nazioarteko Jaialdia-ren 58. edizioa barikuan hasiko
da, azaroaren 18an. Zinema-zuzenda-ri, gidoilari, antzezle eta kritikari Jaime Chávarriri emango diote aurten Oho-rezko Mikeldia, Bilboko Arriaga antzo-kian egingo duten ekitaldian. Aurten, 71 filmek parte hartuko dute jaialdiko sekzio ofizialean; horietatik sei euskal zinemagileenak dira. Hain zuzen ere, Algortako kultur etxean egongo dira ikusgai, astelehenean, azaroak 21, 19:30etik aurrera; sarrera, doan. Marti-tzenean ere, azaroak 22, beste hainbat film ikusi ahal izango dira, Villamon-ten, ordu berean.
Zinebik emanaldi bi eskainiko ditu Algortan
Getxoko komiki Azoka azaroaren 18tik 20ra arte egongo da ikusgai, Areetako Xake plazan ipinitako karpan; sarrerak 1,50 euroan salduko dituzte.
EmanaldiakAzaroak 21, astelehena19:30 Algortako kultur etxea (Villamonte). Filmak:Renovable (fikzioa); Ulises (fikzioa); Hileta (fikzioa); Anónimo (fikzioa); Gure hormek (dokumentala); eta Jane, Tarzan ez zen horren guay (animazioa).
Azaroak 22, martitzena19:30 Algortako kultur etxea (Villamonte).Filmak:Emakume baserritarrak: bestelako etorkizuna ereiten (dokumentala); La habitación (fikzioa); Hamabietan duelua (animazioa); Metamorfosis (dokumentala); Erregea (fikzioa); Última sesión (fikzioa); eta El revolver de Morga (dokumentala).
2016
ko a
zaro
aren
17t
ik a
zaro
aren
23r
a ar
te
SOPE
LA
Nire
bih
otza
k zu
re b
egia
k di
tu (E
lkar
, 20
14)
disk
oa a
urke
ztuk
o du
Gon
tzal
M
endi
bil
(Zea
nuri,
195
6) a
besl
aria
k,
barik
u ho
neta
n, a
zaro
aren
18a
n, S
o-pe
lako
Kur
tzio
kul
tur
etxe
an.
Ho-
rrez
gai
nera
, zea
nuriz
tarr
ak k
antu
an
eman
dako
40
urte
bai
no g
ehia
gota
n es
kain
itako
ab
estir
ik
ezag
unen
ak
entz
utek
o au
kera
ego
ngo
da.
Lauz
-pa
bost
kan
tuet
an,
Ure
pel
abes
batz
a
sope
lozt
arra
ren
lagu
ntza
edu
kiko
du
Men
dibi
lek.
Kon
tzer
tua 2
0:00
etan
ha-
siko
da,
eta
sarr
erak
6 e
uroa
n eg
ongo
di
ra sa
lgai
, ohi
ko le
kuet
an.
70ek
o ha
mar
kada
ren
hasi
eran
ka
ntat
zen
hasi
, et
a ga
urda
ino
la-
nean
jarr
aitz
en d
u Go
ntza
l Men
dibi
-le
k. Ia
40
urte
eska
ini d
izki
e en
tzul
eei
eta
eusk
al s
entim
endu
lirik
oari,
gur
e ku
ltura
ren
gara
pena
ri et
a ira
unko
r-
tasu
nari
gogo
r eu
tsiz
. Ni
re b
ihot
zak
zure
beg
iak
ditu
ize
nbur
uko
disk
oa-
ren
konp
osiz
ioet
an,
berb
akaz
nek
ez
azal
da
itezk
een
sent
imen
duak
et
a bu
ruta
zioa
k az
alar
azi g
ura
izan
ditu
Ze
anur
iko
kant
aria
k; b
ere
barr
u-ba
-rr
uan
iltza
turik
dau
den
bizi
tzar
en g
o-ra
behe
ra g
azi-g
ozoa
k, E
uska
l Her
ria-
ri es
kain
itako
hat
s mai
teko
rraz
jaso
ta
ager
tzen
dira
.
Urep
eleg
az a
best
uko
du
Gont
zal M
endi
bile
k
1974
an, 1
8 ur
te z
ituel
a, le
hene
ngoz
ate
ra z
en o
holtz
ara
Gont
zal M
endi
bil,
baka
rlar
i lan
ean.
2016
/11/
17 -
18:0
0
Libu
rute
gian
hitz
ordu
a...
Jo
n Ar
retx
e id
azle
agaz
Altz
agak
o ud
al li
buru
tegi
a | E
rand
ioBa
saur
iarr
ak 19
Kam
era
libur
uaz
berb
a eg
ingo
du
. Eus
kara
z. S
arre
ra, d
oan.
2016
/11/
17 -
18:0
0
Kolo
reta
koak
ipui
n-sa
ioa
Algo
rtak
o ku
ltur e
txea
| Ge
txo
Ana
Apik
agaz
. 4 e
ta 1
0 ur
te a
rtek
o um
eent
zat.
Eusk
araz
. Sar
rera
, doa
n.
2016
/11/
17 -
19:0
0
Sope
lako
Irak
urle
Klu
baKu
rtzi
o ku
ltur e
txea
| So
pela
Serg
ei D
ovla
tov-
en M
alet
a lib
urua
z be
rba
egin
go d
ute.
Eus
kara
z. S
arre
ra, d
oan.
2016
/11/
17 -
20:0
0
Brin
gas
tald
eare
n ko
ntze
rtua
Kand
ileja
s ta
bern
a (It
zuba
ltzet
a) |
Getx
oG
etxo
Zuz
enea
n ek
imen
a. S
arre
ra, d
oan.
2016
/11/
18 -
2016
/11/
20
Getx
oko
XV. K
omik
i Azo
kaXa
ke p
laza
(Are
eta)
| Ge
txo
salm
enta
-pos
tuak
, era
kusk
etak
, kom
ikie
n au
rkez
pena
k, b
erba
ldia
k, m
ahai
-ingu
ruak
, ta
ilerr
ak e
ta ro
l-jok
oak
egon
go d
ira, b
este
ak
best
e. O
rdut
egia
: 11:
00et
atik
14:
30er
a et
a 17
:00e
tatik
21:
00et
ara
(dom
ekan
20:
00et
an
itxik
o du
te).
Sarr
era:
1,5
0 eu
ro. I
nfor
maz
io
gehi
ago:
ww
w.s
alon
delc
omic
dege
txo.
net
2016
/11/
18 -
17:3
0
Birz
ikla
pen-
taile
rra
Kultu
r Lei
oako
ark
upea
k | L
eioa
Barik
ueta
n Ja
i egi
tasm
oa. E
uska
raz.
Doa
n.
2016
/11/
18 -
21:0
0
Trum
bo fi
lma
Aree
tako
mus
ika-
esko
la |
Getx
oG
azte
lani
az. S
arre
ra: 2
,90
euro
.
2016
/11/
19 -
12:3
0 /
18:0
0
Loo
antz
ezla
naKu
ltur L
eioa
ko e
ntzu
ngel
a | L
eioa
Txik
i, txik
i, txik
ia ja
iald
ia. P
onte
n Pi
e (K
atal
unia
) ta
ldea
gaz.
2 e
ta 5
urt
e ar
teko
um
eent
zat.
Test
u ba
rik. S
arre
ra: 3
,75-
5 eu
ro. H
urre
ngo
egun
ean,
Gi
rato
ndo
(La
Bara
cca)
ego
ngo
da ik
usga
i.
2016
/11/
19 -
12:3
0 /
18:0
0
Gira
tond
o an
tzez
lana
Kurt
zio
kultu
r etx
ea |
Sope
laTx
iki, t
xiki, t
xikia
jaia
ldia
. La
Bara
cca
(Ital
ia)
tald
eaga
z. 2
eta
4 u
rte
arte
ko u
mee
ntza
t. Te
stu
barik
. Sar
rera
: 3 e
uro.
2016
/11/
19 -
17:0
0
Angr
y bi
rds
film
aAs
trab
uduk
o ku
ltur e
txea
| Er
andi
oG
azte
lani
az. S
arre
ra: 2
eur
o.
2016
/11/
19 -
19:0
0
Eusk
araz
alea
k an
tzez
lana
Bera
ngo
Antz
okia
| Be
rang
oM
ungi
alde
ko A
ntze
zale
en E
lkar
teag
az.
Eusk
araz
. Sar
rera
, doa
n.
2016
/11/
19 -
20:0
0
Sant
a Ze
zilia
ko k
ontz
ertu
aAr
eeta
ko m
usik
a-es
kola
| Ge
txo
Ond
arre
ta a
besb
atza
gaz.
Sar
rera
, doa
n.
2016
/11/
20 -
10:0
0
Txiri
-txi
ri! ib
ilald
i osa
sunt
sua
Elor
tza
plaz
a | U
rdul
izU
mee
k op
aria
jaso
ko d
ute.
Doa
n.
2016
/11/
20 -
11:0
0 /1
2:30
Oze
anoa
ren
konk
ista
itz
al-a
ntze
zlan
aAl
gort
ako
kultu
r etx
ea |
Getx
oIp
arra
Gal
du G
abe
jard
unal
diak
. Egi
zu
eusk
ara-
elka
rtea
k an
tola
tuta
. Hai
ze
Oth
ondo
gaz.
Eus
kara
z. G
onbi
dape
naga
z.
2016
/11/
20 -
13:0
0
Erab
akitz
eko
esku
bide
aren
al
deko
eki
tald
iaO
ntzi
ola
plaz
a | P
lent
zia
Urib
e Ko
stak
o G
ure
Esku
Dag
ok a
ntol
atut
a.
Men
di-ib
ilald
iak
Barr
ika,
Gor
liz, L
emoi
z,
Plen
tzia
, Sop
ela
eta
Urd
uliz
etik
irte
ngo
dira
, ba
koitz
a be
re o
rdua
n; iz
an e
re, d
enek
ego
n be
hark
o du
te 13
:00e
tan,
Ont
ziol
a pl
azan
.
2016
/11/
20 -
18:0
0
Pan
pelik
ula
Kurt
zio
kultu
r etx
ea |
Sope
laFi
lma
7 ur
tetik
gor
akoe
ntza
t da.
Eus
kara
z. D
oan.
2016
/11/
20 -
19:3
0
Mad
di O
ihen
arte
n et
a Le
un
tald
eare
n ko
ntze
rtua
Aree
tako
mus
ika-
esko
la |
Getx
oIp
arra
Gal
du G
abe
jard
unal
diak
. Sar
rera
, doa
n.
2016
/11/
21 -
2016
/11/
22 -
19:3
0
Zine
bi 2
016
Algo
rtak
o ku
ltur e
txea
| Ge
txo
Bilb
oko
Dok
umen
tale
n et
a Fi
lm L
abur
ren
Naz
ioar
teko
Zin
emal
dira
aur
kezt
utak
o ha
inba
t ik
us-e
ntzu
nezk
o pr
oiek
tatu
ko d
ituzt
e. D
oan.
In
form
azio
geh
iago
: hiru
ka.e
us/a
gend
a
2016
/11/
21 -
19:0
0
Mus
ika-
esko
lare
n ko
ntze
rtua
Astr
abud
uko
kultu
r etx
ea |
Eran
dio
Eman
aldi
a, 2
5. u
rteu
rren
aren
osp
akiz
unen
am
aier
a-ko
ntze
rtua
izan
go d
a. S
arre
ra, d
oan.
2016
/11/
22 -
19:3
0
Urib
e Ko
sta,
Txor
ierr
i eta
M
ungi
alde
ko e
uska
ra
libur
uare
n au
rkez
pena
Azeb
arri
kultu
r top
alek
ua (A
lgor
ta) |
Get
xoU
KITX
ek a
ntol
atut
a. K
oldo
Zua
zo e
ta U
rtzi
G
oitig
az. E
uska
raz.
Sar
rera
, doa
n.
2016
/11/
22 -
20:0
0
10 a
ños
y di
vorc
iada
film
aKu
ltur L
eioa
ko e
ntzu
ngel
a | L
eioa
Pers
eo Z
inef
orum
aren
Em
akum
ea e
ta Is
lam
a:
sekr
etua
k eta
gez
urra
k zik
loa.
12
urte
tik
gora
koen
tzat
. Gaz
tela
niaz
. Sar
rera
: 2,5
0 eu
ro.
2016
/11/
23 -
19:0
0
Haiz
e-ba
ndar
en k
alej
iraAl
tzag
an z
ehar
| Er
andi
oEr
andi
oko
Mus
ika
Esko
lak
anto
latu
ta.
2016
/11/
23 -
19:3
0
Los
reto
s de
la fa
mili
a de
l si
glo
XXI b
erba
ldia
Algo
rtak
o ku
ltur e
txea
| Ge
txo
Mug
abar
ik e
lkar
teak
ant
olat
uta.
Gor
ka V
ázqu
ez
Aran
buru
gaz.
Gaz
tela
niaz
. Sar
rera
, doa
n.
Arte
dram
aren
azk
en la
na, L
eioa
nBa
dira
urte
ak E
uska
l Her
riko
hiru
lurr
alde
tako
hiru
ant
zer-
ki ta
lde
elka
rtu
zire
la: A
rtedr
ama
(Biz
kaia
), Le
Pet
it Th
éâtr
e de
Pai
n (L
apur
di)
eta
Dej
abu
Panp
in L
abor
ateg
ia (
Gipu
z-ko
a); e
lkar
rega
z sor
tu zi
tuzt
en E
rrau
tsak
eta
Ham
let a
ntze
z-la
nak.
Ora
in F
ranc
oren
bilo
bari
gutu
na o
holtz
arat
u du
te.
noiz
: Aza
roak
18,
bar
ikua
. O
rdua
: 20:
30
non:
Kul
tur L
eioa
ko e
ntzu
ngel
a.
Sarr
era:
6-1
2 eu
ro.
14 u
rtet
ik g
orak
oent
zat.
PLEn
TZIA
GETx
OER
AnDI
O
Hurr
engo
kan
tu-ji
ra b
arik
u ho
neta
n,
azar
oare
n 18
an,
egin
go d
u Pl
entz
iako
Ka
ntag
une
tald
eak.
Ohi
lege
z, le
hene
n-go
hitz
ordu
a 19
:00e
tan
ipin
i dut
e, en
tse-
gua
egite
ko,
Kris
to b
asel
izan
. Os
tean
, 21
:00e
tan
abia
tuko
dira
kan
tu-ji
ran.
Bizk
aiko
Ber
tsol
ari T
xape
lket
aren
lehe
-ne
ngo
final
aurr
ekoa
n ha
siko
da
lehi
an
Jone
Uria
Alb
izur
i al
gort
arra
, 20
14an
fin
alis
ta iz
an z
elak
o. S
aioa
zap
atu
ho-
neta
n, a
zaro
ak 19
, iza
ngo
da, 1
7:30
ean,
M
arki
nako
Uni
fron
toia
n.
Zapa
tuta
n ek
imen
aren
bar
ruan
, az
a-ro
aren
26a
n, i
tzal
ezko
txo
txon
gilo
-tai-
lerr
a eg
ingo
dut
e Al
tzag
ako
Ludo
teka
n,
17:0
0eta
n. I
zen-
emat
eko
epea
hila
ren
21er
a ar
te e
gong
o da
zab
alik
. iz
en-e
mat
ea: e
uska
ra@
eran
diok
o-ud
ala.
net
Kale
ak a
laitu
ko d
itu
berr
iro K
anta
gune
kM
arki
nan
hasi
ko d
a le
hian
Jone
Uria
Txot
xong
ilo-ta
ilerr
a eg
ingo
dut
e, la
ster
Irau
n be
harr
aren
gai
tzak
jota
ko k
omun
itate
bat
en h
ezur
ren
eta
gezu
rren
err
adio
graf
ia tr
aum
atol
ogik
oa d
a Fr
anco
ren
bilo
bari
gutu
na. ©
ART
EDRA
MA
2016
/11/
17 -
18:0
0
Libu
rute
gian
hitz
ordu
a...
Jo
n Ar
retx
e id
azle
agaz
Altz
agak
o ud
al li
buru
tegi
a | E
rand
ioBa
saur
iarr
ak 19
Kam
era
libur
uaz
berb
a eg
ingo
du
. Eus
kara
z. S
arre
ra, d
oan.
2016
/11/
17 -
18:0
0
Kolo
reta
koak
ipui
n-sa
ioa
Algo
rtak
o ku
ltur e
txea
| Ge
txo
Ana
Apik
agaz
. 4 e
ta 1
0 ur
te a
rtek
o um
eent
zat.
Eusk
araz
. Sar
rera
, doa
n.
2016
/11/
17 -
19:0
0
Sope
lako
Irak
urle
Klu
baKu
rtzi
o ku
ltur e
txea
| So
pela
Serg
ei D
ovla
tov-
en M
alet
a lib
urua
z be
rba
egin
go d
ute.
Eus
kara
z. S
arre
ra, d
oan.
2016
/11/
17 -
20:0
0
Brin
gas
tald
eare
n ko
ntze
rtua
Kand
ileja
s ta
bern
a (It
zuba
ltzet
a) |
Getx
oG
etxo
Zuz
enea
n ek
imen
a. S
arre
ra, d
oan.
2016
/11/
18 -
2016
/11/
20
Getx
oko
XV. K
omik
i Azo
kaXa
ke p
laza
(Are
eta)
| Ge
txo
salm
enta
-pos
tuak
, era
kusk
etak
, kom
ikie
n au
rkez
pena
k, b
erba
ldia
k, m
ahai
-ingu
ruak
, ta
ilerr
ak e
ta ro
l-jok
oak
egon
go d
ira, b
este
ak
best
e. O
rdut
egia
: 11:
00et
atik
14:
30er
a et
a 17
:00e
tatik
21:
00et
ara
(dom
ekan
20:
00et
an
itxik
o du
te).
Sarr
era:
1,5
0 eu
ro. I
nfor
maz
io
gehi
ago:
ww
w.s
alon
delc
omic
dege
txo.
net
2016
/11/
18 -
17:3
0
Birz
ikla
pen-
taile
rra
Kultu
r Lei
oako
ark
upea
k | L
eioa
Barik
ueta
n Ja
i egi
tasm
oa. E
uska
raz.
Doa
n.
2016
/11/
18 -
21:0
0
Trum
bo fi
lma
Aree
tako
mus
ika-
esko
la |
Getx
oG
azte
lani
az. S
arre
ra: 2
,90
euro
.
2016
/11/
19 -
12:3
0 /
18:0
0
Loo
antz
ezla
naKu
ltur L
eioa
ko e
ntzu
ngel
a | L
eioa
Txik
i, txik
i, txik
ia ja
iald
ia. P
onte
n Pi
e (K
atal
unia
) ta
ldea
gaz.
2 e
ta 5
urt
e ar
teko
um
eent
zat.
Test
u ba
rik. S
arre
ra: 3
,75-
5 eu
ro. H
urre
ngo
egun
ean,
Gi
rato
ndo
(La
Bara
cca)
ego
ngo
da ik
usga
i.
2016
/11/
19 -
12:3
0 /
18:0
0
Gira
tond
o an
tzez
lana
Kurt
zio
kultu
r etx
ea |
Sope
laTx
iki, t
xiki, t
xikia
jaia
ldia
. La
Bara
cca
(Ital
ia)
tald
eaga
z. 2
eta
4 u
rte
arte
ko u
mee
ntza
t. Te
stu
barik
. Sar
rera
: 3 e
uro.
2016
/11/
19 -
17:0
0
Angr
y bi
rds
film
aAs
trab
uduk
o ku
ltur e
txea
| Er
andi
oG
azte
lani
az. S
arre
ra: 2
eur
o.
2016
/11/
19 -
19:0
0
Eusk
araz
alea
k an
tzez
lana
Bera
ngo
Antz
okia
| Be
rang
oM
ungi
alde
ko A
ntze
zale
en E
lkar
teag
az.
Eusk
araz
. Sar
rera
, doa
n.
2016
/11/
19 -
20:0
0
Sant
a Ze
zilia
ko k
ontz
ertu
aAr
eeta
ko m
usik
a-es
kola
| Ge
txo
Ond
arre
ta a
besb
atza
gaz.
Sar
rera
, doa
n.
2016
/11/
20 -
10:0
0
Txiri
-txi
ri! ib
ilald
i osa
sunt
sua
Elor
tza
plaz
a | U
rdul
izU
mee
k op
aria
jaso
ko d
ute.
Doa
n.
2016
/11/
20 -
11:0
0 /1
2:30
Oze
anoa
ren
konk
ista
itz
al-a
ntze
zlan
aAl
gort
ako
kultu
r etx
ea |
Getx
oIp
arra
Gal
du G
abe
jard
unal
diak
. Egi
zu
eusk
ara-
elka
rtea
k an
tola
tuta
. Hai
ze
Oth
ondo
gaz.
Eus
kara
z. G
onbi
dape
naga
z.
2016
/11/
20 -
13:0
0
Erab
akitz
eko
esku
bide
aren
al
deko
eki
tald
iaO
ntzi
ola
plaz
a | P
lent
zia
Urib
e Ko
stak
o G
ure
Esku
Dag
ok a
ntol
atut
a.
Men
di-ib
ilald
iak
Barr
ika,
Gor
liz, L
emoi
z,
Plen
tzia
, Sop
ela
eta
Urd
uliz
etik
irte
ngo
dira
, ba
koitz
a be
re o
rdua
n; iz
an e
re, d
enek
ego
n be
hark
o du
te 13
:00e
tan,
Ont
ziol
a pl
azan
.
2016
/11/
20 -
18:0
0
Pan
pelik
ula
Kurt
zio
kultu
r etx
ea |
Sope
laFi
lma
7 ur
tetik
gor
akoe
ntza
t da.
Eus
kara
z. D
oan.
2016
/11/
20 -
19:3
0
Mad
di O
ihen
arte
n et
a Le
un
tald
eare
n ko
ntze
rtua
Aree
tako
mus
ika-
esko
la |
Getx
oIp
arra
Gal
du G
abe
jard
unal
diak
. Sar
rera
, doa
n.
2016
/11/
21 -
2016
/11/
22 -
19:3
0
Zine
bi 2
016
Algo
rtak
o ku
ltur e
txea
| Ge
txo
Bilb
oko
Dok
umen
tale
n et
a Fi
lm L
abur
ren
Naz
ioar
teko
Zin
emal
dira
aur
kezt
utak
o ha
inba
t ik
us-e
ntzu
nezk
o pr
oiek
tatu
ko d
ituzt
e. D
oan.
In
form
azio
geh
iago
: hiru
ka.e
us/a
gend
a
2016
/11/
21 -
19:0
0
Mus
ika-
esko
lare
n ko
ntze
rtua
Astr
abud
uko
kultu
r etx
ea |
Eran
dio
Eman
aldi
a, 2
5. u
rteu
rren
aren
osp
akiz
unen
am
aier
a-ko
ntze
rtua
izan
go d
a. S
arre
ra, d
oan.
2016
/11/
22 -
19:3
0
Urib
e Ko
sta,
Txor
ierr
i eta
M
ungi
alde
ko e
uska
ra
libur
uare
n au
rkez
pena
Azeb
arri
kultu
r top
alek
ua (A
lgor
ta) |
Get
xoU
KITX
ek a
ntol
atut
a. K
oldo
Zua
zo e
ta U
rtzi
G
oitig
az. E
uska
raz.
Sar
rera
, doa
n.
2016
/11/
22 -
20:0
0
10 a
ños
y di
vorc
iada
film
aKu
ltur L
eioa
ko e
ntzu
ngel
a | L
eioa
Pers
eo Z
inef
orum
aren
Em
akum
ea e
ta Is
lam
a:
sekr
etua
k eta
gez
urra
k zik
loa.
12
urte
tik
gora
koen
tzat
. Gaz
tela
niaz
. Sar
rera
: 2,5
0 eu
ro.
2016
/11/
23 -
19:0
0
Haiz
e-ba
ndar
en k
alej
iraAl
tzag
an z
ehar
| Er
andi
oEr
andi
oko
Mus
ika
Esko
lak
anto
latu
ta.
2016
/11/
23 -
19:3
0
Los
reto
s de
la fa
mili
a de
l si
glo
XXI b
erba
ldia
Algo
rtak
o ku
ltur e
txea
| Ge
txo
Mug
abar
ik e
lkar
teak
ant
olat
uta.
Gor
ka V
ázqu
ez
Aran
buru
gaz.
Gaz
tela
niaz
. Sar
rera
, doa
n.
ERAn
DIO
Enek
o Et
xeba
rrie
tak
Baso
m
agik
oa
ipui
na e
skai
niko
du
barik
u ho
neta
n,
azar
oare
n 18
an,
Eran
diog
oiko
ako
gi-
zarte
etx
ean.
Ent
zule
ak 1
9:00
etan
ba-
tuko
dira
; sa
rrer
a, d
oan.
Hila
ren
23an
et
a 30
ean
ere
saio
a es
kain
iko
du E
txe-
barr
ieta
k, A
stra
budu
ko e
ta A
ltzag
ako
libur
uteg
ieta
n. E
man
aldi
hor
iek
biak
18
:00e
tan
izan
go d
ira. I
kusk
izun
a 1
eta
3 ur
te a
rteko
um
eent
zat d
a.
Grim
m a
naie
n ip
uin
klas
ikoa
n oi
-na
rritu
tako
Han
sel
eta
Gret
el a
n-tz
ezla
na e
skai
niko
du
Glu
Glu
tal-
deak
bar
iku
hone
tan,
aza
roak
18.
Hi
tzor
dua
18:3
0ean
ipin
i dut
e, U
r-du
lizko
kul
tur
etxe
an;
sarr
erak
4
euro
an e
gong
o di
ra s
alga
i, ku
ltur
etxe
an b
erta
n. A
ntol
atza
ileek
aza
l-du
dut
enez
, iku
skiz
una
3 eta
9 u
rte
bita
rteko
um
eei z
uzen
duta
dag
o.
Baso
mag
ikoa
ipui
na
egon
go d
a en
tzun
gai,
Enek
o Et
xeba
rrie
taga
z
Han
sel e
ta G
rete
l an
tzez
lana
esk
aini
ko
du G
lu G
lu ta
ldea
k
URDU
LIZ
© G
Lu G
Lu
Txapelak berez ditumila adiera...bertsolarion begizbakarra da bera!Txapelketa martxan da,guztiak artega;ea aurten berrirodatorren gurera!
BEñAT vIDAL GURRUTxAGABertsolari leioaztarra
Hitza emanda
HIRuKAk proposatutako hitz baten harira, ALBEko kideek bertso bat jarriko digute atal honetan, astero-astero.
Txapela
Txikienentzako antzerki-jaialdia
Altzagako liburutegia bisitatuko du Jon Arretxe Perez euskal idaz-
leak (Basauri, 1963) gaur, eguena, aza-roaren 17a, 18:00etatik aurrera. Jende askok esaten zion basauriarrari baze-la ordua bere nobela beltzetako bat Euskal Herrian kokatzeko, eta pertso-naia bat sortu eta horregaz saga bat sortzeko ere bai. Arretxek kontu biak egin ditu 19 kamera eleberriagaz. Bil-boko San Frantzisko auzoan kokatu, eta Toure pertsonaia sortu du. Trama paralelo batzuek osatzen dute umorea eta gordintasuna konbinatzen dituen nobela beltza: Palankako klub bateko prezio susmagarriak, trafikatzaileen arteko istiluak, adin txikiko prostituta baten desagerpena, kaputxadun talde baten jipoi eta hilketak… Dena dela, nobelako ardatz nagusia Toure da, Bilboko San Frantzisko auzoan bizi den etorkin afrikarra. apurka-apurka, kasu eta proposamen bitxiak sortzen joango dira...
Jon Arretxe idazleagaz hitzordua ipini dute Erandioko liburutegian, gaur arrastian
Umeentzako apropos sortu-tako antzezlanak eskaini-ko ditu, hirugarren aldiz, Txiki, txiki, txikia jaialdiak.
Horretako saio batzuk Sopelan eta Leioan antolatuko dituzte. Batetik, Kurtzio kultur etxe sopeloztarrean, La Baracca-Testoni Ragazzi talde italia-rraren Girotondo lana egongo da ikus-gai zapatuan, azaroaren 19an; saioak
12:30ean eta 18:00etan izango dira. Sarrera 3 euroan egongo da. Bestetik, Kultur Leioan, Loo obra antzeztuko du Kataluniako Ponten Pie konpainiak za-patuan. Eta Girotondo antzezlana are-to leioaztarrean ere egongo da ikusgai, domekan, hilaren 20an. Sopelan legez, obra bakoitzeko saio bi egingo dituzte Leioan: 12:30ean eta 18:00etan. Sarre-rak 3,75-5 euroan salduko dira.
Ez da erraza ume txikientzako apro-pos sortu eta egokiak diren lanak to-patzea. Horixe da Txiki, txiki, txikia festibalak betetzen duen hutsunea: 6 hilabete eta 4 urte bitarteko umeak dauzkaten sendiei arte eszenikoez go-zatzeko aukera eskaintzen die. Aurten, jaialdiaren hirugarren edizioa egingo da Basaurin, Barakaldon, Berrizen, Bilbon, Durangon, Leioan, Mungian, Sopelan eta Zarautzen. Jaialdian bost lan taularatuko dituzte: La oú j’ habi-te, Des Mots d’ la Dynamite konpainia kanadarrarena; Jardín Secreto, Astu-riasko Zigzag Danzak antzeztua; Ima-ginart katalanen Sensacional; Loo, Ponten Pierena; eta Girotondo, La Ba-racca-Testoni Ragazzirena.
Hur-hurretikFormatu txikiko lanak dira. Hur-hu-rretik antzezten dituzte; hala, umeek kanpoko ikusle izateari uzten diote, istorioan bertan murgiltzeko, anto-latzaileek azaldu dutenez. Txikienek ulertzeko eta gozatzeko helburuagaz sortu dituzte; antzerkia txikitatik bizi-tzea eta erakargarri egitea gura dute, antzerki-mundua ezagutuz gozatzeko. Txiki, txiki, txikia orain dela urte bi sor-tu zuten Herrialde Katalanetan, El mes petit de tots jaialdiaren senide txikia legez.
La Baracca-Testoni Ragazzi italiarren Girotondo antzezlana Sopelan eta Leioan egongo da ikusgai. © LA BARACCA
Urte erdi eta lau urte arteko umeentzako hiru saio eskainiko ditu Txiki, txiki, txikia jaialdiak, Sopelan eta Leioan.
2016ko azaroak 17 | azaroak 2314
152016ko azaroak 17 | azaroak 23
Denon esfortzua, saritua! Segitu Hiruka bultzatzen
Tokikom Jardunaldien laburpen-grafikoa egin zuen, zuzenean, Pernan Goñi ilustratzaileak. Horien baitan banatu ziren Tokikom sariak. PERNAN GOñI
Toki komunikabideetan egiten den lan bikaina, sa-rritan, tokian tokiko esparruan baino ez da ezagu-tzen. Horregatik, tokian tokiko kazetaritza-lanak publiko zabalari ezagutarazteko asmoz, TOKIKOM
Sariak antolatu ditugu, aurten, lehenengoz» azaldu du TOKIKOMek, Toki Komunikabideen Bateraguneak. Tokikom 60 tokiko komunikabidek osatzen dute, tartean HIRUKAk. Sektore-kideen eskutik saria jasotzea alegrantzia hutsa da! Diamante, perla eta urre gorri asko dago gure artean; orain-goan, zorionak beste saridunei: Noaua astekariari (edukirik onena), Goiena Telebistari (ikus-entzunezko onena) eta Ba-leike.eus agerkariari (aipamen berezia). HIRUKAren azala Getxoko Bizarra Lepoan euskara-elkarteak aurkeztu zuen sariketara; badakigu beste batzuek ere proposamenak bi-dali zituztela. Eskerrik asko, denoi! Bazkide eta HIRUKALa-gunei ere bai! Zuk eta biok egiten dugulako HIRUKA! Uribe-kostar euskaldun denon saria da hau. Segitu zuen bultzadaz HIRUKA egiten! HIRUKA zaitezte, HIRUKA gaitezen!
Portada onenari Tokikom Saria jaso du HIRuKAk: Hodei Torres argazkilariak Armintzan berton egindako irudi itzelak, eskualdeko protagonistaren saltoak, bertoko esamoldeaz aurkeztutako jaien menuak.
Arrasateko alkate Maria Ubarretxenak eman zigun saria. MIRARI ALTuBE
BIDEBIETA PILOTA ESKOLA ARRATIA-NERBIOIKO UMEEN TXAPELEKETA IRABAZI DUTE 4 6
GORKA MENENDEZ “Herri jakituria jaso, landu eta modu
dibulgatiboan dago Gorbeialdeko sendabelar tradizionalak liburuan 4 12
GURE ARTEAN LIZASO, GOMEZ,
SARRIUGARTE ETA ETXEBARRIA 2
SAKONEAN 2-3 · IRITZIA 4 · BASAURI 5-7 · ARRIGORRIAGA 8 · GALDAKAO 9 · ARGAZKIAK 10 · UGAO 11 · ELKARRIZKETA 12 · ZARATAMO 13 · AISIA 14 · AGENDA 15 · KONTRA 16
47.000 euro diru-laguntzetan jaso dituzte Basauriko 49 merkatarik
97.000 euroko inbertsioa egin dute merkatariek euren negozioak indartzeko. Udalaren laguntza, gehienez, 1.000 eurokoa izan da merkatariko
Merkatari elkarteak, ostera, 80.000 euro jaso ditu urtean zehar herriko dendarien aldeko kanpainak egiteko 4 5
Geuria herri komunikazio proiektuak eraberrituta ekin dio urteari
Izen-abizenen grafia euskaratzeko aukera Erregistro eta Bake Epaitegian
Apelliduak abizendu izeneko kanpaina martxan du Udalak. NANa, jaiotza-agiria eta errolda liburua dira aurkeztu beharreko dokumentuak 4 8
Udan prest izango da Urretako kirol zelai estaliaHerritar guztiek izango dute erabilgarri zelaia egun osoan 4 9
Parte hartzaile gehiago, hamasei orrialde, diseinu berria eta hainbat lankidetza martxan ditu 4 4
16,5 kilometro karratuko azalera izango du Ugarte III industriaguneak
7.145 euro aurreztuko ditu Udalak igogailuen mantenuan
ZARATAMO
UGAO
GALDAKAO
ARRIGORRIAGAHEGO URIBE
UGAO
BASAURI
ZARATAMO
GALDAKAO
ARRIGORRIAGA
HEGO URIBEKO HERRI KOMUNIKABIDEA
DOAN · GEURIA.EUS 2016 URTARRILA #015
www.baleike.eus
BALEIKE253. ZENBAKIA. EURO BAT2016ko APIRILA
ZUM
AIAK
O H
ILAB
ETEK
ARIA
pilotaren erraiak
s a n t e l m o a k 2 0 1 6 : a r g a z k i b i l d u m a
Daniel Carballoren ikerketa
2016-04-15 egubakoitza679. zenbakia16. urteadoakoagoiena.eus
D e b a g o i e n D a r r o k D i o g u n a
Apirilaren 24an egingo diete aitortza, Elgetan | 24
Faxismoaren errepresioak emakume aurpegia ere izan zuen
tr i n i r u i z d e a l e g r i a . emeteria aranburuzabala.n o r b e r ta e z p e l e ta .i s a b e l b e r i t x i n a g a . Fe l i s a g a r a i .
i s a b e l z u b i a . i s i d o r a C a s a b a n . ko n t x i u r k i j o .
M i re n C l e m e n te . M i re n t x u ag u i r re .M i ke l e a g u i r re . n o r m i M e n t xa k a . P i l a r g a rc i a n d i a . te re s a H a r i n a . te re s a n a d a l .
M a r i a e c h a r r i .M a m e n M o re n o .
e d u r n e g a l a r t z a .
ave l i n a M a rc o s .
a g u r t z a n e J u a n e n a .
b e g o ñ a g o ro s p e .
a m a d a M o re n t i n .
b e n i ta as a s .
a m a i a te l l o .
ka s i l d a H e r n a ez .
a n g e l e s F l o rez .
C l a r a M o r a n .
debagoiena 2 | iritzia 8 | Herriak 10 | kirola 27 | kultura 30 | gazteak 33 | zorion agurrak 34 | iragarki sailkatuak 35 | telebista irratia 36 | ezkontzak 37 | eskelak 37 | non-zer 38
Hondakin bilketa sistema berria astelehenetik abian | 5
emakumeen birak Debagoienean egin du lehen etapa | 27
Herritar askok parte hartuko dute inaugurazioan | 24
bihar hasiko dira aramaion goikoetxearen mendeurreneko ekitaldiak
"ertzaintzaren jardunaren %80 prebentzio lanetan ematen dugu"iñigo Loiola | bergarako ertzain etxeko nagusia | 2
aste honetan 'puntua'-n:
• Bergarako ertzain etxea barrutik
• Jon Maiari elkarrizketa
Jaso 'Puntua' etxean: 943 25 05 05
e s t h e r z i l b e r b e rg .e l i n o s e l l a s . e u s e b i a e c h a r r i .
a s u n c i o n Ve rg a r a .a r a n t z a a m ez a g a .a r a n t xa z a b a l e g i .a r a n t xa a r r u t i .
M a r i a l u i s a u r r a . M a r i a te re s a P o n to n .
M . d o l o re s a n a s a g a s t i . M . l u i s a b i l b a o .
b i t to r i b a rc e n a . Cecilia garcia de guilarte.
sinaDurak Xxxx | 0izenaabizenaxxxx
Xxxx | 0izenaabizenaxxxx
Xxxx | 0izenaabizenaxxxx
Xxxx | 0izenaabizenaxxxx
Xxxx | 0izenaabizenaxxxx
Xxxx | 0izenaabizenaxxxx
Xxxx | 0izenaabizenaxxxx
Agur hunkigarria egin diote Antton Mendizabal 'Tonino'-ri | 11
Ken Zazpik bete egingo du Amaia Antzokia | 30
ArgAzkiAk: MAuro SArAviA, intxortA 1937 kultur ElkArtEA EtA J.M. vElEz dE MEndizAbAl
Intxaurtxueta 16 Behea • ESKORIATZA • [email protected]
Mantentze garbiketak, obra amaierakoak eta garbiketa orokorrak:
• Bulego eta lokalak• Jabeen erkidegoak, garajeak• Lokal komertzialak, azalera handiko
saltokiak, hotelak eta enpresak• Eraikin instituzionalak, eskolak,
kiroldegiak, anbulatorioak, eta abar.
www.hemen-garbiketak.comGARBIKETAK
Zure konfiantzako garbiketa enpresa
943 71 48 45
sinaDurak 'Ya asi nahiz' | 8igor arizMendiarrieta
eskerrik asko kantarizaleoi! | 8aMaia txintxurreta
eszenatoki berriak | 13osCar rodriguez
Zenbaki hutsak | 14Jaione CarPintero
Zapia integra dezakegu? | 21PaloMa Martinez
Papera eta paperak | 24xabi igoa
'Proiektu poetikoa' | 40idoia etxeberria
500 musikari bihar Bergaran Debagoieneko XII. Trikiti Egunean | 31
Txonbo egin, jaietan!
Udako zenbaki berezia Uztailaren 7tik irailaren 7ra arte
HIRUKAren 66. zenbaki bereziaren azala jo du onena legez epaimahaiak, Tokikom sarietara aurkeztutako guztien artean. Horietako beste hautagai batzuk, hauek:
Berbetan
Getxoko Komiki Azokak 15 urte beteko ditu aste-a-kabuan. Zein garrantzia dauka azokak zure ustez?Hasteko, Euskal Herrian egiten den handiena da. Gai-nera, ez hasieratik baina Xabiroiren bigarren urtetik, 2007tik aurrera, beti egon gara presente hor, Komi-ki Azokan. Sekulako parada da jendearekin egoteko, baita Estatuko zein kanpoko egile eta argitaletxeekin ere. Erreferente bihurtu da guretzat.
Aurten, gainera, kolaboratu egin duzu.Iaz Iñaki Elorriagak [Getxoko Komiki Azokaren ar-duradunak] proposatu zidan zerbait egitea, azokan egiten diren lau erakusketetako bat Xabiroiren ingu-ruan egitea. Orduan, aurten gure albuma Harkaitz Canok eta Iñaki Holgadok atera behar dutenez, gu-rekin hasieratik dabilen egile-bikotea denez, eta hau denez publikatuko den haien hirugarren lana: Mu-seo bilduma, bada proposatu nion horien inguruan egitea erakusketa; hala izango da: Harkaitz Cano eta Iñaki Holgado: binetazko bikote. Neu ere han egongo naiz, baina gonbidatuak haiek dira. Ni beti nago, nire lanak sinatzen ere egongo naiz. Xabiroiren aldetik, partaidetza berezia haiek izango dute: Harkaitz Ca-nok eta Iñaki Holgadok.
Hortaz, barikuan, 12:00etan, sinatze-txanda izan-go duzu Xabiroiren salmentagunean.Hori da: ostiralean badut txanda bat, larunbatean... egile izateaz gain, Xabiroiren koordinatzailea naize-nez, saltokian egongo naiz, egunero eta orduero.
Denera, zenbat ordu emango dituzu saltokian?Denak! Ostiralean hasita, igandean itxi arte; denak.
Sinatze-txandak eskertzen dira, salmentatik ihes egiteko, ala astunagoa da?Azkenean, bietara nago. Nik sekulako ezberdinta-suna nabaritzen dut Getxon ala Durangon. Getxon
ni naiz saltokiaren arduraduna eta, orduan, baditut beste ezinegon eta ardura batzuk: ea saltzen dugun, egileak etorri diren, eta abarrenak. Aldiz, Durango-ra joan naizenean, egile bezala joan naiz, lasai-lasai, patxadaz: «a! orain daukat nire sinatze-txanda», eta ardurak besteren batek... Halere, oso ondo eramaten dut, Getxon oso ondo pasatzen dut. Ardura hori dau-kat eta bietara nago: saltzen, sinatzen, anfitrioiarena egiten egileekin... denetarik, baina oso gustura.
Lehenago esan legez, Museo bilduma album berria ekarriko duzue azokara. Zertan datza album hori?
Album oso berezia da. Zerbaitek definitzen badu, Har-kaitz Canok definitzen du, bilatzaile mokofina bera. Aurrekoan, aurkezpena egin genuenean, konparatu nuen Japoniako emakume urpekariekin: hondoan perlak biltzen dituzten, birikiak bakarrik arnasbide. Hori da Harkaitz, nire ustez, bilatzaile fin bat, oso in-teligentea eta oso gustu onekoa; eta aurkitzen dituen perlak guretzat dira. Museo bilduma hori da, perla-bil-duma bat. Gero badago hausnarketa bat: zein bildu-mazaleak garen gizakiok; eta, azkenean, badago per-tsonaia bat, museoz museo joan eta museoak biltzen dituena. Hasiera batean, ematen du espioi-lanak egi-ten balego bezala; baina, gero, historia aldatuz doa... Baina, ez dugu kontatuko. Orain arte egin dugun la-nen artean, berezia eta ezberdina da. Museo bilduma-ri buruz galdetu didatenean, bidaia bat dela esan dut beti, museo batera joatea bezalakoa. Ireki begiak, ire-ki burua eta burmuin iragazkorra; eta gozatu!
Urteko album bakarra izango da hori. Horrez gaine-ra, zer beste kontu gehiago ekarriko dituzue?Aspaldi konturatu ginen euskarazko material asko, nahiz eta egon –egia da euskarazko komiki gutxi ar-gitaratzen dela–, gutxi hori ere askotan ez zegoela. Ez zirelako joaten argitaletxe horiek, askotan argitale-txe txikiak direlako, eta Durangora joaten dira baina, agian, Getxora ez, ez daukatelako astirik, ez dagoela-ko haien planetan, edo dena delakoagatik. Gabezia hori ikusten genuen: jendea etortzen zitzaigun gal-dezka, ea besterik zegoen, eta guk ezetz. Hortaz, as-
Getxoko Komiki Azoka Euskal Herrian egiten den
komiki-azokarik handiena da; erreferente bihurtu da
Dani Fano Ardanaz komikigile donostiarra ohiko erreferentea izaten da Getxoko Komiki Azokara datozen euskaldunentzat. Bederatzigarren artearen euskarazko nobedadeak izaten ditu Xabiroiren salmenta-postuan. Ederto ezagutzen du euskal komikigintza, Xabiroi eta H28 aldizkarietako kide ere badelako.
«Mirari bat da Xabiroik jarraitzea; eta mantendu izana»
TesTuA: IñIGO FERnAnDEZ DE MARTIkOREnA / ArgAzKiA: HODEI TORRES
DANI FANO ARDANAZ 172016ko azaroak 17 | azaroak 23
palditik saiatzen gabiltza dauden euskarazko komi-ki berri gehienak gure saltokira ekartzen. Beraz, gure materialaz gain, Xabiroi aldizkariak eta Xabiroiko al-bumak, denetarik egongo da: Zaldieroaren De rerum natura; Mattin-en Zarrakamalda; Txalapartak argita-ratutako Habiak eta Munduko bandarik txarrena; As-tiberrik euskaraz argitaratu dituen komikiak, Pilula urdinak, Etxea... hainbat. Saiatzen gara euskarazko dena, edo gehiena behintzat, gure saltokian erakus-ten eta saltzen. Gainera, iaz Euskal Herrian argitale-txe berri bat sortu zen, Harriet Ediciones; Gregorio Muro Harriet egileak darama. Aurten material gehia-go dauka eta elkarrekin jarriko gara. Beraiek haien saltokia eta guk gurea, baina erdiko pareta kendu-ko dugu, eta Harriet Edicionesen material guztia ere gure ondoan egongo da. Hainbat egile eta euskaraz-ko material partekatuko ditugu.
Zer iruditu zaizu aurtengo egitaraua?Badakit erakusketak zeintzuk diren. Gainera aurten-goak bereziki interesgarriak iruditzen zaizkit: David Aja, Ibarrola, Harkaitz eta Iñakirena zein Horacio Al-tunarena iruditzen zaizkit aukerarik onenak.
Bada erakusketa gehiago, tartean Algortako Torre-ne aretoan Mikel Begoña sopeloztarraren eta zure lanak batzen dituen Zure komikia maite dugu.Bai, José Carlos Torrek [RumblE!! fanzinearen koor-dinatzaile leioaztarrak] prestatutakoa. Iaz ere egin zen, Bizkaian ere bai. Komikia sustatzen ibili dire-
nen inguruko erakusketa da. José Carlosekin egon nintzen, eman nion materiala; baina, ez dut ikuste-ko aukerarik izan.
Xabiroira bueltatuz, 11 urte pasa dira jaio zenetik. Zein da egiten duzun balorazioa?Miraria dela; kar, kar, kar. Hasieratik. Argitalpen-
mundua zaila da; bada komikiarena... ez dut esan-go; eta euskarazko komikiarena... beldurgarria da. Baina aukera suertatu zen Xabiroi sortzeko, Ikasto-len Elkarteak egin zigun proposamena, eta zenbakiz zenbaki opari bat da, mirari bat. Urteak joan, urteak etorri, ohitu egin naiz, normaltzat hartu dut; baina, egia da, patxadaz aztertzen baduzu, mirari hutsa dela Xabiroi mantendu izana, eta Xabiroik hor jarraitzea. Garai txarrak pasatu ditugu, diru aldetik, zalantzak, egiten jarraitu ala ez jarraitu, beti gabiltzan moduan; baina, jada proiektua oso egonkor edo sendo ikus-ten dut. Harrokeria puntu batekin esango dut: Xabi-
roik garai bat markatu du. Agian gehiegi esatea da, baina, egia da, Xabiroi sortu zenean ez zegoela ezer edo ia ezer. Esango nuke Xabiroik komikigintzari egin dion ekarpenik esanguratsuena izan dela, existitzeaz aparte eta argitaratu duen materialaz aparte, egile-sa-re bat bere inguruan egonkortzea. Lehen, Xabiroiren aurretik, egile horiek guztiak sakabanatuta geunden, ez genuen elkarren berri, hor geunden, gure etxean, proiektu indibidualetan. Eta Xabiroik zer egin du? Ez dakit zenbatean behin, aldizkarian, Getxon, Angule-man, edo ez dakit non, batzen gara, egoten gara «kar, kar, kar», eta horrek egonkortu du horrelako egile-sa-rea, fruituak ematen dituena. Ez dakit zenbat komi-ki-egitasmo Xabiroiri esker egin direnik ez dut esango, baina bai sortu direla sinergia batzuk, gero emanko-rrak izan direnak. Seguru aski, Xabiroin egon ez bali-ra, euren artean kolaboratu duten egileek ez zuketen inoiz elkar ezagutuko. Interesgarriena hori izan da: orain oso aktibo eta parte-hartzailea den sarea.
Aldizkariaren irakurle gehienak nerabeak dira, bai-na zuek nagusientzako komikiak egitea erabaki ze-nuten lehenengo momentutik.Bai. Nerabeentzat zerbait egitea oso arriskutsua da. Klabea da ezin ditugula tontotzat hartu. Beraientzat zerbait diseinatzen badugu, kale. Kale egiten ari gara sorreratik. Sortu behar dugu guretzat. Gure nerabeza-roa gogoan hartuta, ez genituen nahi nerabeentzako gauzak. Nik irakurtzen nituen [Milo] Manara eta 1984 aldizkaria, adibidez; helduentzako komikiak, litera-tura eta zinema. Merkatu frankofonoan oso ondo de-finituta dago hori: ado/adulte (nerabezaroa/heldu-a-roa) deitzen dute beraiek; adoleszente batek, hasteko esfortzu bat eginda, gustura irakur dezakeen zerbait eta nagusi batek gustura irakur dezakeen zerbait da. Guk ez daukagu lerro editorialik, egileok nahiko li-bre jokatzen dugu. Xabiroin egileari proposatzen zaio zerbait egiteko, baina berak erabakitzen du zer egin-go duen. Hortaz, ez daukagu nerabeentzako produk-tua izateko fama.
H28 aldizkari digitalean ere bazaude. Orain, pape-rean ateratzea proposatu duzue.Bai. Iaz eman genuen jauzi hori; urtekari bat egin ge-nuen, Durangorako. Komikigile gehienok paperaren jonkiak gara eta komikiak usaindu egiten ditugu. Or-duan, iaz pentsatu genuen urtekaria ateratzea, oso gustura geratu ginen emaitzarekin, saldu genuen gure irakurleen artean, eta aurten berdin. Iaz izan zen Urtikaria; aurten izango da Urdekaria.
Beraz, urteko album bakarragaz segituko duzue?Bai. Bilduma bat izango da, urtean zehar aldizkari di-gitalean ateratakoen hautaketa bat. Iazkoa baino po-toloagoa izango da, 100 orrialdeetara joan baikara, crowdfunding-kanpaina baten bidez finantzatuta.
Amaitzeko, komikigintzan interesa duten neska-mutilei zer esango zenieke?Mundiala dela. Askatasun handiagoa ematen duela, irudiarekin lan egiten duten beste adierazpen-me-dioek baino. Egiteko merkea delako; zinemak eta tele-bistak ez duten askatasun hori duelako: egin dezake-zu kortsarioen historia bat edo erromatarrena, eta ez duzu lokalizaziorik, jantzirik edo estrarik behar. Mu-garik ez duen adierazpen artistikoa eta literarioa dela, eta hori baliatu beharrekoa dela, gozamena dela.
info+: xabiroi.eus / H28.eus / Salondelcomicdegetxo.net
Xabiroik komikigintzari egin dion ekarpenik esanguratsuena
bere inguruan egile-sare bat egonkortzea izan da
Kirolak
Mendi-astea Algortan
Mendiaren Nazioarteko As-tearen XVIII. aldian, pro-tagonistak honako hauek izango dira: Isa García,
Cecilia Buil, Tente Lagunilla eta Alex Txikon. Astea abiatuko du astelehe-nean, hilaren 21ean, Isa García al-pinista barakaldarrak, iaz Indiako Himalaiara egindako espedizioa azal-duko du. Garcíak gogora ekarri due-nez, «gure helburu nagusia Num men-dia igotzea zen, Indiako ipar ekialdeko Kaxmir aldean dago». Numek 7.135
metroko altuera dauka. Hurrengo egu-nean, martitzenean, Cecilia Buil eska-latzaile aragoiarrak honako proiek-zioa emango du: Viajar en vertical: aperturas en roca y hielo alrededor del mundo. Bertan aurkeztuko du 2014an Piedra Boladan egin zuten lehenengo eskalada, Mexikoko hormarik handie-na da hori. Balentria hartan, Builen espedizioak 14 egun eman zituen zin-tzilik. Ostean, zuzenean azalduko du HuEllas on ice 6.1 proiektua: sei kon-tinenteetan izotz bide bana zabaldu
gura du ekimenak; Txilen, Turkian, Hego Afrikan eta Zeelanda Berrian, besteak beste. Neska musulmanen heziketa bultzatzeko hainbat ekimen lagunduko du proiektuak, AEBetako Girls Education International Gober-nuz Kanpoko Erakundeagaz batera.
Eguaztenean, Annapurna doku-mentala aurkeztuko du Ten te Lagu-nilla mendizale palentziarrak; 2012an Carlos Soriagaz egin zuen Annapurna-rako espedizioa kontatu du. 14 zortzi-milakoak lortuko dituen alpinistarik
adinekoena bihurtzeko erronka ipini dio buruari Soriak, eta erronka hori lortzeko bidean egitekoetako bat izan zen espedizio hura. Ikus-entzunez-koan, «mendi eder baina arriskutsu horretan jasandako hiru elur-jausi» ikusteko aukera egongo da.
Azken egunean, Alex Txikon eska-latzaile lemoaztarrak itxiko du Men-diaren Nazioarteko Astea. Bere ber-baldia honako hau izango da: «Nanga Parbat (8.126 metro). Neguko aurrene-ko igoera erronkatzat».
Getxoko Itxas Argia mendi-taldeak Mendiaren Nazioarteko Astea antolatuko du, astelehenetik eguenera artean, egunero 19:30etik aurrera, Fadurako areto nagusian.
Builek izotzetan eskalatzea dauka gustukoen. © CECILIA BuIL
Xabier Orozko Castrillo Laszlo Askartza Waterpolo Taldeko kapitain ohiak distira berezia
eman dio bere estreinaldiari, Ohorez-ko Mailan. Hamabi zenbakidun jokala-riak 11 tanto sartu ditu Rubí igeriketa-klubagaz jokatutako lehenengo bost partidetan. Waterpolo Nafarroa Kirol Elkartearen aurka jokatuko du dato-rren zapatuan, hilaren 19an, 19:30etik aurrera, Iruñeko igerilekuan. Katego-riako hamabi golegile onenen artean dago Orozko, nahiz eta Espainiako Igeriketa Federazioak emandako da-tuetan hala ez ageri, hainbat oker tar-teko. Askartzako neska-mutilen he-roiak tanto bi sartu zituen Mataróren
aurka, hura izan zen bere lehenengo partidua Ohorezko mailan. Canoeren aurka, Orozkok punteria bikoiztu egin zuen, aurkarien atea lau bider zulatuz. Sant Andreu klubaren kontra, ordura arteko batezbestekoa egin zuen, zaleei poztasun hirukoitza emanez. Azkenik, Molins de Reiren eta Barcelonaren aur-kako partidetan, gol bana sartu zuen Orozkok. Jokalariak 30 urte ditu eta pasa den abuztuan sinatu zuen Rubí igeriketa-klubagaz, Askartzan 15 urte eman ondoren. Askartzatik ate nagu-sitik atera aurretik, Orozkok azaldu zuen: «litekeena da hau nire azken au-kera izatea Ohorezko Mailan lehiatze-ko, esperientzia horretaz gozatzeko».
Xabier Orozko emaitza onagaz estreinatu da
Maite Arraiza Aramendia atleta getxoztarrak Soraluze-Berga-ra krosean parte hartu zuen
lehenengo aldiz, pasa den zapatuan, azaroaren 5ean; eta txapela buruan bueltatu zen etxera. Berak egin zuen emakumezkoen denborarik onena An-txintxika Triatloi Taldeak antolatuta-ko proban. June Arbeok izan zen biga-rrena, eta Maider Uribe, hirugarrena.
Arraizak proba amaitu ostean azal-du zuenez, «kontrolatzen joan naiz atzean June fuerte zetorrelako. Elka-rregaz atera gara; baina, gero, ni au-rrera joan naiz. Kontrolatzen joan naiz karrera osoan. Oso lasterketa polita da: ibilbide gogor xamarragaz, baina
on do. Oso ondo ibili naiz», esan zuen kirolari getxoztarrak.
Gizonezkoetan, David García du-rangarrak amaitu zuen proba lehe-nengo, eta zazpigarren aldiz irabazi zuen Soraluze-Bergara lasterketa. Ai-tor Mimenza izan zen bigarrena.
Maite Arraiza, nagusi Antxintxikako krosean
LARRAITZ ZEBERIO-GOIENA
192016ko azaroak 17 | azaroak 23
Fadurak igotzeko zuzeneko txartela galdu zuen Zaragozan, ez zuelako finala irabazi. © FTK
Fadura Tenis Klubak etxean aurre egingo dio patuari, domeka ho-netan, azaroaren 20an. Orduan,
Cercle Sabadellès 1856 klub katalana izango du aurrez aurre Fadurako ins-talazioetan. Norgehiagoka horretan erabakiko da datorren denboraldian Estatu espainiarreko lehenengo mai-
lan lehiatuko den ala ez. Fadura Bi-garren Mailako txapeldunordea da; ostera, Sabadellgo kluba lehenengo kategoriako zazpigarrena, azken au-rrekoa. Pasa den azaroaren 5ean eta 6an jokatu zen B kategoriaren azken fasea, Zaragozan. Bertan, bigarren amaitu zuten algortarrek.
Fadura Tenis Klubaren etorkizuna jokoan dago
Etorkizun Oparoko Gazteen Espai-niako Nazio Tenis-zirkuituaren Masterreko finalaurrekoetara hel-
du zen Mercedes Aristegui, pasa den azaroaren 5ean. Horretarako, aurre-tik, lehenengo fasean, Marina Benito jokalaria gainditu behar izan zuen Jo-laseta klu baren jokalariak. Finalaurre-
koetan, ordea, Lucía Cortez izan zuen aurrez aurre Aristeguik. Lehenengo setean 2-6 irabazi arren, bigarrena 6-2 galdu zuen, eta azken zein erabaki-garrian 6-3 galdu zuen Jolasetakoak. Aristeguik zirkuituaren Albaceteko eta Madrilgo kanporaketak irabazi zituen, eta finalista izan zen Getxokoan.
Mercedes Aristegui, gazte onenen artean
B Bizkaiko Tenis Federazioaren presidente izango da Jorge Ba-rrie Borras beste lau urtez. Hala
erabaki du lurraldeko kluben, jokala-rien, teknikoen eta epaileen gehien-goak, egin duten hauteskunde-pro-zesuan. Ne guriko Jolaseta Errege Klubaren zuzendaritzan kide ohi le-
gez segituko du, aldi berean, Euskal Tenis Federazioan; erakunde horren presidenteordea baita. Barriek 2012an hartu zuen Bizkaiko Federazioaren presidentetza, Joseba Loroño ordezka-tzean. Jolasetakoak eskarmentu han-dia dauka kirol munduan, futbolean, padelean eta, bereziki, tenisean.
Jorge Barrie da Bizkaiko Tenis Federazioko buru
2016ko azaroak 17 | azaroak 2320
IñIGO FERnAnDEZ DE MARTIkOREnA
Ohorezko Mailan lehenengo entrena-tzailea izatera heldu zara.Iaz futbolean jokatzeari utzi nion, epe luze batean helduak entrenatzeko hel-buruagaz. Aldi berean, hemen koor-dinatzaile moduan nenbilen; hau nire hirugarren urtea da. Bestalde, Nando [Alonso entrenatzailea] etorri zen, klu-bak egindako apustu garrantzitsua izan zen; elkarren lagunak gara, beste kon-tu batzuetan beragaz egin eta egiten dut behar, eta berak proposatu zidan
bigarren entrenatzailea izatea. Osasun arazoak direla-eta, entrenatzaile iza-teari utzi behar izan dio Nandok. Nire-tzat oso egoera tristea da; alde batetik, ezin dudalako gozatu epe luzean neu-re buruari ipinitako helburua betetzeak eman behar izango lidakeen zorionta-sunaz. Baina kontuak datozen moduan datoz. Ni pozik nago; bai klubak eta bai Nandok nigan konfiantza izan dutela ikusten dudalako, Nandok bere alboan hartzean eta, ondoren, bera ordezka-tzeko ni proposatzean, eta «lasai. ondo egingo duzu» esan izateagatik.
Gura duzuenerako berarengana jotze-ko ere esan dizue Nandok, ezta?Jakina! Nik beragaz berba egiten jarrai-tzen dut, egunero ez, baina, askotan: «hau horrela planteatuko dut edo bes-te modu horretan? Horri zer deritzozu?
Zer iruditzen zaizu taldea...», eta beste kontu asko! Gura ez dela ere, bertan dago laguntzen.
Zelan dago taldea orain?Egoera tristea izan da denontzat. Oste-ra, taldea ondo ikusten dut, gogotsu; ez dugu arreta galdu eta ilusioz gainezka gaude denok, ni neu lehenengoa, eta azkenengo muturtzat jo daitekeen ate-zainen entrenatzaile den Dani ere bai.
Zein helburu ipini diozu zure buruari?Aurrekoan, Lekeitio egokitu zitzaigun aurkari, eta irabaztera joan ginen, Le-keitio bakarrik buruan. Hori da nire helburua: partidak banan-banan ira-baztea. Eta denek ilusio handia man-tentzea eta jokalariek aldaketarik ez nabaritzea da nire lana, Nandogaz egongo balira legez segitzea gura dut.
«Nire helburua partida bakoitza irabaztea da»
Entrenatzailearen aulkitik partida bi gidatu ditu daborduko Iker Casadok; Abantoren aurka 0-0 berdindu zuten eta Lekeitiori 0-2 irabazi zioten.
Iker Casado Zaballa da urduliz futbol-taldearen entrenatzaile berria, Ohorezko Mailan.
Kirolarekin batera lehia, dema eta txapelketa da-toz. Egia esan, kirolaren inguruan antolatzen di-
ren ekintza gehienek lehiaketa dute oinarri. Modu batean edo bestean lehiatzea dute helburu. Batzuetan emaitza erdigunean jarriz eta besteetan parte-har-tzea, baina ia beti lehiaketa for-matuan.
Ume eta gazteen kasuan ere, horrela egiten dugu, lehiaketa formatua beste ezeren gainetik. Ez dago txarto hau, inolaz ere ez. Lehiaketa, lehiatzen ikastea, gal-tzea, irabaztea... Hori guztia oso garrantzitsua baita kirolariaren eta gizakiaren formazioan, eta ondo prestatuta dauden kirola-ri txikitxuen entrenatzaile askok eta askok formazio hau modu ezin hobean egiten dute han eta hemengo zelai, kantxa edota ige-rilekuetan.
Gurasoek ere horren beharra badute, ikastekoa, alegia. Aste-buruko lehiaketari eman behar zaion jarrerari erreparatu behar diote. Lehiaketa formatua du gehienetan seme-alabaren aste-buruko ekintza, baina ikasi behar dute, entrenatzaile eta klubekin batera lehiaketari ez begiratzea eta prozesuari erreparatzea.
Prozesuari, horri erreparatu behar diogu. Kirolak gizaki ho-beago batean bihurtu behar gai-tu/ditu eta prozesu horri begira-tu behar diogu arretaz. Kirolak pertsona, giza talde, kirol-tal-de... hobeetan bihurtu behar gai-tu, hori besterik ez. Kirolak guk izan nahi ditugun ezaugarrietara hurbildu behar gaitu, astiro bai-na indartsu doan prozesu baten bitartez.
Prozesua oinarrian jartzea ez da epe laburrean distiratsu, ez gaitu aulkitik ziztu batean al-txarazten, ez digu aukera ema-ten oihuekin barruak husteko, ez digu berehalako epaiak irmo-tasunez defendatzeko parada ematen... Baina garrantzitsua da, oso. Prozesua, besterik ez.
Prozesuak, lehiaketak, kirolariak
JOn LOPEZ SAEZEntrenatzailea eta kazetaria
Talde-lanean
Denborapasa
SudokuaGogoan hartu 1etik 9ra arteko zenbaki denek agertu behar dutela zutabe, ilara eta azpilauki bakoitzean.
Soluzioa
[email protected] 911 337
Urtebetetze, ezkontza zein jaiotza...Bidali zeurea!
Zorion agurrak
Zorionak, Amaia! Segi bizitza euskaraz gozatzen! Edozein lorategitan, lorarik ederrena, baita honetan ere. Muxu handi bat guztion partez!
Hau pena! Lerro hauen bitartez baino ez dituzu jasoko nire muxuak, urtebetetze egunean... Ez kezkatu. Sofa-ohe erraldoia erosi dugu bisitan gehiagotan etor zaitezten! Zorionak!
Azaroaren 21ean gorliztar jatorrenaren urteak izango dira; zorionak, Amaiita! Ongi etorri 3.0 bertsiora poxpolin, noizko zurito batzuk? muuuaatxx!
AMAIAERANDIOBerbotsen partez
AITITE URBANOLERINZuriñeren partez
AMAIITAGORLIZUribekostarron partez
5€
SARIA
Azaroaren 28a baino lehenago, helarazi erantzuna, zure izen-deiturak eta
harremanetarako bide bat hona: [email protected] edo 944 911 337
Oraingoan, esangura igarri beharko diozue berton erabiltzen dugun hurrengo berbari: opetzi diogunean Uribe Kostan, zer esan gura dugu?
Hirukalagunen Lehiaketa!
«Uribe Kosta, Txorierri eta Mungialdeko Euskara»liburuaren ale bi zozkatuko ditugu. Gura dituzu?koldo Zuazok eta Urtzi Goitik idatzitako liburua da.
Ura(Abenduak 21-Urtarrilak 19)
Zure ondokoen eragin txarretatik aldendu; beste-la menpean edukiko zaituzte. Zure buruaren jabe zarenean noraino heldu zaitezkeen ulertuko duzu.
Hostoa (Apirilak 20-Maiatzak 19)
Zure kritikak beti lar negatiboak direnez, lagunak asper-asper eginda dituzu. Martxa honetan, zu-gandik ihes egiten hasiko dira, atseginagoa izan zaitez.
Iratzea (Abuztuak 18-Irailak 16)
Arazoak zure kabuz konpontzen ikasi beharrean zaude. Izan ere, azken boladan ez zara bat ere az-kartu eta besteentzat zama izaten hasi zara.
Otsoa (Urtarrilak 20-Otsailak 18)
Sozialki oso lanpetuta egongo zara; beraz, hainbat mailatan aurrerakuntzak izateko momentu apropo-sa izango duzu laster.
Eguzkia (Maiatzak 20-Ekainak 18)
Lasaitasun beharra duzu. Emozio handien bila ibil-tzeak ez du merezi. Disgusturik ez hartzeko kon-tuak hobeto asimilatzen ohitu beharko ziñake.
Meta (Irailak 17-Urriak 16)
Lagunakaz proiektu berri horien planak aurrera ate-ratzeak merezi du, ongi suertatzeko bidean baitau-de. Ederto ibiliko zara datozen egunotan.
Adarra (Otsailak 19-Martxoak 20)
Sukalderako ateratzen diren traste berri denak erosteak ez dizu ezertarako balio izango, baldin eta otordu bat prestatzen ez badakizu.
Garia (Ekainak 19-Uztailak 18)
Etxeko konponketetan ez ahalegindu, mailuren ba-tegaz zerikusia duen istripu bat sumatzen baitut. Denok ez gara jaio «artista» izateko.
Hazia (Urriak 17-Azaroak 15)
Sendiak poztasun berezi bat emango dizu, usteka-bean (baina ez hain ezustean, hemendik dabordu-ko abisatuta baitzaude). Ospatu merezi duen legez.
Aitzurra (Martxoak 21-Apirilak 19)
Zure harremanetarako une egokia dator. Era be-rean, maitekor sentitzeko tendentzia izango duzu. Konfiantzaz beterik eta baikor egongo zara.
Lastoa (Uztailak 19-Abuztuak 17)
Gaizki ulertze batzuen ondorioz, zure harremanik estuena kolokan egongo da. Darabilzun zeurekoi-keria baztertu, bestela kalte handia eragingo dizu.
Negua (Azaroak 16-Abenduak 20)
Maitasun alorrean aukerak ez dituzu faltan izango, aprobetxatu besterik ez duzu egin behar. Lagunen batek sekretu bat gorde diezaiozula eskatuko dizu.
Horoskopoa
OtazuaDenok ezagutzen dugu Hans Christian Ander-
sen (Odense, 1805 - Kopenhage, 1875) idazle danimarkar handiaren ipuinen bat; Berunez-
ko soldadutxoa edo Ahatetxo itsusia, berbarako. Olerkiak eta eleberriak idatzi bazituen ere, umeei
begirako ipuinengatik ezaguna da Andersen; izan ere, 150 ipuinetik gora idatzi zituen. Historialariek dio-tenez, herri-tradizioetan eta Alemaniako eta Greziako narrazio mitologikoetan oinarritu zen Andersen ipuin horiek guztiak idaztean, baita berak bizitako espe-rientzietan ere. Hala, 1832. eta 1872. urte bitartean, 168 ipuin idatzi zituen danimarkarrak. Horietako de-netako protagonistak izan ohi ziren eguneroko pertso-naiak, ohiko heroiak, animaliak eta bizia zuten objek-tuak; gainera, sarritan txertatzen zuen irakaspenen bat kontakizunaren amaieran.
Andersenen ipuinak, bizkaierazZalantza barik, Andersenen umeentzako ipuinak mun-du-mailan ezagunak dira eta horietako asko antzezlan eta filmetara egokitu dituzte; Walt Disney Picturesek egindako marrazki bizidunetako pelikulak, esaterako. Eta istorio horiek guztiak 80 hizkuntzatara egokitu di-
tuzte, tartean euskarara. Izan ere, Benito Otazua Asua urduliztarrak danimarkarraren 19 ipuin euskaratu zi-tuen, bizkaierara, beren-beregi. Ipuin-bilduma hura Andersen’en ipuiñak izenburudun liburuan argitaratu zuen urduliztarrak, 1992. urtean. Gaur egun, ostera, li-burua katalogoz kanpo dago, eta ez da batere erraza hori lortzea. Hori dela-eta, Otazuak belaunaldi gazteei utzitako ondarea berreskuratzeko asmoz, berak eus-karatutako 19 ipuinetatik 12 berreskuratu zituen Urdu-lizko Udalak, 2014ko azaroan argitaratutako liburua-gaz. Mendebaldeko euskarara itzulitako Andersenen 12 ipuinez gozatzeaz gainera, lan horrek azal berezi bi dauzka; Asier Sanz eta Javier Gamboa artista grafikoek azal bana egin zuten beren-beregi lan horretarako; eu-renak dira ipuinen ilustrazioak ere. Azaroaren 28an urte bi beteko dira Otazuaren liburua aurkeztu zute-
netik, non eta Urdulizko kultur etxean. Arduradunen esanetan, Sanz eta Gamboa «inguruko marrazkilari ezagun eta aintzatetsienetakoak dira, batez ere euren bineta eta ilustrazioengatik». Hori dela-eta, eurei pro-posatu zieten lan berezi hori.
Errokari aurre egiteko, artista biek sei marrazketa-tailer egin zituzten Urdulizko Elortza ikastetxeko nes-ka-mutilakaz, liburua irudikatzen duten pertsonaiak eta marrazkiak osatzeko. Guztira, eskolako 125 ikasle inguruk parte hartu zuten tailer haietan; horiek guz-tiek Urdulizko inguruneko elementu ezagunakaz lotu
Benito Otazua Asua urduliztarrak bizkaierara egokitu zituen istorio asko; horietatik ezagunenak Andersen idazle danimarkarraren ipuinak dira. Autore horren 19 istorio euskaratu zituen, guztira. urdulizko udalak horietako 12 ipuin berrargitaratu zituen, 2014an.
Andersenen ipuinak bizkaierara egokitzeaz gainera, bestelako hamaika istorio ere euskaratu zituen Otazuak
IkER RInCOn MOREnO
Enperadorearen jantzi berria Andra Mari eliza eszenatoki duela. © ASIER SANZArtzaina eta Kedar-garbitzailea ipuinaren ilustrazioa. © ASIER SANZOtazuaren Antzonekoa liburuko ilustrazio bat, José Arruek egindakoa.
Benito Otazua Asua(Urduliz, 1918-2012)Erretiroa hartu zuenetik euskararen aldeko jardunean bete-betean murgildu bazen ere, lanbidez ez zen idazlea izan. Ostera, Otazuak umeentzako hamaika ipuin euskaratu zituen, Andersenenen hainbat ipuin eta Printze txikia, berbarako; den-denak bizkaierara ekarri zituen.
Sakonean
zituzten Andersenen pertsonaiak. Hala, Andra Mari elizaren aurrean desfilatzen du enperadoreak Enpe-radorearen jantzi berria kontakizunean, edo Santa Mariñeko haitzak antzeman daitezke Txerrizaina isto-rioan, besteak beste.
Benito Otazua Asuaren ondareaBenito Otazua Asua urduliztarra 94 urtegaz zendu zen, 2012ko otsailaren 22an; literatura, kultura eta gure hizkuntza bultzatzeko ondare garrantzitsua utzi-ta. Hori dela-eta, esker ona adierazi eta hari gorazarre egiteko asmoz, udal-liburutegiari Benito Otazua Asua izen ofiziala ipini zioten orain dela urte bi, Anderse-nen ipuinen itzulpen-liburua berrargitaratzeaz gaine-ra. Udalak jakinarazi zuenez, erabaki horren helburua da «egile urduliztarraren izena haren jardueragaz bat datorren ekipamendu bati lotuta geratzea».
Itzultzaile urduliztarraren seme Javier Otazua Bar-celók gogoan du aitak «betidanik» izan zuela «gus-tuko bizkaiera; euskara batua baino gehiago». Hori dela-eta, «bertoko euskalkia txikitxoenei hurreratu guran-edo», askotariko ipuinak itzuli zituela azaldu du. Izan ere, Antoine Saint-Exupéryren Printze txikia ipuina eta Antonio Trueba idazle galdamestarraren idazkiak ere itzuli zituen Benito Otazuak, besteak bes-te. Sabino Arana Fundazioari esker argitaratu zituen Otazuak bere lan gehienak.
Benito Otazua Asua ez zen lanbidez idazlea. Erre-tiroa hartu zuenean ekin zion euskararen aldeko egi-tekoari; «Tarteren bat zuen bakoitzean edozer gauza itzultzen zuen euskarara. Aitak utzitako ondarea oso handia izan da», gogoan du haren semeak. Javier Ota-zuak berak goraipatu duenez, «Euskara asko maite zuen; beti zihoan leku guztietara bere libretatxoagaz eta hiztegi bategaz. Bere denbora euskarari dedika-
tzen zion; giro euskalduneko pertsona asko ezagu-tzen zituen». Hala, Bilbon antolatutako umeentzako euskarazko ipuin-lehiaketa askotako epaimahaie-tan ibili zela akorduan du Benito Otazuaren semeak. Modu berean, Bilboko Merkataritza eskolan eta Por-tugaleteko Batzokian euskara-eskolak eman zituela jakinarazi du Javier Otazuak.
Bazen behin eta bada gaur Urdulizen...Benito Otazuak gurera egokitutako ipuinak berrargi-
taratzeaz gainera, Mungiako Diz-Diz antzerki-taldeak horietan oinarritutako antzezlana taularatu zuen 2014an. Mundu-mailan ezagun den Andersenen Ba-zen behin... esamoldeari gorazarre egin gura izan zio-ten obraren tituluan: Bazen behin eta bada gaur Ur-dulizen. «Egindako muntaia itzela izan zen. Aktoreak profesionalak ez baziren ere, izan bazirela zirudien. Zaletasun handiz egin zuten eta egundokoa izan zen! Halako kontuak aitari eskaintzeak harrotasunez bete-tzen nau», aitortu du Javier Otazuak.
Enperadorearen jantzi berria Andra Mari eliza eszenatoki duela. © ASIER SANZ
ren ipuiñakBerunezko soldadutxoa euskal tradizioagaz uztartuta. © ASIER SANZ
Benito Otazuak bizkaierara itzulitako hainbat lan ikus daitezke Urdulizko kultur etxean. HODEI TORRES
Marierpuru, Antsonekoa baserriaren inguruan. © ASIER SANZ
232016ko azaroak 17 | azaroak 23
www.hiruka.eus
HIRUKA Koop. elk.Helbidea: Martikoena 16, 2. 48991 GETXO e-Posta: [email protected] P.-Ku.: 171Telefonoa: 944 911 337Publizitatea: Erika Martinez /Ninbe Landa
Erredakzioburua: Irantzu Sagarminaga
Erredakzioa: Iker Rincon, Kepa Ugarte, Iñigo Fernandez de Martikorena
Argazkiak: Hodei Torres
Testuen orrazketa: Zunbeltz Vega Olaeta
Diseinua: Artefakto
Kudeaketa: Ziortza Merino
Filmazioa eta Inprimategia: BEPSA
L.G.: BI-2022-2014 ISSN: 2386-98-95
Ale-kopurua: 8.000 ale CC-BY-SA
Erakunde laguntzaileak:
Berangoko Udala
Plentziako Udala
Lemoizko Udala
Gorlizko Udala
Urdulizko Udala
Barrikako Udala
Sopelako Udala
Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak(Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak) diruz lagundua
Aldizkari honekBizkaiko Foru Aldundiaren laguntza jaso du
Sukaldean, lapiko artean, ibiltzea maite du Mertxe Nafarrate Arkotxak; 79 urteko andre berangoztarrak ostalaritzan inoiz behar egin ez badu ere.
Mertxe Nafarrate ArkotxaMimo handiz egindako sukaldaritza da bere bizipoza.
Lapiko artean ederto konpontzen den arren, ez du hori inoiz aitor-tuko Mertxe Nafarrate Arkotxak; baina, Berangon eta inguruetan
ezagunak dira 79 urteko emakume ho-nen errezetak: piper beteak, tortillak, kroketak, indabak, sagar-pastela... «Nik ez dut ganoraz kozinatzen, nire amak egiten zuena baino ez dut egi-ten», dio berangoztarrak. Oso umila da Mertxe. Udan, lau haizetara zabal-du zuen bere izena haren iloba Julen Nafarratek. Bizikleta hartu eta Gre-ziatik Euskal Herrira arteko ibilbidea egin zuen gazteak; izeko Mertxeren moduko emakumeen bila; horiek to-patuz eta eurakaz errezeta bat egiten ikasiz. Gero, andre horietako bakoi-tzak osagai bat eman, bizikletan sar-tu eta horiekaz denakaz menua osatu zuen sukaldaritza bizi duen izeko Mer-txek, noiz eta 79 urte betetzen zituen egunean. «Julenek ekarritako espezia batzuk arraro zamarrak egin zitzaiz-kidan... erroskillak egiteko erabili ni-
tuen. Bestalde, nik ipinitako txorizo eta odolosteagaz indaba zuriak pres-tatu nituen. Menua osatzeko pasta-en-tsalada egin nuen», azaldu du.
Modu horretan, «emakume denen arteko lotura» egin zuen berangozta-rrak; izan ere, horixe bera zen Izeko Mertxeren osagaien bila proiektuaren
helburu nagusia: beste garai bateko erritmoari garrantzia ematea. Hala ere, txiri-txiri egiten den su txikiko su-kaldaritza bere belaunaldiagaz galdu-ko dela uste du Julenen izekok. «Lana tarteko, lehen baino denbora gutxiago dago. Oso leku gutxitan topatu ahal izango dira horrelako errezetak, eta karu ordainduko dira», bere ustez.
Nire belaunaldiagaz galduko da txiri-txiri egiten den su txikiko
sukaldaritza
Erretratua
Erandioko Coliseo zinea (1978)Lehen/Orain