35
MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME PROJESİ HAZIRLANMASI İŞİ

MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

  • Upload
    others

  • View
    21

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

MEVCUT

BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE

GÜÇLENDİRME PROJESİ HAZIRLANMASI İŞİ

Page 2: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Belirli bir deprem etkisi altında bir binada oluşabilecek hasarların düzeyi ve dağılımına bağlı olarak belirlenen “yapı güvenliği” durumudur.

Bina Performansı :

Page 3: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

BİNA PERFORMANSININ BELİRLENMESİ :

Deprem etkisi altında binaların performansı dört farklı hasar durumuna göre tanımlanmıştır. PERFORMANS DÜZEYLERİ :

Hemen Kullanım .... ( HK )

Can Güvenliği ......... ( CG )

Göçme Öncesi ........ ( GÖ )

Göçme Durumu

Page 4: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

BİNALAR İÇİN HEDEF PERFORMANS DÜZEYLERİ

GÖ HK – Tehlikeli Madde İçeren Binalar : Toksik, parlayıcı ve patlayıcı özellikleri olan maddelerin bulunduğu ve depolandığı binalar

-

CG

CG

% 2

CG

CG

HK

% 10 % 50

– Diğer Binalar : Yukarıdaki tanımlara girmeyen diğer binalar (konutlar, işyerleri, oteller, turistik tesisler, endüstri yapıları, vb.)

HK İnsanların Kısa Süreli ve Yoğun Olarak Bulunduğu Binalar : Sinema, tiyatro, konser salonları, kültür merkezleri, spor tesisleri

İnsanların Uzun Süreli ve Yoğun Olarak Bulunduğu Binalar : Okullar, yatakhaneler, yurtlar, pansiyonlar, askeri kışlalar, cezaevleri, müzeler, vb

Deprem Sonrası Kullanımı Gereken Binalar : Hastaneler, sağlık tesisleri, itfaiye binaları, haberleşme ve enerji tesisleri, ulaşım istasyonları, vilayet, kaymakamlık ve belediye yönetim binaları, afet yönetim merkezleri, vb.

Depremin 50 yılda aşılma olasılığı

Binanın kullanım amacı ve türü

HK –

Page 5: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Sünek Elemanlar için Kesit Hasar Sınırları ve Hasar Bölgeleri

sekildegistirme

iç kuvvet

BölgesiHasar

Minimum

BölgesiHasarBelirgin

BölgesiHasarileri

BölgesiGöçme

MN GV GÇ

, ,

Gevrek olarak hasar gören elemanlarda bu sınıflandırma geçerli değildir.

Elastik ötesi davranış başlangıcı

Kesitin güvenli dayanım sınırı Elastik ötesi davranış sonu

Kesitin göçme öncesi Davranış sınırı

Page 6: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

BİNA PERFORMANSININ BELİRLENMESİNDE İZLENECEK YOL:

A – BİNA BİLGİLERİNİN TOPLANMASI :

Yapısal sistemin tanımlanması Bina geometrisinin tespiti

Temel sisteminin ve zemin özelliklerinin belirlenmesi

Varsa mevcut hasarın, değişiklik ve onarımların saptanması

Eleman boyutlarının tespiti

Malzeme özelliklerinin tespiti

Korozyon etkisinin tespiti

Varsa mevcut projelerin, toplanan verilerle karşılaştırılması

B- BİLGİ DÜZEYİ KATSAYISININ BELİRLENMESİ :

Sınırlı bilgi düzeyi : 0.75

Orta bilgi düzeyi : 0.90

Kapsamlı Bilgi düzeyi : 1.00

Page 7: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

C - BİNANIN ANALİTİK MODELİNİN OLUŞTURULMASI ve ANALİZ : 1) Binanın 3 boyutlu analitik modeli oluşturulur. 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme yöntemi” ile depremden dolayı oluşan etkiler belirlenir. (R=1) 3) Düşey yüklemeden (1.0G + nQ) oluşan etkiler belirlenir. 4) Kiriş uçlarında pozitif ve negatif kapasite momentleri (Mk)’lar hesaplanır. 5) Kapasite momentlerinden düşey yükler altında oluşan momentler (Md) 'ler vektörel olarak çıkarılıp artık moment kapasiteleri (ΔMk) 'lar hesaplanır. 6) Artık moment kapasitelerini dengeleyen kiriş kesme kuvvetleri (VE) 'ler hesaplanır. VE = ( ΔMK,i + ΔMK,j ) / ln 7) Deprem analizinden elde edilen kiriş kesme kuvveti, artık moment kapasitesini dengeleyen kesme kuvveti (VE) ile karşılaştırılır. Deprem analizinden elde edilen kesme kuvveti küçükse VE olarak o kullanılır. 8) Kolonların deprem yükleri altındaki eksenel kuvvetleri (NE), kolona bağlanan tüm kirişlerin aktardığı kesme kuvvetleri (VE) toplanarak hesaplanır.

Page 8: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

9) Karşılıklı etkileşim diyagramı kullanılarak, toplam eksenel kuvvetleri (ND+NE) altında kolon alt ve üst uçlarında eğilme kapasiteleri hesaplanır. 10) Tüm kolon-kiriş düğüm noktalarında, uygulanan deprem kuvvetlerinin yönü ile uyumlu kolon-kiriş kapasite oranları (KKO) hesaplanır.

KKO= Kiriş kap.mom.top.(Mki+Mkj) / Kolon kap.mom.top.(Mka+Mkü) 11) KKO<1 ise kiriş uç momentleri KKO oranında düzeltilir. 5.adıma yeniden dönülür. 12) KKO>1 ise kapasite momentleri aynen kullanılır. 13) Elemanların kırılma türlerinin “sünek” veya “gevrek” olup olmadığı belirlenir. (TS500) 'den hesaplanan Vr ile VE karşılaştırılır. VE >VR ise gevrek kırılmadır.

14) Kırılma türü sünek olan kiriş, kolon ve perdelerde r=etki/kapasite 'ler tespit edilir. r = ME / ΔMK

15) r katsayısına bağlı olarak ilgili tablodan eleman hasar düzeyleri belirlenir. 16) Kolon-kiriş birleşim bölgelerinde kesme kontrolü yapılır. Birleşim kesme kuvvetinin kesme dayanımını aşması halinde birleşime bağlı tüm elemanlar göçmede sayılır.

17) Her katın göreli kat ötelemeleri sınırları kontrol edilir. Herhangi bir katta öteleme sınır değeri aşılıyorsa binanın performans düzeyini sağlamadığı kabul edilir.

Page 9: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Binalarda “Sınırlı Bilgi Düzeyi” koşulları :

a) Bina Geometrisi :

• Binanın Taşıyıcı sistem plan rölevesinin çıkarılması, dolgu duvar yerlerinin tespiti

• Kısa kolon vb. olumsuzlukların, komşu binalarla ilişkilerin işlenmesi

• Temel sisteminin kontrol çukuru açılarak belirlenmesi

b) Eleman Detayları :

• Binanın yapıldığı tarihteki minimum donatı varsayımı ile eleman donatı miktar ve detay tespiti

• Her katta en az birer adet olmak üzere perde ve kolonların %10’unun, kirişlerin %5'inin pas payı sıyrılarak donatı ve bindirme boyları tespiti , çelik sınıfının gözle tesbit edilmesi

• Pas payı sıyrılmayan elemanların %20’sinde tahribatsız yöntemlerle donatı tesbiti yapılması

• Kolonlar ve kirişler için ayrı ayrı Donatı gerçekleşme katsayısı ’nın belirlenmesi

c) Malzeme Özellikleri :

• TS-10465'e uygun olarak, Her katta en az iki kolon veya perdeden beton örneği alınması

• Beton kapasite dayanımı = En düşük basınç dayanımı

• Çelik kapasite dayanımı = Karakteristik akma dayanımı

Page 10: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Binalarda “Orta Bilgi Düzeyi” koşulları :

a) Bina Geometrisi :

• Betonarme proje varsa projeye uygunluğunun tespiti yoksa taşıyıcı sistem rölevesinin çıkarılması, dolgu duvar yerlerinin tespiti

• Kısa kolon vb. olumsuzlukların, komşu binalarla ilişkilerin işlenmesi

• Temel sisteminin kontrol çukuru açılarak belirlenmesi

b) Eleman Detayları :

• Her katta en az ikişer adet olmak üzere perde ve kolonların %20’sinden, kirişlerin %10'undan pas payı sıyrılarak donatı ve bindirme boyları tespiti , çelik sınıfının gözle tesbit edilmesi

• Pas payı sıyrılmayan elemanların %20’sinde tahribatsız yöntemlerle donatı tesbiti yapılması

• Kolonlar ve kirişler için ayrı ayrı Donatı gerçekleşme katsayısı ’nın belirlenmesi

c) Malzeme Özellikleri :

• TS-10465'e uygun olarak, Her katta en az üç kolon veya perdeden beton örneği alınması, toplam binada 9 adetten az olmayacak ve her 400m2 den bir adet örnek.

• Beton kapasite dayanımı = Ortalama beton dayanımı – standart sapma

• Çelik kapasite dayanımı = Karakteristik akma dayanımı

Page 11: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Binalarda “Kapsamlı Bilgi Düzeyi” koşulları :

a) Bina Geometrisi

• Mevcut betonarme projenin binaya uygunluğunun tespiti, uygun değilse orta bilgi düzeyi koşulları

• Kısa kolon vb. olumsuzlukların, komşu binalarla ilişkilerin işlenmesi

• Temel sisteminin kontrol çukuru açılarak belirlenmesi

b) Eleman Detayları

• Her katta en az ikişer adet olmak üzere perde ve kolonların %20’sinden, kirişlerin %10'undan pas payı sıyrılarak donatı ve bindirme boyları tespiti , çelik sınıfının gözle tesbit edilmesi

• Pas payı sıyrılmayan elemanların %20’sinde tahribatsız yöntemlerle donatı tesbiti yapılması

• Kolonlar ve kirişler için ayrı ayrı Donatı gerçekleşme katsayısı ’nın belirlenmesi

c) Malzeme Özellikleri

• TS-10465'e uygun olarak, Her katta en az üç kolon veya perdeden beton örneği alınması, toplam binada 9 adetten az olmayacak ve her 200m2 den bir adet örnek.

• Beton kapasite dayanımı = Ortalama beton dayanımı – standart sapma

• Çelik kapasite dayanımı = Karakteristik akma dayanımı (Çelik akma ve kopma deneyleriyle tespiti)

Page 12: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

BİNA PERFORMANSININ BELİRLENMESİNDE HESAP YÖNTEMLERİ :

DOĞRUSAL ELASTİK YÖNTEMLER :

Eşdeğer deprem yükü yöntemi

Mod birleştirme yöntemi

DOĞRUSAL ELASTİK OLMAYAN YÖNTEMLER :

Artımsal Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi

Artımsal Mod Birleştirme Yöntemi

Zaman Tanım Alanında Hesap Yöntemi

(Ana yöntemler arasındaki fark ; iç kuvvetler kuvvet kapasitesini aştığında yeniden dağılımın olup olmamasıdır.)

Bu bölümde verilen hesap yöntemleri ve değerlendirme esasları ÇELİK ve YIĞMA yapılar için geçerli değildir. Hasarlı binanın performansı bu yöntemlerle yapılamaz, ancak güçlendirilmiş bina için uygulanabilir.

Page 13: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Binaların deprem performansının belirlenmesinde kullanılacak doğrusal elastik hesap yöntemleri yönetmeliğin 2.bölümünde tanımlanan ; “Eşdeğer Deprem Yükü” ve “Mod Birleştirme” yöntemleridir.

A) Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi :

Toplam yüksekliği 25.00m.'yi aşmayan binalar

Toplam kat sayısı 8' i aşmayan binalar

ηbi < 1.4 (Ek dışmerkezlik gözönüne alınmadan hesaplanan burulma düzensizliği)

Ra=1 (Taban kesme kuvveti hesabında Deprem Yükü Azaltması yok)

Vt = λ W A(T1) ; (Bodrum hariç bir ve iki katlı binalarda λ=1.0, diğerlerinde λ=0.85)

B) Mod Birleştirme Yöntemi :

Ra=1 (Azaltılmamış ivme spektrumu kullanılacaktır)

İç Kuvvet ve kapasite hesabında, hakim modda elde edilen iç kuvvet doğrultuları

esas alınacaktır.(Uygulanan deprem yönü ve doğrultusunda)

DOĞRUSAL ELASTİK HESAP YÖNTEMLERİ :

Page 14: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

DEPREM HESABINDA GENEL İLKE ve KURALLAR :

Deprem etkisi tanımında elastik (azaltılmamış) ivme spektrumu kullanılacak. ( Ra=1 )

Bina önem katsayısı uygulanmayacaktır. ( I=1 )

Düşey yükler ve deprem etkilerinin bileşik etkisinde performans değerlendirilecektir.

Deprem kuvvetleri binaya her iki yönde ve doğrultuda ayrı ayrı etkitilecektir.

Katlarda iki yatay yerdeğiştirme ve dönme serbestlik dereceleri kütle merkezinde tanımlanacak.

Binadan derlenen verilere göre “Bilgi düzeyi Katsayıları” hesaplara yansıtılacaktır.

Kısa kolonlar taşıyıcı sistem modelinde gerçek serbest boyları ile tanımlanacaktır.

Analizlerde “Beton” ve “çelik” dayanımları mevcut dayanımlara göre uyarlanacaktır.

Eleman boyutlarının tanımında birleşim bölgeleri sonsuz rijit uç bölgeleri olarak alınabilir.

Betonarme elemanlarda kenetlenme boyunun yetersizliğinde kesit kapasite moment hesabında

ilgili donatının akma gerilmesi boydaki eksiklik oranında azaltılabilir.

Page 15: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Betonarme Elemanların Performans Özellikleri

Kırılma türüne göre

Sünek Gevrek

Eğilme kırılması - Kesme kırılması- Yüksek eksenel basınç

Sargılama koşullarına göre

Sargılanmış Sargılanmamış

Page 16: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Etki / Kapasite Oranı

Sünek Eleman Kesitleri

Deprem momenti

- Artık Moment Kapasitesi = Kesit moment kapasitesi - Düşey yük momenti

Gevrek Eleman Kesitleri

r =Artık Moment kapasitesi

Kesme Kuvvetir =

Kesme Kapasitesi

- Kesme Kapasitesi TS500'de belirtilen şekliyle belirlenir.

Page 17: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Betonarme Binalarda Kolon ve Perde Eksenel Yüklerinin ve

1: Kirişlerin Moment Kapasiteleri

Eğilme Kapasitelerinin Hesaplanması

3: Kolon Moment Kapasiteleri

2: Kolon Eksenel Yükleri

4: Düğüm Noktaları KKO Oranları

Kiriş uçmomentlerinindüzeltilmesi

Page 18: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

- Düşey Yük Analizi sonunda elde edilen ..... : ND

- Kirişlerin kapasite limitlerinde aktaracağı ... : NE

KOLON EKSENEL YÜKÜ = ND ± NE

KOLON EKSENEL YÜKLERİNİN HESAPLANMASI :

KOLON EKSENEL YÜK – MOMENT ETKİLEŞİM GRAFİĞİ

Page 19: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

KOLON EĞİLME KAPASİTESİNİN HESABI :

ND + NE

MK

N

M

Page 20: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

DÜĞÜM NOKTALARI

KOLON-KİRİŞ KAPASİTE ORANLARI :

KKO = (Mra + Mrü) / (Mrj + Mri) KKO > 1 : Kiriş uç momentlerinde düzeltme gerekli değildir. KKO > 1 : Kiriş uç kapasite momentleri KKO ile çarpılarak azaltılır. kolon eksenel kuvvetleri ve eğilme kapasiteleri tekrar hesaplanır.

Page 21: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Betonarme Kirişler İçin Hasar Sınırlarını Tanımlayan

Sünek Kirişler

Etki / Kapasitesi oranları (r )s

Hasar Sınırı

o - o'

b

SargılamaV

bw

e

dfctmMN GV GÇ

Var>_0.0

>_0.65 3 7 10

Var

>_0.0 1.30 2.5 5 8

Var>_0.5

>_0.65 3 5 7

Var 4 5

Yok

>_0.0

>_0.65 4 6

Yok

>_0.0 2 3 5

Yok

>_0.65 2 3 5

Yok 1.5 2.5 4

>_0.5

>_0.5

>_0.5

>_

1.30>_

1.30>_

1.30>_

2.5

2.5

o

Page 22: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Betonarme Kolonlar İçin Hasar Sınırlarını Tanımlayan

Sünek Kolonlar

Etki / Kapasitesi oranları (r )s

Hasar Sınırı

NSargılama

V

bw

e

dfctmMN GV GÇ

Var

>_0.1

>_0.65 3 6

Var>_0.1 1.30 2.5 5 6

Var>_0.4

>_0.65 2 4 6

Var 2.5 3.5

Yok

>_0.1

>_0.65 3.5 5

Yok

>_0.1 1.5 2.5 3.5

Yok

>_0.65 1.5 2 3

Yok 1 1.5 2

>_

1.30>_

1.30>_

1.30>_

1.5

2

K

Acfcm

8

- 1 1 1>_0.7 -

>_0.7ve

>_0.4

>_0.7ve

>_0.4

>_0.7ve

>_0.4

>_0.7ve

Page 23: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Etki / Kapasite Oranları (r)

Sünek Perdeler Hasar Sınırı

Betonarme Perdeler İçin Hasar Sınırları Tanımlayan

Perde Uç Bölgesinde Sargılama MN GV GÇ

Var 3 6 8

Yok 2 4 6

Page 24: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Göreli Kat Ötelemesi Sınırları

Göreli Kat Ötelemesi Oranı

Hasar Sınırı

MN

0.01

GV

0.03

0.04Sji / hji

- Her bir deprem doğrultusunda, binanın herhangi bir katındaki kolon ve perdeler için bu karşılaştırma yapılıp bu tablodaki sınırlar daha elverişsiz ise, o katta ilgili kolon veya perdenin alt ve üst kesitlerinde bu hasar sınırları kullanılacaktır..

Page 25: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Sünek Elemanlar için Kesit Hasar Sınırları ve Hasar Bölgeleri

sekildegistirme

iç kuvvet

BölgesiHasar

Minimum

BölgesiHasarBelirgin

BölgesiHasarileri

BölgesiGöçme

MN GV GÇ

, ,

Gevrek olarak hasar gören elemanlarda bu sınıflandırma geçerli değildir.

Elastik ötesi davranış başlangıcı

Kesitin güvenli dayanım sınırı Elastik ötesi davranış sonu

Kesitin göçme öncesi Davranış sınırı

Page 26: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Performans Seviyesi Performans Kriterleri (Herhangi bir katta, herbir deprem doğrultusunda)

1. Kirişlerin en fazla %10'u “Belirgin Hasar Bölgesine” geçebilir.

2. Hiçbir düşey taşıyıcı eleman “Minimum Hasar bölgesini” geçmemelidir.

3. Hiçbir kiriş eleman “Minimum Hasar bölgesini” geçmemelidir.

1. Kirişlerin en fazla %30'u “İleri Hasar Bölgesine” geçebilir.

2. “İleri Hasar Bölgesine” geçen kolonların, her bir katta kolonlar tarafından taşınan kesme

kuvvetine katkısı %20'nin altında olmalıdır.

3. En üst katta “İleri Hasar Bölgesine” geçen kolonların kesme kuvvetleri toplamı, o katta tüm

kolonların kesme kuvvetine oranı max.%40 olmalıdır.

4. Diğer taşıyıcı elemanların tümü “Minimum Hasar bölgesi” veya “Belirgin Hasar Bölgesi”

'ndedir. Ancak herhangi bir katta alt ve üst kesitlerinin her ikisinde minimum hasar sınırını aşan

kolonların taşıdığı kesme kuvvetlerinin o katta tüm kolonların taşıdığı kesme kuvvetlerine oranı

max. %30 olmalıdır. (DEY hesapta, alt üst düğüm noktalarında (Mra+Mrü)>1.2(Mri+Mrj)

sağlanan kolonlar bu hesaba dahil edilmezler)

1. Kirişlerin en fazla %20'si “Göçme Bölgesine” geçebilir.

2. Diğer taşıyıcı elemanların tümü “Minimum Hasar bölgesi” , “Belirgin Hasar Bölgesi” veya

“İleri Hasar Bölgesi” 'ndedir. Ancak herhangi bir katta alt ve üst kesitlerinin her ikisinde minimum

hasar sınırını aşan kolonların taşıdığı kesme kuvvetlerinin o katta tüm kolonların taşıdığı kesme

kuvvetlerine oranı max. %30 olmalıdır. ( DEY hesapta, alt üst düğüm noktalarında

(Mra+Mrü)>1.2(Mri+Mrj) sağlanan kolonlar bu hesaba dahil edilmezler)

3. Binanın mevcut durumda kullanımı can güvenliği bakımından sakıncalıdır.

1. Bina Göçme Öncesi Performans Düzeyini sağlamıyorsa

2. Binanın mevcut durumda kullanımı can güvenliği bakımından sakıncalıdır.

Hemen Kullanım (HK)

Can Güvenliği (CG)

(Gevrek olarak hasar gören

elamanların Güçlendirilmeleri

koşulu ile)

Göçme Öncesi (GÖ)

(Gevrek olarak hasar gören

elemanlar Göçme

Bölgesinde olduğu kabul

edilerek)

Göçme Durumu

Page 27: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Eleman güçlendirme :

• Kesme dayanımının arttırılması

• Basınç dayanımının arttırılması

• Eğilmede şekil değiştirme kapasitesinin arttırılması

• Bindirme boyu yetersizliklerinin giderilmesi

Sistem güçlendirme :

• Yerinde dökme betonarme perdelerle güçlendirme

• Dış çerçeveler ekleme

• Yğma dolgu duvarların güçlendirilmesi

• Kütle azaltma

• Enerji sönüm cihazları yerleştirme

• Zayıflıkların giderilmesi: kısa kolonlar, yumuşak kat, süreksizlikler

BETONARME BİNALARDA GÜÇLENDİRME :

Page 28: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

GÜÇLENDİRMENİN TEMEL İLKELERİ :

• Güçlendirme amacıyla binalara eklenecek olan elemanların tasarımı, yeni inşa edilecek depreme dayanıklı binaların tasarımı ile ilgili esaslara göre (Bölüm: 3 ve 4) yapılacaktır.

• Güçlendirilen binaların ve elemanlarının deprem güvenliklerinin ve deprem performanslarının belirlenmesinde ise, mevcut binalar için verilen hesap yöntemleri ve değerlendirme esasları (Bölüm: 7) kullanılacaktır.

Page 29: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

DEĞERLENDİRME ve GÜÇLENDİRMEDE İZLENECEK YOL :

• Ardışık Yaklaşım Yöntemi

DEĞERLENDİRME

GÜÇLENDİRME TASARIMI

Page 30: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

GÜÇLENDİRME TÜRLERİ :

Taşıyıcı sistem elemanlarının eleman bazında, tekil olarak güçlendirilmesi ve iyileştirilmesi :

• Binanın kolon, kiriş, perde, eleman birleşim bölgeleri ve dolgu duvarları gibi deprem yüklerini karşılayan elemanlarının ve birleşimlerinin, tekil olarak dayanım ve şekildeğiştirme kapasitelerinin (sünekliklerinin) arttırılmasına yönelik olarak uygulanan işlemlerdir. Bu güçlendirmede amaç, yapının genel dayanım ve rijitlik özelliklerinden bağımsız olarak, eleman düzeyindeki yetersizliklerin giderilmesi suretiyle binanın deprem performansının yükseltilmesidir.

Page 31: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

• Yapı sisteminin tümünün güçlendirilmesi :

• Deprem etkileri altında yeterli bir dayanım kapasitesine sahip olmayan veya şekildeğiştirmeleri ve yerdeğiştirmeleri öngörülen performans düzeyi için verilen sınır değerleri aşan yapı sistemleri için tümsel güçlendirme önlemlerinin uygulanması gerekli olabilir.

Bu amaçla, çok kere, mevcut yapı sistemine yeni elemanlar eklenir.

Page 32: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Eleman Bazında Güçlendirme Önlemleri :

• Kolonların sargılanması

• Kolon kesitlerinin büyütülmesi

• Kirişlerin sarılması

• Bölme duvarlarının güçlendirilmesi ....

Page 33: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Yapı Sistemlerinin Güçlendirilmesi :

• Çerçeve düzlemi içinde betonarme perde eklenmesi

• Çerçeve düzlemine bitişik betonarme perde eklenmesi

• Betonarme sisteme yeni çerçeveler eklenmesi

• Çelik taşıyıcı elemanlar ile güçlendirme .....

Page 34: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

Yapı sistemine güçlendirme perdeleri eklenmesi halinde uyulması gereken temel ilkeler :

• Güçlendirme perdelerinin konumları

• Güçlendirme perdelerinin sayısı ve plandaki yerleşimi

• Perde temellerinin gerçekçi ve ekonomik olarak tasarımı

• Betonarme perdelerin mevcut taşıyıcı sistem ile bütünleşmesi ve kuvvet aktarılmasının sağlanması

• Mevcut kirişleri perdeye bağlayan düşey ankraj çubukları kullanılmalı

• Güçlendirme perdeyi kolonlara bağlayan yatay ankraj çubukları kullanılmalı

Page 35: MEVCUT BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜÇLENDİRME … · 2018-12-05 · 2) Yapı özellikleri gözönüne alınarak “Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi” veya “Mod birleştirme

• Gerekli hallerde uç kolonlarının çevresinde manto oluşturulmalı ve gerekli ek donatı bu manto betonu içine yerleştirilmeli

• Güçlendirme Perdelerinin temelden başlayarak perde üst kotuna kadar sürekli olmasının sağlanması, perde uç donatılarının tüm boyda olması • Perde temelinin güçlendirme perdesinden ve mevcut bina kolonlarından aktarılan düşey yükleri ve momentleri zemine güvenle aktarmalı